Agressie & Geweld

Notitie

Agressie & Geweld,

Schokkende Gebeurtenissen

en

Ongewenst Gedrag

Status: DEF versie 2 14062010Auteurs: Hans de Vries, HR adviseur (versie 1) Rypke Postma, preventiemedewerker (versie 2)

INHOUDSOPGAVE

pag.

Voorwoord 4

Hoofdstuk 1. Algemeen1.1. Inleiding 51.2. Huidige situatie betreffende agressie en geweld, schokkende gebeurtenissen en ongewenst gedrag 51.2.1. Aanleiding 51.2.2. Huidig beleid 51.2.3. Nog te ontwikkelen beleid 5

Deel 1. Agressie en Geweld

Hoofdstuk 1. Definitie agressie & geweld1.1. Inleiding 61.2. Definitie agressie en geweld 61.3. Uitgangspunten agressie en geweld 6

Hoofdstuk 2. Maatregelen agressie & geweld2.1. Inleiding 72.1.1. Project Veiligezorg® 72.1.2. Bouwkundige maatregelen 72.1.3. Technische maatregelen 82.1.4. Organisatorische maatregelen 82.1.5. Preventieve maatregelen 8

Hoofdstuk 3. Beleid agressie & geweld3.1. Inleiding 93.1.1. Opvang, begeleiding en nazorg 93.1.2. Melding en registratie 93.1.3. Melding schade 103.2. Maatregelen 103.2.1. Aangifte 103.2.2. Officiële waarschuwing 103.2.3. Officiële ontzegging 103.3. Maatregelen tegen medewerkers die incidenten veroorzaken 11

Deel 2. Schokkende gebeurtenissen

Hoofdstuk 1. Wat verstaan we onder schokkende gebeurtenissen en hoe is de opvang geregeld?

1.1. Inleiding 121.1.1. Definitie en voorbeelden van schokkende gebeurtenissen 12

Status:Definitief versie 2 Pagina 2 van 34 Auteur : Hans de Vries, HR adviseur (versie 1) Rypke Postma, preventiemedewerker (versie 2)

14062010

Hoofdstuk 2. Beleid opvang medewerkers na schokkende gebeurtenissen2.1. Inleiding 132.2. Opvang na schokkende gebeurtenissen 132.2.1. Inleiding 132.2.2. Uitgangspunten bedrijfsopvang 132.2.3. Doelstellingen van de bedrijfsopvang 132.2.4. Inhoud van de bedrijfsopvang 132.3. Procedure 14

Deel 3. Ongewenst gedrag

1.1. Wat is ongewenst gedrag 151.2. Definitie seksuele intimidatie en pesten 151.3. Wettelijke kaders 151.4. Beleid 161.5. De vertrouwenspersoon 161.6. Positie van de aangeklaagde 17

Implementatietraject 17

Bijlagen (blz. 18 e.v.)

1. Procedures agressie en geweld acute opvang en ondersteuning

2. Incident Meldingskaart Veiligezorg®

3. Procedure Incidentmelding Agressie en Geweld

4. Procedure waarschuwing en ontzegging van de toegang tot Zorgcombinatie Noorderboog (ZCN)

5. Officiële Waarschuwing

6. Officiële Ontzegging

7. Huisregels Veiligezorg®


14062010

Voorwoord.

Deze notitie gaat over de onderwerpen agressie & geweld, schokkende gebeurtenissen en ongewenst gedrag. Er is gekozen voor één notitie omdat de onderwerpen onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.

Aanleiding voor aanpassing van de notitie (versie 19 maart 2007) zijn voortschrijdend inzicht en de implementatie van het project Veiligezorg®. Bovendien is er in het meerjaren strategisch beleid voor 2010 opgenomen dat we de kwaliteit en veiligheid in onze organisatie zullen versterken.

De notitie is als volgt opgebouwd:

In een algemeen gedeelte wordt aangeven op welke wijze Zorgcombinatie Noorderboog met agressie & geweld, schokkende gebeurtenissen en ongewenst gedrag omgaat en op welke punten het beleid verder ontwikkeld dient te worden.

Het onderwerp agressie & geweld komt in deel 1 aan de orde. Naast een theoretische verhandeling wordt aangeven op welke wijze met agressie & geweld zal worden omgegaan (enerzijds alarmering en anderzijds de opvang en begeleiding). Zorgcombinatie Noorderboog laat zich bij het ontwikkelen en het creëren van veilige werkplekken bijstaan door een medewerker van het project Veiligezorg®. Dit is een project van de Stichting Arbeidsmarkt Ziekenhuizen (StAZ). Het project is opgezet om agressie tegen medewerkers te verminderen en veiligheid in de arbeidssituatie te creëren.

In deel 2 wordt ingegaan op schokkende gebeurtenissen. Naast een uitleg over het begrip schokkende gebeurtenissen wordt eveneens het beleid uiteengezet.

Ongewenst gedrag, bijvoorbeeld seksuele intimidatie en onheuse bejegening, is beschreven in deel 3. De regeling aangaande dit onderwerp is volledig uitbesteed aan een externe organisatie. Hiervoor is ook een externe vertrouwenspersoon beschikbaar voor Zorgcombinatie Noorderboog. De reden voor deze keuze heeft te maken met de hoge mate van gevoeligheid van dit onderwerp en de specifiek benodigde deskundigheid voor de behandeling ervan.


14062010

Hoofdstuk 1. Algemeen

1.1. Inleiding.

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het beleid ten aanzien van agressie & geweld en schokkende gebeurtenissen en op welke onderdelen het beleid nader vorm en inhoud dient te krijgen.

1.2. Huidige situatie betreffende beleid agressie en geweld, schokkende gebeurtenissen en ongewenst gedrag.

1.2.1. Aanleiding

In de personeelsenquête Personeel in Beeld 2004 (Diaconessenhuis) is het opvallend dat ruim één op de vijf medewerkers aangeeft last te hebben van agressie op het werk door cliënten. Een nadere analyse uit de enquête toont aan dat agressie en geweld vrijwel in alle functiegroepen voorkomt.

De personeelsenquête Werk in Beeld 2004 (V&V sector) geeft aan dat in Steenwijkerland één op de vijf medewerkers last heeft van agressie op het werk door cliënten. Voor de locaties in Meppel is dit één op de acht medewerkers.

1.2.2. Huidig beleid.

Zorgcombinatie Noorderboog voert thans beleid op de volgende onderdelen:

Bij verbouwingen en/of nieuwbouw vindt in de ontwerpfase een risico inventarisatie en risico evaluatie (RI&E) plaats betreffende de arbeidsomstandigheden, inclusief agressie en geweld.

Er is een notitie Agressie en Geweld, schokkende gebeurtenissen en ongewenste omgangsvormen (versie 19 maart 2007).

In 2007 is gestart met het Project Veiligezorg. Dit heeft o.a. de volgende producten opgeleverd:

1. Procedure acute opvang bij een agressie – en geweldsincident 2. Incidentmeldingschema en centrale registratie van agressie incidenten 3. Procedure waarschuwing en ontzegging van de toegang 4. Convenant Veiligezorg (afspraken met politie en openbaar ministerie) 5. Huisregels

1.2.3. Nog te ontwikkelen beleid.

De onderstaande punten moeten nog worden uitgewerkt:

1. Borgen van Veiligezorg in de organisatie (voorstel netwerk naar management)2. Het geven van training aan medewerkers hoe om te gaan met agressie en geweld.3. Training agressie en geweld onderbrengen bij HRM-Opleidingen


14062010

Deel 1. Agressie & geweld

Hoofdstuk 1. Definitie van agressie & geweld.

1.1. Inleiding.

Agressief gedrag in de vorm van intimidatie en fysiek geweld is een veel voorkomend verschijnsel geworden in onze samenleving Het veroorzaakt in het algemeen gevoelens van onveiligheid en machteloosheid. Wat in de samenleving aan de orde is, ondervinden ook de medewerkers van Zorgcombinatie Noorderboog in de dagelijkse contacten met cliënten. Tevens kan het voorkomen dat er sprake is van agressie & geweld tussen medewerkers onderling en andere personen (zoals bezoekers, artsen, etc.) aanwezig in de instelling.In dit hoofdstuk wordt nader ingegaan op het begrip agressie & geweld en de uitgangspunten die Zorgcombinatie Noorderboog hanteert.

