AKP Döneminde Türkiye Ekonomisi - Bilim Akademisi...2002-2006 aras‹nda IMF program‹n‹n getirdi…gi kuvvetli iktisat politikas‹ güdümü 2007 den bugüne k‹s‹tlanmam‹‚s

AKP Döneminde Türkiye Ekonomisi

Refet S. GürkaynakBilkent Üniversitesi ve Bilim Akademisi

26 Subat 2014

Refet S. Gürkaynak (Bilkent ve BA) AKP Döneminde Türkiye Ekonomisi 26/02/2014 1 / 44

Önemli bilgi

Konusman¬n ço¼gu Birikim�in Aral¬k 2013 say¬s¬nda yay¬mlanm¬s olanSelin Sayek Böke ile yazd¬¼g¬m¬z "AKP Döneminde Türkiye Ekonomisi"basl¬kl¬yaz¬ya dayan¬yor.



Bu konusmadan hat¬rlanmas¬gereken önemli husus

Ekonomik gidisat yönünden AKP dönemi yekpare bir dönem de¼gildir

2002-2006 aras¬nda IMF program¬n¬n getirdi¼gi kuvvetli iktisat politikas¬güdümü2007�den bugüne k¬s¬tlanmam¬s iktisat politikas¬




2002-2006 aras¬nda IMF program¬n¬n getirdi¼gi kuvvetli iktisat politikas¬güdümü

2007�den bugüne k¬s¬tlanmam¬s iktisat politikas¬




2002-2006 aras¬nda IMF program¬n¬n getirdi¼gi kuvvetli iktisat politikas¬güdümü2007�den bugüne k¬s¬tlanmam¬s iktisat politikas¬





Türkiye Ekonomisinin Performans¬

Türkiye�de üretimin y¬ll¬k ortalama art¬s h¬z¬

1990-2001: %3.42002-2006: %7.22007-2012: %3.5

Gelismekte olan ülkelerin ortalama büyüme h¬z¬

1990-2001: %3.92002-2006: %6.92007-2012: %6

Bizim 2002-2006 büyüme performans¬m¬z Türkiye�ye has de¼gildi amabu dönem bizim için özel bir dönem olurken di¼ger gelismekte olanülkeler h¬zl¬büyümeye devam ettiler.




1990-2001: %3.42002-2006: %7.22007-2012: %3.5


1990-2001: %3.92002-2006: %6.92007-2012: %6





1990-2001: %3.42002-2006: %7.22007-2012: %3.5


1990-2001: %3.92002-2006: %6.92007-2012: %6



2001-2006

IMF program¬·Iyi düsünülmüs, içsel tutarl¬l¬¼g¬olan, "yerli" bir program

Yap¬lacak islerin bir listesini içeriyor

Liste 2006�da bitti

Program 2008�de bitti


2007-

Maliye politikas¬boslu¼gu

Orta Vadeli Program hedef/söz de¼gil temenni içeriyor

Mali kural maliye politikas¬na yön verirdi ancak hayata geçemedi

Su anda bile maliye politikas¬n¬n ne yapt¬¼g¬n¬, ne yapaca¼g¬n¬, hangiprensipler ile maliye politikas¬uyguland¬¼g¬n¬bilmiyoruz.


2007-






2007-






2007-






IMF Program¬

Sac ayaklar¬:

1 Bütçe adam olacak, devletin iki yakas¬biraraya gelecek, ç¬lg¬ncaborçlan¬lmayacak

2 Bankalar sermayelendirilecek, mali sektör ciddi denetime tabitutulacak

3 Merkez Bankas¬ba¼g¬ms¬z olacak ve en�asyonu hede�eyecek

Politika ve denetim yap¬s¬n¬de¼gistiren çok önemli kurumsal reformlar


IMF program¬na devam etti¼gi için AKP�yi tebrik etmeklaz¬m

2008-2010�da bütün dünyada bankalar pat¬r pat¬r dökülürkenTürkiye�deki bankalara bir sey olmad¬

D¬sar¬da batan bankalar¬n buradaki istirakleri bile etkilenmedi

Bütçe durumu iyi oldu¼gu için genislemeci maliye politikas¬uygulamakmümkün oldu

Bunlar¬2002�de hayal bile edemezdik





















Akkaya ve Gürkaynak�tan (·Iktisat, ·Isletme ve Finans, Haziran 2012)


Büyüme

Gerçeklesen ve potansiyel üretim

Potansiyel: Bu ekonomi "normalde" ne kadar üretmeli?

Eldeki üretim faktörlerine ba¼gl¬

EmekSermayeBeseri SermayeTeknoloji


Büyüme

Gerçeklesen ve potansiyel üretim

Potansiyel: Bu ekonomi "normalde" ne kadar üretmeli?

Eldeki üretim faktörlerine ba¼gl¬

EmekSermayeBeseri SermayeTeknoloji



Büyüme

2002-2006 büyümesinin epey bir k¬sm¬, 2010-2011 büyümesininbütünü at¬l kapasiteyi kullanmak.

