00000000001

AKADEMİK PERSONEL VE

LİSANSÜSTÜ EĞİTİMİ

GİRİŞ SINAVI (ALES)

AÇIKLAMA

1. Bu soru kitapçığı, Akademik Personel veLisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı’nın SayısalBölüm’üne ait veSayısal-1 Sayısal-2

Testleri Sözel-1ile Sözel Bölüm’üne ait veiçermektedir.Sözel-2 Testlerini

2. Bu testler için verilen toplam cevaplama süresi180 dakikadır (3 saat).

3. Bu kitapçıktaki testlerde yer alan her sorununsadece bir doğru cevabı vardır. Bir soru içinbirden çok cevap yeri işaretlenmişse o soruyanlış cevaplanmış sayılacaktır.

4. İşaretlediğiniz bir cevabı değiştirmekistediğinizde, silme işlemini çok iyi yapmanızgerektiğini unutmayınız.

5. Bu testler puanlanırken her bölümde doğru

cevaplarınızın sayısından yanlış cevaplarınızın

sayısının dörtte biri düşülecek ve kalan sayı o

bölümle ilgili ham puanınız olacaktır.

6. Cevaplamaya istediğiniz sorudan başlayabilirsiniz.Bir soru ile ilgili cevabınızı, cevap kâğıdında o soruiçin ayrılmış olan yere işaretlemeyi unutmayınız.

7. Sınavda uyulacak diğer kurallar bu kitapçığın arkakapağında belirtilmiştir.

1

SÖZEL BÖLÜM SÖZEL - 1 TESTİ

1. Tertemiz bir suyu bulandırmak ---- bir insa-nı dininden, inancından, görüşünden, ren-ginden, dilinden, tipinden dolayı hor gör-mek, küçük düşürmek, aşağılamak da ----.

A) ne kadar kolaysa - o kadar kolaydır

B) kadar kolay değildir - çok zordur

C) kimse için kolay değildir - kötü bir harekettir

D) istemez kimse - buna benzer

E) gibidir aslında - zor olmasa gerek

2. Ülkemizde, edebiyat dünyasında yaşanan tartışmaların bir bölümü ---- bir bölümü top-lumu tamamen dışlar niteliktedir.

A) tarafsız olabilirken

B) topluma hitap ederken

C) toplumdan kopmuşken

D) öznel bir çerçevedeyken

E) haklı olabilecekken

3. İngilizce biliyorum. İngilizceye çevrilmiş ya-zılarımı kelime kelime kontrol ediyorum; yi-ne de ---- şeyler oluyor. Ancak bunlar o ka-dar da önemli olmuyor.

A) gözden kaçırdığım

B) başarılı olduğum

C) dikkat ettiğim

D) ayrıntıya dikkat ettiğim

E) olumlu

4. (I) Her ülkenin kendine ait bir uzay politikası var; fakat 1958’de Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA)’ni kuran Amerika, bugün ya-rım asırlık tecrübesiyle dünyanın uzay poli-tikasını belirliyor. (II) Amerika dünyanın en çok beyin göçü alan ülkesi aynı zamanda. (III) Üniversiteler ve araştırma kurumlarıyla ortak projeler üzerine çalışarak hem istih-dam sağlıyor hem de uzayla ilgili yepyeni teknolojiler üretiyor. (IV) Yaptığı bu yatırım-ların meyvelerini de elbette topluyor. (V) Cep telefonundan tutun da lenslere kadar haya-tımızı kolaylaştıran pek çok buluşun ve hatta bilgisayarların bugünkü noktaya gelmesinin temelinde bile uzay çalışmaları yatıyor.

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

5. (I) Video sanatı, televizyon veya sinemanın aksine, sanatsal işlerin bir alt türüdür. (II) Film ile arasında birçok paralellik ve ilişki olmasına rağmen video sanatı film değildir. (III) Video sanatı ile sinema arasındaki fark-lardan birisi; videonun, sinemanın dayandığı birçok temele dayanmaması; oyuncu, diya-log, senaryo gibi öğelere bağımlı olmaması-dır. (IV) Bu fark, videoyu sinemanın diğer türlerinden de ayırır. (V) Günümüz video sa-natı yönetmenlerinin sanat anlayışları sine-ma yönetmenlerininkinden çok farklıdır.

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

1. – 3. SORULARDA, CÜMLEDEKĐ BOŞLUĞU ANLAM BAKIMINDAN EN UYGUN BĐÇĐMDE TAMAMLAYAN SEÇENEĞĐ BULUNUZ.

4. – 7. SORULARDA, SIRASIYLA OKUNDUĞUN-DA, NUMARALANMIŞ CÜMLELERDEN HAN-GĐSĐNĐN PARÇANIN ANLAM BÜTÜNLÜĞÜ BOZDUĞUNU BULUNUZ.

Sınavın bu bölümünden alacağınız standart puan, Sözel Ağırlıklı ALES Puanınızın (ALES-SÖZ) hesaplanmasında 0,4; Eşit Ağırlıklı ALES Puanınızın (ALES-EA) hesaplanmasında 0,4; Sayısal Ağır-lıklı ALES Puanınızın (ALES-SAY) hesaplanmasında 0,3 kat sayısıyla çarpılacaktır. BU BÖLÜMDE CEVAPLAYACAĞINIZ TOPLAM SORU SAYISI 50'DİR.

