807
ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE ANNUS I V . - VOLUMEN I V . ROMAE TYPIS POLYGLOTTIS VATICANIS MDCCCCXII

ACTA APOSTOLICAE SEDIS - vatican.va · disciplinaribus, tertio Auditor pro rebus iudiciariis, quarto Prae fectus administrationi. Quo etiam ordine, ratione dignitatis, singuli Praelati

  • Upload
    others

  • View
    27

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • ACTA

    APOSTOLICAE SEDIS

    COMMENTARIUM OFFICIALE

    ANNUS IV. - VOLUMEN IV.

    ROMAE

    TYPIS POLYGLOTTIS VATICANIS

    MDCCCCXII

  • Annus IV. - Vol. IV. Die 15 Ianuarii 191J Num. 1.

    ACTATAPOST™FSÄ COMMENTARIUM OFFICIALE

    ACTA PII PP. X

    CONSTITUTIO APOSTOLICA DE URBIS VICARIATU

    PIUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI

    A D P E R P E T U A M R E I M E M O R I A M

    Etsi Nos in Apostolici ministerii fastigio constitutos urgeat instantia quotidiana, sollicitudo omnium ecclesia-rum \ nihilominus vel ab ipso Nostri pontificatus exordio, illustrium Decessorum vestigia sequuti, haud praetermisi-mus in praecipuis habere sacram procurationem dilectae huius Urbis ecclesiaeque omnium principis, cui aroano divinae Providentiae consilio praepositi sumus.

    Quapropter multa per occasionem a Nobis edicta sunt, sive ad cleri disciplinam tuendam, roborandam, sive ad am-plificandum divinum cultum, sive ad paroecias aptius atque opportunius ordinandas; pluribus etiam peculiaris ac pri-vati momenti rebus provisum.

    Sed illud potissimum obversabatur animo, ut officiis quoque dioecesanae Curiae almae huius Urbis, hoc est Vica-riatus Nostri, accessio aliqua fieret in melius; quo idem novis legibus canonicis plenius responderet, novis temporum adiunctis conveniret aptius, et expediendis negotiis celerius prospiceret. Cuius perficiendi consilii auctores etiam Nobis exstiterunt viri non pauci prudentia ac dignitate conspicui.

    1 II ad Corinth. xi.

    A C T A , vol . IV, n. 1. - 15-1-912. 1

  • 6 Acta Apostolicae Sedis. - Commentarium Officiale.

    N u n c ve ro , q u u m l i c u e r i t V i c a r i a t u i N o s t r o p r o p r i a m s e d e m i n U r b e , e a m q u e m u l t o c o m m o d i o r e m a m p l i o r e m -q u e a t t r i b u e r e , p r o p o s i t i N o s t r i i n r e m d e d u c e n d i o p p o r t u -n u m t e m p u s a d v e n i s s e i n d i c a v i m u s . Q u a p r o p t e r r e b u s o m n i -b u s m a t u r a d e l i b e r a t i o n e p e r p e n s i s , A p o s t o l i c a a u c t o r i t a t e N o s t r a e a q u a e s e q u u n t u r c o n s t i t u i m u s a t q u e d e c e r n i m u s .

    1^ Nostra dioecesana Urb is Curia, seu Vicar ia tus , in qua-tuor officia d i spe r t i t u r : Io de divino cultu et visitatione aposto-lica, I I o de cleri et christiani populi disciplina, I I I 0 de iudiciariis negotiis, I V o de oeconomica administratione.

    2. Omnibus hisce officiis p raes ide t Card ina l i s , qu i Vicar ius Noster genera l is in Urbe est. E iu sque m u n u s e t auc tor i t as , p rou t n u n c obtinet , pe rpe tua est, nec cessat v a c a n t e Sede Apostol ica.

    3 . Obnoxius Card ina l i Vicar io s ingul is q u a t u o r memora t i s « officiis p raee r i t P r a e l a t u s a S u m m o Pontif ice e l igendus, cui

    omnes qu i in eodem officio s u n t a d m i n i s t r i directo e t p rox ime sube ran t .

    P r i m o officio p raeer i t Commissarius p ro rebus divini cu l tus et p ro Vis i ta t ione apostol ica in Urbe , a l ter i Adsessor p ro r ebus d i sc ip l inar ibus , ter t io Auditor p ro r ebus iudic iar i i s , q u a r t o Prae-fectus administrationi. Quo e t i am ord ine , r a t ione d igni ta t i s , s ingul i P r a e l a t i in te r se p raeceden t .

    4 . Officia quae modo h a b e n t u r Vicesgerent is , Locumtenen t i s , Secretar i i e t Aud i to r i s Vica r i a tus s u p p r i m i m u s e t v i p raesen t i s Cons t i tu t ion is suppressa dec l a r amus . I u r a vero e t m u n i a o m n i a q u a e ad e a d e m officia q u o c u m q u e t i tu lo pe r t i neban t , respect ive p ro n a t u r a negot i i e t i u x t a t e rminos in h a c cons t i tu t ione sta-tu tos t r i b u i m u s e t a s s i g n a m u s q u a t u o r m e m o r a t i s P rae l a t i s .

    V o l u m u s a u t e m ac dece rn imus u t venerabi l i s frater Noster I o sephus Ceppetel l i P a t r i a r c h a Cons tan t inopo l i t anus , cui officio p r imo praeesse e t m u n u s Commissar i i ad t r i bu im us , honor is causa, n o m e n Vicesgerentis, ipse t a n t u m , d u r a n t e m u n e r e servet.

    5. Q u a m q u a m s ingula officia et qu i eis p raesun t , con iunc t im et amico foedere procedere debeant , quo mel ius f inem suum, hoc est d i v i n a m glor iam et popul i sa lu tem, collatis v i r ibus , assequan-tur ; n e m o t amen , etsi ord ine et g r a d u dignior , in a l te r ius officii negot i is se immiscea t , sa lvis t a m e n iis q u a e circa r e m oecono-m i c a m in cap. IV h u i u s legis p raesc r ip t a sun t .

  • Acta Pii PP. X. 7

    6. Deficiente vel impedi to , quav i s de causa, e t i am p r o p t e r Conclave, Card ina l i Vicar io , s ingul i P r a e l a t i per se ipsi o m n i a q u a e ad s u u m officium spec tan t s e c u n d u m praesc r ip t a in h a c lege m o d e r a b u n t u r , ac de f ide l i min i s te r i i sui a d i m p l e m e n t o i u x t a canonicas leges r e spondebun t .

    CAPUT I.

    PRIMUM VICARIATUS OFFICIUM.

    De divino cultu et visitatione apostolica.

    7. Ad c o n s u l e n d u m d iv in i cu l tu s o rd in i e t decori , e t ad pa-s to ra lem v i s i t a t ionem in Urbe p e r a g e n d a m , ob pecul iares con-di t iones in qu ibus ve r sa tu r c iv i tas to t ius cathol icae rel igionis capu t , Decessor Noster Clemens V I I I , cons t i tu t ione Speculatores die 8 mens i s iun i i an . 1570, Congrega t ionem Vis i ta t ionis Apo-stolicae cert is praefini t is legibus erexi t . Ut a u t e m i u r a et officia h u i u s Congregat ionis ap t ius pro t e m p o r u m ad iunc t i s definiret, die 21 mens i s decembr is a n n o 1847 P i u s IX apostolicis l i t te r i s Beati Petri novas e idem Congregat ioni leges const i tu i t .

    In praesent i vero , se rvantes , in iis quae r e m a t t i n g u n t , p rae -scr ip t iones Decessorum Nos t ro rum, e t execut ioni m a n d a n t e s q u a e Nos ipsi in cons t i tu t ione Sapienti consilio die 29 mens i s iun i i a n n o 1908 s t a tu imus , opus Vis i ta t ionis apostol icae in Urbe e iusque dioecesi conc red imus pecul ia r i coetui , seu Commissioni P P . C a r d i n a l i u m , cu ius P raeses er i t Card ina l i s Noster in Urbe Vicar ius e t m e m b r a n a t a Card ina les Praefect i SS. Congregat io-n u m Concilii e t Rel igiosorum.

    8. A secretis h u i u s coetus er i t Commissarius Nostr i Vicar ia-tus , de quo in num. S d ix imus .

    9. T a b u l a r i u m et a r ch ivum, quae p ropr ia e ran t S. Congre-gat ionis Vis i ta t ionis an te cons t i tu t ionem Sapienti consilio h u i c officio cedunt .

    P a r i t e r in te r officiales Vica r ia tus c o n n u m e r a b u n t u r qu i a d m i n i s t r i e r a n t m e m o r a t a e S . Congregat ionis , sub modo ta-m e n e t c u m t i tu lo e t m u n e r i b u s quae h u i c novae V ica r i a tu s o rd ina t ion i r e spondean t .

    E i u s d e m a u t e m arca n u m m a r i a in cus tod iam t r ans ib i t offi-cii q u a r t i V ica r i a tus .

    10. M a n d a m u s a u t e m a tque decern imus , u t s ingul is qu in -

  • 8 Acta Apostolicae Sedis. - Commentarium Officiale.

    quenni i s , eo ipso a n n o quo I t a l i ae Ord ina r i i obl igat ione t e n e n t u r r e l a t ionem de s t a tu suae dioecesis S . Sedi exh ibend i , ab h a c Commiss ione Vis i ta t io apostol ica f ia t in Urbe e iusque dioecesi, nu l l a al ia requ is i t a Nos t ra vel Successorum Nos t ro rum praescr i -p t ione , e t nu l lo loco a u t pe r sona except is , p r ae t e r S. R. E. Car-d ina les , pa l a t i a apostol ica et S. Sedis officia.

    11. P r i m a a u t e m h u i u s m o d i lus t ra t io , n o v a h a c lege pera -genda , f ia t a n n o 1916. Quae a u t e m in p raesen t i habe tu r , ipsa die q u a h a e c cons t i tu t io ed i tur , i n t e r m i t t a t u r .

    12. A n t e q u a m a n n u s inc ip ia t Vis i ta t ion is in Urbe pe ragen-dae, P P . Card ina les m e m o r a t i coetus convenient , u t socios visi-t a t ion i s e l igant a S u m m o Pontif ice approbandos , qu i u n a c u m Card ina l i Vicario, p a r t i t a provincia , ecclesias e t p ia loca lu-s t r abun t ; a tque u t al ia decernan t , quae oppo r tun io r a ad felicem vis i ta t ionis ex i tum v i d e a n t u r .

    13. In v is i ta t ione p e r a g e n d a regu lae s e r v a b u n t u r quae de-creto A remotissima S. Congregat ionis Consis tor ia l is die 31 de-cembr i s an . 1909 s t a tu t ae sun t .

    14. Socii v is i ta t ionis t a m e n n u l l u m e d a n t dec re tum, nihi l -que ipsi cons t i t uan t a u t iubeant ; t a n t u m m o d o v idean t , re ferant , p r o p o n a n t q u e coetui P P . C a r d i n a l i u m quae cor r igenda vel sta-b i l i enda censean t in ecclesiis p i isve locis a se lus t r a t i s .

    Decre ta a u t e m legesve ne fe ran tur , n is i a m e m o r a t o coetu P P . Card ina l ium, vel eius nomine e t auc to r i t a t e a Commissar io V ica r i a tu s .

    15. Si quae in v i s i ta t ione occur ran t , quae g rav ia s int e t p rov i s ionem cito pos tu lent , ea a Card ina l i Vicar io vel a Com-missa r io S u m m o Pontifici q u a m p r i m u m re fe ran tu r .

    Exp le t a a u t e m vis i ta t ione , ab eodem Commissar io sc r ip ta re la t io S u m m o Pontifici exh ibenda conficietur de o m n i b u s sum-m a t i m maior i s m o m e n t i r ebus quae in v i s i ta t ione comper t ae s int , ac de decret is .

    16. Quo a u t e m vis i ta t io t u t i u s et exped i t ius perficiatur , ofli c i u m a l t e r u m de cleri d isc ipl ina et officium q u a r t u m de oeco-nomica admin i s t r a t i one e o r u m q u e a d m i n i s t r i ne o m i t t a n t quae cogni tu necessar ia vel o p p o r t u n a s in t c u m v i s i t a to r ibus sive u l t ro sive ad i p s o r u m pe t i t ionem c o m m u n i c a r e .

    17. Officio p r imo insupe r compet i t t u m vis i ta t ionis a n n o , t u m ex t r a hoc t e m p u s , m o d e r a r i q u i d q u i d in ecclesiis, sacellis a l i i sque sacris Urb i s locis c u l t u m d i v i n u m spectat , sacras fun-

  • Acta Pii PP. X. 9

    ctiones, s a n c t o r u m rel iquias , sacras imagines , l ega to rum ad im-p l e m e n t u m , p r o u t d isposi ta s u n t in m e m o r a t i s apostol icis li t-ter is P i i I X , et an te cons t i tu t ionem Sapienti consilio in u s u e r a n t penes S. Congrega t ionem Vis i ta t ionis .

