voices 2013APRIL

Magazine for all young people of SkopjeFree

Ramona SanigováRaphaël Bonnet Sanne Keulen Sarah BastableTanja ZlatevaAvdo RovcaninSanja Paunovska

VOICES TEAM:David Trajkovski Elena PopovskaEmir SlezovikjIlona Olehlova Jānis SegliņšJasmina Romanova Kristina DimitrovaNacéra Dahes

Production & Coordination:Nikola StankoskiGjoko Vukanovski

Dear readers and respected volunteers,

Welcome to the April edition of the VOICES mag-azine. The month of April is always starting in a smooth mood, because of the 1st of April, the international day of the Laugh. This April, is also very important for Volunteers Centre Skopje, be-cause of two major reasons: The end of the EVS for our volunteers from France, Nacéra, Sarah and Raphaël and the moving of the volunteers from the house in Kisela Voda into new EVS apartment. We will for sure miss our ”Frenchies”; they made a big impact with their work on our project and organization, so thank you a lot, Sarah, Naca and Raf!!! We also made the last party in the EVS house in Kisela Voda, before the volunteers moved into the new EVS apartment in Aerodrom. The house on last bus stop 24 hosted many generations of volunteers and it is full of great memories, so we will miss it also…Looks like the VCS turned in a way new page in its existence, so we are looking forward for the new challenges which the future will bring to all of us!!!

- Gjoko / Ѓоко

Драги читатели и почитувани волонтери,

Добродојдовте во априлското издание на ВОИСЕС магазинот. Месецот април секогаш започнува во интересно расположение, поради 1ви април - меѓународниот ден на шегата. Овој април, е специфичен и важен за Волонтерски Центар Скопје поради две причини: крајот на ЕВС проектот и заминувањето на нашите волонтери од Франција - Сара, Насера и Рафаел и преселбата на волонтерите од куќата во Кисела Вода во новиот ЕВС стан. Нам со сигурност ќе ни недостасуваат нашите Французи, тие со својата работа оставија голема трага на нашиот ЕВС проект и врз нашата организација, па затоа ви благодариме Сара, Наца и Рафа!!! Исто така, ние веќе ја реализиравме последната журка во ЕВС куќата во Кисела Вода, пред останатите волонтери да се преселат во новиот ЕВС стан во Аердором. Kуќата на последна 24-ка беше домаќин на многу генерации на волонтери и е преполна со драгоцени спомени, па сигурно и таа многу ќе ни недостига...Изгледа дека ВЦС отпочна нова страница во своето постоење, така да едвај чекаме да ги искусиме новите предизвици кои иднината ќе ни ги донесе на сите нас!!!

EDITORIAL 1

Contact:Volunteers Centre SkopjeEmil Zola 3-2/3, 1000 SkopjeTel./Fax. +389 22 772 095vcs_contact@yahoo.comwww.vcs.org.mk

SPORTS ON EVERyDAy LIFE: JOGGING - Janis SeglinsThE REAL WAy hOW TO GET TO PRAGuE! - Emir SlezovikjThE SWEET AND ThE SOuR - Raphaël BonnetCAmILLE CLAuDEL - Sarah BastableChANGE LABORATORy: SECOND FLOOR - Avdo RovcaninECO FAShION… A DREAm OR REALITy? - Kristina Dimitrovamy LIFE AFTER EVS - Sarah BastableFuTuRE TEChNOLOGIES AND ECOLOGy - Raphaël Bonnet

INDEX 2

3

7

9

13

15

17

21

23

GEORG TRAKL- Jasmina RomanovaSKOPJE ORIENT- David TrajkovskihIKING WIThOuT BOuNDARIES- Ramona Sanigová and Nacéra DahesKAyAKING- Elena PopovskaBuSINESS STARTuPS ARE NOT ImPOSSIBLE - Emir SlezovikjDOLNO SONJE - Raphaël BonnetBENEFITS OF BIKING- Sanne Keulen

25

29

31

35

37

39

40

17

31

29

13

By Janis Seglins

SportS on everyday life: jogging

Very recently after suggesting my housemates to go for an uplifting jogging next morning I accidentally entered a pretty passionate discussion about sports on everyday life. And meanwhile I reminded myself how convenient and good jogging is.

SPORTS 3

Some might say jogging is boring and lacks dynamics. I could agree to some certain extent as I remember myself clumsily doing my first steps in this

field some years ago back in Latvia. But after it changed and got very self challenging and pas-sionate. Of course finding motivation is never easy, especially for such a time and energy consuming activity as jogging. That’s why my experience in this field goes as by waves. Once you lose the rhythm it’s hard to get it back again. Right now I’m not doing it for some time already... But as the weather is getting better and better and I’m kind of person who likes [macedonian] food, I’d better restart it as soon as possible. And I believe I will.

But in my case one of the problems is that I like company in almost every field of life and jog-ging is not an exception. In all my life I’ve had just one excellent running mate with whom I felt reaching maximum the easiest. I’ve tried with many but usually it’s hard to get used to other paces, schedules, habits etc, etc. I tried jogging with sister’s dog as well and this one was really cool experience that we continued for pretty long time. Though the rhythm of dog is still pretty capricious, overally this company never got tired before me and on moments I broke the dog devoted such a symphathetic

look that I could be proud of both of us. And at the same time dog was giving a wonder-ful competition spirit urging me run longer and longer. And it amazingly worked. Anyway keeping dog on EVS circumstances I don’t plan so I can just hope to find a good jogging mate.

Another important issue about starting or con-tinuing to jog is place for it. At the beginning polluted Skopje seemed to be pretty hopeless to me in this way, but now I’ve changed my mind. There is excellent track along Vardar on which you can easily variate the length as well as there are many parks suitable for it, espe-cially in Aerodrom which seems an excellent place for sportic activities at all for me.

however the most interesting option is re-cently opened jogging track (trim pateka) on Vodno which alongside includes structured sportic exercises as well. A bit longer than 2km, starting on Sredno Vodno and heading towards Pripor, this could be attractive entity for anybody coming by bus to Sredno Vodno as well as by foot from Kisela Voda and taking it from the other way. The track has 4 station points in which there are designed wooden and metal constructions for stretching, power as well as acrobatic exercises. As it has been made with participation of students from

Physical culture faculty there are also advices and examples how to use every element on these exercise points. At the end being on the nature, hav-ing well organized jogging track and enjoying the atmos-phere of this track can easily become a good motivator to start up jogging with or with-out additional exercises.

One of the exercise points of Trim pateka on Vodno

јaнис Сеглинс

Спортови од Секојдневниот живот: џогирање

Неодамна им предложив на моите цимери да почнеме со инспиративно џогирање од следното утро и случајно започнавме жестока дискусија за спортовите од секојдневниот живот. Во меѓувреме се потсетив колку е практично и добро џогирањето.

Некои можеби ќе речат дека џогирањето е досадно и не е динамично. Би можел да се сложам со ова до одреден степен, бидејќи

се сеќавам колку несмасно џогирав пред неколку години во Латвија. Но, подоцна тоа се промени и стана многу предизвикувачко и доста интересно. Се разбира дека наоѓањето на мотивација никогаш не е лесно, особено за некоја активност којашто бара време и енергија, како што е џогирањето. Затоа моето искуство во оваа област не е постојано. Еднаш откако ќе го изгубиш ритамот, тешко е да го стекнеш повторно. Моментално, не го практикувам веќе некое време... Бидејќи времето се подобрува, а јас сум личност којашто обожава [македонска] храна, ќе биде најдобро да почнам што побрзо. И верувам дека ќе го направам тоа.

