Altı Sigma Nedir ? Nasıl Uygulanır ?

8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?

1/106

ALTI SGMA

NEDR? NASIL UYGULANIR?

Prof. Dr. C. Ruhi Kaykayolu

Sakarya niversitesi Sunumu, 11Mart 2009

1


2/106

ETMMETMMBLUE MOUND HGH SCHOOLBLUE MOUND HGH SCHOOL, ILLNOS, U.S.A., HGH SCHOOL, ILLNOS, U.S.A., HGH SCHOOLDPLOMA, 1974.DPLOMA, 1974.

BOAZBOAZNVERSTESNVERSTES (ROBERT COLLEGE), BSC, M(ROBERT COLLEGE), BSC, MAKNAAKNAMHENDSLMHENDSL, 1978., 1978.BOAZ NVERSTESBOAZ NVERSTES , MSC,, MSC,MMAKNA MHENDSLAKNA MHENDSL, 1980., 1980.LEHGH UNVERSTYLEHGH UNVERSTY,, USA, PAUSA, PA, PH. D.,, PH. D., MMAKNAAKNAMHENDSLMHENDSL,, 1984.1984.
http://www.boun.edu.tr/http://www.boun.edu.tr/http://www.boun.edu.tr/http://www.boun.edu.tr/http://www.boun.edu.tr/http://www.boun.edu.tr/http://www.lehigh.edu/http://www.lehigh.edu/http://www.lehigh.edu/http://www.boun.edu.tr/http://www.boun.edu.tr/http://www.boun.edu.tr/


3/106

KISA KARYER TARHM

Y.Do. Dr.-Asst. Prof., 1985, Istanbul Teknik niversitesi Do. Dr. -Assoc. Prof., 1987, Istanbul Teknik niversitesi

Prof. Dr., 1993, Istanbul Universitesi Dekan ve Provost, 1999-2004, Baheehir Universitesi Giriimci Akademisyen, 2004-.


4/106

UNVERSTY OF ASTANA

WORLD TOUR OF UNVERSTESFEBRUARY 5-MARCH 2, 2009

USAOLN COLLEGE, MIT, HARVARD, BOSTONCOLLEGE, TUFTS, STANFORDSINGAPORE

NATONAL UNVERSTY OF SNGAPORE,DUKE-NUS GRADUATE MEDCAL SCHOOL,NANYANG TECHNOLOGCAL UNVERSTY,INSEAD, CHCAGO UNVERSTY BOOTHBUSNESS GRADUATE SCHOOL,SNGAPORE ENTERPRSE COOPERATON,GERMAN INSTTUTE OF SCENCE AND

TECHNOLOGY, MNSTRY OF EDUCATON

QATARQATAR FOUNDATON, QATAR SCENCE AND

TECHNOLOGY PARK, TEXAS A&MUNVERSTY QATAR, CARNEGE MELLONUNVERSTY QATAR, WELL CORNELLMEDCAL COLLEGE PARKUNITED KINGDOMLEADERSHP FOUNDATON FOR HGHEREDUCATON, UNVERSTY COLLEGELONDON, CAMBRDGE UNVERSTY


5/106

Y GNLER

KENT STATE UNIVERSITY-GLOBALEDUCATION BRL YEL KUAKETMLER

03/19/10


6/106

Pc = Kiisel Kapasite;Pkn = Kiisel Bilgi;

Pm = Kiisel Motivasyon;

Ms = Ynetici Destei;

Kiisel Geliim arpan (0 < C < 1000 )

Success = Pc x Pkn x Pm x Ms x (1+C)

KiiselnovasyonBaars

Kiisel Geliim Bys ve GereklerKiisel Geliim Bys ve Gerekler

03/19/10

6

TRIZ-Pro

f .Dr.C.Ru

hiKaykayo

lu


7/106

03/19/10C Ne olabilir?

Alt Sigma BecerisiTRIZ BecerisiCATHIA BecerisiYnetim Becerileri

Yabanc Diller Becerisi


8/106

03/19/10

Six 6-Sigma

1800 1950 2000 . 2010Industrial Space/Atomic Information / CyberAge Age Age Age

Expo

nenti

alGr

owth:Kn

owled

geEc

onom

y

Productivity and EconomicGrowth

Verimlilik ve Ekonomik Byme

Agrarian Age

21st . Century isCharacterized by

The knowledge-Based Economy

Where theDoubling time ofKnowledge isBetween 3-5

Years!!

Craft andMachine Era:

Makine a

Mechanization -Power and Energy Era:

G ve Enerji a

Post-Industrial RevolutionAutomation Era:

Otomasyon a

~ Quality / Reliability andProductivity~

Kalite / Gvenilirlik ve Verimlilik

21. Yzyl, bilginin ikiye katlanma sresinin be yl olduu,

bilgi tabanl ekonomi olarak dnlmektedir.

Imp

rovin

gPr

oductivit

y

VerimliliiG e

liti

rmek


9/106

Six Sigma coined at in the

1980sMotorola Engineer named Bill Smith

03/19/10
http://www.isixsigma.com/forum/showmessage.asp?messageID=7235http://www.scarabs.homestead.com/files/motorola.gifhttp://www.isixsigma.com/forum/showmessage.asp?messageID=7235


10/106

STRATEGC SX SGMA

Today Six Sigma is no longer about to simplify quality and consistencywithin isolated projects. It is about improving your entire business.

Bugn Alt Sigma artk bir kalite arac olarak deil tm i akngelitiren bir ara olarak kabul edilmektedir

03/19/10


11/106

WHAT S SX SGMA

PROGRAM? A comprehensive and flexible program for achieving, sustaining

and maximizing business success that:

Is uniquely driven by a clear focus on the Voice of the

Customer-Mteri Sesi Is founded in a rigorous use of facts, data and statistical

analysis- statiksel deerler

Provides for diligent attention on managing, improving andreinventing business processes- yeni i sreleri.

Is an management methodology with three perspectives: A Measure of Quality- kalite lm A Process for Continuous Improvement- Srekli iyiletirme An Enabler for Cultural Change- Kltrel Deiim-Mkemmellik.

03/19/10


12/106

MKEMMELLN TEMELKAVRAMLARI

12

Liderlik ve Amacn Tutarll

birliklerinin Gelitirilmesi

Sonulara Ynlendirmealanlarn Gelitirilmesi

ve Katlm Mteri Odakllk

Srekli renme, yiletirme veYenilikilik

ToplumsalSorumluluk

Sreler ve Verilerle Ynetim


13/106

ALTI SGMA NASIL ALIIR?

13

Srelerin iyiletirilmesi

Liderlik gelitirme

Fonk

siyonlararas

Yeterlilik

trans

feri

Karmaklnaza

ltlmas

De

iken

liinazaltlmas

FonksiyonlarFonksiyonlar

alanlaralanlar

DavransalDavransaldeiimdeiim

KalcKalcsonularsonular

SrelerSreler

kt art

Maliyetlerde d

evrim sresinde d

Deikenlikte azalma


14/106

STRATEJLERN YAYILIMI

14

SreMkemmellii /Mteri Tatmini


YeterliliiYksekSreler


Basitrnler ve

Sreler

Basitrnler ve

Sreler

irket Stratejisi/

Operasyonel Strateji

irket Stratejisi/Operasyonel Strateji

MisyonFelsefeVizyon

Misyon

FelsefeVizyon

ve DMteri Beklentisi


Alt Sigma


15/106

SX SGMA THEMES:ALTI SGMATEMALARI Genuine Focus on the customer- Mteri odakl Data and Fact Driven Management- Veri tabanl

Process focus, management and improvement-ynetim

Proactive management- proaktif ynetim Boundaryless collaboration- snrsz ibirlii Drive for perfection; tolerance for failure-

Mkemmellik

03/19/10


16/106

THE DFFERENCE SX SGMA BRNGS03/19/10

Traditional QualityProgram

Driven internally Focuseson processes

Prevents defects Pays attention to total

business

Improves bottom line Looks forward Concentrates on CTQs High on methodology and

data

Six Sigma

Driven by the customer Focuses on outcomes Fixes defects Pays attention to

factories Improves quality Looks backward Concentrates on product High on theory and

people


17/106

Date


18/106

SX SGMABASCS

03/19/10

"Six Sigma is a process-focusedmethodology designed to improve

business performance throughimproving specific areas of a strategic

business processes.".


