Nr.19BESO NË DIÇKA EDHE NËSE KJO

DO TË THOTË TË SAKRIFIKOSH GJITHÇKA

BELIEVE

Nr. 19 · Dhjetor 2018 | businessmag.al/revista/dhjetor-2018/

Reklamë

No. 19 · Dhjetor 201802

Albana Muçaj Lead Editor @Business Mag Albania

Pranë kopështit Botanik, pa hyrë tek nënkalimi, rrezet e diellit "të përqafojnë" pothuajse çdo mëngjes. Në një vend me shumë diell si ky i yni, kudo të jeni, vështirë të mos ketë momente gjatë ditës kur të mund të kapni rrezet e tij.

Për sipërmarrësit, energjia pozitive është si bateria e telefonit a e kompjuterit, është domosdoshmëri. E nëse i jeni futur kësaj rruge, sigurisht që po bëni çdo përpjekje për më shumë dritë. Si sipërmarrës, njëkohësisht përballeni me sfida, emocione, dështime, suksese, pikëpyetje, shpresa e besim.

Të vendosur të bëni maksimunin për të siguruar sukses në karrierën si profesion-ist, apo në nismën tuaj private, keni nevojë që edhe rrethi në të cilin ndodheni të jetë duke bërë të njëjtën gjë. Punonjësit, detyrat e tyre, të afërmit, mbështetjen e nevojshme që ju duhet, e institucionet të jenë duke shpenzuar në mënyrë sa më eficiente taksat e paguara nga ne.

Mbi të gjitha, çdo sipërmarrës ka nevojë të mos ia zërë rrezen e diellit një kalimtar i rastësishëm, një mik që vjen dhe ju takon në zyrë dhe shpalos gjithë hallet e pazgjidhshme në këtë vendin me korrupsion të lartë, me shumë konc-esione të dhëna kompanive guacka, me protesta të cilave qeveria nuk ua vë veshin....

Ose Po! Protesta e fundit e studentëve na tregoi se nëse je i drejtë, i qartë dhe i vendosur në atë që kërkon Ti Fiton. Mbledhja e fundit e qeverisë mori disa vendime në favor të studentëve. Ky është një leksion për ju dhe një bindje e mëtejshme se këmbëngulja ju sjell rezultat.

Lëvizja e studentëve në fakt, frymëzoi edhe individin, rriti shpresën, ndaj ne urojmë që krahas jush, vitin e ardhshëm të mund ta shohin sa më shumë njerëz rreth jush atë rreze dielli që për ju është bërë udhërrëfyes.

Urojmë që, klienti, bashkëpunëtori, punonjësi, miqtë dhe familjarët të kenë më shumë BESIM tek Ju, por mbi të gjitha tek Vetja, se e nesërmja do të jetë më e mirë me më shumë punë dhe respekt për njëri-tjetrin.

është revista e parë dixhitale në Shqipëri e cila do të publikohet online periodikisht dhe do të ofrohet për lexuesit në format e mëposhtme:

Për shkarkim tek linkuhttps://businessmag.al/revista/dhjetor-2018/

Në rrjetet sociale: www.facebook.com/BusinessMagAlbaniawww.linkedin.com/company/business-magazine-albania

Një falenderim i përzemërt shkon për stafin realizues të këtij numri:

• Gerti Boshnjaku• Albana Muçaj • Fiorela Jaupi • Neada Muçaj • Renato Civili • Anerola Torollari • Pëllumb Metaj • Leart Zajmi – design & layout

Business Magazine albania është produkt i New Media Communications, kompani marketingu që operon në Shqipëri prej vitit 2009. Materialet në këtë revistë janë të realizuara me përkushtim nga stafi i Business Magazine Albania. Të gjitha intervistat janë ekskluzive vetëm për revistën.

Nuk lejohet ri-publikimi i tyre pa lejen përkatëse.

Kontakt:Adresa:Kompleksi Usluga, TiranaEmail: info@businessmag.al / marketing@newmedia.alMobile: 067 20 11 531Web: www.businessmag.al / www.newmedia.al

Numri #19i Business Mag

No. 19 · Dhjetor 2018 03

06Fushata më e guximshmee vitit vjen nga Nike

22Dështo shpejt,mëso shpejt dhe inovo

24MoneyCoach, aplikacioni i të riut shqiptarqë listohet në krye të Apps nga Apple

55Nike, historia e njëmarke 55 vjeçare

Përmbajtja

No. 19 · Dhjetor 201804

Përmbajtja

Përmbajtja

No. 19 · Dhjetor 2018 05

Përmbajtja dhe strategjia, çelës për sukses në marketing

zhvillimi me hapa të shpejtë ibotës dixhitale po bën që edhemarketingu të jetë një sfidëinteresante, dinamike, e merisi. Kanalet e komunikimit,mesazhet, përmbajtja e tyre,historia e kompanive e ...

38

Kujtesë apo shënime?!26Këshilla nga njerez të suksesshëm

Biznesi, mes një marrëdhënie tëndërthurur mentorimi

14Intervista

Blerta Doçi, mësuesja qëka ngritur disa biznese

16Startup

Burimet njerëzore, aseti që kompanitë shqiptare po synojnë të vlerësojnë

20Kulture Kompanie

Nga Konventa e i-rë përMenaxherët e Shitjes

24Evente Biznesi

Avinash Ananda:Lumturia është magnet i suksesit

10Zhvillim Personal

Ndërtoni një biznes që ju shërben ju dhe jonjë në të cilin jeni skllav

30Sipërmarrje

Ndrysho zakonet dhe ji mëproduktiv. Ja 10 ide të thjeshta për këtë

34Zhvillim Personal

Marketing

No. 19 · Dhjetor 201806

Fushata më e guxim-shme e vitit vjen nga Nike"Beso në diçka, edhe nëse kjo do të thotë të sakrifikosh gjithçka"

Si u perceptua kjo fushatë nga mediat globale?

Ndryshe nga shumë media e personalitete publike që komunikuan se kjo fushatë kontraversale me personazhin kryesor lojtarin e NFL Colin Kaepernick, do të kishte një impakt negativ drastik për aksionet e kompanisë, ndodhi krejt e kundërta. Impakti i fushatës ishte një sukses i madh për Nike dhe doli se ishte një strategji e zgjuar. Pas fushatës, Nike pati rritje të shitjeve. Pjesa më e madhe e klientëve të rinj e mbështetën në masë, dhe si rezultat vlera e kompanisë në treg u rrit me mbi 6 miliardë dollarë. (Shiko artikullin:

Siç njoftoi edhe CBS News, vlera e tregut të Nike është rritur rreth 6 miliardë dollarë që kur kompania filloi fushatën me personazhin Kaepernick - që shkaktoi polemika si nxitës i protestave nga lojtarët e NFL kundër racizmit dhe brutalitetit të policisë. Ai u shfaq si imazhi kryesor i kësaj fushate provokuese, fushatë me ndikim të fortë tek klientët, komunite-tet dhe politika.“Fushata me Colin Kaepernick ishte

një goditje gjeniale," shprehet Camilo Lyon, një analist në kompaninë e shërbimeve financiare Canaccord Genuity. Kjo lëvizje e paramenduar ishte një shenjë tjetër delikate, por e rëndësishme e forcës dhe besimit të Nike në pozitën e saj në treg. (Shiko: https://cnb.cx/2Mj3FFi)

Pas suksesit të fushatës, media filloi ta quante Colin Kaepernick si njeriu që i solli 6 miliardë dollarë Nike. ( Shiko: https://cbsn.ws/2DlYZiT )

Kush ishte Colin Kaepernick dhe si u bë ai personazhi kryesor i fushatës?

Kaepernick ka qenë një figurë polari-zuese që nga viti 2016, kur si një lojtar për San Francisco 49ers, ai refuzoi të qëndronte në këmbë gjatë himnit kombëtar në shenjë proteste kundër politikave të Donald Trump.

Në fillim ai qëndroi ulur, më vonë uli njërin gju të tij. Ai u shpreh se, protesta e tij kishte për qëllim të tërheqë vëmendjen për vrasjet e afrikano-amerikanëve nga policët dhe padrejtësitë e tjera që po u bëhen RENATO CIVILI

Editor @Business Mag Albania

https://yhoo.it/2pvv7GX )

minorancave etnike nga qeverisja dhe politikat e presidentit Trump. "Unë nuk do të qëndroj në këmbë për të treguar krenari për flamurin e një vendi që shtyp njerëzit me ngjyrë dhe minoran-cat etnike. Për mua kjo çështje është më e madhe se futbolli dhe do të ishte egoiste nga ana ime të mos e vë re këtë padrejtësi. Ka trupa të vdekur në rrugë dhe njerëzit që i vrasin ata nuk dënohen”- u shpreh Kaepernick. (Shiko https://bit.ly/2PMYzDZ )

Shpejt, edhe shokët e skuadrës u bashkuan me të dhe protesta u përhap edhe në lojtarë të tjerë, që zgjatën në sezonin e vitit 2017. NFL bëri një deklaratë ku thekosi se lojtarët "inkurajoheshin, por nuk u kërkohej me detyrim të qëndronin në këmbë gjatë himnit kombëtar”. Më pas, Kaepernick u akuzua për "mosrespek-timin e flamurit" dhe çështja u bë politike, ku hyri në skenë edhe Donald Trump.

Fisanotti, shprehet:-"Ne besojmë se Colin është një nga atletët më frymë-zues të këtij brezi, i cili ka fuqizuar sportin, për të ndihmuar në ecjen përpara të botës.

Ne donim të forconim kuptimin e saj dhe të prezantonim 'Just Do It' në një brez të ri atletësh".

Si ndikoi fushata tek aksionet dhe tek vlera e kompanisë?!

Gimi Fjolla: Varet sa i duhet tregu i brendshëm amerikan Nike, në krahasim me tregun e jashtëm.

Oliana Demiri: Si çdo biznes edhe Nike ka vlerat dhe filozofinë e vet ku bazohet. Besoj se në 30 vjetorin e Just do it, ky slogan përfaqëson edhe vlerat e vetë Nike. Ata besojnë në diçka aq shumë sa edhe mund të përkthehet në sakrificë ekonomike. Respekte!

Blerina Kapaj: Superfushatë. Mesazhi është qenësisht i lidhur me karak-terin e brandit. Sa për përfituesh-mërinë mendoj që nuk do t’i hyjë asnjë gjemb në këmbë, pavarësisht zhurmës së kësaj jave online.

Gladiola Dona: Jam kundër asaj që kompanitë të pozicionohen politik-isht. Përpjekjet e marketingut kanë synim rritjen e shitjeve në fund fare, jo të rregullimit të politikës. Nuk mendoj që është sakrificë për të shprehur atë çka beson kompania. Mendoj që është lëvizje provokuese, riskoze bazuar në supozimin që "çdo amerikan që nuk do Trumpin do të dojë Nike" i tipit "vish një Nike për të shprehur qëndrimin tënd politik". Jam e sigurt që Nike ka marketerë më të mirë se ne këtu që komentojmë. Le të shohim ku do të dalin këto përpjekje.

Gert Zenelenberg: Mendoj që kompanitë dhe brandet janë dhe faktorë shumë të fortë social, që për mendimin tim transferohet kollaj dhe në kontekstin politik.

Ergisa Bejkollari:  Fushata më pëlqen dhe mendoj se ka më shumë efekte pozitive sesa negative.

Oliana Demiri: Shprehja e vlerave si person apo si biznes nuk është

pozicionim politik. Të shprehësh qartë se je

kundër racizmit apo diskriminimit, s’ka të bëjë me të qenit demokrat apo republikan, por me ideologjinë e një personi apo subjekti.

Drejtuesit e klubit reaguan ndaj vendimit duke vendosur që të gjithë lojtarët duhet të qëndrojnë në këmbë gjatë himnit kombëtar. Në vitin 2017 kur Kaepernick u bë një lojtar pa klub, asnjë skuadër nuk i ofroi atij një kontratë pune për të luajtur. Në muajin Tetor paraqiti një ankesë kundër drejtuesve të klubit që nuk e lejonin të bëhej pjesë e skuadrës.

Ai rrezikoi të gjithë karrierën e tij për atë që besonte.

Gjatë fushatës me imazhin e Colin Kaepernick, nënpresidenti i Nike, Gino

Si reagoi komuniteti i marketingut në Shqipëri?

Si në shumë shtete, edhe në Shqipëri pati reagime nga ekspertë dhe persona të fushës së marketingut.

Disa prej tyre i shprehën mendimet tek grupi Marketing in Albania në Facebook. Ja cilat ishin disa nga komentet e tyre:

Endri Pano: Në long run ka për të dalë shumë e fituar! Është një fushatë e goditur!

Donald Trump është shprehur me zemërim për të, duke përdorur skenën e tij politike për të nisur një sulm publik të drejtpërdrejtë ndaj lojtarëve të NFL. Trump ka thënë në një nga mitingjet e tij: - “A nuk do të doje të shihje një nga këta drejtues të NFL-së që të reagonte direkt kur dikush nuk respekton flamurin tonë, e të të thotë "Nxirreni jashtë fushës atë lojtar. Ai duhet shkarkuar në moment”.

Pasi Nike njoftoi se Colin Kaepernick do të ishte fytyra e fushatës "Just Do It" për 30 vjetorin e saj, çmimet e aksion-eve u luhatën. Në fillim, kur pati panik, aksionet ranë 3% ($83.49), por më pas u rritën me shpejtësi dhe arritën +5%. Pas fushatës, pati edhe një rritje prej 31% në shitjet online, duke treguar suksesin e saj. (Shiko https://bit.ly/2U1glpu )

Marketing

No. 19 · Dhjetor 2018 07

Marketing

No. 19 · Dhjetor 201808

Sakrifica e kompanisë s’ka të bëjë me shprehjen e dy fjalive, por me mbrojten e vlerave të kompanisë edhe pse kundrejt rënies së shitjeve. Kjo është sakrifica e kompanisë, mbrojtja e vlerave në të cilat beson para prurjeve financiare.

Ina Xhani: Politika dhe biznesi nuk kanë si të jenë të ndara sepse kanë të njëjtin target...konsumatorin.Unë si konsumatore nuk dua që lekët e mia t’i shkojnë një biznesi që nuk promovon gratë…që është racist..që i qep rrobat që më shet, me fëmijë 10-vjeç. Do të mbështes bizneset që kanë të njëjtat vlera me mua...

Ergest Nako: Nike i ka bërë të gjitha llogaritë. Shumë shpejt fushata do të ketë super sukses. Per mendimin tim zgjedhje e goditur.

Jon Papadhimitri: Përcjellje elegante e mesazhit. Imazhi i fushatës rrezikoi aq shumë për t’u treguar të gjithëve se është kundër veprimeve të Trump. Nike, merr si imazh të fushatës dikë me tepër risk. Ndoshta për Nike kompanitë janë më shumë se sa institucione që gjenerojnë para, por janë institu-cione, të cilat duhet të ushtrojnë pozitivisht influencën e tyre për një

shoqëri më të mirë e më të drejtë. Dhe pak kompani e bëjnë këtë.Gazmend Pinjolli: "Te krijosh një

debat për kauza" është qasja e re që po përqafojnë vrullshëm branded globale. Në këtë rrafsh është një debat demografik; mes një Patrioti dhe Sportisti. Unë mendoj që Sportisti ka të drejtë.

Andi Selaj: Reklama më e suksesshme, pasi njerëzit po e marrin konceptin dhe po krijojnë meme, që nga makinat, muzika, sporti, politika... Së shpejti do të bëjë edhe dikush në shqip ndonjë meme.

Ja disa të dhëna që tregojnë pse fushata arriti sukses!

Nike i ka të qarta disa gjëra mbi marketingun. Kompania “i bëri mirë llogaritë”. Ajo pa që, pavarësisht djegies së këpucëve dhe shpërthimit kërcënues nga e djathta, lëvizja do të ishte e mirë për biznesin.

“Populli kërkon që markat të shprehin qëndrimet e tyre mbi çështje të rëndësishme” zbuloi një sondazh së fundi, ku u pyetën 1000 konsumatorë amerikanë. Dy e treta e konsuma-torëve (66%) shprehen se është e rëndësishme që markat të shfaqin

qëndrimin e tyre rreth çështjeve sociale dhe politike.

Një vështrim i përgjithshëm i vitit 2017 nga Edelmani u pajtua në këtë aspekt, kur zbuloi që veçanërisht brezi i ri kërkon të dijë sa më shumë mbi markën që përdor. “Pjesa dërrmuese e rinisë të shekullit XXI (60 %) janë blerës që bazohen në parimet që besojnë,” zbuloi studimi.

“Rreth 78% e individëve të anketuar, të cilët e identifikojnë veten si liberalë kërkojnë që marka e tyre të mbajë qëndrim, ndërkohë që pothuaje vetëm gjysma (52 %) e të anketuarve që identifikohen si konservativë ndajnë të njëjtin mendim”- u shpreh kompania Sprout Social.

Fakti që liberalët rezultojnë shumë më të interesuar në kompanitë që kanë përfaqësi politike, detyrimisht bëri të mundur që vendimi i Nike të merrej edhe më lehtësisht.

Dhe së fundi, klientët e kompanisë Nike anojnë nga mosha e re, urbane dhe liberale. Rrjedhimisht, nervozizmi që Nike krijoi në rrethin konservativ, ndikoi edhe në rritjen e besnikërisë së klientelës ndaj brandit Nike.

Marketing

No. 19 · Dhjetor 2018 9

Para se të nisja me intervistën fillova të bëj disa kërkime për kompaninë tuaj. Ajo që më bëri më shumë përshtypje ishte një slogan në website-in tuaj “Jepi vetes dhe të tjerëve një lumturi 360 gradë” dhe nisa të pyes veten si mund të jetë dikush 360 gradë i lumtur? A ndodh kjo realisht apo është thjesht një slogan frymëzues?

Për mua ky është një feedback, ndaj faleminderit. Unë kam punuar në fushën e trajnimeve për më shumë se 35 vjet. Nisa në moshën 17-vjeçare, me një mentor që më frymëzonte shumë dhe ai vendosi të më mësonte për 30 vjet me rradhë.

Ai ishte influenca ime më e madhe në jetë për të qenë pjesë e kësaj fushe. E shoh si arritje 360 gradë lumturi. Çfarë do dikush në jetë? Sigurisht, lumturi. Zakonisht njerëzit që synojnë lumturinë, humbasin diçka gjatë këtij

Avinash Ananda: Lumturia është magnet i suksesitIntervistë me Avinash Ananda, mentor, guru i LidershipitÇdo prind është mësues për fëmijët e tij, çdo menaxher është një mësues dhe mësimdhënia nuk kërkon detyrimisht të jesh një ekspert i fushës.

A është e mundur lumturia 360 gradë?! Avinash Ananda jo vetëm beson në këtë. Një akademi globale është ngritur prej tij dhe përfshin fëmijë nga 4 vjeç deri tek liderë ndërkombëtarë. Si u bë Avinash një guru i Lidershipit dhe si erdhi ai në Shqipëri?.

GERTI BOSHNJAKULead Editor @Business Mag Albania

procesi. Unë kam udhëtuar shumë nëpër botë, qëndroj gjysmën e kohës në Amerikë dhe gjysmën tjetër në Indi, dhe ajo që kam kuptuar gjatë udhëti-meve të mia është se ka një ndarje të lumturisë. Pjesa perëndimore është e fokusuar te lumturia shpirtërore dhe pjesa lindore te lumturia materiale, por të gjithë janë në kërkim të diçkaje që i plotëson.

Ndaj mendova, pse mos të ketë një sistem ku nuk mungon asgjë? Dhe a mund t’i kemi të gjitha në të njëjtën kohë dhe të njëjtin vend? Nëse do të jesh i lumtur minimizo nevojat e tua.

Ju shkoni te një guru suksesi dhe ai ju thotë “Rrisni qëllimet tuaja”, dikush thotë “Jini vetvetja”, dikush tjetër thotë se, “Për të patur marrëdhënie të mira, duhet të japësh e të marrësh”. Njerëzit janë konfuzë. Pse të mos bëjmë një manual edhe për këtë problem, edhe makineritë më komplekse kanë manuale për përdoruesit. Por, në fillim duhet të jesh lider i vetes, të drejtosh mendjen tënde. Nga këtu buron gjithçka dhe ne zbuluam një mënyrë për të realizuar një menu për përdoruesit.

Le të kthehemi 30 vjet pas në kohë. Çfarë fëmije ka qenë Avinash dhe si lindi ideja për të qenë një trajner?

Unë jetoja në Indi. Kam lindur në Bengaluru ose siç njihet ndryshe Silicon Valley i Indisë. Ndodhet në jug të saj. Linda në një familje mesatare, nuk ishim as të pasur, por nuk mund të them se ishim të varfër, një familje punëtore. Prindërit e mi ishin refugjatë

dhe kur arritën në Indi ata nuk kishin asgjë. Kur India fitoi pavarësinë e saj nga kolonitë britanike, një pjesë e Indisë u nda dhe u formua shteti i Pakistanit, i bazuar në islam. Shumë nga hindutë që jetonin në Pakistan u detyruan të largohen dhe të vendosen në Indi.

Prindërit e mi u larguan në një moshë shumë të re. Im atë ishte vetëm 7 vjeç kur kjo ndarje ndodhi, në vitin 1947. Babai im merrej me shitje, më pas ai u përkushtua për t’u bërë drejtor në këtë sektor.

Mamaja ime punonte në bankë, pra ishin buxhetorë, por njerëz shumë punëtorë. Ata na rritën me vlera. Nëna gjithmonë e vendoste theksin te morali, vlerat, etika. Babai gjithmonë këmbëngulte te pozitiviteti, energjia, karizma, lidershipi dhe komunikimi. Personi që ka ndikuar më shumë te unë është një mik i babait, të cilin e njoha gjatë një seminari të tij kur isha vetëm 10 vjeç.

Babai gjithmonë na merrte mua dhe motrën të ndiqnim seminaret e tij. Motra ishte 8 ndërsa unë 10 vjeç. Asaj ndoshta nuk i bënin shumë përshtypje, por te unë patën një impakt këto seminare dhe i thashë shokut të babait: “Dua të bëhem si ti.” Ai mbante flokë të gjata dhe unaza në duar dhe shumë shpejt u bë mentori im.

Çfarë ju mësonte?

Gjatë asaj kohë ai fliste për hipnozën dhe menaxhimin e stresit, aftësitë e komunikimit, ndaj mësova shumë prej

tij. Më vonë fillova të frekuentoj më shumë mentorë. U fokusova te meditimi për më shumë se 20 vjet. Më pas u regjistrova në Ashram, shkollë për meditim dhe yoga, një shkollë tradicionale e ngjashme me një resort jo për relaksim, por për studim. Në këtë fazë të jetës kisha vendosur të bëhesha një mentor dhe nuk kishte kthim mbrapa.

Shumë vendime në jetën time ndrysh-uan, por jo ky. Sot në shkollat e Indisë mësohet si të jesh mentor dhe lider i mirë. Ndërkohë dhe ne në kompaninë tonë kemi ngritur një sistem lumturie, të pështatshëm për çdo familje, shkollë, universitet, kompani, por duhet kohë dhe përpjekje.

Çfarë mund të na tregosh për eksperiencat në vendet e tjera? Kur u larguat për herë të parë nga India për të nisur mentorimin tuaj?

Thjesht ndodhi. Në moshën 17 vjeçare unë fitoj një bursë për të

studiuar në Amerikë, një bursë për të udhëtuar drejt Amerikës e për të përfunduar vitin e fundit të gjimnazit atje. Më duhej të paguaja vetëm biletën. Kostot e studimit e jetesës i mbulonte universiteti. Familja ime në atë kohë nuk kishte mjaftueshëm para, kështu që m’u desh të punoja për të siguruar biletën time të kthimit në shtëpi.

Kur isha doja të eksploroja të gjithë Amerikën, por nuk kisha para. Çfarë mund të bëja? Zgjodha të flas. Po për çfarë?!

Çfarë duan ata të dëgjojnë?! Në këtë moment fillova të bëj një studim tregu dhe çuditërisht ata donin të dëgjonin për Indinë dhe filozofinë e vendit tim. Kështu nisën dhe seminaret e mia.

Mora disa libra dhe fillova të studioj për këto tema, sepse kur isha në Indi mësonim shumë për Amerikën, por kjo nuk vlente në këtë rast. Mësova shumë dhe fillova të ligjëroj nëpër grupe të vogla. Ata më pëlqenin dhe filluan të paguanin për udhëtimet e mia nëpër

Amerikë. U kujdesën për qëndrimin tim. Kështu ndodhi trajnimi im i parë. Më pas u ktheva. Duhej të përfundoja studimet e mia në Indi. Unë u ktheva me shumë energji dhe ide të reja për marketingun. Pata sukses me trajnimet e mia, por njerëzit e kishin të vështirë të ndiqnin një 17 vjeçar që fliste për suksesin, kështu që menaxheri im përdori një strategji tjetër.

Njoftimet e trajnimeve nuk kishin as foton e as moshën time. Kur njerëzit vinin mbeteshin të suprizuar: “Si mund të na mësosh ti sesi arrihen qëllimet?”. “Epo qëllimi im ishte t’ju sillja këtu dhe e bëra!

Qëllimi im i dytë është ta çoj në fund këtë trajnim, nëse më lejoni”. Dhe ata më lejonin. Gjithçka shkonte mirë, edhe pse njerëzit vazhdimisht më thonin se duhet të jesh pak i vjetër për të mësuar të tjerët, ndaj merru me diçka tjetër ndërkohë.

Kështu iu futa rrugës së marketingut. Nisa të punoj në botën e koorporatave,

ngrita biznesin tim, punoja në agjenci reklamimi, etj. Fitova shumë eksperi-encë.

Tani ju shohim që shumicën e kohës merreni me trajnime për lider të kompanive të njohura, apo menaxherë dhe stafin e tyre.

Sot unë kam akademinë time. Kam një staf me 32 trajnerë, që mësojnë audienca të përmasave të ndryshme. Kjo ide më lindi kur shkova për herë të parë në Hong Kong dhe isha duke prerë flokët.

Ndodhesha në një hotel me 5 yje dhe berberi më tha se ata ofronin 6 çmime të ndryshme për të njëjtën prerje. I çuditur e pyes “përse kështu?” dhe ai më përgjigjet “Varet nga aftësia e berberit. Nëse zgjedh një berber me më shumë eksperiencë edhe prerja do të jetë më cilësore”. Mbeta i mahnitur dhe për këtë krijova një akademi trajnimi me të njëjtin sistem.

Kam trajnerë që merren me çdo nivel menaxhimi, unë merrem më shumë me lider sepse e di që impakti më i madh vjen kur punojmë me liderët. Nëse bëjmë një ndryshim në nivelin e lidershipit ata do të transformojnë shumë jetë njerëzish.

Unë gjithashtu punoj me mësues, por adhuroj grupin e të rinjve. Ata janë e ardhmja. Çfarë i bën ata të lumtur bën dhe njerëzit rrotull të lumtur.

Në çfarë moshe duhet të fillojnë këto trajnime?

Ne trajnojmë dhe fëmijë 4-vjeçar. Një ndarje në akademinë tonë, e quajtur Bubbles International, i dedikohet fëmijëve nga mosha 4 -14 vjeç. Motra ime është pjesë e kësaj akademie, bashkëshortja ime gjithashtu merret me fëmijët. Ndonjëherë madje bëj shaka dhe them: “Gruaja ime ka 300 fëmijë”. Në Mumbai ajo mëson fjalim dhe dramë.

Shumë interesante e gjithë kjo ndarje. Ju njiheni në Shqipëri si një mentor i suk-sesshëm që mbështet Agna Leadership Academy që nga

Kuptova se Shqipëria është porta për në Europë. Unë kam shëtitur në të gjithë botën, por kurrë në Europë. Më pas erdha këtu dhe i dhashë z. Naçi idenë për të hapur Akademinë e Lidershipit. I thashë Vasilit se nëse do të jesh i suksesshëm, ndryshimi fillon nga ty.

Ti duhet të jesh i hapur për të mësuar dhe duhet të drejtosh ndryshimin. Ndonjëherë, kur fëmijët nuk kanë dëshirë të shkojnë në shkollë prindërit këmbëngulin që ata të shkojnë patjetër.

Nuk mund të jesh shumë demokratik në këtë proces, sepse duhet të drejtosh ndryshimin dhe ndryshimi mund të jetë jo shumë i pëlqyer nga disa njerëz.

Ne ndoqëm trajnimin e tij, “Rruga drejt suksesit”. Si ndiheni për këtë trajnim?

Ishte FANTASTIKE! Unë besoj që çdo prind është mësues për fëmijët e tij, çdo menaxher është një mësues dhe mësimdhënia nuk kërkon detyrimisht

të jesh një ekspert i fushës. Mësimd-hënia kërkon që ti të jesh ekspert i komunikimit lidhur me temën, në mënyrë që njerëzit të duan të mësojnë për të. Është një aftësi e veçantë.

Keni patur eksperienca të tjera të ngjashme me rastin e z.Vasili në Shqipëri? Keni drejtuar trajnime me kom-pani të tjera në Shqipëri?

Një nga kompanitë e Vasilit ka krijuar një program të organizuar, ku ishin të pranishëm shumë pronar biznesesh që e ndoqën trajnimin.

Nga Spitali Amerikan, Rai�eisen Bank, Eagle Mobile, Euromax, Vodafone dhe të tjerë që nuk më kujtohen.

Nga këto trajnime që keni zhvilluar, a ka Shqipëria lider të mirë? Si i gjeni ata?

Unë punoj me kultura të ndryshme dhe ka disa ngjashmëri por dhe ndryshime të mëdha, në kultura, lider dhe investitorë të ndryshëm. Për shembull jam familjarizuar shumë me mentalite-

tin e Ballkanit dhe shoh ndryshime midis shqiptarëve që jetojnë në Shqipëri dhe shqiptarëve që jetojnë në Kosovë. Apo midis Malit të Zi dhe Serbisë.

Ju punoni dhe ndihmoni të tjerët të arrijnë 360 gradë lumturi. Po ju?

Unë jam i lumtur!

Ekzistojnë dy ndarje: Bota e Brend-shme dhe Bota e Jashtme; dhe 3 hapësira në jetën tënde i përkasin botës së brendshme: psikologjike, fiziologjike dhe shpirtërore. Mendja dhe trupi janë pjesë e botës së brendshme.

Marrëdhëniet tuaja sociale, profesion-ale dhe financiare janë pjesë e botës së jashtme. Për të dyja këto botë nuk ka limite, dëshirat janë të pafundme. Ne gjithmonë mund të arrijmë nivelin tjetër të suksesit.

Sot, nëse ke shumë para në bankë, në një mënyrë tjetër mund të kesh edhe më shumë. Sot, nëse ke shëndet mund

të jesh edhe më mirë. Janë disa sfera të jetës ku ti mund të jesh edhe më mirë. E mira nuk ka fund. Koncepti është, “Mos lufto kundër dëshirës për të patur më shumë”.

Disa njerëz thonë, “Kënaqu me aq sa ke”. Të tjerë thonë “Guxo, shfrytëzoi të gjitha mundësitë”. Ne themi: “Përdor strategjinë e lumturisë për të arritur nivelin tjetër të suksesit”. Por, dëshira për të patur shumë, nuk duhet të jetë shkaktar i lumturisë apo dëshpërimit tënd.

Lumturia është magneti i suksesit!

Kompani të mëdha botërore, si Google bëjnë kurse lumturie për punonjësit e tyre. Kursi quhet “Search inside yourself” (Kërko Brenda Vetes), dhe nëse e bën këtë performanca jote në punë do të jetë më e lartë.

fillimet e saj dhe për punën tuaj me z. Naçi si guruja i tij. Mund të na tregoni pak historinë, si nisi gjithçka dhe si ratë në kontakt me Shqipërinë?

Zhvillim Personal

No. 19 · Dhjetor 201810

Para se të nisja me intervistën fillova të bëj disa kërkime për kompaninë tuaj. Ajo që më bëri më shumë përshtypje ishte një slogan në website-in tuaj “Jepi vetes dhe të tjerëve një lumturi 360 gradë” dhe nisa të pyes veten si mund të jetë dikush 360 gradë i lumtur? A ndodh kjo realisht apo është thjesht një slogan frymëzues?

Për mua ky është një feedback, ndaj faleminderit. Unë kam punuar në fushën e trajnimeve për më shumë se 35 vjet. Nisa në moshën 17-vjeçare, me një mentor që më frymëzonte shumë dhe ai vendosi të më mësonte për 30 vjet me rradhë.

Ai ishte influenca ime më e madhe në jetë për të qenë pjesë e kësaj fushe. E shoh si arritje 360 gradë lumturi. Çfarë do dikush në jetë? Sigurisht, lumturi. Zakonisht njerëzit që synojnë lumturinë, humbasin diçka gjatë këtij

procesi. Unë kam udhëtuar shumë nëpër botë, qëndroj gjysmën e kohës në Amerikë dhe gjysmën tjetër në Indi, dhe ajo që kam kuptuar gjatë udhëti-meve të mia është se ka një ndarje të lumturisë. Pjesa perëndimore është e fokusuar te lumturia shpirtërore dhe pjesa lindore te lumturia materiale, por të gjithë janë në kërkim të diçkaje që i plotëson.

