Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesi

8/14/2019 Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesi

http://slidepdf.com/reader/full/arif-tekin-tarihdeki-yaratilis-soeylencesi 1/57

Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis SöylencesiYaratilis Efsanesinin Tarihteki Kökeni Sali, 01 Ocak 2013 09:38

Bu bölümde, gerek kâinat ve insanin yaradilisiylailgili olsun, gerekse cennet ve cehennemle ilgiliolsun Kur’an’da var olan bilgileri Sümermitolojisiyle karsilastiracagim. Amaç; (benzerefsanelerin hiç kimseye yarar getiremeyecekleribir yana) bunlarin kutsal kitaplar öncesi mitolojikkökenli inançlar olduklarini ortaya koymak. Bukarsilastirmayi yaparken de rivayetlere degil; 19.

asirdan bu yana Mezopotamya’da yapilan kaziçalismalari sonucu Sümerlerle ilgili ele geçen veilgili dallarda uzman olan bilim adamlaritarafindan okunup içerikleri dünya kamuoyunasunulan tarihi tabletlere basvuracagim.

Sümerlerden kalma bu mitolojik inançlari anlatantabletlerin sayisi yarim milyonu geçmektedir; 74bini sadece Istanbul Arkeoloji Müzesi’ndebulunuyor; bugüne kadar okunabileni çok azdir.Kim bilir geriye kalanlar da okunsa, daha nelerortaya çikacak! Bunlarin çogu Chicago

Pagina 1



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis SöylencesiÜniversitesi Dogu Enstitüsü, PennsylvaniaÜniversitesi Babil Kanunlari Bölümü, PhiladelphiaÜniversitesi Nippur koleksiyonu bölümü,Ingiltere’nin British Müzesi, Istanbul ArkeolojiMüzesi, Berlin Müzesi, Yale Üniversitesikoleksiyonunda ve Fransa’nin Louvre Müzesi’ndebulunmaktadir. Bu tabletlerin çözümünde emegigeçen Sümeroloji uzmanlarinin sayisi epeyfazladir; ancak Pennsylvania Üniversitesi’ndenEdward Chiera, Hugo Radau ve dünyaca ünlüarastirmaci Sümerolog Prof. Dr. Samuel NoahKramer, Oxford Üniversitesi’nden StephenLangdon, Philadelphia Üniversitesi DoguEnstitüsü’nden Arno Poebel, Chicago

Üniversitesi’nden yine ünlü Thorlkid Jacobsen veHenri Frankfurt, Fransiz Asurolog Vincent Scheilve Henri de Genouillac, Ingiltere’den BritishMüzesi eski konservatörü Cyril J. Gadd veTarihçi-Asurolog L.W. King; Almanya’nin-özellikle- Berlin Müzesi’nde bulunan tabletlerin

çözümünde emegi geçen Heinrich Zimmern, ABD’den Dogu uzmani William Albright gibilerinkatkilari büyüktür. Sümerlerden kalma tabletlerde anlatilan kâinat,insanin yaradilisi ve cennet-cehennem

Pagina 2



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesiefsanelerine geçmeden kisa bazi bilgilervermem, konunun aydinlatilmasi bakimindanyararli olur. Insanin yaradilisindan söz eden(Sümerlerden kalma) tablet sayisi ikidir. Biri dörtparça olup Philadelphia Üniversitesi MüzesiNippur koleksiyonunda bulunuyor; ancakdördüncü parçasi henüz okunmus degildir; birdigeri de Fransa’nin Louvre Müzesi’ndedir.Bundan yaklasik bes bin yil önce kaleme almanbu tabletler, ilk önce Sümerce yazilmis, dahasonra Akadca’ya çevrilmistir. Ayrica “Gilgames,Enkidu, Ölüler Diyari” destanini anlatan tabletingiris kismi, yaradilis hakkinda önemli bilgileriçermektedir. Bu da Philadelphia Üniversitesi

Müzesi Nippur koleksiyonu (Ni. 14068) ileIstanbul Arkeoloji Müzesi (Ni. 2270, Ni. 4429) veIngiltere’nin British Müzesi’nde vardir. Bu destan16 parça ve 250 dize civarindadir. Gilgamestabletiyle ilgili ilk açiklama 1930’da R. Campbellyayini tarafindan yapildi; daha sonra Alexandre

Hiedel tarafindan The Gilgamish Epic and the oldTesnament’te Ingilizce olarak yayinlandi. Bir deE.A. Speiser Ancient Near Eastern Texts' teyayinladi. Son olarak S.N. Kramer, bu bilgileri biraraya getirip yenilerini de ekleyerek TheSumerians adli yapitinda (s. 197-205) yayinladi.

Pagina 3



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesi Yine insanin nasil yaratildigi konusuna açiklikgetiren bilgiler, kazmanin yaradilisini anlatan 108dizelik tabletlerde mevcuttur. (1) Ayni zamandahayvancilik tanrisi Lahar ile kiz kardesi ziraiürünler tanriçasi Asnan efsanesini içerentabletlerin giris kisminda insanin yaradilisindansöz edilmistir. Bunlarda var olan bilgiler, ayricainsanin niçin yaratildigi konusuyla Adem veHavva’nin çocuklari Kabil/Kain ile Habil’in Kur’anve Tevrat’ta anlatilan efsanelerin kökenlerineaçiklik getirmektedir. Sümerler tarafindan yazilanve baslangiçta yerle göklerin tek bir parça olupdaha sonra birbirlerinden ayrilarak bugünkü

duruma geldiklerini içeren tablet, yinePhiladelphia Üniversitesi Müzesi Nippurkoleksiyonu kisminda (no. 13887) bulunuyor. Adigeçen efsaneleri anlatan tabletlerden bugünekadar ele geçenlerin sayisi, yaklasik olarakaltmistir. Bunlarla ilgili ayrica kirik parçalar da

bulunmustur. Keza Sumerlerde iki kültürel tanri olarak bilinenEmes’le Enten kardesler efsanesi, Lahar ve Asnan efsanesi gibi kutsal kitaplardakiHabil-Kabil efsanesinin kökenine kaynak

Pagina 4



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesiolabilecek bilgiler içerir. Emes’le Enten efsanesinianlatan tabletler 3.000 dizeden fazladir; uzmanlar tarafindan bugüne kadar ancak bunlarin yarisiçözülebilmistir. Tipki Habil’le Kabil’in hayvancilikve ziraatla ugrasmalari gibi, Emes’le Enten’ingörevi de bitki, hayvan ve zirai konularda verimiartirmak. Yine Habil-Kabil olayina benzer birefsane; ask ve bereket tanriçasi Inanna’ya asikolan çoban tanrisi Dumuzi ile çiftçi tanrisi Enkidu(efsaneye göre Gilgames’in hizmetkâriymis)arasinda yasanmistir. Ikisi de Inanna’ya asikoluyorlar, kalbini çalmak için de kendiürünlerinden çesit çesit sunuyorlar. SonundaInanna çoban tanrisi Dumuzi’yi seçip onunla

evleniyor. (2) Cennetle ilgili tabletlere gelince; bunlar 6 sütunve 258 satir halinde yazilmis, PhiladelphiaÜniversitesi Müzesi Nippur koleksiyonubölümünde (no, 4561) bulunuyor. Bir tanesi de

Louvre Müzesi’ndedir. Bu tabletin adi; “Enki veNinhursag: Su tanrisinin isleri.” (3) YineCehennemle ilgili bilgiler “Inanna’nin ÖlülerDiyarina Inisi” adli miti anlatan tabletlerde vardir.Bunlar da Philadelphia Üniversitesi Müzesi’ndebulunan toplam 14 parçadir. Bunlardan 1 tanesi

Pagina 5



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylenceside Istanbul Arkeoloji Müzesi’nde bulunuyor (Ni.2429). Yine cehennemden/yeralti dünyasindansöz eden ve kral Ur-Nammu’nun ölümünü konualan bir tablet Istanbul Arkeoloji Müzesi’ndedir(Ni. 4487). (4) Yaradilis ve cennet-cehennemhakkinda yararlandigim tabletlerle ilgili bu özetbilgileri sunduktan sonra, ilkin yaradilis vecennet-cehennem hakkinda hem Sumerlerde,hem de Kur’an’da varolan bilgilerin bir tespitiniyapacagim, daha sonra bunlarin ortakyanlarindan bir kesit sunacagim. Sümerlerde Kâinatin Yaradilis Efsanesi

Az önce kendilerinden söz edilen tabletlerdenözellikle, “Gilgames, Enkidu ve Ölüler Diyari” adlisiirsel biçimindeki mitin giris bölümünde özetle subilgiler geçiyor: Kâinat henüz yok iken, Nammuadinda bir tanriça varmis. Onlar, bu tanriçaninnereden geldigi, nasil ortaya çiktigi konusunda

herhangi bir yorum yapmis degiller; sadecekâinatta ilk önce böyle bir yaraticinin varolduguna inaniyorlardi. Bu tanriça günün birindegök ve yerin hammaddesini olusturan kozmik birdag yaratir, bundan da gök tanrisi An ile yertanriçasi Ki’yi meydana getirir. Sümerler, tanrilari

