Allah, Allah · Rumi Pərvərdigar! nə xoş hər günün bizə, Nurlu səhərlərin açılır üzə. Bəsirət gözüylə görünər gözə, Hər günün öz yeri, nəsib et bizə

Allah, Allah... deyir ürək

1

Allah, Allah... deyİr ÜRƏK

Şeirlər

Firudin Qəmbər Saleh

“İRFAN”

Bakı-2012


2

Redaktor: Tapdıq Əlibəyli

şair – publisist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin

və Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü

“Qızıl qələm” mükafatı laureatı

Korrektorlar: Fizuli Rəhimoğlu

Ceyhun Xankişiyev


Allah, Allah... deyir ürək (şeirlər)

“İRFAN” Bakı 2012-ci il – 212 səh

Kitabda şair Firudin Qəmbər Salehin Ulu Yaradanın dərga-

hına üz tutaraq irfani məqamdan qaynaqlanan, ilahi sevginin

hakim olduğu duyğu və düşüncələrini özündə ehtiva edən poetik

örnəkləri, eləcə də mayasına torpaq həsrəti, yurd nisgili hopmuş,

əsas qayəsi işğal olunmuş torpaqlarımızın azadlığına çağırış olan

şeirlər yer almışdır.

2012098

4702000000

N грифли няшр

© Firudin Qəmbər Saleh, “ĠRFAN” 2012


3

Firudinəm, qəlbi kövrək,

Ömür fani, sevgi görək.

Allah, Allah.... deyir ürək,

Yaradanım, ovundur sən.

Könü

ix ası L


4

“Bu dünya bir ağaca bənzər. Biz də bu ağacın

yarısı kal, yarısı da yetişmiş meyvələri kimiyik”.

Mövlana Cəlaləddin Rumi

Nur içində nur olan Həzrəti Məhəmmədin (s.ə.s.)

mübarək ruhuna pənahlanaraq özümdə bir cəsarət tapıb,

müqəddəsliyi qarşısında qəlbimdə dolub-daşan sevgimi poetik

çalarlarla dilə gətirə bildiyimdən Ulu Yaradanıma şükürlər və

həmd olsun!

Uca Allah içimdə nurlaşan bu məhəbbət və sevgi

çələngini yaratdığının bir zərrəcə qul borcu hesab edərsə,

özümü rahat xoşbəxt sanardım. İnşallah!

Özümü dərk edəndən qəlbimdə yer tapdığından andım

Allah kəlməsi olmuş, qusurum qədərincədən artıq olmuşsa

belə, bu tək mənim suçum yox eləcə də dövrün, zamanın

ayağına yazmaq daha düzgün olardı... Çünki hər işimi

“Bismillahla!” başlamış, şükürlə dolaşmışam bu fani dünyada.

Köləlik zəncirini qırıb müstəqilliyə qovuşmağımız bizə həm də

islam dəyərini əxz etməklə dinimizin gözəlliyini bəxş etdi.

Şükürlər olsun! MÜƏLLĠFDƏN


5

Aşıq Ələsgər

Baş endirir

Ələstindən bəli deyən

Sübhana baş endirir.

Məhəmmədə tabe olan

Qurana baş endirir.

Özü birdir, adı minbir,

Bəhdəhuəl laşərik,

Əhli-mömin görə bilməz,

Pünhana baş endirir.

Ölməyincə bu sevdadan

Çətin dönəm, usanam;

Həqiqətdən dərs almışam –

Təriqətdən söz qanam;

Sahi - mərdan sayəsində

Elm içində ümmanam;

Dəryaların qaydasıdı:

Ümmana baş endirir.

Biçarə Aşiq Ələsgər,

Olma elmə nabələd;

Danışanda doğru danış,

Sözün çıxmasın qələt.

Çox qazansan az qazansan,

Beş arşın ağdı xələt;

Mal-dövlət baş endirən

Əfsana baş endirir.


6

İbadət edin

Salavat çevirsən üzün nurlanır,

Xəyalın göylərdə gəzib-dolanır.

Duyqun çeşmə kimi bax, durulanır,

Nə gözəl ibadət, ibadət edin.

İlahi rəng verir doğru niyyətdə,

Tanrıya yaxınlıq bu ibadətdə.

Əsil ibadətdir xalqa xidmət də


Eşqlə qılınandı xalis ibadət,

İbadət edənə olsun bir adət.

Səhrada damla su kimidir ləzzət,


Hər namazı xuşi ilə et bəyan,

Allahın əzəmət qüdrəti əyan.

İbadət bir sirr zənn edəndi duyan,


Şeytana aldanan günaha düçar,

Təkəbbürlü o kəs olsa puç olar.

Şöhrət şeytanlığa tələsi olar,


Əməli salehdir o bəndələrin,

İbadət sayılan sədəqələrin.

Qəfil etmə günah puş əməllərin,



7

Atəş yandırdığı kimi odunu,

Həsəd yaxşılığı siləndi onu.

Tövbədən də tutar saleh yolunu,


İzzət, tək Allahın bil, əlindədir,

Saleh bəndələrə sevgisindədir.

Haqqı bəndəsinin öz dilindədir,


İbadət zamanı olma riyakar,

Haramdır, batildə olandı aşkar.

Xalis niyyətin də ixlasdı, baxar


Qırx günlük ixlasdı, məktəbi hikmət,

Ruhundan dilinə ağıl bərəkət.

Öncül işlərdədi dəyər ibadət,


Odur

Alın tərimlədi zəhmətim bəlli,

Məsləhət özünün ülfətim bəlli.

Haqqı ədaləti sevdiyim bəlli,

Haqqımı talehmi yazanda odur.

Adəmə göndərdi əql, həya, dini,

Cəbrayıl söylədi gəl seç birini.

Əqlə görə onlar qaldı ikisi,

Məsləhət, talehmi yazanda odur.


8

Mən kiməm, nəçiyəm sadə quluyam,

Yaradan yaradıb, məndə yolçuyam.

Adəmnən başlanan oğuz uluyam,

Şükürlər talehmi yazanda odur.

Halal damcı-damcı gələr deyiblər,

Haramsa sel kimi, axar deyiblər.

Gedəndə çoxları baxar deyiblər,

Ruzi bərəkəti yazanda odur.

Nəsib et bizə

Sözdən qəlb, könül qoxusu gələr

Rumi

Pərvərdigar! nə xoş hər günün bizə,

Nurlu səhərlərin açılır üzə.

Bəsirət gözüylə görünər gözə,

Hər günün öz yeri, nəsib et bizə.

Halal genişliyi ruzi əta et,

Saxla qəm-qüssəsiz bir amanda et.

Salavat təbəssül var bir ona yet,

Haqq olan bir yeri, nəsib et bizə.

Nə qədər diriyəm, sabit-qədəm et,

Qəlbimi hidayət, rəhmət əta et.

Əhli-beytə salam, xidmət əta et,

Qulunun öz yeri, nəsib et bizə.

Öləcəyim günü o bir yaz eylə,

Tanrım aylarımı xuşu hal eylə

Mizanında savab kəlmə söz eylə,

İlmə söz xalısı, nəsib et bizə.


9

Bitər

Lalənin məskəni düzlər,

Hər biri qırmızı bir tər...

Bənzəri al yanaq üzlər,

Hərə öz payilə bitər...

O Tanrı sevgisi ulu,

Onunçün yarandıq qulu.

Qayıtmaq var üzü sulu...

İlahi sevgiylə bitər.

Firudin sevildi, sevdi,

Çox susdu qəlbidi dindi.

Bu sevgi əbədi sirdi

İlahi sevgiylə bitər.

Haqq aynasında

Allaha təqvalı olasan gərək,

Əməlində saleh qalasan gərək.

Könüllər mülkünü duyasan gərək,

Hərə öz “rəngində” haqq aynasında.

Bu yeri bu göyü veribsə bizə,

Haqla yaşa, yarat deyibsə bizə.

Üstəlik sevgi bəxş edibsə bizə,


Hər ayə sözündən bir dünya baxır,

Duyub düşündükcə əvvəldir axır.

Hər kəs özü kimi dünyaya baxır,



10

Haqqı unutduqca nahaqq meydanda,

Pusquda durandı bəbxah şeytanda.

Yalan “həqiqətdir” ayaq tutanda,


Qandırsın Səbirli olmağı bacaran gec-

tez öz istəyinə çatacaq.

C.Rumi

Bilmə güclü o kəs sən,

Ən ağır bir şey qaldırsın.

Güclü bil ki, o kəsi sən,

Qəzəbində səbri olsun.

Səbrdir işin ilki, sonu,

Səbr ağılın bil ki donu

Səbrlə bitən işin sonu

Xeyirnən an səbr qandırsın.

“Ol” sözündə səbr dolandı,

Dolandıqca durulandı.

Səbrsiz olma burulğandı,

Xeyirnən an səbr qandırsın.

Firudinəm, ömür azdı.

Cavanlıq da bahar, yazdı,

Qocalmaq da arzu-kamdı...

Qismətnən səbr dolandırsın.


11

Tanrı

Səhəri iş üçün, gecəni örtük,

Yuxunu aramlıq yaratdı Tanrı.

Əməli saleh çox yetəni gördük

Nə varsa insana çatdırdı Tanrı!

Yer-göyə səmaya vurdu zinnəti,

Bu qədər yaratdı, yoxdu minnəti.

Ucalardan Uca adı qüdrəti,

Bu gündən sabaha çatdırdı Tanrı!

Cəbrayıl yetirdi Həzrət Adəmə (ə.s.),

Əql,həya ya din seç dedi Adəmə.

Seçdi-əql, həya din-qaldı Adəmə,

Nə yaxşı duyana çatdırdı Tanrı!

Zikr edir

Yer, göy, səmalara hər an şükr edim,

Öz əməlimlədi, razı, cəhd edim.

Çağırdım adını, qorxdum səhv edim...

Dilim qəlbimlədi, sənə zikr edir.

İlahi, rəğbətim ancaq səndədir,

Ümidim də sənsən, nicat səndədir.

Əzəlim səndədir, sonum səndədir.


İlahi, etimadım, ümidim çoxdu,

Həm də etiqadım, həvəsim çoxdu.

Təvəkkülüm sənə, Hatəmim çoxdu,



12

Sən rəuf mehriban olduğun üçün,

Səndə nicat yolu bildiyim üçün.

Sənin xəzanənin çoxluğu üçün,


İlahi, səndən səbr bir yaxın fərəc,

Doğru danışmaqla böyük əcr gərək.

Xeyir işdən öncə bir zəkat verək,


İlahi, zikirlər mənə məxsus et,

Riya, şöhrət, sevinc şeylərdən yad et.

Təvazökar zümrə olum, qərar et,


Firudin Salehəm, sənə bağlıyam,

Qulunam, vətənsiz sinə dağlıyam.

Qaytarma naümid, xuşu hallıyam...


Ya Rəsulullah!

Bəşirət hikməti açdı gözümü,

Onda dərk eylədim özüm-özümü.

İzinin tozuna sürtsəm üzümü...

Canım fəda olsun, ya Rəsulullah!

Ruhum fəda olsun, hər varım sənə,

Nə deyim nə gözəl şəfaət sənə.

Günəş pərvanəndi, hər gülün sənə...



13

Səxavət, cəsarət hər biri səndə,

Sevgi mərhəmətin hər sirri səndə,

Fədakarlıq, hünər cəmliyi səndə,


Gözəllik zirvəsi xeyrin məcmusu,

Yox özgə gözəllik eşqin məcmusu.

Əxlaqın “Qurandı” məqam-ayəsi,


Əxlaqıdək gözəl, çöhrəsidi nur,

Bəşərin gözündə əzəldəndi nur.

Günəş ay pərvanə qibləsi qürur.


Meracda düşündü ümməti üçün,

Dua etdi şəfa nicati üçün.

Almışkı şəfayət axirət üçün,


Firudin Qəmbər Salehəm qul oldum,

Şükür haqq-ədalət yolunda oldum,

Tanrım verdiyi pay-hidayət oldum,



14

Olar

Hər kəsin ruzusu niyyəti qədər,

İxlasın mənəvi faydası olar.

Pak niyyətə xatir səhv gedər hədər,

Xalq onu sevəndi, sədası olar.

İxlasın anı var məqamı uca,

İmanın zirvəsi təamı bunca.

Bəhrəsin gördükcə kamı alınca,

Əməli seviləndi, faydası olar.

Azğını hidayət etmək istəyi,

Bu yolda çalışar yetmək gərəyi.

Müvəffəq olmasa sevmək dəyəri,

Niyyəti seviləndi, sədası olar.

İnsanın qiyməti behiştdir əzəl,

Özün ucuz tutan gətirir zərər.

Öz qiymətin bilən yetirir fərəh,

Axirət sevəndi, faydası olar.

Yaranışı düşün ixlasa yaxın,

Qüdrət əzəməti məqama baxın.

Hər ibadətində olarsan yaxın,

“Kəbir”in hər bəndi faydası olar.

Tükənməz tək qüvvə Allaha məxsus,

Yer, göy-səma nə var tək ona məxsus.

Çoxları dərk etmir bunları əfsus...

Görən-eşidəndi, faydası olar.


15

Qəlbimdə öz evi ixtiyar onun,

İstədiyinə verər ixtiyar donun

Firudin Salehə verər bar sonu

Axirət sevəndi faydası olar.

Ziyarət edək

Var sirətindəki gözəl fitrəti,

Zatında mükəmməl əxlaqi deyək.

Hər kəsə bəllidir çox əmniyyəti,

Könül məqamında ziyarət edək!

Səadət əsrirdə bir zat göründü,

Əlində müqəddəs kitab göründü.

Hər kəlamı hikmət xitab olundu,


Dilində həqiqət xütbələr verir,

Kainatın sirrini hikmətlər deyir.

Hər kəsə xuşu hal əzəmət verir,


Kimsən? Hardan-hara gəlib- gedirsən?

Mövcüdatın sorğu sualına sən...

Aydın qanedici cavab verirsən,


Əzəl sirlərinin şahidi odur,

Ali rütbənində sahibi odur.

Gözlərin ziyası işığı odur,



16

Şərəfli Sevgili ən böyük bir dost,

Qəlbləri təbibi təsdiqi bir dost.

Əzəmi təqvası əbədi bir dost,


Axirət üçün

Otlar, ağaclar da bilki, səcdədə,

Baş qoyub torpağa itaət üçün.

Günəş, ay ulduzla bir hərəkətdə,

Ey bəndə, sən çalış axirət üçün.

Şəriət hökmünə edin riayət,

Allahın rəhmiylə olun hidayət.

Etməyiniz inkar, vardır tək Qüdrət,


Sənin aqibətin ölüm fənadır,

Əməl sahibi ol, dönüm onadır.

Bəxş etdiyi elmi qüdrət qüvvətdir,


Ey bəndələr küfrə olmayın düçar,

Tüstüsüz alov hey alovsuz saçar.

Gec olar köməksiz qalarsız naçar,


Dəri kimi yarılıb olduğu zaman,

Günahlarınızdan olarsız peşman.

Sorğuya yox zaval əzalar duyanƏ



17

Allahın qəzəbi “Kibriya” məqam,

Kim qorxarsa behişti bağ “Darussəlam”,

O iki behiştdən çatacaq ənam,


Sədəf içindədir gizlənmiş inci,

Yaxşı əməldədir qəlbin birinci.

Hər işində savabin varmış sevinci,


Firudin Salehdir layiq adına,

Öz dəsti-xətti var layiq zatına.

Ulu Yaradandır çatır, dadına,


Bütün yaranış

Allahın xəzinəsi yoxluqdur. Yəni Allah

varlıqları yoxluqdan yaratmışdır.

C.Rumi

Namazdı İslamda dinin nişanı,

Gerbidi bayrağı dinin siması.

Şükür et Rəbbinə məqamın şani,

Allah səcdəsində bütün yaranış.

Təkəbbür üçün də namaz dərmandı,

Təkəbbürdən uzaq vacib məqamdı.

İnsanda ən uca azad xoş haldı,



18

Namaz din situnu, behişt açarı,

İnsanı dəyərdə zati, meyarı.

Mənəviləşdirən pak insanları,


Ruhun pərvazıdır azan sədası,

Titrədər qəlbləri azan nidası.

Rəhmətə qərq edər nuru, boyası...


Üz tutub Kbəyə namaz zamanı,

Əl açıb yalvardıq gibləyə sarı.

Kəbə müqəddəsdir tövhid məkanı,


İbrahim tövhidi tövhid ilhami,

Kəbəyə doğrudu tövhidi hamı.

Beytil- müqəddəs qiblə islamı,


“Bəqərə” surəsi yüz qırx ikinci,

Yüz qırx doqquzuncu ayəsi inci.

Müsəlmn dünyası qayə sevinci,


Bilal ilk azançı qiymətin aldı,

Bu yolda işgəncə əziyyət vardı.

Dönmədi yolundan məzhəmət yardı,



19

Allaha sarı

Allahın böyüklüyünü, qüdrətini,

əzəmətini görən şəxs necə olar ki,

fani həyata könül verər?

C. Rumi

İnsanın əməli qiymətindədir,

Amal məqsədində niyyətindədir.

“Fi səbililah” 70 kəlməsindədir,

Üz tutub yaranış Allaha sarı.

İbadət əməlin əsası niyyət,

Niyyət, əməl qəbul olmasıdı şərt.

Allaha xatir iş alası qiymət,


Allah verən sevgi ötəri deyil,

Xalq arasında da yetərsiz deyil.

Xalqın qəlbində də itəsi deyil,


Sevgini Allahdan istəmək lazım,

“Müqəllibəl-qulub” iş görmək lazım

“Qəlb Allah mənzili” diləmək, lazım,


Düşüncə, xəyaldan öncədi Allah!

Qələmlə vəsf etmək çətindi Vallah!

Dillə bəyan etmək xuşi İnşallah!



20

Əzəmət, düşüncə mərifət fövqü,

Təsəvvür niyyəti qəlb, ruhi zövqü.

Hamı ona möhtac mərhəmət şövqü,


Namazdı başlayan Allah adıyla!

Allaha xatir təam məqam dadıyla

Bu gözəl möhtəşəm bir varlığıyla...


Səhər dualardan qəlbin nifaqdan,

Təmizlənər onda əməl riyadan.

Nicat tapacaqdı ixlasın ondan,


Təqvalı olsanız Allah nur verər,

Təqva nəticəsi “füqan” car edər.

Çox haqla nahaqqi bil ayırd edər,


Namaz əzəməti Allahın adı,

Qəlb dil mədh oxuyur vəsf edir adı.

Pak bədən həmd zikri eşidir adı,


Həzrət Nuh Allaha pənah apardı,

“Bismillah” deməklə sığınmaq andı.

Doğru yol tapdı ki, əmanət qaldı,



21

“Bismillah” surənin sürələr tacı,

İmam nişanəsi rəhmətlər tacı.

Tək “Tövbə” surədə yox başlanğıcı,


Firudin Qəmbərin Saleh əməli,

Varsa da yuyandı hər pis əməli.

Mübah dəst-dəmazı hər kəs bilməli,


Uludur Allah

Bilmədim, çox xəta, eylədim günah,

Ulu Yaradana apardım pənah.

Bağışlar qulunu bir sandım agah,

Yetəndi köməyə Uludur Allah!

Olan gəncliyimi bilən itirdim,

Eniş,yoxuş yordu dağlar itirdim.

Göyçə kimi bir can, Vətən itirdim

Yetəndi köməyə Uludur Allah!


22


23

Tapacaq nicat

Gözəl əxlaqa və saleh əmələ adət et ki,

Allahın hüzurunda utanmayasan.

C.Rumi

Cənnətlə cəhənnəm duyan hər kəsi,

Asudə olammaz deyil o kəsi.

Saleh əməllərə səy göstərən kəs,

İlahi əzabdan tapacaq nicat.

Nadan haqqı bəyan etməsin gərək,

Bu işin xalqadı ziyanı demək.

Təqvalı kəsdədi əməldə örnək,

Birdə tövbə yoldan tapacaq nicat.

Günahlardan peşman olduğun zaman,

Sizdən ayrı deyil töşvbəsin duyan.

Nemətə et şükür etsin hər qanan,

Şükür, tövbə yoldan tapacaq nicat.

Məskənidir

Tanrı hüzürunda hər kəs duracaq,

Kim nələr edibsə yada salacaq.

Əməl dəftərində aşkar olacaq,

Behişt, ya cəhənnəm öz məskənidir.

Səndən qiyaməti hey soruşacaq,

De sən nə vaxt necə bərpa olacaq.

Bilinməz bir axşam səhər nə olacaq,

Cəhənnəm ya cənnət öz məskənidir.


24

O işin saatı yox heç kəs bəlli,

Yaradan yaradıb bilən son əzəli.

Allaha məxsusdu bu işin həlli,

Yer bəndənin səma öz məskənidir.

Abdulla Məktumdu tələsər sənə,

Hər təqvalızadi? bir yetər tənə.

Ayələridi öyüd-nəsihət yenə,

Öz yaratdığıdı öz məskənidir.

Odur pak, müqəddəs gəzir dillərdə,

Zəcdəsində durub yer də, göylər də.

Zat ucalığı həmd olsun dillərdə,

Var tək bir Ucalıq-öz məskənidir.

İmanın şərti

Vücud gəmisinin

yelkəni imandır.

İlahi ehsanı vüsətləndirən,

“Kəlmeyi-şəhadət” imanın şərti.

Şeytandan uzaqda səbəbləndirən,

Qiyamətə inam imanın şərti.

Dünyanı bürümüş şöhrəti şanı,

Göndərdi kitab işarət məqamı.

Haqla batilidi seçir fərmanı,


Əqli, nəqli dəlil bir nur aydınlıq,

Küfr, şirki yox edir aradan anlıq.

Götür ibrət hərçənd günah nadanlıq,



25

Müxtəlif inanclar fikir ayrılıq,

Çox saylı fitnələr mübtəla anlıq.

İşi əhkamı qarışıq düşər azğınlıq,


Hörmətli vücudu elm xəzinəsi,

On iki imamın “Quran” sünnəsi.

Hafizi dininin elm düşüncəsi,


Firudin Qəmbər Saleh çək iztirab,

Söykən qəlbən bəlkə olasan mehrab.

İlahi qüdrətdən alarsan savab,


Var Səbr qurtuluşun açarıdır.

C. Rumi

Heç bilmədim ömür keçə bəxt yata,

Dərd-qəm qova-qova bu günümə çata.

Heç olar?-günəş bir dönəmə bata,

Nə yaxşı sevinc, qəm , gecə-gündüz var.

Ulu Yaradandı güc, qüdrət onda,

Dünyamız nə gözəl bu biçim donda,

Yaradıb yaşadır hər hikmət onda,

Nə yaxşı sevinc, qəm , gecə-gündüz var.


26

Şükür

Qul oldum Allaha axirət üçün,

Üz tutdum haqqa bir möhlət üçün.

Çalışdım, vuruşdum fəzilət üçün,

Nə yaxşı taleyim beləymiş, şükür.

Xətadan-bəladan qaçardım hər an,

Hər sübh oyanardım , qaranlıq toran.

Apara bilmədi çox anlıq boran,


Cənnət-cəhənnəmlə əməl qiymətim,

Fəzilətlə xuşu təməl hörmətim,

Gün, ay, ildi ömür əzəl möhlətim


Qalmadım tapdaqda qırdım zənciri,

Azadlıq nə gözəl tapdım əciri.

Yaradandan bir səs, çox bildim səbri,


Firudin Qəmbər Salehəm yolumda,

Şükr olsun təvəlla sağım solumda.

Hacc ziyarətim kaş görsəm onuda,



27

Həmd olsun

Yoxluq varlığın aynasıdır.

C.Rumi

Zatında ucalıq nur sərvətinə,

Səltənətinin bu əzəmətinə.

Bəndənə verdiyin kərəmətinə

Yoxdan var edənə şükür, həmd olsun!

Özündən başqa bir İllah olmayan,

Tək, şəriksiz, özgə güman olmayan.

Qəlblərdə gül açan heç an solmayan,


Yönəlt bizi yönəlt nurlu üzünə,

Xəyallarda gəzdik möhtac sözünə.

Əzəmətin bir nur dünya üzünə,


Nələr verir sonsuz bu fəzilətin,

Nicat verir əzəl bu dəyanətin.

Axirətə yoldu bu kərimətin,


Qəlblərə bir məlhəm nuru çiləyir,

Adınla vücudun vurur titrəyir.

Duyan axirətə qürur səsləyir,



28

Dühalaşam

Daş üstünə bir daş qoydum,

Dedim bəlkə daldalanam.

Əlli keçdi bu qismətim

Nə yazıbsa razılaşam.

Günüm qəmlə bağlı oldu,

Çox qaralı, ağlı oldu.

Vətəndə vətənsiz oldu,

Haqdan olsa, razılaşam.

Biri səni qınayırsa,

Düz sözünə “çırnayırsa”

Yalan yerə sınayırsa,

Qanan olsa, razılaşam.

Daş üstünə bir daş qoydum,

Yaş üstünə bir on yaş qoydum.

Qara daşa qardaş qoydum,

Ömür busa mən daşlaşam.

Firudinəm haqnan oldum,

Haqq yazılan bəxtnən oldum.

Tanrım verən taxtnan oldum,

Azan səsi-dühalaşan.


29

Haqq dünyaya pənahlıyıq

İnsan duysa bir-birini,

Hərə bilsə öz yerini.

Danış tutsun söz yerini,

Haqq dünyaya pənahlıyıq.

Çox savaşlar boş-boşuna,

Kimin gəlir de xoşuna?...

Nahaq girib haqq donuna,


Nahaq qanlar tökülməsin,

Pir, ocaqlar sökülməsin.

Sərhəd nahaq hörülməsin,


Dünya gözəl Yaradanın,

Qəsdə durma-bu dünyanın.

Hikməti var Yaradanın,


Şair ömrü söz çələngi,

Misra-misra söz hörərki...

Dünyamızın Sözlə dərki...


Firudinəm gəldim, gedəm,

Gördüm sevinc, gördüm ələm,

Bir imtahan bildim, aləm...



30

Вар

Allahın insanı “ən gözəl surətdə” yarat-

ması və onun başına” kəramət tacı” qoy-

ması Yaradan tərəfindən insana əta olu-

nan ən böyük şərafətdir.

