Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Realizacja projektu LIFE
„Ochrona rybołowa Pandion haliaetus na
wybranych obszarach SPA Natura 2000
w Polsce”
Warszawa 2017 r. Łukasz Porębski / DGLP
2
Zdj. Cezary Korkosz
3
Projekt LIFE – Ochrona rybołowa
• Beneficjentem projektu jest Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych
• Współbeneficjentem jest Komitet Ochrony Orłów
• Projekt jest wynikiem prac rozpoczętych w trakcie projektu LIFE „Best for
Biodiveristy” realizowanego w latach 2012-2014 przez CKPŚ.
4
Budżet projektu
Łączny koszt przedsięwzięcia wynosi 1.373.484 Euro
Komisja Europejska dofinansowuje 60%
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 28,5%
Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych 9,75%
Komitet Ochrony Orłów wyniesie 1,75%
5
Rybołów objęty jest ochroną jako gatunek wymieniony w m.in:
• załączniku I Dyrektywy Ptasiej.
• Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt (2001) gdzie gatunek ma status VU –gatunek
narażony na wyginięcie.
• załączniku II konwencji z Bonn.
• załączniku II konwencji Waszyngtońskiej (CITES).
Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem z dnia 7 października 2014 r. o ochronie
gatunkowej zwierząt rybołów jest gatunkiem objętym ochroną ścisłą i wymaga ochrony
czynnej.
6
7
Planowane rezultaty projektu
• Wzrost populacji rybołowów w Polsce!
• Opracowanie wytycznych dla ochrony gatunku na terenie Polski oraz na terenie
Europy Środkowej.
• Montaż 50 gniazd na słupach linii wysokiego napięcia.
• Montaż 232 gniazd na drzewach.
• Szczegółowy monitoring jezior i stawów oraz analiza operatów rybackich pod
względem określenia bazy pokarmowej rybołowów.
• Organizacja 6 warsztatów dla środowiska rybackiego i wypracowanie wytycznych
dla zrównoważonej gospodarki rybackiej w rejonie występowania rybołowów.
• Uzyskanie przebiegu tras migracyjnych dla rybołowów w wyniku montażu loggerów
gps.
• Wzrost wiedzy poprzez organizację 3 konkursów w ramach World Osprey Week.
• Wypracowanie zasad „Wild Life Crimes” oraz prowadzenie działań zapobiegającym
kłusownictwu.
8
Indywidualne podejście do ochrony gatunku
Każdy gatunek, który chronimy wymaga dopasowania metody oraz narzędzi ochrony
do jego indywidualnych cech oraz problemów z jakimi się boryka.
• Rybołów jest gatunkiem, który lęgi prowadzi na terenach głównie leśnych natomiast
baza pokarmowa to wyłącznie obszary wodne.
• Zarówno środowisko leśne jak i wodne jest poddane silnej presji społecznej
użytkowników tych środowisk.
• Ochrona gatunku wymaga od podejmujących to wyzwanie dotarcia do wszystkich
grup docelowych równolegle.
Dodatkowym aspektem ochrony rybołowa jest brak jednoznacznych danych
wskazujących na powód niskiej liczebności gatunku w Polsce.
9
Zasady doboru grupy docelowej
• Identyfikacja głównych podmiotów/aktorów istotnych dla realizacji skutecznych
działań w danym środowisku dla osiągnięcia zakładanego celu przyrodniczego
• Weryfikacja podejścia grupy docelowej do planowanego celu projektu (ochrony
rybołowa)
• Określenie możliwych działań do realizowania we współpracy
• Wskazanie wzajemnych punktów interesu (korzyści)
• Określnie kanałów komunikacji z grupą docelową
• Podpisanie porozumień lub listów intencyjnych.
10
Środowisko rybackie
• Właściciele stawów rybackich oraz zarządcy jezior.
• Ze względu na fakt, że osoby te zarządzają większością łowisk rybołowów, a przez
to bazą pokarmową konieczne jest prowadzenie od początku projektu dobrej,
opartej na partnerstwie komunikacji.
• W trakcie przygotowania projektu nawiązano współpracę z wybranymi
najważniejszymi gospodarstwami w pobliżu stanowisk rybołowów.
