AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİMDE AKREDİTASYON

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ

AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİMDE AKREDİTASYON

PROF. DR. DENİZ EKİNCİ

AKREDİTASYON?

Bir öğretim kurumunun yada öğretim kurumu tarafından

uygulanmakta olan herhangi bir programın, ulusal ve/veya

uluslararası düzeyde belirli performans standartlarına (kalite,

verimlilik, etkinlik vb.) sahip olduğunu ortaya koymayı

amaçlayan ve böylece yüksek öğretime talepte bulunanlar ve

aynı zamanda kamuoyu nezdinde güven tesis etmeye yönelik

bir sistemdir.

(YETKİNLİK)

Akreditasyon, hem öğretim kurumunun kendi kendini dönemsel

olarak öz değerlendirmesine hem de öğretim kurumunun

kurum dışı bağımsız akreditasyon ajansları tarafından dönemsel

değerlendirilmesine imkan veren bir gönüllü kalite güvence

sürecidir.

Başka bir ifade ile akademik kalitenin iyileştirilmesi, saydamlık

ve hesap verme sorumluluğunun aracıdır.

AKREDİTASYON?

Akreditasyonun Özellikleri

• Öğretim kurumlarının performans standartları açısından kendi

kendilerini değerlendirmelerine ve aynı zamanda bağımsız

akreditasyon kuruluşlarınca dış değerlendirme yapılmasına imkan verir.

• Öğretim kurumunun güvenilirliğini ve tanınmasını sağlayan bir

sistemdir.

• Kurumun belirli mükemmeliyet standartların sahip olduğunu

belgeleyen saygın bir sertifikanın verilmesi sürecidir.

• Bir defaya mahsus bir işlem değildir, tam aksine uzun dönemli ve

periyodik olarak iç-dış değerlendirmelere dayanır.

• Öğretim kurumunda kalitenin sürekli geliştirilmesini amaçlayan bir

süreç ve kalite güvencesi sağlayan bir araçtır.

• Öğretim kurumunda dürüstlük ve etik standartları yerleştirmeyi

amaçlayan bir sistemdir.

AKREDİTASYONUN ÖZELLİKLERİ

• Yapılması gönüllü (isteğe bağlı) bir işlemdir, dışarıdan kamusal

otoritelerden bu sürece dahil olunması yönünde bir baskı ya da

zorlama söz konusu değildir.

• Kamusal otoritelerce belirlenen düzenlemelerin aksine formel-dışı

kontrol mekanizmasının geçerli olduğu bir kendi kendini düzenleme

sürecidir.


• Bir kurumun belirli standartları karşılaması ve bunları tutarlı bir

şekilde sürdürmesidir.

• Akredite edilmiş olan kurum ve programların, önceden tespit edilmiş

mükemmeliyet standartlarını karşılayacağını veya bu beklentileri

aşacağını garanti eder.


AKREDİTASYONUN TEMEL DEĞERLERİ VE ANAHTAR BİLEŞENLERİ

• Kalite

• Hesap verebilirlik

• İyileştirme

• Gönüllülük

• Sivil Toplum

• Kamuoyu tarafından akran veya muaddil incelemesi,

• Kabul edilebilirlik

• Geçerlilik

• Süreklilik

• Akranlara göre bir sıralama veya kalite karşılaştırması değildir.

9

AKREDİTE OLMAK...

• Yetkili bir kuruluş tarafından

• Kabul edilmiş kalite standartlarına uygun

• Dönemsel akademik değerlendirmeler sonucunda bir

kurumun / programın kalitesi hakkında formel olarak

yapılan yetkin kılma beyanını almaktır.

10

AKREDİTASYONUN AMAÇLARI

• Önemli olan bir marka olmaktır. Küresel bir marka. Japonya

için İngiltere’de sadece iki üniversite var: Oxford ve

Cambridge.

• Tüm üniversite içinde mükemmelik, Fakülte, yönetim, idare,

liderlik gibi her alanda mükemmellik gerekir.

• Öğrencileri küresel dünya için hazırlamak gerekir.