(“Fəcr” surəsi”, ayə 27-30)

Бу дцнйайа çox bilici, Эялянляр вар, эедянляр вар, Йцз ийирми дюрд мин елчи, Пейьямбярlər məsumlar вар. Ялли илди вахт ахтардым, Щагга баьлы, тахт ахтардым. Zaman-zaman, - бяхт ахтардым, Накам юмцр, кечянляр вар. Инсан ягли кяшф еyляди, Атам, нцвя?!- сящв еляди, Нащагг щаггы «дяф» еyляди, Иблис йолу эедянляр вар. Zalım чахды тцфянэини, Məkrliydi hər niyəti... Viran qoydu, шящяр, кянди. Bunu görüb bilənlər var.

Йаьыш yağır aran-dağa, Bar бярякят, щяр будаьа. Севэи долу щяр ocağa, Гачгын юмрц, чякянляр вар.


31

Бу заманла сынаnмайын Фирудини гынамайын Оланлары «сиз» данмайын Намярд юмрц кечянляр вар.

Дуйан садигдир

“İlahi rəngdən məhrum hər bir şey məhvə

məhkumdur”( Qəsəs surəsi, ayə 88)

Фязилятдя юлчц, ядяб щяйадыр, Утанмаг инсанда зиннят-майадыр. Утанмазда иман нюгсан–зайадыр, Чцнки Аллащ севян, дуйан садигдир. Арсыз, щяйасызлыг кечилмяз бири,

Фязилятдян узаг, чякинмяз бири. Вар щяр ъцр фяналыг билдирмяз сирри, Билки Аллащ севян, дуйан садигдир. Ар, щяйа сыхынты рущда билиняр, Тявазюкар олан щагда эюрцняр. Ляйагят инсанда дарда görünər, Бунъа Аллащ севян, дуйан садигдир. Ирад ирадянин азьынлыьыдыр, Инадъыл шяхс зяряр, хяталыьыдыр. Гярарсыз ирадя руща бяладыр, Щярgah Аллащ севян, дуйан садигдир.


32

Тякябцрлц олма, Аллащда севмир, Йалан сюйлямяйи мяслящят билмир. Яманят-зянэинлик хяйанят севмир, Бунъа Аллащ севян, дуйан садигдир. Яманят инсанла етибар, щагдыр, Аллащын щяр ямри бир боръ, яхлагдыр. Дцнйайа бяр-бязяк бу мяхлугатдыр, Бунъа Аллащ севян, дуйан садигдир. Фирудин инаныр инандыьы тяк,

Инандыра билмир галандыьы тяк.

Чохунда хяйанят вар андыьы тяк,

Йеня Аллащ билян, дуйан садигдир.

Дейилям мющтаъ

Улулардан улу Танры Улусан, Уъалыгда уъа, тяк сян Уъасан. Йарадан, йашадан “Ol”dan дайагсан, Сяндян башгасына дейилям мющтаъ. Щалал зящмятимля щалаллыг варым, Дост, доьма олана доьмалыг йарым. Вердийин ян бюйцк саьламлыг-пайым, Сяндян башгасына дейилям мющтаъ. «Забур», «Товрат», «Инъил», «Гурани-Кярим» Охуйуб дярк етсям дуйаsm бясим. Тязядян доьулсам namaz щявясим, Сяндян башгасына дейилям мющтаъ.


33

Вердийин бу няфяс, вердийин щявяс, Эцнащкар бяндяня fəzl, kərəmin bəs, Кюксдя гярар тутан црякdə ki, səs… Сяндян башгасына дейилям мющтаъ. Ял ачдым уъалыг олан эюйляря, Qəlb də диля эялди де билянляря. Аьыл, зякасында тяк эюрянляря, Сандым башгасына дейилям мющтаъ.

Йашадан бизи

Зяманянин цзц аьлы-гаралы, Инсан эялди-эедяр, дярк ется юзц. Сямадан эюндярди, баьлы-баьатлы, Айянди, сурянди, йашадан бизи. Şeytan kəməndində, йолуну азан, Аз-аз тапыланды, юзцнц ганан. Sənin məkanın sığmayır zaman,

Айянди, сурянди, йашадан бизи.

Танрым эюндярянсян, эюндяр аь атлы, Чапан вар чапдыран вар “гара атлы”

Сян йетир щаггына, тойлу бусатлы Айянди, сурянди, йашадан бизи.

Sяндян башга йохкi, эцвянъим сяня, Ял ачыб цз тутуб, дилядим сяня. Рузуму сян вердин, şükr дедим сяня, Айянди, сурянди, йашадан бизи.


34

Фирудиндя тамащ олмады бир ан, Эюрдц тамащkarı bezardı, инан. Сахлаr намус, гейрят, пак ады щяр ан. Айянди, сурянди, йашадан бизи.

2003 Чоху

Шцкцр дярэащына ей бюйцк Танры, Вер дедиk, версян, дя доймайыр çoxu. Дар анда йад етсяк, ей улу Танры, Баьышла щяр аны анмайыр чоху. Инсан инсаны дярк, едя билмирся, Щалаллыгла тикя эцдя билмирся, Азыр юз йолуну эедя билмирся, Баьышла щяр вяъля, доймайыр чоху. Инсан, инсанларын ганыны тюкцр, Гардаш, гардаш дейиб дамыны сюкцр. Dərd-sər çox adamın belini bükür,

Var taxt-tac üstündə doymayır çoxu.

Пахыллыг кин-кудрят боьур ичиндян, Шейтана йол йолдаш доьур ичиндян. Нядир bu nifrətlər овур ичиндян,

Итир юз изиндя галмайыр чоху. Фирудин Гямбяри щагdаn йаратды, Nahaqdan qaçdıqca, щяр щагга чатды. Чох намярди бир мярд щаггa ойатды, Йарадана сяъдя... чатмайыр чоху.


35

2004.

Yaradanındı

Йарадан Танрыды битирян торпаг, Аьаъа эюзяллик эятирян йарпаг. Дярилян барыды тюкцлян йарпаг, Дюрд фясил ъямляшиб, Yараданынды. Вцгарлы гамятди чинара бянзяр, Ювлад пай баьбанын барына бянзяр. Юмцр кi вар ахар чайлара бянзяр. Щяр юмцр ъямляшиб, Yараданындыр. Эюйляря уъалан о азан сяси, Нур долур гялбляря щяр дуйан kяси. Ойадыр бяндя дя щагга щявяси, «Гуран»да ъямляшиб, Yараданынды. Щяр йаратдыьыны севмяйя билмяз, Юмцр алын йазы билдиря билмяз. Щяйат шириндирся юлмяйя билмяз...

Вахт – вядя ъямляшиб, Yараданынды. Эцняш гцруба мейл, сящяри цчцн, Инсан ъан атыр бар-бящяри цчцн. Ярян йящяр тапар кящяри цчцн, Уъалыг ъямляшиб, Yараданынды. Фирудин Гямбярям, дуйдум юзцмц, “Бисмиллащ”ла инам, тапдым дюзцмц. Сюylədim дярэащa мераъ сюзцмц, Ня варса ъямляшиб, Yараданынды.

2004.


36

Бяллидир

Йазыг Адям ювлады, Яъял нядян эизлидир?

Дярд, хястялик юртцлц, Юлмяйимиз бяллидир, Ямяллярdи йазылыр, Gün əmələ yozulur,

Нядян йада салınмыр, Эеъи-тези бяллидир. Йазылма вар ханядя, Йахшы, щям пис намядя. Ямялляр вар ханядя,

Гийамятдя щяллидир, Аллащ вердийи бяла, Сября олса мцбтяла. Сябрсиз бюйцк бir бяла, Алдананa, бяллидир.

Дюнцр

Инсанда арзулар дамла-дамлады, Щяр арзу чин олур цммана дюнцр.

Юмцр дя бир йыьын истяк, амалды, Бу эцндян сабаща эцмана дюнцр. Цмидя баьлыды сабащы цчцн, Йахшыйа баьлыды хош аны цчцн. Бир мющтаълыьы вар Аллащы цчцн, Ичиндян эялян сяс азана дюнцр.


37

Дцнйа кi, дяйишмир дяйишян юзц, Аьылы-камалы həm эюрян эюзц. Гялбляр овсунлайан щяр билян юзц, Эюйлярдян эялян сяс азана дюнцр. Йаранышы ади дцнйасы сирди, Щяр шейдя ики йoл ъяфасы бирди. Язяли вар сону, дцнйасы бирди, Щагданды эялян сяс азана дюнцр. Фирудиням, хошду сабащым, ахшам, Эюрдцм бир эеъямдя, Аллащым дашам. Gör öзцм-юзцмə bir башдашыйам. Вятяндян эялян сяс, азана дюнцр.

Эятирмир

Талещ, гисмят белями, Эятирмяся йетирмир. Sən ha çalış, ща вуруш, Касыбынкы эятирмир. Ял атырам дашына, Бахырам эюз йашына. Дашлашан баш дашына, Йахшынынкы эятирмир. Тамащ кi вар мямурда, Чох хата вар бу йурда. Гуйруг булар çox гурда, Боз гурдунку эятирмир.


38

Нащаг олан таъ алыр, Ким кимдянся баъ алыр. Вятяндашы аъ галыр, Фирудин ki эятирмир.

Олду юмцр

Дилим дедим, йанды дилим, Ата дедим ъанды билдим. Эцнцм дедим илим-илим, Тохунубан сонду юмцр... Аьzımda дедим дад, acı дуйдум, Аy ьыз дедим баъы дуйдум. Hər addımda biz iz qoydum,

Qəmə ortaq олду юмцр...

Гулаг дедим тярпянди аз,

Хейриня ъцтлянди бир аз. Зийана шяклянди дайаз, Йазсан йаз, лал олду дилим, Йахшыки бал олду дилим, Гоъал, бudа олду юмцр.

2000


39

Аланды

Ахшамын сярини, Сабащын шещ-zəri

Чямяндя gülləri. Дярдляря дярманды,

Айаг йалын эязясян, Солуну, щям саьы. Чямяни йа даьы, Дярдя чох дярманды. Кяклик оту, щям гантяпяр Синяляря мялщям сяпяр.

Баьларында йохду чяпяр,

Чяпярлянди, йох аманды... Сынаьа да бязян чякян, Щясряти гялбдя битирян. Айрылыг тохуму сяпян, Бу да кы беля заманды. Щяр кяся доьма ocağı

Щяр кяся тахча буъаьы, Hər кяся ана гуъаьы, Бу доьма, оъаг галанды.

Фирудин əsəbləшир, Пцшксцз чохдан щелляшир, Ана вятянля дярдляшир, Вятянля няфяс аланды.


40

Бир Аллаща!

Яйилмядим щеч кяся, Уймадым шан-шющрятя.

Nədə ki вар – дювлятя, Баш яйдим бир Аллаща! Щяр кяся вар эцманым, Йахшыдан чох йаманым.

Вятяня эюз йаmаным, Эцманым бир Аллаща! Чохu dərdən ağladı,

Bizi Allah saxladı.

Севэийlя бел баьлады. Щяр эялян бир Аллаща! Ясил севэи солмазды. Etibarsız olmazdı

Dünya bizə qalmazdı,

Вар севэим бир Аллаща!

Йандыьыма чох йандым, Bu həyatı tez гандым. Бу йолда чох газандым. Щаггын йолу-бир Аллаща! Фирудиням инандым Йараданым вар сандым. Ömrüm boyu hey йандым. Эуманым бир Аллаща!

1998


41

Рящим демишик

Сябримиз дярйаъа дярдимиз бюйцк, Ачыг цряк халгыг, бяхтимиз сюнцк. Чюряк, -вердийимиз çıxıbdı дюнцк, Бисмиллащir, Rящманir, Rящим демишик. Гол чирмaйıб ишя биз эиришмишик

Бири рцшвят вериб, тез kirimişik.

Вятянин гядрини, чох эеъ билмишик,

Торпаглар итириб, Rящим демишик. Даща биляндяки, азад илиндя Инди биляндяки, ушаг чийниндя Ялдя щяса тутан, гоъа чийниндя Дювлятин йцкц вар, Rящим демишик. Ъанла, башла гору, бу дювлят халгы. Mübariz ol düşün, шющрят байраьы. Айаьын мющкямдир, гцдрят торпаьы. Эцъцмцзя эцъ вер, Rящим демишик! Мцгяддяс анадыр, бир дя ки торпаг! Щяр шейя явяз вер, олар гайтармаг,

Тяк ана сцдцнц, вятян боръуну,

Бу йолда юлярся, олар гайтармаг?!

Щалал ана сцдц – Rящим демишик. 1992.


42


43

Гардаш Qardaşım Saleh müəllimə

Итщаф

Heç kəsdən təmənna эцдмядик, гардаш, Щяр шейдян цстцн, пак, билдик ад – саны. Nədən газанıмыз долмады, гардаш, Алдыг чох удушлар, эюзлядик аны... Щалалы щарама чатдырды инсан, Чох мярди намярдə сатдырды инсан. Эцнащсыз, insanı azdırdı nadan,

Натараз чох эюрдцк изляşдик гардаш. Худам verir varsa, bir хидмятиндя,

Verəndi müjdə haq kəramətində,

Щамы йараныбса, pay nemətində, Варлыны касыбтяк эюрярик гардаш. Гардашын гардша чохду щюрмяти. Гардашдан, кцсяnin йохдур гиймяти. Tək aqil qardaşdan ан кярямяти Йахшыны гардаштяк, sevəник гардаш.

1998.


44

Алыр

Чох шцкцр дейирям, эцндцзцм кечир,

Рузуму ахтаррам, кюнлцмц алыр, Кялмейи-шящадят, эеъямиз кечир, Щагсызлыг шяр ишляр, юмрцмц алыр. Доланыр бу дцнйа, башыма нядян?

Зящяр гатышдырыр ашыма нядян? Гоcалмаьа паймы, йашыма нядян? Щярдян тумар эялир, кюнüлмц алыр. Щяр шейи умуруг Tанрымдан еля, Кечярям йолунда, ъанымдан беля.

Лазымса, вятянчцн ганымдан беля, Йашадан одур кi кюнлумü алыр. Де, биз ня deмишик, няйи етмишик?... Вятян дейя-дейя биз итирмишик;… “Гурани-Кярим”я ямял етмишик?... Вятянсиз, вятяним кюнüлмц алыр.

2000.ЫЫ.04


45

Мяни yaradan Аллащ!

Nədənsə varım зиллят, Çəkəcəyim язиййят… Щюкмдц йаздыьы мющлят, Мяни йарадан, Аллащ! Йох идим йер цзцндя, Бир гул идим эюзцндя. Гярар вердиn юзцндя. Мяни йарадан, Аллащ!

Доьулmuşam Эюйчядя,

Эюзялмиш йер, эюй, бяндя Сяндя юлмядим дядя...

Мяни йарадан, Аллащ! Ъисmимдяки ган дядядир, Дамла мян, цмман дядядир… Тякъя эцман сяндядир, Мяни йарадан, Аллащ! Баьышла, сюз дя азмыш, Паклыг тяк, эюз дя, азмыш. Йолунда ъилаланмыш, Фирудин гялбдя йазмыш:

Мяни йарадан, Аллащ! 2002.


46

Аллащ

Язяли, ябяди олдуьу цчцн,

Йер, сяма, каинат гурдуьу цчцн.

Аьыл, зяка, паклыг сордуьу цчцн,

Щагг –щесабы, сура сахлайыб Аллащ! Пак гялбдя йери вар, эюрцнмцр “юзц,”

La iлащя илляллащ, сясля sюзц. Юзцндян башга yox йарадан юзц Сорьу гийамятя, сахлайыб Аллащ!

Эялмяйимиз той-байрам, юлцм щягигят, Ъяннят, йа ъящянням-ямяля гиймят,... Инсанын юмрц dя азмышкы фягят, Salehin pənahda сахлайыб Аллащ! Мяни йараданын, мян ки гулуйам, Адямля башланан, оьуз, улуйам. Торпагдан йарандым, вятян оьлуйам, Вятяндя юлмяйя сахлайыб Аллащ. Фирудин Гямбяри çох şəр ишлярдян, Инсафсыз, мцрвятсиз шейтан kəsлярдян. Йаланчы, бющтанчы, йалтаг кяслярдян Бир гялбиня эюря, сахлайыб Аллащ!


47

Ня дя ъящянням

Йахшылар ичиндя йахшы чох олса, Бир-бирин бящсиня чох йахшы олса. Аллащ йанында щяр кяс йахшы олса, Ня шейтан олармыш ня дя ъящянням. Щяр кясдя ики ял, ики эюздцрся, Гиймят-лянят, рящмят ики сюздцрся. Йарадан ешгиня ямял едирся, Ня шейтан олармыш ня дя ъящянням. Щяр бяни-адямдя тамащ олмаса, Ишиндя – ямялдя эцнащ олмаса. Тяк Tанры ешгиня пянащ апарса, Ня шейтан олармыш ня дя ъящянням. Иблис ярийярмиш щечя дюнярмиш, Щяр тамащ итярмиш гялбя эирмязмиш. Шяхсиййят, мянлийи, - беля язмязмиш. Ня шейтан олармыш ня дя ъящянням. Фирудин тамаща boyun əymədi,

Cahili, nadanı, şəri öymədi.

Haqsızlıq gördükcə daha əmindi:

Шейтан йох оланмыш, ня дя ъящянням...


48

Одур

Bilin ki qəlblər yalnız Allahı zikr etməklə

aram tapmışdır. (“Rəd” surəsi, 28)

Щягигят – инсаны йохдан вар едян, Юлцмцндян сонра тякрар дирилдян. Мюмцн бяндясини севян – севилян, Шанлы яршя сащиб, йарадан Одур! Щяъранда Исайа иман эятирмиш, Кимися йандырыб кцля дюндярмиш. «Хяндяк» сащибляри лянятя эялмиш, Иман эятиряни тяк дуйан Одур! Фирон да Мусайа бир аси олду, Шиддятли язабла – суда qərq oldu.

Йараданын вяди, щягигят олду, Щягигят севяни, тяк дуйан Одур! «Гурани-Кярим»я кюнцл баьладым, Юзцмц ганандан оъаг галадым. Йурдсуз исинмядим, ичимдя йандым, Сябр, щагг севяни тяк дуйан Одур!

Ruha uclandı Allaha inam,

Bacardıqca gərək ona qovuşam.

Yaxşı ki dərk edən qulu olmuşam,

Firudini sevən, tək duyan odur!


49

Эюр ня дейир

Əyilənə ял тутмуруг, Ишимизи сямт тутуруг. Дярдин алым, фярг тутуруг, Варлığıмыз, эюр ня дейир. Harın məmur миллят саймыр, Adətlərə щюрмят гоймур.

Sярвят, yığır эюзц доймур, Мцсялманlıq, эюр ня дейир. Гыл кюрпцдян кечяъяксян, Öz yükünü çəkəcəksən,

Məşhər günü эюряъяксян, Щагг дцнйамыз, эюр ня дейир.

Олаr

Даьлар даьа бянд олар,

Bаьбан bağa бянд олар. Даь оьлуна олса-олса, Йанан йурд йери, кянд олар. Инсан инсана баьланмыр, Бир щягигят вар данылмыр. Varlı-kasıb sıralanır,

Йохса ъащан ъяннят олар. Dilimiz haqdan danışsa,

Əlimiz haqdan yapışsa.

Halallıq cana qarışsa,

Qazancımız cənnət olar.


50

İбадят эюзял

İbadət namazın ruhudur. Yalnız

ona ibadət et və onun ibadətinə sə-

birli ol! (Zümər surəsi, ayə 7

Məryəm surəsi, 65)

Исламын шяртляри бешди язялдян, Динин диряйиди намаз язялдян. Dünyaya baxırsan sanki təzədən,

Аллаща боръ юдя, ибадят эюзял! Малындан вер пайы, зякат щяр илдя,

Рамазан айында, оруъ tut əhdlə,

Юмцрдя бир кяря щяъъя эетмəklə, Аллаща боръ юдя, ибадят эюзял! Ибадяти позсан, мцфсид олурсан, Ишлянмяси йасаг, мякрущ олурсан. Йериня йетирсян мцбащ олурсан, Аллаща боръ юдя, ибадят эюзял! Исламда ибадят, олур цч йолла,

Бядянля баьлыдыр, намаз, оруъла.

Варынла щяъъя эет, зякат бу йолла, Аллаща боръ юдя, ибадят язял! Аллащын ямридир бу боръу юдя,

Йох башга бир щюкмц, ибадят – öдя. Щарамлыг шейтанда, щалаллыг юдя,

Аллаща боръ юдя, ибадят эюзял!


51

Он бир айа султан оруълуг олду, Тамащ эцъ эялмяся, дойумлуг олду. Щяр шей юлчц, чяки дуйумлуг олду, Аллаща боръ юдя, ибадят эюзял! Бир кяся йохдурса, мющтаъын демяк, Ряббиня мющтаъсан мющтаъы билмяк. Йцз дярдя, йцз бир дя ялаъы вермяк, Аллаща боръ юдя, ибадят эюзял! Бу айда инандым, рюйалар эюрдцм, Дейилян о щагда, дцнйалар эюрдцм. Ъяннят мяканларда баь-баьат эюрдцм, Аллаща боръ юдя, ибадят эюзял!

Сарайдан йюндямли, комалар эюрдцм, Саф, тямиз инсанлар, оланлар эюрдцм. «Гураны-Кярим»и дуйанлар эюрдцм, Аллаща боръ юдя, ибадят эюзял! Щагга тапынанын щаггы вар олар, Nahqqın başına dünya dar olar.

Щяр нащагг ишийля баьлы хар олар, Аллаща боръ юдя, ибадят эюзял! Фирудиням йаздым, анмадым чоху, Айя, сурялярди лай-лай дярк йуху. Бяс етмяз юмцрдя дярк етсям bunu, Аллаща боръ юдя, ибадят эюзял!


52

Бу Ашура щадисяси

Щцсейн – əqidə чыраьы, Yolu ниъат эямисидир. Şəhadəti тяк байраьы, Азан сяси няьмясидир. Гялби тямиз nuru кими,

Юзц язиз Əli кими. Ягидяси дюнмяз кими, Ъясаряти няьмясидир. «Яэяр ъяддим Мящяммядин, Юлцмцмля йашар дини. Ей гылынълар доьра мяни» –

Щцсейнин кялмясидир.

Ислам дини йашыйырса, Мин дюрд йцз ил дашыйырса. Инсанлыьа чаьырырса, Hащаггын şəri язмясидир.

Щаггы гору мцбаризлик, Ямял – ишдя бир тямизлик.

İbrət olmaq olsun bizlik,

Örnəklərin илмясидир. Щцсейня мящяббят – изщар, Горунду Исламда щаглар. Йезидя лянят йаьдырар,… Mярсийяlər кялмясидир.


53

Бу Ашура щадисяси, Йахшылыьа дявят сяси. Пислийя бир ибрят дярси, Бу щаггын гялябясидир. Яслиндя бу эюз йашлары, Мцбаризлик йаддашлары. Ислама гайыдышлары, Йараданын тющфясидир.

Ислам динидир

Тяк Аллащ эюйлярин, йерин нурудур, Йаратдыьы ъанлы онун гулудур. Билдийин о Uлу, пак дубдурудур, Ъяннятя йол олан Ислам динидир! Варса цзцндя нур, гялбиндя олан, Ичиндя бир чыраг, ич майак олан. Парлаг бир улдузса, гяндилдя галан Ъяннятя йол олан, Ислам динидир! Çырагdı щям шяргдя, щям гярбдя йанан, Мцбаряк бир зейтун аьаъы олан, Нур цстя нурду эюй оъаьы галан, Ъяннятя йол олан, Ислам динидир! Каинат йарадан, она нур верян, Йер, эюй ящлиня щагг йолу эюстярян. Халидир Мящяммяд, Яли эюндярян, Ъяннятя йол олан, Ислам динидир!


54

Баьлан юмцр бойу, йетянди дада, Kəlamları балды, hikmətdi oda.

Эцняш, айтяк нурмуш сюйлянъи ада, Ъяннятя йол олан, Ислам динидир! Йцз ийирми дюрд мин елчи, Pейьямбяр, Сяъдясиндя гулду, Фирудин Гямбяр. Саь-сол чийинлярдя йазан мялякляр, Ъяннятя йол олан, Ислам динидир!

2003

Де, сян, мян кимям?

Айаьым йердяди, дайаьым эюйдя, Йарадан йарадыб, де, сян, мян кимям? Бир гуру ъясядик, рущумуз эюйдя, Дюзцрцк нащагга, де, сян, мян кимям? Эялдик бу дцнйайа, чалышмаг цчцн, Севэи одундамы алышмаг цчцн. Эялмядик дцнйаны “гарышдырмагчцн”, Иши дцзяк щагга, де, сян, мян кимям? Чохлары эялмишди мяням мянямля, Нащаг ганлар тюкдц, дюндц «сянямля». Оьлу гяним чыхды, юлдц зящярля, Щяр кяс эялся щагга, де, сян, мян кимям!? Йох, щяля чохунда, аьыл, зякасы, Бянзяри чинарды «наьыл» ядасы. Щяля чохмуш надан, пахыл эядасы, Эял яймя нащагга, де, сян, мян кимям!?


55

Йарадыб щяр кяси хейирхаhлыьа, Юзцндя инамын, бир уъалыьа.

Варса тале, гисмят – буйур шащлыьа Вермя дон нащагга, де, сян, мян кимям!?

Алдатма юзцнц алданаъагсан, Щагг – щесаб, кюрпцдя, онда анарсан.

Gеъди, гыр газанда, гайнайаъагсан, Вермя йер нащагга, де, сян, мян кимям!? Йарадан йарадыб сяни мяни дя, Бизи бирляшдирся биръя ягидя. Dəryada цзцрцк, биръя эямидя, Дцшцн, эялсян щагга, де, сян, мян кимям!? Fürudin Qəmbərtək ol ki həyatda,

Pak, xeyirxahlıqla dolki həyatda.

Solanda elə sol, qal ki həyatda,

Yet, yetir sən haqqa, de, sən, mən kiməm!?