    18. L ipsano theca , et coetus ab archeologia et a m u s i c a sacra h u i c officio a d i u n g u n t u r , in tegr is in re l iquo m a n e n t i b u s eo rum ordine ac s t a tu .

    19. Si q u a i t aque difficultas a u t quaes t io ad archeologiam s a c r a m vel m u s i c a m ecclesiast icam spec tans exori r i con t inga t , a u t s i q u i d consili i h i s de r e b u s capere vel i t Card ina l i s Vica r ius , sub eius vel Commissar i i duc tu m e m o r a t i coetus congrega-b u n t u r .

    20. V o l u m u s p rae te rea ac s t a t u i m u s u t penes hoc officium p r i m u m novus coetus seu commissio ab arte sacra cons t i tua tu r , e t h a c p r i m a vice Nobis r e s e r v a m u s eligere e t n o m i n a r e qu i e i coetui a d s c r i b a n t u r .

    In pos t e rum vero ipsi, p raes ide Card ina l i Vicar io vel Com-missar io , del igent e t S u m m o Pontifici p roponen t eos qu i hu i c coetui accensean tu r .

    H o r u m consilio Card ina l i s Vicar ius u t e t u r in iis o m n i b u s quae ad s ac r am a e d i u m cons t ruc t ionem, conserva t ionem, re-s t au ra t ionem, o r n a t u m e t s imil ia pe r t i nean t .

    21 . Recensio in hoc officio f ia t e t d i l igenter se rve tur o m n i u m ecc les ia rum Urbis , c u m a d n o t a t i o n i b u s necessar i is a u t oppor-t u n i s de i p s a r u m s ta tu .

    CAPUT IL

    OFFICIUM ALTERUM.

    De cleri et christiani populi disciplina.

    22. Officium de cleri et popul i ch r i s t i an i discipl ina , q u a t u o r p a r t i b u s con t ine tu r . H a e s u n t : 1.° de clero, 2.° de ins t i tu t i s re-ligiosis m u l i e r u m , 3.° de scholis, collegiis a l i isque laicis ephe-beis, 4.° de conf ra te rn i ta t ibus a l i isque consocia t ionibus et ope-r ibus social ibus.

    23. In s ingul is q u a t u o r h u i u s officii p a r t i b u s u n u s eri t a se-cret is , qu i sub auc to r i t a t e ac n u t u Card ina l i s Vicar i i e t Adses-sori^ c u r a m p rox ime habeb i t o m n i u m quae pro sua officii pa r t e ge renda s int .

  • 10 Acta Apostolicae Sedis. - Commentarium Officiale.

    24. S i n g u l a r u m p a r t i u m a secretis e l igentur a S u m m o Pon-tifice, p roponen te Card ina l i Vicar io : ceteri officiales ab ipso Car-d ina l i Vicario, facto an t e per iculo.

    PARS SEU SECTIO 1 . a - De Clero saeculari et regulari.

    25. Ad h a n c sect ionem spectat ,

    a) cu ra re et p rov idere i n t r a l imi tes a sacris canon ibus cons t i tu tos ea o m n i a quae ad cleri saecular is e t re l igiosorum d i sc ip l inam necessar ia vel o p p o r t u n a s in t ;

    b) hae res ibus pr a v isque opin ionibus , quae forte sub-o r i an tu r , advigi lare , se rva t i s regul is quae in canonic is praescr i -p t i s ac s ignan te r in encyclicis l i t ter is Pascendi die 8 mens i s sep tembr i s 1907, et m o t u propr io Sacrorum Antistitum die 1 mens i s sep tembr i s 1910 cons t i tu tae s u n t ;

    c) i n d u l t a concedere ad l ibros evu lgandos et ad epheme-r ides seu d i a r i a m o d e r a n d a vel edenda ;

    d) c u r a m habe re de seminar i i s a l i i sque c ler icorum col-legiis a Card ina l i s Vicar i i iur isd ic t ione non exempt i s ;

    e) doc t r inae p e r i c u l u m ins t i tue re clericis ad sacras ordi-na t iones eosque ad i l las admi t t e r e ;

    /) a t t es ta t iones vulgo celebret p raebere , qu ibus constet sacerdotes posse in ecclesiis e t sacellis ad c e l e b r a n d u m admi t t i ;

    g) c o m m e n d a t i t i a s a l iasque l i t t e ras tes t imonia les clero concedere.

    h) H u i c i t em officio r e se rva tu r approba t io ad sac ramen-ta les confessiones exc ip iendas e t ad sacras conciones h a b e n d a s ;

    i ) des ignat io ad m u n u s confessarii in ecclesiis et ins t i tu t i s qu ibus l ibe t ;

    T) electio s ace rdo tum qu i m u n e r e r ec to rum f u n g a n t u r in templ is , et e o r u m qu i sacellari i , vu lgo cappellani, sacr is ope-r e n t u r in soda l i t a t ibus e t i n s t i t u t i s quibus l ibe t , nis i ea electio al i is legi t ime sit reservata ;

    m) provis io p a r o e c i a r u m . In qu ibus omnibus pe ragend is vel cu rand i s Vica r i a tus admi -

    n is t r i cavebunt , u t c o m m u n i s i u r i s -no rmae e t l audabi les Urb is consue tud ines r e t i nean tu r .

    26. P r ae sc r i p t a a f. r. Leone X I I I Decessore Nostro per de-c r e t u m S. C. Concilii Anteactis temporibus die 23 mens i s de-cembr i s 1894 et a Nobis in l i t ter is ad E m u m Urb i s V i c a r i u m

  • Acta PU PP. X. ii

    die 6 mens i s augus t i 1905 renovan tes , m a n d a m u s , ut in poste-r u m nu l lus clericus sive ad R o m a n u m clerum, sive ad al ias dioeceses pe r t inens a quolibet , e t i am Card ina l i t i a d ign i ta te praefulgente , a s s u m a t u r seu e l iga tur ad a l iquod officium vel beneficium quod s tabi lem vel d i u t u r n a m c o m m o r a t i o n e m in Urbe requ i ra t , n is i qu i i l lum seligere velit , secretis l i t ter is ab E m o Urb i s Vicar io an te expet ier i t , u t r u m a l iqu id ex p a r t e Vi-ca r i a tu s obstet , n ih i lque obesse sciveri t .

    Quael ibet vero provisio, seu officii ass ignat io , a l i ter facta nu l l a e t i r r i t a erit , abroga t i s h a c de re privi legi is e t exempt io-n ibus quibusl ibet , e t iam pecu l i a rem m e n t i o n e m requ i ren t ibus , quae s in t hu i c p raesc r ip t ion i cont ra r iae .

    27. Recensio h a c in sectione h a b e b i t u r cleri un ive r s i t a m saecular i s q u a m regular i s , adno ta t i s ad s ingula n o m i n a com-mora t ion i s loco, ae ta te , suis cu iusque m u n i i s a l i isque ad iunc t i s personae .

    28. H i s o m n i b u s quae in hoc capi te r ecensen tu r officiis ex-p lendis Ca rd ina l em V i c a r i u m a d i u v a b u n t , p rae te r h u i u s pa r t i s admin i s t ros , va r i i coetus a canonic is legibus i a m praescr ip t i , hoc est, examina to re s cleri, consul tores ad pa roch i amo t ionem d e c e r n e n d a m , cons i l ium vig i lan t iae , d e p u t a t i seminar i i s , com-missio directiva p ro sacerdota l i min is te r io .

    29. P o s t r e m u s hic coetus in pos t e rum cons tabi t q u i n q u e sal-t e m sacerdot ibus a Card ina l i Vicar io c u m approba t ione S u m m i Pontif icis eligendis, qui m a t u r a e s in t aetat is , v i r tu te , p r u d e n t i a e t r e r u m cognit ione praec la r i . I i que a consiliis e r u n t Card ina l i s Vicar i i in ass ignat ione m u n e r u m , officiorum et beneficiorum cleri .

    30. Quo a u t e m examina to res p raesen t i s t empor i s necessita-t ibus va l ean t ap t iu s occurrere, collegium, quod n u n c est, aposto-lica auc to r i t a t e s u p p r i m i m u s e t s u p p r e s s u m dec la ramus , a l iud-q u e novis legibus cons t i t u imus i u x t a ea quae infra dece rn imus . *

    a) R o m a n i cleri examina to re s in pos t e rum duodev ig in t i e r u n t e clero saecular i et r egu la r i delecti .

    b) Quoties in synodo eo rum electio fieri nequea t , ipsi eli-g e n t u r a Card ina l i V i c a r i o r u m S u m m i Pontificis approba t ione , e t pe r q u i n q u e n n i u m d u m t a x a t .

    c) H a c t a m e n p r i m a vice, ne forte con t inga t u t omnes e x a m i n a t o r e s s imul officio cadan t , novem i p s o r u m per decen-n i u m el igentur .

  • Acta Apostolicae Sedis. - Commentarium Officiale.

    d) Qui ab Urbe i n t r a sex menses n o n r eve r su r i d i scedunt , qu i d i u t u r n o morbo affecti i m p a r e s f i un t , qu i m u n u s a s s u m u n t quod nequea t c u m e x a m i n a t o r i s officio componi , hoc ipso de officio dec idun t .

    e) Quoties h i s de causis , vel alio canonico t i tu lo , vel m o r t e acc ida t u t u n u s e x a m i n a t o r u m deficiat, a l ius e ius loco n o m i n a -bi tur , qu i t a m e n in officio pers is te t d u m t a x a t u s q u e ad e x i t u m q u i n q u e n n i i i l l ius examina to r i s in cu ius subroga t ionem suc-cessit .

    / ) E x a m i n a t o r e s qu i c a d u n t pos sun t a Card ina l i Vicar io denuo eligi.

    g) Omnes examina to r e s ad i nv i t a t i onem Card ina l i s Vi-car i i o p e r a m s u a m di l igenter n a v a b u n t expe r imen t i s h a b e n d i s ad prov is ionem pa roec i a rum, ad c ler icorum o rd ina t ionem, ad a p p r o b a t i o n e m sace rdo tum p e t e n t i u m excipere s ac ramen ta l e s confessiones a u t sacras habe re conciones ; i t emque , ub i sit opus , ad a m o t i o n e m al icuius pa roch i dece rnendam, i u x t a noviss i -m u m dec re tum Maxima cura.

    h) A l iquo t i p so rum convocar i po t e run t , u t in rebus ad di -sc ip l inam pe r t i nen t i bus ma io r i s m o m e n t i vel difficilioris defi-n i t ion is cons i l ium s u u m p r a e b e a n t sub d u c t u Card ina l i s U r b i s Vicar i i , vel Adsessor is , vel a secretis h u i u s sect ionis .

    i ) Po t e r i t e t i a m Card ina l i s Vica r ius i p s o r u m alicui com-m i t t e r e u t a l iquod n e g o t i u m e x a m i n e t e t scr ip to red iga t v o t u m s u u m , a l iave aga t quae ad cleri d i sc ip l inam c u s t o d i e n d a m ut i -l ia vel necessar ia v i d e a n t u r et a V ica r i a tu s officialibus p r a e s t a r i congrue nequean t .

    SECTIO 2. a - De institutis religiosis mulierum,

    31. C u m exped ia t u t monas t e r i a a l iaeque religiosae mul ie -r u m d o m u s , quae i n Urbe sunt , u n i e idemque o rd ina r i ae iur isd i -c t ioni subsint , dece rn imus e t s t a t u i m u s , u t omnes in pos t e rum, a die quo haec Const i tu t io v im et execu t ionem habe re incipiet , auc to r i t a t i e t o rd ina r i ae iu r i sd ic t ion i u n i u s Card ina l i s Vicar i i subiec tae sint , suppress i s exempt ion i s privi legiis , qu ibus e a r u m nonnu l l ae a l iqu ibus S . R. E . Card ina l ibus , a u t P rae l a t i s saecu-l a r ibus vel r egu la r ibus obnoxiae e ran t , e t conserva to d u m t a x a t m e m o r a t i s P P . Card ina l ibus protec t ionis m u n e r e , quod m o d o in eas ipsi obt inent , a u t in f u t u r u m eisdem concedi poter i t .

    32. Regend is e t g u b e r n a n d i s h i s o m n i b u s monas te r i i s e t r e -

  • Acta Pii PP. X. 13

    ligiosis m u l i e r u m domibus Ca rd ina l em Vica r ium a d i u v a b u n t , p r o u t in p raesens i a m obt inet , sex sacerdotes m a t u r a e ae ta t i s , v i r tu te e t p r u d e n t i a praec lar i , qu i , d iv isa Urbe in to t idem regio-nes , delegat i e r u n t m o n a s t e r i o r u m regionis s ingul is a t t r i bu t ae .

