7/24/2019 Agassiz (Jezero)

1/2

Agassiz (jezero)

Agassiz bilo je veliko jezero - vee od svih dananjih

Velikih jezera zajedno - u sreditu Sjeverne Amerike,

stvoreno topljenjem ledenjaka na kraju posljednjeg

ledenog doba. Teoriju o postojanju jezera je godine

1823. prvi put iznio geologWilliam Keating, a ime je

dobilo poLouisu Agassizukoji je godine1879. prvi sh-

vatio da bi moglo imati ledenjako porijeklo.

Ostaci biveg jezera, od kojih je najpoznatije Jezero

Winnipeg, danas dominiraju geografijom kanadske

provincije Manitoba. Prvi put se poelo stvarati prije

oko 13 000 godina, a s vremenom je prekrilo teritorijManitobe, zapadnogOntarija, sjeverneMinnesote, sjev-

ernog dijela dananjeSjeverne DakoteteSaskatchewana.

U svojoj najveem opsegu je imalo povrinu od oko 440

000 kvadratnih kilometara, veu od svih dananjih jez-

era, ukljuujuiKaspijsko more.

Jezero se u razliitom periodima isuivalo kroz rijeku

Minnesota(dio sistemaMississipija) u Velika jezeraili

na zapad krozYukoniAljasku. Nakon to se led vratio i

nakon to se povuklo na sjever preko dananje kanadske

granice, ponovno se napunilo prije oko 9.900 godina.

Ti dogaaji su imali znaajnog utjecaja na klimu, raz-

inu mora, a moda i rane ljudske civilizacije. Klima-tolozi vjeruju da je oko 11 000 godina pne. veliki dio

Jezera Agassiz istekao krozVelika jezerai Rijeku Saint

LawrenceuAtlantski ocean.

Posljednje veliko isuivanje se dogodilo otprilike prije

8 400 godina, kada se jezero premjestilo na podruje

dananjegHudsonovog zaljeva. Ostaci jezera su gotovo

potpuno presuili u slijedeih 1000 godina, ostavivi za

sobom, izmeu ostalih, Jezero Winnipeg, Jezero Win-

nipegosis, Jezero Manitobai Jezero Woods. Ta jezera

se dan-danas smanjuju zbog izostatskog prilagoavanja.

Glavno isuivanje jezera se vjerojatno dogodilo u vrlo

kratkom vremenu - moda tokom samo jedne godine - ivjeruje se da je odgovorno za 8.2 kyr dogaaj vidljiv u

ledenim jezgramai drugim klimatskim tragovima. Treba

se, s druge strane, uzeti u obzir da postoje nepravilnosti u

8.2 i 8.4 kyr datiranjima.

Dok se povuklo zajedno s ledenim pokrovom koji ga je

bio stvorio, Jezero Agassiz je ostavilo primjetne tragove

iza sebe. Plae, kilometre i milje daleko od vodenih

masa, mogu se pronai na mnogim lokacijama. One

predstavljaju negdanje granice jezera. Mnoge dananje

rijene doline, ukljuujui Red River, Rijeku Assini-

boine i ve spomenutu rijeku Minnesotu, su stvorene

prodorom vode u ili van jezera. Poljoprivredno podrujeDolina Red Riverpostoji zbog mulja koji je potonuo na

dno jezera.

1 Vanjske veze

Lake Agassiz Overview (Science News 162(18),

2002 Once upon a lake, Perkins S.)

Map of glacial Lake Agassiz by Minnesota Dept. of

Natural Resources

Warren Upham (1895) The Glacial Lake Agassiz

(monograph). United States Geological Survey,

Washington.

