وزارت نيرو وزارت نيرو شركت توانيرشركت توانير

مسائل پيش روي شركت هاي توزيع برق و نقش سيستم هاي هوشمند در

دستيابي به راهكارهاي مناسب

١٣٨۹ ارديبهشت ماه

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

نيروی برق بخش توزيعماموريت

ارائه خدمات برق به مشتركين و متقاضيان برق فراگير، مستمر، مطمئن، اقتصادي و با كيفيت مطلوببصورت

:در جهت

، مشتركينارائه خدمات صحيح به بخش توزيع هاي موجود در مديريت موثر منابع و ظرفيت

،...)شامل منابع انسانی، مالی، شبکه ها و تاسيسات توزيع و (مديريت تقاضاي انرژي برق

:از طريق

مشترکين، توسعه پايدار و ارتقاء كيفيت زندگي مشارکت در منطقه تحت پوششزيرساخت های صنعتی و کشاورزی

های توزيع های شرکت ويژگياهم . ايجاد شده اندرفاه عمومیرسانی و رعايت سطحی از برقها به منظور اين شرکت -۱ی اين بخش مهمی از رفاه مردم و تداوم کسب و کار جامعه به کيفيت خدمت رسان(

.)ها بستگی دارد شرکت

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

حفظ و نگهداری به عنوان بخشي از زنجيره تامين برق، ها اين شرکت -۲.عهده دارنده در بخش توزيع را بای صنعت برق هزيرساخت

ارائه خدمات برق به جهت رعايت نرخ تعيين شدهها ملزم به اين شرکت -۳.مشتركين طبق تعرفه هاي مصوب مي باشند

امکان ايجاد شبکه موازی . ( هستندانحصار طبيعیشبکه های توزيع برق دارای -۴ هزار۶۳۴ حدود شبکه توزيع کشور و گستردگي برق غيراقتصادی و غيرممکن است

)کيلومتر استالن ارتباط گسترده با ذينفعان و تابعيت شركت هاي توزيع از سياست هاي ك-۵

.حاكميت وجود داردراي حفظ فرسودگي باالي شبكه هاي موجود و نياز به حجم باالي سرمايه گذاري ب-۶

.و بهينه سازي اين شبكه ها وجود دارد

) 1388تا پایان سال ( آمار بخش توزیع نیروي برق و مقایسه آن با کل صنعت

نسبت به کل صنعت برق

میزان واحد موضوع

%۹۹بيش از ۲۴۱۹۹۰۰۰ مشترک مشترکين توزيع ۲۰۲۹۱ درصد۴۹ نفر نيروي انساني توزيع درصد کل ۸۳

شبکه برق۶۳۴۴۰۰ کيلومتر طول شبکه هاي توزيع

۴۳۹۲۸۰ دستگاه تعداد ترانسفورماتورهاي ۸۰۱۱۷توزيع مگاولت آمپر ظرفيت

شرکت توزيع مالکيت و مسئوليت بهره برداري از شبکه ها ۳۸تعداد .و توزيع انرژي الکتريکي را به عهده دارند

شهر و بخش۹۵۰ منطقه عملياتي خدمات مرتبط با حدود ۷۰۰با لغ بر . مصوب وزارت کشور را پوشش مي دهند

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

بخش توزيعابعاد و جنبه هاي مختلف نظام ارتباطي وسيع با

مشتركين، مردم، نمايندگان جامعه، ديگر نهادهاي خدمات شهري، نهادهاي سياسي،

... تامين كنندگان مختلف، پيمانكاران و

نظام ارتباطي وسيع با مشتركين، مردم، نمايندگان جامعه، ديگر

نهادهاي خدمات شهري، نهادهاي سياسي، ... تامين كنندگان مختلف، پيمانكاران و

باال، و پراكندگي حجم و در دسترس بودن شبکه و تاسيسات آن

باال، و پراكندگي حجم و در دسترس بودن شبکه و تاسيسات آن

ابعاد و تنوع حوزه ها ابعاد و تنوع حوزه ها

مديريتي مديريتي اقتصادي اقتصادي اجتماعي اجتماعي حقوقيحقوقي فني فني

بخش توزيعداليل اهميت كي زنجيره صنعت برق با مشتركين و متقاضيان برق در تحويل انرژي الكتري واسط اصلي×

.استكي زنجيره صنعت برق با مشتركين و متقاضيان برق در تحويل انرژي الكتري واسط اصلي×

.است

زيست محيطی زيست محيطی سياسی سياسی

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

. و متقاضيان برق دارد رضايت مشتركين نقش حياتي در ميزان × . و متقاضيان برق دارد رضايت مشتركين نقش حياتي در ميزان ×. صنعت برق دارد پايداري اقتصادي و کسب درآمد در حياتی نقش × . صنعت برق دارد پايداري اقتصادي و کسب درآمد در حياتی نقش ×. صنعت برق است مشتركين با ارتباطات تنظيم كننده نحوه و كيفيت × . صنعت برق است مشتركين با ارتباطات تنظيم كننده نحوه و كيفيت ×

فني ويژگي هاي فني ويژگي هاي

برق در کشور بخش توزيع برخی ويژگي هاي اساسي

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

)تعداد المان ها، حجم شبکه، پراکندگی آن (هاي توزيع نيروي برق وسعت باالي شبكه × )تعداد المان ها، حجم شبکه، پراکندگی آن (هاي توزيع نيروي برق وسعت باالي شبكه ×

ن شبکه ها استقرار شبکه های توزيع در معابر عمومی و امکان دسترسی مردم به اي × ن شبکه ها استقرار شبکه های توزيع در معابر عمومی و امکان دسترسی مردم به اي ×

) سال۳۰شبکه های با عمر بيش از ( وجود حجم وسيع شبکه های فرسوده در کشور × ) سال۳۰شبکه های با عمر بيش از ( وجود حجم وسيع شبکه های فرسوده در کشور ×