Pagina 6





Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesivarliklariyla ilgili gerçek bir çözümlemeye(dönemlerin sosyal, ekonomik, teolojik, mitolojik,kültürel vb. toplumun sekillenmesinde etkili olandiger faktörlere) gidilmeden, hakikat ortayakonamaz. Gerçek sudur ki, kadinlarin etkili olduklaridönemlerde anaerkil bir yapi olusmakla birlikte,tanri/tanrilar da buna göre olusmustur. Bununtersi durumlarda ise, toplumda ataerkil bir yapiolusmus, buna bagli olarak da erkek tanrilarainanilmistir. Burada, “tavuk mu yumurtadandir,yoksa yumurta mi tavuktan” misali, acaba tanri mibir zamanlar kendi varligini insanlara bildirmis,

yoksa insanlar mi (çesitlinedenlerden/ihtiyaçlardan dolayi) gerek duyarakhayali tanri/tanrilara inanip onlari istediklerisifatlarla vasiflandirmislar gibi yararsiztartismalara girmeyecegim; burada baska bir seysöylemek istiyorum. Tanrilarin eril ve disil olmasi

konusunda toplumlarda dönem dönem olusanfarkli inançlar, kadin-erkek cinsi arasindaki kuvvetdengesine göre sekillenmis; bu iki cins arasindakigüç ayni zamanda hem tanrilarin varliklari(elbette ki baska nedenler de var; sadece kadinerkek iliskisine mahsus ele almak yanlistir), hem

Pagina 8



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylenceside cinsleri üzerinde etkili olmustur. Bunu kisa bir örnekle açayim: Kadinin ailedeçocuk yetistirip egittigine bakilarak (bir zamanlar)varligina inanilan egitim ilahi Nidaba disil olarakkabul edilmis. Yine kadin ev islerinde aktif olduguiçin, giysi ilahi Uttu’nun disi olduguna inanilmis. Ayni zamanda kadin çocuk yetistirdiginden(dogasi geregi) genelde erkeklerden dahamerhametli olur inancindan yola çikilarak,varligina inanilan adalet ilahi Nanse disil olarakkabul edilmistir. Kadinlar eskiden tarim ürünleriniyiyecek hale getirme konusunda, (örnegin; eldegirmeni bulma ve kullanma gibi) erkeklerden

önde olduklarindan, tarim ilahi Asnan disi olarakdüsünülmüstür. Eskiden ask tanriçasinin disiolduguna inanmak da erkeklerin kadinlara karsiasklarindan kaynaklanmaktadir. Yine baslangiçtayer ilahinin bir tanriça (Ki) olarak düsünülmesi dedünyanin, bir annenin çocuguna bakmasi gibi

insanlari beslemesinden kaynaklanmaktadir.Kadin cinsi merhametlidir, fazla eziyet çektirmezdüsüncesiyle cehennemdeki görevli tanriEreskigal disil olarak hayal edilmistir. Örnekler çogaltilabilir. Bu durum eril tanrilar için

Pagina 9



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylenceside geçerlidir. Burada çogunlukla inançlarüzerinde etki yapan maddi kosullardir. Erkeklerinzaman içinde yasam üzerinde etki yapan sabangibi seyleri icat etmeleri ve buna kendi fizikgüçlerini de eklemeleri sonucu, toplumda ataerkilbir yapi hakimiyeti olusmus, buna bagli olarak daeril tanrilar öne çikip zamanla degil tanriça olarakinanilmak, nerdeyse kadin, insandan bilesayilmama derecesine düsürülmüstür. Bu durum,Muhammed Peygamber döneminde zirveye (Hz.Hatice gibi istisnalar hariç) ulasmisti denilebilir. Muhammed Peygamber ataerkil bir döneminçocugu oldugundan, kadini ikinci sinif insan

olarak ele aldigi gibi (bu konuda Muhammed veKurmaylarinin Hanimlari adli kitabimda genis bilgivardir); Allah hakkinda Kur’an’da kullanilanifadeler de hep erkeklere ait fiil, sifat vezamirlerdir. Kutsal dinlerin ortaya çiktiklaridönemlerde artik ataerkil bir yapi hakim

oldugundan, kadin cinsinden peygamber çikmaksöyle dursun; neredeyse insan bile sayilmamaderecesine gelmistir. Sümerlerde Insanin Yaradilisi

Pagina 10



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis SöylencesiTabletlerde anlatildigina göre, tanrilara hizmetetsin diye insanin yaradilisi konusunda bilgeliktanrisi Enki’ye teklif götürülüyor. Bunun sonucuolarak o da insani söyle yaratiyor: Deniz/irmakaltindaki kilden (hatta hangi irmagin kilindenyaratildigi bile tabletlerde geçiyor) insan sekliniyapiyor ve tanriça Nammu’ya; “Ben senin dediginyaratigi meydana getirdim sen de onun üzerinetanrilarin görüntüsünü koy” diyor. Böylece insan,tanri seklinde yaratilmis oluyor. (6) Enki insani alti degisik tipte yaratiyor. Bu alti tipinikisi tabletlerde okunabiliyor: Biri kisir kadin, birdigeri de erkeklik ve kadinligi belli olmayan insan

tipi. Tabletler kirik oldugundan diger dördühakkindaki yazilar okunamamis. Ilginçtir ki bu yaratma konusunun anlatildigitabletlerde Islamiyet’teki gibi insanin kaderindende söz ediliyor. Sümer inançlarinda tanri, kâinati

alti günde yaratti seklinde bir bilgiyerastlanamadi; ancak onlara göre yaratilan ilkinsanlar pek uygun çikmamis; normal insan tipibirkaç denemeden sonra ancak ortayaçikabilmistir. (7)

Pagina 11



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis SöylencesiSümerlerde Cennet Inanci Tanri Enki ile tanriça Ninhursag’i konu alantablette cennet hakkinda su bilgiler var: Dilmun(cennet) adinda saf, temiz ve parlak bir yer vardir.Burada ne hastalik var, ne de ölüm. Tek kelimeile ‘yasayanlar ülkesidir’. Burada hiç kimsekimseye zarar vermez; yaslilik, vücut agrilari yok.Irmagi geçen (ki Islam’da halk tabiriyle buna SiratKöprüsü denir) artik mutludur. Hemen sunu dabelirteyim ki bu cennet, Islamiyet’teki gibiinsanlara ait olan bir cennet degildir; sadecetanrilara mahsus, Irak-Iran sinirinda BasraKörfezi’ne yakin bir bölgede hayal edilmistir.

Hatta daha eskilere ait bulunan kral mezarlarindayüzlerce kiz ve kadin iskeleti bir aradabulunmustur. Kral ölünce bunlar, canli olarakonunla beraber genis bir mezara konup üzerleritoprakla kapatilmistir. Bu gibi toplu iskeletler hemSümerlerin kral mezarlarinda, hem de Misir’da

firavun mezarlarinda ortaya çikmistir. Demek ki, Kur’an’daki gibi olmasa da birbiçimiyle ölüm sonrasi hayata inanilmistir. Egerböyle bir inanç olmasaydi, bunlar canli olarakkralin mezarina gömülmezlerdi. Elbette ki hayat

Pagina 12



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesidurmuyor; zaman içinde daha farkli inançlarolusup gelistirilmis, sonuçta bu cennetininsanlara ait bir yer oldugu noktasina gelinmistir. Kur’an’da; “Rabbinizden bir magfirete, cennetekosusun ki, o cennetin genisligi göklerle yerkadar olup takva sahipleri için hazirlanmistir” (Al-iImran, 133) denilmis ve bu cümle bir baskayerde, “Rabbinizden bir magfiret ve genisligigöklerle yer kadar olan bir cennete yarisin ki, o, Allah’a ve peygamberlerine inananlar içinhazirlanmistir...” (Hadid suresi, 21. ayet) seklindebir daha tekrar edilmistir.

Sümer inançlarina göre, bu cennette ilkin temizsu yokmus; tanri Enki, Günes tanrisi Utu’yatalimat verince, o da burada temiz su yaratmis;bunun sonucu olarak o cennet baglar, bahçeler,bitkiler, hurma agaçlariyla tiklim tiklim doluvermis.Hatta bu cennette baldan da söz ediliyor.

