1399 تابستان، 2، شماره مدوازدهسال پژوهشی محیط زیست جانوری فصلنامه علمی

111

,1833Atule mate (Cuvier) بررسي رژیم غذایي ماهي گیش دم زرد

)استان هرمزگان( در خلیج فارس و دریای عمان

ایران تهران، ،دانشگاه آزاداسالمی، واحد علوم وتحقیقات دانشکده علوم و فنون دریایی،، دریا بیولوژی وهرگب: نسنجفي اصغر

*شیالت، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران گروه :احسان کامراني

موسسه تحقیقات علوم شیالتی کشور، سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران :مرامفرهاد کي

:ایران تهران، ،نشگاه آزاداسالمیدا، واحد علوم وتحقیقات دانشکده علوم و فنون دریایی،، دریا بیولوژی وهرگ سیدمحمدرضا فاطمي

ایران تهران، ،دانشگاه آزاداسالمی، واحد علوم وتحقیقات دانشکده علوم و فنون دریایی،، دریا بیولوژی وهرگ فرد:احسان رمضاني

1398 خردادتاریخ پذیرش: 1397 اسفند تاریخ دریافت:

چکیده

انجام )استان هرمزگان( فارس و دریای عمانهای خلیجدر آب (Atule mate) دم زردگیش بررسی رژیم غذایی ماهی منظورهب مطالعه این

انجام ماهانه و فصلی گیرهای گوشبرداری با تورنمونه صورت پذیرفت و 1396تا آبان ماه 1395 آذرماه از ماه 12 مدتبهها برداریشد. نمونه

، شاخص ترجیح غذایی (CV)، شاخص تهی بودن معده GaSIو شاخص گیری شدهنمونه قطعه ماهی 447 تعداد جهت بررسی رژیم غذایی .شد

(FP) شاخص .تخمین زده شدو درصد فراوانی اقالم غذاییGaSI گونه در خردادماه است. میزان شاخص تهی بودن معدهنشان داد اوج تغذیه این

(CV)موتوماهیان و ساردین ماهیان( موجود در معده این ماهی، استخوانیه به ماهیان با توج .دست آمدبه %32/65گونه در طول تحقیق ، برای این(

توانمیرا (.Sardinella sp) الساردینجنس ماهی دم زرد و عنوان غذای اصلی برای گیش به( Encrasicholina punctifer) منقوطموتو گونه

عنوان نمود. با توجه غذای تصادفی عنوانتوان بهمیبودند از اسکویید و خرچنگ را های خورده شده که عبارت گونه سایرغذای فرعی و عنوانبه

های خانواده گیش ماهیان مورد بررسی محتویات معده گونه .گرددهای غذایی، پیشنهاد میاهمیت ارتباط زنجیره ای گیش ماهیان و به تنوع گونه

جامع قرار گیرد.

(FP)ترجیح غذایی ،(A. mate)فارس و دریای عمان، ماهی گیش دم زرد رژیم غذایی، خلیج کلمات کلیدی:

ezas47@gmail.com: ه مسئول* پست الکترونیکی نویسند

2020.106207AEJ./10.22034(DOI):

عمان )استان هرمزگان( بررسی رژیم غذایی ماهی گیش دم زرد در خلیج فارس و دریای مکاران نسب و هنجفی

