Upload
ferhat-sarikaya
View
266
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
1/22
www.atsizcilar.com
AylkFikirMecmuas
Yl:1,Say:12 SahibiveMdr:H.Nihl 15Nisan1932Ku Bak
BizeBir"Genlik"LazmdrTemelindecehalet,duvarlarndariya,tavanlarndadalkavuklukbulunmasn
"Birmilletinikbaligenliininterbiyesinemevdudur".Layibnibuszndeokhakldr.Bugnnocuklar,bugnngenleri,yarnnkumandanlar,idarecileri,kanunyapclardr.Bugnmazbutbirahlak;ilmibiruurlayetiengen,yarncemiyetiiinfenabiruzuvolamaz.Genci,genliiyetitirmekbirmemleketmeselesidir.
***
YeniTrkcemiyetindegencin,genliinvazifesinedir?Onaverilencephe,gsterilenyollarhangileridir?
***
Cumhuriyetmemleketindeher eydeimitir.Hadiseler,dahabirok eylerindeimesiniemretmektedir.BuhummalistihaledevrindeTrkgencininvazifesinedir?Onunkuvvetvezeksbudeiikliklerkarsndakaytszmkalacaktr?
Mazininkaranlkgnlerinihatrlatmakistiyoruz.okuzaagitmeyeceiz,hepimizhatrlarz:
BykharptenokyorgunvebitikbirhaldekanTrkiyeMondrosmtarekesiylekanlve ereflibirmaziyikaranlkvezelilbirdevrebalad,Trkn
bklmezkollarnakahpecezincirlervuruldu.stanbul'unmahutvemenfurbirzmresi,
bataSultanolmakzerebumasumveyorgunmilletiinenhatragelmezhainliklerhazrladlar. stanbul,Adana,Edirneve zmirgibiTrknencanalcmafsallartylerrpertecekbirervahetlealnd.
***
EvvelaErzurumda,sonraSivastaMustafaKemalPaaetrafndatoplanan"Trk"sava tarihleriningstermediibiryararlklavurulanzincirlerikrd;kendivarlndnyayatantt.Sultanveadamlarnkovarakmemlekettecumhuriyetilanetti.okazbirzamandaitimaivesiyasiyenilikleryaparakmazininkhnevesakatmesseseleriniykt.Fakat:
nklptamamdeildir.
nklbnenmhimeksikliiyenibinayayaraan;mterekdnr,mterekamelveakslamelleremalikbirgenlikyokluudur.
***
Yenibinannad"Cumhuriyettir". Temelindekanveimanvardr.Bizbubinannyklmayacanainanmz.Bizimgzmznnndeyaplanbubinannbazustalarndabeceriksizlik,kaytszlk,yorgunlukvardr.Genkuvvetlerinyard
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
2/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:2
mnamuhtatrlar.Ustalar,dlgerleralmaktadrlar,fakatbunlarnmesaisindeihtisasvei blmyoktur.
Milletimizinyenidouuylamuasrz.Btnmesseselerimizebaknzbiryenilik,biracemilikgreceksiniz.Bazlarbubeceriksizlii,buacemiliiktniyetimize,bazlar arkllmzaatfetmektedirler.Siyasetimizde,idaremizde,iktisadmzdaacemilikvardr.
Bupektabiidir.AhdiatikagreAllahdnyayyedigndeyaratmtr. tebizYeniTrkiye'nindahailkgnndeyiz.Fakatdikkatedelim.Nuhuntufanlar,Firavununzulmveistibdadbizimiindir.Herattmzadmmetinolmalvebirdahageridnmemeliyiz.Garbnteekklvetekemmletmicemiyetlerinebenzerhibiryerimizyoktur.Garpcemiyetlerindekiahenkveinzibattanmahrumuz.htisas,iblm,kymetveehliyetmefhumlardahabizeulamamtr.YeniTrkiye'nininkiafve
nevnemasgtr.Garpmilletlerindeolduugibibizdemterekhislerkuvvetlideildir.Bunamukabilmfritbir"Bencillik"vardr.Halknidrakisathangenilemi fakatderinlikitibarylaazalmtr.Dnnkaranlkhkmlerindenkurtulanmilliduygulardauuryoktur.Sevkitabiiyemstenittir.
Bugnnadamlarnadenvazife,temelikanveimanrlyenibinadaoturacakinsanlarburayalaykbirekildeyetitirmektir.Buradaoturacakinsanlarnbubinannencrakesinevarncayakadarhrmetkrolmalarlazmdr.
Bykdevletadamlar, hretlilimlergenliklemegulolmular,onuyetitirmeyealmlardr.Atina'daSolon,Isparta'daLikrgYunansitelerinegenyetitiriyorlard,Fransa'daAnsiklopedistler,Almanya'daFihteFranszveAlmanmedeniyetlerininsalamtemellerinigenlerleberaberrmlerdir.
Bizelazmolangenlikbirfrkavebirzmregenliideildir.Bizfrkave ahsiyetlerinebediyetinekanideiliz.Her eydenstn,her eydenncebir
Trkiyevardr.BizTrkgenliiistiyoruz!Tekilatesasiyekanunumuzmkemmeldir. dare eklimizenasriesaslarzerinekurulmutur.FakatbizbtnbunlaramstahakolabilmekiinAnsiklopedistlerdevrinihiolmazsabugnyaamaklmzlazmdr.
Dnyannhertarafndagenlikbir ahsiyetsahibidir.Bu,nian,rtbedeildir.Birklhalindegenliinmteradifidir.Kanunlarla,emirlebaholunmaz.Demokrasienmklidaresistemidir.Demokratidarelerdevatandalardanruhiistikrar,ahlakiciddiyetistenir.Ruhiistikrar,ahlakiciddiyetolmayandemokrasilermonarilerdendahavahimneticelertevlitedebilirler.
Trkgenciinklbbenimsememitir.Mugaltayalzumyoktur.Bizhadisevevakalaraeserleriylekymetvemanaveririz.Mersindemtevazvebintrlmahrumiyetleriindegrnmeyealanbirk,mnevverTrkgencininAnadolu'yakar
lakaydisindenbahsediyordu.okyazkkibukferyatlarnabircevapgelmedensnd.
tirafetmeliyizVazifemiziyapamyoruz.Elrpmakla,yaademekleinklbakarborcumuzudemi saylamayz.
HangiadszTrkgenci ehirdenkyebirdamlanurulatrmtr?
Efendimizolduunukanunlarmzlailanettiimizkylyeherbamzskldkakoarz.O,ananevibir
tevekkllebizeher eyiniverir.Bizonaneveriyoruz
Demokratikmesseselerdemuallim,avukat,doktor,sanatkrvegazetecigibimnevverlermilligayelerintahakkukuiinhkmetkadarfaaldirler.
Her eyihkmettenbeklemekdorudeildir.Biz,bumemleketinsrtndamnevverizdiyegeinenlerfazileti, uuruanlayabildiimizkadaretrafmzdakilereanlatmakveonlartenviretmekmecburiyetindeyiz.
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
3/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:3
Umumiharptensonrabtndnyacemiyetlerimullveafakbirsurettegenliihazrlamaktadrlar.Buhareketlerdehkmetinmzaheretvealakasnaihtiyayokturdenemez.Fakatbirokmemleketlerdebuheyecan,buteekklhalkniindendomutur.Almanya'da1923senesindebiryzbaetrafndatoplananyedigen1931senesinihayetinde600.000faalsivilasker,onikimilyontaraftarkazanmtr.Finlandiyada,Polonyadavebilhassaekoslovakyadabyledir. talyadaisedevletbizzateskiYunansitelerindeolduugibigenliikendisevkveidaresinealmtr.
Bizherie arklaraaitbirheyecanlabalarz.Halkevlerigzelveheyecanlbirharekettir.Temenniederizkibugzelveheyecanlhareket uurluneticelervererek,merhumTrkocaklarnnsonzamanlarndaolduugibifaaliyetiyalnzCumhuriyetbayramlarndaverilenbalolarainhisaretmesin
MemleketinenmtekmilgenlikmuhitiolanDarlfnundatalebecemiyetleri,birliklerivardr.Buefendileringayesimderrislerinedanslay,arkadalarnagezintilertertipetmektir.Evet,bunlardagencinhakkdr.Fakatyaplacakvazifeler?
BizeTurkuvazsalonlarndahocalarnakasidekarnutuklarsyleyengenlazmdeildir.Kyeinen,fkvetoprakkokularnaalknnasrlkyleliskacak,onubkmadandinleyecekgenlazmdr.
Bizeyalnzdansetmesini,iyigiyinmesini,kuryapmasnvekolmasnbilengencinlzumuyoktur.Bizebugnmesleindeusanmadanalacak,yarnhuduttagzkrpmadanlebilecekgenlazmdr.Bizebirgenliklazmdr.Temelindecehalet,duvarlarndariya,tavanlarndadalkavuklukbulunmasn.
***
ktisadiBuhranveBeynelmilelKredi[*]Be ylnceyinemhimbiriktisadbuhranyard.Fakatbudahaziyademillvedahilbirbuhrand.Belikabundankendisinidostkuvvetlerinkrediaarakyaptklaryardmvekolaylksayesindeparasnnistikrarnteminederek,kolaycasyrabilmiti.Bugnyinebirbuhranvar.Fakat,bunedahilvenedemillbirbuhrannsonudur.Belkibeynelmilel,hattalemmuldiyebileceimizbirkrizdir.Biziolduukadarbakamilletleridemteessirediyor.Bugnbakalarndanyardmbekleyemeyiz.