    33. H u i u s sectionis a secretis m u n u s erit , a) i nd icem conficere et o rd ina te servare m o n a s t e r i o r u m

    o m n i u m ac d o m o r u m rel ig iosarum, c u m recensione n u m e r i re-l ig iosarum, mode ra t r i cum, o p e r u m qu ibus vacan t , s ace rdo tum qu i ib idem sacra min i s t e r i a explent e t c u m aliis ind ica t ion ibus ad r e m fac ien t ibus ;

    b) interesse coet ibus ad quos delegat i conven iun t , et scri-pto redigere ac servare quae in eis ac ta vel decre ta s in t ;

    c) execut ioni d e m a n d a r e quae s t a t u t a sunt , si a Cardi -na l i Vicar io vel ab Adsessore ad hoc de lege tur ; e t supplere s i opus sit in cas ibus pa r t i cu l a r ibus e t ex delegat ione, u t supra , a l iquem ex delegat is in suis m u n e r i b u s .

    34. De lega to rum vero eri t s ingulas domos in sua regione vel a l i ter suae curae commissas iden t idem visere; a t q u e sub d u c t u e t auc tor i t a te Card ina l i s Vicar i i vel Adsessor is cu ra re , u t in eis ins t i tu t i d isc ip l ina servetur , u t scholae a l iaque p ia opera, quae in eis h a b e a n t u r , recte p rocedan t , u t rei famil iar is a d m i -n i s t r a t io r i te ge ra tu r , u t in pace e t sanc t i t a te monia les seu soro-res conv ivan t .

    I p s o r u m quoque eri t pos tu lan te s ac novicias e x a m i n i subii-cere, e t v igi lare u t in s ingul is domibus a d s i n t sacerdotes qu i sacellari i seu cappellani officio fungan tu r , i i demque confessio-n ibus excipiendis e t sacr is concionibus habend i s sanc te s tudio-seque vacent .

    P r a e t e r e a d iebus a Card ina l i Vicar io pro sua p r u d e n t i a s ta-tu t i s c o n v e n i e n t , u t de rebus difficilioris m o m e n t i , a u t de iis q u a e ad c o m m u n e b o n u m spectant , p raes ide Card ina l i Vicar io vel Adsessore , pe r t r ac t en t .

    35. Si q u a a u t e m pecul iar i s praescr ip t io necessar ia sit sive circa r egu l a r em re l ig iosarum disc ip l inam, sive circa p ia opera, q u i b u s rel igiosae mul ie res vacan t , a u t circa sacerdotes qu i sa-c r u m min i s t e r i um a p u d eas explent , delegat i hoc nego t ium ne sibi s u m a n t ipsi , sed r e m deferant Card ina l i Vicar io vel Adses-sori in o rd inar io de l ega to rum conven tu , vel e t i am ext ra , sive ipsi pe r se sive ope a secretis h u i u s sectionis, ub i res u rgea t a u t a l ias necesse sit.

  • 14 Acta Apostolicae Sedis. - Commentarium Officiale.

    36. C u r a b u n t e t i am s ingul is b ienni i s scr ip to referre quae de s t a t u d o m o r u m re l ig iosarum in sua regione n o t a t u d igna sint , q u a e l a u d a n d a , q u a e e m e n d a n d a , quae o p p o r t u n e s t a t u e n d a v idean tu r ; quo p len ius e t m a t u r i u s Card ina l i s Vicar ius sive ipse per se sive in conven tu de lega to rum o m n i a perpendere , e t q u a e necessar ia s u n t va l ea t s ta tuere .

    37. O p t a m u s den ique u t r emunera t iones , q u a s rel igiosa haec i n s t i t u t a dona re s ingul is m e n s i b u s vel a n n i s va l en t sacerdot i-b u s q u i i n i p s a r u m b o n u m vel i n e a r u m d e m domibus s a c r u m m i n i s t e r i u m exercent , i n pos t e rum ad V i c a r i a t u m m i t t a n t u r , ab eoque, non a religiosis mul i e r ibus , iis ad quos specta t p ru -den t i Card ina l i s Vicar i i iudicio t r i b u a n t u r .

    SECTIO 3. a - De scholis, collegiis aliisque educationis laicorum institutis.

    38. Scholae ad e r u d i e n d a m l a i cam u t r i u s q u e sexus iuven-t u t e m , t a m d i u r n a e q u a m noc tn rnae , t a m inferiores seu p r ima-r iae q u a m super iores quael ibet , quovis n o m i n e n u n c u p e n t u r , omnes in p o s t e r u m auc to r i t a t i e t iu r i sd ic t ion i Card ina l i s Vicar i i p rox ime s u b e r a n t . ,

    P a r i modo eius auc to r i t a t i p rox ime obnoxia e r u n t collegia a l i aque in s t i t u t a in q u i b u s laica u t r i u s q u e sexus i u v e n t u s edu-cat ionis causa coll igitur, salvis canonicae exempt ion i s religioso-r u m regul is .

    39. Cessabunt v i p raesen t i s Cons t i tu t ionis e t in Card ina lem Vicar ium t r a n s f e r e n t u r i u r a e t officia quae in a l iquot scholas, asyla, collegia e t p ia i n s t i t u t a h u c u s q u e p rop r i a e r a n t sive P r a e -fecti d o m u s Pontif iciae, sive Ant i s t i t i s a l a rg i t ion ibus Pontifi-cis, sive Pontificii coetus p raese rva t ion i s f idei .

    P a r i t e r cessabun t e t in Ca rd ina l em V i c a r i u m t r ans f e r en tu r i u r a e t officia quae in a l iquot scholas Urb is técnicas , u t i vocant , a u t gymnas ia le s s imilesve ad S. Congrega t ionem S t u d i o r u m per-t ineban t .

    40. Red i tu s a Nobis q u o t a n n i s t r i bu i soliti ad h a r u m o m n i u m scho la rum sus ten ta t ionem, a l i ique qu i a s ingul is memora t i s Pontificiis coet ibus vel P rae l a t i s pro scholis seu ins t i tu t i s un i -cu ique propr i i s d e t i n e b a n t u r au t ofïerebantur, in u n u m collecti a Card ina l i Vicar io a d m i n i s t r a b u n t u r i u x t a n o r m a s cons t i tu tas in Officio IV , ac d i s t r i buen tu r in te r v a r i a s scholas e t i n s t i t u t a

  • Acta PU PP. X. 15

    i u x t a f u n d a t o r u m e t offerentium v o l u n t a t e m , ius t i t i a e t aequi-t a t e serva ta .

    41 . Coetus pontificius a decessore nos t ro v. m. Leone X I 1 Í a n n o 1878 i n s t i t u tu s nonnu l l i s scholis m o d e r a n d i s , q u a ta l i s cessabi t : e iusque loco Consi l ium scholas t icum sub Card ina l i s Vicar i i seu Adsessor is auc tor i t a te e t n u t u cons t i tue tur .

    Qui hu i c consilio a d s c r i b a n t u r e l igendi e r u n t a Card ina l i Vicario, i i sdem pro rei n a t u r a servat i s regul is ac super ius p ro e x a m i n a t o r i b u s est cons t i t u tum.

    42. In scholis, collegiis a l i isque educat ionis ins t i tu t i s , quae a Vicariatu temporali ratione sustentantur, scholast ici consili i officium eri t , n o m i n a r e ac removere , s i opus sit, modera to res et magis t ros , l ibros ab a l u m n i s u t endos deligere, in te r io rem disci-p l i n a m inspicere ac tue r i ; cavere rectae , et, q u o a d l iceat , perfe-ctae i u v e n u m ins t i t u t ion i ; conservat ioni a e d i u m a u l a r u m q u e scho las t i ca rum advig i la re .

    Quoties vero a g a t u r de expens is faciendis, ni l s t a t u a t u r nisi vocato in cons i l ium Praefecto admin i s t r a t ion i , de quo infra in cap. IV, e iusque voto requis i to .

    43. In scholis vero e t ins t i tu t i s , quae a p i a a l iqua causa vel rel igiosa a l iqua famil ia su s t en t an tu r , scholast ici consili i m u -n u s eri t cognoscere q u i n a m s int modera to res e t magis t r i , qu i -n a m l ibr i t ex tu s ; u t r u m ins t i tu t io religiosa e t mora l i s sufficiens ac rec ta s i t ; q u a ra t ione ch r i s t i ana doc t r ina t r a d a t u r e t quae-n a m p ie ta t i s exerc i ta t iones f i an t ; u t r u m ins t i tu t io civilis con-formis sit legibus u t i l i sque , e t in scholis ni l con t ra leges t u e n d a e va le tud in i s h a b e a t u r . S i qu id a u t e m vel omnino r ep rehenden-d u m vel m i n u s r e c t u m inven ia tu r , Consi l ium, seu de Consilii voto Card ina l i s Vicar ius , hoc denunc iab i t mode ra to r ibus p i ae causae a u t rel igiosae famil iae, u t o p p o r t u n a r emed ia p a r e n t u r .

    44. Curae et v ig i lan t iae scholast ici consilii s u b e r u n t e t i am opera il la o m n i a quae patronatus scholast ici vel post scholas nomine ven iun t , vel alio simili t i tu lo n u n c u p a n t u r .

    45. Ad s u u m vig i lan t iae cu raeque officium e x p l e n d u m , scho-las t i cum consi l ium a l iquot inspectores deliget, q u o r u m opera u t e t u r ad scholas, e t m e m o r a t a super ius i n s t i t u t a a t q u e opera inv isenda .

    46. A secretis h u i u s sectionis m u n u s erit , a) i nd icem texere et o rd ina te servare o m n i u m scholarum,

    col legiorum et i n s t i t u t o r u m de qu ibus supra , a d n o t a n d o qu i -

  • 16 Acta Apostolicae Sedis. - Commentarium Officiale.

    n a m s int modera to res e t magis t r i , quo t h a b e a n t u r d isc ipul i seu a lumni , q u i n a m sit s t a t u s r e r u m e t m o r u m in ins t i tu to ;

    b) in teresse conven t ibus consili i scholast ici , ac recensere e t in t a b u l a r i u m referre ac ta e t decre ta Card ina l i s Vicar i i eius-que scholast ic i consilii;

    c) execut ioni m a n d a r e quae a Card ina l i Vicar io e iusque

    scholast ico consilio s t a t u t a sint, s i hoc expresse in m a n d a t i s habea t .

    SECTIO 4. A - De confraternitatibus aliisque consociationibus et operibus socialibus.

    47. Ad h a n c sect ionem in p r imi s pe r t ine t cu ra e t v ig i lan t ia in sodal i ta tes e t a rch isoda l i ta tes , q u a n t u m ad V i c a r i a t u m de iure spectare potest , salvis scilicet s i n g u l a r u m legibus, s t a tu t i s ac privi legi is ab ecclesiastica seu Apostol ica auc tor i t a te r i te reco-gni t i s , q u i b u s p raesen t i Const i tu t ione n ih i l d e t r a h i t u r .

    4 8 . I n s u p e r q u u m complu ra al ia ex Dei g ra t i a i n Urbe s int consociat iones e t opera, quae p i u m a l iquem f inem rel igionis , ca r i t a t i s a u t ius t i t iae p ropos i tum h a b e n t , i n b o n u m n u n c ipso-r u m sociorum, n u n c a l io rum, a u t to t ius socie ta t i s ; haec o m n i a ef^quotquot a l ia s imil ia in pos t e rum i n s t i t u e n t u r cu rae h u i u s Vica r i a tus pa r t i s a tque auc to r i t a t i e t iur i sd ic t ioni Card ina l i s Vi-car i i p rox ime subiecta esse v o l u m u s ac i u b e m u s .

    Si quae i t aque consociat io vel s i quod p i u m opus a l iquem P r a e l a t u m vel S . R. E. Ca rd ina l em pro tec to rem habea t , hoc pro-tect ionis m u n u s i ta accipi e t intel l igi debet , u t iur isdic t io Car-d ina l i s Vicar i i in tegra semper m a n e a t .

    Auc to r i t a s e t iur isdic t io Card ina l i s Vicar i i in m e m o r a t a s consociat iones et opera necessar io sibi v ind ica t , ut ab eo ipsa r a t a h a b e a n t u r , a b eodemque s t a t u t o r u m a p p r o b a t i o n e m impe-t r en t in iis quae ad p i u m ipso rum f inem re fe run tur , nisi-forte a S u m m o Pontifice s t a t u t a ipsa directo receper in t .

    E i u s q u e quoque eri t , vel Adsessor is , v ig i l an t i am in ea exer-cere, c u r a m de iis habere , salvis semper legi t imis e o r u n d e m sta-tu t i s ; et sacerdotes adsis tentes , delegatos, des t ina tos confessioni-b u s excipiendis , vel u t c u m q u e modera to res e isdem praebe re .

    49. H i s exercendis m u n e r i b u s suppe t i a s Card ina l i Vicar io ferent va r i i coetus seu consil ia, quae ad d i r igenda un iuscu ius -q u e gener is opera e t consociat iones i n s t i t u t a forte i n v e n i a n t u r , ve l in pos t e rum in s t i t uen tu r .

