Upload
others
View
14
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
AUTOR
ZYHDI AXHEMI
ENGLISH - ALBANIAN -SERBIAN VOKABULAR I FJALËVE DHE
VOCABULARY TERMEVE NGA LËMI I SHERBIMIT
WORDS & IDIOMS DOGANOR
FROM THE FIELD OF ANGLISHT-SHQIP- SERBISHT
CUSTOMS SERVICE
RECENSENT:
PROF. DR. PARTIZAN SHUPERKA
PROF. DR. MURTEZA SHLLAKU
PROF. ABDYL ZHAVELI
LEKTYRA:
PROF. BURHAN GJERQEKU
PROF. ANDREJ SEVER
DIZAJNI I BALLINËS:
FATLUM HALITI
TEKNIKA:ECC.I DIPLOMUAR
VAHEDIN QERIMI
P A R A T H Ë N J E
Përvoja ime e gjatë 3o vjeçare dhe dashuria ndaj profesionit të doganierit ishin shkas dhe inspirim për qasje të përkushtuar të përzgjedhjes dhe grumbullimit në një vend, të termeve, nocioneve, shprehjeve dhe instituteve juridike doganore, tregtisë së jashtme dhe të transportit ndërkombëtar të mallrave, pa pretendim se e kam përmbyllur këtë koleksionim në tërësi.
Në ligjëratat që kisha fat t'iu mbaj gjeneratave të reja të doganierëve, pos tjerash, ata i kam përgëzuar për pozitën e tyre të rëndësishme në organet e administratës shtetërore dhe të privilegjit të tyre, duke u shprehur figurativisht "të ambasadoreve" në kufijtë e territorit doganor të Kosovës,kufinjë jo të ndarjes, por të afrimit dhe të bashkimit me botën e progresit.
Njohja e termeve dhe e shprehjeve nga fusha e këtij trajtimi mendoj që është imperativ për sajimin e një gjuhe profesionale, të kuptueshme dhe decidive, çfarë e përdorë ligjdhënësi në hartimin e dispozitave ligjore, por të një stili të standardizuar që ngërthen në veti specifikat gjuhësore të Kodit doganor si "Legs Specialis" (Ligj Special) dhe të dispozitave të tjera që pasojnë.
Komunikimi gojor dhe me shkrim me fjalor profesional e të kuptuar mirë i jep shërbimit imazhin dhe kulturën e artit gjuhësor. Duke ushtruar punët dhe detyrat, në dokumentacionin që e përcjell mallin, doganierët shpesh ndeshen me terma dhe nocione të panjohura,andaj njohja solide gjuhëve të huaja, e sidomos e gjuhës angleze, i eviton barierat procedurale duke mundësuar qarkullimin më të shpejtë të vlerave materiale dhe shpirtërore, në njërën anë,e në anën tjetër atribuon në afrinë e njerëzve të racave,kombeve dhe të konfesioneve të tjera. Synim kryesor imi është që përmes këtij fjalorthi t’i paraqes në mënyrë sa më besnike idiomat e cekura më lartë, si dhe përcaktimin e tyre sa më me vend e autentik. Këtu janë kapur mbi 4ooo fjalë e shprehje, duke konsultuar literaturë dhe fjalore të ndryshëm, nga të cilët do ta veçoja atë të kolegut tim të vyer, Silvester Varga.
Është kënaqësia ime t'iu shpreh mirënjohje dhe falendërim kolegeve te punës: Lulëzim Rafunës, Arben Spahiut, Blerim Halimit, Dardan Shales dhe Lumnije Ahmetit si dhe birit tim, Virgjil Axhemit, për përkrahje në literaturë, kurajo dhe inspirim. Me gjuhë të pastër profesionale, shpresoj që edhe Shërbimi ynë i kontribuon një çik periudhës së rëndë të transicionit dhe të afrimit më të shpejtë kah Evropa dhe në përgjithësi kah globalizimi. Bota me të vërtetë po bëhet një " Fshat i Madh". Të gjitha vërejtjet dhe plotësimet e arsyeshme e qëllimmira nga lexuesit e nderuar i mirëpres, dhe ato do zënë vend në ndonjë ribotim eventual të mëvonshëm.
Autori
P R E F A C E
My experience for more than thirty years and the passion for the profession of the customs officer were the reason and inspiration for one dedicated approach on gathering and electing in one place the words, notions and institutional idioms from the field of Customs service, international trade and international transport, not pretending that I have over closed the collection as whole.
I had the honor to give lectures to the new generations of the customs officers, except other, I expressed my congratulations for their very important position within the administration and their privilege, figuratively saying to be ambassadors at the borders of Kosova territories, borders which do not separate but bring it close to the civilized world.
The knowledge of terms and idioms from this field of mind treatment which is binding for creating a professional language, decisive and understandable, which is preferred by the authorities on compiling the regulations.That means of a standardized style which over helms within it the language specifics of Custom Code as "Legs Specials" and other dispositions which follow. The oral and writing communication, with a professional vocabulary which is well understood gives to the service the image and the culture of language art. While in works and duties, in the papers by which the goods are followed, the custom officers often meet unknown terms and notions, so a good knowledge of foreign languages and especially of English, excludes the procedural bars enabling quick circulation of spiritual and material values in one side, and at the other confessions. The main aim of this dictionary is to give as more identically as possible the idioms given above, and giving their meaning as authentically as possible. This modest dictionary which in one version of translation contains more than 4000 words and idioms i compiled, consulting different literature and dictionaries from which I can stress the one published by my hard working colleague from this field, Silvester Varga. I must express my appreciation and thanks to my work colleagues: Lulzim Rafuna, Arben Spahiu, Blerim Halimi, Dardan Shala, Lumnije Ahmeti and my son Virgjil Axhemi for their support at the literature field as for encouraging and giving me inspiration. With a clear and professional language I hope our Service gives a small contribution to a difficult transitional period and to an accelerating leaning towards Europe and globalization process. The world is really becoming a Big Village. All the objections and additions from the honored readers are welcome with the aim of completion for an eventual republishing.
The Author
ENGLISH SHQIP SRPSKI
A
abalienation tjetërsim,shitje otu!ivanje, prodaja
abandon braktisje,heqje dorë ostavljanje, ustupanje
abandon free of expences to the revenue
braktisje,(ofertë)ne dobi të shtetit pa të drejtë në kundërvlerë
ustupanje u korist drzave bez prava na naknadu
abatement(tax) pakësim,zvogëlim,ulje tatimi umanjivanje (poreza)
abbreviation shkurtesë skra"enica
abduct rrëmbej kidnapovati
abduction rrëmbim kidnapovanje
abet nxitje,bindje,mbush mendje navesti, podsta"i, sau#estvovati
abetment pjesëmarrje sau#esništvo
abetment in crime pjesëmarrje në krim sau#esništvo u zlo#inu
ability zotësi,aftësi,shkathtësi sposobnost, mogu"nost
ability aftësi,zotësi(juridike) pravna sposobnost
ability of judgement zotësi për të gjykuar sposobnost rasu!ivanja
able i aftë,i zoti sposoban, kadar
aboard në kuvertë të anijes,aeroplanit u prevoznom sredstvu
abolish heq,anuloj ukidanje, abolicija
abolition of a low anuloj ligjin ukidanje zakona
abolition of free zone heqje,anulim i zonës së lirë ukidanje slobodne zone
aborigines paraardhës starosedeoc
above par mbi paritet iznad pariteta
abroad jashtë vendit inostranstvo
absent që mungon,jo i pranishëm odsutan
absolute absolut,i përkryer apsolutan,savršen
absolute liability përgjegjësi absolute apsolutna odgovornost
absolute rights të drejta absolute apsolutna prava
absolute decree aktgjykim i plotëfuqishëm punopravna presuda
absolute discharge shkarkim absolut punopravno osloba!anje
absolute discretion diskrecion i plotë potpuna diskrecija
absolute rent rentë absolute apsolutna renta
absolute value vlerë absolute apsolutna vrednost
absolve shfajësoj,ndjej,fal opraštanje
abstinence tërheqje(vetëpërmbajtje nga konsumimi i drogës) uzdržavanje
abundance of goods lepezë(asortiment)i gjerë i mallrave širok asortiman robe
abuse keqpërdorim zloupotreba,zlostavljanje
abutting fqinjë,kufitar komšija, grani#ar
acceptance pranim,miratim prijem, odobrenje acceptance of the declaration pranim i deklaratës prijem deklaracije
access afrim,qasje,leje afrimi pristup
accession bashkangjitje,shoqërim pristupanje
accessory plotësues,i shtuar,ndihmës oprema, pribor, priklju#ci
accident fatkeqësi,aksident,avari nezgoda, nesre"a, havarija
accidental i rastësishëm,i papritur slu#ajno, neo#ekivano
accommodation përshtatje,marrëveshje,ujdi prilago!avanje, smeštaj
accompany përcjell,shoqëroj propratni
accompanying document dokument shoqërues, fletëpërcjellëse propratni dokument
accomplice ndihmës,bashkëfajtor saradnik, sau#esnik
accomplicity(in crime) pjesëmarrje në vepër penale sau#esništvo u zlo#inu
accomplish i plotëson,i përmbush ispuniti, ostvariti
accomplished i kryer ostvaren, ispunjen, završen
accord pajtohem,dakortohem sporazum, saglasnost
accordance compliance përmbushje e kërkesës udovoljavanje (zahtevu)
according to the law në pajtim me ligjin u skladu sa zakonom
account llogari,hesap ra#un
accountancy,bookkeeping mbajtje e librave afariste(kontimi) ra#unododstvo
accreditation akreditim akreditacija
accrue (me,të,i)lidhet,shtohet,kthehet) prispeti, gomilati,narastiti
accuracy saktësi preciznost, ta#nost, ispravnost
accuracy of the particulars of the decelaration
përmirësim i shënimeve në deklaratën (doganore)
ispravnost podataka udeklaraciji
acknowledge receipt of pranim i marrjes potvr!ivanje prijema
acquire fitoj,përvetësoj ste#i, nabaviti, zadobiti
acquired right e drejtë e fituar ste#eno pravo
acquisition përfitimi,furnizimi dobijanje, nabavka
acquisition of origin përfitimi i statusit të origjinës dobijanje statusa porekla
acquisition of prefential përfitimi i lehtësive preferenciale sticanje preferencijala
act akt,veprim #in, #initi, delovati
act in one’s own name and on one’s own behalf vepron në emër dhe llogari të vet
delovati u svoje ime i na svoj racun
act of God (force major) fuqija madhore viša sila (prirodna nepogoda)
action akcion,veprim,padi akcija, radnja, delovanje
action for denial of rights padi për kontestimin e të drejtave tužba za osporavanje prava
actual exportation eksportimi real,i vërtetë stvarni, realni izvoz
actual net weight pesha netto reale realna neto težina
actually paid e paguar realisht(vlera) stvarno pla"ena (vrednost)
acusation charge akuza,ngritje e padisë podizanje optužbe
ad hoc,occasional ikohëpaskohshëm,ndonjëher za datu priliku, povremeno
ad interim(lat.) përkohësisht,gjatë kohës që privremeno
ad valorem duty dogana sipas vlerës carina po vrednosti
add shtesë,plotësim dodati, dopuniti
added value vlera shtesë dodatna vrednost
addict. .i varur(ves i lig) zavistan
addiction dependence varësi(psh.nga narkotikët) posve"enost zavisnosti
additional quota kontingjent plotësues dodatna kvota
additional security garancioni plotësues dopunska garancija
address adresa adresa
adjoing the boundary përbri kufirit,fqinjësor grani#i se, pograni#ni
adjudge gjykoj,dënoj osuditi, doneti presudu
adjustment rregullim,ndreqje,përshtatje podesiti, usaglasiti
administration administratë,udhëheqje administracija, uprava
administration procedures procedura administrative upravni postupak
administrative cooperation bashkëpunim administrativ administrativna saradnja
administrative customs control kontrolli administrativ
administrativna carinska kontrola
administrative document dokument administrative administrativni dokument
administrative formalities formalitetet administrative administrativne propisane forme,
administrative inspection inspektimi administrativ administrativna inspekcija
administrative law e drejtë administrative administrativni zakon
administrative measures masa administrative administrativne mere
administrative power pushteti administrativ administrativna vlast administrative temporaire/temporary admission karneti ATA(import i përkohshëm)
ATA karnet (privremeni uvoz)
admission leje dopuštenje, prijem, ulazak
admission of goods free of duty importimi i mallit pa doganë
ulazak robe bez carinjenja
admission entry leje për hyrje dozvola za ulazak
admit goods into warehouse lejon magazinimin e mallit odobrava skladištenje robe
adolescence moshë e mitur adolescencija, maloletnost
adulteration falsifikim falsifikovanje
advance shkoj përpara,avansoj unapred, avansiram
advance payment pagesë avansi pla"anje unapred,
advanced freight transporti i paguar paraprakisht transport unapred pla"en
advertising goods material reklamues reklamna roba
advertisement shpallje, lajmërim reklama, oglas
advertising sample mostrat reklamuese reklamni uzorak
advice këshillë savet
advisable i rekomanduar koristan, preporu#ljiv
advised i informuar obavešten
advisor,adviser këshillëdhënës savetnik
advocate avokat zastupnik
affix ngjis,shtoj dodati,pripojiti
affiliate filialë e bashkangjitur pripojiti filijalu, podržnicu
affirm dëshmoj tvrditi, svedo#iti
affixed vendosja e plombës (plumcës) postavljanje plombe
affixing marks on goods ngjitja e markës në mallra postavljanje oznake na robu
affixing of customs seals vendosja e plombes doganore postavljanje carinske plombe
afford jam në gjendje,i lejoj veti priuštiti, biti situiran
affranchise cliroj,shpengoj osloboditi se
after date pas afatit nakon roka
after date payment pagesë e sërishme naknadno pla"anje
against all risks kundër të gjitha rreziqeve protiv svih rizika