پايين بودن نسبي سطح فناوری در اين شبکه ها × پايين بودن نسبي سطح فناوری در اين شبکه ها ×

ارائه خدمات افزايش سطح توقعات مشتركين و متقاضيان در زمينه كيفيت برق و كيفيت × ارائه خدمات افزايش سطح توقعات مشتركين و متقاضيان در زمينه كيفيت برق و كيفيت ×

افزايش سطح حساسيت لوازم و تجهيزات برق × افزايش سطح حساسيت لوازم و تجهيزات برق ×

رف افزايش روزافزون نقش حياتی برق در کشور و افزايش روزافزون نياز مص × رف افزايش روزافزون نقش حياتی برق در کشور و افزايش روزافزون نياز مص ×

)اغلب تجهيزات ساخت داخل است ( ضعف در مطلوبيت و استاندارد بودن تجهيزات × )اغلب تجهيزات ساخت داخل است ( ضعف در مطلوبيت و استاندارد بودن تجهيزات ×

مديريتي ويژگي هاي مديريتي ويژگي هاي

)ادامه(برق در کشور بخش توزيع برخی ويژگي هاي اساسي

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

ارتباط وسيع با ديگر نهادهاي خدمات و مديريت شهري ×ارتباط وسيع با ديگر نهادهاي خدمات و مديريت شهري ×

ارتباط وسيع با مردم و مشترکين ×ارتباط وسيع با مردم و مشترکين ×

...)عوامل سياسي، اجتماعي، اقتصادي (گيري به دليل تنوع عوامل موثر پيچيدگي تصميم × ...)عوامل سياسي، اجتماعي، اقتصادي (گيري به دليل تنوع عوامل موثر پيچيدگي تصميم ×

و منابع انسانی پيچيدگی به دليل ضعف در ظرفيت و تخصص نهادهای مشاوره ای، پيمانکاری × و منابع انسانی پيچيدگی به دليل ضعف در ظرفيت و تخصص نهادهای مشاوره ای، پيمانکاری ×

اقتصادي ويژگي هاي اقتصادي ويژگي هاي

نقطه فروش انرژي ×نقطه فروش انرژي ×

) منابع کسب درآمد و محدوديت های تعرفه ای (محدوديت در منابع درآمدی × ) منابع کسب درآمد و محدوديت های تعرفه ای (محدوديت در منابع درآمدی ×

داری شبکه نياز به سرمايه سنگين جهت پاسخگويي به رشد روزافزون مصرف و حفظ پاي × داری شبکه نياز به سرمايه سنگين جهت پاسخگويي به رشد روزافزون مصرف و حفظ پاي ×

، حقوقی و سياسی اجتماعي ويژگي هاي ، حقوقی و سياسی اجتماعي ويژگي هاي

)ادامه(برق در کشور بخش توزيع برخی ويژگي هاي اساسي

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

) ديدگاه مردم در مورد کل صنعت برق (تماس رودررو با مردم × ) ديدگاه مردم در مورد کل صنعت برق (تماس رودررو با مردم ×

و کشاورزی اهميت بنيادی در رفاه اجتماعی، امنيت و توسعه زيرساخت های صنعتی × و کشاورزی اهميت بنيادی در رفاه اجتماعی، امنيت و توسعه زيرساخت های صنعتی ×

بويژه حاشيه نشينی و مهاجرت های ( اثرات وسيع مسائل و معضالت اجتماعی بر بخش توزيع ×) کیوسيع و اثرات آن بر استفاده های غيرمجاز از شبکه ها و انرژی الکتري

بويژه حاشيه نشينی و مهاجرت های ( اثرات وسيع مسائل و معضالت اجتماعی بر بخش توزيع ×) کیوسيع و اثرات آن بر استفاده های غيرمجاز از شبکه ها و انرژی الکتري

زيست محيطي ويژگي هاي زيست محيطي ويژگي هاي

ضرورت هماهنگي با بافت و هاي توزيع برق شهري به تاسيسات و شبكه مبلمانوابستگي ×شهري ضرورت هماهنگي با بافت و هاي توزيع برق شهري به تاسيسات و شبكه مبلمانوابستگي ×

شهري

امكان صدمه به محيط در صورت عدم رعايت نكات ايمني ×امكان صدمه به محيط در صورت عدم رعايت نكات ايمني ×

پيچيدگی های اصلی توزيع

پيچيدگی ارتباطی

پيچيدگی ارتباطی

پيچيدگی ماهيتی

پيچيدگی ماهيتی

پيچيدگی فرآيندیپيچيدگی فرآيندی

پيچيدگی تاريخچه ایپيچيدگی تاريخچه ای

پيچيدگی زيرساختیپيچيدگی زيرساختی

حجم باالی عمليات ×

مشکالت ناشی از دهه های گذشته

ها و تاسيسات وجود شبكه×فرسوده

پيچيدگي های تحميل شده به بخش توزيع به دليل ضعف زيرساختي در

کشور و صنعتزيرساخت های قانونی ×

با توجه به ماهيت و محدوديت های توزيع به عنوان نهاد خدماتیانحصار و وسعت شبکه ×

نظام ارتباطي وسيع با مشتركين، مردم، نمايندگان جامعه، ديگر

نهادهاي خدمات شهري، نهادهاي كنندگان مختلف، سياسي، تامين

... پيمانكاران و

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

)شهر ی و روستايي(وابستگی به تغييرات و بافت منطقه تحت پوشش ×اثرگذاری ديگر نهادهای منطقه ای و خدمات شهری بر اين شرکت ها × مردم و مشتركينانتظارات باال رفتن × جهت سرمايه گذاری و پاسخگويي به ها محدوديت منابع درآمد و تعرفه×