  • Acta Pii PP. X. 17

    Adeoque p r i m u m in social ibus oper ibus auxi l io er i t Cardi -na l i Vicar io et Adsessor i consilium dioecesanum actionis catho^ licae in Urbe, quae i u x t a apostol icas l i t teras II fermo proposito i am e x s t a t : in coetibus v i r o r u m a S. Vincent io a P a u l o consi-l i um cent ra le r o m a n u m : iri consocia t ionibus d o m i n a r u m car i -ta t i s a S. Vincent io a P a u l o a l iud centra le Urbis consi l ium : et i t a in s imi l ibus .

    50. I n t e r socialia opera c u m pr inc ipem locum obt ineat , e t longe m a x i m e ad b o n u m religionis e t societat is in te r s i t p i u m opus catechismi, v o l u m u s ac m a n d a m u s , u t non in te rmissa cu ra ac p raec ipua i l lud a Card ina l i Vicar io gera tu r .

    51. I t a q u e in s ingul is paroeciis , ad n o r m a m eorum quae in cons t i tu t ione Acerbo nimis die 15 mens i s apr i l is a n n o 1905 prae-scr ip ta sunt , consociatio canonice cons t i tu ta h a b e a t u r , cui no-m e n congregatio doctrinae christianae. Card ina l i s a u t e m Vica-r iu s e t Adsessor vigi lent sedulo u t parochi , ips isque subiectae congregat iones q u a s d ix imus , c a t ech i smum doceant ad legis p r ae sc r i p tum, eo modo ac ra t ione qu ibus m a x i m e a l l i c ian tur pue r i u t in te r s in t e t g e r m a n a m f ide i m o r u m q u e doc t r i nam h a u r i a n t .

    52. Ut a u t e m Card ina l i s Vicar ius c u r a m e t v ig i l an t i am t a n t o operi, necessa r iam ass idue possi t et efficaciter exercere, cons i l ium sex sal tem sace rdo tum const i tuet , q u o r u m electio a Nobis e t successoribus Nostr is p ro t empore eri t a p p r o b a n d a : i idem in officio per q u i n q u e n n i u m p e r d u r a b u n t et a m u n e r e déc iden t eodem modo ac examina to res cleri, de qu ibus supra sub num. 30.

    53. Sace rdo tum h u i u s consilii m u n u s erit , a) s ta t i s t empor ibus , sub duc tu Card ina l i s Vicar i i vel Ad-

    sessoris convenire , u t quae necessar ia vel o p p o r t u n a s int ad ca-techismi opus excolendum, perf ic iendum in s ingul is paroeci is decernant ;

    b) invisere de m a n d a t o Card ina l i s Vicar i i vel Adsessor is s ingulas paroecias , ecclesias vel scholas ub i ca tech i smus docea-tur , e t v idere ac referre q u a me thodo , quo fructu ch r i s t i ana doc t r ina t r a d a t u r , e t u t r u m scholae quae h a b e n t u r s int sa t is ad i uven tu t i s u t r i u sque sexus ins t i tu t ionem, an al iae hor i s e t locis ap t io r ibus aper iendae sint;

    c) c e r t a m i n a ins t i tue re ad p r a e m i a in te r p raes tan t io res ca tech ismi a lumnos u n i u s vel p l u r i u m pa roec ia rum.

    ACTA. vol . IV, n. 1. — 15-1-912. 2

  • 18 Acta Apostolicae Seats. - Commentarium Officiale.

    54. Arch isoda l i t a t i s a ch r i s t i ana doc t r ina quae in Urbe penes ecclesiam S. Mar iae a planctu i n s t i t u t a est, i u r a et officia ad hoc u n u m c i r cumscr ip ta vo lumus , e t p raesen t i cons t i tu t ione c i r cumscr ib imus , u t c u r a m e t a d m i n i s t r a t i o n e m suae ecclesiae e t p i o r u m lega to rum quae in ea s u n t habea t , e t ceteras sodali-ta tes a ch r i s t i ana doc t r ina ad i n d u l g e n t i a r u m par t i c ipa t ionem aggregare va lea t : in modera t ione a u t e m ca tech ismi dioecesani se n o n immiscea t . S t a t u t a ig i tur h u i u s archisodal i t i i hoc sensu e r u n t i m m u t a n d a et a Card ina l i Vicar io a p p r o b a n d a .

    55. Quod vero spectat hospi ta l ia quae in Urbe modo sun t , p lu r ibus privi legi is dona ta , d u m u s u i vel iu r i de t r ahe re nolu-mus , quo religiosis a l icuius Ordinis vel Congregat ionis a n i m a -r u m c u r a in a l iqu ibus ex iis pi is domibus rese rva ta est, s ta tui-m u s e t p raesc r ib imus , u t in p o s t e r u m n e m o religiosus v i r a su is Praepos i t i s ad h a s p ias d o m u s in h u n c f inem m i t t a t u r , nisi de consensu et approba t ione Card ina l i s Vicar i i : cui p rae te rea a t t r i -b u i m u s v ig i l an t i am in eos exercere, et, si opus sit, eosdem a m u n e r e removere ; s icut e idem a t t r i b u i m u s et r e s e r v a m u s vigi-l a n t i a m in monia les quae ib idem p i u m car i ta t i s opus praes t i -t u r ae v e r s a n t u r : subla t i s in h a c p a r t e privi legi is quibus l ibe t , e t i am pecu l i a rem m e n t i o n e m meren t ibus , quae hisce dispositio-n ibus adve r sen tu r .

    M a n d a m u s i t aque u t i n pos t e rum modera to res O r d i n u m e t Congrega t ionum, a n t e q u a m re l ig iosum a l iquem s u u m ad hospi-ta l ia m i t t a n t , e ius n o m e n p r o p o n a n t Card ina l i Vicar io , hu ius -que benep lac i tum exspectent , u t l icite possi t s a c r u m min is te -r i u m ib idem exercere .

    56. A secretis h u i u s sectionis officium erit , a) i nd icem texere et conservare o m n i u m soda l i t a tum et

    a r ch i soda l i t a tum Urbis , nec non consoc ia t ionum et o p e r u m so-c ia l ium, c u m recensione eo rum qu i p raes iden t , n u m e r i soda-l ium, loci quo h i conven iun t a u t ub i p i u m opus est s i t u m ;

    b) in teresse conven t ibus coe tuum seu consi l iorum, de qui -bus in num. 49, et num. 53, litt. a), in regesto conscribere et in t abu la r io asservare quae gesta a u t s t a t u t a s in t ;

    c) execut ioni m a n d a r e , si expressis verbis i ubea tu r a Card ina l i Vicar io vel ab Adsessore , quae circa consociat iones e t opera haec decre ta s int .

  • Acta Pii PP. X. 19

    APPENDIX. - De delegato ad agrum romanum.

    57. Ad ap t iu s consu l endum iis qu i in r o m a n o agro ve r san tu r , u sque d u m praesen tes condi t iones r e r u m subs is tant , volu-m u s ac dece rn imus , u t sub Card ina l i s e t Adsessor is auc tor i t a te ac n u t u sacerdos h a b e a t u r , qu i c u r a m p rox ime h a b e a t e a r u m r e r u m o m n i u m quae in eodem agro ad cleri e t f ide l ium sa lu t em ac d i sc ip l inam dece rnenda ge rendaque sun t .

    Vocab i tu r de legatus ad a g r u m r o m a n u m ; e iusque electio f i e t a Card ina l i Vicar io c u m approba t ione S u m m i Pontificis.

    CAPUT I I I .

    OFFICIUM TERTIUM.

    De iudiciariis negotiis.

    5 8 . Ord ina r iu s e t un i cus iudex p r i m a e in s t an t i ae in omni-bus causis quae a p u d forum ecclesiast icum R o m a n a e dioecesis agi possunt , quol ibet alio t r i buna l i e t iur isd ic t ione h u c u s q u e vigente suppress is , er i t ipse Card ina l i s Urbis Vicar ius .

    5 9 . Qui t a m e n non ipse per se causas videbi t , nis i expressis verbis in a l iquo casu ob pecul iares ra t iones sibi id reservaver i t ; sed per s u u m Auditorem, qu i n e m p e suum locum in re iudicia-ria t enea t e t u n u m t r i b u n a l c u m eo cons t i tua t , qu ique ut dioe-cesanae r o m a n a e cur iae Officialis habeb i tu r .

    60. Ipse vero causas i u d i c a n d a s non assumet , nis i p r i u s de re docuer i t Ca rd ina l em Urbis Vica r ium. Quo a n n u e n t e i ud ic ium ins t i tuet , e t u sque ad s en t en t i am defini t ivam perducet , se rva t i s c o m m u n i s iur i s regul is .

    61. Ad e u m rese rva tu r quoque i ud i c ium de quaes t ion ibus funerat ici is a l i isque quae Camera r i i cleri h u c u s q u e p rop r i a erant , cu ius p ro inde officium et iur isdict io suppressa m a n e n t .

    62. Aud i to r i d a b i t u r ad iu to r substitutus, cu ius electio Sum-mo Pontif ici r ese rva tu r .

    63. Si q u a causa ex iur i s n o r m a non ab uno iudice sit defi-n ienda , sed a t r i buna l i collegiali, h u i u s praeses eri t ipse Aud i -tor, nis i Card ina l i s Vicar ius ius p raes idend i sibi reservaver i t .

    64. Elect io eorum, qu i in t r ibuna l i collegiali coniudicum officio fungan tur , S u m m o Pontifici r ese rva tur . I n t e r eos vero

  • 20 Acta Apostolicae Sedis. - Commentarium Officiale.

    q u i n a m in speciali a l iqua e t cer ta causa c u m Card ina l i Vicar io vel Aud i to re ad i u d i c a n d u m sedeant , decernere Card ina l i Vi-cario a t t r i b u i m u s .

    65. Ad officium de iudic iar i i s negoti is , hoc est, ad Aud i to -r em et ad officiales e idem subiectos, specta t quoque processus conficere de d i spensa t ion ibus ma t r imon ia l i bus , de m a n d a t i s li-ber i s t a t u s seu contrahendi, de correct ione f idei na t iv i t a t i s , ma -t r imoni i e t s imi l ium ac torum, de recogni t ione subsc r ip t ionum e t d o c u m e n t o r u m , a l i aque h u i u s gener is .

    Quibus in negot i is p e r t r a c t a n d i s ac definiendis c o m m u n i s iur is regulae, e t h i s deficientibus, l audab i les ac p roba t i Vicar ia-t u s u s u s e r u n t se rvandi .

    66. E r u n t i n supe r in hoc officio de iudic iar i i s negot i is P ro -motor iust i t iae, ac Defensor v incul i , a Card ina l i Vicar io c u m approba t ione S u m m i Pontificis e l igendi .

    Nil a u t e m ve ta t q u o m i n u s haec m u n e r a u n i e idemque tri-b u a n t u r , s i ille p a r sit e i sdem r i te sat isfaciendis .

    67. Notar i i , cancel lar ius al i ique inferiores admin i s t r i , qu i necessar i i s in t explendis m u n e r i b u s h u i u s officii propr i i s , a Car-d ina l i Vicar io e l igentur , p raemisso eo rum examine .

    0

    CAPUT IV.

    OFFICIUM QUARTUM.

    De administratione oeconomica.

    68. Unica eri t o m n i b u s Vica r ia tus officiis admin i s t r a t i o oeconomica sub dependen t i a Card ina l i s Vicar i i e t P r ae l a t i e idem admin i s t r a t i on i Praefecti.

    69. Ad eam conferendi sun t r ed i tu s un ive r s i qu i ex rescr ip t is a l i isque t i tu l i s qu ibusv i s Vica r i a tu i e iusque var i i s officiis obve-n i an t . I p s a a r e a m n u m m a r i a m e t pecun iae cap i ta custodiet , quae Vica r ia tu i e t a n t i q u a e sacrae Congregat ioni Vis i ta t ionis e r an t p rop r i a : ipsa pensiones et r enumera t i ones persolvet , sub-sidia d i s t r ibua t (nisi al i ter Card ina l i s V ica r ius in a l iquo casu fac iendum censuer i t ) , oner ibus satisfaciet, expensis occurre t si-ve ord inar i i s sive ex t raord inar i i s , quae a Card ina l i Urb i s Vi-cario vel a P rae l a t i s Vica r i a tus officiis praepos i t i s p roba tae e run t .

    70. Quamvi s a u t e m un i ca sit admin i s t r a t i o , sors e t r ed i tus ex fundat ione, a u t ex expressa p i o r u m ob la to rum vo lun ta t e ,

  • Acta PU PP. X. 21'

    a u t ex praescr ip t ione S u m m i Pontificis al icui officio vel operi a t t r i bu ta , s a r t a tec ta e i s e rvabun tu r , e t ab h u i u s officii modera -tor ibus in p r a e s c r i p t u m f inem e rogabun tu r .