Tanriça Ninhursag bu cennette sekiz çesit bitkiyaratir. Bunlarin tadini merak eden Enki,hepsinden yiyince, kendisine dokunur ve sekizyerinden hastalanir. Enki, bu bitkilerden yedigiiçin tanriça Ninhursag ilk önce onu lanetler;

Pagina 13



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesiancak daha sonra her nedense kendisinibagislar. Enki’nin agriyan yerlerinden biri de,kaburga kemikleridir. (8) Sümerlerde Cehennem Inanci Bu konudaki bilgiler özellikle, “Inanna'nin ÖlülerDiyarina Inisi” adli siirsel biçimde yazilmis tabletteyazili. Sümerler, cehennemi de cennet gibi kendiülkelerinde bir bölgede hayal etmisler. Daha öncede belirtildigi gibi bu tabletlerde (Islam’daki gibi)Sümerlerin kadere inandiklari da yazili. Onlara

göre suçlu olan kisinin, cehenneme varmadanhem irmagi, hem de cehennem kapicilarinigeçmesi gerekir. Sümerler cehennemdegörevlilerin varligina ve bu görevlilerin suçlularialip hak ettikleri yerlere götüreceklerineinanirlardi. (9)

Nasil hava tanrisi Enlil, tanriça Ninlil’le zinayaptigi için tanrilar meclisi tarafindan Nippur’danalinip cehenneme gönderildiyse, bu tablette deçoban tanrisi Dumuzi’nin -Sümerlerde Dumuziolan tanri, daha sonra Tevrat’a Tammuz olarak

Pagina 14







Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesiolan her seyden yemeleri serbest birakiliyor;ancak bir agaçtan yemeleri yasaklaniyor. Dahasonra Seytan’in devreye girmesi ve Havva’nin dabunu uygun görmesiyle, Adem’le Havva o yasakedilen agaçtaki meyveden yiyince, suçlu durumadüsüyorlar ve sonuçta cennetten kovuluyorlar...diye uzun uzadiya anlatiliyor. (13) Tevrat’ta Ahiret Inanci Musa Peygamber’e ait oldugu iddia edilenTevrat’in bes kitabinda (14) ahiret inancindan sözedilmemistir. Tevrat’ta Allah (Yehova)’nin varligi,meshur “On Emir” arasinda geçiyor; fakat diger

iman esaslarina deginilmiyor. (15) Ancak Tevrat’inyazili olmayan kismi ve bir bakima da onuntefsiri/yorumu durumundaki Talmut’ta ölümsonrasi hayata deginilmistir. Hemen belirteyim ki,Talmut’ta ahiret hakkinda teferruatli bilgiolmamakla birlikte, var olaninda da hem çeliskiler

vardir, hem de Kur’an’daki ahiret inancina tersdüsmektedir. Örnegin; Samuel’de, “Dünya ileahiretin ayni oldugu” yazili (Berahim, 68-b).Berekot’ta; “Ahiretin bu dünyadan farkli bir yeroldugu yazili. Çünkü orada yeme, içme, üreme,çalisma, düsmanlik, haset ve rekabet gibi seyler

Pagina 17





Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesialinmasiyla, Yahudiler tekrar yurtlarina gerigönderilip özgürlüklerine kavusuyorlar. Zaman içinde Büyük Iskender’le “Helen” kültürüde Yahudiler diyarina girince, Yahudilerde çokfarkli inançlar mozaigi olusuyor. Hatta Helenkültürünün etkisiyle zaman içinde çesitli Yahudimezhepleri ortaya çikiyor. Sadukiler, Ferisiler,Makabiler ve Esseniler gibi. Tevrat’ta ayricaNeviim/peygamberler bölümü vardir; bu bölümdeMusa’dan önce ve sonra yasayan peygamberlerve dönemlerindeki bazi olaylardan, savunduklarifikirlerden söz edilir.

Musa’dan asirlar sonra yasamis olan Yahudipeygamberlerinden biri de Isaya/Yesaya’dir.Tevrat’ta Isaya bölümünde ahiretle ilgili; “Eytoprakta yatanlar, uyanin ve terennüm edin. Heryer ölülerini disari atacaktir” denir. (16) YineMusa’dan asirlar sonra yasamis olan Daniel,

ahiret konusunda; “Yerin topraginda uyuyanlarinbir kismi ebedi hayata, bir kismi da utancauyanacaktir. Anlayislilar, yildizlar gibi ebediyenparlayacaktir” diyor. (17) Benzer bilgileri göz önüne alarak, önemli Yahudi

Pagina 19



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesibilginleri bile su anki Tevrat’in Musa zamanindakiTevrat olmadigini, aksine Yahudilerin Babilsürgününden sonra Zerdüst ve Mezopotamyainançlarindan aktardiklari yeni inançlar oldugunusöylüyorlar. Örnegin Hollandali Yahudi asilli ünlüfilozof Spinoza (1632-1677) ve Eben Ezra(1866-1943) gibileri az önceki iddialarisavunuyorlar; ki zaten bundan baska ihtimal deyoktur. (18) Iste Tevrat’in asil bes kitabinda degil de;Musa’dan asirlar sonra yasayan ve Tevratyazilirken onlarin söyledikleri de Tevrat’a alinanbazi Yahudi peygamberlerin sözlerinde -o da çok

kisa ve soyut bir biçimde, neyi kastettiklerianlasilmayan ifadelerle- ahiret inancinadeginilmesi, Tevrat’in Musa zamanindaki Tevratolmadigi; tam aksine deminden beri izahinaçalistigim gibi Yahudilerin Babil’e sürgünedilmelerinden sonraki dönemde bazi Yahudi

bilginlerin yeni eklemeleriyle sekillenen farkli birTevrat oldugu ortaya çikiyor. Öz olarak, bugünkü Tevrat, Yahudilerin böylesinebir inançlar asimilasyonundan geçmelerindensonra çesitli dinlerin bir sentezi olarak ortaya

Pagina 20



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesiçikmistir. Elbette ki ben burada Hz. Musa hiçbiryenilik getirmemis gibi bir iddiada bulunmuyorum;Musa’nin da kendi döneminde önemli isler yaptigimuhakkaktir, kimse bunu inkâr etmez. O dakendini yetistirmis, Misir’da iken Günes tanrisinabagli bir rahipten, daha sonra Kizildeniz’in dogutarafindaki Medyen’de, Kur’an’a göre Suayib’dan,Tevrat’a göre de (Çikis, 3/1...) Yetro adinda yinebir rahipten bilgi aldigi gerçektir. Eger Musa kendidöneminde yeni bazi seyler yapmissa, o günküsartlarda gördügü egitim/ögretime borçludur;icraatinin tanrisal bir yani yoktur. Tevrat’in yazili olmayan kismi Talmut, Isa’dan

Sonra 190-200 tarihlerinde Yuda Ha Nasi (MS.135-220) tarafindan yazili hale getirilmistir; tipkisu an var olan Matta, Markos, Luka ve YuhannaIncillerinin Isa’dan 3 asir sonra bin kisilik birruhani meclis tarafindan Iznik’te; yine Kur’an’inda Muhammed’den sonra Halife Osman

zamaninda yazildiklari gibi. Bunlar, kutsalkitaplarin konumuz disinda var olan farkliproblemleridir. Söz su an var olan Tevrat’in, Musa zamanindakiTevrat’tan çok farkli bir kitap olmasindan

Pagina 21



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesiaçilmisken, burada ahiret inanciyla ilgiliZerdüst’ten kisa bazi bilgiler vermeyi yararligörüyorum. Zerdüst, Isa’dan 570 yil önce vefateden, Iran ve çevresinde ilk defa tektanrisistemini ortaya atan önemli bir teolog, düsünceadamidir. Ona göre insan öldükten sonra kiliçtandaha ince olan Cinvat köprüsünden geçer. Buarada kötüler düsüp temizlenir, iyiler ise köprüyürahatlikla geçip dogruca cennete varirlar. AyricaZerdüst, Islamiyet’teki gibi ahirette mahserdenilen bir toplanma yerinin olduguna inanirdi.(19) Tarihi bilgilere bakildiginda asil tektanriya geçis

fikrinin Zerdüst’ten çiktigi bir gerçek. Daha öncevarliklarina inanilan Indra, Mitra ve Varuna üçlütanriça inancindan tektanri (Ahura Mazda)inancina geçisi kendisi ortaya atmistir. Bundandolayi bazi filozoflar, “Kur’an ve Tevrat’taki çogubilgilerin kökeni Zerdüst inancina dayanir” fikrini

savunuyorlar. (20) Zerdüst çok önemli birfilozoftur; diyebiliriz ki kendisi esitlikçi görüsleresahiptir. Nitekim; “Mülk, bütün insanlar arasindaortaktir” düsüncesini savunmustur. Bu konudaNizamül Mülk, “Siyasetname” adli eserindeZerdüst’ten önemli bilgiler aktarmistir.

