Agrobudžet Crne gore za 2015

7/25/2019 Agrobudet Crne gore za 2015

1/54

Na osnovu lana 6 Zakona o poljoprivredi i ruralnom razvoju (Slubeni list CG, br. 56/09, 34/14 i1/15), lana 37 Zakona o morskom ribarstvu i marikulturi (Slubeni list CG, broj 56/09) i l.7 i 18 Zakona obudetu Crne Gore za 2015. godinu (Slubeni list CG, broj 59/14), Vlada Crne Gore, na sjednici od5.februara 2015. godine, donijela je

UREDBUO USLOVIMA, NAINU I DINAMICI SPROVOENJA MJERA AGRARNE POLITIKE

ZA 2015. GODINU - AGROBUDET

lan 1Ovom uredbom utvruju se uslovi, nain i dinamika sprovoenja mjera agrarne politike za trino -

cjenovnu politiku, politiku ruralnog razvoja, poslove od javnog interesa, socijalne transfere pojedincima imjere u oblasti ribarstva, (u daljem tekstu: Agrobudet).

lan 2

Sredstva predviena Agrobudetom opredijeljena su Ministarstvu poljoprivrede i ruralnog razvoja (udaljem tekstu: Ministarstvo) u Budetu Crne Gore za 2015. godinu (u daljem tekstu: Budet), u ukupnomiznosu od 14.975.018,42,od ega, za:

1.

razvoj poljoprivrede, ruralni razvoj i ribarstvo 13.585.000,002. sprovoenje mjera zdravstvene zatite ivotinja 1.200.000,003.

sprovoenje fitosanitarnih mjera 190.018,42

1.

Sredstva za razvoj poljoprivrede, ruralni razvoj i ribarstvo

Sredstva za razvoj poljoprivrede, ruralni razvoj i ribarstvo u iznosu od 13.585.000,00 opredijeljena suMinistarstvu u okviru optih prihoda Budeta funkcionalna klasifikacija 41101 - Program 2531 - Poljoprivredai ribarstvo i Program 3891 - Ruralni razvoj i mogu biti uveana iz kredita Svjetske Banke Institucionalnirazvoj i jaanje poljoprivrede Crne Gore (MIDAS) u skladu sa lanom 7 Zakona o budetu Crne Gore za2015. godinu i donacija iz projekta EU/IPA institucionalno jaanje poljoprivrede i ruralnog razvoja IPARD-like- EU Grant No. TF 18039 u skladu sa lanom 8 Zakona o budetu Crne Gore za 2015. godinu i izvravaese u visini njihovog ostvarenja.

a. Program 2531Pol jopr ivreda i r ibarstvo

1.1.1

pozicija4147konsultantske usluge, projekti i studije, obezbjeuju se izsredstava optih prihoda Budeta u iznosu od 765.000,00;

1.1.2 pozicija 4181subvencije za proizvodnju i pruanje usluga, u iznosu od 9.370.000,00;

1.1.3 pozicija4318ostali transferi pojedincima-starake naknade, u iznosu od 2.650.000,00;

b. Program 3891Ruralni razvoj

1.2.1 pozicija 4412izdaci za ruralni razvoj i lokalnu infrastrukturu, u iznosu od 800.000,00

2. Sredstva za sprovoenje mjera zdravstvene zatitite ivotinja

Sredstva za zdravstvenu zatitu ivotinja u iznosu od 1.200.000,00, opredijeljena su Ministarstvu, uokviru optih prihoda Budeta, funkcionalna klasifikacija 41101 - Program 1841 Veterinarska uprava, napoziciji 4181Subvencije za proizvodnju i pruanje uslugau iznosu od 1.200.000,00, koja e se realizovatiu skladu sa Programom obaveznih mjera zdravstvene zatite ivotinja za 2015. godinu.


2/54

2

3. Sredstva za sprovoenje fitosanitarnih mjera

Sredstva za fitosanitarne mjere, u iznosu od 190.018,42,opredijeljena su Ministarstvu u okviru optihprihoda Budeta funkcionalne klasifikacije: Program 2621 - Fitosanitarna uprava, na poziciji 4133 - materijalza posebne namjene, u iznosu od 3.000,00, 4147 - konsultantske usluge, projekti i studije, u iznosu od187.018,42,koja e se realizovati u skladu sa Programom fitosanitarnih mjera za 2015. godinu.

lan 3Za izvrenje Agrobudeta, odgovorno je Ministarstvo i nadleni organi uprave odnosno slube

odreene za realizaciju pojedinih programa i lica odreena za praenje pojedinih programa.

Obaveze prema korisnicima programa izvravae se po dinamici utvrenoj budetskim planompotronje, koji odobrava Ministarstvo finansija.

Trokovi iskazani po pojedinim programima predstavljaju projektovane vrijednosti.

Ministarstvo moe u toku izvrenja Agrobudeta vriti izmjene namjene korienja sredstava i

preusmjeravati ih sa jednog programa na drugi do visine ukupnih sredstava.

lan 4Uslovi, nain i dinamika sprovoenja mjera agrarne poli tike za 2015. godinu dati su u Prilogu koji je

sastavni dio ove uredbe.

lan 5Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u Slubenom listu Crne Gore.

VLADA CRNE GORE

Broj: 08-142 PREDSJEDNIK,

Podgorica, 5. februar 2015. godine Milo ukanovi


3/54

1

PrilogAgrobudet 2015

prikaz agrobudeta po mjerama i linijama

agrobudet 2015 ekonomska klasifikacija

A) POLJOPRIVREDA

ifra Ekon.Klas.

Naziv pro grama4147

4181 4412 4318Iznos % tekui donacije kredit

MJERE TRINO-CJENOVNE POLITIKE

.1. Direktna plaanja

.1.1 4181Direktna podrkastoarskojproizvodnji

2.940.000,00 2.940.000,00

.1.2 4181Podrka razvojutrine proizvodnjemlijeka

1.600.000,00 1.600.000,00

.1.3 4181Podrka jaanjuotkupne mreemlijeka

300.000,00 300.000,00

.1.4 4181Direktna podrkaratarskoj proizvodnji

740.000,00 740.000,00

.1.5 4181Podrka proizvodnjiduvana

50.000,00 50.000,00

KUPNO DIREKTNA PLAANJA (1.1.) 5.630.000,00 5.630.000,00

.2. 4181PROGRAM

UNAPREENJAPELARSTVA

148.000,00 148.000,00

.3.MJERE ZA STABILIZACIJU

TRITA

.3.1 4181Program intervencijana tritu

150.000,00 150.000,00

.3.2 4181Upravljanje rizicimau poljoprivredi

202.000,00 202.000,00

KUPNO MJERE ZA STABILIZACIJURITA (1.3.)

350.000,00 350.000,00

KUPNO MJERE TR I NO-CJENOVNEOLITIKE (1.1.+1.2.+1.3.)

6.130.000,00 6.130.000,00

2MJERE RURALNOG

RAZVOJA

2.1.Osovina 1: Mjere jaanjakonkurentnosti proizvoaahrane

.1.1. 4147

PODRKAINVESTICIJAMA UPOLJOPRIVREDNAGAZDINSTVA(EU/IPA projekatizgradnje institucija upoljoprivredi i

ruralnom razvoju uCrnoj Gori, EU iSvjetska banka)

3.500.000,00 3.500.000,00

.1.2. 4147

PODR KAINVESTICIJAMA UPOLJOPRIVREDNAGAZDINSTVA(MIDASGRANTOVI)

1.500.000,00 800.000,00 700.000,00

.1.3. 4181Podrka razvojuvinogradarstva ivinarstva

300.000,00 300.000,00

.1.4. 4181

Podrka podizanju imodernizaciji /opremanjuproizvodnih vonih

zasada

350.000,00 350.000,00

.1.5. 4181Podrka razvojumaslinarstva

120.000,00 120.000,00


4/54

2

.1.6. 4181Podrka povrtarskojproizvodnji

260.000,00 260.000,00

.1.7. 4181

Podrka podizanjuviegodinjih zasadaljekovitog iaromatinog bilja

100.000,00 100.000,00

.1.8. 4181

Podrkainvesticijama zapreradu na

porodinimgazdinstvima

400.000,00 400.000,00

.1.9. 4181Unapreivanjekvaliteta proizvoda

80.000,00 80.000,00

.1.10. 4181

Promocijapoljoprivrede ipoljoprivrednihproizvoda

170.000,00 170.000,00

.1.11. 4181

Podrkaunapreenjukvaliteta sirovogmlijeka

150.000,00 150.000,00

.1.12. 4181

Podrkaaktivnostimakooperativa inacionalnih

udruenja

50.000,00 50.000,00

KUPNA SREDSTVA ZA OSOVINU 1 6.980.000,00 4.300.000,00 700.000,00 1.980.000,00

2.2.Osovina 2: Mjere za odrivogazdovanje prirodnim

resursima

.2.1 4412Ouvanje autohtonihgenetikih resursa upoljoprivredi

33.000,00 33.000,00

.2.2 4181Organskaproizvodnja

200.000,00 200.000,00

.2.3 4412Odrivo korienjeplaninskih panjaka

207.000,00 207.000,00

KUPNA SREDSTVA ZA OSOVINU 2 440.000,00 233.000,00 207.000,00

.3.

Osov ina 3: Mjere za

poboljanje kvaliteta ivota

i irenje ekonomskihaktivnosti u ruralnim

podrujima

.3.1 4412

Diverzifikacijaekonomskihaktivnosti u ruralnimsredinama

60.000,00 60.000,00

.3.2 4412Obnova i razvoj selai izgradnja seoskeinfrastrukture

533.000,00 533.000,00

KUPNA SREDSTVA ZA OSOVINU 3 593.000,00 593.000,00

KUPNO MJERE RURALNOGAZVOJA (2.1.+2.2.+2.3.)

8.013.000,00 4.300.000,00 700.000,00 2.213.000,00 800.000,00

3

PODR KA OP TIM

SERVISIMA UPOLJOPRIVREDI

3.1. 4181Obrazovanje,istraivanja, razvoj ianalize

177.000,00 177.000,00

3.2. 4181Programunapreivanjastoarstva

250.000,00 250.000,00

3.3. 4147Program strunih isavjetodavnihposlova u stoarstvu

300.000,00 300.000,00

3.4. 4147

Programsavjetodavnihposlova u biljnojproizvodnji

300.000,00 300.000,00

3.5 4147

Program mjera

kontrole kvalitetaproizvoda 165.000,00 165.000,00

UKUPNO PODRKASERVISIMA U 1.192.000,00 765.000,00 427.000,00


5/54

3

POLJOPRIVREDI

4SOCIJALNI TRANSFERI

SEOSKOM STANOVNITVU

4.1 4318PROGRAM

STARAKIHNAKNADA

2.650.000,002.650.000,00

5 4181

TEHNI KA IADMINISTRATIVNA

PODRKAIMPLEMENTACIJIPROGRAMA

300.000,00

300.000,00

6 4147

INSTITUCIONALNI

RAZVOJ I

JAANJEPOLJOPRIVREDE

CRNE GORE

3.001.000,00 122.000,000 2.879.000,00

KUPNO ZA POLJOPRIVREDU+2+3+4+5+6)

21.286.000,00 765.000,00 4.422.000,00 3.579.000,00 9.070.000,00 800.000,00 2.650.000,00

) RIBARSTVO

B-1Podrka razvoju sektoramorskog ribarstva imarikulture

B-1.1 Mjera jaanja ribarske flote

B-1.1.1

4181Modernizacijaribarske flote za ulovdemerzalnih resursa

45.000,00 45.000,00

B-1.1.2

4181

Poveanjeprofesionalneribarske flote za ulovpelaginih resursa

35.000,00 35.000,00

B-1.1.3

4181

Modernizacijaribarske floteumalom privrednomribolovu(plovila do10m loa)

30.000,00 30.000,00

UKUPAN IZNOSSREDSTAVA ZA MJEREUNAPRJEIVANJARIBARSKE FLOTE (B - 1.1)

110.000,00 110.000,00

B-1.2Mjera unaprjeivanjasektora marikulture

B-1.2.1

4181

Poboljanjekonkurentnosti iefikasnosti sektoramarikulture

30.000,00 30.000,00

B-1.2.2

4181Poboljanje zatiteuzgajalita koljki odpredatora

15.000,00 15.000,00

UKUPAN IZNOSSREDSTAVA ZA MJEREUNAPRJEIVANJASEKTORA MARIKULTURE(B - 1.2)

45.000,00 45.000,00

B-1.3 4181

Mjera unapreenjasektora morskogribarstva (B-1.3.1Stvaranje uslova zaodravanje i uvanjeribe i drugih morskihorganizama)

30.000,00 30.000,00

B-1.4 4181

Mjera odrivogupravljanja iouvanja resursaribe i drugih morskihorganizama (B-1.4.1odrivo upravljanje iouvanje resursaribe i drugih morskihorganizama)