• Üniversitenin bazı bölümlerinin mutlaka araştırma odaklı

olması gerekir. Uluslararası bağlantılı projelerde yer almak

gerekir. Ayrıca disiplinlerarası ve toplumu ilgilendiren

konularda projeler geliştirilmelidir.

Prof Eric Thomas, Bristol Üniversitesi Rektörü, İngiltere

Küresel bir üniversite olmak

11


• Tüm dünyadan öğrencileri olmak gerekir. Çok farklı altyapısı ve kültürleri

olan öğrencilerin üniversiteye kazandıracağı somut bakış açıları olacaktır.

• Uluslarası akademik personelinin olması gerekir. Üniversitede ders veren

çok farklı ülkelerden akademik personel bulunmalıdır

• Üniversitenizin dünyanın önde gelen şirket veya kurum ve kuruluşlarına

danışmanlık yapması gerekir (Birleşmiş Milletler, UNESCO)

• Dünyaca tanınmış şirketlere iş yapmak gerekir, akademik personelin veya

mezunların bu tür şirketlerde iş bulabilmesi gerekir

• Her gün kaç tane ziyaretçiniz gelir, ne kadar sıklıkla ve nerelerden? Artık

üniversiteler ziyaret edilecek kadar değer addedmeli ve mutlaka ziyaretçi

akınına uğramalıdır.

Prof Eric Thomas, Bristol Üniversitesi Rektörü, İngiltere

Küresel bir üniversite olmak


• Eğitim-öğretim ve araştırmaların niteliğini arttırmak, sistematik bir

yaklaşımla sürekli geliştirerek kaliteyi güvence altına almak.

• Öğretim kurumlarının hizmet sunduğu öğrencilere ve tüm

paydaşlara eğitim-öğretimin kalitesinin belirli standartlara dayalı

olarak yürütüldüğünün güvencesini vermek; öğrencileri ve

paydaşları kalitesiz eğitim sunan kurumlar konusunda

bilgilendirmek.


• Öğretim kurumlarının karşılıklı birbirlerini tanıma sürecini

kolaylaştırmak ve hızlandırmak.

• Diplomaların ve unvanların karşılaştırılabilirliğine yardımcı olmak

• Öğrenci ve öğretim görevlilerinin kurumlar arasında değişimini

kolaylaştırmak.


• Mezunların meslek yaşamına girişlerinde temel standartları belirlemek

• En yüksek standartların garanti edilmesi gerektiğinde bir

“mükemmeliyet etiketi” sağlamak ve karşılaştırma yapmayı ve üst

düzey işbirliğini kolaylaştırmak

• Devlet yardımları için öğretim kurumlarının akreditasyon sürecinden

geçmiş olmaları koşulunun aranması halinde bu sürecin iyi işlemesine

araç olmak


• Sınır ötesi öğretimin giderek yaygınlaştığı bir çağda farklı ülkelerde

sürdürülen öğretim kurumları ve programları hakkında hizmete

talepte bulunanları bilgilendirmek; bir başka deyişle eksik

enformasyon sorununu kısmen ortadan kaldırmak

• Bir üniversitenin amaçlarına ve eğitim, araştırma ve

toplum hizmeti etkinliklerine uluslararası ve

kültürlerarası boyut entegre etmesini sağlamak.

