Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

Γενικό Λύκειο Σκάλας ΛακωνίαςΣχολικό έτος: 2019-2020Τάξη: Α'1

“Ραδιόφωνο στην Ελλάδα,,

Υπεύθυνος καθηγητής: Παυλάκος Γεώργιος

ΠΕ 86

1

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

Περιεχόμενα

Πίνακας περιεχομένωνΠεριεχόμενα.........................................................................................................................................2Πρόλογος..............................................................................................................................................3Διαχωρισμός σε ομάδες........................................................................................................................4Ορισμός ραδιοφώνου............................................................................................................................6 Η δημιουργία του πρώτου ραδιοφώνου...............................................................................................6 Το πρώτο ραδιόφωνο στην Ελλάδα.....................................................................................................6Η εξέλιξη του ραδιοφώνου από το τότε στο σήμερα...........................................................................7Ραδιόφωνο και πολιτισμός...................................................................................................................8 Οι προσπάθειες ίδρυσης ραδιοφωνικού σταθμού...............................................................................9Νομικό πλαίσιο λειτουργίας ραδιοφωνικού σταθμού........................................................................10Οι δημιουργοί της πρώτης ραδιοφωνικής εκπομπής..........................................................................11Τα είδη του ραδιοφώνου.....................................................................................................................12Το ραδιόφωνο ως μέσο ενημέρωσης..................................................................................................14Θετικές και Αρνητικές επιπτώσεις του ραδιοφώνου στην οικονομία................................................16Η σημασία του ραδιοφώνου στη μεταπολεμική εποχή......................................................................17Εμφάνιση ραδιοφώνου.......................................................................................................................18Οργάνωση Ραδιοφωνικού Σταθμού....................................................................................................19Εμφάνιση του φαινομένου της ραδιοπειρατείας................................................................................21Η χρήση του ραδιοφώνου κατά την εποχή της ανακάλυψης του:......................................................22Η επιρροή του ραδιοφώνου στην ζωή των ανθρώπων:......................................................................23Ο αριθμός των ραδιοφωνικών σταθμών στην Ελλάδα:......................................................................24 Εμφάνιση του πρώτου ραδιοφωνικού σταθμού σε πόλη...................................................................25Εξοπλισμός ενός ραδιοφωνικού σταθμού..........................................................................................25Οι εντυπώσεις του κοινού στην ανάπτυξη αυτού του είδους ενημέρωσης:.......................................26Η σχέση ραδιοφώνου- θεάτρου..........................................................................................................27 Η πρώτη ραδιοφωνική εκπομπή........................................................................................................29Τα πρώτα ραδιοφωνικά μηνύματα μέσω ραδιοφώνου.......................................................................30 Ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός σταθμός.......................................................................................30 Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του ραδιοφώνου στην κοινωνία......................................31Παράνομοι ραδιοφωνικοί σταθμοί.....................................................................................................31Η 1η εκφωνήτρια στο ραδιόφωνο......................................................................................................32Είδη ραδιοφώνου................................................................................................................................33Ποιες είναι οι πρώτες εκπομπές που υπήρξαν στην αρχή λειτουργίας του Ραδιοφώνου...................34Ερωτηματολόγιο Ερευνητικής Εργασίας Α1΄ Λυκείου......................................................................35Απαντήσεις Ερωτηματολογίου...........................................................................................................37Συμπεράσματα ερωτηματολογίου......................................................................................................45 Πηγές.................................................................................................................................................48

2

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

Πρόλογος

Είμαστε οι μαθητές της Α1' τάξης του έτους 2019-2020 του Γενικού Λυκείου ΣκάλαςΛακωνίας. Αποφασίσαμε από κοινού να ασχοληθούμε με την Ιστορία τουΡαδιοφώνου στην Ελλάδα. Επιλέξαμε αυτό το θέμα διότι το ραδιόφωνο έχειαντικατασταθεί από τα σύγχρονα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Αυτό έχει ωςαποτέλεσμα να εξαφανίζεται σταδιακά από την καθημερινή ζωή του ανθρώπου.Επειδή ζούμε σε μία εποχή που η τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία, επιθυμούμε μέσωαυτής της εργασίας να καταλάβουμε γιατί η χρήση του ραδιοφώνου ήταν τόσοσημαντική στη ζωή των ανθρώπων εκείνη την εποχή.

Το 1895, ο πατέρας του ραδιοφώνου Γουλιέλμος Μαρκόνι κατόρθωσε να μεταδώσειηχητικά σήματα Μορς. Οι επιτυχίες του Μαρκόνι και άλλων ερευνητών όπως ο Ληντε Φόρεστ αποτελούν την απαρχή της ανάπτυξης της ραδιοφωνίας. Η ραδιοφωνίαάρχισε να αναπτύσσεται την δεκαετία του 1910 στις ΗΠΑ. Ήταν παραμονέςΧριστουγέννων του 1906 στην Νέα Υόρκη όταν ο Φέσεντεν μετέδωσε για πρώτηφορά φωνή και μουσική μέσω ραδιοκυμάτων. Μέχρι τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο τοραδιόφωνο είναι ένα μέσο χρησιμοποιούμενο σε ερασιτεχνική βάση και δεν είναικαθόλου ανεπτυγμένο ούτε διαδεδομένο. Κατά τη διάρκεια του Β' ΠαγκοσμίουΠολέμου το ραδιόφωνο αποκτά μεγάλο ειδησεογραφικό περιεχόμενο. Η λήξη τουΜεγάλου Πολέμου φέρνει το ραδιόφωνο στην αρχική του ιδιότητα και γίνεται ξανάένα μέσο κυρίως ψυχαγωγικό.

Στην Ελλάδα ήδη από το 1923 άρχισε μια προσπάθεια εγκατάστασης ραδιοφωνικούπομπού. Οι πειραματισμοί κράτησαν αρκετά χρόνια. Ο πρώτος ραδιοφωνικόςσταθμός εξέπεμψε στη Θεσσαλονίκη με ιδιωτική πρωτοβουλία από τοραδιοηλεκτρολόγο Χρήστο Τσιγγιρίδη την 25η Μαρτίου του 1928. Το 1929, μετάαπό κάποιες δοκιμές, δημιούργησε δικό του σταθμό που μετέδιδε πρόγραμμα μεελληνική και ξένη σοβαρή μουσική. Τα επόμενα χρόνια δημιουργήθηκαν αρκετοίραδιοφωνικοί σταθμοί σε αρκετές πόλεις της Ελλάδας. Το ραδιόφωνο, έπαιξεσημαντικό ρόλο στην μεταπολεμική εποχή, από το 1948, μεσούντος του εμφυλίουάρχισε να λειτουργεί και ο Ραδιοφωνικός Σταθμός των Ενόπλων Δυνάμεων. Τέλοςαπό το 1987 μέχρι και σήμερα ενισχύθηκαν τα κρατικά ραδιόφωνα που διατήρησαντον ενημερωτικό και ψυχαγωγικό ρόλο τους και τα αθλητικά ραδιόφωνα τα οποίαείχαν φτηνό και πολιτικά αδιάφορο πρόγραμμα.

3

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

Διαχωρισμός σε ομάδες

Στην αρχή της εργασίας χωριστήκαμε σε έξι ομάδες όπου σκεφτήκαμε τις ερωτήσεις τις οποίες και απαντήσαμε.

Ομάδες

ΑΣΤΕΡΑΚΙΑΑ: Μίνα Μανωλάκου

Σταματική Λέκκα

Κωνσταντίνα Λιναρδάκου

Avengers: Μαριτίνα Αλεξανδρή

Δέσποινα Ανδριανού

Βασιλική Καραμπάτου

Μαριάννα Κρητικάκου

Team power: Κωνσταντίνα Βασιλακάκου

Φιλένια Καλογεράκου

Παναγιώτης Κουλουβάρης

L.G.S: Λένα Κούτουλα

Γεωργία Καλκάνη

Σταύρος Γρεβενίτης

Ομάδα 1: Παναγιώτα Κλάψη

Δημήτρης Λεοντακιανάκης

Δομινίκη Κατσανεβάκη

D.V.P.D: Χρήστος Μάνος

Πάνος Δήμας

Αποστόλης Λεϊμονίτης

4

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

Στο επόμενο στάδιο δημιουργήθηκαν δύο υποομάδες από τις οποίες η μία ανέλαβε την ερευνητική έκθεση και η άλλη το ερωτηματολόγιο.

Ερευνητική Έκθεση

Χρήστος Μάνος

Πάνος Δήμας

Μίνα Μανωλάκου

Κωνσταντίνα Λιναρδάκου

Μαριτίνα Αλεξανδρή

Δέσποινα Ανδριανού

Κωνσταντίνα Βασιλακάκου

Φιλένια Καλογεράκου

Λένα Κούτουλα

Γεωργία Καλκάνη

Παναγιώτα Κλάψη

Δομινίκη Κατσανεβάκη

Ερωτηματολόγιο

Σταματική Λέκκα

Βασιλική Καραμπάτου

Μαριάννα Κρητικάκου

Σταύρος Γρεβενίτης

Δημήτρης Λεοντακιανάκης

Αποστόλης Λεϊμονίτης

Παναγιώτης Κουλουβάρης

5

Ορισμός ραδιοφώνου

To ραδιόφωνο είναι η συσκευή που λειτουργεί ως «ραδιοδέκτη (κεραίας) -μετατροπέας (ηχείο)» όπου λαμβάνοντας τις ραδιοφωνικές εκπομπές τωνραδιοφωνικών σταθμών από την κεραία τις μετατρέπει σε ήχο με το ηχείο . Ταραδιοφωνικά κύματα εκπέμπονται ως ηλεκτρομαγνητικά είναι ύλη εν κινήσει απότον πομπό και φτάνουν στον δέκτη (δηλαδή το ραδιόφωνο). Τα κύματα αυτά (πουλαμβάνονται από την κεραία) αποκωδικοποιούνται μετατρέπονται σε ηλεκτρικόρεύμα και στην συνέχεια σε ήχο από το ηχείο, που είναι και το τελικό αποτέλεσματου ραδιοφώνου. Ραδιοφωνία, επίσης, θεωρείται και όλη η διαδικασία εκπομπής καιλήψης ραδιοκυμάτων.

Η δημιουργία του πρώτου ραδιοφώνουΠριν από εκατόν δέκα πέντε χρόνια, το 1895, ο πατέρας του ραδιοφώνου ΓουλιέλμοςΜαρκόνι κατόρθωσε να μεταδώσει ηχητικά σήματα Μορς διαμέσου ερτζιανών κυμάτων. Οιεπιτυχίες του Μαρκόνι και άλλων ερευνητών όπως του Reginald Fessenden και του Lee deForest αποτελούν την απαρχή της ανάπτυξης της ραδιοφωνίας. Χωρίς τη μεσολάβησηαγωγών αλλά με ηλεκτρομαγνητικά κύματα και στη λήψη τους από ειδικούς δέκτες, ηραδιοφωνία μεταδίδει πλέον σε μεγάλες αποστάσεις ομιλίες και μουσική.