    71 . H u i u s quoque officii er i t c u r a m habere de conservat ione ei rec ta gest ione b o n o r u m paroec ia l ium, p raese r t im beneficio vacan te , e t b o n o r u m ad pias causas pe r t inen t ium, m a x i m e s i hae p iae causae p ropr ia ac d i s t inc ta admin i s t r a t ione a canonicis legibus recogni ta careant .

    72. Arca n u m m a r i a s e c u n d u m canonicas n o r m a s custo-die tur .

    73. Duo prae te rea e r u n t inferiores admin i s t r i a Card ina l i Vicario c u m approba t ione S u m m i Pontificis el igendi, p r ae s t i t a pecun ia r i a caut ione, quae respondea t sort i vel pecuniae , de qui-bus ipsi possun t a l i quando disponere : eisque, si necessi tas exi-gere v idea tur , da r i poter i t a Card ina l i Vicario c u m approba t ione S u m m i Pontificis a l iquis ad iu tor .

    74. Al te r i p so rum ra t ioc ina tor i s m u n e r e fungetur : a l ter vero d is t r ibutor i s et capsar i i officium po t i s s imum peraget .

    75. Singul is mens ibus Praefec tus admin i s t r a t i on i r a t i onem redde t Cardina l i Vicar io accept i e t expensi .

    Quo tann i s vero ep i tomen to t ius admin i s t r a t ion i s conficiet, approba t ion i Card ina l i s in Urbe Vicar i i e t S u m m i Pontificis sub i ic iendam.

    CAPUT V. De interna officiorum disciplina.

    76. Quae n o r m a e circa i n t e r n a m d isc ip l inam s t a tu t ae s u n t in sacris Congregat ionibus al i isque S. Sedis Officiis post consti-t u t i onem Sapienti consilio e aedem c u m propor t ione se rven tu r in var i i s V ica r i a tus officiis.

    P r a e s e r t i m vero c u s t o d i a n t u r quae s t a t u t a s u n t de iure iu-r a n d o p r ae s t ando ac de officiorum discipl ina.

    77. S ingu la q u a t u o r officia t a b u l a r i u m s u u m , vulgo proto-collo h a b e b u n t , in quo recensio eri t r e r u m ad i l lud officium spe-c t a n t i u m , e t ac ta e t d o c u m e n t a s e rvabun tu r , de q u i b u s a d h u c quaes t io esse po te r i t : de inde ad a r c h i v u m m i t t e n t u r .

    78. T u m t a b u l a r i u m t u m a r c h i v u m dup lex erit , secre tum aliud, a l iud non secre tum.

    79. Ex h i s a u t e m , etsi non secretis, n u l l u m d o c u m e n t u m neque exempla r e x t r a h a t u r , neque c u m ullo communice tu r , n is i

  • Acta Apostolicae Sedis. - Commentarium Officiale.

    de m a n d a t o Card ina l i s Vicar i i , vel P r a e l a t o r u m ad q u o r u m offi-c ium res spectet .

    80. A d m i n i s t r o r u m , qu ibus t abu la r i i vel a rch iv i cu ra com-missa est, m u n u s er i t ac ta e t d o c u m e n t a recensere , custodire , o rd ina te servare , e o r u m q u e exemplar , recepto m a n d a t o , confi-cere et suis quaeque officiis t r ade re .

    81. Arch iva r iu s , seu a rch ivo praefectus , a S u m m o Pon t i -f ice el igetur . Suber i t a u t e m directe Card ina l i Vicario, eoque de-f ic iente vel absente , Commissar io Vicar ia tus , sa lva t a m e n dispo-sit ione can. 79, de quo supra .

    82. De t empore quo va r i i a d m i n i s t r i in officii aul is esse de-ben t ac de feriis, Card ina l i s Vicar ius n o r m a m Nobis p ropona t , h a b i t a ra t ione l egum quae a p u d SS. Congregat iones obt inent , q u a s q u e Nos Ips i p r o b a v i m u s .

    D e c e r n e n t e s p r a e s e n t e s l i t t e r a s f i r m a s , v a l i d a s e t effi-c a c e s s e m p e r e s se e t fore , s u o s q u e p l e n a r i o s e t i n t e g r o s effe-c t u s s o r t i r i e t o b t i n e r e a d i e e i u s p r o m u l g a t i o n i s i n C o m m e n -t a r i o de Apostolicae Sedis actis; a t q u e i r r i t u m esse e t i n a n e s i s e c u s s u p e r h i s a q u o q u a m c o n t i g e r i t a t t e n t a r i , n o n o b s t a n t i b u s N o s t r a e t C a n c e l l a r i a e A p o s t o l i c a e r e g u l a d e i u r e q u a e s i t o n o n t o l l e n d o , a l i i s q u e c o n s t i t u t i o n i b u s e t o rd i -n a t i o n i b u s A p o s t o l i c i s ve l q u a v i s f i r m i t a t e a l i a r o b o r a t i s , s t a t u t i s , c o n s u e t u d i n i b u s , c e t e r i s q u e c o n t r a r i i s q u i b u s l i b e t e t i a m s p e c i a l i s s i m a m e n t i o n e d i g n i s .

    D a t u m R o m a e a p u d S . P e t r u m a n n o I n c a r n a t i o n i s d o -m i n i c a e m i l l e s i m o n o n g e n t e s i m o d u o d e c i m o , K a l e n d i s I a -n u a r i i s , fes to C i r c u m c i s i o n i s D . N . I . C , p o n t i f i c a t u s N o s t r i a n n o n o n o .

    A. CARDINALTS AGLTARD1 C. CARDINALIS DE LAI S. B. E. Cancellarius. S. C. Consistorialis a Secretis.

    Loco Plumbi

    V I S A M. RIGGI C. A.. Not.

    Reg. in Cane. Ap. N. 576.

  • Acta PU PP. X. 23

    EPISTOLA.

    AD R. P- D. IOANNEM BAPTISTAM CASTRO, ARCHIEPISCOPUM CARACENSEM, DE

    INSTAURANDA CLERI DISCIPLINA.

    Venerabilis Frater, salutem et apostolicam benedictionem. — Solli-citis Nobis et anxiis de statu Ecclesiae Venezuelanae aliquid solatii nuper tuae litterae attulerunt, ex quibus cognovimus, nomiullam iam se osten-dere spem rerum aliquanto meliorum. Ac primum omnium gaudemus te, Venerabilis Frater, et collegas tuos Delegati Apostolici consiliis, pro conscientia officii, plurimum tribuere; tum sensu gratae voluntatis affi-cimur in Reipublicae administros maximeque Praesidem illustrem, quos, pro suo iustitiae studio, bene esse animatos erga Ecclesiam videmus. Ceterum, facultatem relinquentes Ecclesiae sui exsequendi muneris, non modo iuste ii dicendi sunt facere, sed sapienter: nisi enim mores et instituta civium religio temperet, nulla potest civitas, utpote instabili nixa fundamento, diu consistere. - Iam vero, ad afflictas res istius Ec-clesiae sublevandas celeriter incumbendum est animoseque instandum, ne forte haec mala evadant, dilatione medicinae, insanabilia. - Hunc sibi laborem sumere omnes quidem debent Episcopi ex ista Republica, sed facile vides tuas partes esse, Venerabilis Frater, ut ceteris conten-tione studioque antecedas: id a te postulat tuus dignitatis gradus, id ipsum Nos Nobis de tua religione officii spondemus. Novimus iis vir-tutibus, quae in antistite sacrorum requiruntur, adeo te esse instructum •et ornatum, ut in vitam tuam, tamquam in speculum, inspicere omnibus liceat; nec ignoramus quam indigne feras, tantis incommodis laborare Ecclesiam patriam, cuius es tu quidem studiosissimus. Quare dubium -esse non potest, quin ipsius Ecclesiae saluti, quantum est in te, servire velis. Verumtamen nolimus te rei difficultatibus nimium commoveri eas-que arbitrari maiores esse, quam ut quidquam evinci posse videatur. Magnae profecto moles molestiarum tibi subeundae sunt, conanti pra-vitates morum corrigere, praesertim si consuetudine inveteraverunt ; sed tu animum cape, divino auxilio confisus, fortiterque contende quoad potes. Si minus tibi contingat ut quaecumque vitiosa sunt emendes, tamen non inanis omnino futurus est labor tuus, et certe consolari te poteris, quod ipse praestiteris omnia, quae debueras. Ad tuam vero diligentiam itemque collegarum tuorum incitandam hoc etiam valeat, quod in eiusmodi causa elaboratis, quae Nobis vobiscum communis est.

  • 24 Acta Apostolicae Sedis, T Commentarium Officiale.

    vobis suftragabimur. Atque hoc intelligant probe et considerent, quicum-que se in catholicis numerari volant, sacrosanctam sibi legem esse factam, ut eos revereantur quos Spiritus Sanctus posuit Episcopos regere Ecclesiam Dei; non aliter se posse, tamquam membra, cum Ca-pite Ecclesiae cohaerere, nisi cum Episcopis suis cohaereant; ac pro-pterea neminem contra auctoritatem vestram facere, quin eo ipso contra Vicarium Iesu Christi faciat, seque a catholicae unitatis communicatione segregare velle videatur. - Iam quae sint adhibenda remedia ad tantam varietatem miseriarum, in quibus Venezuelana Ecclesia versatur, vestrum consilium erit: vos populorum vestrorum necessitates videtis et censi-tis; quid pro tempore et pro re opus sit facto, non difficile reperietis. Unum est, quod Nos, apostolico officio impulsi, vehementer etiam atque etiam vos hortamur, ut nimirum ante omnia curetis disciplinam Cleri : hac enim magnam partem corrupta, non est mirum, si plebis mores declinavere in peius; eadem semel instaurata, non parum iam pro fece-ritis ad christanae vitae decus vulgo revocandum. Equidem scimus in sacerdotibus vestris non deesse, qui recte vitam agant congruenterque sanctissimo muneri; sed multos ita vivere, ut omnia sacerdotii officia contemnant, gravissime dolemus: eo magis quia non tantum prodesse exemplo suo boni, quantum nocere improbi solent. Narfl* quis persua-deat imperitae multitudini, ut ob expectationem bonorum im mortalium haec fluxa et caduca parvipendant, ut domitas habeant virtute cupi-ditates, ut fraterna caritate inter se diligant, quando qui duces aliis ad bene vivendum debent esse, vitae cursum tenent prorsus contrarium?" Enimvero ferendum vobis diutius non est, tantam in domo Domini perturbationem ordinis insidere, cuius quidem similem nullus paterfa-milias intra domesticos parietes toleraret. Admonent vos sacrorum sta-tuta canonum; hortantur et urgent constitutiones illae Concilii Plenarii Americae Latinae, quas quidem numquam obliterari oportebit; stimulos addunt huius Apostolicae Sedis praescripta vel recentia: adeste igitur animis, et sine cunctatione, obsecramus, admovete manus ad meden-dum. Omnino firmitate et constantia utamini opus est, sed tamen paterna semper caritate comite. Incredibilis enim vis inest in officiis cari-tatis ad flectendam animorum contumaciam; at siquando lenitatis indul-gentiaeque viae nullum exitum habuerint, tum ne dubitetis iustam adhi-bere severitatem. Atque ad instaurandam Cleri vestri disciplinam magno usui illae erunt litterae, quibus Nostram ad Clerum catholicum univer-sum Exhortationem haud ita pridem mandavimus; siquidem normam regulamque tradunt vitae sacerdotalis, atque ordine indicant quibus praesidiis clericos ad sanctimoniam instituti sui niti conveniat. Esto