ULUSLARARASILAŞ

MA

AKREDİTASYONUN FAYDALARI

• Tanınma ve mükemmeliyet standartlarını sağlayıp sağlamadığı

konusunda bilgilendirir

• İş sektörlerine kaliteli insan gücü istihdamı yönünden kolaylık ve

güven sağlar

• Öğretim kurumları arasında kredi transferi işlemleri kolaylaşır

• Kaliteyi güvence altına alır


• Öğrenci ve öğretim elemanlarının değişim programlarının

uygulanmasını kolaylaştırır

• Öğretim kurumlarının saygın bir kuruluş tarafından akredite edilmesi

veli ve öğretmenlerin okula yönelik güvenini arttırır

• Yüksek öğretim kurumlarında çalışanlara sorunları ortaya koyma ve

çözüm üretme imkanı verir, çalışanların süreçlere katılımını teşvik

eder


• Öğretim kurumlarında kurum içi iletişimi geliştirir

• Kuruma dışarıdan detaylı ve tarafsız bir değerlendirme imkanı sağlar

• Kuruma gelecekle ilgili planlama imkanı sağlar

• Üst yönetime ve idarecilere önceliklerin tespitinde yol gösterir

• Uluslararası derece ve diplomalar arasında uyum sağlar ve

geçerliliğini karşılaştırmayı kolaylaştırır


• Öğretimin uluslararasılaşmasını ve kültürlerarası işbirliğini sağlar

• Öğretim kurumlarında mali yönetimin ve bütçe sürecinin

iyileştirilmesine imkan sağlar

• Kurum politikalarının belgelendirilmesini ve prosedürlerin

geliştirilmesini teşvik eder

• Kurumda tutarlı ve kapsamlı uygulamalar yapılmasına yardım eder

20

AKREDİTASYONUN ÇALIŞANLAR BAKIMINDAN FAYDALARI

• Eğitimi, mesleki gelişimi ve ilerlemeyi destekler,

• Kişisel yaklaşımlardan süreç yaklaşımlarına dönüşümü sağlar,

• Güçlü destekleyici yöneticilik anlayışının yerleşmesini sağlar,

• İşini iyi yapmak için bilgilenme süreçlerine katılır.

• Diğer çalışanların fikirlerine değer verir.

• Tatminkarlık düzeyleri arttırılır.

• Kalite faaliyetlerine ilgisi artar

• Çalışanların güvenliği ve emniyeti artar.

• Ekip çalışmalarına katılır.

AKREDİTASYON TÜRLERİ

1. Kurumsal Akreditasyon

2. Program Akreditasyonu (Uzmanlaşmaya Yönelik Akreditasyon)

Kurumsal Akreditasyon

Kurumsal kaliteyi minimum standartlarda garantilemeyi

amaçlayan bir akreditasyon işlemidir.

Öğretim kurumunun idari, mali ve akademik kapasitesi bir bütün

olarak değerlendirilir.

• Kurum olmalı

• Misyon

• Vizyon

• Amaç

• Misyona dayalı belirtilen hedefler

• İşleyen sistemler ve kaynaklar

• Mali Yapı + İdari Hiyerarşik Yapı + Akademik Yapı

• Gelecek için ilerleme ve planlama tabanlı sürekli

değerlendirme sistemi

Kurumsal Akreditasyon İçin Temel Standartlar

24

Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK)

Türkiye Yükseköğretim Kurulu (YÖK)

KKTC Yükseköğretim Denetleme ve Akreditasyon Kurulu (YÖDAK)

Uluslararası Üniversiteler Birliği (IAU)

İslam Dünyası Üniversiteler Federasyonu (FUIW)

Uluslararası Meslek Yüksek Okulu ve Eğitimi Birliği (IVETA)

Avrupa Okullar Birliği (ECIS)

Erasmus Öğrenci Ağı (ESN)

Uluslararası Ödül Birliği üyesidir (IAA)

Avrupa Uluslararası Eğitim Birliği (EAIE)

International Council for Open and Distance Education (ICDE) (Kuruluş

1938)

Kurumsal Akreditasyon Kurumları

25


26


27


28


29


30

Açık ve Uzaktan Eğitimde Kurumsal Akreditasyon Kurumları

31


32


33


Birleşik Devletlerde Kurumsal Bölgesel Akreditasyon

KuruluşlarıNWCC

U

WASCNCA

MSCHE

SACS

NEASC

ACCSC

ACICS

ACCET

ABHES

COE

DETC

COMTA

NACCAS

Birleşik Devletlerde Kurumsal Ulusal Akreditasyon

Kuruluşları

Programa Dönük Akreditasyon

• Öğretim kurumu tarafından uygulanan herhangi bir

programın (lisans eğitimi, yüksek lisans eğitimi

veya doktora eğitimi) kalite ve mükemmeliyet

standartlarına uygun olduğunu ortaya koymayı

amaçlayan bir akreditasyon çeşididir.