against all risks one’s will kundër të gjitha rreziqeve arbitrarisht protiv svih rizika samovoljno
age mosha životno doba
agency agjenci agencija
agenda rendi i ditës dnevni red
agent zyrtar i agjencisë (agjent) zastupnik
agent’s commission provizion i agjentit provizija zastupnika
aggravating circumstance rrethanë rënduese otežavaju"a okolnost
agreed i përcaktuar,i kontraktuar odre!en, ugovoren
agreement marrëveshtje ugovor
agricultural levies taksa bujqësore poljoprivredni porez
aid ndihmë pomo"
aimed synoj,marr në shënjestër usmeren,nišanim
air ajror vazdušni
air border kufi ajror vazdušna granica
air conditioned plant aparat klimatizimi klimatizovano postrojenje
air mail posta me avion avionska pošta
air transport transport ajror vazdušni saobra"aj
aircraft carrier aeroplan bartës nosa# aviona
aircraft components pjesë të aeroplanit delovi aviona
airlaw e drejta ajrore vazdušno pravo
airlift bartje ajrore vazdušni prevoz tereta
airline vijë ajrore vazdušna linija
airport aeroport aerodrom
airport of destination aeroport destinimi odredišni aerodrom
airport customs office zyra doganore e aeroportit carinska kancelarija na aerodromu
airport of departure aeroport i nisjes aerodrom polaska
airport of entry aeroport i hyrjes aerodrom ulaska
airport of loading aeroport i ngarkimit aerodrom utovara
airship aeroanije avion
airspace hapësirë ajrore vazdušni prostor
alcohol alkool alkohol
alcohol beverages pije alkoolike alkoholna pi"a
alcohol by volume sasia e alkooolit në vëllim koli#ina alkohola u volumu
alias pseudonim pseudonim
alibi provë e mungesës alibi
alienator person që heq dorë nga prona lice koje se odri#e vlasništva
aliquot përpjestuar pa mbetje deljenje bez ostatka
all told e thënë e tërë sve re#eno
allow lejon dozvoliti
allowance (reduction rabate) zbritje,rabat popust, rabat
almost thuajse,gati,për një qik skoro sve
also edhe,si dhe tako!e
alter ndërroj, ndryshoj menjati, izmeniti
alternative percentage rules rregullat alternative të përqindjes alternativna procentualna pravila
ambassador ambasador ambasador
ambivalent dyvlerësi dvostruke vrednosti
amend korrigjon,ndryshon ispraviti, promeniti
amend decision korrigjim i vendimit promenti odluku
amercement gjobë globa, kazna
ammunition municion municija
amnesty ndjesë e përgjithshme pomilovanje
among ndërmjet,pranë izme!u,
amorphous pa trajtë,pa veti, pa rregull bezobli#ni
amortization amortizim amortizacija, otplata
amortization depreciation zvogëlim i vlerës umanjenje vrednosti
amount shuma iznos
amount of deducted sasi e zvogëluar iznos umanjenja
amount of the guarantee shumë e garancionit iznos garancije
amount of customs duties shumë e tagrave doganore iznos carinskih dažbina
amount of the premium shumë e premisë iznos premije
amount of the quota sasi e kuotës iznos kvote
amount of the refund shumë e kthimit iznos povra"aja
amplification zgjerim,zmadhim poja#anje
analysis analizë analiza
analytic analizues analiti#an
anatocism kamatë mbi kamatë kamata na kamatu
animal disease sëmundje të kafshëve bolesti kod životinja
annex,enclosure shtojcë dodatak
announce lajmëroj shpall najaviti, objaviti
annual tariff quota kuotë tarifore vjetore godišnja tarifna kvota
annulled decision nullim,prishje e vendimit ukidanje odluke
anomaly parregullsi,përjashtim anomalija, nepravilnost
antedate daton përpara datirati unapred
anticonstitutional antikushtetues protivustavni
anti-dumping masë recesive në import pooštrene mere uvoza
antinomian kontradiktor,i kundërligjshëm protiv moralnog zakona
antiquites antikuitete,sende të vjetra antikvitet, starina
apparent i dukshëm,i kjartë o#igledno, o#evidno
appeal kundërshtim žalba, prigovor
appear duket pojaviti, istupiti
appearance dukuri pojava
appellant ushtrues i kundërshtimit podnosilac žalbe
appendix shtojcë,aneks prilog, dodatak
applicant parashtrues I kërkesës podnosilac zahteva
application kërkesë,lutje prijava, zahtev
application of highest customs duty aplikim i taksës më të lartë doganore
primena najviše carinske dažbine
apply ushtroj lutje,kërkesë primeniti, podneti zahtev
apply for drejtohet për diç prijaviti se, konkurisati za
appoint emëroj,caktoj odrediti, imenovati
apportion përpjestoj razdeliti
apportionment,division shpërndarja raspodela, podela
appraisement estimation vlerësimi procena vrednosti
appreciate vlerëson proceniti, ceniti
apprehend dyshoj,frikësohem,arrest privesti,strahovati
approval leje odobrenje
approve lejon odobriti
approved customs procedure procedura e lejuar doganore odobren carinski postupak
approved export eksport i lejuar odobren izvoz
approved import import i lejuar odobren uvoz
approximate pak a shumë,përafërsisht približno, otprilike
arbitrage arbitrazha arbitraža
arbitrarily me vetëgjyqësi pristrasno, svojevoljno
arbitration of disputes zgjidhje e kontestit me arbitrazhe presuditi u slu#aju neslaganja,arbitrirati
arbitrary or fictitous value vlerësim me hamendje ,fiktiv procena fiktivne vrednosti
archives arkiv arhiva
area hapësirë ,territor oblast, podru#je
argument(reasoning) arsyetim,shtjellim obrazloženje, dokazivanje
arise ngrihet,del,rrjedh,rezulton di"i se, podizati
arm armë oružje
armband lenta në krah oznaka na ramenu, traka
army ushtri,ushtarak vojska
aromatic substances lëndë,substancë aromatike aromati#na supstanca,
arrangement, measure masat,veprimi mera, akcija
arrears borxhe të papaguara nepla"eni dugovi
arrest privim nga liria uhapsiti, pritvoriti, odgoda
arrestee i privuar nga liria pritvorenik, uhapšenik
arrival ardhja,kthimi dolazak, povratak
arrival note lajmërim për arritjen objava dolaska
arrival records, arrival messages paraqitja-paralajmërim i arritjeve
podaci, poruke o dolasku
article nen,paragraf.dispozitë #lan, stav, propis
article in short supply artikull që mungon në treg manjak proizvoda
articles imported disassembled or unassembled
mallra të importuar në gjendje të demontuar të jokomponuar
proizvodi uveženi rasklopljeni ili nesastavljeni
articles of partnership dispozita të kontratës për shoqëri te lirë propisi iz ugovora o slobodnoj asocijaciji
artificial flavouring aromë artificiale vešta#ka aroma
ascertain vërtetoj, caktoj potvrditi, odrediti
aspect këndvështrim,aspect vid, aspekt
assembling komponim,bashkim sastavljanje, spajanje
asses vlerësim,logaritje vrednovati, procenjiti
assessment përcaktim i vlerës procena vrednosti
assets rezervat,stoqet aktiva, rezerva, sredstva
assistance ofrim i ndihmës pruižanje pomo"i
association shoqatë,ligë,organizatë udruženje, savez
assortment zgjedhje,asortiment asortiman, izbor
assume ngarkohem,marr përsipër,pranoj
preuzeti (kontrolu), zauzeti (stav), pretpostaviti
assurance,insurance sigurim osiguranje
assured i siguruari osigurani
ATA carnet karneti ATA ATA karnet
ATA carnet convention konventa ATA ATA konvencija
atomic energy,nuclear power enerxhi atomike,forcë nukleare atomska, nuklearna energija
atonement shlyerje e fajit brisanje krivice
attach ngjitje,lidhje spojiti, propratiti
attaché përfaqesues,atashe ataše
attached i lidhur(me dike) vezan(sa nekim)
attachment ngjis,lidh,bashkoj vezujem,prilažem
attempt tentim,mundim,përpjekie pokušaj, napad
attention vërejtje,vëmendje,kujdes pažnja, opomena
attest dëshmim svedo#iti, overiti
attestation of eye witnesses deklaratat mbi vrojtimet e dëshmitarëve izjava o#evica
attorney prokurori javni tužilac
attribute cilësi,vecori svojstva, karakteristike
attrition tretje,ronitje rastvaranje,odronjavanje
attune përshtas,pajtoj prilagoditi, uskladiti
auction licitim,shitje publike licitacija, javna prodaja
audit shqyrtim,kontroll kontrola,revizija
audition dëgjim,provë,selektim saslušanje, selektiranje
auditor revizor,kontrollor revizor, kontrolor
authenticate,certify,verify vërteton potvrditi, overiti
authenticated(document) dokument autentik autenti#an dokument
authentication vërtetim,autenticitet potvrda, autenti#nost
authenticity and correctness of movement certificates
autenticiteti dhe korrektësia e çertifikatave të transportit
verodostojnost i ispravnost transportnih uverenja
authenticity of document identitet i dokumentave verodostojnost dokumenta
authorization for inward processing procedure
lejim i procedurës së përpunimit të brendshëm(aktiv)
ovlaš"enje za postupak unutrašnjeg oplemenjivanja
authorization to use the autward processing procedure
lejimi i procedurës së përpunimit të jashtëm (pasiv)
ovlaš"enje za postupak spoljneg oplemenjivanja
authorize lejoj,miratoj ovlastiti, odobriti
authorized consignee adresanti i pranuar ovlaš"eni primalac
authorized destruction lejimi i asgjësimit odobreno uništavanje
authorized representative of the exporter përfaqsues i lejuar i eksportimit
ovlaš"eni izvozni predstavnik
authorized signature,authentic sign nënshkrim i verifikuar
ovlaš"eni potpis, verodostojan znak
authorized warehouse keeper pronar i autorizuar i depos
ovlaš"eni držalac skladišta
automatc data processing përpunimi automatik i të dhënave automatska obrada podataka
automated control system sistemi automatik i kontrollit automatski sistem kontrole
autonomous suspensive measures masa të pavarura suspensive
nezavisne suspenzivne mere
auxiliary ndihmës pomo"ni
availability vlerë e kapshme raspolaganje, dostupnost
average mesatare prose#ni
average price çmimi mesatar prose#na cena
average volume of trade vëllimi mesatar i tregtisë prose#ni trgovinski obim
avoid shmangem nga, ruhem nga izbe"i
avoidance of law mospërfillje e ligjit izbegavanje zakona
axiom i,e,vërtetë #injenica, osnovno na#elo
axis bosht osovina
axle load ngarkesa e boshtit osovinska nosivost
azote azot azot
azure kaltërsi plavetnilo
B
background prapaskenë,sfond pozadina,poreklo
bacon mish derri,proshutë slanina
bacteria mikrobe,bakterie bakterija
bag thes,strajcë,valixhe vre"a, torba, tašna
baggage plaçka personale li#ni prtljag
baggage of travelers plaçka të udhëtarve li#ni prtljag putnika
baggage, luggage paketa (bagazh) li#ni prtljag, prtljag
bail kaucion kaucija
balance bilanc,saldo bilans, izjedna#iti
balance of account bilanci pagesor bilans ra#una
balance of account baraspeshë e logarisë izravnanje ra#una
balance sheet footing vërtetim mbi gjendjen e bilansit potvrda o stanju bilansa
bales top.rulo,deng den#ana roba, roba u balama
balkan route transverzala (rruga) ballkanike balkanska transverzala
ball bearing kushinetë me sacma kugli#ni ležaj
ball race kushinetë prsten kugli#nog ležaja
ban ndalesë zabrana
bandage lidhëse,fashë zavoj
bandbox kuti e lehtë për tesha lak sanduk za robu
bandit cub,pirat bandit
bank bankë banka
bank account logaria bankare bankovni ra#un
bank branch filial i bankës bankarska filijala
bank commission provizion i bankës bankarska provizija
bank credit kredi bankare bankarski kredit
bank deposit pjesëmarrja bankare bankarsko u#eš"e
bank guarantee garancioni bankar bankarska garancija
bank of circulation,bank of issue,central bank banka qëndrore centralna banka
bank of deposit banka depozitare banka depozita
bank share aksione bankare bankarske akcije
bank transfer kalimi i mjeteve pagesore prenos bankarskih sredstava
banking data shënimet bankare bankarski zapisi
bank-note apoen i parasë prej letres(bankënotë) banknota, nov#anica
bankrupt bankrotim,falimentim bankrot, pod ste#ajem
bar(of iron) shufer hekuri gvozdena šipka
bar code bar-kod,shifër bar kod
barbed wire tel me xhemba bodljikava žica
bargain blerje e lirë povoljna kupovina
barge lundër,maunë dereglija, teretna la!a
bearm brum testo
barrel bucele,fuqi bure, ba#va, mera za zapreminu
barricade pritë,pengesë prepreka
barrier pengesë barijera, smetnja
barter ndërrim mallrash trampa
barter agreement marrëveshtje barteri sporazum o trampi
barter transaction punë me kompenzim kompenzacioni posao
barter transaction afarizëm në ndërrim të mallrave transakcija u trampi
bases to determine the amount of import duties
baza për caktimin e shumës së tagrave importuese
osnovica za utvr!ivanje iznosa uvoznih dažbina
basic amount shumë themelore osnovni iznos
basic principle parim themelor osnovni princip
basic producte prodhime bazike osnovni proizvod
basic provisions masat themelore osnovne mere
basic regulation rregulativa themelore osnovna ragulativa
basic text teksti themelor osnovni tekst
basis bazë,themel osnova, temelj
basis for calculating quotas baza për logaritje të kontingjentit osnova za ra#unanje kvota
basket of currencies shporta valutore valutna korpa
be processed,undergo processing operations kalon në operimet e përpunimit
prolazi kroz proces obrade
battery batare,bateri elektrike akumularor, baterija
bazaar,(charity bazaar) pazar,treg (shitje bëmirëse) pijaca, dobrotvorna prodaja
beaker qelq,gotë #aša
bean fasule pasulj
beast bishë,shtazë,kafshë zver
bee bletë p#ela
beef mish gjedhi govedina
beer birra pivo
beet rrepë e kuqe repa, še#erna repa
behaviour qëndrim,sjellje ponašanje, vladanje
beneficiary i privilegjuari privilegovan, povlaš"en
benefit përparësi,dobi prednost, korist
benefiting countries and territories shtetet dhe territoret e privilegjuara
povlaš"ene države i teritorije
benefit(derive benefit from customs) privilegj doganor carinska povlastica
best before(end) afati i përdorimit deri… rok upotrebe do...
