AGENCIJAZA HRANA IVETERINARSTVO

ADITIVITEVO NA[ATAISHRANA

So raznovidna i umerena ishrana ne postojatmo`nosti lu|eto koi se hranat so industriskiprerabotena hrana da vnesat prehranbeni aditivipove}e od prifatenite dnevni koli~ini.

Toa se koli~ini koi ne vlijaat na zdravjeto nalu|eto. Ova se odnesuva samo za zdravata populacija.

Lu|eto koi imaat zdravstveni problemi, vo zavisnostod bolesta ili intolerancijata, samite ili so sovetod svojot lekar re{avaat dali }e konsumiraat nekojahrana koja sodr`i odreden aditiv ozna~en vodeklaracijata na hranata ili ne.

Za vlijanieto na aditivite vrz zdravjeto postojanose pravat ispituvawa so koristewe novi osetlivianaliti~ki metodi.

Potro{uva~ot, koga e pravilno informiran, mo`esamiot da izbere dali }e se hrani so organskiproizvedena hrana, hrana proizvedena natradicionalen na~in, industriski proizvedenahrana, hrana od svojata gradina ili sli~no.

Pravoto na izbor, raznovidnosta vo ishranata,pravilnite naviki vo ishranata go pravatvnesuvaweto na site sostojki, pa i na aditivitebalansirano vo soglasnost so osnovnite barawa nanaukata za ishrana.

SOVETI ZA POTRO[UVA^ITE

Boite se ozna~uvaat so bukvata E ibrojot od serijata 100.Konzervansite se ozna~uvaat sobukvata E i brojot od serijata 200.Antioksidansite se ozna~uvaat so bukvata Ei brojot od serijata 300.Emulgatorite se ozna~uvaat so bukvata E ibrojot od serijata 400.Zasiluva~ite na vkus se ozna~uvaat sobukvata E i brojot od serijata 600.Zasladuva~ite se ozna~uvaat so bukvata E ibrojot od serijata 900, osven E420 i E421(sorbitol i manitol).

AGENCIJAZA HRANA IVETERINARSTVO

III

www.fva.gov.mk

Makedonska brigada, br. 20, SkopjeTel. 02 2457 893, 2457 895

Organizacija na potro{uva~ite

na Makedonija

Vodwanska, bb, P. Fah 150, SkopjeTel. 02 3179 592

e-mail:opm@opm.org.mkwww.opm.org.mk

02 2457 89302 2457 895

info

Prehranbenite aditivi se supstancii so poznathemiski sostav koi ne se vnesuvaat normalnokako hrana, nitu kako sostojka na hranata, bezrazlika na nivnata nutritivna vrednost.Tie se dodavaat vo hranata so cel podobruvawena nejziniot tehnolo{ki sostav i toa vo tekotna proizvodstvoto, podgotovkata, obrabotkata,prerabotkata, pakuvaweto, transportot i~uvaweto.

Aditivite koi{to po dodavaweto vo hranata gopostignale svojot efekt stanuvaat sostojka nahranata.

Aditivite ne smeat da se koristat zaprikrivawe gre{ki vo procesot naproizvodstvo, odnosno ne smeat da se koristatza prikrivawe na kvalitetot so cel da seizmami potro{uva~ot.

Upotrebata na aditivite estrogo ograni~ena.Aditivite ne smeat nepovolno davlijaat vrz prehranbenatavrednost na hranata i nanejzinite sostojki.Aditivite ne smeat davlijaat vrzzdravjeto napotro{uva~ite.

Kone~na dozvola za bezbednosta na aditivite seizdava koga }e se utvrdi deka aditivot ne e{teten po zdravjeto na lu|eto.

DALI PREHRANBENITE ADITIVISE BEZBEDNI ZA ZDRAVJETONA LU\ETO?

ADITIVITE VO NA[ATAISHRANA

Aditivite koi se koristat vo proizvodstvoto iprigotvuvaweto na prehranbeniot proizvod i seprisutni vo gotoviot proizvod duri i vo izmenetoblik, zadol`itelno se ozna~eni vodeklaracijata na proizvodot.Tie se ozna~uvaat so imeto na kategorijata,specifi~noto hemisko ime ili E-broj. Dokolkuaditivot ima pove}e od edna tehnolo{kafunkcija, treba da se navede istata kojaistovremeno e i kategorija na aditivot.

E-brojot e oznaka i potvrda za napravenatatoksikolo{ka eval acija i klasifikacija napoedine~nite aditivi. Isklu~ok od vakviot na~inna ozna~uvawe se aromite, enzimite, pomo{nitesupstancii vo proizvodstveniot proces.

Vo na{ata zemja e usvoen sistemot i spisokot naaditivi na EU, koj sodr`i nad 350 aditivi.Vo pove}eto zemji se koristat sedumdesetinaaditivi, dodeka ostanatite se koristat samopovremeno, pri proizvodstvoto na opredelenprehranben proizvod.

u

KAKO DA PROVERITE DALI IMAADITIV VO HRANATA?

Pred upotrebata na prehranbenite aditivite sevr{i temelno ispituvawe i se dava toksikolo{kaocenka, za da mo`at da bidat upotrebeni voproizvodstvoto naprehranbenite proizvodi.Osobeno se ispituvainterakcijata naaditivite so sostojkina prehranbeniotproizvod, so sostojkina lekovite, kako ivlijanieto nametabolizmot na~ovekot. Nau~nitepodatoci od razli~nistudii postojano sesledat i seevalviraat.