Pielou, E. C. 1991. After the Ice Age: The Return of

Life to Glaciated North America

1

http://www.lib.ndsu.nodak.edu/govdocs/text/lakeagassiz/http://www.lib.ndsu.nodak.edu/govdocs/text/lakeagassiz/http://www.lib.ndsu.nodak.edu/govdocs/text/lakeagassiz/http://www.dnr.state.mn.us/rprp/claycounty/lakeagassiz.htmlhttp://www.dnr.state.mn.us/rprp/claycounty/lakeagassiz.htmlhttp://cgrg.geog.uvic.ca/abstracts/PerkinsOnceDuring.htmlhttp://cgrg.geog.uvic.ca/abstracts/PerkinsOnceDuring.htmlhttps://sh.wikipedia.org/wiki/Dolina_Red_Riverhttps://sh.wikipedia.org/wiki/Assiniboine_(rijeka)https://sh.wikipedia.org/wiki/Assiniboine_(rijeka)https://sh.wikipedia.org/wiki/Red_River_of_the_Northhttps://sh.wikipedia.org/wiki/Datoteka:Epica-vostok-grip-40kyr-HCO.pnghttps://sh.wikipedia.org/wiki/Izostatsko_prilago%C4%91avanjehttps://sh.wikipedia.org/wiki/Woods_(jezero)https://sh.wikipedia.org/wiki/Manitoba_(jezero)https://sh.wikipedia.org/wiki/Winnipegosis_(jezero)https://sh.wikipedia.org/wiki/Winnipegosis_(jezero)https://sh.wikipedia.org/wiki/Winnipeg_(jezero)https://sh.wikipedia.org/wiki/Hudsonov_zaljevhttps://sh.wikipedia.org/wiki/Atlantikhttps://sh.wikipedia.org/wiki/Saint_Lawrence_(rijeka)https://sh.wikipedia.org/wiki/Saint_Lawrence_(rijeka)https://sh.wikipedia.org/wiki/Velika_jezerahttps://sh.wikipedia.org/wiki/Aljaskahttps://sh.wikipedia.org/wiki/Teritoriju_Yukonhttps://sh.wikipedia.org/wiki/Velika_jezerahttps://sh.wikipedia.org/wiki/Mississippi_(rijeka)https://sh.wikipedia.org/wiki/Rijeka_Minnesotahttps://sh.wikipedia.org/wiki/Rijeka_Minnesotahttps://sh.wikipedia.org/wiki/Kaspijsko_morehttps://sh.wikipedia.org/wiki/Saskatchewanhttps://sh.wikipedia.org/wiki/Sjeverna_Dakotahttps://sh.wikipedia.org/wiki/Minnesotahttps://sh.wikipedia.org/wiki/Ontariohttps://sh.wikipedia.org/wiki/Manitobahttps://sh.wikipedia.org/wiki/Manitobahttps://sh.wikipedia.org/wiki/Winnipeg_(jezero)https://sh.wikipedia.org/wiki/Winnipeg_(jezero)https://sh.wikipedia.org/wiki/1879https://sh.wikipedia.org/wiki/Louis_Agassizhttps://sh.wikipedia.org/wiki/William_Keatinghttps://sh.wikipedia.org/wiki/1823https://sh.wikipedia.org/wiki/Ledeno_dobahttps://sh.wikipedia.org/wiki/Severna_Amerikahttps://sh.wikipedia.org/wiki/Velika_jezera

7/24/2019 Agassiz (Jezero)

2/2

2 2 TEXT AND IMAGE SOURCES, CONTRIBUTORS, AND LICENSES

2 Text and image sources, contributors, and licenses

2.1 Text

Agassiz (jezero) Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/Agassiz_(jezero)?oldid=12859135 Saradnici: OC Ripper, YurikBot, Thijs!bot,

JAnDbot, TXiKiBoT, SieBot, Vitek, Luckas-bot, LaaknorBot, Orijentolog, Autobot, Xqbot, EmausBot, Kolega2357-Bot i Addbot

2.2 Images

Datoteka:Agassiz.jpg Izvor: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/dd/Agassiz.jpgLicenca:Public domain Doprinijeli: ?

Originalni umjetnik:?

Datoteka:Commons-logo.svg Izvor: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/Commons-logo.svg Licenca: Public do-

main Doprinijeli: This version created by Pumbaa, using a proper partial circle and SVG geometry features. (Former versions used to

be slightly warped.) Originalni umjetnik: SVG version was created by User:Grunt and cleaned up by 3247, based on the earlier PNG

version, created byReidab.

2.3 Content license

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0

https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/http://localhost/var/www/apps/conversion/tmp/scratch_4//meta.wikimedia.org/wiki/User:Reidabhttp://localhost/var/www/apps/conversion/tmp/scratch_4//commons.wikimedia.org/wiki/User:3247http://localhost/var/www/apps/conversion/tmp/scratch_4//commons.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Grunt&action=edit&redlink=1https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/Commons-logo.svghttps://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/dd/Agassiz.jpghttps://sh.wikipedia.org/wiki/Agassiz_(jezero)?oldid=12859135