Pagina 22



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesi Diyelim; Yahudiler Tevrat’i yazarken, hoslarinagitmeyen bazi konulari yazmadilar (bu Kur’an’iniddiasidir); peki ahireti niye Kur’an’da anlatildigibiçimiyle Tevrat’ta yazmadilar? Kaldi ki ahiretinvarligi, basta huriler olmak üzere her seyiyleinsanin istahini kabartir; ayrica kanunlara karsigelmemek için toplum üzerinde bir neviotokontrol görevi de yapabilir (elbette ki bu,ancak cahiller için geçerli olabilir). Durum buiken, Tevrat yazilirken ahiretin Yahudilertarafindan yazilmamasi için hiçbir neden yok.Bundan çikan sonuç; Tevrat’taki ahiret inancininMusa zamaninda var olmamasi, ancak Musa’dan

asirlar sonra Yahudi bilginler tarafindanZerdüstilik ve Sümer inançlarindan alinarakTevrat’a yazilmasi ve Muhammed Peygamberzamaninda da Kur’an’in olusmasina temel teskiletmesidir.

Yaradilisla Ilgili Kur’an’dan Birkaç Ayet Konuya iliskin ayetleri üç grup halindesunuyorum. a) Birinci Grup Ayetler

Pagina 23



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesi “O Allah ki yerdekilerin tümünü sizler için yaratti.Daha sonra göklere ‘Istiva’ edip/yönelip onlari 7gök seklinde düzene koydu. O her seyi bilendir.”(21) “Deki: Siz, yeri 2 günde yaratani gerçekten inkâredip duracak misiniz? Bir de ona ortaklarkosuyorsunuz ha! Iste O, bütün âlemlerinRabbi’dir. Yerküre üzerinde daglar yapti ve ondabereketler yaratti. Arayip soranlar için 4 gündeorada (yerkürede) riziklarini takdir etti. Bundansonra göge yöneldi; o zaman gök henüz dumanhalindeydi... Bu asamadan sonra da 2 günde

gökleri 7 gök olarak yaratip düzene koydu...” (22) b) Ikinci Grup Ayetler “Yaradilisça siz mi daha çetinsiniz yoksa gök mü? Allah onu bina etti. Onun yüksekligini yükseltti ve

düzene koydu. Gecesini karartti, gündüzünüaydinlik yapti. Ondan sonra da yeri dösedi;yerden de suyunu ve otlagini çikardi. Daglarinioturttu. (Bütün bunlari) sizin ve hayvanlarinizingeçimi için (yapti)...” (23)

Pagina 24



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesic) Üçüncü Grup Ayetler “Rabbiniz o Allah’tir ki, gökleri ve yeri 6 gündeyaratti. Daha sonra ‘Ars’i istiva etti (hükmü altinaaldi). O, gündüzü gece ile örter. Gündüz geceyi,gece de gündüzü takip eder. Günes, Ay, tümyildizlar onun emrine boyun egmistir. Iyi bilin kiyaratmak da emretmek de ona mahsustur. Oâlemlerin Rabbi olan Allah ne yücedir. ”(24) “Rabbiniz o Allah’tir ki gökleri ve yeri 6 gündeyaratti. Daha sonra ‘Ars’i istiva etti. Isleri o idareediyor. Onun izni olmadan hiç kimse sefaatçi(baskalari için ricaci) olamaz. Iste sizin Rabbiniz

olan Allah budur. O halde ona ibadet ediniz. Artikiyi düsünüp ibret almaz misiniz?” (25) “O Allah ki, sizi sinamak için gökleri ve yeri 6günde yaratti. O zaman (onun) ‘Ars’i ise suüstündeydi...” (26)

“O (Allah) gökleri, yeri ve ikisi arasindakileri 6günde yaratti. Daha sonra ‘Ars’i istiva etti.” (27) “O Allah ki gökleri, yeri ve ikisi arasindakileri 6günde yaratti. Daha sonra ‘Ars’i istiva etti. Ondan

Pagina 25



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesibaska sizin dostunuz ve sefaatçiniz yoktur. Sizhâla düsünmez misiniz?” (28) “Andolsun ki biz gökleri, yeri ve ikisiarasindakileri 6 günde yarattik. Bize bir yorgunlukda dokunmadi. ”(29) “O Allah ki gökleri ve yeri 6 günde yaratti. Dahasonra ‘Ars’i istiva etti. Yere gireni, ondan çikani,gökten ineni, ona yükseleni bilir ve her neredeolsaniz o sizinle beraberdir; her ne yaparsanizgörür.” (30) Konunun tam olarak anlasilabilmesi için az önce

anlamlan sunulan ayetlerle ilgili su ek bilgileri devermek icap eder: Kur’an, toplam olarak 114 suredir. Bunun birkismi Mekke döneminde, bir kismi da Medinedöneminde inmistir. Ayrica her bölümün ortaya

atildigi yil da -hemen hemen- bellidir. Yaradilislailgili ayetlerin içinde bulunduklari surelerin ortayaatilis siralari ise söyledir: Mekke’de nazil olansurelerden Kaf suresinin inis sirasi 34, A’rafsuresinin inis sirasi 39, Furkan’inki 42, Yunus’un51, Hud’un 52, Fussilet’in 61, Secde suresinin 75

Pagina 26



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesive Naziat suresinin de 81’dir. Konuya iliskinMedine’de ortaya atilan surelerden Bakarasuresinin inis sirasi 87, Hadid suresinin ise 94’tür.Veya söyle diyelim: Yerle göklerin yaradilisikonusunda ortaya atilan ayetlerin içindebulunduklari surelerden Kaf suresi,peygamberligin Mekke döneminde, ilk bes yildaortaya atilmis. Furkan, Yunus, Hud ve Arafsureleri Mekke döneminin son üç yilinda, Secdeve Naziat sureleri Mekke döneminin 5 ile 10yillan arasinda, Bakara suresi Medine dönemininilk yilinda, Hadid suresi de Medine’de 5. yildan10. yila kadarki sürede Muhammed Peygambertarafindan ortaya atilmislardir. (31)

Bu tespitten, kâinatin yaradilisindan söz edenayetlerin hemen hemen peygamberligin tümyillanna yayilmis biçimde ortaya atildiklarinigörüyoruz. Dolayisiyla, bundan su sonuç ortayaçikiyor: Eger Muhammed Peygamber birkaç yil

daha yasamis olsaydi, bu konuda Kur’an’dakitekrarlar da devam edecekti. Bu bilgilerin, eskiinançlarin bir aktarimi olduklari tartismasizdir;ayrica bunlarin akil ve bilime aykiriliklari bir yana;kendi içlerinde de önemli çeliskileri vardir.Birkaçini sunalim:

Pagina 27



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesi 1) Her seyden önce Allah’in kendi Kur’an’indayaradilis hakkinda; “sunu bilin ki ben göklerledünyayi 6 günde yarattim. Bu alti günden 4’ünüdünyaya, 2’sini de göklere ayirdim” bilgisi içindefalarca Cebrail’i göndermesi ve sürekli tekrarabasvurmasi dogru olamaz. Bilgi yanlisligi biryana; tek bir cümle ile ifade edilebilen bir bilgiiçin, Kur’an’i ayni mesaji veren yazilarladoldurmanin ne anlami var ki! Gerçekten çagdasdünyanin herhangi bir anayasasinda bir konudabirkaç maddenin -harfiyyen- ayni olmasigörülmemistir. Hele bir yasa -iddia edildigi gibi-eger büyük yaraticiya aitse, tekrarlar içinde

olmamali. Zaman zaman vurgu yaptigim gibi bu,Kur’an’in cidden önemli bir eksikligidir. Bir de Kur’an’da -örnegin- Yasin suresi 82.ayette, “Allah bir seye, ‘Ol’ dedi mi hemenoluverir” deniliyor. O halde acaba Allah’a zor mu

geliyordu ki kalkip göklerle yeri 6 günde yaratti,neden bir anda degil de 6 günde? Kaldi ki, ha altigün demis, ha baska bir rakam kullanmis farketmez. Çünkü bu kuru bir iddiadir, bunun ispati,bilimsellikle ilgisi yok; ortada rastgele kullanilanbir ifade ve alti günlük bir zaman var o kadar.

Pagina 28



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesi 2) Yaradilisla ilgili az önceki ayetlerin birkisminda; “Allah’in 6 günlük yaratma mesaisinisadece yerle göklere verdigi” ifadesi geçiyordu;bazilarinda ise bu alti günde hem yerle gökleri,hem de onlarin arasindakileri -artik gök neresidir,nereye kadardir, onunla yer arasinda kastedilennedir bu da bilinmiyor- yarattigindanbahsediyordu. Bu çeliskinin tatminkâr bir izahiyoktur. Ayrica Kur’an’a göre, yerle göklerden farkli olan“Ars” adinda uzayda bir yer daha vardir. Mesela;“Zuhruf ’ suresi 82. ayette; “O (Allah), göklerle

yerin ve Ars’in Rabbi, onlarin (inanmayanlarin)yakistirmalarindan uzaktir” diyor. Yine “Mü’minun”suresinin 86-87. ayetlerinde, “De ki, 7 gökle Ars’in Rabbi kimdir? Onlar, ‘Allah’tir’ diyecekler”diyor. Ilginçtir ki, Allah hem soru soruyor, hem deinsanlar adina yanit veriyor. Ayni soru bugün

tahsil görmüs insanlara sorulsa ve (elbette kiKur’an’in içine bakmalari sartiyla) ayni yanitalinacak mi? Kur’an mantigindan hareketle,acaba Allah kâinati yaratirken dünya ile göklerealti gün ayirdigini neden net olarak belirtiyor da Ars için bir zaman belirlemesinde bulunmuyor?