61.000,00 61.000,00

UKUPNA PODR KARAZVOJU SEKTORAMORSKOG RIBARSTVA IMARIKULTURE (B-1.1.+ B-

246.000,00 246.000,00


6/54

4

1.2.+ B-1.3. + B.1.4)

B.2

Podrka razvojusektoraslatkovodnogribarstva iakvakulture

B.2.1 4181

Mjera unapreenja

slatkovodnogribarstva (B-2.1.1.Odrivo upravljenjeslatkovodnimribarstvom)

24.000,00 24.000,00

B.2.2. 4181

Mjera unapreivanjasektora slatkovodneakvakulture (B-2.2.1Poboljanjekonkurentnosti iefikasnosti sektoraslatkovodneakvakulture)

30.000,00 30.000,00

UKUPNA PODR KARAZVOJU SEKTORASLATKOVODNOG

RIBARSTVA IAKVAKULTURE (B2.1 + B2.2)

54.000,00 54.000,00

KUPNO ZA RIBARSTVO (B.1+B.2) 300.000,00 300.000,00

UKUPNO IZNOS SREDSTAVA ZAOLJOPRIVREDU I RIBARSTVO (A+B)

21.586.000,00 765.000,00 4.422.000,00 3.579.000,00 9.370.000,00 800.000,00 2.650.000,00

C) OPERATIVNI PROGRAMI UPRAVA

7 4147Programfitosanitarnih mjera

190.018,42 190.018,42

8 4181Program obaveznihmjera zdravstvenezatite ivotinja

1.200.000,00 1.200.000,00

UKUPNO - AGROBUDET (A+B+C) 22.976.018,42 955.018,42 4.422.000,00 3.579.000,00 10.570.000,00 800.000,00 2.650.000,00

MJERE AGRARNE POLITIKE

A) POLJOPRIVREDA

1. MJERE TRINO CJENOVNE POLITIKE

1. MJERE TRINO-CJENOVNE POLITIKE1.1. DIREKTNA PLAANJA

1.1.1 DIREKTNA PODRKA STOARSKOJ PROIZVODNJI

Razlozi zapodrku

Specifini prirodni uslovi Crne Gore, koji se ogledaju u velikim povrinama prirodnih livada i

panjaka, predodredili su ekstenzivno gajenje preivara. Govedarstvo je najvanija granastoarstva, sa ukupnim brojem od oko 85.000 grla. Goveda se gaje na vie od 50%poljoprivrednih gazdinstava, odnosno na 75% gazdinstava koja se bave stoarskomproizvodnjom. Prosjean broj grla po gazdinstvu je nizak (3,3), dok samo oko 40% gazdinstavauzgajaju vie od tri priplodna grla. I pored visokog uea meleza ostvaruje se znaajnaproizvodnja u sektorima mesa i mlijeka. Izmjena rasnog sastava ide u pravcu poveanjauea produktivnijih rasa dok se tei i poveanju broja grla po poljoprivrednom gazdinstvu iunapreivanju infrastrukture na poljoprivrednim gazdinstvima kao i primjenu savremenijihnaina uzgoja. Tov junadi sve vie dobija na znaaju, budui da se tov odvija kako uintezivnim, tako i u ekstenzivnim sistemima uzgoja. Kod ovaca i koza, koje se tradicionalnogaje za proizvodnju mlijeka i mesa, ishrana se gotovo u cjelini bazira na korienju prirodnihlivada i panjaka loijeg kvaliteta.Korienje raspoloivih resursa prirodnih livada i panjaka gajenjem preivara tijesno je

povezano sa ostankom aktivne radne snage na ruralnom podruju, odnosno smanjenjemnegativnih demografskih trendova.Kroz mjere Agrobudeta Ministarstvo nastavlja da podrava razvoj ovog sektora meutim


7/54

5

vrie se postepena prilagoavanja kako bi se mjere usklaivale sa Zajednikompoljoprivrednom politikom Evropske unije.Narednih godina e se kao uslov za ostvarivanje prava za direktna plaanja u stoarskojproizvodnji postepeno uvoditi kriterijumi iz kodeksa dobre poljoprivredne prakse.

Ciljevi

podizanje konkurentnosti stoarske proizvodnje i stvaranje trino odrivog proizvoaa; obezbjeivanje uslova za uravnoteen razvoj govedarstva, ovarstva i kozarstva; bolje korienje raspoloivih resursa, posebno prirodnih livada i panjaka;

jaanje vertikalne integracije u proizvodnji mesa; time podizanje standarda ivotapoljoprivrednih proizvoaa u ruralnim podrujima kroz poveanje dohotka poljoprivrednihgazdinstava.

Opis mjerei kriterijumi

zapodrku

Direktna podrka stoarstvu sadri: premije po grlu za krave i priplodne junice; premije po grlu za priplodne ovce i koze; premije za organizovani tov junadi, bikova i volova;

premije za jaanje stonog fonda;a) Premije za krave i priplodne junice - pravo na podrku imaju sva gazdinstva koja gaje vieod etiri grla te vrste stoke, i to samo za grla iznad ovog minimuma. Kriterijum je ispunjen akogazdinstvo dri taj broj grla minimalno est mjeseci.Osnovna premija po grlu za priplodne krave i junice iznosi do 70.b) Premije za priplodne ovce i kozepravo na podrku imaju sva gazdinstva koja gaje vie od

40 ovaca i/ili vie od 30 koza u stadu. Plaanje se odnosi samo na grla iznad minimalnog broja.Kriterijum je ispunjen ako gazdinstvo dri taj broj grla minimalno est mjeseci.Osnovna premija po grlu za priplodne ovce i koze iznosi do 8.c) Premije po grlu za organizovani tov junadi, bikova i volova - pravo na premiju zaorganizovani tov junadi imaju ona gazdinstva koja tu kategoriju goveda prodaju klanici koja jeupisana u Registar odobrenih objekata. Minimalni broj grla za ostvarivanje prava na premiju je3 grla iz sopstvene proizvodnje ili deset za kupljena grla bez obzira na porijeklo (iz Crne Gore iliiz uvoza). Premiju ostvaruju grla odgajena u Crnoj Gori i uvezena junad. Uslov za ostvarivanjeprava na premiju je da grla borave na gazdinstvu u tovu najmanje est mjeseci.Osnovna klanina premija za tovljenu junad, bikove i volove iznosi do 140 po grlu izsopstvene proizvodnje odnosno do 120 za kupljena grla bez obzira da li su kupljena u CrnojGori ili uvezena. Premija se ne ostvaruje za klanje teladi.Uslov je za klanine premije za utovljenu junad, bikove i volove da grla imaju minimalnu

tjelesnu masu od 400 kg, uz izuzetak za junad utovljenu na pai koja mogu imati minimalnumasu pri klanju 350 kg.Za premije na sve vrste stoke, preduslov je da su grla obiljeena unim markicama iregistrovana u bazi podataka Veterinarske uprave, da dralac ivotinje posjeduje pasoe zagrla i uredno vodi evidenciju u skladu sa zakonom.Da bi dralac ivotinje ostvario pravo na premiju za organizovani tov junadi, bikova i volovapotrebno je da na arhivu Ministarstva dostavi:

popunjen obrazac za premije;

potvrda o registraciji i broju grla iz Veterinarske uprave;

prijavu poetka organizovanog tova grla koju treba da prati potvrda o broju grla na

gazdinstvu iz veterinarske baze podataka, kako bi se imao uvid o broju grla u tovu.Pod organizovanim tovom se smatra tov minimum 3 grla iz sopstvene proizvodnje

ili minimum deset kupljenih grla (pod kupljenim grlima podrazumijevaju se grlakupljena u Crnoj Gori ili iz uvoza);

ako su grla uvezena potrebno je dostaviti rjeenje Veterinarske uprave o uvozu,dobijeno pri ulasku u Crnu Goru (rjeenje o uvozu graninog veterinarskoginspektora), sa brojem uvezenih grla i identifikacionim brojevima grla;

otkupni list klanice koja je upisana u Registar odobrenih objekata, (sa upisanimimenom i adresom vlasnika, datumom otkupa, tjelesnom masom grla, brojemgazdinstva, identifikacionim brojem grla i kategorijom grla).

Uslov za plaanje premije jeste da poljoprivredno gazdinstvo bude registrovano u Registru poljoprivrednih proizvoaa.d) premije za unapreenje stonog fonda - blii kriterijumi i uslovi za ostvarivanje prava napodrku definisanie se javnim pozivom koji e objaviti Ministarstvo.Ukoliko je ukupan iznos zahtjeva za pojedinu vrstu premija vei od planiranog,

proporcionalno se smanjuju plaanja po grlu za tu vrstu podrke.Korisnici Poljoprivredna gazdinstva koja ispunjavaju propisane kriterijume.


8/54

6

Nainplaanja

Uplatom na iro raun poljoprivrednim gazdinstvima, prema spiskovima Slube za selekcijustoke.

Realizacija MinistarstvoSluba za selekciju stoke.

Procedurarealizacije

Februar: Sluba za selekciju stoke distribuira obrasce zahtjeva i putem medija obavjetavapoljoprivredna gazdinstva da podnesu zahtjev za premiju u stoarskoj proizvodnji.1. mart - 30. april: Proizvoai sami ili uz pomo Slube za selekciju stoke popunjavajuobrasce za premije, koje alju iskljuivo preporuenom potom na arhivu Ministarstva.1. maj - 30. oktobar: Sluba provjerava stanje na terenu: min. 50% zahtjeva za sve premije.Dokumentacija za organizovani tov junadi, bikova i volova dostavlja se Ministarstvu napoetku organizovanog tova. Sluba za selekciju stoke provjerava sve zahtjeve prekoElektronske baze podataka i terenski obilazi minimum jednom mjeseno 50% zahtjeva.1. novembar - 1. decembar: Izrada izvjetaja, formiranje spiskova za premiju i njihovodostavljanje Ministarstvu.1. decembar - 15. decembar: Isplata premija za tekuu godinu. Isplata premija za tov koji jezavren do 01.06. bie izvrena do kraja juna. Isplata premija za tov zavren do 01. decembrabie isplaena krajem godine.Finansijski plan koji slijedi odreen je na osnovu broja grla koja su stekla pravo za premiju u2014. godini.

Nadzor i

kontrola

Ministarstvo, odgovorno lice - generalni direktor Direktorata za poljoprivredu i ribarstvo, sluba

za selekciju stoke i inspekcije.

Finansijskiplan

Komponente Iznos u

premije za gazdinstava u govedarstvu14.600 grla x 70 1.022.000,00

premije za gazdinstva u ovarstvu65.000 grla x 8 520.000,00premije za gazdinstva u kozarstvu12.250 grla x 8 98.000,00premija za organizovani tov junadi, bikova i volova5.000 grla x 120 600.000,00Investicije u poveanje stonog fonda 700.000,00

UKUPNO: 2.940.000,00

Napomena:Ukol iko se pr i l ikom kontro le na terenu ispostavi da je pr i jav l jen i bro j g r la manj i podno si lac zaht jeva

gubi pravo na p remi ju za 2015. godinu!

Zahtjevi koji nijesu dostavljeni u skladu sa gore navedenom procedurom nee biti razmatrani.

1. MJERE TRINO-CJENOVNE POLITIKE1.1. DIREKTNA PLAANJA1.1.2 PODRKA RAZVOJU TRINE PROIZVODNJE MLIJEKA

Razlozi zapodrka

Ukupna proizvodnja mlijeka u Crnoj Gori procjenjuje se na oko 180 miliona litara godinje, odega se do 15% prerauje u registrovanim mljekarama i sirarama. U 2014. koliina otkupljenogmlijeka porasla je za oko 1,5% u odnosu na 2013. godinu.Koliine mlijeka koje su van sistema otkupa, domainstva koriste za vlastitu potronju, dok veidio prerauju u mlijene proizvode (sir i kajmak). Ovi proizvodi pojavljuju se na organizovanomtritu preko mlijenih pijaca, maloprodajnih prehrambenih objekata i supermarketa. Meutim, i

dalje se znaajne koliine realizuju direktnom prodajom ili na kunom pragu. Osim navedenihznaajano trite za mlijene proizvode otvara se razvojem turizma. Kako bi se odgovorilozahtjevima trita potrebno je uspostaviti proizvodnju koja e obezbijediti kontinuirane koliine,ali i zadovoljiti kvalitetom proizvoda.Podizanje konkurentnosti mljekarskog sektora kroz direktnu podrku proizvoaima moeznatno unaprijediti razvoj trine proizvodnje mlijeka i njeno prilagoavanje standardima EU.Kako bi se postigli ovi ciljevi, Ministarstvo svojim aktivnostima i mjerama podrava otkupmlijeka, ali se mjera postepeno prilagoava uslovima na tritu. U skladu sa situacijom usektoru mljekarstva prilagoavaju se i mjere podrke. Sa ciljem poveanja kvaliteta otkupljenogmlijeka nastavlja se podrka proizvoaima sirovog mlijeka veeg kvaliteta. Kao to jenajavljeno prethodne godine, postepeno se poveavaju kriterijumi za ostvarenje podrke pokvalitetu.Razvoj trine proizvodnje mlijeka dodatno je podrana i mjerom ruralnog razvoja kojom se

poljoprivrednim proizvoaima omoguava finansiranje ulaganja u opremu za poveanjekvaliteta proizvedenog mlijeka.Ciljevi podizanje konkurentnosti trine proizvodnje mlijeka;


9/54

7

podsticanje razvoja komercijalne proizvodnje mlijeka za isporuku mljekarama;

poveanje ukupne proizvodnje mlijeka; poveanje udjela otkupljenog mlijekau ukupnoj proizvodnji mlijeka; unapreivanje kvaliteta mlijeka; ukrupnjivanje poljoprivrednih gazdinstava za proizvodnju mlijeka.