Но проблемот кај мене е што јас сакам друштво во речиси секое поле од животот, па џогирањето не е исклучок. Во целиот мој живот сум имал само еден одличен придружник во трчањето со кој најлесно го достигнував својот максимум. Пробав со многу други, но најчесто е тешко да се навикнеш на туѓи ритами, распореди, навики итн. Исто така пробав да џогирам со кучето на сестра ми и ова беше едно навистина добро искуство коешто продолживме да го практикуваме подолго време. Иако ритамот на кучето е променлив, во целост овој мој „придружник“ никогаш не се изморува пред мене и на моментите кога јас ќе застанам, кучето ми упатува еден симпатичен поглед, што ме прави горд и на двајцата. Истовремено, кучето ми внесуваше еден прекрасен натпреварувачки дух, којшто ме тераше да трчам се повеќе и повеќе. И одлично функционираше.

Местото каде да се почне или продолжи со џогирање е друга битна работа. На почетокот, загаденото Скопје ми изгледаше безнадежно за оваа работа, но сега се предомислив. На кејот на Вардар има одлична патека каде што можеш лесно да си ја одредиш должината на патеката, а постојат и многу паркови коишто

се соодветни за џогирање, особено оној во Аеродром, којшто за мене претставува одлично место за спортски активности.

Меѓутоа најинтересната опција е ново-отворената патека за џогирање (трим патека) на Водно, којашто истотака вклучува и структуирани вежби. Оваа патека е долга малку повеќе од 2 километри, почнува од Средно Водно па продолжува накај Припор и може да биде атрактивен белег за секој којшто доаѓа со автобус до Средно Водно или пак

пешки во обратна насока од Кисела Вода. На 4 места од патеката има поставено дрвени и метални справи за истегнување, зацврстување и акробатски вежби. Бидејќи во градењето на патеката учествувале и студентите од Факултетот за физичка култура, на секое место каде што има поставено справи за вежбање има и совети и примери како да се користи секој елемент од справите. На крај, да се биде во природа, да се има организирана патека за џогирање, да се ужива во атмосферата на оваа патека, сево ова може лесно да стане мотивација за да се започне со џогирање со или без дополнителни вежби.

By Emir Slezovikj

the real way howto get to prague!

7TRAVEL

Prague is a great place to be, so I’ll share with you my way of getting there, which more or less means the cheapest way combined with the best adventure on the road to Prague.

my research on finding the best way to Prague started with looking to find some combination of connected flights, the result I get was quite expensive for my budg-et, so travelling through sky was not in combination for the best trip to Prague, it’s expensive and too short to be the best one. I looked on getting there by buses. Well there is this bus going directly to Prague from Skopje which costs 145 euro’s round trip ticket. Still, this one is not the cheapest, and for sure doesn’t bring the fun on the way. An option I propose is to get to Vienna for a 100 euro round trip. The only travel agency that brings you to Vienna for this price is Durmo Tours. On this bus, for your 14 hour long trip to Vienna you have a chance to get many gazoza drinks, Pop Kek candies and Turkish coffees and of course, you’ll have the chance to walk around Vienna too.

From Vienna there are two choices:The choice I took is making a reservation through (http://www.studentagency.cz) for a bus to Prague. One way trip costs around 15 euros. Full cost of this round trip from Skopje would be 130 euros.

The other one I’ll recommend to do it in spring or sum-mer is to hitchhike from Vienna to Prague. (http://hitch-wiki.org/en/Vienna) should be the website to check it out if you take this decision.

A very new cool way which I get to know it today is tak-ing the train from Belgrade to Prague. It only costs 80 euros round trip, which combined with the bus from Skopje to Belgrade will be total of 115 euros. Couchette experience to Prague sounds quite attractive. I’ll experi-ence this on my next trip there.

A last tip I can give from my experience is: if you are stuck in snowy cold Vienna at 1-2 am and you don’t have where to spend the night, you can always try to be-friend the front desk guy from the nearest hotel and let you spend the night on the guest area.

Прага е супер место што треба да се посети, затоа јас ќе го споделам мојот начин за пристигнување до таму, што би значело комбинација на евтино и

авантуристичко патување до Прага.

Мојата потрага за наоѓање на најдобриот пат до Прага започна со пребарување на комбинација на најразлични поврзани летови, резултатот кој го добив беше прилично скап за мојот буџет, така да летање не беше во комбинација за најдобар пат до Прага, скап е, а и премногу е краток за да биде најдобриот.

Пребарав за пристигање со автобус. Значи, има еден автобус кој оди директно до Прага од Скопје за 145 евра повратен билет. Сепак, ова не е најевтиниот, и секако не е толку забавен начин. Мој предлог е да се стигне до Виена за 100 евра повратен билет. Единствената агенција која те носи до Виена за таа цена е Дурмо Турс. Со овој автобус, за твоите 14 часа долг пат до Виена имаш шанса да добиеш многу газоза пијалоци, Поп Кек чоколатца и кафиња и секако, ќе имаш шанса да прошеташ низ Виена.

Емир Слезовиќ

Од Виена има два избора:Изборот кој јас го одбрав е резервирање автобус преку http://www.studentagency.cz за до Прага. Карта во еден правец чини околу 15 евра. Вкупниот трошок за овој повратен пат од Скопје би чинел 130 евра.

Другиот кој јас би го препорачал за пролет или лето е автостоп од Виена до Прага. (http://hitch-wiki.org/en/Vienna) е веб страната која треба да се посети доколку се одлучиш на овој начин.

Нов кул начин за кој јас дознав денес е преку воз од Белград до Прага. Цената е само 80 евра повратна, кадешто комбинирано со автобус од Скопје до Белград ќе има вкупна цена од 115 евра. Искуство во кушет до Прага звучи привлечно. Моето следно патување таму ќе биде на овој начин.

Последен совет кој може да го дадам од сопствено искуство е: ако си заглавен во снежната, грч ладна Виена во 1-2 часот пополноќ и немаш кај да ја поминеш ноќта, секогаш можеш да пробаш да се здружиш со рецепцинерот од најблискиот хотел и да те остави да ја поминеш ноќта во местото за гости.

виСтинСкиот пат за да Стигнеш

до прага

the Sweet and the Sour

These are the rumors and the images the EVS is suffering from. I’m a bit cynical, so I would have a non-desired tendency to believe those rumors. Since it relies a lot on non-formal education, EVS is also not so well seen in some part of the educational area. Anyway, in few words, EVS is not, according to the rumors, not so good for yourself.

I am a “defender” of the formal education, I don’t really believe that the learning process under non-formal education is more efficient, or actually efficient at all, but I still believe that somehow I learned thing which weren’t supposed to be a useful knowledge, but more a set of skills which allows me to evolve in a more confident way within the society. On the other hand, I stopped being too cynical, and try to modify a bit my mind set in order to welcome more easily the things that an EVS has to offer.

