Atomun yapısıKatot ışını tüpü ile Thomson’un yaptığı deneyler

sonunda keşfedilmiştir.Elektron ışını elektrik alanı uyguladığında (+) yüke doğru sapma gösterir. Bu da elektronların (-) yüklü olduklarını gösterir

ATOMLAR

• Atom, elementlerin en küçük kimyasal yapıtaşıdır.

• Atom çekirdeği: genel olarak nükleon olarak adlandırılan proton ve nötronlardan meydana gelmiştir.

• Elektronlar: çekirdeğin etrafında yoğunluğu yer yer azalıp çoğalan elektron bulutları halinde bulunurlar.

Nötron ve protonlar

• Rutherford’un atom modeline göre pozitif yüklü atom çekirdeği atomun merkezinde, küçük bir hacim kaplamıştır. Negatif yüklü elektronlar ise atom çekirdeği etrafında belirli yörüngelerde hareket etmektedirler.

• Bu modele göre çekirdeği +2 yüklü olan helyumun kütlesi, çekirdeği +1 yüklü olan hidrojenin kütlesinden iki kat fazla olmalıdır. Fakat gerçekte helyumun kütlesi hidrojenin kütlesinin dört katıdır.

• Bunun sebebi atom çekirdeğinin hem pozitif yüklü protonlardan hem de elektrik yükü olmayan nötronlardan oluşmasıdır

Atomun bir kütlesi ve bir hacmi vardır.

Kütlesi çok küçük bir yer işgal eden çekirdeğidir.Yani atomun çekirdeği o atomun kütlesini verir.

Atomun çekirdeği atomun ortasında küçük bir yer kapladığı halde kütlesi elektronun kütlesinden çok büyüktür.

Elektronun kütlesi ise çekirdeğin kütlesi yanında yok sayılacak kadar küçüktür.

Bir atomun kütlesi yaklaşık olarak çekirdeğin kütlesine eşittir.

• Bir elementin nötron sayıları farklı olan atomları izotoplar olarak tanımlanır.

• 12C, 13C ve 14C, karbon atomunun farklı izotoplarıdır.

• Doğadaki elementler, belirli oranlarda izotop atomlar içermektedirler; bu nedenle atom ağırlıkları tam sayılar değildir.

9

Element Sembol Atom No Atom

Ağırlığı

Element Sembol Atom No Atom

Ağırlığı

Hidrojen H 1 1,008 Sodyum Na 11 22,99

Karbon C 6 12,01 Magnezyum Mg 12 24,31

Azot N 7 14,01 Potasyum K 19 39,1

Oksijen O 8 16,00 Kalsiyum Ca 20 40,08

Fosfor P 15 30,97 Demir Fe 26 55,85

Kükürt S 16 32,06 Bakır Cu 29 63,55

Klor Cl 17 35,45 İyot I 53 126,9

• Elektronların çekirdek etrafında hızla dönmeleri ile meydana getirdikleri bulutlar, farklı enerji seviyelerine sahiptirler.

• Atom çekirdeği etrafında elektron enerji seviyeleri, çekirdeğe en yakından itibaren K, L, M, N, O, P ve Q gibi harfler ile ifade edilir; bunlar da elementlerin periyodik tablosundaki 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 periyot numaralarına uyar.

Kobalt (Co)

• Belirli bir enerji seviyesindeki bir elektronun atom çekirdeği etrafında % 90 veya daha fazla olasılıkla bulunduğu yörüngeler orbital olarak tanımlanmıştır.

• -Orbitallar, belirli bir enerji seviyesinde atom çekirdeğine en yakın olandan itibaren s, p, d, f orbitalleri olarak isimlendirilirler.

ATOM MODELLERİ

• DALTON ATOM MODELİ

• THOMSON ATOM MODELİ

• RUTHERFORD ATOM MODELİ

• BOHR ATOM MODELİ 

Dalton Atom Modeli

• Madde, atom denilen içleri dolu bölünemeyen taneciklerden oluşmuştur.

•   Aynı elementin atomları büyüklük yönünden birbirinin aynı, farklı elementlerin atomları tamamen birbirinden farklıdır. 

• Tepkimelerde atomlar korunur.•  Atomların birleşmeleri sonunda moleküller

oluşur.

Bileşikler atomların birleşmesiyle oluşur

Thomson Atom Modeli

• Thomson, maddenin düzgün olarak dağıtılmış positive yükler ve aralarına serpiştirilmiş negatif yüklerden oluştuğunu ifade etmiştir. Bu yönüyle madde atomu üzümlü keke benzetilebilir. Kek pozitif yük, üzümler ise elektronlardır.

Orbitaller

Thomson’un atom modeli

Negatif yüklü elektronlar

Pozitif Yüklü

çekirdek

Rutherford atom modeli

 Bohr Atom Modeli 

• Bohr atom modeli, elektronların çekirdekten herhangi bir uzaklıkta bulunan tek bir yörüngede değil, belirli yörüngede olduğunu belirtir. Bir elektronun bulunduğu yer elektronun sahip olduğu enerjiye bağlıdır. Bu enerji düzeyleri çekirdeğe yakın olandan uzağa doğru 1,2,3.... gibi numaralar verilerek gösterilir. Enerji düzeylerinin enerjisi çekirdeğe yaklaştıkça azalır, uzaklaştıkça artar.

Bohr atom modeli

Kuantum teorisine göre atom

• Atomun kuantum modelini Bohr, de Broglie, Heisenberg ve Schrödinger gibi bilim adamları atomun bugün kabul edilen modelinin gelişmesinde temel rol oynadılar.

• Bu teoriye göre proton ve nötronlardan oluşan atom çekirdeği atomun merkezinde bulunur. Elektronlar ise çoğunlukla varlıkları ve şekilleri matematiksel olarak hesaplanan orbitallerde atom çekirdeğinin etrafında dalga karakterinde bir hareketle dolaşırlar.

Rutherford Atom Modeli

• Merkezde kütlesi çok büyük bir çekirdek ve etrafında belirli yörüngelerde dolanan elektronlardan oluşmuştur. Bu görüşün yetersizliği ise; Elektronun neden çekirdeğe düşmediği yada atomdan fırlayıp gitmediği sorusunun cevapsız kalmasıdır. 

Rutherford’un atom modeli

Hazırlayan

Burak Çınar7/B 161