Opis mjerei kriterijumiza podrku

Podrka se daje u vidu osnovne premije koja iznosi 0,06po litru, od dana stupanja na snaguAgrobudeta). Uslov za ovu premiju je da isporuena koliina mlijeka po gazdinstvu bude

minimalno 400 litara mjeseno.Podrka u vidu premije za koliinu iznosu od 0,01 po litru se daje proizvoaima kojimjeseno mljekari predaju vie od 5.000 litara mlijeka. Podrka se ostvaruje za koliine iznad5.000 litara.Podrka u vidu premije za kvalitet se ostvaruje na sljedei nain:

- 0,03 po litru isporuenog kravljeg mlijeka za sirovo mlijeko koje ima manje od100.000 mikroorganizama i manje od 400.000 somatskih elija u ml.

- 0,01po litru isporuenog kravljeg mlijeka za mlijeko koje ima vie od 100.000 amanje od 200.000 mikroorganizama i manje od 400.000 somatskih elija u ml.

- 0,02 po litru isporuenog kozijeg i ovjeg mlijeka za mlijeko koje ima manje od1.500.000 mikroorganizama u ml.

Pravo na premiju za kvalitet ostvaruju i proizvoai koji isporuuju i manje koliine od 400 litaramjeseno.Za otkup izmeu 1. i 15. u mjesecu kvalitet se odreuje na osnovu prve analize mlijeka u tommjesecu a za otkup izmeu 15. i 31. na osnovu druge analize.

Korisnici Proizvoai sirovog mlijeka koji predaju mlijeko registrovanim sirarama i mlijekarama.

Nainplaanja

Preko poslovnih banaka, gotovinske isplate poljoprivrednim proizvoaima po spiskovimamljekara.

Realizacija Ministarstvo u saradnji sa sa registrovanim mljekarama i sirarama.


Spiskovi proizvoaa sa podacima o mjesenim koliinama isporuenog mlijeka su osnov zaobraun i isplatu premije.Registrovane mljekare dostavljaju spiskove sa podacima najkasnije do 10. u mjesecu zaotkupljeno mlijeko u prethodnom mjesecu.

Za otkupljeno mlijeko isplate se kooperantima vre mjeseno, na osnovu spiskova kojemljekara dostavi Ministarstvu. Poslije izvrene kontrole od strane Ministarstva, sredstva premijauplaivae se na iro raune mljekara koje su dune da odmah po dobijanju sredstava isplatekooperante. U sluaju da mljekara ova sredstva ne isplate kooperantima odmah, dalja uplatapremija mljekari e se obustaviti. Na lini zahtjev kooperanta premije mogu biti uplaivanedirektno na iro raun kooperanta.

Nadzor ikontrola

Ministarstvo, odgovorno lice - generalni direktor Direktorata za poljoprivredu i ribarstvo inadlene inspekcije.

Finansijskiplan

Komponente Iznos u

Premije po litru mlijeka 0,06 1.460.000,00Premije 0,01za koliinu preko 5000 litara 40.000,00Premije 0,03, 0,01, 0,02za kvalitet mlijeka

(kravljeg, kozjeg i ovjeg mlijeka)100.000,00

UKUPNO: 1.600.000,00

1. MJERE TRINO-CJENOVNE POLITIKE1.1. DIREKTNA PLAANJA1.1.3 PODRKA JAANJU OTKUPNE MREE MLIJEKA

Razlozi zapodrku

Otkup mlijeka jeste jedna od slabijih karika lanca vrijednosti u mljekarskom sektoru. Mljekareorganizuju otkup same na nain to specijalnim vozilima posjeuju sve poljoprivredneproizvoae na licu mjesta. Mjera podrka jaanju otkupne mree uvedena je kada u veinioptina nije bilo organizovanog otkupa mlijeka. Meutim, u poslednjih 10 godina ovaj segmentje unaprijeen dok je znaajno povean broj mljekara.I pored evidentnog unapreenja otkupne mree jo uvijek u pojedinim optinama nijeorganizovan otkup sirovog mlijeka.

Ciljevi odravanje, jaanje i proirenje infrastrukture za otkup mlijeka;


10/54

8

podizanje konkurentnosti proizvodnje i prerade mlijeka;

poveanjeotkupa mlijeka i prerade u registrovanim mljekarama; irenje asortimana mljenih proizvoda iz domae proizvodnje.

Opis mjere

i kriterijumiza

podrku

Putem uea u finansiranju trokova otkupa mlijeka, ukljuujui funkcionisanje otkupnihcentara, podravaju se mljekare da odravaju i proiruju otkupnu mreu. Mjera se odnosi nasve registrovane mljekare i sirare koje redovno otkupljuju mlijeko od domaih proizvoaa.Osnov za uee u finansiranju trokova otkupa je koliina otkupljenog mlijeka koja se

dokazuje priloenim spiskovima proizvoaa.Trokovi se nadoknauju za svaki litar otkupljenog mlijeka u iznosu od 0,01 po litru, topodrazumijeva i koliine manje od 400 litara mjeseno otkupljene od kooperanata.U cilju stvaranja klastera i ukrupnjavanja proizvodnje na kraju godine dodatno e biti podranemljekare koje mlijeko otkupljuju i sarauju sa vie kooperanata. Mljekare koje na godinjemnivou prosjeno imaju vie od 75 kooperanata bie podrane sa do 1 .000 na svakih 75kooperanata.

Korisnici Sve registrovane mljekare i sirare koje otkupljuju mlijeko od domaih proizvoaa.

Nainplaanja

Po ispostavljenoj fakturi sa spiskom poljoprivrednih proizvoaa od kojih je otkupljeno mlijeko.

Realizacija Ministarstvo u saradnji sa registrovanim mljekarama, sirarama i otkupnim centrima.


Osnov za obraun i isplatu premije su otkupljene mjesene koliine mlijeka sa registrovanihpoljoprivrednih gazdinstava u Crnoj Gori.Registrovane mljekare i sirare dostavljaju podatke najkasnije do 10. u mjesecu za otkupljenomlijeko u prethodnom mjesecu.Isplate se vre mjeseno mljekarama i sirarama.

Nadzor ikontrola


Finansijskiplan

Komponente Iznos u

Premije 0.01x 26.000.000Premije 1000 x 40 bodova (1 bod = 75 kooperanata)

260.000,0040.000,00

UKUPNO: 300.000,00

1. MJERE TR I NO-CJENOVNE POLITIKE1.1. DIREKTNA PLAANJA1.1.4 DIREKTNA PODRKA RATARSKOJ PROIZVODNJI

Razlozi zapodrku

Proizvodnja sjemenskog krompira i krmnog bilja dominantno se odvija na veim nadmorskimvisinama u srednjem i sjevernom dijelu Crne Gore. Iako se, prema podacima iz prethodnegodine, proizvodnja itarica odvija na 1100 ha, merkantilnog krompira na 400 ha, krmnog biljana 2000 ha, a proizvodnja sjemena na 100 ha, jo uvijek su raspoloive oranine povrinenedovoljno iskoriene. Ipak, konstantan je trend rasta povrina pod ratarskim kulturama,naroito pod krmnim biljem.Razvoj ratarske proizvodnje doprinosi postizanju povoljnijeg spoljnotrgovinskog bilansa, prijesvega kroz smanjenje uvoza stone hrane i sjemenskog krompira.

Ciljevi

optimalno korienje raspoloivih resursa oranica kroz redovnu obradu povrina pogodnihza gajenje ratarskih kultura i proizvodnju stone hrane, potujui principe dobrepoljoprivredne prakse;

kvalitetnija ponuda ratarskih kultura domae proizvodnje; poveanje proizvodnje stone hrane i smanjenje uvoza; obezbjeivanje kvalitetnog sjemenskog materijala ratarskih kultura domae proizvodnje.


zapodrku

Pravo na podrku imaju proizvoai upisani u Registar primarnih proizvoaa hrane biljnogporijekla, odnosno u Registar proizvoaa sjemena i sadnog materijala i koji su prijavili proizvodnju za tu godinu.Podrka se obezbjeuje za:

proizvodnju ratarskih kultura;

proizvodnju sjemenskog materijala ratarskih kultura.

Podrka se sprovodi u obliku direktnih plaanja po ha zasijane i/ili zasaene povrine.Proizvoai viegodinjih krmnih kultura, osim u godini zasnivanja zasada, imaju pravo nadirektna plaanja i u sljedee etiri godine za istu parcelu uz uslov da na njima primjenjuju


11/54

9

redovno agrotehnike mjere i da godinje dostavljaju zahtjev za podrku. U ovoj budetskojgodini pravo na ovaj vid podrke imaju proizvoai koji su zasnovali proizvodnju 2011. godine ikasnije.Minimalna povrina za podrku proizvodnje itarica i krmnog bilja je 1 ha, a za proizvodnjukrompira 0,5 ha.Ne mogu sa sabirati povrine uzgoja razliitih kultura za ispunjavanje navedenogminimuma po zahtjevu.

Proizvoa ratarskih kultura podnosi Ministarstvu zahtjev na obrascu koji se moe preuzeti ukancelarijama Savjetodavne slube u biljnoj proizvodnji. Uz zahtjev dostavlja se sljedeadokumentacija:

fiskalni raun za sjemenski materijal; uvjerenje o kunoj zajednici; spisak posijanih parcela sa navedenom povrinom za svaku parcelu pojedinano;

Proizvoa viegodinjih krmnih kultura dostavlja potrebnu dokumentaciju samo prve godinezasnivanja proizvodnje.Proizvoa sjemenskog materijala podnosi Ministarstvu zahtjev za ostvarivanje prava napodrku sa sljedeom dokumentacijom:

sertifikat o kontroli proizvodnje Fitosanitarne uprave;

dokaz o kupovini krompira elita odnosno sertifikovanog polaznog materijala zasjemena itarica (fiskalni raun/virman i etiketa sa pakovanjem).

Rok za dostavljanje zahtjeva za proljenu sjetvu, usjeve krmnog bilja iz prethodog etvorogo-dinjeg perioda i sjemensku proizvodnju je 01. jun , a za jesenju sjetvu je 15. novembar.Osnovni iznos plaanja po ha iznosi:

za ratarske kulture koje se gaje za merkantilnu proizvodnju do 160;

za krmno bilje do 150u godini sjetve i 100u naredne etiri godine; za sjemenski krompir do 700, kategorije elita (nie kategorije sjemenskog krompira

obraunavae se kao merkantilni u iznosu 160/ha); za sjemensku proizvodnju itarica 300.

Ne mogu sa sabirati povrine uzgoja razliitih kultura za ispunjavanje navedenog minimuma pozahtjevu.Sjeme koje nije nabavljeno u skladu sa Zakonom o sjemenskom m aterijalu (Sl. list RCG, br.28/06) nee biti podrano.Ukoliko ukupna visina zahtjeva za plaanja za pojedinu vrstu direktne podrke prevazilazi

budetom planirani godinji iznos, proporcionalno se smanjuju jedinina plaanja po ha.

KorisniciProizvoai sjemenskog materijala i proizvoai ratarskih kultura koji ispunjavaju propisanekriterijume.

Nainplaanja

Poljoprivrednim proizvoaima na iro-raun. Isplata se vri u tekuoj godini.

Realizacija Ministarstvo, Savjetodavna sluba u biljnoj proizvodnji, Fitosanitarna uprava.


Realizaciju sjetve/sadnje na licu mjesta utvruje Savjetodavna sluba u biljnoj proizvodnji, akontrolu proizvodnje sjemenskog materijala Fitosanitarna uprava i dostavljaju Ministarstvuizvjetaj.

Nadzor ikontrola

Ministarstvo, odgovorno lice - generalni direktor Direktorata za poljoprivredu i ribarstvo,Savjetodavna sluba u biljnoj proizvodnji i Fitosanitarna uprava.