19/106

SX SGMA BASCS

03/19/10

Sigma is a symbol meaninghow much deviation exists in a set of data- sometimes called a bell curve, or astandard normal distribution.

In a standard normal distribution, 50% ofthe values lie above the mean (average)and 50% of the values lie below.


20/106

03/19/10

Dr. A. Raj Chowdhur

-3 -2 -1 +1 +2 +3

99.73%

Use Z scoresTo track data inThe distribution

Representation of + or Three(3)Standard Deviation Distribution

+ veya (3) StandartSapma Dalmnn gsterimi

or S = (X X )N2

or S = X -- ( X )

N

22

N or (N-1)

The Sum of Squares Formula

Where : X = Individual Data Tek DeeN = Sample Size rnek Says

Standard Deviation is a measure of Average Dispersion ( Variation) thatindividual values deviate from thecentral tendency ( Mean or X-bar)

of the measured data:Standart sapma, llen deerden sapma miktardr


21/106

03/19/10

The diagram may look tricky to read, but in simple language:Consider that you run a pizza delivery business and you set atarget of delivering pizzas within 25 minutes of receiving the order.If you achieve that 68% of the time, you are running at 1 Sigma.If you achieve it 99.9997% of the time then you are at 6 Sigma

(or you are late on average only 3.4 times out of every one million

orders).

StandartNormal

Distribution


22/106

SX SGMA QUALTY

Six Sigma is a reference to the level of qualityproduced in any kind of process. Most traditional

companies believe that 99.9% good quality is aterrific achievement. Perhaps by historical

standards it is.

03/19/10


23/106

SX SGMA QUALTYHowever, consider what 99.9% good quality

would mean in everyday life in the United States: Unsafe drinking water once per week

No electricity for nearly one hour per month 500 wrong surgical procedures per week

2 short or long landings at most airports eachweek

20,000 wrong drug prescriptions per year 2,000 lost articles of mail per hour

03/19/10


24/106

SX SGMA QUALTYPerhaps 99.9% is not so good, after all.

World class companies ship products to theircustomers with 99.99966% good quality.From a statistical point of view, this meansthat they are shipping Six Sigma quality--nomore than 3.4 parts per million defects.This's nearly zero.

03/19/10


25/106

03/19/10

Variance is the Enemy

Time Intervals Time Intervals

Mean

Mean

W I D E Variation Slim Variation

Ex: patients waiting

Time (Min.).

Target

Target

Customer

Upper Limit

Customer

Upper LimitDEFECTS ZERO

DEFECTS

Time (Min.).


26/106

03/19/10

SigmaLevel DPMO QualityLevelCost of defectsas a percent(%)of sales

1

2

3

4

5

6

691,000 31% > 40%

309,000 69% 20- 40%

67,000 93.3% 15- 30%

6,200 99.4% 10- 20%

230 99.98% 5- 10%

3.4 99.997% 0- 5%

Different Sigma Levels, Defects per MillionOpportunities, Quality Level and

Cost of defects/failures

~ Why?? Is it Worth Pursuing???Neden??...Para harcamaya deer mi? Improve Quality

Kaliteyi Gelitirme Improve ReliabilityGvenilirlii Gelitirme Reduce CostMaliyeti Azaltmak Reduce errorsHatalar Azaltmak Reduce wastesraf Azaltmak Improves Process

lemi Gelitirme Improves DesignDizayn Gelitirme Improves Customer

SatisfactionMteri MemnuniyetiniGelitirme Effective ManagementEtkili Ynetim Promotes Excellence- CreativityYaratclk- Collaboration birlii- Communication letiim- Dedication KendiniAdamak


27/106

IRS - Tax Advice(phone-in)

(140,000 PPM)

7

Sigma

1,000,000

100,000

10,000

1,000

100

10

1

DPMO

Restaurant BillsDoctor Prescription Writing

Payroll ProcessingOrder Write-upJournal Vouchers

Wire TransfersAirline Baggage Handling

Purchased MaterialLot Reject Rate

Domestic Airline FlightFatality Rate (0.43 PPM)

Best-in-Class

AverageCompany

3 4 5 621

1994 Dr. Mikel J. Harry - V4.0

The Quality Colloquium

Introduction to Track IC:Six Sigma as a Healthcare Quality Initiative

Measurement:Measurement: Comparative Analysisof Process Capability


28/106

03/19/10


29/106

03/19/10

210,000

580,000

790,000

0

100000

200000

300000

400000

500000

600000

700000800000

DefectsperMi l

lionOp

portunities

66

SigmaSigma66

SigmaSigmaHospitaliz

edPatients

Injured byNegligenc

e

Treatment of

AmbulatoryPatients withAntibiotics

for ViralRespiratoryConditions

Appropriate

Identification& Treatmentof Patients

with ClinicalDepression

Administrati

on of BetaBlockers to

ElderlyPatients

FollowingHeart Attack

Source: Chassin, Milbank Quarterly, 11/4/98.

Healthcare Sector Failsto Deliver Six Sigma

2 Sigma2 Sigma

1Sigma1Sigma

3Sigma3Sigma

3.4 10,000

5 Sigma5 Sigma5 Sigma5 Sigma


30/106

03/19/10

Improve Customer SatisfactionMteri Memnuniyetini GelitirmekImprove Quality and Product ReliabilityKalite ve rn Gvenilirliini GelitirmekReduce Defects and/or failuresHata ve Baarszlklar Azaltma

Decrease Waste and optimize resource utilizationsraf Azaltma ve Kaynak Kullanmn optimizme etmekImprove Productivity and increase profit marginVerimlilii Gelitirmek ve Kar Marjn Artrmak

~ Philosophy ~ Felsefe ~

Six(6)-Sigma,a term instituted by Motorola, refers to a method forimproving Quality and Productivity and accomplishes this by

applying Statistical Process Control (SPC) and implementing LeanMethods. It provides methods for re-designing the process to eliminatereoccurrence of errors.Six(6)-Sigma terimi Motorola tarafndan, Kalite ve Verimlilii gelitirmek iin kullanlan biryntemdir, ve statistiksel lem Kontrol (SPC) ve Lean Methods yntemlerinin uygulanmassayesinde baaryla sonulanr. Hatalarn tekrar meydan gelmesini engellemek iin tekrar dizaynetme yntemini salar.

Imp

rovingPr

oductivit

y

VerimliliiG

eliti

rmek


31/106

03/19/10

The Process is driven by: lemin Yrmesi

Define Define requirements of the customer, identifyTant problems and set targeted goals.