• Działania prowadzone w projekcie mają na celu zaangażowanie środowiska
rybackiego w działania wspierające ochronę rybołowów.
11
Polski Związek Łowiecki
• Koła myśliwych oraz przedstawiciele zarządu głównego Polskiego Związku
Łowieckiego
• Zaproszenie do udziału w spotkaniach dotyczących m.in. wypracowania rozwiązań
dotyczących ograniczenia kłusownictwa na gatunkach chronionych takich jak
rybołowy.
• Przedstawiciele środowiska myśliwych będą również zapraszani do udziału w
spotkaniach i warsztatach organizowanych w trakcie projektu.
• Udział tej grupy jest istotny w kontekście ograniczenia śmiertelności rybołowów na
skutek celowej lub przypadkowej działalności człowieka.
12
Organizacje pozarządowe
• Organizacje ornitologiczne i lokalne ngo
• Przedstawiciele tych instytucji będą zapraszani do udziału w spotkaniach i
warsztatach organizowanych w trakcie projektu.
• Materiały takie jak wytyczne i rezultaty badań i monitoringu będą regularnie
konsultowane i przekazywane z organizacjami pozarządowymi.
13
Firmy energetyczne
• Państwowe przedsiębiorstwa elektrorenergetyczne
• Ze względu na montowanie platform na słupach wysokiego napięcia, konieczne jest
nawiązanie ścisłej współpracy z przedsiębiorstwami zarządzającymi liniami
wysokiego napięcia oraz słupami.
• Przed rozpoczęciem projektu zostaną zawarte porozumienia pomiędzy
beneficjentem, a odpowiednimi przedsiębiorstwami określające warunki współpracy
w trakcie realizacji projektu (listy intencyjne).
• Przedstawiciele firm przesyłowych będą zapraszani również na spotkania
dotyczące ochrony rybołowa, oraz montażu platform na słupach prowadzonych
między innymi przez ekspertów zagranicznych.
14
Jednostki samorządu terytorialnego
• Samorządy województw, urzędy wojewódzkie, urzędy gminy
• Są jednostkami pełniącymi nadzór nad prowadzeniem gospodarki rybackiej w
stawach hodowlanych.
• Jednostki samorządu terytorialnego są również instytucjami współpracującymi ze
stowarzyszeniami właścicieli stawów hodowlanych oraz związkami zarządców
jezior.
• JST prowadzą też działania promocji turystyki i regionów oraz odpowiadają za
działania edukacyjne w instytucjach oświatowych.
15
Komunikacja wewnętrzna
• Pracownicy Lasów Państwowych są najczęściej zarządcami obszarów, na których
znajdują się stanowiska rybołowów.
• Konieczne jest nawiązania dobrej współpracy z wybranymi Nadleśnictwami oraz
pracownikami terenowymi. W projekcie będziemy zachęcać leśniczych do udziału w
projekcie jako „opiekunów rybołowów”.
• Do każdego z nadleśnictw, na terenie którego znajdują się stanowiska rybołowów
przekazane zostaną zaproszenia do udziału w spotkaniach i warsztatach, a także
materiały dotyczące monitoringu rybołowów w wybranych obszarach.
• Każdy z Nadleśniczych odpowiedzialnych za zarządzanie wybranymi
Nadleśnictwami otrzyma również dokument „Paszport dla rybołowa”, w którym
zawarte zostaną informacje o stanowisku i gniazdujących na nim ptakach.
16
Montaż gniazd sztucznych na drzewach oraz montaż platform na słupach.
• W projekcie zaplanowano montaż sztucznych gniazd na drzewach sąsiadujących
z gniazdami lęgowymi.
• Montaż platform na słupach wysokiego napięcia należących do Enea Operator S.A.
lub PSE S.A.
• Łącznie w projekcie zaplanowano montaż 4 gniazd przy każdym z 33 stanowisk
współczesnych i historycznych na drzewach.
• Dodatkowo planuje się również wykonanie gniazd interwencyjnych oraz działania
wzmacniające konstrukcje gniazd funkcjonujących.
Realizacja działań w projekcie – działania czynnej ochrony
17
Poprawa bazy żerowej rybołowów poprzez wzmożone zarybianie wód
w zlokalizowanych łowiskach.