Pagina 29



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesi Kur’an’da yaradilis günlerinin sayisi belli,yaratilan seyler de belli; ama Ars’a ayrilan zamanbelirsiz. Aslinda Tevrat’ta söyle bir açiklama davar: Tanri 6 günde kâinati yarattiktan sonra 7.günü (Cumartesi) istirahat etti. Tevrat’a göre 7.gün (Sebt günü) tanrinin istirahat günüdür. (32)Dolayisiyla, Ars’la ilgili Kur’an’da geçen “sümmeisteva al’el Ars’i” Arapça ifadesinin anlami suoluyor: Alti günlük yaratma isinden sonra “Allah Ars’a oturdu”. Zaten Araplar “Isteva al’el arsi”dedikleri zaman, “tahta oturdu, tahta yerlesti...”gibi anlamlari kastediyorlar. Aslinda Kur’an’da Ars’la ilgili kullanilan “istiva” terimi, Islami

yazarlari çok ugrastirmis, bu konuda epey zorakiyorumlara girmisler; ancak ben onlarin yararsizve mesnetsiz yorumlariyla kitabi doldurmakistemiyorum. 3) Su ilginç bir tespittir ki; Tevrat ve Kur’an’in

Allah’i, gökler dedigi koskoca evreni yaratirken,onlara 2 gününü ayirdigini; Günes’in uydusu olanve kâinata oranla küçücük bir cisim durumundaolan dünyaya 4 gününü verdigini söylüyor. Hattabazi ayetlerde (örn. Fussilet suresi, 10. ayet) suçeliski de var: Ilkin dünyayi 2 günde yarattigini

Pagina 30





Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis SöylencesiPeki nedir bu çeliskinin izahi? Aslinda olay sudur:Hem Musa, hem de Muhammed dönemindeteknolojik gelismeler olmadigi için onlar gökcisimleri hakkinda malumat sahibi degillerdi.Hatta diyebilirim ki, onlarin yaratma konusundacesaret edip Tanri’nin iki gününü göklereayirmalari bile büyük bir basaridir; o günkükosullarda ancak bu kadar söylenebilirdi. Ziraasagilardan uzaya bakilinca gök cisimleri birelektrik ampulü kadar görünmez. 4) Bakara suresi 29.ayetiyle Fussilet suresinin9-12. ayetlerinde, kainat yaratilirken önce yer,daha sonra gök yaratilmistir biçiminde bilgi

verilirken; Naziat suresi 27-33. ayetlerinde isetam da öncekilerle çelisen bir açiklama var.Burada önce gökleri, daha sonra yeri yarattiginisöylüyor. Isin bilimsellikten uzakligi bir yana; birkere kendi içinde net çeliskileri mevcuttur. Bu gibiayetler hakkinda Kuran’i açiklayanlarin

(müfessirlerin) çogu, çeliskileri bertaraf etmekiçin, su yorumda bulunuyorlar: Allah, hammaddeolarak önce yeri, daha sonra gökleri yaratmis;ancak son sekillerini verme asamasinda ilkingökten, daha sonra yerden basladigi biçimindeyorum getiriyorlar. (34) Bellidir ki bu yorumu da

Pagina 32



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis SöylencesiTevrat’tan aktarmislardir. Çünkü Tevrat’in dahemen ilk cümlesinde tanrinin evvela yerlegökleri (hammadde olarak) yarattigini, tekamülleriasamasindaysa ilkin gökleri, daha sonra yeriyarattigini görüyoruz. Bir de Islamî yazarlara göre su kiyas geçerli:Onlar, “Dünya bir binanin temeli, gökse çatisigibidir. Hal böyle olunca, ilkin dünyanin yapilmasigerekiyor” seklinde hiç ilgisi olmayan bir mantikyürütüyorlar. Mesela, Fussilet suresi, 9-10.ayetleri ve diger ilgili ayetlerin tefsirlerinde birçokmüfessir benzer açiklamalarda bulunmuslardir.

5) Bazilari söyle bir kurtarma operasyonundabulunabilirler: “Dünya cismen küçüktür amaondaki hayat sartlari, çesitli canlilar vb. onunbüyüklügünü gösterir; ama böyle bir özellikgöklerde yoktur. Bu nedenle eger Tanri dünyaya4 gün vermisse fazla abartmamak gerekir…”

seklinde bir yorum. Bir kere dünya göklerenispeten ne kadar büyük de olsa tanrinin onafazla zaman ayirmasi gerekmiyor. Zira Kuran’in,tanimini yaptigi Tanri için bir seyin büyüklügüönemli degil. O halde neden dört gün? Bir degöklerde neler var, neler yok henüz kimse

Pagina 33





Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesiher yerde var olmasi, her yeri kusatmasi gibiayetler) ayni zamanda Islam felsefesinin deönemli bir ilkesidir. O zaman ister istemez tanrihakkinda çok yakisiksiz sorular akla gelir:“bilindigi gibi dünyada çok kötü yerler de var.Peki Allah o kötü yerlerde de var mi, yok mu? Var denilse Allah’a yakismaz; yok denilse o zamansöylenebilir ki, kâinatta tanrisiz bölgeler, yerlervar” gibi sorular. Yaradilis ve ahretle ilgili kismen Sümermitolojisinden, kismen Tevrat’tan ve biraz daZerdüst’ten sunulan bu bilgilerle, Muhammed’inkonuya iliskin kendi Kur’an’inda öne sürdügü

fikirlere köken olusturdugunu izah etmegeçalistim. Verilen bilgilerden istenilen mesajindaha rahat anlasilabilmesi için, toparlayici birözet sunuyorum. 1) Sümer inançlarinda sözü edilen cehennemde

yedi (7) kapinin oldugu yazili. Bu, özellikle“Inanna’nin Ölüler Diyarina inisi” adli siirbiçiminde yazilmis tablette islenmistir (35)Kuran’da anlatilan Cehennem’in de yedi kapisininoldugu açikça ifade edilmektedir: “Azginlarinvaracagi yer cehennemdir. Onun yedi kapisi

Pagina 35



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesivardir. Her kapiya o azginlardan bir kismidagitilmistir” diyor (36) Burada dikkatimi çekenönemli bir nokta var: Sümer inançlarinda varliginainanilan cehennemin kaplari 7 (yedi) dir diye netbir bilgi var; ancak onlara göre cennetinki kaçtanedir buna tabletlerde rastlanamadi. Burada sunu belirtmek isterim ki, Kuran’da dacehennemin yedi kapisi oldugu yazili; fakatcennetinki yazili degil (ancak hadislerde 8 kapisivar diye gediyor). Anlasilan, eski mitolojilerdecennetin kapilari hakkinda bilgi olmadigi içinMuhammed bu noktada cesaret edip de kendiKuran’inda bir açiklama yapamamistir. Yoksa niye

cehenneminkini belirtiyor da cennetinkinihadislerle geçistiriyor. Bu, önemli bir saptamadir. Ilginçtir ki, Kuran’da anlatilan cehennemle Kurantanrisi arasinda dostane bir diyalog söz konusu: Allah, kiyamet günü cehenneme seslenerek,

“Acaba doldun mu?” diyecek; cehennem ise, “Var mi daha” sorusuyla karsilik verecek (37)Kuran’da Allah’la cehennem arasindaki bu olumluiliski hadislere de konu olmustur. Sahihhadislerde Allah’la cehennem arasinda sudiyalog gediyor: Anlatildigina göre bir çesidi

Pagina 36



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesisoguk, bir çesidi de sicak olan Cehennem, birgün Allah’a, “Içim yaniyor müsaade et de birnefes alayim ki içim rahat etsin” demis. Allah dabuna karsilik, “Senede iki sefer nefes al” diyerekkendisine izin vermis. Muhammed sözlerini söylesürdürüyor: Iste kisin gördügünüz asiri soguk,soguk olan cehennemin/zemherinin almis oldugunefestir; yazin gördügünüz asiri sicaklik da sicakcehennemin nefesidir” diyor (38) Muhammed, günesin alti ay kuzey yarim küreye,alti ay da güney yarim küreye girecegini nerdenbilsin ki! Cehennem rahat etsin, içini birazbosaltsin diye Allah senede biri soguk, digeri

sicak olmak üzere kendisine iki sefer nefes almaizni veriyor! Halbuki yalniz bir yil için iki sefer yaz,iki sefer de kis oluyor (Güney ve Kuzeyde olmaküzere) Ne yazik ki verdigi bilgi yanlis; ancak onungayesi bu isin ölümden sonra gerçeklesipgerçeklesmemesi degil; toplumu -eskiden beri

var olan- Cehennemle korkutup istediklerinirahatça onlara kabul ettirmekti denilebilir. Ileride,“Muhammed tanriya inanir miydi yoksa” basliginida gözden geçirince daha net anlasilir kiMuhammed, Cehenneme inandigi için degil;amacina ulasmak için insanlara karsi bunu bir