Finansijskiplan

Komponente Iznos u

Merkantilna proizvodnja:ratarskih kultura 160/ha;krmno bilje 150(naredne etiri godine 100/ha)

640.000,00

Sjemenska proizvodnja:za krompir elitu 700/ha iza itarice 300/ha

100,000,00

UKUPNO: 740,000,00

1. MJERE TRINO-CJENOVNE POLITIKE1.1. DIREKTNA PLAANJA1.1.5 DIREKTNA PODRKA PROIZVODNJI DUVANA

Razlozi zapodrku

Raspoloivi zemljini resursi u neposrednoj blizini Skadarskog jezera pruaju povoljne usloveza gajenje duvana. Ti raspoloivi zemljini resursi nijesu jo dovoljno iskorieni. Podizanje konkurentnosti kroz usmjerenu podrku proizvoaima omoguava odravanje nivoa


12/54

10

1.2. PROGRAM UNAPREIVANJA PELARSTVA

Razlozi zapodrku

Pelarstvo u Crnoj Gori ima dugu i bogatu tradiciju. Bogatstvo medonosnog bilja u Crnoj Goriprua povoljne prirodne uslove za razvoj ove djelatnosti. Znaaj pelarstva ogleda se u

proizvodnji meda i ostalih pelinjih proizvoda, ali i opraivanju biljaka, ime se direktno utie napoveanje prinosa raznih voarskih, ratarskih, livadskih i drugih kultura.Unapreivanje ovog sektora ostvaruje se edukacijom pelara, mjerama za poboljanjekonkurentnosti proizvodnje i ouvanja zdravstvenog stanja pelinjih zajednica kao i selekcija,odgajivanje i reprodukciju matica. Imajui u vidu postojee stanje razvoja pelarstva i potrebuda sektor bude konkurentan na irem tritu i izloen konkurenciji iz zemalja EU i treihzemalja neophodno je nastaviti program podrke razvoju pelarstva.

Ciljevi

poboljanje konkurentnosti u proizvodnji pelinjih proizvoda; poboljanje genetskog potencijala pelinjih drutava uvoenjem u proizvodnju visoko

kvalitetnih matica;

ouvanje kvaliteta i poboljanje zdravstvene ispravnosti pelinjih proizvoda; podizanje strunog znanja i obuenosti pelara; podrke mladim pelarima poetnicima;

podrka pelarima u preradi i sterilizaciji voska.Opis mjerei kriterijumi

Podrka unapreivanju proizvodnje selekcionisanih matica odnosi se na podrkufunkcionisanju centara za selekciju, koji se pridravaju strogo propisanih kriterijuma u selekciji

proizvodnje, a time i bolje iskoriavanje proizvodnog potencijala.

Ciljevi podizanje konkurentnosti proizvodnje duvana;

korienje resursa raspoloivog zemljita koje je manje pogodno za uzgoj ostalih kultura,poboljanje kvaliteta proizvedenog duvana.

Opis mjerei kriterijumiza

podrku

Podrka se sprovodi u obliku direktnih plaanja po ha zasijane i/ili zasaene povrine duvana.Pravo na direktna plaanja imaju proizvoai duvana koji su zasnovali proizvodnju u 2015.godini, uz uslov da primjenjuju redovne agrotehnike mjere i da imaju zakljuen ugovor sa

registrovanim obraivaima duvana.Utvrene povrine uzgojenog duvana upisuju se u evidencije koje vodi Savjetodavna sluba ubiljnoj proizvodnji.Iznos direktnih plaanja po ha posaenog duvana iznosi 1.000 /ha uz minimalnu gustinusadnje od 17.000 biljaka po ha.Ukoliko ukupna visina zahtjeva za plaanja prevazilazi budetom planirani godinji iznos,proporcionalno se smanjuju jedinina plaanja po ha.

Korisnici Proizvoai duvana koji ugovore proizvodnju sa registrovanim obraivaima duvana.

Nainplaanja

Proizvoaima preko banaka, po ispostavljenom izvjetaju Savjetodavne slube u biljnojproizvodnji, kojim e se utvrditi povrine ili na raun Udruenja proizvoaa duvana. Isplata sevri u tekuoj godini.

RealizacijaSavjetodavna sluba u biljnoj proizvodnji, odgovorno lice - rukovodilac, u saradnji saregistrovanim obraivaima duvana i Udruenje proizvoaa duvana.


Za proizvodnu 2015 godinu: mart/april 2015. godine, proizvoai duvana zakljuuju ugovor sa registrovanim

obraivaima duvana, koji dostavljaju Savjetodavnoj slubi u biljnoj proizvodnji kojaMinistarstvu dostavlja spiskove proizvoaa sa kojima je potpisan ugovor i osnovnimelementima iz ugovora;

(povrina, tip duvana i sl.); jun/jul 2015. godine Savjetodavna sluba u biljnoj proizvodnji sa predstavnicima

registrovanih obraivaa duvana obilazi proizvoae duvana koji su ugovorili povrineu cilju utvrivanja stvarno zasnovanih povrina pod duvanom koje se upisuju uevidencije Savjetodavne slube u biljnoj proizvodnji;

na osnovu dostavljenih spiskova Savjetodavne slube u biljnoj proizvodnji, Ministarstvo

vri isplatu sredstava proizvoaima duvana; podrka proizvodnji duvana za sadnju u 2015. isplauje se do kraja tekue godine.

Nadzor ikontrola

Ministarstvo, odgovorno lice - generalni direktor Direktorata za poljoprivredu i ribarstvo,Savjetodavna sluba u biljnoj proizvodnji i inspekcije.

Finansijskiplan

Komponente Iznos u Podrka proizvodnji duvana za berbu 2015. 50.000,00

UKUPNO:50.000,00


13/54

11

zapodrku

visokokvalitetnih matica, kao i na podrku reprocentrima u uzgoju matica od selekcionisanogmaterijala. Tokom realizacije projekta "Podizanje Centara za selekciju, odgajivanje ireprodukciju matica formirana su dva centra za selekciju matica: jedan u Sutomoru gdje seodgaja i selekcionie primorska matica i jedan u Bijelom Polju gdje se odgaja i selekcionieplaninski ekotip domae kranjske pele. Oformljena je i mrea odgajivaa selekcionisanihmatica, tako da danas imamo sedam registrovanih odgajivaa selekcionisanih matica.Selekcionisane matice distribuiraju se lanovima pelarskih udruenja. Distribucija matica vri

se preko Saveza pelarskih organizacija (Savez) uz obaveznu inspekcijsku kontrolu.Odgajivai selekcionisanih matica su duni da prilikom raspodjele priloe uvjerenje o dobromzdravstvenom stanju matica koje ne smije biti starije od 30 dana.Podrka unapreivanju kvaliteta pelinjih proizvoda i zdravstvenog stanja pelinjih zajednicausmjerena je na zatitu pelinjih drutava od pelinjeg krpelja (Varroa destructor) upotrebomorganskih ljekova i na poboljanje zdravstvene ispravnosti pelinjih proizvoda. Pravo na ovupodrku imaju pelari koji za tretman svojih zajednica od pelinjeg krpelja koriste organskepreparate izuzimajui organske kiseline (mravlja, oksalna i sl.). Podrka e se dati u iznosu do50% odobrene investicije.Podrka strunom osposobljavanju pelara usmjerava se u razne vidove edukacije i strunogosposobljavanja pelara: organizovanje seminara i pelarskih manifestacija, nabavke literature,izdavanja asopisa i dr.Podrka mladim pelarima poetnicima odnosi se na kupovinu tri oformljene pelinje zajednice

pelaru poetniku ne mlaem od 18 godina i ne starijem od 40 godina. Mladi pelari uestvujusa 20% investicije. Odabrani pelari potpisuju ugovor sa Savezom pelarskih organizacija ukom se obavezuju da e se baviti pelarstvom u narednih 5 godina. Dodatno duni su da seregistruju u Veterinarskoj upravi i ulane u Savez pelarskih organizacija kao i da prisustvujusvim organizovanim predavanjima. Kvota za broj korisnika podrke na lokalnom nivou odreujese na osnovu broja lanova udruenja. Kriterijum za izbor korisnika podrke je broj godina.Poziv za dostavljanje zahtjeva za podrkubie otvoren od januara 2015. godine. Mladi pelaripoetnici su duni da zahtjeve uz propratnu dokumentaciju, dostave Savezu pelarskihorganizacija do marta 2015 godine. Popunjen zahtjev (koji e biti postavljen na sajtu Saveza),kopiju line karte, kaoi pismo namjere slati iskljuivo preporuenom potom na adresu Saveza.Savez e zajedno sa lokalnim udruenjima i Ministarstvom donijeti o odluku o odobrenimzahtjevima. Nakon izvrenog izbora Savez e u saradnji sa lokalnim udruenjima organizovatipredavanja na kojima e odabrane pelare upoznati sa osnovama pelarenja.

Podrka Savezu pelarskih organizacija Crne Gore u preradi voska 0.25/kg preraenogvoska. Pravo na podrku imaju pelari lanovi Saveza pelarskih organizacija Crne Gore kojisu upisani u Registar odobrenih objekata za proizvodnju meda. Podrka je u cilju ouvanjakvaliteta voska iz domae proizvodnje, pokrivanja trokova (podrka radu) i poveanjaefikasnosti prilikom prerade voska.

KorisniciSavez pelarskih organizacija Crne Gore, optinske pelarske organizacije, Centri za selekcijumatica, uzgajivai matica.

Nainplaanja

Po ispostavljenoj fakturi sa izvjetajem i dokazima o realizaciji sredstava.

Realizacija Savez pelarskih organizacija, odgovorno lice - predsjednik saveza.


Ministarstvo sa Savezom pelarskih organizacija, u skladu sa opredijeljenim sredstvimapodrke za tekuu godinu, priprema Akcioni plan realizacije budeta u cilju efikasne i

transparentne podrke svim pelarima lanovima Saveza.Savez pelarskih organizacija dostavlja Ministarstvu spiskove pelara o preuzetim maticama,podatke i dokaze o nabavljenoj opremi (svi rauni i dokazi o plaanju moraju glasiti na imepelara), spisak imena lanova udruenja, spisak odranih pelarskih manifestacija i strunihpredavanja, izvjetaji o preraenom vosku.O sprovedenim mjerama selekcije u Centrima za selekciju angaovani eksperti podnoseizvjetaje Ministarstvu.Korisnici podrke moraju biti registrovani u Registar odobrenih objekata za proizvodnjumeda.Rezultati se verifikuju na bazi detaljnog godinjeg izvetaja, koji se podnosi Ministarstvu.

Nadzor ikontrola


Finansijski

plan

Komponente Iznosu A. Proizvodnja selekcionisanih matica

finansiranje centara i reprostanica, struno sprovoenje projekta; uee u nabavci matica, 8.000 kom x 4.

10.000,0032.000,00


14/54

12

B. Unapreivanje kvaliteta pelinjih proizvoda i zdravstvenog stanjapelinjih zajednica uee u sprovoenju zatite pelinjih drutava protiv pelinjeg krpelja; uee u nabavci opreme za Savez pelarskih organizacija Crne Gore

30.000,0030.000,00

C. Podrka Savezu pelarskih organizacija Crne Gore u preradi voska prerada voska; 5.000,00

D. Podrka mladim pelarima poetnicima

uee u trokovima nabavke tri oformljene pelinje zajednice. 20.000,00E. Struno osposobljavanje pelara organizacija pelarskih manifestacija i savjetovanja; uee Saveza pelara na meunarodnim pelarskim manifestacijama i

seminarima;

edukacija pelara;

5.000,0010.000,00

6.000,00

UKUPNO: (A + B + C + D + E) 148.000,00

1. MJERE TRINO-CJENOVNE POLITIKE

1.3. MJERE ZA STABILIZACIJU TRITA1.3.1 PROGRAM INTERVENCIJA NA TRITU

Razlozi zapodrku

U uslovima slabo razvijene trine infrastrukture proizvoai nijesu u stanju sami rjeavatiprobleme vezane za izrazito sezonski karakter proizvodnje, to ugroava njihov opstanak irazvoj.

Ciljevi

stabilizovanje dohotka proizvoaa jagnjadi kroz otklanjanje sezonskog naruavanja skladaizmeu ponude i tranje;

podrka nabavci jagnjadi po pristupanim cijenama za odreene socijalne grupe i slojeve

stanovnitva.


za

podrku

Za realizaciju ovog programa e se koristiti instrumenti za stabilizaciju trita (Safety netmeasures) u saradnji sa organizacijama kao to su Crveni krst, udruenja penzionera,sindikalne organizacije i na nivou dosadanje prakse koja ukazuje da su potrebne godinjeintervencije za otkup do 20.000 trinih vikova jagnjadi u izrazito ruralnim podrujima kojeimaju sezonski karakter (septembar, oktobar).