تقاضاهاي در حال رشد

تنوع و تعدد فرآيندهای ×مختلف فنی و خدمات مشترکين

وابستگی فرآيندهای مختلف ×در برنامه ريزی، توسعه و

بهره برداری به يکديگر

وجود نيروهای مازاد در حوزه ×های غيرتخصصی و کمبود در

ظرفيتهای مهندسی و مديريتی فاصله با فنآوري های جديد ×نظام های سنتی ×

زيرساخت ها و برنامه ريزی شهری ×سازندگان و توليدات داخلی ×پيمانکاران و مشاوران ×نهادهای آموزشی ×زيرساخت های اطالعاتی، ارتباطی، ×

سخت افزاری ، سيستم ها و روش ها

و زيرساخت های اصلی دستيابی به آن ها محورهای اصلی پايداری و سنجش موفقيت مشتری مداری

) و رضايت مشترکين و متقاضيان برق كيفيت برق ،استمرار(خدمات و انرژی برق براساس نيازمنديهای مشترکين و ارائه

استانداردهاي مرتبط متقاضيان و

پايداری فنی اجراي عمليات مرتبط با توسعه و

بهره برداري منطبق با اصول مهندسي توزيع

پايداری اقتصادی اقتصادي بودن عملياتو رشد منابع مالی

ري و سياستهاي كالن بخش توزيعلزوم پيوستگي و همگرايي كليه فرآيندهاي بخش توزيع در جهت مشتري مدا

زيرساختارهاي اطالعاتي

مهارتهای مديريتی، مهندسی و کارشناسی

زيرساختارهاي منابع انساني

سيستمها و روشها

زيرساختارهاي شبكه توزيع و تجهيزات

نظامهای ارتباطی مديريتي و

ساختار و سازماندهی مناسب در بخش توزيع

زيرساختار های سخت افزاری

زيرساختار های نرم افزاری

سازوکارهای ارتباطی با مشتريان و نظامهای اقتصادی

ساختار و عوامل اصلی بخش توزيع

اقتصاد بازار و مديريت هزينه و درآمد

تعرفه های منطقی

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

در بخش توزيعنظامهای مديريتیديدگاه ها و انتظارات در زمينه

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

هاي مهم مديريتي شامل مديريت كيفيت، مديريت ايمني، مديريت توسعه نظام ×ها بهره وري و مديريت منابع انساني در سازمان

هاي مهم مديريتي شامل مديريت كيفيت، مديريت ايمني، مديريت توسعه نظام ×ها بهره وري و مديريت منابع انساني در سازمان

ي كوچك سازي و ارتقاء سطح هوشمندي سازمانهاي مرتبط از طريق برون سپار ×تدريجي، با برنامه و مبتني بر اصول صحيح اقتصادي و مديريتي

ي كوچك سازي و ارتقاء سطح هوشمندي سازمانهاي مرتبط از طريق برون سپار ×تدريجي، با برنامه و مبتني بر اصول صحيح اقتصادي و مديريتي

ها و تعهدات اين بخش ايجاد ساختارهاي سازماني پويا متناسب با ماموريت × ها و تعهدات اين بخش ايجاد ساختارهاي سازماني پويا متناسب با ماموريت ×

هاي مديريت توزيع هاي عملياتي توزيع به سازمان گذار از سازمان× هاي مديريت توزيع هاي عملياتي توزيع به سازمان گذار از سازمان×

ارتقاء سطح دانش مهندسي و مديريتي در بخش توزيع ×ارتقاء سطح دانش مهندسي و مديريتي در بخش توزيع ×

هاي جديد بخش توزيع ورياها و فن استفاده منطقي و اقتصادي از نوآوري × هاي جديد بخش توزيع ورياها و فن استفاده منطقي و اقتصادي از نوآوري ×

:سرلوحه قراردادن سه اصل اساسي×؛ ارتقاء رضايت مشتركين ) ١ ؛ارتقاء بهره وري اقتصادي ) ٢ ارتقاء پايداري فني ) ٣

به عنوان مؤلفه هاي اصلي در هر حركت يا پروژه در بخش توزيع

:سرلوحه قراردادن سه اصل اساسي×؛ ارتقاء رضايت مشتركين ) ١ ؛ارتقاء بهره وري اقتصادي ) ٢ ارتقاء پايداري فني ) ٣

به عنوان مؤلفه هاي اصلي در هر حركت يا پروژه در بخش توزيع

هاي نوين جهت كاهش بوروكراسي هاي زائد و افزايش سرعت شناخت و بكارگيري روش ×خدمت رساني به مشتركين

هاي نوين جهت كاهش بوروكراسي هاي زائد و افزايش سرعت شناخت و بكارگيري روش ×خدمت رساني به مشتركين

ارتقاء كيفيت خدمات مشتركين و متقاضيان برقديدگاه ها و انتظارات در زمينه

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

تدوين و ارتقاء نظام نظارتي در سيستم مشتركين ×تدوين و ارتقاء نظام نظارتي در سيستم مشتركين ×

هاي مناسب از جمله توسعه و ارتقاء نظام مكانيزه در زمينه پذيرش متقاضيان كه از ويژگي ×.قابليت رديابي خدمات به متقاضي را دارا باشد

هاي مناسب از جمله توسعه و ارتقاء نظام مكانيزه در زمينه پذيرش متقاضيان كه از ويژگي ×.قابليت رديابي خدمات به متقاضي را دارا باشد

و تكميل سازي لوازم توسعه لوازم اندازه گيري چند تعرفه در بين مشتركين با مصارف سنگين ×اندازه گيري مشتركين با توجه به دستورالعمل هاي ابالغي

و تكميل سازي لوازم توسعه لوازم اندازه گيري چند تعرفه در بين مشتركين با مصارف سنگين ×اندازه گيري مشتركين با توجه به دستورالعمل هاي ابالغي

ارتقاء نظام ارتباط اطالعاتي با مشتركين سنگين ×ارتقاء نظام ارتباط اطالعاتي با مشتركين سنگين ×

هاي سنتي توزيع ، قرائت و وصول صورت توسعه طرحهاي مناسب جهت جايگزيني روش ×)هاي اقتصادي و فني با توجه به ديدگاه (حسابهاي برق

