„„Odnaleziona przeszOdnaleziona przeszłłoośćść””

ROMUALD SULIROMUALD SULIŃŃSKISKI

PpPpłłk pil.k pil. RomualdRomualdSULISULIŃŃSKISKI

ur. 13.12.1908 ur. 13.12.1908 Budy Grabskie / SkierniewiceBudy Grabskie / Skierniewice†† 04.02.1946 04.02.1946 Wigston Magna Wigston Magna k.k. LeicesterLeicester (Wielka Brytania).(Wielka Brytania).

W W 20020088 roku mija roku mija 100100. rocznica urodzin.. rocznica urodzin.

Rodzice RomualdaRodzice Romualda::StanisStanisłława Suliawa Sulińńskaska z d. Kisieliz d. Kisielińńskaska(ur. 1879 (ur. 1879 ŁŁowicz, owicz, †† 09.05.1966 Skierniewice)09.05.1966 Skierniewice)

oraz oraz Romuald SuliRomuald Sulińńskiski

(ur. 1876 (ur. 1876 KoryciniecKoryciniec, , †† 21.07.1934 Skierniewice)21.07.1934 Skierniewice)

Rodzice Romana SuliRodzice Romana Sulińńskiego pochowani sskiego pochowani sąą na cmentarzu w na cmentarzu w Skierniewicach (ul. Kozietulskiego)Skierniewicach (ul. Kozietulskiego)

StanisStanisłława i Romuald Suliawa i Romuald Sulińńscyscy

Chrzest RomualdaChrzest Romualda::Romuald SuliRomuald Sulińńskiski zostazostałł ochrzczony ochrzczony

6 lutego 1909 roku 6 lutego 1909 roku w Kow Kośściele Parafialnym ciele Parafialnym

pw. pw. ŚŚw. Jakuba w Skierniewicachw. Jakuba w SkierniewicachRodzicami chrzestnymi byli: Marceli KisieliRodzicami chrzestnymi byli: Marceli Kisielińński oraz ski oraz

Andrzej JAndrzej Jęędrzejewski drzejewski

Absolwent gimnazjum Absolwent gimnazjum im. im. BolesBolesłława Prusaawa Prusa

w Skierniewicachw Skierniewicach, , maturzystamaturzysta z 1929 r.z 1929 r.

Do tej samej klasy chodzili Do tej samej klasy chodzili MichaMichałł StStęęborowskiborowski (pilot) (pilot)

oraz oraz Tadeusz SuTadeusz Sułłkowskikowski (poeta).(poeta).

Tadeusz SuTadeusz Sułłkowski zostakowski zostałł Honorowym Obywatelem Honorowym Obywatelem Skierniewic. W Skierniewicach sSkierniewic. W Skierniewicach sąą ulice Tadeusza ulice Tadeusza SuSułłkowskiego oraz Michakowskiego oraz Michałła Sta Stęęborowskiego.borowskiego.

W sierpniu 1929 roku R. SuliW sierpniu 1929 roku R. Sulińński ski rozpoczrozpocząłął dywizyjny kurs podchordywizyjny kurs podchorąŜąŜych ych rezerwy piechoty w rezerwy piechoty w 26 pu26 pułłku piechotyku piechotyw w GrGróódkudku JagielloJagiellońńskimskim. . Po jego ukoPo jego ukońńczeniu czeniu 1 wrze1 wrześśnia 1930nia 1930 r. r. zostazostałł przeniesiony do rezerwy w stopniu przeniesiony do rezerwy w stopniu siersierŜŜanta podchoranta podchorąŜąŜego. ego.

Po roku postanowiPo roku postanowiłł jednak podjjednak podjąćąć ssłłuuŜŜbbęę zawodowzawodowąą i i zdazdałł pomypomyśślnie egzamin do lnie egzamin do SSzkozkołły y PPodchorodchorąŜąŜych ych LLotnictwa w otnictwa w DDęęblinieblinie..

1 pa1 paźździernika 1931 r. rozpoczdziernika 1931 r. rozpocząłął nauknaukęęw Szkole Podchorw Szkole PodchorąŜąŜych Lotnictwa w Dych Lotnictwa w Dęęblinie.blinie.Absolwent Absolwent VIIVII promocji promocji SzkoSzkołły Podchory PodchorąŜąŜychych

LotnictwaLotnictwa w w DDęęblinieblinie (22 lokata). (22 lokata).

Promowany na podporucznika obserwatora Promowany na podporucznika obserwatora

1515 sierpnia 1933 r.sierpnia 1933 r.

„„SzkoSzkołła Orla Orląątt””

Napis, widniejNapis, widniejąący na sztandarze dcy na sztandarze dęębliblińńskiej skiej „„SzkoSzkołły Orly Orląątt”” oraz sztandarze Polskich Sioraz sztandarze Polskich SiłłPowietrznych: Powietrznych: „„MiMiłłoośćść ŜąŜąda ofiaryda ofiary””..

Romuald SULIRomuald SULIŃŃSKISKI pepełłniniłł nastnastęępnie spnie słłuuŜŜbbęę w w 51 51 eskadrze eskadrze 5 pu5 pułłku lotniczegoku lotniczego w w LidzieLidzie (Lida(Lida--Porubanek). Porubanek). W 1934 r. odszedW 1934 r. odszedłł do do Centrum WyszkoleniaCentrum Wyszkolenia OficerOficeróów w LotnictwaLotnictwa w w DDęęblinieblinie (odby(odbyłł tam kurs pilotatam kurs pilotaŜŜu u podstawowego). podstawowego). WyWyŜŜszy kurs pilotaszy kurs pilotaŜŜu przeszedu przeszedłł w 1935 r. w w 1935 r. w Lotniczej Lotniczej Szkole Strzelania Szkole Strzelania ii BombardowaniaBombardowania w w GrudziGrudziąądzudzu..NastNastęępnie pepnie pełłniniłł ssłłuuŜŜbbęę w w 141141 eskadrze myeskadrze myśśliwskiej liwskiej 4 4 pupułłkuku w w ToruniuToruniu (lekkie bombowce (lekkie bombowce „„KaraKaraśś””). Od 1938 w ). Od 1938 w 42 eskadrze42 eskadrze liniowej (przemianowanej na eskadrliniowej (przemianowanej na eskadręę

rozpoznawczrozpoznawcząą -- wchodzwchodząąccąą w skw skłład Armii ad Armii „„PomorzePomorze””).).

ZdjZdjęęcie cie R. SuliR. Sulińńskiegoskiego po ukopo ukońńczeniu czeniu „„SzkoSzkołłyy OrlOrląątt”” (pierwsze (pierwsze zdjzdjęęcie w mundurze podporucznika). cie w mundurze podporucznika).

SuliSulińński podpisaski podpisałł sisięę na nim i podarowana nim i podarowałł koledze koledze StanisStanisłławowiawowiSkalskiemuSkalskiemu. Poznali si. Poznali sięę w Toruniu. w Toruniu. Skalski to najskuteczniejszy polski pilot mySkalski to najskuteczniejszy polski pilot myśśliwski. liwski.

