JAVNA USTANOVA SREDNJA MEDICINSKA KOLA TUZLA
Predmet: HirurgijaNAJEI HIRURKI ZAHVATI NA ELUCU I
CRIJEVIMAMATURSKI RAD
Uenik: Mentor :Adelisa Zahirovi Dr Mirna Ajruli
Tuzla,januar,2015
Sadraj:
1Sadraj:22Cilj rada33Uvod43.1Ulcus ventriculi et
duodenum43.2Tumori eludca63.3Najee bolesti koje zahrjevaju hirursko
lijecenje na crijevima su73.4Carcinomi83.5Appendicitis93.6Tumori
tankog i debelog crijeva93.7Ulcerozni kolitis i Chronova
bolest113.8Ileus123.9Hernia (Kila )134Najeci hirurki zahvati na
eludcu i crijevima144.1Hirurko lijeenje ira na elucu i crijevima
(lat ulcus ventriculi et duodeni)154.2Hirurko lijeenje tumora i
carcinoma eluca174.3Hirurko lijeenje appendicitis-a ( upale
slijepog crijeva)194.4Hirurko lijeenje tumora , carcinoma crijeva
(colona)194.5Hirurko lijeenje ulceroznog kolitisa i chronove
bolesti234.6Hirurko lijeenje Ileusa264.7Hirurko lijeenje
Hernie265Zakljuak:296Literatura :30
Cilj rada
Danas hirurgija kao grana medicine ima veliku ulogu u naem
ivotu, uzimajui u obzir da je jedini nain da se odredjene bolesti
izlijee.Cilj mog rada je da vas upoznam sa najeim hirurkim
zahvatima na elucu i crijevima,ali naravno prije nego sto se
objasni tako bitan postupak ,trebamo se i upoznati sa nekim
bolestima koje dovode do ovakvog naina lijeenja.Edukacija je veoma
bitan vid prevencije ,i korak ka smanjenju oboljelih ,i smatram da
ce vas ovaj rad nauciti o mnogim stvarima koje su vam do sada bile
nepoznate ili manje poznate.
Uvod
Tema mog maturskog rada jeste Najei hirurki zahvati na elucu i
crijevima , tako da u se u uvodu maturskog rada potruditi da vam
pretstavim neke od najeih oboljenja eluca i crijeva koje zahtjevaju
hirurko lijeenje bolesti ,poevi sa osnovnom definicijom hirurgije
kao medicinske grane. Drugo poglavlje se bazira na temi i
postupcima izvodjena razlicitih hirurkih tretmana.Zatim poslije
svega razmatranog moi emo izvesti i zakljuak.Hirurgija je
medicinska grana koja se bavi prouavanjem,dijagnosticiranjem i
lijeenjem urodjenih i steenih anomalija.
Najee bolesti eludca koje zahtjevaju hirursko lijeenje su 1.
Ulcuus ventriculi ( ir na elucu)2. Tumori eluca i carcinomi
Ulcus ventriculi et duodenum
IR (ULCUS) predstavlja okrugli ili linearni defekt sluznice koji
prodricajuci prema serozi(vanjski vezivni sloj stjenke eluca )
probija i muscularis mucosu(miini sloj sluznice). Oboljenje najee
uzrokuje bakterija Helicobacter pylori (H. pylori). Meutim ako ste
zaraeni bakterijom H. pylori, ne znai da ete sigurno imati i ulkus.
Najvjerojatnije infekcija ovisi o osobinama oboljelog, vrsti H.