56

Rящим сюзя

Aləmlərin Rəbbi olan Allah

nə qədər ucadır. (Mömin surəsi,64)

Анд олсун эцняшя, nura ишыьа, Анд олсун ардынъа чыхан о айа. Анд олсун эеъяйя, ютян эцндцзя

Анд олсун эцняшля ютян эцндцзя...

Бисмиллащir Rящманir Rящим сюзя.

Дюн Ряббиня, онда ниъат тапарсан, Хатиръям олан кяс, ращат оларсан. Ол ямəли салещ варид оларсан, Ъяннятин гапысы шащид оларсан, Анд олсун эеъяйя ютян эцндцзя Бисмиллащir Rящманir Rящим сюзя.

Анд олсун дан йери, рамазан айы, Сонунъу он эеъя var “qədir”пайы. Кюксцмц ачыр сон щяр азан сайы Йарадан бирди, тяк йараданы таны. Анд олсун эеъяйя ютян эцндцзя,

Бисмиллащ Rящманir Rящим сюзя.

Йарадан йарадыр сирди язялдян, Адямдян Нущ, бяри бирди язялдян. Щяр эялян кючянди бу сирди нядян?... Эедян сайсыз олуб гайытмаз нядян?.. Анд олсун эеъяйя ютян эцндцзя Бисмиллащirir Rящманir Rящим сюзя.


57

Юзц бюйцк

Дащиляри йарадан о, Шцурлары ойадан о, Сцтунсуз каинат да о, Сюзц бюйцк, юзц бюйцк. Дайаныб, юнъя йцксякдя,

Йада салыныр дилякдя.

Тякъя, эюрцнцр црякдя,

Сюзц бюйцк, юзц бюйцк.

Йарадан о, qoparan о, Gətirən о, апаран о, Həmi dağdı həm aran o,


Bəndəsindən yarıdıqca,

Кюнцлляри арадыгъа Щяр бир дярди, дарадыгъа Сюзц бюйцк, юзц бюйцк.

Дюрд китабы, едиб назил, Оху кi ол, сащиб фазил. Qoy cəmiyyət olsun kamil,


“Забур”, “Товрат”, “Инъил”, “Гуран”, Нущ яййамдан qalmış nişan.

Ulu Yарадана иман, Сюзц бюйцк, юзц бюйцк.


58

Кяламы вар, дцнйа гядяр, Оху дярин, эетмяз щядяр, Кяламлары, вермяз кядяр. Сюзц бюйцк, юзц бюйцк.

Бяс нийя эяллик

Инсаны kəm эюрдцк дейирик йазыг, Йазыгса онда бяс нийя эяллик? Йаманлар чохалыр йахшылар азыг, Дярк етмяйян етсин, бяс нийя эяллик? Йарадан йарадыб ихтийар сяндя, Йюнялтsən юзцн – дцз бяхтийар сямтя. Аьыл, дцшцнъя вар чох дуйар бяндя. Дярк етмяйян етсин, бяс нийя эяллик?

Улу Танры vерди сямадан «Гуран», Щагга тапын деди Yарадан, дуйан, Йат эеъя, сящяри ачырсан ойан, Дярк етмяйян етсин, бяс нийя эяллик? Суряси, айяси кялмяси нурду, Нурунда гайяси, илмяси нурду. Нурлаша нурлаша дцнйасы нурду, Дярк етмяйян етсин, бяс нийя эяллик? Йахшылыг ичиндя йаманлыг эязян, Намярдляр ичиндя вар мярдлик язян. Доьмалыг ичиндя юэейлик дцзян. Дярк етмяйян етсин, бяс нийя эяллик?


59

Щяр шейин язяли ахыры эюзял, Юлцм шяряфлидир ахары бязяр. Nicat torpaq üçün var zikri gözəl,

Дярк етмяйян етсин, бяс нийя эяллик?

Цзя

Ötən юмцрля цз-цзя...

«Гочаг»сан чат ъцт яллийя. Юмцрдц йетди яллийя. Ким билир йетярми йцзя, Сян саймасан сайан сайыр, Яъял эялди «гала» айыр. Сон эцнцндц вахты айыр,

Вахтын сону эцлмяз цзя,

Ъаванлыг цз гоъалыгла, Юмцр кеч, дцз уъалыгла. Нур олар цз щалаллыгла, Щарам сону эüлмяз цзя. Йахшылыг вар йаманлыг вар, Рящмят, лянят газанмаг вар, Гялблярдя уъалмаг вар, Йаман сону эцлмяз цзя. Фирудин kaş санма даша, Танры верян юмрц йаша. Бир щаггыны беля йаша, Щаггын сону сюнмяз цзя.


60

Дюнцб щаггым олур

Гялбимин эюзцндя Севинъ-гям «бяслядим».

Гямим даь-даь олуб Дюндярир кцля.

Севинъим эцлцмсцнцб Инъийян олуб. Цряк ки, вар севэи долу Кцл цстцндя оъаг олуб.

Дярд-гямими унудуm дейя,

Севэим бир ağac эцл ачыр. О эцлцн тяравятиндян Цзцндян эюзцндян Дярд-гямим

Неъя дя йох олур.

Севинъ кюксцмя hоpур Kədər севинъим олуб Дярд-гямим bir inci олуб Мяни мяндян айырыб Ağrıları совурур,

Göynərtini «горуйур». Эцнащсызам де ахы Тязя-тязя «нащаггым» Дюнцб щагг олур. Эеъ олса да беля, Дюнцб щагqым олур.


61

Аллащ, Аллащ... дейир цряк

Елмi sübutlara görə müəyyən olunmuşdur

ki, ürək döyündükcə ritmə uyğun olaraq

“Allah”...kəlməsi səslənir

Эеъя-эцндцз вурур цряк, Neçə arzu, neçə dilək...

Gah fərəhli, gah da göynək,

Аллащ, Аллащ... дейир цряк! Чырпынтысы хошду бизя, Чох сиррини вурмур цзя. Ürək dəymir axı gözə,

Аллащ, Аллащ... дейир цряк! Сяси – сюзц ня язизди, Əzəldən пакdı тямизди. Tanrıdan nişandı, izdi...

Аллащ, Аллащ... дейир цряк!

Щяр sinədə йанан оду, Gah boşaldı, gah da doldu.

Tanrısına bəndə quldu,


Дил додаьа ъанды верир, Данышмаьа andı,верир. Чющрясиня ганды, верир,


О сяснянди içдя нуру, Щявяснянди кефдя дуру. Хяйал юзц эязян рущу, Аллащ, Аллащ... дейир цряк!


62

Şairin anası Gülcə Balış qızı

Əmisi Səfər kişi – zövcəsiylə


63

Шейтан одду, йандыранды, Haqq aynasın sındırandı

Наданлары аздыранды. Аллащ, Аллащ дейир цряк!

Алданмайын сяси дуйун, Щям бямини, пяси дуйун. Гялбиндяки кяси дуйун, Аллащ, Аллащ... дейир цряк!

Щяр инсанда о варлыгды, Гаранлыгда нур, айыгды. Дуймасаг да айдынлыгды, Аллащ, Аллащ... дейир цряк!

Фирудиням йаздым беля, Айыг-сайыг газдым беля.

Гялбим нейми, сазмы беля,


Дуйанда билдим

Улу, мцгяддясə бир сюз ахтардым , Сюзцн qüdrətini бир онда билдим. Гцдряти дцнйаны «Ол» da йаратды, Щяр сюз дцнйа бойда, дуйанда билдим. Сян демя дцнйамыз бир сюзя мющтаъ, Эюзяллик йарадан бир эюзя мющтаъ, Ширин дил, эцляр цз xoş сюзя мющтаъ, Щяр сюз дцнйа бойда, дуйанда билдим.


64

Kялмяdi «Ол» сюзц щикмятля долу, Сюз иля башлады йараныш йолу. Щагга эедян йоллар севэийля долу, Щяр сюз дцнйа бойда, дуйанда билдим. «Гураны-Кярим»ин ayə – суряси, Нурундан сцзцлцб эялян щявяси. Севэиси инсана nurun тющфяси, Щяр сюз дцнйа бойда, дуйанда билдим. Язялим ня олмуш “Ol” да оланды, Ябяди ня вар ки щяр шей соланды, Фирудин щягигят щагдан оланды. Щяр сюз дцнйа бойда, дуйанда билдим.

Юмцр пайы

Дцнйанын юмрц дя юзц бойдады, Инсанын юзцдя кюкц сойдады. Щяр кясин юз юмрц бу да гайдады, Щяр кяся бяс едяр юз юмцр пайы. Щалаллыг щарамлыг сечир инсаны, Йахшылыг йаманлыг юлчцр инсаны, Мизан – тярязидя чякир инсаны, Щяр кяся бяс едяр юз юмцр пайы. Сюзцнля ямялин дцзя – дцздцся, Диз цстя чюкдцрцб шяри цздцся. Щагга эедян йола инъи дцздцся, Щяр кяся бяс едяр юз юмцр пайы.


65

Нисgил гисмятиди вятянсиз кясин, Фирудин, вятянсиз солур щявясин. Вятянсиз тянэиди дейян няфясин..., Щяр кяся бяс едяр юз юмцр пайы.

Дяйяр

Ащ! - бу сюздяки гям бу ситямя бах, Бир сюздя ъямлянян бу дярд, гямя бах! Гялби варлы олан бу щикмятя бах, Щикмятсиз бир шейdя щеч няйя дяйяр.

Сюз var ki узады саггыз кимидир, Йоллары долама чамыр кимидир, Йары йолда галан йалгыз кимидир, Щикмятсиз бир шейdя, щеч няйя дяйяр. Руща гида верян юз щявясинди, Нейин дя сясиндя юз няфясинди. Дилин мцштяриси сюз щярисиди, «Ол» сюзц щикмятdя щяр шейя дяйяр. Фирудин халигя мин шцкцр дедин, Сящяри ахшамы дин, шцкцр дедин. Dünyada həm sevinc həm də qəm yedin

Дцнйа щикмятdя щяр шейя дяйяр.


66

Олмадымы

Айларын-иллярин сынаьы эюзял, Щяр сынаг инсана дярс олмадымы. Hələ sınağından гынаьы язял, Вятян хаининя дярс олмадымы. Таланан сярвяти, сюнян оъаьым, Щясрятдян бош галан дюзян гцъаьым. Yanağımda damla сцзян булаьым, Вятян хаининя дярс олмадымы.

Дцнйа щямян дцнйа, заман юзэяди, Дювран башга дювран дуйан юзэяди. Мцгяддяс йерлярdə qалан, юзэяди Вятян хаининя дярс олмадымы.

Бахар

Йахшы нядир йаман нядир, Щамыйа бир эюзля бахар. Щяр кяся гуъаг демякдир, Дюрд фясилли gözlə бахар. Гялби онун тябияти, Торпаг вары – сяхавяти.

Сямa sonsuz səltənəti

Дюрд фясилли göзля бахар. Min bərəkət йаьышы вар, Hər fəslin öz havası вар. Юэейлик йох naxışı вар. Дюрд фясилли göзля бахар.


67

Юз охунда щей фырланар, Zərrəsindən yer nurlanar.

Гоъалдыгъа ъаван галар. Дюрд фясилли göзля бахар.

İpək kimi, sərt цзц вар, Əйриsi var, щям дцзц вар. Динмяйинин чох сюзц вар, Дюрд фясилли göзля бахар.

Dünya özü nə gözəldi,

“Ol” sözüylə düzənləndi.

Firudinə o təzədi,

Dörd fəsilli gözlə baxır.

Аллащы, Мящяммяд, Йа Яли

Бир мюъцзя – ялдя яса, Тур даьында эязян Муса. Мящяммядин мераъыса,

Nura bağlı islam əhli.

Аллащ, Мящяммяд, Йа Яли!

Ибращим юз диляйиндя, Гурбан кяся тяк Ряббиня. Гцрур дуйду öz ящдиня, Nura bağlı islam əhli.


Ибращим kи бычаг чякди, Даш кясилди, баш кясмяди. Ата-оьул щеч ясмяди... Nura bağlı islam əhli.



68

Ата дуа сятирляди, Qцтбüлярдя ятирлянди. Гочу гурбан эюндярянди... Nura bağlı islam əhli.


Нурлу кялам гялямимдя, Салещ оллам ямялинмдя.

Рябим гялбдя, «Гуран» ялдя Nura bağlı islam əhli.


Кялмейи – шящадят дилдя,

«Мцъир», «Чювшян Кябир» сирдя,

«Азан»ы тяк ола дилдя.

Nura bağlı islam əhli

Аллащ, Мящяммяд Йа Яли!

Чыхды Йусиф гаранлыгдан,

Щязрят Нущса туфанлыгдан, Йунис qurtuldu балыгдан,

Nura bağlı islam əhli.


Ряббимizdə вар мярщямят, Сябри бюйцк, вар кярамят, Бяндясиня вар сяхавят, Nura bağlı islam əhli.


Гиблясини ганан кяся,

Щяр кяс йется бу щявяся,

Аллащu-Якбяр бу сяся,

Nura bağlı islam əhli



69

Мясумларын нуру язял, Дцнйа нурлу yer-эюй эюзял, Пайызы вар, дцшяр хязял... Nura bağlı islam əhli.


Мяндя йохду еля “савад,”

Шеiр йазам беля бабат,

Ряbбя сыьан бу каинат... Nura bağlı islam əhli.


Щязрят Яййуб чятинликдян, Ибращим йанмаз атяшдян. «Гуран»ын гырх мин хятминдян Nura bağlı islam əhli.


Ямял-салещ-юмцр хошду, Рамазанда эцнцм хошду... Фирудиням дюнцм хошду...

İlhamımdan qanım ъошду. Nura bağlı islam əhli.


Azana yoldu Azan!

Ня ширин сясди Азан, Риггяти еъазкарды. Зилдя, щям бямдя Азан,

Azana yoldu Azan!

Азанда щикмятя бах, Дейимдя хилгятя бах. Sözdəki xislətə бах, Azana yoldu Azan!


70

Гоъа дцнйа ъаван вар, Бу фясилляр она йар. Язял – сонсуз, бу сяс вар,

Azana yoldu Azan!

Nурlу bir üzdü Азан, Мярщямят – сюздц Азан,

Бяндяйя эюздц Азан, Azana yoldu Azan!

Щяр кялмя бир айяди, Гайнагланан гайяди, Başlari Rəbbə əydi.

Azana yoldu Azan!

Ъансыз да an boylanır, О сясляdir ъанланыр… О щявясля nurlanır,

Azana yoldu Azan!

О сяся ишыгланыр, Эцняш, айла бойланыр, Йер щявясlя “фырланыр”

Azana yoldu Azan!

Уъадан уъалыгда, «Яр-Рящман»ы варлыгда. «Азан»ы дцнйалыгда, Azana yoldu Azan!

Сулиддин – Füruiddini

Язял–сон ислам дини Гардашды шия-сцнни Azana yoldu Azan!


71

Дцнйама чатдыm

Овуна-овуна мян йоьрулдумса, Шцкцр дярэащына, щаггыма чатдым. Исламла йасагда начар олдумса, Гялбимдя йашатдым, дцнйама чатдым.

Баш яйдим пцнщанда qəlbdə сахладым,

Səxavət göstərib Щатям анладым. Hər cilalandıqca qəlbdə nurladım,

Айя, hikmət гандым, дцнйама чатдым.

Гырылды зянъирляр азадлыг алдым, Танры мярщямятин абадлыг сандым, Сынады бяндясин сынаглыг даддым, Гялбимдя йашатдым, дцнйама чатдым. Габилдяn, Щабиля пислик var sandım,

Щардан эялди belə namərdlik andım.

İlk xəta хаиндя сябрсизлик qандым, Сябрими йашатдым, дцнйама чатдым. Цряк йумруг бойда варса дцнйады, Щяр чырпынтысı цнdü sözü Allahdı!

Qəlbiylə Məhəmməd Rəsullullahdı!

Бир варлыг йашадым, дцнйама чатдым.

Бир иши эюряндя тяфтиш ейлядим, Илащи йахшымы, писми ейлядим. Гялбимдя бир сяс вар исмин сюйлядим,

Бир щаггы йашатдым, дцнйама чатдым.


72

Qялбиндя кцдурят санмaz Фирудин, Nahaqqa bağlamaz heç vaxt ümidin.

Çeşmə tək süzülüb axıb duruldun,

Бир паклыг йашатдым дцнйама чатдым.

Йохмуш етибар

Тявяккцл вякалят сюзцн кюкцндя Аллащы юзцня дайаг етибар. Инсанын цмиди бу сюзц эцндя, Аллащдан юзэяйя йохмуш етибар! Тявяккцл иманын бирэя гайнаьы, Ряббиня тявяккцл мябуд оъаьы, Тявяккцл етдикъя кюнцл гонаьы, Аллащдан юзэяйя йохмуш етибар! Щяр инсан юзцня вякил сечир ки, Аллащ-тяаланы вякил билир ки, Аллаща тявяккцл вар эцвянир ки, Аллащдан юзэяйя йохмуш етибар! Аллаща тявяккцл дири. юлмязди, Щагсан щагг олдуьун ачыг сюнмязди, Йерин, эюйцн Rябbи гадир дюнмязди. Аллащдан юзэяйя йохмуш етибар! Аллаща сыьынан цмид бяс едяр, Аллащ буйурдуьун цмид йетиряр. Арзу истякляря кюнцл йетиряр, Аллащдан юзэяйя йохмуш етибар!


73

Щяр ким цз тутубса нацмид галмаз, Имансыз олан кяс тяшвишсиз олмаз. Ряббиндян юзэяйя ещтийаъ олмаз, Аллащдан юзэяйя йохмуш етибар! Аллаща иманын тявяккцл шярти, Етигадı олан кяс билмяз чятини,

Ряббиня бу иман хцсусиййяти, Аллащдан юзэяйя йохмуш етибар! Ряббиня етимад бир тявяккцлдян, Бир ямр эялди бюйцк Uъа гцввядян, Ибращим саь галды оддан атяшдян, Аллащдан юзэяйя йохмуш етибар! Илащи мящяббят-haqq, апаран йол,

Пейьямбярин йолу Rяббя чатан гол. Дцнйяви мящяббят bil, аздыран йол Аллащдан юзэяйя йохмуш етибар! Фирудин, тявяккцл ет ки, сян щагсан, Гялбиндя вар оду, aчыг-ашкарсан. Ряббиня етимад щяр ан дуйансан, Аллащдан юзэяйя йохмуш етибар!


74

Бу ибадятим

Эедим зийарятя, Кябяни эюрцм, “Qara daş” Adəmin izini görmək.

Nəfsin qarşısında qəlbdə sədd hörüm

Əzələ dönməkdir bu ibadətim!

Müqəddəs торпьы юпяр додаьым,

Айаг изляринi qucar гуъаьым. Гялбимтяк нуруну диляр оъаьым, Əzələ dönməkdir bu ibadətim!

Айаг тозларына нурланыб эяллям, Нуруна бойаныб аныб бялянням. Аллащы Мящяммяд Йа Яли дейям, Əzələ dönməkdir bu ibadətim!

Мяккя, Мядиняси, Кябяси эюзял, Нур алыр бяшяри, язяли эюзял. Нурланан эцняши, сабащы эюзял, Əzələ dönməkdir bu ibadətim!

Аллащ Рясулunun няфяси галыб...

Мюмüniн Рясула щявяси галыб... İnsanın qəlbində севэиси галыб, Əzələ dönməkdir bu ibadətim!

Тутурам оруъу гылdım намазы, О, эцня елчийям алам савабы. Сюзцмля мераъым гулам бал дады, Əzələ dönməkdir bu ibadətim!


75

Фирудин, гул олуб гуллуьундады, Аллащы Мящяммяд гялб додаьдады. Хейир-бярякятдя щагг дуадады, Əzələ dönməkdir bu ibadətim!

Щасы Мирсултан Аьа

Де, кимям, нячийям ъяддиня гурбан, Эюрмядим цзцнц баьышла мяни. Цзцрлц щесаб ет, гялбиня гурбан. Аллащ адамыйам баьландым сяня Бещишт зяввары Аьа! Щаъы Мирсултан Аьа! Шяряфли юмрцндц бизляря ибрят, Юлцмцнля вердин елляря шющрят. Axirət evinsə, sayılmaz qürbət,

Цзцндя нурлулуг гялбиня гурбан,

Бещишт зяввары Аьа! Щаъы Мирсултан Аьа!

Елляримиз динимиз бах бир олса да, Аллащ елчиляри чох пир олсада.

Уъалыг эюйлярдян нур бир олсада,

Цзцндя нурлулуг гялбиня гурбан. Бещишт зяввары Аьа! Щаъы Мирсултан Аьа!


76

Уйuдуьун торпаг бир мцгяддяслик, Щаггы таныдыгъа сирди язизлик. Ömür qazancındır bir əbədilik,

Цзцндя нурлулуг гялбиня гурбан.

Бещишт зяввары Аьа! Щаъы Мирсултан Аьа! Аллащын еля бир bəndəsisən ки, Сечди говушдурду истяйисян ки, Зям-зям суйу кими ичилясисян ки, Юлцмцн нурлулуг гялбиня гурбан! Бещишт зяввары Аьа! Щаъы Мирсултан Аьа! Сейид Байрам Аьа, Мискин Абдалы, Ешитмиш олардын Эюйчя мащалы. Онлар сян тяк елчи гялбиня гурбан. Бещишт зяввары Аьа! Щаъы Мирсултан Аьа! Пир оъаглар чохду йаддашда галан, «Маралэялян» оъаг адынан олан Щейиф чох оъаглар olubdu талан,

Щифз етсин бизляри, гялбиня гурбан. Бещишт зяввары Аьа! Щаъы Мирсултан Аьа!


77

Фирuдiндi, елчи пир гуллуьунда, Шяряфли бах будур юлмяк йолунда. Ъищад вятянин юлмяк уьрунда. Щифз етсин бизляри гялбиня гурбан! Бещишт зяввары Аьа! Щаъы Мирсултан Аьа!

Мир Мюvüм аьа!

Гурбан олдуьум ъяддиня, Ъяддин бизя йар олур кi. Вурьунам илгар ящдиня, Пянащым Мир Мювсцм Аьа! Сяъдядяйям сящяр-ахшам, Нурун гялблярдя йанар шам. Пярваняйям доланar шам, Вар шамым Мир Мювсцм Аьа! Ъяддин, пирин мераъымды, Инам, цмид бир адынды, Нурун сюнmяz бир таcımды. Илщамын Мир Мювсцм Аьа!


78

Салават чевир

Зцлмят йох олар, Ишыг дцрр сачар. Гаш, эюзя ял чяк, Салават чевир. Йер, эюй ъанланыр, Söz cilalanır

Сяъдя дя галыр, Салават чевир. Пак цзя чыхыр, Щагг дцзя чыхыр. Шейтанı yахыр, Салават чевир. Гялбиндя пцнщан, Йол азан инсан. Дцзялмир ъащан, Салават чевир. Вар щагнан олан, Щагсызы йалан, Щаггыны дуйан,

Салават чевир. Эюзлярини сил, Юз йерини бил, Сюз ачарын дил, Салават чевир.


79

Бир эцн

Булагларым щей аьлайын, Аьладыгъа сызламайын. Нядян мяни гынамайын Йетярик иншаллащ бир эцн, Неъя варсыз еля галын, Биръя олун кюнцл алын. Сыраланыб арха галын, Йетярик иншаллащ бир эцн, Зийарятинизя ел эялян, Шейтан гялбинизя эирян. Йох сизля данышыб эцлян, Йетярик иншаллащ бир эцн, Щяр дашында адым галыб, Йахшы ня вар дадым галыб. Билмяздим ки йадым галыб, Йетярик иншаллащ бир эцн, Ай Аллащым! Kюмяк олсан, Йахшылара эяряк олсан. Фирудиня йийя дурсан. Йетярик иншаллащ бир эцн,


80

Танрым

Даьлар башы гар олармыш, Аьыл башда вар олармыш. Ширинимся йар олармыш Шцкцр дярэащына, Танрым! Юмцр keçdim ениш-йохуш,

Сяндян башга кимсям йохмуш.

Namərdindən mərdi чохмуш, Шцкцр дярэащына, Танрым! Юмцр кечди, “щай” нейляди, Заман башга пай ейляди. Нащаггы щагга тай ейляди, Шцкцр дярэащына, Танрым!

Тяк варсан уъалыьында, Уъа йерим айаьында. Адямми щяр буъаьында, Шцкцр дярэащына, Танрым! Бу эюйлярдян эялян сясди Танрыма олан щявясди Мящяммяд Rəsulun кясди, Шцкцр дярэащына, Танрым!

Сюзя мераъ чох мцбаряк! Бу дцнйамыза эюз эяряк, Инсанлара бир щагг эяряк. Шцкцр дярэащына, Танрым!


81

Исламы мин dörd йцз йашда,

Мющцр алын таъы башда.

Peyğənbərlik гырх йашында,

Шцкцр дярэащына, Танрым!

Haqq ишидир Щяр кясля тявалла щагга йахынды, “Фüрuiддин” ондур тямял ахынды. “Усулиддин” бешди, мяад инамды, Haqqa üztutmağın özü haqq işidir.

Намазın, ямялин каш гябул олсун, Оруъunla, паклаш каш мягбул олсун. Щяъъя эет, зийарят ниййятин олсун, Йарадан буйуруб бу haqq ишидир. Мярдлик, мярданялик гялбин эцъцдцр, «Ол» сюз йараданын щаггын эцъцдцр. Ня варса гисмятин haqqın hökmüdür.

Фирудин щагqla ол, бу haqq ишидир.

Ислам динидир

Tək Аллащ gюйлярн йерин нурудур, Йаратды ъанлы онун гулудур. Билдийин о Uлу пак, дуб-дурудур, Цзцндя нур олан Ислам динидир. Кимин цзцндя нур, гялбиндя олан, Ичиндя бир чыраг тахчада дуран… Парлаг бир улдузду гяндилдя дуран… Гайяси нур олан, Ислам динидир.


82

Əmisi oğlu Abduləzim müəllimilə

1975


83

Çырагdı ня шяргдя, ня гярбдя олан, Мцбаряк бир зейтун аьаъы олан… Нур цстя нурду эюй аьаъы олан, Цзцндя нур олан, Ислам динидир.