Kampania wrzeKampania wrześśniowa 1939niowa 1939

�� Por. pil. R. SuliPor. pil. R. Sulińński juski juŜŜ 11 wrzewrześśnia 1939 r. nia 1939 r. dokonywadokonywałł lotlotóów rozpoznawczych w rozpoznawczych (lotnisko w Zdunach). (lotnisko w Zdunach).

�� 44 wrzewrześśnia 1939 r. wzinia 1939 r. wziąłął udziaudziałł w nalocie w nalocie bombowym na kobombowym na kołłowowąą kwaterkwateręę sztabu sztabu jednostki pancernej w okolicach Nowego jednostki pancernej w okolicach Nowego Dworu (szosa z SDworu (szosa z Sęępolna na Koronowo).polna na Koronowo).

Po 17 wrzePo 17 wrześśnia 1939 roku wraz z innymi nia 1939 roku wraz z innymi lotnikami polskimi przedostalotnikami polskimi przedostałł sisięę poprzez poprzez

RumuniRumunięę, Francj, Francjęę do Wielkiej Brytanii. do Wielkiej Brytanii.

WstWstąąpipiłł do Polskich Sido Polskich SiłłPowietrznych na Zachodzie. Powietrznych na Zachodzie.

Ewakuacja w kierunku granicy Ewakuacja w kierunku granicy Polski z RumuniPolski z Rumuniąą

�� 42 eskadra na skutek ci42 eskadra na skutek cięŜęŜkich strat zaczkich strat zaczęłęła a przemieszczaprzemieszczaćć sisięę transportem kotransportem kołłowym trasowym trasąąpoprzez: Brzepoprzez: Brześćść –– Kowal Kowal –– TorczynTorczyn –– ŁŁuck uck ––Dubno Dubno –– WiWiśśniowiecniowiec –– Buchacz Buchacz –– Tarnopol Tarnopol –– do do KoKołłomyjiomyji. .

�� DowDowóództwo na personelem latajdztwo na personelem latająącym przejcym przejąłąłSuliSulińński. Granicski. Granicęę w w KutachKutach (na Czeremoszu) (na Czeremoszu) przekroczyli nocprzekroczyli nocąą z z 17 na 1817 na 18 wrzewrześśnia 1939. nia 1939.

Trasa ewakuacyjna SuliTrasa ewakuacyjna Sulińńskiego z skiego z Rumunii do Francji i AngliiRumunii do Francji i Anglii

Grupa po przekroczeniu granicy zostaGrupa po przekroczeniu granicy zostałła rozbrojona. a rozbrojona. MusiaMusiałła przebraa przebraćć sisięę w cywilne ubrania. Dotarw cywilne ubrania. Dotarłła do a do ambasady w ambasady w BukareszcieBukareszcie. Wszyscy otrzymali . Wszyscy otrzymali paszporty paszporty (fa(fałłszywe nazwiska, wpisano inne zawody, inne daty szywe nazwiska, wpisano inne zawody, inne daty

urodzenia)urodzenia) z wizami do Francji. z wizami do Francji. W pobliW pobliŜŜu u ConstanzyConstanzy oczekiwali na transport morski. oczekiwali na transport morski. OdpOdpłłynynęęli z portu li z portu BalcicBalcic (Morze Czarne) na statku (Morze Czarne) na statku „„St. St. NicolausNicolaus”” do Bejrutu a nastdo Bejrutu a nastęępnie na statku pnie na statku „„VilleVille de Strassburgde Strassburg”” do Marsylii we Francji. do Marsylii we Francji. Dotarli tam Dotarli tam 3131 papaźździernikadziernika 1939 r.1939 r.

Trasa z Francji do AngliiTrasa z Francji do Anglii

�� Romuald SuliRomuald Sulińński ski w dniuw dniu 31 pa31 paźździernikadziernika1939 r. zszed1939 r. zszedłł na lna ląąd w Marsylii, skd w Marsylii, skąąd, po d, po krkróótkim postoju, zostatkim postoju, zostałł przewieziony doprzewieziony do obozu obozu oficerskiego w oficerskiego w Salon Salon ((SalonSalon--dede--ProvenceProvence, , obecnie obecnie BaseBase aaéériennerienne 701). W Salon, jako 701). W Salon, jako dowdowóódca 42 eskadry pisadca 42 eskadry pisałł meldunek do meldunek do DowDowóódcy Lotnictwa. dcy Lotnictwa.

�� W styczniu 1940 roku (przez W styczniu 1940 roku (przez CherbourgCherbourgii SouthamptonSouthampton), trafi), trafiłł na stacjna stacjęę RAF RAF Eastchurch Eastchurch w Wielkiej Brytanii. .

W czasie wojny W czasie wojny ŜŜoołłnierz Polskich Sinierz Polskich SiłłPowietrznych w Wielkiej Brytanii. Powietrznych w Wielkiej Brytanii.

RozpoczRozpocząłął ssłłuuŜŜbbęę ww RAFRAF (Royal (Royal AirAir ForceForce ––SiSiłły Powietrzne Wielkiej Brytanii). y Powietrzne Wielkiej Brytanii).

Romuald Suliński posiadał numer słuŜbowy RAF

76647.

Pierwsze zdjPierwsze zdjęęcie Sulicie Sulińńskiego w mundurze skiego w mundurze robione w Wielkiej Brytaniirobione w Wielkiej Brytanii

Polscy lotnicy w AngliiPolscy lotnicy w AngliiJuJuŜŜ 25 pa25 paźździernika 1939dziernika 1939 r. na konferencji delegacji r. na konferencji delegacji lotniczych Anglii, Francji i Polski strona brytyjska wyrazilotniczych Anglii, Francji i Polski strona brytyjska wyraziłła a zgodzgodęę na przyjna przyjęęcie 2300 polskich cie 2300 polskich ŜŜoołłnierzy wojsk nierzy wojsk lotniczych (w tym okolotniczych (w tym okołło 300 personelu latajo 300 personelu latająącego). cego). PrzybyPrzybyłłych do Wielkiej Brytanii lotnikych do Wielkiej Brytanii lotnikóów lokowano w w lokowano w oośśrodku na lotnisku rodku na lotnisku EastchurchEastchurch pod Londynem. pod Londynem. WW 1940 r. rozpocz1940 r. rozpoczęęto wysyto wysyłłanie pilotanie pilotóów na praktyczne w na praktyczne przeszkolenie w przeszkolenie w RedhillRedhill k. Londynu. Natomiast k. Londynu. Natomiast obserwatorzy i strzelcy samolotowi wstobserwatorzy i strzelcy samolotowi wstęępne pne przeszkolenie przechodzili w przeszkolenie przechodzili w EastchurchEastchurch, sk, skąąd potem d potem kierowano ich do odpowiednich szkkierowano ich do odpowiednich szkóółł brytyjskich. Na brytyjskich. Na poczpocząątek utworzono tek utworzono dwa polskie dywizjony dwa polskie dywizjony bombowe.bombowe.

Kpt. pil. Kpt. pil. Romuald SuliRomuald Sulińńskiski 1 lipca 1940 r. 1 lipca 1940 r. znalazznalazłł sisięę w pierwszym skw pierwszym skłładzie adzie 300. 300. DywizjonuDywizjonu Bombowego Bombowego „„Ziemi Ziemi

Mazowieckiej", gdzie objMazowieckiej", gdzie objąłął dowdowóództwo dztwo eskadryeskadry „„BB".".