• Sadece belirli bir akademik programı (eğitim,

mühendislik, hukuk, işletme, coğrafya, tarih vb.)

kalite standartları yönünden değerlendirir ve

uygunluk sağlandığı taktirde akredite işlemi

gerçekleşmiş olur.

Profesyonel

• ÖĞRENCİLERE YÖNELİK STANDARTLAR

• EĞİTİM VE ÖĞRETİMİN AMAÇLARINA YÖNELİK STANDARTLAR

• PROGRAM ÇIKTILARI VE DEĞERLENDİRMEYE YÖNELİK

STANDARTLAR

• ÖĞRETİM KADROSUNUN KALİTESİNE YÖNELİK STANDARTLAR

• ALTYAPIYA YÖNELİK STANDARTLAR

• PROGRAM KRİTERLERİ

Program Akreditasyonu İçin Temel Standartlar

38

Program Akreditasyon Kurumları

• Uluslararası İşletme Eğitimi Asamblesi, ABD (IACBE)

• Avrupa Konseyi İşletme Birliği (ECBE)

• Uluslararası Bilgi İşlem Federasyonu (IABC)

• Dünya Turizm Örgütü Turizm Eğitiminde Kalite Sertifikası (TEDQUAL)

• Avrupa Konseyi İşletme Birliği (ECBE)

• Avrupa İşletme Federasyonu (EFMD)

• İşletme Eğitimi ve Programları Asamblesi, ABD (ACBSP)

• Eurhodip – Avrupa’daki Lider Otelcilik Okulları Birliği

• Uluslararası İşletme Eğitimi Federasyonu Üyesi (IFBE)

• Archie-Europe, Avrupa Mimarlık Öğrencileri Birliği

• Mühendislik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon

Derneği (MÜDEK)

39

• MİAK (Mimarlık Akreditasyon Kurulu),

• UTEAK (Ulusal Tıp Eğitimi Akreditasyon Komitesi)

• ABET (Accreditation Board for Engineering and Technology),

• FEANI (Fédération Européenne d'Associations Nationales d'Ingénieurs),

• AACSB (American Assembly of Collegiate Schools of Business )’dir.

Program Akreditasyon Kurumları

40

Oriental Medicine

National In Scope

Not Required for Federal

Funding

Pharmacy

Allied Health

Liberal Educ.

Law

Family Therapy

Medicine

Funeral Science

Midwife

Dental

Dietetics

Occ. Therapy

Optometric

Osteopathic

Physical Ther

Podiatric

Psychology

SLP / Audiology

Veterinary

Religion

Healthcare Mgmt

Nursing

English

Massage Therapy

Anesthesiology

Chiropractic

Public Health

Naturopathy

Radiology

Montessori Ed.

Cosmetology

Art / Design

Dance

Music

Theater

Teaching

Nursing

Engineering

Business

Physician Assist.

Consumer Sci. Construction Culinary Arts Library Sci.

Aviation Industrial Tech.

Clinical Lab.Social Work

Planning

Forestry

Rec. & Park

Woman’s Health

Birleşik devletlerde Program Bazlı Akreditasyon Kurumları

AKREDİTASYON SÜRECİNİN VAZGEÇİLMEZLERİ

Bir kurum veya program kurulmuş temel standartları karşılamalı

Zayıf programların kendini geliştirmeleri için uyarıcı hedefler oluşturulmalı

Paydaşların katılımı ile kapsamlı kurumsal değerlendirme ve planlama yapılmalı

Kabul edilebilir kuruluşlar belirlenmeli Mesleki sertifika ve personel eğitimi için böyle bir

hazırlık sunan kurslar belirlenmeli Akademik yükseltme hedef ve kriterleri belirlenmeli Kamu ve özel fonların talepleri saptanmalıdır.

AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİMDE AKREDİTASYON SÜRECİ

• Standartların tespit edilmesi

• Özdeğerlendirme ve hazırlık raporu

• Dışdeğerlendirme-ziyaret ve rapor

• İzleme

• Akreditasyon kurumu tarafından kararın verilmesi

• Periyodik gözden geçirme

AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİMDE AKREDİTASYON STANDARTLARIN TESPİT EDİLMESİ

Öğretim kurumu değerlendirmeye imkan verecek mükemmeliyet standartlarını

belirler.