2

6. (I) Esperanto (“ümit eden” anlamında), ana-dilleri farklı olan insanlar arasında anlaşma-yı amaçlayan yapay bir dildir. (II) 1887’de Po-lonyalı Musevi asıllı göz doktoru Ludwik Lejzer Zamenhof tarafından icat edilmiştir. (III) Dr. Zamenhof’un bulunduğu bölgedeki insanlar Lehçe, Rusça, Yidiş gibi farklı diller konuşuyorlardı. (IV) Esperanto, Hint - Avru-pa dilleri arasında sayılabilir; ancak biçimce Macarca, Türkçe gibi bitişken dillere benzer. (V) Zamenhof bu insanların birbiriyle anlaş-malarını kolaylaştırmak için hiç değişmeyen ve istisnası olmayan 16 ana kurala dayalı ve kelimelerinin köklerini genellikle bu Avrupa dillerinden alan Esperanto dilini icat etti.

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

7. (I) Tiyatro, insanla birlikte doğmuş bir sanat türüdür; fakat çok eskiden hangi isimlerle anıldığı bilinmemektedir. (II) Tiyatro terimi genellikle “temsil edilen eser” anlamında kullanılır. (III) Yunanca “theatron” sözcü-ğünden gelmektedir; çünkü günümüzdeki anlamıyla çağdaş tiyatronun tarihi, bağ bo-zumu tanrısı Dionysos adına yapılan dinsel törenlere dayanmaktadır. (IV) Bu törenlerin ilki M. Ö. 534 yılında Atina’da yapılmıştır. (V) Tiyatro, olayları oluş halinde seyirciye gösteren bir sanattır.

A) I . B) II. C) III. D) IV. E) V.

8. Geçen hafta Akdeniz üzerinden gelen yağışlı ve sıcak havanın etkisi altına giren Doğu Anadolu’ya Sibirya soğukları geri döndü.

A) Doğu Anadolu Türkiye’nin en soğuk bölge-sidir.

B) Doğu Anadolu’da yıllık sıcaklık ortalamala-rı mevsim normallerinin üstündedir.

C) Doğu Anadolu daha önce de soğuk hava-nın etkisi altında kalmıştır.

D) Doğu Anadolu insanı soğuk havaya alış-mıştır.

E) Doğu Anadolu’da hava sıcaklıkları düzenli bir şekilde seyretmemiştir.

9. Gelişmiş ülkelerde ortalama yetmiş yaşın üstüne çıkan kadınlar, erkeklerden beş altı yıl daha çok yaşıyorlar.

A) Günümüzde kadınların ortalama ömürleri erkeklerden fazladır.

B) Kadınların daha uzun ömürlü olmaları bes-lenme alışkanlığıyla ilgilidir.

C) Gelişmiş ülkelerde kadınlar kendilerine daha iyi bakmaktadır.

D) Gelişmiş ülkelerde erkeklerin ortalama ömürleri kadınlarınkinden kısadır.

E) Kadınların daha uzun ömürlü olmaları stressiz bir hayat sürmelerinden kaynak-lanmaktadır.

10. Havacılık sektöründeki hızlı büyüme nede-niyle THY’deki yabancı pilotlar gözden düş-meye başladı.

A) THY genellikle yabancı pilotlarla çalışmak-tadır.

B) Havacılık sektöründeki büyüme THY’yi olumsuz etkilemiştir.

C) THY dünyanın en saygın şirketlerinden bi-ridir.

D) Yabancı pilotlar çalışmak için genellikle THY’yi tercih etmektedir.

E) Havacılık sektöründeki büyüme THY’nin pilot kadrosunu etkilemiştir.

8. - 11. SORULARDA, BAŞTA VERĐLEN CÜM-LELERDEN KESĐN OLARAK ÇIKARILABĐLECEK YARGIYI BULUNUZ.

3

11. Türkiye’nin ilk bilim merkezlerinden Feza Gürsey Bilim Merkezi, öğrencilerin eğlenceli bir ortamda fen bilgisi öğrenmelerine yar-dımcı oluyor.

A) Türkiye’de birden çok bilim merkezi bu-lunmaktadır.

B) Feza Gürsey Bilim Merkezi, MEB tarafın-dan da desteklenmektedir.

C) Öğrenciler, Bilim Merkezi’nde sınavlarına daha iyi hazırlanmaktadır.

D) Türkiye, bilim merkezlerine gereken önemi vermektedir.

E) Feza Gürsey Bilim Merkezi lise öğrencile-rine hizmet vermektedir.

12.

I. bir yapıta imzasını attı

II. olaylara yüreğiyle bakmasını bilen

III. röportaj ve araştırmalarıyla kaynak

IV. bu yazar denemeleri

V. olarak da kullanılan değerli

Yukarıdaki sözler kurallı ve anlamlı bir cüm-le oluşturacak biçimde sıralandığında, han-gisi baştan ikinci olur?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

13.

I. güçlü bir dil olduğu düşünülünce dilimizin

II. konuşulan yapısal karakteri çok

III. bilincine varmaya çalışmak

IV. Türkçenin çok geniş bir bölgede

V. tatlı bir uğraştır

Yukarıdaki sözler kurallı ve anlamlı bir cüm-le oluşturacak biçimde sıralandığında, han-gisi baştan dördüncü olur?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

14.

I. konunun özgünlük taşıması hem de roman

II. ayrıntılarıyla işlenmesinden kaynaklanır

III. toplumsal yanları gösterilerek işlenen

IV. eserin başarısı hem ekonomik ve

V. kişilerinin karakteristik özelliklerinin

Yukarıdaki sözler kurallı ve anlamlı bir cüm-le oluşturacak biçimde sıralandığında, han-gisi birinci olur?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

15.