Το πρώτο ραδιόφωνο στην Ελλάδα

Το ραδιόφωνο στην Ελλάδα εμφανίστηκε στη δεκαετία του 1920 με πειραματικέςπροσπάθειες μικρής κλίμακας από ιδιώτες και δημόσιους φορείς. Ο επίσημος φορέαςσυστήθηκε το 1938 και χρησιμοποιήθηκε για την προπαγάνδα του μεταξικούκαθεστώτος. Γρήγορα έγινε δημοφιλές μέσο, ειδικά κατά τη διάρκεια του πολέμου με

6

την Ιταλία και της τριπλής κατοχής. Μεταπολεμικά το ραδιόφωνο επεκτάθηκε καιπαρήγαγε ποιοτικό και μορφωτικό πρόγραμμα με απήχηση στο ευρύ κοινό, αλλάβρισκόταν υπό στενό κρατικό έλεγχο.

Η εξέλιξη του ραδιοφώνου από το τότε στο σήμερα

Γύρω στα 1873 ο Μαξουελ πρότεινε τη θεωρία του ηλεκτρομαγνητισμού, σύμφωναμε την οποία ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα μπορεί να μεταδοθεί χωρίς να μεσολαβείκάποιο φυσικό μέσο.

Το 1883 ο Hertz επαλήθευσε τη θεωρία του Μάξγουελ για τον ηλεκτρομαγνητισμόκαι ανακάλυψε τα ραδιοκύματα. Κάπου στα 1897 ο Marconi επαληθεύει ταπειράματα του Hertz και καταφέρνει να στείλει ασύρματο σήμα σε απόσταση 3km.

Με τη συσκευή αυτή ο Ιταλός Marconi πηγαίνει στην Αγγλία -που ήταν η κύριαναυτική δύναμη της εποχής- και ιδρύει την εταιρεία «Marconi Wireless telegraph»και προσφέρει υπηρεσίες στη ναυσιπλοΐα. Τα ραδιοκύματά του δεν μετέδιδαν φωνήαλλά σήματα Μορς. Ήταν τα Χριστούγεννα του 1906 στην Νέα Υόρκη όταν οFassenden μετέδωσε για πρώτη φορά φωνή και μουσική.

Αργότερα ήρθε ο De Forest για να ανακαλύψει το πρώιμο ραδιόφωνο, τη Λυχνία, ηοποία ήταν η μόνη μορφή ραδιοφώνου για τα επόμενα 50-60 χρόνια. Μέχρι τον Α'

7

Παγκόσμιο Πόλεμο το ραδιόφωνο είναι ένα μέσο χρησιμοποιούμενο σε ερασιτεχνικήβάση και δεν είναι καθόλου ανεπτυγμένο ή διαδεδομένο.

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου το ραδιόφωνο και ο Τύπος γίνονταιδύο μέσα ανταγωνιστικά μεταξύ τους, γιατί το ραδιόφωνο αποκτά μεγάλοειδησεογραφικό περιεχόμενο. Η λήξη του Μεγάλου Πολέμου φέρνει το ραδιόφωνοστην αρχική του ιδιότητα και γίνεται ξανά ένα μέσο κυρίως ψυχαγωγικό. Στα τέλητης δεκαετίας του '40 με αρχές της δεκαετίας του '50 το ραδιόφωνο αποκτά ένα νέοανταγωνιστή, την τηλεόραση η οποία έχει στα χέρια της ένα πολύ δυνατό όπλοέναντι του ραδιοφώνου, την εικόνα. Η ακροαματικότητα του ραδιοφώνου πέφτεικατακόρυφα και οι ραδιοφωνικοί σταθμοί ψάχνουν λύσεις. Η λύση έρχεται το '50-'60και την εμφάνιση της δημοφιλέστατης μουσικής Rock n' Roll. Η κρίση ξεπερνιέταικαι το ραδιόφωνο καθιερώνεται ως αποκλειστικά ψυχαγωγικό-μουσικό μέσο.

Τη δεκαετία του '60 αμφισβητείται στην Ευρώπη το κρατικό ραδιόφωνο, γιατί δενμετέδιδε Ροκ μουσική και απορρίπτεται από τη νεολαία της εποχής. Εμφανίζεται ηΠειρατική Ραδιοφωνία με πρωτοπόρο το Radio Caroline στην Αγγλία, το οποίοεκπέμπει από ένα μικρό πλοίο έξω από τα χωρικά ύδατα της Αγγλίας και μεταδίδειμόνο Rock. Η ακροαματικότητά του είναι τόσο υψηλή, που απειλεί το BBC.Ακολουθεί ευρεία διάδοση αυτού του τύπου ραδιοφωνίας σε όλη την Ευρώπη.

Ραδιόφωνο και πολιτισμός

Το ραδιόφωνο και ο κινηματογράφος χάραξαν για λίγο κοινή πορεία. Και τα δύοαυτά Μέσα είχαν ιδιαίτερη επιρροή στις μαζικές κοινωνίες του Μεσοπολέμου.

Ενώ όμως το ραδιόφωνο μπορούσε να εισβάλλει σε κάθε σπίτι με τις άμεσες ειδήσειςτου, οι θεατές του κινηματογράφου μαζεύονταν στις αίθουσες και παρακολουθούσαντα επίκαιρα ή «ζουρνάλ». Όσο για την ψυχαγωγία, ο κινηματογράφος είχε τοπλεονέκτημα του υπερθεάματος, κάτι που εξακολουθεί να έχει και στις μέρες μας. Τοραδιόφωνο προσέφερε το ραδιοφωνικό θέατρο και τις σειρές. Ωστόσο, οκινηματογράφος ξέφυγε γρήγορα από την αντιμετώπιση του παραδοσιακού μαζικούΜέσου και αποτέλεσε μια μορφή τέχνης. Μια τέχνη μπορεί να καταγράψει τις τάσειςκαι τις κοινωνικές αξίες μιας εποχής πολύ πιο καθαρά από άλλα ντοκουμέντα, ίσωςκαι γιατί, σε αντίθεση με εκείνα, περιβάλλεται από το πέπλο της αθανασίας. Με αυτότο γνώμονα μπορούμε να εξετάσουμε σύντομα το πέρασμα του ραδιοφώνου από τιςκινηματογραφικές ταινίες.

8

Το ραδιόφωνο δεν παρουσιάζεται ως ένα κυρίαρχο μέσο, αλλά ως ένα μέσο μειδιαίτερα χαρακτηριστικά. Πράγματι, η εποχή κυριαρχίας του ραδιοφώνου πουπεριγράφεται στην ταινία του Γούντι Άλεν έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Το Ραδιόφωνοδεν είναι το «υπεύθυνο για την κατάσταση της κοινωνίας μέσο» (όπωςπαρουσιάζεται η τηλεόραση), αλλά χαρακτηρίζεται από την ένταση του λόγου καιτης μουσικής που μεταδίδει, της αμεσότητας, αλλά και της υποβολής. Ο ακροατήςπλάθει μόνος του τις εικόνες στο μυαλό του. Το ραδιόφωνο, μας λέει οκινηματογράφος, μπορεί να γίνει προκλητικό γιατί βασίζεται στη δύναμη τουαιχμηρού λόγου. Και ίσως γίνει προσωπική υπόθεση ενός παρουσιαστή / παραγωγού,τόσο, ώστε να του κοστίσει τη ζωή του.

Οι προσπάθειες ίδρυσης ραδιοφωνικού σταθμού

Σταθμός στην ιστορία του ραδιοφώνου αποτελεί η έμπνευση ενός Αμερικανού, τουΦρανκ Κόνραντ (Frank Conrad), ο οποίος εργαζόταν ως μηχανικός και ερασιτεχνικάασχολείτο με το ραδιόφωνο και τον αθλητισμό. Ο Κόνραντ τυχαία "βγήκε στοναέρα" με το ραδιόφωνο για να μεταδώσει τα αποτελέσματα των αγώνων. Απέκτησεφανατικό κοινό. Ήταν τότε που μεταδόθηκε και η πρώτη ραδιοφωνική διαφήμιση,ενός καταστήματος στη γειτονιά του Κόνραντ. Την εκπομπή του Κόνραντ, πουουσιαστικά θεωρείται ο πατέρας του ραδιοφώνου, πήρε η εταιρεία Westinghouse, τηνυποστήριξε τεχνικά και την επαύξησε.

Στις 20 Νοεμβρίου 1920 λειτούργησε ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός, ο K.D.K.A.,που λειτουργεί ακόμη και σήμερα. Το 1926 εμφανίζεται στην αγορά ραδιοφωνικόςδέκτης αρκετά εύχρηστος, ποιοτικός και φθηνός. Από τότε το ραδιόφωνο κατακτάπολύ ευρύ κοινό. Στην πορεία εμφανίζεται και η σύσταση σχετικής νομοθεσίας για

9

την οργάνωση τόσο των σταθμών όσο και των συχνοτήτων εκπομπής. Η εδραίωση,όμως, του ραδιοφώνου έρχεται μετά το 1930.

Στην Ελλάδα ήδη από το 1923 άρχισε μια προσπάθεια εγκατάστασης ραδιοφωνικούπομπού. Οι πειραματισμοί κράτησαν αρκετά χρόνια. Ο πρώτος ραδιοφωνικόςσταθμός εξέπεμψε στη Θεσσαλονίκη με ιδιωτική πρωτοβουλία από τοραδιοηλεκτρολόγο Χρήστο Τσιγγιρίδη την 25 Μαρτίου του 1928 και 20 ολόκληραχρόνια λειτούργησε στην πόλη, μεταδίδοντας τακτικά εκπομπή-εκπομπές. Ο πρώτοςεθνικός ραδιοφωνικός σταθμός ιδρύθηκε και λειτούργησε στην Αθήνα, αφού στις 25Μαρτίου του 1938 εγκαινιάστηκε από τον τότε βασιλιά Γεώργιο Β΄, ενώ το 1945ιδρύθηκε το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας (Ε.Ι.Ρ.) που ανέλαβε την ευθύνηλειτουργίας του σταθμού.

Νομικό πλαίσιο λειτουργίας ραδιοφωνικού σταθμού

Η διαδικασία αδειοδότησης ραδιοφωνικών σταθμών ρυθμίζεται από πληθώρανομοθετημάτων, οι πιο βασικές όμως ρυθμίσεις βρίσκονται στους νόμους 1730/1987,2328/1995 και 3592/2007. Η αυτονόητη για τη λειτουργία ρ/σ εγκατάσταση σταθμούκαι κεραίας χρειάζεται επίσης έκδοση άδειας, η διαδικασία για την οποία δεν είναιδιόλου απλή και προβλέπεται κυρίως στο άρθρο 1 Ν. 2801/2000 και στο άρθρο 30 Ν.4070/2012.

Η λειτουργεία των ιδιωτικών ραδιοφωνικών σταθμών που μεταδίδουν το πρόγραμμάτους σε ελεύθερη λήψη μέσω επίγειας ψηφιακής ευριεκπομπής, υπόκειται σεαδειοδότηση, η οποία γίνεται κατόπιν διαγωνιστικής διαδικασίας μέσω δημοπρασίας.Η διαδικασία αδειοδότησης διενεργείται από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης(Ε.Σ.Ρ), το οποίο εκδίδει τη σχετική προκήρυξη.

