www.sec.ba

INFEKCIJA

Mjere sprečavanja

www.sec.ba

Infekcija:je aktivno ili pasivno prodiranje izazivača

bolesti (mikroorganizama) i njihovo zadržavanje i razmnožavanje u organizmu domaćina (makroorganizma).

Infekcijom strani organizmi pokušavaju da prilagode domaćina ( njegove ćelije i dijelove ćelija) sopstvenom razmnožavanju.

Do infekcije dolazi putem vazduha, per os ili dodirom.

www.sec.ba

www.sec.ba

Infekcija: Infektivni ili patogeni organizmi ometaju

normalno funkcionisanje organizma domaćina i mogu dovesti do hroničnih rana, gangrene, gubitka inficiranog dijela organizma, pa čak i do smrti.

Reakcija domaćina na infekciju je zapaljenjeCilj ove rakcije je zaštita organizma, pokušaj da

se ukloni štetna materija i započne proces ozdravljenja tkiva.

Patogen, izazivač bolesti je biloški agens koji uzrokuje bolest organizma.

www.sec.ba

Biološki etiološki faktori:

PrioniVirusiBakterijeRikecije KlamidijeGljiviceParaziti

www.sec.ba

Bakterije:su najzastupljeniji patogeni agensi

(mikroorganizmi) odgovorni za pojavu velikog broja bolesti. Na osnovu njihovih oblika bakterije se dele na:- bacile,- spirila - koke - vibrione

www.sec.ba

Bakterije:U odnosu na njihovu zavisnost od kiseonika

bakterije se dijele na;-Aerobne,bakterije koje za život trebaju kiseonik.-Anaerobne, bakterije koje mogu da žive bez kiseonika. -Anaaerobe, bakterije koje mogu da žive u oba okruženja.

Neke vrste bakterija svoje patogeno dejstvo ispoljavaju direktnim uništavanjem ćelije svog domaćina, a druge proizvode toksine (otrove) koji nanose štetu metabolizmu ćelija domaćina.

www.sec.ba

Virusi: su nećelijski, ultramikroskopski, mikroorganizmi

nesposobni da se razmnožavaju van ćelije domaćina. Izvan ćelije domaćina oni ne pokazuju osobine živih bića, čak mogu i da kristalizuju, pri čemu i u tom obliku zadržavaju sposobnost infekcije ćelije.

Nalaze se između živog i neživog svijeta.Zrela virusna, vanćelijska, čestica sposobna da

inficira ćeliju domaćina naziva se virion. Ulaskom u ćeliju virion postaje aktivan tj. virus. To u domaćinu dovodi do patološkog stanja (bolesti), pa se virusi smatraju isključivim unutarćelijskim – parazitima.

www.sec.ba

Ostali izazivači infekcije: Prioni su posebni oblici proteina koji mogu izazivivati

neke bolesti kod ljudi i životinja. Patogene gljivice su gljive koje uzrokuju bolesti kod

ljudi ili drugih organizama. Rikecije su nepokretni, aerobni, intraćelijski paraziti.

Nakon uboda zaraženog člankonošca rikecije ulaze u endotelne ćelije malih krvnih žila te žile propadaju. Do oštećenja dolazi i na žilama mozga, srca i drugih organa. Najčešće bolesti su epidemični pjegavi tifus i pjegava groznica. Primjeri su krpelji, štakorske buhe, pretene uši.

Paraziti su organizmi koji se hrane na račun drugog organizma (nazvanog domaćin) u toku dužeg vremenskog perioda.

www.sec.ba

Vrste infekcija:Prema vrsti izazivača infekcije se dijele na

bakterijske, virusne, gljivične...Po mjestu nastanka mogu biti:

- Lokalne infekcija- Fokalna ili žarišna infekcija- Generalizovana infekcija

www.sec.ba

Vrste infekcija:Primarna infekcija je ona koja je

izazvana jednim patogenomSekundarna infekcija je ona koja se

nadovezuje i komplikuje primarnu. Ako bolesnik boluje od gripa (primarna virusna infekcija) klinička slika se može komplikovati sekundarnom bakterijskom infekcijom koja je izazvana pneumokokom

www.sec.ba

Vrste infekcija:Mješovita infekcija je ona koja je

izazvana sa najmanje dva ili više patogena

Prema izraženosti kliničke slike, infekcije mogu da budu:

- Latentne- Manifestne- Inaparentne

www.sec.ba

Vrste infekcija:Latentna ili pritajena infekcija je ona

koja se nalazi u stanju mirovanja jedan duži vremenski period,a nekad i doživotno (M.tuberculosis)

Manifestna infekcija je ona koja nastaje najčešće aktiviranjem postojeće latentne(sekundarna tuberkuloza pluća)

Inaparentna ili asimptomatska infekcijaje ona kod koje nema jasnih kliničkih simptoma bolesti

www.sec.ba

Vrste infekcija:Reinfekcija je infekcija izazvana istim

patogenom (streptokokna infekcija ždrijela)U odnosu na vrijeme trajanja infekcije mogu biti:- Akutne- Subakutne- Hronične Jatrogena infekcija je infekcija koja nastaje

poslije određenih intervencija zdravstvenih radnika (davanje injekcija, endoskopske procedure ...)

www.sec.ba

Vrste infekcija:Bolničke ili intrahospitalne infekcije su

one koje nastaju kod pojedinih bolesnika u bolničkoj sredini i nemaju direktne veze sa primarnom bolešću

Oportunističke infekcije su one koje su izazvane oportunistima- uslovno patogenim organizmima i sreću se u bolničkoj sredini ili kod pacijenata sa oslabljenim imunim sistemom.

www.sec.ba

Izvori infektivnih agenasa:

Endogeni (uslovno patogeni mikroorganizmi)

Egzogeni (bolesnici, kliconoše, životinje, okolina)

www.sec.ba

Putevi ulaska:

Penetracija Ingestija inhalacija

www.sec.ba

Putevi prenošenja: Direktnim kontaktom (dodir, ljubljenje, seksualni

kontakt).Ovim putem se prenosi veliki broj infektivnih bolesti. Pri direktnom prenosu zagađene ruke imaju najznačajniju ulogu, te se zovu još i bolesti prljavih ruku.

Indirektnim kontaktom (preko kontaminiranih predmeta, vazduhom, vodom, hranom, vektorima)Pod indirektnim, posrednim kontaktom podrazumjeva se prenošenje infekcije od izvora do prijemčive osobe putem zagađenih predmeta iz bolesnikove okoline. Ovim putem se mogu prenijeti samo one bolesti čiji su uzročnici otporni i mogu neko vrijeme da žive izvan oboljelog organizma ( na zagađenom rublju, kvake od klozeta itd.)

www.sec.ba

Faktori za pojavu infekcije:

Izvori zaraze

Putevi širenja bolesti

Ulazna vrata

infekcije

Količina i virulencija uzročnika

Osjetljivost domaćina

www.sec.ba

Faktori za pojavu infekcije:Dispozicija je sklonost organizma da oboli od

neke bolesti zbog nedostatka prirodnog ili stečenog imuniteta.

Faktori koji utiču na pojavu bolest:- uzrast- pol- rasa- klimatski i meteorološki faktori- fizičke ili psihičke traume- ishrana, stanovanje, zanimanje itd.

www.sec.ba

Mjere sprječavanja infekcije: Sprovođenje sanitarno-higijenskih postupaka pri radu Čišćenje, pranje, provjetravanje radnih prostorija i

pripadajuće opreme Higijena i dezinfekcija ruku, kože, sluznica Dezinfekcija pribora i okoline Aseptični i higijenski postupci pri radu Prikupljanje, razvrstavanje, pranje, sterilizacija i transport

rublja Osiguranje zdravstvene ispravnosti namirnica, uključujući

vodu za piće Dezinsekcija i deratizacija Zbrinjavanje infektivnog otpada Rano otkrivanje, izolacija i liječenje osoba oboljelih od

infekcije

www.sec.ba