Щяр тахчада чыраг йаныр ябяди, Сящяри ахшамы аныр ябяди. Илащи мящяббят чатыр ябяди, Цзцндя нур олан, Ислам динидир.

Каинат йарадан она нур верян, Йер, эюй ящлиня щагг йол эюстярян. Халидир Məhəmməd, Əli эюндярян, Цзцндя нур олан, Ислам динидир.

Вящданиййят данан Гураны йалан, Цряйи йанмырса ширк шцбщя олан, Щесаб едян кафир вар ъяза тапан. Цзцндя нур олан, Ислам динидир.

Йцз ийирми дюрд мин елчи пейьямбяр, Сяъдясиндя гулду Фирудин Гямбяр, Вар ол чийинлярдя йазан мялякляр, Цзцндя нур олан, Ислам динидир.

Илащи

Йолла бизи даьлара, Qайтар ötən чаьлара. Xəzan düşmüş баьлара, Yurda гайтар, Илащи!

Даьында чобан олум, Дцзцндя ушаг олум. Гоъалсам da qul олум, Гайтар, гайтар, Илащи!


84

Nisgillər, ayrılıqlar,

Səmada şimşək olar.

Ruhum yurdu soraqlar...

Yurda qaytar İlahi!

Ъан щясрят галды, нейним?

Рущ гяриб варды, нейним?

Ниэаран йарды нейним....

Йурдa гайтар, Илащи!

Дайаг

Вар Рясулум, щагга дайаг, Haqdan gələn bir nur, çıraq.

İbadəti haq yol sanaq,

Haqdan gələn haqqa dayaq.

Дцнйаdа йох икян щяля, Bəlliydi «Тюврат»даn беля… Ayə, surə gəldi dilə...

Haqdan gələn haqqa dayaq.

Йараданын йер цзцня, Бяхшейишди даь-дцзцня. Нур эцняш, ай цз-эюзцня... Haqdan gələn haqda dayaq

Дцнйа вериб, haqqı биляк, Йцз юлчсяк дя бирdi бичяк. Севинъ дярдля, гям бир кечяк, Haqdan gələn haqqa дайаг.


85

Щагга йол чяк

Йарадан бяллидир. Гaша эюзя ял чяк. Чякдикъя тязялянир, Баъар щагга йол чяк! “Айдан ары” йолу, Ол кi, судан дуру. Намазын дцстуру:

Баъар щагга йол чяк! Танры сяндян дюнмяз, Ичиндяки сюнмяз. Юлсяк дя рущ юлмяз...

Баъар щагга йол чяк! Сюз-дярэаща мераъ, Tox bədəndə ruh ac,

Yaradana мющтаъ, Баъар щагга йол чяк!

Seyid Bayram ocağında

Gündə-səhər, axşamlarda,

Maral gələr sağılar da.

Dincin alıb hey baxarda,

Seyid Bayram ocağında!

Bu sevgiylə bu bir sınaq,

Daş, torpağı yalıyaraq.

Üz tutardı buda bir haqq



86

Çox yozum var nə deyirdi,

Görənlərə bir seyriydi.

Möcüzə, sirr bir pirydi,


Şorçalardı, Daşkənd yurdu,

Göyçə mahal bir bənd ordu.

Pənah yeri hər kəs sordu,


Türbəsi var səma kimi,

Quşlar gələr qonaq kimi.

Süzər göldə sona kimi,


Firudinə təsəlliydi,

Dərd bəlanın bir həlliydi.

Şəfa tapar sevgisiydi,


Var

Dərd çəkən ürəkdi, yaş gözdən axar,

Cavan, qoca bəlli, yaş gözdən baxar.

Ağıl yaşda deyil, yaş üzdən baxar,

Ağıl başda olar, öz dünyası var.

Demə ki, dünyanın mənəm Fironu,

Neçə pəhləvanı, neçə yurdunu.

Qərq etdi dəryada, neçə ordunu,

Musa əldə əsa, öz mənası var.


87

Yüz iyirmi dörd min nəbi əzəldir!

Ondan üç yüz on üçü elçi mürsəldir.

“La ilahə illəllah” müvəssəldir,

Allah-Təalada bu, sirr, ətası var.

Cəbrayılın yeməyi- “Sübhanəmdih”!

İçmək təhlil- “la ilahə illallah”!

“Sədəq əllahül əliyyül əziym”lə

Bizlərə anılan öz duası var.

Cənnətdən çıxanda babamız Adəm,

Götürdü üç şeyi... biliniz müdam.

Əsa, möhür, iki yarpağı Adəm,

Dünyadan bir şeymi aparası var?

Allah-Təalaya-həmd var sınaqılım,

“Kəlmeyi-şəhadət”-islam sorağım.

Namazın mübahi, ön dəstəmazım,

Başlamazdan əvvəl, öz dünyası var.

İbadət ondursa hər biri halal!

Harama sən vermə, nə badə macal.

“Əşhədü ən la ilahə illəllah”!

Xudam ki bağışlar öz ətası var.

Firudin, imdada, Tanrımdı yetər,

Xudam sübhənallah “təkbir”di, yetər,

“Bismillah - əliyyül əziym”lə bitir,

Adəm övladına öz butası var.


88

Xudam verib pay

Şair-publisist Tapdıq Əlibəylinin “ Söz

dərgahına merac” kitabının işıq üzü

görməsi münasibətiylə

Şükür dərgahına, yaratdı səni,

İlk iki övladın: Röyal, Xəyal-pay.

Söz dərgahı - “merac” oyatdı səni,

Sözə meracını xudam verib pay.

Meracın nə nurlu, yolun müqəddəs,

Əli, Həzrət Abbas qolu müqəddəs,

Haqqa yetən sevgin- “Oldu müqəddəs”,


Göylərin yerlərdə nuru azanla,

Dünya təzələnir avazlı yazla.

Sözlər ilmələndi sazla, ozanla,


Sözün meracında qazan dürr sözü,

“Tək dam” şəlaləsi gözəllik gözü,

Oldu “doqquz övlad”, seçmədi özü


Var olsun bu Odlar yurdu, oğullar,

Tomris analardı boz qurd doğanlar,

Ulu babamızdı ərən oğullar,-


Tapdıq Əlibəyli, qələmin iti,

Meraca çəkibdi sözün qüdrəti.

Sənin böyük sevgin- el məhəbbəti,



89

Firidun Qəmbərəm, var arzu, dilək,

Çin olsun arzular, yaşayaq-görək...

Qismət, yük çiyində daşıyaq gərək...


Ана вятян!

Алдын мяни гуъаьына, Кюрпян икян оъаьына. Сыьынмышдым гуъаьына, Унутмарам Ана вятян!

Бу щясряти мян боьаъам, Бу гисасы мян алаъам. Yenə сянinlə галаcam, Сябрлийям, Ана вятян!

Фирудиням, ящли-щалам, Вар сябрим ки, йашыйырам. Вятян варса, мян дя варам, Сянинляйям, Ана вятян!

Йалгызам

Сюзцм даьлар ашды, Йухум тамам гачды... Санки аьлым чашды... Булагда йалгызам, Яйилдим su ичям, Овуъла бир юлчям, Гуртум дойа «биллям»? Дойумда йалгызам ...


90

Йуху…булагдайам, Хяйал…узагдайам. Рущла…бир ъандайам Тяк ъанда йалгызам.

Ичимдя мярщямят, Чюлцмдя хяйанят. Эюрмцрям дяйанят, Бяхтимдя йалгызам. Йухулар алдатмыр, Səbəbsiz ойатмыр. Гайсаьы ганатмыр, Щяр ъанда йалгызам. Кими дя лязятли, Ким дя язиййятли. Чох гядир гиймятли, Qiymətdə йалгызам.

Фирудиням тякям, Дярди гями чякям. Цмид севинъ якям, Хышында йалгызам.


91

Цряк истяйи

Кядярим севинъим саьым солумду, Црякдя бирляşib vuran голумду, Бялкя ики сащил юмр йолумду, Севэисиз чятинмиш цряк истяйи, Вятянсиз йетиммиш цряк истяйи. Даьларым юйрятмиш дялиганлыьы, Инсана həm доста истиганлыьы. Йох, рява билмяди щеч йалтаглыьы Сащилсиз чятинмиш цряк истяйи, Вятянсиз йетиммиш цряк истяйи. Щяр булаг башында хяйала далдым, Дурналар ютüшды эцмана галдым.

Эцнц – эцня гатыб сабаща галдым,

Сабащсыз чятинмиш цряк истяйи, Вятянсиз йетиммиш цряк истяйи. Гялбимин атяши гору даьдаймыш, Сяринлик даь башы «дян-дян» гардаймыш. Демя юмрцн севинъ чями йардаймыш, Вятянсиз чятинмиш цряк истяйи, Вятянсиз йетиммиш цряк истяйи. Фирудин, вятяни йада вермярям, Заманды ютяри – бада вермярям. Даьылса да юзэя ада вермярям...

Вятянсиз чятинмиш цряк истяйи, Вятянсиз йетиммиш цряк истяйи.


92

Щеч вахт

“Бяхт эятирмир” демяк олар, «Бяхтим гара» демя щеч вахт. Чох шейдян цз кечмяк олар, Йох, нашцкцр олма щеч вахт! Инсанды щяр иши яйян, Чохду беля гялбя дяйян. Алма эюзял, армуд бяйян, Йох, нашцкцр олма щеч вахт. Эюзяллик он-доггузу дон, Гялбиндя ня чопурса йон. Цряйиня йатырса дон, Йох, нашцкцр олма щеч вахт.

Щагга эцвян щагнан олку, Вахта эцвян ъаннан олку. Юмцр кечян шаннан олку. Йох, нашцкцр олма щеч вахт. Var hələ щяр иши яйян, Накишиди şər иш эюрян. Газанъы ня – юлся билян,

Йох, нашцкцр олма щеч вахт!


93

Ящсяня дяйяр Онсуз да юляъям няyя лазымам, Шерим йашадaр щяр шейя дяйяр. Эяляндя эятирдим няся апарам?… Галан сюз, əməldi ящсяня дяйяр. Сюздц гялбляря йол, йаддашда галан, Сюзля дашы тапыб даш да йазылан. Щяр кясин ады вар, башдашда йазылан Олан сюз, əməldi ящсяня дяйяр. Сянятин вурьуну щяр кяс оларса, Даш, аьаъ дямирми няся йонарса. Ъансыз икян ъанлы kəs “йарадарса”, Буда сюз əməldi ящсяня дяйяр.

Ащ, дедим gярдишя zamana бахдым, Ötən эцнлярimə səfərə çıхдым. Щясрятдян говрулуб шимшякdяк чахдым, Дюзцм сюз, əməldi ящсяня дяйяр.

Cilananan сюздц тцкянмир нядян, Ишлянян сюздц кющнялмир нядян? Haqq olan nahaqda сюйкянмир нядян, Yaxşı söz, əməldi ящсяня дяйяр.

Севэи мящяббятdir ilk няфяс мяня, Бешикдян гябримя бир щявяс мяня. Хялвяти гялбимдя sehrli сяс мяня, Ашкар сюз, əməldi ящсяня дяйяр.


94

Севэи верир ятир, щяр тяравяти, Одур юмря гида, щяр зяманяти.

Вцсалсызda йохмуш ешг дяйаняти,

Олан söz, əməldi ящсяня дяйяр. Севинъя инандым, шадландым süzдцм, Дярд гямим йандырды qəlbimi цздцм. Мящяббят ешгиня галандым дюздцм. Yaxşı сюз, əməldi ящсяня дяйяр. Фирудиням, севдим щагдан севилдим,

Гисмятим нядирся, йардан севилдим.

Йарадана севэим вердин севилдим,

«Ол» сюздц əməldi ящсяня дяйяр.

Дцзнян олуб

Азым чохум няйим варса, Щюрмят иззят сюзнян олуб. Баьланмышам тямиз ада, Щагг саламым дцзнян олуб. Йол эетмишям йахын, узаг, Доста достам isti гуъаг. Дост оъаьы пирим – оъаг, Баьланмышам дцзнян олуб. Юмцр няди ону билдим, Əzəl, sonu xuşu билдим. Йашамаьын йолун билдим, Баьланмышам дцзнян олуб.


95

Вар-дювлятли чох эюрмцшям, Чох сарайлар йох эюрмцшям. Kasıbları тох эюрмцшям, Баьланмышам дцзнян олуб. Гялбимя нур сачан Танры, Мяни мянсиз дуйан Танры. Щяр эюзяллийи гуран Танры, Баьланмышам дцзнян олуб. Йахшы ня вар, щаггы тапым, Нащаг варsa, эяряк атым. Инсанлыьа бялкя чатым, Баьланмышам дцзнян олуб.

Нуру сюзц сяндян алdым, Dərdimlə sənə tapındım

Мераъына бялкя чатым, Баьланмышам дцзнян олуб. Заман-заман чалхаландым, Ел-обама архаландым, Танры нуру вар галандым Баьланмышам дцзнян олуб. Фирудиням тявякцлдя Йох, щикмятин зиддиндя, Gюйдян, eняси - зящмятдя! Баьланмышам дцзнян олуб.


96

Öz adımla olmalıyam

Дярдим мяни йандырыр, Гямим мяни гандырыр. Севинъимди щяр ганад Тяк о ганадландырыр. Йанмалы-ганмалы Ганадланмалыйам Йахшылы-йаманлы Тез анламалыйам Йохса чятин тцстцм олсун Йохса чятин алов олсун Йохса чятин kюзцм олсун. Оъаг-оъаг олмалыйам. Ъанлы-ъансыз бир юмцр вар. Йох, щачанса бир дюнцм вар. Даш-даш цстя бир амал вар Гурмушамса гурмалыйам.

Гейрят йохса, вятян чятин – Бешдян бири гынамалыйам. Гядр гиймят сюзя вердим, Эюз тохлуьу эюзя вердим. Щалаллыьы тяря вердим Щалалымла гурмалыйам. Фирудиням, yanmalıyam,

Юз адымла олмалыйам.

Йаранмышыг yetək беля, Торпаг лазым bitək беля. Зяфяр чалаг эяряк беля. Дюрд фясилли ğöзля бахар.


97

Дцнйа юзц ня эюзялди, «Ол» сюзцylə düzənəndi.

Фирудиня о тязяди, Дюрд фясилли göзля бахар.

Bəlkə, ovunam

Инсаф ейля, барыш, щясрят чякирям,

Барыш, баьышла кы бялкя, йашыйам, Йохса чятин шумум дярд-гям якирям, Elin sevincinə bəlkə, ovunam.

Гямимди дярдимя йаванлыг кими, Севинъди йаь-баллы гонаглыг кими, Эялиб кечяндими бир анлыг кими... Elin sevincinə bəlkə, ovunam.

Даьларым чян, думан щясрятми цзя, Булаглар эюз йашлы эюз сцзя-сцзя. Бу щясрят щачанса эцл цзя-цзя… Elin sevincinə bəlkə, ovunam.

Ейлядим юмрцмц тамам, йа-йары, Xəyallarda дадым вятяни бары... Бир эцн кючдцм, буймуш оланы, вары... Elin sevincinə bəlkə, ovunam.


98

Вятянсиз доландым, эяздим кюнцлсцз, Онсуз кечмяди ан, дюздцм чох цнсцз. Инанмырам дярди цзцм sevincsiz

Elin sevincinə bəlkə, ovunam.

Санки солуб баьым йаз гяриб, гяриб, Булаглар, чайларым ах гяриб, гяриб. Щясрят сюзц сяпир дуз гяриб-гяриб. Elin sevincinə bəlkə, ovunam.

Фиридун Salehə гыйма аманды, Эялян нясилляря йазма аманды. Мяндя ки, дюзцмя бахма аманды, Elin sevincinə bəlkə, ovunam.

1995-ъи ил.

Гярибям – гяриб

Мяним дярдим кими дярд олмаз, Allah, Мян бурда гярибям, йурд орда гяриб…

Елдар Исмайыл

Даьларым дцшдцкъя йада ащ чякдим, Дярдимин сясинəн qəribəm, qərib.

Кцсдцм заманадан щагга ащ чякдим Нащаггын цзцндян гярибям, гяриб.

Шещиня бяляниб сцзцлцб бахам, Динъликдян ясняйиб цзцлцб бахам. Мещиндян xoş ясиб гуруйуб бахам, Нащаггын цзцндян гярибям, гяриб.


99

Булаьындан ичдим доймадым nədən?

Бир ащ чякиб sənдян де бахдым эендян. Буланмаз дярдимя йох йандым дярддян. Нащаггын цзцндян гярибям, гяриб. Нечя бащарым йай, гыш кими кечди, Юмрцм каман охда бош кими кечди? Гынында пас атмыш гылынътяк щечди, Нащаггын цзцндян гярибям, гяриб. Олсайды чямяним ачарды эцлляр, Галыб баьлы кими начарды дилляр?

Дурна гатарытяк гайдарды елляр, Нащаггын цзцндян гярибям, гяриб.

Яр доьулан ярян вятян горусун, Одлу цряйиндя вятян овунсун. Халгыны йашадан вятян горунсун, Нащаггын цзцндян гярибям, гяриб. Фирудин Гямбяр кюкс ютцрдц беля - Гынады щясряти, - юмцрдц беля… Тясялли йухулар эюрмцрдц беля… Нащаггын цзцндян гярибям, гяриб.


100

Гоъалмам

Дярд цстя qəm эялди гядрин билмядик, Ютдц айлар илляр нядян гоъаллам? Баьышла дярдини бюля билмядик, Чякдим сяндян дярди, - вятян гоъаллам… Дцнйа ойунъагмыш эцлдцм-аьладым,

Тяк Yараданыма севэи сахладым. Йахшы инсанлара белки баьладым, Вятян сяся щясрят дярддян гоъаллам… Даьларым дашларым дюзяr щяр дярдя, Щагга тапынанды эцдян щяр бяндя. Галмазды ещтийаъ биръя сярщяддя, Няфясиnя щясрят, - сярдян гоъаллам… Аллащ бяндяляри haqqı дуйсалар, Танры буйурдуьу haqqı sorsalar.

İşdə ядаляти бир горусалар. Силиняр щяр щясрят, ясря гоъаллам… Танры ясирэямяз юз кюлэясини, Йарадан йарадыб юз бяндясини. Фирудин, вятянсиз сюз кялмясини, Вятянля бу сющбят бится гоъалмам.


101

Йаралыйам

O sащилин гонаьыйам,

Даьларымдан айры дцшян. О даьларын булаьыйам, “Хязяр” сорма щаралыйам. Сян доьмамсан сорушмазсан, Бизсиз чятин овуnмазсан. Йад гялбляря овушмазсан, Mən ki, səndən yaralıyam.

Сян наращат замандасан, Одлар йурду гуъагдасан. Гара гызыл оъагдаnсан Де, нядян мян йаралыйам. Сярвятин бол кюнцлдц тох, Бир цзцндя юзэя цзцн йох. Гарабаьым, Зянэязур йох,

Сяндян Эюйчям йаралыйам. “Хязяр” сяндя лювбяр салдым, Щяляликми сяннян галдым. Фирудиням гяддим яйдим. Тяк вятяннян йаралыйам.


102

Oğlu Babək, qızı Gülcanə və

nəvəsi balaca Aynur

Qardaşı oğlu Maksim Saleh oğlu


103

А гардаш

Ölцмц хош “гаршылайан” şair dostum-йазда

юляъяйини сюйляйяркян беля йоздум:

Йазда «юлмя», а гардаш! Йазда ня вар ойаныр. Ойанмада юлцм йох, Шаир юлмцр, а гардаш!

Эюзля эялиб кечсин йай, Bu da Аллащ верян пай. Пайыз гышы щяля сай, Шаир юлмцр а гардаш.

Бащар эюзял, эялир бах, Дуйан инсан бир чай ах. Ярийир гар, чаьла бах, Шаир юлмцр а гардаш.

Щяр юмцрдя нечя йаз, Йай, пайызы гышы наз, Шаир юмрц беля йаз. Шаир юлмцр, а гардаш!

Юмрцндя йцз йазын вар, Йазылмыш эцн йазын вар. Йай, пайызын гышын вар. Шаир юлмцр, а гардаш!

Фирудиням билмирям, Аьлайырам эцлцрям. Qəbirsizəm– юлмцрям, Шаир юлмцр, а гардаш!


104

Тявяккцл ет сян

Даь сыра даьа бянд олар, Баьлар баьбана бянд олар. Даь оьлу даьа бянд олар, Аллаща тявяккцл ет сян!

Дост ахтар достун дцзцн тап, Йцздян милйондан бирин тап. Аллаща тягваlısın тап, Аллаща тявяккцл ет сян!

Юз эцъцнля щеч юйцнмя, Бир иши эюрдцн севинмя. Нацмид олма дейинмя, Аллаща тявяккцл ет сян! Иззят, ъялалы бюйцклцк, Щакимиййяти «Oл» сюзлцк. Олма нябадя дюнцклцк, Аллаща тявяккцл ет сян! Фирудиням вар субутум, Варлыг алямя мябудум. Щакимдир, щакимим одур, Аллаща тявяккцл ет сян!


105

Кимидир

Севинъя ня вар, гям-аьлайыр мяни, Щясрятим кюврялдир, гынайыр мяни. Səsim гямя баьлы анлaйыр мяни, Чох севинъим ширин аьы кимидир. Щяр гуру одуна дярд-гямим бянзяр, Севинъим йаш одун, шялями бязяр. Гуруйа йанар йаш алямди безяр. Севинъсиз баьбанын баьы кимидир. Sözümün мисрамın гямдян майасы, Дярдim пярдя-пярдя пясдя чаласы. Аьры даьы гядяр аьры сядасы, Тябризим, Иряван даьы кимидир. Даьларым эюз даьы, даь чякир эюзя, Talan йурд yerlərim qəm əkiz sözə. Эюрян гяриб рущлар ня дейир бизя? Вятян, вятяндаша – аьы кимидир. Эюйчя, Зянэязурум эюр кимя галды, Гарабаьдан йохму хябяр sir галды. Аъы хатиря üstəlik xal saldı,

Эюрдцк нанкор гоншу йаьы кимидир.


106

Эюйərir

Havam ayrılığın havasındadır,

Nisgili nəğmələr həvəsindədir.

Кюнцл гяриб вятян севдасындады, Гяриблик гялбимя дцшцб эюйярир. Хатримда даьларда о дан йериди, Üfüqdə шяфягин эцняш сещриди. Зирвядян бойланан шяфяг селиди. Qəriblik qəlbimə düşüb göyərir.

Щясрят гоймур бахам toxunur toru,

Заман еля эялиб буланыр, - дуру. Санки «Исрафилин чалыныр суру»,

Qəriblik qəlbimə düşür göyərir.

Бу ня? – бяладымы даьлар йарамы, Чохму инъидяъяк баьлы йарамы?

Юмцрдян сай алдыm аьлы- гаралы, Qəriblik qəlbimə düşür göyərir.

Юмцр цстя юмцр эюзляр йашарар, Щагсызлыьа дюзмяз елляр аьлайар. Щагга бел баьлайыб дашлар йаьдырар, Qəriblik qəlbimə düşür göyərir.


107

Щямдярд тябият

Цзцмдя эюз йашы сел эиля-эиля, Салхым цзцмцндя... шещ эиля-эиля. Дцшцркц йарпагдан шещ эиля-эиля,

Дярд инсанда ъямди, щямдярд тябият. Дярддян гопуб эялян эюзцн йашыны, Бялли дады, чох да дадма дадыны. Щяр эялян кечяъяк анма йашыны, Бахмыр там йа кямди щямдярд тябият. Язялин торпагды чякир гойнуна, Щяр ъцр битки сяпир якир гойнуна.

Сону да торпагды бичир бойуна,

Кющлян ат тяк сямди щямдярд тябият. Йахшымы йаманмы йерини верир, Ъяннятми,-ъящянням бирини верир. Ня йахшы инсана сиррини вермир, Дюрд фясли- ил ъямди, щямдярд тябият. Йазыны севдим бащарым кими, Йайында исиндим пайызым кими. Йыьдым ещтийаты şярт гшым кими, Фирудинля бирди щямдярд тябият.


108

Данмады

Мярд намярдя бахды, Бахыш нифрят чахды. Мярд одланыб йахды... Хиласкар галмады. Ганмады, чох дедим Данмады йох, деди. Анмады, йох деди. Аьыл дар данмады. Yaradana шцкцр, Xislətimizdə hürr,

Щагсызлыг бел бцкцр, Гозбел ар ганмады. Йахшы-йахшы эязяр, Yaman yaman düzər.

Шейтан ümid üzər, Dərgah şər данмады.


109

Олмаз

Adını şöhrətə йетирмяк олар, Sərvət, mal-dövləti итирмяк олар. Севэийля щяр шейи севдирмяк олар, Торпагсыз аьаъы битирмяк олмаз. Дцз йолlar əyilsə щаг da nazilər, Гуйулар газырлар нащагг дцзцрляр. Haqq qalıb bir yanda, nahaqq çözüllər,

Эюйчя, Зянэязуру итирмяк олмаз, Щяля галаг-галаг дярдимиз галыр, Гарабаь дярди вар, сябримиз галыр!... Neçə yurd yerində гябримиз галыр, Гарабаь, Шушаны итирмяк олмаз. Даьлары da , дцзляри də бизсиз гярибсяр, Булаглар щей аьлар кюнцлsə küsər...

Bənövşə timsallı, boynu bükülər,

Даьлар, йайлаглары итирмяк олмаз. Бичаря Фирудин, итян юзцмям, Бирдя гайыданам битян юзцмям... Вятяндя вятянсиз ötən юзцмям,

Доьма Шоръаları, итирмяк олмаз.


110

Эятирмир

Талещ, гисмят белями, Эятирмяся йетирмир. Ща чалышсан ща вуруш, Касыбынкы эятирмир, Ял атырам дашына, Бахырам эюз йашына. Дашлашан баш дашына, Йахшынынкы эятирмир.

Шейтан олуб эюрцнмцр, Сюйцлсядя дюйцлмцр. Щагг ядалят эюрцнмцр, Щеч щаггынкы эятирмир. Тамащкы вар мямурда, Чох хата вар бу йурда. Гуйруг булар боз гурда, Боз гурдунку эятирмир. Нащагг олан таъ алыр, Ким кимдянся баъ алыр. Вятяндашы аъ галыр, Фирудиндя эятирмир.