I. baskısıyla annesini öldürerek işlediği

II. kabullenemeyecek ve anlamlandıramaya-caktı

III. bu cinayeti hiçbir zaman

IV. uğruna akrabaları ve köylülerin

V. Hasan henüz dokuz yaşında aile onuru

Yukarıdaki sözler kurallı ve anlamlı bir cüm-le oluşturacak biçimde sıralandığında, han-gisi baştan üçüncü olur?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

16.

I. evvel dinleyicilere üst üste birkaç

II. bir yer olursa hemen

III. sorun diye ihtar etti

IV. defa sözlerimde anlamadığınız

V. konuşmacı söze başlamadan

Yukarıdaki sözler kurallı ve anlamlı bir cüm-le oluşturacak biçimde sıralandığında, han-gisi baştan ikinci olur?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

4

17.

I. bir soluk getiren yazar hikayelerinde

II. insanın zavallılığını ve gücünü

III. 1930’lu yıllarda öyküye taze

IV. ve destansı bir biçimde yansıttı

V. sarsılmaz bir üslupla masalsı

Yukarıdaki sözler kurallı ve anlamlı bir cüm-le oluşturacak biçimde sıralandığında, han-gisi sonuncu olur?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

18.

I. Ama tahminler on üçüncü yüzyılın ikinci yarısıyla on dördüncü yüzyılın başlarında yaşadığı yönünde.

II. Tam olarak ne zaman doğduğu, ne zaman öldüğü de bilinmiyor.

III. Nerede doğup yaşadığı konusunda bir bilgi yok ne yazık ki.

IV. Tahminler doğruysa karışık bir dönemde yaşadığı kesin.

V. Yunus Emre konusunda sağlıklı bir bilgiye ulaşmak gerçekten zor.

Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluş-turacak biçimde sıralandığında, hangisi baş-tan dördüncü cümle olur?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

19.

I. Müzik ise sanat dallarının belki de en eski-sidir.

II. Sanatın tarihi, insanın tarihi ile yaşıttır.

III. Sözgelimi ay, güneş, gezegenler ve mev-simlerin her biri belli bir ritm ve uyum öğe-lerini taşır.

IV. Ayrıca insan bedeninin yapısı da böyle bir uyum içindedir.

V. İlk Çağ düşünürleri müziğin temelini içinde yaşadığımız doğal düzenin uyumuna bağ-lamıştır.

Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluş-turacak biçimde sıralandığında, hangisi baş-tan ikinci cümle olur?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

20. “Sanat, doğanın bir kişilik açısından görünüşü-dür.” sözüyle aşağıdakilerden hangisini anla-tılmak istenmiştir?

A) Sanatın ancak gerçek sanatçılarla ilerle-yebileceğini

B) Doğanın sanatla bir güzelliğe dönüşebildi-ğini

C) Sanatçının doğayı öznel bir yaklaşımla ye-niden oluşturduğunu

D) Sanatçıların hepsinin aynı görüşte olama-yacağını

E) Doğanın güzelliğinin sadece sanatla anla-şılabileceğini

21. “Bir şeyi siz beyaz olarak görürken ben siyah olarak görebilirim; fakat bir buluşma yerimiz ya-ni bir gri alan her zaman vardır.” diyen biri için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Hoşgörülü B) Uzlaşmacı

C) Barışçı D) Kararsız

E) Düşünceli

22. Sanatçı, çevresindeki tüm değişimlerden etkile-nirken bunları değiştiren, etkileyen ve bu deği-şimi eserlerine yansıtan kişidir.

Bu cümleden sanatçıyla ilgili olarak aşağı-dakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Çevresiyle sürekli bir etkileşim halinde-dir.

B) Etrafında olanlara duyarsız kalamayan kişidir.

C) Çevresini etkileme gücüne sahip kişidir.

D) Tüm eserlerinde öznel davranmak zo-rundadır.

E) Eserlerinden onun dış dünyayla olan bağlantısı görülebilir.

5

23. Tolstoy “Değerli yapıt, yazarın kalemini hokka-ya her batırışta mürekkebine kendinden bir şey-ler katarak oluşturduğu yapıttır.” sözüyle aşa-ğıdakilerden hangisini vurgulamaktadır?

A) Ancak sanatı yükselten kişinin sanatçı ola-bileceğini

B) Sanat eserinin değerinin sadece sanatçı-larca anlaşılabileceğini

C) Sanat eserinin niteliğinin sanatçının öznel-liğiyle arttığını

D) Sanatçının her zaman öznel bir yaklaşım sergileyeceğini

E) Sanatın ve sanatçıların değerinin kimi za-man anlaşılmadığını

24. Bu yazar en küçük ve en karışık olaylardan ilginç hikâyeler çıkarır. Bilirsiniz ki insan, yapısı gereği hep güzel şeyler ister. Bu yazar da buna bağlı olarak hikâyelerini acı sonlarla bitirmez. Hikâyelerinde sade dil kullanılır. Ayrıca heye-canlı bir anlatımı vardır. Bu yüzden hikâyelerini okurken ----.

Bu parça aşağıdaki deyimlerden hangisiyle en uygun şekilde tamamlanabilir?