Standart 1: Kurum ve Eğitim Amaçları tanımlama

Standart 2: Çekirdek Fonksiyonlar tanımlama

Standart 3: Geliştirilmeyi ve sürdürülebilirliği sağlamak için kaynakları ve

örgütsel yapıları planlama

Standart 4: Öğrenme ve geliştirme kararlılığında bir organizasyon oluşturma

ÖZDEĞERLENDİRME VE HAZIRLIK RAPORU

Akreditasyon sürecine tabi olmak isteyen öğretim kurumu süreç

hakkında ön hazırlık çalışmaları yapar, kurum içi

özdeğerlendirme faaliyetlerini tamamlar, başarılarını ortaya

koyan belgeler ve dokümanlar hazırlanır ve rapor haline

getirilir

DIŞ DEĞERLENDİRME-ZİYARET VE RAPOR

Akreditasyon kurumunun görevlendirdiği uzman kişiler, ilgili yüksek

öğretim kurumunu performans standartları yönünden konumunu ve

statüsünü gözden geçirir. Buna yerinde yada dış değerlendirme denir.

Akreditasyon kurumlarında değerlendirme faaliyetleri alanında uzman

akademik ve idari personel tarafından gerçekleştirilir.

İZLEME

Öğretim kurumu belirli bir süre yakın izlemeye alınır ve istenen

standartlara uyum sağlayıp sağlamadığı gözlemlenir

AKREDİTASYON KURUMU TARAFINDAN KARARIN VERİLMESİ

Önceki adımlar tamamlandıktan sonra, akreditasyon kurumu

akreditasyona tabi kurumun mükemmeliyet standartları yönünden

statüsünü onaylama veya reddetme kararı verir

PERİYODİK GÖZDEN GEÇİRME

Akreditasyon statüsünü alan öğretim kurumu belirli periyotlarla

yeniden dış değerlendirmeye tabi tutulur

Sürekli izleme ve dış değerlendirmenin amacı akredite edilmiş

kurumun gerekli standartları korumasını garanti altına almaktır

Sürekli Kalite İyileştirme

49

HEDEFLER

VERİ TOPLAMAVE

ANALİZBULGULARIN

DEĞERLENDİRİLMESİ

SÜREKLİ İYİLEŞTİRME İÇİN GERİ BESLEME

PAYDAŞLAR

KURUMSAL VİZYON VE MİSYON

STRATEJİLER

HEDEFLENEN ÖĞRENME ÇIKTILARI

PERİYODİK GÖZDEN GEÇİRME

AKREDİTASYON SÜRECİNİN İYİ İŞLEMESİ İÇİN...

• Yaygın, anlaşılır ve desteklenen açık bir ulusal standartlar bütününün

olması

• Standartları iyi bilen, ziyaret için belirlenmiş bir protokolü izleyen ve

standartlara dayalı olarak adil yargılara varan bir eğitilmiş uzman

değerlendiriciler topluluğunun olması

• Standartlara dayalı olarak kararlar verilmesini sağlayan bir karar

oluşturma süreci ve bu süreci işleten bir karar merciinin olması gerekir.

51

DEĞERLENDİRMELER

• Akreditasyon Bakımından Ulusal ve Uluslararası Sistem Tasarımı Standartları...

• Akreditasyonu Yapılacak Programlara İlişkin Yeterlikler

• Bologna Süreci ve Açık Öğretimde Akreditasyona Etkisi...

• Kabul Edilebilir Akreditasyon Kurumları...

• Geçerliliği Kabul Gören Akreditasyon...

• Kurumsal Akreditasyon Sorunları...

52

DEĞERLENDİRMELER

• E Program Eğitim Akreditasyon Sorunları...

• Akreditasyonun Teşviki...

• Benzer Kurumlarla Farkımız Var mı?

• Açık Öğretimde Öğrenci Hareketliliği...

• Diploma Denklikleri ve Güvenirliği...

• İş Piyasasına Girişin Desteklenmesi…

• Rekabetin Artırılması

auzef.istanbul.edu.tr

53

Documents

AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİMDE AKREDİTASYON