111

Галасы

Севинъин щавасы, Аз йа чох ойнатды. Лап тутду щей атды, Буму ъям галасы. Эцлмядим щеч дя чох, Динмядим йersiz йох. Сынмадым щеч дя йох. Буму ъям галасы. Аьладым щюнkцрля, Гялбим min bir dərdlə Барышдым бир сябрля, Буму ъям галасы. Йох дцнйа инъиси, Юмцрмцш илэиси. Илащи севэиси, Буму ъям галасы. Илащи мящяббят, Bu məqam ibadət

Sonundu ахирят, Буду ъям галасы.

Сян бизя кюмяксян, Илмяля – дцзянсян. Гялблярдя эяряксян,

Буdu ъям галасы.


112

Фирудин язялди, Düzəni gözəldi.

Bu saleh ямялди, Буму ъям галасы.

Дирилдяъяк

Заман щяр ан йанаъагды, Лазым эялся оваъагды. Мяни дуйан дуйаъагды… Варса ганмаз юлдцряъяк, Олса ганан дирилдяъяк. Щяйат беля юмцр буду, Пак щалаллыг юмцр гурду. Тябияти йаьыш йуду, Варса ганмаз юлдцряъяк, Олса ганан дирилдяъяк. Инсанлар вар ъцрбя-ъцрдцр, Дяли Араз, сакит Кцрдц. «Аьры даь»а чатан цндц, Варса ганмаз юлдцряъяк, Олса ганан дирилдяъяк.

“Хейирим” вар “шярим” йохду, Вятянсизям дярдим чохду. Дюзян олдум, сябрим чохду. Варса ганмаз юлдцряъяк, Олса ганан дирилдяъяк.


113

Дцнйамызды

Тябиятi ъилвялянир, Fəsil-fəsil илмялянир. Xəbirlənir hey ələnir,

Тязялянян дцнйамызды.

Sanki ъанлы ал-ялванды, Zамын юзцтяк дуйанды. Дайаз, дярин бурульанды, Sehirlənən дцнйамызды. Сямасы пак, тямиз эюзял, Нурдан олуб сирди язял. Цстцndədi кюлэя язял, Кюлэялянян дцнйамызды. Бизя узаг ял чатмазды, Хяйал аьыл анламазды. Мин бир сирли данылмазды, Чох бялянян дцнйамызды. Булуд, думан, чяни пярдя, Havalanar pərdə-pərdə.

Gah xeyirə gah da şərə,

Qucaq açan дцнйамыздı.

Цмманында дцзцлцшя бах, Дцзцмдяки эюрцшя бах. Дярк етдикъя бир ишя бах, Зярэярлянян дцнйамызды.


114

Йарадана мин шцкцрляр, Эюйлярдян нур тюкцляр. Vədəsində dan sökülər

Дцз дцзцлян дцнйамызды.

Аьлайыр Щяря юз дярдини чякир сян демя, Дцнйанын юзцнə дцнйа аьлайыр. Севинъ якян дярд-гям бичир сян демя, Bulanıq dövranda заман аьлайыр.

Дювран бяд эялибди, ар-намус итир, Долу сцнбцл дянсиз, нядянся bитир. Gülüstan yerində kol-qanqal bitir,

Бу эцндян сабаща эцман аьлайыр.

Алданма вязифя шющрятя, шана, Dövran zəhər qatar bir gün aşına,

Yaxşın da pisində çıxar qarşına.

Фирудин dünyanı ганан аьлайыр, Вятянсиз вятянi дуйан аьлайыр.


115

Laylalı dünyam

Анам, хястяlənib йатагда йатыр, Kədərim köksündə bir tonqal çatır. Xatirə toranı başımı qatır... Ümidim işarır, saglamdı anam, Sağalacaq anam-laylalı dünyam. Дедим хястялянмя, хястя мян олум, Ətirli çiçəksən, solma, мян sолум. Xəyalən uzanır Göyçəyə yolum, Ümidim işarır saglamdı anam, Sağalacaq anam- laylalı dünyam.

Yenə qulağımda çaldığın лайлан, Ana ucalığın bir qeyrət галан. Amalın, məsləkin мярщямят олан,

Ümidim işarır, saglamdı anam, Sağalacaq anam – laylalı dünyam Щяр gəlib, кючяня вар аьры-аъы, Аналар кючмяся вармы ялаъы? İxtiyar sahibi haqdır əlacı. Ümidim işarır, saglamdı aram, Sağalacaq anam-laylalı dünyam. Щяр acı эюз йашым bir анамлады, Бурда дойумлуг йох, ондан дамлады. Фирудин чох эюрдц dözüm qalmadı, Ümidim işarir, saglamdı anam, Sağalacaq anam-laylalı dünyam.


116

Buланды дцнйа

Адями салсаг кы бир азда йада, Торпагда дурулан битян щяр шей, Торпгдан йаранды эялди дцнйайа, Инсан дурулмады буланды дцнйа. Булаг гайнадыгъа эюздя дурулуr, Yaş üstə yaş gəlir əhval sorulur.

Ömür xırmanını zaman sovurur,

Инсан дурулмады bulandı дцнйа. Тарих дярс версядя ибрят олмады, Нащагга эюз йумду щагга чатмады. «Мин дюрд йцз» саваша мящял гоймады Инсан дурулмады галанды дцнйа. Адямlə Həvvadan başladı bəşər,

Qabilin nəfsindən ayaq açdı şər.

Dünyaya gəlsədə neçə elçilər,

Nadanlar əliylə таланды дцнйа. Дярк едян дурулду… щаггın quludu,

Йцз ийирми дюрд мин haqq yolçusudu. Haqq sözə üz tutdum, sinəm doludu,

Фирудин щагнан ол, оланды дцнйа.


117

Сечяннян олуб

Dost dar gündə bilinər, süfrə

başında düşmən də dost görünər.

Дцнйада дост щагда дейилиб чох сюз, Dostluq tər olanda, bilinən olub.

Дяйишян замана бахса да чох эюз, Хялбирдян ялякдян ялянян олуб. Йарадан йазыбды, тале гисмятi, Sənin hörmətindi dostun hörməti.

Unutma heç zaman bu həqiqəti,

Ясил дост дост цчцн гисмятдян олуб.

Достун доста варса црякдя йери, Dar gündə Əlinin kürəkdə yeri.

Gərək ortaq olsun xeyiri-şəri,

Нясилдян, нясiлə бялянян олуб.

Достлуьун вурьусу црякlərdədir, Nəğməsi дуйьуlу diləklərdədir.

Dost sözü bölünməz hecası təkdir,

Sevinci, kədəri bölünən olub.

Фирудиням, yanar qəlbə od verdim,

Гыьылъым сачдыгъа оддан од вердиm. Sözün şirəsilə sözə dad verdim,

Достa црякdə yer-bölünən olub.


118

Vətən dərdi

Йахшы, ня пис сола билмяз, Арзуsüz qəlb ола билмяз. Ъан вятянсиз qaла билмяз, Dərdlə dərdi – Vətən dərdi

Танры вериб рузусуну, Qovuşdurur – arzusunu. Вятянляди щяр йухусу, Dərdlə dərdi – Vətən dərdi

Вары-пулу ашыб-дашыр, Эюзц доймур hey daraşır...

Başı sərvətə qarışır,

Bilməz dərdi – Vətən dərdidi.

Фирудиням вятян bölük, Sözümə olmadım dönük...

Bir gün Göyçəmizə dönnük,

Bir misgildir Vətən dərdi.


119

Йахшы

Бу дцнйа bir яйлянъя, Вары олан яйлянир. Kasıbı дярд-гямдяди, Эеъя-эцндцз ялляшир.

Вар дювлятли чох надан, Юзцня сипяр билир. Баш гатмагда Yарадан, Яйлянъян битян билир.

Оруъ тутуб намаз гыл, Хцмс, зякат версян йахшы. Оху «Гуран» сяъдя гыл, Şцкцрляр десян йахшы.

Юмрцнц вермя бада, Щяр эцнцн бир гызылды, Хырдалама ня бадя, Вар-дювлятин аьылды.

Фирудини дцз оху, Kəsərlidir söz оху. Arifsən эюздян оху, Naşı олмасан йахшы.

Ялянир

Щяр сяни эюряндя еля билирдим, Дцнйада ня вар щяр шей тязялянир. Севэи мящяббяти беля билирдим, Йахшы йаман олан щяр шей ялянир.


120

Хялбирин ялякдя саф-чцрцк олур, Кюрпялик эянъликдя чох дцрцст олур. Ahilliq incəldir, ürək süst edir.

Hakim-zaman олан щяр шей ялянир. Фирудиням щяля еркян яляндим, Бялякдян чыхan дярд гям бяляндим. Даьлар ясирликдя гям шяляləдим,

Üzümə gözümə həsrət ялянир.

Олуб

Дярдим щяр дярдимя баьлы, Гямим кимля гардаш олуб?...

Юмцрдц аьлы-гаралы, Яйнимдя ki нимдаш олуб. Кющня dейим сюз ахтаррам, Севян цряк, эюз ахтаррам, Гялб чешмяkдя дцз ахтаррам, Düz ilqara йолдаш олуб. Xəzan olmuş аьы галыб, Даьларымın даьы галыб. Хоъалымдан аьы галыб, Yolum daha savaş олуб... Эялмяйин эедиши fаьыр, Цздя дярд гям эюздян йаьыр. Силкялянир бяндян фаьыр, Сярт атылан бир даш олуб.


121

Фирудин, даьда гара бах, Yurda gedən yollara bax.

Дярд-гями гыйма йара, бах!... Kədər sənə сирдаш олуб.

Söz tцкянмир

Дцнйа фани юмцр кечир, Гоъалыг да ъаван сечир. Кюкс ютцрцр ютцб кечир, Ща тялясир юзц билмир. Ъаванлыьын гядрин билмир, Гядир гиймят щяддин билмир. Гоъалмайыб фяргин билмир, Йаьан лейсан юзц силмир. Тяяссцфлянир гоъалмаьа, Хош хатиря йашамаьа. Гайытса ъаван олмаьа, Даща йох цз, юзц динмир. Эюз йашарыр ютцр анлар, Хош хатиря кючцр анлар. Бир мцждями бу галанлар, Ял ки ясир эюзц силмир.

Цряк вурур «тып-тып» дейир, Инди билдик «Аллащ» дейир. Ган дювранда nəbzi дейир, Эедян айаг сюз тцкянмир.


122

Улу сюздян цзц бяри, Яляк хялбир цзц бяри. Ща ялянся цзц бяри, Ня дейился сюз тцкянмир.

Илк сюз «Ол»ду йараданын, Ня вар оду Yараданын. Сащиби вар ойаданын, Дейимsiz сюз тязяляmир.

Сюз инъябел гыза бянзяр. Щяр евдя вар цзя бянзяр. Тумар чяксян эцля бянзяр, Ширин дилдя сюз тцкянмир.

Аъы сюздя хяъалят вар, Ибрят эютцр həqiqət вар. Сясляндирян дил, алят вар,

Цнсиййят вар, сюз тцкянмир.

Фирудиням севинъ гямим, Эеъя-эцндцз бу щямдямим. Вар щяр няйим гой шянляним, Низами вар сюз тцкянмир.

Биляъяксян

Гямин варса севинъ ъала, Йохса чятин юмцр гала. Иштащаны кала сахла, Йетишдикъя йейяъяксян.

Ща юйрянсян демя биллям, Додаг гачса санма эцллям, Щясрятиня беля юллям, Баьышларам дейяъяксян?!


123

Ялим чатмыр йетмир цнцм, Тапаммырам эюрмцр эюзцм, Чятин заман эцлмцр цзцм, Азмаьыма эцляъяксян?

Гялбим кювряк кимя лазым? Аь вяряг йох няйя йазым? Инляйянди гямля сазым, Синям цстя эцляъяксян?

Йряк бир овуъ олсада, Вятяним щяр ан варсада. Доьма йурдла щей йарсада, Йар köksümü, эюряъяксян…

Сянля сянсиз гям олдуьу, Фирудинин ким олдуьу. Сянсиз юмрц кям олдуьу Буда бир сирр биляъяксян.

Эюйчямдя юлям

Нолайды каш йолум бир «щеч» олсада, Щара эедирямся Эюйчямдян кечям. Доланыб дцнйаны эязсямдя ел-ел, Кяфяним торпаьым, Эюйчямдя юлям. Ял чатмаз зирвядян эялсядя сясим, Инсанам шан-шющрят эялся щявясим. Йеня о торпагда юлсямдя бясим, Щясрятим торпьым, Эюйчямдя юлям.

Гиблямля ващям сяс азан сабащым, Доьулдум о йердя о гибляэащым. Мцгяддяс йерлярди пир атяшэащым, Няфясим торпьым, Эюйчямдя юлям.


124

Щяниртим эялсяйди даьлар дцзцндян, Юпярдим цзцндян аьлар эюзцндян. Инъидян йад дилин йаьы сюзцндян, Вар сясимля сазым, Эюйчямдя юлям.

Фирудин кюврялмя özünü oluysan,

Дцшмянин ял-голун баьлаyан бойсан. Атилла олсанда бир сябрдян дойсан, Вятяним торпьым, Эюйчямдя юлям.

Дюзцрям беля

Галан юмцр щядяр эетмясин дейя, İzim viran yurdda итмясин дейя. Göyərən həsrətim bitməsin deyə

Вятян щясрятиня дюзцрям беля...

Алма, армудуна qaldıq тамарзы, Хюряйимдя дад йох, дуза тамарзы. Yurdu yurd yerinə saldıq тамарзы, Булаглар щясрятиня дюзцрям беля...

Гялбимдя бир нисgил щясрят эяздиррям! Эюзцмдц пялмяли гейрят эяздиррям. Ял голум баьлыды fцрсят эяздиррям. Гандаллы щясрятиня дюзцрям беля...

Гялбимдя вар нисgил щясрят чякирям, Мяня йад олана нифрят якирям. Доьма йурд йеримçün зиллят чякирям. Вятян щясрятиня дюзцрям беля...

Фирудиням аз-чох йаздым йаратдым, Ганана ъан гурбан башы аьартдым. Гялбимин boranı yашы бозартдым, Вятян щясрятиня дюзцрям беля...


125

ULU

ÇAĞIRIġ

Qövr edən yaralar məlhəmə möhtac,

Neçə yurd yerimiz mərhəmə möhtac.

Vətənə dönməkdir, – qəribə əlac…

Köksün körüklənir, Firudin Qəmbər!

Tapdıq Əlibəyli,

şair – publisist


126

Ulu çağırış

Bax, vətənpərvərlik cəmiyyətidir,

Estafeti bəlli, torpaq, səmadan.

Çağırışçı gənclərə çox gərəklidir,

Vətən tapdaqdadır cihadı haqdan.

Ulu çağırış var Dədə Qorquddan,

Ordumuzda güc var o, bir Allahdan.

Hücuma hazırıq yerdən, səmadan,


Ordumuz sərvaxdır,əmrə müntəzir,

Ali Baş Komandan tədbirlər görür.

Mete, Mübarizin ruhu səsləyir


Tapdanan torpaqlar sinəmdə közdü,

Firudin Qəmbəri ayrılıq üzdü.

Həsrətdən göynəyir, demə əl üzdü...

Vətən tapdaqdadır cihadı haqdan

Azərbaycana

Birləşsə, bircə tayfalar,

Hər tayfa bütöv bir el olur.

Kükrəyib coşanda sular,

Qovuşub neçə sel olur.

Var borcu Azərbaycana.

Bölünsə bir xırda qaya,

Birləşərmi min fəryada.

Bölməyin partiya,ada

Borclu hər kəs bircə cana,



127

Çox görüb hər yetən hörmət,

Yeraltı yerüstü sərvət.

Var, hər cür desən nemət.

Borclu hər kəs bircə cana


Firudinəm borcum yadda,

Qalır dərdim vətən darda.

Qalibəm ya görüm ya da.

Borclu hər kəs bircə cana


Мян

Дцнйанын сирриня, матам, Илащи! Юз истяйимля ки эялмямишям мян. Щяр шейи йарадан Sənsən Илащи! Qəflət yuxusunda билмямишям мян, Бу дцнйанын эеъя, щям эцндцзц вар, Сямасы щяр кясин юз улдузу вар. Щяр дейилян сюзцн дады, дузу вар, Дадсыз, дузсуз сюзц севмямишям мян. Мяшригдя батан шямс, доьанды гямяр, Dünya zərrə-zərrə həm bal, həm zəhər.

Dярк етдикъя аьыл, oyan сярасяр, Бялкя юзцмц дярк етмямишям мян... Юмцрдц тез кечир, гиймят вермирик, Кючцр, дцшцр йада, рящмят дейирик... Щяля кюч едян дя – гийбят едирик...

Дцнйаны етсям дярк, юлмямишям мян.


128

Яллийи йетирдим, алтмышdan keçsəm,

Эюйчяйя йетяйдим, щясрятə dözsəm.

Эеъ-тези эюряйдим, Göyçəmdə ölsəm

Буну етдикъя дярк, эюзлямишям мян. Бялкя она эюря чох разыйыг биз, Сящвимиз оланда наразыйыг биз. Яъял эялди юлмяк, щеч щазырыг биз? Şükürlər bunu dərk etmişəm mən.

Дюнцм Аллащ

Чаьлыйаны чахдысада, Вар оланы йыхдысада. Бир хиласкар gəlsə oda,

Бу ня заман, дюнцм, Аллащ! Əрянləri атлanmadı,

Йурда йийя тапылмады. Ел dərdinə гатылмады, Бу ня заман, дюнцм, Аллащ!

Гаты дцшмян айрылары, АТЯТ, БМТ-ди дайылары. Бу Авропа Шуралары, Бу ня заман, дюнцм, Аллащ! Баш гарышыб вязифяйя Дост, танышла кирвяйя Вятян сярвятля эяряйя, Бу ня заман, дюнцм, Аллащ!


129

Гарабаьым бир нахышды, Илмяляli сирр нахышды. Сейранэащы бир бахышды. Бу ня заман, дюнцм, Аллащ!

Яридим

Neçə sızqlara ər-sinə gərdim,

Сел олуб чайларла цмман олардым. Vətən torpağında dumana döndüm,

Neçə il dağlarsız yazsız əridim.

Yurd yeri gül olub, saçmırsa ətir,

Йухуда йыьдыьым ялимдя итир. Тясяллим, йозумум дилимдя битир... Тяшняйям, булагсыз йазсыз яридим. Дюзян цряк, динян, сазын симиди, Könlüm sanki bir saz, simsiz кимиди. Həsrət gözlərinin yağını yedi,

Сел олдум чайларсыз арсыз əиридим.

Даьлары дцзляри “пешкяш” ейлядик, Тцлкцйя, довшана бяхшiш ейлядик. Йек дцшən зяримиз шеш-беш сюйлядик, Шющрят алды арсыз, адсыз, яридим.

Dönərdim

Щаггын-ядалятин гейдиня галдым, Щагг мяни горуду, йохса сюнярдим. Йолумда йахшынын гадасын алдым, Севдим щагг yolunu йохса dönərdim.


130

Намярдя ачмадым ял, гынадылар, Цзцмя эцлсядя тял, сынадылар. Мярд уъалды эюздя щей гынадылар, Севдим мярд ərəni йохladan dönərdim...

Гяддими яймяйя чох чалышдылар, Щийля ишлядибян чох гарышдылар. Ичляри говрулду, йох алышдылар,

Вар мярди, ərəni йохса юлярдим... Фирuдiням, дедим сюзцмц ашкар, Пцнщан олан севэим дюзцмцм ашкар. Ширинмиш бир яллим, кючцмцш ашкар, Мяналы олмаса йоldan dönərdim...

Гадасы вар

Дцнйада ня варса да, Щяр шейин сядасы вар. Юз якси галмаса да, Чох дярдин гадасы вар. Нащаггы ща десяндя, Эюзляря цфцрсяндя. Щей щаггla görünsəndə

Тяк бир якс – сядасы вар. Щяр щаггын сядасыды, Дцнйанын гадасыды. Бяшярин файдасыды, Чохду якс – сядасы вар.


131

Нащагг йайын гарыды, Йетишмямиш дарыды. Барсыз аьаъ bарыды, Тяк бир якс сядасы вар.

Dünya qaralı-ağlı,

Sinədə söz nağıllı…

Щагladı щагга баьлы, Щаггын якс-сядасы вар.

Эюздян

Яйри йоллар яйри ъыьыр, Мямурларды щара чапыр. Тапмыр доллар йазыг-фаьыр, Йохсуллугдан “дцшцр” “эюздян”. Щалал тикя-чюряк эязир, Юзцня тай, цряк эязир. Инсанлыьа эяряк эязир, Дцзлцк санки дцшцр “эюздян”. Чиркин əməl хош чохуна, Ова дцшян бош торуна. Йазылан чох бу хоруна, Гейрятлиси дцшцр “эюздян”. Мярд намярддян асылыдыр, Olmuş кими гысылыды. Тяк сюзцндян асылыдыр, Намуслуду дцшцр “эюздян”.


132

Щяр аддымда щаким пулду, Пул hakimsə щаким гулду. Пул чохuna щаким олду, Щагг тярязи дцшцр “эюздян”!

Нащагда йох дюзцм олмаз, Щарам тикя эюзцм олмаз. Щагсызына цзцм олмаз, Щаггы йохса дцшцр “эюздян”. Фирудиня эцвян динlя, Тяки о пилляйя енмя. Зирвя фятщ ет, щаггы вермя, Елə дцшмян дцшцр “эюздян”.

Дцнйа Шаир достум Мянсурун

«Бу дцнйа мян эюряндими» китабыны охуйаркян

Щяр кяся язизди гялбдя чохлары, Йаранды, йашады, гурду чохлары... Йаманлар силинди, вар йахшылары... Йахшылар эюзцндя галанды дцнйа. Ня вар тязялянир, оланды дцнйа. Щярэащ таланса да тцкянмир вары, Ъаваны ağsaqqal, sonası гары. Йахшылар эюзцндя олур вцгары, Бцтцн фясилляри дуйанды дцнйа. Ня вар тязялянир, qalandı дцнйа.


133

Фирудиням нащаг йеря эялмядим, Танрымдан юзэяйя mən баш яймядим. Йерсиз аьламадым йерсиз эцлмядим, Доланыр долансын оланды дцнйа. Ня вар тязялянир, qalandı дцнйа.

Бяляйиндядир

Эюйчянин тонгалы синямиздядир, Ялимиз Tанрынын ятяйиндядир. Зийарят yerləri diləyimdədir Вятяним, фяляйин кяляйиндядир. Ким ня дейир десин, вятяндя вятян! Ширинди щяр шейдян црякдя вятян! Итирдик чох шейи, итяндя вятян! Вятяним, кяляйин, яляйиндядир. Елдар Исмайылды цмман ичиндя, Вятян дейя йазыр эуман ичиндя. Гардашы Щцсейнди озан сечимдя Вятяним zamanın ələyindədir

Ариф, Мянсур, дцнйа şərə бялянмиш, Чохda чалхаланмыш, чох да ялянмиш, Bir gözü ağlayan, biri gülənmiş

Вятяним, щясрятин бяляйиндядир. Фирудин Гямбяри щясрятми йорду?...

Dürna qatarında Göyçəni сорду. Щясряти гялбиндя дилиндя горду, Вятян nisgillinin цряйиндядир.


134

Эюйчям!

Даь, дяряляр галыб бизсиз, Буз булаглар ахыр бизсиз. Кюкс ютцрцр бахыр бизсиз, Дарыхма, дюз, эялим Эюйчям! Гайаларын башдашыммы,?

Гярибликдя йашдашыммы?

Юмцр кечир дашлашыммы?

Dарыхма, дюз, эялим Эюйчям! Дярвиш олуб эязим сяндя, Гонаг олум булаг, кяндя. Дцшсямдя бир узаг бяндя, Dарыхма, дюз эялим Эюйчям! Гящяр боьур дюзяммирям, Азад дцнйа эцвянмирям. Нийя йурдда эязяммирям? Darıxma дюз эялим Эюйчям! Фирудиня бахма беля, Кюксцм долу сыхма беля. Эюз йашымла ахма беля, Darıxma дюз эялим Эюйчя.


135

Сюзцм мяним

Шаиря Зейняб Шушалыйа итщаф едирям

Зейняб буэцн Натяваным, Гейрят, исмят олан варым. Дярд чякян бир щарайым, Гарабаьым dilim мяним.

Дцнйа галар, сярщяд галмаз, Нанкор гоншу зяфяр çалмаз. Дцнйамыздан бир кам алмаз, Зейняб баъым gülüm мяним.

Гарабаьым гайыдасы, Эюйчяминди якс-сядасы. Яр оьлу гисас аласы, Вятян dərdli elim мяним.

Зянэязур Эюйчям галыб, Шушам, аман сусуб галыб. «Иса булаг» кцсцб галыб, «Азых» галам улум мяним.

Кялбяъярим «Исти-sу»йум, «Ала эюлляр», «Эюйчя эюлцм». Диш эюйнядян булаг суйум, Var inamım dönü mənim

Вятяня вер ъан эярякся, Гоймайын кы йелляр яся. Инанмайын йад бир кяся...

Gərək olar сюзцм мяним.


136

Аьлайыр

Щярдян эялян севинъимя, Шянляняркян гям аьлайыр. Доьулмушам юлцмцмя, Юлмяйимя ел аьлайыр.

Юмцр кечир бала-бала, Нахышы вар бялкя гала. Де бу дцнйа кимя гала, Дюзмяйимя ел аьлайыр. Эилей эцзар демир дейян, Щягигяти севир дейян. Де ким-кимди билир дейян, Хатиримя ел аьлaйыр. Вятян галыб юз йериндя, Даь йериндя дцз йериндя. Гябрим йохму юз йериндя Гябирсизя ел аьлaйыр. Телли сазын сяси итир, Йурд йериндя нащаг битир. Заман бядми щаггым итир, Ürək tel-tel аьлaйыр. Гурбан олум телляриня, Хяфиф ясян йелляриня. Салам де, йурд елляриня, Эюзляримдя сел аьлaйыр.