1.2. Definitie agressie & geweld.

Onder agressie & geweld worden voorvallen verstaan, waarbij een medewerker psychisch of fysiek wordt lastiggevallen, bedreigd of aangevallen onder omstandigheden die rechtstreeks verband houden met het verrichten van arbeid.Volgens artikel 4, lid 2 van de Arbo-wet moet de medewerker door de werkgever zoveel mogelijk worden beschermd tegen agressie & geweld en de nadelige gevolgen daarvan.De aard van het agressieve gedrag van cliënten, bewoners of bezoekers (in het vervolg van deze notitie cliënt genoemd) is te onderscheiden in de volgende categorieën:

Verbaal geweld: uitschelden, schreeuwen, discrimineren (huidskleur, sekse). Dreigen met geweld in woord en gebaar met betrekking tot personen, gebouwen,

inventaris en/of persoonlijke bezittingen. Het vernielen/dan wel pogen tot het vernielen van persoonlijke bezittingen, inventaris

of gebouw. Fysiek geweld: het op enigerlei wijze toebrengen van pijn en/of letsel zoals

bijvoorbeeld schoppen, slaan, gericht met iets gooien, steken of schieten.

1.3. Uitgangspunten agressiebeleid.

Agressief gedrag tussen cliënten en medewerkers, cliënten onderling en/of medewerkers onderling dat schade berokkent aan de medewerkers, cliënten, persoonlijke bezittingen en de Noorderboog eigendommen, is niet aanvaardbaar. Een uitzondering op deze regel vormen de psychogeriatrische en/of psychische cliënten; agressief gedrag door deze groepen cliënten zal door de leiding per geval worden beoordeeld en kan leiden tot aanpassingen in het behandelplan.Hierbij geldt, dat voorkomen van dat gedrag beter is dan het beheersbaar houden daarvan. Zorgcombinatie Noorderboog zal daarom alles, wat redelijkerwijs binnen haar vermogen ligt, in het werk stellen om agressie & geweld te voorkomen.Hoofdstuk 2. Maatregelen agressie & geweld.


14062010

2.1. Inleiding.

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de maatregelen betreffende agressie & geweld.Dit kan in de vorm van bouwkundige, technische en/of organisatorische veiligheidsmaatregelen, zoals deze onderstaand worden beschreven. Geheel afdoende zullen deze nooit zijn, omdat incidenten juist ontstaan bij directe contacten tussen medewerkers en cliënten, medewerkers en/of cliënten onderling. Zorgcombinatie Noorderboog geeft het beleid betreffende agressie & geweld vorm door gebruik te maken van de methodiek Veiligezorg®.

2.1.1. Veiligezorg®.

Veiligezorg® is een landelijke methodiek wat ooit bij één ziekenhuis begon, maar nu als project al door ruim 65 ziekenhuizen wordt uitgevoerd. Veiligezorg® anno 2009 van het CAOP (Stichting Centrum Arbeidsverhoudingen) bouwt voort op het samenwerkingsproject van de Stichting Arbeidsmarkt Ziekenhuizen (StAZ) en het CAOP.

Veiligezorg® is bedoeld om agressie & geweld in zorginstellingen terug te dringen en de veiligheid van medewerkers, patiënten en bezoekers te vergroten door het nemen van preventieve maatregelen. Medewerkers worden nadrukkelijk betrokken bij het tot stand komen van veilige werksituaties.Inventarisatie van knelpuntenDoor middel van de kleurenmethode en/of het invullen van een knelpuntenformulier geven medewerkers aan waarom en wanneer zij welke plaatsen op het werk als onveilig ervaren en welke oplossing zij zelf voor dit knelpunt zien. Op basis van deze uitkomsten kunnen preventieve, bouwtechnische of organisatorische maatregelen worden getroffen om de veiligheidsgevoelens te verhogen.KetenaanpakHet project wordt in samenwerking met politie en justitie opgezet. Met justitie en de politie worden afspraken gemaakt en vastgelegd over ‘lik op stuk beleid’. Het is de kracht van de methodiek van Veiligezorg® , dat er een goede samenwerking is in de keten zorginstelling, politie en justitie.

In de navolgende paragrafen wordt ingegaan op welke manier maatregelen getroffen worden. De uitwerking vindt plaats op basis van de uitkomsten van het project Veiligezorg® en uiteindelijk neemt de Raad van Bestuur besluiten ten aanzien van de te nemen maatregelen.

2.1.2. Bouwkundige maatregelen. Inrichting.

Rekening houden met de opstelling, inrichting en vluchtroutes van de spreekkamers (opstelling, soort en kwaliteit van het meubilair). Er dient voor gezorgd te worden dat de medewerker zoveel mogelijk dicht bij de deur zit en zo mogelijk op een hogere stoel (t.o.v. de cliënt), zodat de medewerker gemakkelijk kan vluchten.

Verlichting.Onderzoek naar de verlichting en begroeiingen van/rond de gebouwen en de parkeerterreinen.

Inbraak en diefstal.


14062010

Ook zal gekeken moeten worden naar de mogelijkheden hoe toegang tot ruimtes verkregen kan worden, de veiligheid van de balies, de mogelijkheid tot afsluitbare kluisjes, kleurstellingen en het verschil tussen dagen nachtsituaties.

2.1.3. Technische maatregelen.

Alarmering.Communicatiemiddelen (bijvoorbeeld een noodbel, trigilinq) beschikbaar stellen op werkplekken waar een grotere kans bestaat op agressie & geweld.

Alarmnummers. Voor elke locatie een procedure agressie en geweld met duidelijk herkenbare

alarmnummers (bijlage 1).

2.1.4. Organisatorische maatregelen.

Centraal meldpunt. Alle incidenten, behalve incidenten met agressie & geweld vinden plaats bij de receptie van het Diaconessenhuis. De incidenten agressie en geweld worden gemeld bij de veiligheidsfunctionaris door middel van de Incident Meldingskaart Veiligezorg (bijlage 2).

Planning. Bijvoorbeeld goede personele bezetting en waar mogelijk adequate achtervang. Bepalen van de minimale aanwezigheid (welke kwaliteit willen wij leveren en zijn er voldoende BHV-ers aanwezig).

BHV.Goed georganiseerde bedrijfshulpverlening per locatie. In de locaties van Noorderboog kan men via het alarmnummer de receptie bereiken die op haar beurt de ploegleiders van de BHV inschakelt of eventueel de politie.

Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E). Agressie & geweld onderdeel van de risico-inventarisatie & evaluatie (RI&E).

Werkoverleg.Het onderwerp agressie & geweld elk werkoverleg op de agenda zetten, dit mede omdat ook alle incidenten die hebben plaatsgevonden teruggekoppeld moeten worden in het werkoverleg. De rapportage (verslag met plan van aanpak cq. uitvoering) wordt binnen de RvB en de MT’s 1x per jaar op de agenda gezet en besproken. Ook aan de OR wordt jaarlijks een rapportage toegestuurd.

2.1.5. Preventieve maatregelen.

Bij risicovolle gesprekken, waarvan van tevoren in te schatten valt dat zich problemen zouden kunnen voordoen, wordt het gesprek door twee medewerkers gevoerd en/of wordt hiervan melding gemaakt bij een collega. Dit geldt tevens voor huisbezoeken. Onderzocht dient te worden of het noodzakelijk is voor deze groep medewerkers een GSM met alarmknop en GPS aan te schaffen.


14062010

Periodiek geven van voorlichting, instructie en training (o.a. omgaan met fysiek geweld) aan medewerkers met aandacht voor de specifieke risico’s van agressie & geweld, het voorkomen of beperken van de risico’s, wat te doen in geval van nood, opvang en begeleiding na een voorval met agressie & geweld. Voor de medewerkers die nieuw in dienst komen zal voorlichting, instructie en training (o.a. omgaan met fysiek geweld) worden opgenomen in het introductieprogramma.