Bilkislemibufecivaziyettenkurtarmayayardmiin____________________
[*]BelikaKralnnfahrKtibivedyunuumumiyeumummdrM.L.Gerard'n27.10.1932'deLiyejDarlfnunu'ndaverdiikonferansnksaltlmdr.
bir eyleryapabiliriz.
lemmul ktisadBuhran:Meseleteferruatndantecritedilirse,FrankfortDarlfnu'nuprofesrlerindenBelikalDeMan'nmkemmelbirsuretteifadeettiisuesasnoktagrlr:"derninpekbololduu udevirdebinlerceadamayakkabszvebinlercekunduracissizdir.Buisizkunduraclaraibulmak,ileyemedikleriiintazminatvermektenokdahaucuzolacaktr."DeMan'ndediigibivaziyet
korkulumeselelerimeydanakoyduu inokvahimveackldr."Ktleler,vaziyetlerinin gndengneiyiletiimidinesahipoldukaheridaretarztedricvesakinbirtekmlleteekklvetemadieder.Bumidinkaybolmasn
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
4/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:4danbakaonuyklmayamahkmedenbir eyyoktur".
Ylgnlauraypdaher eyinkaybolduunuzannetmekveiindeyaadmziktisadrejiminakbetiolmadnbirdakikatekrarlamakdorudeildir.Bununlaberabermes'ullerin,sermayedarcemiyetinbir eyleryapmasnnzarurolduunuidraketmelerigerektir.Nefalanveyafilnsnfnvenedefalanveyafiln ahsnmenfaatimevzubahistir.Unutmayalmkiistihsalin"Hkimi
mevviki"hrriyetolanbugnkcemiyet eklininbirtakmfaydalarvardr.Bununesasnoktalannkorumaklzmdr.Sermayedarcemiyetinmdrlerininbirtekiltveinzibatgayretiylelemibuiktisadbuhranlardankurtarmalarlzmdr.
esseselerinistihsalkabiliyetindendahaabukterakkisideilbelkimtezayitbirahenkleistihsalimknlarnamunzamolanteknikterakkiiktisadbuhrannsebeplerindenbiridir.
Acabamuhterilerinhayalndehaddindenfazlabirbereketyokmu?Vebubereketiktisadleminintizamnbozanmillerdenbirideilmidir?Ziramesseselerterakkiyigngnnetakipedebilmekiin,dahauzunmddetieyarayacakaltveedevatpekksabirzamandare
karmayamecburkalyorlar.
Bazteknikterakkiyatnyavalamasndilemekvesnainaatnyenilenmesiahenginintehirinemuvaffakolmaklzmgelmez
Mefkre
Yksel,btyerdeilheyarkada yerin,Sendenbugnvatanmefkrebekliyor.SenmevkiimbudurderkenserinsernEtrafdinlebak;lemnesylyor:Trkgenliindeyokbircanllk,diyor.
Artkyeterbuak,sevdateranesiKumralgzellerin; en,nazlesmerin..Bakitealyoritenderinderinkszkalanvatan,Trk'nzannesi,
Sendenbugnutanmefkrebekliyor,Yksel,buyerdeilheyarkada yerin.
Dni Remzi
Stoklarveistihsal:Bugnmahrebulamadklariinsatlmadanbekleyenhercinsten(Kauuk,pamukvs..)nihayetsizmalstoklarvar.Diercihettengzearpmayanvetekindendeazmahsuruolmayanbirstok eklivar.
Mstahsilfabrikalarpiyasayadahaokmalkarmakiktidarnhaizolduklarhlde,btnkudretleriylealmyorlar.Mevcutfabrikalarnmstahsilkudretindenbakabirdefabrika,ina,altveedevatiml,ettirmekkabiliyetivardr.
Bukudret,piyasaybilhassa udevirdekolaylklabuharmakineleri,dokumatezghlariledoldurabilir.
Bugrnmeyenncstok eklinefabrikalarnihtiyatdiyebiliriz.Buistihsalvesaitininmtemadioalmas,yalnzsnam
mi?okpahalyamalolanbutesisatnokksahaddindenksabirzamandaamortiedilmesimecburiyetikarsndasnainaatnyenilenmesininhaddindenfazlasratininistihsaliarcaezdiininazaritibaraalmaldr.
Satnalmakabiliyeti: stihlkneticede,snaistihsalingayesidir.Lzmolanbuistihlkkabiliyetiniteekklettirmektir.Malmdurkiinsann,aayukarherkesiinayn,birtakmesasihtiyalarvardr.Arzvetalebinyanbandamstehliktebirdesatnalmakabiliyetiolmaldr.
stenilenbuhassabulunmadkammknhibriktisadhareketyoktur.Busatnalmakabiliyetinaslyaratlabilir?Busualisormakbiraniinmevzuunruhunatemasetmektir.Mevzuubahisolan,brcemiyetinmuayyenbirsnfnnsatnalmakabiliyetiniderbirsnfnkiiledeitirmekdeildir. n
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
5/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:5
gilizbuhrannnsebepolduumnakaalarda,isizlereverilentazminatnazaltlmasteklifolunmutu."Tazminateksiltirseniz,isizlerinsatnalmakabiliyetini deeksiltirvebuhranyaymolursunuz"diyenlerbulundu.Hayr,eersatnalmakabiliyetiisizlerdenalndysa,vergileriyleisizliksandklarnbesleyenemlksahiplerineverilmi oldu.Yaplmaslzmgelen ey,satnalmakabiliyetineyerdeitirmekdeil,belkiisizleri,aranlanveistihslkabiliyetifazlageni olmayanmemleketlertarafndansatnalnabilecekeyannistihsalinemuktedirbirhlegetirmektir.Vemeselesatnalmakabiliyetiolmayanlaraaranlanmevadistihslettirerekbukabiliyetinteekklnemuvaffakolmaktr.
Fracqui[*]plan:FikrimizinteredddvebiroklarnsarsanylgnlkortasndamsyFrancquidiyorki:Sermayenintevezzveemtianntedavlmekanizmasnyenideniletmekiinbirarebulmaklzmdr.
Bufikrinince"beynelmileltediyatbankas"ileortayaatt.AvrupaittihadtetkikkomisyonunavenihayetAkvamCemiyetinetaktimetti."CemiyetiAkvammeclisi,Francquiplnnn,malencmentarafndanmsyFranequivediermtehassslarndaitirakiyle,tetkikinekararvarmtr".
Francquiplnnizahabalamadanncemaysayndazuhuredenmhimhdisedenbahsetmekdahadoruolur.FranszhkmetibeynelmilelglklerinhalliiinCenevre'yegetirdiiumumiplndadiyorduki;
"Malitirakarelerininaranmaslzmgeldiiniyebunsuz;Avrupayyenidencanlandracakhibirplnnkuvvedenfi'lekarlmasnnmuvaffakiyetlebaarlamayacanbeyanveaolmayanmemleketlersermayesininaolanlarnpiyasasnaaknnnbuyenidenteekkliinmuzirbir artolduunuilveeder,FranszpiyasasisterCemiyetiAkvamnhimayesinde,ister____________________[1]FrancquihermklzamandaBelika'nni banagetirdiibykbiradamdr.
malipiyasalararasndakievresigeniletilmi hususimnasebettadiersermayedarpiyasalarlaelelevererekfaydalmalmuameltnmuvaffakiyetinintemininealmayaamadedir".
Franszmuhtrasbudikkate ayanbeyanattansonraelletutulurbirplnvermiyordu.HalbukiFrancquiplnelletutulur,etrafndafikirlerintoplanpteekkledebilecei,slahedilerekzerindefaydalmnakaalaryaplabilecekmsbetbirprojedir.
Yenimemleketler:
MsyFrancqui,garptenncegarbAvrupa'nnzenginmemleketlerinden arkAvrupa'nnfakirmemleketlerineuzak arkaveCenubiAmerika'yadoruemtiaaknileaynistikamette,birsermayeaknnnmevcudiyetinigstererekprojesinitahkikediyor, ngiltere,Almanya,BelikaveFransayaptklaristikrazlarsayesinde,mstekrizmemleketlerdeyollar
yaptlarvesnamesseselervcudagetirdiler.Bumemleketlerinahalisineferdistihsalkabiliyetleriniarttrarakalmakimknlarnverdiler. ehirlermeydanagetirdilervehattabunlar arktasrleneyaimalinemuktedirbirseviyeyeykselttiler.BugarbAvrupa'nnihraettiisermayeninecnebimemleketteilettirilmesiidi.
SonzamanlardakendisindenokbahsedilenManuri,geeninJaponharbisralarndasefilveazbirhalkktlesiyle(imdilikin'inbirokmntkalarndaolduugibi)meskndu..GalipgelenJaponlarinliler'den
Manurizerindebirtakmhukukeldeettiler.YolvedemiryoluyaptlarDemirsanayiikurdularvekmrmadenleriniilettiler.25yldaManuriahalisimhimnispetteartt.Veyaay seviyeleriykseldi.Satnaldlar,sattlarvememleketuzak arktaasrimedeniyetmerkezlerindenbirioldu.Yabancsermayesininmeydanagetirdii,birhdiseyeiaretederkenlemmulfeyzvebereketbakmndanJaponya'nnManuri'dekieseriniitmamveidameetmesi
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
6/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:6
okdahatemenniye ayandr.Japonyainzibattemin,slhikameeden;maarif,shhiyevepolistekiltnyapankuvvetlibirhkmettir.Manuri'deAvrupavebununbir ubesiolanAmerikanmedeniyetininncsdr.Bununiinherhangibirsiyasisebeptendolay,Japonya'nnmua
hedelerleigalettiiveeskidensefilolanbuhavzayterakkiettirmemesiManuriiinokmuzurolacaktr.
