AP Teaching Guide Third Year

1

ARALING PANLIPUNAN III

Pamantayan para sa Ikatlong Taon: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan sa kasaysayan ng daigdig at mga napapanahong isyu gamit ang mga kasanayan at pagpapahalaga tungo sa pagkakaroon ng pandaigdigang kamalayan ,kapayapaan at kaunlaran.

UNANG MARKAHAN

Antas 1: Resulta/Inaasahang Bunga Antas 2: Pagtataya

MGA PAMANTAYAN Produkto/ Pagganap

Sa Antas ng:

Nilalalaman Pagganap Kakailanganing Pag-unawa

Mahalagang Tanong

Pag-unawa Pagganap

Naipamama- las ng mag-aaral ang pag-unawa sa naging kaugnayan ng salik heograpikal (lokasyon, klima, katangiang topograpikal, yamang likas, natural boundaries, at iba sa paghubog sinaunang kabihasnan sa daigdig A. Heograpiya ng

Daigdig

Limang tema ng heograpiya bilang kasangkapan sa pag-unawa ng daigdig (Lokasyon, Rehiyon, Lugar, Movement at Human-Environment Interaction)

Pangunahing katangian ng

Ang mag-aaral ay nakapagsasagawa ng kritikal na pagsusuri sa naging kaugnayan ng salik heograpikal (lokasyon, klima, katangiang topograpikal, yamang likas, natural boundaries, at iba pa.) at paghubog ng mga kabihasnan sa daigdig

Ang salik heograpikal (lokasyon, klima, katangiang topograpikal, yamang likas, natural boundaries, at iba ay isa sa mga nagsilbing pundasyon sa paghubog sa sinaunang kabihasnan sa daigdig.

1. Paano hinuhubog ng salik heograpikal (lokasyon, klima, katangiang topograpikal, yamang likas, natural boundaries, at iba pa.) ang sinaunang kabihasnan sa daigdig?

Pagsasagawa ng kritikal na pagsusuri sa naging kaugnayan ng heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng mga kabihasnan sa daigdig.

Pagpapaliwanag Ipaliwanag ang kaugnayan ng salik heograpikal (lokasyon, klima, katangiang topograpikal, yamang likas, natural boundaries, at iba pa.) sa paghubog ng mga kabihasnan sa daigdig. Pamantayan: Katanggap-tanggap Malalim Naglalahad ng paliwanag

Interpretasyon Patunayan na ang salik heograpikal (lokasyon, klima, katangiang topograpikal, yamang likas, natural boundaries, at iba pa.) ay may kaugnayan sa paghubog ng mga kabihasnan sa daigdig. Pamantyan: Makatotohanan Napapanahon May kaugnayan sa mahalagang

kaisipan Malikhain

1. 2. Pagtataya sa isinagawang kritikal na

pagsusuri batay sa mga pamantayan:

Batay sa pananaliksik

Kaalaman sa kontekstong pangkasaysayan

Kalidad ng impormasyon

Kongklusyon

Kurikulum ng Edukasyong Sekundarya ng 2010

Araling Panlipunan III

2

pisikal na heograpiya ng daigdig

Pangunahing katangian ng kultural na heograpiya ng daigdig

Ugnayan ng heograpiya at kasaysayan

Kahalagahan ng heograpiya sa kasaysayan

B. Ang Mga Unang Tao sa Daigdig

Mga Unang Tao sa Daigdig.

Kondisyong heograpikal at ang pisikal na kapaligiran sa panahon ng mga unang tao sa daigdig

Yugto ng pag-unlad ng kultura

Impluwensiya ng pisikal na heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng kultura ng mga unang tao sa daigdig

C. Mga Unang Kabihasnan

Paglalapat Magsagawa ng mga gawain na nagpapamalas ng kaugnayan ng salik heograpikal (lokasyon, klima, katangiang topograpikal, yamang likas, natural boundaries, at iba pa.) sa paghubog ng mga sinaunang kabihasnan sa daigdig. Pamantayan : Dalas ng paglahok Malalim na mensahe Makatotohanan/nagpapakita ng paninindigan

Pagbuo ng sariling pananaw Bigyang- katwiran na ang salik heograpikal (lokasyon, klima, katangiang topograpikal, yamang likas, natural boundaries, at iba pa.ay isa sa mga nagsilbing pundasyon sa paghubog ng mga sinaunang kabihasnan sa daigdig.