10

Οι άδειες διακρίνονται σε εθνικής και περιφεριακής εβέλειας και οι σταθμοί,αναλόγως τον χαρακτήρα του προγράμματός τους, σε ενημερωτικούς και μηενημερωτικούς και βάσει αυτού αδειοδοτούνται αντιστοίχως.

Οι δημιουργοί της πρώτης ραδιοφωνικής εκπομπής

Επί ελληνικού εδάφους, την πρώτη απόπειρα ραδιοφωνικής εκπομπής πραγματοποιείη Διοίκηση Ραδιοφωνίας του υπουργείου Ναυτικών (ΔΡΥΝ) στις εγκαταστάσεις τουστο Βοτανικό, το 1923, ενώ δύο χρόνια αργότερα, το 1925, η σχολή Μεγαρέωςεπιχειρεί δυο πειραματικές ραδιοφωνικές εκπομπές, μια εκ των οποίων περιλάμβανεμετάδοση μιας μικρής σχολικής γιορτής. Η εκπομπή προαναγγέλλεται στον τύπο τηςεποχής κι έτσι μπορούν και την παρακολουθούν οι λίγοι, περίπου 200 άτομασύμφωνα με έρευνα της εποχής, που στο σαλόνι τους στέκει σε περίοπτη θέση τοραδιόφωνο. Οι τότε έλληνες κάτοχοι της πολυτέλειας που έφερε το όνομαραδιόφωνο, είναι υποχρεωμένοι να καταβάλουν ως συνδρομή το σημαντικό ποσότων 500 δραχμών στη διεύθυνση Λαχείων του Στόλου που υπαγόταν στο υπουργείοΝαυτικών.

11

Τα είδη του ραδιοφώνου

1. Το αναλογικό ή συμβατικό ραδιόφωνο. Εδώ ο τρόπος διαμόρφωσης του σχήματοςέχει ως αποτέλεσμα το διαχωρισμό των συχνοτήτων για χρήση από το AM και ταFM, ενώ ανάλογα με το σκοπό ορίζονται συγκεκριμένες περιοχές συχνοτήτων όπωςτα εμπορικά ραδιόφωνα στην Ευρώπη και στην Αμερική εκπέμπουν τις συχνότητεςFM 87.5-108. Άλλες περιοχές συχνοτήτων χρησιμοποιούνται για συγκεκριμένουςσκοπούς όπως από την αστυνομία και την πυροσβεστική.

2. Το ψηφιακό ραδιόφωνο, το οποίο λειτουργεί στην περιοχή πολύ υψηλώνσυχνοτήτων και διαθέτει πολλών ειδών πρόσθετες διαδραστικές υπηρεσίες. Είναιαρκετά διαδεδομένο στη Βρετανία, αλλά αναπτύσσεται αργά λόγω του υψηλούκόστους των δεκτών.

3. Το διαδικτυακό ραδιόφωνο, που είναι ραδιόφωνο του διαδικτύου που εκπέμπειαρχεία ροής. Στην Ελλάδα μια προσπάθεια εγκατάστασης ραδιοφωνικού πομπού

12

άρχισε το 1923.

4. Το δορυφορικό ραδιόφωνο, το οποίο χρησιμοποιεί κανάλια στα πλαίσια τουπροτύπου της δορυφορικής ψηφιακής τηλεόρασης, ούτως ώστε να μεταδίδονται μόνοήχος.

13

Το ραδιόφωνο ως μέσο ενημέρωσης

Το ραδιόφωνο ήταν και παραμένει ένα γοητευτικό μέσο ενημέρωσης,ψυχαγωγίας και επικοινωνίας, καλύπτοντας την ανάγκη του ανθρώπου γιαεπικοινωνία με τον συνάνθρωπο του, την άμεση πληροφόρηση και τηδιαμόρφωση απόψεων. Ήταν το πρώτο μέσο που έφερε τους ανθρώπουςπιο κοντά και εκμηδένισε τις αποστάσεις. Είναι η μόνη εναλλακτική λύση γιατους ανθρώπους που θέλουν να ενημερώνονται κάνοντας παράλληλα καικάποια άλλη εργασία, όπως π.χ., να οδηγούν, να διαβάζουν ή να γράφουν.

14

Από τα πρώτα χρόνια μέσα από τις συχνότητες του, ακούγονταν σε όλη τηνΕλλάδα τα νέα τόσο από την ελληνική πρωτεύουσα, όσο και από άλλεςχώρες. Είναι σημαντικότατη η συνεισφορά του στην έγκαιρη και άμεσηενημέρωση παίζοντας συγχρόνως ρόλο στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης.Διοχετεύει πληροφορίες, ιδέες, απόψεις και ασκεί κριτική για όλα τα θέματαπου απασχολούν τον άνθρωπο και την κοινωνία. Το ραδιόφωνο ενημερώνειμε απλό τρόπο σε 24ωρη βάση μπαίνοντας σε όλα τα σπίτια, ενώ συγχρόνωςδιευκολύνει την επικοινωνία των ακροατών μέσω τηλεφώνων και μηνυμάτων.

Συνοψίζοντας, ο ρόλος του ραδιοφώνου στην κοινωνία είναι σημαντικός.Ακριβώς επειδή βρίσκεται σε άμεση επαφή με τον ακροατή, προϋποθέτει ότιως μέσο ενημέρωσης, αλλά και ως πολιτικό και πολιτιστικό μέσο είναιανεξάρτητο από την εξουσία και δεν ασχολείται με την προπαγάνδα ούτεεξυπηρετεί μονοπώλια.

15

Θετικές και Αρνητικές επιπτώσεις του ραδιοφώνου στην οικονομία

Διαφήμιση στο ραδιόφωνο είναι διαδικασία γνωστοποίησης και επηρεασμού τουκαταναλωτικού κοινού για ένα προϊόν ή μία υπηρεσία επί πληρωμή. Η διαφήμισημπορεί να χρησιμοποιεί άλλοτε συγκινησιακά χαρακτηριστικά (επίκληση στοσυναίσθημα) που συνδέουν τον χρήστη με την αγορά ή την χρήση του προϊόντος καιάλλοτε λογικά χαρακτηριστικά (επίκληση στη λογική) όπως τεχνικά χαρακτηριστικάκαι πλεονεκτήματα του προϊόντος σε σχέση με τα ανταγωνιστικά.

Η διαφήμιση ανήκει στο μείγμα προβολής και επικοινωνίας του τμήματοςΜάρκετινγκ. Τα τελευταία χρόνια όλο και μεγαλύτερα ποσά ξοδεύονται από τιςεταιρίες για την διαφημιστική προβολή των προϊόντων της. Εταιρίες κολοσσοίμπορεί να ξοδεύουν ακόμα και δισεκατομμύρια δολάρια ή ευρώ ετησίως.

Όπως και η τηλεοπτική διαφήμιση, πληρώνεται και αυτή ανάλογα με την ζώνη στηνοποία θα ακουστεί και με τη διάρκεια -συνήθως από 15 έως 60/70 δευτερόλεπτα. Ανκαι στηρίζεται μόνον στον ήχο, αυτό μερικές φορές αποτελεί και το ατού τουσυγκεκριμένου μέσου: καθώς δηλαδή ο ακροατής μπορεί μόνον να ακούσει και όχινα δει ή να διαβάσει τις ραδιοφωνικές πληροφορίες (καθώς ακούει μια εκπομπή),λειτουργεί απολύτως ακουστικά και οι άλλες αισθήσεις ατονούν. Έτσι όσες

16

πληροφορίες παίρνει σε μια διακοπή διαφημίσεων, καταγράφονται πιο έντονα. Ηραδιοφωνική διαφήμιση στηρίζεται περισσότερο στη μουσική και στο κείμενο,επειδή ακριβώς δεν μπορεί να πείσει με την εικόνα, οπότε παίζει σημαντικότερορόλο η επιλογή της μουσικής υπόκρουσης ή του "τζινγκλ" και η φωνή του ατόμουπου μιλά για το προϊόν καθώς βεβαίως και όσα λέει για αυτό.

Η σημασία του ραδιοφώνου στη μεταπολεμική εποχή

Κατά τη διάρκεια του Β' παγκοσμίου πολέμου το ραδιόφωνο και ο Τύπος γίνονταιδύο μέσα ανταγωνιστικά μεταξύ τους, γιατί το ραδιόφωνο αποκτά μεγάλοειδησεογραφικό περιεχόμενο. Η λήξη του Μεγάλου Πολέμου φέρνει το ραδιόφωνοστην αρχική του ιδιότητα και γίνεται ξανά ένα μέσο κυρίως ψυχαγωγικό.

Το μεταξικό καθεστώς έδωσε ιδιαίτερη σημασία στην προπαγάνδιση της ιδεολογίαςτου και για το λόγο αυτό επιδίωκε να μοιράζει συσκευές ραδιοφώνου σεαπομακρυσμένες περιοχές. Τα στατιστικά δείχνουν ότι οι ραδιοφωνικές συσκευέςστην Ελλάδα αυξήθηκαν από 10.000 το 1936 σε 60.000 το 1940, ο υπολογισμός τουκοινού όμως είναι δύσκολος γιατί πολλά ραδιόφωνα έπαιζαν σε δημόσιους χώρους,υπήρχαν δε και λαθρακροατές.

Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου το ραδιόφωνο μετέδιδε πληροφορίεςγια τις συγκρούσεις και χρησιμοποιήθηκε για την κινητοποίηση της ελληνικήςπλευράς. Λίγο πριν από την είσοδο των ναζιστικών στρατευμάτων στην Αθήνα, σεμια δραματική έκκληση ο εκφωνητής κάλεσε τους ακροατές να μην πιστεύουν τοσταθμό που σε λίγο θα μετέδιδε ψέματα. Μετά την γερμανική εισβολή στην Ελλάδα,ο ΡΣΑ μετέδιδε τη γερμανική προπαγάνδα, αν και το προσωπικό προσπαθούσε μεκάθε τρόπο να το διακόπτει, προσποιούμενο τεχνικές δυσκολίες. Οι κατοχικές αρχέςπροσπάθησαν να σφραγίσουν ραδιόφωνα για να ακούγεται μόνο ο ΡΣΑ και να

17

επιβάλλουν μεγάλες ποινές για τα αδήλωτα ή ασφράγιστα ραδιόφωνα, χωρίς μεγάληεπιτυχία.Όσοι είχαν ραδιόφωνο άκουγαν κρυφά την Ελληνική Υπηρεσία του BBCαπό το Λονδίνο.