137

Гулаьымда сазын сяси, Даьлар эяздим о щявяси. Даь щавасы о няфяси, Бирдя йетир, ел аьлaйыр. Гощум гоншум дцшцр йада, Ща чаьырсам йетмир дада. Перик дцшцб бу дцнйада, Qəriblikdə ел аьлaйыр. Фирудиням даьлар ашдым, Вятян сянсиз йаман чашдым. Ня тез беля ащыллашдым Ел дярдиня ел аьлaйыр.

Гям пайым олмуш

Олмамыш отаьым…комада галдым, Йазы массам тахта чарпайым олмуш. Гялям вар, дяфтяри мян боръа алдым, Дядясиз йетимə кям пайым олмуш. Тай-тушларым алса щяр ъцр ойунъаг, Mənə sirdaş oldu qəhərsə ancaq.

Min şükür, sönmədi çatılan ocaq.

Дядясиз dünyamda гям пайым олмуш. Эетди о иллярим гайытмаз дала, Чалышдым гураъам даьылмаз гала. Фирудиням дцшдцм чыхылмаз щала, Фяляйин эиринъи сям пайыn олмуш.


138

El oğlanlarım

Тярязи билибляр елин эюзцнц, Язял, сон дейибляр елин сюзцнц. Аьсаггал эюрцбляр елин юзцнц, Вар олсун еллярим, ел оьланларым! «Йаллысы» бирликди бир олсаг эюзял, Ял тут, бцтювляшяк, хатырла язял. “Гобустан” гайада бу тясвир эюзял, Йар олсун еллярим, ел оьланларым! Йайлагда саз, сюзля сяринляшярдик, «Мисри»дя, «Ъянэи»дя мятинляшярдик. Йары севинъ дярд-гямля бцтювляшярдик, «Йаллы» тут еллярим, ел оьланларым! Олса аъы сюзц, шярбятим ичдим. Сынады ел мяни sınaqdan кечдим. Пак адла юлмяйи шющрятим сечдим, Йашасын еллярим, ел оьланларым! Фирудиням gördüm, işimi zövqlə,

Танрынын гулуйам, əməlim шювгля. Шцкцр дярэащына сайыллам фярдля, Вар олсун еллярим, ел оьланларым.


139

Нолаъаг

Алов эетди од олдум, Йана-йана гор олдум. Тцстцсцня кор олдум, Дюзцм дедим нолаъаг. Мещ цфцрдц одцнц, Оду севди одуну. Севди кюзц, горуну, Дюзцм дедим нолаъаг. Севэи олду йандыран, Севэи оду гандыран. Дюйцш зяфяр даддыран, Дюзцм дедим нолаъаг. Йаш одуна гыймадым, Йанан юзцм “доймадым”. Оьул-гыза гыймадым, Дюзцм дедим нолаъаг. Мян йандымса балама, Балам йанар олана. Гыймаздым чох галана, Дюзцм дедим нолаъаг. Бу да инсан юмрцдц, Ата-ана зцмрцдц. Бу бир шаир кюнлцдц, Дюзцм дедим нолаъаг.


140

Гялбим учду сямада, Мераъымды о ада. Кюнлцм баьлы тяк ада, Дюзцм дедим нолаъаг. Дарыхмырам дардайам! Щясрятиня баьлыйам. Улу Эюйчя оьлуйам, Дюзцм дедим нолаъаг.

Фирудини гынама, Юмцр кечир йанлама. Юлцм варса аьлама, Дюзцм дедим нолаъаг.

Гоъалмышам

Cavanlığın günəşi şərqdə,

qocalarınki isə qərbdə olur.

Щагlа олан щагг газаныб, Бяхтlя олан тахт газаныб. Юмцр кими вахт газаныб, Yol gəlmişəm, гоъалмышам! Эюрцб дуйдум дцнйамызы, Йахшы-йаман оланмызы. Эялян, эедян галанмызы, Yol gəlmişəm, гоъалмышам!

Yарым ясри вердим сайа, Галмагаллы дцшдцм щайа. Дярди дярзля гурдум тайа, Yol gəlmişəm, гоъалмышам!


141


142

Cаным гурбан, ган динимя, Исмайылтяк ъан динимя. Етигадым вар dиnimə, Yol gəlmişəm, гоъалмышам...

Фирудиням, Tанры сахлар, Ачг гялби, nuru сахлар. Севяни чох, йары сахлар, Yol gəlmişəm, гоъалмышам!

Гачыр

Sirdaşa dərdim-qəmim,

Эюз йашым о да гачыр… Билир ки, вар эяляним, Йанагдан сцзцб гачыр. Аьлар эюз эюзляр мяни, Мяндя мян изляр мяни. Йазыьам эизляр мяни, Özümü цзцб гачыр. Щясрятим кясир мяни, Сахлайыр гул, ясир мяни. Гандалы язир мяни, Əlimi üzüb гачыр. Юзэяни аьлайан эюз, Юзцнц аьлама дюз. Гялбиндя сахлама сюз, Sözümü дцзцб гачыр.


143

Фирудин эюзцндя эюз, О эюзя özündə дюз. Hələ çox, yar, gözdə söz

Süzdürüb цзцб гачыр.

Сцзцлцр су

Торпаьы щамарлайыб, Даш, гумму сыьаллайыб. Сафлыгла ъилалайыб, Йол тапыб сцзцлцр су.

Онда юмüр йолдады, Севинъи мин галдады. Сяринлик щям даддады, Габлара сцзцлцр су. Дузлусу дузсуз айры, Sир dярйада гарышмыр. Хяйанят yoxsa бары, Qарышмыр сцзцлцр су. Юмцрдц щей ялянир, Су ахыр сцзялянир. Ахдыгъа тязялянир. Язялдян сцзцлцр су. Торпагды йол верир, чых, Юз-юзцня ъан верир чых. Ганыды бой верир чых, Сяринди сцзцлцр су.


144

Симди

Севинъим дярддя йоьрулур, Гящ-гящим гямля овуnур. Гисасым кинля говрулур, Севинян ким, кцсян кимди? Пярдялянян сазда симди. Тале гисмят йазым варды, Араз чыльын, Кцрцм варды. Эюйчя кими елим варды, Гям дярйасы цзян кимди? Инляйян тязаня симди. Кярям дярддян сазда йанды, Даьым дашым ащда йанды. Вятян дедим ъанда йанды, Ъаным кимди, кцсян кимди? Инляйян тязаня симди. Эцнцм кечир елдян айры, Вятян щясрят дилдян айры. Елим дилим сяндян айры, Сянсизляшян, дюзян кимди? Инляйян тязаня симди. Щясрятинля гол бойунам, Фирудиням qол бойунам. Бяхтя баьлы бир ойунам, Йохса чятин дюзян кимди? Инляйян тязаня симди.


145

Шеiр олур

Təbiəti düşün

Эюзялди дярк етдикъя. Щаггы тап.

Щагга йетдикъя, Уъалыг вар,

Уъалыгда тякъя, Уъалыгда Тяк эюзяллик биръя. Эюрцнмяз Ял чатмаз сонъа, Сонсузлуьу эюзялди. Язял. щям сон шеiр олур. Йарадан О, Гиблейи алямди, Йер-эюй йедди гат чямди. Бялкя дя Юзц йедди шялаляди. Сцзцлцркц Səpələnir нур йаьыр, Тялясян биз...

Щярлянир аьыр-аьыр Севинъи-гямi, Дярк едян шеiр олур. Илк сюзц «Ол», Сюзцндя щикмятя бах, Алты эцня. Ондакы гцдрятя бах! Цряк döyünür...

Щяр гялбдя гиймятя бах! Ъанда гиймят шеiр олур. Биз бахырыг ики эюзля,


146

Ики бахыш ики эюзля Дуйа билсяк гялби сюзля, Бу дцнйада икилик вар. Икиликдя шеiр олур. Йердя эюйдя севэи вар,

Dцнйа məhəbbətlə dолур. Гялб дцнйасы шеiр олур. Бцтювляшян юмцр олур.

Йолдашыйам

Бу гоъалыг щардан тапыр? Еля бил йол, йолдашыйам. Ща дейирям кянар эязим, Тапырса гол йолдашыйам. Гярибядир аьладыр эюзц, Инъидян, цряк вар цзц. Эюрцнмцр юзц, вахт дцзц, Тапырса ол йолдашыйам. Даьлар, тяпя щядяр ашдым, Ушаг олдум нядя чашдым? Йени ера, эянълик ачдым, Щардаса, йол йолдашыйам. Узун, гыса юмцр йолу, Мяна эяряк саьы-солу. Эянълийинди эцъдя голу, Галырса гол йолдашыйам.


147

Бу юмрцнкi юз йолу вар, Гоъалмаьын бир голу вар. Ялдя яса юз дону вар, Тут яса, йол йолдашыйам. Фирудиня вермя яса, Щяр кяся дя имкан олса. Эюзял немят эцмращ галса, Йох, яса йол йолдашыйам.

10 май 2002.

Нишаня галды

Бу сирли галады, гыфылбянди вар, Гошма, эярайлысы, тяънис бянди вар. Ай Аллащ ня йахшы Ялясэяри вар, Эюйчя бир гала кы нишаня галды. Вятян, вятян дейя кешикчи юзц, Сюзцндя ямялдя бешийи юзц. Рущларды бязяйи эюрцнмцр юзц. Özləri дашлашды нишаня галды. Фирудин, йандыкы sюзцн ичиндя, Ялясэяр гялбиnдя dюзцм ичиндя. Беля йашайаъаг юзц бичимдя, Ялясэяр бащары нишаня галды.


148

Щарда эязим

Баш эютцрцб гачаммырам, Йоллар баьлы – yurdda эязiм... Дцнйадан баш ачаммырам, Вятянсизям щарда эязим? Йурд да байраг дальаланмыр!? Торпаьымда щеч шумланмыр! Айаг изи ъилаламыр! Вятянсизям щарда эязим?

Гейрят боьур ичимдяди, Заман – заман бичимдяди. Бах, беляъя сечимдяди, Вятянсизям щарда эязим? Мярд говулур намярд эялир, Инсанлара щяр дярд эялир. Кор ата кор налбянд эялир, Вятянсизям щарда эязим?

Гой узаг олсун

Вар – дювлятя эюря мейл етмя йада, Ня хялял, ня лякя эятирмя ада. Ясли заты, tanı verməyək bada,

Эядайа ял вермя, гой узаг олсун. Ширин дили олса, инанма, аман, Илк анда илк бахыш ганана инан. Щяр дедийи сюзц бир анда данан, Ахмаьа ял вермя, гой узаг олсун.


149

Щалал зящмятинля щалаллыг ейля, Дуз-чюряк, дüз чюряк-йаванлыг ейля. Щяр кяся юзцнтяк саьламлыг сюйля, Надана ял вермя, гой узаг олсун.

Олармыш

Щяр ягля эяряк, няфс эялмясин галиб, Галиб эялся яэяр дящшят олармыш. Ягл, щяйа инсана язялдян эялиб, Сонрадан эялсяймиш “эцзяшт” олармыш. Ягли верибмишся бир пиля-пиля, Адями йаратмыш, torpaqla эилля. Няфсин гурбаныды мин ъцр сюз, фелля, Няфс олмаса, инсан хошбяхт олармыш. Йаратдыьына gюрк имтащан бялкя, Галмады эюйлярдя ойана бялкя. Алданды нащагдан шейтана, бялкя, Шейтансыз чох инсан хошбяхт олармыш. Фирудинin няфсiz, тох олду эюзц, Sюзц qalacaqdır – йох олду юзц. Гялби - Танрыйа йар, var олду сюзц,

Щаггa tapınmaqla хошбяхт олармыш.


150

Кянд изи

Рюйада севинян дцшяндя изя, Эюзлярим чешмями биляндя сцзя. Дамъы, эиля-эиля тюкцля цзя, Бцтюв ола-ола йарды дярд бизи, Шаири йандыран qordu кянд изи. Чешмя башында о гызды итди, Вердийи вяд-тамам оланда эетди. Шаир гцрбятдяся щяйатда щечди, Бцтюв ола-ола йарды дярд бизи, Шаири йандыран qordu кянд изи. Фирудин дюзмцсян дюз эюряк щяля, Гаты дцшмяня дярк сюз эяряк щяля. Бяшяря щагг бахан эюз эяряк щяля. Щаггым ола ола йарды дярд бизи, Шаири йандыран qordu кянд изи.

Билмирям

Гатарым эедир щара?... Дайанмышам лал-динмяз. Сяфярим эюряк щара?... Чякир дара, билмирям! Бир ан эедир хяйалым, Дедим бялкя кам алым... Ща тялясирям чатым...

Дярдя чарə билмирям.


151

Юмцр дурна гатары, Гышы, пайыз бащары – «Йайы шахта» – кюч бары, Йерим щара, билмирям. Ганым донуб дамарда, Адам олуб надан да. Дост дейən гачыр дарда...

Аьы гара билмирям.

Заман пулду рцшвятля, Щалаллыьым “тющмятля”. Щарамлыьым “шющрятля”, Щагга чарə билмирям.

Фирудин дцнйа сярсям, Доьма йурда эетмясям. Рущум эязян щявясям, Чатар кара? Билмирям!

Ахыр кi

Дюзцрям аьрысына, Ъийярин йаньысына, Цряйин йаньысына, Дюзяммирям ахыр кi. Бу йарам гювр еləдикъя, Canıma зор вердикъя, Нащагы дювр етдикъя, Цзяммирям ахыр кi.


152

Гайсаьы бялкя юзцм, Гопарыб атым юзцм. Утан вятяндян эюзцм! Гази биллям ахыр кi.

Фирудинə təl vurma, Чох шяринля ойнатма. Гайсаьымы ганатма, Йара биллям ахыр кi.

Щяр эцн

Эялишим бц эцндц, Вар эедишим бир эцн. Гайыдышыm ан, цндц, Рущум эязяр щяр эцн. Айды щилаллашар, Агил kamaллашар. Щярдян кащыллашар. Йатар юляр бир эцн – Эеъя-эцндцз хошду, Саьлам рущсуз бошду. Юлцм юзц хошду, Аллащ bilər щяр эцн. Фирудин юлцм вар, Йахшы, пис кюнцл вар. Нащагга xor olар, Щаггы чаьыр щяр эцн.


153

Эюйчям

Йада вермям, йад кi олмам, Язялимсян, сонум, Эюйчям. Улулардан улу доьма, Сющбятим, щяр сюзцм Эюйчям! Сяндян мяни ан айырсалар, Лап мянсиз фаьыр сайсалар. Лап мянсиз саьыр сайсалар, Гисмят bu?! цмидцм Эюйчям! Бу дярдя дя дюзмяк цчцн, Бу севэийя йетмяк цчцн. Биръя сяни эюрмяк цчцн, Шющрятимсян дюнцм Эюйчям1 Фирудиням, юз bаланам, Сяндя галан эюз оланам. Сян дцнйамла цз оланам, Эцнцм сянсиз пирим Эюйчям!

Инсан олаъаг

Юлцм узагдамы, йа йахындамы, Бир кяс билмир сабащ неъя олаъаг?

Бцтюв олаъагмы, кям олаъагмы?

Эцнащ вар бойнунда aman олаъаг. Дцнйа чох эцнащлы инсанла долуб, Щалаллыг щарамла барышан олуб. Бяндя йарадандан имтащан олуб, Щалаллыг йолунда инсан олаъаг.


154

Гейрят сюздя галыб, ар намус итир, Якилян, сяпилян эяряксиз битир. Нярэиз бойну буkцk ятирсиз битир, Язаблы йолларда инсан олаъаг. Щяля мярд юзцндя имкан тапмайыб, Намярдя ял ачыр ращат йатмайыб. Торпаг йад тапдагда, гисас алмайыб, Шейтанлыг йолларда инсан олаъаг.

Фирудин яйилмяз гяддин гамятин, Даьларда кюк-сойун, вар язямятин. Ел десин, ел версин гядiр гиймятин, Инсанлыг йолунда инсан олаъаг.

Ovundur сян

Gur çatılmış бир оъагсан, Нечя-нечя эöр будагсан. Щярдян дцнйа, бир гуъагсан, İsindir sən, ovundur sən.

Човьун кцляк ясир, яссин, Сазаг-цзц кясир, кяссин. Оьуз еля гонаг эялсин, İsindir sən, ovundur sən.

Севинъим йох дярд-гям дараг, Düşür ялдян дярйаз, ораг. Оъаг йурддан вармы сораг?

İsindir sən, ovundur sən.


155

Дярд-гям бяляд азан, дейил, Синям гямсиз озан дейил, Bəlkə Tanrı йазан дейил, İsindir sən, ovundur sən.

Фирудиням, гялби кювряк, Юмцр фани севэи эюряк. Allah, Allah... deyir ürək,

Йараданым ovundur сян.

Бянзяр

Дцзянликдя вар тяпя, Юзлцйц даьа бянзяр, Дяряликдя вар хялвят. Тцлкцляр бяйя бянзяр, Тяпядян даьа бахдым, Юзцмц ода йахдым. Qəmimdən даьа qalхдым, Дярд, гямим зиля бянзяр, Бу дярд мяни тапандан, Бу гям гялбя батандан. Щей баш-баша чатандан, Бц кюзцм кцля бянзяр.

Дярд олду mənə йолдаш, Цряк онунла сирдаш. Мянимля гурду бардаш, Gəldiyi yola бянзяр.


156

Зирвялярдя туфан вар, Йаьышында лейсан вар. Гялпя-гялпя гопан вар, Эюздя йаш эюля бянзяр. Yахшылыгда йаманлыг, Бцрцйянди думанлыг. Ишыьында гаранлыг, Севинъи феля бянзяр. Дцнйа юзц эюзцмцз, Дярд гямя вар дюзцммцз. Од, торпаг су юзцмцз, Йаранмыш эиля бянзяр. Фирудиня чатды гям, Йухусуну йатды кям. Нейлясин ки бəхтi кям, Hamıtək еля бянзяр.

Дюнцр

Инсанда арзулар дамла-дамлады. Щяр арзу чин олур цммана дюнцр, Юмцрдя бир йыьын истяк, камалды. Бу эцндян сабаща эцмана дюнцр. Цмидя баьлыды сабащы цчцн, Йахшыйа баьлыды хош аны цчцн. Бир мющтаълыг вар Аллащы цчцн, Ичиндян эялян сяс, азана дюнцр.


157

Дцнйа дяйишмир дяйишян юзц, Аьылы-камалы вар эюрян эюзц. Гялбляр овсунлайан, щяр билян юзц, Эюйлярдян эялян сяс, азана дюнцр. Йаранышы ади дцнйасы сирди, Щяр шейдя ики йол ъяфасы бирди. Язяли, сон axirət дцнйасы бирди, Щагданды эялян сяс азана дюнцр.

Фирудиням, хошду сабащым ахшам, Эюрдцм бир эеъямдя Аллащым, дашам. Юзцм-юзцмə ki, эюр башдашыйам. Вятяндян эялян сяс, азана дюнцр.

Ахтардым

Фяляк! Чякдин бясди – язаблар эюрдцм, Мин бир язабында севинъ ахтардым. Ща яздин эюйнядим тязадлар эюрдцм, Эюзлярим пялмяли эедиш ахтардым! Вар олсун йарадан, сынаьа чякди, Эцл-чичяк сейриндян гыраьа чякди. Чякдийим даьлары оъаьа чякди. Эцнлярим ситямли, ениш ахтардым.

Битмяйим йабаны гангалтяк, олдум, Гейдимя галан йох йетимтяк олдум. Юзэя йох юзцмя гангалтяк олдум, Йолларым кясякли – йериш ахтардым.


158

Танрым дайаг олду щяр карыханdа, Гялбимя нур сяпди, нур арыйанда. Телдя итян дараг гям дарыйанда, Дярдими севмяли эярдиш ахтардым. Фирудиням, dərddən doldum аьладым, Ганында ганымды, дуйдум аьладым. Ел гынаьы чятин, bulдум аьладым.

Bəxtimə üz tutub, barış ахтардым.

Галыр ки, галыр

Щяр аьаъда чичяк, бар олуб эедир,

Бири алма бири нар олуб эедир.

Арынын чякдийи, бал олуб эедир,

Инсан инсанлыгда, галыр ки, галыр. Инсан да бир аьаъ, ювлад-гыз, оьул, Давранышла зяка, уъа-гыз, оьул. Олса шащ, атайа, мющтаъ, гыз, оьул, Ювлад ювладлыгда галыр ки, галыр. Чохлары щарамы щалалы билир, Дцнйа малы дцнйада галан билир. Юзцнцн эялмяйин, бир йалан билир, Майа щарамлыгда галыр ки, галыр. Фирудин Гямбяри эял гынама сян, Гцрбятдя юлцмля эял сынaма сян. Вятянсизя ай фяляк тяля гурма сян, Эюйчяли, эюйчяли, галыр ки, галыр.


159

Гала дцнйада

Dоьрудур яллими, йашамышам мян, Чох чятин олсада, мятин дцнйада. Астанадайамкы, дайанмышам мян, Арзум, мцстягиллик, гала дцнйада! Йахшылар кюч етди, мярдляр азалд, Заманмы бяд эялди, намярд ад алды. Дцнянки ъаванды бу эцн гоъалды, Гоймадылар бир цз, гала дцнйада.

Йуху олур

Эцндцзцмцз эцняшляди, Эюр ня эюзял, олуб, олур. Эеъямизся улдуз, айла, Эюр ня эюзял, йуху олур... Гышымыз гар-боранлады, Тябияти, ал-ялванды. Эеъяляри ня бяйазды... Ширин-аъы йуху олур... Йазымызды тяравятли, Эеъя-эцндцз щярарятли. Якин-сяпин бярякятли, Зями бичян... йуху олур... Пайызымыз йыр-йыьышды, Гыша щазырлыг чаьıрышды. Боллуг щяр гялбя алгышды, Алгышымыз йуху олур...


160

Гайтарсан кечян эцнляри, Йада салдыгъа илляри. Эяздийи доьма йерляри, Фирудиня йуху олур...

Вар

Инсан юмрц бир дцнйады,

Бу дцнйа да сирр, наьыл вар. Щяр эялян özü dünyadı,

Gələn-gedən ахары вар. Эялян эялир хябяри йох, Юмцр сцрцр дярд-сяри чох. Юлдцйц эцн хябяри йох, Gələn-gedən ахары вар.

Ишин нясди ган аьлыйыр, Натаразса ъан аьлыйыр. Ичин-ичин лал аьлыйыр, Бялкя, беля эцнащы вар. Илкин yolum Адям олуб, Səxavətli Hatəm олуб. Ювлад – Щабил, Гаbил олуб,

Ювладын да эцнащы вар. Аьыл варса, эцнащ етмя, Шейтан одду, ода йетмя. О дедийи йола эетмя, Илк ляняти, эцнащы вар.


161

Гялбин эениш башын уъа, Юмцр одур, арзу гуъа, Йени бир сюз одур уъа... Демяк бу эцн, сабащы вар. Тябиятин эюзял юзц, Ахтар тап кы, инъи сюзц. Щяр gözəllik fəsli gözü,

Эюзяллийя пянащы вар. Ибтидасы ъямадатдыр, Цстцн натам нябататдыр. Щярякят щисс щейванатдыр, Али варлыг инсаны вар. Демя дцнйа, юмцр фани, Сайы вармы кючян щаны. Алын, мющцр, вар ад-саны Фирудинин пянащы вар.

Аьрын алым

Тцрк дцнйасы бир дцнйады, Дцнйа олду парчаланды. Горгуд демиш йаьмаланды “Аьры даьы”, аьрын алым. Йер цзцнц сулар алды, Нущ да сяндя лювбяр салды. Аьры даьы дярдим галды, “Аьры даьы”, аьрын алым.


162

Нечя ханы, нечя паша, Тцрк дцнйасы чатды баша. Олдуьунтяк беля йаша, “Аьры даьы”, аьрын алым.

Яр кишиляр Томрис ана, Гылынъ чалды йана-йана. Вятян боръу биръя ъана, “Аьры даьы”, аьрын алым. Ulu Тцркц салын йада, Щяр ан дакы чатды дада. Мющтаълыг йох юзэя йада, “Аьры даьы”, аьрын алым. Фирудинди сяня баьлы, Юмрц буду аь-гаралы. Ел-оба дурна гатарлы, “Аьры даьы”, аьрын алым.

Эюрцм

Ядалят ишыьындайам, Бир щаггын сораьындайам. Нащаг гарышыьындайам. Эял, дцнйайа алыш эюрцм. Щаггым итир йер цзцндя, Щарамы вар щяр цзцндя. Хяъаляти, тяр цзцндя, Вармы кяси, барыш эюрцм.


163

Юмцр гыса шейтан ъани, Эялян эялир кючцр ани, Етибар йох дцнйа фани. Ялляш вуруш, чалыш эюрцм. Сябри бюйцк юзц уъа, Азан сяси, сюзц уъа. Йаратдыьы дцнйа гоъа, Дцнйасыйла йарыш, эюрцм. Инсан аъиз бяндясидир, Халча, нахыш илмясидир. Дамагда дад мейвясидир, Торпaьына гарыш, эюрцм. Тале йазан, йазды йахшы, Bilən də namazdı йахшы.

Фирудиня xuşi йахшы, Язабы xoş алыш эюрцм.


164

Эялиб кечяъяк

Гялбими дярдимя гул ейлядикъя, Дедим дюзцм бялкя, кечиб эедяъяк. Олуб кечянляри щей сюйлядикъя, Дейян, сюндцрмяся чятин кечяъяк... Сян демя, юмцрмцш эялиб кечяъяк. Щяля еркян дярдим вар, шырым-ъыьыр, Галдым йетим ушаг чаьларым аьыр. Еля бил дярд qəmсиз qəlbim дарыхыр. Сян демя, юмцрмцш эялиб кечяъяк.

Севинъ истясямдя щей узаг гачыр, Ща ял ейлясямдя aç qucaq – гачыр. Севинъ ня варса пак bir ocaq sачыр, Сян демя, юмцрмцш эялиб кечяъяк. Üмидим галыбdi тяк Yарадана, Арзу ганадында тяк ойадана. Эеъями эцндцзя тяк чатдырана, Фирудин эялənlər кючцб эедяъяк, Сян демя, юмцрмцш эялиб кечяъяк. Доьумун юлцмля ötüb кечяъяк.