Korisnici Registrovane klanice za otkup jagnjadi.

NainPlaanja

Po izvrenom otkupu na osnovu izvjetaja otkupljivaa.Na iro raun isporuiocima.

Realizacija Ministarstvo, registrovane klanice za otkup jagnjadi.


Klanice za otkup jagnjadi dostavljaju podatke o otkupljenim jagnjadima i cijenama kao iugovore sa organizacijama za koje isporuuju proizvode i poslovnim bankama kojima dokazujuiznos podrke, visinu kamate i period korienja.

Nadzor ikontrola

Ministarstvo, odgovorno lice - generalni direktor Direktorata za poljoprivredu i ribarstvo,nadlene inspekcije.

Finansijskiplan

Komponente Iznos u

Podrkaprogramu otkupa jagnjadi 150.000,00UKUPNO: 150.000,00


15/54

13

1. MJERE TR I NO-CJENOVNE POLITIKE1.3. MJERE ZA STABILIZACIJU TRITA1.3.2. UPRAVLJANJE RIZICIMA U POLJOPRIVREDI

Razlozi zapodrku

tete na poljoprivrednim usjevima, stoci i drugim resursima redovan su pratilac poljoprivredneproizvodnje, posebno od vremenskih nepogoda na usjevima i tete koje priinjavaju velikedivljai na stoci. tete veeg obima prevazilaze mogunost saniranja od strane proizvoaa i

mogu ozbiljno da ugroze opstanak gazdinstava, a time i dugorono odrivi razvoj proizvodnje.

Ciljevi podrka poljoprivrednim proizvoaima da osiguraju svoje usjeve i stoku ime se

obezbjeuje smanjivanje dugorono negativnih posljedica teta prouzrokovanih prirodnimnepogodama i drugim vanrednim dogaajima.


zapodrku

Podrka za upravljanje rizicima u poljoprivredi sastoji se iz: finansiranja dijela trokova osiguranja od teta na poljoprivrednim usjevima i stoci za

registrovana poljoprivredna gazdinstva.Kod osiguranja ivotinja neophodno je da se vre redovni veterinarski pregledi i da suispunjene sve propisane mjere za dranje i upotrebu ivotinja.Kod osiguranja usjeva i plodova je neophodno da su ispunjene sve agrotehnike mjere i dobrapoljoprivredna praksa.Podrka za osiguranje od teta na poljoprivrednim usjevima i stoci moe da iznosi do 50%polise osiguranja.

Korisnici Registrovana poljoprivredna gazdinstva.Nain

plaanjaPo zakljuenju polise osiguranja, po ispostavljenom zahtjevu na raun podnosioca.

Realizacija Ministarstvo u saradnji sa osiguravajuim drutvima.


Podrka osiguranju sprovodi se na bazi spiskova - evidencija osiguravajuih drutava.Isplata se vri osiguravajuim drutvima.U realizaciji mjere Ministarstvo tijesno sarauje sa osiguravajuim drutvima i lokalnomsamoupravom.

Nadzor ikontrola


Finansijski

plan

Komponente Iznos u Podrka osiguranju u poljoprivredi i nadoknada priinjenih teta 202.000,00

UKUPNO: 202.000,00

MJERE AGRARNE POLITIKE

A)

POLJOPRIVREDA

2.

MJERE RURALNOG RAZVOJA

2. MJERE RURALNOG RAZVOJA:2.1. Osovina 1. Mjere jaanja konkurentnosti poljoprivrede

2.1.1.PODRKA INVESTICIJAMA U POLJOPRIVREDNA GAZDINSTVA (EU/IPA projekatizgradnje inst i tuc i ja u po l jopr ivredi i rura lnom razvoju u Crnoj Gor i , Evropska uni ja i

Svjetska banka)

Razlozi zapodsticaj

Sticanjem statusa kandidata za lanstvo u EU Crna Gora je stekla pravo da bude korisniksvih pet IPA komponenti. Samo sticanje statusa kandidata ne podrazumijeva automatskimogunost korienja sredstava, ve je neophodno ispuniti dodatne uslove, koji se odnosena izradu stratekih i programskih dokumenata za ove komponente, kao i uslove zadobijanje akreditacije za decentralizovano upravljanje sredstvima iz pomenutih komponenti.Najvaniji korak u uspostavljanju sistema za decentralizovano upravljanje IPA komponenti jedefinisanje odgovarajuih struktura i nosilaca pojedinih aktivnosti. Operativna struktura se,shodno uslovima za decentralizovano upravljanje navedenim u evropskim regulativama1085/2006, 718/2007, sastoji od jedne ili vie implementacionih agencija koje se osnivaju uokviru dravne uprave zemlje korisnice ili pod njenim direktnim nadzorom.Zakljucima Vlade Crne Gore broj: 03-7161/4 od 27. oktobra 2011. godine definisani suinioci Operativne strukture IPA V komponente u okviru Ministarstva poljoprivrede i ruralnograzvoja i to: Sektor za ruralni razvoj (sad Direktorat za ruralni razvoj) kao Upravljako tijelo iSektor za plaanje (sad Direktorat za IPARD plaanja) kao budua IPARD agencija.Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja je 31. jula 2013. godine proslijedilo akreditacionipaket za V IPA komponentu Ministarstvu finansija i uputilo zvanini zahtjev za dodjelu


16/54


17/54

15

prirunikom za grantove.


Ovom mjerom se prua bespovratna podrka po implementiranoj, a prethodno odobrenojinvesticiji.Mjera se sastoji od opisa prihvatljive investicije i definisanja pojma korisnika.Mjerom je odreen maksimum i minimum prihvatljive investicije, kao i podrke.Minimalan iznos investicije koja e se podravati iznosi 10.000, a maksimalan 100.000.Podrka se daje nakon to se realizuje cjelokupna investicija, u iznosu od 50 % (ne ukljuuje

PDV), sa mogunostima da podrka za odreene kategorije poljoprivrednika bude i vea(nije primjenljivo za korisnike koji su pravna lica): 55% prihvatljivih trokova za investicijeimplementirane od strane mladih farmera (do 40 godina ivota u vrijeme donoenja odluke odobijanju bespovratne podrke);60% prihvatljivih trokova za investicije implementirane odstrane poljoprivrednih gazdinstava koja se nalaze u planinskim oblastima iznad 600 mnv;65% prihvatljivih trokova za investicije u poljoprivredna gazdinstva koja se nalaze uplaninskim oblastima od strane mladih farmera (ispod 40 godina ivota u vrijeme donoenjaodluke o dobijanju bespovratne podrke).Takoe, mjerom su detaljno definisane prihvatljive i neprihvatljive investicije, pojamkorisnika, procedura odobravanja projekata prema kojoj se evaluacija aplikacija vri pounaprijed odreenim i objavljenim kriterijumima; odobrena investicija moe zapoeti samo nakon potpisivanja ugovora sa MPRR, itd. Takoe, definisani su: nain apliciranja,aplikaciona dokumenta, nain evaluacije aplikacija, administrativne i terenske kontrole,

postupanje po dobijanju zahtjeva za plaanje od strane korisnika, postupanje poprigovorima, kao i sve ostale procedure. Sva potrebna aplikaciona dokumenta su objavljenana sajtu MPRR.

Korisnici

Korisnik je fiziko lice ili privredno drutvo koje mora biti registrovano, ili je predalokompletnu dokumentaciju za registraciju u Registar poljoprivrednih gazdinstava, u skladu saPravilnikom o obliku i nainu voenja registra subjekata i registra poljoprivrednih gazdinstava(Slubeni list Crne Gore, br. 16/2014), u trenutku podnoenja aplikacije (ova definicija se neodnosi na korisnike u sektoru akvakulture).Takoe, korisnik mora da bude registrovan u relevantnim registrima Ministarstvapoljoprivrede i ruralnog razvoja, u trenutku podnoenja aplikacije (zahtjeva), odnosno:

za sektor stoarstva i ivinarstva: u registrima Veterinarske uprave (centralni registar

gazdinstava, registar objekata i ostali);

za sektor pelarstva: u registru Veterinarske uprave;

za sektor biljne proizvodnje: sektor vinogradarstvau registru proizvoaa groa ivina koji vodi Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja, sektor maslinarstva uregistru proizvoaa ploda masline i proizvoda od masline koji vodi Ministarstvopoljoprivrede i ruralnog razvoja, a za ostale sektore biljne proizvodnje u nekom odregistara ili evidencija Fitosanitarne uprave;

za sektor akvakulture: korisnik mora da bude registrovan u Veterinarskoj upravi i uCentralnom registru privrednih subjekata (CRPS) gdje je naznaeno da je primarnadjelatnost privrednog drutva povezana s akvakulturom.

Nainplaanja

Po dostavljanju zahtjeva za isplatu i nakon uspjeno izvrene administrativne i terenskeprovjere zavrene investicije, korisniku se na njegov bankovni raun uplauje iznos novca, uiznosu do 50% (55, 60 ili 65%) bespovratnih sredstava.Sva procedura plaanja je u skladu sa smjernicama, detaljno opisanim i objavljenim uOperativnom priruniku za grantove.

Realizacija Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja u saradnji sa Svjetskom bankom i Evropskomdelegacijom u Podgorici.


MPRR kao korisnik projekta je zadueno za pripremu grant mjera za podrku koje susastavni dio Operativnog prirunika za grantove. U okviru promovisanja poziva ipojanjavanja pravila i procedura iz istog, vri se info kampanja u svim gradovima CrneGore. Slijedi rok za apliciranje.Nakon apliciranja slijedi evaluacija aplikacija, tj. administrativna i terenska provjera aplikacijai aplikanata. Zatim slijedi potpisivanje ugovora o grant podrci, investiranje, i nakon zavreneinvesticije aplikanti dostavljaju zahtjev za plaanje, nakonega takoe slijedi administrativnai terenska kontrola. Ako su sve procedure u zahtjevi ispotovani, korisnicima se na njihoveraune isplauje iznos do 50% (55, 60 ili 65%) od prethodno odobrene i implementiraneinvesticije.

Nadzor ikontrola

Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja, u ije ime nadzor nad projektom vriKoordinator projekta, tj. Generalni direktor Direktorata za IPARD plaanja.Tim Svjetske banke dolazi minimum dva puta godinje u nadzorne misije i pismenoizvjetava o utvrenom stanju tokom tih misija.


18/54

16

Na godinjem nivou se angauje nezavisna revizorska kompanija, koja izvri godinjureviziju projekta.Detaljan opis nadzora i kontrole programa za grantove su definisani Operativnim prirunikomprojekta.

Finansijskiplan

Komponenta Iznos u Podrka investicijama u poljoprivredna gazdinstva, prema kriterijumima izOperativnog prirunika za grantove.

3.500.000,00

UKUPNO: 3.500.000,00


2.1.2. PODRKA INVESTICIJAMA U POLJOPRIVREDNA GAZDINSTVA (MIDAS GRANTOVI)

Razlozi zapodsticaj

Glavne slabosti poljoprivrednog sektora u Crnoj Gori su povezane sa nepovoljnimstrukturama poljoprivrednih gazdinstava. Prisutan je veliki broj gazdinstva sa malim stonimfondom (goveda, ovaca, koza), kao i veliki broj gazdinstava koje se bave voarskom ipovrtarskom proizvodnjom, a zbog usitnjenih povrina i raspolaganja neadekvatnimobjektima i dotrajalom mehanizacijom, poslovanje im je na pragu rentabilnosti. Trenutnopostoji opti nedostatak veih koliina poljoprivrednih proizvoda odgovarajueg kvaliteta,posebno mesa, voa i povra, itd., koje bi se koristile prvenstveno za pokrivanje domaihpotreba, pa i za izvoz.Takoe, jedan od veoma bitnih uzroka nedovoljne konkurentnosti crnogorske poljoprivredejeste niska produktivnost radnog kapitala, koja proizilazi i iz nedovoljne tehnike i tehnolokeopremljenosti gazdinstava. Postojea mehanizacija, osim dijela nabavljenog krozodgovarajue projekte u posljednje vrijeme, veoma je zastarjela i u znatnoj mjeriizraubovana. Poljoprivredna gazdinstva, zbog nepovoljnog ekonomskog i socijalnog stanja,nijesu u mogunosti da sama obezbijede dovoljno sredstava za modernizaciju proizvodnje.Proizvodnja je manje efikasna i ljudski resursi manje iskoriteni. Izgradnjom novih irekonstrukcijom postojeih objekata, nabavkom rasnog stonog fonda, kupovinom moderneopreme i savremene mehanizacije, mogue je poboljati ekonomske aspekte djelovanja iznatno bolje ispunjavati zahtjeve odravanja prirodnih resursa, zatite i dobrobiti ivotinja i

bezbjednosti hrane.U skladu sa Popisom poljoprivrednih gazdinstava iz 2010. godine, panjaci ine skoro 62%poljoprivrednog zemljita u Crnoj Gori, dok ostalih 25% ine livade. Prirodni panjaci, buduida dominiraju u odnosu na plodnije obradivo zemljite, uticali su na razvoj gajenja stoke kodnas. U mnogim djelovima drave jo uvijek se upranjava praksa izdizanja stoke u planinu,naroito u optinama na sjeveru. Prema podacima Slube za selekciju stoke za 2010.godinu, postoji vie od 2.000 porodica koje se sele iz svojih trajno naseljenih mjesta uplaninske ljetnje kolibe (katune).Na ovaj nain e se investicije usmjeravati i u oblasti sa kontinuiranim postojanjempoljoprivredinika ili pastira koji jo uvijek upranjavaju tradicionalnu pastoralnu aktivnost /sezonsku ispau.Panjaci od biodiverzitetskog znaaja za Crnu Goru suoavaju se sa dvije glavne vrsteopasnosti:

naputanje udaljenih i visokih planinskih panjaka uglavnom zbog nepovoljnihuslova za ivot; prekomjerna ispaa na panjacima u blizini sela i/ili pretvaranje u obradivo zemljite.