Ndaj mendova, pse mos të ketë një sistem ku nuk mungon asgjë? Dhe a mund t’i kemi të gjitha në të njëjtën kohë dhe të njëjtin vend? Nëse do të jesh i lumtur minimizo nevojat e tua.

Ju shkoni te një guru suksesi dhe ai ju thotë “Rrisni qëllimet tuaja”, dikush thotë “Jini vetvetja”, dikush tjetër thotë se, “Për të patur marrëdhënie të mira, duhet të japësh e të marrësh”. Njerëzit janë konfuzë. Pse të mos bëjmë një manual edhe për këtë problem, edhe makineritë më komplekse kanë manuale për përdoruesit. Por, në fillim duhet të jesh lider i vetes, të drejtosh mendjen tënde. Nga këtu buron gjithçka dhe ne zbuluam një mënyrë për të realizuar një menu për përdoruesit.

Le të kthehemi 30 vjet pas në kohë. Çfarë fëmije ka qenë Avinash dhe si lindi ideja për të qenë një trajner?

Unë jetoja në Indi. Kam lindur në Bengaluru ose siç njihet ndryshe Silicon Valley i Indisë. Ndodhet në jug të saj. Linda në një familje mesatare, nuk ishim as të pasur, por nuk mund të them se ishim të varfër, një familje punëtore. Prindërit e mi ishin refugjatë

dhe kur arritën në Indi ata nuk kishin asgjë. Kur India fitoi pavarësinë e saj nga kolonitë britanike, një pjesë e Indisë u nda dhe u formua shteti i Pakistanit, i bazuar në islam. Shumë nga hindutë që jetonin në Pakistan u detyruan të largohen dhe të vendosen në Indi.

Prindërit e mi u larguan në një moshë shumë të re. Im atë ishte vetëm 7 vjeç kur kjo ndarje ndodhi, në vitin 1947. Babai im merrej me shitje, më pas ai u përkushtua për t’u bërë drejtor në këtë sektor.

Mamaja ime punonte në bankë, pra ishin buxhetorë, por njerëz shumë punëtorë. Ata na rritën me vlera. Nëna gjithmonë e vendoste theksin te morali, vlerat, etika. Babai gjithmonë këmbëngulte te pozitiviteti, energjia, karizma, lidershipi dhe komunikimi. Personi që ka ndikuar më shumë te unë është një mik i babait, të cilin e njoha gjatë një seminari të tij kur isha vetëm 10 vjeç.

Babai gjithmonë na merrte mua dhe motrën të ndiqnim seminaret e tij. Motra ishte 8 ndërsa unë 10 vjeç. Asaj ndoshta nuk i bënin shumë përshtypje, por te unë patën një impakt këto seminare dhe i thashë shokut të babait: “Dua të bëhem si ti.” Ai mbante flokë të gjata dhe unaza në duar dhe shumë shpejt u bë mentori im.

Çfarë ju mësonte?

Gjatë asaj kohë ai fliste për hipnozën dhe menaxhimin e stresit, aftësitë e komunikimit, ndaj mësova shumë prej

tij. Më vonë fillova të frekuentoj më shumë mentorë. U fokusova te meditimi për më shumë se 20 vjet. Më pas u regjistrova në Ashram, shkollë për meditim dhe yoga, një shkollë tradicionale e ngjashme me një resort jo për relaksim, por për studim. Në këtë fazë të jetës kisha vendosur të bëhesha një mentor dhe nuk kishte kthim mbrapa.

Shumë vendime në jetën time ndrysh-uan, por jo ky. Sot në shkollat e Indisë mësohet si të jesh mentor dhe lider i mirë. Ndërkohë dhe ne në kompaninë tonë kemi ngritur një sistem lumturie, të pështatshëm për çdo familje, shkollë, universitet, kompani, por duhet kohë dhe përpjekje.

Çfarë mund të na tregosh për eksperiencat në vendet e tjera? Kur u larguat për herë të parë nga India për të nisur mentorimin tuaj?

Thjesht ndodhi. Në moshën 17 vjeçare unë fitoj një bursë për të

studiuar në Amerikë, një bursë për të udhëtuar drejt Amerikës e për të përfunduar vitin e fundit të gjimnazit atje. Më duhej të paguaja vetëm biletën. Kostot e studimit e jetesës i mbulonte universiteti. Familja ime në atë kohë nuk kishte mjaftueshëm para, kështu që m’u desh të punoja për të siguruar biletën time të kthimit në shtëpi.

Kur isha doja të eksploroja të gjithë Amerikën, por nuk kisha para. Çfarë mund të bëja? Zgjodha të flas. Po për çfarë?!

Çfarë duan ata të dëgjojnë?! Në këtë moment fillova të bëj një studim tregu dhe çuditërisht ata donin të dëgjonin për Indinë dhe filozofinë e vendit tim. Kështu nisën dhe seminaret e mia.

Mora disa libra dhe fillova të studioj për këto tema, sepse kur isha në Indi mësonim shumë për Amerikën, por kjo nuk vlente në këtë rast. Mësova shumë dhe fillova të ligjëroj nëpër grupe të vogla. Ata më pëlqenin dhe filluan të paguanin për udhëtimet e mia nëpër

Amerikë. U kujdesën për qëndrimin tim. Kështu ndodhi trajnimi im i parë. Më pas u ktheva. Duhej të përfundoja studimet e mia në Indi. Unë u ktheva me shumë energji dhe ide të reja për marketingun. Pata sukses me trajnimet e mia, por njerëzit e kishin të vështirë të ndiqnin një 17 vjeçar që fliste për suksesin, kështu që menaxheri im përdori një strategji tjetër.

Njoftimet e trajnimeve nuk kishin as foton e as moshën time. Kur njerëzit vinin mbeteshin të suprizuar: “Si mund të na mësosh ti sesi arrihen qëllimet?”. “Epo qëllimi im ishte t’ju sillja këtu dhe e bëra!

Qëllimi im i dytë është ta çoj në fund këtë trajnim, nëse më lejoni”. Dhe ata më lejonin. Gjithçka shkonte mirë, edhe pse njerëzit vazhdimisht më thonin se duhet të jesh pak i vjetër për të mësuar të tjerët, ndaj merru me diçka tjetër ndërkohë.

Kështu iu futa rrugës së marketingut. Nisa të punoj në botën e koorporatave,

ngrita biznesin tim, punoja në agjenci reklamimi, etj. Fitova shumë eksperi-encë.

Tani ju shohim që shumicën e kohës merreni me trajnime për lider të kompanive të njohura, apo menaxherë dhe stafin e tyre.

Sot unë kam akademinë time. Kam një staf me 32 trajnerë, që mësojnë audienca të përmasave të ndryshme. Kjo ide më lindi kur shkova për herë të parë në Hong Kong dhe isha duke prerë flokët.

Ndodhesha në një hotel me 5 yje dhe berberi më tha se ata ofronin 6 çmime të ndryshme për të njëjtën prerje. I çuditur e pyes “përse kështu?” dhe ai më përgjigjet “Varet nga aftësia e berberit. Nëse zgjedh një berber me më shumë eksperiencë edhe prerja do të jetë më cilësore”. Mbeta i mahnitur dhe për këtë krijova një akademi trajnimi me të njëjtin sistem.

Kam trajnerë që merren me çdo nivel menaxhimi, unë merrem më shumë me lider sepse e di që impakti më i madh vjen kur punojmë me liderët. Nëse bëjmë një ndryshim në nivelin e lidershipit ata do të transformojnë shumë jetë njerëzish.

Unë gjithashtu punoj me mësues, por adhuroj grupin e të rinjve. Ata janë e ardhmja. Çfarë i bën ata të lumtur bën dhe njerëzit rrotull të lumtur.

Në çfarë moshe duhet të fillojnë këto trajnime?

Ne trajnojmë dhe fëmijë 4-vjeçar. Një ndarje në akademinë tonë, e quajtur Bubbles International, i dedikohet fëmijëve nga mosha 4 -14 vjeç. Motra ime është pjesë e kësaj akademie, bashkëshortja ime gjithashtu merret me fëmijët. Ndonjëherë madje bëj shaka dhe them: “Gruaja ime ka 300 fëmijë”. Në Mumbai ajo mëson fjalim dhe dramë.

Shumë interesante e gjithë kjo ndarje. Ju njiheni në Shqipëri si një mentor i suk-sesshëm që mbështet Agna Leadership Academy që nga

Kuptova se Shqipëria është porta për në Europë. Unë kam shëtitur në të gjithë botën, por kurrë në Europë. Më pas erdha këtu dhe i dhashë z. Naçi idenë për të hapur Akademinë e Lidershipit. I thashë Vasilit se nëse do të jesh i suksesshëm, ndryshimi fillon nga ty.

Ti duhet të jesh i hapur për të mësuar dhe duhet të drejtosh ndryshimin. Ndonjëherë, kur fëmijët nuk kanë dëshirë të shkojnë në shkollë prindërit këmbëngulin që ata të shkojnë patjetër.

Nuk mund të jesh shumë demokratik në këtë proces, sepse duhet të drejtosh ndryshimin dhe ndryshimi mund të jetë jo shumë i pëlqyer nga disa njerëz.

Ne ndoqëm trajnimin e tij, “Rruga drejt suksesit”. Si ndiheni për këtë trajnim?

Ishte FANTASTIKE! Unë besoj që çdo prind është mësues për fëmijët e tij, çdo menaxher është një mësues dhe mësimdhënia nuk kërkon detyrimisht

të jesh një ekspert i fushës. Mësimd-hënia kërkon që ti të jesh ekspert i komunikimit lidhur me temën, në mënyrë që njerëzit të duan të mësojnë për të. Është një aftësi e veçantë.

Keni patur eksperienca të tjera të ngjashme me rastin e z.Vasili në Shqipëri? Keni drejtuar trajnime me kom-pani të tjera në Shqipëri?

Një nga kompanitë e Vasilit ka krijuar një program të organizuar, ku ishin të pranishëm shumë pronar biznesesh që e ndoqën trajnimin.

Nga Spitali Amerikan, Rai�eisen Bank, Eagle Mobile, Euromax, Vodafone dhe të tjerë që nuk më kujtohen.

Nga këto trajnime që keni zhvilluar, a ka Shqipëria lider të mirë? Si i gjeni ata?

Unë punoj me kultura të ndryshme dhe ka disa ngjashmëri por dhe ndryshime të mëdha, në kultura, lider dhe investitorë të ndryshëm. Për shembull jam familjarizuar shumë me mentalite-

tin e Ballkanit dhe shoh ndryshime midis shqiptarëve që jetojnë në Shqipëri dhe shqiptarëve që jetojnë në Kosovë. Apo midis Malit të Zi dhe Serbisë.

Ju punoni dhe ndihmoni të tjerët të arrijnë 360 gradë lumturi. Po ju?

Unë jam i lumtur!

Ekzistojnë dy ndarje: Bota e Brend-shme dhe Bota e Jashtme; dhe 3 hapësira në jetën tënde i përkasin botës së brendshme: psikologjike, fiziologjike dhe shpirtërore. Mendja dhe trupi janë pjesë e botës së brendshme.

Marrëdhëniet tuaja sociale, profesion-ale dhe financiare janë pjesë e botës së jashtme. Për të dyja këto botë nuk ka limite, dëshirat janë të pafundme. Ne gjithmonë mund të arrijmë nivelin tjetër të suksesit.

Sot, nëse ke shumë para në bankë, në një mënyrë tjetër mund të kesh edhe më shumë. Sot, nëse ke shëndet mund

të jesh edhe më mirë. Janë disa sfera të jetës ku ti mund të jesh edhe më mirë. E mira nuk ka fund. Koncepti është, “Mos lufto kundër dëshirës për të patur më shumë”.

Disa njerëz thonë, “Kënaqu me aq sa ke”. Të tjerë thonë “Guxo, shfrytëzoi të gjitha mundësitë”. Ne themi: “Përdor strategjinë e lumturisë për të arritur nivelin tjetër të suksesit”. Por, dëshira për të patur shumë, nuk duhet të jetë shkaktar i lumturisë apo dëshpërimit tënd.

Lumturia është magneti i suksesit!

Kompani të mëdha botërore, si Google bëjnë kurse lumturie për punonjësit e tyre. Kursi quhet “Search inside yourself” (Kërko Brenda Vetes), dhe nëse e bën këtë performanca jote në punë do të jetë më e lartë.

fillimet e saj dhe për punën tuaj me z. Naçi si guruja i tij. Mund të na tregoni pak historinë, si nisi gjithçka dhe si ratë në kontakt me Shqipërinë?

Zhvillim Personal

No. 19 · Dhjetor 2018 11

Përktheu: Neada Muçaj

Para se të nisja me intervistën fillova të bëj disa kërkime për kompaninë tuaj. Ajo që më bëri më shumë përshtypje ishte një slogan në website-in tuaj “Jepi vetes dhe të tjerëve një lumturi 360 gradë” dhe nisa të pyes veten si mund të jetë dikush 360 gradë i lumtur? A ndodh kjo realisht apo është thjesht një slogan frymëzues?

Për mua ky është një feedback, ndaj faleminderit. Unë kam punuar në fushën e trajnimeve për më shumë se 35 vjet. Nisa në moshën 17-vjeçare, me një mentor që më frymëzonte shumë dhe ai vendosi të më mësonte për 30 vjet me rradhë.

Ai ishte influenca ime më e madhe në jetë për të qenë pjesë e kësaj fushe. E shoh si arritje 360 gradë lumturi. Çfarë do dikush në jetë? Sigurisht, lumturi. Zakonisht njerëzit që synojnë lumturinë, humbasin diçka gjatë këtij

procesi. Unë kam udhëtuar shumë nëpër botë, qëndroj gjysmën e kohës në Amerikë dhe gjysmën tjetër në Indi, dhe ajo që kam kuptuar gjatë udhëti-meve të mia është se ka një ndarje të lumturisë. Pjesa perëndimore është e fokusuar te lumturia shpirtërore dhe pjesa lindore te lumturia materiale, por të gjithë janë në kërkim të diçkaje që i plotëson.

Ndaj mendova, pse mos të ketë një sistem ku nuk mungon asgjë? Dhe a mund t’i kemi të gjitha në të njëjtën kohë dhe të njëjtin vend? Nëse do të jesh i lumtur minimizo nevojat e tua.

Ju shkoni te një guru suksesi dhe ai ju thotë “Rrisni qëllimet tuaja”, dikush thotë “Jini vetvetja”, dikush tjetër thotë se, “Për të patur marrëdhënie të mira, duhet të japësh e të marrësh”. Njerëzit janë konfuzë. Pse të mos bëjmë një manual edhe për këtë problem, edhe makineritë më komplekse kanë manuale për përdoruesit. Por, në fillim duhet të jesh lider i vetes, të drejtosh mendjen tënde. Nga këtu buron gjithçka dhe ne zbuluam një mënyrë për të realizuar një menu për përdoruesit.

Le të kthehemi 30 vjet pas në kohë. Çfarë fëmije ka qenë Avinash dhe si lindi ideja për të qenë një trajner?

Unë jetoja në Indi. Kam lindur në Bengaluru ose siç njihet ndryshe Silicon Valley i Indisë. Ndodhet në jug të saj. Linda në një familje mesatare, nuk ishim as të pasur, por nuk mund të them se ishim të varfër, një familje punëtore. Prindërit e mi ishin refugjatë

dhe kur arritën në Indi ata nuk kishin asgjë. Kur India fitoi pavarësinë e saj nga kolonitë britanike, një pjesë e Indisë u nda dhe u formua shteti i Pakistanit, i bazuar në islam. Shumë nga hindutë që jetonin në Pakistan u detyruan të largohen dhe të vendosen në Indi.

Prindërit e mi u larguan në një moshë shumë të re. Im atë ishte vetëm 7 vjeç kur kjo ndarje ndodhi, në vitin 1947. Babai im merrej me shitje, më pas ai u përkushtua për t’u bërë drejtor në këtë sektor.

Mamaja ime punonte në bankë, pra ishin buxhetorë, por njerëz shumë punëtorë. Ata na rritën me vlera. Nëna gjithmonë e vendoste theksin te morali, vlerat, etika. Babai gjithmonë këmbëngulte te pozitiviteti, energjia, karizma, lidershipi dhe komunikimi. Personi që ka ndikuar më shumë te unë është një mik i babait, të cilin e njoha gjatë një seminari të tij kur isha vetëm 10 vjeç.

Babai gjithmonë na merrte mua dhe motrën të ndiqnim seminaret e tij. Motra ishte 8 ndërsa unë 10 vjeç. Asaj ndoshta nuk i bënin shumë përshtypje, por te unë patën një impakt këto seminare dhe i thashë shokut të babait: “Dua të bëhem si ti.” Ai mbante flokë të gjata dhe unaza në duar dhe shumë shpejt u bë mentori im.

Çfarë ju mësonte?

Gjatë asaj kohë ai fliste për hipnozën dhe menaxhimin e stresit, aftësitë e komunikimit, ndaj mësova shumë prej

tij. Më vonë fillova të frekuentoj më shumë mentorë. U fokusova te meditimi për më shumë se 20 vjet. Më pas u regjistrova në Ashram, shkollë për meditim dhe yoga, një shkollë tradicionale e ngjashme me një resort jo për relaksim, por për studim. Në këtë fazë të jetës kisha vendosur të bëhesha një mentor dhe nuk kishte kthim mbrapa.

Shumë vendime në jetën time ndrysh-uan, por jo ky. Sot në shkollat e Indisë mësohet si të jesh mentor dhe lider i mirë. Ndërkohë dhe ne në kompaninë tonë kemi ngritur një sistem lumturie, të pështatshëm për çdo familje, shkollë, universitet, kompani, por duhet kohë dhe përpjekje.

Çfarë mund të na tregosh për eksperiencat në vendet e tjera? Kur u larguat për herë të parë nga India për të nisur mentorimin tuaj?

Thjesht ndodhi. Në moshën 17 vjeçare unë fitoj një bursë për të

studiuar në Amerikë, një bursë për të udhëtuar drejt Amerikës e për të përfunduar vitin e fundit të gjimnazit atje. Më duhej të paguaja vetëm biletën. Kostot e studimit e jetesës i mbulonte universiteti. Familja ime në atë kohë nuk kishte mjaftueshëm para, kështu që m’u desh të punoja për të siguruar biletën time të kthimit në shtëpi.

Kur isha doja të eksploroja të gjithë Amerikën, por nuk kisha para. Çfarë mund të bëja? Zgjodha të flas. Po për çfarë?!

Çfarë duan ata të dëgjojnë?! Në këtë moment fillova të bëj një studim tregu dhe çuditërisht ata donin të dëgjonin për Indinë dhe filozofinë e vendit tim. Kështu nisën dhe seminaret e mia.

Mora disa libra dhe fillova të studioj për këto tema, sepse kur isha në Indi mësonim shumë për Amerikën, por kjo nuk vlente në këtë rast. Mësova shumë dhe fillova të ligjëroj nëpër grupe të vogla. Ata më pëlqenin dhe filluan të paguanin për udhëtimet e mia nëpër

Amerikë. U kujdesën për qëndrimin tim. Kështu ndodhi trajnimi im i parë. Më pas u ktheva. Duhej të përfundoja studimet e mia në Indi. Unë u ktheva me shumë energji dhe ide të reja për marketingun. Pata sukses me trajnimet e mia, por njerëzit e kishin të vështirë të ndiqnin një 17 vjeçar që fliste për suksesin, kështu që menaxheri im përdori një strategji tjetër.

Njoftimet e trajnimeve nuk kishin as foton e as moshën time. Kur njerëzit vinin mbeteshin të suprizuar: “Si mund të na mësosh ti sesi arrihen qëllimet?”. “Epo qëllimi im ishte t’ju sillja këtu dhe e bëra!

Qëllimi im i dytë është ta çoj në fund këtë trajnim, nëse më lejoni”. Dhe ata më lejonin. Gjithçka shkonte mirë, edhe pse njerëzit vazhdimisht më thonin se duhet të jesh pak i vjetër për të mësuar të tjerët, ndaj merru me diçka tjetër ndërkohë.

Kështu iu futa rrugës së marketingut. Nisa të punoj në botën e koorporatave,

ngrita biznesin tim, punoja në agjenci reklamimi, etj. Fitova shumë eksperi-encë.

Tani ju shohim që shumicën e kohës merreni me trajnime për lider të kompanive të njohura, apo menaxherë dhe stafin e tyre.

Sot unë kam akademinë time. Kam një staf me 32 trajnerë, që mësojnë audienca të përmasave të ndryshme. Kjo ide më lindi kur shkova për herë të parë në Hong Kong dhe isha duke prerë flokët.

Ndodhesha në një hotel me 5 yje dhe berberi më tha se ata ofronin 6 çmime të ndryshme për të njëjtën prerje. I çuditur e pyes “përse kështu?” dhe ai më përgjigjet “Varet nga aftësia e berberit. Nëse zgjedh një berber me më shumë eksperiencë edhe prerja do të jetë më cilësore”. Mbeta i mahnitur dhe për këtë krijova një akademi trajnimi me të njëjtin sistem.

Kam trajnerë që merren me çdo nivel menaxhimi, unë merrem më shumë me lider sepse e di që impakti më i madh vjen kur punojmë me liderët. Nëse bëjmë një ndryshim në nivelin e lidershipit ata do të transformojnë shumë jetë njerëzish.

Unë gjithashtu punoj me mësues, por adhuroj grupin e të rinjve. Ata janë e ardhmja. Çfarë i bën ata të lumtur bën dhe njerëzit rrotull të lumtur.

Në çfarë moshe duhet të fillojnë këto trajnime?

Ne trajnojmë dhe fëmijë 4-vjeçar. Një ndarje në akademinë tonë, e quajtur Bubbles International, i dedikohet fëmijëve nga mosha 4 -14 vjeç. Motra ime është pjesë e kësaj akademie, bashkëshortja ime gjithashtu merret me fëmijët. Ndonjëherë madje bëj shaka dhe them: “Gruaja ime ka 300 fëmijë”. Në Mumbai ajo mëson fjalim dhe dramë.

Shumë interesante e gjithë kjo ndarje. Ju njiheni në Shqipëri si një mentor i suk-sesshëm që mbështet Agna Leadership Academy që nga

Kuptova se Shqipëria është porta për në Europë. Unë kam shëtitur në të gjithë botën, por kurrë në Europë. Më pas erdha këtu dhe i dhashë z. Naçi idenë për të hapur Akademinë e Lidershipit. I thashë Vasilit se nëse do të jesh i suksesshëm, ndryshimi fillon nga ty.

Ti duhet të jesh i hapur për të mësuar dhe duhet të drejtosh ndryshimin. Ndonjëherë, kur fëmijët nuk kanë dëshirë të shkojnë në shkollë prindërit këmbëngulin që ata të shkojnë patjetër.

Nuk mund të jesh shumë demokratik në këtë proces, sepse duhet të drejtosh ndryshimin dhe ndryshimi mund të jetë jo shumë i pëlqyer nga disa njerëz.

Ne ndoqëm trajnimin e tij, “Rruga drejt suksesit”. Si ndiheni për këtë trajnim?

Ishte FANTASTIKE! Unë besoj që çdo prind është mësues për fëmijët e tij, çdo menaxher është një mësues dhe mësimdhënia nuk kërkon detyrimisht

të jesh një ekspert i fushës. Mësimd-hënia kërkon që ti të jesh ekspert i komunikimit lidhur me temën, në mënyrë që njerëzit të duan të mësojnë për të. Është një aftësi e veçantë.

Keni patur eksperienca të tjera të ngjashme me rastin e z.Vasili në Shqipëri? Keni drejtuar trajnime me kom-pani të tjera në Shqipëri?

Një nga kompanitë e Vasilit ka krijuar një program të organizuar, ku ishin të pranishëm shumë pronar biznesesh që e ndoqën trajnimin.

Nga Spitali Amerikan, Rai�eisen Bank, Eagle Mobile, Euromax, Vodafone dhe të tjerë që nuk më kujtohen.

Nga këto trajnime që keni zhvilluar, a ka Shqipëria lider të mirë? Si i gjeni ata?

Unë punoj me kultura të ndryshme dhe ka disa ngjashmëri por dhe ndryshime të mëdha, në kultura, lider dhe investitorë të ndryshëm. Për shembull jam familjarizuar shumë me mentalite-

tin e Ballkanit dhe shoh ndryshime midis shqiptarëve që jetojnë në Shqipëri dhe shqiptarëve që jetojnë në Kosovë. Apo midis Malit të Zi dhe Serbisë.

Ju punoni dhe ndihmoni të tjerët të arrijnë 360 gradë lumturi. Po ju?

Unë jam i lumtur!

Ekzistojnë dy ndarje: Bota e Brend-shme dhe Bota e Jashtme; dhe 3 hapësira në jetën tënde i përkasin botës së brendshme: psikologjike, fiziologjike dhe shpirtërore. Mendja dhe trupi janë pjesë e botës së brendshme.

Marrëdhëniet tuaja sociale, profesion-ale dhe financiare janë pjesë e botës së jashtme. Për të dyja këto botë nuk ka limite, dëshirat janë të pafundme. Ne gjithmonë mund të arrijmë nivelin tjetër të suksesit.

Sot, nëse ke shumë para në bankë, në një mënyrë tjetër mund të kesh edhe më shumë. Sot, nëse ke shëndet mund

të jesh edhe më mirë. Janë disa sfera të jetës ku ti mund të jesh edhe më mirë. E mira nuk ka fund. Koncepti është, “Mos lufto kundër dëshirës për të patur më shumë”.

Disa njerëz thonë, “Kënaqu me aq sa ke”. Të tjerë thonë “Guxo, shfrytëzoi të gjitha mundësitë”. Ne themi: “Përdor strategjinë e lumturisë për të arritur nivelin tjetër të suksesit”. Por, dëshira për të patur shumë, nuk duhet të jetë shkaktar i lumturisë apo dëshpërimit tënd.

Lumturia është magneti i suksesit!

Kompani të mëdha botërore, si Google bëjnë kurse lumturie për punonjësit e tyre. Kursi quhet “Search inside yourself” (Kërko Brenda Vetes), dhe nëse e bën këtë performanca jote në punë do të jetë më e lartë.

Zoti Naçi erdhi në Indi. Ai ishte pjesë e një kursi për zhvillimin e personalitetit në Mumbai, një program 6 ditor.

Unë zhvilloja një nga ditët e kursit kur ndodhesha atje. Babai im këmbënguli që ta zhvilloja unë trajnimin, sepse një zotëri shumë interesant ishte bërë pjesë e tij.

U takuam dhe Vasili ishte shumë entuziast për gjithçka ne bënim dhe aty më ftoi të vij në Shqipëri. Unë i çuditur pyes: “Ku është Shqipëria?”. Ai më thotë “E njeh Nënë Terezën?” Aty kuptova gjithçka. Nënë Tereza ka lindur në Shqipëri, pse jo edhe unë duhet të shkoj atje.

fillimet e saj dhe për punën tuaj me z. Naçi si guruja i tij. Mund të na tregoni pak historinë, si nisi gjithçka dhe si ratë në kontakt me Shqipërinë?

Zhvillim Personal

No. 19 · Dhjetor 201812

Para se të nisja me intervistën fillova të bëj disa kërkime për kompaninë tuaj. Ajo që më bëri më shumë përshtypje ishte një slogan në website-in tuaj “Jepi vetes dhe të tjerëve një lumturi 360 gradë” dhe nisa të pyes veten si mund të jetë dikush 360 gradë i lumtur? A ndodh kjo realisht apo është thjesht një slogan frymëzues?

Për mua ky është një feedback, ndaj faleminderit. Unë kam punuar në fushën e trajnimeve për më shumë se 35 vjet. Nisa në moshën 17-vjeçare, me një mentor që më frymëzonte shumë dhe ai vendosi të më mësonte për 30 vjet me rradhë.

Ai ishte influenca ime më e madhe në jetë për të qenë pjesë e kësaj fushe. E shoh si arritje 360 gradë lumturi. Çfarë do dikush në jetë? Sigurisht, lumturi. Zakonisht njerëzit që synojnë lumturinë, humbasin diçka gjatë këtij

procesi. Unë kam udhëtuar shumë nëpër botë, qëndroj gjysmën e kohës në Amerikë dhe gjysmën tjetër në Indi, dhe ajo që kam kuptuar gjatë udhëti-meve të mia është se ka një ndarje të lumturisë. Pjesa perëndimore është e fokusuar te lumturia shpirtërore dhe pjesa lindore te lumturia materiale, por të gjithë janë në kërkim të diçkaje që i plotëson.

Ndaj mendova, pse mos të ketë një sistem ku nuk mungon asgjë? Dhe a mund t’i kemi të gjitha në të njëjtën kohë dhe të njëjtin vend? Nëse do të jesh i lumtur minimizo nevojat e tua.

Ju shkoni te një guru suksesi dhe ai ju thotë “Rrisni qëllimet tuaja”, dikush thotë “Jini vetvetja”, dikush tjetër thotë se, “Për të patur marrëdhënie të mira, duhet të japësh e të marrësh”. Njerëzit janë konfuzë. Pse të mos bëjmë një manual edhe për këtë problem, edhe makineritë më komplekse kanë manuale për përdoruesit. Por, në fillim duhet të jesh lider i vetes, të drejtosh mendjen tënde. Nga këtu buron gjithçka dhe ne zbuluam një mënyrë për të realizuar një menu për përdoruesit.

Le të kthehemi 30 vjet pas në kohë. Çfarë fëmije ka qenë Avinash dhe si lindi ideja për të qenë një trajner?

Unë jetoja në Indi. Kam lindur në Bengaluru ose siç njihet ndryshe Silicon Valley i Indisë. Ndodhet në jug të saj. Linda në një familje mesatare, nuk ishim as të pasur, por nuk mund të them se ishim të varfër, një familje punëtore. Prindërit e mi ishin refugjatë

dhe kur arritën në Indi ata nuk kishin asgjë. Kur India fitoi pavarësinë e saj nga kolonitë britanike, një pjesë e Indisë u nda dhe u formua shteti i Pakistanit, i bazuar në islam. Shumë nga hindutë që jetonin në Pakistan u detyruan të largohen dhe të vendosen në Indi.

Prindërit e mi u larguan në një moshë shumë të re. Im atë ishte vetëm 7 vjeç kur kjo ndarje ndodhi, në vitin 1947. Babai im merrej me shitje, më pas ai u përkushtua për t’u bërë drejtor në këtë sektor.

Mamaja ime punonte në bankë, pra ishin buxhetorë, por njerëz shumë punëtorë. Ata na rritën me vlera. Nëna gjithmonë e vendoste theksin te morali, vlerat, etika. Babai gjithmonë këmbëngulte te pozitiviteti, energjia, karizma, lidershipi dhe komunikimi. Personi që ka ndikuar më shumë te unë është një mik i babait, të cilin e njoha gjatë një seminari të tij kur isha vetëm 10 vjeç.

Babai gjithmonë na merrte mua dhe motrën të ndiqnim seminaret e tij. Motra ishte 8 ndërsa unë 10 vjeç. Asaj ndoshta nuk i bënin shumë përshtypje, por te unë patën një impakt këto seminare dhe i thashë shokut të babait: “Dua të bëhem si ti.” Ai mbante flokë të gjata dhe unaza në duar dhe shumë shpejt u bë mentori im.

Çfarë ju mësonte?

Gjatë asaj kohë ai fliste për hipnozën dhe menaxhimin e stresit, aftësitë e komunikimit, ndaj mësova shumë prej

tij. Më vonë fillova të frekuentoj më shumë mentorë. U fokusova te meditimi për më shumë se 20 vjet. Më pas u regjistrova në Ashram, shkollë për meditim dhe yoga, një shkollë tradicionale e ngjashme me një resort jo për relaksim, por për studim. Në këtë fazë të jetës kisha vendosur të bëhesha një mentor dhe nuk kishte kthim mbrapa.

Shumë vendime në jetën time ndrysh-uan, por jo ky. Sot në shkollat e Indisë mësohet si të jesh mentor dhe lider i mirë. Ndërkohë dhe ne në kompaninë tonë kemi ngritur një sistem lumturie, të pështatshëm për çdo familje, shkollë, universitet, kompani, por duhet kohë dhe përpjekje.

Çfarë mund të na tregosh për eksperiencat në vendet e tjera? Kur u larguat për herë të parë nga India për të nisur mentorimin tuaj?

Thjesht ndodhi. Në moshën 17 vjeçare unë fitoj një bursë për të

studiuar në Amerikë, një bursë për të udhëtuar drejt Amerikës e për të përfunduar vitin e fundit të gjimnazit atje. Më duhej të paguaja vetëm biletën. Kostot e studimit e jetesës i mbulonte universiteti. Familja ime në atë kohë nuk kishte mjaftueshëm para, kështu që m’u desh të punoja për të siguruar biletën time të kthimit në shtëpi.