A) hop oturup hop kalkarsınız

B) ayaklarınız yerden kesilir

C) üzerinize bir ağırlık çöker

D) gözünüzden yaş gelir

E) içiniz daralır

25. IX. yy.dan başlayarak Basklar, Gascogne Körfe-zi’nde balina avlamaya koyuldular ve bu amaçla kıyılarda gözetleme kuleleri kurdular. Batı Avrupa kıyılarındaki balinalar tükenince de, Kuzey Buz Denizi’nde yaşayan balinaların peşine düştüler. Daha sonraki yıllarda Hollandalılar, Fransızlar, Ruslar, İskandinavyalılar, İngilizler ve Amerikalılar da balina avına başladılar. 1867’de zıpkın topunun bulunmasıyla balina avcılığı bir sanayiye dönüştü. Günümüzde balina avlayan başlıca ülkeler Japon-ya ve Rusya’dır.

Bu parçaya göre, balina avcılığının bir sana-yiye dönüşmesini başlatan gelişme aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Dünya genelinde sanayi sektörünün hızla gelişmesi

B) Balina fiyatlarının artması

C) Avcılıktan geçim sağlayanların artması

D) Balıkçılığa olan ilginin artması

E) Zıpkın topunun geliştirilmesi

26. Bizler yabancılarda gördüğümüz şeyleri kayıtsız şartsız kabul eden bir toplumuz. Çağdaşlığı ise geçmişimizi, kendimize özgü olanı tümüyle red-detmek şeklinde yorumlarız. El emeği göz nu-ruyla yapılmış bir şeye burun kıvırır, aynı şeyin fabrikada yapılmasına özeniriz. Nitekim, Batı’da bu sözünü ettiğim el yapımı ürünler için kullanı-lan “artizan” sözcüğünün karşılığı bizde yoktur. Nedir bu artizan ürünler? Örneğin yöresinde, doğal ortamında köylünün yaptığı peynirler, kü-çük imbiklerde damıtılmış mahalli içkiler, yerel dondurma ve benzeri sütlü gıdalar, belli yörele-rin özelliği olan zeytinlerinden sıkılmış sızma zeytinyağları, mahalli çörek, börek... Bizde bu gibi artizan ürünler ne yazık ki ilkel, kaba saba, hatta sağlıksız olarak algılanır. Artizanın karşıtı ise fabrikasyon ürünlerdir. Artizan pazarlarda satılır, fabrikasyon ise marketlerde ve süper-marketlerde. Pazarda satılan kötüdür, hiper-markette satılan ise iyi. Sokak tezgâhlarında sa-tılan her yiyecek pistir, zararlıdır, dört duvar arasında yenen yiyecekler ise iyi ve kaliteli...

Bu parçada yazarın eleştirdiği durum aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Halkın doğal ürünlerle beslenme giderlerini gittikçe kısması

B) El yapımı doğal ürünlerin fabrikasyon ürünlerden pahalı olması

C) Fabrikasyon ürünleri tercih eden halkın el yapımı ürünlere ön yargıyla yaklaşması

D) Halkın yabancıların tükettiği her şeyi sor-gulamadan tüketmesi

E) Halkın beslenme konusundaki bilgisini artı-racak yayınların yetersizliği

27. (I) Eskiden, kalp sağlığını korumak kolaydı. (II) Dengeli beslenmek, içkiden uzak durmak ve hafif bir egzersiz sağlıklı bir hayat için yeterliydi. (III) Bu standartlara uyanlar sağlıklı bir hayat sürdükleri inancı içinde, kendilerini fazla sıkma-dan yaşayıp gidiyorlardı. (IV) Standartların dışı-na çıkanlar ise neyin yanlış neyin doğru oldu-ğunu bildikleri için, geriye dönüşü kolay bir yol-da yürümenin rahatlığını yaşıyorlardı. (V) Uz-manların tavsiyelerini yerine getirmeye çalışan bu insanlar, tüm çabalarının boşa gittiğini gö-rünce, tavsiyelere şüphe ile yaklaşmaya başla-dılar. (VI) Kalp sağlığı, günümüzde bir an bile göz ardı edilemeyecek kadar önemli bir konu-dur.

Bu parça iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci paragraf kaçıncı cümleyle başlar?

A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.

6

28. İnsanlar arasındaki iletişim gün geçtikçe daha sıkıntılı bir hâl alıyor. Kendimize bile tahammül edemediğimizden diğer insanlardan kopuyoruz. Giderek birbirini anlamayan, dinlemeyen kala-balıklara dönüşüyoruz. Hepimiz kendimizi ku-sursuz saydığımızdan bu kopukluğun sorumlu-luğunu başkalarının omuzlarına atıyoruz. Sonra her fırsatta “kimsenin bizi anlamadığını” söyle-yip içimizi ferahlatıyoruz.

Bu parçaya dayanarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A) İnsanlar arasında iletişimsizlik vardır.

B) İnsanlar kendilerini hatasız sayarlar.

C) Bencil insanlar suçu başkasında arar.

D) İnsanlar birbirini yeterince anlamamakta-dır.

E) Toplumsal sorunlar bireye yansır.

29. Montaigne’nin Denemeler’ i sık sık okuduğum kitaplardan biridir. Gecenin geç vakitlerinde ko-nuşacak birini aradığım zaman Denemeler’i açar, Montaigne ile konuşmaya başlarım. Onda kendisinden söz ederken bizden söz eden, bizi dinlemeye hazırlanan bir hal vardır. Havanın yağışlı ve güneşli oluşuna göre inanışları da başkalaşan bu iklim adamı, hayatının en tatlı yıllarını basık tavanlı kitap odasına kapanarak zevk içinde Denemeler’ini yazmakla geçirmiştir.

Bu parçaya göre Montaigne’nin Denemeler’i ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebi-lir?

A) Okura, sanatsal bir keyif verir.

B) Akıcı bir dili vardır.

