TOKAT ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ MOTORLU ARAÇLAR TEKNOLOJİSİ

ALANI

Projeyi Hazırlayan Öğrenciler

Yunus Emre ŞAHİNMehmet Aykut ÇEKİÇ

Danışman Öğretmen Hayati ÖZTÜRK

2010-TOKAT

ARAÇLARDA SESLİ ARIZA UYARI SİSTEMİ

İçindekilerKonu Sayfa

3- Proje Ekibi 3 4- Projenin Süresi 4 5- Proje Planı 5 6- Kaynak Taraması 6 7- Projenin Tanıtımı 7-8 8- Projenin Hedefleri 9 9- Projenin Kapsamı 10 10- Projenin Yöntemi 14 11- Projenin Teknik Özellikleri 15 12- Projenin Maliyeti 18 13- Projenin Uygulanabilirliği 19 14- Projenin Ekonomiye Sağlayacağı katkılar 20 15- Projenin Mesleki ve Teknik Eğitime Katkıları 21 16- Kullanılan Kaynaklar 22

Proje Ekibi

Projeyi Hazırlayan ÖğrencilerYunus Emre ŞAHİNMehmet Aykut ÇEKİÇ

Danışman Öğretmen Hayati ÖZTÜRK

Proje Süresi

Proje süremiz 3 aydır.

Proje Planı Projenin düşünce aşaması: Kasım 2009 Proje için ulusal ve uluslar arası alanda

yapılmış çalışmaların tespiti: Kasım 2009 Projenin maliyet hesabı: Kasım 2009 Malzeme temini ve gerekli bağlantıların

tespit edilmesi: Kasım 2009 Projeyi uygulamak için yararlanılacak

kişilerin tespiti: Kasım 2009 Projenin elektronik devrelerinin

hazırlanması:Aralık 2009 Projenin tamamlanması: Ocak 2010

Kaynak Taraması Projeyle ilgili olarak daha önce nelerin

yapıldığı konusunda kaynak taraması yapıldı. Yapılan taramada bazı araçlarda sesli uyarı sistemleri kullanıldığı görüldü. Ancak bunların çok kısıtlı olduğu ve ihtiyaca cevap vermediği anlaşıldı. Bunun için yapılacak proje çalışmasının kapsamlı ve ihtiyaçlara cevap verebilecek özellikte olması gerektiği üzerinde duruldu.

Projenin Tanıtımı Motorlu araçlardaki ikaz sistemleri ve arıza

kayıtlarını sesle konuşarak bildirmesi amaçlanmıştır. Günümüzdeki yeni araçlarda arıza ikaz sistemleri genelde arıza meydana geldiğinde arıza lambasını yakmaktadır. Ama arızanın nereden kaynaklandığı bilinmemektedir. Ancak servise gitmek suretiyle araca bağlanacak arıza tespit cihazıyla arızanın yeri bulunabilmektedir. Eski araçlarda ise bu özellikte yoktur.

Projenin Tanıtımı Yapılan proje ile hem eski hem de yeni

teknolojik araçlarda motor veya donanım arızalarını anında sesle bildirmesi amaçlanmıştır. Örneğin; şarj sisteminde meydana gelen arızayı algıladığında “ŞARJ SİSTEMİNDE ARIZA VAR LÜTFEN ŞARJ SİSTEMİNİ KONTROL EDİNİZ” gibi arıza mesajlarını okumak suretiyle araç sahibini bilgilendirmektedir. Bu da yolculuğa çıkacak olan araç sahibini önceden uyararak aracında meydana gelen arızalardan haberdar ederek daha güvenli bir yolculuk imkanı sağlayacaktır.

Projenin Hedefleri Arızaları sesli olarak sürücüye bildirmek Meydana gelen bir arızanın daha büyük

başka bir arızaya yol açmasını önlemek Can ve mal güvenliğini zamanında

bildirim sağlayarak önlemek Aracın arızalı olarak yola devam etmesini

önleyerek muhtemel kazaların önüne geçmek

Projenin KapsamıProjede araçlarda meydana gelen arızalara ait sekiz adet arızanın sürücüye sesli olarak bildirimi amaçlanmaktadır. Bu arızalar:

Kapının açık kalması durumunda “ Kapınız Açık Lütfen Kapıyı Kapatınız” El freni çekili durumunda “El Freni Çekili Lütfen El Frenini İndiriniz” Yağ seviyesinin eksilmesi durumunda “Yağ Seviyesi Eksildi Lütfen Yağ Seviyesini Kontrol

Ediniz” Hararet yükselmesi durumunda “Hararet Yükseldi Lütfen Aracı Stop Ediniz” Alternatör ve şarj sistemi arızası durumunda “Şarj Sistemi Arızalı Lütfen Alternatör Ve Şarj Sistemini

Kontrol Ediniz” Yakıtın azalması durumunda “Yakıtınız Azaldı Lütfen Yakıt Alınız”

Projenin KapsamıGazlı araçlarda:

Motor tarafındaki gaz kaçağı “Motor Tarafında Gaz Kaçağı

Var Lütfen Kontrol Ediniz” Depo tarafındaki gaz kaçağı “Depo Tarafında Gaz Kaçağı

Var Lütfen Kontrol Ediniz”

Projenin KapsamıSistem üç ana karttan meydana gelmektedir.

