Polityka samorządów wobec osób niepełnosprawnych

na podstawie doświadczeń projektu „Samorząd Równych

Szans”

Aleksander WaszkielewiczFundacja Instytut Rozwoju Regionalnego

Posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i RodzinyWarszawa, 9 listopada 2012 r.

Samorząd a osoby niepełnosprawne

• Samorząd to Państwo, to Rzeczpospolita w pigułce – art. 16 w związku z art. 1 Konstytucji.

• „Prawdziwa polityka [wobec osób niepełnosprawnych] nie dzieje się w Warszawie, tylko tu – w samorządach, bo tu żyją osoby niepełnosprawne” – samorządowiec, SRS 2010.

• Decentralizacja zadań Państwa vide zadania PFRON-u.

Zadania i udział samorządu (1/2)

• Infrastruktura (art. 9 Konwencji opon, pkt 8 Karty pon),• Usługi transportowe (9K, 8k),• Inne usługi powszechne (9K, 1k),• Uniwersalne projektowanie (9K, 1,8k),• Stany zagrożenia (11K),• Służby porządkowe (13K),• Usługi asystentów osobistych (19K, 4,6k),• Inne usługi wsparcia (19K, 4,6k),• Informacja (21K, 8k),• Oświata (24K, 4k),• Kształcenie ustawiczne, w tym fundusze strukturalne

(24K),

Zadania i udział samorządu (2/2)

• Usługi medyczne (25K, 2k),• Wczesna interwencja (26K, 2,3,4k),• Rehabilitacja społeczna (26K, 3k),• Zatrudnienie w sektorze publicznym (27K, 6k),• Publiczne służby zatrudnienia (27K, 6k),• Pomoc społeczna (28K, 7k),• Mieszkalnictwo chronione (28K, 7k),• Wybory (29K, 8k),• Kultura, potencjał twórczy i artystyczny (30K, 10k),• Sport (30K, 10k),• Turystyka i rekreacja (30K, 10k),• Podnoszenie świadomości (8K).

Samorząd Równych Szans (SRS)Potrzeby i realizacja

• Upowszechnianie i promocja dobrych praktyk,• Forum wymiany doświadczeń,• Problemy do rozwiązania, wyzwania do dyskusji,• Mobilizowanie do dalszych wysiłków,• Dotarcie do decydentów oraz mediów.

• Konkurs dobrych praktyk,• Baza dobrych praktyk,• Warsztaty ogólnopolskie i regionalne,• Konsultacje tematyczne,• Gala – spotkania samorządów, decydentów, środowiska

i mediów.• Publikacja.

SRS. Historia

• Edycje ogólnopolskie od 2009 r.,• ~350 dobrych praktyk,• ~200 samorządów,• Edycje regionalne od 2011 r.,• Nagrody w ogólnym konkursie,• Nagrody specjalne środowisk osób: głuchych

(PZG) i głuchoniewidomych (TPG),• Nagrody tematyczne od 2012 r. (edukacja,

informacja, wybory, transport, kultura, sport),• Publikacje dobrych praktyk.

SRS. Geografia

SRS. Dobre praktyki

• Szkolenia „specjalne” – projekty systemowe PO KL (najwięcej),• Dostęp do informacji, głównie projekty twarde (kilkanaście),• Działania świadomościowe (kilkanaście), w tym medialne (kilka),• Infrastruktura, głównie obiekty ogólnodostępne (kilka),• Kultura, głównie „specjalna” (kilka),• Sport, głównie „specjalny” (kilka),• Komunikacja (kilka),• Edukacja, tylko „specjalna” (kilka),• Usługi wsparcia (kilka),• Mieszkalnictwo chronione (kilka),• Wczesna interwencja (parę),• Transport, głównie powszechny (parę),• Wybory (1).

Refleksje in minus

• Dominacja dużych i bogatych samorządów, zwłaszcza powiatów grodzkich,

• Głównie podejście „specjalne” (w tym zupełny brak zgłoszeń w zakresie edukacji włączającej)

• Wąsko realizowana polityka, niehoryzontalnie,• Działania projektowe, krótkotrwałe,• Niesięganie po istniejące strategie, programy,• Przede wszystkim środki zewnętrzne, środki

własne na inne cele.

Refleksje in plus

• Coraz większa aktywność i śmiałość (małych) samorządów gminnych,

• Projekty integracyjne i edukacyjne kierowane do lokalnych społeczności,

• Powstawanie strategii i programów w samorządach niezobowiązanych do tego formalnie, finansowanie ich ze środków własnych,

• Działania systemowe podejmowane przez największe samorządy.

• (Nieśmiałe) otwarcie na podejście włączające i myślenie horyzontalne o niepełnosprawności.

Dziękuję za uwagę

Aleksander WaszkielewiczFundacja Instytut Rozwoju Regionalnegoe-mail Aleksander.Waszkielewicz@firr.org.pl

tel. 508 21 33 22