Kur isha doja të eksploroja të gjithë Amerikën, por nuk kisha para. Çfarë mund të bëja? Zgjodha të flas. Po për çfarë?!

Çfarë duan ata të dëgjojnë?! Në këtë moment fillova të bëj një studim tregu dhe çuditërisht ata donin të dëgjonin për Indinë dhe filozofinë e vendit tim. Kështu nisën dhe seminaret e mia.

Mora disa libra dhe fillova të studioj për këto tema, sepse kur isha në Indi mësonim shumë për Amerikën, por kjo nuk vlente në këtë rast. Mësova shumë dhe fillova të ligjëroj nëpër grupe të vogla. Ata më pëlqenin dhe filluan të paguanin për udhëtimet e mia nëpër

Amerikë. U kujdesën për qëndrimin tim. Kështu ndodhi trajnimi im i parë. Më pas u ktheva. Duhej të përfundoja studimet e mia në Indi. Unë u ktheva me shumë energji dhe ide të reja për marketingun. Pata sukses me trajnimet e mia, por njerëzit e kishin të vështirë të ndiqnin një 17 vjeçar që fliste për suksesin, kështu që menaxheri im përdori një strategji tjetër.

Njoftimet e trajnimeve nuk kishin as foton e as moshën time. Kur njerëzit vinin mbeteshin të suprizuar: “Si mund të na mësosh ti sesi arrihen qëllimet?”. “Epo qëllimi im ishte t’ju sillja këtu dhe e bëra!

Qëllimi im i dytë është ta çoj në fund këtë trajnim, nëse më lejoni”. Dhe ata më lejonin. Gjithçka shkonte mirë, edhe pse njerëzit vazhdimisht më thonin se duhet të jesh pak i vjetër për të mësuar të tjerët, ndaj merru me diçka tjetër ndërkohë.

Kështu iu futa rrugës së marketingut. Nisa të punoj në botën e koorporatave,

ngrita biznesin tim, punoja në agjenci reklamimi, etj. Fitova shumë eksperi-encë.

Tani ju shohim që shumicën e kohës merreni me trajnime për lider të kompanive të njohura, apo menaxherë dhe stafin e tyre.

Sot unë kam akademinë time. Kam një staf me 32 trajnerë, që mësojnë audienca të përmasave të ndryshme. Kjo ide më lindi kur shkova për herë të parë në Hong Kong dhe isha duke prerë flokët.

Ndodhesha në një hotel me 5 yje dhe berberi më tha se ata ofronin 6 çmime të ndryshme për të njëjtën prerje. I çuditur e pyes “përse kështu?” dhe ai më përgjigjet “Varet nga aftësia e berberit. Nëse zgjedh një berber me më shumë eksperiencë edhe prerja do të jetë më cilësore”. Mbeta i mahnitur dhe për këtë krijova një akademi trajnimi me të njëjtin sistem.

Kam trajnerë që merren me çdo nivel menaxhimi, unë merrem më shumë me lider sepse e di që impakti më i madh vjen kur punojmë me liderët. Nëse bëjmë një ndryshim në nivelin e lidershipit ata do të transformojnë shumë jetë njerëzish.

Unë gjithashtu punoj me mësues, por adhuroj grupin e të rinjve. Ata janë e ardhmja. Çfarë i bën ata të lumtur bën dhe njerëzit rrotull të lumtur.

Në çfarë moshe duhet të fillojnë këto trajnime?

Ne trajnojmë dhe fëmijë 4-vjeçar. Një ndarje në akademinë tonë, e quajtur Bubbles International, i dedikohet fëmijëve nga mosha 4 -14 vjeç. Motra ime është pjesë e kësaj akademie, bashkëshortja ime gjithashtu merret me fëmijët. Ndonjëherë madje bëj shaka dhe them: “Gruaja ime ka 300 fëmijë”. Në Mumbai ajo mëson fjalim dhe dramë.

Shumë interesante e gjithë kjo ndarje. Ju njiheni në Shqipëri si një mentor i suk-sesshëm që mbështet Agna Leadership Academy që nga

Kuptova se Shqipëria është porta për në Europë. Unë kam shëtitur në të gjithë botën, por kurrë në Europë. Më pas erdha këtu dhe i dhashë z. Naçi idenë për të hapur Akademinë e Lidershipit. I thashë Vasilit se nëse do të jesh i suksesshëm, ndryshimi fillon nga ty.

Ti duhet të jesh i hapur për të mësuar dhe duhet të drejtosh ndryshimin. Ndonjëherë, kur fëmijët nuk kanë dëshirë të shkojnë në shkollë prindërit këmbëngulin që ata të shkojnë patjetër.

Nuk mund të jesh shumë demokratik në këtë proces, sepse duhet të drejtosh ndryshimin dhe ndryshimi mund të jetë jo shumë i pëlqyer nga disa njerëz.

Ne ndoqëm trajnimin e tij, “Rruga drejt suksesit”. Si ndiheni për këtë trajnim?

Ishte FANTASTIKE! Unë besoj që çdo prind është mësues për fëmijët e tij, çdo menaxher është një mësues dhe mësimdhënia nuk kërkon detyrimisht

të jesh një ekspert i fushës. Mësimd-hënia kërkon që ti të jesh ekspert i komunikimit lidhur me temën, në mënyrë që njerëzit të duan të mësojnë për të. Është një aftësi e veçantë.

Keni patur eksperienca të tjera të ngjashme me rastin e z.Vasili në Shqipëri? Keni drejtuar trajnime me kom-pani të tjera në Shqipëri?

Një nga kompanitë e Vasilit ka krijuar një program të organizuar, ku ishin të pranishëm shumë pronar biznesesh që e ndoqën trajnimin.

Nga Spitali Amerikan, Rai�eisen Bank, Eagle Mobile, Euromax, Vodafone dhe të tjerë që nuk më kujtohen.

Nga këto trajnime që keni zhvilluar, a ka Shqipëria lider të mirë? Si i gjeni ata?

Unë punoj me kultura të ndryshme dhe ka disa ngjashmëri por dhe ndryshime të mëdha, në kultura, lider dhe investitorë të ndryshëm. Për shembull jam familjarizuar shumë me mentalite-

tin e Ballkanit dhe shoh ndryshime midis shqiptarëve që jetojnë në Shqipëri dhe shqiptarëve që jetojnë në Kosovë. Apo midis Malit të Zi dhe Serbisë.

Ju punoni dhe ndihmoni të tjerët të arrijnë 360 gradë lumturi. Po ju?

Unë jam i lumtur!

Ekzistojnë dy ndarje: Bota e Brend-shme dhe Bota e Jashtme; dhe 3 hapësira në jetën tënde i përkasin botës së brendshme: psikologjike, fiziologjike dhe shpirtërore. Mendja dhe trupi janë pjesë e botës së brendshme.

Marrëdhëniet tuaja sociale, profesion-ale dhe financiare janë pjesë e botës së jashtme. Për të dyja këto botë nuk ka limite, dëshirat janë të pafundme. Ne gjithmonë mund të arrijmë nivelin tjetër të suksesit.

Sot, nëse ke shumë para në bankë, në një mënyrë tjetër mund të kesh edhe më shumë. Sot, nëse ke shëndet mund

të jesh edhe më mirë. Janë disa sfera të jetës ku ti mund të jesh edhe më mirë. E mira nuk ka fund. Koncepti është, “Mos lufto kundër dëshirës për të patur më shumë”.

Disa njerëz thonë, “Kënaqu me aq sa ke”. Të tjerë thonë “Guxo, shfrytëzoi të gjitha mundësitë”. Ne themi: “Përdor strategjinë e lumturisë për të arritur nivelin tjetër të suksesit”. Por, dëshira për të patur shumë, nuk duhet të jetë shkaktar i lumturisë apo dëshpërimit tënd.

Lumturia është magneti i suksesit!

Kompani të mëdha botërore, si Google bëjnë kurse lumturie për punonjësit e tyre. Kursi quhet “Search inside yourself” (Kërko Brenda Vetes), dhe nëse e bën këtë performanca jote në punë do të jetë më e lartë.

fillimet e saj dhe për punën tuaj me z. Naçi si guruja i tij. Mund të na tregoni pak historinë, si nisi gjithçka dhe si ratë në kontakt me Shqipërinë?

Zhvillim Personal

No. 19 · Dhjetor 2018 13

“Nëse ti punon e merr atë që do”, i thoshte profesori i tij. Sigurisht, kjo pati ndikim te Habibi, i cili mentorët e tij nuk i ka pasur klasikë. Në universitet, trajnere e tij ishte pikërisht asistentja e tij. “Ajo më nxiti të shoh nga një perspektivë tjetër. Ishte pedagoge, por kërkonte të shkonte kundër normave shkencore. Ajo gjithmonë më inkurajonte mua dhe të tjerët të besonim te vetja, gjë që unë mendoj se është shumë e rëndësishme”, thotë Habibi. Ne edukohemi me idenë se të tjerët i kanë përgjigjet për ne, por me kalimin e kohës rritemi mjaftueshëm dhe kuptojmë mjaftueshëm për të jetuar potencialin tonë dhe për t’i besuar

mendësisë sonë.

Në rrugëtimin e tij si sipërmarrës, ai ndjek Elon Musk apo Steve Jobs, duke lexuar librat e tyre.

Habibi, një prej folësve kryesorë në Festivalin e Inovacionit në Tiranë që u mbajt në Shtator, na tregon se mentorët tanë mund të jenë kudo përreth nesh. Ai përmend se jan dy djem të shkëlqyer që e frymëzojnë. Njëri prej tyre është George Rozaris nga Gjermania, i cili drejton kompaninë “Software Motion”. Ai la Asamblenë e Mercedes, për të filluar kompaninë e tij, duke treguar se i ka

idetë e qarta. “Për të qenë një sipërmar-rës dhe lider i mirë, ti duhet të jesh i guximshëm dhe të duash njerëzit me të cilët punon. Të kesh guxim të besosh te vetja dhe t’i japësh botës atë që mendon se është e drejtë”, thotë Habibi. “Besimi nuk është diçka që ti merr, besimi është diçka në të cilën investon”.

Djali tjetër quhet Branimir Brikllac, një sipërmarrës serb. Ai ka qenë pjesë e biznesit të medias dhe tani drejton një projekt të quajtur “Mokrine House of ideas”. Sipas sipërmarrësit serb, “Nëse mundësitë nuk të frikësojnë, ato nuk janë shumë të mëdha për ty”, apo “Një njeri që e përcakton veten nga sukseset e së shkuarës, është një sipërmarrës i vdekur që ecën”. Sipërmarrësit mund t’i japin formë realitetit, jo të kufizohen nga ai. Po si mund të arrihet kjo? Ne lindim dhe rritemi në një realitet që na jep një formë të caktuar, thotë Habibi, ndërkohë arrijmë një pjekuri në një moshë të caktuar ku krijojmë një fuqi fizike, psikologjike e shpirtërore që na lejon të transformojmë diçka. Zakonisht e perceptojmë realitetin si diçka të përcaktuar të pandryshueshme, por kjo nuk është e vërtetë. Ky realitet mund të ndryshohet. Mjafton t’i themi vetes çdo ditë “Unë e kam forcën, unë mund ta ndryshoj”. Duhet të bëjmë një analizë të thjeshtë: “Si po e trajtoj veten?” dhe “Si po veproj në botë?” Pra, cila është prurja e veprimeve të mia. Ne si sipërmarrës jemi të suksesshëm nëse i japim formë realitetit dhe nuk jemi të suksesshëm nëse nuk e bëjmë këtë, pavarësisht sa fitojmë.

Duke iu referuar thenies së Steve Jobs “Kur kupton se njerërit që kanë krijuar të gjitha gjërat rreth teje nuk janë më të mirë dhe as më të zgjuar se ty”, Habibi thotë se, mendojmë që njerëzit janë super inteligjentë, por secili prej nesh është unik, ka një perspektivë të veçantë apo një aftësi të veçantë. E rëndësishme është që t’i zbulojmë këto. Por, për ta

Biznesi, mes një marrëdhënie të ndërthurur mentorimi Habib Lesevic është sipërmarrës, mentor dhe trajner zhvillimi. Por ai ka pasur dhe ka mentorët e tij. I pari që la gjurmë ishte mësuesi 75-vjeçar i basketbollit nga Rumania. “Ai besonte te unë më shumë nga sa unë besoja te vetja”, thotë Habibi në një intervistë për Businessmag.al.

RENATO CIVILIEditor @Business Mag Albania

bërë këtë thjesht duhet të gjejmë paqe me veten, duhet të kuptojmë se kemi dije dhe fuqi. T’u shmangemi kurtheve që mendja jonë ngre. “Pendimi, viktimi-zimi, frika dhe lakmia janë vrasës të potencialit tonë”, thotë ai.

Ankesat pranohen, por duhet të ketë një limit. Nesë ankohemi vazhdimisht do të biem në kurthin e viktimizimit. Pendesa është po njësoj. Ti shpjegohesh, justifikohesh, por nëse bie pre e saj është shumë e vështirë të formësosh veten.

E njëjta gjë ndodh me frikën. Nëse shqetësohemi për atë që na pret për atë që mund të ndodhë ne e ushqejmë veten me frikë dhe largohemi nga forca jonë.

Ndërsa lakmia ëshë pjesa më intere-sante, nëse planifikojmë më përpara apo projektojmë më para duke e bindur veten “Unë do të bëj këtë, do të bëj atë, edhe këtë edhe atë....” ne humbasim fokusin dhe veprimet tona bëhen më të zbehta. Ky është udhëtimi mendor nëpër të cilin kalojmë.

kur ata kanë nevojë, kur ata kërkojnë motivim edhe kur ata janë më të suksesshëm se ju, por edhe kur ata nuk arrijnë t’i bëjnë gjërat siç duhet. Kjo është shumë e rëndësishme dhe për sipërmarrësit”.

Shqipëria dhe Ballkani, sipas tij, kanë probleme me besimin tek aftësitë personale. Ndaj duhet më shumë hapësirë për të lejuar njerëzit të shprehen. Këtu hyn në lojë edukimi dhe “Educare” do të thotë të japësh, jo të marrësh. Duhet të bëjmë gjëra të vogla dhe të sjellim ndryshimin me gjëra të vogla. “Ndrysho ushqim, ndrysho pozicionin e mobiljeve. Mund të duket një budallallëk, por ju ndihmon”.

Po sistemi ekonomik a na ndihmon?

Sipas tij, sot shpërndarja e pasurisë nuk funksionon si duhet dhe vetë qëllimi i ekonomisë sonë nuk është i mirë. Sistemi i sotëm ekonomik kërkon të mbledhë përfitime, kur në fakt ekonomia duhet t’u shërbejë njerëzve. Sot, jetojmë në një sistem ku ne përdorim veten për të zhvilluar një makineri që nuk ka asnjë qëllim, përveç rritjes.

Prandaj për ne është e rëndësishme të jetojmë shëndetshëm, të lidhur. Duhet të rindërtojmë ekonominë tonë drejt një orientimi më të vlefshëm. Po çfarë është e vlefshme për ne? Kjo pyetje sjell nevojën për të rivëzhguar veten, tregun ku po veprojmë, si njerëzit reagojnë ndaj produkteve tona.

“Nëse unë hap një pikë bastesh, duket sikur po ndihmoj dikë të harrojë problemet e përditshmërisë, por në të vërtetë po shkatërroj familjen e tij. Nuk mund të them se kam krijuar një vlerë. Nëse dimë të menaxhojmë mirë, mendoj se mund ta ndryshojmë sado pak jetën në tokë”, thotë Habibi.

Bëj gjëra, të cilat të bëjnë ta ndiesh fuqinë tënde, këshillon Habib Lesevic.

Po të rinjtë si mund t’i inkura-jojmë të nxisin ndryshimin? Sipas Lesevic, ajo që kërkon një sipërmarrës në fillimet e tij janë paratë. Një shembull i mirë për të vepruar ndryshe është kompania që nis me paratë e tua dhe po ia del shumë mirë sot. Është e mundur, pasi jo të gjithë vijmë nga kushte me shumë para, por jemi të lidhur me njëri-tjetrin, komuniko-jmë me njëri-tjetrin dhe jemi individë që kemi një vizion të përbashkët. Kjo lidhje, na motivon të ndihmojmë njëri-tjetrin dhe të fuqizojmë diçka të madhe. “Duhet të ndihmoni kolegët, të jeni pranë tyre

Intervista

No. 19 · Dhjetor 201814

“Nëse ti punon e merr atë që do”, i thoshte profesori i tij. Sigurisht, kjo pati ndikim te Habibi, i cili mentorët e tij nuk i ka pasur klasikë. Në universitet, trajnere e tij ishte pikërisht asistentja e tij. “Ajo më nxiti të shoh nga një perspektivë tjetër. Ishte pedagoge, por kërkonte të shkonte kundër normave shkencore. Ajo gjithmonë më inkurajonte mua dhe të tjerët të besonim te vetja, gjë që unë mendoj se është shumë e rëndësishme”, thotë Habibi. Ne edukohemi me idenë se të tjerët i kanë përgjigjet për ne, por me kalimin e kohës rritemi mjaftueshëm dhe kuptojmë mjaftueshëm për të jetuar potencialin tonë dhe për t’i besuar

mendësisë sonë.

Në rrugëtimin e tij si sipërmarrës, ai ndjek Elon Musk apo Steve Jobs, duke lexuar librat e tyre.

Habibi, një prej folësve kryesorë në Festivalin e Inovacionit në Tiranë që u mbajt në Shtator, na tregon se mentorët tanë mund të jenë kudo përreth nesh. Ai përmend se jan dy djem të shkëlqyer që e frymëzojnë. Njëri prej tyre është George Rozaris nga Gjermania, i cili drejton kompaninë “Software Motion”. Ai la Asamblenë e Mercedes, për të filluar kompaninë e tij, duke treguar se i ka

idetë e qarta. “Për të qenë një sipërmar-rës dhe lider i mirë, ti duhet të jesh i guximshëm dhe të duash njerëzit me të cilët punon. Të kesh guxim të besosh te vetja dhe t’i japësh botës atë që mendon se është e drejtë”, thotë Habibi. “Besimi nuk është diçka që ti merr, besimi është diçka në të cilën investon”.

Djali tjetër quhet Branimir Brikllac, një sipërmarrës serb. Ai ka qenë pjesë e biznesit të medias dhe tani drejton një projekt të quajtur “Mokrine House of ideas”. Sipas sipërmarrësit serb, “Nëse mundësitë nuk të frikësojnë, ato nuk janë shumë të mëdha për ty”, apo “Një njeri që e përcakton veten nga sukseset e së shkuarës, është një sipërmarrës i vdekur që ecën”. Sipërmarrësit mund t’i japin formë realitetit, jo të kufizohen nga ai. Po si mund të arrihet kjo? Ne lindim dhe rritemi në një realitet që na jep një formë të caktuar, thotë Habibi, ndërkohë arrijmë një pjekuri në një moshë të caktuar ku krijojmë një fuqi fizike, psikologjike e shpirtërore që na lejon të transformojmë diçka. Zakonisht e perceptojmë realitetin si diçka të përcaktuar të pandryshueshme, por kjo nuk është e vërtetë. Ky realitet mund të ndryshohet. Mjafton t’i themi vetes çdo ditë “Unë e kam forcën, unë mund ta ndryshoj”. Duhet të bëjmë një analizë të thjeshtë: “Si po e trajtoj veten?” dhe “Si po veproj në botë?” Pra, cila është prurja e veprimeve të mia. Ne si sipërmarrës jemi të suksesshëm nëse i japim formë realitetit dhe nuk jemi të suksesshëm nëse nuk e bëjmë këtë, pavarësisht sa fitojmë.

Duke iu referuar thenies së Steve Jobs “Kur kupton se njerërit që kanë krijuar të gjitha gjërat rreth teje nuk janë më të mirë dhe as më të zgjuar se ty”, Habibi thotë se, mendojmë që njerëzit janë super inteligjentë, por secili prej nesh është unik, ka një perspektivë të veçantë apo një aftësi të veçantë. E rëndësishme është që t’i zbulojmë këto. Por, për ta

Librat që ju sugjeron Habib Lesevic të lexoni

Escape from Freedom, nga Erich Fromm, një psik-analist gjerman. Ai flet për mënyrën sesi mund t’i shpëtojmë lirisë sonë, fuqisë sonë dhe të jetojmë më thjeshtë.

Man's Search for Meaning, nga Viktor Frankl. Një libër i vitit 1946 ku shkruhet përvoja e tij si një i burgosur i kampit të përqendrimit në Auschwitz gjatë Luftës së Dytë Botërore.

bërë këtë thjesht duhet të gjejmë paqe me veten, duhet të kuptojmë se kemi dije dhe fuqi. T’u shmangemi kurtheve që mendja jonë ngre. “Pendimi, viktimi-zimi, frika dhe lakmia janë vrasës të potencialit tonë”, thotë ai.

Ankesat pranohen, por duhet të ketë një limit. Nesë ankohemi vazhdimisht do të biem në kurthin e viktimizimit. Pendesa është po njësoj. Ti shpjegohesh, justifikohesh, por nëse bie pre e saj është shumë e vështirë të formësosh veten.

E njëjta gjë ndodh me frikën. Nëse shqetësohemi për atë që na pret për atë që mund të ndodhë ne e ushqejmë veten me frikë dhe largohemi nga forca jonë.

Ndërsa lakmia ëshë pjesa më intere-sante, nëse planifikojmë më përpara apo projektojmë më para duke e bindur veten “Unë do të bëj këtë, do të bëj atë, edhe këtë edhe atë....” ne humbasim fokusin dhe veprimet tona bëhen më të zbehta. Ky është udhëtimi mendor nëpër të cilin kalojmë.

kur ata kanë nevojë, kur ata kërkojnë motivim edhe kur ata janë më të suksesshëm se ju, por edhe kur ata nuk arrijnë t’i bëjnë gjërat siç duhet. Kjo është shumë e rëndësishme dhe për sipërmarrësit”.

Shqipëria dhe Ballkani, sipas tij, kanë probleme me besimin tek aftësitë personale. Ndaj duhet më shumë hapësirë për të lejuar njerëzit të shprehen. Këtu hyn në lojë edukimi dhe “Educare” do të thotë të japësh, jo të marrësh. Duhet të bëjmë gjëra të vogla dhe të sjellim ndryshimin me gjëra të vogla. “Ndrysho ushqim, ndrysho pozicionin e mobiljeve. Mund të duket një budallallëk, por ju ndihmon”.

Po sistemi ekonomik a na ndihmon?

Sipas tij, sot shpërndarja e pasurisë nuk funksionon si duhet dhe vetë qëllimi i ekonomisë sonë nuk është i mirë. Sistemi i sotëm ekonomik kërkon të mbledhë përfitime, kur në fakt ekonomia duhet t’u shërbejë njerëzve. Sot, jetojmë në një sistem ku ne përdorim veten për të zhvilluar një makineri që nuk ka asnjë qëllim, përveç rritjes.

Prandaj për ne është e rëndësishme të jetojmë shëndetshëm, të lidhur. Duhet të rindërtojmë ekonominë tonë drejt një orientimi më të vlefshëm. Po çfarë është e vlefshme për ne? Kjo pyetje sjell nevojën për të rivëzhguar veten, tregun ku po veprojmë, si njerëzit reagojnë ndaj produkteve tona.

“Nëse unë hap një pikë bastesh, duket sikur po ndihmoj dikë të harrojë problemet e përditshmërisë, por në të vërtetë po shkatërroj familjen e tij. Nuk mund të them se kam krijuar një vlerë. Nëse dimë të menaxhojmë mirë, mendoj se mund ta ndryshojmë sado pak jetën në tokë”, thotë Habibi.

Çfarë u sygjeron të rinjtë studentë?

Të mos shqetësohen. Të marrin një diplomë nëse munden, por nëse jo....

Ai vetë pasi u diplomua në universitet filloi punë në një kompani të madhe që tregtonte vaj. “Unë punoja për ta, por nuk isha i lumtur sepse mendoja se nuk kisha atë që duhet të kisha, atë që të gjithë mendojnë se është më e mira.

Por, në një moment të caktuar të jetës, njoha një mentor dhe kuptova se nuk isha i lumtur.

Doja të jem i sinqertë me veten, të jetoj një jetë të drejtë. Dhe kur them i lumtur, nuk them të jesh i gëzuar çdo ditë, por që shpirti im të ndihet mirë dhe të besoj në atë që bëj”.

Bëj gjëra, të cilat të bëjnë ta ndiesh fuqinë tënde, këshillon Habib Lesevic.

Po të rinjtë si mund t’i inkura-jojmë të nxisin ndryshimin? Sipas Lesevic, ajo që kërkon një sipërmarrës në fillimet e tij janë paratë. Një shembull i mirë për të vepruar ndryshe është kompania që nis me paratë e tua dhe po ia del shumë mirë sot. Është e mundur, pasi jo të gjithë vijmë nga kushte me shumë para, por jemi të lidhur me njëri-tjetrin, komuniko-jmë me njëri-tjetrin dhe jemi individë që kemi një vizion të përbashkët. Kjo lidhje, na motivon të ndihmojmë njëri-tjetrin dhe të fuqizojmë diçka të madhe. “Duhet të ndihmoni kolegët, të jeni pranë tyre

Jeta është shumë më e madhe se sa thjeshtë puna. “Duhet të jetojmë një jetë të lumtur, të shëndetshme dhe me sa më shumë lidhje shpirtërore me njëri-tjetrin.

Intervista

No. 19 · Dhjetor 2018 15

Përshtati: Neada Muçaj

Blerta Doçi është 29 vjeç, me origjinë nga Peshkopia dhe ka mbaruar shkollën e mesme të gjuhëve të huaja “Asim Vokshi”, duke ndjekur më pas studimet e larta pranë fakultetit të Gjuhëve të Huaja. Në përfundim të tij nisi një tjetër fakultet për degën Gjeografi. Ka punuar si mësuese në gjimnaze të ndryshme të Tiranës dhe aktualisht ka nën administrim dhe një qendër kursesh për gjuhë të huaja, ku punon edhe vetë, të quajtur “Green Centre”. Muajt e fundit ajo është angazhuar në themelimin dhe krijimin e agjencisë turistike “Green Travel” ku shihet qartë që i ka vendosur emrin e saj.

Blerta Doçi, mësuesja qëka ngritur disa biznese

Blerta – ngjyrë e blertë që në anglisht thuhet Green. Veç kësaj agjencia mban këtë emër pasi ngjyra jeshile transme-ton qetësi, paqe, optimizëm, pozitiv-itet dhe dritë jeshile.

Ajo zotëron 3 gjuhë të huaja dhe njeh shumë mirë historinë dhe gjeografinë, prandaj dhe ka nisur “Green Travel”.

Blerta ka pasur gjithmonë pasion udhëtimet dhe komunikimin me njerëz të ndryshëm. I pëlqen të flasë për kulturën, natyrën dhe historinë. Ajo pëlqen sportet, bën shumë hiking dhe zgjedh destinacione që përmbajnë

edhe sporte të tilla si climbing, running & walking, skiing, swimming, sailing etj. Motoja e asgjensisë është “Travel to live, live to travel”.

Ne si BusinessMag e takuam këtë vajzë me pasion dhe talent të madh dhe zhvilluam një intervistë me të.

Ka një nismë interesante themelimi i GreenTravel & Tours? Mund të na tregoni më tepër?

Green Travel & Tours është një agjenci relativisht e re në treg dhe sigurisht me

ideologji të re. Në këtë agjenci ne nuk përqëndrohemi vetëm në shitje biletash avioni, trageti apo autobusi me çmime konkurruese, por përpilojmë programe të reja vazhdimisht mbi turet brenda Shqipërisë dhe jashtë saj. Zanafilla e kësaj qe pikërisht arsimimi në këtë fushë i të gjithë pjesëtarëve të stafit tonë. Ishim shokë klase tek Fakulteti i Gjeografisë. Më pas në master ishim profili ‘Guidë Turistike’, gjë që solli motivimin kryesor drejt përfshirjes në turizëm.

Pasi kishim përvetësuar të gjitha

Startup

No. 19 · Dhjetor 201816

ANEROLA TOROLLARIEditor @Business Mag Albania

Falë tyre kjo agjenci ka performancë të kënaqshme dhe mendojmë ta përmirësojmë akoma më shumë. Ne u vijmë në ndihmë grupeve të ndryshme të turistëve, si për shembull për grupe që preferojnë guidë (shoqërues) femër, ne u sigurojmë një guidë femër, nëse ata preferojnë djalë, ju sigurojmë një guidë djalë (kjo ndodh shpesh me turistë të huaj).

Stafi ynë përbëhet nga 4 vajza, 2 prej të cilave rrinë dhe në zyrë gjatë javës dhe 3 djem, të cilët merren me udhëtimet 1-ditore dhe 2-ditore.

Cilat janë guidat apo turet që ofroni dhe cilat prej tyre kërkohen më shumë?

Guidat, turet dhe paketat turistike ndryshojnë nga sezoni në sezon. Gjatë sezonit veror kemi organizuar ture që përfshinin turizmin balnear (plazh) për arsye se temperaturat e larta të japin mundësinë të shfrytëzosh detin, lumin apo edhe liqenin për t’u larë e për të bërë banjo dielli.

metodat dhe mënyrat e krijimit dhe menaxhimit të turizmit, vendosëm që bashkarisht të vinim në praktikë idenë tonë.

Stafi ynë përbëhet nga individë të kualifikuar, korrektë dhe jashtëza-konisht kreativë e të motivuar për punën.

Startup

No. 19 · Dhjetor 2018 17

Kërkesa të jashtëzakonshme ka pasur për një atraksion turistik në veri të vendit siç është Lumi i Shalës, por nuk mund të lëmë pa përmendur edhe udhëtimet 1-ditore tek Kanioni i Holtës në Gramsh, banjat e Bënjës në Përmet, Sazan-Karaburun, Riviera Perëndi-more, Syri i Ciklopit në Krrabë, udhëtime 2-ditore në Valbonë dhe Theth.

Në vjeshtë, ne përqëndrohemi më tepër në turizëm kulturor dhe natyror. Turet e radhës i kemi nëpër atraksione si: ujëvara, shpella, kala, liqene të bukura me lëndina për të bërë piknik, sporte ekstreme nëpër gryka malesh, etj. Vjeshta do të ketë dhe destina-cione të reja të paprekura më parë.

Operoni vetëm me guida brenda vendit? Apo jeni shtrirë dhe jashtë territorit tonë?

Ne operojmë në vend dhe jashtë. Në Shqipëri, zhvillojmë çdo fundjavë të paktën 3 ture në tre destinacione të ndryshme duke i dhënë kështu mundësi klientit të zgjedhë cilin nga turet ka dëshirë të realizojë. Jashtë vendit, punojmë sidomos në vendet fqinjë të Shqipërisë si Mal i Zi, Kosova, Maqedonia e Greqia.

Këto janë destinacione shumë të kërkuara dhe organizimi i udhëtimeve bëhet me lehtësi të madhe, pasi gjejmë mbështetje kudo që shkojmë. Ture

Startup

No. 19 · Dhjetor 201818

kemi edhe për në Turqi, Bullgari, Kroaci etj.

Udhëtime në grup organizohen në të gjitha destinacionet e lartpërmendura, ndërsa përpilojmë paketa individuale për destinacionet në Europë.

Duke qenë se sot operojnë shumë kompani të ngjashme me tuajën çfarë e dallon GreenTravel&Tours nga konkurrentët e saj?

Ne si agjenci merremi edhe me shitje biletash të çfarëdollojshme, edhe me organizime turesh brenda dhe jashtë vendit. I kemi kushtuar një rëndësi të madhe kualifikimit të punonjësve, organizimit sa më të saktë të udhëti-meve në grup, mjeteve komode dhe çmimit sa më të leverdisshëm për klientët.

Cilat janë vështirësitë krye-sore me të cilat jeni hasur në rrugën tuaj?

Infrastruktura jo e përshtatshme për të zhvilluar turizëm lirshëm në vend është një nga pengesat. Rrugët e parregullu-ara na stepin hera-herës të bëjmë destinacione të vështira.

Një tjetër problem (sigurisht i pazgjidh-shëm) janë kushtet atmosferike që na detyrojnë të anullojmë udhëtimet ndonjëherë, gjithsesi nuk mund ta konsiderojmë problem të vërtetë.

Çfarë strategjie marketingu keni përdorur për ta përhapur më tepër Green-Travel & Tours?

Ne tashmë jetojmë në kohën e dixhitalizimit që do të thotë që fushatat

publicitare kryesore i bëjmë në rrjetet sociale.

Në rrjetin Facebook tërheqim më tepër njerëz të moshave 40 – 60 vjeç, ndërsa rrjeti Instagram tërheq më tëper adoleshentët dhe të rinjtë.

Përveç rrjeteve sociale ne kemi bërë

përpjekje për ta përhapur më tepër Green Travel & Tours duke u shërbyer

klientëve në mënyrë korrekte dhe më pas klientët sjellin

dhe miqtë e tyre të udhëtojnë me ne.