Kada je u pitanju sektor stoarstva, uzgoj stoke u Crnoj Gori nije dovoljno efikasan zbognedostatka kapitala i loeg uinka radne snage. Moderni sistem stoarstva zasniva se nakombinaciji dobrog genetskog potencijala, efikasne i ekonomine proizvodnje hrane za stokukao i odgovarajuih stoarskih kapaciteta i opreme. ak i iroka proizvodnja zahtijevaznaajne investicije. Veoma mali broj farm i zadovoljava minimum EU standarda u pogleduhigijene, zatite ivotne sredine, i zdravlja i dobrobiti ivotinja. Problemi u skladitenju imanipulaciji stajnjakom su evidentni na cijeloj teritoriji Crne Gore. Iz ovog razloga jenapravljen Kodeks dobre poljoprivredne prakse, kako bi se kroz ovaj Kodeks / prirunikpoljoprivrednicima pomoglo da unaprijede aspekte ouvanja ivotne sredine u stoarskoj i ubiljnoj proizvodnji i zatite zemljite od zagaenja i erozije. Preduslov za grant podrku je

potovanje principa Dobre poljoprivredne prakse.Detaljni razlozi za podsticaj su definisani u operativnim prirunicima za MIDAS grantove.Ciljevi Sveukupni cilj ove mjere je implementacija programa za grantove, koji je napravljen da bude


19/54

17

to vie u skladu sa IPARD zahtjevima, kroz koji e se nae institucije kao i korisnici(poljoprivredna gazdinstva i kompanije koje se bave poljoprivrednom proizvodnjom) osnaiti iizgraditi da budu u stanju da rukovode i koriste IPARD sredstva.Osim konkretne pripreme za IPARD program, ova grant - mjera kroz I i IV poziv za grantove(grant - mjera Investicija u poljoprivredna gazdinstva), ima za cilj:

modernizaciju proizvodnje i jaanje proizvodne konkurentnosti, poveanje produktivnosti gazdinstva,

smanjenje proizvodnih trokova,

dostizanje nacionalnih i standarda Zajednice (EU) na polju:

zatite ivotne sredine, javnog zdravlja,

zdravlja ivotinja i biljaka, dobrobiti ivotinja, zatite na radu;

poveanje kvaliteta proizvoda, higijene i bezbjednosti hrane; poboljanje konkurentnosti porodinih poljoprivrednih gazdinstava; uvoenje novih tehnologija i inovacija, i otvaranje novih trinih mogunosti; poboljanje kvaliteta proizvoda uz ispunjavanje nacionalnih i EU standarda u oblasti

bezbjednosti hrane i zatite ivotne sred ine; ouvanje proizvodnje tradicionalnih proizvoda;

povezivanje sektora poljoprivrede i sektora turizma;

obogaivanje turistike ponude specifinim i rijetkim proizvodima visokog kvaliteta; Kroz II i III poziv za grantove (grant mjere: 1. Poljoprivredno-ekoloke investicije u planinskapoljoprivredna gazdinstva i 2. Upravljanje stajskim ubrivom i spreavanje erozije) ima se zacilj ostvarenje: grant - mjera I:

podrke tradicionalnim modelima sezonske ispae na prirodnim i polu-prirodnimpanjacima sa velikom prirodnom vrijednou u posebnim planinskim regijama ukojima se primjenjuju tradicionalne metode;

podrke tradicionalnoj lokalnoj ekonomiji poljoprivrednika u planinskim podrujimakroz razvoj mogunosti za stvaranje dodate vrijednosti u poljoprivrednoj proizvodnji,kompletan proizvodni proces i bolje uslove za ivot ili rad na farmama ili

panjacima; doprinosa ouvanju biodiverziteta i tradicionalnih otvorenih pejzaa; smanjenje optereenja na niim povrinama pod panjacima.

grant mjera II: smanjenje rizika od zagaivanja nitratima povrinskih i podzemnih voda, koje potie

od stajskog ubriva, tenog stajnjaka, zagaene kinice i otpadnih voda iz silae; smanjenje zagaenja povrinskih voda, bilo putem eutrofikacije (obogaivanje

hranljivim sadrajem) ili smanjenja kiseonika prouzrokovanog isputanjem organskematerije sa velikom biolokom potronjom kiseonika;

smanjenje erozije zemljita zadravanjem i odravanjem terasa; pomaganje poljoprivrednicima da se upoznaju, usvoje i ponu da primjenjuju dobre

prakse i standarde EU u ovim oblastima, kao npr. Dobra poljoprivredna praksa,ispunjavanje odreenih uslova vezanih za zatitu ivotne sredine, bezbjednost

hrane i zatitu dobrobiti ivotinja, tj. unakrsno ispunjavanje uslova; ijezadovoljavanje e naim poljoprivrednicima biti preduslov za sticanje prava narazne vidove podrke, kao npr. direktna plaanja, u skladu sa Zajednikompoljoprivrednom politikom EU.

Kod je kroz V poziv za grantove implementirana mjera Upravljanje stajskim ubrivom.Detaljni ciljevi ovog programa, kao i kriterijumi podrke, su definisani operativnimprirunicima za MIDAS grantove, odobrenim od strane Svjetske banke i MPRR.


Ovom mjerom se prua bespovratna podrka po implementiranoj, a prethodno odobrenojinvesticiji.Mjera se sastoji od opisa prihvatljive investicije i definisanja pojma korisnika. Opis prihvatljiveinvesticije i pojam korisnika se razlikuju u zavisnosti koji poziv i koja grant mjera je u pitanju.Zajedniko za svaku mjeru je da su odreeni minimalni i maksimalni iznosi mogueinvesticije, da je prethodno utvren iznos nae podrke, da su detaljno definisane prihvatljive

i neprihvatljive investicije, da je koncizno definisan pojam korisnika, da se evaluacijaaplikacija vri po unaprijed odreenim i objavljenim kriterijumima, da se sa investicijom moezapoeti samo nakon potpisivanja ugovora sa MPRR, itd. Takoe, nain aplikacije,


20/54

18

aplikaciona dokumenta, nain evaluacije aplikacija, administrativne i terenske kontrole,postupanje po dobijanju zahtjeva za plaanje od strane korisnika, postupanje po prigovorimai albama, i sve ostale procedure su unaprijed isplanirane, odreene, objavljene, kao i svaaplikaciona dokumenta koja se nalazi na portalu MPRR i MIDAS projekta.U zavisnosti od poziva i grant mjere, investicije mogu biti iz oblasti biljne i ivotinjskeproizvodnje, tj. iz sektora stoarstva, pelarstva, povrtarstva, ratarstva, voarstva (zajednosa maslinarstvom i proizvodnjom maslinovog ulja i vinogradarstvom i proizvodnjom vina).

KorisniciPoljoprivredni proizvoai, individualna gazdinstva, koji se nalaze u nekom od registaraMPRR, njegovih uprava i savjetodavnih slubi.Korisnici su i privredna drutva ija primarna poslovna aktivnost je vezana za poljoprivredu.Odnosno, svi koji odgovaraju definiciji korisnika iz operativnih prirunika za MIDAS grantove.

Nainplaanja

Po ispostavljanju zahtjeva za isplatu i nakon uspjeno izvrene administrativne i terenskeprovjere zavrene investicije, korisnikuse na njegov bankovni raun uplauje iznos novca,koji moe biti u visini 50 ili 60 % od ugovorene i uspjeno implementirane investicije, tj. uzavisnosti da li se radi o I i IV pozivu kod kojih je podrka 50% ili se radi o II i III pozivu gdjeje podrka60% bespovratnih sredstava.Sva procedura plaanja je u skladu sa smjernicama, detaljno opisanim i objavljenim uoperativnim prirunicima za MIDAS grantove.

RealizacijaMinistarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja u saradnji sa Svjetskom bankom i uz pomokancelarije MIDAS projekta.


MPRR kao korisnik projekta je zadueno za pripremu grant mjera za podrku koje susastavni dio operativnog prirunika za grantove. Prirunik i sva pratea dokumentacija sealju na saglasnost Svjetskoj banci i nakon dobijanja saglasnosti objavlju se javni poziv zaapliciranje, sa jasno unaprijed utvrenim kriterijumima. U okviru promovisanja poziva ipojanjavanja pravila i procedura iz istog, vri se info kampanja u skoro svim gradovimaCrne Gore. Slijedi rok za apliciranje od 90 dana. Nakon apliciranja slijedi evaluacijaaplikacija, tj. administrativna i terenska provjera aplikacija i aplikanata. Zatim slijedipotpisivanje ugovora o grant podrci, investiranje, i nakon zavrene investicije aplikantidostavljaju zahtjev za plaanje, nakon ega takoe slijedi administrativna i terenska kontrola.Ako su sve procedure u zahtjevi ispotovani, korisnicima se na njihove raune isplaujeiznos od 50 ili 60% (u zavisnosti koji je poziv u pitanju) od prethodno odobrene iimplementirane investicije.

Nadzor ikontrola

Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja, u ije ime nadzor nad projektom vri

Koordinator projekta, tj. pomonik ministra za sektor za plaanje.Sve aktivnosti se implementiraju uz monitoring i izvjetavanje kancelarije MIDAS projekta.Tim Svjetske banke koji prati MIDAS projekat dolazi minimum dva puta godinje u nadzornemisije i pismeno izvjetava o utvrenom stanju tokom tih misija.Na godinjem nivou se angauje nezavisna revizorska kompanija, koja izvri godinjureviziju projekta, posebno za IBRD i posebno za GEF dio implementiranih sredstavaprojekta.Detaljan opis nadzora i kontrole programa za grantove su definisani operativnim prirunicimaza MIDAS grantove.

Finansijskiplan

Komponenta Iznos u Podrka investicijama u poljoprivredna gazdinstva, prema kriterijumima izoperativnih prirunika za MIDAS grantove.

1.500.000

UKUPNO: 1.500.000

2. MJERE RURALNOG RAZVOJA2.1. Osovina 1. Mjere jaanja konkurentnosti poljoprivrede

2.1.3 PODRKA RAZVOJU VINOGRADARSTVA I VINARSTVA

Razlozi zapodrku

Crna Gora ima veoma bogatu vinogradarsku tradiciju. Vino je najvei izvozni proizvodprehrambenog sektora. U registar proizvoaa groa upisano je 500 vinogradara, a 50 vinarakontrolie kvalitet i stavlja svoje vino u promet. U crnogorskim vinogradima dominiraju vinskesorte, 90% od ukupne proizvodnje groa od kojih se najvie gaje autohtone sorte Vranac iKratoija za proizvodnju crnih vina. Za proizvodnju bijelih vina uglavnom se koristeChardonnay, Sauvignon autohtone sorte Krsta i iak. Kvalitet proizvoda je vaan elemenattrine uspjenosti i konkurentnosti. Posljednjih par godina je zabiljeen znaajan rast povrina

pod vinogradima ali raspoloivi potencijali omoguavaju dalji razvoj ovog sektora.Ovim programom se podstie zasnivanje novih, modernizacija i konverzija postojeihproizvodnih zasada vinove loze, koji e uz redovnu primjenu savremene agrotehnike dati


21/54

19


2.1.4PODRKA PODIZANJU I MODERNIZACIJI / OPREMANJU PROIZVODNIH VONIHZASADA

Razlozi zapodrku

Postoje agroekoloki uslovi i zemljini potencijal za zasnivanje komercijalne proizvodnje i uzgojkontinentalnih i suptropskih vonih vrsta. Usljed nemogunosti poljoprivrednih gazdinstava dau dovoljnom obimu samostalno finansiraju visoka investiciona ulaganja, pri tom uzimajui uobzir juvenilni stadijum biljke bez mogunosti povraaja sredstava i zarade, koji traje od dvijedo est godina (zavisno od vone vrste), raspoloivi prirodni resursi nijesu dovoljno iskorieni.

visoke, kvalitetne i stabilne prinose. Pored kvalitetne sirovine, savremena oprema zaproizvodnju i uvanje vina neophodna je za postizanje visokog kvaliteta vina.