By Raphaël Bonnet

An EVS, seen from far could look useless, pointless, full of people probably lost and without forms of

occupations back in their homes.

yOuTh IN ACTION 9

Why do I speak about that, when the topic is actually “Life After EVS”? Because, what I got from my EVS was more than joy, despair, rest, work, stress etc. It was a proper kick in the ass to make me grow up faster than a comfortable area would do. Since the beginning of my EVS I do believe that everything has an end. So, I’m prepared since the beginning to my life after EVS. But now, considering that I went through a wonderful experience, I’m even more confident about my fu-ture back home, more than I could expect in the first place. I will move on without forgetting this wonderful time I had here. I will evolve in my life being thankful for what it gave me. Working with children, organizing event, publishing a magazine, doing workshops, all those activities will be in my memories and will impregnate my future life.

my life after EVS will be made of studying, working and meeting again a country from which I’m away since two years, and which I started to miss, not solely for the people who are there but also for the food, the life etc. I will probably miss macedonia once in a while with its rakja, kaffana, welcoming and warm people, beautiful landscapes. But it will be always a sweet-sour nostalgia which will tell me “You had a good life over there”. It is this kind of nostalgia which is actually cheering you up and helping you during the difficult moment. It is a bitter sometimes, creating some regrets when you are alone in the darkness of your room, but also very sweet during the peaceful moment, when you lay in grass enjoying the light of the sun.Another thing which is sure is that I will probably work for some association back in France, maybe trying to make some mentorship, just to keep meeting people from other countries. I want to keep the opening state of mind of mine by encouraging it. An open-mind asks for a lot of effort and a constant attention. EVS, if you are in the good conditions for it, will help you to get it. It’s up to you, when the experience is done, to sustain it, in any ways you can. It will be how, my EVS will survive in the most vivid way, after I come back.

I will conclude by using the sentence of a macedonian friend who, one day, told me in a kaffana: “It comes some point when you have to decide who you are”. Somehow, EVS can help you to do so! Thanks to everyone!

Рафаел Бонет

Европскиот волонтерски сервис, гледан од страна може да изгледа како бескорисен,

бесцелен, полн со луѓе кои се загубени и немаат никакви обврски во нивните земји.

Тоа се честите гласини и слики, кои кружат за ЕВС. Малку сум циничен, но и јас имам непосакувана тенденција да верувам во тие гласини. Потпирајќи се пред се на неформалната едукација, на ЕВС не се гледа како на дел од сферата на образование. Во неколку зборови, кружат гласините дека ЕВС не е многу добар за себеси лично.

Јас сум „бранител“ на формалното образование, не верувам дека едукативниот процес понуден со неформалната едукација е поефикасен, дури се прашувам дали е воопшто ефикасен, но сепак верувам дека научив работи кои не треба да се од корисно знаење, туку се повеќе сет на вештини кои ми помогнаа да еволуирам на многу посамоуверен начин во општеството. Од друга страна, пак, престанав да бидам премногу циничен и пробав да го модифицирам сетот на кој размислувам, за да полесно ги воспримам работите кои ЕВС волонтирањето ги нуди.

Зошто воопшто говорам за сето ова, кога всушност темата е “Животот после ЕВС”? Затоа што она што јас го добив од ЕВС е многу повеќе од радост, очај, одмор, работа, стрес и итн. Јас добив добар удар во задникот кој ме натера да пораснам побрзо, од колку што би пораснал во заштитена средина. Од почетокот на мојот ЕВС јас знаев дека се во животот има свој крај, така да сум подготвен од самиот почеток за мојот живот после ЕВС. Но сега, после сите згоди и незгоди од моето одлично искуство, јас сум уште повеќе самоуверен за мојата иднина во мојата земја, многу повеќе отколку што можев да очекувам во првите денови на моето волонтирање. Ќе продолжам понатаму без да го заборавам она одлично време поминато за време на ЕВС. Ќе еволуирам во мојот живот благодарејќи на тоа што ЕВС волонтирањето ми го даде. Работата со децата, организирањето на различни настани, изработката на магазинот, имплементирањето на работилниците, сите овие активности ќе останат во моите сеќавања и ќе влијаат на мојот иден живот.

Слатко и горко

11

Мојот живот после ЕВС ќе биде составен од студирање, работа и повторно запознавање со земјата од која сум отсутен веќе 2 години, земја која веќе ми недостига, не само поради луѓето таму, туку и поради храната, начинот на живеење и слично. Сигурно дека ќе се потсетувам на Македонија од време на време, заради нејзината ракија, кафаната, љубезните и топли луѓе, прекрасните пејсажи. Секогаш во мене ќе тлее таа слатко=горчлива носталгија, која ќе ме потсетува дека таму многу добро сум живеел. Таа е од оној вид на носталгија која всушност те разведрува и ти помага низ тешки моменти. Понекогаш може да биде и горчлива, креирајќи некои интересни чувства кога си сам, во темнината на својата соба, но во исто време да креира и слатко чувство во мирните моменти, кога лежиш во зелената трева и уживаш во светлите сончеви зраци.

Друга работа за која сум сигурен е дека ќе работам за некоја организација во Франција, можеби ќе се обидам да пружам некое менторство, за да продолжи мојата средба со млади луѓе од различни држави. Сакам да продолжи мојата состојба на отвореност на умот и ќе се обидам да го охрабрувам тоа, затоа што отвореноста на умот побарува многу вложување и константно внимание. ЕВС волонтирањето, доколку сте спремни за тоа, ќе ви помогне да ја постигнете таа состојба на умот. Зависи од самите вас, кога волонтирањето ќе заврши, како и дали ќе ја задржите таа состојба. Ќе видиме како мојот ЕВС ќе преживее во мене, после моето враќање дома.

Ќе го завршам овој текст со една реченица, која еднаш, во една кафана, ја изговори еден од моите македонски пријатели: “Доаѓаат моменти кога секој човек треба да донесе одлука кој е тој во реалноста”. Не некој начин, ЕВС може да ти помогне во донесувањето на таа одлука.Ви благодарам на сите!

Camille ClaudelBy Sarah Bastable

She was 6 years old when margerite Boyer poses 62 hours for Camille Claudel. Sometimes called “the little girl from Islette”, or “inspira-tion”, this sculpture is well know under the name of “the little chatelaine”. I am fascina-ted by the indefinable deep expression of this little face. With her eyes wide open on eternal mysteries, between fear and curiosity. So deli-cate, so beautiful.

CuLTuRE 13

While statues are growing in Skopje, I would like to share with you my fascination for extra-ordinary destinies. I will tell you the story of a women, sculptor, artist. This is the story of Ca-mille Claudel.

Camille Claudel started the sculpture of the «little Châtelaine» at 36 years old, in 1892, when the problems started. At that time she was staying regularly in this rich property of the west of France. Called Islette, this property was rented by the sculptor Rodin. Rodin and Camille had a unlegitimate relationship since 10 years already. Rodin rented this property to hide the pregnancy of Camille; which pregnancy, never go to its term.

Camille has always shown a very strong charac-ter. At 17, she decided to become a sculptor! In those times, it was totally unimaginable for a women to enter in the school of Fine Art. But, impressed by her talent, the famous sculptor Rodin accepted Camille in his workshop. 24 years younger than him, she became his inspi-ration, his model, his confident and his secret love while he was married with Rose Beuret.

But the couple started to have problems in 1893, because of conflicts between Camille and Rose Beuret but also between Camille and Ro-din. Camille Claudel couldn’t accept anymore the tendency of Rodin, too focused on his own success, to make believe that Camille’s master-pieces were from him or strongly inspired by him. Their separation has been long and painful.