Zawsze wykonywał trudne i odpowiedzialne zadania.

Odznaka dywizjonuOdznaka dywizjonu zzłłooŜŜona byona byłła z kilku cza z kilku częśęści. Wykonana w ci. Wykonana w ksztakształłcie herbu ksicie herbu ksiąŜąąŜąt mazowieckich, podzielonego na cztery pola t mazowieckich, podzielonego na cztery pola --dwa perdwa perłłowe i dwa czerwone. Motywami widocznymi na odznace byowe i dwa czerwone. Motywami widocznymi na odznace byłły y -- brytyjski lew, polski orzebrytyjski lew, polski orzełł i numer, odpowiadaji numer, odpowiadająący numerowi cy numerowi dywizjonu dywizjonu 300 300 -- CCCCCC w gw góórnej czrnej częśęści herbu. Personel latajci herbu. Personel latająący miacy miałłprawo nosiprawo nosićć szpilkszpilkęę w ww węźęźle krawata. Dla oficerle krawata. Dla oficeróów byw byłła ona za ona złłota, dla ota, dla podoficerpodoficeróów w -- srebrna. Obie zawierasrebrna. Obie zawierałły ukoronowany ukoronowanąą liczbliczbęę 300. 300. Personel liczyPersonel liczyłł 24 za24 załłogi, po trzech lotnikogi, po trzech lotnikóów kaw kaŜŜda, na ktda, na któóre to re to skskłładali siadali sięę pilot, strzelec i radiotelegrafista.pilot, strzelec i radiotelegrafista.

300 dywizjon bombowy300 dywizjon bombowy Ziemi MazowieckiejZiemi Mazowieckiejzostazostałł zorganizowany z personelu, przybywajzorganizowany z personelu, przybywająącego cego z Francji na poczz Francji na począątku 1940 roku do polskiego tku 1940 roku do polskiego oośśrodka w rodka w EastchurchEastchurch. Ludzi tych zacz. Ludzi tych zaczęęto to przeszkalaprzeszkalaćć grupami, a miejscem ich szkolegrupami, a miejscem ich szkoleńń bybyłły: y: dla pilotdla pilotóów w -- lotnisko w lotnisko w RedhillRedhill, natomiast dla , natomiast dla obserwatorobserwatoróów i strzelcw i strzelcóów w -- lotnisko lotnisko HucknallHucknall. By. Byłłto pierwszy z polskich dywizjonto pierwszy z polskich dywizjonóów sformowanych w w sformowanych w Wielkiej Brytanii, gdyWielkiej Brytanii, gdyŜŜ za oficjalny dzieza oficjalny dzieńń jego jego powstania uznaje sipowstania uznaje sięę 1 lipca 19401 lipca 1940 roku. roku.

300. dywizjon bombowy300. dywizjon bombowy Ziemi Mazowieckiej Ziemi Mazowieckiej (300 (300 PolishPolish SguadronSguadron))

�� Utworzony Utworzony –– 1 lipca 1 lipca 19401940, , BramcoteBramcote�� PrzynalePrzynaleŜŜnonośćść operacyjna operacyjna –– RAF RAF BomberBomber CommandCommand�� Pierwszy rozkaz dzienny Pierwszy rozkaz dzienny –– 23 sierpnia23 sierpnia 19401940, , SwinderbySwinderby�� GotowoGotowośćść operacyjna operacyjna –– 12 wrze12 wrześśniania 19401940, , SwinderbySwinderby�� Ostatnie zadanie bombowe Ostatnie zadanie bombowe –– 25 kwietnia 25 kwietnia 19451945, ,

BerchtesgadenBerchtesgaden�� RozwiRozwiąązany zany –– 2 stycznia2 stycznia 19471947, Faldingworth , Faldingworth

GGłłóówne akcje bojowe wne akcje bojowe 300. dywizjonu 300. dywizjonu bombowegobombowego Ziemi Mazowieckiej Ziemi Mazowieckiej

�� ataki na niemieckataki na niemieckąą flotflotęę inwazyjninwazyjnąą we Francjiwe Francji�� niszczenie broni V (zarniszczenie broni V (zaróówno V1 jak i V2)wno V1 jak i V2)�� ofensywa przez kanaofensywa przez kanałł La MancheLa Manche�� ofensywa ofensywa „„Millennium"Millennium"�� Bitwa o ZagBitwa o Zagłęłębie Ruhry (Essen, Duisburg, Dortmund)bie Ruhry (Essen, Duisburg, Dortmund)�� bombardowanie Hamburgabombardowanie Hamburga�� Bitwa o BerlinBitwa o Berlin�� lląądowanie w Normandii (dowanie w Normandii (rozprozp. 6 czerwca 1944). 6 czerwca 1944)�� udziaudziałł w inwazji Niemiec w inwazji Niemiec �� operacja EXODUS (przewoperacja EXODUS (przewóóz b. jez b. jeńńccóów do w do WlkWlk. Brytanii). Brytanii)�� operacja MANNA (zrzuty operacja MANNA (zrzuty ŜŜywnoywnośści)ci)�� operacja DODGE (transport bryt. operacja DODGE (transport bryt. ŜŜoołłnierzy z Wnierzy z Włłoch)och)

Zadania bojowe 1940Zadania bojowe 1940--19411941NocNocąą z z 14 na 15 wrze14 na 15 wrześśnia 1940nia 1940 r. r. Romuald SULIRomuald SULIŃŃSKISKIjako dowjako dowóódca jednej z trzech zadca jednej z trzech załłóóg wykonag wykonałł dla 300. dla 300. dywizjonu dywizjonu pierwsze zadaniepierwsze zadanie bojowebojowe -- nalot na port w nalot na port w BoulogneBoulogne (jego nawigatorem by(jego nawigatorem byłł por. Aleksander Bujalski, por. Aleksander Bujalski, a strzelcema strzelcem--radiotelegrafistradiotelegrafistąą siersierŜŜ. Jan Bie. Jan BieŜŜuuńński). ski). W okresie W okresie bitwy o Anglibitwy o Anglięę wykonawykonałł jeszcze jeden lot (nocjeszcze jeden lot (nocąąz 26 na 27 wrzez 26 na 27 wrześśnia nad nia nad OstendOstendęę). ). Po przezbrojeniu dywizjonu w listopadzie 1940 r. na Po przezbrojeniu dywizjonu w listopadzie 1940 r. na dwusilnikowe Wellingtony I z szedwusilnikowe Wellingtony I z sześścioosobowcioosobowąą zazałłogogąąSuliSulińński zostaski zostałł dowdowóódcdcąą zazałłogi w skogi w skłładzie: por. naw. adzie: por. naw. Aleksander Bujalski, sierAleksander Bujalski, sierŜŜ. . rtgrtg. Aleksander Bie. Aleksander BieŜŜuuńński, sierski, sierŜŜ. . strz. Antoni strz. Antoni śśychowskiychowski, sier, sierŜŜ. strz. Julian . strz. Julian TalkowskiTalkowski (drugi (drugi pilot czpilot częęsto sisto sięę zmieniazmieniałł). Od czerwca 1941 r. lata). Od czerwca 1941 r. latałłnatomiast jako pierwszy pilot z rnatomiast jako pierwszy pilot z róóŜŜnymi zanymi załłogami, w tym ogami, w tym m.in. nowo przybym.in. nowo przybyłłymi do 300 dywizjonu, ktymi do 300 dywizjonu, któóre prowadzire prowadziłłw ich pierwszych lotach bojowych. w ich pierwszych lotach bojowych.