112

مقدمه

ای ماهیان یکی از موضوعات امروزه بررسی غذا و اکولوژی تغذیه

است زیرا عالوه بر اطالع از نقش عملی ماهی در درون توجه مورد

ای هو رفتار تغذی دسترسقابلغذای رژیم غذایی، دانستن نوع ،بومزیست

ساختار اجتماعی، الگوی پراکندگی و استراتژی دهندهنشانها آن

های بنیادی باشد. بنابراین مجموعه چنین دادهها نیز میزندگی آن

شیالتی ارزش مؤثرحفاظت از منابع طبیعی برای مدیریت منظوربه

که ماهیان حلقه مهمی درجایی(. از آن1387 )حسینی، حیاتی دارد

ها برای درک تغذیه آن های آبی هستند، بررسیمحیط درشبکه غذایی

مشخص . باشدای مهم میگونهای و بینگونههای درونکنشبهتر برهم

دهدکه درمورد مصرف غذا، نوع کردن محتویات معده این اجازه را می

خواری و حتی انتخاب زیستگاه توسط ماهیان اطالعاتی نوعتغذیه، هم

بررسی روابط تحلیل عادات غذایی در و تجزیهچنین . همردرا کسب ک

زنجیره غذایی ماهیان اهمیت دارد صیادی، رقابت و پویایی در صید و

(Desai ،1970.) طبیعی یک ضرورت در محیط بررسی دانش تغذیه در

(. 1999 ،و همکاران (Kingston ماهی است ایده رشد، توزیع و اکولوژی

تواند در ایده مهاجرت و تشخیص تغییرات غذایی در فصول مختلف می

ماهی کاربرد داشته های مختلفمناسب در تکثیر و پرورش گونه محیط

از طرفی ماهیان مورد تغذیه .(1999 ،و همکاران (Kingston باشد

تر غذایی نقش اساسی در انتقال انرژی از سطوح پایین شکارچیان اغلب

(. 2012، همکاران و Pikitch) ی آبی دارندهاستمیاکوس به سطوح باالتر

های خلیجآب سطح در را هاگونه ترینمتنوع (Carangidae) ماهیانگیش

جنس 30تاکنون حدود .اندخود اختصاص دادهعمان به فارس و دریای

از این تعداد .شده استگونه گیش ماهی در جهان شناسایی 140و

ه است که شدفارس و دریای عمان گزارشگونه در خلیج 48انتشار

و Carpenter) باشندها در دو منطقه مشترک میگونه از آن 40

(. این ماهیان اهمیت باالیی از نظر اقتصادی و شیالتی 1997 ،همکاران

دهند. اکثر دارند و درصد باالیی از صید این مناطق را تشکیل می

از خلیج Indo- pacifie ای در منطقهماهیان پراکنش گستردهگیش

های های هاوایی در بخش مرکزی اقیانوس آرام دارند. گونهتا آب فارس

شوند متر یافت می 20تر از این خانواده در کنار ساحل و در اعماق کم

، Amback و (Mohsin روندمتر نیز می 100گاه به عمق بی و اما گاه

سیاه خوانده زرد در برخی منابع به نام گیش گوشگیش دم (.1996

( Atule mateزرد )دم(. گیش1386، همکاران زاده وصدیقشده است )