pylori i ostalim jo nepoznatim imbenicima. Jo uvijek se ne zna toan
put prijenosa infekcije (hranom, vodom, direktnim kontaktom usta na
usta kao npr. ljubljenjem, prljavim rukama itd.). H. pylori slabi
zatitnu mo sluznice eluca i dvanaesnika to omoguava prodor kiseline
kroz sloj ispod nje. Kiselina i bakterija nadrauju ovaj sloj
stvarajui vrijed ili ulkus. H. pylori moe opstati u eluanoj
kiselini jer izluuje enzime koji je neutraliziraju. Ovim mehanizmom
bakterija probija svoj put do sigurnog podruja, tj. do zatitne
sluznice koju dalje probija zahvaljujui svome spiralnom
obliku.ustanovljeno da je ova bakterija uzronik skoro svih peptikih
ulkusa.Osim toga moe da nastane zbog smanjenih odbrambenih snaga
sluznice od kisaline koja je prisutna u elucu.Ravnotea odbrambenih
snaga se moe poremetiti i zbog vanjskih faktora kao to je
stres.Etiopatogeneza ulkusne bolesti nije dokazana,ovisnost
hipersekrecije eluane slucnice HCL-om i ulkusna bolest ventricula
posebice duodenuma .Ventricularni ulcusi mogu preci u karcinom ,a
duodenalni vrlo rijetko.Simptomi bolesti:Najei simptom je bol koja
je obino ravnomjerna i tupa. Pojavljuje se i nestaje u razmacima od
nekoliko dana do nekoliko tjedana. Kod ulkusa dvanaesnika
pojavljuje se 2-3 sata nakon jela. Moe se javiti usred noi (na
prazan eludac), a smiruje se uzimanjem hrane. Ako je ulkus prisutan
na eluanoj stijenci bol se obino pogorava nakon uzimanja hrane.
Ostali simptomi su: gubitak tjelesne teine, slabljenje apetita,
nadutost, podrigivanje, munina i povraanje. Simptomi mogu biti vrlo
blagi ili se uope ne pojavljivati. Ukoliko osjetite otru, iznenadnu
i perzistentnu bol u elucu, odmah se obratite lijeniku. Krvava ili
crno obojena stolica, povraanje krvavog sadraja ili sadraja koji
ima izgled zrna kave mogu biti znaci ozbiljnog problema, kao npr.
perforacije eluane ili stijenke dvanaesnika. Krvarenje nastupa ako
su kiselina ili ulkus otetili krvnu ilu.
Provokatori koji izazivaju kliniku sliku:1. Masna
,kisala,paprena jela 2. Alkohol ,crna kahva,puenje3. Psihika
uzbudjenjaKomplikacije ulkus ventriculi :1)Perforacija ulcusa
-ulkusni proces prodire u dubinu stijenke eluca,probija sve
slojeve(i miini sloj i serozu)osim slobodne perforacije ira,
moenastati pokrivena perforacija(perforatio tecta) organizam je
uspio ograniiti upalu na podruju oko samog mjesta perforacije pa
nije nastupio difuzni peritonitis ,koji predstavlja komplikaciju
perforacije.2)Ulcus sanguinas(krvarenje iz ulkusa)-oteenje sluznice
kada zahvati krvnu ilu.3)Penetracija -sporo se razvija proces
prodire u guteracu i daje simptome akutnog pankreatitisa , i u
colon transverzum gastrokolina fistula 4)Stenoza suenje koje je
nastalo zato sto se ulcusni proces obnavlja i zacjeljuje oiljkom,a
niz oiljaka uzrokuje stenozu,najee u podruju prilorusa.5)Maligna
alteracija ulkusa-do nje dolazi uglavnom samo kod ulkusa eludca
,ali nekada rak eludca izgleda kao ulcusDijagnoza :Radi provjere
povezanosti simptoma s ulkusom provodi se rendgenska pretraga
jednjaka, eluca i dvanaesnika te endoskopija. Ispijanjem barijeve
kae, a potom snimanjem dobija se jasna slika ciljanih organa i
ulkusa. Endoskopska pretraga vri se endoskopom koji se sastoji od
tanke, osvijetljene cijevi koja na svome kraju ima malu kameru.
Pacijent je blago sediran, a lijenik paljivo uvodi endoskop kroz
njegova usta i grlo sve do eluca i dvanaesnika. Na taj nain mogue
je promatrati sluznicu organa, a mogu se nainiti snimke ulkusa i
biopsija (uzimanje komadia tkiva) za mikroskopsku
pretragu.Terapija: Peptiki ulkus uzrokovan bakterijom H. pylori
lijei se preparatima koji unitavaju uzronika, smanjuju kiselost
eluca i oblau eluanu sluznicu zatitnim slojem. H. pylori se unitava
antibioticima, ali s obzirom na kiselu sredinu u kojoj bakterija
ivi treba utjecati i na smanjenje luenja kiseline. Na tritu se
nalaze dvije grupe preparata za smanjivane eluane kiselosti:
H2-antagonisti (ranitidin, cimetidin, famotidin) i inhibitori
protonske pumpe (omeprazol, pantoprazol, lansoprazol). Lijeenje je
kombinirano: antibioticima, blokatorima luenja kiseline, i
lijekovima koji imaju zatitno djelovanje na sluznicu
(protektivi).Trenutno je najpouzdanija tzv. trostruka terapija s
dva antibiotika protiv H. pylori u kombinaciji s lijekom koji
blokira luenje kiseline ili s protektivom (npr. azitromicin +
amoksicilin + omeprazol). Njome se ublauju simptomi ulkusa, ubija
njegov uzronik i u vie od 90% sluajeva spreava ponovna pojava
bolesti (recidiv) U sluaju komplikacija obavezno se provode
endoskopija ili kirurki zahvat.