Romuald SuliRomuald Sulińńskiski na Wellingtonach I, na Wellingtonach I, IV oraz III bombardowaIV oraz III bombardowałł kolejno: kolejno: Rotterdam, Rotterdam, BoulogneBoulogne, , DDüüsseldorfsseldorf, , BrestBrest, , Berlin, KiloniBerlin, Kilonięę, Brem, Bremęę, Koloni, Kolonięę, Mannheim, , Mannheim, Hamburg, Duisburg, Hawr, Rotterdam, Hamburg, Duisburg, Hawr, Rotterdam, DunkierkDunkierkęę, , EmdenEmden, pancerniki , pancerniki ScharnhorstScharnhorst i i GneisenauGneisenau w w BreBreśściecie. Nast. Nastęępnie znpnie znóów w KoloniKolonięę, trzykrotnie Essen, Hamburg, , trzykrotnie Essen, Hamburg, Dortmund, Rouen i Dortmund, Rouen i WarnemWarnemüündende. Da. Dałło to, o to, łąłącznie z lotami na cznie z lotami na Battle'achBattle'ach i jednym lotem i jednym lotem nnęękajkająącym nad Niemcami cym nad Niemcami —— 37 lot37 lotóów w bojowychbojowych. .

W ksiW ksiąŜąŜce Wacce Wacłława Krawa Króóla la „„Polskie dywizjony lotnicze w Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940Wielkiej Brytanii 1940--19451945”” znaleznaleźćźć momoŜŜna informacjna informacjęę, , ŜŜe e w nocy z w nocy z 1414 na na 1515 wrzewrześśniania 19194040 r. trzy zar. trzy załłogi ogi wykonywawykonywałły pierwsze zadania bojowe y pierwsze zadania bojowe –– bombardowanie bombardowanie niemieckich barek inwazyjnych w porcie francuskim niemieckich barek inwazyjnych w porcie francuskim BoulogneBoulogne. . DowDowóódcdcąą pierwszej zapierwszej załłogi byogi byłł por. por. RomualdRomuald SuliSulińńskiski. . ZaZałłogi wykazaogi wykazałły siy sięę duduŜŜym bohaterstwem, a ich ogieym bohaterstwem, a ich ogieńńzniszczyzniszczyłł wiele obiektwiele obiektóów wroga.w wroga.

* * ** * *

WWśśrróód lotd lotóów R. Suliw R. Sulińńskiego kilka zasskiego kilka zasłługuje na dodatkowy uguje na dodatkowy komentarz. Nockomentarz. Nocąą z 22 na 23 grudnia 1940 r. Suliz 22 na 23 grudnia 1940 r. Sulińński ski uczestniczyuczestniczyłł jako dowjako dowóódca jednej z zadca jednej z załłóóg w pierwszym locie g w pierwszym locie bojowym Polakbojowym Polakóów na Wellingtonach. Celem byw na Wellingtonach. Celem byłły zbiorniki y zbiorniki paliwa w paliwa w RotterdamieRotterdamie. Noc. Nocąą z z 2 na 3 marca 19412 na 3 marca 1941 r. r. (nalot na (nalot na BrestBrest) tu) tuŜŜ po starcie zepsupo starcie zepsułła sia sięę ddźźwignia wignia przepustnicy jednego z silnikprzepustnicy jednego z silnikóów w jego samolocie, na w w jego samolocie, na skutek czego musiaskutek czego musiałł lecieleciećć cacałły czas na pey czas na pełłnym gazie. nym gazie. Mimo to pomyMimo to pomyśślnie wykonalnie wykonałł zadanie i powrzadanie i powróóciciłł do bazy, do bazy, lląądujdująąc na jednym silniku. c na jednym silniku. NiecaNiecałłe trzy tygodnie pe trzy tygodnie póóźźniej, nocniej, nocąą z z 23 na 24 marca 23 na 24 marca 19411941 r., znalazr., znalazłł sisięę wwśśrróód siedmiu zad siedmiu załłóóg 300 dywizjonu, g 300 dywizjonu, ktktóóre wyznaczono do re wyznaczono do bombardowania Berlinabombardowania Berlina. . Z powodu trudnych warunkZ powodu trudnych warunkóów pogodowych oraz zw pogodowych oraz złłego ego stanu lotniska (zastanu lotniska (załłogi startowaogi startowałły nie z y nie z HemswellHemswell, lecz z , lecz z lotniska lotniska LanghamLangham) nad celem pojawi) nad celem pojawiłły siy sięę tylko cztery tylko cztery maszyny, m.in. zamaszyny, m.in. załłoga Sulioga Sulińńskiego. skiego.

ZaZałłogi biorogi biorąące udziace udziałł w bombardowaniu Berlinaw bombardowaniu Berlina

Romuald SuliRomuald Sulińńskiski –– dowdowóódcdcąą300300. . dywizjonu bombowegodywizjonu bombowego

27 stycznia 194227 stycznia 1942 r. Sulir. Sulińński objski objąłął po po mjrmjr. pil. Stanis. pil. Stanisłławie awie Cwynarze dowCwynarze dowóództwo dywizjonu, ktdztwo dywizjonu, któóre piastoware piastowałł przez przez blisko pblisko póółł roku. Po zakoroku. Po zakońńczeniu tury lotczeniu tury lotóów bojowych w bojowych 9 lipca9 lipca 1942 1942 r. przekazar. przekazałł je je mjrmjr. naw. W. naw. Włładysadysłławowi awowi DuksztoDukszto. Odszed. Odszedłł do pracy sztabowej (doradca NW).do pracy sztabowej (doradca NW).

****JuJuŜŜ po zakopo zakońńczeniu dziaczeniu działłaańń wojennych wojennych -- 17 wrze17 wrześśnia nia 19451945 r. objr. objąłął po po mjrmjr. pil. Boles. pil. Bolesłławie awie JarkowskimJarkowskim –– jujuŜŜ po po raz drugi raz drugi –– stanowisko dowstanowisko dowóódcy 300 dywizjonu. dcy 300 dywizjonu.