های ایران یکی آب که در باشدماهیان میهای خانواده گیشگونه یکی از

)اسدی و دهقانی، فارس و دریای عمان استترین ماهیان خلیجاز مهم

ی دهان دارا و کوچکزرد دارای جثه (. ماهی گیش دم1()شکل 1375

دم زرد در نواحی ساحلی ماهی گیش باشد.ریز میهای کوچک با دندان

دم شیگی ماهنمایند ای زندگی و تولیدمثل مینزدیک مناطق صخره و

در .(Bianchi،. 1984و Fischerباشد )خوار میزرد یک ماهی گوشت

دم زرد در محیط طبیعی مورد بررسی این تحقیق تغذیه ماهی گیش

گونه مورد بررسی قرار نگرفته است قرارگرفته است. در ایران تغذیه این

خال ماهیان نظیر گیشفقط بر روی تغذیه بر روی چندگونه از گیش

شده است )صادقی و همکاران، منتشر مقاالتی (C. malabaricus) سفید

(. در 1388دوستدار و همکاران، ؛1394کمالی و همکاران، ؛1393

ق در خلیج مانار گونه تنها یک تحقیسطح جهانی بر روی تغذیه این

اند این شده است. محققین بیان داشتههای هندوستان انجام در آب

ای مناسب به جهت دسترسی به مولد و الرو در تمام طول ماهی گونه

(. 1999 ،و همکاران Kingston) سال برای تکثیر و پرورش است

((Atule mateدم زرد شیگ یماهی جانب ازسطحیی نما: 1شکل

هامواد و روش

از 1396 آبانتا 1395 آذر از صورت ماهانهبرداری بهنمونه

فارس )خلیج های استان هرمزگانها در آبصیادان محلی که صید آن

وشگیر گ و دریای عمان( از جاسک، کوه مبارک، سلخ و بندرلنگه با تور

فصلی صورت ورت ماهانه و صبرداری بهنمونه .طور تصادفی تهیه شدبه

های صاخ. ششدند آوریعدد ماهی جمع 50تا 30هر ماه پذیرفته و در

،طول کل سنجی در این پژوهش عبارت بودند ازموردنظر برای زیست

چنین وزن گیری شد. هممتر اندازهسانتی 1/0طول استاندارد با دقت

گیری شد. پس وسیله ترازوی دیجیتال اندازهگرم به 1/0بدن با دقت

سنجی، هر نمونه کالبد شکافی گردید و معده از انجام عملیات زیست

حتویات با محتویات درون آن از بدن استخراج شد. ابتدا وزن معده با م

گرم 1/0و سپس وزن محتویات معده با ترازوی دیجیتال با تقریب

هر معده ثبت خورده شده در همراه تعیین نوع غذاگیری و بهاندازه

های مورد مطالعه عبارت بودند از:گردید. شاخص

( که برای Gastrosomatic index= GaSIبدنی ) -الف( شاخص معدی

توان های مختلف کارایی دارد و میمقایسه میزان مصرف غذا در ماه

محیطی و فیزیولوژیکی را بر میزان تغذیه مشخص کرد اثرات

1399 تابستان، 2، شماره مدوازدهسال پژوهشی محیط زیست جانوری فصلنامه علمی

113

(Biswas، 1993) . )تعیین شاخص خالی بودن معده )بVacuity

index -CVسازد.( که میزان اشتهای ماهی برای تغذیه را معین می

(Fp) ج( تعیین ترجیح غذایی در محیط طبیعی

گردید. ( برای هرماه تعیین GaSIبدنی ) -الف( ابتدا شاخص معدی

ماهی ابتدا وزن معده با محتویات آن برای هر GaSIبرای تعیین

از معادله زیر GaSIماهی، گیری شده و سپس با داشتن وزن اندازه

:دست آمدبه

پر و پر تقسیم بررسی به سه دسته خالی، نیمه های موردسپس معده

پر بودن معده، میزان کشیدگی عضالت معده گردید. مالک پر و نیمه

ها محتوای این معده (.James، 1986)میزان حجم غذا( بوده است )

ن مشخص گردد. شاخص بررسی قرار گرفت تا نوع تغذیه آ نیز مورد

:دست آمدخالی بودن معده از معادله زیر به

100TS

ESCV

های = تعداد معدهES= شاخص خالی بودن معده، CVاین معادله: در که

های موردبررسی= تعداد کل معدهTSخالی و

شود : اگرآمده با شرایط زیر مشخص میدستبهCV تفسیر مقدار

20<CV≤0 یجه منطقی آن است که آبزی موردنظر پرخور باشد نت

باشد نتیجه منطقی آن است که آبزی مورد CV≤20>40باشد. اگر می

باشد نتیجه منطقی آن است CV≤40> 60نظرنسبتاًپرخور است. اگر

باشد نتیجه CV≤60>80که آبزی موردنظر تغذیه متوسطی دارد. اگر

باشد. اگرور مینظر نسبتاً کم خ منطقی آن است که آبزی مورد

100<CV≤80 خور باشد نتیجه منطقی آن است که آبزی موردنظر کم

درنهایت برای تعیین نوع و ترجیح غذای این ماهی از معادله باشد.می

:(Euzen)، 1987زیر استفاده شد

100NS

NSjFP

. دارند را jهای که شکار مشخص : تعداد معده NSjکه در این معادله:

Nsباشند.هایی که محتوی غذا می: تعداد معده

دارای FPمقادیر حاصل از این معادله در ارتباط با تغییرات مقدار

شده تصادفی خورده شکار یعنی باشد >10FP است. اگر زیر هایمشخصه

FP<10≥ 50اگر شود.وجه غذای آبزی محسوب نمیهیچبوده و به

ایی است که در اولویت دوم ( یک غذjباشد، یعنی شکار خورده شده )

