Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Annet Mulder Lactatiekundige IBCLC
1
Wat heb ik met kolven?
• Werkende moeder = borstvoeding = kolven
• Medewerker Vereniging Borstvoeding Natuurlijk
• Lactatiekundige ZGT locatie Almelo
• Gastdocent opleiding tot lactatiekundige Almere & O&G verpleegkundige
• Verhuur en verkoop kolven en andere hulpmiddelen bij borstvoeding
We gaan het hebben over…
1. De historie
2. Soorten
3. De wetenschap
4. Wat is aan te raden?
5. Fulltime kolven
6. Kolven in de zwangerschap
3
In Nederland
4
Richtlijn
Kolven =
Bij moeder en kind kunnen zich omstandigheden
voordoen waardoor de baby niet rechtstreeks
uit de borst kan drinken.
• Tabel met redenen
• Verschil melkproductie opbouwen en op peil houden
• Nakolven
5
Redenen om te kolven • Scheiding moeder en kind
• Baby niet in staat aan de borst te drinken
• Tepels naar voren laten komen
• Stuwing
• Medicatie gebruik moeder (zelden)
• Bij onvoldoende legen van de borst door baby
• Incidenteel voeding overslaan
• Doneren moedermelk
6
7
Historie
8
Een glazen kolf
9
Wat vinden jullie van deze…?
10
Begin 1900
11
Reclame
12
Soorten
13
14
Verschil
kolf baby
Soorten
• Manueel kolven
• Handkolven
• Batterijgestuurde kolven
• Elektrische kolven • Enkelzijdig • Dubbelzijdig
16
Handkolven
Cilinderkolf
Pistonkolf
Trekkerkolf
Knijpkolf
Batterijgestuurde kolven
• Staan in veel teksten nog vermeld
• Bijna alle elektrische kolven kunnen op batterijen
> kosten, < milieu, < levensduur, > lawaai
18
Elektrische kolven
• Enkelzijdig of dubbelzijdig
• Gesloten of open systeem
• Koop- of huurkolf
• 1 of 2 fasen systeem
• Automatisch – persoonlijk in te stellen
Huurkolven
19
24-1-2013 20
Kolf Suctie/ Release Mm Hg
Baby 40-60 200-220
Swing medela Eerste fase 120
Tweede fase 54-78
330
Symfony medela Eerste fase 120
Tweede fase 54-78 50-100
50-250 Lactina medela 42 150-250
PISA medela Eerste fase 120
Tweede fase 54-78
250
Freestyle medela Eerste fase 120
Tweede fase 50-74
100-250
Mini-electric medela + mini-electric medela plus
32-34 100-250
Harmony medela Beslist gebruiker 270
Avent Isis Beslist gebruiker 210
Avent Isis UNO Beslist gebruiker, 0-73 0-200
Avent Isis DUO Beslist gebruiker, 0-52 0-260
Ameda lactaline 30-60 0-250
Ameda elite 0-60 0-220
Calypso enkel 30-60 75-330 Carum Eerste fase 72-120
Tweede fase 30-60 60-130 30-330
Calyspo dubbel 30-60 50-230
Door naar de wetenschap!
21
Methods of milk expressing for lactating women
• Cochrane review 2011
• 23 studies
• 10 gerandomiseerde onderzoeken
• 632 moeders
• Verschillende werelddelen
• Gegevens tot en met minimaal de 28ste dag pp
22
Tevredenheid van de moeders
• 3 studies /enkelzijdig/dubbelzijdig
• 1 x voorkeur dubbelzijdig
• 2 x geen voorkeur
• Dubbelzijdig vooral tijdsbesparend
• Hand vrij bij enkelzijdig prettig
23
De melkproductie
• Onderzoek vooral in speciale situaties
• > Melk bij gebruik rustgevende muziek
• Premature/dysmature bevallingen < 1 uur na de bevalling = > melk
24
Effect van kolven binnen het eerste uur bij premature bevalling (Parker et al, 2011)
Groep 1 < 1 uur (ml)
Groep 2 > 1-6 uur (ml)
Dag 1 19,2 0,7
Dag 7 335, 0 188,8
3 weken 613,0 267,2
25
Melkproductie bij handkolf/kolven met de hand/elektrisch kolven
1. Geen verschil op dag 5 bij gebruik handkolf of kolven met de hand (Pessoto 2010)
2. < Melk op dag 6 bij kolven met de hand of kolven met een dubbele elektrische kolf (Slusher 2007)
3. Twee andere studies geven geen verschil tussen kolven met de hand of elektrisch (Flaherman 2010 & Pessoto 2010)
26
Melkproductie bij gebruik handkolf of elektrisch kolven
• 4 studies
• Geen significant verschil in ml
(Boutte 1985, Fewtrell 2001,Slusher 2007, Pessoto 2010, Flahermann 2011)
27
28
Wie raadt standaard dubbelzijdig kolven aan?