هاي سنتي توزيع ، قرائت و وصول صورت توسعه طرحهاي مناسب جهت جايگزيني روش ×)هاي اقتصادي و فني با توجه به ديدگاه (حسابهاي برق

مدت در سطوح مختلف بخش مدت و ميان گذاري كوتاه هاي هدف گيري نظام شكل×هاي فني و اقتصادي در اين زمينه توزيع و بكارگيري شاخص

مدت در سطوح مختلف بخش مدت و ميان گذاري كوتاه هاي هدف گيري نظام شكل×هاي فني و اقتصادي در اين زمينه توزيع و بكارگيري شاخص

ريزي فني و مالي نظامهاي برنامهديدگاه ها و انتظارات در زمينه

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

يابي به اهداف تعيين شده در هاي مناسب جهت حصول اطمينان از دست ايجاد روش ×بخش توزيع

يابي به اهداف تعيين شده در هاي مناسب جهت حصول اطمينان از دست ايجاد روش ×بخش توزيع

هاي مختلف بخش توزيع ريزي فني در اليه هاي برنامه گيري نظام شكل× هاي مختلف بخش توزيع ريزي فني در اليه هاي برنامه گيري نظام شكل×

هاي توزيع ارتقاء و توسعه طرح جامع در شركت × هاي توزيع ارتقاء و توسعه طرح جامع در شركت ×

ريزي عملياتي در ادارات و واحدهاي مختلف عملياتي جهت ارتقاء نظام برنامه ×هاي سرويس و نگهداري و تعميرات شبكه فعاليتريزي عملياتي در ادارات و واحدهاي مختلف عملياتي جهت ارتقاء نظام برنامه ×

هاي سرويس و نگهداري و تعميرات شبكه فعاليت

به تفكيك (هاي توزيع هاي بودجه گذاري متحدالشكل درشركت توسعه وارتقاء روش ×...)مناطق، امورها و شهرستان

به تفكيك (هاي توزيع هاي بودجه گذاري متحدالشكل درشركت توسعه وارتقاء روش ×...)مناطق، امورها و شهرستان

هاي طراحي، توسعه و احداث شبكه هاي جديد و بهينه سازي شبكه هاي ارتقاء فعاليت×از جمله (هاي كيفي شبكه موجود با توجه به اصول مهندسي توزيع و ارتقاء شاخص

...) تلفات شبكه و كاهش

هاي طراحي، توسعه و احداث شبكه هاي جديد و بهينه سازي شبكه هاي ارتقاء فعاليت×از جمله (هاي كيفي شبكه موجود با توجه به اصول مهندسي توزيع و ارتقاء شاخص

...) تلفات شبكه و كاهش

فراگيري مهندسي توزيعدر زمينه ديدگاه ها و انتظارات

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

انداردها تدوين و رعايت مشخصات فني در بكارگيري تجهيزات توزيع متناسب با است ×و شرايط منطقه اي

انداردها تدوين و رعايت مشخصات فني در بكارگيري تجهيزات توزيع متناسب با است ×و شرايط منطقه اي

حمايت و همكاري در ظرفيت سازي مشاوران بخش خصوصي ×حمايت و همكاري در ظرفيت سازي مشاوران بخش خصوصي ×

حمايت از استفاده از ظرفيت كارشناسان در كميته هاي تخصصي منطقه اي و ملي در ×ها انتقال تجربيات مفيد و ممانعت از دوباره كاري

حمايت از استفاده از ظرفيت كارشناسان در كميته هاي تخصصي منطقه اي و ملي در ×ها انتقال تجربيات مفيد و ممانعت از دوباره كاري

هاي نظارتي در اجراي پروژه ها ارتقاء روش × هاي نظارتي در اجراي پروژه ها ارتقاء روش ×

اده از اطالعات ايجاد امكانات مناسب براي اعمال مديريت فني و مؤثر بر شبكه با استف ×)GIS(استاتيك و ديناميك شبكه در سيستم هاي اطالعات جغرافيايي

اده از اطالعات ايجاد امكانات مناسب براي اعمال مديريت فني و مؤثر بر شبكه با استف ×)GIS(استاتيك و ديناميك شبكه در سيستم هاي اطالعات جغرافيايي

هاي پيشگيرانه در اين زمينه هاي بهره برداري و توسعه نظام ارتقاء فعاليت× هاي پيشگيرانه در اين زمينه هاي بهره برداري و توسعه نظام ارتقاء فعاليت×هاي توزيع شبكهبرداري ه نظارت بر بهرديدگاه ها و انتظارات در زمينه

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

هاي مكانيزه جهت ثبت دقيق و به موقع و تحليل حوادث و توسعه ايجاد و ارتقاء نظام ×راهكارهاي پيشگيرانه

هاي مكانيزه جهت ثبت دقيق و به موقع و تحليل حوادث و توسعه ايجاد و ارتقاء نظام ×راهكارهاي پيشگيرانه

هاي يهاي نو با توجه به اصول اقتصادي، ارتقاء رضايت مشتركين و كاهش انرژ بكارگيري روش ×تامين نشده

هاي يهاي نو با توجه به اصول اقتصادي، ارتقاء رضايت مشتركين و كاهش انرژ بكارگيري روش ×تامين نشده

ات در اجراي آموزش و بازآموزي نيروي انساني به منظور ارتقاء سطح كيفي و كمي خدم ×هاي بهره برداري و سرويس دهي به مشتركين ت فعاليات در اجراي آموزش و بازآموزي نيروي انساني به منظور ارتقاء سطح كيفي و كمي خدم ×

هاي بهره برداري و سرويس دهي به مشتركين ت فعالي

هاي مناسب جهت هاي نظارتي به منظور حصول اطمينان از بكارگيري روش توسعه روش ×هاي تامين نشده ها و كاهش انرژي رسيدگي سريع به خاموشي

هاي مناسب جهت هاي نظارتي به منظور حصول اطمينان از بكارگيري روش توسعه روش ×هاي تامين نشده ها و كاهش انرژي رسيدگي سريع به خاموشي