Tumori eludca
Tumori mogu biti beningni i maligni .Beningni-rijetki adenomi
(pojaani polipi i eluana polipoza), lejomiomi(Tm glatkog miinog
tkiva eluane stijenke)Maligni rijetki maligni su lejomiosarkom i
limfosarkomA vrlo est je karcinom sluznice eluca od kojeg
oboljevaju obino ljudi starije ivotne dobi ali ne mora tako
biti,mukarci 2x vise oboljevaju.Klinika slika se manifestuje :1.
gubitak apetita,gadljivost prema mesu2. pritisak ispod liice i
punoa3. podrigivanje,povraanje4. nekada hematemeza i melena 5.
nekad okultno krvarenje pa anemija6. eluani sok hipocidan i
anacidanDijagnoza : Ispitivanje zapoinje razgovorom sa lekarom u
kojem ete mu ispriati o vrsti tegoba koje imate, kao i o vremenu
koliko traju, nakog toga sledi fizikalni pregled. Dijagnostike
metode koje se izvode kod karcinoma eluca. -laboratorijske analize
krvi, testovi okultno krvarenje, kontrastna radiografija eluca
(rengdensko snimanje koje se izvodi nakon to se popije
barijum),endoskopija (tanko crevo se uvodi kroz usta i nakon
naduvavanja vazduha detaljno se pregleda unutranjost eluca),
biopsije eluca (uzimanje uzorka tkiva eluca prilikom endoskopije),
CT trbuha, ultrazvuk trbuha.Terapija:1) Hirurgija je najea i
najbolja opcija leenja karcinoma eluca. Hirurki se moe odstraniti
samo tumor, deo eluca ili ceo eludac. Vrste hirurkog leenja su:1.
endoskopska resekcija tumora (u najranijim stadijumima bolesti)2.
subtotalna resekcija eluca (odstranjivanje dela eluca sa tumorom,
nakon ega se ostatak eluca spaja sa tankim crevom)3. totalna
gastrektomiija (odstranjivanje celog eluca i okolnih limfnih lezda,
nakon ega se jednjak spaja sa tankim
crevom)2)Zracenje,Hemioterapija Najee bolesti koje zahrjevaju
hirursko lijecenje na crijevima su
1)Ulcus duodeni(ir na dvanestopalanom crijevu)2)Appendicitis
3)Tumori ,carcinomi4) Ulcerozni kolitis,Chronova
bolest5)Ileus6)Hernija (Kila)
Carcinomi
Carcinom prestavlja maligne tvorevine.Pod karcinomom eluca
podrazumeva se adenokarcinom i zauzima 95% od svih malignihtumora
eluca.Postoji pet makroskopskih tipova karcinoma eluca:
polipoidni,ulcerozni-ulcero infiltrativni, linitis plastica i
superficijalni tip.Histoloka (Laurenova) klasifikacija obuhvata dva
tipa:intestinalni idifuzni.Simptomi:Najee pacijenti oseaju tegobe
koje su netipine, nelagodnost u stomaku (abdominalni diskomfort),
punou u stomaku posle jela, a neretko i bol u stomaku. Anoreksija
(gubitak apetita) i nauzeja (gaenje prema hrani-pogotovo prema
mesu) su takoe prisutne. Kod oko 50% pacijenata dolazi do gubitka u
telesnoj teini. Munine, povraanje krvi (hematemeza), krv u stolici
(melena), gubitak apetita i anemija koja se javlja zbog okultnog
krvarenja (neprimetna krvarenja koja se najee otkrivaju hemiskim
ispitivanjima) je prisutna kod 2/3 pacijenata. Oko 25% bolesnika
ima tegobe sline onima kod bolesnika s ulkusnom bolesti. Ponekad