Camille Claudel locked herself in her house transformed in workshop while Rodin was sur-fing on his success. All the sculptures of this period reflect the internal pain of the artist and her internal conflicts. She will write to her bro-

ther “you can see that my work is not in Rodin’s style anymore”. But, little by little, neglected by Rodin and her family, she had to struggle with misery and lone-liness. She became subject to paranoia and des-troyed her one sculptures, letters and papers. her last support was her father.

When he died, her family put her, 8 days after his death, in a psychiatric hospital where she will be sequestered in very difficult conditions of cold, bad nutrition with the impossibility to sculpt. She will stay there until her death, 30 years later, in October 1943.

The strength, the sensibility, the tragedy of her sculptures and her perfect control of sculpting techniques give the originality, the power and the uniqueness of the work of Camille Claudel in the whole history of sculpture.

After great 8 - days spent in Struga with cool people from 14 coun-tries in working atmos-

phere where we learnt how to gain and provide ideas that real-ly should make difference in our communities. We learnt how to make opportunity for everyone who wants to involve and par-ticipate in change making. From youth worker point of view I am really amazed with methodol-ogy and product effect of work, also I think that new knowledge and skills I can im-plement in my community where I work with high school students on developing of their ideas and experience.

Before this project I was really confused about so-cial entrepreneurship, what is that? how entrepre-neurship can be social? But now, after the training course in Struga I know that social entrepreneur-ship is perfect for solving problems in our communi-ties, it’s all about connecting non-profit with profit initiative and that’s what is perfect here, everyone can be happy. Throw the work and presentation of ideas I noticed that we are really similar to each other. maybe our flags are different and maybe our language is different, but our problems are same and Social Entrepreneurship is the answer.

Greetings from Prijepolje, SerbiaAvdo Rovcanin, Jump organization (http://www.jumporg.com/)

Change laboratory: SeCond floor By Avdo Rovcanin

yOuTh IN ACTION 15

После 8 дена во Струга со супер луѓе од 14 различни земји, поминати во работна атмосфера каде што научивме како да се здобиеме и

произведеме идеи, со кои би се направила одредена промена во нашите средини, ние научивме како да обезбедиме можност за сите кои сакаат да бидат активни да се вклучат во правењето на промени. Гледано од аспект на младински работник, јас сум одушевен од методологијата и ефективниот производ од работата, а исто така сметам дека стекнатото

Авдо Ровчанин

лабораторија за промени:

втор кат

Поздрав од Пријеполе, СрбијаАвдо Ровчанин, ЈУМП организација

(http://www.jumporg.com/)

знаење и стекнатите вештини јас можам да ги имплементирам во заедницата во која живеам, во работа со средношколците и развивање на нивните идеи и искуство.

Пред учеството на овој проект јас бев збунет за употребата на терминот социјално претприемништво, што всушност е тоа? Како може претприемништвото да биде социјално? Но, сега, по завршувањето на тренингот во Струга јас знам дека социјалното претприемништво е одличен модел за

решавање на проблемите во нашето општество, затоа што тоа е насочено кон поврзување на профитната со непрофитната иницијатива и во тоа лежи совршенството, секој може да биде среќен во него. Преку презентацијата на работата и на идеите јас забележав дека сите присутни млади луѓе се слични, едни на други. Можеби нашите знамиња и јазици се различни, но проблемите со кои се соочуваме се идентични, а социјалното претприемништво е решението за нив.

Speaking of preservation of the Earth, we often forget to think about simple things in our everyday lives that greatly influence life on Earth and our well-being, and one of those things is certainly practicing sustainable fashion. Actually, this relatively new trend of sustainable or eco fashion is based on using not just sustainable mate-

rials for producing the fabrics, but also adopting environmental friendly practices for pro-duction of those fashion products. The reason why some fashion designers and consumers are following this fashion trend is because they are trying to influence others to adopt this way of thinking and minimize the harm “normal” clothes have on the Earth, but since this futuristic idea had shown to be too expensive for both manufacturers and consumers we should ask ourselves: is it realistic and achievable in today’s world?

By Kristina Dimitrova

FAShION

eCo faShion… a dream or reality?

17

First and foremost, in order to understand where these eco fashionistas are coming from, we have to reflect on the damage and pollu-tion related to manufacturing and using con-ventional clothes as well as on the overall con-cept of sustainable fashion. Thus according to many researches, for growing regular cotton are used many chemicals such as pesticides, insecticides and herbicides which are harmful not just for the consumers buying that clothes and thereby are exposed to those toxins and sometimes start develop-ing allergies, but also for the workers growing that cotton by inhaling harmful pesticides which can result in headaches, long term memory loss, birth defects, cancer, paralysis and even death. But not only that, this approach can be harmful for everybody by polluting the environment since a lot of those chemicals go to the air, water and soil and are damag-ing the food we consume on everyday basis.

On the other hand, follow-ing the eco fashion practices means using sustainable ma-terials, natural fibers found in the nature such as cellulose fibers, or recycled fibers that are processed back and are used

again. But it’s not only the materials that matter, but also it’s the cultivation and production method

which is designed in a way that it is completely free of harmful toxins.

Opposing these two different ap-proaches we would definitely agree the second one is far more acceptable for creating better en-vironment for all of us, but as its good as it sounds this practice is often related to many controver-sies such as the expensiveness of manufacturers excepting these practices, as well as, the con-sumer’s needs to be economical and practical so they are in a way forced to buy cheap and affordable clothes. Therefore, one of the solu-tion for everybody to embrace this eco-friendly fashion probably will be designers and manufacturers

to become a subject of economic losses by decid-ing to switch their production from conventional to sustainable and therefore to leave no other choice for consumers but to buy only eco fashion products. Probably until then, only conscious eco fashion peo-ple who have enough economic resources to afford this trend will be the only ones who will contribute to creating better environment on the Earth.

Кога станува збор за заштита на Земјата, често забораваме да помислиме на малите нешта во нашите животи кои имаат големо влијание на животот и

опстојувањето на луѓето на Земјата, а едно од тие нешта е сигурно практикување на еко мода. Всушност, овој релативно нов тренд на еко мода се базира на користење не само на одржливи материјали за производство на модните продукти, туку и прифаќање на одредени методи на производство кои не ја загадуваат околината. Причината поради која некои модни дизајнери и потрошувачи го следат овој моден тренд е затоа што сакаат да влијаат на останатите да го прифатат овој начин на размислување и да ја намалат штетата која ”нормалните“ модни производи ја имаат на Земјата, но бидејќи оваа напредна идеја се покажала како прескапа за производителите и потрошувачите, треба да се запрашаме: дали е реална и достижна во денешниот свет?

Најпрво, со цел да разбереме зошто следбениците на еко модата го поддржуваат тоа движење, мора да направиме осврт кон штетите и загадувањето поврзани со производството на обичните модни продукти, како и на целосниот концепт на еко модата. Така, според многу истражувања, за одгледување на обичниот памук се користат многу хемикалии како што се пестицидите, инсектицидите и хербицидите кои се штетни не само за луѓето кои ја купуваат таа облека, а со тоа се изложени на токсини и понекогаш почнуваат да развиваат алергии, туку и за одгледувачите на памукот кои ги вдишуваат тие штетни пестициди кои може да предизвикаат главоболки, губење на меморијата, дефекти кај децата при раѓање, рак, парализа, па дури и смрт. Но не само тоа, овој пристап може да биде штетен за сите преку загадување на околината бидејќи голем дел од тие хемикалии одат во водухот, водата и почвата, а со тоа ја загадуваат храната која што секојдневно ја конзумираме.