Bij nieuw- en/of verbouw zal een afvaardiging van leidinggevenden en medewerkers van de betreffende locatie/afdeling reeds in de ontwerpfase meepraten om zo veel mogelijk risicovolle arbeidsomstandigheden uit te sluiten. In deze afvaardiging dienen vrouwen evenredig vertegenwoordigd te zijn. Hierbij is het van belang om het plan van aanpak Veiligezorg mee te nemen.

Hoofdstuk 3. Beleid agressie & geweld

3.1. Inleiding.

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de wijze waarop de opvang, begeleiding en nazorg, melding en registratie worden geregeld. Tevens worden de te nemen sancties uiteengezet.

3.1.1. Opvang, begeleiding en nazorg.

Een goede opvang, begeleiding en nazorg van medewerkers die betrokken zijn geweest bij gebeurtenissen van agressie en geweld, is van groot belang om de lichamelijke en/of psychische gevolgen zo gering mogelijk te laten zijn. De leidinggevende is hier primair verantwoordelijk voor en draagt er tevens zorg voor dat, indien dit gewenst is, er professionele hulp en ondersteuning buiten de afdeling geregeld wordt. Dit kan zowel intern (arbodienst) als extern (via de interne arbodienst) geregeld worden. Voor een concrete beschrijving van de opvang wordt verwezen naar deel twee, hoofdstuk 2 van deze notitie.

3.1.2. Melding en registratie.

Elke vorm van agressie & geweld wordt vastgelegd op een Incident Meldingskaart Veiligezorg.(bijlage 2). Deze registratie heeft als doel te achterhalen wat er is gebeurd, hoe vaak iets gebeurt en onder welke omstandigheden iets gebeurt. Van dit registratieformulier kan bovendien een preventieve werking uitgaan. Een registratie vindt plaats bij alle vormen van agressie en geweld waarbij de medewerker zich op enigerlei wijze bedreigd heeft gevoeld. Na het voordoen van een incident meldt de medewerker, eventueel samen met een getuige, het incident bij direct leidinggevende d.m.v. het invullen van de Incident Meldingskaart. Leidinggevende meldt het incident binnen 48 uur bij de veiligheidsfunctionaris door middel van de ingevulde Incident Meldingskaart (interne post of digitaal) bij de veiligheidsfunctionaris. Registratie van andere incidenten dan incidenten met agressie & geweld (bv. brand, diefstal, etc.) vinden plaats bij de receptie van het Diaconessenhuis. De Incident Meldingskaart Veiligezorg wordt door de veiligheidsfunctionaris verwerkt in Triasweb. In Triasweb is specifiek voor dit doel de ZIR route geïntegreerd, waarbij ZIR staat voor Ziekenhuis Incidenten Registratie Systeem. Met behulp van ZIR kunnen analyses worden uitgevoerd op de geregistreerde gegevens. De resultaten van de registratie worden twee keer per jaar met de Raad van Bestuur, de managementteams en de OR besproken en kunnen Status:Definitief versie 2 Pagina 9 van 34 Auteur : Hans de Vries, HR adviseur (versie 1) Rypke Postma, preventiemedewerker (versie 2)

14062010

desgewenst leiden tot verbetermaatregelen. De veiligheidsfunctionaris is verantwoordelijk voor eventuele aanpassingen in het beleid (waar nodig in samenspraak met de interne arbodienst).

3.1.3. Melding schade.

Materiële schade die aan een medewerker is toegebracht, kan worden verhaald door een beroep te doen op Zorgcombinatie Noorderboog.Materiële schade toegebracht aan medewerkers van Zorgcombinatie Noorderboog die zich in een gebouw of op het terrein van Zorgcombinatie Noorderboog bevinden kan vergoed worden op grond van de voor Noorderboog geldende aansprakelijkheidsverzekering. Deze verzekering geldt ook wanneer materiële schade wordt toegebracht jegens medewerkers door cliënten buiten het gebouw, met dien verstande dat men moet kunnen aantonen dat er een direct verband is tussen de toegebrachte schade en het dienstverband met Noorderboog.De schade dient zo spoedig mogelijk te worden gemeld aan de Zorginformatie Finance Control (ZFC). Voorts zal er een beslissing moeten worden genomen door de leidinggevende, in overleg met de ZFC, of de schade zal worden verhaald.Na de melding van de schade aan de verzekeraar door de ZFC, stelt de verzekeraar, indien de dader bekend is, deze verantwoordelijk voor de ontstane schadepost. De verzekeraar neemt het verzoek om schadevergoeding in behandeling. De ZFC is verantwoordelijk voor de schadeafhandeling en schadeterugvordering via de verzekeraar.Een aangifte bij de politie zal het terugvorderingproces in belangrijke mate ondersteunen en is meestal een voorwaarde om tot schadevergoeding over te gaan.

3.2. Maatregelen.

Agressie & geweld kan plaatsvinden tussen van cliënten en medewerkers of tussen medewerkers onderling en andere aanwezige personen (zoals bezoekers, artsen, etc.) aanwezig in de instelling. Onderstaand wordt ingegaan op welke maatregelen getroffen kunnen worden.

3.2.1. Aangifte.

Afhankelijk van de aard van het agressie- of geweldsincident wordt bij ernstige incidenten (fysiek geweld, schade aan eigendommen van personeel of Zorgcombinatie Noorderboog; bijlage 7: Huisregels Veiligezorg®) en in samenspraak met de medewerker beoordeeld of aangifte bij de politie gedaan moet worden. De hulpverlening wordt, indien de zorgvraag dit toelaat, onmiddellijk stopgezet en de cliënt wordt de toegang tot de locatie per direct ontzegd. (zie paragraaf 3.2.3.; bijlagen 4 en 6). Een uitzondering op deze regel geldt bij spoedeisende hulp, acute psychische hulp en bij de PG-bewoners uit de verpleeg- en verzorgingshuizen.Een eventuele aangifte wordt in overleg gedaan door de medewerker zelf of door de instelling.Ingeval van aangifte is de politie verplicht, in overleg met het slachtoffer, slachtofferhulp aan te bieden. Deze hulp komt niet in de plaats van de opvang in de organisatie maar is aanvullend daarop.

3.2.2. Officiële waarschuwing.

Een officiële waarschuwing (bijlage 5) wordt door de veiligheidsfunctionaris, namens de Raad van Bestuur uitgereikt of verzonden, wanneer een cliënt verbaal agressie vertoont naar een medewerker. In deze brief, welke wordt bewaard door de veiligheidsfunctionaris, wordt tevens aangegeven wat de gevolgen zijn bij herhaling hiervan. Een kopie wordt gestuurd naar de leidinggevende van de desbetreffende receptie. De brief wordt op het werkoverleg besproken.Status:Definitief versie 2 Pagina 10 van 34 Auteur : Hans de Vries, HR adviseur (versie 1) Rypke Postma, preventiemedewerker (versie 2)

14062010

3.2.3. Officiële ontzegging.

Iemand wordt tijdelijk (voor de duur van 3 tot 6 maanden) de toegang tot de locatie ontzegd indien er sprake is van fysieke agressie & geweld.De ontzegging houdt in dat het de cliënt niet is toegestaan op eigen initiatief de locatie te betreden. Een uitzondering op deze regel vormen de spoedeisende of acute psychiatrische hulp. De veiligheidsfunctionaris neemt hiertoe in samenspraak met de Raad van Bestuur een besluit en deelt de cliënt dit schriftelijk mede. Deze brief wordt bewaard door de veiligheidsfunctionaris. Een kopie wordt gestuurd naar de leidinggevende van de desbetreffende receptie. De brief wordt op het werkoverleg besproken. Indien een persoon die de toegang tot een locatie ontzegd is in het gebouw aanwezig is, dient de veiligheidsfunctionaris daarvan in kennis gesteld te worden.

Indien een cliënt die de toegang tot een locatie is ontzegd en toch het gebouw betreedt, is deze direct strafbaar (op grond van artikel 1388 van het Wetboek van Strafrecht: “huisvredebreuk”). Daarom zal zodra dit bekend is de veiligheidsfunctionarisveiligheidsfunctionaris worden gewaarschuwd. Deze schakelt direct de politie in en doet aangifte van huisvredebreukhuis. Hierbij wordt opgemerkt dat acute zorg te allen tijde wordt geleverd.Mocht het noodzakelijk zijn dat een cliënt, aan wie de toegang is ontzegd, de locatie bezoekt of (ondanks de ontzegging) uitgenodigd wordt voor een gesprek, dan zal dit onder de nodige voorzorgsmaatregelen moeten plaatsvinden. Hierbij valt te denken aan afspraken met het desbetreffende diensthoofd of de politie.