Mteri isteklerini belirleme, problemi belirleme ve hedefler kurma

Measure Measure the process, set performancel standards (requirements), measure inputs

required for accurate and efficiency of dataSreci lme, gerekli standartlar kurma,Verilerin kesin ve etkili olmalar iin, girdileri lme

Analyze Analyze the variations critical to quality (CTQ),Analiz et identifying root causes and determine the best

(optimum) procedures.Kalite asndan nemli deikenlerin analizi,temel nedenleri tanmlama ve en iyi prosedre karar verme

Improve Improve the process to eliminate and/or

Gelitir significantly reduce variations and test solutions.Test sonularndaki deiimleri azaltmak ve/veya tamamenortadan kaldrma yntemlerini ve ilemlerini gelitirme

Control Control process variations to meet 100% ofKontrol et customer requirements every time.Her zaman mteri memnuniyetini 100% tutmak iindeikenleri kontrol altna almak

Communicationletiim

TrainingEitim

Leadership

Liderlik

TeamworkTakm almas

Measurementlm

Focus onCustomer

Mteriye OdakImp

rovingPr

oductivit

y

VerimliliiG

eliti

rmek


32/106

IMPROVEMENT METHODOLOGY:IMPROVEMENT METHODOLOGY: DMAICBACKBONE

03/19/10

the current process capability(get the data!)

the problem in a measurable way

and validate root cause(s)

Devise solution(s) andimplement

PerformanceImprovement

Benchmarking

Control Tools

DE

FINE

MEASUR

EANA

LYZE

IMPR

OVE

CONT

ROL

Sustainimprovement

Project Timeline

Ret

urnonIn

ves

tment(ROI)


33/106

Alt sigmannAlt sigmannYYararlarararlar

Mteriye verilen nemin arttrlmas, renmeyi esas almas, Srelerin geliim hzn arttrmas, Stratejik deiimi gerekletirmesi, Organizasyon iindeki bireyler iin ortak bir performans amac

oluturmas, Baary devaml klmas

olarak sralayabiliriz.

Alt Sigmann temel admlarAlt Sigmann temel admlar


34/106

Alt Sigmann Temel Admlar ve Bu Admlarda Yaplacak ler


35/106

1. TANIMLAMA1. TANIMLAMA

Problemin ve amacn ifade edilmesi bize u iki hususu hatrlatr.Problemin ifadesi ay ve belirtileri aklarken, amacn ifadesi

ise somut sonularla rahatlamay anlatr.

Tanmlama aamasnda temel olarak mteriye odaklanlmas, ekipTanmlama aamasnda temel olarak mteriye odaklanlmas, ekipbildirisinin gelitirilmesi ve sre haritalarnn izilmesi grevleri yerinebildirisinin gelitirilmesi ve sre haritalarnn izilmesi grevleri yerinegetirilir.getirilir.


36/106

2.lme2.lmelme; eitli kaynaklardan hata trlerini, llere ilikin taramasonularnn eksikliklerini belirlemek, karlatrmak amacyla

yaplmaktadr. Temel srelerin performanslar llr.

lme aamas iin kontrol listesi Toplamak istediiniz verilerin trlerini belirlediniz mi? lmek istediklerinize ilikin ak ilemsel tanmlamalar

gelitirdiniz mi? Verilerin analizini kolaylatrmak iin belirlememiz gerekentabakalama faktrlerini belirlediniz mi?

Tutarl ve tam veri salamak iin veri toplama formlarn, kontrollistelerini gelitirip test ettiniz mi?

3 Analiz Etme3 Analiz Etme


37/106

3. Analiz Etme3. Analiz EtmeToplanan veriler ve srelerin sre haritalar hatalarn temel nedenlerinive gelitirme frsatlarn belirlemek iin, cari performansla hedefperformans arasndaki fark iyiletirme frsatlarnn nceliklerini ve

deikenlik kaynaklarn belirlemek iin eitli analizler bu aamadayaplr. Ortalama, standart sapma veya oran gibi zetleyici istatistikseldeerler kullanlarak ana ktle parametreleri iin gven aralklarhesaplanr ve anlamllk testleri yaplr.

Analiz aamas iin kontrol listesi ncelediiniz probleme katkda bulunan fazlalklar,

balantszlklar ve potansiyel dar boazlar inceleyerekbelirledik mi?

Mteri iin kritik olmayan ilere ayrlan alanlar zaman vekaynaklar belirleyerek bir deer ve dng zaman analizi yaptk

m? Potansiyel temel nedenleri belirlemek ve srecin deikenliini

nedenlerini anlamak iin problemi tabakalandrmaya yardmcolacak ve performansna ilikin veriler analiz edildi mi?

4 yiletirme4 yiletirme


38/106

4. yiletirme4. yiletirme

Hedef sresi, teknoloji ve disiplin ile problemleri ortadan kaldrarak;problemlerden kanan zmler tasarlar ve uygulama planlar gelitiripyaygnlatrarak iyiletirir. Gerekli kiileri, gerekli yerlerde ve gerekli

zamanlarda uygun maliyetlerde kullanarak, hizmet ii eitim vedllendirme / cezalandrma sistemleri ve yaplar deitirerek onlarniyiletirmelerini kurumsallatrr

yiletir aamas iin kontrol listesi Potansiyel zmler olarak nerdiimiz zmlerin bir listesini hazrladnz m?

Potansiyel zmleri nicelletiren, gelitiren veya daraltan teknikler kullanld m? En azndan iki olas iyiletirme iin zm ifadesi oluturuldu mu? Baar ltmze dayandrlan zmnzn nihai tercihi yapld m? zm test edildi ve buna ilikin ne yaplmas gerektii sponsor tarafndan onayland m? Sonularn deerlendirilmesini iine alan sonucun uygulanmas ve test edilmesi iin bir plan

gelitirildi mi? n sonular deerlendirilerek hedef ifadesinde tanmlanan sonulara ulalabilecei doruland

m?

n almadan edinilen derslere dayanlarak zm gelitirildi mi? Uygulamann rafine edilmesi ve tamamlanmas iin zm yaygnlatran bir plan yapld m?


39/106

5.Kontrol Etme5.Kontrol Etme

Yrtlen plann gelitirilmesini, dokmantasyonunu ve uygulanmasnisteyerek srecin eskiye dnmesine izin vermeden gelitirilmesinikontrol etme grevi bu aamada gerekletirilir.

Kontrol Aamas in Kontrol Listesi

DMAIC takm dokmannda yer alan hedefe ulatndorulayan sonular elde edildi mi? zmmzn etkinliinin srp srmediini ve srecin

performansn izleyen ller seildi mi? Srecin skor kart iin temel grafikler / diyagramlar

belirlendi mi? Revize edilen sre haritalarn ve temel gen yntemleriniieren bir dokman hazrland m?


40/106

03/19/10

Six Sigma Training


41/106

03/19/10

School oTechnolog

http://www.tech.kent.e

6-Sigma( )Green Belt / Black Belt

Certification Training Prografor management

Basic Intermediate Advanced

Sigma - Tools and Analytical Concepts

1. DMAIC, SIPOC, DPMO. Computer Application Skills. Measurement/ Metrology. Pareto Analysis

5. Process Mapping/ Flow Chart. Cause and Effect Diagram. Descriptive Statistics. Run Charts

. Histogram (Concept of Variability)10. Enumerative Vs. Analytic Stat.11. Discrete Probability Concepts12. Continuous Probability

Distribution13. Normal, Z- Distribution,

Binomial, Poisson, Exponentialand Weibull Distribution.