bilateral agreement marrëveshtje dypalëshe ( bilaterale) bilateralni sporazum
bilateral quota kontingjent i ndërsjelltë,reciprok bilateralne kvote
bill fletëngarkesë tovarni list
billo f exchange,draft kambial menica
bill of loading fletëngarkesë e anijes brodska teretnica
bill of sale,invoice faturë e shitjes prodajna faktura, ra#un
bill of weight listë,fletë e peshës teretni list
bill draft law,proposal projekt i ligjit nacrt zakona, predlog
binding obliguese,detyruese obavezuju"i
binding tariff information(bti) informim i obligueshëm mbi tarifën doganore
obavezna informacija o carinskoj tarifi
biological material materie biologjike biološki materijal
biological weapon armë biologjike biološko oružje
black market treg i zi siva ekonomija
blackmail shantazh ucena
blank i zbrazët,i bardhë blanko
blank cheque çek i paplotësuar blanko #ek
board hyrje në anije,aeroplan,autobus etj. ulazak u brod, avion, autobus
board of directors bord (këshill)i drejtorëve upravni odbor
body trup,organ telo, organ
bona fide i sinqertë,nikoqir i mirë istinski, pošten
bond, bonded letër shtetërore me vlerë,mall i deponuar obveznica, stavljen u carinski magacin
bonded goods mallra në depon doganore roba u carinskom magacinu
bonded goods warehouse depo doganore carinski magacin bonded goods free warehouse depo e lirë doganore
slobodni carinski magacin
bond – note,transit bond fletudhëzimi doganor carinska propratnica
border kufiri granica
border control kontroll kufitar grani#na kontrola
border control crossing customs office zyra e kalimit doganor
carinska kancelarija za kontrolu na grani#nom prelazu
border formalities formalitetet kufitare pograni#ne propisane forme
border guard garda kufitare pograni#na straža
border guard obstacles pengesat kufitare prepreke za zaštitu granice
border guard police polici kufitare pograni#na policija
border guard police service shërbimi policor kufitar pograni#na policijska služba
borderline vijë kufitare grani#na linija
borrow huazuar pozajmiti
boundary kufiri granica
box kuti,arkë pregrada, kutija
boycott bojkotim bojkot
branch(of business) degë e biznesit grana delatnosti branch(of business) line, siding degëzim linje razgranata veza
brand(trade mark) markë,shenjë,stigmë marka, zaštitni znak
brand(trade mark) name emërtimi i markës ime marke, zaštitnog znaka
brand(trade mark) fidelity besnikëria ndaj shenjës mbrojtëse verodostojnost zaštitnog znaka
branded goods mallra me markë proizvodi sa markom
brandy konjak rakija, konjak
Braile letters shkresë e personave të verbër Brajevo pismo
breadth gjerësi širina
break of customs seal heqja me dhunë e plombës doganore nasilno ukljanjanje carinske plombe
breach kundërvajtje prekršiti, kršenje
bribery,corruption mitosje,koruptim podmi"ivanje, korupcija
brigadier general gjeneral brigade brigadni general
broke pa para bez para, švorc
broker ndërmjëtesues në bursë (aksionesh) posrednika na berzi, broker
brokerage kompenzim për ndërmjetësim posredni#ka provizija
bucketshop tregtizë aksionesh mala berza
budged revenues të hyra buxhetore budžetski prihodi
budged buxhet budžet
budged deficit deficit buxhetor deficit budžeta
budged year vit buxhetor budžetska godina
budgetary buxhetor budžetski
budgetary institution organ buxhetor budžetska institucija
bulk cargo ngarkesë me mallra të shkapërderdhur tovar sa rasutom robom
bulk goods mallra vëllimor (gabarit) kabasta roba
bundle deng mallrash den#ana pošiljka
bureau,office zyre,shkrimtore biro, kancelarija
business punë veprimtari delatnost
business activity aktivitet afarist poslovna aktivnost
business community bashkësi afariste poslovna zajednica
business co-operation bashkëpunim afarist poslovna saradnja
business organization organizim afarist poslovna organizacija
businesstransaction transaksion afarist poslovna transakcija
businessman person afarist poslovno lice
buy,purchase blej,blerje kupiti
buyer,consumer blerësi kupac
buying commission provizion i blerjes kupovna provizija
by air nëpër vijë ajrore avionski
by land nëpër tokë drumski
by sea nëpër det pomorski
by product nus- prodhim nus proizvod
C
cabin baggage, luggage plaçka personale li#ni prtljag
cabotage lundrim,kabotazh plovidba, kabotaža
calamity fatkeqësi nesre"a
calculate bërje hesap,kalkulim ra#unanje
calculate value vlerë e llogaritur obra#unska vrednost
calculate value metodë e kalkulimit të vlerës vrednosni obra#unski metod
calculation logaritje,kalkulim obra#un
calculation of tax kalkulim i taksave obra#un poreza
calendar year viti kalendarik kalendarska godina
call for payment vërejtje për pagesë opomena za pla"anje
camouflage maskim,tebdil prerušavanje, kamuflaža
cancel nulim,pezullim ukidanje, otkazivanje
cancellation of decision prishje e vendimit ukidanje odluke
cancellation of decision fshirje e garancionit ukidanje garancije
canon rregull,ligj,kanun pravilo, zakon, zakonik
capacity kapacitet(I vëllimit veprues etj.) kapacitet, nadležnost
capacity building ngritje dhe zhvillim i aftësive izgradnja potencijala
capital pasuri,kapital kapital
capital assets mjetet prodhuese proizvodna sredstva
capital assets efikasitet I kapitalit efikasnost kapitala
capital flow,capital movement
lëvizje dhe rrjedhje ose derdhje e kapitalit
protok, pomeranje kapitala
capital market treg i kapitalit tržište kapitala
capitation tatim për person porez po glavi stanovnika
captain kapiten kapetan
caption burgosje arrestim pritvor
car automobil automobil
car accident aksidend komunikacioni (trafiku) saobra"ajna nesre"a
car insurance sigurim i automjetit auto osiguranje
cargo manifest fletëngarkesë tovarni list
carriage charges shpenzimet e transportit transportni troškovi
carriage forward on delivery pagesa para dorëzimit pla"anje pre preuzimanja
carriage of goods by air transport ajror vazdušni transport
carriage by pipeline transport me tubacion prenos cevovodom
carriage of goods by rail transport hekurudhor i mallrave prevoz robe železnicom
carriage of goods by sea transport detar i mallrave prekomorski prevoz robe
carriage of goods on waterways transport ujor i mallrave slatkovodni prevoz robe carriage of goods,shipment of goods transport i mallrave prevoz robe
carrier transportues prevoznik
carrier ,shipper,transporter transportues,furnizues prevoznik
carrier’ s risk në rrezik të transportuesit na rizik prevoznika
carrying charges shpenzimet e transportit transportni troškovi
carry,deliver,forward transporton prevoz
carrying out kryej,zbatoj obavljati
carton of cigarettes boks i cigareve boks cigareta
cartel marrevështje kufizuese kartel, limitni sporazum
case study shqyrtimi i lëndëve razmatranje predmeta
case ngjarje,rast, çështje predmet, studija, doga!aj
cash and carry paguaj dhe bart plati i nosi
cash pagesë e gatshme gotovinsko pla"anje
cash book defter shpenzimesh knjiga izdataka
cash deposit deposit me para të gatshme gotovinsko deponovanje
cash flow qarkullim monetar promet novca
cashier inkasant,arkatar blagajnik
cause shkaktoj uzrokovati
cautioner garantues garant
cease to apply pushojnë së aplikuari prestaje da važi
ceiling price çmimi më i lartë najve"a cena
central administration drejtorija qëndrore centralna uprava
central bank bankë qëndrore centralna banka
central customs administration administratë qëndrore e doganave centralna uprava carina
central customs authority autoritet qëndror I doganave centralni carinski organ
certification of authenticity çertifikatë mbi autenticitetin uverenje o verodostojnosti
certain i sigurt,sigurisht siguran
certificate vërtetim,çertifikatë uverenje, potvrda
certificate of competence vertetim mbi aftësinë potvrda o merodavnosti
certificate of exemption vërtetim mbi përjashtimin potvrda izuze"a
certificate of export çertifikatë eksporti potvrda o izvozu
certificate of origin çertifikatë e origjinës potvrda porekla
certification,verification vërtetim,verifikim potvr!ivanje, overavanje
certify vërteton potvrditi
chain zingjir,rrjetë lanac
chairman kryesues,kryetar predsedavaju"i, predsednik
chancellor of the exchequer ministër I financave ministar finansija
change ndërrim,këmbim razmena, zamena
change money para e imët sitan novac
change transfer transfer i parasë transfer novca
changeable i këmbyeshëm razmenljiv
changing the tariff ndryshimi në tarifë izmene u tarifi
chapter kaptinë glava, poglavlje
characteristics of the goods vecoritë ,tiparet e mallrave karakteristike robe
charge shpërblim,ngarkesë dužnost, naplata
charges shpenzimet takse, naplate
charges forward shpenzimet në momentin e pranimit troškovi u momentu prijema
charges incurred during transit shpenzimet gjatë transitit troškovi tokom prevoza
charging of maximum rate shuma më e lartë e inkasimit najve"i iznos naplate
charing,collection inkasimi,vjelja naplata, prikupljanje
charter airline fluturimi çarter #arter linija
charter party kontratë për çesimin e anijes ugovor o zakupu broda (aviona)
chassis number numri i shtratit te automjetit broj šasije
cheap i lirë jeftin
check on leaving customs territory kontrolla doganore në dalje
carinska kontrola na izlazu
cheque çeku #ek
chemical weapons armë kimike hemijsko oružje
cheque forgery falsifikim i çekut falsifikovanje #eka
cease i jap fund,pushoj prestati, zaklju#iti
cycle cikel krug
cigarette cigare cigareta
cigarette smuggling kontrabandë,trafikim me cigare krijum#arenje cigareta circular capital,working capital kapital qarkullues obrtni kapital
circulation turnover qarkullim,xhiro obrt opticaja
circumstance rrethanë,rast,ndodhi okolnost, sticaj, doga!aj
citizen shtetas gra!anin
claim kërkesë,pretendim zahtev,pretenzija
claim kërkon borxhin potraživati
claim kërkesë për kompensim të dëmit zahtev za naknadu štete
clandestine trade trafikim me njerëz ilegalna trgovina
classification klasifikim,zgjedhje klasifikacija, izbor
classification of goods zgjedhje e mallrave klasifikacija roba
classification opinion mendimi i klasifikuesve mišljenje razvrstioca
classify vlerëson,klasifikon,përzgjedh procena, klasifikacija
clause klauzolë,dispozitë,nen klauzula, propis, #lan
clear the goods zhdoganim i mallrave carinjenje robe
clearance for home use zhdoganimi në import uvozno carinjenje
clearance for transit procedura doganore në transit carinjenje u tranzitu
clearance tourist traffic zhdoganimi në qarkullimin e udhëtarëve carinjenje u turisti#kom saobra"aju
clearance on export,outward clearance zhdoganim në eksport izvozno carinjenje
clearing qarkullim me pagesë jo të gatshme bezgotovinski platni promet
client pala,klienti stranka, klijent
clientele klientela klijentela
code kodi,shifra kod, šifra
code number numri i kodit broj koda
coin monedhat metalike metalni novac
coincidence bashkëndodhje slu#ajnost
collect(tax) grumbullim,vjelje e taksave prikupljane poreza
collision konflikt në mes dispozitave sukob propisa
collaborator bashkëpunëtor saradnik
collateral sekondar,i dorës së dytë,dytësor sekundaran, indirektni
collection mbledhje,grumbullim i parasë prikupljanje
collection aposteriori mbledhje e mëvonshme naknadno prikupljanje collection of charges after due inkasim i mëvonshëm naknadna naplata
collection of duties mbledhja e tagrave doganore prikupljanje dažbina
collection of statistical information mbledhje e informatave statistikore
prikupljanje statisti"kih informacija
colonel kolonel (officer i lartë) pukovnik
combined nomenclature emërtim i kombinuar kombinovana nomenklatura
combined tariff nomenclature nomenklatura e kombinuar tarifore kombinovana tarifska nomenklatura
commerce,trade tregtija trgovina
commercial tregtar trgova#ki, komercijalan
commercial attaché atashe tregtar-perfaqësues trgovinski predstavnik
commercial bank bankë komerciale komercijalna banka
commercial contract price çmim i kontraktuar tregtar trgovinska cena ugovora
commercial counselor këshilltar në tregti trgova#ki savetnik
commercial credit kredi komerciale komercijalni kredit
commercial description of goods përshkrimi tregtar I mallrave komercijalan opis robe
commercial document dokument tregtar trgovinska isprava
commercial fraud mashtrim në tregti trgovinska prevara
commercial invoice faturë komerciale trgovinska faktura
commercial level nivel tregtar trgovinski nivo
commercial means of transports mjete komerciale të transportit
komercijalna prevozna sredstva
commercial policy measures masat në politikën tregtare mere u trgovinskoj politici
commercial practice praksa,përvoja tregtare trgovinska praksa
commercial vehicle automjet komercial komercijalno vozilo
come into force hyn në fuqi(ligji) stupiti na snagu
commission premium premia e ndërmjetësuesit premija provizije
commission percentage përqindja e ndërmjetësuesit në shitblerje procenat provizije
commission komision provizija, komisija
conveyance bartje,transport prevoz conveyance of narcotic drugs trafikim me drogë krijum#arenje droge
commissioner ndermjetësues tregtar zastupnik, punomo"nik
committee komision,këshill komisija, ve"e
committee a crime kryes i krimit izvršilac zlo#ina
committee procedure komision procedural komisija za postupke
committee on origin komiteti për origjinë të mallit komitet za poreklo robe
commodity mall,artikull malli roba, artikal
commodity exchange bursa e mallit robna berza
commodity loan kredi mallrash robni kredit
common(community)customs procedure
procedura doganore në kuadër të komunitetit evropian
carinski postupak Evropske unije
common agricultural policy(cap) politika agrare e BE
poljoprivredna politika EU
common border kufiri i perbashkët opšta granica
common quota kontingjenti i përbashkët uobi#ajene kvote
common price system,single price system sistem unik i cmimeve
jedinstveni, zajedni#ki sistem cena
common transit transitimi i përbashkët uobi#ajeni tranzit
community bashkësia,unioni zajednica, unija
community ceiling price çmime tavan në BE plafonske cene u EU
community Customs Code Kodi Doganor i BE Carinski zakon EU
community market Tregu i BE-se tržište EU
community processors përpunuesit në BE prera!iva#i EU
community product prodhimet e BE-së prizvod EU
community supervision mbikqyrja në BE nadzor EU
commutable i nderruar,i krahasuar razmenjljiv, uplatljiv
company ndërmarrja preduze"e
comparable i barazuar i krahasuar uporedan, izjedna#en
compensating products produktet kompensuese dobijeni proizvod
compensation kompensim,reparacion kompenzacija, ošteta
compensation transaction punë kompensuese kompenzacioni posao
compensation for dellay kompensim për tejkalim të afatit të dërgesës nadoknada za kašnjenje
compensatory interest kamatë kompenzuese zatezna kamata
competence kompetencë nadležnost
competent authority organi kompetent nadležni organ
competent customs office zyra doganore kompetente nadležna carinska ispostava
competing goods mall konkurent konkurentna roba
competition vrapim,garim konkurencija, takmi#enje
competitive konkurues,komparativ konkuretan, takmi#arski
competitive advantage përparësi në garë konkurentska prednost
competitive market treg komparativ konkurentno tržište
complainant paditësi tužitelj
complainer i ankuari podnosilac žalbe
complaint padi,ankesë žalba
compliance assessment team ekipi për harmonizimin e përmbarimit
tim za usaglašavanje izvršenja
compliance risk categories kategoritë e rrezikut te përshtatjet kategorije rizika kod usaglašavanja
compliance improvement përmirësim i pershtatur poboljšanje usaglašavanja
compliance measurement matje e përmbarimit mere usaglašavanja
compliance rate shpejtësia e përmbarimit stopa usaglašavanja
comply with(customs formalities) i plotëson formalitetet doganore
u skladu sa (carinskim propisanim formama)
complicity bashkfajësi sau#esništvo
component element i një tërësie komponenta
composition tërësi e bashkuar kompozicija
compound i përbër složen
compound product prodhim i gatitur složeni proizvod
comprehend (include) prodhim i përbër,sajuar sastavni proizvod