Pagina 37



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesitaktik olarak kullanmistir. 2) Sümerler, cehennemde cezayi uygulayacakgörevlilerin bulunduguna, bunlarin basinda daEreskigal adinda cehennem tanriçasininolduguna, bu görevlilerin çok kati ve sertolduklarina inanirlardi. (Örnegin, NETI veNERGAL gibi) Daha önce sözünü ettigimizCennet ve Cehennem’le ilgili tabletlerde bunlaranlatiliyor. Bu sert görevlilerin varligini Kuran da kabulediyor: “Cehennemin bir çesidi olan Sekar’daondokuz görevli melek vardir. Biz o atesin

basinda melekler görevlendirdik…” (39); “Eyiman edenler! Kendinizi ve ailenizi o atestenkoruyun ki onun yakiti insanlarla taslardir. Onunbasinda öyle melekler vardir ki iri mi iri, çetin miçetin. Allah onlara ne talimat vermisse karsikoyamazlar ve eksiksiz olarak yerine getirirler.”

(40) 3) Islam’a göre ahrette kiliçtan keskin bir köprüolacagi, herkesin onun üstünden geçecegi,Kuran’a göre hareket edenler için genis bircaddeye dönüsecegi, günahkârlarsa üstünden

Pagina 38



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesigeçerken düsüp cehenneme yuvarlanacaklariinanci vardir. Ahiret efsanesi hakkinda Tevrat’tamalumat olmadigi için Muhammed’in bu konudaZerdüst inancini tercih ettigi rahatliklasöylenebilir. Zerdüst’ün köprü hakkindakigörüsüne daha önce kisaca deginilmisti. YineKuran’a göre Adem’le Havva cennettenkovulunca üzerlerindeki elbise alinir. Islaminancina göre insanlar kiyamet günü dirilincehepsi yalin ayak ve çiplaklar. Sümer mitolojisindede ask tanriçasi, yeralti dünyasina/cehennemegittiginde, elbisesi dahil üzerindeki tüm esyasioradaki görevliler tarafindan alinmis inanci vardi.(41)

4) Sümer mitolojisine göre Enki, Dilmun denilencennetteki bitkilerden yiyince hastalanir. Onunagriyan yerlerinden biri de kaburga kemikleridir.Enki’nin bu bitkilerden yemesi -her nedense-tanriça Ninhursag’in hosuna gitmedigi için onu

lanetler; ama daha sonra yine kendisini affeder.Burada dikkat edilmesi gereken bir baska nokta, Adem’le Havva efsanesi gibi Sümer inançlarindavar olan bu olayin eril Enki ile disil Ninhursagarasinda meydana gelmis olmasi.

Pagina 39



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis SöylencesiYine tabletlerdeki bilgilerden hareketle onlarinDilmun denilen cennetlerinde ilk etapta suyunbulunmamis olmasi; daha sonra Günes tanrisiUtu/samas tarafindan var edilmesi ve bununsonucu olarak da her tarafin bag-bahçe, yesillikolmasi gibi ortak bilgiler söz konusu. Ayrica bucennette bal ile hurma agacinin bulunmasi, Enkive Ninhursag arasinda yasanan bu olaydandolayi artik kadin dogumlarinin o tarihten bu yanasancili geçecegi gibi hem Tevrat, hem deIslam’da var olan bilgilerin kökenine göndermeyapacak açik kanitlardir. Çünkü Kuran daCennette hem hurma, hem de bal irmagibulundugunu yaziyor. (42)

Ayrica Kuran’in nerdeyse her sayfasinda“Altlarindan irmaklar akan cennetler” ifadesikullanilirken bir yerde bu irmaklardan dördününismi belirtiliyor: “Bozulmayan su irmagi, tadidegismeyen süt irmagi, içenlere lezzet veren

sarap irmagi ve safi süzme bal irmagi” diyeanlatiliyor ve cümlenin sonunda, “O cennetlerdeher meyveden bulunur” deniliyor (43) Bundankesin olarak su ortaya çikiyor ki, Kuran’daCennetle ilgili defalarca tekrar edilen “Altlarindanirmaklar akan” gibi inançlar köken itibariyle Babil

Pagina 40



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesi Asma Bahçeleri’ne dayanir. (*) 5) Dilmun’da hastalanan Enki’nin agriyanyerlerinden birinin kaburga kemikleri oldugu dahaönce yazildi; buna benzer bir olay hem Tevrat’ta,hem de Kur’an’da Muhammed’in hadislerindevardir. Kur’an’da kaburga kelimesi geçmiyor;ancak kadinin erkekten yaratildigi biçimindekimutlak ifade birkaç yerde kullaniliyor (44)Muhammed’se bu konuyu kendi hadislerindeTevrat’la tam paralel bir biçimde açikliyor ve“Kadinin, erkegin ege kemiginden yaratildigini”net bir ifadeyle belirtiyor (45)

Hele Dicle ile Firat irmaklari gerek Sümerlerinkanunlarinda, gerekse Tevrat’la Islamîkaynaklarda sik sik kullanila gelen iki önemlinehir. Sümerlerin en eski kanun yapimcilarindanUr-Nammu kendi kanununun önsözünde Dicle ileFirat’tan övgüyle söz etmistir (46) Yine

Esnunna’nin kendi önsözünde okunan kisimdaDicle irmagindan söz ettigini görüyoruz. Kim bilirbelki tabletin okunmayan yerlerinde Firat’in ismide yazilmis. Muhammed bu konuda, “Bana Mirac gecesinde

Pagina 41



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesidört irmak gösterildi. Bunlarin ikisi Dicle ile Firatirmaklariydi.” diyor (47) Tevrat’ta ise Havva’nin, Adem’in kaburga kemiklerinden yaratildigi açikbir ifadeyle yazilidir (48) Ayrica Tevrat’a göre Adem ile Havva’nin içine atildiklari Cennettebaslangiçta su olmadigi için tanri dört kolu olanbir irmak yaratir; kollari Pison, Gihon, Dicle veFirat’tir (49) denir. Olayin masal yani bir tarafa; bir de tanri acabaneden Sümerlerde önemli olan Dicle ile Firat’ihep isliyor; hatta Muhammed’i göklere götürürkenbile oralarda kendisine Dicle ile Firat nehirlerinigösteriyor? Halbuki dünyanin en büyük nehri

ABD’deki Missisippi’dir; acaba tanri niye buna dadeginmemis kendi kutsal kitaplarinda! 6) Gerek Islam’da ve gerekse Tevrat’la Sümermitolojisinde ortak olarak kullanilan 7 (yedi)rakami dikkat çekicidir. Sümerlerde 7 kapi, 7

tanrisal yasa, 7 dag asmak, 7 cehennem kapisi,7 agaç… gibi terimler sikça kullaniliyordu (50)Muhammed, Kur’an ve hadislerinde Sümerlerdenkalma bu yedi rakam hikayesini asiri derecedeislemistir. Buna birkaç örnek vereyim:

Pagina 42



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesi*Cehennemin 7 kapisi oldugunu Kur’an açikçaifade ediyor (51) *Kur’an, dünyadaki agaçlar kalem, deniz demürekkep olsa ve 7 deniz daha da olsa yine Allah’in kelimeleri bitmez diyor (52) Neden 7deniz denmis; acaba Islam inancina göre dahafazla bir rakam olsa Allah’in kelimeleri biter mi! *Kur’an, birçok yerde göklerin, bir yerde de yerinyedi kat oldugunu yaziyor (53) *Sadaka konusunda verdigi örnek yine 7 sayisive onun katlariyla ilgilidir. söyle ki, Allah katinda

mallarini harcayanlarin durumlari 7 basak verenbir tohum gibidir. Her basakta 100'er tanebulunan ve toplam 7 yüz eden bir tohumbenzetmesi yapiliyor (54) *Islam’in temel sartlarindan biri olan hac

ibadetinde Ka’be etrafinda yapilmasi gerektavafin/tur atmanin, yine Safa tepesiyle Mervearasinda yapilmasi gereken Sa’y'in/kosmanin veMina denilen yerde bulunan her üç tas heykelineatilan taslarin (ilginçtir ki tasa tas atiliyor vebununla cennet kazaniliyor) 7'ser olmasi, bu

Pagina 43



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesiinancin batil bir mitolojiden geldigini sankiçagristirmaz mi! *Kur’an’da efsaneleri anlatilan Ashab-i Kehfsayilarindan söz edilirken, yine 7 rakamikullanilmistir (55) *Muhammed’in, “Çocuk 7 günlük iken sünnetedin” demesi ve torunlari Hasan ile Hüseyin’i 7günlük iken sünnet etmesi ve ayni fikrin Tevrat’tada yazilmis olmasi (56) *Yine tanrinin kainati 6 günde yaratip 7. gündeistirahat etmesi (Tevrat’a göre), Kur’an’a göre de

arsa yönelmesi (ki toplam olarak yine 7 günoluyor) Sümerlerdeki 7 gün adetiyle ayni olmasi. *Muhammed’in, “Çocuklariniz 7 yasina gelirkennamaza alistirin” deyip burada da yine yedirakamini seçmesi.