شود که غذای اصلی باشد. این غذا در صورتی مصرف می)فرعی( می

باشد. یعنی شکار خورده شده غذای ≤50FPدر دسترس نباشد. اگر

.(Euzen ،1987) باشداصلی ماهی می

های آماری از در این تحقیق جهت انجام بررسی :آنالیزآماري

استفاده گردید. Excel افزاررسم نمودارها از نرمو جهت SPSS افزاررمن

نتایجسنجی قرار قطعه ماهی مورد زیست 447ماه بررسی، 12در طی

عدد ماهی نابالغ بودند. 52نر و 158ماهی ماده، 237گرفت که شامل

گونهاین سنجی نشان داد درزیست هاینتایج حاصل از بررسی داده

چنین متری، هممیلی 100آن حداقل و متریلیم315 کل طول بیشینه

دست آمد. میانگین گرم به 9/12 گرم و کمینه آن 78/130وزن میانگین

خطای ±) وزن میانگین و مترمیلی 218±7/16 ماهیان کل طول

(.1)جدول گرم برآورد گردید 78/130±67/15استاندارد( ماهیان

در (A. mate) در گیش دم زردی بررس مورد سنجییستزفاکتورهاي : 1جدول

1395-96هاي هرمزگان آب

73دم زرد تعداد شده بر روی معده گیشهای انجامدر بررسی

معده خالی مشاهده شد. درصد فراوانی 142 و پرنیمه معده 82 پر، معده

شده است. ، ارائه2پر و خالی این ماهی در شکل های پر و نیمهمعده

( برای جنس ماده و نرGaSIشاخص معدی ) نتایج حاصل از بررسی

( 5 )شکل نداد نشان سال مختلف هایماه در را داریمعنی اختالف

(05/0p<.) شاخص ( خالی بودن معدهCVدر کل نمونه ) ها محاسبه

چنین شاخص خالی بودن معدهدست آمد. همبه 08/53شده و مقدار

(CV) شده استن دادهنشا 2و شکل 2تفکیک فصل نیز در جدول به .

بررسی جنس نیز مورد پر و خالی( به تفکیکمعده )پر، نیمه وضعیت

شده است. تعیین نوع نشان داده 3و شکل 3که در جدول گرفت قرار

نشان 6مصرفی، درصد فراوانی نوع غذای خورده شده در شکل غذای

اهای غذ( برای گروهFP) شده است محاسبه گردید. ترجیح غذایی داده

تنان برابرپوست و نرمترتیب برای ماهی و سختزده شدکه به تخمین

( برای هر نوع غذا نیز FPبود. ترجیح غذایی ) 23/3و 16/5، 61/91

ارائه گردیده است. 4محاسبه و در جدول

در فصول (A. mate) گیش دم زرد CVوضعیت معده و: 2جدول

1395-96 هاي هرمزگاندر آب سال

خطاي استاندارد میانگین حداکثر حداقل

7/16 218 315 100 (مترمیلیطول کل )

74/5 190.4 280 90.5 (مترمیلیطول استاندارد )

9/12 (گرم) وزن ماهی 9/363 78/130 97/22

52/0 (گرموزن معده ) 7/18 29/9 09/1

4/0 (گرمت معده )وزن محتویا 51/9 17/3 06/1

مجموع زمستان پاییز تابستان بهار

73 14 19 18 22 معده پر

82 18 21 19 24 پرمهینمعده

292 67 74 72 79 معده خالی

%20/63 شاخص خالی بودن 05/66% 91/64% 68/67% 32/65%

عمان )استان هرمزگان( بررسی رژیم غذایی ماهی گیش دم زرد در خلیج فارس و دریای مکاران نسب و هنجفی