[Sonugeleceksayda]
Trke'yeevirenZeybekoluZeki
BugnnMeseleleri
AynTarihYanllaDyoruzBykTrkmverrihlerindenbiri,bugndarlfnundaTrktarihiprofesrolanBakurdistanlZekiVelidiBey,MsrdabastrdTrktarihineaitbirkitabndabykharbinneticesiningarpcephesindedeilanakkaledehallolunduunusylediktensonra,artkbununlaTrklerindrtasrdrdevamedentarihtekimnfailrolnnbittiiniveTrklerinyineeskizamanlardaolduugibi"faal"vaziyetegetiklerinisylyor.Bufikrebendeitirakediyorum.Fakatbu,hibirzaman,artkTrkrkiintehlikekalmadniaretetmekdeildir.Bununlanedemekistiyorum, imdionuanlatacam:
BugnbizYakn arkmedeniyetidairesindengarpmedeniyetidairesinegiriyoruz.Buhareketgndelikgazetestunlarndagrdmzgibicumhuriyetinilnndanberidevamedenbirhdisedeildir.Bilkis,uurluolarakbirbuukasrdanberidevamedenbirvakadr.BilhassaondokuzuncuasrnTrkiyetarihibatanaagarpmedeniyetinedoruyaplanhamleninsarsntlaryladoludur.Fakatbtnbunlararamencumhuriyetinilnnakadar,buhareketlerihtiyatlayaplyordu.
nk slmmedeniyetiananesiveirticahenzkuvvetliydi. imdiiseartkgarpmedeniyetinegirihamlesininnnedikilecekdahilkuvvetkalmamtr.Ohaldebizbtn
hzmzlagarbakoabilir,garplolabilirizdeilmi?Hayr...
lknce unuanlamalve unubilmeliyiz:Medeniyetnelerdir?Birmedeniyetalnrkenonunbtnmesseseleriveunsurlarmalnr?Yoksabirksmbraklabilirmi?VaktiyleTrkler slmmedeniyetinegirerkenomedeniyetinbtnmesseselerinialmlarvetabiomesseselerinbandabulunan"din"idebirlikteveenncekabuletmilerdi.Bugndegarpmedeniyetinegirerken,bugiriintamolmasiin,garpmedeniyetininbtnmesseselerinialacakmyz?..VegarbndiniolanHristiyanldakabuledecekmiyiz?
Bugndinhayattabirincisaftabirroloynamyor.Devletdinibirkenaraatmtr.Fakatdin,halkynlarzerindekibyknfuzunuyapmaktadevamediyor.VeBolevikRusyamstesnaolmakzerehibirdevlet,hibirmilletdinsizliiniilnacesaretedememitir.OhaldemademkiTrkmilletinindebirdiniolmaslzm,budinneolacaktr?
Vaktiylemilletmeclisinde,asrhayatnahlkszlkdourduunuiddiaedenbirmrtecimebusakarHamdullahSuphiBeyverdiicevapta"medeniyetbirmemleketegmreuramadangelir"demiti.BununlaHamdullahSuphiBeygarpmedeniyetinegirerkenonun
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
7/22
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
8/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:8
fincanlar",diyesatacakyerde"koldmeler","yakaineler","kahvefincanlar"diyesatmayabalyor.Beriyandanresmdairelerdebileadreslerinmesel"HavyarcHan","DereSoka" eklindeyazlacakyerde"HavyarcHan","DereSokak" eklindeyazldngryoruz.Bukadarladakalmyor.Memlekettebirtakmmhimmesseselerinadlardazppeleiyor."Turingkulp","Aerakulp"gibi"lisanveledizinalar"meydanakyor.Btnbunlargsteriyorkibirdilzabtasnaolanihtiyakuvvetlidir.HalbukibudilzabtaliiniyapmakzerekurulanveilerindeRagpHulusiBeydenbakahibiridildenanlamayan,birksmdaalayllisaniyatolanbu"DilEncmeni"yaptlgatinbana"aeropln"kelimesinikoyuyor.Tanesionkuruakelimetoplayanbuheyetdedzelteceidilinbelinebirtekmevurarakhibiri yapamadanlyor.
HalbukivaktiyleArapaveAcemcededilimizebylesokulmutu.Trkeyence"Allah"girmi
"Muhammed"onunpeindengelmi,ondansonrakelimelerinyerinekliecmlelerbirbirinikovalamt.Bugndeayn eyoluyor.Artkmnevverlerimizinazndasade"bonjur","bonsuvar"veya"mersi'yideil,"maparoldonr"ve"idealistpr"desksk
____________
gryoruz.TrkeninyoksulbirdilolduuhakkndakitelkkilerdevamettikevemnevverlerruhenTrklemedikebununbylesreceinikabuletmeklzmdr. htimalkivaktiyle"OsmanllisanTrke,ArapaveAcemcedenmrekkepbirlisandr"dediimizgibibirgnde"TrkdiliTrke,Franszcave ngilizcedenmrekkepbirlisandr"diyeceiz.Fakatbylezlmektensedorudandoruyabirecnebidilinikabuletmekdahaiyideilmi?Evet,vaktiylebucinayetdeyapld.RuhiyatmderrisiSekipBeybundandrtbe ylncebualtnyumurtaydayumurtlad.FakatozamanTrkgenliionunkarsndayelesinikabartnca"maruranebirricat"laiiniindensyrld.
Ohaldedemindenberisylediimszlerinneticesinedir?Gayetbasit:Vaktiylemedeniyetdeitirirkenyaptmzyanllklanbugndeyapyoruz.BugndemillharsmztehlikededirHembuasrdamedeniyetlerintesiri,eskiasrlardakindenkatkat
stnolduuiintehlikedahabyktr.Fakatbukadarladakalmyor.Bizimmanevtaraflarmzdatehlikededir.Bunudagelecekseferyazacaz.
H.Nihl
___________
KapitalizmBuhranYazan:N.Basilescu *** eviren:
Bkre HukukFakltesiReisi SafaattinRza
Btndnyaytehditedenkorkunbirfelketnndeyiz. ktisadbuhranbirkoleragibidevlethudutlarnaarakbtncemiyetleri,btnmilletlerisarmtr.Buhrandan ikyetetmeyen,onunpenesialtndainlemiyenbirmilletyoktur.Ferdisermayemthi birbuhraniindedir;
dnyannbtn ehirlerindeiktisadveahlakbirdarlkvardr;Ellerikalalarnda;avurtlarkm 25milyonisizamele,120milyonavemustaripinsannifadesidir.alabilenler3il4gnlkyevmiyeyekarbirhaftalkmesaisarfetmektedr?neoluyoruz?nereyegidiyoruz?
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
9/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:9
imalthanelerkapanyor:Makinelerpaslanmaktadr.Sermayeneparasnnedefaizinialabilmektedir. Ferdtasarruflarn,millktisatlarnkalbiolanbankalarngielerikapanmakzeredir.Bumesseselerherhangibirgnmterilerininanihcumunamaruzkatpdasarslmamakendiesiyle,mevduataelsrememektedirler.
Ziraattabuhrandahaumum,dahabarizdir.Fazlaistihsaliledoluambarlardamahsulrmektedir.Buday,Pirin,Arpa,Msr,Dar,Patates,Fasulyevesairegibimevatgeensenelerenazarangrlmemidereceoktur.
Umumsefaletherkesimuhtabulunduugdaytedarikettiremeyecekbirvaziyetedrmtr.Kylektiitohumunparasnkarpvergisiniveremeyecekbirhldedir.Hububatfiyatlarfevkaldedktr.Kylmalnsatamamakta,ambarlardolduranziramevatfilizlenipbozulmaktadr.
***
Snaistihsaldebyledir.Eldeedilenhammaddelerbilemasrafnkaramamaktadr.Madenocaklarnda,fabrikalardaameleokazyevmiyeilealmakta,bunarameni bulamamaktadr.Mamultnistihlkedemeyenimalthanelerkapanmakta,hergnbirmiktarameleyeyolvermektedir.Btndnyaysarsmaktaolanbuumumbuhranndini,milliyetiyoktur.Beerdir.Hibirkimsebir eyistihsaledebilecekvaziyettedeildir,nkmteriyoktur.
Buumumbuhranhailesindeenziyadedevletistikrazlarna,snaveziraiteebbsleremevdusermayemteessirolmaktadr.Bugibimevduathemenhemenhibirfaizalmadgibigngetikememurmaalarn,devletvergilerinidemekistirariyleazalmaktadr.Devlettahviltileziravesnamesseselerineshamlarntetkikediniz.Geen,senelerenazaranfiyatlarnmthi birsurettedmolduunugrrvehayretedersiniz.Devlettahviltilesnaveziramesseselerineshamndaolduugibibufiyatdknl
gayrimenkulmallardabilhassaarazidebellidir. Arazi,emlkfiyatlarokdkndr.
Niin?..nkkimsesatnalmyor;herkessatmakistiyor.nkhikimsedeparayoktur.Sermayegizlenmitir.Gizlenenyerindenkmayateebbsedensermayekorkaktr.Onunbukorkakltaliplerinhrsveistinasnarttrmaktadr.Butehalkkarsndasermayefazlateminat,mthi faizistemektedir.
tebugnkbuhrannhakikimahiyeti...
Bumahiyetmeseleninbirsafhasdr.. kincicephedahamhm,dahabyktr.Sermayesahipleri,iadamlararasndaitimatyoktur.Elindeparasolanherkespaniklerden,iktisadbuhranlardankorkarakmevcudunutenmyeyecesaretedemeyipsaklamaktadr.Filhakikasonbirkasenezarfndaalnlarnnteriniparayatahviledenbirokinsanlarn
iflsedenbankalarnkapanankielerinndeyumruklarnsrdklarniittik.AynvaziyetigeenlerdeAlmanya'dagrdk.Almanpiyasasnsarsanbirbuhranhalknpanikhlindebankalarahcumederekparalarngeriistemelerinesebepolmutur.Buhcumbirokbankalarniflsnabirksmnntemelindensarslmasnasebebiyetvermitir.