poetni simptomi nastaju u toku metastaze karcinoma, pa se javlja
maligni ascites (stvaranje velike koliine slobodne tenosti u
stomaku), utica zbog bilijarne opstrukcije (opstukcija unih
puteva), bol u kostima zbog kostanih metastaza, ginekoloke tegobe,
oteano disanje, gutanje, itd. U kasnijoj fazi bolesti bolesnici
gube na teini, a neki mogu napipati tumorsku masu u gornjem delu
stomaka, to je lo znak.Dijagnoza :Nakon postavljene sumnje na
bolest od strane lekara treba uraditi RTG (rendgensko snimanje)
eluca gde se pomou dvostrukog kontrasta prikazuje sluzokoa eluca i
eventualne promene sluzokoe. Najsigurniji postupak u dijagnostici
je endoskopska metoda (gastroskopija) koja omoguava direktno
gledanje svih delova eluca i uzimanje komadia tkiva za analizu sa
sumnjivih podruja.Lijecenje : Najznaajniji faktor za prognozu su
dubina invazije i prisustvo ili odsustvo metastaza. Jedinu nadu za
izleenje daje hiruko odstranjenje tumora, a operacija ukljuuje i
odstranjenje dela ili celog eluca i okolnih limfnih vorova. Ostale
metode leenja su radioterapija i hemoterapija. Koriste se nakon
hirukog zahvata i u leenju uznapredovale bolesti. Metastaze, ma gde
bile imaju lo prognostiki znak.
AppendicitisAppendicitis prestavlja upalu slijepog crijeva moe
biti akutna ili honina upala.Simptomi :1. Tupa bol u blizini pupka
ili gornjeg abdomena koja postaje otrija i sputa se u donje desno
podruje stomaka2. Gubitak apetita3. Temperatura4. Povraanje nakon
poetka trbune boli5. Nemogunost normalnog hoda zbog boli, ili
javljanje boli prilikom kaljanja ili skakanja6. Oticanje trbuha7.
Opstipacija ili dijareja (Zatvor,Proliv) Dijagnoza-
anamneza,palpatorni nalaz ,ultrazvuk abdomena, razlika kod
aksilarne i rektalne temperature je 0.5 stepeni celzijusa
.Terapija: Hitna hirurska apendektomija (operativno odstranjenje
apendixa viriformisa),endoskopska apendektomija(mali rez na
koi).Postoperativna terapija se sastoji u korienju
antibiotika,mirovanje,parenteralna prehrana i mjerenje
temperature.
Tumori tankog i debelog crijeva
Kao i tumori u ostalim dijelovima tijela, tumori tankog crijeva
i debelog mogu biti benigni ili maligni. Tumori tankog crijeva su
vrlo rijetki, i na njih otpada manje od 5% tumora probavnog trakta,
iako je tanko crijevo najdulji dio tog trakta. Ako imatechronovu
bolestilicelikalija , mogunost razvitka kanceroznih novotvorevina u
tankom crijevu je neznatno vea. to se tie tumora debelog crijeva
oni su ei nego tumori tankog crijeva.Dobroudni tumori debelog
crijeva su polipi . Polip je izraslina tkiva crijevne stijenke koji
raste u unutranjost upljine (lumena) crijeva i obino je dobroudan.
Oni mogu na crijevnoj sluznici rasti slino kao bradavice na koi, na
peteljci ili mogu rasti na irokoj bazi na sluznici crijeva.
Razlikuju se po veliini, a najee su smjeteni u donjem dijelu
debelog crijeva i rektumu (zavrnom dijelu ) debelom crijevu.