Startup

No. 19 · Dhjetor 2018 19

Burimet njerëzore, aseti që kompanitë shqiptare po synojnë të vlerësojnë

Kompani apo grupe si Balfin Group, Eurosig apo New Media Communica-tions, si dhe shumë të tjera kanë bërë udhëtimet e tyre me stafin, qoftë brenda apo jashtë vendit.

Burimet njerëzore janë aseti më i vlefshëm dhe më i vyer brenda një kompanie dhe më i vështiri për t’u menaxhuar dhe zbuluar. Mënyra se si kompanitë funksionojnë sot ndryshon nga ato që kanë qenë dje.

Mentaliteti perëndimor i kompanive më në zë të momentit, kompani si

Google, Facebook, Amazon, Microsoft etj, janë kthyer në modele që ndiqen edhe nga kompanitë shqiptare, qoftë në mënyrën se si funksionojnë apo se si i zhvillojnë strategjitë e tyre.

Këto modele provohet të implemento-hen edhe në Shqipëri, duke patur punonjës që shprehin lirshëm mendimet e tyre, të kenë një orar fleksibël pune, sigurisht duke i realizuar punët dhe respektuar afatet në kohë.

Liria e të shprehurit është një pikë

ANEROLA TOROLLARIEditor @Business Mag Albania

Kulture Kompanie

No. 19 · Dhjetor 201820

Sot çdo ditë e më shumë kompanitë dhe organizatat mendojnë se si të mbajnë më të motivuar dhe me energji pozitive stafin duke organizuar udhëtime apo duke ofruar shpërblime të ndryshme për punën e tyre të mirë. Nuk janë të pakta kompanitë që e përdorin këtë strategji dhe nuk mbeten pas as kompanitë shqiptare. Por a po e përdorin këtë kompanitë si një strategji për të mbajtur të motivuar punonjësit, apo e bëjnë për t’u bërë “të famshëm” me shembullin e tyre?! E sigurt është se ato po përpiqen dhe ky është një hap që duhet vlerësuar dhe implementuar nga çdo kompani.

Kompani si New Media, që duan të rriten dhe zhvillohen, kërkojnë të implementojnë strategji dhe metoda të reja, në mënyrë që gjëra të bukura të ndodhin në të ardhmen.

Kulture Kompanie

No. 19 · Dhjetor 2018 21

tjetër kyçe që sot merret parasysh sidomos në kompanitë e reja që ndjekin dhe mundohen të implemento-jnë atë që gjigantët botërorë pasqyro-jnë.

Para pak kohësh New Media Commu-nications, kompani me fokus teknologjine dhe marketingun dixhital, realizoi një udhëtim me stafin e saj në Drymades Inn Resort në Dhërmi.

Një udhëtim 3 ditor me qëllim motiv-imin, relaksimin dhe kristalizimin e objektivave të gjithësecilit për të ecur krah për krah me kompaninë.

Ne ishim pjesë e këtij udhëtimi ku u zbuluan planet e secilit për të ardhmen, karakteret dhe personalite-tet e secilit si dhe sa të përkushtuar janë ata në punën që bëjnë.

Zbulohen pakënaqësitë dhe çfarë duhet të përmirësohet mbi menax-himin e kompanisë, çfarë duhet bërë më mirë dhe çfarë ka shkuar keq.

Pra, një udhëtim i frytshëm për të mirën e biznesit, i kombinuar me argëtimin e një fundjave.

Është diçka e mrekullueshme për të gjithë që të ndihen pjesë e një ekipi që i mbështet, që argëtohen së bashku, që dinë të ndajnë punën nga jeta personale, që dinë të qeshin dhe të ndihmojnë njëri-tjëtrin, me drejtues që vlerësojnë punën e tyre dhe i shpër-blejnë ata, që dinë të bëjnë dallimin mes një punonjësi që përpiqet dhe do të zhvillohet brenda kompanisë dhe atij që e mendon si një punë kalimtare.

Gjërat më të bukura ndodhin kur ka bashkëpunim, mirëkuptim, vlerësim dhe mbi të gjitha drejtësi në marrjen e vendimeve.

Udhëtime të tilla, apo aktivitete të ndryshme duhet të zhvillohen nga çdo grup pune. Këto rrisin bashkëpunimin dhe frymën e grupit.

Puna bëhet më e këndshme dhe punonjësit vijnë në punë, sepse janë të motivuar, të frymëzuar dhe plot energji për ta nisur ditën me punën që pëlqejnë të bëjnë.

Lidership

No. 19 · Dhjetor 201822

ALBANA MUÇAJLead Editor @Business Mag Albania

Dështo shpejt, mëso shpejt dhe inovoTrajnerja suedeze Asa Jarskog, jep disa mesazhe për ndjekësit e Businessmag.al

A e dini se sipërmarrës e politikanë shqiptarë mentorohen nga trajnerë të Kofi Annan e Nelson Mandelës?!

Prej 25 vitesh trajnerja suedeze Asa Jarskog punon si konsulente në fushën e menaxhimit dhe trajnere në lidership.

Konsulente e figurave ndërkombëtare në më shumë se 50 vende në Europën Veriore, Europën Lindore dhe Juglin-dore, Amerikën Latine, Azi, Ballkan dhe Afrikë, Asa zbulon për Businessmag.al se ka asistuar e mbështet edhe figura të njohura në Shqipëri.

“E dua punën time. Kam takuar dhe kam punuar me liderë e persona të famshëm si Nelson Mandela, Koffi

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Anan dhe kam pasur kënaqësinë të trajnoj një numër drejtuesish në Shqipëri. Kam mësuar nga të gjithë personat që kam trajnuar në karrierën time,” thotë Asa në një intervistë për Businessmag.al

Në Shqipëri një prej personave që na zbulon se ka asistuar është Alban Zusi, sipërmarrës prej vitesh dhe ish zëvendësministër i Bujqësisë për disa vite të tjera.

Por, çfarë mendon Asa për inovacionin në një kompani, në një shoqëri?

“Ajo çfarë kam hasur nga përvoja ime e punës, është që në vend të person-ave inovativë duhen liderë që i lejojnë njerëzit të jenë inovativë. Ndaj unë propozoj tre ide.”

Së pari, ne nuk mund të krijo-jmë organizata të strukturu-ara me hierarki, rregulla e përshkrime pune.

Është një modë e vjetër e ndërtimit të një organizate/kompanie.

Rruga e duhur e drejtimit është përmes lidershipit të bazuar në vlera. Ne mund të nisemi në këtë mënyrë që në organizime të vogla si ato familjare deri tek kompanitë, thotë Asa.

Ajo e ka aplikuar këtë në familjen e saj. Ajo dhe bashkëshorti, zgjodhën të mos i japin asnjë rregull fëmijës së tyre. Ajo thotë se sot, “vajza jonë është një prej fëmijëve më të përgjegjshëm që kam njohur, pasi i është dashur të zgjedhë çfarë është e drejtë dhe çfarë jo. E kemi bërë përmes vlerave.”

E njëjta gjë vlen për kompaninë. Nëse komunikoni vlera, njerëzit ju ndjekin pasi frymëzohen nga ju dhe jo sepse kanë frikë nga ju.

Së dyti, nëse doni që njerëzit të jenë inovativë ju duhet t’i lejoni ata të bëjnë gabime. “Nëse nuk bëjmë gabime, nuk mësojmë, nuk inovojmë. Një pjesë e mirë e inovacionit ka ardhur nga gabimet. Penicilina është bërë gabimisht. Si lider duhet po ashtu të bëjmë gabime,” thotë Asa. Ajo kujton se, nuk mund t’u thuash punonjësve: “ju bëni gabime, por unë do të jem perfekt”. Rregulli është: dështo shpejt, mëso shpejt dhe inovo”.

Ndërkohë, ne duhet të krijojmë besim në kompani. Nëse nuk ka besim, njerëzit nuk do të bëjnë gabime. “Ajo çfarë kam vënë re në Shqipëri, është se niveli i besimit është relativisht i ulët, ndryshe nga shumë vende të tjera ku është shumë i lartë. Flas për besimin në shoqëri, në njerëz, në

organizata dhe mbi të gjitha besimin në vetvete”, thotë Asa.

Së treti, nuk mund të zgjidhim problemet e reja, me zgjedhje të vjetra.

“Ne nuk mund të vazhdojmë të shkarkojmë formate të vjetra për të lexuar me to informacionet e reja. Nëse nuk bëjmë dot të kundërtën, të paktën të ndalojmë së marri informa-cion të vjetër. Të ndalojmë. Të gjejmë hapësira e të mos rrimë të lidhur me të vjetrën”. Këto kanale mund t’i hapim me metoda si meditimi.

Asa e njeh Tiranën e Shqipërinë prej 5 vitesh. Gjenerata e re, sipas saj, dëshiron të bëjë ndryshime të mëdha këtu. “Natyra juaj është mahnitëse.

Të rinjtë duhet të rrëzojnë strukturat e vjetra të mendimit. Të rinjtë duhet të ndryshojnë perspektiven,” thotë ajo.

Asa ishte një nga folëset kryesore në Festivalin e Inovacionit që u zhvillua në Shtator në Tiranë.

Lidership

No. 19 · Dhjetor 2018 23

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Evente Biznesi

No. 19 · Dhjetor 201824

12 folës, ekspertë nga disa shtete dhe sipërmarrës të suksesshëm nga Kosova prezantuan tek 300 përfaqësues biznesi disa nga praktikat më të mira të shitjeve inteligjente në botën dixhitale, strategjitë e marketingut, menaxhimit të procesit të shitjes, mënyrat e edukimit të klientit për të fituar besimin e tyre. E gjithë kjo, për ta pozicionuar markën si lider në mendjen e klientit e për të gjeneruar më shumë shitje dhe marrëdhënie efektive e afatgjata në mënyrë të vazhdueshme.Konventa e I-rë për Menaxherët e Shitjes, u organizua më 9 Nëntor 2018 në Hotel Internacional në Prishtinë, nga trajneri i biznesit Denis Gafuri.

Nga KONVENTA E I-rë PËR MENAXHERËT E SHITJES

Ja cilat ishin folësit e konventës dhe temat që diskutuan:

Denis Gafuri - Folësi i parë, i cili e hapi konventën me temën “Teknologjitë që ndihmojnë shitjet inteligjente, market-ingu në një kontekst multidisiplinor dhe ndërgjegjesimi i brandit në treg”.

Avinash Ananda – Trajneri i biznesit me eksperiencë ndërkombëtare.

Ai bëri një prezantim frymëzues rreth mënyrave se si mund ta përdorim lumturinë si një mjet për të bërë shitjet inteligjente dhe fituar më shumë klientë. Shikoni prezantimin e tij të plotë me video në këtë link:

https://bit.ly/2KOzYg5

Nela Jolenska - Konsulentja strategjike për inteligjencën emocionale nga Maqedonia.

Ajo foli për një temë interesante: “Si ndikon inteligjenca emocionale (EI) për të gjeneruar më shumë shitje dhe klientë”. Shikoni prezantimin e saj duke klikuar:

https://bit.ly/2RC1mAs

Arben Avdyli - CEO i “SCARDIAN J.S.C.”, drejtues i dëshmuar me sukses në kompani të mëdha dhe institucione bankare, bëri një prezantim rreth rëndësisë që kanë analizat e të dhënave në mënyrë efektive në biznes. Si mund të ndikojë kjo në perfor-mancën totale të biznesit dhe shitjeve?

Shikoni prezantimin e tij këtu: https://bit.ly/2KQë1HI

Mes folësve ishin edhe Fisnik Deçani, CEO i Alba Qeramika, Arian Zeka, drejtori ekzekutiv i AMCHAM, Bajram Fusha, CEO i “Besa Consulting” dhe drejtor në “Klubin e bizneseve Slloveno – Kosovare” dhe Melita Ymeraga, menaxhere ekzekutive e “Melita&Partners”.

Bashkë me Denis Gafurin diskutuan rreth temës “Idetë kreative që na ndihmojnë për të realizuar shitje të suksesshme”. Shikoni diskutimin e tyre në këtë link:

https://bit.ly/2U8lYSN Jordan Berginc, PHD - Trajner dhe

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Evente Biznesi

No. 19 · Dhjetor 2018 25

këshilltar ndërkombëtar nga Sllovenia, bëri një prezantim rreth marketingut me temë “Strategjia e brandit për produktin e tij si një vlerë e shtuar”. Shiko:

https://bit.ly/2Që3hcB

Në panelin e dytë diskutuan Renato Civili, menaxheri i marketingut në Business Magazine Albania dhe Lulzim Veliu, menaxher në SmartHome Europe për temën rreth “Edukimit të tregut me një produkt të ri dhe strategjitë për të fituar besimin e klientëve”.

Shikoni diskutimin e tyre në: https://bit.ly/2PgfGg2

Driton Nikci - CEO i “Top Industrie-montage GmbH” dhe “Plan-B.V. GmbH” bëri një prezantim rreth temës “Hypnoza në Shitje”, të cilin mund ta shikoni këtu:

https://bit.ly/2KNxP4x

Në fund të konventës, Denis Gafuri bëri një përmbledhje rreth ideve dhe parimeve kryesore për sukses në shitje, me temën “Manifesti i Shitjes”.

Ja disa nga idetë kryesore që prezantoi në panel Renato Civili, menaxheri i marketingut në Business Magazine Albania.

1. Marketingu është influencë. Marketingu, ashtu si lidershipi, ka fuqi të ndikojë e frymëzojë njerëzit. I bën ata të pëlqejnë, besojnë dhe të ndjekin (blejnë nga) brand-et.

2. Futuni në mendjen e klientit. Filloni të mendoni si ata për t’i tërhequr vëmendjen e fituar besimin. Çfarë mund t’i bëjë ata të rrisin vëmendjen tek ju? Fokusohuni tek nevojat e tyre, pyetjet që kanë dhe arsyet se pse ata blejnë. Krijoni marrëdhënie të personalizuar, jepini në mënyrë të vazhdueshme arsye se pse duhet t’ju zgjedhin ju, përmes një strategjie komunikimi e marketingu.

3. Për të fituar besimin e klientëve komunikoni si konsulent me ta, jo si shitës. Ndryshe nga shitja tradicionale, ju mund të jeni shumë më efektiv nëse prezantoheni si konsulent e ekspert tek klientët. Fokusohuni tek klienti, jo tek shërbimi që ofroni. Kuptoni situatën e klientëve dhe si mund t’i ndihmoni ata për të bërë zgjedhjen më të mirë. Drejtoni bisedën me ta përmes pyetjeve të parapërgatitura, për t’i ndërgjegjësuar për nevojën e shërbimit tuaj.

4. Rrisni influencën tuaj duke i bërë një analizë SWOT klientit për situatën e tij. Komunikojini klientëve jo vetëm avantazhet e benefitet që ata mund të marrin nga shërbimi, por edhe për mundësitë e humbura e për risqet që mund të hasin nëse ata nuk do ta blejnë shërbimin tuaj. Personalizojeni prezantimin tuaj dhe rrisni sensin e urgjencës së klientëve për të blerë duke e informuar për:

• dobësitë që ka aktualisht • kërcënimet nga konkurentët • mundësitë e reja që mund të përfitojë nga shërbimi juaj dhe • fuqitë e vlerën e shtuar që do të ketë nga ky investim (me vlera të matshme)

Më pas, jepini arsye se pse ata duhet ta blejnë shërbimin nga ju, tregoni mundësitë dhe përfitimet që do kenë me vlera të matshme, dhe prezantoni mënyrat se si i keni ndihmuar bizneset e tjera si ai. Në këtë mënyrë, ju mund të fitoni besimin për të blerë shërbimet tuaja.

5. Pozicionohuni si ekspert në mendjen e klientit duke publikuar artikuj edukues. Shkruani artikuj rreth fushës tuaj për t’i informuar e edukuar klientët dhe ofruar zgjidhje për ta (me Content Marketing). Publikojini jo vetëm në blog-un tuaj, por edhe në platfoma të tjera, si: revista, gazeta e portale online për të rritur edhe më tej vizibilitetin e brandit dhe besimin në treg. Marketingu është shumë i rëndësishëm për t’iu lënë në dorë vetëm departamentit marketing. Trajnoni stafin që t’u ofrojë eksperienca të mira klientëve dhe shërbim profesional për t’u prezantuar si ekspert në treg.

6. Krijoni eksperienca të mira me klientët për t’i bërë ata besnikë e promotorë të kompanisë. Brandi krijohet nga totali i të gjithë eksperiencave që kanë klientët me kompaninë, jo vetëm nga imazhi që ka kompania online. Ndaj, ofroni eksperienca të mira në të gjitha pikat e kontaktit me klientët. Fokusohuni të rrisni kënaqësinë e klientëve ekzistues për t’i bërë besnikë, t’ju rekomandojnë edhe tek miqtë e tyre, e t’i nxisni të bëhen promotorë e avokatë të brandit tuaj.

Shikoni videon për të mësuar më shumë për idetë dhe mesazhet që u ndanë në panel duke klikuar këtu: https://bit.ly/2PgfGg2

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Këshilla nga njerez të suksesshëm

No. 19 · Dhjetor 201826

Kujtesë apo shënime?!Ja si organizohen 8 drejtues kompanish e organizatash në Shqipëri

NEADA MUÇAJEditor @Business Mag Albania

Mendime pafund. Fjalë të panumërta. Si mund t’i kapim të gjitha, t’i studiojmë, rendisim e të marrim më të mirën prej tyre? Në epokën dixhitale, atë që unë dhe ti po përjetojmë çdo ditë, janë informacionet e shumta e mënyra më e thjeshtë për t’i siguruar ato është interneti.Ne preferojmë stilolaps e letër. Fleta të shkëputura apo blloqe të organi-zuara mirë, pak rëndësi ka. Nëse ti shkruan, ti kujton, përthith, përvetëson.Kjo është forma më efektive që sugjerojnë studime të shumta, njerëz të suksesshëm, por edhe vetë forca e zakonit.

Axhenda? Në letër. Idetë? Në letër. Detyra të përcaktuara gjatë një mbledhje? Në letër. Seminare, konferenca, data, shifra, trajnime… duhet t’i shënoni të gjitha. Është një nga zakonet më të mira të sipërmarrësve dhe ata vetë pohojnë se garanton sukses. Shënimet ju ndihmojnë të nxirrni çdo gjë nga koka, madje iu frymëzojnë të veproni për gjërat që keni shkruar.Një pikë reference për të ndërtuar ide, për të përmirësuar menaxhimin e kohës dhe për të rritur fokusin e produktivitetin tuaj. Kush zgjedh të merret me sipërmarrje duhet patjetër të mos humbë kohë të zgjedhë ngjyrën e bllokut apo llojin e aplikacionit që e ndihmon të mbajë shënime.

Mimoza Hajdarmataj

Arbër Çepani

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Ish deputetja Mimoza Hajdarmataj, drejtuese e qendrës “Gratë në Shërbim Publik” është inxhiniere në profesion. Megjithatë, përveç shfrytëzimit të teknologjisë vazhdon edhe me metodën klasike të shënimeve në bllokun e saj “To do List”.

Arbër Çepani, themelues dhe drejtues i Komiteti Kafe Muze thotë se, “Sado i freskët dhe memorje të kesh, sa më shumë rritet intesiteti i punës dhe i sipërmarrjes aq më të domo-sdoshme e ke të mbash shënime. Unë mbi të gjitha nuk mund të mbijetoj pa aplikacionin "To do list", “Nëse nuk shënoj çdo detaj që kam për të bërë në mënyrë të përditshme, është e barazvleshme me mosbërjen e asaj pune”.

Ai pëlqen të mbajë me vete një bllok prej letre, frymëzuar paksa nga Richard Branson, ku hedh ide të ndryshme apo nocione prej kolegëve të tjerë. “Koncentrat energjie dhe

shëm për biznes, mundësia e “note” është e avancuar. Datat nuk duhet të mungojnë në shënime sipas saj, ndërsa renditja vendoset sipas prioriteteve.

Pezana Rexha mban shënime dhe mund të ketë rreth 10 blloqe. Të gjitha njëkohësisht. Dhe e pranon që shpesh humb ndër to. “Përmes tyre kujtoj dhe episodet dhe historikun e veprimtarisë. Ndryshe nuk mbaj mend asgjë”. Ajo përdor gjithashtu edhe aplikacionin EverNote.

Denis Gafurri mban shumë shënime, detyra ditore në google kalendar dhe në aplikacionin TRELLO, i cili i shërben të organizojë dhe të mbajë në evidencë komunikimet me klientët. “Përpara kam mbajtur shënime në fletore - agjendë. Shënime kam marrë dhe marr vazhdim-isht edhe kur jam në seminare dhe konferenca”, thotë ai. Fjalët harrohen e ato që shkruhen mbesin si dëshmi e asaj që është biseduar, çka kemi marrë vesh apo punëve, të cilat duhen kryer. Aktualisht ai përdor për shënime telefonin Samsung Note 8, i cili i kryen jashtëzakonisht punë.

“Një sipërmarrës i suksesshëm nuk mund të bazohet në kujtesën e tij.” Kështu shprehet për BusinessMag, Edona Bilali e cila mban pothuajse çdo gjë shënim. Memorie e keqe? Aspak. Preferon këtë metodë prej 5 vitesh, si një formë për të mundur presionin e kohës dhe për të zhvilluar disa aktivite njëkohësisht.

Kryesisht ajo përdor Google Sheets. Por, Edona mban tre axhenda të ndara, për tre angazhime të ndryshme që zhvillon njëherësh: sipërmarrëse, profesore në Universitet dhe konsu-lente. Shënimet janë një pjesë thelbësore e suksesit në biznes dhe në jetë.

Ato mund t'ju ndihmojnë të përmirë-soni mënyrën se si dëgjoni, mësoni, vizualizoni dhe krijoni.

Edhe Dritan Mezini mban shënime. “Më ndihmon të strukturoj dhe menaxhoj kohën, prioritetet e aktiv-iteteve të punës dhe më ndihmon të riprodhoj më mirë përmbajtjen e takimeve të kryera. Personalisht, e rekomandoj si një mënyrë të mirë të rritjes së efikasitetit dhe përformancës në punë”. Atij nuk i mërziten kurrë shënimet. Më mirë të bjerë në përsëritje, sesa të harrojë atë që sapo ka dëgjuar. “Unë mbaj shënime gjithmonë....

gjithmonë.... Edhe nëse lexoj të njëjtin libër 2 apo 3 herë... Edhe nëse shkoj 2 ose 3 herë në të njëjtin trajnim,” thotë për BusinessMag, Eglent Bici themelues dhe CEO në Mei Reality.

adrenalinë për të krijuar gjëra të bukura.”

Kështu i përkufizon Çepani.

Kejda Musa, menaxhere e market-ingut në “Musai Olive Oil”, thotë se shënimet i mban në bllok letre. Me raste ajo përdor telefonin për të shënuar detyrat e ditës dhe të javës. Duke pasur një telefon të përshtat-

Këshilla nga njerez të suksesshëm

No. 19 · Dhjetor 2018 27

Edona Bilali

Dritan Mezini

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Eglent Bici

Pezana Rexha

Denis Gafurri

Kejda Musa

Ish deputetja Mimoza Hajdarmataj, drejtuese e qendrës “Gratë në Shërbim Publik” është inxhiniere në profesion. Megjithatë, përveç shfrytëzimit të teknologjisë vazhdon edhe me metodën klasike të shënimeve në bllokun e saj “To do List”.

Arbër Çepani, themelues dhe drejtues i Komiteti Kafe Muze thotë se, “Sado i freskët dhe memorje të kesh, sa më shumë rritet intesiteti i punës dhe i sipërmarrjes aq më të domo-sdoshme e ke të mbash shënime. Unë mbi të gjitha nuk mund të mbijetoj pa aplikacionin "To do list", “Nëse nuk shënoj çdo detaj që kam për të bërë në mënyrë të përditshme, është e barazvleshme me mosbërjen e asaj pune”.

Ai pëlqen të mbajë me vete një bllok prej letre, frymëzuar paksa nga Richard Branson, ku hedh ide të ndryshme apo nocione prej kolegëve të tjerë. “Koncentrat energjie dhe

shëm për biznes, mundësia e “note” është e avancuar. Datat nuk duhet të mungojnë në shënime sipas saj, ndërsa renditja vendoset sipas prioriteteve.

Pezana Rexha mban shënime dhe mund të ketë rreth 10 blloqe. Të gjitha njëkohësisht. Dhe e pranon që shpesh humb ndër to. “Përmes tyre kujtoj dhe episodet dhe historikun e veprimtarisë. Ndryshe nuk mbaj mend asgjë”. Ajo përdor gjithashtu edhe aplikacionin EverNote.

Denis Gafurri mban shumë shënime, detyra ditore në google kalendar dhe në aplikacionin TRELLO, i cili i shërben të organizojë dhe të mbajë në evidencë komunikimet me klientët. “Përpara kam mbajtur shënime në fletore - agjendë. Shënime kam marrë dhe marr vazhdim-isht edhe kur jam në seminare dhe konferenca”, thotë ai. Fjalët harrohen e ato që shkruhen mbesin si dëshmi e asaj që është biseduar, çka kemi marrë vesh apo punëve, të cilat duhen kryer. Aktualisht ai përdor për shënime telefonin Samsung Note 8, i cili i kryen jashtëzakonisht punë.

“Një sipërmarrës i suksesshëm nuk mund të bazohet në kujtesën e tij.” Kështu shprehet për BusinessMag, Edona Bilali e cila mban pothuajse çdo gjë shënim. Memorie e keqe? Aspak. Preferon këtë metodë prej 5 vitesh, si një formë për të mundur presionin e kohës dhe për të zhvilluar disa aktivite njëkohësisht.

Kryesisht ajo përdor Google Sheets. Por, Edona mban tre axhenda të ndara, për tre angazhime të ndryshme që zhvillon njëherësh: sipërmarrëse, profesore në Universitet dhe konsu-lente. Shënimet janë një pjesë thelbësore e suksesit në biznes dhe në jetë.

Ato mund t'ju ndihmojnë të përmirë-soni mënyrën se si dëgjoni, mësoni, vizualizoni dhe krijoni.

Edhe Dritan Mezini mban shënime. “Më ndihmon të strukturoj dhe menaxhoj kohën, prioritetet e aktiv-iteteve të punës dhe më ndihmon të riprodhoj më mirë përmbajtjen e takimeve të kryera. Personalisht, e rekomandoj si një mënyrë të mirë të rritjes së efikasitetit dhe përformancës në punë”. Atij nuk i mërziten kurrë shënimet. Më mirë të bjerë në përsëritje, sesa të harrojë atë që sapo ka dëgjuar. “Unë mbaj shënime gjithmonë....

gjithmonë.... Edhe nëse lexoj të njëjtin libër 2 apo 3 herë... Edhe nëse shkoj 2 ose 3 herë në të njëjtin trajnim,” thotë për BusinessMag, Eglent Bici themelues dhe CEO në Mei Reality.

adrenalinë për të krijuar gjëra të bukura.”

Kështu i përkufizon Çepani.

Kejda Musa, menaxhere e market-ingut në “Musai Olive Oil”, thotë se shënimet i mban në bllok letre. Me raste ajo përdor telefonin për të shënuar detyrat e ditës dhe të javës. Duke pasur një telefon të përshtat-

MoneyCoach është një sipër-marrje e juaja. Si lindi kjo ide dhe si u zhvillua?

MoneyCoach ka lindur si ide para 5 vitesh, pikërisht në periudhën kur u largova nga Shqipëria. Gjithmonë e më shumë po e ndieja nevojën e një aplikacioni që do të më ndihmonte për të pasur të gjitha financat e mia nën kontroll. Para se të nisja zhvillimin e aplikacionit, kërkova në App Store për një app të tillë, i cili do të plotësonte të gjitha kërkesat dhe kushtet që kisha. Pas shumë provash me mbi 50 aplikacione të ndryshme, ishte e pamundur të gjeja aplikacionin që doja.

Në këtë mënyrë vendosa ta konceptoj, dizenjoj dhe programoj vetë aplikacionin që doja për të zgjidhur problemet e mia. Pas disa muajsh intensive, lëshova versionin e parë të MoneyCoach në App Store. Reagimet pozitive ishin të menjëhershme. Duke qenë se APP-i mund të shkarkohet falas në App Store, reagimet pozitive dhe shkarkimet e shumta ishin shtysa kryesore për ta mirëmbajtur.

Përse Apple mendon se ju ka vlerësuar mes shumë se Apps të tjerë?

Është e vërtetë që “MoneyCoach” si

5.000 Lekë për cocktails këtë fundjavë. Në ndryshim nga shoku, MoneyCoach e mban mend historinë tënde dhe të sugjeron mundësi për përmirësim të financave të tua.

3- Çfarë është MoneyCoach. A mund të përdoret edhe në tregje të tjera, përfshirë edhe Shqipërinë?

MoneyCoach është një aplikacion që të ndihmon të menaxhosh financat personale në një mënyrë shumë të thjeshtë dhe intuitive.

MoneyCoach mund të përdoret në çdo treg, përfshirë Shqipërinë. Appi suporton më shumë se 162 lloj monedhash, me kurse këmbimi që përditësohen çdo 10 sekonda.Pra, çdo person në Shqipëri mund ta përdorë. Një nga avantazhet kryesore të “MoneyCoach” është që mund të regjistrosh llogari të ndryshme në monedha të ndryshme, psh. Euro, Dollarë, Paund britanik, Lek, etj. dhe në fund mund të shikosh pasurinë tënde, të konvertuar në kohë reale në monedhën tënde kryesore. Në këtë mënyrë është shumë herë më e qartë sesa të thuash që ke X Euro, Y Lek, Z Dollarë.

Një karakteristikë tjetër e fortë e MoneyCoach është fakti që të lejon të menaxhosh edhe paratë që ke në shtëpi, në xhep, poshte dyshekut, që ke dhënë borxh, etj etj.Thjesht krijo një "llogari virtuale" dhe shëno të gjitha të ardhurat apo shpenzimet në to.

MoneyCoach ka përdorues nga e gjithë

bota, pasi suporton çdo lloj format date apo kalendarë të ndryshëm. Kemi edhe përdorues nga Tajlanda, ku viti aktual është viti 2561 sipas kalendarit Budist. Nëse “MoneyCoach” nuk do ta suportonte këtë gjë, do t’ju tregonte vitin 2018, që për tailandezët ka qenë 531 vite para :). Kjo dhe shumë veçori të tjera e bëjnë “Money-Coach” të përdorshëm në të gjithë botën.

4-Cilat janë projektet tuaja në të ardhmen?

Aktualisht po punojmë për funksionet e reja të MoneyCoach si dhe për të sjellë “MoneyCoach” në Android.Një projekt tjetër që jemi duke përfunduar është një app që ndihmon çiftet për të menaxhuar financat e tyre së bashku.

Qëllimi kryesor është të nxisim komunikimin në çift për një temë, e cila nga shumë konsiderohet si tabu, jo vetëm në Shqipëri.

Misioni ynë me produktin e ri, është të ndihmojmë çiftet dhe familjet e reja të realizojnë ëndrrat dhe planet e mëdha në jetë, duke qenë më të ndërgjegjshëm me të ardhurat e tyre dhe mënyrën sesi i menaxhojnë.

Shqiptarë të Suksesshëm në botë

No. 19 · Dhjetor 201828

MoneyCoach, aplikacioni i të riut shqiptar që listohet në krye të Apps nga Apple MoneyCoach, aplikacioni i të riut shqiptar Perjan Duro, është pjesë e të gjithë iPhone-ëve të rinj dhe dyqaneve Apple në Gjermani.

kompani po ecën mirë jo vetëm në Gjermani, por dhe në tregje të tjera si Italia, Shtetet e Bashkuara dhe në Kinë.

Midis të tjerash, ia vlen të përmendet që Apple ka instaluar se fundi Money-Coach në të gjithë iPhone në çdo Apple Store në Gjermani, si një nga aplika-cionet më të mira të platformës iOS. Nëse jeni në Gjermani dhe vizitoni një dyqan Apple, do ta gjeni MoneyCoach aty.

Të rinjve, të cilët u vlerësohen aplika-cionet dhe po komercializohen janë shumë. Por na lini t’iu shpjegojmë. Në App Store janë rreth 2 milionë aplika-cone. E veçanta e MoneyCoach në këtë rast është se Apple e ka zgjedhur si një nga aplikacionet më të mirë të finan-cave personale dhe e ka pozicionuar si aplikacion premierë për t’u prezantuar në iPhone XS, iPhone XS Max dhe iPhone XR. Ndaj nëse shkoni në një nga dyqanet Apple në Gjermani apo disa vende të tjera për të parë linjën e re të iPhone-ve, MoneyCash do të jetë aty, i

instaluar dhe gati që ju ta testoni.

Perjan Duro thotë se, “Kjo është një arritje e jashtëzakonshme për ne. Kemi krijuar një mjet, një medium, që i ka ndihmuar përdoruesit të mësojnë më shumë për paratë e tyre, zakonet e të shpenzuarit dhe ka ndihmuar që ata të kursejnë më shumë para se zakonisht”. Ai tregon se, përfshirja dhe favorizimi nga Apple në dyqanet e tyre të shitjes nuk do të thotë që gjithçka mbaron këtu. Kjo është vetëm një nga arritjet. Perjani dhe stafi, miqtë e tij ndihen më të motivuar të shkojnë përtej asaj që kanë bërë, të nxisin më shumë përditësime që përmbajnë opsione lehtësuese.