Bankalardaki mevduatsna,ticar,veziraiteebbsvetaahhtleresarfedilir.Tabizamanlardahikimsebankadakimevduatngeriekmeyidnmez,yalnzfaizalmaklaiktifaeder.Fakatbuhranesnasndahalk
mevduparasnnalmakzerebankalarakoar.BylebuhransralarndaAlmanya'daolduugibibankalarnderhalbirleerekmttehitbircephealmalarlzmdr.Herbuhranbirtabihltakipeder;muvaffakiyetbuhranlardanzedelenmeden,mahvolmadanatlamaktr.
Bankaokmhimbirmessesedir.Fertlerinhusushayatlarndamhimrolleroynayanbumesseselerdevletsiyasetlerindemil,milletlermnasebetindenzm
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
10/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:10
vemessirvazifeleryapmakistidadndadrlar.Binaenaleyhbankalarnnizamnamelericiddi,bilhassamevduatamteallikahkmnokskolmaslzmdr.Almanya'dabuhusustakuvvetlibircereyanvardr.Almanlarbtnbankalardanmevduatkabuletmekhakknnezederekbuhakkmstekilresmbirdevletmessesesinevermeyidnmektedirler.Buteekkldierufakbankalarlatemasvemnasebettebulunarakonlarnmuhtaolduklarsermayeyiteminvesrasndadtkleribuhranlardankurtarmaaalacaktr.
Bugnkdnyabuhran,bazkzldncelileriniddiaettiklerigibiferdsermayesistemindenilerigelmemektedir.
domaktadr.Hi pheedilemezkiazistihlktenmtevellitbuhranlardanenfazlasermayesonradaiimteessirolmaktadr.Bu,btn nsanltehditedenbirafettir.Sermayesahibiparasntehlikeyekoymamak,zararetmemekendiesiyletedavldenkarmaktadr;sermayeninyokluumuameltndurgunluunuisizliinmeydanagelmesinivenihayetumumisefaletimucipoluyor.
Binaenaleyhbugnkbuhrandankurtulabilmekiinsermayeyeemniyetlisahalarhazrlayarakfazlaistihsaledipfazlaistihlketmekmecburiyetindeyiz.
Bitti
DarbmeselMecmualarKitabiyatBuvebunutakipedecekolanmakalelerle,zerindealtmbirmevzuatemasedeceinivefaaliyetiminbirhlasasnvcudagetireceim.ButetkiktecrbesiningayesiTrkdarbmesellerinimuhtevieserlerinoldukamufassalbirkitabiyatnmeydanagetirmektir.
Bumaksadteminehizmetedeceknekadareservarsahepsinibulmayaaltm.Buhusustaktphanekataloglarnaveevvelcebumevzuylaalkadarolmukimselerin[1]malmatvemtalaalarnamracaatettim.
Elimdeyazmavebasmabirokeserlerledoluzenginbirstevar.Yerlerinitespitettiimbueserleri;yahut
mecmualarvakitvefrsatbuldukatetkik,ediyorvemufas____________________
[1]TrkiyatEnstitsasistanlarndanNihlBeyevvelceaynkitabiyatmevzuuzerindeuram ve12eserdenbahsedenbirtetkikvcudagetirmiti.Benbutetkiktenistifadeettim.KezaAzerbaycanAtalarSzadylabireserneredenH.ZeynallBey,kitabnnsonunaocivardarbmeselleriniihtivaeden"darbmeselmecmualarnnbasitbirbibliyografyasnilveetmiti.
salbirbibliyografivcudagetiriyorum. lerikihalkiyat,edebiyatvelisaniyattetkiklerindemhimvazifelergrecekolanTrkdarbmesellerininkymetveehemmiyetiniburadazikrebilelzumgrmyorum.
Tetkikim,zerindepekazilenmi birmevzuatemasedeceiiintabibazyanl veeksikleriolacak.Bunlarnhsnniyetimebalanacanmitederekyanllarnihtarvebanabumevzuetrafndakimalmatlarnbildirmeksuretiyleyardmedecekzevata imdidenteekkrbirvazifesayyorum.
Eldemevcuteserlerinhepsitetkikedilemediiiinbumakalelerdekitaplarntarihsrasnazaritibaraalnmamtr.
1 inasi:DurbemsliOsmniyye inasimerhumtarafndanilkdefa1280,ikincidefa1287hicrdekarlanbukitap inasi'ninlmndensonraEbzziyaTevfkBeytarafndanaslnnyarsnayaknilvelerle1302'dencdefabastrlmtr.Eserinhaizolduuehemmiyetveherbasmarasndamhimfarklarbulunmas,bunlarnayr
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
11/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:11ayrtetkikikiniicapettiriyor.
Birincibasm(inasi):16x10,5boyunda229sayfa,Eser"TasviriEfkrgazetehanesinde"baslm.
Mukaddemede inasidiyorki:"Durbemsalkihikmetlavamdr,lisanndansdrolduumilletinmhiyetiefkrnadelleteder.Durbemsli
aynenvardr. ncbasm(inasiveEbzaiya)1302'deyaniinasi'ninlmndensonraneredilenbuncbasmyapanEbzziyamerhumdur.
TevfikBeykendimukaddemesindediyorki:"DurbemsliOsmniyyebukerretarafciznemdennsfnakaribemsalvecmiininmttehazolanusuleittibenmakmistihddabazmnasibebyt
KaraYaz
GemediyraszmzYollardakaldgzmzYerealndyzmzByleymi karayazmz.
PnarlariilmezolduiekleralmazolduYrbizebirglmezolduByleymi karayazmz.
BubahtmznisidirBuherilerinbadrYrbakasnneidirByleymi karayazmz.
Yaln
zonayrdemitikOndabir eyvardemitikBizioanlardemitikByleymi karayazmz.
EysabahyinebugeceKederingecedenyceGelsusalmberaberceByleymi karayazmz
SabahattinAliTemmuz1931
Osmniyyeisecmletenmanidardr.Binaenaleyhbunlarnkabatbrtmtemilolanlardanmaadaekseriniibumecmuayaelifbatertibizeredereceledimilh."
Eserintertibinehicr1208'debalanlm vebaslmasancak12ylsonra,yani1280'dekabilolabilmitir.1500kadardarbmesel,tabir,fkravesaireyihtivaedenbuilkbasmdatertipveintizamortaderecededir.Eserdeelifbesrasnadabirlgatkitabndaolduugibitammanasylaihtimamedilmemitir.
kincibasm(inasi):Buikincibasm,gereksayfalarnnbyklveokluugerekseiindekilerinokluuitibarylabirincisindenstndr.17,5X13boyunda,329sayfa,2000denokdarbmeselvesaire...Eser1287'deyine"TasviriEfkrmatbaasnda"baslmtr.inasi,eserininteknikbakmndandahamuntazamveiyitertipedilmi olanbuikincibasmnabirokilveleryapmtr.Bata,birincibasmdakimukaddeme
veibartderciylevemrn'ileyhinmahdumundanaldmruhsatiresmiyyezerinencdefaolaraktemsiledilmitirilh."
Eserilkikibasmdanherhusustaokzengindir:17,5X11,5boyunda510sayfa4004tanedarbmeselvesaire.Aayukaryarmasrncebaslm olmasnaramenmkemmelbirbasm,tertipveintizam.
4004darbmeselvesairevardedik.Busairedenmaksat"tabir","fkra","kinaye"gibidarbmeselolarakkabuledilenbirtakmszlerdir.
inasibelkidefarknavaramayarak,Ebzziyaiseksmenbilerekbuszleridarbmesellerekartrmlardr[1]____________________[1]Buyanllamaalesefbtndarbmeselmecmualarndatesadfedilir.SadettinNzhetBeyin"Konyavilyetihalkiyatveharsiyat"gibiilmbirzihniyetlevcudagetirileneserlerdedebilmnasebetarifleriyaplan,farklargsterilen
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
12/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:12Ebzziyamerhum,bueserinsonunauzunbirmlahazaeklemi,buradadarbmeselvesarenintariflerini,ehemmiyetlerinimisalleriylekaydetmitir.Fakatbtnbumalmatnaramenmisallerdebiledarbmeselvetabiribirbirinekartrm,mesel"ka yaparakgzkarr"tabirinidarbmeselolarakgstermitir.Halbukibubirtabirdir.Eser,bilhassabuncbasm,saydmkusurlarnaramenmuntazam
ihtivaetmektedir.
***
3) airHfz:ManzumeiDurbEmsalElimizdebulunandarbmeseleaitbasleserlerinhemenhemeneneskilerindenbiridir.Tet
Klda,hanerdeyaralarama Okeskinbaknyarasdeil.
Benibirkezyerealanbufelek,Birdahitopraavurasdeil.
Heybunedenizdir,grnmezdibi,udalardumanlbamzgibi,stndeessedekasrga,tipiNeyleyim,gnlmnborasdeil.
Gnllervermitirsanavarn,Diyemem:"Ayosmadnyarn",Senbylegzelkengnhlarn,KorkarmTanrdasorasdeil.
Demisinkim:"BanavzgelirAtsz,
Kendisikabadr,szleritatsz"Benseninhakkndangelirdimakz,Neyleyim imdiceksrasdeil!
Atsz
vekymetlibirmehazdr.
2)AhmetMitatEfendi:TrkDurbEmsal 19X13,5boyunda168sayfa,4300darbmeselvesaire...