Postoje vrsti dokazi kako postoji velika vjerojatnost prelaska
dobroudnih polipa u zloudni polip, ukoliko se ne ukloni.Lijenik moe
(digitorektalnim pregledom ) pregledom rukavicom zavrnog debelog
crijeva, osjetiti polipe u rektumu, ali vjerodostojnija pretraga je
pregled djelomini, pojedinih dijelova debelog crijeva rektoskopom
ili optikim savitljivim instrumentom ( rektoskopija,
sigmoideskopija) ili totalna kolonoskopija.Kolonoskopija je pregled
cijelog debelog crijeva od zavrnog, izlaznog debelog crijeva do
prijelaza tankog u debelo crijevo. Polipi se najee odstranjuju
rezanjem ili uz pomo elektrine petlje pri kolonoskopiji, jer oni se
najee izbouju u unutranjost crijeva na tankoj peteljci.Maligne
promjene ili canceri su takodjer u posljednje vrijeme este bolesti
debelog crijeva.Mogu ali i ne moraju biti simptomi obuhvaeni.U
sluaju da simptomi postoje mogu biti manifestovani kao:1. Krv u ili
na stolici2. Bolovi u stomaku3. Promjena u ritmu pranjenja ili u
obliku stolice4. Gubitak tjelesne teine5. Anemija6. Nadimanje ili
izostanak vjetrovaTerapija: Uprkos napretku onkologije i razvoju
pre i postoperativne hemio i radioterapije hirurgija ostaje glavni
nain leenja ove bolesti. Njeni primarni ciljevi su da povea period
preivljavanja, pobolja kvalitet ivota i smanji uestalost pojave
lokalnog recidiva (ponovno pojavljivanje tumora u istoj
regiji).Pacijenti sa lokalno uznapredovalim tumorom rektuma lee se
ekstenzivnim hirurkim procedurama (velikim hirurkim zahvatima),
koje esto ukljuuju resekciju (odstranjivanje) okolnih organa.
Ulcerozni kolitis i Chronova bolest
Ulcerozni kolitis je kronina bolest u kojoj je debelo crijevo
upaljeno i puno vrijedova, to dovodi do epizoda krvavih proljeva,
greva u turbuhu i poviene temperature. Za razliku od Crohnove
bolesti, ulcerozni kolitis obino ne zahvaa punu debljinu crijeva i
nikada ne pogaa tanko crijevo. Bolest obino poinje u rektumu ili
sigmoidnom debelom crijevu (donji kraj debelog crijeva) i konano se
iri djelomino ili potpuno preko debelog crijeva. U nekih ljudi je
ve rano zahvaeno cijelo debelo crijevo.Napadaj moe biti iznenadan i
teak izazivajui estoki proljev, jako povienu temperaturu, bol u
trbuhu i peritonitis (upala unutarnje povrine trbuha). Za vrijeme
takvih napadaja, osoba je teko bolesna. ee napadaj poinje postepeno
i osoba ima potrebu ispranjavanja stolice, blage greve u donjem
dijelu trbuha i vidljivu krv i sluz u stolici. esto osoba ima teke
rektalne greve koji prate potrebu za ispranjavanjem stolice osoba
moe takoer imati povienu temperaturu i slabi apetit i moe gubiti na
teini.Dijagnoza -pri utvrivanju dijagnoze pomau bolesnikovi
simptomi i pretraga stoliceLijecenje- pomae u suzbijanju upale,
smanjenju simptoma i nadomjetaju izgubljenih tekuinai prehrambenih
sastojaka. Kod relativno blagog proljeva uzimaju se antikolinergiki
lijekovi. Daju se jo lijekovi za smanjivanje upale.Osobama koje ne
reagiraju na ovaj vid terapije treba hirurko lijeenje. ivot s
trajnom ileostomom (kirurki napravljena veza izmeu najnieg dijela
tankog crijeva i otvora na trbunoj stijenci) i ileostomna vreica
tradicionalna su cijena takvog lijeenja. Meutim, postoje i razliiti
drugi postupci, od kojih je najei postupak nazvan ileoanalna
anastomoza. U tom se postupku uklanja debelo crijevo i veina
rektuma, a od tankog crijeva napravi mali rezorvoar i privrsti na
preostali rektum upravo iznad anusaCrohnova bolest (regionalni
enteritis, granulomatozni enteritis, ileokolitis) je kronina upala
crijevne stijenke.
Tipino je da bolest zahvaa potpunu debljinu crijevne stijenke.