Pas Vendimit të Apple për ta vlerësuar këtë aplikacion, Businessmag zhvilloi një intervistë me themeluesin e MoneyCoach, Perjan Duro.

Appi është i disponueshëm në të gjithë botën dhe i përkthyer në më shumë se 11 gjuhë, padiskutim dhe në shqip. Çdokush me një pajisje iOS mund ta shkarkojë appin dhe ta përdorë për të menaxhuar financat personale.

Ka disa motive përse appi është vlerësuar nga Apple disa herë, duke qenë në faqen e parë të App Store në të gjithë botën:

1 - konsistenca dhe numri i përditësi-meve që i bëhen aplikacionit në mënyrë të vazhdueshme.Pothuajse çdo 10 ditë ka një version të përditësuar, me funksione të reja, rregullime problemesh apo bugs, ndryshime në dizajn, etj.

2 - Cilësia e App-it. Teknologjitë e reja dhe inovacionet që përdoren për të shfrytëzuar platformën iOS në maksimum.

Për shembull, duke integruar NLP (Natural Language Processing) në App, përdoruesi është në gjendje të shtojë një transaksion thjeshtë duke shkruaj-tur në një ndërfaqe chati disa detaje të thjeshta, si vlera, monedha dhe kategoria. Me pas, Appi është i aftë të dallojë kategorinë, monedhën, vlerën dhe të krijojë transaksionin përkatës. Është njësoj sikur të komunikosh me një shok dhe t’i thuash që ke prishur

ALBANA MUÇAJLead Editor @Business Mag Albania

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë. PERJAN DURO

MoneyCoach është një sipër-marrje e juaja. Si lindi kjo ide dhe si u zhvillua?

MoneyCoach ka lindur si ide para 5 vitesh, pikërisht në periudhën kur u largova nga Shqipëria. Gjithmonë e më shumë po e ndieja nevojën e një aplikacioni që do të më ndihmonte për të pasur të gjitha financat e mia nën kontroll. Para se të nisja zhvillimin e aplikacionit, kërkova në App Store për një app të tillë, i cili do të plotësonte të gjitha kërkesat dhe kushtet që kisha. Pas shumë provash me mbi 50 aplikacione të ndryshme, ishte e pamundur të gjeja aplikacionin që doja.

Në këtë mënyrë vendosa ta konceptoj, dizenjoj dhe programoj vetë aplikacionin që doja për të zgjidhur problemet e mia. Pas disa muajsh intensive, lëshova versionin e parë të MoneyCoach në App Store. Reagimet pozitive ishin të menjëhershme. Duke qenë se APP-i mund të shkarkohet falas në App Store, reagimet pozitive dhe shkarkimet e shumta ishin shtysa kryesore për ta mirëmbajtur.

Përse Apple mendon se ju ka vlerësuar mes shumë se Apps të tjerë?

Është e vërtetë që “MoneyCoach” si

5.000 Lekë për cocktails këtë fundjavë. Në ndryshim nga shoku, MoneyCoach e mban mend historinë tënde dhe të sugjeron mundësi për përmirësim të financave të tua.

3- Çfarë është MoneyCoach. A mund të përdoret edhe në tregje të tjera, përfshirë edhe Shqipërinë?

MoneyCoach është një aplikacion që të ndihmon të menaxhosh financat personale në një mënyrë shumë të thjeshtë dhe intuitive.

MoneyCoach mund të përdoret në çdo treg, përfshirë Shqipërinë. Appi suporton më shumë se 162 lloj monedhash, me kurse këmbimi që përditësohen çdo 10 sekonda.Pra, çdo person në Shqipëri mund ta përdorë. Një nga avantazhet kryesore të “MoneyCoach” është që mund të regjistrosh llogari të ndryshme në monedha të ndryshme, psh. Euro, Dollarë, Paund britanik, Lek, etj. dhe në fund mund të shikosh pasurinë tënde, të konvertuar në kohë reale në monedhën tënde kryesore. Në këtë mënyrë është shumë herë më e qartë sesa të thuash që ke X Euro, Y Lek, Z Dollarë.

Një karakteristikë tjetër e fortë e MoneyCoach është fakti që të lejon të menaxhosh edhe paratë që ke në shtëpi, në xhep, poshte dyshekut, që ke dhënë borxh, etj etj.Thjesht krijo një "llogari virtuale" dhe shëno të gjitha të ardhurat apo shpenzimet në to.

MoneyCoach ka përdorues nga e gjithë

bota, pasi suporton çdo lloj format date apo kalendarë të ndryshëm. Kemi edhe përdorues nga Tajlanda, ku viti aktual është viti 2561 sipas kalendarit Budist. Nëse “MoneyCoach” nuk do ta suportonte këtë gjë, do t’ju tregonte vitin 2018, që për tailandezët ka qenë 531 vite para :). Kjo dhe shumë veçori të tjera e bëjnë “Money-Coach” të përdorshëm në të gjithë botën.

4-Cilat janë projektet tuaja në të ardhmen?

Aktualisht po punojmë për funksionet e reja të MoneyCoach si dhe për të sjellë “MoneyCoach” në Android.Një projekt tjetër që jemi duke përfunduar është një app që ndihmon çiftet për të menaxhuar financat e tyre së bashku.

Qëllimi kryesor është të nxisim komunikimin në çift për një temë, e cila nga shumë konsiderohet si tabu, jo vetëm në Shqipëri.

Misioni ynë me produktin e ri, është të ndihmojmë çiftet dhe familjet e reja të realizojnë ëndrrat dhe planet e mëdha në jetë, duke qenë më të ndërgjegjshëm me të ardhurat e tyre dhe mënyrën sesi i menaxhojnë.

Shqiptarë të Suksesshëm në botë

No. 19 · Dhjetor 2018 29

kompani po ecën mirë jo vetëm në Gjermani, por dhe në tregje të tjera si Italia, Shtetet e Bashkuara dhe në Kinë.

Midis të tjerash, ia vlen të përmendet që Apple ka instaluar se fundi Money-Coach në të gjithë iPhone në çdo Apple Store në Gjermani, si një nga aplika-cionet më të mira të platformës iOS. Nëse jeni në Gjermani dhe vizitoni një dyqan Apple, do ta gjeni MoneyCoach aty.

Është një privilegj i madh të përzgjidhesh mes më shumë se 2.100.000 aplikacionesh, duke konsideruar që “MoneyCoach” po zhvillohet nga një ekip i vogël shumë i talentuar. Është një kënaqësi të punosh me ta.

Appi është i disponueshëm në të gjithë botën dhe i përkthyer në më shumë se 11 gjuhë, padiskutim dhe në shqip. Çdokush me një pajisje iOS mund ta shkarkojë appin dhe ta përdorë për të menaxhuar financat personale.

Ka disa motive përse appi është vlerësuar nga Apple disa herë, duke qenë në faqen e parë të App Store në të gjithë botën:

1 - konsistenca dhe numri i përditësi-meve që i bëhen aplikacionit në mënyrë të vazhdueshme.Pothuajse çdo 10 ditë ka një version të përditësuar, me funksione të reja, rregullime problemesh apo bugs, ndryshime në dizajn, etj.

2 - Cilësia e App-it. Teknologjitë e reja dhe inovacionet që përdoren për të shfrytëzuar platformën iOS në maksimum.

Për shembull, duke integruar NLP (Natural Language Processing) në App, përdoruesi është në gjendje të shtojë një transaksion thjeshtë duke shkruaj-tur në një ndërfaqe chati disa detaje të thjeshta, si vlera, monedha dhe kategoria. Me pas, Appi është i aftë të dallojë kategorinë, monedhën, vlerën dhe të krijojë transaksionin përkatës. Është njësoj sikur të komunikosh me një shok dhe t’i thuash që ke prishur

https://www.youtube.com/watch?v=70BIRDqU22I

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Sipërmarrje

No. 19 · Dhjetor 201830

Ndërtoni një biznes që ju shërben ju dhe jo një në të cilin jeni skllav

KETAN MAKWANA

Nëse këto situata janë të njohura për ju, do të thotë se:1) Ju nuk keni krijuar një strategji.2) Proceset tuaja në treg janë të gjitha të gabuara.3) Ju keni besim të tepruar të TI-së në biznesin tuaj dhe nuk keni angazhuar mendësinë dhe kulturën e duhur.

funksionojë për ju gjithashtu!

Si e di unë që kjo është e mundur? Sepse e kam kaluar vetë më përpara …Më kujtohet kur e humba punën; ndodhi gjatë recesionit ekonomik dhe si rezultat nuk ishin shumë punë të tjera që paguanin nivelin e të ardhurave që kisha. Ashtu si çdokush tjetër kisha faturat për të paguar dhe përgjegjësitë dhe e gjitha që mendoja ishte "çfarë do të bëj unë tani? ..." "Nga do të vijnë këto para?" ... "Si do të gjej një punë tjetër?"Ndjeva dhimbje, panik dhe frikë ....

• Dhimbja, ishte krenaria ime dhe fakti që humba punën dhe po përpiqesha të paguaja faturat.

• Panik, aty ku isha, ambienti rreth meje dhe çfarë po ndodhte me mua.

• Frikë, se nuk do të gjeja një zgjidhje dhe se gjërat do të shkonin më keq!

Dhe pastaj ndodhi gjëja më e keqe ...Pasi u bashkova për të konkurruar në shumë vende të ndryshme pune kundër qindra personave dhe duke

Mos jini skllevër të kohës, parave dhe biznesit tuaj ... Të punosh në mënyrë të zgjuar është çelësi për krijimin e lirisë ... Lirisë së zgjedhjes.

A po përpiqeni të çoni produktet/shërbimet tuaja në tregjet përkatëse dhe për këtë arsye nuk fitoni biznese të reja?A jeni të frustruar duke ndjekur biznesin tuaj dhe si rezultat fitoni të ardhura të kufizuara çdo muaj?A jeni i shqetësuar se po shpenzoni shumë kohë në biznesin tuaj dhe si rezultat nuk po ndërtoni asgjë për të shkuar më tej apo të keni liri për të bërë gjëra të tjera?

Në këtë artikull do të zbuloj se si t'i jepni fund këtij problemi dhe të ndërtoni një biznes që ju shërben dhe jo një që ju bën skllav.

Pjesa më e bukur është që ju mund të merrni këtë rezultat, edhe nëse besoni se e keni provuar më parë dhe nuk ka funksionuar ... dhe pa pasur nevojë të imagjinoni se si funksionon biznesi pa ju; dhe nëse besoni se rrjedhat e shumëfishta të të ardhurave kërkojnë më shumë kohë dhe punë, nuk është nevoja të shqetësoheni. Do të

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Sipërmarrje

No. 19 · Dhjetor 2018 31

-

-

-

-

parë që marrëdhëniet e mia personale filluan të prishen për shkak të presionit – Thashë … mjaft.

Sapo mora vendimin për të ndryshuar dhe për të jetuar një jetë ku nuk jam skllav i biznesit tim, atëherë ndodhi kjo; Fillova të negocioja me veten se gjërat duhej të ndryshonin dhe është e mahnitshme që kur ju ndryshoni mentalitetin dhe qëndrimin ndaj diçkaje, gjërat fillojnë të realizohen.Isha duke dëgjuar një emision radiofonik ku po flisnin për punësimin dhe gjendjen aktuale të ekonomisë. Gjatë intervistës më kapi veshi atë që doli se ishte këshilla më e mirë e dëgjuar ndonjëherë ...

"Nëse nuk mund të gjeni një punë ... krijoni një të tillë", këto fjalë goditën tek unë menjëherë.Me këtë frymëzim të ri që gjeta fillova të mendoj për atë që mund të bëja ... Ftillova aftësitë e mia, eksperiencën dhe çfarë rrjeti mund të kisha.Kam ndërtuar shumë strategji të ndryshme, të cilat u kanë shërbyer

shumë bizneseve. “Ndërtoni një biznes që u shërben çështjeve aktuale të bizneseve të tjera” - mund ta quani këtë ‘Konsulencë’.

Industria dhe kompania me të cilën po punoja, kishte problem rekrutimin e punonjësve, por gjithashtu ata po përballeshin me sfidën për stabilizim dhe normalisht kur besimi kthehet, ata dëshirojnë të rriten.

Por, ata nuk kishin burime për ta bërë këtë - kështu që do të mbështeteshin tek kontraktorët derisa të siguronin njerëzit në ato pozicione përsëri. E pra kjo ishte... ne ishim futuristë duke parashikuar këtë dhe duke u thënë kompanive në këtë industri që ne mund të merrnim ato kontrata dhe të fillojmë të mbushim boshllëqet që ata kishin!

Me një thjeshtësi dhe qartësi të tillë mund të kthehesha në rrjetin tim dhe të paraqisja një propozim që ndryshoi jetën time ...

Në 18 muaj, jo vetëm që isha larguar nga vetmia dhe errësira, por kisha shitur një biznes për 7 shifra. Kjo ishte e gjitha për shkak të asaj që unë sot e quaj: "Katër shtyllat për të udhëhequr industrinë tuaj."

Kur implementoni hapat e mëposhtëm mund të prisni:

1. Mendësinë e duhur për sukses në biznes

2. Fuqinë e strategjisë, jo taktikës3. Të jeni në gjendje të zhvilloni

sisteme që do t'ju çlirojnë nga biznesi juaj

4. Kuptoni rëndësinë e biznesit në të cilin ndodheni; kjo ndryshon me kalimin e kohës!

HAPI 1: KRIJONI MENDËSINË E DUHUR

Problemi më i madh për njerëzit që hyjnë ose janë në biznes sot është se ata bëjnë gjithçka që të sillet rreth tyre. Është biznesi i tyre, teknologjia e tyre, fëmija i tyre ... Pa ta - asgjë nuk ndodh.

Arsyeja që kjo ndodh është sepse ata kur fillojnë biznesin e tyre janë bërthama e tij - ata krijojnë një zgjidhje për klientët e tyre dhe pastaj blloko-hen në ciklin e të qenit të vetmit persona që mund të realizojnë gjithçka.

Kjo i fut brenda disa kornizave dhe do t'i kufizojë në atë që mund të bëjnë, ku mund të shkojnë dhe sa mund të ndërtojnë, sepse bëhet 100% e asaj që përcaktojnë të ardhurat.

Gjëja më e rëndësishme për të mësuar këtu është se sapo të keni ndërtuar një zgjidhje, ju duhet të ndryshoni modelin tuaj dhe kjo kërkon që së pari të ndryshoni mentalitetin tuaj.Ju duhet të filloni të adaptoni një mendësi se tani jeni pronar i një sistemi jo krijues i një zgjidhjeje. Sistemi tani është bërthama e biznesit, jo ju.

Mendësia shkon nga fillimi dhe drejtimi i një biznesi në zotërimin e biznesit. Kur filloni të lëvizni drejt një mentaliteti pronari, ju e kuptoni se në të vërtetë nuk keni për të menaxhuar

Në vetëm 6 javë, kisha fituar një kontratë me ish punëdhënësin tim. Brenda 3 muajve të ardhshëm pata 8 klientë të rinj; nga muaji i 60-tw i biznesit kam pasur kontrata që shkonin mbi 1.2 milionë paund. Por, pikërisht këtu lindën dhe problemet e ardhshme.

Kush do ta bënte gjithë punën? Kështu që vendosa të thërras rrjetin tim dhe të gjeja të tjerë që ishin në pozicion të ngjashëm me mua (qw kishin humbur punën e tyre). U kërkova që të vinin të bashkëpunonin me mua dhe unë do t'i paguaja.

Në këtë fazë biznesi im ndryshoi nga të qenit një biznes për konsulencë në një platformë për profesionistët e papunë që duan të kthehen në të vetëpu-nësuar. 12 muaj pas përshtatjes së modelit kemi pasur 300 profesionistë të vetëpunësuar në rrjet, klientë dhe vlera kontrate deri në 4 milionë paund dhe kisha oferta për biznesin tim ... Kështu që e shita atë ...

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Sipërmarrje

No. 19 · Dhjetor 201832

dhe ekzekutuar sistemin, ju do të keni në bord burime të tjera për ta bërë këtë, duke ju lejuar të lëvizni zinxhirin në strukturën e biznesit, të arrini shitje më të larta.

Kjo është diçka që kam adaptuar në biznesin tim të parë dhe gjithashtu në biznesin tim të tanishëm. Kur fillova për herë të pare, mendësia ishte: vetëm unë ... Kam punuar shumë për të marrë klientët dhe në fillimet e mia, kam qenë unë ai që punoja për ofrimin e shërbimit. Kjo është koha për ciklin e parave - po shkëmbeni kohën tuaj për para. Kam kuptuar se ndërsa po i shërbeja një klienti nuk mund t’i shërbeja një klienti tjetër që do të thotë se kam qenë i kufizuar në sindromën 100% x 1.

Ndërsa fillova të ndryshoj qëndrimin tim ndaj punës dhe hoqa dorë nga egoja ime - zhvillova një plan për shpërndarjen e sistemit dhe më pas udhëhoqa të tjerët për të bërë punën në këtë sistem - menjëherë koha ime u lirua dhe isha duke fituar ndërsa të tjerët po jepnin.

Kjo më lejoi të përqëndrohesha tek klientët premium dhe të filloja të rrisja vlerën për para dhe jo kohën - ndërkohë që ndërtova një ekip specialistësh të jashtëzakonshëm për

të menaxhuar dhe zbatuar modelin bazë të biznesit; Pata kohën dhe mundësinë për të ofruar nivele më të larta shërbimi për tarifa më të larta.

HAPI 2: STRATEGJIA

Shumë njerëz në biznes humbasin objektivin e ndërtimit të strategjive pasi nuk luajnë me taktikat; strategjitë janë plani kryesor i ekzekutimit dhe taktika është mjeti ose kanali nëpërm-jet të cilit strategjia ekzekutohet. Kur kaloni shumë kohë taktikisht jo strategjikisht, do të humbisni.Strategjia është GPS për suksesin tuaj; taktika është vetëm makina ... nëse nuk keni drejtime do të ndiqni pa kuptim një destinacion kot. Arsyeja numër një që tregon kur jeni taktik dhe jo strategjik është kur kërkoni përgjigje të sakta:

• "Sa duhet të paguaj për ..."• "Çfarë rezultatesh duhet të pres ..."• "A do të më marrë mua klienti im ..."

Ky është një qëndrim taktik, ku përgjigjet janë të pamundura për t’u arritur dhe të parëndësishme. Të gjithë e bëjmë këtë herë pas here; megjithatë shumë njerëz në biznes bëhen të varur nga këto përgjigje, sepse nuk kanë krijuar një plan apo në këtë rast një strategji.

Ky është një hap i thjeshtë dhe i shpejtë për të lëvizur nga taktika në strategji:

1. Vendosni qëllimin tuaj përfundimtar - çfarë është ajo që doni të arrini.

2. Planifikoni një afat kohor duke filluar që sot.

3. Vendosni momentet kyçe që nevojiten.

4. Në mes të çdo momenti që dëshi-roni, krijoni mikro qëllime.

5. Mikro qëllimet janë gjëra që mund t’i arrini shpejt dhe lehtë.

6. Tani shikoni afatin kohor që nga sot duke ecur përpara, cili është hapi i parë?

Çfarëdo qoftë hapi i parë, ju doni t’i bwni vetes këto 3 pyetje:

1. Çfarë është në të vërtetë kjo?2. Çfarë duhet bërë për ta arritur

këtë?3. Kush / Çfarë mund ta realizojë

këtë?

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Përktheu: Anerola Torollari

Sipërmarrje

No. 19 · Dhjetor 2018 33

Çelësi i këtij parimi është: ju nuk po kërkoni përgjigje të sakta, po kërkoni rrugën drejt rezultatit. Kjo ju lejon të planifikoni në mënyrë efektive. Afatet kohore me metodën e kundërt (reverse engineering) janë një nga mënyrat më të fuqishme të ndërtimit të strategjive dhe kur disiplinon veten duke pyetur Çfarë / Kush në vend të SI ju filloni të krijoni strategji.

1. Identifikoni një klient ku ofrimi i shërbimit tuaj arrin rezultatin e dëshiruar

2. Shkruani një histori të klientit dhe atë që keni bërë për të arritur rezultatin

3. Duke filluar me rezultatin e pare, punoni kur keni bërë kontaktin e parë

4. Ju do të keni një listë të pikave dhe veprimeve tuaja

5. Duke filluar nga fundi i asaj liste dhe duke punuar më sipër, filloni t’i vendosni hap pas hapi së bashku.

Pasi ta keni bërë këtë, do të keni krijuar kornizën bazë të sistemit tuaj - ajo që ju duhet të shtoni janë aspektet e teknikave dhe aftësive. Pas përfundimit të kësaj do të keni një sistem ku mund të angazhoni burime të tjera që mund të fillojnë të japin shërbimin për ju.

Në këtë moment ju mund të lironi veten tuaj dhe të merrni persona të tjerë që të ofrojnë shërbimin për ju. Mos harroni se zotërimi i një biznesi nënkupton që ju zotëroni biznesin dhe rrjetin, jo pozicionet e punës. Me kohën tuaj të lirë, tashmë mund të filloni që të fitoni klientë më të mëdhenj dhe të diversifikoni modelet e biznesit tuaj për të rritur të ardhurat tuaja.

Kohët e fundit kemi punuar me një klient, i cili në të vërtetë po merrte rezulate me klientët e tij, por mendonte se ishin kufizuar vetëm për të punuar me një numër të kufizuar

Duke zbatuar këtë në veprimet tuaja, ju do të zbuloni udhërrë-fyesit ose GPS për qëllimin që dëshironi të arrini.

Ne kishim një klient, i cili ishte mjaft kufizues në biznesin e tij; ai kishte një qëndrueshmëri që përpiqej të gjente përgjigjet e sakta për çdo gjë - Sa duhet të paguaj?, Ku duhet të tregtoj për të marrë fitimin më të mirë? Si mund të kërkoj më shumë për shërbimet e mia?

Të gjitha këto pyetje kishin të bënin me taktikën. Në këtë rast kemi punuar me klientin për strategjinë e blerjes - cili ishte klienti i tij ideal dhe çfarë rezultatesh dëshironte të krijonte.Sapo identifikuam qëllimin përfundimtar, ne filluam të ndryshonim strategjinë dhe kjo ndërtoi planin e tij të veprimit - mes pikave kyçe klienti krijoi qëllime më të vogla (mikro-qëllime) dhe konstatoi kush /çfarë për këto mikro-qëllime.Duke ndjekur rrugën e strategjisë ju do të rrisni blerjet e klientit dhe do të keni mundësi të fitoni klientë me pagesë më të lartë.

HAPI 3: SISTEMET

Njerëzit nuk e kuptojnë se kur ndërto-jnë një zgjidhje dhe marrin një rezultat kanë ndërtuar një sistem ... Problemi këtu është perceptimi - ju tashmë keni përgjigjet, por nuk i keni sistemuar ato; për këtë arsye nuk mund ta angazhoni këtë në një proces dhe si rezultat jeni të kufizuar të jeni i vetmi person që mund të japë rezulta-tet për klientin tuaj.

Pra, ndërtimi i sistemeve mund të jetë shumë i lehtë, më poshtë mund të lexoni hap pas hapi procesin:

njerëzish. Kur bëmë një analizim të thellë të proceseve të tyre, mësuam se ata po e përsërisnin të njëjtin shërbim për të gjithë klientët e tyre, por nuk e kishin konsideruar zhvillimin e një sistemi shpërndarës ose ta dokumen-tonin atë.

1. Ne ndërmorëm një ushtrim për të prodhuar sistemin e shpërndarjes dhe pastaj e përmirësuam atë dy herë ...

2. Për të prodhuar sistemin që do t'u lejonte të trajnonin të tjerët për të ofruar në atë nivel, prodhuam një sërë udhëzimesh si dhe një e-book.

3. Klienti është në procesin e marrjes së një specialisti tjetër në bord për të trajtuar seancat që ata përdorën dhe gjithashtu kanë lançuar një zgjidhje optimale për strategjinë, duke përdorur udhëzuesit e tyre pa pagesë dhe e-book për 10 dollarë.

Që nga adaptimi i sistemeve ata kanë regjistruar një rritje prej 17% në shitjen e programit të tyre kryesor, klienti tani ka 10 klientë që paguajnë 10 herë më shumë dhe shesin rreth 50 njësi e-book në muaj; duke krijuar rrjedha të shumëfishta të të ardhurave plus lirinë / fleksibilitetin.

Ky është sistemi prej 3 hapash që kam përdorur për të ndërtuar një biznes që ju shërben juve.

E kam zbatuar këtë me qindra klientë dhe rezultatet janë të qëndrueshme dhe të parashikueshme - për ta thënë shkurt - kjo funksionon sepse nuk bazohet në taktikat e "rezultatit të shpejtë" që përdorin të gjithë.

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Zhvillim Personal

No. 19 · Dhjetor 201834

Ndrysho zakonet dhe ji më produktiv.Ja 10 ide të thjeshta për këtë

1.Meditoni.

"Unë filloj ditën e punës me një meditim 10 minuta në mëngjes – i ulur në heshtje - si një mënyrë për të mbështetur veten dhe për t'u përgatitur për ditën përpara. Heshtja më ofron një perspektivë të qartë dhe më ndihmon të përgatitem më mirë për sfidat e shumta që do të përballen pa dyshim gjatë ditës", thotë Mark Frohnmayer, president dhe themelues i “Arcimoto”, kompani krijuese e automjetit elektrik FUV (Fun Utility Vehicle).

2.Zhvilloni marrëdhëniet personale.

"Face time ende ka rëndësi dhe nuk po flas për FaceTime përmes iPhone. Biseda reale përballë njëri-tjetrit dhe marrëdhënie të vërteta kanë rëndësi, sidomos në nivelin e CEO-ve dhe sidomos në moshën dixhitale e oraret e zëna çdo ditë për të zhvilluar marrëd-hënie përmes takimeve.

Mesazhi vjen nga Shawn Singh, Drejtor i Përgjithshëm i “VistaGen Therapeu-tics”, një kompani farmaceutike në fazën klinike që zhvillon ilaçe të gjeneratës së re për depresion dhe sëmundje të tjera të CNS. Kompania aktualisht bashkëpunon me Institutin Kombëtar të Shëndetit Mendor të SHBA.

3. Gjeni zgjidhje për punonjësit që shkojnë në rrugën e gabuar.

"Çdo kompani e suksesshme – startup, kompani e mesme ose korporatë e madhe - është ndërtuar nga njerëz që kujdesen dhe fokusohen në rezultate. Ndonjëherë, nëse nevojitet një ndryshim në drejtim, punonjësit mund të përfundojnë në një rrugë të vështirë për ta dhe që e kanë të vështirë të vetë-korrigjohen. Ata nuk janë në gjendje të ndalojnë dhe thjeshtë të bëjnë atë që mendonin se duhet të bënin fillimisht dhe të rifokusonin energjinë e tyre në një mënyrë të re. Si udhëheqës, për të siguruar që

NEADA MUÇAJEditor @Business Mag Albania

punonjësit të kenë sukses, abstenimi është çelësi për t'i ndihmuar ata të kalojnë marshin. Kjo do të thotë pranim, falje dhe përkrahje - dhe lehtësim i tyre nga çdo faj apo barrë që mund të kryejnë. Kjo i ndihmon punonjësit të pastrojnë ndërgjegjen e tyre në mënyrë që të lëvizin lirshëm përpara në drejtimin e duhur për kompaninë. Punonjësit kryesorë shpesh mundohen ose shqetësohen se nuk po arrijnë përsosmërinë në sytë e menax-himit.

Udhëheqësit e mirë japin një dorë për të fuqizuar këta punonjës për të shkuar përpara" – thotë Melilla Burstein, bashkëthemeluese dhe VP ekzekutiv i “Ra Medical Systems”, e cila filloi në vitin 2002 për të dizajnuar, zhvilluar dhe komercializuar lazer excimer për trajtimin e sëmund-jeve dermatologjike dhe kardio-vaskulare.

4.Përfshini shtrirjen në rutinën tuaj të punës.

"Vitin e kaluar fillova të ushtroja dhe të dilja rregullisht. Përtej kohës time në palestër 3-4 herë në javë, unë gjithashtu mbaj pajisjet e stërvitjes në zyrë për të ndërtuar stërvitje të rregullta në ditën time të punës. Nëse jam në një takim me video, unë ende mund të përdor një top lacrosse për të shtrirë muskujt e këmbëve. Kam vërejtur qe këto ushtrime gjatë gjithë ditës më japin energji shumë të nevojshme, sidomos pas drekës. Mendoj se kam përmirësuar të menduarit tim më të mirë duke lëvizur. Para një programi të rregullt stërvitje, mendova se nuk kisha kohë, por tani e kuptoj se stërvitja më jep më shumë kohë. Jo vetëm që mund të përshtatet në orarin tim, por një orë

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Zhvillim Personal

No. 19 · Dhjetor 2018 35

ushtrimesh më jep deri në tre orë shtesë energjie. Ky është menaxhimi më i mirë i kthimit të Invesimit (ROI) që kam gjetur", - thotë Chis Husong, drejtor i shitjes dhe marketingut të “Elixinol”, një nga shpërndarësit më të mëdhenj të shitjes me pakicë të naftës së kërpit në 40 vende me rreth 110% rritje të të ardhurave gjatë vitit të kaluar.

5.Përgjigjuni në çdo email.

"Gjatë ditës, mund të marr qindra e-mail, dhe u përgjigjem çdonjërit prej tyre. Shumicën e rasteve kthej përgjigje në email vetëm për mirësjellje dhe për të nxitur marrëdhëniet me njerëzit. Por, kur i përgjigjem çdo email-i, unë duhet të lexoj mesazhin. Çfarë fillon si një email i ftohtë mbrapa mund të çojë në një partneritet pune të gjatë në karrierë”, thotë David Yu, bashkëthemelues dhe CEO i “ECOMI”, një kompani blockchain me rreth 2 milionë dollarë fonde dhe një duzinë partnerësh të markave të njohura.

6. Kategorizoni punën tuaj në prioritete.

"Nga takimet me drejtuesit e markave deri te prodhimet e plota, nuk e di kurrë se si do të jetë java në vazhdim. Ndaj, është e pamundur të krijoj një rutinë ku kontrolloj email-et e mia duke pirë lëngun jeshil në mëngjes. Në vend që të shqetësohem sa herë që rutina ime ndryshon, unë kategorizoj gjithë punën time në katër prioritete kryesore dhe i mbush ato me blloqe në orarin tim rreth takimeve më të mëdha dhe nëse kam vetëm një orë kohë në kompjuterin tim gjatë ditës, merrem me nënshkrimin dhe dërgimin e kontratave dhe planifikimin e fushat-ave. Duke e trajtuar orarin tim si një mister gjithnjë në ndryshim, ende mund të qëndroj i organizuar pa shmangur një seancë pasdite me një klient", - thotë Libby Biason, themelues dhe CEO i “Ent! Marketing”, një agjensi moderne e marketingut që lidh markat shumë milionë dollarësh duke përfshirë Samsung, Visa dhe YouTube me audiencën e tyre, përmes fushatave argëtuese dhe muzikore.

7. Jepi vlerë çdo dite.

"Do të marr gjithmonë të rejat e fundit

mbi muzikën në mëngjes dhe mbrëmje. Kur jam duke nisur makinën, kam gjithmonë muzikë. Nëse jam në metro, do të lexoj titujt e fundit të lajmeve. Shpesh nuk kam kohë për të lexuar lajmet ose për të dëgjuar podkastet për kënaqësi, por duke dyfishuar kohën time të heshtur, ende mund të kënaqem me bisedat e drejtimit pa shkurtuar orët e punës. Si sipërmarrës, mendoj se është e rëndësishme të rishikoni zhvillimet në industrinë dhe lajmet, por mund të jetë e vështirë të përshtatet me orarin tim të mbushur tashmë.

Prandaj, koha ime e udhëtimit të përditshëm është koha për të dëgjuar, përthithur dhe përpunuar të reja dhe informacione të ndryshme, thotë -Jomari Peterson, themelues dhe CEO i Rrjetit të Rezervave Dixhitale, një sistem monetar që merr përgjegjësinë të mbyllë hendekun në financimin e paplotësuar përmes një dizajn kriptiko-ekonomik që vepron në 74 shtete dhe bashkëpunon me mbi një duzinë organizata të të drejtave të njeriut në të gjithë botën.

8. Filloni ditën me yoga.

"Si një sipërmarrëse femër, e kuptoj se sa stresuese është të drejtosh një kompani, prandaj filloj ditën duke bërë yoga. Më përqendron dhe lejon që lëngjet e mia krijuese të rrjedhin, pastaj i kontrolloj emailet dhe mbërthehem në lajmet e industrisë, të gjitha duke u kujdesur për gjashtë fëmijët e mi.