ها هاي تامين نشده و كاهش خاموشي هدايت بخش توزيع در جهت كاهش انرژي × ها هاي تامين نشده و كاهش خاموشي هدايت بخش توزيع در جهت كاهش انرژي ×

نشده هاي تامين وري اطالعات مرتبط با انرژي آيكسان سازي و ايجاد زبان مشترك درنظام گرد × نشده هاي تامين وري اطالعات مرتبط با انرژي آيكسان سازي و ايجاد زبان مشترك درنظام گرد ×

گيري در برداري با تاكيد بر سخت هاي ابالغي بهره بازنگري، ارتقاء و بكارگيري دستورالعمل ×ها اعمال خاموشي

گيري در برداري با تاكيد بر سخت هاي ابالغي بهره بازنگري، ارتقاء و بكارگيري دستورالعمل ×ها اعمال خاموشي

هاي تامين نشده گيري انرژي بررسي و ايجاد روش متحدالشكل به منظور اندازه × هاي تامين نشده گيري انرژي بررسي و ايجاد روش متحدالشكل به منظور اندازه ×

طرحهاي ساماندهي و كاهش تلفاتديدگاه ها و انتظارات در زمينه

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

اندازه گيري ميزان واقعي تلفات توان و انرژي ×اندازه گيري ميزان واقعي تلفات توان و انرژي ×

شناسايي اجزاي تلفات و تعيين ميزان آنها در هر بخش از شبكه ×شناسايي اجزاي تلفات و تعيين ميزان آنها در هر بخش از شبكه ×

ها با هدف استفاده بهينه از منابع اعتباري در جهت اجراي صحيح و به موقع طرح ×بهينه سازي شبكه هاي توزيع و كاهش تلفات انرژي

ها با هدف استفاده بهينه از منابع اعتباري در جهت اجراي صحيح و به موقع طرح ×بهينه سازي شبكه هاي توزيع و كاهش تلفات انرژي

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

فراسامانة هوشمند اندازه گيري برق فراسامانة هوشمند اندازه گيري برق

؛كاهش مصرف مشتركين در زمان پيك مصرف × ؛كاهش مصرف مشتركين در زمان پيك مصرف ×

اهداف اصلي در به كارگيري سيستم هاي هوشمند اندازه گيري

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

مديريت انرژي و بار مصرفي؛ ×مديريت انرژي و بار مصرفي؛ ×

كاهش تلفات غير فني شبكه؛ ×كاهش تلفات غير فني شبكه؛ ×

برآورد تلفات فني شبكه و امكان اولويت بندي براي رفع آنها؛ ×برآورد تلفات فني شبكه و امكان اولويت بندي براي رفع آنها؛ ×

آگاهي رساني به مشتركين در جهت مصرف بهينه؛ ×آگاهي رساني به مشتركين در جهت مصرف بهينه؛ ×ير از سـوي كنترل و نظارت بر سيستم هاي انـدازه گيـري و مـديريت تجهيـزات فرمـان پـذ ×

هاي توزيع؛ شركتير از سـوي كنترل و نظارت بر سيستم هاي انـدازه گيـري و مـديريت تجهيـزات فرمـان پـذ ×

هاي توزيع؛ شركت

برآورد كيفيت توان تحويلي به مشترك؛ ×برآورد كيفيت توان تحويلي به مشترك؛ ×صرف مشتركين در امكان پياده سازي سناريوي تعرفه شناور به منظور كاهش و بهينه شدن م ×

ساعات خاص شبانه روز؛ صرف مشتركين در امكان پياده سازي سناريوي تعرفه شناور به منظور كاهش و بهينه شدن م ×

ساعات خاص شبانه روز؛

؛ پيش بيني مصرف بار مشتركين و اتخاذ تصميم هاي مناسب در نواحي مختلف × ؛ پيش بيني مصرف بار مشتركين و اتخاذ تصميم هاي مناسب در نواحي مختلف ×

اعمال قانون در مورد مشتركين بد حساب به صورت از راه دور؛ ×اعمال قانون در مورد مشتركين بد حساب به صورت از راه دور؛ ×اهداف بازار برق از پياده سازي بستر سخت افزاري و نرم افزاري مناسب جهت برآورده ساختن ×

قبيل پيش خريد، خرده فروشي و عمده فروشي؛ اهداف بازار برق از پياده سازي بستر سخت افزاري و نرم افزاري مناسب جهت برآورده ساختن ×

قبيل پيش خريد، خرده فروشي و عمده فروشي؛

هيات محترم دولت، ۸۸ درمردادماه ۴۲۲۰۰ت / ۹۴۰۲۵بر اساس مصوبه شماره ×طح پياده سازي كامل شبكة هوشمند قرائت و مديريت مصرف مشتركان برق در س«

» كانكشور در پنج سال آينده در جهت عملياتي نمودن الگوي مصرف توسط مشتر.در برنامة وزارت نيرو قرار دارد

قوانين و آيين نامه هاي مرتبط با سيستم هاي اندازه گيري هوشمند

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

طرح يك فوريتي اصالح الگوي مصرف انرژي به منظور مديريت مصرف ۶۷در ماده ×:دبرق، گاز و آب در كشور، وزاررت خانه هاي نيرو و نفت حسب مورد موظفن

)ادامه(قوانين و آيين نامه هاي مرتبط با سيستم هاي اندازه گيري هوشمند

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

دستورالعمل فني همسان طراحي، ساخت، تأمين، نصب و بهره برداري -ا زيرساخت و تجهيزات اندازه گيري وكنترل هوشمند را تعيين، ابالغ واجر

.نمايند براي همة متقاضيان جديد اشتراك، صرفاً كنتورهاي هوشمند مجهز به -

را نصب سيستم قرائت و كنترل هوشمند بار و امكانات فناوري اطالعاتي روزآمد .نمايند

حداكثر ظرف مدت پنج سال كنتورهاي همة مشتركين موجود را با اولويت -ت و مشتركين پر مصرف و شبكه هاي توزيع و انتقال را با كنتورها، زير ساخ