C) Edebi değeri vardır.

D) Okunurluğunu günümüzde de yitirmemiş-tir.

E) Edebiyat alanındaki başat eserlerden biri-dir.

30. Uzun, upuzun denemelerimi parça parça yazar, onları sonradan birbirine eklerim. Bu parçalar kafamda önceden belirlenmiştir. Yalnız, kurgu-ya yani o büyük yapıya, Çin Seddi’ne geçerken parçaların yerlerini değiştirdiğim ya da onları böldüğüm olur. Kurguyu bitirdikten sonra da denemeyi, baştan başlayarak, yeniden yazma-ya koyulurum. Kendi gözyaşlarıma bile bak-mam, yeni budamalara girişirim. Şu var ki bu parçaların hazırlığı çok önceden yapılmıştır. Onlarla ilgili kitaplar okunarak bir sürü fiş çıka-rılmıştır, parçanın cümleleri kafamda oluşturul-muştur. Yazarken bu fişlerden, bu alıntılardan çoğunu elemeye de büyük bir özen gösteririm.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisinden yararlanılmamıştır?

A) Mecaz anlamlı sözcük

B) Benzetme

C) İkileme

D) Öznel anlatım

E) Tanımlama

31. Günümüzün ürkütücü hastalıklarından biri olan Alzheimer’ı tamamen ortadan kaldıracak bir te-davi ne yazık ki bulunamamıştır. Fakat hastalı-ğın ilerleme hızını durduracak ya da yavaşlata-cak bazı yeni tedavi olanakları bulunmaktadır. Üzerinde çalışılan yeni ilaçlar, beyindeki sinir hücrelerinin hasarı sonucu azalmış olan asetil-kolin adlı haberci madde miktarının dengelen-mesine yardım ederek zihinsel işlevleri korur. İlaç tedavisi, Alzheimer hastalığını tamamen durdurmaz, fakat bellek kaybı dahil, çeşitli zi-hinsel bozukluk belirtilerinin azalmasını sağlar..

Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine

verilmiş bir yanıttır?

A) Alzheimer üzerine yapılan araştırmalar ne-lerdir?

B) Alzheimer’ın kesin bir tedavisi var mıdır?

C) Alzheimer en çok kimlerde görülmektedir?

D) Alzheimer, hastayı günlük yaşamdan uzaklaştırır mı?

E) Alzheimer, daha çok hangi yaşlarda ortaya çıkmaktadır?

7

32. İşin özüne baktığımızda, aslında bütün fotoğ-rafçılar birbirinden farklıdır; her gözün farklı görmesi gibi, gördüğünü de aynı fotoğraflaması mümkün değildir. Ben de zaman zaman diğer çalışmalara benzer fotoğraflar çekmeye çalışı-yorum; fakat her fotoğrafta yine kendi bakışımı görüyorum. Manzara tek olsa da çok farklı fo-toğraflar ortaya çıkmıyor.

Bu parça aşağıdaki soruların hangisinin ce-vabı olabilir?

A) Fotoğraflarınızı çekerken gerçeğe ne ka-dar sadık kalırsınız?

B) Sizi diğer fotoğrafçılardan farklı kılan şey nedir?

C) Fotoğraf çekerken hangi kriterleri göz önünde bulundurursunuz?

D) Fotoğraf sanatında kendinizi hangi nokta-da görüyorsunuz?

E) Fotoğrafçılar benzer ürünler ortaya koyabi-lir mi?

33. İkinci Dünya Savaşı’nın neden olduğu kayıplar-dan büyük ölçüde etkilenen Avusturya nüfusu, oldukça düşük bir oranda artmaktadır; bunun nedeni doğumların, yüksek ölüm oranını karşı-layamamasıdır. Ayrıca nüfus dağılımı eşit de-ğildir. Yüksek doğum oranına karşın, dağlık bölgelerde nüfus seyrektir. Genel olarak, nüfu-sun artışı, büyük ya da küçük olsun, kentlere yaramakta, geçiş yolları üstünde bulunan kent-ler hızla gelişmektedir.

Bu parçaya göre, Avusturya nüfusunun artış oranının düşük olması aşağıdakilerden han-gisiyle açıklanmaktadır?

A) Diğer ülkelere göçlerin artması

B) Doğum kontrol uygulamalarının yaygın-laşması

C) Doğum oranının ölüm oranını karşılaya-maması

D) Genç nüfusun hızlı bir şekilde azalması

E) Sağlıksız yaşamın doğurganlık üzerinde etkili olması

34. Bu parçaya göre Avusturya’daki nüfus artışı aşağıdakilerden hangisine neden olmakta-dır?

A) Geçiş yollarındaki kentlerin gelişmesine

B) Sanayide üretim hacminin artmasına

C) Kültürel etkinliklerin artmasına

D) Diğer ülkelere göçlerin artmasına

E) Ülkenin ekonomik açıdan zorlanmasına

Batıdaki anlamı göz önünde tutulursa Buddha-cılığın tam anlamıyla bir “din” olduğu söylene-mez. Buddhacılıkta, Tanrı da, tanrılar da, tanrı-çalar da yoktur ve bu özellik, bütün geleneksel öğretiler arasında Buddhacıların en ilgi çekici yanıdır. Buddhacılıkta, kurtarıcı bir kişilik olarak düşünülen bir Tanrı’ya tapınmanın, insanın kendinden başka bir varlığa başvurmaya yö-nelmesinin tehlikeli olduğu üstünde durulur. Buddhacılığı benimsemiş kişi, acıdan, ölümden, ruh göçünden kurtulmak için, kendi çabasından başka şeye güvenmemelidir. Buddha, “Meşale-niz ve sığınağınız, kendiniz olmalısınız.” demiş, bununla öğretisinin temelini kavramaya çalışan herkesin, bu meşale ve sığınağa ulaşabileceğini anlatmıştır.