Ndërsa fillon dita ime, janë të ndaluara ... telefonatat, takimet dhe udhëtimet. Përpiqem ta prek bazën me punonjësit e mi për të siguruar që të gjithë janë në të njëjtin drejtim dhe të bëj çdo

rregullim për të ndihmuar që kultura e kompanisë të jetë miqësore dhe tërheqëse, të punoj shumë çdo ditë. Motoja ime gjithmonë ka qenë “Humbja nuk është një opsion”. Unë besoj në këmbënguljen dhe kontrollimin e egos time dhe kjo gjithmonë ka funksionuar për mua", - thotë Elisabeth Stavola, presidente e “MPX Bioceutical Corp”., një kompani e integruar vertikalisht në industrinë e kanabisit, me një gjurmë të zgjeruar në Maryland, Massachusetts, Nevada dhe Arizona.

9.Forconi drejtimin tuaj.

"Një nga leksionet e hershme që mësova në marinë ishte rëndësia e fuqizimit të liderve për të marrë vendimet e tyre pa e ndierë nevojën për një konfirmimim përfundimtar nga sipërmarrësi apo CEO.

Ne jetojmë në një botë dinamike dhe në ndryshim, dhe e kam bërë zakon të fuqizoj udhëheqësit në organizatën time për të vepruar shpejt dhe për të bërë gjënë e duhur për të mbështetur anëtarët tanë.

Anëtarët e vlerësojnë këtë qasje dhe punonjësit tanë punojnë gjithashtu",- Cutler Dawson, president dhe CEO i Unionit të Kredive Federale të Marinës, që ka më shumë se 8 milionë anëtarë.

10. Përqendrohuni në sjellje, jo në përvoja.

"Unë kam një zakon kur punësoj, promovoj dhe ndërtoj ekipet, duke u përqendruar në qëndrimin dhe aftësitë mbi përvojën. Njerëzit, të cilët janë të zgjuar dhe të motivuar janë shumë më efektivë dhe më ndikues se dikush që ka bërë të njëjtën punë për 10 vjet dhe është i vetëkënaqur. Kjo qasje është një fitore për të gjithë - për kompaninë, ekipin dhe punonjësin", -thotë Dan Goldsmith, president i “Instructure”, një kompani teknologjie software-as-a-service (SaaS) që ka lidhur miliona instruktorë dhe nxënës në më shumë se 4,000 institucione arsimore dhe korporata në nivel global.

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Marka Globale

No. 19 · Dhjetor 201836

Nike, historia e një marke 55 vjeçareNike është një nga shitësit më të njohur të veshjeve dhe këpucëve sportive, por ka shumë gjëra për kompaninë që jo çdo person i di. Pavarësisht se shumica e popullsisë mbajnë të paktën një artikull të bërë nga Nike, ka shumë fakte interesante, të cilat janë relativisht të panjohura.

• Nike u themelua më 25 Janar 1964 nga Bill Bowerman dhe Phil Knight.

• Selia është e vendosur në qarkun e Uashington, Oregon, SHBA.

• Shumë admirues të flaktë të markës e shqiptojnë keq emrin 'Nike'. Saktë shqiptohet 'ny-kee' dhe emri i tij vjen nga perëndesha greke e fitores. Sipas mitologjisë Nike do të thotë fitore, shpejtësi dhe entuziazëm.

• Logoja e famshme Nike, një vijë solide, është dizejnuar për vetëm 35 dollarë nga Carolyn Davidson, një studente në Universitetin Shtetëror të Portland. Më vonë, kjo logo u dha një vlerë më shumë se 640,000 dollarë produkteve të Nike.

• Slogani "Just Do It", i cili tashmë është i njohur në të gjithë botën, u frymëzua nga fjalët e fundit të Gary Gilmore. Vrasësi serial tha ‘Le ta bëjmë këtë (Just Do It)’ para se të ekzekutohej.

• Nike gjithashtu zotëron Converse dhe Hurley. Megjithë blerjen e të dy markave mbi një dekadë më parë, shumë njerëz nuk e kuptojnë se markat janë të lidhura me njëra-tjetrën. Hurley aktualisht vepron si Nike Surfing dhe sponsorizon disa nga sërfistët më të mirë në botë, duke përfshirë John John Florence dhe Carissa Moore.

• Nike shet këpucë, veshje dhe pajisje sportive në mijëra dyqane në mbarë botën. Në total, ka më shumë se 900 milionë artikuj të shitur çdo vit.

• Nike merr këpucët e tua të vjetra dhe i kthen ato në terrene ku

mund të luajnë fëmijët. Materiali i ricikluar quhet "Nike Grind".

• Këpucët e njohura huarache që Gigi Hadid dhe të famshëm të tjerë pëlqejnë janë dizenjuar nga Tinker Hatfield dhe frymëzuar nga sporti ski në ujë.

• Gjatë viteve, Nike ka bërë disa reklama që kanë fituar çmime, në vitin 2000 dhe 2002, kompania fitoi çmimin Emmy.

• Një nga risitë më të fundit të Nike është një këpucë që mund të lidhet në mënyrë elektronike me një smartphone. Këpucët përmbajnë një pajisje komp-juterike, e cila është vendosur në të dhe mund të lidhet me smartphone-in e kujtdo që mban këpucët.

• Në të gjithë tregun e këpucëve sportive, Nike zë 62% të tij, duke e bërë atë markën më popullore për këpucët sportive.

• Nike jo vetëm që prodhon këpucë për jetën e përditshme. Tinker Hatfield, projektuesi i këpucëve për Nike, krijoi çizmet Bat për filmin e parë të Batman. Përveç kësaj, këpucët që përdoren për të luajtur skadeboard veshur nga Michael J. Fox në ‘Back to the Future: Part II’ janë dizenjuar nga Nike.

• Dyqani më i madh Nike ndodhet në Oxford Street në Londër dhe në total është 42.000 metra katrorë.

• Këpucët e para u bënë duke përdorur një hekur në formën wa�e, e cila krijoi kanale në thembra. Këto më pas ndihmuan që këmba të shtrohej më mirë kur atletët i vishnin ato, duke i bërë

shumë të rehatshme. • Në vitin 1978, Nike krijoi një

reklamë të re për këpucët e tij Air Max dhe për herë të parë, një këngë e Beatles u përdor në një reklamë të Nike. Kënga që u zgjodh për reklamën ishte Revolucioni Nr. 9.

• Kur kompania nisi në fillim, u quajt Blue Ribbon Sports. Në vitin 1971, emri u ndryshua në Nike. Phil Knight, një nga bashkë-themeluesit, donte të ndryshonte emrin në 'Dimension 6', por në fund, Nike ishte emri i preferuar nga të dy emrat e mundshëm.

• Që nga viti 2015, ka pasur më shumë se 62,000 punonjës që punojnë për Nike në të gjithë globin.

• Produktet Nike janë bërë në fabrika, të cilat nuk janë në pronësi të vetë kompanisë. Në vend të kësaj, kontraktorët zotërojnë fabrikat dhe Nike i paguan ata për të prodhuar mallrat.

• Air Jordan 1 u bë i famshëm nga basketbollisti Michael Jordan, megjithëse, Jordan i urrente ngjyrat e kuqe dhe të zeza kur pa në fillim këpucët. Gjithashtu Shaquille Rashaun O'Neal, i njohur edhe si Shaq, shkoi të takohej me pronarët e Nike i veshur tërësisht me veshje Reebok. Kjo për shkak se ai nuk donte të nënshkruante asnjë kontratë me Nike.

• Lojtari rumun i tenisit Ilie Nastase nënshkroi një kontratë me kompaninë Nike në vitin 1972. Ai ishte atleti i parë që reklamoi për Nike.

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Marka Globale

No. 19 · Dhjetor 2018 37

• Në vitin 2003, dyqani i njohur i këpucëve "Foot Locker" ndërpreu bashkëpunimin me Nike, pasi besonte se çmimet ishin shumë të larta.

• Zoom Air, një nga këpucët më të njohura të Nike, u prezantua në treg në vitin 1995, por së pari iu dha emri Tensile Air.

• Nike mbështet shumë Universite-tin e Oregonit dhe ekipet e tyre sportive, duke u siguruar atyre veshje ekskluzive dhe fonde.

• Këpucët për Nike prodhohen kryesisht në Kinë, Indonezi dhe Vietnam, por shumë prej këpucëve janë prodhuar edhe në SHBA.

• Nike Golf, e cila është një degë e kompanisë Nike, filloi në vitin 1984 nga Bill Wood; megjithatë, fitoi popullaritet vetëm kur Tiger Woods nënshkroi një kontratë në vitin 1996.

• Byrzylyku shumë i popullarizuar LiveStrong është parë për herë të

parë në vitin 2008; megjithatë, Phil Knight nuk ishte i bindur për këtë ide dhe madje qeshi me të gjatë një interviste me Oprah.

• Nike kërkon që sportet të jenë për të gjithë. Motoja e tij, e krijuar nga bashkëthemeluesi Bower-man, është "Nëse keni një trup, ju jeni një atlet".

• Nike ofron kurse falas për stërvitje. Ju mund t’i shkarkoni kurset dhe aplikacionet e saj falas.

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Speciale Marketing

No. 19 · Dhjetor 201838

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Speciale Marketing

No. 19 · Dhjetor 2018 39

Rritja e konkurrencës dhe zhvillimi me hapa të shpejtë i botës dixhitale po bën që edhe marketingu të jetë një sfidë interesante, dinamike, e me risi. Kanalet e komunikimit, mesazhet, përmbajtja e tyre, historia e kompanive e deri te fushatat që marrin përmasa politiko-sociale globale, janë përbërësit me të cilët gatuajnë produktin agjencitë e marketingut.

Por, çfarë po ndodh me marketingun në Shqipëri? Cilat janë sfidat e kompanive shqiptare sot? Cili është roli i agjencive në këtë drejtim dhe ku pritet të jetë marketingu global e ai shqiptar pas dhjetë vitesh.

Përfaqësues të disa prej agjencive më të mëdha të marketingut në vend shprehen për BusinessMag, përmes intervistave të zhvilluara nga Renato Civili.

marketingsukses në

Përmbajtjadhe strategjia,çelës për

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Speciale Marketing

No. 19 · Dhjetor 201840

Reklama duhet të ketë një fabul, një histori të treguar për atë biznes. E para është fjala. Fjala dhe mesazhi mbeten më gjatë në kujtesë. Nuk mjafton vetëm përzgjedhja e fjalëve, por dhe lidhja e fortë dhe kuptimplotë mes asaj që thuhet dhe asaj që biznesi ofron. Për të krijuar një marrëd-hënie efektive me audiencën duhen komunikuar në mënyrë realiste vlerat e biznesit.

Jepini rëndësi fjalës

Intervistë me Alma Gerxhanin, themeluese e Manderina Promotions & Visit Tirana

huaja, pa ide dhe krijim të ri dhe pa e përshtatur me tregun. Shpesh rastis të shohim tekste të shkruara keq, pa ndonjë target të caktuar, me gabime dhe ç’është më kryesorja që nuk nxjerrin në pah një veçanti të biznesit. Pra, nuk ka një fabul, një histori të treguar për atë biznes.

Pse kompanitë duhet të përdorin Content Marketing (marketingun e përmbajtjes) dhe cilat janë përfitimet e tij?

“Content is the king”- thotë Bill Gates. Përmbajtja është mbreti. Sado të bukura të jenë vizualisht krijimet, ato harrohen shpejt nëse nuk shoqërohen me fjalë të zgjed-hura me kujdes. E para është fjala.

Fjala dhe mesazhi ngelen më gjatë në kujtesë. Na ndodh rëndom të përsërisim në të folurën tonë të përditshme një slogan, apo një batutë të bukur nga një film apo program televiziv.

Ky është efekti i fjalës edhe pas shumë vitesh. Nëpërmjet fjalës ke mundësi të tregosh më mirë, më bukur dhe me detaje historinë e biznesit apo brandit tënd, duke krijuar kështu me shumë lidhje me klientët. Këtë mundohemi të bëjmë në punën e përditshme me klientët, duke e njohur mirë secilin prej tyre, të hartojmë mesazhe komunikimi që nxjerr vlerën e tyre unike, atë që i bën të dallojnë nga konkurrentët.

Këtë kemi patur parasysh dhe kur krijuam www.visit-tirana.com, një portal që ka përmbajtjen më të plotë për qytetin e Tiranës me infoma-cione të pasura e të detajuara që u përgjigjet më së miri nevojave të turistëve të huaj, por edhe vendas që duan të vizitojnë qytetin dhe rrethinat. A i ndihmon kjo strategji marketingu bizneset që të rrisin shitjet dhe përmirësojnë brandin e tyre?

Sigurisht dhe për këtë nuk mjafton vetëm përzgjedhja e fjalëve, por dhe lidhja e fortë dhe kuptimplotë mes asaj që thuhet dhe asaj që biznesi

ofron, me produktin apo shërbimin e tij. Shpesh biznese të fuqishme paguajnë shumë reklama në TV, ndërkohë cilësia e produktit nuk është ajo e premtuar.

Një produkt apo brand mund të hyjë me vonesë në treg, por nëse ofron një cilësi të mirë dhe e marketon siç duhet këtë produkt, atëherë ai do të vazhdojë të ekzistojë për një kohë të gjatë.

Cilat janë mënyrat më të mira për të ndërtuar marrëdhënie efektive me audiencën, me një strategji të mirë marketingu të tillë?

Duhen komunikuar në mënyrë realiste vlerat e biznesit, pa e tepruar dhe nga ana tjetër duke u përpjekur maksimalisht që të ruhet cilësia, të ofrohet më e mira edhe në marrëd-hëniet me klientin. Besnikëria ndaj brandit është ajo që vlen në një kohë afatgjatë. Dhe kjo është ajo ç’ka synojnë bizneset dhe brandet.

Mënyra më e mirë për të ruajtur komunikimin me audiencën është që t’i kthehet përgjigje klientit dhe çdo ankesë të trajtohet me përparësi. Një biznes mund të bëjë reklama të mëdha në media, por mund të ndodhë që askush nuk i përgjigjet klientit në telefon, apo në mediat sociale. Duke qenë pranë klientit dhe duke adresuar shqetësimet apo kërkesat e tyre, biznesi fiton reputa-cion dhe emër të mirë në treg.

Sa kohë do të duhet për të parë rezultate pozitive nga kjo strategji marketingu?

Koha është në varësi të produktit/shërbimit dhe tregut. Nëse një produkt i ri do të hyjë në një treg pak a shumë të stabilizuar, do të duhen vite që të hyjë në treg ose investim të madh fillestar në promovim. Por, ajo që ka rëndësi më shumë është se çfarë historie ka për të treguar ky biznes, çfarë vlere unike ofron, çfarë vlerash dhe avantazhesh ka në lidhje me konkurentët.

Të gjitha këto pyetje marrin përgjigje

nëse bëhet një studim i thelluar i biznesit, i konkurrentëve dhe i tregut.

Si mund ta masin bizneset efektivitetin e marketingut të përmbajtjes?

Ka një ndarje midis asaj që kërkojnë bizneset dhe asaj që bëjnë agjencitë e reklamave. Bizneset kërkojnë shitje direkte, ndërkohë që qëllimet e fushatave janë të shumëllojshme: rritje e ndërgjegjësimit për brandin, rritje e vizitorëve në faqe, rritje e numrit të pëlqimeve/ndjekësve dhe rritje të konvertimit dhe shitjeve. Që të arrihet kjo e fundit, duhet që biznesi të ketë kaluar fazat e para, pra klientët duhet ta njohin brandin dhe kanalet e promovimit të kenë një audiencë të caktuar aktive që më pas të kovertohet në shitje.

Nga ana tjetër, agjencitë e reklamave apo mediat ofrojnë kryesisht indikatorë sasiorë, pra kam kaq vizitorë në muaj/vit pa dhënë detaje çfarë audience është kjo dhe a mund të jetë e interesuar për këtë apo atë produkt. Shpesh ndodh që bizneset nuk janë të kënaqura nga rezultatet e këtij marketingu. Përveç matësve sasiorë që ne i shohim rëndom, që janë numri i likes, apo followers, platforma të ndryshme ofrojnë dhe matës cilësorë dhe masin atë që quhet sentiment, ndjenjën emocionale ndaj brandit, pra si ka reaguar audienca nëpërmjet ikonave emoji. Një tregues tjetër janë komentet që shprehin qartë reagimin e audiencës.

Çfarë këshillash do t’u jepnit bizneseve të reja/startupeve për marketingun e përmbajtjes - ku duhet ta fillojnë ata?

Çdo gjë fillon nga vetja. Secili biznes duhet të shohë brenda vetes se çfarë ofron ndryshe dhe sa hapësirë ka për këtë. Pastaj duhet ta shkruajë historinë e tij bukur dhe t’ia komu-nikojë audiencës që targeton. Bizneset duhet të dinë në pak rreshta të tregojnë historinë e tyre. Kjo duhet dhe në komunikimet e tyre

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

Çfarë duhet të kenë parasysh sipërmarrjet gjatë komunikimit me klientin. Sa rëndësi i japin bizneset shqiptare përmbajtjes dhe mënyrës së të shprehurit në marketing?

Bizneset shqiptare, por edhe agjencitë e marketingut u japin më shumë rëndësi anës vizuale, efekteve dhe më pak përmbajtjes. Të krijohet përshtypja që reklamat që shohim bëhen nga persona teknikë që përdorin efektet, montazhet, shpesh duke kopjuar reklama të

të drejtpërdrejta me audiencën, por dhe në komunikimet me agjencitë e marketingut që këto më pas ta shumëfishojnë mesazhin për të mbërritur në një audiencë më të madhe.

Çdo kanal komunikimi duhet të reflektojë imazhin dhe reputacionin e brandit dhe biznesit. Një biznes me emër të mirë nuk duhet të lërë pas dore as faqen e internetit, (faqe e vjetër me linqe gabim me imazhe të turbullt) as mediat sociale (të pa përditësuara) dhe komunikimi me klientët nuk duhet të jetë formal i ftohtë, por i shpejtë dhe miqësor.

Pra, në çdo komunikim imazhi duhet të jetë serioz dhe konsistent. Startup-et duhet të lexojnë shumë mbi teknikat e marketingun online dhe të përmbajtjes me qëllim që të krijojnë mundësi për biznesin e tyre dhe për sponsorat e mundshëm.

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Speciale Marketing

No. 19 · Dhjetor 2018 41

Reklama duhet të ketë një fabul, një histori të treguar për atë biznes. E para është fjala. Fjala dhe mesazhi mbeten më gjatë në kujtesë. Nuk mjafton vetëm përzgjedhja e fjalëve, por dhe lidhja e fortë dhe kuptimplotë mes asaj që thuhet dhe asaj që biznesi ofron. Për të krijuar një marrëd-hënie efektive me audiencën duhen komunikuar në mënyrë realiste vlerat e biznesit.

huaja, pa ide dhe krijim të ri dhe pa e përshtatur me tregun. Shpesh rastis të shohim tekste të shkruara keq, pa ndonjë target të caktuar, me gabime dhe ç’është më kryesorja që nuk nxjerrin në pah një veçanti të biznesit. Pra, nuk ka një fabul, një histori të treguar për atë biznes.

Pse kompanitë duhet të përdorin Content Marketing (marketingun e përmbajtjes) dhe cilat janë përfitimet e tij?

“Content is the king”- thotë Bill Gates. Përmbajtja është mbreti. Sado të bukura të jenë vizualisht krijimet, ato harrohen shpejt nëse nuk shoqërohen me fjalë të zgjed-hura me kujdes. E para është fjala.

Fjala dhe mesazhi ngelen më gjatë në kujtesë. Na ndodh rëndom të përsërisim në të folurën tonë të përditshme një slogan, apo një batutë të bukur nga një film apo program televiziv.

Ky është efekti i fjalës edhe pas shumë vitesh. Nëpërmjet fjalës ke mundësi të tregosh më mirë, më bukur dhe me detaje historinë e biznesit apo brandit tënd, duke krijuar kështu me shumë lidhje me klientët. Këtë mundohemi të bëjmë në punën e përditshme me klientët, duke e njohur mirë secilin prej tyre, të hartojmë mesazhe komunikimi që nxjerr vlerën e tyre unike, atë që i bën të dallojnë nga konkurrentët.

Këtë kemi patur parasysh dhe kur krijuam www.visit-tirana.com, një portal që ka përmbajtjen më të plotë për qytetin e Tiranës me infoma-cione të pasura e të detajuara që u përgjigjet më së miri nevojave të turistëve të huaj, por edhe vendas që duan të vizitojnë qytetin dhe rrethinat. A i ndihmon kjo strategji marketingu bizneset që të rrisin shitjet dhe përmirësojnë brandin e tyre?

Sigurisht dhe për këtë nuk mjafton vetëm përzgjedhja e fjalëve, por dhe lidhja e fortë dhe kuptimplotë mes asaj që thuhet dhe asaj që biznesi

ofron, me produktin apo shërbimin e tij. Shpesh biznese të fuqishme paguajnë shumë reklama në TV, ndërkohë cilësia e produktit nuk është ajo e premtuar.

Një produkt apo brand mund të hyjë me vonesë në treg, por nëse ofron një cilësi të mirë dhe e marketon siç duhet këtë produkt, atëherë ai do të vazhdojë të ekzistojë për një kohë të gjatë.

Cilat janë mënyrat më të mira për të ndërtuar marrëdhënie efektive me audiencën, me një strategji të mirë marketingu të tillë?

Duhen komunikuar në mënyrë realiste vlerat e biznesit, pa e tepruar dhe nga ana tjetër duke u përpjekur maksimalisht që të ruhet cilësia, të ofrohet më e mira edhe në marrëd-hëniet me klientin. Besnikëria ndaj brandit është ajo që vlen në një kohë afatgjatë. Dhe kjo është ajo ç’ka synojnë bizneset dhe brandet.

Mënyra më e mirë për të ruajtur komunikimin me audiencën është që t’i kthehet përgjigje klientit dhe çdo ankesë të trajtohet me përparësi. Një biznes mund të bëjë reklama të mëdha në media, por mund të ndodhë që askush nuk i përgjigjet klientit në telefon, apo në mediat sociale. Duke qenë pranë klientit dhe duke adresuar shqetësimet apo kërkesat e tyre, biznesi fiton reputa-cion dhe emër të mirë në treg.

Sa kohë do të duhet për të parë rezultate pozitive nga kjo strategji marketingu?

Koha është në varësi të produktit/shërbimit dhe tregut. Nëse një produkt i ri do të hyjë në një treg pak a shumë të stabilizuar, do të duhen vite që të hyjë në treg ose investim të madh fillestar në promovim. Por, ajo që ka rëndësi më shumë është se çfarë historie ka për të treguar ky biznes, çfarë vlere unike ofron, çfarë vlerash dhe avantazhesh ka në lidhje me konkurentët.

Të gjitha këto pyetje marrin përgjigje

nëse bëhet një studim i thelluar i biznesit, i konkurrentëve dhe i tregut.

Si mund ta masin bizneset efektivitetin e marketingut të përmbajtjes?

Ka një ndarje midis asaj që kërkojnë bizneset dhe asaj që bëjnë agjencitë e reklamave. Bizneset kërkojnë shitje direkte, ndërkohë që qëllimet e fushatave janë të shumëllojshme: rritje e ndërgjegjësimit për brandin, rritje e vizitorëve në faqe, rritje e numrit të pëlqimeve/ndjekësve dhe rritje të konvertimit dhe shitjeve. Që të arrihet kjo e fundit, duhet që biznesi të ketë kaluar fazat e para, pra klientët duhet ta njohin brandin dhe kanalet e promovimit të kenë një audiencë të caktuar aktive që më pas të kovertohet në shitje.

Nga ana tjetër, agjencitë e reklamave apo mediat ofrojnë kryesisht indikatorë sasiorë, pra kam kaq vizitorë në muaj/vit pa dhënë detaje çfarë audience është kjo dhe a mund të jetë e interesuar për këtë apo atë produkt. Shpesh ndodh që bizneset nuk janë të kënaqura nga rezultatet e këtij marketingu. Përveç matësve sasiorë që ne i shohim rëndom, që janë numri i likes, apo followers, platforma të ndryshme ofrojnë dhe matës cilësorë dhe masin atë që quhet sentiment, ndjenjën emocionale ndaj brandit, pra si ka reaguar audienca nëpërmjet ikonave emoji. Një tregues tjetër janë komentet që shprehin qartë reagimin e audiencës.

Çfarë këshillash do t’u jepnit bizneseve të reja/startupeve për marketingun e përmbajtjes - ku duhet ta fillojnë ata?

Çdo gjë fillon nga vetja. Secili biznes duhet të shohë brenda vetes se çfarë ofron ndryshe dhe sa hapësirë ka për këtë. Pastaj duhet ta shkruajë historinë e tij bukur dhe t’ia komu-nikojë audiencës që targeton. Bizneset duhet të dinë në pak rreshta të tregojnë historinë e tyre. Kjo duhet dhe në komunikimet e tyre

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

Çfarë duhet të kenë parasysh sipërmarrjet gjatë komunikimit me klientin. Sa rëndësi i japin bizneset shqiptare përmbajtjes dhe mënyrës së të shprehurit në marketing?

Bizneset shqiptare, por edhe agjencitë e marketingut u japin më shumë rëndësi anës vizuale, efekteve dhe më pak përmbajtjes. Të krijohet përshtypja që reklamat që shohim bëhen nga persona teknikë që përdorin efektet, montazhet, shpesh duke kopjuar reklama të

të drejtpërdrejta me audiencën, por dhe në komunikimet me agjencitë e marketingut që këto më pas ta shumëfishojnë mesazhin për të mbërritur në një audiencë më të madhe.

Çdo kanal komunikimi duhet të reflektojë imazhin dhe reputacionin e brandit dhe biznesit. Një biznes me emër të mirë nuk duhet të lërë pas dore as faqen e internetit, (faqe e vjetër me linqe gabim me imazhe të turbullt) as mediat sociale (të pa përditësuara) dhe komunikimi me klientët nuk duhet të jetë formal i ftohtë, por i shpejtë dhe miqësor.

Pra, në çdo komunikim imazhi duhet të jetë serioz dhe konsistent. Startup-et duhet të lexojnë shumë mbi teknikat e marketingun online dhe të përmbajtjes me qëllim që të krijojnë mundësi për biznesin e tyre dhe për sponsorat e mundshëm.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

Pas 10 vitesh, markat i përcakton konsumatori

Intervistë me Juela Isaj, Drejtuese e DDB Albania

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

Speciale Marketing

No. 19 · Dhjetor 201842

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

Speciale Marketing

No. 19 · Dhjetor 2018 43

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

Cilat janë brandet që ju inspirojnë në punën tuaj?

Ndjek me kërshëri dhe interes artikuj për një sërë brandesh globale dhe sigurisht që mund të përmend mes tyre, veçanërisht për mënyrën e menaxhimit të kompanive Virgin, Starbucks, Apple, Amazon dhe Startup Grind.

Nëse do t’ju kërkoja që të krijoni një brand të fortë nga zeroja, si do ta bëni këtë?

Do ta përmblidhja në 3 hapa:

1 – Njih klientin deri në detaje

Për mendimin tim, një brand i fortë është ai që krijon një marrëdhënie të fortë besimi me konsumatorin.

Çdo përpjekje e kompanisë për të arritur këtë qëllim duhet të jetë e fokusuar në njohjen deri në detaje të

Për të krijuar një brand të fortë duhet të njihni shumë mirë klientin. Komunikimi me klientin duhet të jetë transparent dhe duhet të mbani premtimet që jepni. Një histori interesante e ngritjes së markës është Businessmag.al

Ja 3 hapa për të krijuar një brand të fortë

Gerti Boshnjaku, CEO i New Media Communications

tions dhe tjetra Business Magazine Albania. Nisur nga kushtet dhe situatat në të cilat janë nisur kompanitë në fjalë edhe strategjitë e zhvillimit të këtyre markave kanë qenë paksa të ndryshme.

Po flas pak për Business Magazine dhe strategjinë që realizuam për ta zhvilluar në vitin 2015.

- Identifikuam një target audiencë, të cilës nuk po i shërbehej dhe u përqëndruam tek early adopters që përfaqësonin këtë target. Kuptuam kush ishin dhe si mund t’i arrinim ata.

- Komunikuam me ta personalisht nëpërmjet LinkedIn dhe shkëm-byem biseda për t’u shërbyer sa më mirë atyre.

- Zhvilluam një mision dhe vizion për kompaninë.

- Krijuam partneritete me organizata/komunitete të ngjashme në mision, të cilat ju flisnin audien-cave të ngjashme me ato që ne donim të arrinim për t’iu afruar sa më pranë audiencës së synuar.

- Ndërtuam një prezencë të fortë me përmbajtje të unifikuar online si në Website, në publikime online, newsletters dhe në rrjete sociale.

- Zgjerojmë prezencën online dhe e ndërthurim me evente o�line për të përcjellë pjesëza të misionit tonë si Media e Fokusuar tek Sipërmarrja e Lirë dhe Inovacioni.

- Bashkëbisedojmë në vazhdimësi me përdoruesit aktualë dhe ata të rinj.

Çfarë hulumtimi bëni para se të zhvilloni një strategji marketingu?

Për të shmangur përsëritjet në përgjigje pasi fola pak për këtë më lart, do të thoja që momentalisht ekziston një pafundësi informacioni online. Me përdorimin e mjeteve të duhura, mund të gjenerosh materi-ale të vlefshme për të zhvilluar strategji marketingu pa shumë vështirësi.

Megjithatë, shumë informacion i gjeneruar online ka nevojë për përpunim, për të analizuar burimet dhe për të përzgjedhur atë që është

real dhe autentik. Jo gjithçka që shohim online është ashtu siç duket.

Sipas mendimit tuaj, si do të jetë marketingu pas 5-10 vitesh?

Mua më pëlqen të mendoj se nuk do të ndryshojë mënyra se si market-erët planifikojnë, analizojnë dhe realizojnë fushatat e marketingut. Por, ajo që shohim është se kemi ndryshim konstant në kanalet e komunikimit marketing. Pra, kemi gjithmonë e më shumë ndryshime që përcillen nga teknologjitë e reja për të arritur më efektivisht dhe me efiçencë tek konsumatori final.

Marketingu në thelb apo në nivel strategjie besoj se nuk do të ndryshojë shumë.

Por, ky ritëm i shpejtë ndryshimesh do të kërkojë nga marketerët të jenë të vëmendshëm ndaj ndryshimeve, të shpejtë në reagime dhe për të qenë të tillë duhet të automatizojnë sa më shumë proceset.

Pa harruar që të mbajnë një kontakt human me konsumatorët.

klientit që synon. Këtu mund të përmendim përveç të dhënave bazë, si mosha, gjinia, vendodhja, arsimi apo profesioni, ashtu edhe zakonet e tij të përditshme, stilin e jetesës, miqtë me të cilët kalon kohën, mediat që konsumon, librat që lexon apo dëgjon, cilët influencer ndjek në rrjete sociale, si dhe kur ushqehet etj.

Të dhëna këto, të cilat në kohën që jetojmë po kthehen në domosdosh-mëri për të mbajtur një lidhje të qëndrueshme me konsumatorët potencialë.

2-Bashkëbisedo me klientin me transparencë

Në të njëjtën kohë, brandi/marka duhet të jetë po aq e gatshme të ofrojë transparencë mbi profilin e saj dhe e gatshme të futet në komuni-kim të ndershëm me personat që synon t’u shërbejë.

Nëpërmjet kontaktit të vazhdueshëm dhe bashkëbisedimeve dhe më pas nëpërmjet veprimeve brandet mund të shfaqin para klientëve të tyre premtimin e markës apo USP-të (unique selling propositions) e tyre.

Komunikimi duhet të jetë sa më Human-to-Human jo si institucion kundrejt njerëzve dhe në terma të barabarta.

3 – Qëndroju premtimeve që jep

Çfarë është më e rëndësishme, duhet t’i mbajnë premtimet që bëjnë, sepse një brand i fortë ndërtohet vetëm mbi baza besimi.

Një marrëdhënie e gjatë dhe e qëndrueshme i mban njerëzit dhe markat bashkë në çdo rrugëtim dhe një brand që bashkë-udhëton me konsumatorët e saj mund të quhet një brand i fortë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Aktualisht ne kemi zhvilluar 2 marka, njëra është New Media Communica-

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Speciale Marketing

No. 19 · Dhjetor 201844

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

Cilat janë brandet që ju inspirojnë në punën tuaj?

Ndjek me kërshëri dhe interes artikuj për një sërë brandesh globale dhe sigurisht që mund të përmend mes tyre, veçanërisht për mënyrën e menaxhimit të kompanive Virgin, Starbucks, Apple, Amazon dhe Startup Grind.

Nëse do t’ju kërkoja që të krijoni një brand të fortë nga zeroja, si do ta bëni këtë?

Do ta përmblidhja në 3 hapa:

1 – Njih klientin deri në detaje

Për mendimin tim, një brand i fortë është ai që krijon një marrëdhënie të fortë besimi me konsumatorin.