еко мода... Сон или реалноСт?Кристина Димитрова

Од друга страна, следењето на практиките на еко модата значи употреба на одржливи материјали, природни влакна кои што можат да се најдат во природата, како што се влакната од целулоза, или рециклирани влакна кои што се преработуваат и повторно се употребуваат. Но не се работи само за материјалите, станува збор и за начинот и методите на култивирање и производство кои се создадени на начин кој не опфаќа користење на штетни токсини.

Кога ќе ги споредиме овие два различни пристапи дефинитивно ќе се согласиме дека вториот е далеку поприфатлив за создавање подобра средина за живеење за сите нас, но колку добро и да звучи оваа практика, таа е често поврзувана со многу контроверзии како што е скапотијата за производителите кои ги прифаќаат овие практики, како и со потребите на потрошувачите да бидат економични и практични и со тоа на некој начин се приморани да купуваат ефтина и пристапна облека. Затоа, едно од решенијата

сите да го прифатат овој тренд на еко мода веројатно би значело дизајнерите и производителите да се изложат на економски трошоци со тоа што ќе одлучат да го пренасочат производството од конвенционално кон одржливо и со тоа да не им остават простор за избор на потрошувачите освен да купуваат еко модни производи. Веројатно сè дотогаш, само свесните еко следбеници на модата кои имаат доволно економски ресурси да си го дозволат овој тренд ќе бидат единствените кои ќе придонесат за подобра животна средина на Земјата.

Last year, at this period, I was writing a letter to my boss to ask 9 months of free vacation to do my EVS. I wrote that I considered this expe-rience as a bracket in my life. Today, I am almost closing the bracket.

Everything is going to go very fast now. 4th of April plane to France, 5th of April visit of flats and 8th of April, 8Am, back to my office. Back to normal life. Will I be back to my previous life?

yes in a way, though I will not have anymore this light and this promise of a coming depar-ture, which used to smooth everything. But my eyes, my head and my heart are full of images, of adventures, of friendships and full of new ideas. I leave all the doors open: if I don’t feel comfortable enough in this ancient-new, I have ideas and plans. I have an old dream to open an ethical and solidarity café. It will also depend of my love, if we can stay in Besançon or if we will have to move in an other country. Nothing is sure, nothing is fixed. Still I am very glad to have the security to find again my city, my job, my friends and family, my music group that I love.

The coming back is fully part of the adventure and it will also be rich in learnings and emotions. And emotions are what I live for. Let’s go and see.

MY

LIFE

AFTER

EVS

yOuTh IN ACTION 21

By Sarah Bastable

Минатата година, во ова време, му пишував писмо на мојот шеф, во кое побарував да ме ослободи на 9 месеци заради мојот ЕВС. Во писмото наведов дека ЕВС искуството ќе биде

една од главните нишки во мојот живот.

Денес, јас ја затворам таа нишка потполно.

Се се одвива некако многу брзо. На 4ти април имам лет за Франција, на 5ти април закажано гледање на стан за изнајмување и на 8ми април, во 8 часот наутро се враќам назад на старото работно место.Назад во нормалниот начин на живеење. Дали ќе се вратам на мојот живот пред ЕВС?

Да, на некаков начин, но го нема повеќе оној светол момент дека набрзо ќе заминам, факт кој многу често ги порамнуваше работите. Но, моите очи, мојата глава и моето срце се преполни со слики од авантури, пријатели и многу нови идеи. Јас ги оставам сите врати отворени: ако не се почуствувам комфорно со стариот живот и работа, имам идеи и планови. Сеуште го имам стариот сон да отворам кафетерија за етничка солидарност.

Сето тоа ќе зависи и од мојот љубен, дали ќе останеме во Безансон или ќе се преселиме на друго место или друга земја. Ништо не е сигурно, ништо не е фиксирано. Сепак, среќна сум со чувството на сигурност повторно да се најдам во мојот град, на моето работно место, да ги видам моите пријатели, моето семејство, мојата музичка група која многу ја сакам.

Враќањето назад е исто така дел од ЕВС авантурата и исто така ќе биде збогатено со емоции и стекнати знаења. А, емоциите се тоа за што јас живеам. Ајде да видиме што ќе се случи следно...

Сара Бастабл

мојот живот поСле евС

"Ги оставам сите врати отворени: ако

не се почувствувам комфорно на стариот живот и работа, имам

идеи и планови"

future teChnologieS and eCology

By Raphaël Bonnet

how to preserve the Earth on which we evolve every day and that we are, bit by bit, killing every day, with the new technologies? What a question…

SCIENCE & TEChNOLOGy 23

It would be almost easy to answer it if we didn’t have to take in account the need to sustain to 6 billion people and main-tain the progress, or the consumerist

society. In order to figure out this question, I made researches. I thought a lot about this topic. Finally, a wonderful and miraculous idea popped-up in my mind. I was holding the answer.

There is no way to preserve Earth. It is alrea-dy in a strong decline. We can’t help it wit-hout sacrificing some of our habits. And this worldwide known, humans cannot change so fast. The significant changes will hap-pen only in few generations, except if we change now. But here is the problem: how to see after your own death? Why to pri-vate yourself for a future in which you may not be involved? So here is the answer. The technologies that could help us to change, to avoid disasters, are mainly either space traveling, either time traveling. Scientists are using all their skills to focus on space traveling, which seems to be more reliable. We are tagging new homes where we could go, and bit by bit physicians are elaborating ways to travel faster in space. Somehow you are probably thinking that these theo-ries are absurd. But indeed we can try all our

best, if we don’t stop polluting the world right now, nothing good will come out of the ground. maybe, before trying to invent technologies in order to improve our clean-ness and sustain our habits of consumma-tion, we should before try to create some kind of technology able to help us on the way to change our minds.

We consider technology as the rescuers of our lives, of our unavoidable fall, but this is not the way it should be. We are polluting. We are the epicenter of the catastrophe on the way. We cannot help it, except if we start to stop throwing stuff on the floor.

georg trakl By Jasmina Romanova

LITERATuRE 25

‘’...The sister’s shadow sways through the silent groveTo greet the ghosts of heroes, the bleeding heads;

And softly the dark autumn flutes resound in the reeds.O prouder grief! you brazen altars,

Today an enormous pain nourishes the hot flame of the spirit,The unborn grandchildren.’’

unfortunately, Trakl’s lifetime was very short - at the age of twenty seven he lost his life. Although he was unhappy, insecure, escaping from the reality and the insanity of the war, in only two years of active creating he managed to be one of the most important Austrian expressionists, but also one of the most original German language poets. The sadness and the darkness left black blot in his life, but they brought eternal life and fame through his creation.

T he poetry is a mirror of the soul. Trakl’s poetry testifies for that. Georg Trakl is the most important, but also different from all the other expres-sionists in the poetry. The world that he is representing throughout his poetry is deep and depressive, horrendous and melancholic. The deepness

of his creation is still a mystery.

he was born on 3th of February 1887 in Salzburg, Austria. his mother, who was a drug addict, couldn’t stand being near her husband, nor her children for very long tim Because of the lack of her presence in Trakl’s life, he was feeling alone and insecure. Trakl was brought up by the French governess marie Boring. Thanks to her, Trakl was introduced to the French literature, which had huge influence over his creation, especially Arthur Rim-baud and Charles Baudelaire. Also his sister margaret had big role in his life and creation, with whom he had incestuous relationship.