• Po przeprowadzonej analizie ichtiofauny zlokalizowanych łowiskach rybołowów
przeprowadzane będzie dodatkowe zarybianie odpowiednimi gatunkami ryb.
Działanie to będzie realizowane wspólnie z zarządcami jezior, w których żerują
rybołowy.
• W celu dokarmiania ptaków przed okresem lęgowym do jezior wpuszczane będą
preferowane przez rybołowy, które najczęściej chwytają ryby o masie 200-400 g.
Realizacja działań w projekcie – działania czynnej ochrony
18
Organizacja konsultacji międzyinstytucjonalnych w celu wypracowania wytycznych do
postępowania w przypadkach przestępstw popełnianych na rybołowach lub innych
gatunkach zagrożonych.
• W projekcie zaplanowano organizację spotkań regionalnych i centralnych.
• Organizacja spotkań pozwoli nawiązać ściślejszą współpracę między instytucjami i
organizacjami w celu ochrony gatunków zagrożonych przed negatywną
działalnością człowieka.
Realizacja działań w projekcie - konsultacje
19
Działania edukacyjnie i komunikacyjne skierowane do dzieci i młodzieży.
• W celu podniesienia wiedzy dzieci i młodzieży przeprowadzony zostanie
ogólnopolski konkurs dla szkół podstawowych i gimnazjalnych z wiedzy o
rybołowach.
• Konkurs organizowany będzie w ramach międzynarodowego tygodnia rybołowów
„World Osprey Week”, w którym bierze udział kilkadziesiąt szkół na całym świecie.
• Zaplanowano organizację 3 ogólnopolskich konkursów dla dzieci i młodzieży.
• Do szkół skierowane zostaną również materiały dydaktyczne mające na celu wzrost
wiedzy uczniów i nauczycieli o rybołowach, ich biologii oraz o sposobach ich
ochrony.
Realizacja działań w projekcie - edukacja
20
Prowadzenie szkoleń i spotkań z udziałem ekspertów międzynarodowych.
• W projekcie przeprowadzone zostaną spotkania z udziałem ekspertów
zagranicznych w celu nawiązania ściślejszej współpracy międzynarodowej oraz
pozyskanie specjalistycznej wiedzy i doświadczeń zagranicznych.
• Zaplanowano organizację konferencji międzynarodowej z udziałem ekspertów
z Niemiec, Szkocji i Szwecji oraz partnerów z Litwy.
• Dodatkowo zorganizowane zostaną warsztaty prowadzone przez ekspertów z
Niemiec i Szwecji. Warsztaty dotyczyć będą rozwoju populacji rybołowów
wykorzystujących słupy wysokiego napięcia, analizy śmiertelności i zagrożeń dla
rybołowów oraz montażu gniazd.
Realizacja działań w projekcie - edukacja
21
Organizacja warsztatów dla właścicieli i zarządców obszarów wodnych.
• Przeprowadzone zostaną warsztaty z właścicielami stawów hodowlanych oraz
zarządcami jezior, w pobliżu których znajdują się stanowiska rybołowów.
• Spotkania będą miały na celu wzrost wiedzy o wykorzystaniu stawów hodowlanych
i jezior przez rybołowy.
• Warsztaty prowadzone będą przez specjalistów w zakresie prowadzenia
zrównoważonej gospodarki rybackiej oraz przez ornitologów.
Realizacja działań w projekcie - edukacja
22
Realizacja działań w projekcie – monitoring i inwentaryzacja
Przeprowadzenie szczegółowej analizy stanowisk rybołowów.
• Przeprowadzona zostanie kompleksowa analiza stanowisk, w których występują lub
wyprowadzają lęgi rybołowy.
• Weryfikacją zostanie objęte drzewo gniazdowe, siedlisko otaczające oraz miejsce
stanowiące bazę pokarmową co w przypadku rybołowów zwykle oznacza
kompleksy wodne położone do 10 km od gniazda.
• Wskazane zostaną również drzewa biocenotyczne: spoczynkowe i alternatywne,
które mogą stanowić miejsce zakładania nowych gniazd.
• Każde stanowisko zostanie opisane w indywidualnych raportach tzw. paszport
rybołowów.