*Yeni dogan çocuklar için kesilen Akika olsun,diger kurbanlarda olsun bir sigir veya devenin 7kisi için yeterli görülmesi. *Islam’in, haftanin günlerini 7 olarak kabul

Pagina 44



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesietmesi. *Kur’an’da Yusuf suresinde Hz. Yusufdönemindeki melikin (hükümdarin) rüyasindayedi ciliz inekle yedi semiz inek ve yedi yesilbasakla yedi kuru basak görmesi ve Yusuf’unbunu tabir ederken yedi bol yil ile yedi kitlik yilinikullanmasi ve burada da yedi rakamininkullanilmasi (Yusuf suresi, 43-49. ayetler) gibi.Islam’la Sümer inançlarinda Yedi (7) rakamiylailgili benzer örnekler çogaltilabilir. Bu kadarbenzerliklerden soru isaretlerinin olusmamasimümkün degil!

7) Hem Sümer mitolojisinde, hem de Kur’an’dainsanin yaradilis amacinin tanriya/tanrilara hizmetetmek oldugu ortak olarak islenmistir. Kur’an’da Allah’i tanima, ona kulluk etme seklinde,Sümerlerde ise daha farkli çimde bunainanilmistir. Ama ne olursa olsun sonuçta isin

içinde tanri hizmeti söz konusudur ve bu inanç daher ikisinde ortaktir (57) 8) Kur’an’da defalarca islenen (58) insaninçamurdan yaratilis efsanesi, hem kutsal dinlerde,hem de Sümerlerde var olan ortak bir inançtir.

Pagina 45



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesi 9) Kur’an’da anlatilan cennette, içkiden- hem deaz degil; irmak biçiminde- söz ediliyor(Muhammed suresi 15. ayet) içki olayiSümerlerin, “Inanna’nin Yeralti Dünyasina Inisi”adli efsanelerinde -farkli biçimde de olsa-anlatilmistir (59) 10) Tevrat’ta Adem’le Havva’nin içine birakildiklaricennetin/ bahçenin ismi Adn olarak gediyor.Hatta Tevrat’ta bu yerin dünyada dogu tarafindabir bölgede oldugu da yazili. O zaman Sümerinançlariyla tamamiyla çakisiyor. Kur’an’da ise Adn/Aden ismi 11 yerde yazilmistir (60)

11) Kur’an’a göre -erkekler de dahil- cennettealtin bilezikler ve inciler takilacakmis, bir de ocennetlerde ipek elbise olacakmis (61) Benzerinançlar Sümer mitolojisinde de var. TanriçaInanna, Çoban tanrisi Dumuzi’yi kurtarmak içinyeralti dünyasina gidince, lacivert taslardan

(incilerden) hem gögsüne, hem de boynuna“çifter çifter” asiyor. Ayrica altin yüzükle gerdanlikve temiz elbise giyiyor. Bir de gözlerine sürmegibi seyler sürüyor(62) 12) Tevrat’ta Allah hayvanlari ilk yarattigi zaman

Pagina 46



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesi Adem’e, “Onlara sen isim tak” derken, tümcanlilarin isimlerini Adem takmis. Ayni olayKur’an’da da anlatilmaktadir. (63) 13) Adem’le Havva cennetten/bahçedenuzaklastirilinca, Allah’in emriyle üzerlerindekielbise (ceza olarak) alinir, çiplak kalirlar.Sümerlerde de ask tanriçasi Inanna, Çoban tanriDumuzi’yi kurtarmasi için yeralti dünyasinagidince, üzerindeki elbiseleri alinir. Su benzerlikde önemli ki, bu olay nasil Sümerlerde koca kariolan Enki ile Ninhursag arasinda yasanmissa,Kur’an’a göre de kari koca olan Adem’le Havvaarasinda yasanmistir (64)

14) Yine Kutsal kitaplardaki cennetle Sümerlerincenneti Dilmun’un ortak yanlarindan biri,meydana gelen hosnutsuzlugun son olaraktatliya baglanmis olmasi. Nasil Havva ile Ademen son affedilmislerse, hastalanan Enki de

tanriça Ninhursag tarafindan son olarakbagislanmistir. 15) Tevrat ve Kur’an’a göre tanri, Adem’leHavva’yi, hayat agacina yanasmamalarikonusunda uyarir; fakat onlar bu yasagi çigneyip

Pagina 47



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesiagaçtan yeyince, hosnutsuzluk meydana gelir(65) Dilmun’da da Enki’nin bitkilerden yemesi,Tanriça Ninhursag’la arasini açar. Tabletlerde netolarak, “O bitkiler Enki’ye yasaklanmisti”anlaminda bir ifadeye rastlanamadi; ancak olayinseyrinden böyle bir yasak da anlasiliyor; yoksatanriça Ninhursag neden Enki’ye kizsin ki! 16) Tevrat ve Kur’an’da anlatilan Adem’leHavva’nin çocuklari Habil ile Kabil’in efsanesinebenzer efsanenin Sümer mitolojisindeanlatildiklari daha önce yazildi. Orada konuyailiskin sunlar anlatildi: Hava tanrisi Enlil, Enten veEmes adlarinda iki kardes tanri yaratir. Bunlardan

Enten hayvanciliktan, Emes de ziraî ürünlerdensorumlu tutulur. Bir gün bunlarin arasi açilir vebirbirleriyle kavga ederler. Durum tanri Enlil’eiletilince, kendisi hayvanciliktan sorumlu Enten’ehak verir (66) Bu efsane Kur’an ve Tevrat’ta daislenmistir; ancak Sümerlere göre Emes’le Enten

en son anlasirlar, Tevrat ve Kur’an’a göreKabil/Kain Habil’i öldürür. Tabi ki bir efsaneninzaman içinde bu kadar degisikliklere ugramasigayet normaldir (67) Yine daha önce kendilerinden söz ettigimiz Lahar

Pagina 48



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesive Asnan kardeslerin efsanesi de aynenHabil-Kabil’inkine benzer. Siir biçiminde yazilantabletlerin bir kismi henüz okunmamakla birlikte,okunan kisimda aralarinin açildigi, birbirleriylekavga ettikleri ve sonuçta tanri Enlil ile tanriEnki’nin araya girmeleri yazili. Ancak tabletlerdenokunan kisimda bu iki tanrinin verdikleri kararhakkinda bir bilgi yok. Kim bilir belki okunmayanbölümlerde bu karar da yazilmis (68) Habil-Kabil efsanesi Kur’an’da özetle söylegeçiyor: Adem’in iki oglu (ki hadislerde Habil veKabil olarak geçiyorlar) birer kurban takdimediyorlar/Allah’a sunuyorlar. Tanri birininkini

(Habil’inki) kabul eder, digerinkini (Kabil’in) isekabul etmez. Bu nedenle Kabil, Habil’i öldürür.Daha sonra cenazesini gömmek için tanritarafindan bir karga gelip toprak deser ve onuncenazesini gömer. Katil olan kardes (Kabil) bunugörünce pismanlik duyar (69)

Burada efsanenin Sümer mitolojisiyle ortak olanaçik tarafi, Lahar-Asnan ve Emes-Enten gibibunlarin kardes olmalari, birinin hayvanciliktan,digerinin tarimdan sorumlu olmasi, her ikisinin dekendi ürünlerinden tanriya sunmalari ve sonuçta

Pagina 49



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesitanrinin birine hak vermesidir. Bu basligi su kisa ifadeyle bitirmek istiyorum:Kur’an’da sadece böylesine bir efsanede bukadar bilgilerin Sümer mitolojisiyle-eski inançlarlaçakisikligi var iken, kalkip onu olaganüstü birkitap olarak ilan etmek, izah edilebile mi! Veyasöyle diyelim: Bu çagda acaba insanligin ne gibiyarari olabilir ki hâlâ toplum bu efsanelereinansin!

Dipnot:

1) S.N. Kramer, Sümer Mitolojisi, s.103 ve 197. 2) Sümerlerden kalma Habil’le Kabil’in olayinabenzer bir miti anlatan tablet, Istanbul ArkeolojiMüzesi’nde vardir: Ni. 4572; Kramer, age. s.137,178, 181 197; Tarih Sümer’de Baslar, 19. bölüm.