Najee se pojavljuje u najniem dijelu tankog crijeva (ileumu) i u
debelom crijevu, ali se moe pojaviti u bilo kojem dijelu probavnog
sustava od ustiju do anusa i ak na koi oko anusa. Najei rani
simptomi Crohnove bolesti su kronini proljev, grevita bol u trbuhu,
poviena temperatura, gubitak apetitia i gubitak teine. Lijenik moe
osjetiti nakupinu ili punou u donjem dijelu trbuha, najee na desnoj
strani.este upalne komplikacije su suenje crijeva, nenormalni
kanali koji se spajaju (fistule) i gnojem ispunjeni depovi
infekcije (apscesi). Mogu se razviti fistule koje spajaju dva
razliita crijevna podruja. Fistule mogu povezivati crijevo i mjehur
ili crijevo i povrinu koe, naroito oko anusa. Proboj tankog crijeva
je rijetka komplikacija. Kad Crohnova bolest zahvati debelo crijevo
obino se pojavljuje krvarenje iz rektuma. Nakon mnogo godina
poveava se opasnost od nastanka raka debelog crijeva. Oko treina
ljudi koji su dobili Crohnovu bolest imaju probleme oko anusa,
naroito fistule i rascjepe (fisure) povrinskog sloja sluznice
anusa. Proboj tankog crijeva je rijetka komplikacija. Kada je
Crohnovom boleu zahvaeno debelo crijevo, esto se pojavljuje
krvarenje iz rektuma. Nakon mnogo godina, poveana je opasnost od
raka debelog crijeva. Oko treine ljudi koji obole od Crohnove
bolesti imaju probleme oko anusa, naroito fistule i rascjepe
(fisure) na povrini sluznice anusa.Dijagnoza: Lijenik moe sumnjati
na Crohnovu bolest u svakoga s ponavljajuim grevitim bolovima u
trbuhu i proljevom, naroito ako osoba ima i upalu zglobova, oiju i
koe. Nijedna laboratorijska pretraga ne otkriva specifino Crohnovu
bolest, ali pretrage krvi mogu ukazati na anemiju, nenormalno visok
broj bijelih krvnih stanica, niske razine albumina i na druge
znakove upale.Zatim,kolposkopija,biopsija,CT.Terapija: Crohnova
bolest nema poznatog naina izljeenja, ali mnogi terapijski postupci
pomau u smanjivanju upale i ublaavanju simptoma. Hirurki zahvat je
"zadnja linija odbrane " jer nee izleiti bolest, iako kod nekih
pacijenata najbre popravlja zdravljeHirurgija se koristi za
zaustavljanje krvarenja, zatvaranje fistula te zaobilaenje
zaepljenja, a ponekad jednostavno za uklanjanje zahvaenog dela
creva.Ileus
Ileusse u iroj populaciji oznaava kao zapetljaj creva. Po
definiciji ileus predstavlja potpuni ili delimini prekid prolaska
crevnog sadraja kroz creva, izazvan raznim uzrocima. Sindrom ileusa
ine 4 glavna simptoma: 1.Bol u trbuhu-najpre u vidu greva i u
zamasima, uz pojavu pojaanog i ujnog kranja creva a zatim bol
postaje stalan. Ukoliko su u prepreku odmah uhvaeni i krvni sudovi
bol se brzo razvija, vrlo je jak, bolesnik se savija, glasno
jaue2.Povraanje-u poetku je refleksno i sadri nesvarenu hranu, u
daljem razvoju povraani sadraj ini u, zatim zamuena u a dalje je
sadraj crnkaste boje. Na kraju dolazi do povraanja fekulentnog
sadraja. Ukoliko je prepreka u niim delovima debelog creva,
povraanje se javlja kasnije ili ak izostaje3.Prekid pranjenja
stolice i prekid vetrova, s tim da u poetku moe doi do refleksnog
pranjenja stolice a onda nastaje zastoj4.Nadutost u trbuhuDijagnoza
se postavlja na osnovu klinike slike, fizikog pregleda i
rendgenografije abdomena. Neophodan je pregled krvne slike, urina,
elektrolita, acidobazne ravnotee. Rendgenografija abdomena pokazuje
prisustvo hidroaerinih nivoa u tankom crevu sa distenzijom vijuga,
koje su polukruno oblikovane. Terapija ileusaU sluaju pojave gore
opisanih simptoma ne smeju se primenjivati tablete ili ajevi za
ienje, niti sredstva protiv bolova ili protiv povraanja. Potrebno
je prekinuti bilo kakav unos hrane i tenosti preko usta. Treba se
javiti svom lekaru opte prakse i ukoliko se postavi sumnja na ileus
sledi transport u najbliu hirurku ustanovu. U transportu treba
obezbediti polusedei poloaj bolesnika da ne bi dolo do udisanja
povraenog sadraja. Ukoliko su prisutni znaci dehidracije i oknog
stanja ukljuuju se infuzije. Postavlja se sonda u eludac da se
rasterete creva od eludanog sadraja.Ako bolesnik ne reaguje onda ga
treba prirpemiti za operaciju. Hernia (Kila )
KILA(Hernia) oznaava ispupenje tkiva, najee crijeva ili masti
pod kou kroz prirodni ili steeni otvor u trbunoj stijenci. Nastaje
zbog uroenih slabosti mekotkivnih struktura ili se razvija tokom
ivota. Obino je locirana u preponama, oko pupka ili na mjestu
ranijeg operativnog zahvata. Lokacija odreuje naziv kile.Pa imamo :
Preponske,femoralnu,pupanu,ventralnu,spigelievu,obturatornu,epigastrinu
kilu.