comprehensive participation duke perfshirë sveobuhvatno u#estvovanje
comprehensive security,general security garancion gjeneral sveobuhvatna garancija
compromise kompromis,ujdi kompromis, slaganje
compulsory insurance sigurim i obligueshëm obavezno osiguranje
compulsory provision security obligim i paraqitjes së garancionit
obavezna mera garancije
compute logaris,numëroj obra#unati, brojati
computer kompjuter ra#unar
computer technology teknologjia logaritëse ra#unarska tehnologija
computerized customs procedure procedurë e kompjuterizuar doganore
kompjuterizovani carinski postupak
computerized data base shënimet kompjuterike kompjuterizovana baza podataka
conclude a convention lidh marrëveshtjen posti"i dogovor
concavo-convex gropë-gungë udubljen, izdubljen
concealment mëshefje(e mallit) skrivanje (robe)
concentration n’trashje,dendësim koncentracija, zgusnu"e
concept mendim,ide koncept,ideja
concern ndërmarrje firma, briga
concession (working rights) koncesion,leshim ustupak (radna prava)
conclusion mbarim, fund kraj, završetak
concord marrëveshtje sporazum
concordat marrëveshtje miqësore mirovni sporazum
condemnation dënim osu!ivanje, rashodovanje
condensation lëngëzim n'trashje kondenzacija
condition konditë,kusht uslov
connect lidh,bashkoj povezati, sjediniti
confer dhuroj,fal pokloniti, dozvoliti
conduct udhëheq,shoqëroj sprovoditi, rukovoditi, ponašanje
confidence besueshmëri,secret pouzdanje, poverljivo
confirm vërtetoj,konfirmoj potvrditi
confirmation vërtetim potvrda
confiscate marrje,konfiskim oduzeti, konfiskovati
conflict mospajtim,kundërshtim sukob, protivre#nost
conform i përshtatëm saobrazno,podesan
conformity përshtatje,pajtim saobraznost, povinovanje
conquer sundoj,pushtoj osvojiti, dose"i
consensus of opinion mendim i përbashkët zajedni#ko mišljenje
consent pranim,miratim pristanak, odobrenje
consider marrë parasysh,përfill smatrati, razmatrati
consist përbehet prej sastojati se od
consequence pasojë,përfundim posledica, završetak
consignee pranues i mallit primalac
consignment by letter post,letter-post items shkresë postare poštansko pismo
consignment by parcel post paketë postare,dërgesë postare poštanski paket, pošiljka
consignment note fletëngarkesë tovarni list consignment note,delivery note fleta e ngarkesës spisak tovara
consignment subjected to customs control dergesë nën kontrollin doganor
pošiljka pod carinskim nadzorom
consignment transactions dërgesa transaktive transakcione pošiljke
consignment shipment ngarkesa tovar
consignor dërgues pošiljaoc
constitution kushtetutë ustav
constitution ,charter,basic legal instrument kushtetutë, dokument themelor
ustav, osnovni dokument
constitutional kushtetues ustavno
constraint,limitation,restriction,barrier përkufizime,pengesa
zabrana, ograni#enje, sputavanje, prepreka
construction konstrukt,aparat konstrukcija, gradnja
consumable goods mall i përshtatshëm për konsum potrošna roba
consumer shpenzues,konsumator potroša#
consumer basket shporta konzumuese potroša#ka korpa
consumer goods artikuj shpenzues potroša#ki artikli
consumer price çmimi shpenzues potroša#ka cena
consumer society bashkësi konsumi potroša#ko društvo
consumption shpenzimi potrošnja
consumption tax,excise duty tatimi në konsum porez na potrošnju, akcizna dažbina
consul konzull konzul
contain mbajtës,arkë,kuti sadržati
container load ngarkesë në kontejner kontejnerski teret
contents përbërje sadržaj, sastav
continuation sheet fletëza vijuese dodatni list
continuation sheet of single administrativ document faqja BIS e deklaratës unike doganore dodatni list JCI (BIS)
continuing guarantee garancion i përhershëm stalna garancija
contract kontratë ugovor
contract of importation kontratë mbi importimin ugovor o uvozu
contract of carriage kontratë mbi transportin ugovor o prevozu
contract of guarantee kontratë mbi sigurimin ugovor o osiguranju
contract of lease kontratë mbi qesimin ugovor o zakupu
contract of purchase kontratë mbi blerjen ugovor o kupovini
contract price çmimi kontraktues ugovorna cena
contracting party palë kontraktuese ugovorna stranka
contracting liability përgjegjësi kontraktuese odgovornost prema ugovoru
contracting obligation obligim kontraktues ugovorna obaveza
contravene shkelje ligjore kršenje zakona
contravention kundërvajtje dejstvovanje protiv, prekršaj
contribution ndihmë,kontribut doprinos
contribution to trade facilitation kontribut për lehtësimin tregtar
doprinos tržišnim olakšicama
contribut rate shkallë e kontributit stepen doprinosa
control kontroll kontrola
control aposteriori of the declaration kontroll i sërishëm i deklaratës
naknadna kontrola deklaracije
control based on accounts kontroll i kontabilitetit kontrola knjigovodstva
control by customs authorities kontroll nga autoritetet doganore
kontrola carinskih organa
control by office of departure kontrolli në doganë të nisjes kontrola u carinarnici polaska
control copy ekzemplar i kontrollit kontrolni primerak
control document dokument i kontrollit kontrolni dokument
control of destination of goods kontroll mbi destinimin e mallit kontrola odredišta robe
control of transit traffic kontroll i trafikut transitor kontrola tranzitnog saobra"aja
control post vend i kontrollit kontrolno mesto, punkt
control,verification,audit kontrolli në doganë të nisjes kontrola, overa, revizija
controlled delivery dërgesë e kontrolluar kontrolisana pošiljka
convention marrëveshtje sporazum
conventional duty tagrat sipas marrëveshtjes dažbine po sporazumu
conversion ndërrim i monedhës konverzacija
conversion rate kursi i ndërrimit kurs razmene
convert,change ndërrimi,kthimi konvertovati, promena
convertibility konvertibilitet konvertibilnost
conveyed by person barten nga personi preneti po licu
copyright e drejtë e autorit autorsko pravo
core capital kapital bazë bazni kapital
corporate tax tatim i ndërmarrjes korporacijski porez
corporation korporatë korporacija
corpus delicti prove e pa thyer, flagrancë na delu, direktan dokaz
corrosive korroziv(materie oksiduese) korozioni
correct application of customs legislation aplikim i drejtë I legjislacionit doganor
pravilna primena carinskog zakonodavstva
corrective amount shumë e përmirësimit iznos popravke
consignment note fletë përcjellëse propratni list
cost analysis analizë e shpenzimeve analiza troškova
cost calculation përllogarija e çmimit prora#un troškova
cost effective shpenzim efektiv efektivni trošak
cost estimate vlerësim i çmimit kushtues predra#un troškova
cost incurred shpenzimet e paraqitura nastali troškovi
cost of insurance shpenzimet e sigurimit troškovi osiguranja
cost of production shpenzimet e prodhimit troškovi proizvodnje
cost price çmimi kushtues cena troškova
cost of preserving goods shpenzimet e ruajtjes së mallit troškovi #uvanja robe cost of transport,delivery expenses shpenzimet e transportit troškovi prevoza
couchette coach qerre me krevat kušet kola
Council for Mutual Economic Assistance-CMEA
keshilli për ndihmë ekonomike reciproke KNER
Savet za recipro#nu ekonomsku pomo"
counselor këshilltar savetnik
consideration përfillje,kujdes uzimanje u obzir
count numëron brojati
count over përllogarit brojanje
counter trade,barter trade tregtia në bazë të ndërrimit të mallrave trgovina na osnovu robne razmene
counterfeit goods,fals goods mallra të falsifikuara falsifikovana roba
counterfeit,falsify,forge falsifikon falsifikovati
counterfeit,forged falsifikim falsifikovano
counterfoil etiketa etiketa
countervalue kundërvlera protivrednost countervailing duty,compensatory duty tagra për barasvlerë dažbina za poravnanje
country benefiting from preferential tariff
vendi ndaj të cilit aplikohet shkalla preferenciale e tarifës
zemlja za koju se primenjuju preferencijalne tarife
country of departure vendi i nisjes zemlja polaska
country of destination vendi i destinimit zemlja odredišta
country of issue vendi i lëvrimit zemlja izdavanja
country of manufacture vendi i prodhimit zemlja proizvodnje
country of origin vendi i origjinës zemlja porekla
country of purchase vendi i furnizimit-blerjes zemlja kupovine
country of sale vendi i shitjes zemlja prodaje
country of warehousing vendi i magazinimit zemlja skladištenja
country of transit vendi i tranzitimit zemlja tranzita
course drejtim,zhillim pravac, razvoj
court gjykatë sud
court of appeal gjyq i apelit-sipas ankesës apelacioni sud (višestepeni)
court of general jurisdiction gjyq i jurisdiksionit të përgjithshëm sud opšte jurisdikcije
court of honour gjyq nderi sud #asti
court officials personel gjyqësor sudski zvani#nici
court trial process gjyqësor sudski postupak
creation of a mortgage krijim i pengut stvaranje zaloga
cover of the ATA carnet mbulesë për karnetin ATA obuhva"en ATA karnetom
CPD Carnet(carnet de passage) karnet për udhëtar karnet za putnike
credible i besuar pouzdan, verodostojan
credit kredi kredit, priznanje
credit agreement marrëveshtje për kredi sporazum o kreditu
credit order autorizim për kredi ovlaš"enje za kredit
creditor kreditor davalac kredita
credit worthiness kredibilitet kredibilitet
crew’s effects plaqkat personale të ekuipazhit të anijes ose aeroplanit
li#ni bagaž posade aviona ili broda
crime krim zlo#in, kriminal
crime against humanity krim kundër njerëzimit zlo#in protiv #ove#anstva
crime of international law krim ndërkombëtar me!unarodni zlo#in
criminal gang grup kriminel kriminalna grupa
criminal act akt kriminel kriminalni #in
criminal attempt orvatje e veprës penale krivi#ni pokušaj
criminal case rast i krimit krivi#ni slu#aj
criminal charges kallëzim penal krivi#na prijava
criminal code kodi penal krivi#ni zakon
criminal court gjyqi penal krivi#ni sud
criminal law e drejta penale krivi#no pravo criminal liability,responsibility përgjegjësia penale krivi#na odgovornost
criminal matter çështje penale krivi#na stvar
criminal prescription parashkrim krivi#no propisivanje, zastarelost
criminal proceedings procedura penale krivi#ni postupak
criminate inkriminoj,shpall fajtor,dënoj okriviti, osuditi
crimination inkriminim optužba, osuda
criminative i akuzueshëm optužljiv, okrivljiv
crisis (economic crisis) krizë ekonomike ekonomska kriza
criterion shenjë dalluese,provë kriterijum, mera
cross border crime kriminalitet ndërkombëtar me!ugrani#ni kriminal
cross action kundër padi protiv tužba
cross examination pyetje të kryqëzuara unakrsno ispitivanje
crossing kalim prelaz
crossing of frontier kalim i kufirit prelaženje granice
currency monedhë moneta, nov#anica
currency code kodi devisor devizni zakon
currency of invoice lloji i valutës në faturë valuta iz fakture
currency movements luhatje valutore obrt, prenos valuta
current i tanishëm,aktual sadašnji, aktualni
current account llogari rrjedhëse teku"i ra#un
current balance bilanci i llogarisë rrjedhëse stanje teku"eg ra#una
current account credit kredija sipas llogarisë rrjedhëse kredit po teku"em ra#unu
current assets mjete qarkulluese obrtna sredstva
current value of currency kursi aktual i valutës važe"i devizni kurs
custodian trustee përdoruesi i pasurisë,i mirëbesuari poverenik imovine
customary practices përvoje e zakonshme uobi#ajena praksa
customs dogana carina
customs duty deferment approval leje për shtyerje të pagesës së doganës
dozvola za odlaganje pla"anja carine
customs nomenclature nomenklatura doganore carinska nomenklatura
customs territory with special arrangements
territor doganor me rregulative të vecantë
carinsko podru#je sa posebnom regulativom
customs administration administratë doganore carinska uprava
customs administration of the EU member states
administrata doganore e vendeve anëtare të BE-së
carinska administracija zemalja #lanica EU
customs advantage përparësi te zhdoganimi prednosti kod carinjenja
customs agent,customs clearing agent deklaruesi doganor-shpediteri
špediter, carinski deklarant
customs and excise warwhouse magazina doganore dhe e aksizës
carinski i akcizni magacin
Customs and Finance Guard mbrojtja doganore dhe financiare carinska i finansijska zaštita
Customs appeal system sistemi i udhëzimit juridik në procedurën doganore carinski sistem za žalbe
customs approved route rruga doganore e lejuar carinski odobren pravac puta
customs attache atasheu doganor carinski ataše
customs auction ankandi doganor carinska licitacija
customs authority organi doganor carinski organ
customs clearance charges shpenzimet e zhdoganimit troškovi carinjenja
customs clearance fee kompensimi për paraqitje doganore naknada za carinsko prijavljivanje
customs clearance,customs treatment trajtimi doganor carinsko postupanje
customs control of use of goods kontrolli doganor i mallrave të përdorura
carinska kontrola upotrebljavane robe
customs control,customs check kontrolli doganor carinska kontrola
customs cooperation bashkëpunimi ndërdoganor me!ucarinska saradnja
customs cooperation agreement marrëveshtje për bashkëpunim doganor
sporazum o carinskoj saradnji
Customs Cooperation Council Këshilli për bashkëpunim doganor
Savet za carinsku saradnju
customs debt borxhi doganor carinski dug
customs declaration deklarata doganore carinska deklaracija
customs deposit depoziti në zhdoganim depozit prilikom carinjenja
customs document accompanying the product
okumenti doganor që percjell prodhimin (mallin)
carinska isprava koja prati robu
customs duties of a fiscal nature tagrat doganore me karakter tatimor
carinske dažbine porekog karaktera
customs duty assessment përcaktimi i doganës odre!ivanje iznosa carine
customs employee,customs officer pdoganier,zyrtar doganor carinik
customs enforcement zbatim i ligjit doganor carinsko sprovo!enje zakona
customs expert profesionisti doganor carinski stru#njak
customs formalities formalitetet doganore carinske propisane forme
customs frontier kufiri doganor carinska linija
customs information system sistemi i informimit të shërbimit doganor carinski informacioni sistem
customs interest interesi i doganës carinska kamata
customs investigation office zyra e hetuesisë doganore kancelarija carinske istrage
customs laboratory laboratoriumi doganor carinska laboratorija
customs legislation legjislacioni doganor carinsko zakonodavstvo
customs maritime zone territori doganor në det carinska pomorska zona
customs mark shenja doganore carinski znak
customs offence kundervajtje doganore carinski prekršaj
customs office of departure dogana e nisjes carinarnica odlaska
customs office of entry dogana e hyrjes carinarnica dolaska
customs office of exit dogana e daljes carinarnica izlaza
customs office of export dogana e eksportit carinarnica izvoza
customs office of loading dogana e ngarkesës së mallit carinarnica utovara
customs office responsible for warehousing dogana përgjegjëse për magazinim
carinarnica zadužena za skladištenje
customs penalty ndëshkimet doganore carinske kazne
customs procedure with economic impact
procedura doganore me ndikim në ekonomi
carinski postupak sa ekonomskim uticajem
customs revenue,recepteis from customs duties të ardhurat (të hyrat) nga dogana prihodi od carine
customs school shkolla doganore carinska škola
customs seal pllombat(plumcet)doganore carinske plombe
customs status statusi doganor carinski status
customs sub-offices degët doganore carinske ispostave
customs supervision mbikëqyrja doganore carinski nadzor
customs supervision of free zones
mbikëqyrja doganore në zonën e lirë doganore
carinski nadzor slobodnih zona
customs surveillance zone zona e mbikqyrjes doganore zona carinskog nadzora
customs tariff tarifa doganore carinska tarifa
customs tariff nomenclature nomenklatura e tarifës doganore nomenklatura carinske tarife
customs tongs danat doganore carinska klešta
customs technique teknika doganore carinska tehnika customs territory of the Community territori doganor i UE-së carinska teritorija EU