Çdo përpjekje e kompanisë për të arritur këtë qëllim duhet të jetë e fokusuar në njohjen deri në detaje të

tions dhe tjetra Business Magazine Albania. Nisur nga kushtet dhe situatat në të cilat janë nisur kompanitë në fjalë edhe strategjitë e zhvillimit të këtyre markave kanë qenë paksa të ndryshme.

Po flas pak për Business Magazine dhe strategjinë që realizuam për ta zhvilluar në vitin 2015.

- Identifikuam një target audiencë, të cilës nuk po i shërbehej dhe u përqëndruam tek early adopters që përfaqësonin këtë target. Kuptuam kush ishin dhe si mund t’i arrinim ata.

- Komunikuam me ta personalisht nëpërmjet LinkedIn dhe shkëm-byem biseda për t’u shërbyer sa më mirë atyre.

- Zhvilluam një mision dhe vizion për kompaninë.

- Krijuam partneritete me organizata/komunitete të ngjashme në mision, të cilat ju flisnin audien-cave të ngjashme me ato që ne donim të arrinim për t’iu afruar sa më pranë audiencës së synuar.

- Ndërtuam një prezencë të fortë me përmbajtje të unifikuar online si në Website, në publikime online, newsletters dhe në rrjete sociale.

- Zgjerojmë prezencën online dhe e ndërthurim me evente o�line për të përcjellë pjesëza të misionit tonë si Media e Fokusuar tek Sipërmarrja e Lirë dhe Inovacioni.

- Bashkëbisedojmë në vazhdimësi me përdoruesit aktualë dhe ata të rinj.

Çfarë hulumtimi bëni para se të zhvilloni një strategji marketingu?

Për të shmangur përsëritjet në përgjigje pasi fola pak për këtë më lart, do të thoja që momentalisht ekziston një pafundësi informacioni online. Me përdorimin e mjeteve të duhura, mund të gjenerosh materi-ale të vlefshme për të zhvilluar strategji marketingu pa shumë vështirësi.

Megjithatë, shumë informacion i gjeneruar online ka nevojë për përpunim, për të analizuar burimet dhe për të përzgjedhur atë që është

real dhe autentik. Jo gjithçka që shohim online është ashtu siç duket.

Sipas mendimit tuaj, si do të jetë marketingu pas 5-10 vitesh?

Mua më pëlqen të mendoj se nuk do të ndryshojë mënyra se si market-erët planifikojnë, analizojnë dhe realizojnë fushatat e marketingut. Por, ajo që shohim është se kemi ndryshim konstant në kanalet e komunikimit marketing. Pra, kemi gjithmonë e më shumë ndryshime që përcillen nga teknologjitë e reja për të arritur më efektivisht dhe me efiçencë tek konsumatori final.

Marketingu në thelb apo në nivel strategjie besoj se nuk do të ndryshojë shumë.

Por, ky ritëm i shpejtë ndryshimesh do të kërkojë nga marketerët të jenë të vëmendshëm ndaj ndryshimeve, të shpejtë në reagime dhe për të qenë të tillë duhet të automatizojnë sa më shumë proceset.

Pa harruar që të mbajnë një kontakt human me konsumatorët.

klientit që synon. Këtu mund të përmendim përveç të dhënave bazë, si mosha, gjinia, vendodhja, arsimi apo profesioni, ashtu edhe zakonet e tij të përditshme, stilin e jetesës, miqtë me të cilët kalon kohën, mediat që konsumon, librat që lexon apo dëgjon, cilët influencer ndjek në rrjete sociale, si dhe kur ushqehet etj.

Të dhëna këto, të cilat në kohën që jetojmë po kthehen në domosdosh-mëri për të mbajtur një lidhje të qëndrueshme me konsumatorët potencialë.

2-Bashkëbisedo me klientin me transparencë

Në të njëjtën kohë, brandi/marka duhet të jetë po aq e gatshme të ofrojë transparencë mbi profilin e saj dhe e gatshme të futet në komuni-kim të ndershëm me personat që synon t’u shërbejë.

Nëpërmjet kontaktit të vazhdueshëm dhe bashkëbisedimeve dhe më pas nëpërmjet veprimeve brandet mund të shfaqin para klientëve të tyre premtimin e markës apo USP-të (unique selling propositions) e tyre.

Komunikimi duhet të jetë sa më Human-to-Human jo si institucion kundrejt njerëzve dhe në terma të barabarta.

3 – Qëndroju premtimeve që jep

Çfarë është më e rëndësishme, duhet t’i mbajnë premtimet që bëjnë, sepse një brand i fortë ndërtohet vetëm mbi baza besimi.

Një marrëdhënie e gjatë dhe e qëndrueshme i mban njerëzit dhe markat bashkë në çdo rrugëtim dhe një brand që bashkë-udhëton me konsumatorët e saj mund të quhet një brand i fortë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Aktualisht ne kemi zhvilluar 2 marka, njëra është New Media Communica-

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Publikoni artikuj në burime të besueshme. Por, nëse nuk keni buxhet realizoni video duke përdorur mjete online. Duhet patjetër një plani marketingu që të mbulojë 2 pika: Objektivat dhe Parametrat e Performancës.

Një gabim i marketingut në mediat sociale është kur kompania flet më

Ja disa teknika për marketing efektiv

Enea Doku, ekspert i marketingut dixhital, New Media Communications

Speciale Marketing

No. 19 · Dhjetor 2018 45

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

Cila është mënyra me kosto më efektive për të rritur ndërgjegjësimin e brandit?

Mënyra më mirë është PR (Press Releases). Në fillim do të krijojmë disa artikuj për biznesin që do t’i publikojmë në burime të besueshme. Burime të besueshme janë portalet e lajmeve që kanë autoritet. Kjo për 2 arsye:

E para, kur ke një burim të besu-eshëm që flet për ty, njerëzit e marrin më seriozisht emrin tënd.

Kjo u shkatërron frikën dhe pasig-uritë që njerëzit kanë për ty si një biznes i ri. Nëse del në një edicion lajmesh është akoma më mirë.

E dyta. Kur publikon një artikull në një media të besueshme, ajo që ndjek më pas është se shumë portale dhe media të tjera e kopjojnë këtë material për ta publikuar në portalet e tyre.

Për shembull, nëse publikon një artikull në BusinessMag, do të dalin dhe 4-5 media të tjera që do të duan të shkruajnë për të njëjtin material ose ta kopjojnë atë siç është në portalin e tyre.

Ky është efekti i PR dhe prandaj ia vlen të paguash pak më shumë për publikim në burime të besueshme. Sepse do të lindin media të tjera, të cilat do të të publikojnë pa pagesë.

Disavantazhi është që kjo gjë kushton shumë.

Në rast se nuk kemi buxhet. Mënyra tjetër më e mirë është video. Online ka shumë mjete që mund të të ndihmojnë për krijim video-sh psh: veeroll ose slide.ly.

Sponsorizimi i videove online në facebook, instagram ose youtube është mënyra me më pak kosto. Pak njerëz bëjnë video, sepse kostoja e bërjes së videove është e lartë.

Pas disa testimesh, në momentin që ke një video që funksionon, mund të paguash pak më shumë për të bërë një produksion profesional.

Mund të tregoni për një plan marketingu online që keni zhvilluar? Cilat janë hapat kryesorë që keni ndjekur?

Çuditërisht shumica e bizneseve nuk e planifikojnë marketingun e tyre.

Thjesht provojnë taktika të ndryshme marketingu dhe nuk marrin kohën për të menduar mirë një strategji për të arritur rezultatet që dëshirojnë. Mungesa e plani-fikimit është kosto kohe dhe parash, dy gjëra, të cilat nuk ju leverdis t'i humbisni kot.

Plani i Marketingut duhet të mbulojë 2 pika. Objektivat dhe Parametrat e Performancës.

Objektivat mund të jenë: rritje të shitjeve, rritje e MarketShare, rritje të interesimit.

Kurse parametrat e performancës na ndihmojnë të masim progresin drejt objektivave. Këto mund të jenë numri i likes, vizitat në website, regjistrimet, telefonatat apo blerjet online.

Për shembull, një klient i imi shet një program për të mësuar gjuhën e huaj. Objektivi i tij ishte të rrisë shitjet dhe parametri i performancës që përdorëm ishin telefonatat dhe vizitat në landing page ku i shpje-gonim programin.

Që në këtë moment të gjithë janë të qartë ku do të shkojmë dhe se çfarë na duhet për të shkuar aty. Kjo është

faqja e parë e çdo plani marketingu. Në rast se diçka nuk ecën mund t’i kthehemi gjithmonë faqes së parë për të marrë një vendim.

Pse shumë kompani shqiptare bëjnë marketing në rrjete sociale në mënyrë të gabuar?

Flasin më shumë për veten sesa për klientin. Për momentin është një garë kush është më i madhi, më i zhurm-shmi, më i famshmi. Çdo postim që bëjnë është një mburrje në sytë e konsumatorit.

Që ta veçosh veten duhet të push-osh se foluri për veten dhe të fillosh të flasësh për klientin.

Sepse klientit i bëhet vonë për një gjë dhe vetëm një gjë.

Kjo gjë është vetja e tij. Për shem-bull, në vend që të postosh sa i mirë është shërbimi duke thënë “tek ne do të gjeni shërbimin më të mirë” mund të citoni një review që një klient ka dhënë për ju, pa u mburrur.

Review-të negative, të tuat ose të konkurrencës janë një material shumë i mirë për t’u frymëzuar.

Për shembull, më parë kam pasur klient një sallon bukurie. Filluam të kërkonin online çfarë komentesh apo reviews negative linin njerëzit në sallonet e bukurisë.

Na del se shqetësimi kryesor që kanë femrat për një sallon bukurie është besimi.

Komente të tipit: “Nuk ia besoj dot flokët asaj” ishin të shpeshta. Kështu që ne bëmë një postim me foton e pronares dhe me shkrimin lart “A do t’ia besonit këtij personi flokët tuaj?”.

Pse klientët bëhen avokatë të markës? Si e inkurajoni këtë?

Kjo ka të bëjë pak më shumë me produktin. Nëse produkti është superior, ose eksperienca që merr përdoruesi është superiore ai ua tregon miqve dhe sjell klientë.

Megjithatë ekziston edhe një mënyrë

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

tjetër. Produkti përsëri duhet të jetë të paktën pak më superior se konkurrenca.

Gjate karrierës time ka pasur raste të çuditshme ku klientë të caktuar na referonin klientë pa e provuar fare produktin.

Nga eksperienca kjo ndodh vetëm në një rast specifik dhe pak biznese arrijnë ta bëjnë. Kur njerëzit e perceptojnë dikë apo një biznes si numrin #1 në industrinë e vet, nuk e kanë problem t’ia referojnë dikujt tjetër pa e blerë produktin.

Ky quhet Marketingu i Autoritetit. Këtu ti e pozicionon veten si numrin #1 në treg dhe kur e bën këtë, konkurrentët e kanë shumë të vështirë të dalin para teje.

Tani, kush është mënyra më e lehtë për t’u bërë Autoritet. Epo, mënyra më e mirë është të japësh mësim.

Për shembull, nëse jeni një restorant, krijoni një video për elementët e picës perfekte.

Nëse jeni një firmë punimesh hidraulike tregoni sesi rregullohet një tub i prishur. Nëse jeni një qendër kursesh jepni orën e parë të mësimit falas.

Kur është marketing efektiv marketingu i mediave sociale?

Marketingu është efektiv kur sjell fitime. Sepse nëse sjell fitime t’i mund ta bësh atë lloj marketingu pa mbarim.

Pra, nëse fitimi yt nga një produkt është 2000 Lekë dhe Kosto e reklamës për klient është 1500 Lekë, ti mund ta mbash këtë fushatë pambarimisht.

Madje duke ditur që fitimi është 2000 Lekë, ti e di që kostja jote për të marrë një klient s’mund të jetë kurrë më shumë se 2000 Lekë në mëyrë që biznesi yt të dalë me fitime.

Edhe nëse kostoja për klient është e

barabartë me fitimin përsëri ia vlen që të vazhdoj reklamën, sepse klientëve që grumbulloj mund t’u shes gjëra komplementare që e rrisin fitimin që marr nga një klient. Shitja e dytë është gjithmonë më lehtë se e para.

Nëse marketingu nuk sjell fitime atëherë ai nuk është efektiv, sepse ti mund të vazhdosh ta bësh atë deri në momentin që mbarohen lekët në bankë.

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

Cila është mënyra me kosto më efektive për të rritur ndërgjegjësimin e brandit?

Mënyra më mirë është PR (Press Releases). Në fillim do të krijojmë disa artikuj për biznesin që do t’i publikojmë në burime të besueshme. Burime të besueshme janë portalet e lajmeve që kanë autoritet. Kjo për 2 arsye:

E para, kur ke një burim të besu-eshëm që flet për ty, njerëzit e marrin më seriozisht emrin tënd.

Kjo u shkatërron frikën dhe pasig-uritë që njerëzit kanë për ty si një biznes i ri. Nëse del në një edicion lajmesh është akoma më mirë.

E dyta. Kur publikon një artikull në një media të besueshme, ajo që ndjek më pas është se shumë portale dhe media të tjera e kopjojnë këtë material për ta publikuar në portalet e tyre.

Për shembull, nëse publikon një artikull në BusinessMag, do të dalin dhe 4-5 media të tjera që do të duan të shkruajnë për të njëjtin material ose ta kopjojnë atë siç është në portalin e tyre.

Ky është efekti i PR dhe prandaj ia vlen të paguash pak më shumë për publikim në burime të besueshme. Sepse do të lindin media të tjera, të cilat do të të publikojnë pa pagesë.

Disavantazhi është që kjo gjë kushton shumë.

Në rast se nuk kemi buxhet. Mënyra tjetër më e mirë është video. Online ka shumë mjete që mund të të ndihmojnë për krijim video-sh psh: veeroll ose slide.ly.

Sponsorizimi i videove online në facebook, instagram ose youtube është mënyra me më pak kosto. Pak njerëz bëjnë video, sepse kostoja e bërjes së videove është e lartë.

Pas disa testimesh, në momentin që ke një video që funksionon, mund të paguash pak më shumë për të bërë një produksion profesional.

Mund të tregoni për një plan marketingu online që keni zhvilluar? Cilat janë hapat kryesorë që keni ndjekur?

Çuditërisht shumica e bizneseve nuk e planifikojnë marketingun e tyre.

Thjesht provojnë taktika të ndryshme marketingu dhe nuk marrin kohën për të menduar mirë një strategji për të arritur rezultatet që dëshirojnë. Mungesa e plani-fikimit është kosto kohe dhe parash, dy gjëra, të cilat nuk ju leverdis t'i humbisni kot.

Plani i Marketingut duhet të mbulojë 2 pika. Objektivat dhe Parametrat e Performancës.

Objektivat mund të jenë: rritje të shitjeve, rritje e MarketShare, rritje të interesimit.

Kurse parametrat e performancës na ndihmojnë të masim progresin drejt objektivave. Këto mund të jenë numri i likes, vizitat në website, regjistrimet, telefonatat apo blerjet online.

Për shembull, një klient i imi shet një program për të mësuar gjuhën e huaj. Objektivi i tij ishte të rrisë shitjet dhe parametri i performancës që përdorëm ishin telefonatat dhe vizitat në landing page ku i shpje-gonim programin.

Që në këtë moment të gjithë janë të qartë ku do të shkojmë dhe se çfarë na duhet për të shkuar aty. Kjo është

faqja e parë e çdo plani marketingu. Në rast se diçka nuk ecën mund t’i kthehemi gjithmonë faqes së parë për të marrë një vendim.

Pse shumë kompani shqiptare bëjnë marketing në rrjete sociale në mënyrë të gabuar?

Flasin më shumë për veten sesa për klientin. Për momentin është një garë kush është më i madhi, më i zhurm-shmi, më i famshmi. Çdo postim që bëjnë është një mburrje në sytë e konsumatorit.

Që ta veçosh veten duhet të push-osh se foluri për veten dhe të fillosh të flasësh për klientin.

Sepse klientit i bëhet vonë për një gjë dhe vetëm një gjë.

Kjo gjë është vetja e tij. Për shem-bull, në vend që të postosh sa i mirë është shërbimi duke thënë “tek ne do të gjeni shërbimin më të mirë” mund të citoni një review që një klient ka dhënë për ju, pa u mburrur.

Review-të negative, të tuat ose të konkurrencës janë një material shumë i mirë për t’u frymëzuar.

Për shembull, më parë kam pasur klient një sallon bukurie. Filluam të kërkonin online çfarë komentesh apo reviews negative linin njerëzit në sallonet e bukurisë.

Na del se shqetësimi kryesor që kanë femrat për një sallon bukurie është besimi.

Komente të tipit: “Nuk ia besoj dot flokët asaj” ishin të shpeshta. Kështu që ne bëmë një postim me foton e pronares dhe me shkrimin lart “A do t’ia besonit këtij personi flokët tuaj?”.

Pse klientët bëhen avokatë të markës? Si e inkurajoni këtë?

Kjo ka të bëjë pak më shumë me produktin. Nëse produkti është superior, ose eksperienca që merr përdoruesi është superiore ai ua tregon miqve dhe sjell klientë.

Megjithatë ekziston edhe një mënyrë

Speciale Marketing

No. 19 · Dhjetor 201846

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Ajo që më ka frymëzuar dhe drejtuar në punën time, nuk kanë qenë brande, por ekipe pune apo profe-sionistë.

Njerëz me të cilët kam punuar dhe që kanë qenë të parët që kanë ndërtuar bazat e Marketingut në Shqipëri në një terren të ri e të vështirë.

Flasim për një marketing shpesh pa strategji dhe të dhëna studimesh, ku intuita ka qenë drejtimi, por që ka arritur të jetë i suksesshëm edhe pse duke përdorur mjete primitive.

Më frymëzojnë njerëz dhe ekipe që kanë ditur të mirëpresin brande ndërkombëtare dhe me histori shumë vjeçare marketingu dhe i kanë drejtuar në mënyrën e duhur në tregun lokal duke i prezantuar me kanalet e duhura të komunikimit si dhe duke i prezantuar me blerësin shqiptar shpesh shumë veçorik.

Nëse do t’ju kërkoja që të krijoni një markë të fortë nga zero, si do ta bëni këtë?

Duhet t’u besosh pasioneve të tua dhe të ndërtosh me mendje idetë origjinale për të krijuar një markë të re në treg.

Janë disa pyetje, të cilave duhet t’u japësh përgjigje përpara se të ndërmarrësh hapa konkretë për ndërtimin e markës:

- Kush do të jenë blerësit? Cila është natyra demografike, ekonomike dhe sociale e konsumatorit që do t’i drejtohet marka juaj?

- Kush është e reja dhe identiteti i markës tuaj? Çfarë po sjell marka juaj ndryshe?

- Kush është konkurrenca? Jepi kohë njohjes së konkurrencës dhe mënyrës se si komunikon. Studio kanalet e komunikimit dhe të shitjes që konkurrenca përdor.

- Krijo misionin dhe vizionin e markës tënde.

- Ndërto një business plan të përm-bledhur dhe objektiv.

- Krijo fytyrën e markës tënde. Personalizoje duke e bërë të përfaqësojë unitetin që synon të sjellësh përmes tij.

- Kërko kanalet e komunikimit që do të arrijnë konsumatorin tënd.

- Fillo komuniko.

Si e shihni një strategji marketingu?

Mund të jetë një plan veprimi me një objektiv kryesor apo shumë plane veprimi me disa objektiva për t’u arritur.

Ajo që unë kam pasur parasysh para hartimit të një strategjie ka qenë fillmisht synimi - objektivi dhe përqasja paraprake e mjeteve.

Strategjitë për të cilat kam punuar në grup ose vetëm janë nisur të punohen duke marrë kohë për njohjen e brandit apo kompanisë dhe sigurisht të targetit të synuar.

Është shumë e rëndësishme ndërmarrja paraprakisht e një studimi për të njohur më mirë target grupin e synuar si dhe mbledhja e informacionit të nevojshëm për përdorimin e kanaleve të duhura për të arritur këtë grup.

Shumë shpesh më është dashur të punoj mbi zbatimin e strategjive të hartuara nga departamentet e marketingut të klientëve dhe ky është një pozicion shumë interesant dhe sifudues në të cilin njerëzit që punojnë në agjenci marketingu ndodhen shpesh.

Cila është mënyra me kosto më efektive për të rritur ndërgjegjësimin e brandit?

Të mos bësh marketing fare :).

Word of mouth dhe guerrila market-ing janë kanalet më klasike të komunikimit me buxhet të vogël, por me target të mirëpërcaktuar dhe me një arritje shumë të lartë nëse përdoren në mënyrën e duhur.

Marketingu i drejtpërdrejtë, apo komunikimet përballë kanë kosto

efektive që arrijnë tek target-grupi i caktuar dhe japin informacionin në mënyrë të shpejtë dhe të drejtpërdrejtë.

Kanalet do të variojnë në varësi të brandit dhe klientit të synuar.Tashmë po shtohet përdorimi i marketingut online dhe sidomos marketingu në mediat sociale.

Ai mund të jetë me kosto efektive, por nëse përdoret në mënyra të gabuara, mund të ketë riskun që të humbasë në rrjet.

Çfarë hulumtimi bëni para se të zhvilloni një strategji marketingu?

Analizimi i gjendjes aktuale dhe nevojës për përmirësim apo ndryshim. Njohja e situatës së target grupit, zgjedhja e kanaleve që do të përdoren, përcaktimi i buxhetit maksimal dhe gjetja e mënyrave për të qwnë efiçient në kohë e në kosto.

Këto janë hapat që më janë dashur të ndjek gjatë përgatitjes së një strategjie apo plani marketingu.

Pse klientët bëhen avokatë të markës? Si e inkurajoni këtë?

Advokacia e brandit mund të arrihet vetëm nëpërmjet vërtetësisë dhe autenticitetit të produktit apo shërbimit të ofruar.

Advokacia nuk mund të blihet, por mund të krijohen mënyra për ta lënë atë të zhvillohet.

Përveç punës me brandin, kanalet e marketingut, etj. duhen bërë disa pyetje për të kuptuar nëse i është lënë terreni i duhur advokacisë së brandit:

- a e lejoni konsumatorin të krijojë një eksperiencë me brandin tuaj?

- a është e lehtë për konsumatorin t’ju gjejë dhe rekomandojë në kanalet e duhura?

- a e keni dhënë gjithë informacionin e duhur për brandin, veçoritë që ka dhe përfitimet në krahasim me konkurrencën?

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

tjetër. Produkti përsëri duhet të jetë të paktën pak më superior se konkurrenca.

Gjate karrierës time ka pasur raste të çuditshme ku klientë të caktuar na referonin klientë pa e provuar fare produktin.

Nga eksperienca kjo ndodh vetëm në një rast specifik dhe pak biznese arrijnë ta bëjnë. Kur njerëzit e perceptojnë dikë apo një biznes si numrin #1 në industrinë e vet, nuk e kanë problem t’ia referojnë dikujt tjetër pa e blerë produktin.

Ky quhet Marketingu i Autoritetit. Këtu ti e pozicionon veten si numrin #1 në treg dhe kur e bën këtë, konkurrentët e kanë shumë të vështirë të dalin para teje.

Tani, kush është mënyra më e lehtë për t’u bërë Autoritet. Epo, mënyra më e mirë është të japësh mësim.

Për shembull, nëse jeni një restorant, krijoni një video për elementët e picës perfekte.

Nëse jeni një firmë punimesh hidraulike tregoni sesi rregullohet një tub i prishur. Nëse jeni një qendër kursesh jepni orën e parë të mësimit falas.

Kur është marketing efektiv marketingu i mediave sociale?

Marketingu është efektiv kur sjell fitime. Sepse nëse sjell fitime t’i mund ta bësh atë lloj marketingu pa mbarim.

Pra, nëse fitimi yt nga një produkt është 2000 Lekë dhe Kosto e reklamës për klient është 1500 Lekë, ti mund ta mbash këtë fushatë pambarimisht.

Madje duke ditur që fitimi është 2000 Lekë, ti e di që kostja jote për të marrë një klient s’mund të jetë kurrë më shumë se 2000 Lekë në mëyrë që biznesi yt të dalë me fitime.

Edhe nëse kostoja për klient është e

Para hartimit të një strategjie kini parasysh synimin - objektivin dhe përqasjen paraprake të mjeteve.

Strategjitë për të cilat kam punuar në grup ose vetëm kanë nisur me njohjen e brandit apo kompanisë dhe targetit të synuar.

Është e rëndësishme ndërmarrja paraprakisht e një studimit për të njohur më mirë target grupin e synuar, si dhe mbledhja e informa-cionit të nevojshëm për përdorimin e kanaleve të duhura për të arritur këtë grup.

Para një strategjie marketingu, studioni markën dhe kompaninë

Jori Vila, Source One

barabartë me fitimin përsëri ia vlen që të vazhdoj reklamën, sepse klientëve që grumbulloj mund t’u shes gjëra komplementare që e rrisin fitimin që marr nga një klient. Shitja e dytë është gjithmonë më lehtë se e para.

Nëse marketingu nuk sjell fitime atëherë ai nuk është efektiv, sepse ti mund të vazhdosh ta bësh atë deri në momentin që mbarohen lekët në bankë.

Nëse pergjigjet e këtyre pyetjeve janë Po, atëherë bëhuni gati për të krijuar grupin tuaj të avokatëve.

Kur është marketing efektiv marketingu i mediave sociale?

Atëherë kur ka arritur të krijojë avokatë të brandit dhe kur ka ndikuar në rritjen e trafikut për brandin e marketuar.

Marketingu në kohën e duhur dhe me targetin e duhur do të ishte gjithashtu çelësi i suksesit për një marketing të suksesshëm në mediat sociale.

Si do të jetë marketingu i ndryshëm 5-10 vjet nga tani?

Marketingu i së ardhmes do të jetë i orientuar në ndërtimin e eksperi-encës dhe në matësit në kohë reale.

Do të jetë më dinamik dhe i ndryshueshëm dhe nuk besoj se do të jetë lehtësisht i planifikueshëm duke pasur parasysh që kanalet e komunikimit dhe burimet e informa-cionit vijnë vetëm duke u shtuar dhe jeta e konsumatorit është më e pa parashikuar dhe interesat e tij do të jenë drejt standardeve të larta dhe mirëqenies duke qenë shumë më përzgjedhës se sa konsumatorët e sotshëm.

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

Speciale Marketing

No. 19 · Dhjetor 2018 47

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Ajo që më ka frymëzuar dhe drejtuar në punën time, nuk kanë qenë brande, por ekipe pune apo profe-sionistë.

Njerëz me të cilët kam punuar dhe që kanë qenë të parët që kanë ndërtuar bazat e Marketingut në Shqipëri në një terren të ri e të vështirë.

Flasim për një marketing shpesh pa strategji dhe të dhëna studimesh, ku intuita ka qenë drejtimi, por që ka arritur të jetë i suksesshëm edhe pse duke përdorur mjete primitive.

Më frymëzojnë njerëz dhe ekipe që kanë ditur të mirëpresin brande ndërkombëtare dhe me histori shumë vjeçare marketingu dhe i kanë drejtuar në mënyrën e duhur në tregun lokal duke i prezantuar me kanalet e duhura të komunikimit si dhe duke i prezantuar me blerësin shqiptar shpesh shumë veçorik.

Nëse do t’ju kërkoja që të krijoni një markë të fortë nga zero, si do ta bëni këtë?

Duhet t’u besosh pasioneve të tua dhe të ndërtosh me mendje idetë origjinale për të krijuar një markë të re në treg.

Janë disa pyetje, të cilave duhet t’u japësh përgjigje përpara se të ndërmarrësh hapa konkretë për ndërtimin e markës:

- Kush do të jenë blerësit? Cila është natyra demografike, ekonomike dhe sociale e konsumatorit që do t’i drejtohet marka juaj?

- Kush është e reja dhe identiteti i markës tuaj? Çfarë po sjell marka juaj ndryshe?

- Kush është konkurrenca? Jepi kohë njohjes së konkurrencës dhe mënyrës se si komunikon. Studio kanalet e komunikimit dhe të shitjes që konkurrenca përdor.

- Krijo misionin dhe vizionin e markës tënde.

- Ndërto një business plan të përm-bledhur dhe objektiv.

- Krijo fytyrën e markës tënde. Personalizoje duke e bërë të përfaqësojë unitetin që synon të sjellësh përmes tij.

- Kërko kanalet e komunikimit që do të arrijnë konsumatorin tënd.

- Fillo komuniko.

Si e shihni një strategji marketingu?

Mund të jetë një plan veprimi me një objektiv kryesor apo shumë plane veprimi me disa objektiva për t’u arritur.

Ajo që unë kam pasur parasysh para hartimit të një strategjie ka qenë fillmisht synimi - objektivi dhe përqasja paraprake e mjeteve.

Strategjitë për të cilat kam punuar në grup ose vetëm janë nisur të punohen duke marrë kohë për njohjen e brandit apo kompanisë dhe sigurisht të targetit të synuar.

Është shumë e rëndësishme ndërmarrja paraprakisht e një studimi për të njohur më mirë target grupin e synuar si dhe mbledhja e informacionit të nevojshëm për përdorimin e kanaleve të duhura për të arritur këtë grup.

Shumë shpesh më është dashur të punoj mbi zbatimin e strategjive të hartuara nga departamentet e marketingut të klientëve dhe ky është një pozicion shumë interesant dhe sifudues në të cilin njerëzit që punojnë në agjenci marketingu ndodhen shpesh.

Cila është mënyra me kosto më efektive për të rritur ndërgjegjësimin e brandit?

Të mos bësh marketing fare :).

Word of mouth dhe guerrila market-ing janë kanalet më klasike të komunikimit me buxhet të vogël, por me target të mirëpërcaktuar dhe me një arritje shumë të lartë nëse përdoren në mënyrën e duhur.

Marketingu i drejtpërdrejtë, apo komunikimet përballë kanë kosto

efektive që arrijnë tek target-grupi i caktuar dhe japin informacionin në mënyrë të shpejtë dhe të drejtpërdrejtë.

Kanalet do të variojnë në varësi të brandit dhe klientit të synuar.Tashmë po shtohet përdorimi i marketingut online dhe sidomos marketingu në mediat sociale.

Ai mund të jetë me kosto efektive, por nëse përdoret në mënyra të gabuara, mund të ketë riskun që të humbasë në rrjet.

Çfarë hulumtimi bëni para se të zhvilloni një strategji marketingu?

Analizimi i gjendjes aktuale dhe nevojës për përmirësim apo ndryshim. Njohja e situatës së target grupit, zgjedhja e kanaleve që do të përdoren, përcaktimi i buxhetit maksimal dhe gjetja e mënyrave për të qwnë efiçient në kohë e në kosto.

Këto janë hapat që më janë dashur të ndjek gjatë përgatitjes së një strategjie apo plani marketingu.

Pse klientët bëhen avokatë të markës? Si e inkurajoni këtë?

Advokacia e brandit mund të arrihet vetëm nëpërmjet vërtetësisë dhe autenticitetit të produktit apo shërbimit të ofruar.

Advokacia nuk mund të blihet, por mund të krijohen mënyra për ta lënë atë të zhvillohet.

Përveç punës me brandin, kanalet e marketingut, etj. duhen bërë disa pyetje për të kuptuar nëse i është lënë terreni i duhur advokacisë së brandit:

- a e lejoni konsumatorin të krijojë një eksperiencë me brandin tuaj?

- a është e lehtë për konsumatorin t’ju gjejë dhe rekomandojë në kanalet e duhura?

- a e keni dhënë gjithë informacionin e duhur për brandin, veçoritë që ka dhe përfitimet në krahasim me konkurrencën?

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Para hartimit të një strategjie kini parasysh synimin - objektivin dhe përqasjen paraprake të mjeteve.

Strategjitë për të cilat kam punuar në grup ose vetëm kanë nisur me njohjen e brandit apo kompanisë dhe targetit të synuar.

Është e rëndësishme ndërmarrja paraprakisht e një studimit për të njohur më mirë target grupin e synuar, si dhe mbledhja e informa-cionit të nevojshëm për përdorimin e kanaleve të duhura për të arritur këtë grup.

Nëse pergjigjet e këtyre pyetjeve janë Po, atëherë bëhuni gati për të krijuar grupin tuaj të avokatëve.

Kur është marketing efektiv marketingu i mediave sociale?

Atëherë kur ka arritur të krijojë avokatë të brandit dhe kur ka ndikuar në rritjen e trafikut për brandin e marketuar.

Marketingu në kohën e duhur dhe me targetin e duhur do të ishte gjithashtu çelësi i suksesit për një marketing të suksesshëm në mediat sociale.

Si do të jetë marketingu i ndryshëm 5-10 vjet nga tani?

Marketingu i së ardhmes do të jetë i orientuar në ndërtimin e eksperi-encës dhe në matësit në kohë reale.

Do të jetë më dinamik dhe i ndryshueshëm dhe nuk besoj se do të jetë lehtësisht i planifikueshëm duke pasur parasysh që kanalet e komunikimit dhe burimet e informa-cionit vijnë vetëm duke u shtuar dhe jeta e konsumatorit është më e pa parashikuar dhe interesat e tij do të jenë drejt standardeve të larta dhe mirëqenies duke qenë shumë më përzgjedhës se sa konsumatorët e sotshëm.