  • Acta Pii PP. X. 25

    igitur curae vobis, ut eas litteras sacerdotes vestri omnes singuli habeant attenteque perlegere in animum inducant.*- Interea vero, dum Cleri rationibus consulitis in praesens tempus, necesse est etiam, in futurum prospiciatis. Si vultis enim, uti debetis velle, ut istic Religioni meliora aliquando tempora illueescant, praecipua quaedam pars industriae vestrae insumenda scilicet est in sacram iuventutem, quae quidem spem eccle-siastici ordinis omnem continet. Quare dabitis operam, ut vestra Semi-naria talia exsistant, qualia Synodus Tridentina iussit, id est religionis doctrinaeque domicilia, in quibus adolescentes clerici rite ad sacerdotii officia et munia instituantur. In primis igitur, quod ad disciplinam mo-rum attinet, gravis ea et austera, vobis instantibus, ibi dominetur ; alu-mnique sacrorum iis virtutibus conformentur penitus, quae sacerdotis maxime sunt, pietate, castimonia, animarum sollicitudine, christianaque humilitate, quae ceterarum est fundamentum virtutum. De studiorum autem ratione, qualem in Seminariis vestris vigere oporteat, documen-tum ex iis potestis capere, quae Nos in universum praescripsimus. Tan-tum admonemus, ut in philosophiae ac theologiae doctrinis ducem et magistrum Thomam Aquinatem et habendum edicatis et sequendum cure-tis: huius enim institutis exculti discipuli errores et falladas recentio-rum facilius cavebunt. Ac de litteris, plerumque negligi linguae latinae studium, minime gentium probamus. Nostis, quid hac super re sacrum Consilium studiis regundis nuper Episcopis universis mandant, Nostro nomine. Vestrum erit igitur huic Nostrae praescriptioni diligenter curare, ut satisfiat. Denique memineritis, sapienter Tridentinos Patres consti-tuisse, ut Seminariorum et disciplinae et rei oeconomicae tuendae duplex adesset deputatorum commissio, quarum altera ex binis canonicis aedis cathedralis, altera ex binis item canonicis atque binis de clero urbis episcopalis constaret. Quoniam hanc sancte inviolateque servari legem, permagni ad rectam Seminariorum administrationem regimenque inte-rest, vos commissiones eiusmodi, sicubi non adsunt, quamprimum, uti vestrum officium requirit, instituetis. - Postremo, sinite inculcemus auri-bus animisque vestris illam Apostoli gravissimam vocem : nemini cito manus imposueris. Nam, si, procuratis comparatisque rebus omnibus, quae ad educendos rite alumnos Cleri pertinent, tamen non cavebitis, ut ne aditum detis ad sacerdotium nisi dignis, omnem operam vestram frustra fuisse putatote. Indignum est autem rudem esse aut non satis a doctrina instructum sacerdotem, qui erudire alios ad salutem debeat ; longe vero indignius, qui apud populum magisterium exerceat christia-narum virtutum, ipsum haerere in caeno vitiorum. Itaque admittere quemquam in sacros ordines, nisi intra Seminarii septa legitimum stu-

  • Acta Apostolicae Sedis. - Commentarium Officiale.

    diorum cursum cum laude diligentiae confecerit, scitote vobis non lici-turum. Si quis vero, quamvis bene versatus in studiis, tamen non admodum integris esse moribus videatur, hunc initiari! sacris, ipsi intel-ligitis grande nefas fore. Omnino enim praestat nullum alicubi adesse sacerdotem qui curam animarum gerat, quam adesse eiusmodi, qui vitae perversitate offendens, pestem ac perniciem christianae plebi, pro salute, paret. Haec Nos, memores Nostrarum partium, admonere vos habuimus. Relinquitur, ut vos, quae videtis esse vestri officii, ea navi-ter exsequamini. Id autem ut prospere eveniat, auspicem divini auxilii, tibi, Venerabilis Frater, tuis istis in episcopatu Collegis et Clero popu-loque vestro apostolicam benedictionem amantissime impertimus.

    Datum Romae apud S. Petrum, die VIII Decembris, in festo D. N. Mariae Immaculatae, MCMX, Pontificatus Nostri anno octavo.

    Successivis Sacrae Congregationis Consistorialis decretis SSmus D. N. Pius PP. X has quae sequuntur ecclesias de proprio pastore providit, scilicet :

    11 decembris 1911. — Cathedrali ecclesiae Sabariensi praefecit sacer-dotem Ioannem e comitibus Mikes, dioecesis Transylvaniensis, ibique parochum et archidiaconum foraneum ecclesiae civitatis Szekelyudvarhely.

    16 decembris. — Cathedrali ecclesiae Armenopolitanae seu Szamòs-Ujvariensis Rumenorum ritus Graeco-Catholici, Revmum Basilium Hossu, hactenus Episcopum Sugosiensem Rumenorum.

    20 decembris. — Cathedralibus ecclesiis Recinetensi et Lauretanae Revmum Alphonsum Andreoii, hactenus Episcopum Feretranum.

    30 decembris. — Cathedrali ecclesiae S. Ioannis de Cuyo sacerdotem Iosephum Americum Orzali, archidioecesis Bonaërensis, parochum S. Mi-chaelis Archangeli in civitate Bonaerensi.

    — Cathedrali ecclesiae Lojanae sacerdotem Carolum Mariam de la Torre, archidioecesis Quitensis, ibique canonicum theologum ecclesiae metropolitanae.

    PIUS PP. X.

    CONGREGATIO CONSISTORIALIS

    PROVISIO ECCLESIARUM.

  • S. Congregatio Rituum. 27

    S. CONGREGATIO RITUUM

    A U X I M A N A .

    DECRETUM BEATIFICATIONIS ET CANONIZATIONIS VEN. SERVI DEI

    BENVENUTI BAMBOZZÍ SACERDOTIS PROFESSI ORDINIS MINORUM CONVENTUALIUM.

    Auximi in Piceno, die °2S Martii anno 1809, ab honestis coniugibus Vincentio et Elisabetha Frontalini ortus est Benvenutus Bambozzi, qui inde a pueritia vitam egit omne laude dignam. Ab ipsa pia genitrice et a familiae curione fidei rudimentis morumque praeceptis sancte instru-ctus, postquam in agrorum cultura et in domesticis negotiis suam opem contulisset, anno aetatis vigesimo secundo, recessus tranquillitate atque intimiore cum Deo coniunctione selecta, ad illius civitatis conventum S. Iosephi a Gupertino, Ordinis Minorum Conventualium, sponte con-vocavit. Die tertia decembris anno 1832 religionis vestem induit et, tyro-cinio laudabiliter peracto, anno subsequenti, die nona eiusdem mensis decembris, sancta gestiens laetitia, solemnia vota professus est. Illico Urbinum mittitur studiorum causa; quo tempore quum quotidianos in virtute ac doctrina faceret profectus, ad minores et maiores Ordines per gradus Usque ad sacerdotium ascendere meruit. Biennio post, Ben-venutus iam sacerdos Pisaurum, ex moderatorum voluntate, se confert, ut studio theologiae moralis theoreticae et practicae totus incumberet, itemque artem artium, regimen animarum, melius addisceret. Anno 1837 Cameranum concessit, ubi maximum sui desiderium reliquit cum coe-nobio Fractae praepositus fuit. Sacro tribunali, concionibus ad populum, infirmis et morientibus sedulam praestitit operam, se enim hominem populi dicere solebat. Dum dicto coenobio praeerat, etiam S. Officii Vi-carius electus fuit atque huiusmodi munus suavi fortitudine exercuit. Deo per moderatores sic disponente, anno 1844 in patriam reversus, Benvenutus idoneum tyronum magistrum se exhibuit, donec, anno 1861, ob illorum temporum acerbitatem ac tristitiam suppresso coenobio atque expulsis dispersisque sodalibus, ipse solus cum socio Basilicae S. Io-sephi rector et custos relictus est. Anno vero 1866 servus Dei eandem sodalium sortem passus et in parva domo hospes ei amicus exceptus, parochis civitatis auxiliator adstitit valde utilis in omnibus sacri mini-sterii operibus. Tandem, apostolicis laboribus praestans, die vigesima

  • 28 Acta Apostolicae Sedis. - Commentarmm Officiale.

    quarta Martii anno 1875 e vita migravit. Opinio sanctitatis quam Dei Famulus vivens sibi adeptus fuerat, post obitum magis in dies illustris ac diffusa emicuit. Hinc in ecclesiastica Curia Auximana inquisitiones Ordinariae super eiusmodi fama inchoatae atque expletae, Romam ad Sacrorum Rituum Congregationem transmissae sunt. Peracta autem revisione scriptorum Servi Dei, obtentisque a lapsu decennii et ab inter-ventu ac voto Consultorum Apostolicis dispensationibus, quum nihil obsta-ret quominus ad ulteriora procedi posset, instante Rmo Dno Dominico Jaquet, Archiepiscopo tit. Salaminae atque Ordinis Minorum Conven-tualium Postulatore Generali, attentisque litteris postulatoriis quorun-dam Emorum S. R. E. Cardinalium, complurium Rmorum Sacrorum Antistitum ac Praepositorum Ordinum Regularium, Emus et Rmus Do-minus Iosephus Calasanctius Cardinalis Vives y Tuto, huius Causae Ponens seu Relator, in Ordinariis Sacrorum Rituum Congregationis Co-mitiis subsignata die ad Vaticanum coadunatis, sequens dubium discu-tiendum proposuit: An sit signanda Commixto Introductionis Causae in casu et ad effectum de quo agitur? Et Emi ac Rmi Patres Sacris tuen-dis Ritibus praepositi, post relationem ipsius Emi Ponentis, audito etiam voce ac scripto R. P. D. Alexandro Verde, Sanctae Fidei Promotore, omni-bus sedulo perpensis,rescribendum censuerunt: Affirmative seu signan-dam esse Commissionem, si Sanctissimo placuerit. Die 5 Septembris 1911.

    Facta postmodum de his Sanctissimo Domino Nostro Pio Papae X per infrascriptum Cardinalem Sacrae Rituum Congregationi Praefectum relatione, Sanctitas Sua Rescriptum Sacrae ipsius Congregationis ratum habuit ac probavit, simulque propria manu signare dignata est Com. missionem Introductionis Causae Beatificationis et Canonizationis Ve-nerabilis Servi Dei Benvenuti Bambozzi, sacerdotis professi Ordinis Mi-norum Conventualium, die 6, eisdem mense et anno.

    FR. S. CARD. MARTINELLI, Praefectus. L. $ S.

    f Petrus La Fontaine, Episc. Charystien., Secretarius.

  • S. Romana Rota.

    SACRA ROMANA ROTA

    i .

    In S. R. Rota actae sunt sub secreto sequentes Causae, quarum definitiva sententia editur tantum in parte dispositiva in sequentem modum :

    I. NICIEN. - Nullitatis Matrimonii.

    Proposito dubio : An constet de nullitate matrimonii in casu ; RR. PP. DD. Auditores de, turno, scilicet S. Many, Ponens, F. Heiner et I. Prior, sub die 24 Ian. 1911, respondendum censuerunt: Affirmative.

    Adversus sententiam interposita est appellatio.

    II. AGRIGENTINA. - Impedimenti ad matrimonium contrahendum.

    Proposito dubio: An constet de existentia impedimenti in casu, et

    locus sit refectioni damnorum in casu; RR. PP. DD. Auditores de turno, scilicet A. Sincero, Ponens, I. Mori et Fr. Cattani, sub die °2b Ian. 1911, respondendum censuerunt: Affirmative ad utramque partem.

    III. TUNKINEN. Occm. - Nullitatis Matrimonii.

    Proposito dubio : An constet de nullitate matrimonii in casu ; RR. PP. DD. Auditores de turno, scilicet F. Heiner, Ponens, I. Prior et A. Sin-cero, sub die 31 Ian. 1911, respondendum censuerunt: Affirmative.

    IV. SUESSANA. - Remotionis a paroecia.

    Propositis dubiis : i* An constet de nullitate sententiae a Rma Curia editae, ita ut sive odium plebis sive aliae causae adductae pro remotione, una cum clausula adiecta circa reditum in paroeciam, non sustineantur in casu ; %° An sustineatur provisio circa deputationem Vicarii paro-chialis in casu; RR. PP. DD. Auditores de turno, scilicet I. Mori, Ponens, F. Cattani et A. Perathoner, sub die 3 Februarii 1911, respon-dendum censuerunt: Ad l . u m dubium, Negative; ad %nm Affirmative.

    V. GNESNEN. - Iurispatronatus.

    Proposito dubio : An iure merito institutio Sac. N. N., parochi loci X, in beneficio parochiali alterius loci denegata fuerit a Rma Curia ; RR.

    • PP. DD. Auditores de turno, scilicet A. Sincero, Ponens, I. Mori et

  • 30 Acta Apostolicae Sedis. - Commentarium Officiale.

    F. Cattani, sub die 14 Februarii 1911, respondendum censuerunt: Negative.

    Adversus sententiam interposita est appellatio.

    VI. NANNETEN. - Nullitatis Matrimonii.

    Proposito dubio : An constet de nullitate matrimonii in casu ; R R . PP. D D . Auditores de turno, scilicet, I. Mori, Ponens, F. Cattani et A. Perathoner, sub die 25 Februarii 1911, respondendum censuerunt: Affirmative.

    VII. PANAMEN. - Nullitatis Matrimonii.

    Proposito dubio : An constet de nullitate matrimonii in casu ; R R . PP. D D . Auditores de turno, scilicet, I. Mori, Ponens, F. Cattani et A. Perathoner, sub die 11 Aprilis 1911, respondendum censuerunt: Affirmative.

    Ai

    » Adversus sententiam interposita est appellatio.

    VIII. ROMANA. - Nullitatis Matrimonii.

    Proposito dubio : An constet de nullitate matrimonii in casu ; R R . PP. D D . Auditores de turno, scilicet, A. Sincero, Ponens, I. Mori et F. Cattani, sub die 12 Maii 1911, respondendum censuerunt: Negative.

    IX. PARISIEN. - Nullitatis Matrimonii.

    Proposito dubio : An constet de nullitate matrimonii in casu ; R R . PP. D D . Auditores de turno, scilicet, I. Prior, Ponens, A. Sincero et I. Mori, sub die 23 Maii 1911, respondendum censuerunt: Affirmative.