customs transit transitimi doganor carinski tranzit
customs valuation method metoda e përcaktimit të vlerës,bazës doganore
metod odre!ivanja carine
customs valuation procedure procedura e vlerësimit të mallit postupak odre!ivanja carine
customs value for customs purposes vlera doganore për nevoja doganore
carinska vrednost za carinske potrebe
customs warehouse magazina doganore carinski magacin
customs warehousing procedure procedura doganore e magazinimit
carinski postupak skladištenja
D
daily allowance,per diem meditja dnevnica
damage dëmtim,prishje šteta, kvar
damaged goods mall i shkatërruar ošte"ena roba
dangerous and contaminated materials materje të rrezikshme dhe të ndotura
opasni i kontaminirani materijali
damping masa stimuluese në eksport stimulativne izvozne mere
data records shënime,të dhëna arhiva podataka
data base bazë e shënimeve,të dhënave baza podataka
date data datum
date of arrival koha e arritjes vreme dolaska
date of deposit in the warehouse
data e depozitimit të mallrave në magazinë
datum skladištenja robe u skladištu
date of expiry afati i skadimit istek roka
date of transit data e transitimit vreme tranzita
day not worked ditë e lirë slobodan dan
pë dita e pranimit të deklaratës datum prijema carinske deklaracije
dead line afati I fundit zadnji rok
deal punon,tregton baviti se
debt borxh dug
debt cancellation shuarja, shlyrja e borxhit ukidanje duga
decision aktvendim,vendim odluka
decisive vendim i prerë presudan, odlu#uju"i
declaim ligjëroj pradavati
declarant prezentuesi i deklaratës deklarant (podnosilac deklaracije)
declaration of origin deklarata mbi origjinën deklaracija o poreklu
declared goods mallrat e deklaruar prijavljena roba
decline rënie opadanje (cene)
decline gods ,devalved goods rënie e vlerës së mallrave opadanje vrednosti robe
declination mospranim odbijanje
decrease zvogëlim,ulje,zbritje umanjenje, pad, sniženje
deduct zbritje e vlerës umanjenje vrednosti
deem çmoj,gjykoj ceniti, suditi
deep-frozen goods mall i ngrirë thellë duboko smrznuta roba
defame përflas,përgojoj klevetati, ogovarati
default on payment heq dorë nga pagesa obustava pla"anja
defect material materjal me të meta materijal sa greškom
defend i dal zot,e mbroj braniti, štititi
defensive device mjet mbrojtës sredstvo odbrane
defer the date fshij afatin odložiti datum
deferred payment shtyerje e pagesës odloženo pla"anje
deficit mungesë manjak
definition përcaktim i prerë për një mendim,nocion definicija
definitive import import përfundimtar kona#ni izvoz
degree shkalla,lartësija matëse stepen mernih jedinica
degree of liberalization niveli i liberalizimit nivo liberalizacije
delay vonoj,shtyej kašnjenje
delete,cancel fshiej,nuloj brisati, poništiti
deliberate action veprim me qëllim,i paramenduar smišljeno, namerno delo
delivered free to destination franko deri te vendi i destinimit franko do odredišta
delivered goods mall i dërguar isporu#ena roba
delivery shperndarje,dorëzim isporuka
delivery transport transporti i dergesës prevoz isporuke delivery sheet,transport document dokument transportues prevozna isprava
delivery terms kushtet e dërgimit uslovi isporuke
demand kërkesë zahtev
demonstrate tregoj,provoj,sqaroj prikazati
denatured alcohol alkool i denatyralizuar denaturisani alkohol
denial mohim,përgënjeshtrim poricanje, negiranje
denunciation kallëzim,denim optužiti, osuditi
description përshkrim opis
department sektor otsek
departure messages lajmërim mbi nisjen obaveštenje o polasku
dependent i varur,i nënshtruar zavisan, pot#injen
deposit depozitë depozit,deponovanje
depreciate,lose value humbje e vlerës,devalvim gubiti vrednost, pojeftiniti
depreciation expense zvogëlim i shpenzimeve umanjenje troškova depreciation ,devaluation of currency devalvim i valutës devalvacija valute
deprivation privim nga prona oduzimanje prava vlasništva
derate zbres, ul tagrat sniziti
derogation derogim,anulim smanjiti
derivation nxjerrje,burim,ardhje izvo!enje, poreklo
designated të përcaktuara,të emëruara (mallra) odre!en imenovan
destroy under customs control asgjësim(I mallit)nën kontrollin doganor
uništiti (robu) pod carinskom kontrolom
destroyed goods mallra të asgjësuara uništena roba
detach a voucher of the TIR Cernet shkoc fletën nga karneti TIR
otkinuti list sa TIR karneta
detailed customs control kontroll në detaje doganore detaljna carinska kontrola
detailed examination of goods shikimi në detaje i mallrave detaljan pregled robe
detain ndaloj,mbaj (mallrat) zadržati, zaustaviti (robu)
detection zbulim otkrivanje
determination of the value përcaktim i vlerës odre!ivanje vrednosti
devaluation zhvlerësim podcenjivanje
developed country vend i zhvilluar razvijena zemlja
developing country vend në zhvillim zemlja u razvoju
development bank banka për zhvillim banka za razvoj
different i ndryshëm,tjetër lloj razli#it
dimension masë, matje dimenzija
diplomacy diplomaci diplomatija
diplomat diplomat diplomat
diplomatic courier kurir diplomatik diplomatski kurir
diplomatic note notë diplomatike diplomatska nota
diplomatic valise valixhe diplomatike diplomatski prtljag
direct costs shpenzimet e drejtperdrejta neposredni troškovi
direct sale shitje direkte neposredna prodaja
direct tax tatim direkt neposredni porez
directive udhërrefyes,kahie nare!enje,uputstvo
director of customs office drejtori i doganës upravnik carinarnice
disappearance humbje, zhdukje nestajanje, nestanak
discharge shkarkim,zhdetyrim istovariti, ispuniti obavezu
discharge(e.g. the guarantee… liron (nga garancioni) osloboditi (od garancije)
discharge ATA carnet shkarkon karnetin ATA razdužiti ATA karnet
disclose zbuloj,nxjerr në dritë otkriti, rasvetliti
discount zbritje (rabat) popust, rabat
discount for payment in advance zbritje për shkak të pagesës së avancuar
popust na gotovinsko pla"anje
discover diktoj,zbuloj otkriti, na"i
discriminate, distinguish dalloj,shquaj,spikas isticati, razlikovati
dislocation, disembark shvendos,shkarkoj premeštati, razdužiti
dispatch of goods dërgesë e shpejtë brzovozna pošiljka
disposal,transfer percjellje(kalim i të drejtës) prenos (prava)
display tregon,shfaq izlagati, pokazivati
displace shvendosje(e mallit) premeštanje (robe)
disposition,provision dekret,urdhëresë ukaz, uredba
disproportion pabarazi,i papërshtatshëm,i papajtueshëm nejednakost, nemirenje
disputed document dokument kontestues osporavana isprava
dissolution shformim, tretje rastavljiv, rastvorljiv
distance largësi daljina
distillate destilim destilovati
distinguishing sign of the country shenja dalluese,simbol i një shteti simbol zemlje
distribution shpërndarje raspodela
disturbance,trouble pengesë,jorregullsi smetnja, problem
disused i papërdorun neupotrebljiv, zastareo
divergence ndarje,dyanësi posebnost, dvostranost
diversion, discrepancy ndryshim skretanje, neslaganje
diversity of goods llojshmëri e mallrave razli#itost roba
divide ndaj,shpërndaj podeliti
dividend kamatë,përpjesë e aksionit kamata, dividenda
divisible i pjesëtueshëm deljiv
divulgence përhapje e sekretit otkrivanje tajne
Division for human resources Sektor për resurset njerëzore Odsek za kadrovska pitanja
document shkresë publike javni zapis, isprava
document for circulation dokument për qarkullim isprava za opticaj
documentary credit kredi dokumentare dokumentarni kredit
documents produced dokument i paraqitur predo#en dokument
documents to be furnished to the customs dokumente të prezentuara- doganës
dokumenta za predo#avanje carini
dock skele,mol,lima dok, pristanište brodova
dog training dresurë e qenit obuka pasa
domestic shtëpiak,i vendit doma"i
domestic goods mallra vendor doma"a roba
domestic economy ekonomia e vendit doma"a ekonomija
domestic price çmim vendor doma"a cena
domestic procedure procedurë e vendit doma"i postupak
donate fal,dhuroj pokloniti, darivati
donated export eksport në bazë dhurimi izvoz po osnovu donacije
donor dhuratëdhënësi donator
dope drogë droga
double checking system sistem i kontrollit të dyfishtë sistem dvostruke kontrole
double entry book-keeping regjistrim i dyfishtë dvostruka registracija
double invoicing faturim i dyfishtë dvostruko fakturisanje
double taxation tatimim i dyfishtë dvostruko oporezivanje
double locked customs warehouse depo doganaore me siguri të dyfishtë
carinski magacin sa dvostrukim oebezbe!enjem
double walled suitcase valixhe me mure të dyfishta kofer sa duplim zidovima
down payment kapare kapara, avans
doubt dyshoj sumnjati
draft projekt i planit nacrt plana
draw terhek,nxjerr izvu"i, žreb
draw up hartoj,përpiloj sastaviti
drawback of customs duties rikthim i doganës povra"aj carinskih dažbina
drawback system sistemi i rikthimit të tagrave importuese doganore
sistem povra"aja uvoznih dažbina
drug abuse keqpërdorim me drogë zloupotreba narkotika
drug courier korrieri i drogës kurir za narkotike
drug detection zbulim i drogës otkrivanje narkotika
drug detection activity aktivitet në zbulim të drogës radnja otkrivanja narkotika
drug detector dog qen për zbulim të drogës pas za otkrivanje narkotika
drug seizure konfiskim i drogës zaplena narkotika
drug smuggling kontrabandim me drogë krijum#arenje narkotika
drug addict i varur nga droga ovisnik od narkotika
drivers cab kabina e shoferit kabina voza#a
dual i dyfishtë dvojni
dubious i dyshimtë sumnjiv, dvosmislen
due date date e afatizuar oro#eni rok
due on demand në të parë(shikuar) na vi!enje
dumped goods mallra dampingu dampinška roba
dumping price çmim dampingu dampinška cena
duplicate kopje kopija, duplikat
durable goods mallra të qëndrueshëm trajna roba
duration periudhë,kohëzgjatje trajanje, rok isplate duga
dutiable i nënshtrohet obligimit doganor podleže carinskoj obavezi
duties applicable, duties chargeable tagrat e aplikuara doganore važe"e carinske dažbine duties and taxes due on importation tagra të importit
dažbine i porezi pri uvozu
duties for the customs record taksë për evidentim doganor dažbine za carinsko evidentiranje
duties legally owed tagrat e normuara me ligj dažbine propisane zakonom
duties resulting from conventions obligimet që dalin nga marrevështja
dažbine nastale uvogorima
duty paid dogana e paguar pla"ena carina
duty and tax-free allowance privilegj doganor dhe tatimor carinska i poreska povlastica
duty applicable to third countries
tagrat doganore që aplikohen për vendet e treta
dažbine koje se primenjuju na tre"e zemlje
duty/tax collection vjelja e tagrave prikupljanje dažbina/poreza
duty/tax and tax-free importation,free admission leja për lirim nga tagrat importuese
dozvola za osloba!anje od uvoznih dažbina
duty-free pa doganë bez carine
duty-free admission mosnënshtrimi i pagesës së tagrave në hyrje
oslobo!eno pla"anja carine na ulazu
duty free allowance privilegje doganore carinske povlastice
duty free entry hyrja e mallrave pa doganë ulaz robe bez carine
duty free goods mallra pa dogane bescarinska roba
duty free shop shitore e lirë (e mallrave pa doganë) bescarinska prodavnica
E
earnings,profit fitimi dobit, profit
easing of frontier formalities thjeshtësimi i formaliteteve kufitare olakšavanje grani#nih propisanih formi
e – commerce tregti elektronike elektronska trgovina
ecological ekologjik ekološki
economic ekonomik,rentabel ekonomi#no
economic effect efekt ekonomik ekonomski efekat
economic activities aktivitete ekonomike ekonomske aktivnosti
economic court gjyqi ekonomik privredni sud
economic laws ligje ekonomike privredni zakoni
economic planning planifikimi ekonomik plansko privre!ivanje
economic policy politikë ekonomike ekonomska politika
economic reform reformë ekonomike privredna reforma
economic relations marredhënie ekonomike ekonomski odnosi
economic stability stabilitet ekonomik privredna stabilnost
economic system sistem ekonomik privredni sistem
economic transgression delikt ekonomik privredni delikt
economize kursej,ekonomizoj štediti, ekonomisati
edict dekret ukaz
education arsimim,edukatë obrazovanje
effect rezultat,ndikim dejstvo, uticaj
effective customs law ligji i zbatueshëm doganor carinski zakon na snazi
effective legislation legjislacini i zbatueshëm zakonodavstvo na snazi
effectuate zbatoj përmbush izvršiti, ostvariti
efficiency rezultat sasior dhe cilësor efikasnost
effluvium aromë e keqe smrad
elaborate përpunoj,shtjelloj razraditi
elastic i shtrirshëm i zgjatshëm elasti#an, rastegliv
electronic elektronik elektronski
electronic data interchange(EDI) këmbimi elektronik i të dhënave
elektronska razmena podataka
electrum ar i përzier me argjend zlato pomešano sa srebrom
elegant goods mallra të hijshëme,elegante elegantna roba
elevator makinë ngritëse lift, elevator
eligibility zgjedhshmëri podesnost, izbor
elimination eliminim eliminacija
elocution ligjërim,oratori,gojtari oratorstvo, govorništvo
embargo ndalim,pengesë embargo, zabrana
emblem shenjë,nishan,stemë amblem, znak
emergency provisions masa emergjente (të nevojshme) mere vanrednog stanja
emendation korrigjim i tekstit prepravka teksta
emigrant mërgimtar emigrant, iseljenik
Eminence, Your Shkëlqesia,Juaj Vaša Visosti
Emissary Përfaqësues (misionar) emisar, poslanik
emission of money lëshim,nxjerrje e parasë emisija novca
empirical hulumtues,kërkues empirijski, nau#no
employee të punësuarit zaposleni
employer punëdhënësi poslodavac
employment punësim zaposlenje
empower,authorize autorizon ovlaš"enje, odobrenje
empowered to act as a representative ka akt të përfaqësimit(i autorizuar)
ovlaš"en u svojstvu predstavnika
empty i zbrazët,bosh prazan
enactment dekret,dispozitë,akt ligjor ukaz, propis, odredba,akt
enclosed bashkangjitur priložen, obuhva"en
end consumer blerësi i fundit krajnji potroša#
end product produkti final(i fundit) krajnji proizvod
end user,final user shfrytëzuesi i fundit krajnji korisnik
endorse, negotiate qarkullon,konfirmon potpisati, zaklju#iti ugovor
end use përdorim i fundit krajnja upotreba
enforceable i zbatueshëm primenjljiv
enforce payment marrje e borxhit me dhunë prinudna isplata
enforced compliance ekzekutim me dhunë prinudno usaglašavanje
enforcement execution,implementation ekzekutimi me dhunë,implementimi
prinudno izvršenje, primena
engine makinë,motor,lokomotivë motor, lokomotiva
engineering inxhiniering inženjering
enigmatic i ndërlikuar,i koklavitur nejasan, zagonetan
enhancement border control shtim i kontrollit kufitar poja#ana pograni#na kontrola
enquiry hetimet istraga
ensign flamurtar zastavnik
ensure that the seals are intact
siguron pacenushmërine e veçorive doganore
obezbediti da je plomba netaknuta
enter goods in the accounts,register goods mban evidencën e mallrave
uknjižiti, registrovati robu
enter into force hyn në fuqi stupiti na snagu
entail kërkoj,trashegimi zahtevam, nasledstvo entered goods,imported goods mallrat e importuara uvežena roba
enterprise ndërmarrje,nisijativë preduze"e
entire mbarë,krejtë,i tërë potpun, celokupan
entitled i autorizuar ovlaš"en
entitlement fitim i të drejtës dobijanje prava
entrepreneur ndërmarrës preduzima#
entrust jap në besim poveriti na #uvanje
entry point vendkalim në hyrje mesto, ispostava ulaska
entry and exit points caku i hyrjes dhe i daljes(në kufi) mesta, ispostave ulaska i izlaska
entry for warehousing hyrje për deponim(të mallit) ulazak robe u skladištenje
entry into free zone hyrja në zonë të lirë(doganore) ulazak u bescarinsku zonu
entry into the accounts hyrja në libër të kontabilitetit unos podataka u ra#unovodstvenu knjigu
entry into the Community hyrja në Union (UE) ulazak u EU
environmental protection mbrojtja e ambientit jetësor zaštita životne sredine
environment-friendly siguri ekologjike ekološki ispravan
envisage parashikoj,marr parasysh ispitati, predvideti
equal opportunities mundësitë,shanset e njëjta jednake mogu"nosti
equipped pajisur opremljen
equitable i drejtë,i paanshëm ispravan, nepristrasan