Οι Γερμανοί, λίγο πριν αποχωρήσουν από την Αθήνα τον Οκτώβριο του 1944,προσπάθησαν να ανατινάξουν τους πομπούς του σταθμού στα Λιόσια, ωστόσοκατέστρεψαν μόνο έναν στους τρεις. Μετά την απελευθέρωση το Εθνικό ΊδρυμαΡαδιοφωνίας (ΕΙΡ), που ιδρύθηκε στις 16 Ιουλίου 1945, προσπάθησε ναανασυγκροτήσει το ραδιόφωνο. Το 1947 ίδρυσε ψυχαγωγικό σταθμό στηνΘεσσαλονίκη, το 1952 το περισσότερο ψυχαγωγικό Δεύτερο Πρόγραμμα και το 1954το Τρίτο Πρόγραμμα το οποίο εξαρχής μετέδιδε κλασική μουσική (το Πρώτοπαρέμενε ενημερωτικό και επιμορφωτικό)

Από το 1948, μεσούντος του εμφυλίου άρχισε να λειτουργεί και ο ΡαδιοφωνικόςΣταθμός των Ενόπλων Δυνάμεων. Ραδιοφωνικό σταθμό, την Φωνή της Αλήθειας, είχεκατά τη διάρκεια του εμφυλίου και ο Δημοκρατικός Στρατός που εξέπεμπε από τηΓιουγκοσλαβία και αργότερα τη Ρουμανία, το πρόγραμμά του όμως ακούγονταν απoλίγους και είχε μικρή απήχηση.

Εμφάνιση ραδιοφώνου

Το ραδιόφωνο στην Ελλάδα εμφανίστηκε στη δεκαετία του 1920 με πειραματικέςπροσπάθειες μικρής κλίμακας από ιδιώτες και δημόσιους φορείς. Ο επίσημος φορέαςσυστήθηκε το 1938 και χρησιμοποιήθηκε για την προπαγάνδα του μεταξικούκαθεστώτος. Γρήγορα έγινε δημοφιλές μέσο, ειδικά κατά τη διάρκεια του πολέμου μετην Ιταλία και της τριπλής κατοχής. Μεταπολεμικά το ραδιόφωνο επεκτάθηκε καιπαρήγαγε ποιοτικό και μορφωτικό πρόγραμμα με απήχηση στο ευρύ κοινό, αλλάβρισκόταν υπό στενό κρατικό έλεγχο

Η εμφάνιση της τηλεόρασης τη δεκαετία του 1960 και η επικράτησή της δενεπηρέασαν σημαντικά τη σχέση του κοινού μαζί του. Το 1987, αφού νωρίτερα είχεεμφανιστεί ένας πολύ μεγάλος αριθμός παράνομων («πειρατικών») σταθμών,επιτράπηκε η ίδρυση δημοτικών ή ιδιωτικών, δηλαδή μη κρατικών, σταθμώνφέρνοντας πληθώρα ενημερωτικών και ψυχαγωγικών διαύλων σε όλη τη χώρα.Σταδιακά οι ιδιωτικοί επικράτησαν των κρατικών σταθμών, αν και οι τελευταίοιανέκαμψαν μετά το 2000. Λόγω, τέλος, της οικονομικής κρίσης πολλοί σταθμοίέχουν περιορίσει το πρόγραμμά τους ή έχουν κλείσει.

18

Το ραδιόφωνο είχε έντονα πολιτικές χρήσεις από τις προπολεμικές και τιςμετεμφυλιακές κυβερνήσεις, ωστόσο έγινε ένα λαϊκό, ψυχαγωγικό μέσο πουπροσέλκυσε σημαντικούς ανθρώπους του πνεύματος, οι οποίοι παρήγαγαν ποιοτικόπρόγραμμα. Με την απελευθέρωση στη δεκαετία του 1980, το πρόγραμμα έγινε–καισε μεγάλο βαθμό παραμένει μέχρι και σήμερα–εμπορικό, ενώ άρχισαν ναεμφανίζονται και να επικρατούν αυτοματισμοί (playlist) που επικρίνονται για τηνμονομέρεια του περιεχομένου. Απήχηση, ακόμη, έχουν τα αθλητικά ραδιόφωνα.Παρά τις κατά καιρούς προσπάθειες ρύθμισης, το τοπίο παραμένει σε μεγάλο βαθμόάναρχο· σε όλη τη χώρα υπάρχουν πολλές εκατοντάδες σταθμοί. Σε σύγκριση με τηντηλεόραση και τον γραπτό τύπο, το ραδιόφωνο συγκέντρωνε μικρότερο μερίδιοδιαδημιστικής δαπάνης, γεγονός που προκαλεί σε συνδυασμό με την οικονομικήκρίση σημαντικά προβλήματα βιωσιμότητας σε σταθμούς στην Αθήνα και τηνπεριφέρεια.

Οργάνωση Ραδιοφωνικού Σταθμού

Υπολογιστής και Μικρόφωνο

Τα πρώτα δύο βασικά στοιχεία (υποθέτουμε ότι έχετε ήδη μια σύνδεση στοδιαδίκτυο) για να έχετε τον πρώτο σας σταθμό στον αέρα: έναν υπολογιστή και έναμικρόφωνο. Οποιοσδήποτε υπολογιστής έχετε ήδη λειτουργεί θα πρέπει ναλειτουργεί ωραία όσο έχει θύρες USB και υποδοχή ακουστικών.

Αν σκοπεύετε να το κρατήσετε απλό και να παίξετε μουσικά κομμάτια, τότε δενχρειάζεστε ούτε ένα μικρόφωνο. Αλλά αν θέλετε να ζήσετε μετάδοση και να κάνετε

19

πράγματα όπως να εισαγάγει τραγούδια και να συζητήσουν νέα και τρέχονταγεγονότα, σίγουρα θα χρειαστείτε ένα. Οι περισσότεροι υπολογιστές διαθέτουνεσωτερικά μικρόφωνα, αλλά θα ανακαλύψετε γρήγορα ότι η έξοδος ήχου είναιμικρότερη από την επιθυμητή. Αν δεν έχετε ένα μικρόφωνο που βρίσκεται γύρω, θαπρέπει να επενδύσετε σε ένα αμέσως. Οποιαδήποτε επιλογή χαμηλού κόστους, όπωςτο μικρόφωνο Micro Yeti USB, θα είναι μια τεράστια βελτίωση στην ποιότητα ήχουτων εσωτερικών μικροφώνων.

Ακουστικά

Θα θελήσετε επίσης ένα καλό σύνολο ακουστικών ώστε να μπορείτε να ακούτε τονεαυτό σας και τις εκπομπές σας και να σας βοηθήσουμε να παρακολουθείτε για ναβεβαιωθείτε ότι οι μεταβάσεις είναι απρόσκοπτες και ότι τα επίπεδα ήχου έχουνρυθμιστεί σωστά. Τα κοινά ακουστικά θα έκαναν το τέχνασμα, αλλά πολύ καλύτεραείναι ένα προϊόν όπως τα ακουστικά DT 770 PRO της Beyerdynamic, τα οποίαπαράγουν υψηλές και χαμηλές συχνότητες και τα πάντα μεταξύ τους με απίστευτηακρίβεια.

Mixer

Μια κονσόλα μίξης είναι η επόμενη ουσιαστική αγορά στο δρόμο σας για να γίνετεπραγματικός DJ. Ονομάζεται επίσης γραφείο μίξης ή σταθμός εκπομπής, αυτή ησυσκευή λαμβάνει ήχο από διάφορες πηγές, τα αναμιγνύει και εξάγει διάφορακανάλια με έναν συνεπή τρόπο που ελέγχετε. Για παράδειγμα, εάν έχετε ένανυπολογιστή, ένα πικάπ ή / και ένα CD player, ένα μικρόφωνο και ένα τηλέφωνο πουσυνδέονται με αυτό, το γραφείο θα σας επιτρέψει να αλλάξετε απρόσκοπτα από μιατηλεφωνική συνέντευξη σε μια φωνητική εισαγωγή σε ένα τραγούδι. Και θα παράγεισταθερά τον ήχο στις προδιαγραφές σας.

20

Εμφάνιση του φαινομένου της ραδιοπειρατείας

Οι ραδιοπειρατές εξέπεμπαν στα μεσαία κύματα σε πολλές περιοχές της Ελλάδαςαποκτώντας φανατικούς ακροατές. Ένας από τους πιο θρυλικούς ραδιοπειρατές τηςεποχής είναι ο Geronimo Groovy, που οι εκπομπές του ακούγονταν πολλές φορέςαπό την Αίγυπτο μέχρι την Ιταλία και που έπαιρνε κάθε χρόνο χιλιάδες γράμματααλληλογραφίας φανατικών οπαδών σε διάφορες γλώσσες.Ο αριθμός τωνερασιτεχνικών ραδιοφωνικών σταθμών πολλαπλασιάστηκε τη δεκαετία του 1970 μετους απόφοιτους των ραδιοτεχνικών και ραδιοηλεκτρολογικών σχολών πουπειραματίζονταν με αυτοσχέδιες ηλεκτρονικές κατασκευές καιιδιοκατασκευασμένους ραδιοφωνικούς πομπούς.

Οι περισσότεροι μουσικοί ραδιοπειρατές ήταν μαθητές και μετέδιδαν πρόγραμμα μεξένα ροκ και ελληνικά τραγούδια, ενώ είχαν το δικό τους κοινό και έκαναντηλεφωνικές αφιερώσεις. Ο κάθε πειρατικός σταθμός έβγαινε στον αέρα από ταδωμάτια των ραδιοπειρατών ή το σαλόνι του σπιτιού τους, ενώ γίνονταν καισυνεργασίες ραδιόφιλων που νοικιάζανε διαμερίσματα και εγκαθιστούσαν τονραδιοφωνικό τους σταθμό. Το κυνηγητό από τις αστυνομικές και τις δικαστικές αρχέςήταν έντονο και πολλές φορές γίνονταν κατασχέσεις μηχανημάτων και οιραδιοπειρατές βρισκόταν κατηγορούμενοι στα δικαστήρια και πλήρωναν μεγάλαχρηματικά ποσά για την ποινή που τους επιβαλλόταν.

Ένας από τους ιστορικούς ραδιοπειρατές είναι και ο Γιώργος Κυρλάκης, πουλειτουργούσε με το ψευδώνυμο Easy Rider (Ελεύθερος Καβαλάρης) και που ήταν οδημιουργός του “Εδώ Πολυτεχνείο” κατασκευάζοντας έναν πρόχειρο ραδιοπομπόμεσαίων κυμάτων στους 963 χιλιόκυκλους, ο οποίος ήταν η φωνή της ηρωικήςεξέγερσης του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973 στην Αθήνα.

Δύο χρόνια αργότερα, το 1975, ο πρώτος πολιτικός που απείλησε να βγάλει στοναέρα πειρατικό σταθμό ήταν ο αείμνηστος Ανδρέας Παπανδρέου, στη διάρκεια τηςσυζήτησης για το επίμαχο τότε άρθρο 15 του Συντάγματος.

21

Η χρήση του ραδιοφώνου κατά την εποχή της ανακάλυψης του:

Αρχικά, το ραδιόφωνο χρησιμοποιήθηκε για την προπαγάνδα του μεταξικούκαθεστώτος και έπειτα επεκτάθηκε και παρήγαγε μορφωτικό πρόγραμμα στοευρύ κοινό.