14. 7 M- Tools: Problem Solving

15. Analytical Decision Making16. Concepts of Process Analysis17. Economic Analysis :

Productivity Measurement Scientific Management Cost-Benefit Analysis

18. Control Charts forStatistical Quality

19. Variable Control Charts.20. Attribute Control Charts21. Process Capability22. Yield Analysis23. Data/Measurement Error24. Correlation Analysis

25. Simple RegressionAnalysis

26. Chi-Square Distribution27. Type I and Type II

Errors28. Confidence Interval and

Interpretation29. Process Sigma

Calculations and data-

Interpretation

30. FMEA - and Conceptof ReliabilityEngineering

31. Statistical ProcessControl ( SPC)

32. Design and Analysisof Experiments

33. ANOVA, MANOVAand other generalLinear Models.

34. Multiple Linear

Regression Analysis35. Design for Six-Sigma36. Simulation and

Modeling37. Basic Reliability

Analysis38. Design for Reliability39. Robust Design

Concepts

40. Quality-ReliabilityTransition41. Logistics Management42. Optimization43. Quality- Reliability

and Productivity

een Belt / Black Belt / and Master Certification Preparation

in Six(6) Sigma Application and Management
http://www.tech.kent.edu/http://www.tech.kent.edu/


42/106

03/19/10

DMAIC Project Roadmap and Tools

Project Definition

(Problem, Goal, Scope)

VOC Analysis/CTQ

Requirement*

Team Selected

Project Timeline

Business Case

SIPOC

Stakeholder Analysis

PIP Management

Value Stream Mapping

Multi-Generational Plan

Communication Plan

Non-Value Added

Analysis Kano Analysis

RACI

Quad Chart

Detailed Process Map

C&E Matrix

Fishbone (C&E)

Diagram

NVA Analysis

FMEA

Brainstorming Graphical Analysis

Hypothesis Testing

Confidence Intervals

Regression Analysis

Determine Influence of

Segmentation Factors

Quantify Root Causes

% Variation Explained

Supply ChainAccelerator Analysis

Identify Improvement

Opportunities

Brainstorm & Prioritize

Potential Solutions

Complete Cost/Benefit

Analysis for Proposed

Solution

Detailed to be Process

Maps FMEA

Poka-Yoke (Mistake

Proofing)

Benchmarking

Line Balancing

Constraint Identification

Replenishment Pull

Solution Selection

Matrix Pilot Solution/Simulation

Implementation Plan

Control Charts

SOP/Documentation

Final Sigma Calculations

Develop/Implement

Process Control Plan

Communication Plan Visual Process Control

Mistake Proofing

Project Commissioning

Project Replication

Close and Hand Off

Project

Data Collection Plan

Operational Definitions

Segmentation Factors

Develop Sampling Plan

MSA

Process Capability

(Sigma Quality Level)

Pareto Chart

Histogram

Box Plot

Setup Reduction

Generic Pull

Kaizen

Run Charts/Control

Charts

MeasureDefine Analyze Improve Control


43/106

TEEKKRLER

[email protected]

03/19/10


44/106

03/19/10Six Sigma Philosophy?

SiemensAkademi


45/106

WHY DO HOSPTALS WANT SXSGMA?

IN HEALTHCARE,SX SGMA EMPHASZES:-CUSTOMER SERVCE/SATSFACTON-REDUCED WAT TMES

-CONSSTENT SERVCE-DELVERED QUALTY OF CARE-REDUCED MEDCAL ERRORS-INCREASED PATENT SAFETY-USE OF APPROPRATE TECHNOLOGY AT LOWER COST-INCREASED PRODUCTVTY AND THROUGHPUT

-DECREASED COST THROUGH REDUCED VARATON-HELPS HEALTHCARE WTH COMPLANCE REQUREMENTS

03/19/10


46/106

SX SGMA PROJECTS

@HOSPTALS Planningof the LOS at EDs Shortening length of stay of Chronic Obstructive Pulmunar

Diease patients Reducing errors in invoices from inurance agencies.

Revision of the terms of payment Reducing the number of mistakes in invoices. Shortening the length of stay of Gynaecology patients. Shortening the preparation time of intravenous medicatio Reducing Surgical Site Infections Reducing Avaidoble Cancellations on the Day of Surgery Pareto chart anaysis for new product introduction survey Doctor technical skills analysis for different service types Doctor Communication skilles survey

03/19/10


47/106

SAMPLE SX SGMA FOCUS AREAS-MANAGEMENT-OR (SUPPLY UTLZATON/COST)

-RECRUTMENT PROCESS-ED PATENT SAT-LOS-DENALS-MED ERRORS

-INVENTORY TURNS-ED WAT TME-MD SATSFACTON-RESULTS REPORTNG-LAB THROUGHPUT-RADOLOGY WAT TME

-MEDCATON MGMT

03/19/10


48/106

SAMPLE SX SGMA FOCUS AREAS

-

DAG. IMAGNG SCHEDULNG-STROKE DRG-BED AVALABLTY-PT. MSDENTFCATON-DELAYED ADMSSON-CYCLE TME FOR APPT.-CHARGE CAPTURE-PATENT REGSTRATON-MEDCATON PROCESS-MATERNAL CARE-PULMONARY RELATED LLNESS-ADMSSONS

03/19/10


49/106

03/19/10

6-Sigma Klinik


50/106

ALTI SGMA

NASIL UYGULANIR?

Prof. Dr. C. Ruhi Kaykayolu

Sakarya niversitesi Sunumu, 11Mart 2009

50


51/106

STRATEJLERN YAYILIMI

51





Basitrnler ve

Sreler

Basitrnler ve

Sreler



Misyon

FelsefeVizyon

Misyon

FelsefeVizyon



Alt Sigma


52/106

STATSTKSEL DNCE

Statistical thinking will one day be asnecessary for efficient citizenship as theability to read and write.H.G. Wells,National Science Board, Overview,Science and Engineering Indicators.

statistiksel dnce, bir gn, etkin bir

yurtta olabilmek iin, okuma-yazmakadar gerekli bir beceri olacak

52


53/106

PROBLEM ZMALTI SGMA YAKLAIMI

53

Analiz etyiletir

GNLKPROBLEM

Tanmla l

Kontrol

Analiz etSTATSTKSELZM

STATSTKSELZM

STATSTKSELPROBLEM

STATSTKSELPROBLEM

PRATKZM

PRATKZM


54/106

DMAIC YAKLAIMI

54

TanmlamaDefine

AnalizAnalyse

lmeMeasure

yiletirmeImprove

KontrolControl


55/106

DMAIC YAKLAIMI

55

Define - Tanmla Problemin kayna nedir?

Measure - l Srecin yeterlilii ne seviyededir?Analyse - zmle Hatalar nerede ve ne zaman oluur?

Improve - yiletir Sre yeterlilii nasl Alt Sigma olabilir?

Control - Kontrol Et Kazancn srekli olmas iin nasl bir kontrol

salanmaldr?

Kontrol Aamas

yiletirme Aamas

Analiz Aamaslme Aamas

Tanmlama Aamas


56/106

DMAIC YAKLAIMI

56

TanmlamaBeyin frtnasBalk klPareto Analizi

Sre AnaliziSIPOCMterinin Sesi - VOC

lmeTemel statistikVeri Toplama

lm YeterliliiSre Yeterlilii

AnalizHTEAHipotez Testleri

ANOVARegresyon

yiletirmeDeney Tasarmzm Seimi

Risk AnaliziPlanlama ve Uygulama

Kontrol izelgeleriSrekli yiletirme Sistemleri

Tolerans HesaplarDokmantasyon

Kontrol


57/106

HEDEFLERN YAYILIMI

57

irket Ana Hedef

ve Stratejileri

Gnlk ler(Business As Usual)Sre yiletirme

Alt Sigma Projelerieitli Matris Projeler

Measurel

DefineTanmla

AnalyseAnaliz et

Improveyiletir

ControlKontrol

irket Ana Hedef


58/106

58

ve Stratejileri

Gnlk ler(Business As Usual)

Sre yiletirme

Alt Sigma Projelerieitli Matris Projeler

Measurel

DefineTanmla

AnalyseAnaliz et

Improveyiletir

Control

Kontrol

KaliteGvence

6 veKalite

Sistemleri


59/106

PROJE SEM YAKLAIMLARI

59

Beyin frtnas (SWOT, zdeerlendirme)

Kalite maliyetlerinin analizi (ISO Denetimleri)