Tetkikettiimnushalardaeserinneredevekimintarafndanbasldnaaitbirkaytyok.KitabnAhmetMitatEfendiyeaitolup1295hicrdebasldn,ayneserinLondra'daDavistarafndanneredilennushasndananladm.Fakat stanbul
tabnnneredebasldnaaitbirkaytyok.Eserzengindir.Mellifdarbmeselvesaireyielifbesrasylavearalarnabireryldziaretikoyarakbirbiriarkasndansralamtr.Kitaptamukaddemefilndayoktur.
Hicr1315'teLondra'dayaplanbasmnagelince,eseraslnnebadnda569sayfadanibarettir.Sadan168sayfaaslndanfotoraflaklieyeekilenvepekmkemmelbaslanTrkDurbEmsalinkitaphlindeaynnihtivaediyor. Soldan401sayfaisebukitaptageen4300darbmeselinltinharfleriyletelffuzunu, ngilizcemanaveizahlarnvebazen ngilizcekarlklarn
____________________buszlerledarbmesellerbirbirinekartrlmtr.Bumeseleye
dairtetkikatyap
yorum,ilerdemesaimibirmakaleiletespitedeceim.
kikettiimkitapikinciAhmetHanzamannda,yanihicr11021105arasndatelifedilmi veAbdlmecitzamannda,1262'de,tabhaneimiredebaslmtr.
Eserdarbmesellerimizibirarayatoplamakendiesiyledeil,bunlarArapa,Acemcekelimelerlessleyerek(?)manzumbirhlegetirmekvebusuretle:
"meclisi 'ervebleilehuzrhmayncenab
ehriyrcihanprdardedilebilirbir eklilatifeircaetmek"gayesiylevcudagetirilmitir.Eser19,5X13,5boyunda25sayfalkhurufatbasmasbireserdir. inde638darbmeselvesairevardr.Birfikirverebilmekiinbirtanesiniaslylaberaberzikrediyorum:
Esbinerminiftesisertizolur.Yumuakhuyluatniftesipektir.
4)Vacid:DurbEmsal 17x12boyunda31sayfadanibaretolanbuta basmaseserhicri1275'de.BasmacirEfendimatbaasndabaslmtr.Mukaddemedeverilenizahatagremellifinyegnemehaz airHfz'nneseridir.Eser,bumanzumdarbmesellerdendahaltifolanasllarntoplayarak
"etflegre
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
13/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:13
mtalaassehil"birkitapneretmekarzusuylameydanagetirilmitir.Kitapta600darbmeselvesaireyle3manzumbilmecevardr.SiciliiOsmaniyegrevcidEfendihicr1300'deLimni'delmtr.
5)JanDimitriyadis:DurbEmsliOsmniyyeveFranseviyye
Mild1888'deEbzziyyaMatbaas'ndabaslm olanbueser353TrkdarbmeseliylebunlarnFranszcatercmeleriniihtivaetmektedir.Eser20X14boyunda25sayfadanmrekkeptir.Kapaktakikayt
tankitab telifedenzatn"Trke,FranszcaveRumcamuallimiJanDimitriyadis"olduuanlalmaktadr.Eserdedarbmesellerharfsrasnariayetedilerekaltaltasralanmlardr.MellifFranszcatercmeleriniterfikeylediini,fakatbutercmelerinTrkdarbmesellerininhakikmanalarnmehmaemkenbildirenFranszca'dakimukabildarbmesellerolmadn"sylemektedir.
(Bitmedi)Adnan
EdebiyatZmresiTalebesinden
KtahyaHalk airlerinden"Pesendi"19'uncuasrnKtahya'nnmehurhalk airlerindenbri"Pesend"dir.Doduutarihkat'olarakbilinmiyor.Bykharbinilkyl,kurbanbayramnda8690yalarndaikenlmtr.Aslad"Ali"dir.Fakathalkonu"HacPesendi"veya"Pesend"diyetanr.Pesend,mevlevtarikatnamensupolupmridiEskiehirli"HacHasanDede"dr30yandaBursa'daaskerlikyaparkentandbirhocannnfuzundakalm,ilimsizklkolmayacakdiyerekMedine'yeAraparenmekiingitmi,oradaylkaldktansonraKtahya'yadnm ve"Dualarl"hocadandersalmayabalamtr.
Birgnmedreselerininkarsndadnvarm."enizalt"[1]gecesidnevininpenceresinden,birkadnmedreseyekar iirlembarezeyebalam.MollalarbununlabaakamayacaklarnanlayarakPesend'ninevinekomular.Nargilesiniubuunu
toplayarakPesend'ylemedreseyegelmiler.Medreseodasnnnnenargilesiylebada kurupoturmu.Kadnsylemi,o
____________________[1]"enizalt"dnhaftasnnarambagecesidir.Bugecekielencekzlaravegenkadnlaramahsustur.
cevapvermi o sylemi kadncevapvermi;mbarezeortalkyncayakadarsrm.Pesendbirkakerekadndanadnsormusadakadn"erolanararbulur"cevabnvermi.BirazsonraPesend'ninerefinediyeeiteityemeklergelmi.Hocalarmedreseyegeldiktemollalarmeseleyianlatmlar.BununzerineDualarlHocamemnunolmu.Ozamanakadar iirokumasnavesazalmasnamsaadeetmediindenPesend"Arifimdengizligizlidersalrm.Ogn"mridin'Arifiilebembezmolmanavevetarkiakadahilolmanabendenmsaade"demi.Bundansonra"Arif"ninbtnmeclislerindePesenddebulunmayabalam,onuniirlerindenbirounadanazireyazmtr.Ktahya'yagelensazairleriPesendtarafndanmukabeleyeuradklarndanfazlakalamazlarm.Buhlhemhalk,hemdeklartarafndan ikyetimucipolduundanbundanmteessirolarakbirmddetsaznbrakmsa
dadostlarnnsreklisrarlarzerinetekraralmayabalamtr.Hayatkalendercevederviegemitir.Masalclpekmehurdur.Gecesohbetlerine,bahesohbetlerinefazladknm.Bulunduumeclislerpekkalabalkolurmu.Yazlar,Ktahya'yabirbuuksaat
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
14/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:14
mesafede"Kunduren"dekibahesindeoturduuhldedostlarperembevecumagnleriyemekleriyleberaberorayasohbetegiderlenni. iirsyletmekiindayanlmayacak akalaryaparlarm.Odabazengln,bazenhakimanemazmunlarlaonlaramukabeleedermi.Divanndaki"Veznihr"ndabusohpetlerinibize akacbirlisanlaanlatyor.Pesend'nin57benttenmrekkek"OsmanlTrk"destanvardr.Budestanbir ehirliylebirkylnnkonumasnhaviolupdnkbykitimaiyaramzterennmeder.Halkarasndapekmehurdur.GeensenebudestanMustafaHakkBeytarafndan"KylehirLiDestan"adylaneredilmitir.Pesendaynzamandaoldukasanatkrbirhattatm Ktahya'dakibazevlerdeonuntrnakyazsylayazdgzellevhalarvardr.Yukardazikredilenvezniahrndabiraralkhattatlndandabahseder.Dertli,Dern, em'.HsnveArifi'nintesiriiirlerindebarizolarakgrldgibibube airin iirlerikendi iirmecmuasarasndaoldukageni biryertutar.iirlerinimahalllehevedncelerleyazmtr. iirlerindeokdarbmeselkullanmtr.Bugnsa olan"emseddin"ve"MehmetDede"adndaikioluvardr.BuihtiyarlarbababalarnnmirasbraktsazlaPesend'nin iirlerini
okuyarakhergecebrparaalarveruhunutazizederler.
1Kalenderiye
Dilberbutekyeiaknhakakarnverkkimannsbahasdr[1]tmarnverGetgnlnalkolannumarnvereftaliyknbirkyasetbenkanarnverVerbirbsebugnbirbseyarnver
***
Hsnndeolan eftelilerdalnemiToplatsanaaagecekyerleredemiYelessederdirnemeliherbiriermieftaliyknbirkyasetbertkanarnverVerbirbsebugnbirbseyarnver
BabanasezabundafakirinsanalzmBabnvarisebekliyeyimhaylmlzmYerierim eftaliyeterma [1]nemelzmeftaliyknbirkyasetbenkanarnver
____________________[1]"sbaha":Kylerdeartoplayanmltezim.
Verbirbsebugnbirbseyarnver.
YazdefterinebirseneyatbeklealacannLalanolaymkarnaelpenedivannYevmiyye"Pesend"kulunabudurihsann eftaliyknbirkyasetbenkanarnverVerbirbsebugnbirbseyarnver.
2Koma
BdisebalbunmeyiiletHkipayayzsrcananmaverCanmakrettibuderdihasretBildirahvalimisultanmaver
EynmevarncayarnyannaSylecevretmesnkannaAlbendenateibrakcannaBirazdaolkakemanmaver
***
Cemlin ulesidoupyzme
OldemaknklhanyaktzmeCemlinleuykugirmezgzmeemihtrimjgnmaver
BensdkmdiyeyledinikrarittimolmusunadvlereyrDerdmendPesendoldutarmrDerdimindermanLokmanmaver
3lembirbirinigrrgrrAksinekurulmu devrintemeliEydilkilisendamanndevirKalmahayvangibibeynisemel[2]
GnlhikimseninizinizlemeNefsinibilelkusurungzlemeSizanharamdr,srrnyzlemeBerki[3]annandayokturmethali
Elekihtilttan,szn,olmellGerolmayaymdersenzemmilemegulHerkesinisyankendindenmes'ulYedindedirhayr erameli
____________________[1]Maa.[2]Alk,dimafelceuram.
[3]Belki
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
15/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:15
HakksevenhalkayarnneimiHakiradeicz'iyyeelinevermiKiiemsalindenazardenilmiblisinhemdemibuluresfeli
OlvcuddemdzcebirgemiAklyelkenidirfikridmeni
GemisinkurtaranderlerkaptanHartadananlaypsezerseyeli
Demekazibdir uehliriyaKendinoksannbilmektirkimyaSensenibilsenikilidnaPesendneylersineliheydeli
KtahyalMehmetHalil
Anadolu'daSihirliTalarBuyaznnilhamnEdebiyatMecmuasndastatKprlzadeFuatBeyinTa veHalkbilgisihaberlerimecmuasndaCaferoluAhmetBeyin"Trklerdesihirlitalar"atlmakalesindenaldm.