Simptomi: 1.Izboenje u preponi u stojeem stavu ili kod
naprezanja2.Bol u preponi pri naporu3.Izboina se moe spustiti u
monje kod mukaraca4.Bol, osjeaj teine u preponiDijagnoza: Povijest
bolesti i kliniki pregled.Terapija: Kila se u potpunosti moe
izlijeiti samo operativno.Operativne zahvate moemo podijeliti na:
tenzijske, beztenzijske i laparoskopske.Najeci hirurki zahvati na
eludcu i crijevima Vrste najeih operativnih zahvata na
elucuGastrostomija -stvaranje stome (otvora) na elucu
kojakomunicira sa vanjskimsvijetom preko meke trbune stijenke u
svrhu hranjenja krozgumenu sondu radi se samo kod inoperabilnih Tm
jednjaka sa strikturama. (suenjem izaepljenjem) jednjaka (Tm se ne
odstranjuje ve se samo stvori
stoma).Gastroenteroanastomoza-spajanje eluca sa vijugama tankog
crijeva s poetnim dijelom jejunuma .Resekcije eluca odstranjenje
2/3 eluca i poetnog dijela duodenuma po metodama Billorth
1,2.Gastrektomija-Potpuno operativno odstranjenje eluca.
Vagotomija- Operativno presjecanje n.vagusa (parasimpatiki,inervira
eludac).Piloroplastika-Operativno proirenje pilorusa .
Vrste najeih operativnih zahvata na
crijevimaApendektomija(klasicna)- je hirurka procedura koja
ukljuuje otvaranje trbune duplje i uklanjanje crvuljka (lat
Appendix vermicularisLaparoskopska apendektomija- je operacija
odstranjivanja crvuljka bez veeg reza.Desna
hemikolektomija-resekcija cekuma i uzlaznog kolona ,spaja se ileum
sa colon transverzumLijeva hemikolektomija-resekcija silaznog
colona i ostali se dijelovi spajajuResekcija poprenog colona ostali
se dijelovi spajajuAbdomino-perinealna amputacija rektuma s
kolonostomijom ili anus preterom- odstrani se rektum i dio kolon
sigmoideuma ,prirodni anus se zatvori, sa ostatkom kolona
sigmoideuma napravi se kolostomija ili definitivni anus
preter(jednocijevni)Kolostomija ili anus preter-Komunikacija
crijeva i vanjske sredine i tu se prazni sadraj moze biti
jednocijevni i dvocijevni Ileotransverzoanastomoza spajanje vijuge
ileuma sa kolon transverzumom
Zavisno od oboljenja koje je zahvatilo eludac ili crijeva
odredjuje se i vrsta hirurkog postupka . Postoje jo vrsta zahvata
ali su ovi najei .