35. Bu parçaya göre, Buddhacılığın diğer öğreti-lerden ayrılan yönü aşağıdakilerden hangi-sidir?

A) Dinsel törenlerin toplu bir şekilde yapılması

B) Sadece doğuştan girilebilen bir din olması

C) Ölümden sonra hayat inancının olması

D) Tanrı ve tanrıça kavramlarının kabul edil-memesi

E) Kişiyi sosyal ortamdan uzaklaştırmak is-temesi

36. Bu parçaya göre, Buddhacılığın temel ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mütevazı bir yaşamı telkin etmesi

B) Kişiyi kendi çabasının önemine inandırma-sı

C) İnsanı dünya işlerinden uzaklaştırması

D) Tanrı’yı öğretinin merkezine oturtması

E) Nefsin köreltilmesi gerektiğine inanması

35. VE 36. SORULARI AŞAĞIDAKĐ PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ.

33. VE 34. SORULARI AŞAĞIDAKĐ PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ.

8

Günümüzde, dünya nüfusundaki artış ve ölüm oranının düşmesi nedeniyle, özellikle Üçüncü Dünya Ülkeleri’nde görülen yetersiz beslenme ve açlığa karşı savaş, uluslararası sorunların başlıcalarından biridir. Besin alımında genel bir eksiklik zayıflamaya, temel metabolizmanın düşmesine, kalp hızında yavaşlamaya, atarda-mar basıncının (tansiyon) düşmesine yol açar. Biyolojik açıdan kanın pıhtılaşma süresi kısalır ve kandaki üre düzeyi yükselir. Beden gücü bü-yük ölçüde azalır; enerji verimi düşer.

37. Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi yetersiz beslenmenin sonuçlarından biri de-ğildir?

A) Kandaki ürenin yükselmesi

B) Kalp hızının yavaşlaması

C) Atardamar basıncının azalması

D) Kanın pıhtılaşma süresinin kısalması

E) Şekerin yükselmesi

38. Bu parçaya göre, geri kalmış ülkelerde görü-len beslenme sorunları aşağıdakilerden hangisiyle açıklanmaktadır?

A) Tarım alanlarının azalması

B) Doğal zenginliklerin gitgide azalması

C) Dünya nüfusu artarken ölüm oranının düşmesi

D) Ülkelerin milli gelirlerini ağırlıklı olarak sa-vunmaya ayırması

E) Savaşların ve doğal afetlerin artması

Hiçbir tür, öbüründen bağımsız değildir. Yiyecek bulma düzeyinde olduğu gibi, ortamı aynı du-rumda tutma gibi daha yüksek bir düzeyde de, türler bu dengeyi sürdürmede önemli rol oynar; dolayısıyla, bu ortamda yaşayabilmeleri için de birbirlerine gereksinimleri vardır. Sözgelimi, bit-kilerin üstünde yetiştiği, onlara besin sağlayan toprakta, onları besleyecek kadar maden tuzu ve su bulunması gerekir. Bitkiler ve bakteriler güneş ışınlarının enerjisiyle kimyasal maddeleri ve daha karmaşık maddeleri oluştururlar. Bö-ceklerin ve bitkilerin işbirliği, her tür yaşamı ola-naksızlaştıracak organik artıkların ortadan kalkmasını sağlar. Bu atıklar bazı bitkiler, hay-vanlar, böcekler ve balıklar tarafından besin olarak kullanılır. Bazı hayvanlar da başka hay-vanları, besin ya da besin üreticisi olarak kulla-nırlar. Dolayısıyla, insanoğlunun zararlı saydığı böceklerin ve hayvanların, çevre sistemindeki işlevleri son derece önemlidir.

39. Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir?

A) Doğada bitkilerin sağladığı faydayı hiçbir canlı sağlayamaz.

B) Doğadaki her canlı türünün bir işlevi vardır.

C) Toprakların verimli olması, üzerinde yaşa-yan bitkilere bağlıdır.

D) Güneş ışınları bitki ve bakterilerin çalışma-sı için gereklidir.

E) Bazı hayvanlar başka hayvanları besin olarak kullanır.

40. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin işle-viyle ilgili bilgi yoktur?

A) Bitkiler

B) Böcekler

C) Güneş ışınları

D) Maden tuzu

E) Rüzgarlar

39. VE 40. SORULARI AŞAĞIDAKĐ PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ.

37. VE 38. SORULARI AŞAĞIDAKĐ PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ.

1

1. DENEME ALES SÖZEL TEST - 1

1. Parçada insanları çeşitli özelliklerin-den dolayı küçük düşürmek, tertemiz bir suyu bulandırmayla karşılaştırıla-rak anlatılmıştır. Parçaya göre nasıl ki tertemiz suyu bulandırmak kolaysa insanları dininden, inancından, görü-şünden, renginden, dilinden, tipinden dolayı, hor görmek, küçük düşürmek, aşağılamak da kolaydır.

Doğru yanıt A’dır.

2.

Cümlede edebiyat dünyasındaki tartışmalara ilişkin, olumlu ve olumsuz olmak üzere karşıt iki durum verilmiş-tir. Dolayısıyla ilk boşluğa olumlu bir durum ortaya çıkaran ifade getirmek gerekir. İçerik dikkate alınırsa bu eleştirilerin bir kısmının topluma hitap ettiği bir kısmının da aksi bir durum sergilediği görülecektir. Bu durumda B seçeneğindeki ifade en uygunudur.