Kolven met de hand = langer borstvoeding! (Flahermann 2011) • 68 moeders • A terme pasgeborenen • Groep 1 kolven met de hand 0,5 ml • Groep 2 elektrisch kolven 1 ml
Maar… Na twee maanden Groep 1 96,1% borstvoeding Groep 2 72,7 % borstvoeding
29
Tijd
• Dubbelzijdig kolven kost < tijd dan enkelzijdig elektrisch < 3,50 uur per week
(Groh-Wargo 1995)
• Dubbelzijdig elektrisch kolven < 20 min per dag ivm enkele handkolf (Fewtrell 2001)
30
Verschil in compositie moedermelk bij verschillende methoden (Pessoto 2010)
Sodium = natrium
• > concentratie bij kolven met de hand
• Geen verschil handkolven en elektrisch kolven
Potassium = kalium
• < bij kolven met de hand
• Geen verschil handkolven en elektrisch kolven
31
Verschil in compositie moedermelk bij verschillende methoden
Proteïne = eiwit • > bij kolven met de hand • < bij handkolf dan elektrische kolf • Gelijk bij kolven met de hand of elektrisch
Kilocalorieën • Geen verschil • > bij premature moeders na 1 week
Vet • Geen verschil • > bij premature moeders na 1 week
32
Een onderzoek waar de praktijk wat mee kan!
Combining hand techniques with electric
pumping increases milk production in mothers
of preterm infants (Morton 2009)
• 67 moeders
• Combinatie kolven met de hand eerste dagen
• Elektrisch kolven en borstcompressie
• Week 8 820 ml 955 ml
33
Melkproductie na 8 weken
34
Een vergelijking met “terme” situaties
35
Borstcompressie tijdens het kolven
36
Kolven in combinatie met borstcompressie
37
Handsfree kolven
38
Onjuist gebruik van een kolf
• Kolftrechter staat scheef op de borst
• Vacuüm te hoog of te laag
• Te lang / te kort
• Maat kolftrechter is niet goed
Passende schelp?
• Beweegt tepel vrij? • Tepelhof in de tunnel? • Ritmische beweging • Legen van de borst? • Pijnloos?
Kolven in de kraamweek
Redenen
• Ivm bijvoeding
• Op gang brengen melkproductie bij aanlegproblemen
• Bij gebruik tepelhoedje
• Ter extra stimulatie
• Stuwing
41
Stuwing
Bij pathologische stuwing
• Warmte
• Voorzichtige massage
• Kolven met de hand of apparaat
42
Kolven ivm afwezigheid moeder
Redenen
• Scheiding door opname direct na de bevalling
• Scheiding door opname zieke zuigeling
• Hervatten werk
• Incidenteel afwezig
43
Wanneer starten
• Zo snel mogelijk bij scheiding
• Bij opname neonatologie dan < 6 uur na de bevalling starten
• Bij aanlegproblemen na 12/24 uur starten
• Bij gebruik tepelhoedje nakolven
• Bij bijvoeding na het aanleggen nakolven
• Bij stuwing 1-2 x per dag “leeg”kolven = resetten
44
Ideale situatie?
45
• Kolven met de kolf die moeder in huis heeft?
• Eerste dagen kolven met de hand
• Elektrisch kolven in combinatie met handkolven en borstcompressie
• Enkel- of dubbelzijdig afhankelijk van reden om te kolven
• Enkelzijdig bij kolven voor korte duur
• Dubbelzijdig bij bijvoorbeeld prematuriteit
Informatie voor de moeder www.moedermelknetwerk-borstkolfwinkel.nl
46
47
Kolven met de hand
48
Kolven met de hand
49
• Website www.babybalance.nl
• Voor klein bedrag 6 maanden te zien
• Filmpje van 5 minuten
Marmet techniek
50
Voorkom deze bewegingen
Kolven met de hand in de praktijk? • Kwestie van oefenen
• Durven
• Keuze moeder
• Doorverwijzen naar website/youtube
• Standaard kolven met borstcompressie
• Masseren, dubbelzijdig starten, eindigen met enkelzijdig kolven en borstcompressie
Of
• Masseren, enkelzijdig kolven met borstcompressie, 4 borsten in 1 kolfbeurt 51
52
Fulltime kolven is hip?
53
54
Fulltime kolven zie ik vaker dan “vroeger”
Niet altijd ….
Logisch gevolg?
Redenen Eigen keuze?
• Geen “gedoe”
• Slechte eerdere ervaring
• Omgeving gerelateerd?
• Kapotte/ pijnlijke tepels
• Controle over de intake
• Seksueel misbruik
• ?
56
Positief
• Persoonlijke keuze
• Baby krijgt moedermelk
• Plannen van de tijden
• Moeder is vrijer in doen en laten (?)
• Goedkoper
• Gezondheidseffect moeder en baby
• ?
24-1-2013 57
Negatief
• < gemak
• < ontwikkeling mondmotoriek
• < antistoffen?