Y=f(X) ve sre analizi

Sre ynetimi ve gsterge tablosu

Mterinin sesi - VOC

1

2

3

4

5


60/106

ALTI SGMA ORGANZASYONUENTEGRASYON

60

st Ynetimnsan

Kaynaklar veKalite Sistemleri

Alt Sigma

Yneticisi

UKKlar

FinansmanMali ler

Alt Sigma

Kalite Sistemleri

KK

ISO 9000AltSigmaLideri

irket Seviyesi

Fonksiyonel SeviyeDirektr


61/106

DENEYMLER

st ynetimin kararll ve destei Alt Sigmann srekliliinin salanmas iin programnn

bileenlerinin organizasyon tarafndan iselletirilmesi Stratejik ynetim, sre ynetimi, proje ynetimi gibi konularda

gerekli altyapnn (dashboard vb.) oluturulmas

Projelerin doru tanmlanm stratejilerle ilikilendirilmesi Alt Sigmann nleyici yaklamnn ve mteri odakllnn

vurgulanmas Tasarmda Alt Sigma (DFSS), mterinin sesinin srelere katlmas (QFD)

Proje getirilerinin Mali ler Blmleri tarafndan onaylanmas Alt Sigma projelerinde yer alanlarn kariyer plannn yaplmas Proje sonularnn adil bir ekilde takdir edilmesi Tam zamanl uzman karakuak ve karakuaklarn olmas

Pozisyonlara aday olacak kiilerin alanlarn en iyileri arasndanseilmesi 61


62/106

ALTI SGMA VE KALTESZLK MALYET

Kalitesizlik Maliyetlerinin mertebesi:

3 Sigma Cironun %25 i 66,807 ppm

4 Sigma Cironun %15 i 6,210 ppm5 Sigma Cironun %10 u 233 ppm6 Sigma Cironun %5.0 i 3.4 ppm

62


63/106

TRKYE VE ALTI SGMA

Trkiye Alt Sigma nn neresinde?

Trkiye nin Gayri Safi Yurtii Haslas

800 milyar dolar

200 x %25 = 200 milyar dolar

63


64/106

TRKYE VE ALTI SGMA

Sizce Trkiye nin Alt Sigma ya mD hibe ve yardma m ihtiyac var?

64


65/106


66/106

Gnmzde yaanan petrol fiyatlarndaki art, makro ekonomikbask ve sert rekabet ortamnda havayolu irketlerinin maliyet yaps

olumsuz etkilenmitir. Bu durum havayolu irketlerini maliyetleriazaltma konusunda yakt tasarrufu yapmaya zorlamtr.

Yakt tasarruf tedbirleri erevesinde, Six Sigma ynetim sistemikullanlm ve sonular grlmeye allmtr. Alt Sigma;maliyetlerin drlmesi, verimliliin arttrlmas, pazar paynnbymesi, mteri sreklilii, hata orannn azalmas gibi yararlarolan bir kalite sistemidir.

MNG Havayollarnn da, uu faaliyeti asndan nemli girdikayna olan ve uu operasyon maliyetleri ierisinde nemli bir

yere sahip olan yakt etkin ve verimli bir ekilde kullanmasgerekmektedir. Bu aralar iin de, Alt Sigma kalite sisteminikullanmtr.

Alt Sigmann temel amalarn ksaca yle sralayabiriz:


67/106

Alt Sigma nn temel amalarn ksaca yle sralayabiriz:

Srelerin deikenliini azaltmak,Sreleri belirli bir hedef ortalamada merkeziletirmektir.

Alt Sigmann alt nemli temas ise; Mteriye odaklanmak,

Verileri ve gerekleri kullanarak ynetmek, Srelere odaklanmak ve gelitirmek, Olaylar ortaya kmadan nleyen proaktif bir

yaklam izlemek, Snrsz bir ibirliiyle renme ortam

oluturmak, En iyiye ynelirken baarszla tolerans

gstermektir.

2.BLM:2.BLM: MNG HAVAYOLLARINDA ALTI SGMA


68/106

KAVRAMININ YAKIT TKETMNE UYGULANMASI

1. Problemin TanmlanmasHavayolu iletmelerinde kar arttrmann iki yolu vardr. Bunlardanbirincisi gelirleri arttrmaktr. kincisi ise maliyetleri azaltmaktadr.

Gnmzde artan yakt fiyatlar ve halen hava yolunda alternatif yakttrlerinin kullanlmamas havayollarn byk bir dar boaza sokmutur.

Havayolu iletmelerinin en byk maliyet kalemi olan yaktn bir tonunun350 dolardan 600 dolara kmas bu maliyetlerin nasl azaltlabileceisorusunu bir kez daha gndeme getirmi ve bu maliyetlerinazaltlabilmesi iin havayollarn ve uak reticilerini farkl almalarayneltmitir.Havayolu irketlerinin yakt maliyetlerini azaltabilmesi iin uuun her

aamasnda yaplabilecek kk deiiklilere biraz daha dikkatli birekilde yaklalmas ve etkili bir koordinasyon ile uu ekibindendispatche, yer operasyondan ynetime kadar tm aamalarn dikkatleanaliz edilerek hangi aamada ne gibi deiiklikler yaplmas gerektiininbilinmesi gerekir. Bir A300 uanda yakt giderlerinin %1 azaltlmas hava

yolu irketlerine ortalama 120.000 $ bir tasarruf salayacaktr.

MALYETLERMALYETLER


69/106

Dnyadaki birok havayolu irketi ICAOnun maliyet snflandrmasistemini temel alarak bu snflandrmay yapmaktadrlar. Bu gelenekselyaklama gre havayolu irketlerinin maliyetleri; direkt iletme

maliyetleri (direct operating cost) ve endirekt iletme maliyetleri(indirect operating cost) olarak iki temel guruba ayrlr.

Havayolu irketlerinin Direkt ve Endirekt Operasyonel Maliyetleri


70/106

Yer HizmetiGiderleri 5%

Amortismanlar6%

BakmMaliyetleri 15%

Havaalan veSeyrsefer

Giderleri 20%

UuOperasyon

Maliyetleri 40%

dari ve DierMaliyetler 14%

Havayolu letmelerinde Operasyonel Maliyetler

Direkt operasyonel maliyetler (Direct operating cost)Direkt operasyonel maliyetler (Direct operating cost)


71/106

Direkt operasyonel maliyetler (Direct operating cost)Direkt operasyonel maliyetler (Direct operating cost)

Bu maliyetler bir uan ticari amalarla kullanlmas sonucu ortaya kar.DOC ler uak tipine bal olarak deien ve uak tipi deitiinde

deien maliyetlerdir. Bu maliyetler temel olarak grup altndatoplanabilir. Bunlar uu operasyon maliyetleri, bakm ve onarmmaliyetleri ile amortismanlardr.

Uu operasyon maliyetleri direkt operasyonel maliyetlerinin en bykblmn oluturan ve yaklak bir hava yolu irketinin tmmaliyetlerinin %40n kapsayan maliyetlerdir. Bunlar,

uu ekibi maliyetleriyakt giderlerihavaalan seyrsefer cretleriuu ekipmanlarnn sigorta maliyetleridir.

1. Uu Operasyon Maliyetleri

2. Bakm Maliyetleri2. Bakm Maliyetleri

B k li tl i h t l b k f li tl i d


72/106

Bakm maliyetleri, her trl bakm ve onarm faaliyetleri sonucundaoluan tm iilik, malzeme ve bakm ynetim maliyetlerindenolumaktadr.

Yedek Para Giderleri Bakm Personel Giderleri

Bakm Ynetim Giderleri

3. Amortismanlar ve ypranma paylar

Amortismanlar genellikle uak ve kompenentleri ile ilikilidir.Amortismanlarn iki amac vardr. Birincisi, uan maliyetlerini uanekonomik mr zerine yaymak; ikincisi ise amortisman yllk gelirler

dnda amortisman miktarna eit olan bir parann iletmede kalmasnsalamaktr. Bu paralar iletmede tutulan karlarla birlikte kredileri veyasatn alnan uan herhangi gereklemi faizini geri demek iinkullanlabilir.