Pamantayan : Dalas ng paglahok Malalim na mensahe Makatotohanan/nagpapakita ng

Paninindigan

Pagdama at pag-unawa sa Damdamin ng Iba Mailagay ang sarili sa sitwasyon ng mga taong nabuhay noong sinaunang panahon na bumuo at nagpaunlad ng mga kabihasnan sa daigdig.

3

Unang Kabihasnan sa Daigdig ( Asya, South America, Africa)

Katangiang pisikal ng mga sinaunang kabihasnan

Ang impluwensiya ng pisikal na heograpiya sa pag-usbong at pag-unlad ng mga sinaunang kabihasnan (politika, ekonomiya, kultura, relihiyon at paniniwala, at lipunan)

Mga pamamaraan at mekanismo na ipinatupad ng mga sinaunang kabihasnan bilang pakikiayon (adaptation) at pagkontrol na bumago sa kanilang pisikal na heograpiya.

Mga teknolohiya na bumago sa pisikal na heograpiya at

Pamantayan: Makatotohanan Napapanahon May kaugnayan sa mahalagang

kaisipan Pagkilala sa Sarili Magnilay sa kahalagahang pangkasaysayan ng kaugnayan ng salik heograpikal (lokasyon, klima, katangiang topograpikal, yamang likas, natural boundaries, at iba pa. sa paghubog ng mga kabihasnang sa daigdig. Pamantayan:

May katapatan Naglalahad ng kahinaan at

kalakasan

4

pamumuhay ng sinaunang kabihasnan

Kontribusyon sa Daigdig ng mga Sinaunang kabihasnan

5

ARALING PANLIPUNAN III Pamantayan para sa Ikatlong Taon: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan sa kasaysayan ng daigdig at mga napapanahong isyu gamit ang mga kasanayan at pagpapahalaga tungo sa pagkakaroon ng pandaigdigang kamalayan ,kapayapaan at kaunlaran.

IKALAWANG MARKAHAN



Sa ng Antas ng:


Mahahalagang Tanong

Pag-unawa Pagganap

Naipapamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa bahaging ginampanan ng mahahalagang pangyayari sa ilang tao at lipunan sa panahon ng transisyon na nagbigay daan sa pag-usbong ng pandaigdigang kamalayan Nauunawaan ng mag-aaral ang : A. Pag-usbong ng

Kamalayang Pandaigdig sa panahon ng transisyon

Kondisyon at katangian ng daigdig sa panahon ng transisyon (1000-1500

Ang mag-aaral ay nakapagsasagawa ng malalim na pagsusuri sa bahaging ginampanan ng mahahalagang pangyayari sa ilang tao at lipunan sa panahon ng transisyon na nagbigay daan sa pag-usbong ng pandaigdigang kamalayan.

Ang mahahalagang pangyayari sa ilang tao at lipunan ay nagbigay daan

sa pag-usbong ng pandaigdigang kamalayan sa panahon ng transisyon.

Paano nabuo ang pag-usbong ng pandaigdigang kamalayan sa ilang mga tao at lipunan sa mundo sa panahon ng transisyon?

Malalim na nakapagsusuri sa

bahaging ginampanan ng mahahalagang pangyayari sa ilang tao at lipunan sa panahon ng transisyon sa pag-usbong ng pandaigdigang kamalayan.

