‘Alleenjip-en-janneketaalis niet genoeg’

ANNEMARIE VAN GAAL

VERZEKERD! nummer 1, maart 201310 VERZEKERD!10

wonen, hoe verdeel je de inboedel eerlijk, hoe zit het met alimen-tatie, etc. Omdat mensen geen idee hebben hoe dat soort dingen precies zit, ontstaat er wrijving. Geld maakt misschien niet geluk-kig, maar een financieel onbezorgd leven wel. En dat laatste lukt alleen als je de financiële wereld snapt.’

STAP VOOR STAP DOOR DE KLEINE LETTERTJES, STAAT OP DE VOORKANT VAN JE BOEK. WAT WIL JE DAT EEN LEZER ERUIT MEENEEMT?‘Ik hoop dat mensen het in eerste instantie vooral leuk vinden om te lezen en dat ze er vervolgens over nadenken: heb ik mijn oude-dagsvoorziening wel goed geregeld? Heb ik misschien een polis afgesloten die ik eigenlijk helemaal niet nodig heb, zodat ik geld kan besparen?’

BEGRIJPEN IS ÉÉN DING; MAAR WIE ZEGT DAT MENSEN OOK ACTIE NEMEN?‘Dat doen ze niet! Met alleen begrip ben je er niet, dus moet je op beide fronten inzetten. Maar je kan niet aan actie werken, als een consument iets niet begrijpt. Laten we dus eerst maar bij het ver-simpelen beginnen, want daar is echt nog een lange weg te gaan.’

WAS HET LASTIG OM DIT BOEK TE SCHRIJVEN?‘Het schrijven an sich niet, maar ik kwam wel dingen tegen waar-van ik dacht: tjongejonge, moet dat nou? Neem nou de polis-voorwaarden van een bromfietsverzekering. Een enorme lap tekst die vooral bestaat uit uitzonderingen waarvoor de polis géén dek-king biedt. Voor een gemiddelde consument is dat niet te snap-pen. Die wil in één oogopslag kunnen zien waarvoor hij wel en waarvoor niet is verzekerd.’Ze schuift een la open. ‘Kijk, ik heb een alternatief voorstel bedacht voor die juridische polisvoorwaarden.’ Ze legt een A4’tje met symbolen en korte teksten neer: ‘Achter dit rode kruisje staat waarvoor je niet bent verzekerd; het groene v-tje geeft aan waar-voor wel en tot slot staat er nog een korte “let op”. Simpeler kan niet, toch?’

Ze is niet makkelijk in een “hokje” te plaatsen: wie googelt op Annemarie van Gaal, komt de meest uiteenlopende beschrijvin-gen tegen: ze is ondernemer, zakenvrouw, investeerder, belegger, bladenmaker, uitgever en tv-deskundige – en dat allemaal verenigd in één en dezelfde persoon ... Ze begint te lachen. ‘Zelf vraag ik me ook wel eens af of het duidelijk genoeg is wie ik ben. Ik was laatst in een hotel in België, toen er een man op me afstapte. “Volgens mij ken ik u van uw column in Het Financieele Dagblad, maar ik begin nu toch te twijfelen. Mijn vrouw zegt namelijk dat u een column in de Margriet hebt”, zei hij.’ Ze grinnikt. ‘Kennelijk is een column in het FD én de Margriet voor veel mensen niet te rijmen, maar ik doe het toch écht allebei.’

Het voorval zegt misschien wel alles over de veelzijdigheid van Van Gaal. Ze komt allerminst over als een gelikte zakenvrouw – praat rustig, stelt zich bescheiden op – maar haar cv laat zien dat het ondernemerschap zo ongeveer in haar genen zit. In de jaren negentig zet ze samen met een zakenpartner in Moskou een eigen uitgeverij op. Niet zonder succes: binnen vijf jaar hebben ze 700 werknemers in dienst en twintig kranten- en tijdschriftentitels in beheer, waaronder de Russische Cosmopolitan en Marie Claire.Begin 2000 komt Van Gaal terug in Nederland, vooral vanwege de opleiding van haar oudste zoon. Intussen is ze in Amsterdam-Zuid haar eigen consulting- en mediabureau Van Gaal & Com-pany gestart, dat uitgaven en adviezen op financieel gebied ver-zorgt. Ook is ze te zien in de tv-programma’s Dragon’s Den en Een dubbeltje op zijn kant en heeft ze diverse boeken geschreven, waaronder Succes (adviezen voor een financieel onbezorgd leven), Exit (over scheiden) en, eind februari van dit jaar, Financiële Workout. Binnenkort kan ze Slim verzekerd aan dat rijtje toevoegen.