23
Utworzenie sieci lokalnych opiekunów stanowisk rybołowów.
• Każdy z opiekunów pracować będzie dla projektu na zasadach wolontariatu.
• W ramach zachęty i pośredniego wynagrodzenia, dla opiekunów ostoi
organizowane będą warsztaty ornitologiczne w trakcie, których uzyskają oni
specjalistyczną wiedzę dotyczącą rybołowów i innych ptaków szponiastych.
• Każdy lokalny opiekun będzie w stałym kontakcie z ornitologiem z KOO
realizującym monitoring dla Monitoringu Gatunków Rzadkich GIOŚ.
• Głównym zadaniem będzie identyfikacja ewentualnych zagrożeń w regionach
występowania rybołowów, głównie na łowiskach. Przykładami może być nadmierna
i nierozważna turystyka, prowadzone prace gospodarcze, zabudowa brzegów
jezior, zanieczyszczenia wód, budowa wiatraków na linii pomiędzy lęgowiskiem a
łowiskiem.
Realizacja działań w projekcie – monitoring i inwentaryzacja
24
Monitoring rybołowów z użyciem loggerów i fotopułapek.
• Dotychczas nie prowadzono w Polsce badań pozwalających określić trasy
przelotów rybołowów gniazdujących na terenie Polski.
• Planujemy w projekcie zamontowanie loggerów satelitarnych (gps) na 10 młodych
osobnikach oraz na 5 osobnikach dorosłych.
• Drugim działaniem niezbędnym do prowadzenia skutecznej analizy zagrożeń są
fotopułapki, które zostaną zamontowane przy gniazdach lęgowych. Zebrany
materiał umożliwi szczegółową analizę prowadzenia lęgów, składu pokarmowego
oraz zagrożeń występujących w środowisku.
Realizacja działań w projekcie – monitoring i inwentaryzacja
25
Przeprowadzenie monitoringu ichtiofauny.
• Ocena stanu bazy żerowej w akwenach położonych w sąsiedztwie stanowisk
rybołowa jest kluczowym działaniem mającym na celu określenie atrakcyjności
środowiska z punktu widzenia rybołowów.
• W tym celu przeprowadzony zostanie monitoring ichtiofauny w wybranych jeziorach
stanowiących jego bazę żerową.
• Analiza uwzględniać będzie zarówno jeziora jak i stawy hodowlane. Dzięki tym
badaniom możliwe będzie stwierdzenie dostępności pokarmu dla rybołowów,
składu gatunkowego ryb stanowiących pokarm oraz ocena wpływu gospodarki
rybackiej i jeziorowej na populację rybołowów w ciągu ostatnich 10 lat.
Realizacja działań w projekcie – monitoring i inwentaryzacja
26
• Sponsorowanie promocji projektu w mediach generuje wysokie koszty przy niewielkim
zasięgu.
• Jeden wydatek generuje kolejne.
• Wielu dziennikarzy szuka informacji „ciekawostek” zarówno na poziomie krajowym jak i
regionalnym. Trzeba tylko im ten news podać.
• Ważniejsze jest więc uzyskanie i utrzymywanie bezpośrednich kontaktów z
przedstawicielami mediów.
• Wysokie zasięgi mediów społecznościowych generują zainteresowanie mediów.
Strategia komunikacji
27
Strategia komunikacji
W projekcie ochrony rybołowa założono:
• Przygotowanie strategii komunikacji z mediami określającej system komunikacji z
mediami, promocję w social media, promocję przez bieżące spotkania z
dziennikarzami. Strategia będzie przygotowywana raz na rok.
• Organizacja spotkań i konferencji prasowych raz na rok.
• Stworzenie bazy kontaktów do dziennikarzy. Stała współpraca z dziennikarzami
poprzez przesyłanie informacji prasowej z wydarzeń i działań realizowanych w
projekcie.
• Social media - profil na Facebook’u „rybołowonline”.
• Udział w konferencjach, seminariach i spotkaniach organizowanych przez instytucje
i organizacje stanowiące grupę docelową projektu.
28
Dyrekcja Generalna
Lasów Państwowych
ul. Grójecka 127
02-124 Warszawa
tel. +48 22 58 98 297,
Dziękuję za uwagę
Zapraszam do dyskusji