Endirekt operasyonel maliyetler (ndirect operating cost)


73/106

Endirekt operasyonel maliyetler (ndirect operating cost)

Endirekt operasyonel maliyetler, uan tipine ve saysna bal olarak

deimeyen ve bir havayolu irketinin uu operasyon faaliyetleri dndagerekleen maliyelerini kapsar. Bu maliyetler temel olarak drt grubaayrlr. Bunlar;

Yer hizmeti giderleri,Genel ynetim giderleri,Dier giderlerdir.

Proje bildirgesi dokmanProje bildirgesi dokman


74/106

Proje bildirgesi dokmanProje bildirgesi dokman

2 lme2. lme


75/106

2. lme2. lmeBirok havayolunda yakt ekonomisi iin uu ncesi bakm ve yklemeilemleri dikkatli bir biimde gerekletirilmektedir. Yakt tketiminde problemi

oluturan ve sreci etkileyen faktrler aada sralanmtr:

1. Arlk merkezinin yeri2. Kalk arlnn fazlal3. Taxi yollarnn ksaltlmas ile elde edilen yakt

4. Sistemlerin optimal olarak kullanlmas (APU, Flaps, Slats,Gear,etc ).5. Fuel tankering6. Aerodinamik Bozuntular (Aerodynamic Deteration)

Bu almada MNG Havayollar bnyesinde bulunan Airbus 300-B4tipi uan yakt maliyetleri ortaya karlmaya allmtr.

1.Arlk merkezinin yeri1.Arlk merkezinin yeriUan net arl; kuru arl payload ve yaktn toplamna eittir Bu


76/106

Uan net arl; kuru arl, payload ve yaktn toplamna eittir. Buarlk uan arlk merkezini etkiler. Operatr arlk merkezinin zarfniinde olduundan emin olmaldr.

Arlk merkezinin uan nnde kmas, yukar ynl yunuslama momenti oluturur ve buda arka kanatlarn zerindeki tamay azaltr. Bunu kompanse etmek iin daha fazla kanattamasna ihtiya olacaktr. Sonucunda indkleme srklemesi artacak, buna bal olarakda yakt tketimi de artacaktr. Dolaysyla arlk merkezinin arkada kmas yakt tketimiasndan uygun olacaktr. Arka CG, yakt tketimini azaltmakta, n CG ise arttrmaktadr.Arlk azalp uak seviye aldka uan CG pozisyonunun yakt tketimine etkisi dahaefektif hale gelmektedir.

CG pozisyonunun yakt tketimine etkisi

Kalk arl aadaki ekilde bulunur:

Kalk arl= Uan bo arl+payload+yaktUan bo arlna, ekip yeleri ve bagajlarnn arlklar, ikram malzemeleri, uandokmantasyonlar, uan hidrolik ve su arlklar ve teknik malzemeleri eklendiindeuan kuru arln elde ediyoruz. Uan kuru arlna; payload ve yakt eklersek dekalk arlmz buluruz.Uaklarn fazla yklenmesinden dolay meydan gelen ekstra yakt tketimi; max payload,optimum irtifaya gre A300-B4 uaklarnda yledir:

2. Kalk arlnn etkisi

A300-B4 Uann Arlk Artrmndan Dolay Meydana Gelen Yakt


77/106

Penalts

Uan arlnn artmas ekstra yakt kaybna sebep olduu iin

yakt planlamas da bu adan byk nem tamaktadr.Uaklarda yakt yklemesi aadakilere bal olarakdeimektedir;

Motor altrma yakt

Taksi yakt Trip yakt Rezerve yakt Ekstra yakt tanmas APU(Auxiliary Power Unit)

3. Uu Plan


78/106

Kaliteli Uu Plan Sistemi ile yakt ekonomisi ve yakt tketiminiazaltmak mmkndr.yi bir uu plan sitemi, optimum route ve irtifa durumlarn retecektir.

Uan trman, dz uu ve alaltaki teknikleri yakt tketimiasndan son derece nemlidir. Bu koullar dikkate alndnda,operatr, kaliteli bir uu plan sisteminin irketine getirecei karkestirebilir.Standart uu planndaki yakt planlamas u ekilde olmaldr:Q= Taxi fuel+TF+CF+AF+HFTF: Trip FuelCF:Contingency FuelAF:Alternate FuelHF:Holding Fuel

3.1 Seyahat yakt(Trip Fuel)Uan herhangi bir A noktasndan B noktasna umak iin tkettiiyakt miktardr. Uuun gereklemesi iin gerekli olan bu yakt, uaniki nokta arasnda yapt kalk(take off), trmanma(climb), dzuu(cruise), alalma(decent) ve ini(landing) hareketleri boyunca

tketmi olduu yakt miktarlarnn toplamdr.

3.2. Taksi yakt (Taxi Fuel)


79/106

Uaklarn uutan nce aprondan piste, uutan sonra pisten apronaveya g grubu vastasyla herhangi bir nedenle yerde yapthareketlere taksi hareketi denir. Bu esnada tketilen yakta da taksi

yakt denir. Ayrca uaklarn pist basnda kalk iin, motorlar akvaziyette beklediinde tkettii yakt miktar da taksi yaktnadahildir. Taksi yaktnn iyi bir ekilde belirlenebilmesi iin iyi birtaksi zaman tahminine ihtiya vardr. ki motorlu bir uakta tekmotor kullanlarak yaplan taksi, yakt tketimi bakmndan ileticiyeavantaj salayacaktr. Fakat tek motor ile taksi yaplrken standartoperasyon prosedrleri ok dikkatli bir ekilde uygulanmaldr. 8-12dakika aras taksi zamannda A300-B4 uann yakt tketimi vekazan miktar aadaki gibi deimektedir:

3.3. Bekleme uuu yakt(Holding Fuel)Seyrseferde inilecek havaalanna ulaldnda havaalan younsa,


80/106

3.4. Alternatif Yakt (Alternate Fuel)Alternatif yakt, uan inecei havaalanndan alternatif havaalanna

gidip oraya inmesi iin gereken yakt miktardr. Alternatif yakt her

uu iin uaa mutlaka yklenir.MNG Havayollarnn alternatif yakt uygulamasna gre; alnacak yedekmeydan 50NMdan daha az olamaz ve en az iki yedek meydanseilmelidir. Kargo uularnn hap noktas stanbul olmasndandolay, buradaki yedek meydan seimi nem arz etmektedir.

Atatrk Havalimannn yedek meydan seiminin Ankara-zmirolmas ile, Tekirda-Sabiha Gken olmas arasndaki farknsalayaca faydann yakt ekonomisine etkisi aadaki izelgedezetlenmitir.

hava trafik kontrolrlerince verilen talimatlar dorultusundahavaalan zerinde bekleme uuu(holding) yaplr.

Uaklar inilecek havaalan zerinde, ini izni gelinceye kadar belli

hzlarda daireler izerek bekleme uuu yaparlar. Bekleme uuuiin standart irtifa havaalan rakm zerinde 1500 feet tir.

stanbul Atatrk Havaliman Yedek Meydan Seiminin Yakt Tketimine Etkisi

3.5. Tedbir Yakt (Contingency Fuel)Tedbir yakt, uu planlamasna gre hesaplanarak belirlenen ve uaa


81/106

yklenen seyahat yaktnn herhangi bir durum itibariyle yetersizkalmasn nlemek iin alnan yakt miktardr.

Gereklesen uularda;

Meteorolojik artlarn deimesi, Uan beklenenden daha fazla yakt tketmesi, Rotadan sapma gibi nedenlerle uan yolculuk boyunca ihtiyac

olacak yakt miktar hesaplanandan fazla olabilir.Bu nedenle uaa bir tedbir yakt yklenir. Tedbir yakt genellikleseyahat yaktnn % 5i kadardr. Fakat uulan rotada en-route alternatemevcut ise seyahat yaktnn %3 alnabilir.MNG Havayollarnn kargo uularnda, IST-CGN-IST, IST-FRA-TZX-KHI-IST, IST-CDG-IST uularnda tedbir yaktnn %5den %3e drlmesiile elde edilecek kazan miktar aada gsterilmitir.