Ciljevi

bolje korienje prirodnih resursa; podizanje novih zasada, modernizacija i konverzija postojeih proizvodnih zasada vinove

loze sadnim materijalom kontrolisanog kvaliteta;

unapreivanje kvaliteta proizvoda i modernizacija proizvodnje; bolje pozicioniranje crnogorskih vina na domaem i inostranom tritu; smanjenje rizika od elementarnih nepogoda.


zapodrku

Pravo na podrku imaju proizvoai groa upisani u vinogradarski Registar.Razvoj vinogradarstva podrava se kroz:

- podrku za zasnivanje novih vinograda i konverziju postojeih zasada vinove loze;- nabavku potpornih stubova za palirni uzgoj;- nabavku mrea za zatitu od ptica;-

nabavku sistema za navodnjavanje;- nabavku specifine mehanizacije

Pravo na podrku imaju proizvoai koji vino stavljaju u promet u skladu sa odredbama Zakonao vinu.Podrka vinarskom sektoru obuhvata nabavku opreme za proizvodnju i uvanje vina.Zahtjev za podrku dostavlja se Ministarstvu u skladu sa prateim javnim pozivom za 2015.godinu. Zahtjev se dostavlja iskljuivo na obrascu, koji je sastavni dio javnog poziva, a moe sepreuzeti u prostorijama Ministarstva, na sajtu Ministarstva i u kancelarijama Savjetodavneslube u biljnoj proizvodnji. U javnom pozivu detaljno su opisani:

korisnici podrke; prihvatljive investicije;

kriterijumi prihvatljivosti;

potrebna dokumentacija; nain podnoenja zahtjeva.

Podrka se realizuje nakon administrativne i in situkontrole. Maksimalno uee budetskihsredstava je 50% vrijednostiinvesticije, do 5.000po zahtjevu.Ukoliko ukupna visina zahtjeva za plaanje za realizovanu investiciju prevazilazi budetomplanirani godinji iznos, visina podrke se proporcionalno smanjuje.

Korisnici Podnosioci zahtjeva koji ispunjavaju propisane kriterijume i uslove javnog poziva.

Nainplaanja

Podnosiocima zahtjeva na iro raun u skladu sa kriterijumima i uslovima za ostvarivanje pravana podrku.

RealizacijaMinistarstvo, odgovorno lice - generalni direktor Direktorata za poljoprivredu i ribarstvo,Savjetodavna sluba u biljnoj proizvodnji - rukovodilac slube.

Procedura

realizacije

Podrka se obezbjeuje na osnovu dostavljene dokumentacije i/ili izvjetajakomisije.

Realizacija aktivnosti utvruje se na terenu i izvjetaj dostavlja Ministarstvu. Nadzor ikontrola


Finansijskiplan

Komponenta Iznos u Podrka razvoju vinogradarstva i vinarstva 300.000,00

UKUPNO: 300.000,00


22/54

20

Stoga se ovim programom obezbjeuju sredstva za podrku, kojim bi se umanjila investicionaulaganja proizvoaa prilikom zasnivanja proizvodnih vonih zasada, a koji bi uz redovnuprimjenu savremene agrotehnike bili visoko profitabilni s mogunou zadovoljenja 3Kprincipa: kontinuitet, kvantitet i kvalitet. Redovan i stabilan prinos visokog kvaliteta, dugoronoe uticati na smanjenje uvoza svjeeg voa, kao i na poveanje obima prerade i obogaivanjeasortimana proizvoda visokih faza prerade, ime se postie povoljna izvozna struktura i viinivo konkurentnosti.

Ciljevi

bolje korienje prirodnih resursa zasnivanjem proizvodnih zasada sadnim materijalomkontrolisanog kvaliteta; smanjenje domaeg deficita voa i preraevina od voa; smanjenje rizika od elementarnih nepogoda;

podizanje konkurentnosti domaih proizvoda; optimalna gustina sklopa novopodignutih zasada omoguava projekciju prinosa po ha,

neophodnu za kreiranje programa koji e se realizovati na nacionalnom nivou; formiranje baze podatakaregistra proizvoaa voa.


zapodrku

Pravo na podrku imaju proizvoai upisani u Registar primarnih proizvoaa hrane biljnogporijekla.Podrka se daje za:

podizanje novih vonih zasada; nabavku potpornih stubova za palirni uzgoj; nabavku mrea za zatitu od ptica;

nabavku sistema za navodnjavanje;Poljoprivredno gazdinstvo podnosi Ministarstvu zahtjev u skladu sa javnim pozivom za dodjelupodrke po osnovu podizanja i opremanja proizvodnih vonih zasada u 2015. godini.Zahtjev se dostavlja iskljuivo na obrascu, koji je sastavni dio javnog poziva, a moe sepreuzeti u prostorijama Ministarstva, na sajtu Ministarstva i u kancelarijama Savjetodavneslube u biljnoj proizvodnji. U javnom pozivu detaljno su opisani:

korisnici podrke; prihvatljive investicije;


visina podrke;

potrebna dokumentacija;

nain podnoenja zahtjeva.

Podrka se realizuje nakon administrativne i in situkontrole. Maksimalno uee budetskihsredstava je 50% vrijednostiinvesticije, do 5.000po zahtjevu.Ukoliko ukupna visina zahtjeva za plaanje za realizovanu investiciju prevazilazi budetomplanirani godinji iznos, visina podrke se proporcionalno smanjuje.

Korisnici Podnosilac zahtjeva koji ispunjava kriterijume propisane javnim pozivom.

Nainplaanja

Podnosiocu zahtjeva na iro raun nakon administrativne i in situ kontrole.

Realizacija Ministarstvo i Savjetodavna sluba u biljnoj proizvodnji.


Realizaciju investicije utvruje Savjetodavna sluba u biljnoj proizvodnji i dostavlja Ministarstvuizvjetaj. Podrka se obezbjeuje na osnovu dostavljenog zahtjeva sa dokumentacijom iizvjetaja Savjetodavne slube.

Nadzor ikontrola


Finansijskiplan

Komponenta Iznos u Podizanje i opremanje vonih zasada 300.000,00Podrka za zasade zasnovane u jesen 2014. godine 50.000,00

UKUPNO: 350.000,00

2. MJERE RURALNOG RAZVOJA:2.1. Osov ina 1. Mjere jaanja konkurentnosti poljoprivrede2.1.5 PODRKA RAZVOJU MASLINARSTVA

Razlozi zapodrku

U Crnoj Gori ima priblino 3.200 ha povrina pod maslinama. Prosjena godinja proizvodnja jeoko 500 tona maslinovog ulja i 50 tona stonih maslina. Iako kapacitet proizvodnje nije velik, ovo

je znaajan sektor u kome se tei ka poveanju proizvodnje, ureenju domaeg ikonkurentnosti na inostranom tritu. U poslednjih desetak godina zaustavljen je opadajuitrend u gajenju ove kulture izmeu ostalog realizacijom agrobudetskih projekata. U elji da se


23/54

21

maksimalno iskoriste prirodni potencijali za uzgoj maslina, koje naa zemlja nesumnjivo ima,proizvoai se stimuliu da podiu nove, i da revitalizuju i odravaju postojee zasade. Takoese stimuliu da uvode potrebnu mehanizaciju i opremu u proces proizvodnje i skladitenjamaslinovog ulja.Mjerama za odravanje postojeih, zasnivanje novih maslinjaka, i uvoenjem novih linijapodrke za nabavku mehanizacije za berbu i preradu, kao i opreme za uvanje i pakovanje,eli se pribliiti stnadardima EU, odnosno poveati proizvodnja ekstra djevianskog i

djevianskog maslinovog ulja.

Ciljevi

poveanje broja stabala masline i poveanje proizvodnje maslinovog ulja visokog kvaliteta; jaanje konkurentnosti domaih proizvoda i proizvodnje u Crnoj Gori; dovoenje starih i visokih stabala u stanje za lake izvoenje agrotehnikih mjera i berbe; osavremenjavanje berbe i proizvodnje maslinovog ulja;

adekvatnije uvanje i pakovanje maslinovog ulja.


zapodrku

Pravo na podrku imaju proizvoai upisani u Registar primarnih proizvoaa hrane biljnogporijekla. Razvoj maslinarstva podrava se kroz:

podizanje novih zasada maslina;

revitalizaciju;

nabavku sistema za navodnjavanje;

nabavku specifine mehanizacije;nabavku opreme za uvanje i pakovanje maslinovog ulja.

Podrka maslinarskom sektoru obuhvata zasnivanje novih i odravanje postojeih, nabavkuopreme za berbu, preradu i uvanje maslinovog ulja.Zahtjev za podrku dostavlja se Ministarstvu u skladu sa prateim javnim pozivom za2015.godinu. Zahtjev se dostavlja iskljuivo na obrascu, koji je sastavni dio javnog poziva, amoe se preuzeti u prostorijama Ministarstva, na sajtu Ministarstva i u kancelarijamaSavjetodavne slube u biljnoj proizvodnji. U javnom pozivu detaljno su opisani:

korisnici podrke;prihvatljive investicije;


visina podrke;

potrebna dokumentacija;

nain podnoenja zahtjeva.

Podrka se realizuje na kraju investicije nakon administrativne i kontrole na licu mjesta, uiznosu do 50% vrijednosti investicije.Maksimalno uee budetskih sredstava po zahtjevu iznosi 5.000.Ukoliko ukupna visina zahtjeva za plaanje za realizovanu investiciju prevazilazi budetomplanirani godinji iznos, visina podrke se proporcionalno smanjuje.

Korisnici Podnosilac zahtjeva koji ispunjava kriterijume propisane u javnom pozivu

Nainplaanja

Podnosiocima zahtjeva na iro raun u skladu sa kriterijumima i uslovima za ostvarivanje pravana podrku.

RealizacijaMinistarstvo, odgovorno lice - generalni direktor Direktorata za poljoprivredu i ribarstvo,Savjetodavna sluba u biljnoj proizvodnji, rukovodilac slube.


Podrka se obezbjeuje na osnovu dostavljene dokumentacije i izvjetaja komisije.Realizacija aktivnosti utvruje se na terenu i izvjetaj dostavlja Ministarstvu.

Nadzor ikontrola Ministarstvo, odgovorno lice - generalni direktor Direktorata za poljoprivredu i ribarstvo inadlene inspekcije.

Finansijskiplan

Komponenta Iznos u

Podrka razvoju maslinarstva 120.000,00

UKUPNO 120.000,00



24/54

22

2.1.6 PODRKA POVRTARSKOJ PROIZVODNJI

Razlozi zapodrku

Struktura i obim proizvodnje povra u Crnoj Gori trenutno je na nezadovoljavajuem nivou.Dominantne kulture su: paradaiz, paprika, kupus i lubenica, dok je proizvodnja ostalih kulturaneznatna i ne zadovoljava domae potrebe.Pored ovoga, veoma je vaan izbor sortimenta pojedinih kultura s aspe kta vremenasazrijevanja i organoleptikih svojstava ploda. Zapostavljen je autohtoni sortiment superiornihorganoleptikih osobina (i u komercijalnoj i u rasadnikoj proizvodnji), i nedovoljno se koriste

mogunosti koje pruaju povoljni agroklimatski uslovi za uzgoj ranih sorti povra.Dakle, poveanje obima proizvodnje, treba da prati prestruktuiranje proizvodnje i mijenjanjenavika proizvoaa u smislu izbora vrste/sorte koju uzgajaju i nivoa primjene mehanizacije uproizvodnom procesu. Visoka investiciona ulaganja mogu biti opravdana, odnosno proizvodnjarentabilna ukoliko se moe realizovati plasman to se postie pravilnim izborom sortimenta iprimjenom agrotehnikih mjera.Ovim programom obezbjeuju se sredstva za podrku uzgoja prije svega autohton ih i izrazitodeficitarnih vrsta povra. Uvaavajui znaajan zemljini potencijal za uzgoj povrtarskih kultura,smatramo da bi pravilnim struktuiranjem povrtarske proizvodnje znaajno smanjili uvoz ovihproizvoda i probleme u plasmanu na domaem tritu.