equivalent compensation kompenzim i barasvlerës nadoknada za poravnanje
equivalent goods mallra të barasvlershëm ekvivalenta roba
equivalent and identical goods mallrat e barasvlershëm dhe identik ekvivalenta i ista roba
erecting ngritje,montim(përpunim) podizanje, montiranje
erasure fshirje,shuarje brisanje, nestajanje
error,mistake gabim greška
essential goods mallra themelor bazi#na roba
essential shape formë me rëndësi osnovni oblik
established or resident ka selinë ose banimin sa sedištem ili boravištem
establishment of Customs Union themelimi i Unionit Doganor osnivanje Carinske unije
Eurocustoms Eurodogana Eurocarina
European community Komuniteti Europian Evropska zajednica
European Free Trade Association (EFTA)
Shoqata Evropiane e Tregtisë së Lirë (EFTA)
Ekonomski savez slobodne trgovine (EFTA)
European part of the Community pjesë e Unionit Evropian evropski deo EU
European Union (EU) Unioni Evrpian UE Evropska unija
evade import duties and taxes ikje nga tagrat e importimit dhe të tatimit
izbe"i uvozne dažbine i poreze
evasion fshehje e taksave izbegavanje (pla"anja )
ex-works invoice price vlera faturale në hapsirën e fabrikës(pariteti) fabri#ka cena na fakturi
examination of goods egzaminimi i mallrave-shiqimi pregled robe
excess demand kërkesë përtej mase prekomeran zahtev
estimate,appraise vlerëson proceniti
excess goods mall i tepërt višak robe
excessive supply ofertë e tepërt prekomerna isporuka (zalihe)
exceed kaloj,tejkaloj,ia dal premašiti, preterati
exchange control,foreign exchange control kontrolla e këmbimit të valutës së huaj
kontrola zamene strane valute
exchange of diplomatic notes shkëmbimi i notave diplomatike razmena diplomatskih nota
exchange permit leje devizore devizna dozvola
exchange transaction transaksionet devizore devizne transakcije
exchange control regulation normat e kontrollit devizor propisi devizne kontrole
exchange of information këmbimi i informative razmena podataka
exchibition of goods ekspozitë mallrash izložba robe
executive zbatues, përmbarues izvršni, izvršilac
excise duty aksiza akciza
exclusive i veçantë i posaçëm ekskluzivan, isklju#iv
exclusive right e drejtë eksluzive ekskluzivno pravo
exempt from import duties përjashtim,zhdetyrim nga tagrat importuese
izuzeto od uvoznih dažbina
exemption përjashtim izuze"e
exemption condition kusht i përjashtimit uslov izuze"a
exemption from the obligation to present goods i liruar nga obligimi i paraqitjes së mallit
izuzeto od obaveze pokazivanja robe
exit from the community dalja,largimi nga UE izlazak iz EU
exit point pika(caku)i daljes izlazni punkt
exit visa viza dalëse izlazna viza
expense,cost shpenzime troškovi
expensive shtrenjtë,i shtrenjtë skupo
experience in the customs domain përvojë në lëmin doganor
iskustvo u carinskoj oblasti
expert,consultant eksperti,profesionisti stru#njak, konsultant
expire pushon validiteti(i dokumentit) prestaje zakonitost isprave
expiry kalim(skadim)i afatit istek roka
expiry date afati i skadimit datum isteka roka
expiry of the validity of the import licence skadim i vlefshmërisë së lejes së importit
istek važenja uvozne dozvole
expiry of validity kalim afati i vlefshmërisë istek roka važnosti
explanatory notes shënime me udhëzime beleške sa uputstvima
explanatory notes to the combined nomenclature skjarime të nomenklaturës së kombinuar
beleške uputstava za kombinovanu nomenklaturu
explain sqaroj,spjegoj,tregoj objasniti
explore gjurmoj,hetoj,vezhgoj istražiti,
explosive plasës,pëlcitës,ndezës eksploziv
expose nxjerr në shesh,zbuloj izložiti
export dalje jashtë e mallrave vendor izvoz
export certificate,export licence,export permit leje për eksportim dozvola za izvoz
export declaration deklaratë eksportuese izvozna deklaracija
export document dokument eksportues izvozna isprava
export formalities formalitetet në eksport izvozne propisane forme
export goods mall për eksport izvozna roba
export levy përcaktimi i tatimit në eksport odre!ivanje poreza na izvoz
export market tregu eksportues izvozno tržište
export or rexport declaration deklaratë eksportuese ose rieksportuese deklaracija izvoza ili ponovnog izvoza
export preference lehtësirat në eksport povlastice kod izvoza
export price çmimi eksportues izvozna cena
export procedure procedura në eksport izvozni postupak
export prohibition ndalesë e eksportit izvozna zabrana
export quota kuota në eksport izvozna kvota
export refund rikthimi për shkak të eksportit povra"aj radi izvoza
export regime regjimi eksportues izvozni režim
regulations, export provisions normat ligjore lidhur me eksportin izvozni propisi
export shipment dergesa eksportuese izvozna pošiljka
export subsidization, export supsidy subvencionet eksportuese izvozne subvencioje
eksportation by pipeline eksporti përmes tubacioneve(gypave përçues) izvoz cevovodom
exporter eksportuesi izvoznik
exporting country vendi eksportues zemlja izvoza
exporting Member State shteti eksportues anëtar i UE-së država izvoznica #lan EU
express parcel dërgesë urgjente ekspresna pošiljka
extend zgjerim,shtrirje,zgjatje produžiti, proširiti
extension shtesë,vijim produžetak, odlaganje
external Community transit procedure procedura e transitit jashtë BE-s
tranzitni postupak van EU
external debt,foreign debt borxhi i jashtëm spoljni, inostrani dug
external market tregu i jashtëm spoljno tržište
external trade tregtija e jashtme spoljna trgovina
external transit transiti i jashtëm spoljni tranzit
extinction of the customs debt shuarja e borxhit doganor gašenje carinskog duga
extra më tepër,më shumë dodatak, višak
extra charges shpenzime shtesë dodatni troškovi
extra discount zbritje e veqantë dodatni popust
extra interest,delayed interest,default interest kamatë ndëshkuese zatezna kamata
extracted të nxjerra izva!eno
extradition ekstradimi,dorëzimi ekstradicija, predaja
extraordinary and plenipotentiary ambassador
ambasador i jashtëzakonshëm dhe fuqiplotë
vanredni i opunomo"eni ambasador
eye witness dëshmitar-vrojtues i çështjes svedok, o#evidac
F
fabricate trilloj,shpif izmisliti, falsifikovati, napraviti
facilitate lehtësoj,ndihmoj,thjeshtësoj olakšati, pomo"i, uprostiti
fact fakt,ngjarje ose vepër e vërtetë #injenica, radnja, doga!aj
facts gjendje faktike fakti#ko, #injeni#no stanje
factor shkaktar,shkas,mjet #inilac, sredstvo
factoring tregti komisionare komisiona trgovina
factory fabrikë,uzinë fabrika, proizvodna hala
factory acts legjislacioni i fabrikës fabri#ki propisi
factual faktik stvarni, #injeni#ni
facultative fakultativ,i padetyrueshëm fakultativan, neobavezan
faculty leje,aftësi,fakultet dozvola, sposobnost, fakultet
faculty of law fakulteti juridik pravni fakultet
found i gjetur,gjindet ustanoviti
fair i drejtë,fer pošteno, fer
fair minded i pa-anshëm nepristrasan
fairness drejtësi pravda
fall rënie,ulje,zbritje pasti, ne uspeti
fall in prices rënje e çmimeve pad cena
false invoice faturë e rrejshme lažna faktura
false representation paraqitje e rrejshme lažno predstavljanje
false of surveing shqyrtim,rishikim i gabuar pogrešna procena
false of translation përkthim i gabuar pogrešan prevod
falsification falsifikim falsifikat
fault gabim,mungesë,e metë greška, kvar, mana
favour nderë,anëmbajtje,dobi naklonost, korist, usluga
fee pagesë,shpërblim pla"anje, nov#ana nagrada
fct(forwarding agents certificate of transport vërtetimi i transportit potvrda o prevozu
fiction trillim,fiktiv zamišljanje, izmišljotina
fiction of law trillim i ligjit zakonska fikcija
fictive i trilluar,jo real,fiktiv izmišljen, nestvaran, fiktivan
fictitious value vlerë fiktive fiktivna vrednost
fight against commercial fraud luftë kundër mashtrimeve tregtare
borba protiv trgovinskih prevara
fight against smuggling luftë kundër kontrabandës borba protiv krijum#arenja
figure shifër,formë,figurë broj, figura
file arkivoj vendos një dokument arhivirati
file and dispose of a case arkivoj lëndën arhivirati predmet
fill in (a form) plotëson formularin popuniti formular
final i fundit,përfundimtar zaklju#no, kona#no
station,petrol station stacion i derivateve të naftës benzinska pumpa
filling consumption, final use konsumi final kona#na upotreba
filling act akti final finalni, završni akt
filling clause klauzolë përmbyllëse završna klauzula
filling certificate of origin çertifikatë finale e origjinës kona#no uverenje o poreklu
final date afati i fundit krajnji rok
final decision vendimi përfundimtar kona#na odluka
final outcome rezultati përfundimtar kona#ni ishod
finality fund,mbarim kraj, završetak
final destination caku i fundit kona#no odredište
final prodhimi final kona#an
finance financon finansirati
financial financiar finansijski
financial assistance ndihmë financiare finansijska pomo"
financial crisis krizë financiare finansijska kriza
financial liability përgjegjësi financiare finansijska odgovornost
fitting përshtatje odgovarati
flag flamur zastava
flagrance provë e veprës aty për aty,flagrancë na delu
flexible elastik,i përkulur fleksibilan
forbidden e ndaluar zabranjeno
forbidden entrance hyrja e ndaluar zabranjen ulaz
force forcë,detyrim sila, prinuda, mo"
force majeure forcë madhore viša sila
foreign I huaj,i jashtëm strani
foreign trade monopoly monopol i tregtisë së jashtme monopol spoljne trgovine
for order sipas urdhërit po nare!enju, po zapovedi
for personal use për nevoja personale za li#nu upotrebu
foreign customs territory territori i jashtëm doganor inostrano carinsko podru#je
foreign market discount zbritje e çmimeve në tregun e jashtëm popust za inostrano tržište
franchise përjashtim,lirim,privilegj franšiza, povlastica
fraudulence mashtrim prevara
fragile-handle with care… kujdes,i thyeshëm,i brishtë(mbishkrime në ambalazhin e mallrave)
osetljivo, rukovati oprezno
free admission hyrje e lirë slobodan ulaz
free circulation qarkullim i lirë slobodan promet
free customs zone zonë e lirë doganore slobodna carinska zona
free market treg i lirë slobodno tržište
free to frontier franko-kufiri franko granica
free trade tregti e lirë slobodna trgovina
freight çmimi i trnsportit najamnina prevoza
freight train tren i transportit të mallrave transportni voz
freighter anije mallrash transportni brod
frequency of controls kontrolle të shpeshtuara u#estalost kontrola frontier crossing,point,border crossing kalim kufitar grani#ni prelaz
frontier service shërbim kufitar grani#na služba
frontier zone zonë kufitare grani#na zona
fraudulent mashtrues obmanjljiv, nepošten
frozen goods mallra të ngrirë smrznuta roba
fine gjobë globa
fire-arms armë zjarri vatreno oružje
firm firma firma
first place of destination caku i destinimit të parë prvo mesto odredišta
first aid box kutija e ndihmës së parë kutija za prvu pomo"
first class klasa e parë prva klasa, prvoklasan
first country of destination shteti i destinimit të parë prva odredišna zemlja
first customs office dogana e parë prva carinarnica
fiscal warehouse depoja tatimore poresko skladište
fiscal year viti finansiar fiskalna godina
fixed assets mjetet themelore fiksna sredstva
fixed capital kapital i palëvizshëm fiksni kapital
fixed prices çmimet fikse fiksne cene
flat rate kompensim paushall paušalna nadoknada
flat-rate clearance zhdoganim sipas pozicionit paushall paušalno carinjenje
flat-rate guarantee garancioni i zhdoganimit paushall garancija paušalnog carinjenja
flavouring essences mëlmesat pikantna roba
flight linjë aeroplani avionska linija
flood vërshim poplava
floor price çmimi më i ulët najniža cena
fluctuating rate kurs i ndryshueshëm varijabilni kurs
fluctuation fluktuim,ndryshim promenjljivost, nestalnost
foodstaffs animal origin ushqim me origjinë të kafshëve hrana životinjskog porekla
for instance për shembull na primer
foreign exchange desk sportel këmbimi šalter menja#nice
foreign owned pasuri e jashtme strano vlasništvo
formal formal zvani#an, formalan
formal decision vendim formal zvani#na odluka
formality formalitete propisane forme
forward udhëzon uputiti
forwarder transportues prevoznik
forwarding transportim prevoz
forwarding agency agjensioni transportues transportno preduze"e
forwarding agent shpediteri špediter, carinski zastupnik
forwarding agent’s commission provizioni i shpediterit špediterska provizija
fcr(forwarding agents certificate of receipt) vërtetim i agjentit të shpedicionit potvrda špeditera
foundation fondacion zadužbina
founding capital kapitali themelues osniva#ki kapital
fraud route rruga kontrabandiste krijum#arski put
fraudulent practices përvoja delikuente kriminalno iskustvo
execute, implement ekzekuton izvršiti, sprovesti
execute an obligation zbaton detyrën izvršiti obavezu
full examination of the goods kontrolla detale e mallit detaljna kontrola robe
furnish proof of ones official capacity paraqet prova mbi autorizimin zyrtar
pružiti dokaz o zvani#nom ovlaš"enju
further processing përpunim i mëtejmë dalja obrada
G
gang bandë,klikë,tufë,grup družina, banda
gallon masë e lëngjeve(.5lit) mera za te#nost (5 lit)
gangster hajdut,bandit, gangster, bandit
gasbag balon gasi vazdušni balon
gem gur i çmueshëm dragi kamen
General Agreement on Tariffs and Trade
Marrevëshja e përgjithshme mbi tarifën doganore dhe tregtinë(GAT)
Opšti sporazum o carinskoj tarifi i trgovini
general i pergjithshëm,gjeneral opšte, general
generalized system of preferences
sistemi i përgjithshëm mbi preferencat(lehtësirat)
opšti sistem o preferencijalima
generation prodhues,riprodhues proizvo!a#
general cargo dërgesat në dengje den#ane pošiljke
generator prodhues i rrymës,fuqisë(gjenerator) agregat, generator
gentleman zotëri,bujar,fisnik gospodin
gesticulation gjestikulim gestikulacija
gentleman’s agreement marrëveshje gojore usmeni sporazum
gift dhuratë poklon
global quota kuotë globale globalna kvota
globalized customs procedure procedurë doganore e globalizuar
globalizovani carinski postupak
gloss shënim,përkthim objašnjenje, tuma#enje
gold-clause klauzole – ari zlatna klauzula
goods mallra roba
goods in bulk mallra rinfuzo roba u rifuzu
goods in storage mall i magazinuar uskladištena roba
goods allowed to be warehoused mall i lejuar për magazinim
odobreno skladištenje robe
goods assortiment përzgjedhje mallrash asortiman robe
goods carried by air mallra të transportuar me vijë ajrore prevoz roba vazdušnim saobra"ajem
goods carried by rail mallra të transportuar me komunikacion hekurudhor prevoz robe železnicom
goods carried by road mallra të transportuar me komunikacionin rrugor prevoz robe drumom
goods carried by the passenger
mallrat e transportuara përmes udhëtarëve putnik prenosi robu
goods confiscated at the customs mallra të konfiskuar nga dogana
roba zaplenjena na carini
goods declaration deklaratë doganore carinska deklaracija
goods declared for shipment mallra të paraqitur për transport roba prijavljena za prevoz
goods falling under the same tariff heading mallra në kreun e njejtë të tarifës ,
goods for commercial use mallra të karakterit komercial roba za komercijalnu upotrebu
goods from third countries mallra me origjinë nga vendi i tretë roba sa poreklom tre"e zemlje
goods in altered state mallra në gjendje të ndryshuar roba u izmenjenom stanju
goods in free circulation mallra në qarkullim të lirë roba u slobodnom prometu
goods in temporary storage mallra të deponuara përkohësisht roba u privremenom skladištu
goods in transit mallra në tranzitim roba u tranzitu
goods in unaltered state mallra në gjendje të pandryshuar roba u nepromenjenom stanju
goods intended for import mallra për qëllim të importit roba namenjena uvozu
goods irretrievably lost mall i humbur i pakompenzuar nepovratno izgubljena roba
goods liable to import duties mall nën obligimin e tagrave importuese roba podložna uvoznim dažbinama
goods not presented to customs mallra të paparaqitura pranë doganës
roba nepredo#ena na carini
goods of similar characteristics mall i veçorive të ngjashme roba sli#ne vrste