114

به تفکیک (A. mate)دم زرد گیش CV: تعداد معده و 3جدول

1395-96 هاي هرمزگانجنس در آب

هرمزگان در استان در دم زرد گیش ماهی غذایی ترجیح: 4 جدول

1395-96سال

مجموع نابالغ نر ماده شاخص

73 2 27 44 معده پر

82 5 29 48 پرمهینمعده

292 45 102 145 معده خالی

%32/65 %54/86 %55/64 %18/61 شاخص خالی بودن

ماهی در مختلف درفصول معده بودن شاخص خالی تغییرات: 2 شکل

1395-96درسال (A. mate)دم زرد گیش

گیش ماهی در جنس تفکیک به پري معده انواع فراوانی درصد: 3 شکل

1395-96 سال در (A. mate)دم زرد

دم زردگیش: نمایش وضعیت معده ازنظر میزان پر بودن در ماهی 4شکل

1395-96سال در

نوع شکارماهی

هضم شده خرچنگ ییداسکو ساردین موتو

8 5 31 70 41 تعداد معده دارای غذا

17/5 3.22 20 16/45 45/26 ترجیح غذایی

سال مختلف هايماه در (GaSI) گاستروسوماتیک ضریب تغییرات: 5 شکل

1395-96 سال ماده در و براي جنس نر دم زرد گیش ماهی در

سب گروه در ماهی گیش : نمودار درصد فراوانی ترجیح غذایی برح6شکل

1395-1396هاي استان هرمزگان دم زرد در آب

1399 تابستان، 2، شماره مدوازدهسال پژوهشی محیط زیست جانوری فصلنامه علمی

115

بحث

دالیل متعددی ازجمله های آبی بهسازگانبررسی ماهیان در بوم

ابع آبی شناختی،رفتارشناسی حفاظتی، مدیریت منبررسی تکاملی، بوم

و Lagler) باشدادی حائز اهمیت میای اقتصهونهر گایرداری ذخبرهبه

ای که در اثر رشد جمعیت وجود فشار فزاینده ( با1962 ،همکاران

شود نیاز مبرمی به شناخت هرمنابع محدود کنونی وارد می انسانی بر

منظور اعمال مدیریت صحیح احساس تر خصوصیات آبزیان بهچه بیش

ماهیان تنوع زیادی در گیش (.1379 وثوقی و مستجیر،)شود می

طور دهند و اعضای این خانواده بهاز خود نشان میارجحیت غذایی

و leiognathusو sardinellaچون جنس عمده از الرو ماهیان هم

آمده از مطالعه حاضر دستکنند که با نتایج بهپوستان تغذیه میسخت

مهاجرت عمودی در بسیاری از .(Sivakami، 1995) مطابقت دارد

چرخه دخالت )بدون درونی تمری خاطربه پوستانسخت هایگونه

باشد این و تحت تأثیر چرخه تاریکی با روشنایی روزانه می (محیطی

گردد ارچیان در ستون آب میار و شکور شکن حضی بیزمانمه باعث امر

(Neilson ،1990و همکاران.)Kulbicji ( بر روی 2005) و همکاران

الدونیا به تحقیق خوار مرجانی کترکیب رژیم غذایی ماهیان گوشت

ها مطالعات خود را بر روی چهار خانواده، هامورماهیانپرداختند آن

(Serranidae،) ماهیانگیش (Carangidae،) ماهیانشعری (Lethrinidae)