• < wisselende houdingen
• < HOH contact
• > kans op overgewicht
• > wiegendood (?)
58
En verder?
• Schuldgevoel / gevoel van falen
• Tijdsinvestering/ stress / < vrijheid?
• Omgaan met de omgeving
• Moment van minderen/ stoppen?
• ?
Borstvoeding bruist? Niet altijd….
59
Melkproductie na 10 - 14 dagen kolven?
A. +/-750 ml
B. +/-500 ml
C. +/-350 ml
60
61
• 750 ml is ideaal
• 350-500 is op de grens
• < 350 ml is zorgelijk
Nog idealer?
• 1200 – 1500 ml
• Flinke voorraad voor eventuele dipdagen
Clusterkolven = Powerpumping
• Om de twee uur kolven gedurende enkele dagen
of
• Om de 20 – 30 minuten enkele minuten kolven gedurende een aantal uren (bijv. 3-4 uur)
62
Kolven in de zwangerschap?
63
64
Wie raad kolven in de zwangerschap wel eens aan?
Bij wie kunnen we dit aanraden?
• Diabetes Mellitus
• Gemelli
• Aangeboren afwijkingen
• Laag gewicht/ macrosomie
• Eerdere negatieve ervaringen
• Glucoseprotocol
• Allergie
• ? 65
• Immunologische waarde colostrum
• Andere vloeistof is een risico
• Bekendheid borsten
• Motivatie
66
Het kolven met de hand tijdens de zwangerschap
kan de bevalling niet op gang helpen
67
Voorwaarden
• Niet bij uterine bloedingen
• Niet bij een voorgeschiedenis met premature bevalling
68
Kolven in de zwangerschap = Antenatal breast expression (ABE)
Wat is er bekend over ABE, de redenen en de praktijk en voor welke moeders en baby’s is het geschikt? (Chapman et al, 2012)
• Voorbereiding borsten • Tepelstimulatie • Om hypoglycaemie te voorkomen
69
Een “ethisch dilemma”
Kan het aanraden van kolven in de zwangerschap
doorgaan? (Cox 2010)
70
Kolven in de zwangerschap om het geven van borstvoeding te
verbeteren (Singh Gurneesh 2009)
• 100 Vrouwen > 37 weeks zwanger
• Studiegroep 96% aanleggen in het eerste uur • Controle groep 72% aanleggen in het eerste uur
Melkproductie lijkt sneller op gang te komen?
71
Informatie
• De techniek
• Materiaal
• Labellen spuitjes
• Invriezen
• Contracties
• Hoe vaak
• Hoe veel
• Transport 72
Het resultaat
73
• Vaak positief!
• Tevreden moeders
• Geen bijvoeding
Zwanger van een kindje met een schisis
Diepvries verloskamer
Colostrum
74
75
Bronnen • Methods of milk expression for lactating women, Cochrane review, 2011
• Afbeeldingen Elly Krijnen
• Powerpointpresentatie Nel van Wengerden
• Poiwerpointpresentatie Ilse de Beer
• Riordan : Breastfeeding and human lactation third edition
• Informatie vanuit www.borstvoeding.com
• Informatie vanuit www.eurolac.com
• Foto’s vanuit www.borstvoedingsforum.nl
• Informatie vanuit www.moedermelknetwerk.nl ( ook filmpjes kolven met de hand)
• Folder afkolven van moedermelk ZGT Almelo
• Manueel kolven een must op de neonatologie? Paper Lien Eggermont
• Videobeelden met toestemming van www.babybalance.nl
• Journal of Perinatology, Combining hand techniques with electric pumping increases milk production in mothers of preterm infants, Morton 2009
• Met dank aan de kritische assistentie van Marjes Elling IBCLC
76
Bronnen
• http://newborns.stanford.edu/Breastfeeding/HandExpression.html
• Effect of antenatal expression of breast milk at term to improve lactational performance: a prospective studyJ Obstet Gynecol India Vol. 59, No. 4 : July/August 2009 pg 308-311
• Expressing your milk antenatally. Information and advice for mothers-to-be A Teaching Trust of The University of Birmingham Incorporating City, Sandwell and Rowley Regis Hospitals
• Antenatal breast expression: A critical review of the literature
• Tegan Chapman, BN (Hons), RN, RM, IBCLC (Midwife, Postnatal) n , Jan Pincombe, BA, M App Sci, RM, PhD (Professor), Mary Harris, BN, RM, IBCLC, PhD (Clinical Educator, Postnatal)
• School of Nursing and Midwifery, University of South Australia, GPO Box 2471, Adelaide, South Australia 5000, Women’s and Children’s Hospital, North Adelaide, 2011
• Effect of early breast milk expression on milk volume and timing of lactogenesis stage II among mothers of very low birth weight infants: a pilot study Journal of Perinatology (2012) 32, 205–209 2012
77
78