ZdjZdjęęcia samolotcia samolotóów i zaw i załłóógg

UUśśYWANE SAMOLOTYYWANE SAMOLOTY

�� FAIREY FAIREY BATTLEBATTLE MkMk--I VII 1940 I VII 1940 -- XI 1940XI 1940�� VICKERS VICKERS WELLINGTONWELLINGTON Mk I X 1940 Mk I X 1940 -- XI 1941XI 1941�� VICKERS WELLINGTON Mk III I 1943 VICKERS WELLINGTON Mk III I 1943 -- IV 1943IV 1943�� VICKERS WELLINGTON Mk IV VIII 1941 VICKERS WELLINGTON Mk IV VIII 1941 -- I 1943I 1943�� VICKERS WELLINGTON Mk X III 1943 VICKERS WELLINGTON Mk X III 1943 -- IV 1944IV 1944�� AVRO LANCASTERAVRO LANCASTER MkMk--I i III III 1944 I i III III 1944 -- X 1946X 1946

* * ** * *

Romuald SULIRomuald SULIŃŃSKISKI bybyłł dwukrotnie dowdwukrotnie dowóódcdcąą 300300.. dywizjonu dywizjonu bombowego bombowego „„Ziemi MazowieckiejZiemi Mazowieckiej””. . Pierwszy raz w okresie Pierwszy raz w okresie 27.01.194227.01.1942--09.07.194209.07.1942, kiedy by, kiedy byłł w w stopniu majora (W/stopniu majora (W/CdrCdr –– WingWing CommanderCommander) oraz ponownie od ) oraz ponownie od 17.09.194517.09.1945 r. do swej r. do swej śśmierci tj. do mierci tj. do 04.02.194604.02.1946 r. r. W sierpniu 1942 r. zostaW sierpniu 1942 r. zostałł przeniesiony na naziemne stanowisko przeniesiony na naziemne stanowisko w polskiej eskadrze w polskiej eskadrze „„CC" w brytyjskim " w brytyjskim 138 138 squadroniesquadronie do misji do misji specjalnych (specjalnych (138 138 SpecialSpecial DutiesDuties SquadronSquadron). ). Od poczOd począątku tku 19431943 r. sr. słłuuŜŜyyłł jako oficer jako oficer łąłącznikowy w Sztabie cznikowy w Sztabie Naczelnego Wodza w Londynie z ramienia polskiej Naczelnego Wodza w Londynie z ramienia polskiej eskadry 138 eskadry 138 squadronusquadronu. .

* * ** * *

Romuald SuliRomuald Sulińńskiski ––wysokiej rangi oficer PSPwysokiej rangi oficer PSP

PamiPamiąątki 300. dywizjonu tki 300. dywizjonu bombowegobombowego

ZdjZdjęęcie Romualda Sulicie Romualda Sulińńskiego z skiego z okresu sokresu słłuuŜŜby w PSP i RAFby w PSP i RAF

LotniskaLotniska na ktna któórych stacjonowarych stacjonowałły jednostki y jednostki 300. dywizjonu bombowego300. dywizjonu bombowego

02.01.1947 02.01.1947

(do rozwi(do rozwiąązania)zania)

01.03.1944 01.03.1944 Faldingworth Faldingworth

29.02.1944 29.02.1944 22.06.1943 22.06.1943 InghamIngham

22.06.1943 22.06.1943 31.01.1943 31.01.1943 HemswellHemswell

31.01.1943 31.01.1943 18.05.1942 18.05.1942 InghamIngham

18.05.1942 18.05.1942 18.07.1941 18.07.1941 HemswellHemswell

17.07.1941 17.07.1941 22.08.1940 22.08.1940 SwinderbySwinderby

21.08.1940 21.08.1940 01.07.1940 01.07.1940 BramcoteBramcote

DoOdLotnisko

PoPołłooŜŜenie baz lotniczychenie baz lotniczych

DowDowóódcydcy 300. dywizjonu bombowego300. dywizjonu bombowego

02.01.1947 02.01.1947 22.02.1946 22.02.1946 JARKOWSKI BolesJARKOWSKI BolesłławawW/W/CdrCdr (pil., naw.)(pil., naw.)

21.02.1946 *21.02.1946 *17.09.1945 17.09.1945 SULISULIŃŃSKI ROMUALDSKI ROMUALDW/W/CdrCdr (pil.)(pil.)

16.09.1945 16.09.1945 02.02.1945 02.02.1945 JARKOWSKI BolesJARKOWSKI BolesłławawW/W/CdrCdr (pil.)(pil.)

01.02.1945 01.02.1945 01.04.1944 01.04.1944 POPOśśYCZKA TeofilYCZKA TeofilW/W/CdrCdr (pil.)(pil.)

31.03.1944 31.03.1944 18.01.1944 18.01.1944 KOWALCZYK AdamKOWALCZYK AdamW/W/CdrCdr (pil.)(pil.)

17.01.1944 17.01.1944 18.11.1943 18.11.1943 KUZIAN KazimierzKUZIAN KazimierzW/W/CdrCdr (pil.)(pil.)

17.11.1943 17.11.1943 04.05.1943 04.05.1943 KUCHARSKI MieczysKUCHARSKI MieczysłławawW/W/CdrCdr (pil.)(pil.)

03.05.1943 03.05.1943 31.10.1942 31.10.1942 KROPIKROPIŃŃSKI AdamSKI AdamW/W/CdrCdr (pil.)(pil.)

30.10.1942 30.10.1942 09.07.1942 09.07.1942 DUKSZTO WDUKSZTO WłładysadysłławawW/W/CdrCdr (naw.)(naw.)

08.07.1942 08.07.1942 27.01.1942 27.01.1942 SULISULIŃŃSKI ROMUALDSKI ROMUALDW/W/CdrCdr (pil.)(pil.)

26.01.1942 26.01.1942 18.07.1941 18.07.1941 CWYNAR StanisCWYNAR StanisłławawW/W/CdrCdr (pil.)(pil.)

17.07.1941 17.07.1941 01.07.1940 01.07.1940 MAKOWSKI WacMAKOWSKI WacłławawW/W/CdrCdr (pp(ppłłk ink inŜŜ. pil.). pil.)

DoOdNazwisko i imię

Za bohaterstwo w walkach powietrznych Za bohaterstwo w walkach powietrznych pil. pil. Romuald SULIRomuald SULIŃŃSKISKI otrzymaotrzymałłnastnastęępujpująące odznaczenia bojowe:ce odznaczenia bojowe:

KSOVM KSOVM –– KrzyKrzyŜŜ Srebrny Orderu Srebrny Orderu Virtuti MilitariVirtuti Militari (9043)(9043)KW KW –– KrzyKrzyŜŜ Walecznych (Walecznych (czterokrotnieczterokrotnie) ) DSO DSO –– DistinguishedDistinguished ServiceService Order Order (brytyjski Order Zaszczytnej (brytyjski Order Zaszczytnej SSłłuuŜŜby) by) –– odznaczenie przyznane 13.10.1942 odznaczenie przyznane 13.10.1942

DFC DFC –– DistinguishedDistinguished FlyingFlying Cross Cross (brytyjski Zaszczytny Krzy(brytyjski Zaszczytny KrzyŜŜ

Lotniczy)Lotniczy) –– dekorowany 02.01.1942dekorowany 02.01.1942

POPilPOPil –– Polowa Odznaka Pilota Polowa Odznaka Pilota

W 1938 r. otrzymaW 1938 r. otrzymałł BrBrąązowy Krzyzowy KrzyŜŜ ZasZasłługi.ugi.

Tylko Tylko 88 polskich lotnikpolskich lotnikóów walczw walcząących w cych w Polskich Silach Powietrznych na zachodzie Polskich Silach Powietrznych na zachodzie otrzymaotrzymałło order o order DSODSO. W. Wśśrróód nich byd nich byłłpil. pil. Romuald SULIRomuald SULIŃŃSKISKI.. Order wrOrder wręęczaczałłmu gen. Arthur Harris mu gen. Arthur Harris (Dow(Dowóódca dca BomberBomber CommandCommand). ).