goods of Community origin mall me prejardhje nga UE roba poreklom iz EU goods originating in a country mall me origjinë vendore roba doma"eg porekla
goods placed in temporary storage mall i vendosur përkohësisht në depo
privremeno uskladištena roba
goods placed under seal mall i vendosur nën mbikëqyrje roba stavljena pod nadzorom
goods placed under suspensive procedure mall nën procedurë suspenzive
roba smeštena pod suspenzivnim postupkom
goods platform platforma për kontrollin e mallit platforma za kontrolu robe
goods porter foreman… magazionieri magacioner
goods rejected by the importer mall i kthyer nga importuesi uvoznik odbio robu
released for free circulation mall i lëshuar në qarkullim të lirë puštena u slobodan promet
goods subject to customs declaration
mallra të cilët i nënshtrohen obligimit të paraqitjes në doganë
roba koja podleže carinskoj deklaraciji
goods subject to customs supervision
mallra të vendosur nën mbikëqyrje doganore
roba koja podleže carinskom nadzoru
goods temporarily removed from customs warehouse
mallra përkohësisht të nxjerrura nga magazina doganore
roba privremeno iznešena iz carinskog skladišta
goods that do not comply the terms of the contract
mallrat të cilët nuk i përgjigjen kushteve të kontratës
roba koja ne odgovara ugovorenim uslovima
goods to be delivered malli i gatshëm për nisje roba za isporuku
goods to be exported mallra me qëllime të eksportit roba za izvoz
goods to declare mall për prezentim roba za prijavu
goods under guarantee malli nën garancion roba pod garancijom
goods value,value of goods vlera e mallit vrednost robe
goods wholly obtained or produced in one country i tërë malli i prodhuar në një shtet
roba u potpunosti dobijena ili proizvedena
u jednoj zemlji
goods,commodity,merchandise mall,mall i konsumit të gjerë roba široke potrošnje
government agencies agjencitë qeveritare vladine agencije
green channel, green exit korridori i gjelbërt,dalja e gjelbërt zeleni izlaz "ništa za prijavu"
greyhound system sistemi i nxjerrjes së kontingjenteve sistem izbavljenja kontigenata
gross mass masa bruto bruto masa
gross weight pesha bruto bruto težina
groupage freight mallra grumbull në transp. grupni prevoz
guarantee certificate çertifikatë e garancionit uverenje o garanciji
guarantee office zyrja e garancioneve kancelarija za garancije
guarantee the identity of goods garancioni i cilësisë (kualitetit) të mallit garancija kvaliteta robe
guaranteed quality kualitet i garantuar garantovan kvalitet
guilt fajësia krivica
guilty fajtor kriv
H
handsell kaparë kapara
hangar barangë aeroplani avionski hangar
harmonized customs tariff system sistemi i harmonizuar i tarifës doganore
harmonizovani sistem carinske tarife
harmful materie e dëmshme štetan
half-finished goods prodhim gjysëmfinal poluproizvod
heir trashëgimtar naslednik
have you anything to declare keni diç.të lajmëroni imate li nešto da prijavite
hazardous goods mallra të rrezikshme opasna roba
hereditament pasuri e trashëguar nasle!e
heading kreu(i tarifës doganore) glava (carinske tarife)
headquarters selia,godina komanduese Uprava
High Court of Justice Gjykata e lartë Vrhovni sud
hidden goods mallra të fshehur sakrivena roba
higher education arsimim i lartë visoko obrazovanje
high risk consignment dërgesë e rrezikut të lartë pošiljka visokog rizika
high value goods mall me vlerë të lartë roba velike vrednosti
holder pronar,titullar vlasnik, nosilac
holder of the customs procedure bartës i procedurës doganore
nosilac carinskog postupka
holder of a right bartës i së drejtës nosialac prava
home market discount zbritje në tregun e vendit popust na doma"em tržištu
home trade,internal trade tregtim i brendshëm unutrašnja trgovina home made goods,domestic goods mall vendor doma"a roba
home produced goods mall i prodhuar vendor doma"a proizvedena roba
horse power kalë- fuqi konjska snaga
hovercraft automjet me jastëk të ajrit vozilo sa vazdušnim jastukom
human resources development zhvillim i resurseve njerëzore razvoj kadrova
humanitarian aid ndihmë humanitare humanitarna pomo"
humanitarian goods mall humanitar humanitarna roba
hydrofoil barkë motorike e ujit (hidrogliser) hidro gliser
I
IDA (Interchange of Data between Administrations
këmbimi i shënimeve në mes të administrative doganore
izmena podataka izme!u carinskih administracija
identification identifikimi identifikacija, prepoznavanje
identification marks shenjat identifikuese identifikacioni znaci
identification means mjetet identifikuese identifikaciona sredstva
identification measures masat identifikuese identifikaciono mere
identification number numri identifikues identifikacioni broj
identification number of the container numri identifikues i kontejnerit
identifikacioni broj kontejnera
identity identitet identitet
identity card letërnjftim li#na karta, službena legitimacija
illegal,illicit jolegjitim,kundërligjor ilegalan, nezakonit
illiterate analfabet nepismen
immigrant ardhës doseljenik
imminent danger kanosje e rrezikut neposredna opasnost implementing provisions,measures of implementation udhëzimet e obliguara për aplikim
primenjivanje odredbi, mere primene
implication pjesëmarrje,përzierje u#eš"e, umešanost
import prohibition ndalesa e importit zabrana uvoza import arrangements,import procedures procedurat importuese uvozni postupci import authorization,import licence leje importimi uvozna dozvola import certificate,certificate of import çertifikatë importimi uvozno uverenje
import charge shpenzimet e importimit uvozni troškovi
import declaration deklarata importuese uvozna deklaracija
import duties tagrat importuese uvozne dažbine
import duties and taxes tagrat importuese dhe tatimet uvozne dažbine i porezi
import duties of a fiscal nature tagrat importuese me karakter tatimor
uvozne dažbine poreskog karaktera
import formalities formalitetet importuese uvozne propisane forme
import goods,imported goods mallra të importit uvozna roba
import quota kuota importuese uvozna kvota
import regime regjimi importues režim uvoza
import requirements kërkesat në import zahtevi kod uvoza
import subsidy nxitja e importit podsticati uvoz
import tariff quota kontingjenti tarifor importues uvozna tarifna kvota
import transactions transakcionet importuese uvozna transakcija
importation after outward processing import pas perpunimit aktiv
uvoz nakon aktivnog oplemenjavanja
importing season sezoni i importit uvozna sezona
impose customs duties përcakton shumën e doganës uvesti carinske dažbine
impose penalties shqipton dënimin izglašava kaznu
impose tax i vë tatimin uvesti porez
in bad order në gjendje të keqe u lošem stanju
inaptitude paaftësi nesposobnost
income e ardhur prihod
incomplete declaration deklaratë jokomplete nepotpuna deklaracija
incorrect information informacion jo i saktë neta#na informacija
increase shtim,ngritje porast, uve"anje
incurrence of customs debt lindje e borxhit doganor nastanak carinskog duga
indirect representation përfaqësim indirekt posredno predstavljanje
indirect tax tatim indirekt(i tërthortë) posredni porez
individual guarantee garancion individual li#na garancija
industrial property right e drejta mbi pronën industriale pravo industrijske svojine
industrial warehouse depoja industriale industrijsko skladište
industry industria delatnost, industrija
inflammable goods mall që digjet lehtë lako zapaljiva roba
information exchange këmbim i informatave razmena podataka
Information Technology IT Teknologji informuese informativna tehnologija
ingredient pjesë përbërëse sastojak
initial quota kuota fillestare po#etna kvota
initiative iniciativa inicijativa
inland customs office doganë e brendshme carinarnica u unutrašnjosti zemlje
inland sea deti brenda kufijve more u unutrašnjosti zemlje
innocent i pafajshëm nevin, nedužan
inquiry notice njoftim mbi hetuesinë obaveštenje o istrazi
insolvency falimentim bankrot
inspect baggage kontrollon paketat pregled prtljaga
inspection of means of transport inspektimi i mjeteve të transportit
pregled prevoznih sredstava
insult,injure ofendon,sulmon uvrediti, povrediti
insurance company shoqate e sigurimit osiguravaju"e društvo
integration integrim integracija
intellectual property right e drejta në pronë intelektuale pravo na intelektualnu svojinu
intelligence shërbim informativ obaveštajna služba
interested person person i interesuar zainteresovano lice
inter-governmental agreement marrevëshje ndërqeveritare me!udržavni sporazum
intermediate office zyre ndërmjetësuese služba za posredovanje
intermediate product produkt i ndërmjetëm me!uproizvod
Internal Community transit document dokument tranzitor përbrenda UE-së
tranzitni dokument unutar EU
internal frontier kufi i brendshëm unutrašnja granica
internal politics, home affairs politika e brendshme unutrašnja politika
internal traffic komunikacioni i brendshëm unutrašnji saobra"aj
international agreement marrëveshtje ndërkombëtare me!unarodni sporazum
international airport aeroporti ndërkombëtar me!unarodni aerodrom
international co-operation to prevent terrorist attacs
bashkëpunimi ndërkombëtar në preventivë të akteve terroriste
me!unarodna saradnja za spre#avanje teroristi#kih napada
international customs transit tranzitimi doganor ndërkombëtar me!unarodni carinski tranzit
international movement of goods,transport of goods transporti ndërkombëtar i mallit
me!unarodni prevoz robe
international passenger traffic trafiku ndërkombëtar i udhëtarëve
me!unarodni putni#ki saobra"aj
international plant protection convention
konventa ndërkombëtare mbi mbrojtjen e bimëve
me!unarodna konvencija o biljnoj zaštiti
international relations kontaktet ndërkombëtare me!unarodni odnosi
International Road Transport Union
Unioni ndërkombëtar i komunikacionit rrugor
Me!unarodna unija drumskog saobr"aja
international chain of customs guarantees
rrjeti ndërkombëtar i garancioneve doganore
me!unarodni lanac carinskih garancija
International Monetary Fund Fondi Monetar Ndërkombëtar Me!unarodni monetarni fond
interpretation interpretim tuma#enje
interpreter, translator interpret,përkthyes tuma#, prevodilac
interrogate merr në pyetje,procedon saslušavati, ispitati
interrogation dëgjim i palës,marrje në pyetje saslušanje, ispitivanje
interrupted transit transit i ndërprerë prekinuti tranzit
intervention intervenimi intervencija
intervention centre qendra intervenuese centar za intervencije
intervention system sistemi intervenues sistem intervencija
introduction hyrje,parathënie uvod
introduction of customs legislation vendosja e rregulativës doganore
uvo!enje carinskog zakonodavstva
invalidate a declaration e prish,stornon deklaratën poništiti deklaraciju
invest investon investirati
investigaton authority organi hetues istražni organ
investigative actions punë hetimore istražne radnje
investigator hetuesi istražitelj
invitation to tender shpallje e tenderit proglašenje tendera
invoice faturon faktura
invoice value vlera faturale vrednost fakture
invoice account,bill llogaria ,fatura iznos na fakturi
invoicing faturim fakturisanje
inward processing perpunim i brendshëm aktiv aktivno oplemenjivanje
inward processing procedure procedura e përpunimit të brendshëm(aktiv)
postupak aktivnog oplemenjivanja
inward processing warehouse depoja e përpunimit të brendshëm
skladište za aktivno oplemenjivanje
irrecoverable i pakthyeshëm nepovratno
irregular breaking of customs seal cenimi i veçorive doganore
nepravilno lomljenje carinske plombe
irregularities which could result in abuse gabimet që shpiejnë në abuzim
greške koje dovode do zloupotrebe
irretrievable loos humbje e pakompensueshme nenadoknadivi gubici
irreversible i pakthyeshëm nepovrativ
issue licence lëshon lejen izdati dozvolu
issued retroactively,issued retrospectively i dhënur sërish izdato retroaktivno
issuing assotiation,issuing office organi që e lëshon dokumentin
služba za izdavanje dokumenata
Istambul Convantion Marrëveshja e Stambollit Istambulski sporazum item of taxation, item assessment pozicion tatimor poreska pozicija items of taxation,items of assessment elementet e tatimit elementi poreza
imposition ngarkon tereti
inaccurate jo i saktë neta#an
incrimination inkriminim inkriminisan
indemnification zhdemtim naknada štete
indivisibility i papjesëtueshëm nedeljiv
inflammable fluid lëngje djegëse zapaljiva te#nost
iterate përsëris ponoviti
itinerary program udhëtimi maršruta
J
jailbird i burgosur zatvorenik
jargon të folur,gjuhë e vecantë žargon
jealous smirëzi,ziliqar,gjeloz ljubomoran
jeans veshje xhins(shtof) teksas platno
jeep markë e automjetit marka automobila (Džip)
jet aircraft aeroplan me gas të kompresuar mlazni avion
jetty mol morsko pristanište
jewel margaritar dragulj
job punë, detyrë posao
joint committee komisioni i përbashkët zajedni#ka komisija
journal periodik,gazetë periodike magazin, žurnal
journey udhëtim putovanje
jubilee festë përkujtimore jubilaran praznik
judge gjykatës sudija
judgment gjykim presuda, mišljenje
judicature gjyqësi sudstvo
judical gjyqesor zakonit, sudski
juke-box kuti muzikore džuboks
jumble plaçka,tesha të vjetra nered, starudija
junior i ri,në moshë të re mlad, mla!i
juror porotë porotnik
jury porota porota
jurisdiction fushëveprim në gjyqësi sudska nadležnost
jurisprudence sistem ligjesh zakonodavstvo
K
keep mbaj,ruaj,respektoj #uvati, poštovati, držati
keep in force mbaj në fuqi biti na snazi
keep time limit respektoj afatin pridržavati se vremenskog roka
keeper rojtar,zotërues,mbajtës #uvar, držalac
keeping zotërim,mbajtje #uvanje, držanje
kind of goods lloji i mallit vrsta robe
knock down price zbritje e çmimit oboriti cenu
know-how blerje e dijes kupovina znanja
L
laboratory laboratorium laboratorija
label pusulle,shenjë,etiketë etiketa
laconic konciz,preciz jezgrovit
landing and departure ngritje dhe zbritje(aeroplanët) sletanje i odlazak
language gjuhë(të folur) jezik
land border kufi tokësor kopnena granica
lane vija,brezi,lenta traka, pojas
laser printer shtypes laserik laserski štampa#
last processing operation puna e fundit në procesin e përpunimit poslednji postupak obrade
laundering money larje parash pranje novca
law e drejta,ligj,normë pravo, zakon, sudski
law giver ligjdhënës zakonodavac
law maker ligjbërës sastavlja# zakona
law of supply and demand ligji i ofertës dhe kërkesës zakon ponude i potražnje
lawyer avokat advokat
loyality lojalitet,besnikëri lojalnost, odanost
lease charges qesimi(qiraja) kirija, najamnina
leave the territory temporarily e le territorin përkohësisht napušta zemlju privremeno
legal ligjor pravni, zakonski, legalan
legal acts akt ligjor zakonski akt
legal advice këshillë juridike pravni savet
legal basis bazë ligjore zakonski osnov
legal department shërbim juridik pravna služba
legal person person juridik pravno lice
legal redress ndihmë juridike pravna naknada, obešte"enje, lek
legislation,legal instrument legjislativ,mjet juridik zakonodavstvo, pravno sredstvo
letter shkresë,letër pismo, papir
letter of credit akreditiv akreditiv
levy taksim,vjelje prikupljanje,ubiranje
levy system sistem i vjeljes (taksave) sistem prikupljanja
liable to export duties obligim i pagesës së tagrave eksportuese
podložan izvoznim dažbinama
liberalization of trade liberalizim I tregtisë liberalizacija trgovine
lieutenancy gradë togeri #in poru#nika
lieutenant,second lieutenant toger,nentoger poru#nik, podporu#nik
licence lejoj,pajis me patent dozvola, ovlaš"enje
licensed i autorizuar,i privilegjuar ovlaš"en, povlaš"en
licence plate,licence number tabela të regjistrimit,numra të regjistrimit registarske tablice
lien e drejtë e pengmarrjes pravo na zalogu
lien holder personi i cili e gëzon të drejtën e pengmarrjes imaoc prava na zalogu
life cycle curve kurba e zgjatjes së ciklit të jetës krivina životnog ciklusa