Duhet standard nga kompanitë e marketingut

Gert Zenelaj, Shef i departamentit të Marketingut Dixhital, Vatra Design Consultancy

Një markë fillon me një strategji të caktuar, ecën duke ndjekur të

njëjtën strategji dhe nuk përfun-don. Kjo është më e mira për të mos shkuar deri tek “cikli i jetës së një brandi”.

Marketingu vetëm në rrjetet sociale nuk është përqasja e duhur. Integrimi i të gjitha mjeteve të komunikimit me qëllim arritjen e objektivave të markës, është një mënyrë me kosto efektive.

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

Speciale Marketing

No. 19 · Dhjetor 201848

mentit politik amerikan.

Më tërheqin shumë edhe komuni-kimet e krijuara nga Olivero Toscani të United Colours of Benetton, të cilat gjithmonë arrijnë të futen në jetën politike globale nëpërmjet një përqasjeje sociale.

Por, jo vetëm pozicionimi politiko-social. Edhe forma e komunikimit vizual, konceptual, publiku të cilit i drejtohen dhe kreativiteti, i cili ndërthuret me mënyrën e prezanti-mit të mesazheve janë disa elementë që mund ta bëjnë një markë frymëzuese për punën time.

Këto elementë më dërgojnë në dimensione konceptuale që nuk i kam prekur më parë dhe më frymë-zojnë për të arritur ose kaluar të njëjtin nivel komunikimi me to.

Nëse do t’ju duhet të krijoni një brand të fortë nga zeroja, si do ta bëni këtë?

Nuk ka një formulë të gatshme. Pra, ekzistojnë disa elementë që duhen krijuar, si p.sh: emërtimi, logo, mesazhet e komunikimit, elementët vizualë si dhe përqasja me tregun.

Në punën time përqasjen kryesore e kam me krijimin e një “brand Equity” që i rrit vlerën markës sa herë një element i shtohet asaj për ta pasuruar. Kjo nuk është një gjë material, por një vizion.

Kur ndërtojmë një logo nuk mendo-jmë se ajo që nxjerrim në treg është më e bukura që mund të ekzistojë.

Ajo që bëjmë dhe i ofrojmë klientit është një markë që përmes disa aksioneve të rritjes së vlerës së markës do ta bëjë markën muaj pas muaji e vit pas viti akoma më të fortë në treg.

Mendoni për Coca Cola-n. Nuk e di a ka ndonjë dizajner që thotë se logo është e bukur.

Por, është investimi i bërë në atë logo dhe në komunikimin e vlerave të asaj marke, ndërtimi i një historie që e ka bërë këtë markë një nga më

të famshmet në botë. Forma e komunikimit që marka ka shpërndarë në vite na ka bërë ta njohim atë thjeshtë duke parë bishtin e fundit të logos.

Pra, një markë fillon me një strategji të caktuar, ecën duke ndjekur të njëjtën strategji dhe nuk përfundon.

Kjo është më e mira për të mos shkuar deri tek “cikli i jetës së një brandi”.

Mund të na flisni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kemi krijuar marka shqiptare që janë në majat e suksesit kombëtar, brande të vogla, por kemi krijuar edhe marka ndërkombëtare.

Ato me të cilat jam më shumë i lidhur janë markat e forta ndërkom-bëtare në Shqipëri.

Më ka zbavitur shumë strategjia e lançimit në tregun shqiptar të Kentucky Fried Chicken – KFC Albania. Me stafin kërkimor dhe kreativ kemi bërë një punë fantastike për të bërë në kohë rekord një strategji, e cila mori edhe duartrokitjet e zyrave qendrore të KFC në Londër.

Jemi në vitin e tretë të punës me KFC dhe intensiteti i krijimtarisë e ai strategjik nuk ka pushuar kurrë, duke arritur vetëm vitin e fundit një dyfishim të biznesit, duke marrë parasysh që ky brand për momentin operon vetëm në Tiranë.

Cila është mënyra me kosto më efektive për të rritur ndërgjegjësimin e brandit?

Çdo gjë varet nga lloji i biznesit dhe audienca që produkti ose shërbimi do t’i drejtohet.

Aktualisht shoh një përqasje nga zyrat e marketingut të kompanive dhe nga pronarët e tyre drejt një komunikimi totalisht dixhital dhe akoma më shumë të fokusuar në rrjetet sociale, sidomos në Insta-gram dhe Facebook. Edhe pse

Cilat janë brandet që ju inspirojnë në punën tuaj?

Forca e brandit nuk është tek bukuria e simbolit, fontit, logos apo e pay-o�-it që përdoret. Forca e një brandi është komunikimi. Shoh si frymëzim shpeshherë marka që kanë një përqasje sociale.

Brande, të cilat “sakrifikohen” duke promovuar tema sociale, të cilat i shërbejnë në mënyrë pozitive komunitetit të masës ose edhe komuniteteve të vogla. Janë këto brande që më frymëzojnë në punën time.

Për të marrë disa shembuj mund të përmend këtu fushatën e fundit të Nike me Colin Kaepernik.

Edhe pse nuk jam ndonjë fans i madh i kësaj kompanie, mund të them me plot gojën që fushata më mbërtheu dhe më bëri ta shihja kompaninë me një sy tjetër.

E njëjta gjë më ndodhi me birrën “Bud” para dy vitesh, kur mori një pozicion të rëndësishëm kundër politikave anti-imigrant të esabilish-

drejtues i një departamenti dixhital, mendoj se kjo është një përqasje e gabuar.

Përdorimi i mjeteve dhe komunikimit tradicional për një treg si Shqipëria është shumë i rëndësishëm. Gjithashtu shikoj banka, kompani sigurimesh, koorporata të mëdha që komunikojnë vetëm përmes rrjeteve sociale dhe këtë e bëjnë me një cilësi shumë të dobët.

Një kosto efektive e ndërgjegjësimit të brandit në Shqipëri është një miks i studiuar i praktikave të marketingut të integruar.

Integrimi i të gjitha mjeteve të komunikimit në një qëllim të vetëm, ai i arritjes së objektivave të markës, është një mënyrë me kosto efektive.

Çfarë hulumtimi bëni para se të zhvilloni një strategji marketingu?

Hulumtimi është gjithmonë një histori ndryshe. Ka nga ata klientë të mirë që vijnë me një brief të saktë dhe të mirëstrukturuar, ku guidat e hulumtimit vijnë direkt nga kjo dhe puna bëhet më e lehtë. Por, në më të shumtën e rasteve përmbledhja vjen me dy rreshta në një email dhe të gjithë punën kërkimore duhet ta krijosh vetë.

Nuk bëhet ndonjë shkencë e madhe në hulumtimin paraprak. Analizohet audienca, konkurrenca dhe tregu i brendshëm. Lëvizjet demografike, ndryshimet psikografike dhe socio-politike.

Përcaktojmë një profil konsumatori dhe fillohet të aplikohet në kërkesën e klientit. Çdo gjë varet nga kërkesa? Nëse kërkohet një gjë e përcaktuar bëhet një kërkim për të.

Mund të tregoni për një plan marketingu që keni zhvilluar? Cilat janë hapat kryesore që keni ndjekur?

Do të flisja më shumë për një plan komunikimi. Planet e marketingut vijnë në përgjithësi nga zyrat e brendshme të marketingut ose nga

shoqëri konsulence marketingu.

Në to përcaktohet e gjithë strategjia e markës, produktit ose e kompa-nisë. Bashkë me kërkuesit tanë mbledhim të gjitha të dhënat për redaktimin e një strategjie komuni-kimi.

Konsultohet një përmbedhje e klientit dhe paraprakisht krijohet informacioni për repartin kreativ. Relacioni me idetë nga reparti kreativ ndërthuret me mediaplanin dhe buxhetin për t’u shpenzuar.

Ka raste që kreativiteti përcaktohet nga buxheti dhe mediaplani dhe në këto raste mundohemi të jemi sa më kreativë duke u bazuar te këto të fundit.

Pse shumë kompani shqiptare bëjnë marketing në rrjete sociale në mënyrë të gabuar?

Përveç faktit që një kompani, për të bërë marketing, duhet të mbështetet gjithmonë në një agjenci market-ingu, ekziston edhe gabimi i shtrëngimit të buxheteve në maksi-mum.

Është krijuar ideja në treg që market-ingu dixhital është i lirë dhe “hajde o burra” të gjithë në Facebook.

Disa klientë mendojnë se është thjesht prezenca në rrjete sociale që i siguron kompanisë marketing, komunikim, duke lënë mënjanë cilësinë e krijimit të përmbajtjes (content).

Por i gjithë ky komunikim, nëse bëhet ashtu siç duhet, nuk ka pak kosto. Rrjetet sociale dhe bota dixhitale në përgjithësi ofrojnë një mori shërbimesh për të rritur çdo qëllim që mund të kesh, por asgjë nuk bëhet falas.

Mundësitë e krijuara në promovimin e shërbimeve, produkteve ose brandeve përmes rrjeteve sociale kanë revolucionuar tregun e reklamave në botë.

Kjo bën që tregu të jetë në

ndryshime të vazhdueshme dita ditës. Trende të reja, mjete të reja, audienca të reja dhe rrjete sociale të reja ndryshojnë çdo ditë.

Për të qenë i përditësuar me to duhet të bësh vetëm këtë punë e jo ta kesh si një nga detyrat e shumë punëve.

Për këtë arsye agjencitë e marketin-gut kanë në organikën e tyre njerëz të përditësuar me gjithë këto risi të teknologjisë dixhitale në fushën e marketingut, për t’u dhënë klientëve zgjidhjen e duhur në kohën e duhur.

Kur është marketing efektiv marketingu i mediave sociale?

Kur bëhet mirë, nga profesionistë të mirë dhe në kanalet e duhura duke i dhënë rëndësinë e duhur.

Si do të jetë marketingu pas 5-10 vjetësh?

Nuk e konsideroj veten si një Guru të Marketingut :-) që të bëj një parashi-kim të tillë.

Por, do të dëshiroja shumë që në 5 vitet e ardhshme, mundësisht dhe më shpejt, të dilnim nga kjo periudhë tranzicioni në të cilën jemi futur. Në Amerikë tranzicioni i marketingut ka kaluar me kohë.

Po ashtu edhe në Europë është e njëjta situatë.

Prej pak vitesh ka filluar të standard-izohen format e komunikimit dhe ndërthurja e marketingut tradicional me atë dixhital kanë filluar të plotësojnë më shumë se sa ta luftojnë njëra-tjetrën.

Shpresoj që shumë shpejt edhe në Shqipëri menaxherët e marketingut të standardizojnë kërkesën kundrejt agjencive dhe agjencitë nga ana tjetër të propozojnë dhe aplikojnë zgjidhje më kreative dhe efikase.

Të mos harrojmë që agjencitë dhe klientët janë pjesëtarë të së njëjtës skuadër, të cilët duan të fitojnë të njëjtën sfidë!

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Një markë fillon me një strategji të caktuar, ecën duke ndjekur të

njëjtën strategji dhe nuk përfun-don. Kjo është më e mira për të mos shkuar deri tek “cikli i jetës së një brandi”.

Marketingu vetëm në rrjetet sociale nuk është përqasja e duhur. Integrimi i të gjitha mjeteve të komunikimit me qëllim arritjen e objektivave të markës, është një mënyrë me kosto efektive.

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

Speciale Marketing

No. 19 · Dhjetor 2018 49

mentit politik amerikan.

Më tërheqin shumë edhe komuni-kimet e krijuara nga Olivero Toscani të United Colours of Benetton, të cilat gjithmonë arrijnë të futen në jetën politike globale nëpërmjet një përqasjeje sociale.

Por, jo vetëm pozicionimi politiko-social. Edhe forma e komunikimit vizual, konceptual, publiku të cilit i drejtohen dhe kreativiteti, i cili ndërthuret me mënyrën e prezanti-mit të mesazheve janë disa elementë që mund ta bëjnë një markë frymëzuese për punën time.

Këto elementë më dërgojnë në dimensione konceptuale që nuk i kam prekur më parë dhe më frymë-zojnë për të arritur ose kaluar të njëjtin nivel komunikimi me to.

Nëse do t’ju duhet të krijoni një brand të fortë nga zeroja, si do ta bëni këtë?

Nuk ka një formulë të gatshme. Pra, ekzistojnë disa elementë që duhen krijuar, si p.sh: emërtimi, logo, mesazhet e komunikimit, elementët vizualë si dhe përqasja me tregun.

Në punën time përqasjen kryesore e kam me krijimin e një “brand Equity” që i rrit vlerën markës sa herë një element i shtohet asaj për ta pasuruar. Kjo nuk është një gjë material, por një vizion.

Kur ndërtojmë një logo nuk mendo-jmë se ajo që nxjerrim në treg është më e bukura që mund të ekzistojë.

Ajo që bëjmë dhe i ofrojmë klientit është një markë që përmes disa aksioneve të rritjes së vlerës së markës do ta bëjë markën muaj pas muaji e vit pas viti akoma më të fortë në treg.

Mendoni për Coca Cola-n. Nuk e di a ka ndonjë dizajner që thotë se logo është e bukur.

Por, është investimi i bërë në atë logo dhe në komunikimin e vlerave të asaj marke, ndërtimi i një historie që e ka bërë këtë markë një nga më

të famshmet në botë. Forma e komunikimit që marka ka shpërndarë në vite na ka bërë ta njohim atë thjeshtë duke parë bishtin e fundit të logos.

Pra, një markë fillon me një strategji të caktuar, ecën duke ndjekur të njëjtën strategji dhe nuk përfundon.

Kjo është më e mira për të mos shkuar deri tek “cikli i jetës së një brandi”.

Mund të na flisni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kemi krijuar marka shqiptare që janë në majat e suksesit kombëtar, brande të vogla, por kemi krijuar edhe marka ndërkombëtare.

Ato me të cilat jam më shumë i lidhur janë markat e forta ndërkom-bëtare në Shqipëri.

Më ka zbavitur shumë strategjia e lançimit në tregun shqiptar të Kentucky Fried Chicken – KFC Albania. Me stafin kërkimor dhe kreativ kemi bërë një punë fantastike për të bërë në kohë rekord një strategji, e cila mori edhe duartrokitjet e zyrave qendrore të KFC në Londër.

Jemi në vitin e tretë të punës me KFC dhe intensiteti i krijimtarisë e ai strategjik nuk ka pushuar kurrë, duke arritur vetëm vitin e fundit një dyfishim të biznesit, duke marrë parasysh që ky brand për momentin operon vetëm në Tiranë.

Cila është mënyra me kosto më efektive për të rritur ndërgjegjësimin e brandit?

Çdo gjë varet nga lloji i biznesit dhe audienca që produkti ose shërbimi do t’i drejtohet.

Aktualisht shoh një përqasje nga zyrat e marketingut të kompanive dhe nga pronarët e tyre drejt një komunikimi totalisht dixhital dhe akoma më shumë të fokusuar në rrjetet sociale, sidomos në Insta-gram dhe Facebook. Edhe pse

Cilat janë brandet që ju inspirojnë në punën tuaj?

Forca e brandit nuk është tek bukuria e simbolit, fontit, logos apo e pay-o�-it që përdoret. Forca e një brandi është komunikimi. Shoh si frymëzim shpeshherë marka që kanë një përqasje sociale.

Brande, të cilat “sakrifikohen” duke promovuar tema sociale, të cilat i shërbejnë në mënyrë pozitive komunitetit të masës ose edhe komuniteteve të vogla. Janë këto brande që më frymëzojnë në punën time.

Për të marrë disa shembuj mund të përmend këtu fushatën e fundit të Nike me Colin Kaepernik.

Edhe pse nuk jam ndonjë fans i madh i kësaj kompanie, mund të them me plot gojën që fushata më mbërtheu dhe më bëri ta shihja kompaninë me një sy tjetër.

E njëjta gjë më ndodhi me birrën “Bud” para dy vitesh, kur mori një pozicion të rëndësishëm kundër politikave anti-imigrant të esabilish-

drejtues i një departamenti dixhital, mendoj se kjo është një përqasje e gabuar.

Përdorimi i mjeteve dhe komunikimit tradicional për një treg si Shqipëria është shumë i rëndësishëm. Gjithashtu shikoj banka, kompani sigurimesh, koorporata të mëdha që komunikojnë vetëm përmes rrjeteve sociale dhe këtë e bëjnë me një cilësi shumë të dobët.

Një kosto efektive e ndërgjegjësimit të brandit në Shqipëri është një miks i studiuar i praktikave të marketingut të integruar.

Integrimi i të gjitha mjeteve të komunikimit në një qëllim të vetëm, ai i arritjes së objektivave të markës, është një mënyrë me kosto efektive.

Çfarë hulumtimi bëni para se të zhvilloni një strategji marketingu?

Hulumtimi është gjithmonë një histori ndryshe. Ka nga ata klientë të mirë që vijnë me një brief të saktë dhe të mirëstrukturuar, ku guidat e hulumtimit vijnë direkt nga kjo dhe puna bëhet më e lehtë. Por, në më të shumtën e rasteve përmbledhja vjen me dy rreshta në një email dhe të gjithë punën kërkimore duhet ta krijosh vetë.

Nuk bëhet ndonjë shkencë e madhe në hulumtimin paraprak. Analizohet audienca, konkurrenca dhe tregu i brendshëm. Lëvizjet demografike, ndryshimet psikografike dhe socio-politike.

Përcaktojmë një profil konsumatori dhe fillohet të aplikohet në kërkesën e klientit. Çdo gjë varet nga kërkesa? Nëse kërkohet një gjë e përcaktuar bëhet një kërkim për të.

Mund të tregoni për një plan marketingu që keni zhvilluar? Cilat janë hapat kryesore që keni ndjekur?

Do të flisja më shumë për një plan komunikimi. Planet e marketingut vijnë në përgjithësi nga zyrat e brendshme të marketingut ose nga

shoqëri konsulence marketingu.

Në to përcaktohet e gjithë strategjia e markës, produktit ose e kompa-nisë. Bashkë me kërkuesit tanë mbledhim të gjitha të dhënat për redaktimin e një strategjie komuni-kimi.

Konsultohet një përmbedhje e klientit dhe paraprakisht krijohet informacioni për repartin kreativ. Relacioni me idetë nga reparti kreativ ndërthuret me mediaplanin dhe buxhetin për t’u shpenzuar.

Ka raste që kreativiteti përcaktohet nga buxheti dhe mediaplani dhe në këto raste mundohemi të jemi sa më kreativë duke u bazuar te këto të fundit.

Pse shumë kompani shqiptare bëjnë marketing në rrjete sociale në mënyrë të gabuar?

Përveç faktit që një kompani, për të bërë marketing, duhet të mbështetet gjithmonë në një agjenci market-ingu, ekziston edhe gabimi i shtrëngimit të buxheteve në maksi-mum.

Është krijuar ideja në treg që market-ingu dixhital është i lirë dhe “hajde o burra” të gjithë në Facebook.

Disa klientë mendojnë se është thjesht prezenca në rrjete sociale që i siguron kompanisë marketing, komunikim, duke lënë mënjanë cilësinë e krijimit të përmbajtjes (content).

Por i gjithë ky komunikim, nëse bëhet ashtu siç duhet, nuk ka pak kosto. Rrjetet sociale dhe bota dixhitale në përgjithësi ofrojnë një mori shërbimesh për të rritur çdo qëllim që mund të kesh, por asgjë nuk bëhet falas.

Mundësitë e krijuara në promovimin e shërbimeve, produkteve ose brandeve përmes rrjeteve sociale kanë revolucionuar tregun e reklamave në botë.

Kjo bën që tregu të jetë në

ndryshime të vazhdueshme dita ditës. Trende të reja, mjete të reja, audienca të reja dhe rrjete sociale të reja ndryshojnë çdo ditë.

Për të qenë i përditësuar me to duhet të bësh vetëm këtë punë e jo ta kesh si një nga detyrat e shumë punëve.

Për këtë arsye agjencitë e marketin-gut kanë në organikën e tyre njerëz të përditësuar me gjithë këto risi të teknologjisë dixhitale në fushën e marketingut, për t’u dhënë klientëve zgjidhjen e duhur në kohën e duhur.

Kur është marketing efektiv marketingu i mediave sociale?

Kur bëhet mirë, nga profesionistë të mirë dhe në kanalet e duhura duke i dhënë rëndësinë e duhur.

Si do të jetë marketingu pas 5-10 vjetësh?

Nuk e konsideroj veten si një Guru të Marketingut :-) që të bëj një parashi-kim të tillë.

Por, do të dëshiroja shumë që në 5 vitet e ardhshme, mundësisht dhe më shpejt, të dilnim nga kjo periudhë tranzicioni në të cilën jemi futur. Në Amerikë tranzicioni i marketingut ka kaluar me kohë.

Po ashtu edhe në Europë është e njëjta situatë.

Prej pak vitesh ka filluar të standard-izohen format e komunikimit dhe ndërthurja e marketingut tradicional me atë dixhital kanë filluar të plotësojnë më shumë se sa ta luftojnë njëra-tjetrën.

Shpresoj që shumë shpejt edhe në Shqipëri menaxherët e marketingut të standardizojnë kërkesën kundrejt agjencive dhe agjencitë nga ana tjetër të propozojnë dhe aplikojnë zgjidhje më kreative dhe efikase.

Të mos harrojmë që agjencitë dhe klientët janë pjesëtarë të së njëjtës skuadër, të cilët duan të fitojnë të njëjtën sfidë!

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

Cilat janë markat që ju inspirojnë në punën tuaj?

Tregu ka nevojë të kuptojë se çfarë ndodh realisht me markën në

brand të mirë dhe një strategji të mirëfilltë.

Strategjia nuk ndërtohet vetëm në departamentit e marketingut, është hole business. Strategjia fillon që në bazë dhe nuk është nga lart-poshtë, por e kundërta dhe anasjelltas. Ndaj them që strategjitë e mira ndërtohen me një model biznesi të qartë dhe me një paln biznesi disa vjeçar, të ndërtuar saktë mbi studime dhe produkte. Komunikimi është hallkë përbërëse nuk diskutohet, sepse një produkt sado të mirë që ta kesh kur është brenda në sirtar nuk e njeh njeri. Por, siç thashë më parë, produkti i saktë përbën një strategji të qartë.

Si e shikoni realitetin shqiptar dhe cilat janë sfidat kryesore të kompanive që nuk krijojnë një strategji të mirë marketingu?

Nuk është se ne nuk mundohemi të krijojmë marrëdhënie shumë të mirë me klientin. Përveç faktit që kemi një histori relativisht të re të të parit. Ne jemi emocionalë, me reagime emocionale.

Ndërkohë, konsistenca nuk mund të jetë emocionale dhe nuk mund të jetë ad-hock. Në biznes emocioni duhet të jetë disi i ftohtë dhe qëndrueshmëria është ajo që e bën më të mirë marrëdhënien.

Ajo që ndodh është se ne reagojmë në mënyrë ekstreme ndonjëherë më shumë se çduhet, për gjëra minimale dhe reagojmë më pak se çduhet për gjëra që janë thelbësore.

Të tillë jemi dhe brenda familjes dhe në marrëdhëniet tona shoqërore dhe të biznesit. Këtë marrëdhënie kemi dhe me klientët, pra nuk ka një konsistencë.

Nuk arrijmë të krijojmë plane të qëndrueshme, ne nuk arrijmë të planifikojmë saktë, planifikimi shumë i mirë bën që ti të kesh kohën e mjaftueshme për të pritur reagimin e klientit dhe të dish të reagosh, kurse mos planifikimi bën që të reagosh sipas momentit dhe këtu hyn edhe

pjesa e emocioneve.

Mjetet sociale, si përdoren përgjithësisht nga bizneset shqiptare?

Dixhitalizimi i brandit dhe e gjithë pjesa e orientimit dixhital është e re dhe si gjithë gjërat e reja është pak kaotike. Unë mendoj se e ardhmja do të jetë në ekranet e vogla dhe shumë pak në ato të mëdha.

Ne e shikojmë që fëmijët tanë sot rriten pa prezencën e televizorit dhe nuk e kanë fare problem atë. Janë të orientuar diku tjetër, kështu që sigurisht është e nevojshme kthesa. Por, duhet të jetë e mirëmenduar dhe e mirëkontrolluar.

Sot për sot ne kemi një situatë kaotike të brandeve dhe mendoj se kjo është në nivel global. Interneti ishte një dritare që u hap për të zbuluar gjithçka, kështu që ti e ke shumë më të madh dimensionin e asaj që mund të arrish brenda një sekondi.

Ndërsa dikur ishin mediat që kanalizonin gjithçka që flitej, sot çdo person mund të thotë ca i shkrep mendja dhe influencon. Në nivel global, përdorimi i rrjeteve sociale është i pakontrolluar në këto momente. Me kalimin e viteve mendoj se do të ketë ndryshime të mëdha në orientim. Ta orientosh ti veten tënde. Sot orienton konsuma-torin, deri dje orientoje brandet etj etj. E ardhmja do të jetë unë, konsumatori zgjedh të të shikojë ty se ti me jep një vlerë të caktuar si brand për diçka, kështu që do komandohen brandet nga konsuma-tori. Mendoj që në Shqipëri do të vijë pak më vonë, por pushtetin sot e ka konsumatori dhe jo brandi.

Marketingun e rrjeteve sociale shumë kompani mundohen ta bëjnë vetë? Cili është komenti juaj?

Nuk ka receta fikse në të bërit vetë, brenda ose me një ekspert të jashtëm. Kjo është çështje e modelit të biznesit. Nëse si biznes ke mundësi ta mbash ekspertizën,

konsulencën brenda kompanisë (çka do të thotë që njerëzit të jenë të trajnuar, të kenë syrin e freskët të shohin si një i jashtëm) është shumë mirë.

Por, shumë kompani, nuk mund të mbajnë një departament marketingu 20-30 persona, pasi kërkon buxhete të mëdha.

Ndaj një variant tjetër është delegimi i këtij shërbimi te kompani me ekspertizë në këtë fushë. E rëndë-sishme është që në momentin që vendos ta blesh këtë shërbim, duhet vërtetë ta konsumosh dhe mendoj që në 90% të rasteve agjencia është në kontakt me departamentin e marketingut.

Cilat janë sfidat kryesore të tregut të marketingut?

Sfida e të gjitha bizneseve, si edhe e jona është se marketingu shtohet shumë kollaj si kosto, ndërkohë që nuk është kosto. Është një investim afatgjatë, afatmesëm dhe afatshkurtër në shumë raste. Ne na ndodh me klientët që bëjmë kërkime dhe rezultatet i matim para fushat-ave dhe pas fushatave.

Në këtë rast e ke reagimin për markën. Përsa i përket kthimit të investimit në shitje duhet ta shiko-jmë në dy prespektiva reagimin: një është reagimi ndaj brandit në pikën e pritjes dhe dy në reagimin që ka në konsumin e produktit.

Megjithatë, sfida kryesore sot mbetet shpenzimi në marketing. Është më e lehtë të ndërpresësh buxhetin e marketingut sesa të pushosh njerëz nga puna. Cungimi, sjell rënie të menjëhershme të cilësisë. Kjo sjell zhvlerësim në investim të markës në periudhë aftmesme dhe aftagjatë. Në fund, marka shikohet ndryshe në sytë e klientit.

Ne kemi në audiencë shumë të rinj që e kanë pasion fushën e marketingut. Çfarë këshillash do u sugjeronit atyre që të zhvillohen dhe të mësojnë më shumë për

Si do ta krijonit një brand të fortë nga zeroja?

Para ca kohësh në një nga udhë-timet e mia dikush më pyeti për çfarë jemi të famshëm ne shqiptarët. Ai ishte suedez dhe CEO i një kompanie dhe ishte mjaft e thjeshtë për të që të thoshte se IKEA është brand që e përfaqëson.

Që të krijosh një brand duhet të përcaktosh shumë mirë qëllimin dhe benefitin, pra nuk duhet ta shohësh brandin me sytë e një sipërmarrësi, duhet ta shohësh me sytë e një konsumatori, pse duhet ta konsumoj unë produktin tënd, pse duhet të vij tek ty, sa i qartë është përfitimi, çfarë faciliteti më jep.

Nëse këto janë të qarta dhe ti si konsumator do ta konsumoje atë markë për benefitet që ajo do të të ofronte, atëherë do të ishte shumë e lehtë.

A mund të më tregoni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kam pasur fatin që të jem aty ku kam ndërtuar strategji për markën që kam përfaqësuar si klient dhe sot në rolin e përfaqësuesit të DDB për të ndërtuar strategji bashkë me klientin për markën e tyre në treg.

Është e rëndësishme të kuptohet që ndërtimi i një marke do punë shumëvjeçare, nuk bëhet nga një ditë në tjetrën. Do konsistencë të plotë dhe kthjellësi në biznes-plan.

Ne në Shqipëri mund të ndërtojmë marka globale edhe shumë të mira.

Kemi inteligjencë, jemi multilingualë kemi aftësi shumë të mira për t’u adaptuar. Por, ne funksionojmë pak ad-hoc dhe kjo e bën të vështirë suksesin e një marke.

Nëse do të funksiononim me një plan të mirëfilltë strategjik, nëse do të dëgjonim konsulencën e dikujt, (pra, të mos mendojmë gjithë kohës që më mirë e bëjmë vetë dhe të gjitha i dimë vetë) do të ishte shumë më efikase që të ndërtonim një

marketingun?

Kjo është një fushë shumë e bukur, të mban gjithë kohës në epsh. Të krijon një lloj dëshire për të bërë gjëra të ndryshme, të reja. Duhet të jesh gjatë gjithë kohës në kërkim, në trajnim, në dëgjim.

Nuk ka stop. Kështu që nëse do të jesh më i miri, deri diku të ketë vlerë ajo që bën. Të kërkosh informacion, të dish të selektosh informacionin. Të marrësh më të mirën dhe të mësosh nga ata që bëjnë më të mirën. E rëndësishme është që të mos mungojë dëshira. Nuk ka rëndësi sesi e gjen dëshirën, sesi inspirohesh, por është shumë e rëndësishme që ti të mësosh gjëra të reja dhe të inspirohesh.

Si do të jetë marketingu pas 10 vitesh sipas jush?

Ne kemi pasur një ndryshim shumë të madh të marketingut këtë 10 vjeçarin e fundit, sepse brandet më të reja janë pothuajse 10 vjeçare, Apple është 10 vjeçar, Netflix po ashtu.

Nuk e parashikoj dot teknologjinë për dhjetë vitet e ardhshme, sepse ecën me ritme shumë të shpejta. Ai që duhet të vendosë është konsumatori dhe brandet duhet t’i përshtaten vendimit të tij, ashtu si ne sot shohim Google ose Face-book, të cilat si brande paguhen nga advertisers. E ardhmja duket ndryshe.

Konsumatorët do të paguajnë vetë për përmbajtjen që duan të shohin dhe nëse ata duan ose jo të shohin një reklamë, do të jetë komplet zgjedhja e tyre, kështu që puna jonë do të jetë akomë më sfiduese, ne do të duhet të ofrojmë vërtetë vlerë me produktin.

Njerëzit nuk janë më të dhënë pas brandit. Sot vlera duhet të jetë kaq e fortë dhe kaq e saktë, kaq e drejtpërdrejtë që konsumatori të ketë interes të të ndjekë. Po flasim për sot, por e ardhmja mund të jetë edhe më kërkuese, edhe më sfiduese.

vetvete, me tregun virtualisht dhe me tregun ndërkombëtar. Më inspirojnë njerëzit që ndërtojnë marka, ata që ndryshojnë historinë gjatë bërjes së markave dhe pastaj markat në vetvete.

Dy njerëz kam parasysh. Steve Jobs, i cili ndryshoi mënyrën e të komuni-kuarit në tërësi. Nga një celular që flitej në telefon, në gjithë ndryshimin që i bëri teknologjisë. Ne sot jemi tërësisht mobile. Ai ndryshoi historinë e komunikimit në tërësi.

Elon Musk është personi tjetër që me anë të Tesla shikon një mënyrë tjetër të lëvizjes, jo vetëm të maki-nave, por edhe të lëvizjes së njerëzve në hapësirë.

Këta janë njerëz dhe jo brande.Së fundi, kam lexuar një artikull shumë interesant për një nga siguracionet ndërkombëtare.

Ti jeton në një sistem siguracioni dhe ai kujdeset për shëndetin tënd dhe ti merr pikë dhe nuk e paguan nëse je i rregullt. Që do të thotë, për check-up tënd, për stërvitjen, për orët e gjumit.

Pra, futesh në një sistem monitorimi dhe nëse je i rregullt nuk e paguan siguracionin. Pra, benefitet që të japin brandet janë ato që e ndërto-jnë ose jo një brand. Krijimtaria vjen më pas.

Nëse Apple ka një super dizajn është shumë i rëndësishëm, por është dytësor para benefitit që ai ofron. Prandaj janë këta dy personat që më inspirojnë.

businessmag.al/revista/Na ndiqni në:

Skano Kodin QRpër ta Shkarkuar në Smartfonin Tënd.