3.3. Maatregelen tegen medewerkers die incidenten veroorzaken.

Voor incidenten tussen medewerkers onderling geldt het volgende.Afhankelijk van de aard van het agressie- of geweldsincident kan bij ernstige incidenten (fysiek geweld, schade aan eigendommen van personeel of Zorgcombinatie Noorderboog) door of namens de bedreigde medewerker aangifte bij de politie gedaan worden.De sancties, die in overleg met de Raad van Bestuur, kunnen worden genomen, zijn:

berisping/waarschuwing (schriftelijk en wordt opgenomen in het personeelsdossier); overplaatsing; schorsing; ontslag.


14062010

Deel 2. Schokkende gebeurtenissen.

Hoofdstuk 1. Wat wordt verstaan onder schokkende gebeurtenissen en hoe is de opvang geregeld?

1.1. Inleiding.

Het werken in de gezondheidszorg brengt met zich mee dat medewerkers gebeurtenissen kunnen overkomen die (zeer) schokkend zijn.In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het begrip schokkende gebeurtenissen, wat dit met medewerkers kan doen en hoe hiermee wordt omgegaan.

1.1.1. Definitie en voorbeelden van schokkende gebeurtenissen.

Een schokkende gebeurtenis wordt omschreven als een gebeurtenis die buiten het patroon van gebruikelijke menselijke ervaringen ligt en duidelijk leed veroorzaakt bij vrijwel iedereen.

Naast de soms dramatische en mogelijk traumatische gevolgen voor de medewerker zelf, kan het eveneens consequenties hebben voor de afdeling en de organisatie. Voor de betrokkenen is het belangrijk dat er een vangnet is, waarbinnen men wordt begeleid bij de verwerking van de gebeurtenis.

Enkele voorbeelden van schokkende gebeurtenissen waarmee medewerkers van Zorgcombinatie Noorderboog geconfronteerd kunnen worden, zijn:

lichamelijke en verbale agressie en geweld door cliënten en collega’s; zelfdoding van een collega; (meerdere) overleden patiënten worden naar het ziekenhuis (mortuarium) gebracht

na ongeval o.i.d.; (aanwezig zijn bij) de dood of zwaar lichamelijk letsel van een collega; bedrijfsongevallen; het maken van een ernstige fout, al dan niet met fatale afloop; besmetting of bijna besmetting met HIV of hepatitis-B virus (infectiepreventiebeleid

Zorgcombinatie Noorderboog).


14062010

Hoofdstuk 2. Beleid opvang medewerkers na schokkende gebeurtenissen.

2.1. Inleiding.

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op welke wijze Zorgcombinatie Noorderboog structureel aandacht wil besteden aan het onderwerp schokkende gebeurtenissen. Centraal hierin staat op welke wijze wij medewerkers die hiermee worden geconfronteerd willen opvangen. Alvorens hierop in te gaan worden de onderwerpen, voorlichting en training, centrale registratie en een klachtenregeling aan de orde gesteld.

2.2. Opvang na schokkende gebeurtenis.

2.2.1 Inleiding.

Bij de opvang van de medewerkers na een schokkende gebeurtenis krijgt, naast de eerste opvang door de leidinggevende, de adviseur Arbeid & Gezondheid (A&G) van de interne arbodienst een nadrukkelijke rol. Indien de adviseur er niet is wordt deze waargenomen door de bedrijfsarts.

2.2.2 Uitgangspunten bedrijfsopvang.

De uitgangspunten bij de opvang van medewerkers bij schokkende gebeurtenissen zijn: De verantwoordelijkheid voor de eerste opvang ligt bij de direct leidinggevende. Het direct aanbieden van ondersteuning. Dit kan een bijdrage leveren aan het

voorkomen van verzuim of langdurige klachten. Bij onvoldoende aandacht kunnen bij de betreffende medewerkers allerlei klachten optreden.

2.2.3. Doelstellingen van de bedrijfsopvang.

De doelstellingen van de bedrijfsopvang bij medewerkers na schokkende gebeurtenissen zijn:

Het stimuleren van de verwerking. Het bieden van ondersteuning. Het verminderen van de lijdensdruk door het delen van de ervaring met andere

betrokkenen. Het vroegtijdig onderkennen van de problemen. Het verwijzen wanneer dit nodig is. Het voorkomen of verkorten van ziekteverzuim.

2.2.4. Inhoud van de bedrijfsopvang.

De procedure bedrijfsopvang verloopt in het algemeen in drie fasen (zie paragraaf 2.4.).Het is niet altijd noodzakelijk dat alle fasen worden doorlopen. Dit is enerzijds afhankelijk van de ernst en omvang van de schokkende gebeurtenis en of er al dan niet sprake is van een traumatische ervaring en anderzijds afhankelijk van het aantal mensen dat direct of indirect betrokken is. De actie in elke fase bestaat uit één of meer gesprekken en in sommige gevallen kunnen er groepsgesprekken plaatsvinden.

2.3. Procedure.Status:Definitief versie 2 Pagina 13 van 34 Auteur : Hans de Vries, HR adviseur (versie 1) Rypke Postma, preventiemedewerker (versie 2)

14062010

Stap 1. Opvanggesprek. Indien er sprake is van een schokkende gebeurtenis, wordt door de betrokkene onmiddellijk een collega en/of de leidinggevende gewaarschuwd. Buiten kantooruren wordt het dienstdoende avond- nacht –of weekendhoofd ingeschakeld.Het opvanggesprek vindt zo snel mogelijk, uiterlijk binnen 72 uur na de gebeurtenis, plaats door de leidinggevende op de werkplek.

Het doel van het opvanggesprek is het op gang brengen van het verwerkingsproces, het desgewenst doorverwijzen naar de interne arbodienst en het aanbieden en regelen van eventuele professionele begeleiding.

De taken van de leidinggevende of diens vervanger zijn: Het scheppen van voorwaarden voor rust, voor praten en voor emotionele ontlading.

Vaardigheden hierbij zijn: luisteren, stellen van verduidelijkende vragen, regelmatig samenvatten, stiltes, normaliseren van emoties.

Het organiseren van eventuele professionele begeleiding door het maken van een afspraak voor de betrokkene met de adviseur A&G van de interne arbodienst.

Inschatting maken van de zelfredzaamheid van de betrokkene. Het geven van adviezen (bijvoorbeeld: praat erover met familie, collega’s en vrienden).

Het gesprek wordt afgerond en er worden afspraken gemaakt voor het vervolg.De leidinggevende blijft zelf, ook als de adviseur A&G het contact heeft gelegd, aandacht geven aan de medewerker. Ook als de betrokkene blijft werken is begeleiding van belang.

Stap 2. Opvang door de adviseur A&G van de interne arbodienst.

De leidinggevende en/of de medewerker neemt zo spoedig mogelijk na de gebeurtenis contact op met de adviseur A&G (telefoon 0522-23 35 44). Deze zorgt ervoor dat het eerste contact met de medewerker(s) zo spoedig mogelijk tot stand komt. Het tweede gesprek volgt na enkele dagen en het derde gesprek twee à drie weken na het voorval.Het gesprek tussen de medewerker(s) en de adviseur A&G heeft tot doel om te praten over de verwerking van de schokkende ervaring en te onderzoeken of verdere begeleiding (in- of extern) noodzakelijk zal zijn. Daarnaast is voortgangscontrole mogelijk; waar blijft iemand moeite mee hebben, waar stagneert de verwerking?De adviseur A&G heeft regelmatig terugkoppeling over de voortgang in het proces met de leidinggevende van de medewerker.De adviseur A&G maakt een inventarisatie van het proces. Centrale vraag hierin is: “hoe gaat het nu?”

Stap 3. Afronding.