Kramer’in anilan iki eserinde ilgili tab¬letlerinçevirileri vardir. 3) Kramer, Tarih Sümer’de Baslar, bölüm 22. ileSümer Mitolojisi, s.107-110. 4) Kramer, Tarih Sümer’de Baslar, bölüm 26;

Pagina 50



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis SöylencesiSümer Mitolojisi, s. 153. 5) Sümerlerdeki tanri isimleri konusunda bkz; Âke Sjöberg, Sumerians Temp¬le Hymns,s.72-73 (1969). 6) Kramer, The Sumerians, s. 150-151. 7) Bkz; Sümer Mitolojisi, s.107-110, 130, 153;Tarih Sümer'de Baslar, bölüm 22, 26. 8) Bu tabletin önemli bir çevirisi için bkz.; TarihSümer’de Baslar, 22. bölüm s. 176 vd. ile SümerMitolojisi, s. 107-110. 9) Kramer, Tarih Sümer’de Baslar, bölüm 13.s.102-103. 10) Tevrat, Hezekiel, 8/14.

11) Bu konuda bkz.; Kramer, Sümer Mitolojisi, s.153 vd. Tarih Sümer’de Baslar, 26. bölüm. 12) Kramer, Tarih Sümer’de Baslar, bölüm 26. 13) Tevrat, Tekvin, 1/26-27; 2/7, 9/6; Çikisbölümü 20/11. Tevrat’ta söyle bir bilgi de var:“Allah/Yehova insani kendi suretinde yaratti ve

her seye hâkim kildi.” 14) Tekvin, Çikis, Levililer, Sayilar ve Tesniye. 15) Tevrat, Çikis, 20; Tesniye, 5. bablar. 16) Tevrat, Isaya, 26/19. 17) Tevrat, Daniel bölümü, 12/2-3.

Pagina 51



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesi 18) Benzer görüsler için bkz. Robert Cooper,Thirteen Lecturs on Bible, s. 107; Max I. DimontJews, God and History, Newyork, 1962,s.69-72’de genis bilgiler vardir. 19) Kramer, Mythologies of Ancient World,s.358-360. American 1961. 20) Orhan Hançerlioglu, Felsefe Sözlügü adliyapitinin “Iran Felsefesi” bas¬ligi altinda s.190’dabu konuda önemli bilgiler vardir. Islami yazarlarda, Kur’an’in Zerdüst felsefesine dayandiginailiskin tartismalari Kur’an’in Nahl sure¬sinin 103.ayetinde dile getirmislerdir.

21) Bakara suresi, 29. ayet. 22) Fussilet suresi, 9-12. ayetler. 23) Naziat, 27-33. ayetler. 24) A’raf suresi, 54. ayet. 25) Yunus suresi, 3. ayet. 26) Hud suresi, 7. ayet.

27) Furkan suresi, 59. ayet. 28) Secde suresi, 4. ayet. 29) Kaf suresi, 38. ayet. 30) Hadid suresi, 4. ayet. 31) Dr. Osman Keskioglu, Kur’an’i KerimBilgileri, Diyanet Isleri Baskanli¬gi yay. s.

Pagina 52



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesi120-127. 32) Tevrat, Çikis bölümü 20/11. 33) Naziat suresi, 27.ayet 34) Fahrettin Er-Razi, “Tefsiri Kebir” Bakarasuresi 29. ayet. Ibni Kesir, Fussilet suresi, 9-12ve Naziat suresi 27-33. ayetlerin tefsirleri ve buayetlerle ilgili diger tefsirler 35) S. N. Kramer, Sümer Mitolojisi, s. 165 ileTarih Sümer’de Baslar, s. 218) 36) Kur’an’dan, Hicr suresi,44.ayet. 37) Kur’an’dan Kaf suresi,30.ayet, Buhari, Kafsuresi tefsiri; Müslim, Cenaiz, no: 2848; IbrahimCanan Kütüb-i Sitte, 14/444,no:5126

38) Tecrid-i Sarih, Diyanet tercemesi, hadis no:321; Buhari-Müslim hadisleri “El-Lü’lüü ve’lMercan, no: 359; Ibrahim Canan, age. 14/439,no: 5120.Buhari, Müslim ve Tirmizi’den naklen.

39) Muddesir suresi, 30-31. ayetler 40) Tahrim suresi, 6. ayet 41) Kur’an’dan Araf suresi, 22, Taha suresi, 121;Tevrat’tan, Tekvin 3/7…; Tarih Sümer’de Baslar,22. bölüm, s. 17; bölüm 26,s. 218 A.Küçük, GTümler, Dinler Tarihi,s.109

Pagina 53



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesi 42) Tarih Sümer’de Baslar, s.167- 181; SümerMitolojisi, s. 110; Kur’an’dan Rahman suresi, 68;Muhammed suresi 15. ayet… 43) Muhammed suresi 15.ayet (*) Okuyuculara, cennet efsanesi hakkinda bir de”Palamut Kalesi” adli kitabi okumalarini tavsiyeederim. 44) Bu konuda Muhammed ve KurmaylarininHanimlari adli yapitimda s. 20 vd yeterinceaçiklama ve kaynak vardir.

45) Tecrid-i Sarih Diyanet tercemesi, hadis no:1816 46) Prolog, md. 150-151 47) Tecrid-i Sarih Diyanet Tercemesi, no: 1551ve Müslim’le Buhari’nin ortak olarak aldiklari

hadislerden biri. El’Lülüü ve’l Mercan, iman no:103; Müslim Imanno: 164; Buharî Esribe bölümü.Bu konuda Kur’an’in Kökeni adli yapitimda s. 36ve devaminda genis bilgi verilmistir. I. Canan, K.Sitte, no: 5109-14/430

Pagina 54



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesi48) Tekvin, 2/21-22 49) Tevrat, Tekvin 3/16 50) Muazzez Ilmiye Çig, Kur’an, Incil ve Tevrat’inSümer’deki kökeni, s. 24; S.N.Kramer, TarihSümer’de Baslar, bölüm 26, s.200; Sümermitolojisi, s. 153 51) Hicr suresi, 44. ayet 52) Lokman suresi, 27.ayet 53) Talak suresi 12.ayette yerkürenin de 7 katoldugunu yaziyor. Bakara, 27, Isra 44, Müminun17,86, Fussilet 12, Talak 12, Mülk 3, Nebe 12 54) Bakara suresi, 261. ayet

55) Kehf suresi,22. ayet 56) Tevrat, Levililer, 12/3, Ibni Hacer, Feth’ulBari, 10/289 57) Kur’an’dan Zariyat suresi 56.ayet;Sümerlerde ise S.N.Kramer’in Sümer mitolojisi s.132 ve Tarih Sümer’de baslar 14. bölüm

58) Ali Imran, 59, Maide 110, En’am 2, A’raf 12,Isra 61, Hicr 26, 28, 33; Rum 20, Fatir 11, Secde7, Saffat 11, Sad 71, 76, Rahman 14; TevratTekvin bölümü 2/7; Tarih Sümer’de Baslar, bölüm14; Sümer Mitolojisi, s.103 Kazmanin yaradilisiyla

Pagina 55



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesiilgili tabletin tercemesi ve 132 59) S.N.Kramer, Tarih Sümer’de baslar, 26.bölüm, s. 219 60) Tevbe suresi 72, Rad 23, Nahl 31, Kehf 31,Meryem 61, Taha 76, Fatir 33, Sad 50, Gafir 8,Saff 12 ve Beyyine 8. Ayrica Tevrat Tekvinbölümü 2/8 61) Kehf 31, Hac 23, Fatir 33, Insan 21 62) Tarih Sümer’de Baslar, 26. bölüm, s. 220 63) Tevrat, Tekvin 2/19; Kur’an, Bakara suresi,31-33. ayetler 64) Tevrat Tekvin 3/7; Kur’an Araf suresi 22,

Taha suresi 121. S.N.Kramer, Tarih Sümer’deBaslar, 26. bölüm; Sümer Mitolojisi, s.106 65) Tevrat, Tekvin 3/6; Kur’an, Bakara suresi 35, Araf suresi 19-22 ve Taha suresi 120 66) S. N. Kramer, Sümer mitolojisi, s. 98-100,

197; Tarih Sümer’de Baslar,19. bölüm 67) Tevrat, Tekvin 4/1-8 68) S. N. Kramer, Sümer Mitolojisi, s. 104,137 69) Maide suresi, 27-31. ayetler; Tevrat Tekvinkitabi 4.bab

Pagina 56



Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesi Arif Tekin, Sümerler'den Islam'a Kutsal Kitaplarve Dinler, s. 49-80 Hazirlayan: ArapSükrüSonraki >

Kategori: Köse Yazarlarimiz / Arif Tekin.

Documents

Arif Tekin Tarihdeki Yaratilis Söylencesi