DSO DSO –– DistinguishedDistinguished ServiceService OrderOrder (brytyjski Order (brytyjski Order Zaszczytnej SZaszczytnej SłłuuŜŜby). Order nadawany oficerom siby). Order nadawany oficerom siłł zbrojnych za zbrojnych za przynoszprzynosząąccąą zaszasłługi lub wybitnugi lub wybitnąą ssłłuuŜŜbbęę (ang. (ang. distinguisheddistinguished serviceservice) ) podczas wojny. podczas wojny. Osoba odznaczona orderem ma prawo umieszczaOsoba odznaczona orderem ma prawo umieszczaćć po swoim nazwisku po swoim nazwisku

litery litery „„DSODSO””. .

Odznaczenia Odznaczenia -- Gen. Arthur Harris Gen. Arthur Harris

Jedno z ostatnich zdjJedno z ostatnich zdjęćęć RomualdaRomualda

Widoczne baretki odznaczeń zarówno polskich jak i brytyjskich.

W drugim rzędzie baretek: DSODSO i DFCDFC.

Na kołnierzu polski stopieńpodpupodpułłkownikakownika

Ostatni Ostatni ŜŜyciowy lotyciowy lot……

Do ostatniego swojego lotu pil. Do ostatniego swojego lotu pil. RomualdRomualdSuliSulińńskiski wystartowawystartowałł w dniu w dniu 4 lutego4 lutego19461946 roku o godz. 12.00. Pilotowaroku o godz. 12.00. Pilotowałł samolot samolot AvroAvro Lancaster Lancaster PA-269 oznaczony literami oznaczony literami BHBH--UU. . ByByłła godzina a godzina 13.2013.20……. Ekstremalne warunki . Ekstremalne warunki pogodowe pogodowe ……

Samolot AVRO LANCASTERSamolot AVRO LANCASTER

ZaZałłoga samolotu oga samolotu PA269PA269

�� SuliSulińński Romualdski Romuald ur. 13.12.1908ur. 13.12.1908 (76647)(76647)�� JJęędrzejczykdrzejczyk WWłładysadysłław Ryszard aw Ryszard ur. 03.04.1915ur. 03.04.1915 (P(P--2516)2516)�� SuSułłgutgut CzesCzesłław Kazimierz aw Kazimierz ur. 10.02.1918 ur. 10.02.1918 (P(P--2930) 2930) �� BrzeziBrzezińńskiski WacWacłław aw ur. 02.11.1918 ur. 02.11.1918 (793023)(793023)�� MikuMikułłaa Feliks Feliks ur. 16.09.1920 ur. 16.09.1920 (783490)(783490)�� SzwandtSzwandt MichaMichałł ur. 08.11.1917ur. 08.11.1917 (794532(794532))

ZginZginęęli w dniu li w dniu 4 lutego 19464 lutego 1946 roku.roku.

Historia śmierci Romana Sulińskiego

4 lutego 19464 lutego 1946 odbywały się loty treningowe 300 dywizjonu. Samoloty startowały z bazy Faldingworth. Było ich 8 samolotów. W jednym z nich w AvroAvro LancasterLancaster PA269, znajdowała się załoga w składzie W/C mjr/pilot SuliSulińńskiski RomualdRomuald., pilot W/O Szwandt M., nawigator, F/Sg. Mikuła F., mechanik pokładowy, F/O Brzeziński Wacław, radiotelegrafista i F/O Sułgat Cz. – strzelec. Samolot oznakowany był literami BHBH--UU (oznaczenie dywizjonu 300). Po przeszło godzinnym locie samolot napotkał silną burzę w okolicy Leicester i według świadków, o godzinie 13.2013.20 w płomieniach wyszedł spiralą z niskich chmur i eksplodował przy zderzeniu z ziemią w m. WigstonWigston-MagnaMagna. Cała załoga zginęła w wypadku. Pochowana została na cmentarzu lotniczym w Newark koło Nottingham.

PogrzebPogrzeb zazałłogi samolotuogi samolotu

�� Pogrzeb na cmentarzu lotnikPogrzeb na cmentarzu lotnikóów w w w NewarkNewark ––7 lutego 1946 r.7 lutego 1946 r.

�� LiturgiLiturgięę w pobliskiej kaplicy oraz na cmentarzu w pobliskiej kaplicy oraz na cmentarzu sprawowasprawowałł ks. kapelan ks. kapelan Franciszek KFranciszek Kąąckicki (baza (baza Faldingworth).Faldingworth).

�� MowMowęę popoŜŜegnalnegnalnąą wygwygłłosiosiłł Inspektor/ DowInspektor/ Dowóódca dca PSP gen. bryg. pil. PSP gen. bryg. pil. MateuszMateusz IIŜŜyckiycki oraz po. oraz po. dowdowóódcy 300 dcy 300 dbdb BolesBolesłławaw JarkowskiJarkowski. .

Pogrzeb w Pogrzeb w NewarkNewark . . .. . .

�� 6 trumien polskich lotnik6 trumien polskich lotnikóów byw byłło okryte o okryte polskimi flagami polskimi flagami

�� uczestniczyuczestniczyłł pododdziapododdziałł ŜŜoołłnierzy RAFnierzy RAF�� odegrano hejnaodegrano hejnałł popoŜŜegnalnyegnalny�� oddano salwoddano salwęę honorowhonorowąą�� oraz . . . . . oraz . . . . .

…… dzisiaj judzisiaj juŜŜ wiemy, wiemy, ŜŜe ...e ...

�� W pogrzebie uczestniczyW pogrzebie uczestniczyłła a ŜŜona Romualda ona Romualda SuliSulińńskiego skiego –– Halina SuliHalina Sulińńskaska z d. Zawadzka. z d. Zawadzka. ByByłła ona obecna na lotnisku w a ona obecna na lotnisku w Faldingworth. . WidziaWidziałła start samolotu ma start samolotu męŜęŜa do ostatniego a do ostatniego ŜŜyciowego lotu.yciowego lotu.

�� Halina Zawadzka pochodziHalina Zawadzka pochodziłła z Sosnowca. Jej a z Sosnowca. Jej ojcem byojcem byłł dr Stanisdr Stanisłław Zawadzki.aw Zawadzki.

�� ŚŚlub Haliny i Romualda odbylub Haliny i Romualda odbyłł sisięę 19 listopada 19 listopada 1938 r.1938 r.