Trkiye'ninheryerinde"TA"larvastasylatefe'lleryaplmakta,hastalartedaviedilmekte,muratlareldeedilmekteolduunadairhususbiritikadnelnyaamaktabulunduunugrmekteyiz.
EskibirTrkdetiolanSihirlitalarhakknda"Anadolu"daiittiimvenotettiimbirkamaddeyiAtszMecmua'yataktmediyorum.
Bursa:28/9/926.AkrabalarmzdanNuriyeHanmanlatyordu:klarsemtindeAskerlisesininarkasnda"Piremir"ismindebirtrbevar.Derdiolanbirksmhanmlarotrbedenta alrlar,butalaniyibiryerdemuhafazaederlerEerbutalarbirkazayauramadansaklanabilirse saklayannniyetettiimurathaslolurmu.
Nevehir:8/5/927.ResimmuallimiYaarBeykarmzdakidaiaretederekdediki:BudanadnaKahvecidaderler;dancenupsilsilesindegrlen ukaya ubesineNevehirkadnlartalidenemeyegiderlerveoradabulunantalarlatefelederler,arzuettiklerimuradaereceklerineitikatederler.
G.Antep:5/11/929.CingifekylmollaMehmetEf.naklediyordu:Kendimtecrbeetmedimfakatdilerimard
zamanlardabanaokdefa uilctavsiyeetmilerdi.
Diiaryanbradamyeditaneakmaktansudakaynatrveosuiledilerinigargaraedersemroldukadi arsgrmezm yanidileriakmaktakadarmetinolurmu.
Nizip:10/2/930.HamamcSleymanAahikyeediyordu:Birocuundilerikmaabaladgnlerdeocuunanas7taneakmaktaylayavrusununyenikandiini7gnbirerdefahafifedverseoocuunsonunakadardiidmezmi.
Nizip:14/2/930.Nizip'teCumhuriyetmektebininarkndaeskibirtrbevardr.Kadnlaryaknvakitlerekadarbutrbeniniindekitalardanbirininterleyipterlememesinitefe'lettikleriniherkesdefeatlasylenmektedir.
G.Antep:2/1/931.MaarifktiplerindenAhmetMuhtarBeysylyordu: ehrin arkiimalisinde"Aydnbaba",kaleiinde"mamGazali", ihcan
tekyesinde"ihcan"narlsemtinde"LoBaba"ziyaretlerindekadnlarnbazufakduvardeliklerinebirerkkta sktrarakmuratdilediklerigrlmektedir.Butalarduvarayapttaktirdeniyetolunan,muradnhaslolacaitikatolunur.
Aynzamanda ihcancamiindehlmevcutolankarabirta stunuvardrkimukaddesbirabidegibiziyaretolunur
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
16/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:16
Ba arsgrenkadnlarbutaabalarnsrerlervebutanHicaz'dankendikendinegeldiineinanrlar.
G.Antep:4/1/931MaarifdaktilosuHaticeHanmdediki:Buradabazihtiyarkadnlardaknlariindesaklanm krmzrenktebirta vardr.Butanismine"Korkuta"derler.Birkimsekorkarsabutabeyazbirtaasrterler,beyazta birmiktarkrmzyaboyanr,sonrabeyaztatakibukrmzboyaykanrveonuykayansukorkanadamaiirilir.Bunuieninbusuretlekorkusutedaviolunur.
10/1/931tarihindeAnteb'in arknda"Gnda"etrafnatoplanm birokkadngrmtmdikkatettimtahkikatyaptm.Meeroradabirdeliklitavarm Bomacaksrnetutulanocuklarbude
liklitaniindengeiriyorlarm.Ayrcaksrkiinocuklarnboynunataklandahabirnevita davardrkibunudahibomacaksrne ifalsayarlar.
Gzta,kantagibitalardahepbumeyandabirerderde ifaaddedildiihemenAnadolu'nunheryerindegrlenacubelerdendir.
20/6/931tarihindeKilis'incenubundaTrkmenler'inmehur"Yelbaba"trbesindekalknkadnerkektrbeetrafndayeditrltaataabbtettiklerivakidir.
GrlyorkiAnadolu'da"Ta"akarmhimbirrabtavardrveburabtaadetabirakidehalindedir.Bumes'eletamikedilecekolursadahayzlercemaddeeldeetmekitenbiledeildir.
Adana lkTedrisatMfettiiAhmetRza
KulcaHayatndanParalarKazaklarnevleriniKazakkadnlaryapar.Evinduvarlarportatifekildeinceinceaalardanyaplr.styndenyaplm kiyizlerlertldr. lkbahardakadnlarsrailebirbirlerindetoplanarakevvelkoyunkrparlar.Alnanynlerinensertlerindenkyiz,dierlerindentekemet,pima(klkayakkab),enyumuandandaiplikyaparlar,elbiselikekmenleri,odalarnnyegnessolanincetekemetleridokurlar.Bunlarlaekseriyaota(otakgelinin=babasndangetirdiiev)sslerler.
Kazaklardaenoki grenkadndr.Fakatkadnnmevkiibyktr.Evinher eyine"Baybie"(bykhanm)hkimdir.Pazaramalsatlrkendeobandabulunur.Bykhanmnadhikimsetarafndansylenmez.Hrmetsizlikhattagnahsaylr.Ona,kendiocuklar"e"(=anne)der."Kocas"bizimki",bakalarda"baybie"der.Gelinleriseailesindekihikimseninadn
sylemezler. Birgn,birgelinbanakaynanasnamektupyazdrd.Adresiyazmakiinadnsordum.iededi.Birseninmiienvar?adnsylesenededim.Gnahtrdiyebirtrlsylemedi.Kardelerininatlarnsordum.Syletemedim.EnsonraNuayBeyinkomusuiemediyeadresyazdrd.Bykhanmlenekadartorunlarkendiannelerineannedemezler.Kiminocuudyesoruluncaieninbalascevabnverirler.Bykhanmldktensonramevkiibykgelinekalr.Galibabununtesiriyleilkocuunkzolmasnuur
sayarlar.
KakarlklarlaSartlardapekfakirolmadkakadnigrmez.Ancakbirssgibigiyinir,kuanr,boubounaoturur.Erkeklerdenkaar.Sokaadaseyrekveapandediklerirtylekar.
Kazaklardabirkadnevlendiktensonrabirdahababaevinednmez.Kocas
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
17/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:17
lrsekaynbiraderiyle,odayoksaokyaknakrabasndanbiriyleevlenir.Dierlerindeisekadnistediizamanayrlr.Enufakbir eyekzsa"Senkoyuvetmesenmenkoyuvettim"derbabasnnevinednerBuna"yamanlapbitmek"denirvebunasksktesadfolunur.
Kazaklardaokkadnalmakyoktur.Yalnzmecburiyetaltnda,meselkardeildzamanonundulkarsylaevlenmekvardr.Halbulkitekilerelbisedeitirirgibikadndeitirirler.Kaynanalardakzncaoullarna"tokal"(=ikincizevce)alrlar.
Musiki:
Kazaklardayalnztanbur,Kakarlklardaiserebapvardr.AslmusikiTaranlardadr.Taranlarbazen10bazendahaokmusikiinaslabirmusikiheyetivcudagetirirler.alglar unlardr:
Dotar:ikitelli,tellerikerpitenolupbiimiburanntanburugibidir.
Tanbur:Sekiztellioluptellerieliktendir.
Setar:Onikiveyaonsekiztelliolupkemangibiyaylaalarlar.
Def:Aynburadakitefgibidir.Yalna
etrafndakizilleriyoktur.
Kanun:Buradakininayndr...Yalnztokmaklarlaalnr.
Heek:Budakemangibialmanbiralgdr.
***
algalnrkenmillrakslaryaplr.Raksetmeye"ustaoynamak"derler.Raksburanniftetellisiniandrr.Aynzamandaalgclartarafndan arkdasylenir.arkyaKazaklar"len"derler.Lzumuolduuzamanherkeslenuydurabildiigibimehurlencilerdevardr.Bulencilerbilhassabykleriveonlarnhanmlarnvereklenleruydururlar.Taranlararkyanahderler.Perevedemakamderler.12tanemakamlarolupenmuteberituvadr. arklarbirikimsradanibaretolmaypbirakmacerasnveyagemi birtarihivak'avtemsilenyazlm olan
namelerdir.Mehurlarndanbirisi"SadrKanrak"tr(Kanrak=hmhm).