Pagpapaliwanag

Patunayan na ang bahaging ginampanan ng mahahahalagahang pangyayari sa ilang tao at lipunan ay nagbigay daan sa pag-usbong ng pandaigdigang kamalayan sa panahon ng transisyon. Pamantayan:

Katanggap-tanggap


Malalim

Interpretasyon

Bigyan- kahulugan ang mahahahalagahang pangyayari sa ilang tao at lipunan na nagbigay daan sa pag-usbong ng pandaigdigang kamalayan sa panahon ng transisyon. Pamantayan: Makatotohanan Malalim

Pagtataya sa malalim na pagsusuri batay sa mga pamantayan:

Batay sa pananaliksik tulad ng citation at bibliograpiya


Suporta ng datos sa pag-aanalisa

6

C.E.)

Mga salik at pangyayari na nagbigay daan sa pag-usbong ng pandaigdigang kamalayan sa panahon ng transisyon

Mahahalagang pangyayari at tagapag-ambag sa pagpapalaganap at pagpapaunlad ng pandaigdigang kamalayan sa mundo?

B. Kabihasnang Klasikal sa Daigdig

Asia

Europe

Africa

America

Kontribusyon ng kabihasnang klasikal sa pag-unlad pag-unlad ng pandaigdigang kamalayan.

B . Pag-usbong ng

May kaugnayan sa mahalagang kaisipan

Malikhain

Paglalapat Magsagawa ng mga gawain na

nagpapamalas sa bahaging ginampanan mahahahalagahang pangyayari sa ilang tao at lipunan na nagbigay daan sa pag-usbong ng pandaigdigang kamalayan sa panahon ng transisyon. Pamantayan: Tumutugon sa katotohanan Napapanahon May kaugnayan sa mahalagang

kaisipan Pagbuo ng sariling pananaw

Pangatuwiranan na ang bahaging ginampana ng mahahalagahang pangyayari sa ilang tao at lipunan ay nagbigay daan sa pag-usbong ng pandaigdigang kamalayan sa panahon ng transisyon

Pamantayan: Nagpapakita ng katibayan Makatotohanan Imparsyal ( fair)

7

Europe

Gitnang

Panahon

Holy Roman

Empire

Paglakas ng

Simbahang

Katoliko

Krusada

Piyudlismo

Pag-usbong

ng mga

bayan at

lunsod

Epekto at

kontribusyon

ng ilang

mahahalagan

g pangyayari

sa Europe sa

pagbuo at

pagpapalagan

ap ng

pandaigdigan

g kamalayan.

Pagdama at pag-unawa sa Damdamin ng Iba

Maibahagi ang magiging damdamin kung ikaw ang nasa katayuan ng isang pinuno na nagpunyagi sa panahon ng transisyon na nagbigay daan sa pag-usbong ng pandaigdigang kamalayan. Pamantayan: Makatotohanan May katapatan

Pagkilala sa Sarili Magnilay sa kahalagahang pangkasaysayan

sa bahaging ginampanan ng mahahahalagahang pangyayari sa ilang tao at lipunan na nagbigay daan sa pag-usbong ng pandaigdigang kamalayan sa panahon ng transisyon

Pamantayan: May katapatan Naglalahad ng katibayan

8



IKATLONG MARKAHAN



Sa Antas ng:


Mahalagang Tanong

Pag-unawa Pagganap

Naipapamalas ng mga mag-aaral ang pag-unawa sa mga mahalagang pangyayari sa simula nang ika-16 na siglo na nagbigay daan sa pag-unlad ng mga kaisipan tungo sa transpormasyon ng mga bansa sa daigdig.

Nauunawaan ng mag-aaral ang :

A. Mga Mahahalagang Pangyayaring Nagbigay-daan sa transpormasyon ng daigdig mula sa panahon ng transisyon tungo sa makabagong

Ang mag-aaral ay aktibong nakikilahok sa paglinang sa kaisipan ng mga mahahalagang pangyayari simula ika 16 na siglo na nagbigay daan sa transpormasyon ng mga bansa sa daigdig

Ang transpormasyon ng daigdig ay bunsod ng paglaganap ng mga kaisipan sa siyensiya, pulitika at ekonomiya simula noong ika 16 na siglo.