Hirurko lijeenje ira na elucu i crijevima (lat ulcus ventriculi
et duodeni)
Postupak lijeenja ulkusa izvodi se resekcijama eluca .Resekcija
eluca je operativni zahvat pri emu se odstranjuje dio eluca.Pa
razlikujemo 1. Distalne2. Proksimalne3. Segmentalne resekcije
elucaNajee koritena je distalna resekcija eluca kojom se
odstranjuje 2/3 ili vie eluca aboralnog ukljuujui pilorus i poetni
dio duodenuma. Naknadno upostavljenje gastrointestinalnog
kontinuiteta postie se direktnom anastomozom.Po metodama:1.Billroth
1 radi se gastroduodenalna anastomoza , radi se antrektomija a
bataljak se spaja sa ostatkom eluca 2.Billroth 2 radi se
gastrojejunoanastomoza .Radi se 2/3 resekcija eluca a bataljak
duodenuma se zatvori avovima ,a ostatak eluca se spaja sa vijugom
jejunuma.
Zatim sledeci postupak za lijeenje bolesti je : 1.Vagotomija i
tkz drenana operacija (piroloplastika ili gastrojejunostomija),jer
poslije vagotomije (presjecanje n.vagusa) nastaje spazam pilorusa ,
i oteano pranjenje eluca .Vagotomija moe biti trunkalna i
selektivna.Kod selektivne ostaju ouvani ogranci za antrum i
pilorus.Kod ove vagotomije nije potrebna drenana operacija ,ali to
je tehniki sloeniji zahvat ,i esto nastane nepotpuna denervacija pa
su mogui recidivi ulkusa. Terapiski efekt vagotomije temelji se na
vagalnoj denervaciji acidosekretornog dijela eluca (korpusa
iFundusa) Meutim ne blokiraju se samo gastrinski receptori nego i
histaminski i drugi koji imaju stimulirajui utjecaj na acidopeptinu
sekreciju. Prekidom njegove kolinergine inervacije gubi se
stimulirajui sinergizam gastrina i acetilkolina nuan za aktivaciju
protonske pumpe (gstrinski reseptori). Zbog toga dolazi do
drastinog pada u produkciji HCL i pepsinogena profermenta
pepsina.Bazalna sekrecija eluca smanjujesmanjuje se na70% stimulira
na 60.Proksimalna selektivna vagotomija - (denervira samo
acidosekretorni dio eluca (korpus i fundus) dok inervacija antruma
i pilorusa ostaje ouvana zbog toga eludac svoju perilstatiku
ritmiku pranjenja himusa kroz pilorus.Trunkalna vagotomija-
denervira cijelu utrobu ( postvagotonini proljev, uestalapojava
kolelitijaze, denervacija pankreasa dovodi do
egzokrinehiposekrecije uz snienje fermenata i bikarbonata u
pankreasnom soku.Selektivna vagotomija denervira cijeli eludac ali
ostaje ouvan hepatini i celijaniramus prednjeg odnosno stranjeg
vagalnog ivcaInervacija ostalih organa ostaje potpuno
ouvana.Kombinirana metoda to je kombinacija vagotomije i
resekcije.
2.Piloroplastika operativno proirenje pilorusa zbog toga sto
nakon vagotomije stijenka eluca postaje atonina i nije sposobna da
svoj sadraj potisne kroz pilorus u duodenum.Recidivi su ispod 10% a
javljaju se unutar 12-18 mjeseci .
Hirurko lijeenje tumora i carcinoma eluca
Hirurko lijecenje tumora i carcinoma predstavlja najbolji izbor
za izljecenje ovih bolesti.Lijeenje se prilagoava potrebama svakog
pacijenta. Ono ovisi o veliini, smjetaju i proirenosti tumora,
odnosno o stadiju bolesti, o opem zdravstvenom stanju i dr.
Karcinom eludca teko je lijeiti, osim ako je otkriven u ranom
stadiju (prije nego se poeo iriti). Metastaze ili iroko zahvaanje
limfnih vorova onemoguuju provoenje kurativnog kirurkog zahvata. U
veini sluajeva treba provesti palijativne zahvate. Dakako, prava
proirenost tumora esto zapravo nije poznata prije kirurkog zahvata.
Palijativni kirurki zahvat ukljuuje gastroenterostomiju radi
zaobilaenja pilorine opstrukcije te je treba uiniti samo ako se na
taj nain moe poboljati kvaliteta bolesnikova ivota. Kurativno
kirurko lijeenje ukljuuje uklanjanje veeg dijela ili cijelog eluca
s drenanim limfnim vorovima a predstavlja razumno rjeenje kad je
bolest ograniena na eludac i regionalne limfne vorove (