Tedbir Yaktnn %5ten %3e Drlmesi le Elde Edilen Kazan

Depo yakt havaalanlar arasndaki fiyat farkndan dolay, daha sonraki4. Depo yakt (Tankering fuel)


82/106

uularda kullanlmak zere uaa yklenen yakt miktardr.

5. Auxiliary power nitesinin kullanm (APU)

APU, uaa hava ve elektrik salayan bir sistemdir. APU yakt tketimi,uan tm operasyonuyla karslatrldnda ok kk bir etkiyesahip olmasna ramen ramp operasyonunda dikkat edilecek spesifikprosedrler havayolu irketinin yakt ve para sarfiyatn nlemeyeyardm edecektir.

yi bir uu planlama sistemi uu iin en uygun olan optimum hatt,optimum hz ve optimum ykseklii isleticinin ekonomik kriterlerine grebelirlenir.

6. Uu plannda yakt ynetimi

TrmanmaDz uuYaklamaBekleme ve yaklamaMaliyet indeksinin seimi

Uu seviyesi seimiHz seimiHat seimiTaksiKalk


83/106

Uu Seviyesi SeimiUu seviyesi seilirken uan maksimum take-off ile kabilecei irtifa, meteorolojik hava

artlar ve ATC kstlamalarnn gz nne alnmas gerekir.

Hz SeimiNormal artlarda FMS donanml uaklarda, FMS seilen maliyet indeksi zerinden

uan arln, irtifasn, scakln ve rzgar durumunu dikkate alarak,optimum bir mach says retir ve uan optimum hzda uabilmesi iinhesaplamalar yapar.

Hat SeimiHat seimi iki adan ok nemlidir. lk olarak seilen hattn en optimum seviyede olmasuu yolunu ksaltarak uuun daha ksa srmesini buda yakt tketiminin daha azolmasn salar. kinci olarak ise hat seiminde irketin politikalar gerei overflightcretleri gz nne alnarak en uygun hat seimi yapmak sirkatin operasyonelmaliyetlerinin azalmasn salayacaktr. Ayrca irketin uzun menzilli uular varsaETOPS(extended twinengine operations) uularnda daha optimum, daha ksa ve daha

az maliyetli bir uu gerekletirilebilir. zellikle irketin sahip olduu ETOPS deerihat seiminde ok nemli bir etki yaratr. Ayrca havayolu irketleri uu hatlarnbelirlerken rzgr durumu gibi meteorolojik zellikleri dikkate alarak seim yapmalardurumunda daha gereki sonulara ulaacaklardr.

TaksiYakt tasarrufunda taksi nemli bir yer tutar. Bu nedenle taksi yolu seilirken iyi

bir hesaplama yaplmaldr Minimum itme ve frenleme yaplabilir


84/106

bir hesaplama yaplmaldr. Minimum itme ve frenleme yaplabilir.izelge 2.6., Toplam 12 dakikalk taksi harekat sonucunda, 8 dakikalk motor

altrmama durumunda oluacak yakt tasarrufunun avantajngstermektedir..

Taksi harekat boyunca motor almama durumunda yakt korunumu

Kalk(Take-off)Yakt tketimini etkileyen birok deiik kalk teknii vardr. Genellikle bu

etkiler uan arlna, uak pistinin rakm, uzunluu ve scakl kadaruak ats(airframe)/motor kombinasyonu gibi deerlere baldr. Kalksrasnda yakt etkileyen faktrler unlardr.

KonfigrasyonHzFlex thrustGrlt kstl uu yollar


85/106

Trmanma(Climb)Uan teker kestikten sonra dz uu yapaca noktaya kadar

yapt ykseli hareketidir. Hz kurallarna bal olarak

trmanma profili deiiklik gsterebilir. Trmanma normalde 3asamadan gerekleir. FL 100 altnda uan 250 KTlk hz muhafaza edilir. Daha

sonra uak seilen hza kadar hzlandrlr. Gei yksekliine(crossover altitude) kadar basit bir hzla

srdrlr.

En st srtlanma noktasna kadar sabit bir Mach saysmuhafaza edilir

Dz uu(Cruise)Dz uu aamas yakt korunumunda en nemli asamadr. Bu amala dz uu srasnda gereksiz kargo

stmalarndan anti-icing kullanmndan kanlmaldr ve yklenilen yaktn dz uu srasnda dengelenmesigerekmektedir. Dz uu srasnda yakt tketiminde en nemli etkiyi iki deiken yaratr. Bunlar; dz uu

hz(IAS ve Mach says) ile irtifa veya uu seviyesidir. Bunlarn dnda dz uu parametrelerinin doruseimi operasyonel maliyetlerin ve yakt tketiminin minimize edilmesinde ok nemlidir. Bu parametreler ; Dz uu irtifasnn optimizasyonu Dz uu hznn optimizasyonu Rzgr etkisi Ynetim modu(Managemed mode) Ekonomik Mach Says

Yaklama(Approach)Alalma kurallarna bal olarak uu yolu(flight path) uan hzna bal olarak

farkl dikliklerde deiir Daha yksek hzlarda yaklama as artarken daha


86/106

farkl dikliklerde deiir. Daha yksek hzlarda yaklama as artarken dahadk hzlarda azalr. Alalma normalde aamada gerekleir.

Gei irtifasna kadar sabit bir Mach says muhafaza edilir. 10,000ft.e alalana kadar sabit bir IAS(Indicated Air Speed) muhafaza edilir.

Uak ini iin yavalayana kadar, 10000ft altnda 250ktlk IAS muhafazaedilir.

Farkl Alalma Hzlarnda Oluan Yakt Farkllklar

Bekleme ve yaklama(Holding ve Approach)Sekil 2.10daki izelge, holding hzlarna gre tketilen yakt gsteri fark

gstermektedir. Uan holdingde sahip olduu hz yakt tketiminde

farkllklar gstermektedir.

Maliyet indeksinin seimi(Cost Index)Maliyet indeksi, yakt ve zaman maliyeti arasndaki ilikiyi gsteren bir deerdir. Aslnda

bu dnce Performans Data Computer(PDC) ile ortaya kmtr. Cost indeksin


87/106

bu dnce Performans Data Computer(PDC) ile ortaya kmtr. Cost indeksinbelirlenebilmesi iin seyahat maliyetlerinin ve zamanla ilikili maliyetlerin bilinmesigerekir.

Yakt Maliyetleri CMaliyet ndeksi= = CI=

Zaman Maliyetleri Ct

7. Aerodinamik bozuntular(Aerodynamic Deteration)

7.1. Hava arac Bakm Faaliyetleri

Hava arac bakm, bir eleman eski haline getirmek ya da alr durumda tutabilmekamacyla servis, tamir, tadilat, revizyon, kontrol ve durum tespiti yapmak gibi ilerdenoluan faaliyetleri kapsamaktadr. Yakt ynetiminde hava arac bakm nemli birfaaliyet alandr. Uan performans deerlerinin istenilen seviyelere ekilebilmesi iinbakm faaliyetlerinin yeterli dzeyde yaplmas gerekir. Bunun dnda uak bakm vemotor bakm ok iyi yaplmaldr.

7.2. Uak ats bakm(Airframe maintenance)Airframe bakm, uan motor dndaki d yzey komponentlerinden

kaynaklan srkleme sonucu oluan fazla srklemeyi azaltmak iin yaplanbakmdr.

Yksek uu saatlerine sahip olan uaklarda, aerodinamik bozuntulardan oluanyakt tketimi de fazladr. 1995 verilerine gre A300 uaklarnn yllk yakttketimi aadaki ekilde verilmitir.