Het eindgesprek vindt plaats tussen drie en zes maanden na het gebeuren. De adviseur A&G neemt nog éénmaal contact op met de medewerker(s) en de betreffende leidinggevende om na te gaan of en in hoeverre de schokkende ervaring werkelijk is verwerkt. Het is niet zo dat alle klachten na drie maanden verdwenen moeten zijn. Vaak is een klacht heel hardnekkig. Dit kan per persoon zeer verschillend zijn. De adviseur A&G taxeert het verloop van het verwerkingsproces en sluit de opvang af. Mocht het zo zijn dat de verwerking onvoldoende of niet heeft plaats gevonden, dan volgt onmiddellijke verwijzing naar meer gespecialiseerde hulpverlening.


14062010

Deel 3. Ongewenst gedrag.

1.1. Wat is ongewenst gedrag.

De RvB van Zorgcombinatie Noorderboog zal zich bij het uitvoeren van het arbobeleid mede richten op het voorkomen van ongewenst gedrag in relatie tot arbeid. Zorgcombinatie Noorderboog erkent dat ongewenst gedrag van een medewerker jegens een andere medewerker of van een klant jegens een medewerker een probleem is van de organisatie, waarvoor een structurele aanpak nodig is, gericht op preventie, adequate opvang en nazorg.

Ongewenst gedrag bederft de werksfeer en kunnen de gezondheid, het zelfvertrouwen en de prestatie van medewerkers aantasten en daarmee ook de kwaliteit van de dienstverlening van Zorgcombinatie Noorderboog.Voor vormen van ongewenst gedrag zoals pesten, agressie, geweld en discriminatie vindt de uitvoering van het beleid volledig binnen de eigen organisatie plaats.

De RvB van Zorgcombinatie Noorderboog vindt een respectvolle omgang tussen medewerkers onderling en in het zakelijke verkeer met anderen belangrijk. Zij acht zich verantwoordelijk voor het creëren van een werksfeer waarin medewerkers optimaal kunnen presteren en zal daarom maatregelen en activiteiten ontwikkelen die bijdragen tot voorkoming en/of beperking van ongewenst gedrag (huisregels).

1.2. Definitie seksuele intimidatie en pesten

Onder seksuele intimidatie wordt verstaan: ongewenste seksueel getinte aandacht van een personeelslid naar een ander personeelslid of van een klant/leverancier naar een personeelslid. Dit kan zowel opzettelijk als onopzettelijk zijn. Deze intimidatie komt tot uiting in bepaalde gebaren, handelingen, dubbelzinnige opmerkingen, handtastelijkheden of aanranding en verkrachting.

Onder pesten wordt verstaan: gedrag waarbij het de bedoeling is iemand doelbewust te schaden of openlijk te bespotten. Het gaat om vijandig, vernederend of intimiderend gedrag, dat steeds gericht is op dezelfde persoon. Het gebeurt vaak en gedurende lange tijd. De persoon die het doelwit is, kan zich niet verweren. De ‘pester’, de collega die het vijandige, vernederende of intimiderende gedrag vertoont, heeft op een of andere manier meer macht dan het slachtoffer. Misschien is hij of zij lichamelijk sterker, verbaal scherper, heeft hij of zij een hogere positie of krijgt hij of zij meer steun van een groep. Pesten gebeurt meestal door één persoon of door een klein groepje, waarbij duidelijk één iemand het voortouw neemt.

1.3. Wettelijke kaders

Wettelijke kaders die van toepassing zijn, zijn de Arbo-wet (seksuele intimidatie, pesten) en de Algemene wet gelijke behandeling (discriminatie).De Arbo-wet bepaalt ondermeer het volgende:“De werkgever voert, binnen het algemene arbeidsomstandighedenbeleid, een beleid met betrekking tot het beschermen van werknemers tegen seksuele intimidatie en tegen agressie en geweld.” (artikel 1.3.e van de Arbo-wet 2007 – psychosociale belasting).


14062010

Onder seksuele intimidatie moet worden verstaan: “ongewenste seksuele toenadering, verzoeken om seksuele gunsten of ander verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag van seksuele aard”, waarbij tevens sprake is van de volgende punten:

1. onderwerping aan dergelijk gedrag wordt, hetzij expliciet hetzij impliciet, gehanteerd als voorwaarde voor de tewerkstelling van een persoon;2. onderwerping aan of afwijzing van dergelijk gedrag door een persoon wordt gebruikt als basis voor beslissingen die het werk van deze persoon raken;3. dergelijk gedrag heeft het doel de werkprestaties van een persoon aan te tasten en/of een intimiderende, vijandige of onaangename werkomgeving te creëren, dan wel heeft tot gevolg dat de werkprestaties van een persoon worden aangetast en/of een intimiderende, vijandige of onaangename werkomgeving wordt gecreëerd.

1.4. Beleid

Het beleid ter bestrijding van seksuele intimidatie / pesten is gericht op het op een adequate manier behandelen van klachten met betrekking tot seksuele intimidatie en pesten om zodoende deze vormen van intimidatie te stoppen en herhaling te voorkomen.

1.5. De vertrouwenspersoon

De vertrouwenspersoon draagt zorg voor de opvang van medewerkers die onder andere te maken hebben of hebben gehad met seksuele intimidatie.

De vertrouwenspersoon is per mail of telefonisch te bereiken. Deze contactgegevens zijn te vinden op intranet: Arbo - vertrouwenspersoon.

Als de medewerker dit wil, kan de vertrouwenspersoon problemen op het terrein van bejegening / ongewenst gedrag (seksuele intimidatie, agressie en geweld, pesten, discriminatie en racisme) aankaarten bij de aangewezen personen binnen de organisatie.

Zorgcombinatie Noorderboog heeft hiervoor een contract afgesloten met een externe organisatie. Door het benoemen van een externe vertrouwenspersoon wordt de toegankelijkheid tot deze vertrouwenspersoon verhoogd door zijn onafhankelijke positie. Deze vertrouwenspersoon heeft affiniteit met de problematiek van seksuele intimidatie en zal alle klachten serieus nemen en vertrouwelijk behandelen. Desgewenst kan een vrouwelijke vertrouwenspersoon ingeschakeld worden.

De taken van de vertrouwenspersoon zijn:- hulp verlenen aan klager / klaagster of desgewenst de aangeklaagde;- zichzelf bekendmaken bij de doelgroep (zie intranet: Arbo - vertrouwenspersoon);- contacten onderhouden met verschillende functionarissen;- signaleren van knelpunten;- adviseren over mogelijke oplossingen.

De hulpverlening bestaat uit:- eerste emotionele opvang van en hulp aan klager / klaagster;- desgewenst advies geven over mogelijkheden om problemen aan te pakken;- desgewenst ondersteuning bieden aan klager / klaagster bij het realiseren van de gewenste oplossing;- nazorg na behandeling of formele afhandeling van de klacht;Status:Definitief versie 2 Pagina 16 van 34 Auteur : Hans de Vries, HR adviseur (versie 1) Rypke Postma, preventiemedewerker (versie 2)

14062010

- registratie binnengekomen klachten en de afwikkeling daarvan.

De vertrouwenspersoon is hulpverlener van en klachtenbegeleider voor een klager / klaagster of desgewenst voor de aangeklaagde. Dat betekent dat de vertrouwenspersoon niet in eigen persoon bemiddelt tussen klager / klaagster en aangeklaagde en ook geen onderzoek of uitspraak doet naar de gegrondheid van de klacht.

1.6. Positie van de aangeklaagde

Vanaf het moment dat een klager/klaagster een klacht uit in het kader van ongewenst gedrag door seksuele intimidatie is er een potentiële aangeklaagde bekend. Ook de aangeklaagde moet - ongeacht de aard en ernst van een klacht - kunnen rekenen op een zorgvuldige en respectvolle benadering door Zorgcombinatie Noorderboog. Dit houdt onder andere in dat duidelijk aangegeven wordt wat de visie en het beleid van Noorderboog in deze situatie is en dat zo nodig een aangeklaagde ondersteuning en/of begeleiding aangeboden wordt door een onafhankelijke vertrouwenspersoon van de externe organisatieorganisatie of een door hem/haarzelf gekozen vertrouwenspersoon.

Implementatietraject.