تجهيزات مجهز به سيستم قرائت وكنترل هوشمند بار و فناوري اطالعاتي .روزآمد جايگزين نمايند

سامانه هاي قرائت، كنترل و فناوري اطالعات برق، گاز و آب به صورت –تبصره .هماهنگ و يكپارچه طراحي، اجرا و بهره برداري خواهد شد

به تفكيك تعرفه ها۱۳۸۸وضعيت مصرف انرژي و تعداد مشتركين در سال

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

۱۰۰

۴/۶

۳/۲

۷/۱۲

۵/۱۳

۶/۳۳

۵/۳۱

درصد از كل ميزان مصرف

۱۶۹۰۴۷

۱۰۸۲۴

۳۸۷۲

۲۱۵۱۴

۲۲۷۴۸

۵۶۷۸۵

۵۳۳۰۳

ميزان مصرف[ميليون كيلووات ساعت]

۱۰۰

۵/۱۲

-

۴

۸/۰

۸۲

۷/۰

درصد از كل تعداد مشتركين

۲۴۱۹۹

۳۰۱۵

-

۹۴۹

۱۹۶

۱۹۸۷۴

۱۶۵

تعداد]هزارمشترك[

كشاورزي

ساير مصارف

صنعتي

جمع

روشنايي معابر

عمومي

خانگي

نوع تعرفه

كنتورها و سيستم هاي اندازه گيري هوشمند×كنترل هوشمند شبكه هاي روشنايي×شبكه هاي هوشمند×اتوماسيون شبكه ×خانه هاي هوشمند ×اتومبيل هاي هوشمند ×...و ×

.نمونه هايي از كاربرد اين عبارت هستند

سيستم هاي هوشمند

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

به اشكال گوناگون در ادبيات فني و در بين مهندسان » هوشمند سازي«امروزه عبارت . به چشم مي خورد :مفاهيمي چون

از وضعيت فعلي به سمت حركت حساب شده لزوم ولي نكتة حائز اهميت، بتوان امكانات و از آنها است، تا تعريف صحيح و منطقيهوشمندسازي سيستم ها و

و از گرفتار شدن توانمندي هاي به وجود آمده را به نحو صحيح مورد استفاده قرار داده .در انبوه اطالعات و ابزارهاي اين سيستم هاي جديد جلوگيري نمود

هاي هوشمند براي نحوة توسعة سيستمIEC/PAS 62559استاندارد جهاني

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

اين استاندارد، روشي براي متخصصان حوزه سيستم هاي برق اين استاندارد، روشي براي متخصصان حوزه سيستم هاي برق تعريف مي كند تا بتوانند الزامات كاربردي خود را براي سيستم هاي تعريف مي كند تا بتوانند الزامات كاربردي خود را براي سيستم هاي

. . اتوماسيون، بر اساس نيازهاي كالن سازمان خود توصيف كننداتوماسيون، بر اساس نيازهاي كالن سازمان خود توصيف كنند

EPRI اين متدلوژی را به عنوان قسمتي از معماري خود، به عنوان كارآمد،ابزاري براي پياده سازي ديدگاهش براي سامانه هاي برق

. در آينده توسعه داده استخودترميم و خودكار

: : عنوان استانداردعنوان استانداردروش شناسي شبكه هوشمند براي تعيين الزامات سامانه هاي انرژيروش شناسي شبكه هوشمند براي تعيين الزامات سامانه هاي انرژي

استراتژيك استراتژيك مديران ارشد كليات پروژه را به منظور نيل به نيازهاي بازار با نگاهمديران ارشد كليات پروژه را به منظور نيل به نيازهاي بازار با نگاه: : ۱۱فازفاز. . تاييد مي كنندتاييد مي كنند

هاي هوشمند براي نحوة توسعة سيستمIEC/PAS 62559استاندارد جهاني

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

و اهداف براساس اين استاندارد، پس از تعيين نيازهاي واقعي از سيستم هوشمند :كالن طرح، براي تعيين جزئيات اجرايي مراحل زير بايد طي شوند

فرآيند متخصصين از گروه هاي ذينفع، الزامات كاربردي خود را با استفاده از : ۲فازUse caseتوصيف مي كنند .

توجه به توجه به مهندسان پروژه، الزامات عملكردي و اطالعاتي را با جزئيات بيشتر با مهندسان پروژه، الزامات عملكردي و اطالعاتي را با جزئيات بيشتر با : : ۳۳فازفازكه توسط متخصصين گروه هاي ذينفع توسعه كه توسط متخصصين گروه هاي ذينفع توسعه ) ) ها هاUse CaseUse Case((موارد استفاده ها موارد استفاده ها

..يافته اند، تهيه مي كننديافته اند، تهيه مي كنندمهندسان پروژه و متخصصان فناوري اطالعات قابليت اجراي پروژه را با : ۴فاز

.مي كننداستانداردها، فناوري ها و بهترين تجارب در محيط هاي مشابه ارزيابي كي كي مهندسان طراح، مشخصات فني را بر مبناي ديدگاه استراتژيك، مشي تاكتيمهندسان طراح، مشخصات فني را بر مبناي ديدگاه استراتژيك، مشي تاكتي: : ۵۵فازفاز

..و استانداردها توسعه مي دهندو استانداردها توسعه مي دهند

زمينهمطالعه و رصد كردن آخرين برنامه هاي كشورهاي صاحب تكنولوژي در اين × زمينهمطالعه و رصد كردن آخرين برنامه هاي كشورهاي صاحب تكنولوژي در اين ×