JE BENT WAARSCHIJNLIJK EEN VAN DE WEINIGEN DIE MET PLEZIER IN VERZEKERINGEN IS GEDOKEN …‘Ha ha, waarschijnlijk wel, maar ik vind financiële producten gewoon ontzettend leuk. Of nee, dat moet ik anders zeggen: ik vind het een uitdaging om financiële producten te doorgronden en een vertaalslag te maken, zodat iedereen ze snapt. Dat is een voortdurende strijd, kan ik je verklappen, maar ik vind dat we naar een eenvoudigere financiële wereld toe moeten.’

IS DAT DE REDEN WAAROM JE AAN DIT BOEK BENT BEGONNEN?‘Ja, maar die reden is breder dan alleen dit boek: het is ook waarom ik boeken als Succes en Exit heb geschreven en waarom ik überhaupt in de financiële sector ben gedoken. Kijk, geld maakt niet gelukkig, maar het interessante is dat veel zaken er wel mee beginnen en eindigen. Neem nou twee mensen die gaan scheiden. Geld is dan in eerste instantie minder belangrijk, maar staat vaak wel aan de basis van ruzies: wie kan in het huis blijven

‘GELD MAAKT NIET GELUKKIG,

MAAR EEN FINANCIEEL

ONBEZORGD LEVEN WEL’

FOTO

GRA

FIE:

IVA

R PE

L

Op 7 maart komt haar nieuwste boek uit: Slim verzekerd. Annemarie van Gaal wil consumenten laten zien hoe ze kritisch en verantwoord kunnen omgaan met verzekeringen, maar haar eigenlijke doel gaat veel verder. ‘Als je diep in mijn hart kijkt, zou ik

willen dat heel Nederland een financieel onbezorgd leven kan leiden. Maar dat kan alleen als de financiële wereld simpeler wordt.’

VERZEKERD! nummer 1, maart 201312 VERZEKERD!12

KLOPT, MAAR KUN JE ER OOK DE MITSEN EN MAREN VAN EEN VERZEKERING MEE ONDERVANGEN?‘Nee, maar dat hóeft ook niet. Met verzekeringsproducten zelf is niets mis, laat ik dat vooropstellen. Het probleem is alleen dat mensen de producten niet snappen. Met alleen jip-en-janneketaal ben je er niet, maar nu lezen mensen polisvoorwaarden helemaal niet. Als ze dit A4’tje wel bekijken en de belangrijkste dingen meenemen, dan is dat toch alleen maar winst?’

FINANCIËLE PRODUCTEN STAAN BEKEND ALS ‘LOW INTEREST’-PRODUCTEN’, MAAR JOUW BOEKEN OVER FINANCIËLE ONDERWERPEN WORDEN WEL GOED GELEZEN. WAT IS JE GEHEIM?‘Ik denk helemaal niet dat financiële producten low interest- producten zijn. Mijn ervaring is dat mensen wel degelijk willen weten hoe het zit, maar ze willen bij de hand worden genomen. Nu raken ze vaak verstrikt in ingewikkelde teksten met veel vak-jargon en geven dan al snel de moed op.’ Ze denkt even na. ‘Mijn kracht is, denk ik, dat ik verhalen schrijf die mensen herkennen. Dat doe ik in Slim verzekerd ook: ik schrijf bijvoorbeeld over iets wat ik zelf heb meegemaakt. Zoals over mijn zoon, die een scoo-ter kreeg toen hij zestien werd, en ik me afvroeg hoe we dat ding het beste konden verzekeren. Of over vrienden wiens hondje een duur kunstwerk omgooide en die zich vervolgens afvroegen hoe dat verzekeringstechnisch zit. Dat soort alledaagse voorbeelden komt aan bod, waarna ik zo simpel mogelijk uitleg hoe het zit.’ �

WAAR KOMT DIE DRIVE VANDAAN OM DE FINANCIËLE WERELD SIMPELER TE MAKEN?‘Ik vind dat alles nu te veel op het bordje van de consument wordt gelegd. Als een consument in financiële problemen zit, kunnen deurwaarders en incassobureaus heel makkelijk zeggen: hij reageert niet, dus er volgt loonbeslag. Ik vind dat te makke-lijk. Natuurlijk: wie willens en wetens niet betaalt, mag een sanc-tie verwachten, maar aan de andere kant vind ik dat je pas kan verwachten dat de consument reageert als hij snapt wat er van hem gevraagd wordt.’

EN DAT IS IN JOUW OGEN NIET HELDER?‘Nee. Consumenten worden dagelijks met brieven en teksten opgezadeld – niet alleen van de financiële sector, maar ook van overheidsinstanties – maar twintig procent van de bevolking kan ze niet doorgronden. Ik vind dat wij ons dat moeten aantrekken.’

WIE BEDOEL JE MET WIJ?‘Mensen zoals ik die enigszins invloed kunnen uitoefenen om ervoor te zorgen dat de financiële wereld simpeler wordt. Zonder financiële problemen kun je vaak ook andere problemen oplos-sen, maar een sanctie helpt daar echt niet bij. Het klinkt mis-schien wat hoogdravend, maar ik ben ervan overtuigd dat een simpelere samenleving tot een betere samenleving leidt. En ik wil daar mijn steentje aan bijdragen. Ik vind het ook leuk als mensen mij als raadgever zien. Toen Succes verscheen, had ik achterin het

VERZEKERD!nummer 1, maart 2013 13VERZEKERD! 13VERZEKERD! 13VERZEKERD! 13

JE ZIT SINDS VORIG JAAR IN HET STRATEGISCH ADVIES-COLLEGE VAN HET VERBOND, EEN GROEP GEZAGHEBBENDEN DIE VERZEKERAARS VAN REPLIEK DIENT OVER HUN DOEN EN LATEN. WAT IS JE BEELD VAN DE BRANCHE?‘Het is een taaie branche, een sector die van oudsher heel conser-vatief is. Juist daarom vind ik het moedig dat het college is inge-steld, want dat onderstreept dat de branche snapt dat ze moet veranderen. Ik merk ook dat er goed naar ons wordt geluisterd. Verzekeraars staan open voor onze ideeën en nemen ons serieus. De bereidheid om te veranderen is er echt wel.’

GAAT HET JE SNEL GENOEG?‘Nog niet, maar je moet ergens beginnen. Ik zie veranderingen in klantgerichtheid en merk dat verzekeraars zelf ook zien dat de communicatie over producten simpeler moet. Maar persoonlijk houd ik vooral van rigoureuze stappen. Zo zou ik het hele feno-meen polisvoorwaarden zo de prullenbak in willen gooien en daar mijn eigen A4’tje voor in de plaats willen zetten. Ik ben nou eenmaal iemand die graag het hele systeem met wortel en al uit de grond trekt en daar een nieuwe boom voor terugzet.’

WAT HOOP JE DAAR UITEINDELIJK MEE TE BEREIKEN?‘Als je in mijn hart kijkt, zou ik willen dat heel Nederland een financieel onbezorgd leven kan leiden. Twintig procent van de bevolking is afgehaakt en begrijpt financiële zaken niet; die moe-ten we meetrekken, maar dat lukt alleen als zij de wereld begrij-pen. Kijk, mijn grote voordeel is natuurlijk dat ik beide kanten ken. Ik weet hoe het is om ieder dubbeltje te moeten omkeren, maar intussen hoef ik niet meer te werken voor m’n geld. Ik zit in een luxe positie, en juist daarom kan ik me hier hard voor maken.’