Варmыш

Дцнйайа эялдим, Долашдым эяздим. Чох тязяляндим Юлцм varmış...


165

Щяр кяси дуймуш, Щяр цзц буймуш. Тяшнямдя суймуш, Юлцм varmış...

Эялдим ки, эедим, Юмцр-йол кечим. Йахшы, пис сечим, Vətən varmış...

Аз варлы олса, Тамащы долса, Чатар кы галса, Эцнащ varmış...

Нащагга дюзцм, Вар щагга цзцм. Юзэя йох цзцм, Абыр varmış...

Горгуд qal йурдум? «Ъянэи» чал ордум. Щяр кяря сордум, Гисас varmış...

Ел сюзцдцр

Аьаъларда йарпаглар, Birisi лап саралыб. Birisi вар бозарыб, Бязиси вар гызарыб, Лап инсанлар кимиdи.


166

Бар вердикъя алланды, Утаныб баш саллады. Инсанларды алланды, Чоху йыьды варланды... Бах беляъя, фярглянди. Инсанлар да ъцрбяъцр- Доланыр щяря бир ъцр, Бялкя беля галсын «сирр». Бу ня олар нядир сирр. Щалал, щарам сюзцдцр Ел тярязи эюзцдцр- Фирудин елин сюзцдцр.

Башыдашлы Севинъимля гям йумушам, Карыхмышам гящр удмушам. Галандыгъа фящм, дуймушам, Йолум дашлы, башыдашлы. Ща чалышдым чыхам дардан, Ашыб дашан йалан ардан. Ращатам кы эцнащлардан, Йолум дашлы, башыдашлы. Щарамлыгда бир изим йох, Мяня тай-туш язизим чох. Тямтяраглы маса, миз йох, Йолум дашлы, башыдашлы.


167

Вар шцкцрцм, дилимдяди, Ялим уъа эюйлярдяди. Лохма чюряк тяримдяди, Йолум дашлы, башыдашлы. Вар севинъим дуйум дады, Кядяр-гямим дойунъады. Бу да юмцр бойунъады, Йолум дашлы, башыдашлы. Йараданым инандыьым, Севэимля бел баьландыьым. Фирудиням галандыьым. Йолум дашлы, башыдашлы.

Bir qəfəsdi

Бу дцнйанын вяфасы йох, Намярди аъ, мярдиди тох. Устад Алы, Ялясэяр йох... Dünya sanki bir qəfəsdi,

Щяр истяйя йетмяк олмур, Даь дцзцндя битмяк олмур. Hər çeşmədən ичмяк олмур...

Dünya sanki bir qəfəsdi.

Дцнйа йаман шумланыбды, Якян якиб шорланыбды... Заман думан, торланыбды. Dünya sanki bir qəfəsdi.


168

Йахшысы чох эюряни йох, Эюзяллийи биляни йох, Сюкяни чох, tikяни йох, Dünya sanki bir qəfəsdir.

Нечя ъанлар олмалыды, Xoş kəlməli олмалыды. Дцнйа беля галмалыды, Dünya sanki bir qəfəsdir. Дцзян дцзцб эюзял дцзцб, Нащаглары ялми цзцб! Эюрян эюзляр беля сцзцб, Dünya sanki bir qəfəsdir.

Фирудинtяк, ня билмисян? Фани дцнйа гал демисян Гонаьы чох, сян бирисян,… Dünya sanki bir qəfəsdi.

Инсан

Ня йахшы хяйал вар,

Дарыхар йохса инсан. Хяйалын да сябри йар, Нурланыр чатыр инсан,

Ня йахшы кы рюйа вар, Карыхар йохса инсан. Йуху, рюйа она йар, Динъялир йатыр инсан.


169

Хяйалда о эюйляр...

Зийарятим о елляр. Даьларымды... о дцзляр...

Тясяллим бахыр инсан. Хяйалла чатырамса, Истяйимя гатырамса, Аъыма йатырамса, Шириня ойаныр инсан. Фирудин, хяйалдайам, Йурда щясрят щардайам? Хябярсиз де? gордайам...

Рущ olmur, gəzir инсан.

Эюрцм

Йашамырам юзцм цчцн, Йашайырам дюзцм цчцн. Йашайрам елим цчцн, Вятяними бирдя эюрцм. Йашайырам йурдум цчцн, Bir əsgərim – ordum üçün.

Хяъалятям – суъум цчцн, Вятяними бир дя эюрцм. Йашайырам щаггы эюрцм, Нащаггы бир “дюйцм-сюйцм”. Щаггым олуб эюйцм-эюйцм, Каш щаггымы göyдя эюрцм.


170

Нанкор гоншу заман гялиз, Аман вермир аман, фярсиз. Щагг йохса щяр шей дяйярсиз, Дцшмян язим бир дя эюрцм. Эюйляр уъа щаггым бунъа, Эюряйдим каш бир дойунъа. Ширинди юмцр бойунъа, Гябир йерим сяндя эюрцм. Иблис, шейтан чохалыбды, Кор йапалаг уъалыбды. Мярд кюлэядя щей галыбды, Напщагы яз эцъдя эюрцм. Щяр заман кi сюз силащды, Биъляшян инсан эцнащды. Эцъ силащда ан аманды, Мярд сяркярдя елдя эюрцм. Вятян бизсиз биз вятянсиз, Гярибсяйир бир кимсясиз. Галмайаг кы биз кяфянсиз, Фирудинəm eldə эюрцм.


171

Эцвян

Юмрц ала билмир heç ъащы-ъялалда, Эял вара эцвянмя Танрыйа эцвян. Йарадана сяъдя ет ки айылда, Йарадан йарадыб, Танрыйа эцвян.

Йарада билмядин щаггына бир шей, Йаратдын юзцня тамащла щяр шей, Щарамла зорладын шансынла щяр шей, Йарадан йарадыб, Танрыйа эцвян. Тикдийин сюкцлцб щачанса учар, Щяр шей ялдян эедяр галарсан бекар. Сян ки говруларсан оларсан начар, Йарадан йарадыб, Танрыйа эцвян. Азма, яйри-дцз bu йоллар сынагды, Щалаллыьа юйрян ял, голлар гынагды. Эюз, тамащ няфсиндя аьыл сайыгды, Йарадан йарадыб, Танрыйа эцвян.

Фирудиням, олма сюзя биэаня, Завал йох deyirlər дцзя йеэаня. Топлама вар-дювлят эцъля бичаря, Йарадан йарадыб, Танрыйа эцвян.


172

Билмир

Şair Ващид Язизин шериня нязиря!

«Нащаг бу дцнйайа тапшырдын мяни, Бу дцнйа яманят сахлайа билмир». Ващид Язизин бу щясряти чяни, Билян о дцнйады бу дцнйа билмир. Адями эюйлярдян ендирян Танры, Бир йахшыны пися севдиря билмир?

Тябиятя зинят вердирян Танры?

Йол азаны йола эятиря билмир?

Щяр эялян яманят, яманят олмаз, Щяр ахын ичиндя зярряляр солмаз. Лял-эювщяри сечяр хяйанят олмаз, Соврулар яляняр итиря билмир.

Бяндясин пис эцнцн истямяз Танры, Язял тющфясиди ъянняти вари. Адямя тапшырды севянди Танры! Севэийи верди шанс, юйрядя-билмир.

Чалышар вурушар ялляшяр щяр ан, Бу дцнйа щяр аддан яманят алан. Нащагла цзбяцз, «щелляшяр» щяр ан Ясiл инсан адын итиря билмир.


173

Йашамаг олар

Щяр эцн ешитдикъя йалан, бющтаны, Вятянсиз вятяндя галан шейтаны. Йалан дцнйасында олан мейданы. Гылынъдан кечириб, йашамаг олар. Юзэя торпаьына щяр ан эюз тикян, Щаггы унудуб щей йалан цз чякян. Юзцтяк нахяляф тапан эюз тюкян, Гылынъдан кечириб, йашамаг олар. Даьлары дцзляри гыймайын йада, Мете наращатдыр сыьынмаз ада. Чынгыл, даш-кясяйи гыймады йада. Гылынъдан кечириб, йашамаг олар.

Дярс алаг тарихдян ибрят эютцряк, Кимин йцкц няди гейрят ютцряк. Эялян нясилляря исмят йетиряк, Гылынъдан кечириб, йашамаг олар. Фирудин, тющмятя дюзмцр бу чятин, Ким ки щайгырыр ял цзмцр мятин. Торпьы ким севмир юлцр чох чятин. Гылынъдан кечириб, йашамаг олар!


174


175

Щясрят dоймур

Аьыр йцкя дюзмцр солум, Дюзян тякъя саьъа голум. Чынгыл-дашлы юмцр йолум. Пярсянэимди, щясрят dоймур. Доланырам инъик-инъик, Нийя беля бяс киринъик? Щясрят чякян тякъя бизик? Додаг тяшня, щясрят dоймур. Дярд-гямимди, дюзцр-солда, Йцкц чятин эизли йолда. Одур дюзцр дюзмяз, гол да. Дюзян цряк, щясрят dоймур. Чырпынтысы эюрцнмязди, Инилтиси билинмязди. Пычылтысы сечилмязди, Чыльынлыды, щясрят dоймур. Бир цряйи дюрдя бюлдцм, Тябриз, Дярбянд, Бакы эюрдцм, Иряванда галды эюзцм Бялкя дюндцм, щясрят dоймур. Фирудиням вятянсизям, Кючяри гуш, кючясийям. Вятяня туш эедясийям, Can evimdə щясрят dоймур.


176

Еви йыхылан!

Щцндцр мяртябяляр чылпаг кимиди, Иш ямялимиздя йарпаг кимиди. Тябии фялакятдя торпаг кимиди, Ай ев тикян, олма еви йыхылан! Бу шан-шющрятчцн инсан йаранмыр. Бир гарын чюрякчцн инсан газанмыр. Чюряйи дойунъа дуйан дойаммыр Ай ев тикян, олма еви йыхылан! Бинанын тямялин сян еля гур ки, Сюз вердин сюзцнцн цстцндя дур ки. Касыбы дойдур ки юзцндя дюйки, Ай ев тикян, олма еви йыхылан!

Аълары дойурсан тох галаъагсан, Щагг ишин савабды щагг алаъагсан. Щяр сюздян бир рящмят газанаъагсан, Ай ев тикян, олма еви йыхылан! Фирудин Гямбярди олса да касыб, Алы, Ялясэяри дуйанда тапыб. Шцкцр йарадана щагга тапыныб, Ай ев тикян, олма еви йыхылан!


177

Позаны йохду

Эялмяйин эетмяйи вар данмыр буну, Щачан эетмяйини андырмыр сону. Варлысан йа касыб, анламыр буну, Эеъ-тез сон мянзилдян галаны йохду.

Бириsи эюзялся бириsи чиркин,

Бири аьыл, камал, бириsи мискин. Баьлыйыр талеyя кимини никбин, Сай, сайсыз язялдян, сайаны йохду.

Пайы газанъы ня, нащаг дцнйада, Эюрцб эютцрцр пай щаггı дцнйада. Эюрмцр щансыса, пай чата дцнйада, Мцfяссяли эери гайданы йохду.

Фирудиням эялдим, эетмяк ня эюзял, Дярк етсян бу юмрц, кечмяк ня эюзял. Щяр ай Рамазана дюнмяк ня эюзял, Бу айда гайданы позаны йохду.

2000

Дуйан эярякди

Эюзял арзуларды, чох хошду мяня, Гаршылыглы щюрмят щяр ан эярякди. Аьыллы мяслящят мялщямди мяня, Дюзмякля зарафат дуйан эярякди.

Заман чятин эялди, галмады сачым, Тале, бяхтим беля, ачмады ачым. Дарады телляри, галмады сачым, Сачымла зарафат, дуйан эярякди.


178

Щяйат гярибяймиш инсан бялалы, Мянимтяк галдады олан щяйалы. Ойатма илк ешги галан хяйалы, Xəyaldı бу щяйат, дуйан эярякди. Билдим «пул ял чирки» инандым онда, Алмадым вермядим «данландым» сонда. Доймаздым кам алам, галандым галда, Юзлцйцндя щяйат дуйан эярякди. Нявазиш эюстярдим чох тумарланды, Назда сатыб, алды, чох хумарланды. Bölünməz йарымла, щяръащ галандым, Бцтювляшян щяйат, дуйан эярякди. Дюня-дюня чох цзр истям мяълисдян, Щярядя бир сюз вар, эялян бир кясдян. Сюз сюзя баьлыды, зарафат елдян, Вар, чохду зарафат дуйан эярякди. Фирудиням юмцр şəndi бу йолда, Бабайамкы дюнцм xoşdu бу йолда. Bacar axirəti qazan bu yolda, Keşməkeş бу щяйат, дуйан эярякди.

2002

Киминди шаир?

Шаирин юзцдц сюзц дцз олмаг, Шаирин эюзцдц пярсянэсиз олмаг. Шаирин гялбиди пир тямиз олмаг, Щаггын йолларында битянди шаир.


179

Дярди-гями биръя мисрада говур, Аьрыйан цряйи имдада овур. «Бисмиллащ»- чох шцкцр бу дада дойур. Цряйи даш дейил мятинди шаир –

Тамащы варса, сюз, - доймаз эюз дойар, Нащагга йох, щагга-гойса ял гойар. Аъыны дадаркы соьантяк сойар, Билин доьрудан да елинди шаир.

Фирудин Гямбярям вятяни севдим. Бу сюзцмдя битян щяр бянди севдим. Шящярдя йашадым, йох кянди севдим. Даьларым динлянди киминди шаир?

Эюрцм

Бу дцнйамыз талан олмаз, Нащаггы вар барыш эюрцм, О дцнйамыз йалан олмаз- Йахшы йаман гарыш эюрцм...

Щагга чат кы щаггын олсун, Тале, гисмят бахтын олсун. Тям - тярагсыз тахтын олсун, Йахшы йаман гарыш эюрцм...

Юмцр гызыл-хырдаланма, Еля-беля гурдаланма. Эцня-айа хумарланма, Йахшы йаман гарыш эюрцм...

Илляр эедир юмцр ютцр, Тамащына сюзц эютцр. Гарышгадан зящмят эютцр. Йахшы йаман гарыш эюрцм.


180

Баларысы йыьар балы, Балы дадlы галар ады. Йохса, дады-olmaz ады, Йахшы йаман гарыш эюрцм...

Фирудиндян бу нясищят, Бир галанды хошхасиййят. Ня лазымды бяд хасиййят. Йахшы йаман гарыш эюрцм.

Инди ня

Бу бир ишийдими нятиъяси ня? Билян билдирмязми фаъияси ня? Юлцм сечилмязми бу дириси ня? Вахт варды дцнйайа ярлик ярянлик, Дярс верян тцрк-азяр иди, инди ня?

Доьма мязарлары итирдик нядян? О даьлар кцсцбмц йетмядик нядян? Сусуб киримялийик дяйишдик нядян? Вахт варды дцнйайа ярлик ярянлик, Дярс верян тцрк-азяр иди, инди ня?

Чякилмяз бу дярдин йарасы дярин, Вармы бир ялаъы чаряси дярин, Бешикдя тярбийя гайяси сярин. Вахт варды дцнйайа ярлик ярянлик, Дярс верян тцрк-азяр иди, инди ня?

Бу дярд башга, юзэя сечилян вайды, Ялаъ Короьлудан чякилян щайды. Гисас нащаггындан бичилян пайды. Вахт варды дцнйайа ярлик ярянлик, Дярс верян тцрк-азяр иди, инди ня?


181

Фирудин Гямбярин щаны о чаьы, Даьларсыз цряйиn, ярийиб йаьы. Алса гисасы бу чякилян даьы, Инандым дцнйайа ярлик ярянлик Дярс верян тцрк-азяр билдим инди ня?

Dюзсцн юзц

Йанды Кярям узаг дцшдц Фирудин! Цмцдц щясрятдян кцсдц Фирудин! Гой демясинляр ял цздц Фирудин! Даь вцгарлы юзц гой дюзсцн юзц. Гайалар сылдырым йоллар тозанаг, Йурд да тцлкц, чаггал, ъанавар “гонаг”. Тяляс гылынъ сийир бир ова чыхаг. Даь вцгарлы юзц гой дюзсцн юзц.

Щясрятли юлцмдян йашамаг əзял, Юлцмля вятяни уъалтмаг эюзял. Ъаваны вятяндя гоъалтмаг эюзял. Даь вцгарлы юзц гой дюзсцн юзц. Инляйян даьларды сяси гялбимдя, Даьларын щавасы бу няфясимдя. Дюнцм бу эцн сабащ вар щявясимдя. Даь вцгарлы юзц гой дюзсцн юзц.

Йурдумуздан

Елимиздян обамыздан, Ниэаранам дцнйамыздан. Bir qurumculuq suyumuzdan,

Ниэаранам, йурдумуздан.


182

Бабам гойан даш дяйишся, Гойулса сяф йер дяйишся. Мяня гаршы инъик дцшся, Ниэаранам, йурдумуздан. Бабам сечиб йериn билиб, Зящмятинин тярин силиб. Тарихдян çox шяри силиб, Ниэаранам, йурдумуздан. Мягбяряси, галасы вар, Даш китабя йазысы вар. Нанкор гоншу-бяласы вар, Ниэаранам йурдумуздан.

Фирудиням Эюйчялийям, Бу йаньымы демялийям. Вятянимя йетмялийям. Ниэаранам, йурдумуздан.

Галыб

Гурбан олум о даьлара, Даьлар бизсиз аьлар галыб. Баьбан щясрят о баьлара, Гайа, дашы сызлар галыб. Йайлаг галыб вiран кими, Булуд аьлар дуйан кими. Кюнцл алан, бащар кими, Бащар дюнцб гыша галыб


183

Булаг суйу хяйалларда, Шыр-шыр сяси гулагларда. Ней сяси йох о даьларда, Чобан юзц huшда галыб. Qılıncını al əlinə,

Гырат щаны, галх белиня. Йийя дурсан юз елиня...

Тцлкц, чаггал, дыьа галыб.

Бабa-дядя торпаьымда, Уйуб qərib гуъаьында. Оьул, гыз йох оъаьында. Оъаг сюнцб боша галыб.

Гялбим кювряк инъитмядим, Гоншуйа пислик етмядим. Йахшылыг пайа йетмядим, Нащагг пайлы «дыьа» галыб.

Юмцр кечир бу щясрятля, Зяфяр чалыб яр гейрятля. Цмидим вар бу щясрятля, Гайытмаг вар, гыша галыб. Булаг, чайы ахыр bizsiz,

Щясрят ода йаxыр sянсиз. Фирудиням йаныр mянсиз. Голу баьлы щуша галыб.


184

Галды

Эюзлядим эялмяди даща, Юмцркц вар бир ан галды. Аларам мцждя сабаща, Юлцмцм бир эцня галды. Юзцмя бяллиди щяр эцн, Юлцмцм майында бир эцн. Билирям доьулдуьум эцн, О эцндян гялбимдя галды. О, севэи гялбимя qонду, Щяр цзя ичимдя йоnду. Баш дашы гябримя гонду. Дюзцмцм гялбимдя dалды.

Бу дцнйайа

Бу дцнйамла мян йаланам, О дцнйамла мян галанам, Юмцр кечир мян таланам, Инанмайын бу дцнйайа.

Ня бир щагг вар, ня ядалят, Нащагы бол, чох хяйанят. Галмайыбса щеч сяхавят, Баьланмайын бу дцнйайа.

Эялян эялир эедирикся, Щяля эцнащ едирикся. Дирикянся юлцйцкся, Алланмайын bу дцнйайа.


185

Фирудиням галдым начар, Эюзляйирям гатым ачар. Щарда namərd мяни тапар, Сатылмайын бу дцнйайа.

2004.

Йандырыр бизи

Мейлими щясрятя салыб галмышам, Ядаляти йалан даныб галмышам. Дярд-гямим севинъ саныб галмышам, Йахынкян узаглыг йандырыр бизи. Сябримиз даь бойда йаман юйцннцк, Ятрафда чал-чаьыр йаман сюйцннцк. «Йаллы» ойнайырыг бирлик эюрмцрцк, Йахынкян узаглыг йандырыр бизи. Щяля вар дцшмянин сцдцн ямянляр, Йаьлы тикяляри сцдя верянляр. «Ахчынын» назыны эцдян севянляр. Узагкян йахынлыг йандырыр бизи.

Фирудин Гямбярям чякдим щясряти, Korşalıar yaddaşda yurd əmanəti.

Yoxsa qanımızdan силдик гейряти, Йахынкян узаглыг йандырыр бизи

Бу дярд гямимди

Севинъим олсада эюзцм нямлиди. Севинъдян айрылыг дюзцм дярдимди. Дюзцмдя сыхыркы бу сялямимди. Бунъа сялямимдя бу дярд гямимди.


186

Юнъя щеч олмаса даьлар чякирди, Чыхардым йайлаьа, булаг чякирди. Дярдя шярик олан елляр чякирди. Еллярим гялбимдя бу дярд гямимди.

Той, йасында елляр шярик оларды. Cavablar маьарı шяртсиз гурарды. Аьсаггал, ъаванын йери оларды. Лал галан гялбимдя бу дярд гямимди.

Фирудин гярибми о Кярям кими? Гябри qərib ясир о дядям кими. Вар Алым, Ялясэяр о лялям кими. Лялясиз гялбимдя бу дярд гямимди.

Эюрям

Йарадан йарадыб чох шцкцр Аллащ! Арзулар, мурады каш мяндя эюрям. Тябият ня эюзял гойнунда инсан. Бу дейилянляри щяр кясдя эюрям. Йетирдим юмцрц яллийя артыг, Сцбута йетирдим кимлийя артыг. Мцстягиллийя он иллийя артыг Эялян хош эцнляри щяр кясдя эюрям. Чичяклянсин беля Азярбайъаным, Сыьал вурсун еля Азярбайъаным. Синя эяриб эярсин Азярбайъаным Эялян хош эцнляри щяр кясдя эюрям.


187

Торпьым дашымла бир бцтювляшям, Эюйчя, Зянэязурла бир сювдяляшям. Дярбянд, Тябриз, Гарабаьла бирляшям. Эялян хош эцнляри щяр кясдя эюрям. Бющтанлар, йаланлар йох олсун шярляр, Дюнсцн хиласкара döсун ярянляр. Йадлары yurddan kaş qovsun елляр, Зяфяр хош эцнляри щяр кясдя эюрям. Чин олсун истяйим йурда гайыдым! Йухум бу «истяйим» орда olayдым. Фирудин доьулдун орда галайдын. Вятянля хош эцнляри щяр кясдя эюрям.

Галсын

Нисйясиня дурмаз йахын, Язраили наьд ъан истяр. Кисясини гоймаз йахын. Гызыл-лялсиз ъан истяр, Цз гара yох, цз аь qalsın.

Щяр мейвянин габыьыды, Сойулуркi юзц галсын. Юмрцм буда бир чаьыды, Ъан эедирся рущу галсын. Цз гара yох, цз аь qalsın.

Йохсуллуг - султанлыгды, Сон мянзил гябирстанлыгды, Юмцр-юлцм тяк бир анлыг, Gələn köçür ruhu qalsın

Цз гара yох, цз аь qalsın.


188

Палтарында тикилмяси, Юлчц-бичи дцзялмяси. Сап ийнядян кечилмяси, Ийня эюзлц бир «из» галсын Цз гара yох, цз аь qalsın.

Сюз кялмя-cümlə ишлянир, Гызыл грамла гиймятлянир. Пуллу-пулсуз щейрятлянир. Axirətdə бир сюз галсын, Цз гара yох, цз аь qalsın.

Фирудин! sолтанлыьа бах! Пулdа наля-ащлыьа бах! Пулсуз гящряманлыьа бах, Солтанлыг бу бир сюз галсын. Üz qara yox, üz ağ qalsın.

Özüməm

Юзцмцн цзцйям, Эюзцмцн эюзцйям. Сюзцмцн дцзцйям, Вар гашы юзцмям, Цмидим Yарадан, Ömürdü Allahdan.

Сеч аьы-гарадан Вар гашы юзцмям

Танрыма борълуйам, Ня йахшы гулуйам. Азяр-тцрк оьлуйам, Башдашым юзцмям


189

Йоьурдум ща йапдым, «Щалал кюкя йапдым.»? Пайым-няся тапдым. О еля юзцмям.

Оьул варса демяк, Арха, дайаг, кюмяк. Ейня дейил юлмяк,

Sözüməm юзцмям.

Юлсям йахшы Эцнц эцня сата биллям, Или-иля чата биллям. Нийя сянсиз йата биллям?... Эюйчя сяндя юлсям йахшы! Еля биллям йуху эюррям,… Сяндя севэи улу эюррям. Ня азымса çоху эюррям, Эюйчям сяндя юлсям йахшы. Инсан нийя гуша дюнмцр?

Сирли аьыл, щуша дюнмцр?

Дюнцб йурдда даша дюнмцр?

Эюйчя сяндя юлсям йахшы. Щаггым варды, yenə дюням, Танрым каш о эцня йетям. Кяфянимя бир бцкцлям, Эюйчя сяндя юлсям йахшы.


190

Тяк Эюйчямин щясряти вар, Мяня кечян гейряти вар. Сябр дейилян зилляти вар, Эюйчя сяндя юлсям йахшы. Цряйимя лякя дцшцр, Лякя сайа, кюкя дцшцр. Фирудин ня кюкя дцшцр, Эюйчя сяндя юлсям йахшы.

Var Доьма йерлярин булаглары

йада дцшдцкъя

Щаны йайлаг, сярин булаг? Доймурсан лязzяти вар, Эцл-чичяйи гуъаг-гуъаг

Ща qoxusan тамащын вар. Булаг бойу лилпар долу, Су ичмяйя гопар ону. Чичяк ятри синя долу, Ща ичсян дя тамащын вар. Сойуг юпцш булаьынды, Тярк едянсян эцнащынды. Исти юпцш сабащынды, Ща юпсяндя тамащын вар. Булаг эюзял сяринликдя, Язяли вар дяринликдя. Булаг севяр икиликдя, Сцзцлцшдя тамащын вар.