Cmentarz w Cmentarz w NewarkNewark--onon--TrentTrent

„Śmierć kiedy przyjdzie, przyjdzie nie w porę…”

PoczPocząątkowo na cmentarzu w tkowo na cmentarzu w NewarkNewark stastałły takie y takie drewniane krzydrewniane krzyŜŜee

"Odszedłeś tak wcześnie śe ani uwierzyć, ani się pogodzić

Śmierć tak punktualnaśe zawsze przychodzi nie w porę"

Oznaczenie grobu Romualda Sulińskiego FF--329329

""śśoołłnierz polski binierz polski bićć sisięę momoŜŜe o wolnoe o wolnośćść wszystkich narodwszystkich narodóów. w. Umiera tylko dla Polski" (gen. Maczek)Umiera tylko dla Polski" (gen. Maczek)

Cmentarz w Cmentarz w NewarkNewark

Cmentarz w Cmentarz w NewarkNewark ((NewarkNewark--onon--TrentTrent) ) –– to to najwinajwięększa nekropolia polskich lotnikksza nekropolia polskich lotnikóów. Poza w. Poza ŜŜoołłnierzami nierzami Polskich SiPolskich Siłł Powietrznych (Powietrznych (351351), spoczywaj), spoczywająą tam taktam takŜŜe e ŜŜoołłnierze Wojska Polskiego rnierze Wojska Polskiego róóŜŜnych rodzajnych rodzajóów wojsk i sw wojsk i słłuuŜŜb, b, ggłłóównie 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej (57), wnie 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej (57), a taka takŜŜe trzech prezydente trzech prezydentóów Rzeczypospolitej Polskiej w Rzeczypospolitej Polskiej ((RaczkiewiczRaczkiewicz WWłładysadysłławaw †† 09.06.194709.06.1947, , ZaleskiZaleski AugustAugust †† 07.04.1972 07.04.1972 , , OstrowskiOstrowski StanisStanisłławaw †† 24.03.197924.03.1979 ). ). Jest tam rJest tam róówniewnieŜŜ tablica tablica premiera i Naczelnego Wodza premiera i Naczelnego Wodza --gen. Wgen. Włładysadysłława Sikorskiego awa Sikorskiego ((††04.07.1943 w Gibraltarze, 04.07.1943 w Gibraltarze, ekshumowanego 13.09.1993 r. do Polski na Wawel).ekshumowanego 13.09.1993 r. do Polski na Wawel).

Szkoła All Saint Junior School w Wigston MagnaWigston Magna

W 19741974 roku przy kopaniu fundamentów pod nową nowy budynek szkolny w WigstonWigston MagnaMagna napotkano na szczątki samolotu, które po dociekaniach prowadzonych przez firmę architektów okazały się częściami LancasteraLancastera polskiego Dywizjonu. To spowodowało, Ŝe na wniosek Koła SLP w Leicester w roku 19751975 władze lokalne zgodziły się na umieszczenie tablicy pamiątkowej w lokalu szkoły, budowanej na miejscu tragicznego wypadku. Inicjatorem był CzesCzesłław Wrzesieaw Wrzesieńń (301 db).

6 lutego 196 lutego 197878 roku w nowo wybudowanej szkole All Saint Junior School, w Wigston MagnaWigston Magna koło Leicester, odbyła się podniosła uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej dla uczczenia pamięci załogi samolotu Lancaster z 300. polskiego Dywizjonu Bombowego. Udział w niej wzięli goście, reprezentacja władz, organizacje kombatanckie i społeczeństwo polskie i angielskie.

Odnalezione szczOdnalezione szcząątki samolotutki samolotu……

SzkoSzkołła w Wigston Magnaa w Wigston MagnaAll Saint Junior School

�� Jest to szkoJest to szkołła z klasami nauczania pocza z klasami nauczania począątkowego. tkowego. Z okazji okrZ okazji okrąąggłłych rocznic organizowane sych rocznic organizowane sąą tam tam uroczystouroczystośści zwici zwiąązane z uczczeniem ofiar tej zane z uczczeniem ofiar tej katastrofy.katastrofy.

�� Dyrektorem szkoDyrektorem szkołły jest p. y jest p. Mary Mary LawsonLawson. . PielPielęęgnuje ona i zbiera wszelkie informacje i gnuje ona i zbiera wszelkie informacje i pamipamiąątki.tki.

�� LudnoLudnośćść miasta jest wdzimiasta jest wdzięęczna opatrznoczna opatrznośści i ci i pilotowi za to, ipilotowi za to, iŜŜ samolot nie spadsamolot nie spadłł na szkona szkołęłę, w , w ktktóórej byrej byłło ok. 80 ucznio ok. 80 ucznióów (w (ŜŜaden z uczniaden z ucznióów nie w nie zginzginąłął). ).

Tablica pamiTablica pamiąątkowa w szkole w tkowa w szkole w Wigston MagnaWigston Magna

Gdy Churchill mGdy Churchill móówiwiłł „„... ... Nigdy tak Nigdy tak wielu nie zawdziwielu nie zawdzięęczaczałło tak o tak wiele tak niewieluwiele tak niewielu ...", ...",

to na pewno, wto na pewno, wśśrróód tych niewielu d tych niewielu --znajdowaznajdowałł sisięę polski pilot polski pilot Romuald Romuald SuliSulińńskiski..(Słowa te zostały wypowiedziane w sierpniu 1940 roku przez Winstona Churchilla. Były one skierowane do pilotów RAF’u, między innymi do polskich pilotów walczących w silach powietrznych Wielkiej Brytanii)

PamiPamiąątki po Sulitki po Sulińńskimskim

Odznaczenia i inne pamiOdznaczenia i inne pamiąątki po zmartki po zmarłłym ym otrzymaotrzymałła matka a matka –– StanisStanisłława Suliawa Sulińńskaskaz d. Kisieliz d. Kisielińńska. Czska. Częśćęść z nich, a mianowicie z nich, a mianowicie odznaczenia, dokumenty osobiste, itp. odznaczenia, dokumenty osobiste, itp. zostazostałły wypoy wypoŜŜyczone przez rodzinyczone przez rodzinęęorganizatorom rorganizatorom róóŜŜnych uroczystonych uroczystośści. ci. I I …….. śślad po nich zaginlad po nich zaginąłął. .

Matka R. SuliMatka R. Sulińńskiegoskiego –– StanisStanisłława Suliawa Sulińńskaska

Nazwisko Nazwisko R. SULIR. SULIŃŃSKIEGOSKIEGO figuruje na pomniku Lotnika figuruje na pomniku Lotnika Polskiego w Northolt (Polskiego w Northolt (TheThe PolishPolish War War MemorialMemorial) )

oraz na Pomniku Lotnikoraz na Pomniku Lotnikóów (Pole Mokotowskie, Warszawa).w (Pole Mokotowskie, Warszawa).

Tablica na Pomniku LotnikTablica na Pomniku Lotnikóów w (Pole Mokotowskie (Pole Mokotowskie –– Warszawa)Warszawa)

Odznaczenia R. SULIOdznaczenia R. SULIŃŃSKIEGOSKIEGO

DSODSO -- DistinguishedDistinguished ServiceService OrderOrder(brytyjski Order Zaszczytnej Sbrytyjski Order Zaszczytnej SłłuuŜŜbyby)

Tylko Tylko 88 polskich lotnikpolskich lotnikóów w Polskich Siw w Polskich Siłłach ach Powietrznych w Wielkiej Brytanii otrzymaPowietrznych w Wielkiej Brytanii otrzymałło o order DSO, w tym order DSO, w tym Romuald SuliRomuald Sulińńskiski. . Odznaczenie przyznane zostaOdznaczenie przyznane zostałło Romualdowi Sulio Romualdowi Sulińńskiemu skiemu w dniu 13 paw dniu 13 paźździernika 1942 roku.dziernika 1942 roku.Order nadawany jest oficerom siOrder nadawany jest oficerom siłł zbrojnych za przynoszzbrojnych za przynosząąccąą zaszasłługi lub ugi lub wybitnwybitnąą ssłłuuŜŜbbęę (ang. (ang. distinguisheddistinguished serviceservice) podczas wojny. Osoba ) podczas wojny. Osoba odznaczona orderem ma prawo umieszczaodznaczona orderem ma prawo umieszczaćć po swoim nazwisku litery po swoim nazwisku litery "DSO"."DSO".