ها ماهیان ( انجام دادند. در مطالعه آنIutjanidae) و سرخوماهیان

که ماهی نحویه، بدادماهیان را تشکیل میگیش غذای اصلی استخوانی

داده درصد محتویات معده را در این خانواده تشکیل می 70حدود

شده که با کاهش ها این واقعیت نیز مشخصآن است. در مطالعه

پوستان خواری، اهمیت جیره غذایی از نوع سختویژگی گوشت

.ها با نتایج مطالعه حاضر مطابق استیابد که نتایج آنافزایش می

ی شناسهای ریخت، ویژگیماهیان معموالً عادات غذایی مختلف دارند

و فیزیولوژیک زمان تغذیه در شب و روز میزان غذایی موجود زیست

ای ماهی تأثیرگذار است همگی بر عادات تغذیه ،و رفتارهای رقابتی

Moyle) .1995) .ترین گروه مورد تغذیه ماهیان در این تحقیق بیش

ای این گونه دهد بهترین شرایط را در رفتار تغذیهند که نشان میبوده ا

زیان دهد که میزان صید سطحوجود آورده است. اطالعات نشان میهب

باشد می 1393 سال تن در 57000در حدود ریز در استان هرمزگان

درصد ترکیب صید را مؤثر ماهیان و بقیه را ساردین 66که در حدود

البته با (.1393، )سالنامه آمار شیالت ایران دهدماهیان تشکیل می

خواران خوار بوده و در گوشتگونه یک ماهی گوشتکه اینتوجه به این

زمانی دلیل فاصلهچنین بهتری وجود دارد و همقوی گوارشی هایآنزیم

های گوارشی، صید تا زمان مطالعه حدود دو هفته، درنتیجه هورمون

ن معده این ماهی هضم شده است و به همین تر مواد غذایی دروبیش

طور یقین اعالم نمود که این ماهی از دسته ماهیان توان بهدلیل نمی

با تغذیه متوسط باشد. هرچند مرفولوژی گونه از قبیل عرض دهان یا

تواند مبین رژیم غذایی ماهی باشد اما با ها تا حدودی میشکل دندان

ب رکیوان به تتمی ونهگکف توسط یغذایی مورد مصر هایبررسی آیتم

نشان داد 5شکل (.Mazzoni ،2010) بردذایی آن پی میم غرژی یاصل

بدنی( -)ضریب معدی GaSIریزی میزان گونه قبل از تخمکه در این

ترین مقدار را بیش GaSIریزی میزان ترین مقدار و بعد از تخمکم

ترین ریزی ماهی بیشج تخمداشت و مشاهده شد که قبل از دو او

سازد که تغذیه ماهی با تغذیه را داشته است. این امر خاطرنشان می

شاخص (.2012 همکاران، و Al-Rasady) دارد نزدیکی ارتباط تولیدمثل

درصد محاسبه شد بیانگر 32/65 گونه( برای اینCVتهی بودن معده )

باشد.خور میسبتا کماین است که این ماهی در گروه ماهیان با تغذیه ن

توان به غذای مناسب، ازجمله عوامل مؤثر برخالی بودن معده را می

تغییرات ناگهانی در عوامل محیطی مثل درجه حرارت و در حقیقت

.(2004 ،همکاران وBartulovic ناپایداری عوامل محیطی اشاره کرد )

ریزی متوان به فصل تخماه را میشاخص در اردیبهشت باالی این درصد

شده و کل حفره حجیم هادر اوج رسیدگی و بلوغ، تخمدان آن ربط داد.

فشار تحت پوشاند و احتماالً در این وضعیت دستگاه گوارشبدنی را می

و Dadziقرارگرفته و آبزی برای تغذیه به مشکل روبرو خواهد شد )

عواملی برداری روزانه نیز یکی دیگر ازساعت نمونه. (2002 همکاران،

مرام، های پر و خالی آبزیان مؤثر است )کیست که درتعداد معدها

کنند،شب تغذیه نمی که برخی آبزیان دردلیل اینهچنین بهم (.1379

ها( سبب ها در اوایل صبح )قبل از شروع تغذیه آندرنتیجه صید آن

(.1388همکاران، دقوقی و)های خالی خواهد شد افزایش تعداد معده

نظر گروه )ترجیح غذایی( از Fpمعده و محاسبه با بررسی محتویات

پوستان و غذایی مشخص شد که غذای این ماهی را ماهیان و سخت

آمده نشان داد دستبهFp (. میزان 3تنان تشکیل داده است )شکلنرم

( تشکیل ٪ 61/91گونه را گروه ماهیان استخوانی )که غذای اصلی این

( جزء غذای ٪ 23/3تنان )رم( و ن٪ 16/5پوستان)دهد و گروه سختمی

( با 1)جدول شوند. ازنظر نوع غذای خورده شدهتصادفی محسوب می

منقوط موتو یاهم رتشبی شده، هضم ماهیان حجم به توجه

(Encrasicholina punctifer) س ساردینالجن و (Sardinella sp. بوده )