After the outbreak of the First World War, voluntary he became a sanitation doctor. After the Battle of Grodek, he was left with ninety wounded soldiers, for whom he was sup-posed to take care. In that time, he wrote his last poems, in which the death can be felt on his door. Because he couldn’t take care of the wounded soldiers, Trakl had nervous breakdown. he was sent in hospital in Krakow, but few days later he died of cocaine over-dose. It is thought that his last poem in ‘’Grodek’’:

јасмина Романова

георг тракл

‘’...Се тетерави сенката сестрина низмолчеливиот шумјак,Духовите на јунаците

да ги поздрави,раскрвавените глави;

А во трската тивко оддекнуваат мрачните

есенски флејти.О горда таго! Вие бронзани олтари

Топлиот пламен на духот денес го храни

силна болка,Неродените внуци.’’

Нажалост, Тракловиот живот бил многу кус - на само дваесет и седум години го изгубил животот. Иако бил постојано несреќен, несигурен, бегал од реалноста и од лудилото на војната, сепак за само две години активно творење успеал да се вброи меѓу најзначајните aвстриски експресионисти, но и меѓу најоригиналните поети кои пишувале на Германски јазик. Тагата и мракот оставаат црна дамка во неговиот живот, но му носат вечен живот и слава преку неговото творештво.

Лириката е огледало на душата. Токму Тракловата лирика сведочи за тоа. Георг Тракл е најзначаен, но сепак поинаков од

сите други експресионисти во поезијата. Светот кој го претставува преку својата поезија е длабок и депресивен, морничав и меланхоличен.

Длабочината на неговото творештво останува мистерија до денес. Роден е на 3-ти февруари 1887 година во Салцбург, Австрија. Неговата мајка која била зависничка од дрога, не издржувала да биде долго време во близина на нејзиниот маж, ниту пак нејзините деца. Поради недостатокот на нејзиното присуство во животот на Тракл, тој се чувствувал многу осамено и несигурно. Тракл бил израснат од француската гувернанта Марие Боринг. Благодарение на неа, Тракл се запознал со француската литература која имала големо влијание врз неговото творештво, особено Артур Римбалд и Шарл Бодлер. Голема улога во неговиот живот и творештво имала и неговата сестра Маргаретe, со која имал инцестуозна врска.

По избувнувањето на Првата Светска војна, доброволно се пријавил да биде санитетски лекар. По битката кај Гродек, му биле оставени деведесет повредени војници, за кои требало да се грижи. За време за овој период, ги напишал неговите последни песни, во кои може да

се почувствува дека смртта е на неговиот праг. Поради неможноста да се грижи за повредените војници, Тракл доживеал психички шок. Бил испратен да се лечи во болница во Краков, но по неколку дена починал од предозираност од кокаин. Се смета дека негова последна песна е ‘’Гродек’’:

Skopje orient

The idea of bringing merchants and trad-ers together in improvised and covered markets necessitated the forming of the Bazaar. In the 12th century, people build

ramparts as a way to protect the area where stock exchange would be taking place. The Bazaar had its biggest rise in the period between the 15th and the 19th century. This significant town sight, where the narrow paved streets from a labyrinth, possesses a distinct oriental look. The stories, although situ-ated between somewhat civilized frames, still nur-ture the traditional form of organization- they are

adhered to one another and most of them share identical minimalist dimensions. Apart from the nu-merous jewelry stories, taverns, tea rooms, pastry shops and other types of stores, in the Skopje Old Bazaar you can see the most important monuments of the sacral and sacrilegious Islamic architecture. The inns are buildings where merchants used to stay overnight with their caravans. The inns were built soon after the Ottomans arrived in this re-gion. They are normally positioned around the cen-tral yard. The areas from the cattle and the stor-age rooms were on the ground floor and rooms for the passengers were on the first floor. Although many inns have being build, today there are only three preserved in their original state. They are

part of the complex of the Old Bazaar in Skopje.The Kapan Inn was built in the 15th century by Isa –Bey, the son of Ishak- Bey. The name of the Inn de-rives from the Arabian word “ kabban” meaning big scale. According to the other sources on the other hand, “Kapan Ann” means “closed guesthouse”.The Suli Inn, or the “water inn” (named after the small river that flowed through there) was built in the 15th century by Ishak –bey. In the 16th century, the upper floors of the inn were transformed into stores. In 1963, this inn suffered damages caused by the disastrous earthquake, but soon after it was

completely renovated. Today, Suli Inn is home of the Faculty of Fine Arts, the Gallery of Contempo-rary Art, as well as of the museum of the Old Ba-zaar, opened in 1983, which holds various ceramic works and artworks with motifs of the old town.The Kursumli Inn, or the “leaded inn”, is presumed to have been built in 1550 by Mula Musledin Khoja. In 1978, the inn had functioned as a prison where macedonian revolutionaries- fighters for libera-tion from the Ottomans and their five centuries long reign-where held captive. Before World War II, the Inn was turned into a Lapidarium of the ar-cheological museum and sculptures, tombstones and other monuments from the ancient archeo-logical sites in macedonia were placed there.

29SKOPJE

By David Trajkovski

ориентот на Скопје

Организирањето на трговците и занаетчиите во импровизирани покриени пазари ја наложило потребата од формирање на Чаршијата. Во 12 век биле изградени бедеми, како заштита на просторот во кој ќе се извршува стоковна размена. Најголем подем Чаршијата имала во периодот од 15 до крајот на 19 век. Овој значаен градски локалитет, во кој тесните калдрмени

улички се поставени како лавиринт, има карактеристичен ориентален изглед. Дуќаните, иако се ставени во своевидна цивилизациска рамка, сеуште ја негуваат традиционалната форма на организираност – тие се прилепени еден до друг и најголемиот дел од нив се со идентични минималистички димензии. Меѓу многуте златарници, кафеани, чајџилници, слаткарници и дуќанчиња од секаков карактер, во скопската Стара Чаршија се наоѓаат и најзначајните споменици на сакралната и на профаната исламска архитектура. Скопските анови претставуваат објекти кои служеле како места во кои преноќувале трговците со своите карвани, а биле градени по доаѓањето на Османлиите на овие простори. Распоредени околу централно поставен двор, во приземјето биле просториите за добитокот

Давид Трајковски

и магацините, а на катот се наоѓале просториите за патниците. Денес во рамките на Старата Скопска Чаршија се зачувани само три од многуте анови што биле изградени во Скопје. Капан Ан – бил изграден во 15 век од Иса бег, син на Ишан бег. Имате на анот потекнува од арапскиот збор “кабан”, што значи голема вага, терезија. Според други извори Капан Ан значи затворен пансион. Сули Ан – во превод воден ан (така наречен поради малата река што течела на тоа место). Бил изграден во 15 век од Ишан бег, а во 16 век горните катови на анот биле претворени во продавници. Во 1963 анот настрадал во катастрофаниот земјотрес, по што бул целосно реновиран. Денес во Сули Ан се сместени Факултетот за Ликовни Уметности, Галеријата за современа уметност, како и Музејот на Старата Чаршија, кој е отворен во 1983 и во кој се чуваат керамички творби и уметнички дела со мотиви од стариот град. Куршумли Ан – или во превод оловен. Се претпоставува дека бил изграден во 1550 од Мула Муследин Хоџа. Во 1878 анот служел како затвор во кој биле затворени македонските револуционери – борците за ослободување од петвековнот турско ропство. Пред II Светска Војна анот бил претворен во лапидариум на Археолошкиот музеј во кој денес се сместени скулптури, надгробници и други споменици од античките локалитети на Македонија.