Τα μέρη που αποτελούν σύστημα ραδιομετάδοσης:

Ένα σύστημα ραδιομετάδοσης αποτελείται από:α) τον πομπόβ) τον αναμεταδότηγ) τον δέκτηδ) το μικρόφωνοε) το μεγάφωνοζ) τα ακουστικά

22

Η επιρροή του ραδιοφώνου στην ζωή των ανθρώπων:

Το ραδιόφωνο ήταν και παραμένει ένα γοητευτικό μέσο ενημέρωσης,ψυχαγωγίας και επικοινωνίας. Αρχικά, είναι η μόνη εναλλακτική λύση για τουςανθρώπους που θέλουν να ενημερώνονται ή να διασκεδάζουν, κάνονταςπαράλληλα και κάποια άλλη εργασία, όπως π.χ., να οδηγούν, να διαβάζουν ήνα γράφουν. Επίσης, Ακούγονταν οι λόγοι των πρωθυπουργών, τωνπροέδρων, των δυνάμεων κατοχής, αλλά και των ξένων πρακτορείωνενημέρωσης όπως της DEUTSCHEWELLE, του BBC και άλλων. Ακόμα καιτων παιδιών του Πολυτεχνείου, που έφτιαξαν ραδιοφωνικό σταθμό για ναακούγεται και η δική τους φωνή πέρα από αυτή του κρατικού ραδιοφώνου.

Επιπλέον,το ραδιόφωνο ως μέσο επικοινωνίας έχει παίξει σημαντικό ρόλοστην ελληνική κοινωνία μέχρι σήμερα, ιδιαίτερα στην εποχή του Β ́Παγκοσμίου πολέμου όταν η ανάγκη για ενημέρωση ήταν τεράστια.

23

Ο αριθμός των ραδιοφωνικών σταθμών στην Ελλάδα:

Η Ελλάδα έχει πάνω από 1.000 ιδιωτικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς.

24

Εμφάνιση του πρώτου ραδιοφωνικού σταθμού σε πόλη

To 1926 εξέπεμψε για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη ο Χρήστος Τσιγγιρίδης,επιχειρηματίας-εισαγωγέας ραδιοφωνικών συσκευών.Tρία χρόνια αργότερα,το 1929, μετά από κάποιες δοκιμές, δημιούργησε δικό του σταθμό πουμετέδιδε πρόγραμμα με ελληνική και ξένη σοβαρή μουσική στο πλαίσιο τηςΔΕΘ και μόνο κατά τη διάρκειά της. Ο Τσιγγιρίδης ήθελε να αυξήσει τιςπωλήσεις ραδιοφώνων για αυτό το λόγο έφτιαξε τον σταθμό, ο οποίοςμετέδιδε διαφημίσεις, αναγγελίες και ειδήσεις σε συνεργασία με τηνεφημερίδα Μακεδονία.Ο σταθμός του Τσιγγιρίδη, που ήταν ο πρώτος σταΒαλκάνια,λειτουργούσε σε μονιμότερη βάση από το 1936 και ως το 1947οπότε και απαλλοτριώθηκε υπέρ του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας· λίγονωρίτερα τους πομπούς του είχε χρησιμοποιήσει και το ΕΑΜ.Στην μεταξικήπερίοδο αντιμετωπίστηκε με εχθρότητα από το καθεστώς γιατί μετέδιδε μηαρεστές ειδήσεις,ενώ αργότερα, στην Κατοχή, μετέδιδε υποχρεωτικά τηνγερμανική προπαγάνδα, αν και ο Τσιγγιρίδης επινοούσε βλάβες για ναμεταδίδει λιγότερο χρόνο το πρόγραμα.

Εξοπλισμός ενός ραδιοφωνικού σταθμού

Μεγάφωνο είναι μία ηλεκτρομηχανική διάταξη που μετατρέπει ηλεκτρικέςταλαντώσεις σε ήχο. Τα περισσότερα μεγάφωνα διαθέτουν ένα χάρτινο ήπλαστικό κώνο συνδεδεμένο με ένα κινητό πηνίο. Τα ρεύματα που διαρρέουντο πηνίο δημιουργούν μαγνητικά πεδία. Αποτέλεσμα είναι η εμφάνιση μιαςδύναμης που έλκει και απωθεί διαδοχικά τον κώνο καθώς αντιστρέφεται ηφορά των πεδίων. Ο κώνος απωθεί και έλκει τον αέρα δημιουργώντας ταηχητικά κύματα που φτάνουν στα αυτιά μας.

ΤΑ ΑΚΟΥΣΤΙΚΑ

25

Τα ακουστικά είναι μια ακόμη συσκευή που μετατρέπει την ηλεκτρικήταλάντωση σε ήχο. Τα ακουστικά είναι χρήσιμα διότι δίνουν την δυνατότητα ναακούει κανείς μουσική ή κάποια εκπομπή όποια ώρα της ημέρας επιθυμείχωρίς να παρενοχλεί όσους είναι γύρω του. Βασίζονται στην ίδια αρχή με τομεγάφωνο και η χρήση τους προηγήθηκε της χρήσης του μεγαφώνου.

ΛΙΓΟ ΠΙΟ ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΑ

Ένα σύστημα ραδιομετάδοσης αποτελείται από:

τον πομπό

τον αναμεταδότη, ένα σύστημα λήψης και μετάδοσης σήματος. Οαναμεταδότης συλλαμβάνει το σήμα που του στέλνει ο πομπός, ή οπροηγούμενος αναμεταδότης, το ενισχύει και το στέλνει στον επόμενοαναμεταδότη μέχρι να φτάσει το σήμα στον δέκτη.

τον δέκτη, η συσκευή που συλλαμβάνει το σήμα που στέλνουν ο πομπός καιο αναμεταδότης και το μετατρέπει στο ηχητικό σήμα που ακούμε από ταραδιόφωνά μας.

το μικρόφωνο

το μεγάφωνο

τα ακουστικά

Οι εντυπώσεις του κοινού στην ανάπτυξη αυτού του είδους ενημέρωσης:

Η ανάπτυξη αυτού του είδους ενημέρωσης ήταν κάτι πρωτόγνωρο για τουςανθρώπους εκείνης της εποχής. Πρώτον, εντυπωσιάστηκαν από τοραδιόφωνο διότι, ήταν το μοναδικό μέσο από το οποίο μάθαιναν τα νέα τηςεπικαιρότητας, άκουγαν τις ομιλίες των τότε υπουργών και βουλευτών καιψυχαγωγούνταν ακούγοντας τραγούδια και ραδιοφωνικές εκπομπές.

26

Η σχέση ραδιοφώνου- θεάτρου

Στις θεατρικές αίθουσες παρατηρείται όξυνση και των δύο αισθήσεων, δηλαδήτης όρασης και της ακοής του κοινού. Το οπτικό και ακουστικό πεδίο τουκοινού περιορίζεται αφενός στις κινήσεις των ηθοποιών και αφετέρου στουςδιαλόγους και τη μουσική του έργου. Μέσα από την οπτική εικόνα και τονφυσικό ή τεχνητό ήχο, το κοινό περνά από όλα τα στάδια της αριστοτελικήςτραγωδίας μέχρι να επέλθει η κάθαρση. Σε αυτή την περίπτωση η εικόνασημασιοδοτεί τον ήχο και αντίστροφα, π.χ. ο βηματισμός σ' ένα δωμάτιοπροσδιορίζει έναν άνθρωπο που μετακινείται μέσα σ' αυτό, ενώ παράλληλαφανερώνει αν αυτός είναι μοναχικός ή σκεφτικός. Το κοινό στις θεατρικέςαίθουσες (όπως και ο τηλεθεατής) καταλαβαίνει αμέσως περί τίνος πρόκειται,αφού έχει μπροστά του και οπτική εικόνα, οπότε ο ήχος του βηματισμούπροσδιορίζεται άμεσα από την κινησιολογία και την έκφραση του ηθοποιού.Στο ραδιόφωνο, όμως, έχουμε ένα "αόρατο" θέατρο. Εδώ το κοινό πρέπει ναχρησιμοποιήσει όσο το δυνατό πιο προσεκτικά την αίσθηση της ακοής. Τοαυτί λειτουργεί τώρα όπως λειτουργεί το μάτι στο κανονικό θέατρο ή στηντηλεόραση, καθώς καλείται να κατανοήσει τον ήχο για να δημιουργήσει μετάτην εικόνα. Ο ήχος, αφού δεν μπορεί να σημασιοδοτηθεί από την εικόνα,παρά μόνο από τους διαλόγους ή την αφήγηση των ηθοποιών, (γιαπαράδειγμα ο βηματισμός ενός ανθρώπου σημασιοδοτείται από τον ήχο τωνβημάτων και την πιθανή ατάκα «άραγε, θα γίνει ή όχι;», η οποία λέγεται μεένα συγκεκριμένο ύφος), καλεί τον ακροατή να δημιουργήσει μια εικόνα ήχωνμέσω του ακούσματος.

Το θετικό, φυσικά, στο ραδιόφωνο είναι ότι αφήνει τη φαντασία του ακροατήνα απεικονίσει όπως αυτός θέλει τους ήρωες του έργου. Ο Άντριου Κρισέλαναφέρει στο βιβλίο του "Η Γλώσσα του Ραδιοφώνου", ότι στο κανονικόθέατρο ο θεατής μπορεί να απεικονίσει στο μυαλό του όσα συμβαίνουν ήαναφέρονται εκτός σκηνής, αλλά αυτό που του δείχνεται επί σκηνής αφήνειελάχιστη ελευθερία στη φαντασία. Αντίθετα, ο ακροατής του ραδιοφωνικούθεάτρου φαντάζεται τη φυσιογνωμία των ηρώων, την ενδυμασία τους, όπωςαυτός επιθυμεί. Ο Κρισέλ επισημαίνει στο ραδιοφωνικό ακροατή τηνκατάργηση της συμβατικής διάκρισης ανάμεσα σε ηθοποιούς πουερμηνεύουν κάποιο ρόλο και στο κοινό που κάθεται ξεχωριστά και

27

παρακολουθεί. Τούτο έχει να κάνει με το γεγονός ότι παρόλο που οι λέξειςεκφέρονται από ηθοποιούς που βρίσκονται μακριά από τον ακροατή,μοιάζουν να είναι πιο "κοντά" στον ακροατή από ό,τι συμβαίνει στο συμβατικόθέατρο. Εισβάλλουν οι λέξεις στον ιδιωτικό χώρο του ακροατή και τοναναγκάζουν να εκτελέσει κάποιες λειτουργίες που θα εκτελούνταν επί σκηνής.Εκείνος πλάθει με τη φαντασία του την εμφάνιση, τις κινήσεις ενός ήρωα,στον ίδιο ή και μεγαλύτερο βαθμό από τον ηθοποιό που υποδύεται το ρόλο.Κατασκευάζει μόνος του τα σκηνικά, συγχωνεύει στο μυαλό του τη σκηνή μετο κοινό, παίζει το έργο στο μυαλό του.