Doğru yanıt B’dir.

3.

Cümlede “yine de” ifadesi bir önceki ifadeye ('kelime kelime kontrol ediyorum, yine de�) karşıt bir yargı sunulacağını gösterir. Buradan da A seçeneğine gidilir.

Doğru yanıt A’dır.

4. Parçanın bütününde, Amerika’nın uzay çalışmaları ile diğer ülkelerin uzay çalışmaları karşılaştırılmış ve Amerika’nın bu konuda diğer ülkeler-den daha fazla yatırım yaptığından söz edilmiştir. II. cümlede Ameri-ka’nın en fazla beyin göçü alan ülkesi olduğundan söz edildiği için parçanın anlam bütünlüğü bozulmuş-tur.

Doğru yanıt B’dir. 5. Parçanın bütününde, video sanatı ile sinema arasındaki farklar anlatılırken V. cümlede video sanatı yönetmenle-riyle sinema sanatı yönetmenleri arasındaki farktan söz edilmiştir

Doğru yanıt E’dir.

6. Parçada Esperanto’nun tanımı ve nasıl ortaya çıktığı anlatılırken IV. cümlede Esperanto’nun ait olduğu dil grubuna değinilmiştir.

Doğru yanıt D’dir.

7. Parçada tiyatro kavramı ve tiyatro-nun tarihçesinden söz edilmektedir. V. cümlede tiyatronun tanımı yapıl-mıştır.

Doğru yanıt E’dir. 8. Verilen öncülde “Sibirya soğukları geri döndü.” ifadesi daha önce de bu soğukların görüldüğünü gösterir.

Doğru yanıt C’dir. 9. Öncülde “... ortalama yetmiş yaşın üstüne çıkan kadınlar, erkeklerden beş altı yıl daha çok yaşıyorlar.” ifadesinde gelişmiş ülkelerde kadınla-rın ortalama ömürlerinin erkeklerin ortalama ömürlerinden daha uzun olduğu anlaşılmaktadır. Dolayısıyla D seçeneğindeki “Gelişmiş ülkelerde erkeklerin ortalama ömürleri kadın-lardan kısadır.” ifadesi kesin olarak söylenebilir.

Doğru yanıt D’dir. 10. “Havacılık sektöründeki büyüme nedeniyle” ifadesi sektörde THY’nin pilot kadrosunun bu büyümeden bir şekilde etkilendiğini anlatmak için kullanmıştır.

Doğru yanıt E’dir. 11. Öncülde “Türkiye’nin ilk bilim mer-kezlerinden” ifadesi bu merkezin tek olmadığını gösterir.

Doğru yanıt A’dır. 12. Numaralı sözler “Olaylara yüreğiyle bakmasın bilen / bu yazar deneme-leri / röportaj ve araştırmalarıyla kaynak / olarak da kullanılan değer-li / bir yapıta imzasını attı.” şeklinde sıralandığında anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulur. (II - IV- III - V - I)

Doğru yanıt D’dir.

13. Numaralı sözler “Türkçenin çok geniş bir bölgede/ konuşulan yapı-sal karakteri çok / güçlü bir dil olduğu düşünülünce dilimi-zin/bilincine varmaya çalışmak / tatlı bir uğraştır.” şeklinde sıralandı-ğında anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulur. (IV- II - I - III - V)

Doğru yanıt C’dir.

14. Numaralı sözler “Eserin başarısı hem ekonomik ve / toplumsal yan-ları gösterilerek işlenen/konunun özgünlük taşıması hem de roman / kişilerinin karakteristik özellikleri-nin / ayrıntılarıyla işlenmesinden kaynaklanır.” şeklinde sıralandığında anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturu-lur. (IV - III - I - V - II)

Doğru yanıt D’dir. 15. Numaralı sözler “Hasan henüz do-kuz yaşında aile onuru / uğruna akrabaları ve köylülerin / baskısıyla annesini öldürerek işlediği / bu cinayeti hiçbir zaman / kabullen-meyecek ve anlamlandıramayacak-tı.” şeklinde sıralandığında anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulur. (V- IV- I –III - II)

Doğru yanıt A’dır. 16. Numaralı sözler “Konuşmacı söze başlamadan / evvel dinleyicilere üst üste birkaç / defa sözlerimde anlamadığınız / bir yer olursa he-men / sorun diye ihtar etti.” şeklinde sıralandığında anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulur. (V - I - IV - II - III)

Doğru yanıt A’dır.

17. Numaralı sözler “1930’lu yıllarda öyküye taze / bir soluk getiren yazar hikâyelerinde / insanın zaval-lılığını ve gücünü / sarsılmaz bir üslupla masalsı / ve destansı bir biçimde yansıttı.” şeklinde sıralan-dığında anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulur. (III - I - II - V - IV)

Doğru yanıt D’dir.

2

1. DENEME ALES SÖZEL TEST - 1

18. Verilen cümlelerle V-III-II-I-IV şeklinde sıralama yapıldığında anlamlı bir paragraf elde edilir: “Yunus Emre konusunda sağlıklı bir bilgiye ulaşmak gerçekten zor. Nerede doğup yaşadığı konusunda bir bilgi yok ne yazık ki. Tam olarak ne zaman doğduğu, ne zaman öldüğü de bilinmiyor. Ama tahmin-ler on üçüncü yüzyılın ikinci yarı-sıyla an dördüncü yüzyılın başla-rında yaşadığı yönünde. Tahminler doğruysa karışık bir dönemde yaşadığı kesin.”