2. Paano maiuugnay ang mga kaalaman sa siyensya, pulitika, at ekonomiya sa mga pandaigdigang kaganapan simula noong ika-16 na siglo?

Pagsasagawa ng aktibong paglinang sa kaisipan ng mga mahahalagang pangyayari simula ika 16 na siglo na nagbigay daan sa transpormasyon ng mga bansa sa daigdig

Pagpapaliwanag

Ipaliwanag ang mga kaugnayan ng mga kaaalaman sa siyensiya, pulitika at ekonomiya sa mga pandaigdigang kaganapan simula noong ika- 16 na siglo Pamantayan: Katanggap-tanggap Malalim Naglalahad ng paliwanag

Interpretasyon

Bigyang kahulugan kung paano nakaapekto ang mga kaalaman sa siyensiya, pulitika at ekonomiya na nagbunsod sa mga pandaigdigang kaganapan simula noong ika-16 na siglo

Pamantayan: Kaangkupan, makatotohanan

Paglalapat

Pagtataya sa aktibong paglinang batay sa mga kraytirya:

Dalas ng pakikilahok

May katapatan

Kaangkupan ng mensahe



9

daigdig (1500-1900 C.E.)

Mga salik sa panibagong transpormasyon ng daigdig

Pangunahing katangian (features) ng daigdig bago at sa panahon ng transpormasyon

B. Pag-igting ng Ugnayang Pandaigdig at Pagtatatag ng mga “Nation – States”

Paglakas ng

Europe

- -Pagsilang at

kontribusyon ng

bourgeoisie,

merkantilismo,

national monarchy

at Simbahang

Katoliko

B. Paglawak ng

Kapangyarihan ng

Europe

Magmungkahi ng mga paraan na higit nalilinang sa mga kaalaman sa siyensiya, pulitika at ekonomiya na nagbunsod ng mga pandaigdigang kaganapan simula noong ika-16 na siglo Pamantayan: Makatotohanan, napapanahon

Perspektibo

Paghambingin ang ibat’ ibang paraan ng pagpapahalaga sa mga mga kaalaman sa siyensiya, pulitika at ekonomiya na nagbusod ng mga pandaigdigang kaganapan simula noong ika-16 na siglo

Pamantayan: Imparsyal (fair), makatotohanan, kalidad ng impormasyon Pagdama at pag-unawa sa Damdamin ng Iba

Ipahayag ang damdamin kung ikaw ay nasa katayuan ng isang tao na nabuhay kung kailan ang mga kaalaman sa siyensiya, pulitika at ekonomiya ay nagbunsod ng mga pandaigdigang kaganapan simula noong ika-16 na siglo

Pamantayan:

10

Unang Yugto ng

Imperyalismo at

Kolonisasyon

Sanhi at bunga

ng Rebolusyong

Siyentipiko,

Englightenment

Pampulitika,

Panlipunan at

Industriyal

Ikalawang Yugto

ng Imperyalismo

at Kolonisasyon

Ugnayan ng

Kolonyalista/Impe

ryalista sa

Kolonya at ang

naging reaksyon

at bunga ng

kolonyalismo/imp

eryalismo sa

bansa at

mamamayang

nasakop

C. Tunggalian ng

Interes ng mga

Makapangyarihang

Bansa

Sanhi at Bunga ng

Makatotohanan Napapanahon May kaugnayan sa mahalagang

kaisipan Pagkilala sa Sarili

Magnilay sa kahalagahang pangkasaysayan ng mga kaalaman sa siyensiya, pulitika at ekonomiya na nagbunsod ng mga pandaigdigang kaganapan simula noong ika-16 na siglo Pamantayan:

May katapatan Naglalahad ng kahinaan at

kalakasan

11

Una at Ikalawang

Digmaang

Pandaigdig

12



IKAAPAT NA MARKAHAN



Sa Antas ng:


Mahahalagang Tanong

Pag-unawa Pagganap

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan ng pakikipag-ugnayan at sama-samang pagkilos ay saligan ng pandaigdigang kapayapaan at kaunlaran Nauunawaan ng mag-aaral ang :

A. Iba’t Ibang Ideolohiya B. Cold War at Neo Kolonyalismo C. Ang Hamon at Pagharap ng Daigdig sa Ibat-

Ang mag-aaral ay nakapagsasagawa ng kritikal na pagsusuri sa pakikipag-ugnayan at sama-samang pagkilos ng mga bansa bilang saligan sa pandaigdigan kapayapaan at kaunlaran

Ang pakikipag-ugnayan at sama-samang pagkilos ng mga bansa ay saligan ng pandaigdigang kapayapaan at kaunlaran.

Paano tinutugunan ng mga bansa ang mga hamon sa pandaigdigang kapayapaan at kaunlaran?

Pagsasagawa ng kritikal na pagsusuri sa pakikipag-ugnayan at sama-samang pagkilos ng mga bansa bilang saligan sa pandaigdigan kapayapaan at kaunlaran

Pagpapaliwanag Patunayan ang kahalagahan ng pakikipag-ugnayan at sama-samang pagkilos ng mga bansa ay saligan ng pandaigdigang kapayapaan at kaunlaran Pamantayan:

Nagpapakita ng katibayan kalidad ng impormasyon malalim

Interpretasyon Bigyan puna ang iba’t ibang pamamaraan ng pakikipag-unayan at sama-samang pagkilos ng mga bansa bilang saligan ng pandaigdigang kapayapaan at kaunlaran

Pamantayan Kaangkupan Makatotohanan imparsyal (fair)

Paglalapat

Pagtataya sa kritikal na pagsusuri batay sa mga pamantayan:

Batay sa pananaliksik tulad ng citation at bibliograpiya


Suporta ng datos sa pag-aanalisa



13

Ibang Isyu at Suliranin

Pagkakahati ng mga Bansa sa Daigdig sa Hilaga at Timog (Mayaman at Mahirap na Bansa)

Populasyon

Teknolohiya at Kalagayang Ekolohikal

Karapatang Pantao

Globalisasyon

Terorismo

Pagpaparami ng Armas

Mga Suliraning Panlipunan (Kahirapan, kagutuman, migrasyon, drug at human trafficking, Sakit at Kalusugan)

Makibahagi sa gawain na magsusulong ng adhikain na mapaunlad ang pakikipag-ugnayan at pagkilos ng mga bansa upang matamo ang pandaigdigang kapayapaan at kaunlaran

Pamantayan: Kaangkupan Naglalahad ng mga ebidensya

Pagbuo ng sariling pananaw

Timbang timbangin kung alin sa mga paraan ng pakikipag-ugnayan at pagkilos ng mga bansa ang lubos na makakatulong upang matamo ang pandaigdigang kapayapaan at kaunlaran

Pamantayan : Imparsyal (fair) Makatotohanan kalidad ng impormasyon

Pagdama at pag-unawa sa Damdamin ng Iba

Ipahayag ang damdamin kung ikaw ay nasa katayuan ng isang pinuno ng bansa na humihikayat sa iba pang bansa na makiisa sa pakikipag-ugnayan at pagkilos upang matamo ang pandaidigang kapayapaan at kaunlaran. . Pamantayan:

14

Makatotohanan May katapatan

Pagkilala sa Sarili

Magnilay sa sarili kung paano mabibigyang halaga ang pakikipag-ugnayan at sama-samang pagkilos ng mga bansa upang matamo ang pandaigdigang kapayapaan at kaunlaran . Pamantayan May katapatan Naglalahad ng kahinaan at kalakasan

Documents

AP Teaching Guide Third Year