Voor de wijze waarop, door wie en wanneer de activiteiten, voortvloeiende uit deze notitie zijn opgepakt, wordt verwezen naar het project en einddocument Veiligezorg®.


14062010

BIJLAGE 1: Versies september/november 2008Procedure acute opvang en ondersteuning

Procedure agressie en geweld DiaconessenhuisAcute opvang en ondersteuning bij toestel 1000

Instructies: Bij een agressie of geweldsincident bel toestel 1000 Hulpverleners proberen de situatie te controleren en het conflict te dempen. Bij gevaar voor eigen veiligheid en die van je omstanders, probeer een veilig heenkomen te

zoeken.Status:Definitief versie 2 Pagina 18 van 34 Auteur : Hans de Vries, HR adviseur (versie 1) Rypke Postma, preventiemedewerker (versie 2)

14062010

Agressie & Geweld incident

Bel: toestel 1000

Receptie DM alarmeert interne hulpverleners.

- Ploegleider BHV- SEH/Observatorium- Paaz

PolitieAlarmnummer 112

- ANW-Hoofd- SEH/Observatorium- Verpleegafdeling

Receptie alarmeert direct de politie, of anders op verzoek van

ploegleider-BHV / ANW-hoofd (afhankelijk van het incident)

Binnen kantoor uren Buiten kantoor uren

Bieden gezamenlijk hulp aan het slachtoffer

Afdeling TelefoonnummerSEH/Observatorium 0522 23 3278Paaz 0522 23 3461Ploegleider BHV 0522 23 3990

Politie wordt direct ingeschakeld indien er sprake is van acute dreiging.Procedure agressie en geweld De MenningAcute opvang en ondersteuning

Instructies: Hulpverleners proberen de situatie te controleren en het conflict te dempen. Bij gevaar voor eigen veiligheid en die van je omstanders, probeer een veilig heenkomen te

zoeken.Politie wordt direct ingeschakeld indien er sprake is van acute dreiging


14062010


Tijdens kantooruren

- Naaste collega’s- Leidinggevende- Andere afdeling- Meldkamer indien nodig

Politie/hulpverlener

Meldkamer indien nodigNaaste collega’sLeidinggevendeAmbulant verpleegkundige

Receptie DM: 1000


Buiten kantoorurenBij geen gehoor

Receptie MN : toestel 4761

Meldkamer 112

Afdeling TelefoonnummerAmbulant verpleegkundige 06 12100187Receptie MN 4761Leidinggevende Via receptie DM

Procedure agressie en geweld De Schiphorst / ReggersoordAcute opvang en ondersteuning bij toestel 1000


zoeken. Politie wordt direct ingeschakeld indien er sprake is van acute dreiging.


14062010


Bel: toestel 1000


- Naaste Collega- Leidinggevende- Andere afdeling


- Naaste collega- Ambulant verpleegkundige- Andere afdeling





Afdeling TelefoonnummerPloegleider BHV 3991 Andere afdeling Bekend bij receptie4422Ambulant verpleegkundige 06 12100187

Procedure agressie en geweld Gezondheidscentrum Steenwijkerland Acute opvang en ondersteuning-




14062010




Bel: toestel 1000

Meldkamer 112

- Ploegleider BHV- Naaste collega’s- Andere afdeling- Meldkamer indien nodig

Afdeling TelefoonnummerAlarmnummer receptie DM 1000Ploegleider BHV 4580Coördinator polikliniek 0522-233125

Procedure agressie en geweld Jan Thijs SeinenhofAcute opvang en ondersteuning bij toestel 1000




14062010


Bel: toestel 1000


- Naaste Collega- Leidinggevende- Andere afdeling


- Naaste collega- Ambulant verpleegkundige- Andere afdeling





Afdeling TelefoonnummerLeidinggevende 0522 23 4601Andere afdeling Via receptie DMAmbulant verpleegkundige 06 12100187

Procedure agressie en geweld NijenstedeAcute opvang en ondersteuning




14062010


Tijdens kantooruren




Receptie DM: 0522 233333



Receptie NS : toestel 137

Meldkamer 112

Afdeling TelefoonnummerAmbulant verpleegkundige 06 12100187Andere afdeling Via receptieLeidinggevende 0521 536510

Procedure agressie en geweld ZonnekampAcute opvang en ondersteuning


zoeken.


14062010


Tijdens kantooruren

- Naaste collega’s- Leidinggevende- Andere afdeling- Ploegleider BHV






Receptie ZK : toestel 536

Meldkamer 112

Afdeling TelefoonnummerAmbulant verpleegkundige 06 12100187Ploegleider BHV Pieper 50Andere afdelingen Bekend bij receptie

Procedure agressie en geweld Zonnewiede/ Kerspelhof Acute opvang en ondersteuning


zoeken.


14062010


Tijdens kantooruren



Meldkamer 112 indien nodigNaaste collega’sLeidinggevendeAmbulant verpleegkundige



Buiten kantoorurenActiveer “Trigilinq”

Bij geen gehoor

Meldkamer 112

Meldkamer Trigion

Afdeling TelefoonnummerAmbulant verpleegkundige 06 12100187Andere collega Via receptie DMPloegleider BHV

BIJLAGE 2: IncidentMeldingskaart Veiligezorg®


14062010

BIJLAGE 3: Incidentmelding Agressie en Geweld (versie 5; 3 juni 2010)

De Veiligheidsfunctionaris, Rens Jan Piket, is te bereiken


14062010

Incident.

1.Werknemer meldt < 24 uur incident bij direct-

leidinggevende d.m.v. invullen van de IncidentMeldingskaart

.

2.Direct-leidinggevende meldt het incident < 48 uur

bij de Veiligheidsfunctionaris d.m.v. deIncidentMeldingskaart

3. Direct-leidinggevende draagt zorg voor opvang

en nazorg t.b.v. betrokkene.

4.. Veiligheidsfunctionaris registreert melding in

Triasweb

5.Veiligheidsfunctionaris draagt (indien nodig) < 5

dagen zorg voor onderzoek van het incident.

6.Veiligheidsfunctionaris geeft zo nodig adviezen

aan direct-leidinggevende en RvB.

7. Veiligheidsfunctionaris rapporteert jaarlijks aan RvB, OR en in het jaarverslag het totale aantal

en de aard van de meldingen.

per telefoon: 0522-233992 ofper e-mail: [email protected]

Melding en registratieo De betrokken medewerker (slachtoffer) meldt het incident binnen 24 uur d.m.v. invullen

IncidentMeldingskaart aan de direct leidinggevende.o Incidenten buiten kantooruren worden door de receptie direct besproken met het ANW-hoofd of

vice versa. Bij aanvang van de dagdienst wordt de melding gedaan aan de direct leidinggevende.o Indien sprake is van letsel welke leidt tot de dood, blijvend letsel of een ziekenhuisopname, dan

zal leidinggevende of diens vervang(st)er dit direct (telefonisch, per fax of per mail) melden bij de arbeidsinspectie: Arbeidsinspectie Noord:

tel.: 050-5225880; fax: 050-5267202; e-mail: [email protected] Afhankelijk van de ernst van het agressieve gedrag doet de betrokken medewerker en / of de

Veiligheidsfunctionaris aangifte bij de politie.o Van een zodanige ernst is in elk geval sprake in die gevallen waarbij daadwerkelijk fysiek geweld

is geuit en / of materiële schade is veroorzaakt en / of er wapens in het spel zijn. o De leidinggevende meldt het incident binnen 48 uur na het incident bij de veiligheidsfunctionaris

d.m.v. het door het slachtoffer ingevulde IncidentMeldingskaart.o Veiligheidsfunctionaris verwerkt melding in Triasweb(ZIR) en meldt het feit van deze melding aan

de persoon die mogelijk aggressief gedrag heeft vertoond.o De direct leidinggevende heeft de verantwoordelijkheid de betrokken medewerker te

begeleiden, zowel direct na het incident als bij de terugkeer op de werkvloer.o Na onderzoek van het incident kan de veiligheidsfunctionaris een sanctie opleggen, deze sanctie

wordt door de voorzitter van de Raad van Bestuur ondertekend.o De sanctie wordt bij voorkeur in een persoonlijke ontmoeting toegelicht en uitgereikt door de

veiligheidsfunctionaris en leidinggevende.