Doğru yanıt A’dır.

19. Verilen cümleler II - I - V - III - IV şeklinde sıralandığında anlamlı bir paragraf oluşturulur: “Sanatın tarihi, insanın tarihi ile yaşıttır. Müzik ise sanat dallarının belki de en eskisidir. İlkçağ düşü-nürleri müziğin temelini içinde yaşadığımız doğal düzenin uyumu-na bağlamıştır. Sözgelimi ay, gü-neş, gezegenler ve mevsimlerin her biri belli bir ritim ve uyum öğelerini taşır. Ayrıca insan bedeninin yapısı da böyle bir uyum içindedir.”

Doğru yanıt A’dır.

20. Verilen cümlede “kişilik açısından” ifadesi öznellikle ilgilidir. Dolayısıyla sanat, doğanın kişinin bakışıyla yan-sıtılmasıdır. Sanatçı algıladıklarını öznel bir şekilde eserlere yansıtır.

Doğru yanıt C’dir.

21. Cümleyi söyleyen kişinin siyah ile beyaz arasında bir nokta yakalanabi-leceğine inanması onun “hoşgörülü, uzlaşmacı, barışçı ve düşünceli” olduğunu gösterebilir. Fakat “karar-sızlık”, tercih yapamama durumudur ve sözü edilen kişinin kararsız oldu-ğunu gösterecek bir ifadeye yer ve-rilmemiştir.

Doğru yanıt D’dir.

22. Cümlede sanatçı ve çevresi arasın-daki etkileşim üzerinde durulmuştur. Bu yüzden A, B, C ve E seçenekleri-ne ulaşılabilir. Sanatçının öznel ya da nesnel davranmasıyla ilgili herhangi bir ifadeye yer verilmemiştir.

Doğru yanıt D’dir.

23. Verilen cümlede “yazarın mürekke-bine kendinden bir şeyler katarak” ifadesi yazarın eserini oluştururken öznel davrandığını gösterir. Bu şekil-de oluşturulan eserler de değerli sayılmaktadır.

Doğru yanıt C’dir.

24. Parçanın sonunda “Ayrıca heyecanlı bir anlatımı vardır. Bu yüzden hikâyelerini okurken ----.” ifadesiy-le bir açıklama yapılacaktır. “Bu yüzden” ifadesi “canlı bir anlatımı vardır” ifadesi için söylenmiştir. Bu anlama en uygun deyim A seçene-ğinde verilmiştir. Hop oturup hop kalkmak: Ya heye-canından ya da öfkesinden yerinde duramaz olmak. (Kaynak: Ö.Asım Aksoy)

Doğru yanıt A’dır.

25. Parçada “1867’de zıpkın topunun bulunmasıyla balina avcılığı bir sanayiye dönüştü.” cümlesinde söz konusu gelişmenin nedeni verilmiştir.

Doğru yanıt E’dir. 26. Parçada eleştirilen, artizan ürünlerin itibar görmemesi, daha çok büyük marketlerde satılan fabrikasyon ürün-lerin tercih edilmesidir. “El emeği göz nuruyla yapılmış bir şeye burun büker, aynı şeyin fabrikada yapıl-masına özeniriz.” cümlesiyle, eleşti-rilen durum özetlenmiştir.

Doğru yanıt C’dir. 27. Parçada VI. cümleye kadar geçmişte kalp sağlığı ile ilgili yaklaşım ve uygulamalardan söz edilirken VI. cümlede günümüzden söz edilmeye başlanmıştır.

Doğru yanıt E’dir. 28. Parçanın bütününde bireyin yaklaşı-mına ve bunun sonuçlarına yönelik açıklamalar yapılmıştır. Toplumsal sorunlar ve bunun bireye etkisinden söz edilmemiştir.

Doğru yanıt E’dir.

29. Parçada sözü edilen Denemeler, kişi tarafından keyifle okunmakta ve anlatılanlar gerçeğe uygunluk taşı-maktadır. Buna göre eserin, okunur-luğunu yitirmediği yargısına ulaşılabi-lir.

Doğru yanıt D’dir. 30. Tanım, herhangi bir kavramın tanıtıl-masıdır. Parçanın bütününde herhan-gi bir kavram tanıtılmamıştır.

Doğru yanıt E’dir. 31. Parçanın bütününde Alzheimer hasta-lığının tedavisinin tam olarak buluna-madığından söz edildiğine göre soru-nun da buna uygun olması gerekir. Dolayısıyla B seçeneğindeki soru en uygun sorudur.

Doğru yanıt B’dir.

32. Parçanın bütününde fotoğrafçıların aynı şeyi farklı görüntüleyebileceği, benzer ürünler sergileyemeyeceği vurgulandığı için parçaya en uygun soru E seçeneğinde verilmiştir.

Doğru yanıt E’dir. 33. Parçada “İkinci Dünya Savaşı’nın neden olduğu kayıplardan büyük ölçüde etkilenen Avusturya nüfusu, oldukça düşük bir oranda artmak-tadır; bunun nedeni doğumların, yüksek ölüm oranını karşılayama-masıdır.” ifadesiyle nüfus artış oranı-nın düşük olmasının nedeni açıklan-mıştır.

Doğru yanıt C’dir. 34. Parçanın son cümlesinde nüfus artı-şının geçiş yolları üzerindeki kentleri geliştirdiğinden söz edilmiştir.

Doğru yanıt A’dır.