hiking without boundarieS Ramona Sanigová

and Nacéra Dahes

“What are we going to do this weekend?” asked one of my housemates while having a cooking workshop leading by Raphael. As we were thinking about going to Kozjak lake lately, the idea became real. Eve-rybody wanted to go so we started a big research how to get there.

unfortunately we have found that the only possibility how to get there is by car. But where we can get the car? As we are involved in a macedonian com-munity we started to think about our friends as potential car owners. We wrote down a list and started to call… After few conversations we managed to ensure 5 cars and 5 excited people and with a great mood we couldn’t wait for the next day. In the end the trip attend 20 our friends and even if it was raining we enjoyed a lot. We hiked around, had a picnic and with a smile on our face finished our day in our house taking a coffee. What a nice trip can be made in a last minute!

31TRAVEL

K O Z J A K L A K E

O ne day my housemate Sarah said: “Let’s hike from Vodno to Matka!“. Me and Nacéra looked at each other and agreed immediately. The boys were lazy so in the end we set off the adventure just the three of us. We had no idea about the way but come on, it cannot be that hard, it is just straight!

We reached Vodno with a cable car and asked the visitors around about the way to Matka. “You don’t know the way? Then you rather don’t go!” “It’s so hard, you are crazy!” That is what we heard repeatedly but after persuading them they finally showed us the right direction and we could begin our trip! After 2h walking with beautiful sceneries and meeting only 2 persons on the way who told us to not go without a guide we felt happy because everything seemed to be great. We reached the top and now there was only way down so where was the difficulty in finding the way? Till now it was very easy. The difficult part started after we finished enjoying the view. Where to go now? Where is the next sign? Should it be to the right or to the left? We tried some direction which seemed to be the correct but even after 30 min walking around we haven’t found the way. We met only a cow but unfor-tunately it couldn’t help us. The sun was going down so we had to act. We chose to go straight down. After 1h of painful journey through trees, bushes and thorns we finally ended up in some Albanian village watching a sunset. Totally exhausted we found some bus stop from where was supposed to go to Skopje. When the bus arrived we asked the driver “Are you going to Skopje?” “No, I go to Saraj!” Sara-jevo??? how can a bus from this village go to Sarajevo? In the end we found out it is a part of Skopje, we took it and in the late evening finally came safely home being proud that we returned with no loss.

F R O M V O D N O T O M A T K A

пешачење без границиРамона Санигова и Насера Даес

О Д В О Д Н О Д О М А Т к А

Еден ден, мојата цимерка Сара рече: „Ајде да пешачиме од Водно до Матка!“ Се погледнавме со Насера и веднаш се согласивме. Момците беа мрзеливи и затоа решивме трите да ја реализираме нашата авантура. Не го знаевме патот, но и покрај тоа, не можеше да биде тешко, само право е! На Водно отидовме со жичарата и ги прашавме посетителите од околината за патот до Матка. „Не го знаете патот? Тогаш подобро да не одите!“, „Многу е тешко, луди сте!“ – ова го слушавме постојано, но најпосле ги убедивме и ни ја покажаа правата насока, па така можевме да го започнеме нашето патување! Патувавме веќе два часа и уживавме во убавите пејсажи. Сретнавме само двајца луѓе коишто ни рекоа да не продолжуваме без водич, но ние се почувствувавме среќни бидејќи сè изгледаше супер. Стигнавме до врвот и од таму имаше само еден пат за надолу, па добро каде е потешкотијата да се најде патот? До сега беше многу лесно. Најтешкиот дел почна откако заврши убавата глетка. Каде да одиме сега? Каде е следниот знак? Треба да одиме на лево или десно? Тргнавме во една насока којашто мислевме дека е вистинската, но дури и по 30 минути пешачење не го најдовме патот. Сретнавме само една крава, но за жал таа не можеше да ни помогне. Сонцето заоѓаше и моравме да се снајдеме. Решивме да одиме право надолу. По едночасовно, мачно патување низ дрвја, грмушки и трње, стигнавме во едно албанско село, од каде што се гледаше залезот на сонцето. Целосно изморени, наидовме на една автобуска постојка од каде што најверојатно се одеше за Скопје. Кога дојде автобусот, го прашавме возачот „Дали одите за Скопје?“, а тој ни рече „Не, одам за Сарај!“, „Сараево???“. Како може еден автобус од ова село да оди за Сараево? На крај, дознавме дека тоа е дел од Скопје, се качивме во автобусот и безбедно стигнавме дома во доцните вечерни часови. Бевме горди што се вративме без да се изгубиме.

Е з Е р О Т О к О з ј А к

„Што ќе правиме овој викенд? “ – праша еден од моите цимери додека бевме на готвачката работилница со Рафаел. На крајот, размислувавме да одиме на езерото Козјак и идејата се прифати. Сите сакавме да одиме и затоа почнавме да истражуваме како да стигнеме до таму. За жал дознавме дека до таму се оди само со автомобил. Но каде да најдеме автомобил? Бидејќи сме членови на Македонската заедница, почнавме да размислуваме кои од нашите пријатели би имале автомобил. Направивме список и почнавме да им се јавуваме. По неколку телефонски повици, обезбедивме 5 автомобили и петмина возбудени луѓе кои едвај чекаа да дојде следниот ден. На крај се собравме 20 пријатели и иако врнеше, многу уживавме. Пешачевме наоколу, си организиравме пикник и вечерта се вративме насмеани во нашата куќа, каде што го завршивме денот со кафе. Колку добро патување може да се организира во последна минута!

како да стигнете до Матка Езерото Матка се наоѓа на околу 30 мин од центарот на Скопје, доколку патувате со автомобил. Автобусот бр.60 оди директно до Матка, но овој автобус е многу редок. Автобусот бр. 12 оди до постојка близу езерото Матка и од таму можете да пешачите. Од центарот на Скопје до Матка, со такси би ве чинело околу 600 денари.

Овде можете да најдете повеќе информации за езерата Матка и Козјак (http://www.virtual-tourist.com/travel/Europe/FyR_of_macedonia/matka-452423/TravelGuide-matka.html)

Повеќе за езерата во Македонија (http://www.macedonia-timeless.com/DesktopDefault.aspx?tabindex=0&tabid=1112)

SPORT 35

By Elena Popovska

kayaking

When we go back through the history, sport and the first sports in general were made in the purpose of survival.

Now is different, today people do sports for health reasons and their own enjoy-ment.

“Sport” is a simple word, yet it encom-passes a huge variety of activities and pro-cesses.

Around the world sport is a generally re-garded as a positive force. Sport plays as an important role in helping people of all ages maintain a high level of overall health and well-being. Through sport activities youngster can learn important lessons such as winning and losing, fair play, being part of team, cooperation, leadership, dis-cipline and working towards long term goals.

Today we want to speak more about kayak discipline, which is the one of the more specific activities around the world. The first kayaks were created thousands of years ago by arctic inhabitants now known as the Intuits. These early kayaks were used during summer months primarily for hunting and fishing. The word «kayak» li-terally means «hunters’ boat.»