Ciljevi

podizanje konkurentnosti povrtarske proizvodnje;

intenziviranje uzgoja autohtonih vrsta povra i mogunost izvoza; intenziviranje uzgoja deficitarnih vrsta povra u cilju smanjenja uvoza;

zadovoljavanje potreba domaeg trita ostalim vrstama povra tokom cijele godine; optimalno korienje raspoloivih resursa oranica kroz redovnu obradu povrina pogodnih

za gajenje povrtarskih kultura, potujui principe dobre poljoprivredne prakse.


zapodrku

Pravo na podrku imaju proizvoai upisani u Registar primarnih proizvoaa hrane biljnogporijekla i koji su prijavili proizvodnju za tu godinu.Prihvatljiva investicija je:

proizvodnja autohtonih vrsta povra na minimalnoj povrini od 0,3 ha na otvorenompolju u skladu sa savremenim principima uzgoja i 0,03 ha u zatienom prostoru;

proizvodnja ostalih vrsta povra na povrini od minimalno 0,5 ha na otvorenom polju uskladu sa savremenim principima uzgoja odnosno 0,3 ha u zatienom prostoru;

proizvodnja rasada povra na povriniod minimalno 0,03 ha u zatienom prostoru; nabavka prikljuaka za dvoosovinske i jednoosovinske pogonske maine (za

postavljanje agrotekstila, folija i kapajuih traka, za formiranje bankova,poluautomatskih i automatskih maina za sjetvu, sadilica za rasad, vadilicapovrtarskih krtolastih i gomoljastih kultura, rasturai stajnjaka i mineralnih ubriva,itd.) i samohodnih rotokopaica;

nabavka maina za punjenje kontejnera i saksija supstratom; nabavka ureaja za zatitu bilja u zatienom prostoru -fogeri; nabavka sistema za navodnjavanje (pumpe, crijeva za navodnjavanje, crijevni sistem

za oroavanje).Proizvoa povra podnosi Ministarstvu zahtjev za ostvarivanje prava na podrku sasljedeom dokumentacijom:

uvjerenje o kunoj zajednici; plan proizvodnje za tekuu godinu (obim i struktura proizvodnje); dokaz o kupovini opreme i mehanizacije (raun sa specifikacijom);

dokaz o kupovini sertifikovanog sjemenskog materijala ili o kupovini rasada povra odregistrovanog proizvoaa sjemena i sadnog materijala (fiskalni raun/virman);

Zbog trenutne nemogunosti kupovine sertifikovanog rasada autohtonih vrsta/sorti povra,proizvoai iz sopstvene proizvodnje izdvajaju sjeme, koje u sljedeoj godini koriste zaproizvodnju rasada. Radi podrke razvoja i kontroleproizvodnje autohtonih vrsta i sorti povra,podnosilac zahtjeva za podrku umjesto rauna o kupovini rasada (u ovoj godini), dostavlja:

ugovor o poslovno-tehnikoj saradnji sa proizvoaem koji je upisan u Registarproizvoaa sjemena i sadnog materijala o predaji odreene koliine sjemena u ciljuproizvodnje adekvatne koliine rasada i

potvrdu Fitosanitarne uprave da je evidentiran kao kooperant registrovanogproizvoaa na osnovu Ugovora o poslovno-tehnikoj saradnji sa registrovanimproizvoaem.

Proizvoa rasada povra podnosi Ministarstvu zahtjev za ostvarivanje prava na

podrku sa sljedeom dokumentacijom: zavrni izvjetaj Fitosanitarne uprave o strunoj kontroli proizvodnje i proizvedenim

koliinama rasada;


25/54

23

plan proizvodnje za tekuu godinu (obim i struktura proizvodnje); dokaz o porijeklu sertifikovanog polaznog materijala i supstrata (fiskalni raun/virman i

etiketa pakovanja). Dokaz o porijeklu polaznog materijala za proizvodnju rasadaautohtonih vrsta/sorti je: Ugovor o poslovno-tehnikoj saradnji i ovjerena prijavaproizvodnje od Fitosanitarne uprave za preuzetu koliinu sjemena);

dokaz o kupovini opreme i mehanizacije (raun sa specifikacijom).Rok za dostavljanje zahtjeva je 30. maj odnosno 30. novembar u zavisnosti od vremena

realizacije investicije.Podrka se realizuje na kraju investicije nakon administrativne i kontrole na licu mjesta .Maksimalno uee budetskih sredstava je do 50% vrijednosti investicije, do 3.000 pozahtjevu.Napomena:Ne podravaju se kapajue trake i ostali repromaterijal.Ukoliko ukupna visina zahtjeva za plaanje za realizovanu investiciju prevazilazi budetomplanirani godinji iznos, visina podrke se proporcionalno smanjuje.

Korisnici Poljoprivredni proizvoai koji ispunjavaju propisane kriterijume.

Nainplaanja

Podnosiocu zahtjeva nakon na iro-raun nakon administrativne i kontrole na licu mjesta .

RealizacijaMinistarstvo, odgovorno lice - generalni direktor Direktorata za poljoprivredu i ribarstvo,Savjetodavna sluba u biljnoj proizvodnji, rukovodilac slube.


Realizaciju investicije na licu mjesta utvruje Savjetodavna sluba u biljnoj proizvodnji idostavlja Ministarstvu izvjetaj. Podrka se obezbjeuje na bazi dostavljenog zahtjeva sadokumentacijom i izvjetaja Savjetodavne slube.

Nadzor ikontrola

Ministarstvo, Fitosanitarna uprava i nadlene inspekcije.

Finansijskiplan

Komponente Iznos u

Investicije za uzgoj autohtonih vrsta povra 30.000,00Investicije za uzgoj ostalih povrtarskih kultura 180.000,00

Investicije za proizvodnju rasada povra 50.000,00

UKUPNO: 260.000,00


2.1.7.PODRKA PODIZANJU PLANTANIH ZASADA VIEGODINjEG LjEKOVITOG IAROMATINOG BILJA

Razlozi zapodrku

Na maloj povrini koja zauzima samo 0,01 odsto ukupne povrine svjetskog kopna, na teritorijiCrne Gore, ima 1,2 procenta ukupne svjetske flore to je svrstava na prvo mjesto u Evropi pobroju vrsta na jedinici povrine. Smatra se da od 3.200 vrsta biljaka na crnogorskoj teritoriji, oko400 vrsta pripada ljekovitom bilju.Bogatstvo nae flore uslovljeno je nizom raznovrsnih prirodnih karakteristika: povoljangeografski poloaj, razuen reljef, raznovrsne klimatske prilike, geoloki i pedoloki sastav ihidrografska mrea.Prirodna populacija je, u odsustvu naunih istraivanja, vodi i pokazateljkoje vrste se mogu uspjeno gajiti u datim agroekolokim uslovima.Ovim programom elimo da sprijeimo istrebljenje pojedinih vrsta bilja, kao i da obezbijedimodugoronu snadbijevenost i obim proizvodnje koji e omoguiti proizvodnju eterinog ulja idrugih proizvoda, koji bi mogli da budu crnogorski izvozni brend.

Ciljevi ouvanje prirodne populacije, racionalna eksploatacija samoniklog bilja; poveanje obima proizvodnje plantanim uzgojem ljekovitog i aromatinog bilja i proirenje

asortimana proizvoda , na bazi ljekovitog i aromatinog bilja


zapodrku

Pravo na podrku imaju proizvoai upisani u Registar primarnih proizvoaa hrane biljnogporijekla. Podrka se daje za:

-podizanje plantaa viegodinjeg ljekovitog i aromatinog bilja;Poljoprivredni proizvoa podnosi Ministarstvu zahtjev za ostvarivanje prava na podrku sasljedeom dokumentacijom:

dokaz o kupovini sadnog materijala sa sertifikatom o zdravstvenoj ispravnostifiskalni

raun ili virman;izjava o realizaciji investicije;

uvjerenje o kunoj zajednici;


26/54

24

Uslovi za ostvarivanje prava na podrku:

adekvatna gustina biljnog sklopa (zavisno od biljne vrste), pravilan raspored biljaka(sadnja u redove) i uredan meuredni prostor (odsustvo korova iz zasada);

prijem sadnica min. 90%;

minimalna povrina zasada 0,3 ha;vrijednost investicije do 10.000,00.

Podrava se:

podizanje zasada: alfije (Salvia officinalis), lavande (Lavandula angustifolia), kantariona(Hypericum perforatum), smilja (Helichrysum arenarium), majine duice (Thymus serpyllum) itimijana(Thymus vulgaris), matinjaka (Melissa officinalis), pelina (Arthemisia absinthium) ilincure (Gentiana lutea) i dr.Podrka se realizuje nakon administrativne i in situkontrole. Maksimalno uee budetskihsredstavaje 50% vrijednostiinvesticije, do 5.000po zahtjevu.Rok za dostavljanje zahtjeva je 30. maj odnosno 30. novembar u zavisnosti od vremenarealizacije investicije.Ukoliko ukupna visina zahtjeva za plaanje za realizovanu investiciju prevazilazi budetomplanirani godinji iznos, visina podrke se proporcionalno smanjuje.

Korisnici Poljoprivredni proizvoai koji ispunjavaju propisane kriterijume.Nain

plaanjaPodnosiocu zahtjeva na iro-raun nakon administrativne i in situkontrole.

Realizacija Ministarstvo, odgovorno lice - generalni direktor Direktorata za poljoprivredu i ribarstvo,Savjetodavna sluba u biljnoj proizvodnji, rukovodilac slube.


Realizaciju investicije utvruje Savjetodavna sluba u biljnoj proizvodnji i dostavlja Ministarstvuizvjetaj. Podrka se obezbjeuje na osnovu dostavljenog zahtjeva sa dokumentacijom iizvjetaja Savjetodavne slube.

Nadzor ikontrola

Ministarstvo i nadlene inspekcije.

Finansijskiplan

Komponenta Iznos u Podrka za zasnivanje plantaa viegodinjeg ljekovitog i aromatinog bilja 100.000,00

UKUPNO: 100.000,00

2. MJERE RURALNOG RAZVOJA2.1. Osovina 1. Mjere jaanja konkurentnosti poljoprivrede2.1.8. PODRKA INVESTICIJAMA U PRERADU NA GAZDINSTVIMA

Razlozi zapodrku

Podsticanjem prerade na porodinim gazdinstvima doprinosi se poveanju konkurentnosticrnogorskih poljoprivrednika. S obzirom da ruralna podruja imaju dugu tradiciju u preradirazliitih animalnih i biljnih proizvoda na gazdinstvu ova mjera doprinosi poveanju stepenaprerade sa ciljem da se proces proizvodnje na porodinim gazdinstvima unaprijedi. Proizvodi,kao to su sir, mesne preraevine, razliita pia, preraevine od voa (ukljuujui i masline) ipovra, predstavljaju vaan dio ruralne ekonomije i doprinose unapreivanju ekonomskogpoloaja porodinih gazdinstava. Postoje raspoloivi potencijali koji mogu obogatiti ponudulokalnih proizvoda i omoguiti zapoljavanje stanovnitva, pa i odravanje seoske infrastruktu -re. Ti proizvodi znae i mogunost poveavanja dodate vrijednosti poljoprivredne proizvo dnje,

posebno plasmanom tih proizvoda kroz turizam. Pristup tritu i zadovoljavanje potrebasavremenog potroaa zahtijevaju prilagoavanje obima i kvaliteta, a posebno higijenskihstandarda proizvoda, kao i usaglaavanje sa minimalnim nacionalnim standardima u oblastibezbjednosti hrane i ouvanja ivotne sredine. Potrebne su investicije koje bi omoguile veuproduktivnost rada, razvoj tehnologija i transfer znanja u proizvodnji.

Ciljevi

poboljanje konkurentnosti poljoprivrednih gazdinstava; poveanjedodate vrijednosti poljoprivrednih proizvoda poveavanjem efikasnosti u preradi; uvoenje novih tehnologija i inovacija i otvaranje novih trinih mogunosti; poboljanje kvaliteta proizvoda uz ispunjavanje minimalnih nacionalnih standarda iz oblasti

bezbjednosti hrane i zatite ivotne sredine; ouvanje proizvodnje tradicionalnih domaih proizvoda; obogaivanje turistike ponude specifinim proizvodima visokog kvaliteta.


27/54

25


zapodrku

Pravo na podrku imaju poljoprivredna gazdinstva, koja se bave preradom kao dopunskomdjelatnou, kooperative i grupe proizvoaa koji se udrue za preradu odreenihpoljoprivrednih proizvoda sa poljoprivrednih gazdinstava. Podravaju se investicije u vepostojeu preradu kao i u razvoj novih proizvoda, procesa i tehnologija. Svi projekti moraju ucjelini dokazati ispunjavanje minimalnih nacionalnih standarda iz oblasti bezbjednosti hrane izatite ivotne sredine, koji vae za preradu na poljoprivrednim gazdinstvima.Podrava se: nabavka tehnoloke opreme, kao i adaptacija objekata.

Maksimalno uee budetskih sredstava iznosi do 50% vrijednosti in

Documents

Agrobudžet Crne gore za 2015