    X. CINGINNATEN. - Nullitatis Matrimonii.

    Proposito dubio : An constet de nullitate matrimonii in casu ; R R . PP. D D . Auditores de turno, scilicet, I. Prior, Ponens, A. Sincero et I. Mori, sub die 9 Iunii 1911, respondendum censuerunt: Affirmative.

    XI. CONSTANTINIANA. - Diffamationis.

    Proposito dubio : An sententia Rotalis diei 12 Dec. 1910 sit confir-manda vel infirmanda in casu ; R R . PP. D D . Auditores de turno, sci-licet, F. Heiner, Ponens, Prior et Sincero, sub die 19 Iunii 1911, respon-dendum, censuerunt: Sententiam esse infirmandam, i. e. constare de diffamatione, ita ut sit locus refectioni damnorum in casu.

    Adversus sententiam interposita est appellatio.

  • & Romana Rota. 31

    XII. PARISIEN. - Nullitatis Matrimonii.

    Proposito dubio : An constet de nullitate matrimonii in casu ; RR. PP. DD. Auditores de turno, scilicet, S. Many, Ponens, F. Heiner et I. Prior, sub die 28 iunii 1911, respondendum censuerunt: Affirmative.

    XIII. ORTHONEN. - Nullitatis Matrimonii.

    Propositis dubiis : 1.° An sententia Rotalis diei 15 Iunii 1910 sit confirmanda vel infirmanda in casu; 2.° An consilium sit praestandum Domino Papae pro dispensatione a matrimonio rato et non consummato in casu; RR. PP. DD. Auditores de turno, scilicet, G. Sebastianeiii, Po-nens, S. Many et F. Heiner, sub die 15 Iulii 1911, respondendum cen-suerunt: Ad t . u m dubium, Sententiam esse confirmandam; ad 2 . u m Affir-mative, praevia actorum sanatione.

    XIV. GONSTANTIEN. - Nullitatis Matrimonii.

    Proposito dubio : An constet de nullitate matrimonii in casu ; RR. PP. DD. Auditores de turno, scilicet, I. Prior, Ponens, A. Sincero et I. Mori, sub die 18 Iulii 1911, respondendum censuerunt: Affirmative.

    XV. PANAMEN. - Nullitatis Matrimonii.

    Proposito dubio: An sententia Rotalis diei 11 Aprilis 1911 sit con-firmanda vel infirmanda in casu; RR. PP. DD. Auditores de turno, sci-licet, F. Heiner, Ponens, I. Prior et I. Alberti, sub die 29 Iulii 1911, respondendum censuerunt: Sententiam esse confirmandam.

    XVI. ROMANA. - Nullitatis Matrimonii.

    Proposito dubio: An constet de nullitate matrimonii in casu; RR. PP. DD. Auditores de turno, scilicet, A. Sincero, Ponens, I. Mori et F. Cattani, sub die 28 Augusti 1911, respondendum censuerunt: Negative.

    Adversus sententiam interposita est appellatio.

    XVII. NICIEN. - Nullitatis Matrimonii.

    Proposito dubio : An sententia Rotalis diei 24 Ianuarii 1911 sit confirmanda vel infirmanda in casu; RR. PP. DD. Auditores de turno, scilicet, Rmus M. Lega, Decanus, Ponens, G. Sebastianeiii et I. Alberti, sub die 30 Augusti 1911, respondendum censuerunt: Sententiam esse confirmandam.

    Romae, ex Cancellaria S. R. Rotae, die 10 Ian. 1912.

    Sac. Tancredes Tani, Notarius.

  • 32 Acta Apostolicae Sedis. - Commentarium Officiale.

    H.

    SALUTI A RUM. I U R I U M .

    Pio PP. X feliciter regnante, Pontificatus Dominationis suae anno nono, die 2 Septembris 1911, RR. PP. DD. Aloisius Sincero, Ponens, Io-seph Mori et Fridericus Cattani, Auditores de turno, in causa « Salutia-rum - Iurium » inter Archipresbyterum Parochum Ecclesiae Parochialis Cathedralis Salutiarum, Iacobum Conte, actorem, repraesentatum per legi-timum procuratorem Aloisium Lavitrano, Advocatum, et Capitulum eius-dem Ecclesiae Cathedralis, repraesentatum per legitimos procuratores Vin-centium Sacconi et Angelum D Alessandri, Advocatos, sequentem tulerunt definitivam sententiam.

    1. Salutiis, Taurinensis Dioecesis oppMo, iam a remotissima anti-quitate insigni admodum et multitudine abundanti, habebatur Ecclesia Parochialis nuncupata Plebania Beatae Mariae.

    Anno 1483 Cardinalis Dominicus Della Rovere litteris, die 21 Ia-nuarii datis, quae incipiunt: « Per immaculata Salvatoris nostri », aucto-ritate Apostolica, qua per litteras Sixti PP. IV fungebatur, praefatam Parochialem Ecclesiam in Collegiatam cum Capitulo, Choro, Sigillo, et aliis collegialibus insigniis de novo erexit, ac omnibus collegialibus pri-vilegiis, praerogativis, titulis et honoribus insignivit. Et in ea Decana-tui», qui inibi principalis Dignitas... nec non Archidiaconatum, Praepo-situram, Archipresbyteratum cui cura immineat animarum... de novo erexit et instituit.

    Iulius vero II, anno 1511, eandem Collegialem Ecclesiam in Cathe-dralem erexit cum praeeminentiis, honoribus et privilegiis, quibus aliae Cathedrales Ecclesiae de iure vel consuetudine utuntur.

    Supra qua facti specie nunc causa inter Archipresbyterum Iacobum Conte et Capitulum Ecclesiae Cathedralis agitatur hisce sub dubiis:

    1.° An, quibusque sub limitibus, cura animarum habitualis compe-tat Capitulo vel potius Archipresbytero, in casu;

    2.° An Archipresbytero, in casu, competat cura actualis universa, exclusive et independenter a Capitulo exercenda;

    3.° An Archipresbyter habendus sit verus Parochus, et Paroeciam exclusive a Capitulo repraesentare possit;

    4.° An et quomodo regimen Ecclesiae Cathedralis competat Capi-tulo vel Archipresbytero in casu;

  • S. Romana Rota. 33

    5.° An Archipresbyter habeat ius residendi in domo Ecclesiae Ca-thedrali adiacenti, eamque domum ad usum habitationis aptandi suis .sumptibus, et independenter a Capitulo.

    I.

    2. Primum dubium quod attinet, curam nempe animarum habitualem et actualem, potestas ea peragendi, quae pertinent ad Sacramentorum ministrationem et alia huiusmodi, quae antiquitus ab ipsis Episcopis ut plurimum, aut a cathedralium archipresbyteris praestabatur, appellata est posterius a decretalibus cura animarum,, Marius Lupus, De Paroe-ciis ante annum 1000, disert. 2, cap. 10; Bouix, De Parocho, Part. I, Gap. V, § IV, et nunc a parocho exercetur, qui communiter intelligitur presbyter legitime deputatus, cui ex officio competit obligatio et ius no-mine proprio rite et independenter et plene exercendi propriam curam animarum certi numeri fidelium regulariter intra determinatum territo-rium dioecesis degentium, qui vicissim ab eodem presbytero sacra reci-pere aliquatenus tenentur. Wernz, Ius Decret., Tom. II, Tit. XXXIX, n. 821, I; Bouix, cit. Pars I, Gap. IX, § Il et III

    3. Cura animarum, hoc stricto et proprio sensu accepta « pro cura « poenitentiali, quae exercetur in foro animae », Barbosa, De officio et potestate Parochi, Pars I, cap. 1. num. 47, « in duplici est differentia, « alia nempe dicitur actualis, alia vero appellatur habitualis. Actualis « cura, (ex eodem. Barbosa, ibid., num. 48), illa est, quam quis actua-« uter, id est actu per se gerere tenetur in populum ex necessitate officii « ratione parochialis vel beneficii curati in quo est canonice intituiatus « et institutus. Habitualis vero ab actuali distincta illa dicitur, quae « penes aliquem ratione alicuius beneficii in fieri est, sed non in facto, « quia is executionem potestatis non habet, vel defectu tituli spiritualis « per unionem accessorie factam extincti, aut quia parochiani recesserunt « ex causis relatis per Azor, Inst. mor. I. 3, cap. 12, quaest. 6, vel quia ex « privilegio seu consuetudine levatus fuit onere exercendi actu ».

    4. Sed est et alia inter animarum curam habitualem et actualem distinctio seu differentia communior et usitatior. Ille dicitur ex Bouix, cit. Pars I, Sect. III, Cap. I, n. 2, habitualem dumtaxat curam habere, qui de facto illam non exercet, nec exercere valet, sed tantummodo aliquatenus potest et debet providere ut per aliquem, sub vicarii nomine, exerceatur. Tale est verbi gratia capitulum cathedrale, quando ipsi adnexa est cura animarum. E contra ille actualem curam habere dici-tur, qui de facto eam exercendam habet. Vel, ut accuratius definit Wernz, cit. n. 821, II, parocho habituali cura animarum nec de facto nec de

    AJCTA, v o l . IV, n. 1. - 15-1-912. 3

  • 34 Acta Apostolicae Sedis. - Commentarium Officiale.

    iure exercenda competit, sed tantum potest et debet providere ut per aliquem vicarium exerceatur; quare verus parochus non est, sed iste titulus parochi habitu tantum inservit ad certa iura praeservanda ; actualis vero parochus est qui de facto et de iure actu exercet saltem curam animarum. De hoc posteriori differentiae genere quaestio plerum-que esse potest, praesertim in capitulis Italiae, Friedberg-Ruffini, Tratt. dei Diritt. eccles., § 71, not. 12.

    5. Verum, quod maximi interest in re nostra, hoc posterius et usi-tatius differentiae genus ortum tantum duxit post Tridentinam Syno-dum. Bouix, loc. cit. et ib., Gap. II, § III, Praen.; Ri varólo, Governo della Parrocchia, Part. III, Cap. VII, II; Rota coram Sebastianeiii, Faesu-lana-Iurium, 16 Februarii 1911.

    Conc. enim Trident. Sess. VII, De Reform., c. 5; Sess. XXV, De Reform, c. 16, et praesertim dict. Sess. VII, c. 7, statuit ut beneficia ecclesiastica curata, quae cathedralibus, collegiatis, seu aliis ecclesiis vel monasteriis, beneficiis, seu collegiis aut piis locis quibuscumque perpetuo unita et adnexa reperiebantur, ab Ordinariis locorum annis singulis visitentur, qui sollicite providere procurent ut per idoneos vicarios, etiam perpe-tuos, nisi ipsis Ordinariis pro bono ecclesiarum regimine aliter expe-dire videbitur, ab eis... ibidem deputandos, animarum cura laudabiliter exerceatur.

    6. Nunc autem, ad quaestionem cuinam competat animarum cura habitualis in casu, Capitulo ne, an Archipresbytero, id potissimum et in primis dirimendum est ex documento erectionis ecclesiae Parochialis Salutiarum in Collegiatam, quod unice attendendum est, ut notat Rebuf. in prax. benefic. tit. de Vicar. perpet., num. 2 in fine, et n. 6 in fine, et dixit Rota coram Goccino, decis. 1208, n. 3; et coram Guaxardo in Me-levitana parochialis, decis. 400, p. XVIII, t. 1, n. 2-5; et coram Celso in Romana-Iurium, par. 4, dec. 1651, decis. 204, p. XI, num. 1 rec. Et nonnisi, ubi non constet de erectionis initio, ad coniecturas et indicia et praesumptiones confugiendum est. Arg. ex Innoc, in cap. postulasti, de iurepatron.; Ioan. Andrea et aliis in cap. nobis eod. tit.; Alex., cons. 6, n. 1 et 2, lib. II; Barbosa, De Canonicis et Dignitat. Ecclesiar. Cathe-dral. et Collegiata Cap. II, n. 9.

    7. Iamvero Parochialis Ecclesia Salutiarum erecta fuit in Collegia-tam anno 1483 Litteris die 21 Ianuarii eiusdem anni datis; non igitur post, sed ante Concilium Tridentinum.

    Quum igitur ante Tridentinam Synodum capitula seu collegia pos-sent de facto et de iure per se exercere animarum curam, et de facto plurima capitula curam illam exercerent, omnibus ad id operam na-

  • S. Romana Rota. 35

    vantibus canonicis, Bouix, I. ch Part. I, Sect. III, c. II, § c, Praen. 1 et 2; quum nempe tantum post Tridentinam Synodum nequiverint, regula-riter saltem, collegia exercere per se curam animarum, quae perpetuo unita et adnexa eisdem reperiebatur, sed eadem per idoneos vicarios ab Ordinariis deputandos exercenda de facto et de iure esset; quum uno verbo tantum post Tridentinum Concilium, et ab ipso ortum duxerint posterioris illius, de qua supra, inter curam habitualem et actualem distinctionis non tantum nomen et termini, sed res ipsa, seu substantia et conceptus, iuridicum nempe ut nunc vocatur institutum, iam patet curam illam animarum, quae in litteris erectionis imminere dicitur Archipresbyteratui non posse intelligi de cura quae exercenda sit ab archipresbytero de facto et de iure ut vicario, sive amovibili sive per-petuo, ad terminos ipsius Tridentinae Synodi.