اقدامات درحال انجام در كشور

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

تعاريف اوليه از مشخصات عمومي سيستم و مشخصات فني كنتورهاي مورد ×استفاده درآن

تعاريف اوليه از مشخصات عمومي سيستم و مشخصات فني كنتورهاي مورد ×استفاده درآن

:با هدفاجراي چند نمونه پروژة پايلوت× شناسايي جزئيات و نكات مبهم كار- تعيين معيارهايي براي برآورد هزينه ها و مطالعات اقتصادي - سنجش توان فني و مهندسي موجود در كشور براي مراحل مختلف طراحي، -

اجراي اين سيستم ها تأمين و

:با هدفاجراي چند نمونه پروژة پايلوت× شناسايي جزئيات و نكات مبهم كار- تعيين معيارهايي براي برآورد هزينه ها و مطالعات اقتصادي - سنجش توان فني و مهندسي موجود در كشور براي مراحل مختلف طراحي، -

اجراي اين سيستم ها تأمين و

سوابق امر، با مطالعة اقدامات انجام شده و درحال انجام در ساير كشورها و بررسياندازه گيري براي تصميم گيري درخصوص نحوة توسعة سيستم هاي ي سؤاالت و ابهامات

. استهوشمند در كشور مطرح شده

سوابق امر، با مطالعة اقدامات انجام شده و درحال انجام در ساير كشورها و بررسياندازه گيري براي تصميم گيري درخصوص نحوة توسعة سيستم هاي ي سؤاالت و ابهامات

. استهوشمند در كشور مطرح شده

طرح چند پرسش

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

ين و انتظار مي رود با تبادل نظر و استفاده از تجربيات كارشناسان، متخصص اصوالً هدف از صاحب نظران اين عرصه بتوان راهكارهاي مناسبي براي آن ها پيدا كرد و

. ستبرگزاري چنين همايش هايي نيز، همين تبادل نظرها و انتقال تجربيات ا

ين و انتظار مي رود با تبادل نظر و استفاده از تجربيات كارشناسان، متخصص اصوالً هدف از صاحب نظران اين عرصه بتوان راهكارهاي مناسبي براي آن ها پيدا كرد و

. ستبرگزاري چنين همايش هايي نيز، همين تبادل نظرها و انتقال تجربيات ا

.در ادامه، تعدادي از اين پرسش ها مطرح خواهد شد.در ادامه، تعدادي از اين پرسش ها مطرح خواهد شد

ظار داشت در بحث اصوالً قابليت ها و امكاناتي كه مي توان از تكنولوژي هاي فعلي انت-۱رخصوص شبكه ها و سيستم هاي اندازه گيري هوشمند چيست و چنانچه قرار باشد د

ات اهداف كالن طرح تصميم گيري شود، تا چه حد مي توان براساس اين امكانبرنامه ريزي كرد؟

ظار داشت در بحث اصوالً قابليت ها و امكاناتي كه مي توان از تكنولوژي هاي فعلي انت-۱رخصوص شبكه ها و سيستم هاي اندازه گيري هوشمند چيست و چنانچه قرار باشد د

ات اهداف كالن طرح تصميم گيري شود، تا چه حد مي توان براساس اين امكانبرنامه ريزي كرد؟

سؤاالت اساسي

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

يستم هاي آيا مدل هاي اقتصادي مناسبي براي بررسي منافع و هزينه هاي اجراي س-۲ مي توان براي اندازه گيري هوشمند تهيه شده و آيا در تحليل هاي صورت گرفته تاكنون

هزينه هاي توسعة ) مثالً خانگي مجتمع(يك منطقة مشخص با نوع مشتركين خاص سيستم اندازه گيري هوشمند را برآورد كرد؟

يستم هاي آيا مدل هاي اقتصادي مناسبي براي بررسي منافع و هزينه هاي اجراي س-۲ مي توان براي اندازه گيري هوشمند تهيه شده و آيا در تحليل هاي صورت گرفته تاكنون

هزينه هاي توسعة ) مثالً خانگي مجتمع(يك منطقة مشخص با نوع مشتركين خاص سيستم اندازه گيري هوشمند را برآورد كرد؟

با شبكه هاي هوشمند ) AMI( وجوه اشتراك زيرساخت اندازه گيري هوشمند -۳)Smart Grid ( چيست و اگر قرارباشد فعالً فعاليت ها در سطحAMI انجام شود، چه

هوشمندسازي نكات كلي بايد مد نظر قرارگيرند تا در آينده بتواند به خوبي در جهتشبكه به كار گرفته شود؟

با شبكه هاي هوشمند ) AMI( وجوه اشتراك زيرساخت اندازه گيري هوشمند -۳)Smart Grid ( چيست و اگر قرارباشد فعالً فعاليت ها در سطحAMI انجام شود، چه

هوشمندسازي نكات كلي بايد مد نظر قرارگيرند تا در آينده بتواند به خوبي در جهتشبكه به كار گرفته شود؟

سؤاالت اساسي

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

AMIستم چه استانداردها و پروتكل هايي تاكنون براي كليات و اجزاء مختلف سي -۴ درحال حاضر به Open meterتدوين شده و پروژه هاي بزرگ منطقه اي مانند پروژة

چه نتايجي رسيده اند؟

AMIستم چه استانداردها و پروتكل هايي تاكنون براي كليات و اجزاء مختلف سي -۴ درحال حاضر به Open meterتدوين شده و پروژه هاي بزرگ منطقه اي مانند پروژة

چه نتايجي رسيده اند؟

به موضوعات مرتبط با امنيت شبكه تا چه حد بررسي شده و قابليت اعتماد -۵سيستم هاي مخابراتي و بخش هاي مختلف آن در چه حد ارزيابي مي شود؟

به موضوعات مرتبط با امنيت شبكه تا چه حد بررسي شده و قابليت اعتماد -۵سيستم هاي مخابراتي و بخش هاي مختلف آن در چه حد ارزيابي مي شود؟

سؤاالت اساسي

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

پايداري و از آنجايي كه بستر مخابراتي يكي از مهمترين اجزاء سيستم در زمينة -۶ هاي ارائه افزايش قابليت اطمينان و توسعه پذيري آن است، كيفيت هريك از راه حل