محسوب دم زردعنوان غذای اصلی برای گیشمنقوط به و ماهی موتو

عنوان غذای فرعی و بقیه توان بهشود. ساردین ماهیان را میمی

توان شده که عبارت بودند از اسکویید و خرچنگ را می خورده هایگونه

در طی یک تحقیق 1999عنوان غذای تصادفی مطرح کرد. در سال به

( بیان شد A. mateدم زرد )های هندوستان بر روی تغذیه گیشدر آب

های کردند. ماهیپوستان تغذیه میتر از سختجوان بیش هایماهی که

( Clupeidae) ماهیانشک خانواده زیسطح هایماهی از تربیش سالبزرگ

عمان )استان هرمزگان( بررسی رژیم غذایی ماهی گیش دم زرد در خلیج فارس و دریای مکاران نسب و هنجفی

116

گیش ایگونه تنوع به توجه با (.1999 ،همکاران و (Kingston نددکر تغذیه

های آیتم گرددمی پیشنهاد ،غذایی هایزنجیره ارتباط اهمیت و ماهیان

زمان مورد بررسی جامع قرار گیرند.های این خانواده همغذایی گونه

منابع

خلیجاطلس ماهیان .13۷5 ،پشترودي، ر.دهقانیو اسدي، ه. .1

.کشاورزیجهادترویج و آموزش تحقیقات سازمان عمان.و دریای فارس

ای و بیولوژی تولیدمثل در . رشد عادات تغذیه138۷حسینی، ع.، .2

بیولوژی رشته دکترینامه پایان. های استان بوشهردر آب اهی کوتر سادهم

صفحه. 118 .خرمشهر دریایی فنون و علوم دانشگاه .دریا

و بهزادي، س. ؛درویشی، م. ؛، م.مومنی ؛، ب.دقوقی .3

ایی . گزارش نهایی پروژه بررسی رژیم غذ1388 ،ساالرپوري، ع.

گزارش .تون ماهیان و ساردین ماهیان غالب در غرب دریای عمان

صفحه117 نهایی پروژه. انتشارات موسسه تحقیقات شیالت ایران.

رحمتی، و. م، کاظمیان.؛ غ وثوقی،.؛ غ دریانبرد،.؛ م دوستدار، .4

های بررسی رژیم غذایی طبیعی ماهی گیش کاذب درآب .1388ر.،

شماره .مجله دامپزشکی دانشگاه آزاداسالمیساحلی دریای عمان.

.37تا 32فحات ، ص12

ریزی معاونت برنامه .1393آماري سازمان شیالت ایران. سالنامه .5

صفحه. 64. بودجه و ریزی برنامه دفتر .و مدیریت منابع

بررسی رژیم .1393ا.، ،معنوي و س. ،ابدالی ؛صادقی، م.س. .6

. مجله های استان هرمزگاندر آبخال سفید غذایی ماهی گیش

.78تا 69ات صفح ،1شماره ،9سال .دریایی علوم و فنون هایپژوهش

، .رفاطمی، م. و نسب، ت.ولی ؛وثوقی، غ. ؛زاده، ز. ،صدیق .۷

شناسی اتولیت در برخی از ماهیان اقتصادی مروری بر ریخت. 1386

سال .میالج فارس. مجله دامپزشکی دانشگاه آزاد اسزی خلیسطح

.35تا 3، صفحات 35، شماره 3

.1395، س.ع. و حسینی م. ؛ درویشیر. ،؛ دهقانیع. ،مالیک .8

Carangoide schrysophorys دراز پوزهگیش ماهی طبیعی تغذیه بررسی

چهارمین همایش ملی شیالت و آبزیان .های استان هرمزگاندر آب

.دانشگاه آزاد اسالمی واحد بندرعباس .باسایران، بندرع

پویایی شناسی و مدیریت جمعیت تون زرد .13۷9.، ف ،مرامکی .9

نامه دکتری بیولوژی پایان دریای عمان. در (Thunnus albacares) باله

.تهران واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسالمی ماهیان دریا.

ماهیان آب شیرین. انتشارات .13۷9، ب. مستجیر، و غ. وثوقی، .10

چاپ چهارم. .2132دانشگاه تهران. شماره 11. Al-Rasady, I.; Govender, A. and Al-Jufaili, S.M., 2012.