Karahanzamannda'sadr'adndabirpehlivaninlilerekarisyanederekYedisuvilayetiniokazbirzamaniinkurtarm venihavetkulcaadndakiehirdeyenilerekhapseatlm,bu arkdaonunazndanuydurulmutur:
YerliLeheile
Sadrdepatmkald
DanzdahytmkaldHytmokupbaksambalamyetimkaldMenimguikiolumbonupennameokduMoynumumoytonzudaapsaTenimikaaokduYambulunyaalarEkizkaraayanz.YambuldankypkkanSadrdigenhohanzYambulutiipkoyup
kiktmlalaaMenibakkanbe yay
TrkiyeLehesiyle
Sadrdye(diyp)admkald
HapisanelevhasndamektubumkaldMektubumuokuyupbaksamocuumyetimkaldBenim kiolumvarBypennameokuyorBoynumukesselerTenimikargayiyorHapisaneninaalarYksekkavaktandirekHapisaneninkapkanSadrdenenpehlivanHapisaneyideipbrakp
kidefaktmdaryaBanabakanbe nbeti
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
18/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:18
EmdikaldbalaaYambuldankypkpYatkanyerimyambulakHudaymdantileymenManaversinbiulakAltyambultikleymenTelkinindavanaDuaklpyatamenBuelinamana
mdi(imdi)kaldbelyaHapisanedenkapkpYattmyeryambulakHdamdandiliyorumBanaversinbirulakAltyambudikeceimTilkinineteineDuaedipyatyorumBuelin(memleketin)iyiliine
TrkistanKzIlgazKif
KadroveZiyaGkalpTopraklarmznaltndayatanulunarlarbirkurtgibikemirmeyealmayalm.
ubat'nbandanberiyenibirmecmuakyor.AdKadro.
stanbul'dabaslyor.Ankara'dakargrnyor.Adyabancgelmesin.FalihRfkBeyin"YeniRusya"atlkitabndakibirok,satrlararasnda,birsatrvardr.Yenibir nklpfrkasnnher eydenncebirkadroyaihtiyacolduunusyler. tebukadrooKadrodur.
Messislerarasnda.ElebaolarakYakupKadriBeyyazlmtr.Fakatbiz,buyenimtehidinyanahrmetenbaayazldnakaniyiz.
Bumecmuaiinolanduyguvedncelerimizisylemeliyiz.nkTrkiye'dekyorveAnadolu'nungbeindeintiaretmekdavavesevdasndadr.
Kadro,bizegreYeniMecmua'dansonradahaTrkiye'debireikmam ciddendeerlimesaiyideihtivaedenkymetlibirmecmuadr.Hemde imdiyekadarpekksrkaldmziktisadisahadabirboluudolduruyor.HerTrkocuubumecmuayokumal,dnmeli,tahlilveistifadeetmelidir.Kadrobudur.Fakatonundavasbukadardeildir.
Ortayabir tezataraksadeceotezi:mdafaaetmekle,kalmyor.Kendindenncekikymetlerehcumederek,onlardevirmeyealyor.nkinklbmzninklptansonra,gelenbirorganizatrdr.
Binaenaleyhenerjikolmakmecburiyetindedir.Yniharptensonraharpsonrasgnllleriveterhistensonrameydanaatlankahramanlar.
Kadroartkbuasrdavehelebubaryankyurttahibircephenin,cephetaarruzlar;ileyklmayacan,sinsisinsiyanlarnvegerilerinievirmeklzmgeldiinibilenbirtabiyecidir.
lknushasndaeskiAnadolucuFilozofHilmiZiya'nnfaydasolmasadapekzarardaolmayanbirkitabn
elealarak,derhalksabirtahlilileykmayaalm vesonratokveensesikaln,birboksrhrsileHilmiZiya'nn ahsiyetineullanmtr.Haklveyahakszdr.Obakamesele,fakat,ortadabirhakikatvar.HilmiZiyayerlimaldrvebutopranalkanbiroludur.KadroHilmiZiya'nnstneullanm vehattaullanmaklakalmam onu,yazarasnaskankurnazvekvrakbirsatrlajurnalekalkmtr.Butarzdabir
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
19/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:19
hareketintabiyesigzelolsadakarakterigzeldeildir.
BizHilmiZiya'nnhayranlarndandeiliz.FakatbyleyerlimalvealkanbirlisehocasnnvenihayetbiryerlimalTrkdelikanlsnnMarksizm'eihvanlgdendelikanllartarafndanbo grnenbirmeydandayakalanpyerealnmasnagzyumanvehelekaytszbakabilenlerdendeiliz.
Kadro,bylebirkadrodur. lknshadaHilmiZiyaamarlandya...iteikincinusha:bugnkafalardabirkymetolarakyaayabilenkimvardr?...
ZiyaGklp.
Gzelbirvesiledevar.NzhetBeyinaltayncekanbirkitab.Ohaldehaydi.MetotaynMetottur.NzhetBeyinkitabndan ylebirkasatrlabahistensonraderhalZiyaGklpn ahsnageivermelidir.
ZiyaGklp,marksizmeiltifatetmeyenadamdr. uhldearplmalveyklmaldr.Fakatbugnhtrasgnllerdevetavsiyelerikanunlarmzdafikirleribeyinlerimizdeyaayanbirkymettir.yleiseteferruattaho grmeliveesaslarndadevirmeli.ZiyaGklpbirmbeirdlr.Evet..Gebeolanhercemiyettebirmbeirgelir.ZiyaGklpdebugnleregebeolancemiyetimizdedomu veyaambirmbeirdir.YniKadronunmbeiri...
Sayfalarcakelimesalatasokuduktansonraitesonsatrdanbirazncehkmverilmitir:ZiyaGklpdar
vetezsizdir.
BatayenimtehitlerdenYakupKadriBeydedahilolmak,zeremuhteremefendilervemstakbelinklpfrkasKadrosusizehitapediyoruz!...
BizMalz.YerliMal.Butopranocuklar;HilmiZiyaveZiyaGklpdemaldr.YerliMalvebuTopranocuklar.
uhldeyabancyerlerdenyabanckltrveyabancmefkurelerleiimizekatlansizlere,ynikontenjan
listeleriilememleketegirmelerimenedil
mesilzmgelenEfendilerimizediyoruzki;
ZiyaGklpSibirya'dandahaharapolanbiryurtta,yniAnadolu'daveVolgamahkmlarndandahamustaripolanbircemiyette,yniTrkmilletiiindedomu,bym,yetimi veyetitirmi birbykTrk'tr.
plakAnadoluyaylasndakendikendinefilizvermiveglgesalm ulubirnardr.
Hermemleketteonabenzeyenlerveyaondanileriolanlarbulunabilir.Fakatunutmaynki,oralardamuhit artlarzeklarnnevnemasnamsaittir.Halbuki,ZiyaGklp,okumakiinbabasnnevindenkam,Diyarbekir'den stanbul'akadarfersahlaram,hrriyetiinBaytarmektebindenkovulmu veTaklazindanlardalisanalarakgarbiokumu,bizivetarihimiziokumu,hrriyetetapm,Trkluurlandrm venihayeteserleriylebugnkinklbn
ideolojisiniyapm vekanunlarnayolgstererekinklborganizeetmi bykbirmustarip,bykbirzek,bykbirmrit,bykbirkarakter,bykbirdehvenihayetefendilerhepsininstndeolarakUlubirTrktr.
Dehdediimiinglmeyinefendiler.
Asrlarnsefaletleriiindebudayvebeygiribilebcrolanbuplakyaylastndeyetimi bykbirdehdr.Garpcemiyetleri,iindeyetiseydi phesizki,bykbirtariholacakvehertaraftatevazuve
asaletiilesizikarlayanheykelleriykselecekti.
Nasldnyattnleriiindekendikendineyetien,bizimgzelttnlerimizvarsa,nasleniptidai eraitteyetitiihaldeeniyibizimafyonumuzveyeryznnneniyiaskeribizimmilletimizise,ZiyaGklpdeyeryznnenuluinsanlarndanbiridir.Birmmettenbrmilletkarm,bizemilluurvemillgururukazandrm,hakikiilminvemedeniyetinyollarngstermitir.
ButopranocuklariinKarlMarks'tan
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
20/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:20
veLenindendahabykbirinsandr.
Gklp'inMalta'daruhdepresyonauram olacanfarzederekMalta'dansonrakihayayatninkrediyorsunuz.Hapislervemenfalarzayfruhluinsanlariinbirgeriyedn noktasolabilir.Fakattakladangemi birTrkmtefekkiriiinMalta,serinhavalbiroteldir.
NetekimGazi,menfalardakuvvetlenmi venihayetMalupbirordununiindenkm birmuzafferkumandanvebirelikiradedir.
ZiyaBey,herkesinbildiiveduyduduu eylerinAvukatdeildi.Bilinmeyenveinkredilenkymetlerindavacsidi.
BugnbumemleketteherkesMarksistveyaKomnistolduunuakasyleyebilirvesylemektedir.FakatZiyaBey'inortayaatldzamanlardaherkesTrk'm
veTrkymdiyemezdi.
BugnkRusinklbnnesaslarnnaslLeninkurduise,bugnkTrkinklbnnilkesaslarndaZiyaBeykurmutur.
PrzszTrkdilindenmedenikanunakadarbugnhakikatolanbykkymetlerdenbirouZiyaBeyinyazdtemennilerdi.
Neacvenear?...
ZiyaGklp,YakupKadriBeyinfirmasaltndakanbirmecmuayakarsmdafaamecburiyetindebulunuyoruz.
Demekhereybukadarabuklyor,bukadarabukunutuluyor,vebukadar
abukinkaredilmekisteniyor.Haklolarakaklmzageliyor.Acaba?...Bugnyaayankymetlerdebukadarabukmuunutulacakveinkrakalklacak?Hayr...
Butoprakvebuhalkiinalm olanlarkltmeyeceiz.Aalarveyababalarcephelerdecanvermi insanlar,lleriveulularbukadarabukunutmazlarvehiesaymakistemezler.
BizlmezGklpadeil,onunmezarveeserlerizerindetepinerekkendilerinildrenlereacyoruz.
Btnbunlardansonravenihayet,Trkgenlerisizesylyoruz!...
