YZM 3102

İşletim Sistemleri

Uygulama

Yrd. Doç. Dr. Deniz KILINÇ

Celal Bayar Üniversitesi

Hasan Ferdi Turgutlu Teknoloji Fakültesi

Yazılım Mühendisliği

BÖLÜM - 3

Bu laboratuvarda,

• Proses görüntüleme

• Proses yaratma

• Proses sonlandırma

gerçekleştirilecektir.

2Celal Bayar Üniversitesi – YZM 3102 İşletim Sistemleri

ps Komutu Kullanımı

ps komutunu parametre vermeden kullandığımızda

• terminal (bash) ve

• çalıştırdığımız ps

Olmak üzere iki proses görürüz.

3Celal Bayar Üniversitesi – YZM 3102 İşletim Sistemleri

ps Komutu Kullanımı (devam…)

Tüm aktif prosesleri tüm bilgileri ile listelemek istersek

• ps -el

4Celal Bayar Üniversitesi – YZM 3102 İşletim Sistemleri

ps Komutu Kullanımı (devam…)

Tüm aktif prosesleri istediğimiz bilgilerini seçmek için

• ps –e –o uid,pid,ppid,cmd

5Celal Bayar Üniversitesi – YZM 3102 İşletim Sistemleri

Proses Sistem Çağrıları

6Celal Bayar Üniversitesi – YZM 3102 İşletim Sistemleri

• getpid

• getppid

• fork

• exit

• wait

Örnek1: Proses Id Alma

7Celal Bayar Üniversitesi – YZM 3102 İşletim Sistemleri

• Derleyelim ve çalıştıralım.

• Sonra arka arkaya

birkaç kez çalıştıralım.

Örnek1: Proses Id Alma (devam…)

8Celal Bayar Üniversitesi – YZM 3102 İşletim Sistemleri

• Proses listesi çekelim (Terminalde Open Tab ile yeni

tab açalım), kendi prosesimizi göremiyoruz. Neden?

Derleyelim, çalıştıralım ve listeleyelim.

fork() Sistem Çağrısı

9Celal Bayar Üniversitesi – YZM 3102 İşletim Sistemleri

• Prosesin tam bir kopyası oluşur (pid hariç).

• Parent’ın code, veri, stack, açık dosya

tanımlayıcıları ve sinyal tablosunu kopyalar.

• Farklı bellek alanına ve stack’e sahip olsalar da

her iki proses de aynı kod bloğu üzerinde

concurrent olarak çalışmaya devam ederler.

Örnek2: fork() ilk kullanım

10Celal Bayar Üniversitesi – YZM 3102 İşletim Sistemleri

Derleyelim ve çalıştıralım.

Örnek2: fork() ilk kullanım (devam…)

11Celal Bayar Üniversitesi – YZM 3102 İşletim Sistemleri

İki Soru:

1. Neden 2 tane printf() sonucu da yazıldı?

2. Neden terminalde bir kez daha enter’a

basmam gerekti ve aşağıdaki karmaşık

durum oluştu?

Örnek3: fork() full kullanım

12Celal Bayar Üniversitesi – YZM 3102 İşletim Sistemleri

Derleyelim ve çalıştıralım.

Örnek3: fork() full kullanım (devam…)

13Celal Bayar Üniversitesi – YZM 3102 İşletim Sistemleri

• Parent proses (3450) child’dan (3451) önce ölmüş.

Child öksüz kalmış (orphan) ve yeni parent olarak

init(1)’i seçmiş. Bu durumu önleyelim, child

sonlanmadan parent sonlanmasın?

Örnek3: fork() full kullanım (devam…)

14Celal Bayar Üniversitesi – YZM 3102 İşletim Sistemleri

Derleyelim ve çalıştıralım.

exec() Sistem Çağrısı

15Celal Bayar Üniversitesi – YZM 3102 İşletim Sistemleri

• Aktif prosesin bellek alanına yeni programı

yükleyerek, aslında bir şekilde yeni programın

çalıştırılmasını sağlar.

• fork() ve exec() genelde birlikte çalıştırılırlar.

• Örneğin child proses bloğunda aşağıdaki kod

eklenerek, yeni prosesin dosyaları listelemesi

sağlanabilir.

execlp("/bin/ls","ls",NULL);

Örnek3: fork() full kullanım + exec()

16Celal Bayar Üniversitesi – YZM 3102 İşletim Sistemleri

Derleyelim ve çalıştıralım.

Örnek3: fork() full kullanım + exec()

17Celal Bayar Üniversitesi – YZM 3102 İşletim Sistemleri

• Child exec ile birlikte başka bir programı

yükledi.

• Child ekrana listeleme işini yaptı.

• İşini bitirince kendi kendine terminate oldu.

• Child proses artık Parent kod bloğunda

çalışmadığı için ekrana,

• …. TERMINATES yazmadı.

18

İYİ ÇALIŞMALAR…

Celal Bayar Üniversitesi – YZM 3102 İşletim Sistemleri

Yararlanılan Kaynaklar

19

• Ders Kitabı:

• Operating System Concepts, Ninth Edition, Abraham

Silberschatz, Peter Bear Galvin, Greg Gagne

• Yardımcı Okumalar:

• İşletim Sistemleri, Ali Saatçi

• Şirin Karadeniz, Ders Notları

• İbrahim Türkoğlu, Ders Notları

Celal Bayar Üniversitesi – YZM 3102 İşletim Sistemleri