A300 Uaklarnn Yllk Yakt Tketimi


88/106

Yzey paralamalarnn elemesi yani birinin dierinden daha fazlaieride ya da fazla darda olmas sonucunda srkleme artar. Genelolarak kontrol yzeylerinin ve giri panellerinin elemesi sonucundaoluan srkleme buna bir rnektir. Ayrca aralklar, delikler ve

kapaklardan giren hava ekstra bir srkleme oluturur. Yzeydekiprzllk, parlatlmayan yzeyler, dalga eklindeki kntlar veyayarklar da srklemeyi arttrr. En nemli kritik alanlar gvdenin nblm ve kanatlarn hcum kenar e kuyruktur.

A300 uaklarnda srklemeye sebep olacak kontrol yzeyleriekil zerinde gsterilmitir.


89/106

Kontrol yzeylerindeki kaklklarUak kanad zerindeki Slat, Flap, Spoiller ve Aileron gibi yzeyler bazen olmas

gereken konumda olmadklar zaman fazla yakt tketimine sebep olurlar.

Kontrol Yzeylerinin Kaklklarnn meydana getirmi olduu yaktserfiyat


90/106


91/106

Hareketli yzeylerdeki perin eksiklii


92/106

Absence of Seals On Movable Sections

Yzeylerin Uygunsuzluu


93/106

Yzey przll


94/106

Boyann soyulmas

3.ANALZ3.ANALZ


95/106

Bir nceki blmde gsterilen lm deerleriyle ilgili bilgilerle aada MNGHavayollar bnyesinde yakt ynetimi ile ilgili almalara balanmtr. Bununiin ilk olarak uuta gerekleen gerek yakt deerleriyle uu ncesi dispatch

departman tarafndan hazrlanan uu planndaki uu deerleri karlatrlmayaallmtr ve bunun sonunda daha nce kullanlan Flight Report Formgelitirilmi, uaktaki yakt kayp\kazan orann daha iyi belirleyebilmek iin yaktbilgisi (Fuel Information ) ksmna yeni eklemeler yaplmtr.

MNG Filosundaki Her Bir Uaa Ait Yakt Kazanc/Kayb Miktarlar

2005 senesi iinde tm kargo uaklar iin toplam 2114 adette yaplan uutakiyakt kayb 270.414 kgdr. zellikle B,D,U uaklarnda yakt kayb oranlarnndaha fazla olduu grlmektedir. Uaklardaki yakt kayplarnnsebeplerinin;

Aerodynamic bozuntularn bu uaklarda fazla olmasdan, zerlerinde fazla boya olmasndan, Motorlarnn fazla yakmasndan

4.YLETRME4.YLETRME


96/106

Uak arl ve arlk merkezinin yeri ile ilgili iyiletirmeler

1. Uak arlnn azaltlmasHavayolu irketleri, uaklarn gerek yakt sarfiyatlarn azaltmak, gerekseperformansn arttrmak iin emniyet faktrn etkilemeyecek ekildeyapsal deiiklie gitmilerdir. MNG Havayollarnn bu kapsam ndayapm olduu deiiklikler aadaki gibidir. Saat ba uakta tanan fazla(ekstra) arlk yaklak %4 orannda ilave yakt tketimine neden

olduundan bu konu nem kazanmaktadr.

Uaklardaki fren nitelerinin deitirilmesi Acil durum ekipman

ilebilir su Dier paralar Uaklarda bulunan fazla boyann

sklmesi

Mng de aadaki konularla ilgili deiiklikler yaplmtr

2. Arlk merkezinin konumu

Arlk merkezinin nde olmas burnun yukar doru kaldrlmasn gerektirir


97/106

Arlk merkezinin nde olmas burnun yukar doru kaldrlmasn gerektirir.Bunun sonucunda meydana gelen yunuslama hareketiyle kuyruk blmyukar kalkacaktr. Bu durum daha fazla srkleme kuvveti meydanagetirerek yakt tketiminin artmasna neden olacaktr. Arlk merkezininmmkn olduunca n ksmdan uzak olmas (arkaya doru olmas) daha iyibir sonu meydana getirir. Dier taraftan, arlk merkezinin arkaya dorukaymas uan dinamik dengesini bozacandan limit iersinde olmaldr.Bu limit A300 ua iin %27- %35 arasndadr.

3. FMSin etkin kullanm

Gnmzde havaclk sektrnde, havayolu irketi yakt etkinliini arttrmakve zaman kaybn nlemek, hava aracnn verimliliini arttrmak iin FMS(Flight Management System) aletinden yararlanlmaktadr. Ayrca FMSuuun yneticisi olarak pilotlarn ykn hafifletmekte ve insan

faktrlerinden doacak hatalar minimuma indirecek sistemlerden biridir.

4. APU nun kullanmnn iyiletirmesi

Uzun turnaroundlarda ve gece duraklamasnda GPU en iyi tercihtir Byle bir


98/106

Uzun turnaroundlarda ve gece duraklamasnda GPU en iyi tercihtir. Byle birdurumda GPU kullanm hem APU nun hem de yaktn korunumunu salar.Buna ramen ortalama 45 dk. ksa turnaroundlarda APU kullanm, dahakolay ulalabilmesi, zaman snrnn olmas gibi nedenlerden dolay elveriliolabilir. Turnaround sresinin ok ksa olmas durumunda tm motorlarnkapatlmas maliyetlerde byk bir etki yaratr. Bu nedenle bu sre zarfndaAPU kullanlmayabilir. Fakat bazen scak gnlerde ana motor ESCihtiyalarn karlayabilir.

5.Uu plannn iyiletirilmesi

Dispatch departman tarafndan hazrlanan uu planlarn MNG HavayollarSITA irketinden almaktadr. Bir uu plannn oluturulmas iin, rzgar,scaklk, yol (mesafe) gibi verilerin doruluu nemlidir. Ayn zamandailetici tarafndan uan spesifikasyonlarn gsteren datalarn (climp, cruise,descent hz bilgileri, optimum srat bilgisi, optimum irtifa bilgisi, cruise;

descent, climb de yaklan yakt bilgisi deerlerinde doruluu nemlidir.

TC-MND Cruise Degredation


99/106

6.Aerodinamik bozuntularn iyiletirilmesi


100/106

6.1. Kontrol yzeylerinin kaklklar

6.2. Hareketli yzeylerdeki perin eksiklii


101/106

6.3. Yzey Przll


102/106

6.4. Boya soyulmas


103/106

5. Kontrol


104/106

MNG Havayollar, yakt ynetimi erevesinde, uu iletme mdrlnebal uu ekiplerine, dispatchlere gerekli eitim program hazrlam ve

eitimleri eksiksiz olarak yerine getirmitir. Uu ekiplerine, uu srasndafazla sratin erken veya ge konfigrasyon deiikliklerinin, erken veya gealalma yaplmasnn ne kadar yakt kaybna sebep olduu bilgisi aktarlmtr.Ayn zamanda uu srasnda uuu etkileyecek herhangi bir meteorolojik veyatrafik ile ilgili bir durum yoksa, ksa yol almann optimum irtifa ile seviyeuuunun yaplmasnn ne kadar nemli olduu belirtilmitir.yi hazrlanm bir uu plannn yakt ekonomisine olan faydalar dispatchlerletartlmtr.Uan C.G. pozisyonunun yakta ve uu emniyetine ne ynde etki ettiiykleme uzmanlarna anlatlmtr.MNG Havayollar, geen yl A300 uaklarnda balatm olduu uu izlemeprogram(Flight Data Monitoring Programme) sayesinde her bir uaktaki gerekyaklan yakt miktarn grme ansn yakalamtr. Bu program, hem daha

emniyetli uuu salayan hem de bnyesindeki fuel flow(yakt ak)parametresini hesaplama kolayl bakmndan olduka kullanl bir izlemeprogramdr.


105/106

TEEKKR EDERTEEKKR EDERMM..

105


106/106

03

/19/10

Questions:Questions:

Documents

Altı Sigma Nedir ? Nasıl Uygulanır ?