Έτσι, στο ραδιοφωνικό θέατρο η ακοή μεταμορφώνεται σε όραση, αφήνονταςτη φαντασία μας να παίξει το δικό της θέατρο με τα δικά της σκηνικά και τιςδικές της φυσιογνωμίες. Εδώ δεν γίνεται μια προσπάθεια υποβιβασμού τηςαξίας του κανονικού θεάτρου, παρά μια μικρή προσπάθεια σύγκρισής του μετη ραδιοφωνική του εκδοχή, η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ωςπαράγοντας εμπλουτισμού της θεατρικής τέχνης, καθώς και ως μιαμεταλλαγή του θεατρικού θεάματος σε θεατρικό ακρόαμα.

28

Η πρώτη ραδιοφωνική εκπομπή

Ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός εξέπεμψε στη Θεσσαλονίκη , με ιδιωτικήπρωτοβουλία , από τον ραδιοηλεκτρολόγο Χρήστο Τσιγγιρίδη , στις 25Μαρτίου του 1928 και 20 ολόκληρα χρόνια λειτούργησε στην πόλη ,μεταδίδοντας τακτικές εκπομπές.

Στα πλαίσια τη γενικής εκσυγχρονιστικής προσπάθειας και προσαρμογής τωνδομών στις προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, την τελευταίαεικοσαετία μόλις, εκσυγχρονίστηκε και ο θεσμός της ραδιοφωνίας. Με το νόμο1730/1987 ιδρύθηκε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου για τη ραδιοφωνία καιτην τηλεόραση, που λειτουργεί με τη μορφή ανώνυμης εταιρίας με έδρα τηνΑθήνα. Με την Υπουργική απόφαση 14631/Ζ2/2691/29.5.87 καθορίστηκαν οιπροϋποθέσεις και οι όροι ίδρυσης ραδιοσταθμών τοπικής ισχύος, απόΔήμους και κοινότητες. Τέλος με το προεδρικό διάταγμα 25/1988 έχουμε την"απελευθέρωση" της ιδιωτικής ραδιοφωνίας, καθώς τέθηκαν οι όροι ίδρυσηςτοπικών ραδιοφωνικών σταθμών και από φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Σήμεραη κατανομή των ραδιοφωνικών συχνοτήτων γίνεται από το ΕθνικόΡαδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο (ΕΣΡ).

Τα πρώτα ραδιοφωνικά μηνύματα μέσω ραδιοφώνου

Όμως εκείνο το στοιχείο που τα τελευταία 50 χρόνια το ράδιο είναιαπαραίτητο εκτός από όλα τα ψυχαγωγικά και επιμορφωτικά προγράμματαείναι ένα μέσο προβολής που μπορεί και εγείρει της αισθήσεις. Αυτό φυσικάμπορεί κάποιος να το καταλάβει στην περίπτωση των διαφημιστικών σποτπου έκαναν την επαφή μέσα από το ράδιο και τα μουσικά σποτάκια που τότεείχαν στόχο να τραβήξουν την προσοχή των ακροατών και να μπορέσουν μεαυτό τον τρόπο να μπορέσουν να προσελκύσουν τους υποψήφιουςαγοραστές και καταναλωτέ.

Ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός σταθμός

Ο πρώτος εθνικός ραδιοφωνικός σταθμός ιδρύθηκε και λειτούργησε στηνΑθήνα, αφού στις 25 Μαρτίου του 1938 εγκαινιάστηκε από τον τότε βασιλιάΓεώργιο Β΄, ενώ το 1945 ιδρύθηκε το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας (Ε.Ι.Ρ.)που ανέλαβε την ευθύνη λειτουργίας του σταθμού. Αμέσως μετά τηναπελευθέρωση άρχισαν να ιδρύονται κι άλλοι σταθμοί σε διάφορες πόλεις τηςχώρας που υπάγονταν στη δικαιοδοσία του Ε.Ι.Ρ., καθώς και πολλοίστρατιωτικοί σταθμοί υπό τη δικαιοδοσία των ενόπλων δυνάμεων (ΥΕΝΕΔ).

Στις αρχές της δεκαετίας του 1920 καταγράφονται σε δυτικές χώρες οι πρώτοιπειραματισμοί με ραδιοφωνικές εκπομπές, αρκετά χρόνια μετά τη χρήσηασυρμάτου για στρατιωτικούς σκοπούς. Σύντομα άρχισαν να λειτουργούν στιςΗΠΑ και την Ευρώπη σταθμοί και σε άλλες χώρες με κανονικό πρόγραμμακαι περιεχόμενο. Στην Ελλάδα τα πρώτα πειράματα ραδιοφωνίας έγιναν το1922 από τον καθηγητή Φυσικής του ΕΚΠΑ Κώστα Πετρόπουλο, ο οποίοςπροσπάθησε να προπαγανδίσει το νέο μέσο στον τύπο, το 1923 από τοΠολεμικό ναυτικό και το 1925 από ιδιωτική τεχνική σχολή. Οι ακροατές ήτανελάχιστοι και όλοι οι δέκτες σφραγισμένοι από το κράτος, το οποίο είχε γιαχρόνια και την αποκλειστική δυνατότητα ασύρματων (όχι ραδιοφωνικών)εκπομπών.

Ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Αθηνών (ΡΣΑ) άρχισε να εκπέμπει από τις 25Μαρτίου 1938 και σε κανονικό πρόγραμμα από τις 21 Μαΐου της ίδιαςχρονιάς.Η έδρα του ήταν στα υπόγεια του Ζαππείου. Η πρώτη εκφωνήτριαήταν η Αφροδίτη Λαουτάρη.ενώ θρυλικό έγινε το σήμα του σταθμού, ηβουκολική μελωδία, ο Τσοπανάκος, που έμεινε γνωστό ως τις ημέρες μας.

Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του ραδιοφώνου στην κοινωνία

Υπάρχει η δυνατότητα πλέον οι ακροατές να επικοινωνούν άμεσα είτε μεμηνύματα είτε μέσω τηλεφώνου. Λειτουργεί ασταμάτητα και βρίσκεται σε κάθεγωνιά της γης. Χρησιμοποιώντας ένα τέτοιο μέσο, αναπτύσσεται η φαντασίακαι η κρίση μας. Απαραίτητο χαρακτηριστικό των ανθρώπων που το ακούνείναι η επαγρύπνηση. Πολλές είναι μάλιστα και οι εταιρίες που επιλέγουν τοραδιόφωνο ως φθηνότερη λύση για την προβολή των προϊόντων τους. Μέσααπό αυτό υπάρχει ανάπτυξη της οικονομίας, αφού για να λειτουργήσειχρειάζονται παραγωγοί, ηχολήπτες κλπ.

Στην περίπτωση που θέλουμε όντως να αναφέρουμε κάτι αρνητικό για τοραδιόφωνο, τότε θα περιοριστούμε στα πρακτικά ζητήματα. Οι κεραίες τουραδιοφώνου και της τηλεόρασης παράγουν ηλεκτρομαγνητικά πεδία, ταοποία μεταδίδονται στο χώρο. Το αποτέλεσμα είναι να υπάρχει έντονηηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Αυτό έχει ως συνέπεια όλη αυτή η ακτινοβολίανα καταλήγει στον άνθρωπο. Υπάρχουν δηλαδή αλλοιώσεις στα ανθρώπινακύτταρα από την θερμότητα αυτή.

Παράνομοι ραδιοφωνικοί σταθμοί

Τη δεκαετία του 1960 εμφανίστηκε το φαινόμενο των ραδιοπειρατών, οι οποίοιείχαν στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις σταθμούς μικρής εμβέλειας και ισχύοςστα μεσαία κύματα και αργότερα στα FM. Οι σταθμοί έπαιζαν πολλή μουσική:λαϊκές επιτυχίες ή ροκ, αργότερα ντίσκο ή μέταλ, που δεν παίζονταν πάντααπό τα κρατικά ραδιόφωνα και μετέδιδαν αφιερώσεις. Το ενημερωτικό ήειδησεογραφικό περιεχόμενο των σταθμών ήταν σχεδόν ανύπαρκτο, πολλοίήταν δε απολίτικοι για να αποφύγουν τις διώξεις. Όπως FREE FM, Βασικά...Καλησπέρα σας, Μεράκι, Ντίρλα FM, Ηχόραμα, Blue Space, Μπλάκμαν

Το 1987 εμφανίστηκε ένας πολύ μεγάλος αριθμός παράνομων σταθμώνεπιτράπηκε η ίδρυση δημοτικών η ιδιωτικών σταθμών φέρνοντας πληθώραενημερωτικών και ψυχαγωγικών διαύλων σε όλη τη χώρα. Σταδιακά οιιδιωτικοί σταθμοί επικράτησαν των κρατικών θεσμών. Λόγω, τέλος, τηςοικονομικής κρίσης πολλοί σταθμοί έχουν περιορίσει το πρόγραμμα τους ηέχουν κλείσε.

Η 1η εκφωνήτρια στο ραδιόφωνο

Για περισσότερο από πενήντα χρόνια, τρεις άνθρωποι κρατούσαν συντροφιάμε τις φωνές τους δεκάδες εκατοντάδες- ίσως και χιλιάδες- φανατικούςακροατές του Κρατικού Ραδιοφωνικού Σταθμού Καβάλας. Τρεις άνθρωποι,για περίπου μισό αιώνα, συνέδεσαν τη φωνή τους με τις σημαντικότερεςραδιοφωνικές στιγμές της σύγχρονης ιστορίας της πατρίδας μας, σταδιοικητικά και γεωγραφικά όρια ενός νομού- και όχι μόνο. Ο Θόδωρος Τανιός,

η Φρόσω Ευθυμιάδου και η Τούλα Ρόκκου είναι οι τρεις άνθρωποι, που μετην ακούραστη δουλειά τους, μα πάνω από όλα με την καθαρότητα και τηχροιά της φωνής τους, δημιούργησαν και "ανέστησαν" τον ΚρατικόΡαδιοφωνικό Σταθμό Καβάλας, τον πρώτο ραδιοφωνικό σταθμό της πόλης.Ήταν οι πρώτοι εκφωνητές του ραδιοφωνικού σταθμού, που εξέπεμψε το1948. Ο Κρατικός Ραδιοφωνικός Σταθμός Καβάλας ήταν ένας από τους πέντεσε ολόκληρη την Ελλάδα που εξέπεμπε σήμα εκείνη την εποχή και σύμφωναμε τους τρεις εκφωνητές του, ο μοναδικός στην Ανατολική Μακεδονία καιΘράκη. Ιδρυτής και εμπνευστής του ραδιοφωνικού σταθμού ήταν έναςαξιωματικός, ο αντισυνταγματάρχης Ηλιόπουλος. Και μπορεί η ιδέα να ανήκεσε έναν αξιωματικό, η υλοποίησή της όμως ήταν έργο ενός πολίτη, που εκείνοτον καιρό υπηρετούσε τη θητεία του στο Τάγμα Διαβιβάσεων της VIIΜεραρχίας Πεζικού. Ήταν ο Ιούλιος Ρόκκος. Ήταν αυτός που μετέτρεψε ένανσταθμό ασυρμάτου (λάφυρο του ελληνοϊταλικού πολέμου) σε πομπό καιέδωσε "φωνή" στον πρώτο ραδιοφωνικό σταθμό της Καβάλας. Ο Τζούλιο,όταν απολύθηκε, έμεινε στην Καβάλα και εργάστηκε, μέχρι τη συνταξιοδότησήτου, στο σταθμό, που ο ίδιος δημιούργησε με πολύ μεράκι.