Reproductive biology of longnose trevally (Carangoides chrysophrys) in the Arabian Sea, Oman. Environmental

biology of fishes. Vol. 93, No. 2, pp: 177-184.

12. Bartulovic, V.; Lucic, D.; Conides, A.; Glamuzina, B.;

Dulcic, J.; Hafner, D. and Batistic, M., 2004. Food of sand

smelt, Atherina boyeri Risso, 1810 (Pisces: Atherinidae) in

the estuary of the Mala Neretva River (Croatia). Journal of

Marine Sciences. Vol. 68, pp: 597-603.

13. Berry, F.H.; Moberly, J.B. and Smith-Vaniz, W.F., 1981. Identification of trevallys or crevalles (genus Caranx) of the

Indian and Pacific Oceans. International Game Fish

Association.

14. Carpenter, K.E.; krupp, F.; Jones, D.A. and Zajons,

U., 1997. Identification guide for fishery surpose the living

marine resources of Kuwait, Eastern Saudi Arabia. Baharain.

Qatar and the United arab emirates. Rome, FAO. 293 p.

15. Dadzie, F.; Abou- Seedo, F. and Al-Qatton, E., 2002. The food and feeding habits of the silver pomfert, Pampus

argentus, (Eupharsen) in Kuwait waters. Journal of Applied

Ichthyology. Vol. 16, pp: 61-67.

16. Desai, V.R., 1970. Studies on Fishery and biology of tortor

(Hamilton) From river Narmada, J. Inland Fish soc. India. Vol. 2, pp: 101-112.

1۷. Euzen, E., 1987. Food habits and diet composition of some fish of Kuwait. Bulletin Science. Vol. 9, pp: 65-86.

18. Fischer, W. and Bianchi, G., 1984. FAO Species identification sheets, fishing area 51, west Indian Ocean.

19. James, P.S.B.R., 1986. The percent status of ribbon fish in India, special publication N. 24, Central Marine Fisheries

Research Institute.

20. Kingston, S.D.; Venkataramani, V.K. and

Venkataramanujam, K., 1999. Food habits and feeding intensity of finlet scad Atule mate (Teleostei) off Gulf of

mannar, Southest Coast of India.indian journal of marine

sciences. Vol. 28, pp: 307-311.

21. Kulbickil, M.; Bozec, Y.; Labrosse. P.; Letourneur,

Y.; Mou-Thum, G. and Wantiez, L., 2005. Diet

composition of carnivorous fishes from coral reef

langons. Vol. 18, pp: 231-250.

22. Lagler, K.F.; Bardach, J.E. and miller, R.R., 1962.

Ichthyoligy. ls ted. John wiley & sons, Newyork. 545 p.

23. Mazzoni, R.; Moraes, M.; Rezende, C.F. and Iglesias Rios,

R., 2010. Diet and feeding daily rhythm of Pimelodella

lateristriga (Osteichthyes, Siluriformes) in a coastal stream

from Serra do Mar - RJ. Brazilian Journal of Biology. Vol. 70, No. 4, pp: 1123-1128.

24. Mohsin, A.K.M. and Ambak, M.A., 1996. Marine fishes and fisheries of Malaysia and neighbouring

countries. UniversityPertanian Malaysia. 744 p.

25. Moyle, P.H. and Cech, J.J, 1996. Fishes: An Introduction to Ichthyology. New Jersey: prentice hall. 590 p.

26. Pikitch, E.K.; Boersma, P.D.; Boyd, I.L.; Conover, D.O.;

Cury, P.; Essington, T.E.; Heppell, S.S.; Houde, E.D.;

Mangel, M.; Pauly, D.; Plaganyi, E.E.; Sainsbury, K. and

Steneck, R.S., 2012.Little fish, big impact: Managing a

crucial link in ocean food-webs. Len fest Ocean Program, Washington, D.C. 108 p.

2۷. Sivakami, S., 1995. Fishery and biology of the Carangidae of Cochin. J of the Marine Biological

Association of India. Vol. 37, No. 1-2, pp: 237-248.