191

Сойуг олмаг бунун дями, Гялбляряди бу мялщями. Мящял гоймур ким ичяни? Дцшмяниндя тамащы вар. Инди чятин, думан, сискин, Фирудиня булаг нискил. Ял чатмыр кы йурддан iткин Даь булаглара…. Юляндя дя тамащы вар.

Бир оъаг кими

Od kül içində saxlanır ancaq.

Оъаг йаныб сюнся кюз дя юмрц вар,… Олса гор тялясмяз юзэя юмрц вар. Кцл олуб галар qor bir дюнцмü вар, Чатылар юзцндя бир оъаг кими. Горхусу фялякдян мещ дяйся йахшы, Алышар астаъа шещ дцшся йахшы. Щязин кюзярдикъя исинся йахшы, Алышар юзцндя бир оъаг кими. Гямли бахышлары эюзцндя итяр, Кцлц пярдяляниб цзцндя сипяр. Ня демяк истяйи тцстцдя йетяр, Барышар юзцндя бир оъаг кими. Алову şövqlədi адыны йазар, Щагнан йазыланды щагыны тапар. Исидяр йандырар сирр аны гандырар, Сайсызды юзцндя бир оъаг кими.


192

Юмря сон гоймаьы кюврялдяр ону, Беля кюзц-кцля апарар ону. Тцстцсц alovdan гопарар ону, Рущларды юзцндя бир оъаг кими. Чатылан щяр оъаг йанар црякди, Пирляшиб пирляри гуъар црякди. Щярянин кюз, кцлц галар эярякди, Фирудин сюзцндя бир оъаг кими.

Байатылар

Эялди эедяр. Тякъя bизик эялди эедяр, Бу дцнйада йахшы из гой,

Демясинляр эялди-эедяр. Бал арысы, Barı тутда бал арысы. Мин бир дярдя дярманы вар, Зящмяткешди бал арысы.

Щей, дяряляр, Эяздик даьлар щей дяряляр,… Щяр лячякдя шещ-зярряляр, Щясрят гоймаз щей дяряляр. Щясрят галдыг. Вятян севдик щясрят галдыг,… Бу севэи щягигятдирся! Нийя эюря щясрят галдыг?


193

Гара тикан. Эцл колда гара тикан, Щяр ан qоша битянди. Нядяся гара тикан?

Ятирсиз, Эцлляр битир ятирсиз,… Инсанлыьы итирян, Вяфасызмыш хятирсиз.

Юзэя ня вар. Эюз йашы юзэя ня вар, Юлцм щагдан эялянди. Аьла эюз юзэя ня вар.

Вятяним мяним

Диз чюкцб юнцндя торпаг юпдцйцм, Аь кяфян астарым, торпаг юртцйцм. Sıldırım qayasın йалчын эюрдцйцм, Йурд йерим Эюйчямдиr вятяним мяним, Рущ йерим сяндяди, вятяним мяним.

Сойумун, няслимин пир олан йери, Доьулдуьум оъаг, нур олан йери. Бабамын яманят, сирr олан йери, Йурд йерим Эюйчямди, вятяним мяним, Рущ йерим сяндяди, вятяним мяним. Щясряти гялбимдя губарлы галан, Щяр ан эюзляримдя вцгарлы олан. Низяли кюнлцмдя йаралы галан, Йурд йерим Эюйчямди, вятяним мяним, Рущ йерим сяндяди, вятяним мяним.


194

Щяр аддымда дцшдцкъя йада, Эюзцмдя дцнйаъа dünyamsan ада, Гурбаны олдуьум о галан ада, Йурд йерим Эюйчямди, вятяним мяним, Рущ йерим сяндяди, вятяним мяним.

Уъасан даьлартяк, гоъалсам беля,… Дцз олуб сярилям юнцnдя беля. Гябрим бойда йерим кюнлцндя эцля, Йурд йерим Эюйчямди, вятяним мяним, Рущ йерим сяндяди, вятяним мяним.

Щагнан оланды Етигад бцнювря тямялдир язял, Яхлагла ибадят низамлайанды. Гул кюля Билалда тямялди эюзял, Азадлыг газанъса haqqnan olandı Варсан йарадана ибадят ъанын, Йараданı таны юзцня тапын. Дярк ет бюйцклцйц гцдряти таны, Инсанын йахшыса щагнан оланды. Ямялин салещди щагнан олурсан, Кюрпялик мялякди йашнан долурсан, Ягл, щяйа, дин эяряк щагдан йонурсан, Султан рущu варса щагнан оланды.

Фирудиням щагнан щагга эцвянъим, Юмцр эцн кечянди нащагг girincim

Нащагга хор бахдым щагdа эцвянъим Танрыйа бел баьла щагнан оланды.


195

Шаир

Айаьым торпагда яллярим щагда, Йахшылар ичиндя йахшыды шаир. Щяр кялмя мисрасы эялянди щагдан, Гызыл торпагдаса китабды шаир. Уъалыг Аллащын, бир щагды шаир. Дярд гями нисgили, щясряти чохду, Sюзц olursa da, minnəti йохду. Баьлы бир сандыгды, вар инъи, чохду. Гызыл торпагдаса китабды шаир, Уъалыг Аллащын, бир щагды шаир. Гялбиндя бир оъаг мяяшялди йанар, Варса нурлу oъаг йа Яли анар. Щалал-щарам олса ял-яли гынар, Даьlara, баш яйяр пир даьды шаир, Уъалыг Аллащын, бир щагды шаир.

Фирудин, çox yerdə sözün sınandı,

Кюнцл фярящini ziyarət sandı.

Sözünü mənasız баша вурмады. Гызыл торпагдаса китабды шаир, Уъалыг Аллащын, бир щагды шаир.

1999

Хумарланды – йаланды

Гялбими аз дям ейлядим, Дямляндикъя хумарланды, Хош хяйаллар чох сюйлядим, Сюйлядикъя тумарланды.


196

Бу дямлик мяни айырды, Бу дямлик юзэя сайырды. Бу юмря дцшян пайымды, Мягамдады хумарланды.

Дярдим гямим йохмуш кими, Тумары чох билмиш кими, Ачылан бир сирмиш кими. Бу гайдады хумарланды.

Мяня эюзял вядляр верди, Нечя сярщяд щядляр кечди. Кечся ай, ил эюзля деди, Баш алдатды тумарланды.

Бу дямлянмяк йалан тящяр, Йетим кюнлц алан тящяр. Йухуларда рюйа сящяр,… Гящярлянди хумарланды.

Фирудини алдадаммаз, Ганан дейил о, гандырмаз. Мейли варса йол аздырмаз, Хошаланса ан йаланды.

Дцшсцн

Дярдсиз идим, Дярдя дцшдцм. Мяни дярдя Салан дцшсцн.

Йурдум-йувам Пир оъаьам, Йох узаьам… Йурддан айры, Салан дцшсцн.


197

Накам галсын, Дярди алсын. Йоллар баьлы, Салан дцшсцн. Юзц дадсын, Щясрят дады!... Кючкцн ады. Салан дцшсцн.

Uca Tanrım,

Бир гулунам... Фирудиням. Kaş ki yolum

Йурда дцшсцн.

Анлыг

Шяфягля ачылса сящяр, Вятяндя гямлиди щяля… Эеъяси олса гаранлыг, Зцлмятдян доьанды сящяр. Тябиятин бир парчасы, Дярд-гямля зцлмят дцнйасы. Бир сящяр эцляр, оласы. Оланды бу да бир анлыг. Оланыды беля галмаз, Йох щаггымы беля данмаз. Йох шейтана щеч алланмаз, Сябри бюйцк, бу бир анлыг


198

Фирудинди дюзяъякди, Бу дярд гями цзяъякди. Вятянля севиняъякди, Эедяр щясрят бу бир анлыг.

Vətəndə qaldı

Sevdiyim Vətəndi, hər şeydən öncə,

Unuda bilmirəm, ilk eşqi məncə

Əhd-peyman bağladım, gül üzdən öncə

Dönməzlik, şərtliyim Vətənə qaldı.

Bulaqdan içdim su, şaxta-qar nədir?

Dişlərim göynədi, şaxta var nədir?

Vətənlə bölünməz bölən ar nədir!

Polad tək bərkliyim, Vətəndə qaldı!

Pak, təmiz qəlbləri suyunda gördüm.

Qızıl balığını çayında gördüm.

Zəhməti halallıq, payında gördüm,

Nə tapdım, itirdim, Vətəndə qaldı!

Axtaran taparki, bir anlıq demək,

Tapan nə apardı, yalanmış demək,

İnsanlar dərd-qəmdən talanmış demək,

Taxt,tacı itirdim, Vətəndə qaldı!

Dərd caladı qəmə, gəzdim sevinci,

Özüm əkmiş özüm üzdüm sevinci,

Sevinc də qəm kimi, gördüm sevinci

Sən demə sevincim, Vətənə qaldı!


199

Ürək qövr eylədi, qaynadı coşdu

Bu fani dünya dolan gah da ki, boşdu.

Kimiyə eniş, düz, yordu, yoxuşdu

Uşaqlıq illərim, Vətəndə qaldı!

Var-dövlət nə lazım, qeyrət gərəkdi,

Vətən yad tapmaqda cürət gərəkdi!

Düşməni əzməyə fürsət gərəkdi!

Yox bəlkə fürsətim, Vətənə qaldı.

Çoxları vətəni gördüsə varda,

Vətən qaldı darda, gör mənsə harda,

Azdıran azdırdı, qəbrimsə harda?...

Biləydim var qəbrim, Vətəndə qaldı.

Hər kəsin üzüyü, daş-qaşı kimi,

Gün o gün desinlər kaş hamı kimi.

Firidun keşikdə, baş daşı kimi,

Ürəyim vətənim, Vətənə qaldı!

Yaşayasan

Yanmayasan ömrü-günə,

Paxıl kor ola tüstünə.

Düşmən girsə də qəsdinə,

Bilə-bilə yaşayasan.

İnsan bu dünyanın qulu,

Xeyir-şərdi sağı-solu.

Həyat sürüb fərəh dolu,

Gülə-gülə yaşayasan.


200

Tanıyasan öz yerini,

Unudasan dərd-sərini.

Halal zəhmətlə tərini,

Silə-silə yaşayasan.

Nələr gördüm, ay Firudin,

Qan ağladı elin-yurdun.

Sən qürbətdə yuva qurdun,

Ölə-ölə yaşayasan.

Hayıfsan Yolunu azan dostuma

Axma hər qarşından ötən qadına,

Ləkə gətirərsən təmiz adına.

Qohumun-yaxının çatmaz dadına,

Gəl belə kükrəyib dolma, hayıfsan.

Hələ anlamırsan yaxşı-yamanı,

Saxla əmanəti, gələr zamanı.

Qocaldıqca tanıyarsan hamını,

Tez açılıb tez də solma, hayıfsan.

Qəlbimin səsiylə səslədim səni,

Uca bir zirvədə gözlədim səni,

Qov getsin başından dumanı-çəni,

Taledən bədgüman olma, hayıfsan.

Firudin Qəmbərəm, söyləsəm düzün.

Saxta məhəbbətin görmüşəm yüzün.

El-oba içində utanar üzün,

Güc olar, saçını yolma, hayıfsan.


201

Bəlkə, çatım

Dalğalandım ha çırpındım ,

Sahilinə bəlkə, çatım.

Qayasında mamırlandım,

Arzu-istək –bəlkə, çatım.

İzim qalıb dağ-dərədə,

Dərdim gülü bağ-bərədə.

“Xıjdı bulaq”, “Ağ dərədə”

Ülvi istək-bəlkə, çatım.

“Orta təpə”, “Qalaçanı”

“Göy təpə”, “Buğa uçanı”,

Görəmmirəm gör haçanı...

An içində bəlkə, çatım.

Kəsəmmirəm o əmliyi,

Sacda kətə-quş əppəyi.

Yavanlığım o yemliyi...

Dadmaq istəm, bəlkə, çatım.

“Keyti”yə qalxan piyada,

Boylanam “İsti-su” ya da.

Səcdə qılam ruhlara da

Könül istər, bəlkə,çatım.

Zəmiləri tel-tel olan,

“Yelli dərə” elim olan.

Qorqud yurdu dilim olan,

Dedim gerçək, bəlkə, çatım.


202

Mən ki Firudin Qəmbərəm,

Sözümlə də bir səngərəm.

Azərbaycana əsgərəm...

Olar gerçək , bəlkə, çatım.

Görüm

Zamanın əcaib işi var, vallah.

Halalı, haramı xırdala görüm,

Halallıq ağartmır indi hər üzü.

Alsan maaş, dolan, atdala görüm,

Kişisən, “şirvan” xırdala, görüm.

Bazarında yağda şorundum baha,

Yağda tapamazsan, ayrandan daha

Qazanda dağ olmur, qalsa sabaha,

Kişisən “şirvanı”, xırdala görüm

Əllidə “şirvanı” at dala görüm.

Biləndəki bu gün alacağın çox,

Halalca öz cibin umacağın yox.

İstəyən ürəkdi, duyacağı çox,

Kişisən “şirvanı” xırdala görüm.

Əllidə “şirvanı”, at dala görüm.

Lap tutaq ki, aldım parası yoxdu,

Aldığım maaşın çarası yoxdu.

Haram qatılmasa harası toxdu,

Rüşvətə “şirvanı” xırdala görüm.

Dollarda “şirvanı” at dala görüm.

Halalın, haramdan üz alıb indi,

Haramın, halaldan düz olub indi.


203

Halaldan haramın üz olub indi,

Halal “şirvanı” xırdala görüm.


Aldığın on-on beş şirvandı doğru,

Halal ağardır üz, qansaydı oğru.

Halallıqda doyar, olardı doğru,

Bərəkət halalda, xırdala görüm.


Aylar, illər təzə, demək biz köhnə,

Sərvətimiz bol-bol gəldik biz gözə.

Xeyir-bərəkətimi gətirdik gözə,

Firudin halalı, xırdala görüm.

Bircə can sağlığı, cat dala görüm.

Darıxır yaman

Cavanlıq çağlarım, illərim hanı?

Ətrindən bihuşdun, çöllərim hanı?

“Göyçə-göl”, “Ala-göl”, göllərim hanı?

Göy-göl, Kür-Arazım darıxır yaman.

“Qiblə”, “Yonma-bulaq” axırmı görən?

Gözündə gilə yaş, baxırmı görən?

Dağlarında şimşək çaxırmı görən?

Baharım, avazım darıxır yaman.

Qız-gəlin məskəni soyuq bulaqlar,

Hələ ki əsirsiz, dözün bulaqlar,

Dağları dəyanət, səsdə qulaqlar,

Qalan doğmalarım darıxır yaman.


204

Cıdır düzündədi Vaqifin izi,

Şuşadan nigaran Nətavan özü,

Bülbülün cəhcəhi, Rəşidin sözü...

Qəribsəyir ruhum, darıxır yaman.

Kəlbəcər dağları, var param mənim,

Qaradağ, aran-dağ var yaram mənim.

Göyçə-Zəngəzurlu var dünyam mənim,

Ürəyim Allahım, darıxır yaman.

Zəngilan, Qubadlı, Ağdam, Laçınım,

Füzuli, Cəbrayıl, Şuşam, Xocalım.

Yetək tarpaqlara, Göyçə ünvanım,

Bütün əzalarım darıxır yaman.

Firidunda dözüm Dədə Qorquddan,

Taqət dizdə hələ-o dədə yurddan.

Süd əmmiş əzəlim, soyum boz qurddan,

Can Azərbaycanım, darıxır yaman.

Tap görüm

Dağına bax, düzünə bax,

Bu dünyanın üzünə bax,

İnsanların gözünə bax,

Günahkarı gəl, tap görüm.

Biri xürrəm, biri çılpaq,

Biri düzgün, beşi yaltaq,

Danışmasan, deyir qorxaq...

Xilaskarı gəl, tap görüm.

Ağıllı söz, kamalı var,

Qüdrəti var, camalı var,

Namus, qeyrət, amalı var,

Məhəkkarı gəl, tap görüm.


205

Бах, беляъя

Юмцр кечди, аддым-аддым, Изляйянди маддым-маддым. Аловума юзцм йандым, Гыьылъымам бах, беляъя. Гыьылъымдан бир од дцшдц, О севэимди чох цшцдц. Щяйат демя бир дюйцшдц, Вурушмушам бах, беляъя.

Щеч юзцмдя биляммядим, Билдийими дейяммядим. Mübarizəm юляммядим. Гуръаланнам бах, беляъя. Щяр гялб инъя кювряк, олса, Арзулар вар гялбя долса, Чин оланда юмцр йолса... Бу йолдайам бах, беляъя.

Фирудиням бу бир няфяс, Севдийимdяn aldım щявяс. Щагдан эялян о биръя сяс...

Говушурам, бах, беляъя.


206

Mündəricat:

Könül ixlası

Müəllifdən .................................................................................... 4

Baş endirir .................................................................................... 5

İbadət edin .................................................................................... 6

Odur .............................................................................................. 7

Nəsib et bizə ................................................................................. 8

Bitər .............................................................................................. 9

Haqq aynasında ............................................................................ 9

Qandırsın ...................................................................................... 10

Tanrı ............................................................................................. 11

Zikr edir ........................................................................................ 10

Ya Rəsulullah ............................................................................... 12

Olar ............................................................................................... 14

Ziyarət edək .................................................................................. 15

Axirət üçün ................................................................................... 16

Bütün yaranış ................................................................................ 17

Allaha sarı .................................................................................... 19

Uludur Allah ................................................................................. 21

Tapacaq nicat ................................................................................ 23

Məskənidir .................................................................................... 23

İmanın şərti ................................................................................... 24

Var ................................................................................................ 25

Şükür ........................................................................................... 26

Həmd olsun .................................................................................. 27

Dühalaşan ..................................................................................... 28

Haqq dünyaya pənahlıylq ............................................................. 29

Var ............................................................................................... 30

Duyan sadiqdir ............................................................................. 31

Deyiləm möhtac ........................................................................... 32

Yaşadan bizi ................................................................................. 33

Çoxu ............................................................................................. 34

Yaradanındı .................................................................................. 35

Bəllidir .......................................................................................... 36

Dönür ............................................................................................ 36


207

Gətirmir ........................................................................................ 37

Oldu ömür ..................................................................................... 38

Alandı ........................................................................................... 39

Bir Allah ....................................................................................... 40

Rəhim demişik .............................................................................. 41

Qardaş .......................................................................................... 32

Alır ............................................................................................... 44

Məni yaradan Allah ...................................................................... 45

Allah ............................................................................................ 46

Nə də cəhənnəm .......................................................................... 47

Odur ............................................................................................. 48

Gör nə deyir ................................................................................. 49

Olar .............................................................................................. 49

İnadət gözə.................................................................................... 50

Bu Aşura hadisəsi ......................................................................... 52

İslam dinidir ................................................................................. 53

De, sən , mən kiməm? .................................................................. 54

Rəhim sözə ................................................................................... 56

Özü böyük ................................................................................... 57

Bəs niyə gəllik .............................................................................. 58

Üzə ............................................................................................... 59

Dönüb haqqım olur ....................................................................... 60

Allah, Allah... deyir ürək .............................................................. 61

Duyanda bildim ............................................................................ 63

Ömür payı ..................................................................................... 64

Dəyər ........................................................................................... 65

Olmadımı ...................................................................................... 66

Baxar ........................................................................................... 66

Allah Məhəmməd Ya Əli ............................................................. 67

Azana yoldu Azan ........................................................................ 69

Dünyama çatdım .......................................................................... 71

Yoxmuş etibar ............................................................................. 72

Bu ibadətim ................................................................................. 74

Hacı MirSultan Ağa ..................................................................... 75

Mir Mövsüm Ağa ......................................................................... 77

Salavat çevir ................................................................................. 78

Bir gün ......................................................................................... 79


208

Tanrım ......................................................................................... 80

Haqq işidir ................................................................................... 81

İslam dinidir ................................................................................ 81

İlahi .............................................................................................. 83

Dayaq .......................................................................................... 84

Haqqa yol çək ............................................................................... 85

Seyid Bayram ocağında ................................................................ 85

Var ............................................................................................... 86

Xudam verib pay .......................................................................... 88

Ana vətən ..................................................................................... 89

Yalqızam ..................................................................................... 89

Ürək istəyi ................................................................................... 91

Heç vaxt ....................................................................................... 92

Əhsənə dəyər ................................................................................ 93

Düznən olub ................................................................................ 94

Öz adımla olmalıyam .................................................................. 96

Bəlkə ovunam .............................................................................. 97

Qəribəm – qərib ........................................................................... 98

Qocalmam ................................................................................... 100

Yaralıyam ..................................................................................... 101

A qardaş ....................................................................................... 103

Təvəkkül et sən ............................................................................. 104

Kimidir ......................................................................................... 105

Göyərir ........................................................................................ 106

Həmdərd təbiət ............................................................................. 107

Danmadı ...................................................................................... 108

Olmaz .......................................................................................... 109

Gətirmir ....................................................................................... 110

Qalası ........................................................................................... 111

Dirildəcək .................................................................................... 112

Dünyamızdı ................................................................................. 113

Ağlayır ......................................................................................... 114

Laylalı dünyam ............................................................................ 115

Bulandı dünya .............................................................................. 116

Seçənnən olub .............................................................................. 117

Vətən dərdi .................................................................................. 118

Yaxşı ............................................................................................ 119


209

Ələnir ........................................................................................... 119

Olub ............................................................................................. 120

Söz tükənmir ................................................................................ 121

Biləcəksən .................................................................................... 122

Göyçəmdə oləm ........................................................................... 123

Dözürəm belə................................................................................ 124

Ulu çağırış Ulu çağırış ................................................................................... 126

Azərbaycan .................................................................................. 126

Mən .............................................................................................. 127

Dönüm Allah ............................................................................... 128

Əridim ......................................................................................... 129

Dönərdim ..................................................................................... 129

Qadası var .................................................................................... 130

Gözdən ......................................................................................... 131

Dünya .......................................................................................... 132

Bələyindədir ................................................................................. 133

Göyçəm ........................................................................................ 134

Sözüm mənim ............................................................................... 135

Ağlayır ......................................................................................... 136

Qəm payım olmuş ........................................................................ 137

El oğlanlarım ............................................................................... 138

Nolacaq ........................................................................................ 139

Qocalmışam ................................................................................. 140

Qaçır ............................................................................................ 142

Süzülür su .................................................................................... 143

Simdi ........................................................................................... 144

Şeir olur ....................................................................................... 145

Yoldaşıyam ................................................................................... 146

Nişanə qaldı ................................................................................. 147

Harda gəzim ................................................................................. 148

Qoy uzaq olsun ............................................................................. 148

Olarmış ........................................................................................ 149

Kənd izi ....................................................................................... 150

Bilmirəm ....................................................................................... 150

Axır ki ........................................................................................... 151

Hər gün ........................................................................................ 152


210

Göyçəm ....................................................................................... 153

İnsan olacaq ................................................................................. 153

Ovundur sən ................................................................................ 154

Bənzər .......................................................................................... 155

Dönür ........................................................................................... 156

Axtardım ...................................................................................... 157

Qalır ki, qalır ............................................................................... 158

Qala dünyada da .......................................................................... 159

Yuxu olur ..................................................................................... 159

Var ............................................................................................... 160

Ağrın alım ................................................................................... 161

Görüm .......................................................................................... 162

Gəlib keçəcək .............................................................................. 164

Varmış ......................................................................................... 164

El sözüdür .................................................................................... 165

Başıdaşlı ...................................................................................... 166

Bir qəfəsdi ................................................................................... 167

İnsan ............................................................................................ 168

Görüm .......................................................................................... 169

Güvən ......................................................................................... 171

Bilmir .......................................................................................... 172

Yaşamaq olar ................................................................................ 173

Həsrət doymur ............................................................................. 175

Evi yıxılan ................................................................................... 176

Pozanı yoxdur ............................................................................... 177

Duyan gərəkdir ............................................................................ 177

Kimindi şair ................................................................................. 178

Görüm .......................................................................................... 179

İndi nə? ........................................................................................ 180

Dözsün özü .................................................................................. 181

Yurdumuzdan .............................................................................. 181

Qalib ............................................................................................ 182

Qaldı ............................................................................................ 184

Bu dünyaya ................................................................................... 184

Yandırır bizi ................................................................................. 185

Bu dərd qəmimdi .......................................................................... 185

Görəm .......................................................................................... 186


211

Qalsın ........................................................................................... 187

Özüməm ...................................................................................... 188

Ölsəm yaxşı ................................................................................. 189

Var ................................................................................................ 190

Bir ocaq kimi ................................................................................ 191

Bayatılar ...................................................................................... 192

Vətənim mənim ............................................................................ 193

Haqnan olub.................................................................................. 194

Şair ............................................................................................... 195

Xumarlandı-yalandı ...................................................................... 195

Düşün ........................................................................................... 196

Anlıq ............................................................................................ 197

Vətəndə qaldı ............................................................................... 198

Yaşayasan .................................................................................... 199

Hayıfsan ....................................................................................... 200

Belkə çatım ................................................................................... 201

Görüm .......................................................................................... 202

Darıxır yaman .............................................................................. 203

Tap görüm .................................................................................... 204

Bax, beləcə .................................................................................. 205


212

«Елм вя Тящсил» няшриййатынын директору:

профессор Надир МЯММЯДЛИ

Компцтер дизайнери: Zahid Məmmədov

Səhifələyici: Yadigar Bağırova

Йыьылмаьа верилмиш 26.05.2012. Чапа имзаланмыш 27.06.2012.

Шярти чап вяряги 15. Сифариш № 138.

Каьыз форматы 60х84 1/16. Тираж 500.

Китаб «Елм вя Тящсил» няшриййат-полиграфийа мцяссисясиндя сящифяляниб чап олунмушдур.

E-mail: [email protected] Тел: 497-16-32; 050-311-41-89

Цнван: Бакы, Ичяришящяр, 3-ъц Магомайев дюнэяси 8/4.

mailto:[email protected]


213


214


215

212

Documents

Allah, Allah · Rumi Pərvərdigar! nə xoş hər günün bizə, Nurlu səhərlərin açılır üzə. Bəsirət gözüylə görünər gözə, Hər günün öz yeri, nəsib et bizə