As a general rule, leisure canoeing favor’s open canoes, this can accommodate more people and have the added benefits of sta-bility and ease of propulsion. most canoe sports use the faster, more maneuverable kayak. however, there are exceptions.

In 1936, kayak racing became a part of the Olympic Games in Berlin. Kayaks were used in an event called «flat-water racing.» Kayak clubs began developing all over Eu-rope, and kayaks became more and more popular as time went by.

Kayaking of all kinds has become more popular through the 1990s and early 21st century. Kayaks are classified by their use. There are eight primary classifications: polo, slalom, whitewater, surf, touring/ex-pedition, light touring/day tripping, sprint/racing and general recreation. From these primary classifications stem many sub-classes. A Kayak is a small, relatively nar-row, human-powered boat primarily desi-gned to be manually propelled by means of a double blade paddle. Today the kayak discipline is very popular, also in macedo-nia this kind of discipline is very famous, many kayak raising are maintained in the river Treska, Canon matka, mavrovo, Ra-dika etc.

buSineSS StartupS are not impoSSible

The training course about learning to design social entrepreneurship ven-tures named “Change Laboratory: Second Floor” gathered more than

thirty people from fourteen countries and took place in the beautiful city of Struga. These people were more than curious to know the way how can you match the two different ideas of profit and contribution. I, myself didn’t have the clear idea what social entrepreneurship is and how it works. But on this training course I was shown many successful social entrepreneurship exam-ples that challenged my beliefs and reality, where the combination of resolving social problems and creating a business can result with huge success in your life and more im-portantly, in others’ lives.

During the eight days spent in Struga, our activities started by finding and digging deeper about the problems in our commu-nities. Then, each of us got combined with the others in teams and struggled for the

By Emir Slezovikj

common ideas and goals to make it really happen. The result was seven innovative po-tential business projects where contribution is main goal.

Before taking part in this project I believed that to start a business in macedonia you must have good connections and good amount of money, but here I was proven wrong. Business startups are not impossible and this stimulated me to put my entrepre-neurship ideas into action and find a way to make it work. This was my greatest discov-ery on this training course, which will influ-ence my future activities.

Finally, even though this revolutionary way of running a business can’t generate profit as typical business, it does something more, brings change to others and makes this world better.

yOuTh IN ACTION 37

Jump for the change!

Тренинг курсот за дизајнирање социјални бизнис потфати “Change Laboratory: Second Floor” собра повеќе од триесет луѓе

од четиринаесет земји и се одржа во прекрасниот град Струга. Овие луѓе беа повеќе од заинтересирани да дознаат како може да се комбинираат двете различни идеи на профит и придонес. Јас самиот, не знаев што е социјално претприемништво и како може да работи. Но на оваа тренинг обука ми беа прикажани многу успешни примери на социјално претприемништво кои ги променија моите верувања, каде што комбинацијата од решавање на општествени проблеми и креирање на бизнис може да резултира во огромен успех во твојот и, уште поважно, животот на другите.

За време на осумте дена поминати во Струга, нашите активности започнаа со наоѓање и длабоко осознавање на проблемите во нашите заедници. Потоа,

Емир Слезовиќ

Стартап бизниСите

не Се невозможни

учесниците се искомбинираа во тимови и се бореа за своите идеи и цели вистински да се остварат. Резултатот беше седум иновативни потенцијални бизнис проекти каде придонесот е главна цел.

Пред да учествувам во овој проект верував дека, за да започнеш свој бизнис во Македонија мора да имаш добри врски и добра количина на пари, но тука, се докажа дека тоа верување е погрешно. Започнување на бизнис не е невозможно, ова ме стимулирање да ги претворам моите бизнис идеи во акција и да најдам начин како може да проработи. Ова беше моето најголемо откритие на оваа тренинг обука, кое што ќе влијае врз моите идни активности.

За крај, иако овој револуционерен начин на водење бизнис не може да генерира профит како типичен бизнис, придонесува за нешто повеќе, промена во животот на останатите и го прави овој свет подобар.

"Најголемо откритие на оваа тренинг обука за бизнис ќе влијае

врз моите идни активности"

dolno Sonje

Surrounded by mountains, trees and old houses, here we were, the simple people with simple expectations. Enjoying the temporary quietness of the nature, we were all together making some soft noise and making ourselves full of food and drink. Simplicity, once again, appeared to us like it was, an obvious reality that we would have been hidden from since a

long time ago.

Kisela Voda is a nice and quiet place also. But it is in the city still. Even though people would say that it is a village inside the town of Skopje, it doesn’t change the fact that the agitation of the city is coming, brought maybe by the changeable wind. Kisela Voda, doesn’t stand the comparison with Dolno Sonje. This place is truly peaceful. I will not give you the usual stereotypes about the birds singing, and the rabbits running in the forest. yeh, way too Disney to be believable. But what I can give you, is the feeling I had. Walking around a very old house in which you can still find the last cups of coffee that the owners took probably some months ago, I felt some magic atmosphere. It is, somehow, like this picture in sepia that you find in your grand-parents pictures book. Full of me-mories from another time, you are rarely able to touch it, to feel it. I did. There, you were traveling within time and space, arriving in some new dimension. Away from the problems of the metropolis, your mind was able, finally, to breathe. “Pure quietness, pure peacefulness”, we were unanimous.

For sure the company is important. If you are alone, this experience is, I believe, even more intense. But if you are making a barbeque, looking right into the eyes of the white mountains, proudly facing you, with some friends, laughing in a non-hysteric way, you will discover also the true rest. I’m leaving soon. I have to say goodbye to Skopje and to macedonia. This experience was good and I enjoyed it in a full way. Though, Dolno Sonje was a key moment which helped me to see clearer, and which prepared me to say “Farewell Macedonia, it was nice to meet you!”.

By Raphaël Bonnet

« Welcome to Dolno Sonje ».

39SKOPJE

There’s still a long way to go in Skopje but with spring coming and more and more roads adapted to the cyclist it seems biking is becoming increasingly popular as a means of transportation. The most well known bicycle paths are of course the ones by the Vardar, which are more used as recreational routes, just to chill out along the ri-verside. But more and more practical bike roads are now realized as well, in Aerodrom for example there’s a bike road along the road Jane Sandanski and in the city centre there are seve-ral places where the bike is welcomed as part of the general traffic stream. The promotion of bike-riding in Sko-pje unfortunately leaves much to be wished for, while in this cramped and not too big city it could be easily adapted and would reduce the great pollution caused by cars as well. For this purpose there are several NGO’s trying to promote bike-riding, like Na

Tochak an VeloSkopje, who organize bike parades through the city and pro-mote biking any way they can. Also the Dutch embassy plays a big role in this, the ambassador never ceases to talk about the many benefits of biking for the people and the city as a whole in the media. With the help of many of these organizations a special bicycle training ground for children has now been realized at the playground of a primary school in Aerodrom. With actual road signs and crossings the children can practice the traffic rules and biking in traffic. unfortunately the situation on the schoolyard does not yet quite match the actual traffic situa-tion in Skopje, but it’s a good step on the way to realizing it. In a city where parking is nearly impossible, traffic jams are an everyday occurrence and pollution is a problem anyone can feel it would be the best solution. Now all that is necessary is a mentality change.

benefitS of biking

By Sanne Keulen

SEX & CITy 40