EEN IDEALISTISCH DOEL?‘Noem het idealistisch, noem het verheven … zelf vind ik het niet meer dan normaal dat ik m’n steentje bijdraag. Misschien is het een illusie om te denken dat ik de wereld kan veranderen met mijn boeken en columns, maar ik blijf roepen. In de hoop dat de boodschap een keer blijft hangen.’ <

‘IK HOUD WEL VAN

RIGOUREUZE STAPPEN’

�

PERSONALIAAnnemarie van Gaal (1962) is inves-teerder en oprichter/eigenaar van Van Gaal & Company, dat is gespe-cialiseerd in adviezen en uitgaven op het gebied van financiële communi-catie. In de jaren negentig zette ze samen met zakenpartner Derk Sauer in Moskou de uitgeverij Independent Media op. Ze schrijft columns en heeft diverse boeken uitgebracht (Succes, Ambitie, Exit en Financiële Workout). Op 7 maart verschijnt haar nieuwste boek Slim verzekerd, dat mede mogelijk is gemaakt door het Verbond van Verzekeraars.Van Gaal woont samen in Amsterdam en heeft twee zoons.

boek mijn mailadres vermeld. Nou, dat heb ik geweten. Ik kreeg 2.300 reacties binnen.’

HEB JE DIE ALLEMAAL BEANTWOORD?‘Vrijwel allemaal, ja. Als mensen me bellen dat ze van een verze-keringsmaatschappij geen uitsluitsel krijgen, dan spoor ik ze aan om het heft in eigen handen te nemen. Kom je er telefonisch niet door? Ga erheen, en wacht desnoods met een thermoskan koffie in de ontvangsthal totdat je antwoord hebt. Mensen mogen daar van mij veel assertiever in zijn.’

WORD JE ER WEL EENS MOEDELOOS VAN OM TEGEN DE GEVESTIGDE ORDE AAN TE SCHOPPEN?‘Ik probeer niet te schoppen. Ik kaart dingen aan, maar denk wel graag in oplossingen. Daarom liet ik je net ook dat A4’tje zien.’

HOE WORDEN JE IDEEËN ONTVANGEN?‘Soms heel goed – zo ben ik door een verzekeraar gevraagd het alternatief voor de polisvoorwaarden uit te werken voor andere producten. En met Van Gaal & Company hebben we voor veel banken en andere financiële instellingen al bladen en communica-tiemateriaal gemaakt over lenen, pensioenen, beleggen en derge-lijke. Tegelijkertijd merk ik wel dat er in de financiële wereld veel belangen spelen die het lastig maken om écht te veranderen. Neem de pensioenwereld. Het stelsel dat we in Nederland heb-ben, sluit allang niet meer aan bij de huidige samenleving: niemand werkt meer veertig jaar bij dezelfde werkgever. De con-sument anno 2013 wil zelf bepalen waar hij zijn pensioen onder-brengt. Maar met 400 pensioenfondsen zijn er veel te veel belan-gen om die ommezwaai te maken. Hetzelfde zie ik in de woningmarkt. Die zit volledig op slot en dat komt vooral omdat we niet over schotten heen durven te kijken. Er is geen mooier pensioen dan een afbetaald huis, maar toch wordt dat niet als pensioenvoorziening gezien.’

ZOU JE ZELF AAN HET ROER WILLEN STAAN VAN EEN FINANCIËLE SPELER?‘Nee, want het probleem speelt niet bij een individueel fonds of bij één maatschappij, maar zit in het systeem. Dat is wat ik wil veranderen. Er zitten zoveel kromme dingen in deze maatschap-pij. Neem nou het systeem van toe- en bijslagen: nodeloos inge-wikkeld. Hef dat allemaal op en laat mensen tot een bepaalde inkomensgrens geen belasting meer betalen. De wereld kan zoveel simpeler.’

VERZEKERD! nummer 1, maart 201314