Kadromecmuasnokuyunuz:ZevklivegzelbirkapiindegzelbirbaskveucuzbirfiyatlakanKadroyuokuyunuz.
smailHsrevimzasileParamzaveKyiktisadiyatmzadairyazlankymetlimakaleleri. .SimzalTrkttncln,BurhanAsafBeyin"Merhumundolakileri"altorijinalyazsn,Dr.VedatNedimbeyinpoplermakaleleriniiyiokuyunuz.Ciddenistifadelitetkiklerbulacaksnz.
Fakat,izmedenyukarkarak ahsiyetleriboazlamayavebugngynmzdeyaayankymetleridrmeyekalkanvenihayetbizdenncekinesillerinyaptmukaddesihtillleribirerbeygirsrsitmalarmabenzetmekisteyenfenave
irenkastlyazlarndaelmeleyicituzanakaplmaktansaknnz.
NamkKemal
MecmuaveKitaplarEgeKzlar:Sonzamanlardakan"Ege"adnihayetedebiyatadagirdi.OsmanUlu Beyin46sayfalk,nesirlerdenmrekkepolanbueseri"gzelTrke"nineniyirneklerindenbiridir.Kelimefalsolarpekaz.Kitabnherhangibiryeriniapokuyuncabundabir
bakalk,birstnlkolduunuseziyoruz;itebir
misal:Sznaslbir uahzmesininmenurdanszldktensonrayaptrenklerinbazlarngrmedinizveanlayamadnzsaruhumdaduyduugzelliklerinveinceliklerinounuanlatamad..Fakatsadebukadardeil.Sonzamanlarda evkimizi
trmalayanHintmiskinleriveinafyonkeleri,yerine,buradaAltay
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
21/22
www.atsizcilar.com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:21
lardanbirrzgrveBozKurttandabirhabervar.Yanibizimsusadmz eyler.
ocukKitaplar:YaknzamanlardakinatktphanesiCemilCahitBey'inikikitabnneretti:"Atelibirdelikanl"adndabirperdelikbirmekteptemsiliyle"Kanienhastalk"adndabirpolisroman.Bunlaredebkymetiolmamaklaberaberelenceli,bo vemeraklkitaplarolduuiinocuklarabunutavsiyeedebiliriz.Bilhassagenortamektepocuklar(adnburadasylemekistemediimiz)bazromanlaryerinebylecinakitaplarokumakladahaiyiederler.nkbiz,ocuklarmzmtereddibirzppehalindegrmektensekrcbirhaydut eklindegrmeyitercihederiz.
Smblgzlkadn:Yenibir airdaha.GalipFuat...Bulularkuvvetli,dilidzgn.Fakatbirdebykkusuruvar:biroklargibimariz. airnereyebaksahislerininkrklnterennmediyor.Halbukibizgen
neslingen airlerinidahametinvemilletigrmekisteriz.
Dampingveiktisadbuhranlar:TunalMustafaAhmetBey'inbukitabmlkiyetfikrinindouundanbugnktekmlnekadar,olantarihiylebalyor.Akvammeclisininiktisadhizmetlerinitakdiredenmellifafyonmeselesindebitarafdavranamadnveafyonticaretimizinbirtakmmutavasstistismarclarnelindenkurtarlmaslzumunuiaretediyor.MustafaBey,afyoniiiyivefennidareedilirseherylTrkiye'ye50.000.000liragireceini
iddiaetmektedir.Budikkate ayanvekymetlieseritavsiyeederiz.
Mevln'nnRubaileri:HasanliBeyevvelcehayatmecmuasndanerettiiburubaileribuseferilvelerlekitaphlindekard.TercmelereBakiveerefeddinBeyleryardmetmilerdir.AyrcaBakiBeyinKoleksiyonundanalnm Mevln'nnrenklibirresmiile airinelyazsilebirTrke iirieserinkymetiniarttryor.Bilhassabu23beyitlikgazelintamamenTrkeolmasfevkalademhimdir.
FakatbukitabnbirdekomiktarafvarkiodaFarsmetinlerindeltinharfleriyleyazlm olmasdr.
BununiinHasanliBeyingsterdiisebepisehitekuvvetlideildir.BundanbakaHasanAliBeyMevln'nnTrke iiriniyeniharflereiyievirememitir.Eski"elif"harfiniHasanAl Beyyalnz"a"mukabilisanyor.Halbukibuharfokdefa"a"(yanibugnkharflerimizle"e")mukabiliolarakdakullanlr.Farsmetinlerinltinharfleriyazlmasndadadahaiyibirusulgzetilebilirdi.Bilhassaaadabahsettiimizikikitapbuhusustaokmkemmeldir.
AmmeveTebareke:KinatKtphanesi'ninnerettibuikikitapammevetebarekeninyeniharflerlebaslm Arapametnidir.Fakatbirkatrlharfkullanmak artiylaarapabtnharflergsterilmitir.Mesel"sin"ve"sat"harfleriniayrmakiinbunlardanbiriitalikolarakkullanlmtr.HasanAliBeydebyleyapsayd phesizdahaiyioturdu.
***
Ya Trkistan:Dokuzuncusaymzda,Paris'tezbekeolarakkan"Ya Trkistan"arkadamzhakkndayazdmzsatrlara,Ya Trkistan,27'ncisaysndacevapverdi.Yazlancevaptan,arkadamzn,bizimevzubahiseserdenhabersizsandanlalyor.ZekiVelidiBeyTrkistan'nyaknzamantarihinevesoninklplardevrineait"BugnkTrkistan"adylabykbreseryazm,bundandrtbe ylnceMsr'dabaslmayabalananbueser552sayfa
basldktansonraparaszlktanbitirilememitir.YaTrkistanmuharririokayoluMustafaBeybueserinbazformlarnelegeirmi vekitabnAvrupadillerindenbirineevrilmekteolduunuiitince,kendiifadesinegrencedostolupsonranedenseayrldarkadaZekiVelidiBey'lehesapgrmeebalamtr.Busuretle,Ya Trkistan'n25,28,27'ncisaylarndaZekiBeyehakszvelzumsuztaarruzlardabulunmutur.Bununzahirsebepleri
8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 12
22/22
www atsizcilar com
Say:12 ATSIZMECMUA Sayfa:22
unlardr:1)ZekiBeyin,eserinin340'ncsayfasnda,1918'deokayolu'nundaitirakiyleFergana'daikiaysrenHukantHkmetihakknda"Takarrretmi birfikrveprogramyoktu"demesi;2)HenrihZigeladndabirAvusturyalYahudi'yimezkrhkmetemensupgstermesi;3)BolekviklerinreisiStalinhakkndabizimgazetelergibi"yolda"tabirinikullanm olmas.DemekkiyllardanberiAvrupa'dademokrasimerkeziolanParis'teyaayanTrkistanlokayoluhlenufaktenkitlerebiletahammledemiyor.Halbukibuhkmetazalarnnfikristraplarokayolu'nun1927'de"YeniTrkistan"da(Say7)yazdmakaledenanlalyor.EerprogrammuayyenolsaydbuhkmetyalnzikiaysrmezvenfuzuHukan'damnhasrkalmazd.Bizokayolu'nunBeyazRusmatbuatndayazdklarnokuyamyorsaktaTrkeveFranszcayazlarngryoruz.okayolu"OrientetOccident"mecmuasnda(1923say17,s.46)kiyazsnda"DemokratRusyaerevesindeTrkistanllarnis
tikllfikri"[1]ndenbahsediyor.Rusyaerevesindeistikll...Bu,pektuhafbirfikir!Ya Trkistan'n27'ncisaysndadamuharrirkendiimzasyla"Trkistan'ntalihsizliiveonunnecatyolu"adylayazdmakaledeManuri'yimisalalarakTrkistanllarnaczindenbahsediyor.okayolu'nagremcadeleetmekfena,etmemekdefena. tefaciabudur.ZekiVelidiBey,HenrihZigelhakknda"evvelceHukantticaretodasreisiolanbuzathkmetteazalkhakknamalikti"diyor.okayoluisebununyalanolduunu,boleviklerdenalnm provokas
____________________[1]LavolontesouverainedeshabitatantsduTurkestan,dansleslimitesdelarepubliquedemocratiquefederativeRusse.
yonolduunusylyor.Halbukibize,sonTrkistanhareketlerineitiraketmi olanlardanAbdlkadirBey,HukantHkmetihakkndakitekimalmatgibibununda,okayolununkendisindenalnanifadelerdenibaretolduunugsteriyor.12Terin1924deBerlin'deyazlannotlarda"ahAhmedoffinansnazr"kelimeleriyanndaokayolununkendieliyleyazlan ucmleyigzmzlegryoruz:
Acabaokayolubusatrlaranecevapverir?BizeylegeliyorkiokayoluhernedenseZekiBey'ehcumetmekistiyorvebunubirbahaneediyor.FakatTrkistaniinalm,harbetmi birinsanabu ekildehcumdorumu?BuolsaolsaTrkistanistikllinindmanlarnsevindirecektir.
Lisanmeselesinegelince:bizonunyahalisGarpTrkesi'yleveyahalisaatayzbekTrkesi'ylekmasnisteriz.Arkadamzbizeverdiicevaptamedenibirmecmuanngebezbeklerindiliyle
kamayacansylyor.Bizdezatenondanbunuistemedik.FakatTrkistanmillistiklalinigdenbirmecmuanndilideherhldeSartaolmamaldr.
Mesel27'ncisaydaki;kelimelerininaslTrkesi"orna","oturgan","yberilmek","Trkistanllar"olmakgerektir"Hemdearkadamz unuelbettakdirederki,TrkrknnistikblinikuracakvekoruyacakolanlarTrkiye'ninehirlileriveTrkistansartlardeil,Trkiye'ninkylleriyle.Trkistan'ngebeleridir.
K.A.
Busaydamddetibitenabonelerimizin,abonelikleriniyenilemeleriniricaederiz.