Potansiyelin büyümesi de¼gil potansiyele do¼gru büyüme

2011-2012�de potansiyele gelmistik

Konjonktürel iktisat politikalar¬potansiyeli art¬rmaz

Maliye ve para politikalar¬potansiyele gelmis üretimde talebi büyükat¬l kapasite oldu¼gu zaman körükledikleri kadar körüklemeye devamettiler

Bu ekonomiden o kadar üretim ç¬kmaz

Sonuç: ·Ithalat patlamas¬) cari aç¬k


Büyüme









Büyüme









Büyüme









Büyüme









Büyüme









Büyüme









Büyüme ve konjonktürel politikalar

Konjonktürel politikalar talebi kontrol eder

Hem maliye hem para politikas¬ile sadece bunu yap¬yoruz

Art¬k (2010�dan beri) kurtarm¬yor

Bambaska bir ekonomide 2002-2006 hikayesini anlat¬yoruz




















Ne laz¬m?

Yap¬sal reform·Isgücüne kat¬l¬m

Yat¬r¬m¬art¬rmak için daha fazla tasarruf

Beseri sermayeyi art¬rmak için do¼gru düzgün e¼gitim

Uzun zamand¬r politikalar bunlar¬n olmamas¬na yönelik

Kad¬na sadece anne olarak de¼ger veren politikalar kad¬nlar¬n is gücünekat¬lmas¬n¬zorlast¬r¬yor

Negatif/çok düsük reel faizler tasarrufu köstekliyor

Milli e¼gitim düdük gibi


Ne laz¬m?

Yap¬sal reform·Isgücüne kat¬l¬m

Yat¬r¬m¬art¬rmak için daha fazla tasarruf

Beseri sermayeyi art¬rmak için do¼gru düzgün e¼gitim

Uzun zamand¬r politikalar bunlar¬n olmamas¬na yönelik

Kad¬na sadece anne olarak de¼ger veren politikalar kad¬nlar¬n is gücünekat¬lmas¬n¬zorlast¬r¬yor

Negatif/çok düsük reel faizler tasarrufu köstekliyor

Milli e¼gitim düdük gibi


















E¼gitim basar¬s¬ve milli gelir


Potasiyelde genislemeci politikalar

Potasiyelde üretim yaparken maliye ve para politikas¬ile talebikörüklerseniz

Cari aç¬k patlar

Geçti¼gimiz dört y¬lda cari aç¬k tarihi rekorlar k¬rd¬




O kadar körüklemenin getirdi¼gi borçlanman¬n yaratt¬¼g¬biralay sorun

En�asyon yükseliyor (y¬llard¬r hedef tutmad¬)

Banka kredileri cosar

K¬sa vadeli sermaye girisleri de cosar

·Insaat gemi az¬yla giderken bu sistem isledi

Talep üretken yat¬r¬m yerine insaata yönel(til)di

Arsan¬n imar durumunu de¼gistirip AVM yapmak varken kim fabrikakurar?

2013�ün ilk yar¬s¬nda bakanlar kurulu kararlar¬n¬n %60�¬imara dairdi

Türkiye�deki temel rant yaratma ve da¼g¬tma arac¬insaatt¬r























Yurtd¬s¬nda sebil gibi likidite olmas¬isi kolaylast¬rd¬

Carry trade: d¬sar¬dan düsük faizle borç al, Türkiye�ye getir

Yak¬n zamana kadar Türkiye�deki faizler Türkiye için düsük, yurtd¬s¬için yüksekti

Devam etmiyor, etmeyecek


Yak¬n dönem talep körüklenmesinin ekonomi politi¼gi

AKP iktisadi büyüme istiyor

Bunu sa¼glayacak sanc¬l¬yap¬sal reformlardan kaç¬n¬yor

Geçici büyüme için talebi körüklüyor

Ar¬zi bir refah hissi vermekle beraber borçlanmay¬, cari aç¬¼g¬azd¬r¬yor

Devam edemez, edemiyor


Sonuç

AKP ilk döneminde IMF program¬n¬uygulamaya devam ederek çokönemli iktisadi basar¬lar sa¼glad¬

Bunun için tebrik etmek önemli

Biten IMF program¬n¬bir iktisat politikas¬çerçevesiyle ikame etmedik

Uzun zamand¬r iktisat politikas¬boslu¼gunday¬z

Yak¬n zamana kadar uluslararas¬piyasalar yard¬mc¬oldu

Devam edemezdi, etmiyor

2002-2006 yeni bir dönemin baslang¬c¬de¼gil istisnai bir dönem olarakkald¬

Yeni bir döneme nas¬l baslanaca¼g¬n¬biliyoruz, niyet laz¬m


Sonuç










Sonuç










Sonuç










Sonuç










Documents

AKP Döneminde Türkiye Ekonomisi - Bilim Akademisi...2002-2006 aras‹nda IMF program‹n‹n getirdi…gi kuvvetli iktisat politikas‹ güdümü 2007 den bugüne k‹s‹tlanmam‹‚s