1- Sistem Elektronik Kontrol Kartı (ECU) 2- Sensor Algılama Kartı 3- Seslendirme Kartı

Bu üç kart birbiriyle iletişim halindedir.

Projenin KapsamıSistemin Elektronik kontrol kartı (ECU) önceden tespit ettiğimiz motor arızalarına göre belirlenen sensorları tarar. Sensor algılama kartı motordaki sensorları kontrol ederek sensorlarda meydana gelen değişimleri algılar. Herhangi bir arıza durumunda sensor kartı elektronik kontrol kartını uyarır ve elektronik kontrol kartı arızanın hangi sensordan geldiğini tespit ederek hangi sesin konuşacağına karar verir ve ses kartına arıza komutu gönderir. Ses kartı arızayı sese dönüştürerek araç sahibini uyarır.

Proje YöntemiProjenin ortaya çıkması ve uygulanmasında kullanılan bilimsel yöntem , bilimsel araştırma, araştırma sonuçlarının irdelenerek problemlerin ortaya konması, ortaya konulan projelerin uygulanmaya geçirilmesi aşamalarıdır. Anlatılmak istenen asıl konu araçlarda kullanıldığında maddi ve hayati konularda can ve mal kaybını önleyebilen sistemlerin araçlarda uygulanmasıdır. Bu konuda yapılan ön incelemede şu an kullanılan araçlarda uygulana gelen lokal uygulamaların incelenmesi ve uygulaması olmayan konularla birleştirilerek bir bütün haline getirilmesidir. Bu projenin daha da geliştirilebilmesi mümkündür. Fakat kullanımında öncelik göz önüne alınarak sekiz arıza bildiriminin projeye uygulanması kararlaştırılmıştır.

Projenin Teknik Özellikleri

Projenin Maliyeti Kullanılan malzemeler: 500 TL Elektrik: 15 TL Su: - İşçilik: -

Projenin Uygulanabilirliği Yapılan proje tüm araçlara

uygulanabilme özelliğine sahiptir. Benzinli, dizel ve LPG’li araçların tümüne uygulanabilme özelliğine sahiptir. Araçların imalatında uygulanabileceği gibi daha sonradan da montaj yapılabilir.

Projenin Ekonomiye Katkıları

Projenin amacı araçlarda oluşan arızaların derhal kullanıcıya bildirimini sağlamak ve böylece önlemlerin bir an önce alınmasını sağlamaktır. Bu durumda projenin uygulandığı araçlarda arıza bildiriminin anında yapılması sayesinde kullanıcının olaya hakim olması sağlanarak en yakın servise başvurması amaçlanmaktadır. Böylece oluşabilecek başka bir arıza veya kaza önlenebilecektir. Bu da oluşacak arızaların maliyetinin en az hasarla atlatılması demektir. Aynı zamanda serviste arızanın yerini arama zamanı azalacak ve arızaya teşhis koyma kolaylığı da sağlanacaktır. Bununla birlikte dalgınlık ve ihmal sonucu arızanın seyahat esnasında herhangi bir kazaya sebep olması önlenerek oluşabilecek can kayıpları ve yaralanmalarında önüne geçilebilecektir.

Projenin Mesleki ve Teknik Eğitimin Geliştirilmesine, Yaygınlaştırılmasına Katkıları

Proje ile şu an kullanılan araçlar üzerinde uygulama imkanı olan bir çalışma yapılması amaçlanmıştır. Bu sayede teknik eğitimin çağdaş teknolojik gelişmelere paralel yürütülerek, bu çalışmalara ışık tutması sağlanacaktır. Teknik eğitimin amacı teknolojik gelişmelerin okullarda genç nesillere öğretilmesi ve kazandırılması olduğu kadar, yeni teknolojiler geliştirilmesi konusunda gençlere yol göstermektir. Bu nedenle yapılan projenin, motorlu araçlar alanında yapılabilecek bir çok araştırma ve uygulamanın var olabileceğini mesleki okullarında okuyan gençlere gösterebilmesidir. Bu konularda ne kadar fazla öğrenci kafa yorarsa o kadar fazla proje ortaya konulabilecek, bu durumda da okullar kendilerine yeni bir işlev yükleyebileceklerdir.

Kullanılan KaynaklarProjenin düşünce ve uygulama aşamalarında Tokat Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Motorlu Araçlar Alanı Alan Şefi Mustafa YORULMAZ’ın büyük desteği olmuştur. Sayın YORULMAZ’ın elektronik bilgisi ve uygulama alanındaki becerilerinden faydalanılarak projenin amacına ulaşması sağlanmıştır.