Activity based costing

Een scherpere en verfijnde kijk op kostprijsberekeningen

Een getallenvoorbeeld• Vier personen A t/m D eten bij een restaurant.

– A bestelt soep, varkenshaas met friet, en ijs voor een totaalbedrag van € 35.

– B bestelt zalmsalade, gebakken kreeft en taart voor een totaalbedrag € 50.

– C bestelt pizza, spare ribs en koffie voor € 30– D bestelt vegetarisch voor € 45 en betaalt voor allenallen.

• Na een week wordt afgerekend, maar de kassa-bon geeft alleen een totaalbedrag aan: € 160

• Niemand weet meer de prijzen en uiteindelijk betaalt iedereen € 160 / 4 = € 40 als gemiddelde!

Kostenveroorzakers

• In het getallenvoorbeeld betalen A en C teveelteveel (overcosting) en B en D te weinig te weinig (undercosting)

• Alle kostprijsberekeningen gebaseerd op totalen (arbeid, materialen, overhead) gedeeldgedeeld door aan-tal eenheden, vertekenen de werkelijke kostprijs.– Zij gaan uit van uniformiteituniformiteit van kostenveroorzakers

• Beter kosteninzicht wordt verkregen door het productieproces te analyseren en te kijken, welke productie-activiteiten de echte kosten veroor-zaken (cost drivers)

• Dit gebeurt bij Activity Based CostingActivity Based Costing

Kostenplaatsen Toerekening naar andere kostenobjecten

Activiteiten Kosten van activiteiten

Kosten van: productendienstenklanten

Activity based costing (vervolg)

• Indeling in kostenplaatsen gebeurt op basis van activiteiten in een 7-staps proces:

1. Identificeer de verschillende kostenobjecten (Soort (eind)producten).

2. Identificeer de directe kosten, welke bij elk van de producten behoort.

3. Bepaal de grondslag voor de kostenallocatie (kos-tenverbijzondering), zoals # opstarten machines

4. Bepaal de indirecte kosten welke kunnen worden gekoppeld aan de allocatiegrondslag.

5. Bereken de prijs per eenheid voor iedere allocatiegrondslag wat betreft de indirecteindirecte kosten!

Activity based costing (vervolg)

6. Reken de indirecte kosten toe aan de ver-schillende (eind)producten.

7. Bereken de totale kosten per eenheidtotale kosten per eenheid pro-duct door alle toegerekende directe en indirecte kosten bij elkaar op te tellen.

• Voordeel is dat bij ABC veel minderminder kosten als indirecte kosten worden toegerekend (zoals energiekosten)

– Kostenplaatsen in ABC zijn activiteiten in produc-tieproces met duidelijk verband: oorzaak en gevolg

Rangschikking van kostenplaatsen

• Om enige structuur te brengen in de bedrijfs-activiteiten naar hoofdkostenplaatsen wordt vaak gebruik gemaakt van volgende indeling:– Kosten gerelateerd aan aantal eenheden outputoutput– Kosten gerelateerd aan seriegebondenseriegebonden productie

(drukpers per apart folderontwerp)– Product-ondersteunendeondersteunende (sustaining) kosten

(onderhoud apparatuur, controle monsters)– FacilitaireFacilitaire diensten: salarisadministratie, bedrijfs-

veiligheid, en anderen• NB: andere indelingen en opsplitsingen zijn gangbaar.