Είδη ραδιοφώνου

Το ψηφιακό ραδιόφωνο αποτελεί νεότερο τεχνολογικά επίτευγμα, με διάφορεςτεχνολογίες που βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της δοκιμής ή της αρχικήςεφαρμογής. Μεταξύ αυτών των τεχνολογιών, το DAB, το οποίο λειτουργείστην περιοχή πολύ υψηλών συχνοτήτων (VHF) και διαθέτει πολλών ειδώνπρόσθετες διαδραστικές υπηρεσίες είναι αρκετά διαδεδομένο στην Βρετανίακαι την Ιρλανδία, αλλά αναπτύσσεται αργά λόγω του υψηλού κόστους τωνδεκτών. Παράλληλα υπάρχουν και άλλα πρότυπα, όπως το DRM, ένα ανοιχτόπρότυπο για τη διαμόρφωση κατά πλάτος (ΑΜ) και τις μπάντες μεσαίων καιβραχέων.

Το δορυφορικό ραδιόφωνο, το οποίο χρησιμοποιεί κανάλια στα πλαίσια τουπροτύπου της δορυφορικής ψηφιακής τηλεόρασης DVB, ούτως ώστε ναμεταδίδεται μόνον ήχος.

Το Διαδικτυακό ραδιόφωνο (ραδιόφωνο του Διαδικτύου, που εκπέμπειαρχεία ροής (δηλαδή επιφορτώνεται το αρχείο σε πραγματικό χρόνο, ο ήχοςφορτώνεται εκείνη την στιγμή που παίζει) και περιλαμβάνει και το Podcasting,

που είναι η εμπορική ονομασία της μεταφόρτωσης ηχογραφημένωνεκπομπών.

Ποιες είναι οι πρώτες εκπομπές που υπήρξαν στην αρχή λειτουργίας του Ραδιοφώνου

Εδώ Ράδιο Τσιγγιρίδη» Το 1928 ο Ελευθέριος Βενιζέλος γίνεται ο πρώτοςπρωθυπουργός που επισκέπτεται τη ΔΕΘ. Στον χώρο της έκθεσηςεγκαθίσταται και το πρώτο βαλκανικό ραδιόφωνο που εξέπεμπε στους 1.034χιλιόκυκλους. Οι εγκαταστάσεις του ήταν σε μια ξύλινη παράγκα και η άδειατου ίσχυε για 15 ή 20 ημέρες, ανάλογα δηλαδή με τη διάρκεια της έκθεσης. ΤοΡάδιο Τσιγγιρίδη παρέδιδε τα πρώτα μαθήματα στους επισκέπτες, αλλά και ταπρώτα μαθήματα μάρκετινγκ, αφού έγινε το πρώτο βαλκανικό ραδιόφωνο,που κάλυπτε τα έξοδά του από τις διαφημίσεις. Το πρόγραμμα είχε λίγοαπ΄όλα: Ομιλίες, συνεντεύξεις με ηθοποιούς και λογοτέχνες, δελτία ειδήσεων,παιδικές εκπομπές και μουσική από τραγουδιστές και οργανοπαίχτες, μέσαστο στούντιο....

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

Σχολικό έτος: 2019-2020 Λύκειο Σκάλας Α'1-Ιστορία του ραδιοφώνου στην Ελλάδα-

Ερωτηματολόγιο Ερευνητικής Εργασίας Α1΄ Λυκείου

Ακού� τε ραδιο� φωνο;i) Ναι.ii) Όχι.

Πόσο συχνά ακούτε ραδιόφωνο;Ποτέ.Σπάνια.Καθημερινά.Στις μέρες μας, θεωρείτε μέσο ενημέρωσης το ραδιόφωνο;Ναι.Όχι.Θεωρείτε πως έχει αλλάξει η αξία του ραδιοφώνου στην εποχή μας;

i) Ναι.ii) Όχι.

Πιστεύετε ότι το ραδιόφωνο έπαιξε σημαντικό ρόλο την περίοδο της κατοχής;i) Ναι.ii) Όχι.

Πιστεύετε ότι το ραδιόφωνο είναι καλύτερο μέσο ενημέρωσης από τα υπόλοιπα Μ.Μ.Ε.;

i) Ναι.ii) Όχι.

Έχετε ωφεληθεί ποτέ από την ενημέρωσή σας από το ραδιόφωνο; i) Ναι. ii) Όχι.

Ποιο είναι το μέλλον του ραδιοφώνου; i) Θα εξαφανιστεί.

ii) Θα συνεχίσει να υπάρχει.

Ποια είδη υπάρχουν; i) F.M. ii) A.M. iii) Personal radio.

iv) Διαδικτυακό.• Ακούτε ραδιόφωνο στον ελεύθερο σας χρόνο;

i) Ποτέ. ii) Σπάνια. iii)Καθημερινά.

35

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

• Τι προτιμάτε να ακούτε στο ραδιόφωνο;i) Μουσική.ii) Ειδήσεις.iii) Αθλητικά.iv) Άλλο.

• Θεωρείτε ότι το ραδιόφωνο παραπληροφορεί τους ακροατές του;

i) Ναι.ii) Όχι.• Πιστεύετε πως το επάγγελμα του ραδιοφωνικού παραγωγού

είναι ελκυστικό; i) Ναι. ii) Όχι.

• Πιστεύετε ότι το ραδιόφωνο καταπάτα τα πνευματικά δικαιώματα των δισκογραφικών εταιριών;

i) Ναι. ii) Όχι.

• Ποιο είναι το πιο συνηθισμένο αποτέλεσμα της καταπάτησης των πνευματικών δικαιωμάτων ;

i) Μη πληρωμή των καλλιτεχνών ii) Δυσφήμιση iii) Κλείσιμο

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΣΑΣ!

36

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

Απαντήσεις Ερωτηματολογίου

37

Ακούτε ραδιόφωνο;

i) Ναι

ii) Όχι

Πόσο συχνά ακούτε ραδιόφωνο;

i) Ποτέ

ii) Σπάνια

iii) Καθημερινά

Στην εποχή μας, θεωρείτε μέσο ενημέρωσης το ραδιόφωνο;

i) Ναι

ii) Όχι

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

38

Στην εποχή μας, θεωρείτε μέσο ενημέρωσης το ραδιόφωνο;

i) Ναι

ii) Όχι

Θεωρείτε πως έχει αλλάξει η αξία του ραδιοφώνου;

i) Ναι

ii) Όχι

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

39

Πιστεύετε ότι το έπαιξε σημαντικό ρόλο την περίοδο της κατοχής;

i) Ναι

ii) Όχι

6. Πιστεύετε ότι το ραδιόφωνο είναι καλύτερο μέσο ενημέρωσης από τα υπόλοιπα Μ.Μ.Ε.;

i) Ναι

ii) Οχι

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

40

7. Έχετε ωφεληθεί ποτέ από την ενημέρωσή σας από το ραδιόφωνο;

i) Ναι

ii) Οχι

8. Ποιο είναι το μέλλον του ραδιοφώνου;

i) Θα εξαφανιστεί

ii) Θα συνεχίσει να υπάρχει

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

41

9. Ποια είδη υπάρχουν;

i) F.M ii)

ii)A.M iii)

iii)Personal Radio

iv)Διαδικτυακό

Ακούτε ραδιόφωνο απο τον ελυθερό σας χρόνο;

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

42

Τι προτιμάτε να ακούτε στο ραδιόφωνο;

i) Μουσική

ii) Ειδήσεις

iii) Αθλητικά

iv) Άλλα

Θεωρείται ότι το ραδιόφωνο παραπληροφορεί τους ακροατές του;

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

43

Πιστεύετε πως το επάγγελμα του ραδιοφωνικού παραγωγού είναι ελ-κυστικό;

Πιστεύετε ότι το ραδιόφωνο καταπάτα τα πνευματικά δικαιώματα των δισκογραφικών εταιριών;

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

44

Ποιο είναι το πιο συνηθισμένο αποτέλεσμα της καταπάτησης των πνευμα-τικών δικαιωμάτων ;

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

Συμπεράσματα ερωτηματολογίου

Οι μαθητές και οι μαθήτριες του Γενικού Λυκείου Σκάλας Λακωνίαςκλίθηκαν να απαντήσουν σε δεκαπέντε ερευνητικά ερωτήματα με θέμα τοραδιόφωνο στην χώρα μας. Συγκεκριμένα οι μαθητές στην ερώτηση εάν ακούν ραδιόφωνο οι σαράντααπό τους εβδομήντα απάντησαν ότι ακούν ενώ οι υπόλοιποι τριάνταμαθητές απάντησαν πως δεν ακούν .Από αυτούς τους εβδομήντα μαθητέςοι είκοσι απάντησαν πως δεν ακούν ποτέ ραδιόφωνο, τριάντα δύο μαθητέςαπάντησαν πως ακούν σπάνια ενώ δεκαοκτώ από τους μαθητές απάντησανπως ακούν καθημερινά. Επιπλέον οι μαθητές κλίθηκαν να απαντήσουν στοερώτημα εάν στην εποχή μας θεωρούν μέσο ενημέρωσης το ραδιόφωνο.Σε αυτό το ερώτημα υπήρχε μία μικρή αλλά σημαντική διαφορά ανάμεσαστις απόψεις των μαθητών καθώς οι σαράντα δύο πιστεύουν ότι είναι έναμέσο ενημέρωσης ενώ είκοσι οκτώ από τους μαθητές απάντησαν πως δενθεωρούν μέσο ενημέρωσης το ραδιόφωνο. Επιπλέον, στο ερώτημα εάνθεωρούν πως έχει αλλάξει η αξία του ραδιοφώνου οι απόψεις αποκλίνουνκαθώς πενήντα εννέα από τους μαθητές θεωρούν πως έχει αλλάξει η αξίατου ενώ έντεκα πιστεύουν πως η αξία του ραδιοφώνου έχει παραμείνεισταθερή. Ωστόσο παρόμοιες είναι οι απαντήσεις και στο επόμενο ερώτημα στοοποίο εξήντα ένα από τους μαθητές απάντησαν πως το ραδιόφωνο έπαιξεσημαντικό ρόλο την εποχή της κατοχής ενώ εννέα από τους μαθητέςαπάντησαν ότι το ραδιόφωνο δεν έπαιξε σημαντικό ρόλο στην κατοχή.Επίσης μία διαφορά απόψεων υπήρξε και στο ερώτημα εάν πιστεύουν ότιτο ραδιόφωνο είναι το καλύτερο μέσο ενημέρωσης από τα υπόλοιπαΜΜΕ, καθώς δέκα τέσσερις από τους μαθητές απάντησαν πως τοραδιόφωνο είναι το καλύτερο μέσο ΜΜΕ, ενώ πενήντα έξι απάντησανπως δεν είναι το καλύτερο ΜΜΕ. Παρ όλες αυτές τις διαφορές οι απόψεις των μαθητών διίστανται στοερώτημα εάν έχουν ωφεληθεί ποτέ από την ενημέρωσή τους από τοραδιόφωνο, καθώς τριάντα μαθητές απάντησαν πως έχουν ωφεληθεί ενώσαράντα μαθητές απάντησαν πως δεν έχουν ωφεληθεί. Ωστόσο,ανησυχητικές είναι οι απαντήσεις των μαθητών καθώς οι σαράντα απότους εβδομήντα μαθητές πιστεύουν ότι το ραδιόφωνο θα εξαφανιστεί ταεπόμενα χρόνια, ενώ η μειονότητα απάντησε ότι το ραδιόφωνο θα