RozwiRozwiąązaniezanie 300300. dywizjonu . dywizjonu bombowegobombowego

11 pa11 paźździernika 1946 roku podpisano dokument o dziernika 1946 roku podpisano dokument o rozwirozwiąązaniu zaniu 300. Dywizjonu Bombowego300. Dywizjonu Bombowego (oficjalnie (oficjalnie rozwirozwiąązany zany 2 stycznia 19472 stycznia 1947 r.). r.). Podczas istnienia jednostki wykonano 3891 lotPodczas istnienia jednostki wykonano 3891 lotóów w bojowych (na bombardowanie i minowanie) w czasie bojowych (na bombardowanie i minowanie) w czasie 20 244 godzin. Zrzucono oko20 244 godzin. Zrzucono okołło 13 500 ton bomb, o 13 500 ton bomb, dodatkowo kilkaset ton min morskich oraz 152 tony dodatkowo kilkaset ton min morskich oraz 152 tony ŜŜywnoywnośści podczas operacji MANNA. Straty bojowe i ci podczas operacji MANNA. Straty bojowe i niebojowe wyniosniebojowe wyniosłły y 391391 lotniklotnikóów polegw poległłych ych zaginionych oraz 68 lotnikzaginionych oraz 68 lotnikóów trafiw trafiłło do niewoli.o do niewoli.

Marsz 300. dywizjonu bombowego Ziemi Mazowieckiej

W obce nam kraje i dalekie morzaPchnął na tułaczkę odwieczny nasz wrógProwadzi nas wolności święta zorzaA hasłem naszym jest Ojczyzna, Bóg.

Dywizjon Trzysta Mazowieckiej ZiemiMściciele krzywd nie znają co to znójCzas jest dziś nieczem, drogi nam nie zmieniDywizjon Trzysta leci w krwawy bój.

Wielu z podniebnych wytrącono szlakówWielu nie ujrzy rodzinnych swych chatLecz nas jest więcej, zemsty groźnych ptakówA imię nasze niechaj pozna świat.

Dywizjon Trzysta Mazowieckiej ZiemiMściciele krzywd, wędrowcy z obcych drógŚmierć na niestraszna, Polskę my znajdziemyDywizjon Trzysta - nam dopomóŜ Bóg.

Przyjaciele i koledzy RomualdaPrzyjaciele i koledzy Romualda

�� MichaMichałł Jan StJan Stęęborowskiborowski (ur. 07.06. 1909 w Regnowie, (ur. 07.06. 1909 w Regnowie, †† 11.08. 1940) 11.08. 1940) –– polski pilot mypolski pilot myśśliwski z okresu IIliwski z okresu II wojny wojny śświatowej, uczestnik Bitwy o wiatowej, uczestnik Bitwy o AngliAnglięę. Absolwent gimnazjum im. B. Prusa w Skierniewicach w 1929 r. . Absolwent gimnazjum im. B. Prusa w Skierniewicach w 1929 r. ByByłł drugim polskim pilotem polegdrugim polskim pilotem poległłym w szeregach RAF. Zginym w szeregach RAF. Zginąłął w rejonie w rejonie

Portland nad KanaPortland nad Kanałłem La Manche.em La Manche. CiaCiałła nie odnaleziono.a nie odnaleziono.

�� Tadeusz SuTadeusz Sułłkowskikowski (ur. 15.10.1907 w Skierniewicach, zm. 26 lipca (ur. 15.10.1907 w Skierniewicach, zm. 26 lipca 1960 w Londynie) 1960 w Londynie) -- polski poeta, prozaik, krytyk i dramaturg. Absolwent polski poeta, prozaik, krytyk i dramaturg. Absolwent gimnazjum im. B. Prusa w Skierniewicach w 1929 r. Honorowy Obywagimnazjum im. B. Prusa w Skierniewicach w 1929 r. Honorowy Obywatel tel miasta od 1997 r. miasta od 1997 r.

�� W Skierniewicach sW Skierniewicach sąą ulice Michaulice Michałła Sta Stęęborowskiego oraz Tadeusza borowskiego oraz Tadeusza SuSułłkowskiego. kowskiego.

śśyjyjąący podwcy podwłładni Suliadni Sulińńskiegoskiego

�� JJóózef Zubrzycki, l.94, mieszka w Krakowiezef Zubrzycki, l.94, mieszka w Krakowie�� CzesCzesłław Blicharski, l.90, mieszka w Zabrzuaw Blicharski, l.90, mieszka w Zabrzu�� WWłłodzimierz Bernhardt, l.93, mieszka w odzimierz Bernhardt, l.93, mieszka w WarszawieWarszawie

Z wymienionymi wyZ wymienionymi wyŜŜej osobami rozmawiano o ej osobami rozmawiano o

Romualdzie SuliRomualdzie Sulińńskim.skim. WypowiadajWypowiadająą sisięę bardzo bardzo pozytywnie na temat swojego b. przepozytywnie na temat swojego b. przełłooŜŜonego.onego.

Utrwalajmy pamiUtrwalajmy pamięćęć o ludziach o ludziach i czynach osi czynach osóób zasb zasłłuuŜŜonych w walce o onych w walce o

niepodlegniepodległłoośćść Polski podczas Polski podczas II wojny II wojny śświatowej i po jej zakowiatowej i po jej zakońńczeniu. czeniu.

OOddajmy honory naleddajmy honory naleŜŜne ne bohaterstwu polskich lotnikbohaterstwu polskich lotnikóów. w.

Uczcijmy pamiUczcijmy pamięćęć śśp. ppp. ppłłk pil.k pil.

Romualda SuliRomualda Sulińńskiegoskiego. .

Romuald SuliRomuald Sulińńskiskiswoim swoim ŜŜyciem zasyciem zasłłuuŜŜyyłł na to, na to, aby Jego nazwisko znane byaby Jego nazwisko znane byłło o nie tylko w Skierniewicach. nie tylko w Skierniewicach. Powinien byPowinien byćć uhonorowany uhonorowany

decyzjami wdecyzjami włładz i mieszkaadz i mieszkańńccóóww(Honorowy Obywatel, tablica pami(Honorowy Obywatel, tablica pamiąątkowa, tkowa,

nazwanie ulicy jego nazwiskiemnazwanie ulicy jego nazwiskiem). ).

* * ** * *

Nie umiera ten, kto trwa w pamiNie umiera ten, kto trwa w pamięęci ci ŜŜywych.ywych.

PodwPodwóójnie umiera ten, kto umiera jnie umiera ten, kto umiera tak mtak młłodo.odo.

* * ** * *

... Niech pami... Niech pamięćęć powrpowróóci ci do tych, co zapomnieli,do tych, co zapomnieli,

a pozostanie na zawsze a pozostanie na zawsze u tych co pamiu tych co pamięętajtająą! ...! ...

Opracował J. Kobacki - 2008