در شبكة برق كشور ...) وBPL، شبكة تلفن همراه، PLCمانند ارتباط راديويي، (شده ابي مي شود و در مقايسه با هزينه هاي مترتب بر آن و براي مناطق مختلف چگونه ارزيد؟اصوالً انتخاب اين محيط هاي مخابراتي بايد با چه مالحظاتي انجام شو

پايداري و از آنجايي كه بستر مخابراتي يكي از مهمترين اجزاء سيستم در زمينة -۶ هاي ارائه افزايش قابليت اطمينان و توسعه پذيري آن است، كيفيت هريك از راه حل

در شبكة برق كشور ...) وBPL، شبكة تلفن همراه، PLCمانند ارتباط راديويي، (شده ابي مي شود و در مقايسه با هزينه هاي مترتب بر آن و براي مناطق مختلف چگونه ارزيد؟اصوالً انتخاب اين محيط هاي مخابراتي بايد با چه مالحظاتي انجام شو

گزيني و به منظور عدم وابستگي به يك تكنولوژي خاص و براي ايجاد قابليت جاي-۷: اتصال تجهيزات سازندگان مختلف به يكديگر كه با عناويني چون

Interchangeability, Interconnectivity, Interoperability شناخته است؟ مي شوند چه بايد كرد و چه تمهيداتي در اين زمينه ها انديشيده شده

گزيني و به منظور عدم وابستگي به يك تكنولوژي خاص و براي ايجاد قابليت جاي-۷: اتصال تجهيزات سازندگان مختلف به يكديگر كه با عناويني چون

Interchangeability, Interconnectivity, Interoperability شناخته است؟ مي شوند چه بايد كرد و چه تمهيداتي در اين زمينه ها انديشيده شده

سؤاالت اساسي

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

ل از روش هاي آزمون مجموعة سيستم و تجهيزات آن چيست و چگونه مي توان قب-۸ در يك محدودة وسيع و در همان مراحل اول كار، قابليت AMIاجراي كامل

د شده در پاسخگويي بخش هاي شبكه و نرم افزار مركزي آن به انبوه اطالعات تولي سيستم را ارزيابي كرد؟

ل از روش هاي آزمون مجموعة سيستم و تجهيزات آن چيست و چگونه مي توان قب-۸ در يك محدودة وسيع و در همان مراحل اول كار، قابليت AMIاجراي كامل

د شده در پاسخگويي بخش هاي شبكه و نرم افزار مركزي آن به انبوه اطالعات تولي سيستم را ارزيابي كرد؟

ت تلقي پياده سازي سيستم هوشمند اندازه گيري و مديريت مصرف انرژي يك ضرور ×. شدمي شود و دستيابي به اهداف كالن صنعت برق با اجراي آن تسهيل خواهد

.خواهد شد خصوصاً با اجراي قانون هدفمند كردن يارانه ها نياز به آن، دوچندان

ت تلقي پياده سازي سيستم هوشمند اندازه گيري و مديريت مصرف انرژي يك ضرور ×. شدمي شود و دستيابي به اهداف كالن صنعت برق با اجراي آن تسهيل خواهد

.خواهد شد خصوصاً با اجراي قانون هدفمند كردن يارانه ها نياز به آن، دوچندان

جمع بندي

سيستم هاي هوشمند در شبكه هاي توزيع برق شركت توانير-وزارت نيرو

هد اين سيستم در زمينه هاي اقتصادي و مالي درصنعت برق نقش عمده اي خوا× گيري و داشت و شفافيت روابط مالي در بازار برق و همچنين مباحثي چون اندازه

.داردكنترل تلفات و ارتباط هاي مالي با مشتركين به اجراي كامل آن بستگي

هد اين سيستم در زمينه هاي اقتصادي و مالي درصنعت برق نقش عمده اي خوا× گيري و داشت و شفافيت روابط مالي در بازار برق و همچنين مباحثي چون اندازه

.داردكنترل تلفات و ارتباط هاي مالي با مشتركين به اجراي كامل آن بستگي احي صحيح و فعاليت هاي اجرايي و اقدامات گسترده در اين رابطه بايد مبتني بر طر×

ط، نيازهاي با درنظر گرفتن مالحظاتي چون وضعيت حال و آيندة تكنولوژي هاي مرتب .صورت گيرد... اساسي از پياده سازي آن، فرصت ها و تهديدهاي ناشي ازاجراي آن و

احي صحيح و فعاليت هاي اجرايي و اقدامات گسترده در اين رابطه بايد مبتني بر طر×ط، نيازهاي با درنظر گرفتن مالحظاتي چون وضعيت حال و آيندة تكنولوژي هاي مرتب

.صورت گيرد... اساسي از پياده سازي آن، فرصت ها و تهديدهاي ناشي ازاجراي آن وطوح توسعه، نگهداري و بهره برداري از اين سيستم به دانش فني مناسب در س×

.ن ضروري است مختلف بخش توزيع نياز دارد كه برنامه ريزي در اين زمينه از هم اكنوطوح توسعه، نگهداري و بهره برداري از اين سيستم به دانش فني مناسب در س×

.ن ضروري است مختلف بخش توزيع نياز دارد كه برنامه ريزي در اين زمينه از هم اكنوم بايد از توانمندي هاي علمي و فني كارشناسان و متخصصين امر در طراحي سيست ×

.استفادة گسترده صورت گيردم بايد از توانمندي هاي علمي و فني كارشناسان و متخصصين امر در طراحي سيست ×

.استفادة گسترده صورت گيردوان در بومي كردن تكنولوژي هاي مرتبط با اين حوزه، استفادة حداكثر از ت ×

.دتوليدكنندگان داخلي و عدم وابستگي به خارج از كشور مد نظر قرار گير وان در بومي كردن تكنولوژي هاي مرتبط با اين حوزه، استفادة حداكثر از ت ×

.دتوليدكنندگان داخلي و عدم وابستگي به خارج از كشور مد نظر قرار گير