45

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

συνεχίσει να υπάρχει. Η μειονότητα αυτή ανέρχεται στους τριάντα απότους εβδομήντα μαθητές. Επιπλέον πολυφωνία απόψεων υπήρξε στο ερώτημα για το ποια ήδηραδιοφώνου υπάρχουν. Αξιοσημείωτο βέβαια είναι το γεγονός ότι ηερώτηση αυτή ήταν πολλαπλής επιλογής και υπήρξε μία ανταπόκριση τωνμαθητών σε πολλές από τις επιλογές καθώς εξήντα μαθητές απάντησανπως γνωρίζουν το F.M, είκοσι το A.M, είκοσι το Personal radio, καισαράντα μαθητές και μαθήτριες απάντησαν πως γνωρίζουν τοδιαδικτυακό. Επιπλέον, σαράντα από τους μαθητές και τις μαθήτριεςδήλωσαν ότι δεν ακούν ποτέ ραδιόφωνο στον ελεύθερό τους χρόνο, είκοσιδήλωσαν ότι ακούν σπάνια ενώ μόνο οκτώ από τους μαθητές ακούνκαθημερινά ραδιόφωνο. Επίσης, το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών το οποίο ανέρχεται στουπενήντα μαθητές προτιμούν να ακούν μουσική στο ραδιόφωνο, μόνο δύομαθητές δήλωσαν ότι ακούν ειδήσεις, οκτώ μαθητές δήλωσαν ότι ακούναθλητικά νέα ενώ δέκα από τους μαθητές δήλωσαν ότι ακούν κάτι άλλο τοοποίο δεν αναφέρεται στις επιλογές που υπήρχαν στο ερωτηματολόγιο.Μία απόκλιση απόψεων υπήρξε και στο ερώτημα για το αν το ραδιόφωνοπαραπληροφορεί τους ακροατές του, καθώς πενήντα ένα μαθητέςαπάντησαν πως το ραδιόφωνο παραπληροφορεί τους ακροατές του ενώδέκα εννέα μαθητές δήλωσαν ότι δεν τους παραπληροφορεί. Επίσης οιμαθητές και οι μαθήτριες κλίθηκαν να απαντήσουν και στο ερώτημα γιατο αν πιστεύουν πως το επάγγελμα του ραδιοφωνικού παραγωγού είναιελκυστικό. Οι τριάντα από τους εβδομήντα μαθητές απάντησαν πως είναιελκυστικό ενώ οι υπόλοιποι σαράντα απάντησαν πως δεν είναι ελκυστικό. Πανομοιότυπα ήταν και τα αποτελέσματα στο επόμενο ερώτημα όπουτριάντα μαθητές απάντησαν πως το ραδιόφωνο καταπατά τα πνευματικάδικαιώματα των δισκογραφικών εταιριών ενώ οι σαράντα μαθητέςαπάντησαν πως το ραδιόφωνο καταπατά τα πνευματικά δικαιώματα τωνδισκογραφικών εταιριών. Σύμφωνα με τους μαθητές το ποιο συνηθισμένοαποτέλεσμα της καταπάτησης των πνευματικών δικαιωμάτων είναι η μηπληρωμή των καλλιτεχνών και το κλείσιμο καθώς και στα δύο οι μαθητέςαπάντησαν με είκοσι πέντε απαντήσεις, ενώ είκοσι μαθητές απάντησαν ότιτο ποιο συνηθισμένο αποτέλεσμα είναι η δυσφήμιση.Κατά μέσο όρο υπήρξε μία απόκλιση στις απόψεις των μαθητών καθώςκάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός με διαφορετικές απόψεις και

46

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

αντιλήψεις. Επίσης, πολλοί μαθητές απάντησαν στο ερώτημα για το ποιαήδη ραδιοφώνου ξέρουν και το personal radio. Πιστεύουν ότι αυτό δεν τοέκαναν για πλάκα αλλά επειδή πιστεύουν ότι και αυτό είναι μία κατηγορίαραδιοφώνου, ενώ η συγκεκριμένη απάντηση μπήκε στο ερωτηματολόγιοπαραπλάνηση, ωστόσο αυτό δείχνει ότι η μαθητές έχουν ημιμάθεια τωνζητουμένων. Όμως, υπήρξαν και πολλά άτομα τα οποία στην απάντησή τους σταερωτηματολόγια δεν απάντησαν με γνώμονα την λογική και αυτό είχεεπιπτώσεις στην ερευνητική εργασία. Αναφέρομαι στο ερώτημα ένα και τοερώτημα δέκα τα οποία είναι παρεμφερή και το ένα ρωτάει εάν ακούνραδιόφωνο ενώ το άλλο ρωτάει εάν ακούν ραδιόφωνο στον ελεύθερό τουςχρόνο. Στο πρώτο ερώτημα απάντησαν σαράντα μαθητές ναι και τριάνταόχι ενώ στο δεύτερο ερώτημα απάντησαν είκοσι οκτώ μαθητές ναι καισαράντα όχι. Αυτό φανερώνει ότι οι μαθητές είχαν έλλειψη προσοχής τηνώρα που συμπλήρωναν το ερωτηματολόγιο.

47

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

Πηγές

• Asterakia Ημερομηνία απόκτησης: 10/10/2019 http://www.psithiri.gr/http://www.e-nomothesia.gr/http://www.opengov.gr/home/

• Team PowerΗμερομηνία απόκτησης: 13/10/2019

Ποια ήταν η χρήση του ραδιοφώνου κυρίως κατά την εποχή της ανακάλυψής της:https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CF%8C%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%BF#%CE%A4%CE%BF_%CF%81%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CF%8C%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%BF_%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1

Φωτογραφία:https://www.google.com/search?q=%CE%A0%CF%89%CF%82+%CE%B5%CF%80%CE%B7%CF%81%CE%AD%CE%B1%CF%83%CE%B5+%CF%84%CE%BF+%CF%81%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CF%8C%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%BF+%CF%84%CE%B7%CE%BD++%CE%B6%CF%89%CE%AE+%CF%84%CF%89%CE%BD+%CE%B1%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%8E%CF%80%CF%89%CE%BD

&

source=lnms

&

tbm=isch

&

48

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

sa=X

&

ved=0ahUKEwi8pNKpsILlAhWBCewKHX2pA8MQ_AUIESgB & biw=1360 & https://www.google.com/search? q=Πως+επηρέασε+το+ραδιόφωνο+την++ζωή+των+ανθρώπων&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwi8pNKpsILlAhWBCewKHX2pA8MQ_AUIESgB&biw=1360&bih=592#imgrc=oLeKmLqWz25e1M " bih=592#imgrc=oLeKmLqWz25e1M :

Από τι αποτελείται ένα σύστημα ραδιομετάδοσης:https://www.noesis.edu.gr/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1/%CF%86%CF%89%CF%84%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1/%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1/%CF%80%CF%8E%CF%82-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B4%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CF%81%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%80%CF%81%CF%8C%CE%B3/

Φωτογραφία https://www.noesis.edu.gr/wp-content/uploads/2014/07/img_0004bdde68da.jpg

Η εξέλιξη του ραδιοφώνου μέχρι σήμερα στην Ελλάδαhttps://www.psithiri.gr/magazine/article/67/

Φωτογραφία1 http://www.topontiki.gr/article/285407/valtosan-ta-radiofona2 https://www.sony.gr/electronics/boomboxes-radiofwna-forhtes-syskeues-anaparagwgis-cd/t/radiofwna-dab

Η επιρροή του ραδιοφώνου στην ζωή των ανθρώπων:http://www.pspa.eu/images/files/ergasies_mathiton/technologia/agymn/2013-14/%CE%92%CE%B1%CF%86%CE%B5%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7_radio.pdf

49

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

Φωτογραφίαh ttps://www.lifo.gr/team/bitsa ndpieces/49863

Ο αριθμός των ραδιοφωνικών σταθμών στην Ελλάδα:https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CF%8C%CF %86%CF %89%CE%BD%CE%BF

• AvengersΗμερομηνία απόκτησης: 16/10/2019

https://www.newsbeast.gr/https://www.mixanitouxronou.https://www.psithiri.gr/https://el.wikipedia.org/wiki/https://www.thessalonikiartsandculture.gr/thessaloniki/palia-thessaloniki/istoria-radiofonou-protos-radiofonikos-stathmos-stin-ellada-1i-deth-1926/http://www.pspa.eu/images/files/ergasies_mathiton/technologia/agymn/2013-14/%CE%92%CE%B1%CF%86%CE%B5%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7_radio.pdf

• ΟΜΑΔΑ 1Ημερομηνία απόκτησης: 24/10/2019

Ραδιόφωνο – rsafm.gr Θέμα: Διαφήμιση Ραδιόφωνο στην Ελλάδα – Βικιπαίδεια

• DVPD

Ημερομηνία απόκτησης: 24/10/2019

1. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CF%8C%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%BF

2. h ttps://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CF%8C %CF%86%CF%89%CE%BD%CE%BF_%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1#%CE%A0%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%B5%CF%82_%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CF

50

Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας – 2019-2020 - Α'1

%80%CE%AF%CF%83%CEhttps://pirates.live-radio.gr/el/radiopirates/101-greek_radio_pirate%B7%CE%BC%CE%B5%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B5%CF%80%CE%AF%CF%83%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%82_%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CF%80%CE%AC%CE%B8%CE%B5%CE%B9%CE%B5%CF%82_(%CF%89%CF%82_%CF%84%CE%BF_1945

3. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CF%8C%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%BF_%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1#%CE%A0%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%B5%CF%82_%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CF%80%CE%AF%CF%83%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B5%CF%80%CE%AF%CF%83%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%82_%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CF%80%CE%AC%CE%B8%CE%B5%CE%B9%CE%B5%CF%82_(%CF%89%CF%82_%CF%84%CE%BF_1945)

4. https://www.airtime.pro/10-essential-pieces-of-equipment-for-online-radio-newbies/

5. https://pirates.live-radio.gr/el/radiopirates/101-greek_radio_pirate • LGS

Ημερομηνία απόκτησης: 24/10/2019

h ttp://www.mixanitouxronou.gr/o-pateras-tis-radiofonias-stin-ellada-stin-proti- ekpompi-tou-iche-mono-dio-akroates-pos-o-christos-tsingiridis-katafere-to-1928-na-metadidi-sinentefxis-sinavlies-alla-ke-omilies-tis-deth-se-apefthi/

el.m.wikipedia.org

dexiextrem.blogspot.com

l.m.wikipedia.org

www.rsafm.gr

51