    8. Sed nunc ad quaestionem intimius penetrandam et quaquaver-sus definiendam in casu, ulterius animadvertendum est curam habitua-lem, ab actuali distinctam, duplici ratione competere posse capitulo sive collegiatae, sive cathedrali, translativo nempe iure, vel nativo; Rota coram Muto, Vicen.-Hebdomadariae, 4 Iul. 1698, n. 13. Translativo iure, cum ecclesia parochialis vel beneficium ecclesiasticum curatum unita fuerint et perpetuo adnexa capitulo, Concil. Trid., cit. seu pleno iure incorporata, Pirhing, Ius Can., Lib. III Decr., Tit. V, n. 218; Schmalzgr., Ius eccles., Tom. III, Part. I, Tit. V, n. 194-198. Tunc enim cura antea fuit penes ecclesiam parochialem vel penes beneficium curatum, et postea transfertur in capitulum, Rota coram Muto, cit. Nativo iure, si ecclesia collegiata vel cathedralis erecta fuerit cum cura animarum, seu parochialis vel curata, et in ea detur vicarius collegiatae curam habenti, Rota Bomana-Vicariae coram Coccino, 8 Nov. 1621, decis. 316, p. IV, t. II, n. 1-2. Media quodammodo inter utramque via est, si ecclesia parochialis erigatur in collegiatam, in qua institutus sit archipresby-teratus prima dignitas et archipresbyter curam animarum per seipsum exercere debeat; Pignatelli, Consult. Canon., Tom. IX, Consult. 150 et 169, seu in qua, ut accuratius explicat Pitonius, Discept, eccles., Pars II, discept. XL V, cura animarum exerceatur ab archipresbytero, vel a prima digni-tate, ut collegii capite.

    9. De translativo iure proprie dicto nobis non est agendum in casu, sed nec de nativo iure proprie dicto, ut patet.

    Non enim ecclesia parochialis seu Plebania Beatae Mariae incor-porata fuit Capitulo collegiatae, quippe quod nondum existebat; nec item ecclesiae collegiatae iam curam animarum habenti datus est vi-carius , vel in ea erecta est vicaria perpetua ; sed Ecclesia ipsa Paro-

  • 36 Acta Apostolicae Sedis. - Commentarium Officiale.

    chialis creata fuit in Collegiatam. De tertia igitur tantum forma, seu ratione, quaestio esse potest in casu nostro.

    10. Qua in re probe notandum est, rationem, cur Pignatelli statuit atque iudicat eo ipso quod ecclesia curata est collegialis, eiusmodi curam pertinere de iure ad capitulum, docetque esse regulam, quod cura annexa collegiatae habitu spectet ad ipsam, actu vero ad personam quae illius exercitio praeficitur, eam esse definite, quod in istis ecclesiis collegiatis, in quibus presbyteri divina ministrantes faciunt collegium, « archipre-« sbyter, prior, sive decanus, aliusve est non uti parochus, sed uti « collegii caput », Pignatelli, cons., 150, n. 3; ubi citat Bald., consil. 74, n. 4, lib. IV, ac Rotam, coram Cavaler., decis.^274, n. 4. Accuratius id explicat Pitonius, cit., n. 4 docens: «Nihilominus mihi videtur verior « sententia, quod in ecclesia collegiata de iure regulariter cura habi-« tualis resideat penes capitulum seu collegium, ea ratione quod archi-« presbyter in collegiata est uti caput collegii et non uti parochus, et « exercet curam nomine collegii, tamquam ipsius caput, cum nequeat « universitas, seu corpus collegii exercere curam actualem de per se, « sed debeat eam explicare per unum qui repraesentet vices universi-t a t i s , ut est decanus, prior, seu archipresbyter, ut notat Pignatelli, « dict. Consult. 150, n. 3, ad differentiam archipresbyteri in cathedrali, «ad quem spectat exercitium curae eiusdem cathedralis, et sic paro-« chus ibi censetur, iuxta Text. in cap. 1 et cap. Officium de off. de Ar-« chipresbytero; Merlino, decis. 480, n. 5; et firmavit S. Congr. in Fir-« mana, 4 Iulii 1654, apud Pignatelli, ubi proxime, n. 16 ».

    11. Et hinc est quod Pignatelli, Consult. 169, n. 9, probat curam habitualem residere penes collegium ex ipsa erectione parochialis eccle-siae in collegiatam, in qua fuerunt instituti unus archipresbyter, prin-cipalis dignitas, qui curam animarum per seipsum exercere deberet; ex hoc enim quod archipresbyter est principalis dignitas, curam ani-marum exercet ut caput collegii. Cons., 150, n. 3, vel uti minister capi-tuli et collegii. Cons. 169, cit., n. 10.

    12. Iamvero litterae erectionis Ecclesiae Parochialis Salutiarum in Collegiatam nullam omnino curam tribuunt Collegio seu Capitulo, quippe quae de eo, quoad curam animarum, ne mentionem quidem fa-ciant. Curam animarum imminere statuerunt profecto Archipresbytera-tui, sed inibi, seu in Capitulo Collegiata Salutiarum de novo erecto. Archipresbyter non est principalis seu prima dignitas, sed quarta, nempe post Decanatum, Archidiaconatum et Praeposituram ; quare hanc curam Archipresbyter de per se, ut cum Pitonio loquamur, exercet, non vero vice collegii.

  • S. Romana Rota. 37

    13. Tum igitur quia instrumentum erectionis nullam omnino curam tribuit Capitulo seu Collegio, et tamen, utpote ante Concilium Triden-tinum, omnimodam et totalem curam eidem tribuere equidem potuisset; tum quia curam tribuit Archipresbyteratui, et Archipresbyter ibi non est prima seu principalis dignitas, concludendum est habitualem curam animarum non competere Capitulo Salutiarum, sed utramque, habitualem et actualem, pertinere Archipresbytero.

    14. Hinc statim apparet fundamento destituías esse tot praesum-ptiones et auctoritates in favorem Capituli adductas ab eiusdem Patronis.

    Regula enim ex Pignatellio et Pitonio allata quod in ecclesiis col-legiatis cura habitualis de iure spectat ad capitulum et solum actualis ab archipresbytero exercetur vel est tantum quaedam praesumptio, Scarfant., Lucub. Canonie.,'L. III, Tit. III, n. 32, quae cedere debet veri-tati, et non habet locum ubi ex fundationis initio contrarium aperte constat, Barbosa, cit., De Canonie, vel in allatis Doctoribus procedit ex eo quod, ut vidimus, archipresbyter est uti caput collegii, Pignatel., cit. cons., 150, n. 3, est prima dignitas, Pignatel., cit., cons. 169 in facti specie, seu principalis dignitas, ib., n. 9; ex eo nempe quod archipre-sbyter in collegiata est uti caput collegii, qui repraesentet vices univer-sitatis. Piton., cit., n. 4.

    Tam quoque longe abest quin causa vel casus consideratus a Pi-gnatello, consult. 169, sit nostro persimilis, ut potius sit, quoad punctum iuris, plane diversus.

    Hinc quoque explicatur cur Sacra Congregatio Concilii in Maza-rien., diei 12 Ianuarii 1743, decreverit, spectare curam habitualem Ca-pitulo; nam ibi cura animarum imminebat « cantoratui qui principalis, « et decanatui qui secunda dignitas» existebat; curam igitur exercere ut Collegii caput censendi erant.

    15. Nec probat contra Archipresbyterum auctoritas Rotae in Ro-mana-Vicariae, coram Coccino, cit., cuius decisionis summarii fragmen-tum adducitur a Capituli Patronis. Nam ibi in corpore decisionis, n. 1-2 : « Domini censuerunt curam actualem omnimodam esse penes dictum « vicarium, habitualem vero penes capitulum ; ratio decisionis fuit quia « certum est quod cum ista ecclesia collegiata sit parochialis ante ere-« ctionem dicti vicariatus, cura residebat penes capitulum... et propterea « Papa erigendo vicariam perpetuam et in vicarium transferendo cu-« ram, nihil aliud fecit quam constituere illum actu rectorem curae « animarum, licet proprie non sit rector ecclesiae... auferendo curam a « capitulo... firma tamen remanente cura habituali penes capitulum... ». Non igitur ex ratione collegialitatis Rota deducit curam habitualem in

  • 38 Acta Apostolicae Sedis. - Commentarium Officiale.

    capitulo, sed ex eo quod ecclesia collegiata iam erat parochialis ante erectionem vicariatus ; qui non sunt termini quaestionis nostrae.

    16. Item non pro Capitulo, sed contra ipsum probat auctoritas Rotae, in Melevitanae parochialis, cit., cuius iterum fragmentum tantum adducunt Patroni Capituli ; haec enim habet Rota : « Licet regula sit « in ecclesia collegiata curam habitualem residere penes collegium, « actualem tantum penes vicarium... attamen ea quae admittitur vel « quando datur vicarius collegiatae curam habenti, vel quando eidem « fit unio parochialis cum omnibus suis iuribus et redditibus, non appli-« catur... ». ",

  • S. Romana Rota. 39

    Bullae erectionis « cui immineat cura animarum », neque ex subiecta materia, neque ex iure communi, intelligi possunt aut debent de cura actuali tantum.

    Eadem docet Rota in Romana- Vicariae, coram Goccino, 8 novem-bris 1621, cit., cuius fragmentum opponitur Archipresbytero; nam ibi n. 8, termini decisionis fuerunt de erectione vicarii perpetui in colle-giata curata, et ideo recte deducit Rota, ib., n. 12: « quod cum Papa « voluerit vicarium gerere debere curam animarum Ecclesiae incum-« bentem, quia ista verba recipiunt interpretationem a Iure et intelli-« genda sint quoad actualem, non autem quoad habitualem, cum talis « sit natura vicarii perpetui, qui recipit de manu rectoris... ».

    Iamvero nullum dubium quod si dicatur cura incumbere vicario perpetuo in ecclesia iam collegiata curata, illa verba a Iure intelligenda sunt de cura actuali, cum talis sit natura vicarii perpetui, ut optime addit Rota.

    At in casu nostro Bulla erectionis minime dicit curam incumbere Vicario perpetuo, sed Archipresbiteratui.

    19. Item non iuvat ea interpretationis ratio, quam Patroni Capi-tuli optimam censent et afferunt ex Rota in Barchinonen.- Vicariae co-ram Merlino, 12 Maii 1624, quod nempe etiam vicarius, qui habet sim-plex curae exercitium, curam recte dicatur habere; nam ibi Patres postquam, n. 3-4, docuerint quod « in hac unione fuit aperte disposi-te tum quod vicarius praesentari deberet ab archidiacono et institui ab « Ordinario, quod manifeste excludit concursum et apertissime arguit « curam ipsam quoad exercitium tantum fuisse translatam, quoad habi-« tum vero remansisse penes archidiaconum » exinde concludunt mi-nime obesse iuribus archidiaconi quod vicarius dicatur habere curam, cum etiam vicarius, qui habet simplex curae exercitium, curam recte dicatur habere.

    Sed inde absonum esset deducere quod-qui curam habere dicitur, eam habet tantum in actu, vel ut vicarius: haec enim non conver-tuntur.

    20. Eoque minus iuvat propria verborum significatio, quam Capi-tuli Patroni deducunt ex Barbosa, De Par., part. I, c. I, n. 76-77, cuius verba velut mutilata afferunt. Docet enim Barbosa, ib., n. 76: « cum ha-« bemus verba actum denotantia non sufficit habitus, nisi etiam subsit « actus ». Unde verba Barbosae accipienda sunt affirmative quoad actum, non vero privative quoad habitum, et sensus est in casu nostro non suffi-cere quod Archipresbyter, qui dicitur habere curam, eam habeat habitu.

    21. Inefficax autem et a iure alienum est argumentum in favorem

  • 40 Acta Apostolicae Sedis. - Commentarium Officiale.

    Capituli adductum, ex eo quod cura animarum, quae prius erat in pro-prietate penes ecclesiam parochialem, postea velut hereditate transiit in ecclesiam collegiatam ex ea erectam. Non enim analogiae trahendae sunt in absurda, quale esset fingere quod cura animarum sit velut bo-num in proprietate seu patrimonio existens, quod velut ex hereditate transeat in successorem. Caeterum non satis advertere Patroni Capituli quod requisita ad probandum aliquam ecclesiam esse parochialem acci-pienda sunt in oppositione ad alias ecclesias inferiores seu capellas, non vero in oppositione ad munus seu officium parochi. Barbosa, cit.,