De opvango De direct leidinggevende is primair verantwoordelijk voor de opvang van de betrokkene die in

aanraking is gekomen met een agressie-, een geweldsincident of andere schokkende gebeurtenis. Bij afwezigheid van deze functionaris wordt de hiërarchische lijn aangesproken. Zo nodig, bijvoorbeeld bij incidenten 's avonds en in het weekeinde, is het avond-, nacht- en weekendhoofd direct te benaderen.

o De eerste opvang moet er op gericht zijn om rust te geven, veiligheid te bieden, de situatie in te schatten en de geleden schade zoveel als mogelijk te herstellen. De betrokken medewerker wordt naar een neutrale ruimte gebracht en krijgt alle kans zijn / haar verhaal te doen. Er wordt geïnformeerd naar de opvang thuis en gezorgd dat de betrokkene op een veilige wijze thuis komt.

o De direct leidinggevende organiseert de verdere opvang en begeleiding, rekening houdend met de wensen en behoeften van de medewerker. Hiertoe wordt ook gerekend eventueel gewenste professionele nazorg, die in overleg met Noorderboog Arbo wordt gerealiseerd.

o Indien de kans op herhaling bij ernstig agressief gedrag groot wordt geacht kan de Raad van Bestuur de patiënt verdere hulp van Noorderboog ontzeggen.


14062010

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

BIJLAGE 4 (Versie 11; 22 maart 2010)

Procedure waarschuwing en ontzegging van de toegang tot Zorgcombinatie Noorderboog (ZCN)

DoelHet voorkómen of verminderen van agressie en geweld tegen medewerkers van ZCN.

AchtergrondinformatieStandpunt:ZCN tolereert geen agressie en geweld tegen medewerkers die zich in of op het terrein van de instelling bevinden. Dit zijn alle vormen van ongewenst of grensoverschrijdend gedrag, waardoor de medewerker zich onveilig, bedreigd of gekwetst voelt of waarvan hij/zij slachtoffer is. Agressie kan zowel fysiek als psychisch zijn.

HuisregelsIn en om ZCN gelden een aantal huisregels waar iedere patiënt, bezoeker, maar ook de eigen medewerker zich aan te houden heeft. Deze huisregels zijn bij de ingang van alle locaties opgehangen en staan op diverse balies. Indien iemand zich niet houdt aan deze regels kan hij/zij hierop gewezen worden en desgewenst verzocht worden de instelling te verlaten. Mocht men hier geen gehoor aan geven, dan dient, afhankelijk van de locatie en afdeling, het calamiteitennummer, resp. de noodknop, resp. de receptie, resp. Trigilinq gebeld te worden. De patiënt of bezoeker zal nogmaals verzocht worden de instelling te verlaten en eventueel door de politie verwijderd worden in verband met huisvredebreuk.

Waarschuwingen en ontzeggingenNaar aanleiding van een (agressie) incident kan door de veiligheidsfunctionaris, in overleg met de medewerker (slachtoffer) en de behandelend arts, besloten worden om de veroorzaker van het incident, uit naam van de Raad van Bestuur van de instelling, een waarschuwing of ontzegging te geven.

Een waarschuwing betekent voor de veroorzaker van het incident dat hij/zij officieel gewaarschuwd wordt voor het getoonde (wan)gedrag. Mocht hij/zij zich gedurende het komende jaar nogmaals (ernstig) misdragen dan loopt men de kans op een ontzegging voor de betreffende ZCN locatie voor 3 tot 6 maanden.

Een ontzegging wordt direct uitgereikt bij zeer ernstig wangedrag. De veroorzaker wordt dan de toegang tot de ZCN locatie voor de duur van 3 tot 6 maanden ontzegd. Deze ontzegging geldt niet bij spoedeisende hulp en acute psychische hulp. Bij het overtreden van deze ontzegging maakt de persoon zich schuldig aan “huisvredebreuk” (art. 138 Wetboek van Strafrecht) en kan op grond hiervan aangehouden worden door de politie.De veiligheidsfunctionaris stuurt een kopie van de waarschuwing of ontzegging naar de leidinggevende van de desbetreffende receptie. De leidinggevende bespreekt dit op het werkoverleg. Receptiemedewerkers bewaken de einddatum en verwijderen de waarschuwing of ontzegging op die datum uit het eigen systeem.


14062010

http://apwfg16/dks/document/redirect.asp?HrefID=%7BEA42603C-12F1-4D8B-BA0C-586FE5D2670C%7D

Indien een persoon die de toegang tot een locatie ontzegd is in het gebouw aanwezig is, dient de veiligheidsfunctionaris daarvan in kennis gesteld te worden .

Opzeggen van behandelovereenkomst (betreft alleen het ziekenhuis)Wanneer een patiënt zich schuldig maakt aan zeer ernstig wangedrag bestaat de mogelijkheid voor de arts of instelling om de behandelovereenkomst tussen arts en patiënt te beëindigen. Het opzeggen van een behandelovereenkomst dient met de grootst mogelijke zorgvuldigheid te gebeuren. Opzegging van de behandelovereenkomst gebeurt aan de hand van KNMG Vademecum, onderdeel V.06, ‘Richtlijn niet-aangaan of beëindiging van de geneeskundige behandelovereenkomst’ (zie achtergrondinformatie).

Taken en verantwoordelijkheden en bevoegdhedenDe veiligheidsfunctionaris is door de Raad van Bestuur van ZCN gemandateerd om aan veroorzakers van agressie en geweld (bij aanhoudend hoog intensief C-gedrag of bij D-gedrag), namens de Raad van Bestuur, een officiële waarschuwing te geven of de verdere toegang tot de instelling te ontzeggen.

Het ABCD-gedragsmodel verwijst naar vier categorieën ongewenst gedrag. De A en B staan voor gedrag waarbij iemand klaagt, zeurt of verwijtend is, en zijn onvrede op zichzelf (A) of op de organisatie (B) richt. Bij C-gedrag wordt het ernstiger: de cliënt spreekt de medewerker persoonlijk aan door die te beledigen, te denigreren of te intimideren. Bij categorie D is sprake van fysieke dreiging: verbaal maar ook écht.

A-gedrag IK-gericht C-gedrag JIJ-gerichtB-gedrag ORGANISATIE-gericht D-gedrag FYSIEK

Handelswijze

Maatregelen bij verbaal geweld:

Hieronder vallen alle incidenten van schelden, dreigende houding en/of kwetsende opmerkingen.

1. De pleger zal worden aangesproken op dit gedrag door de medewerker(s). 2. Door de medewerker wordt aan de pleger aangegeven dat het onacceptabele gedrag

geregistreerd zal worden en dat er bij herhaling van het onacceptabele gedrag passende maatregelen door de instelling zullen worden genomen.

3. Bij ernstig verbaal geweld (serieuze bedreiging), vastpakken en/of handtastelijkheden zal de procedure agressie en geweld acute opvang en ondersteuning in werking treden. Op dat moment is er sprake van een serieuze dreiging en zal als zodanig gehandeld worden (zie verder).

4. De medewerker vult de Meldingskaart in.

Maatregelen bij ernstige belediging en/of serieuze bedreiging

Hieronder vallen alle incidenten waarbij ernstige beledigingen en/of bedreigingen worden geuit, die door het slachtoffer als kwetsend of bedreigend worden ervaren.

1. Via het calamiteitennummer/noodknop/receptie/Trigilinq treedt de procedure agressie en geweld in werking.


14062010

2. De pleger zal worden medegedeeld dat het getoonde gedrag als een strafbaar feit wordt aangemerkt, waarvan dienovereenkomstig aangifte gedaan kan worden bij de politie, die vervolgens proces verbaal zal opmaken.

3. Door ZCN zal aan de pleger, namens de Raad van Bestuur en in overleg met de behandelend arts, een officiële waarschuwing (gele kaart) overhandigd worden met vermelding van het onacceptabele gedrag en de mededeling dat bij herhaling de toegang tot de ZCN locatie zal worden ontzegd.

