51

OTOPS‹Cengiz Özak›nc›

77 y›l sonrailk kez yay›mlanan belgelerle

AtatürkDöneminde

TürkiyeCumhuriyeti

Ermeni Soyk›r›mPropagandas›n›

Nas›lSusturdu?

Y›l, 1933. Ermeni Tehciri’nin üzerinden 18 y›l geçmifl;Hitler, o y›l›n 5 Mart’›nda seçimleri kazanarak Almanya’datek bafl›na iktidar olmufl; hemen ard›ndan PrusyaAkademisi Baflkan›, yazarlar› Hitler yönetimine ba¤l›l›kbildirgesi imzalamaya ça¤›rm›flt›. >>

BD N‹SAN 2012

ok say›da yazarlabirlikte, Musevi yazarFranz Werfel de Hit-ler’e ba¤l›l›k bildirge-

sini imzalam›flt›. Hitler, ilk ifl olarakokunmas›n› yasaklad›¤› kitaplar› alan-lara y›¤d›r›p törenle yakmaya bafllaya-cak; kitaplar› yasaklan›p yak›lanlararas›nda, Hitler’e ba¤l›l›k bildirgesiimzalam›fl olan yazarlar da bulunacak-t›. Franz Werfel de bunlardan biriydi;Nazi’lerin onay›ndan geçen üç kitab›d›fl›nda, yazd›¤› di¤er kitaplar, 10 Ma-y›s 1933 günü yüzlerce kitapla birlikte

yak›lm›flt›. Bu tarihten sonra Werfel,faflist yönetimin onaylad›¤› konulardayazacak, konuflacak; ve 1933 Eylül,Ekim aylar›nda, Almanya’y› kent kent

dolaflarak, Türklerin 1915’te Ermeni-lere soyk›r›m uygulad›¤›n› savunankonferanslar verecekti. Werfel’in, Hit-ler yönetiminin onay›yla gerçeklefltir-di¤i bu propaganda konferanslar› dizi-si; Kas›m 1933’te yay›nlayaca¤› “DieVierzig Tage des Musa Dagh” (MusaDa¤’da 40 Gün) adl› kitab›n›n ilk 5bölümünü oluflturacak; 4 Ekim 1933’te yürürlü¤e giren Alman sansür yasa-s›; Musevi yazar Franz Werfel’inTürkleri Ermeni soyk›r›mc›l›¤›ylasuçlayan bu kitab›n›n, Berlin’de, Mu-sevi yay›nc› Paul Zsolnay taraf›ndanço¤alt›l›p yay›lmas›na onay verecekti.Türkleri Ermeni soyk›r›mc›l›¤›yla suç-layan Musevi yazar›n bu kitab›; HitlerAlmanyas›’nda büyük bir h›zla yay›la-cak; kitab› okuyan Alman Musevileri,yüzlerce kiflilik topluluklar oluflturarako tarihte Suriye s›n›rlar› içinde bulunanMusa Da¤›’na geziler düzenleyecek;ve da¤›n tepesinden bütün dünyaya“Türkler 1915’te Ermenilere soyk›r›muygulad›!” 盤l›klar› atacaklard›.

Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Al-manya’n›n Hitler’e ba¤l›l›k bildirileriimzalayan kimi Alman Museviler eliile yürüttü¤ü bu propagandaya, çoksert tepki verecek; bir yandan büyükel-çimiz Feridun Cemal Erkin, Almanyöneticilerle görüflürken, öte yandan‘devletin sesi’ olarak nitelenen ‘Haki-miyet-i Milliye’ gazetesi, bu propa-gandaya son verilmesi için Almanya’y› sert bir dille uyaracakt›. Bu giriflim-

Franz Werfel

Ç

52

BD N‹SAN 2012

lerin sonunda, faflist Almanya’n›n pro-paganda bakan› Goebels; Türk büyük-elçisine, Werfel’in kitab›n› toplatt›k-lar›n› bildirecekti. Kitab›n ‹ngilizceçevirisi, 1934’te Amerika’da yay›m-lanacak, çok satan kitaplar listesinegirecek, ve Holywood’un büyük filmflirketleri; Türkleri Ermeni soyk›r›mc›-l›¤›yla suçlayan bu roman› sinemayauyarlamak üzere Werfel’le anlaflt›kla-r›n› duyuracaklard›. Henüz 10. y›l›n›dolduran genç Türkiye Cumhuriyeti,

Hitler Almanyas›’ndan sonra, bu kezde Amerika’ya kafa tutacak; ve Türk-leri Ermeni soyk›r›mc›s› olarak göste-ren o roman›n filmini yapt›rmamay›baflaracakt›. Nas›l m›? Gelin bunu,Cumhuriyet gazetesinin 1935’lerleyay›nlanan haberlerini okuyarak ö¤re-nelim:

77 y›l sonra ilk kez yay›nlad›¤›m›z1935 y›l› Cumhuriyet gazetesi kupür-lerinde aç›kça görülece¤i üzere; Ata-türk döneminde, gerek Hitler Alman-

3 Eylül 1935- 12 Aralık 1935tarihleri arasında yayımlananCumhuriyet Gazetesikupürleri

BD N‹SAN 2012

54

yas›, gerekse Amerika; Türkleri Erme-ni soyk›r›mc›l›¤›yla suçlayan propa-gandalara yeltenmifller; fakat TürkiyeCumhuriyeti’nin devleti ve ulusuyla,toptan karfl› ç›kmas› sonucu, bunugerçeklefltirememifllerdir.

Atatürk Türkiyesi, Holywood sine-mas›na, Ermeni soyk›r›m› propagan-das› Yap-t›rt-ma-m›fl-t›r. TürkiyeErmenileri ve Musevileri; Türk yurt-tafll›¤› temelinde Yurt Kardeflli¤i

bilinciyle davranarak, Türk karfl›t›propagandalara fliddetle karfl› ç›km›fl-lard›r. Dahas›, Atatürk’ü “yurtta bar›fl,dünyada bar›fl” ilkesi üzerine oturttu¤u

Balkan Pakt› üyesi Yugoslavya, Ro-manya, Yunanistan gibi komflu ülkehükümetleri bile, Türkleri Ermenisoyk›r›mc›l›¤›yla suçlayan film yapa-cak olursa, bütün Amerikan filmleriniülkelerine sokmayacaklar›n› dünyayailan etmifllerdir. 1936 y›l›nda Fransabile ayn› tutumu benimseyerek, e¤ero film çekilirse, hiç bir Amerikan fil-mini Fransa’ya sokmayaca¤›n› ilanetmifltir.

Ya bugün?Yeri geldi, söyleyelim: “Geçmifl

zaman olur ki, hayali cihan de¤er!”•cengizozakinci@butundunya.com.tr

Atatürk Türkiyesi, Holywood sinemas›na,Ermeni soyk›r›m› propagandas›

YAPTIRMAMIfiTIR.

BD N‹SAN 2012

55