4. De medewerker vult de Meldingskaart in. 5. Het proces verbaal wordt direct doorgezonden aan het Openbaar Ministerie, die het

met prioriteit behandelt. 6. Het Openbaar Ministerie houdt het slachtoffer en/of ZCN op de hoogte van de

afhandeling.

Maatregelen bij fysiek geweld:

Hieronder vallen alle incidenten van vernielen of gooien van objecten, toebrengen van verwondingen of (seksuele) handtastelijkheden.

1. Via het calamiteitennummer/noodknop/receptie/Trigilinq treedt de procedure agressie en geweld in werking.

2. Op verzoek zal de politie zich zo spoedig mogelijk naar de betreffende locatie begeven.

3. Door ZCN zal aan de pleger, namens de Raad van Bestuur en in overleg met de behandelend arts, een ontzegging worden overhandigd en hem zal worden gemeld dat aangifte zal worden gedaan, waarvan vervolgens proces verbaal zal worden opgemaakt.

4. De mogelijkheid bestaat dat de aangifte wordt opgenomen op de betreffende locatie. 5. De medewerker vult de Meldingskaart in. 6. Het proces verbaal wordt direct doorgezonden aan het Openbaar Ministerie, die het

met prioriteit behandelt. 7. Het Openbaar Ministerie houdt het slachtoffer en/of ZCN op de hoogte van de

afhandeling.

Melden van het incident

Na het invullen en op(-ver)sturen van de Meldingskaart, wordt door de veiligheidsfunctionaris contact opgenomen met het slachtoffer om het incident centraal te registreren in TriasWeb. De veiligheidsfunctionaris start een onderzoek en beoordeelt binnen vijf werkdagen of er een sanctie opgelegd zal worden.

Afschrift bewaren / verzenden

Een kopie van de melding wordt verzonden naar de Politie, Officier van Justitie, het slachtoffer, Noorderboog Arbo en de veiligheidsfunctionaris/afdeling beveiliging.

Bijlagen Officiële waarschuwing en officiële ontzegging Huisregels Meldingskaart agressie en geweld

Achtergronddocumenten Richtlijn KNMG: “Niet-aangaan of beëindiging van de geneeskundige

behandelovereenkomst” Huisvredebreuk in zorginstellingen


14062010

BIJLAGE 5 (Versie: december 2009)

Officiële Waarschuwing Persoonlijk uitreiken of aangetekend versturen naar veroorzaker

Zorgcombinatie Noorderboog (locatie: …………………………………….. te ………….…………………)

Straat / nr.: ________________________________________________________________________

Postcode en plaats : ________________________________________________________________

Waarschuwing aan:

Naam : _____________________________________________________________ 0 Man / 0 Vrouw

Voorna(a)m(en) : ___________________________________________________________________

Geboorteplaats / geboortedatum: ______________________________________________________

Straat / nr.: ________________________________________________________________________


Naar aanleiding van uw gedrag in onze instelling, op dd: ____________________________________waarbij u onze gedragsregels heeft overtreden krijgt u een officiële waarschuwing.

Mocht u zich binnen 1 jaar weer schuldig maken aan een overtreding van onze gedragsregels dan zal dat leiden tot een instellingsverbod voor een bepaalde periode.

De officiële waarschuwing gaat in per heden en eindigt op: __________________________________

Afgegeven en getekend door of namens de Raad van Bestuur:

Plaats: ___________________ Datum: ________________Naam: ___________________________ Handtekening:_____________________________________

Gezien en getekend voor ontvangst, ____________________________________________________ (Handtekening van degene aan wie deze waarschuwing is uitgereikt)

Bij de afgifte van deze waarschuwing is aanwezig (indien van toepassing):

Naam: ___________________________________________________________________________

Handtekening: _________________________________________________________________________________________


14062010

BIJLAGE 6 (Versie: februari 2009)

Officiële Ontzegging Persoonlijk uitreiken of aangetekend versturen naar veroorzaker

Zorgcombinatie Noorderboog (locatie: …………………………………….. te ………….…………………)

Straat / nr.: ________________________________________________________________________


Ontzegging aan:

Naam : _____________________________________________________________ 0 Man / 0 Vrouw

Voorna(a)m(en) : ___________________________________________________________________

Geboorteplaats / geboortedatum: ______________________________________________________

Straat / nr.: ________________________________________________________________________


Naar aanleiding van uw gedrag in onze instelling, op dd: ____________________________________ontzeg ik u (namens de Raad van Bestuur) met ingang van heden de toegang tot:

_________________________________________________________________________________

Vestigingsplaats: ___________________________________________________________________

Adres: ___________________________________________________________________________

voor de duur van: ___ maanden, eindigend op: ___________________________________________

Mocht u desondanks toch de locatie van Zorgcombinatie Noorderboog betreden, dan zult u worden aangehouden ter zake overtreding van artikel 138 van het Wetboek van Strafrecht (huisvredebreuk) en zult u vervolgens worden overgedragen aan de plaatselijke politie.

Indien u spoedeisende of acute psychiatrische hulp nodig heeftis bovenstaande niet van toepassing!

Een kopie van dit verbod zal aan de plaatselijke politie worden toegezonden.Afgegeven en getekend door of namens de Raad van Bestuur:

Plaats: ___________________ Datum: ________________Naam: ___________________________ Handtekening:_____________________________________

Gezien en getekend voor ontvangst, ____________________________________________________ (Handtekening van degene aan wie deze ontzegging is uitgereikt)

Bij de afgifte van deze ontzegging is aanwezig (indien van toepassing): Status:Definitief versie 2 Pagina 33 van 34 Auteur : Hans de Vries, HR adviseur (versie 1) Rypke Postma, preventiemedewerker (versie 2)

14062010

Naam: ___________________________________________________________________________BIJLAGE 7 (Versie 10: juli 2009)

HUISREGELS VEILIGEZORG® Om het verblijf bij Zorgcombinatie Noorderboog voor een ieder zo aangenaam mogelijk te maken, gelden de volgende regels:

WAT DOEN WE WEL: Iedereen gaat op een vriendelijke, gelijkwaardige en respectvolle manier met elkaar

om, waarbij zoveel mogelijk rekening gehouden wordt met de wensen van de cliënten.

Medewerkers behandelen u deskundig, professioneel en met aandacht voor u als persoon.

Medewerkers van Zorgcombinatie Noorderboog mogen u vragen naar uw identiteitsbewijs.

Iedereen respecteert de noodzakelijke rust voor onze cliënten. Cliënten, familie en bezoekers bevinden zich alleen in de gebouwen of op de

terreinen van Zorgcombinatie Noorderboog als zij daar een geldige reden voor hebben.

Cliënten, familie, bezoekers en medewerkers zetten hun mobiele telefoon uit op plaatsen met een sticker “verboden voor mobiele telefoons” .

Iedereen volgt bij calamiteiten de aanwijzingen van medewerkers, politie en brandweer op.

Iedereen vraagt vooraf toestemming aan leidinggevende en betrokkene(n) voor het maken van foto- en/of filmopnamen.

WAT DOEN WE NIET: Verbaal of lichamelijk geweld, bedreiging, intimidatie, agressie, discriminatie of

andere ongewenste omgangsvormen worden niet getolereerd. Niemand heeft alcohol, drugs en/of andere geestverruimende middelen bij zich

zonder verkregen toestemming en/of zonder medische noodzaak. Niemand draagt wapens, van welk soort dan ook. Niemand rookt op andere plekken dan de speciaal daartoe aangewezen ruimten.

WAAR: Deze huisregels gelden voor álle locaties, gebouwen en (parkeer)terreinen van

Zorgcombinatie Noorderboog.HANDHAVING:

Bij diefstal, geweld, vandalisme en ander ongeoorloofd gedrag doet Zorgcombinatie Noorderboog aangifte bij de politie.

Bij het niet naleven van deze regels kan de Raad van Bestuur u de toegang tot het gebouw en/of het terrein ontzeggen.

Bij diverse locaties zijn op verschillende plaatsen camera’s opgehangen. Zij waken over de veiligheid van ons allemaal.

AANSPRAKELIJKHEIDDe Raad van Bestuur is niet aansprakelijk bij schade, verlies of diefstal van eigendommen van medewerkers, cliënten, patiënten of bezoekers.


14062010

Documents

Agressie & Geweld