limit up, limit down kufijtë e uljes dhe të zbritjes të çmimeve në bursa
granice spuštanja i dizanja cene
limitation vë kufirin ograni#enje
limited shoqatë me aftësi të kufizuara društvo sa ograni#enim ovlaš"enjima
limitation of liability kufizim i përgjegjësisë ograni#avanje odgovornosti
limitation of property kufizim i pronësisë ograni#avanje vlasništva
limitation of the right of disposal kufizim i të drejtës së dispozicionit
ograni#avanje prava na raspolaganje
liquid larje e borxhit,përmbarim isplata duga,izvrsenje
list regjister spisak, registar
list of smuggling regjistër i kontrabandës krijum#arski registar
load ngarkesë tovar
load list lista ngarkuese tovarni list
load space hapësira ngarkuese tovarni prostor
loading ngarkimi utovar
loading charges shpenzimet e ngarkimit troškovi utovara
lodgement of a summary declaration sjellja e deklaratës së njësuar doganore podnošenje JCI
long- term (LT).EUR 1 EUR1 afat-gjatë dugoro#an EUR1
long- term certificate,LT certificate çertificatë me afat të gjatë dugoro#no uverenje
lost goods mall i humbur. izgubljena roba
lost properity office zyrë për sendet e gjetura biro za na!ene
predmete
low-cost export eksport me shpenzime të vogla izvoz sa niskim izdacima
lowering of customs barriers ulja e barrierave doganore smanjenje carinskih prepreka
low price producer country vendi me çmim të ulët të prodhimit zemlja sa niskom cenom proizvodnje
lubricating oil vaj për lubrifikim ulje za podmazivanje
luggage inspection kontrollimi i plaçkave pregled prtljaga
M
mad cow semundja e “lopëve te tërbuara" bolest "ludih krava"
mailing address adresa postale poštanska adresa
main customs office zyra kryesore e doganës glavna carinska kancelarija
major major major
major general gjeneralmajor general major
manufacture’s number numri i prodhimit proizvodni broj
manufacturing scrap and waste mbeturinat gjatë prodhimit
ostaci i otpaci u toku proizvodnje
manufacturing,processing operation prodhimi,operacionet e përpunimit
proizvodnja, proces obrade
mark,trade mark marka(shenja mbrojtëse) zaštitini znak
market distortion deformim i tregut porema"aj tržišta
market economy ekonomi e tregut tržišna ekonomija
market intervention intervenim në treg intervencija na tržištu
market target price sjellja e çmimeve në treg kretanje tržišnih cena
marketable quality of goods cilësia, kualiteti tregtar i mallit tržišni kvalitet robe
market-oriented economies ekonomi te orientuara kah tregu privrede okrenute tržištu
Master Plan Plani gjithëpërfshirës Sveobuhvatni plan
material added materiali shtesë dodatni materijal
maximum duration of storage kohëzgjatja maksimale e magazinimit maksimalan rok uskladištenja
maximum quota kuota maksimale maksimalna kvota
maximum value of imported goods vlera maksimale e mallit të importuar
maksimalna vrednost uvozne robe
mayor prefekt,kryetar bashkie gradona#elnik
means of transport mjet transporti prevozno sredstvo
means of transport for use mjet transporti për nevoja vetjake prevozno sredstvo za upotrebu
measure mas,matje mera, meriti
measuring matje merenje
medico-sanitary inspection shikimi mjekësor-sanitar medicinsko-sanitarni
pregled
member of train crew anetar i personelit te trenit #lan osoblja voza
Member State vendi anëtar I UE-së zemlja #lanica
Member State of departure nisja nga vendi anëtar i UE-së polazna zemlja #lanica
Member State of destination destinimi në vendin-anëtar UE-së zemlja #lanica odredišta
Member State of entry hyrja në vendin-anëtar i UE-së zemlja #lanica ulaska
Memorandum of Understanding(MOU) Memorandumi i Mirëkuptimit
Memorandum o razumevanju
message porosi poruka
methods of administrative cooperation metodat e bashkëpunimit administrativ
metode administrativne saradnje
methods of classification metodat e cilësimit metode klasifikacije
methylated spirits shpiritus metil alkoholi
methylation denaturalization denatyralizimi denaturalizacija metila
military goods mall për ushtri roba za vojsku
mineral mineral mineral
mineral oil vaj mineral mineralno ulje
minimum charge ngrarkesë minimale minimalan teret
minimum customs value vlera minimale doganore minimalna carinska vrednost
minimum import price vlera minimale e importit minimalna cena uvoza
minimum price çmimi minimal minimalna cena
minister of finance ministri i financave ministar finansija
Ministry of Foreign Affairs Ministria e punëve të jashtme Ministarstvo spoljnih poslova
Ministry of interior Ministria e punëve të brendshme Ministarstvo unutrašnjih poslova
miscellaneous goods mall i ndryshëm mešovita roba
mode of transport mënyra e transportit na#in prevoza
mode of inland transport mënyra e transportit të brendshëm na#in prevoza u unutrašnjosti zemlje
monetary authority pushteti financiar finansijsko telo
money laundering larje e paras pranje novca
monitoring përcjellje,vrojtim pra"enje, nadgledanje
moratory shtyrje e borxheve,moratorium moratorijum, odga!anje dugova
more advanced stage of manufacture shkallë e lartë e përpunimit
napredniji stepen proizvodnje
mother tongue,native language gjuha amtare maternji jezik
motor oil vaj motorik motorno ulje
motorway autostradë auto put
movement certificate çertifikata mbi transportin uverenje o prevozu
movement of goods between Member States
lëvizja e mallit midis vendeve anëtare të UE-së
promet robe izme!u zemalja #lanica EU
movement of services between Member States
qarkullimi i shërbimeve midis vend.anet.të UE-së
promet usluga izme!u zemalja #lanica EU
multilateral agreement marrëveshje shumëpalëshe multilateralni sporazum
mutual assistance ndihmë e ndërsjellë ,reciproke uzajamna pomo"
mutual assistance group grupi për ndihmë reciproke grupa za uzajamnu pomo"
mutual recognition of customs controls njohja reciproke e kontrollit doganor
uzajamno priznavanje carinske kontrole
N
national customs documents dokumentet nacionale doganore nacionalne carinske isprave
Nairobi Convention Konventa e Najrobit Najrobi konvencija
national boundary kufiri nacional nacionalna granica
national subdivisions,national subheadings nën numrat në tarifën nacionale
podbrojevi u nacionalnoj tarifi
national transit document dokumenti nacional transitor nacionalni tarifni dokument
nationality of means of transport nacionaliteti i mjetit transportues
poreklo prevoznog sredstva
nationality,citizenship nacionaliteti,shtetësia nacionalnost, državljanstvo
natural person person fizik fizi#ko lice
natural product prodhim natyral prirodan proizvod
negotiate bisedon raspravljati, diskutovati
negotiation bisedim,diskutim rasprava, diskusija
neighbouring Member State fqinji i shteteve anëtare të UE-së susedna zemlja #lanica EU
net weight masa neto neto težina
network accession kycesi i rrjetit pristup mreži
New Computerised Transit System Sistemi i ri transitor i kompjuterizuar
Novi kompjuterizovani sistem tranzita
no commercial value vlerë jo komerciale ne komercijalna vrednost
no-drawback rule dispozitë që ndalon kthimin e doganës propis koji zabranjuje povra"aj carine
nomenclature nomenklatura(emërtimet e mallrave) nomenklatura (naimenovanje robe)
nominal value vlera nominale nominalna vrednost
nomination of goods emërtimi i mallit naimenovanje robe non-alcoholic beverage,soft drink pije joalkoolike bezalkoholna pi"a
non-Community status nuk ka status të UE-së nema status EU
non-compliance with the conditions nuk iu përgjigjet kushteve ne odgovara uslovima
non-consumable goods mall jo i pëlqyer për konsum neodgovaraju"a roba za potrošnju
non-fulfillment of an obligation moskryerja e obligimit neispunjavanje obaveze non- governmental organization organizata joqeveritare nevladina organizacija
non- preferential origin of goods origjinë jo preferenciale e mallit
nepreferencijalno poreklo robe
non-quota country vendi që nuk bën pjesë nën kuotë zemlja koja ne u#estvuje u kvoti
non-registered trader tregtar i paregjistruar neregistrovani trgovac
non-resident banor i huaj stranac
non-barriers pengesa jashtetarifore netarifne prepreke
non-tariff measures masa jashtetarifore netarifne mere
normal price çmim real (i zakonshëm) realna cena
normal residence vendbanimi i vërtetë stvarno prebivalište
normally resident e ka selinë e vërtetë ima stvarno prebivalište
notice of tax assessment noftimi per caktimin e tatimit obaveštenje o proceni poreza
number changed numër i ndërruar promenjen broj
number of exams numër i verifikimit verifikacioni broj
number of imports numër i importit uvozni broj
number of discrepancies sasia e ndryshimit iznos razlike number plate,registration plate tabela e regjistrimit registarske tablice
numerical code kodi numerik numeri#ki kod
O
obligation obligim(detyrim) obaveza
obligatory transfer of an employee
kalim i detyrueshëm në vend tjetër pune të një punëtori
obavezan premeštaj radnika
observance përmbajtje , ruajtje pridržavanje, držanje, pravilo
object objekt,send,gjë,synim objekat, stvar, namera
object of a contract objekt i një kontrate predmet ugovora
object of on obligation objekt i një obligimi predmet obaveze
objection kundërshtim, mospranim,prapësim primedba, prigovor, nepriznavanje
occasion rast,shkak,arsye prilika,povod,slu#aj
obtain authorization merr leje,autorizim dobija ovlaš"enje
obtain originality status fitim i statusit “ me prejardhje” dobija status porekla
obtain, purchase furnizohet,merr snabdeva, nabavlja
obvios i qartë,i dukshëm,i kuptueshëm o#igledan, razumljiv, vidljiv
occidental perëndimor zapadni
occupant pronar,posedues,okupues vlasnik, koji uzima u posed
occupant bona fides posedues i ndërgjegjshëm savestan posednik
occupant without title mbajtës pa të drejtë pronësie posednik bez prava na vlasništvo
occupation punë,detyrë zanimanje
off-shore jashtë vendit van zemlje
offence cenim i dispozitave prekršaj
office zyrë kancelarija, služba
office (window) sportel šalter
office of reimportation zyra e riimportit služba ponovnog uvoza
office of temporary importation zyra e importit të perkohshëm
služba privremenog uvoza
office of transit zyra e tranzitit tranzitna služba
official foreign exchange market tregu zyrtar për kembim të parasë
zvani#no tržište za inostranu razmenu
official inquiry,official request kërkesë zyrtare službeni zahtev
official specimen kopja e shtypur zyrtarisht služben kucani uzorak
oil vaj ulje
oil colour ngjyrë në vaj uljana boja
oil painting pikturë në vaj uljana slika
oil cisterne cisternë e vajit cisterna za ulje
old-fashioned i vjetruar,i kohes se vjeter staromodan
oligarchy qeverisje e pakicës vladanje manjine
on mbi ,përmbi,përsipër na,o,u
on behalf në emër të u svojstvu
on bail me dhënie të kaucionit kaucija za pritvor
on simple application në kërkesë të thjeshtë na obi#an zahtev
on-call duty kujdestari sipas thirrjeve dežurstvo na poziv
operator operator,ndërmarrës rukovaoc, preduzetnik
opinion mendim mišljenje
opponent oponent protivnik
opportunity rast,mundësi povoljna prilika
optimism shpresë,parashikim optimizam
optimum më i miri,kulm,vlug najbolje, najviše
option parapelqim,dëshirë slobodan izbor
optional provision of security pa obligim të paraparë për garancion bez obaveze pružanja garancije
oral or verbal declaration paraqitja gojarisht e mallrave usmeno prijavljivanje
order number numër i porosisë broj narudžbine
organic peroxide peroksid organik/mat.e rrezikshme organski hidrogen
origin of goods,originating status origjina e mallit,statusi i origjinës
poreklo robe, status porekla
original security sigurim,fillestar,burimor originalno osiguranje
originating goods mall me origjinë roba sa poreklom
originating product prodhim me origjinë proizvod sa poreklom
otherwise në mënyrë tjetër,ose na drugi na#in, ili pak
outline provision dekret i përgjithshëm,përmbledhës okvirna uredba, mera
outreach kalim,dalje përtej prelaziti preko, dosezati
outright exportation eksport definitiv definitivan uvoz
outgo shpenzime, të dalura izlazni troškovi
outlaw shpall jashtë ligjit,shpall joligjor,bandit odmetnik, van zakona
outward processing përpunim jashtë vendit (pasiv) pasivno oplemenjivanje
outward transit tranzitimi jashtë UE tranzit van EU
overload ngarkesë e tepert preopteretiti
overpriced goods mall i mbivlerësuar precenjena roba
overseas countries territore tejoqeanike prekomorske zemlje
overtime punë përtej orarit prekovremeni rad
over-value mbivlerësim precenjivanje
overcharge mbingarkesë preplatiti
overdraft tejkalim i llogarisë prekora#enje obra#una
overdue i vonuar,i papaguar kašnjenje, neispla"ivanje
overindebtedness insolvent,pa mbulesë bez pokri"a
over-insurance mbi sigurimi nad osiguranje
ower-writing mbishkrim prepisano preko drugog teksta
own resources burimet vetjake sopstveni izvori
owner of goods pronar i mallit vlasnik robe
ownerless pa pronar bez vlasnika
oxidizing agent materie oksiduese korozivna materija
P
pace maker matës, përcaktues brzinomer, vešta#ko srce
pacific paqësor tih, miran
package paketë,ambalazh paket, ambalaža
packing paketim pakovanje
packing list regjistër paketues lista pakovanja
packings materal për paketim materijal za pakovanje
pact pakt,dokument i marrevështjes pakt, dokument sporazuma
paid work punë shpërblyese uslužni posao
paint ngjyrë,ngjyrosje boja, bojiti
palette paleta paleta
paragraph aline,dispozitë stav, propis
parity paritet paritet
part load dërgese në dengje den#ana pošiljka
partial and limited reduction of c.duty zvogëlim i pjesërishëm i doganës
delimi#no umanjenje carine
partial exemption,partial relief lirim i pjesërishëm delimi#no osloba!anje
partial goods examination shikim i pjesërishëm i mallit delimi#an pregled robe
partial payment pagesë e pjesërishme delimi#no pla"anje
participate marr pjesë u#estvovati
participation pjesëmarrje u#estvovanje
partner(in business) partner në biznes ortak
particular decree’s dispozita të veçanta posebni propisi
particular measure of customs protection masa të posaçme të mbrojtjes doganore
posebne mere carinske zaštite
partitions of a double wall ndarje e murit të dyfisht (bunker për fshehjen e mallit) pregrade duplog zida
party liable to pay customs duties
pala e cila është e obliguar t’i paguajë tagrat doganore carinski obveznik
pass kaloj,ia dal,arrij pro"i, i"i
passage of goods at frontiers kalimi i mallrave përtej kufijve prelaženje robe preko granice
passenger aircraft aeroplan i udhëtarëve putni#ki avion
passenger occupancy fluktuimi i udhëtarëve fluktuacija putnika
passenger traffic qarkullimi i udhëtarëve putni#ki saobra"j
passenger ,traveler udhëtari putnik
passport leje udhëtimi putna isprava
passport regulation dispozitat lidhur me lejen e udhëtimit pasoška regulativa
patented invention shpikje e patentuar(e mbrojtur) zašti"en pronalazak
patrol car automjet patrullues patrolni automobil
patrol leader udhëheqsi i patrullës vo!a patrole
patrol service shërbimi patrollues patrolna služba
patrol ship anija patrolluese patrolni #amac
pay in paguan uplatiti
pay a customs debt paguan borxhin doganor platiti carinski dug
pay in advance paguan paraprakisht platiti unapred
pay in cash paguan në të gatshme platiti gotovinski
payment condition kushtet e pagesës uslovi pla"anja
payment facilitation lehtësirat rreth pagesës olakšice kod pla"anja
peace treaty marrëveshje(traktatat)paqësor mirovni sporazum
peak traffic day ditë e qarkullimit të dendur dan jakog saobra"aja
penal provisions masa ndëshkuese kaznene odredbe
percentage përqindje procenat
percentage rule rregull e përqindjes procentualno pravilo
period authorization leje e kohëpaskohëshme periodicno ovlaš"enje
period of application periudhë e zbatimit period primene
perishable goods mall që prishet lehtë lako kvarljiva roba
permanent address adresë e përhershme stalna adresa
permit,authorize lejon odobravati
Person established in the Community Personi juridik me seli në UE
Pravnolice sa sedištem u EU
person liable for payment of customs duties
obliguesi doganor,personi i cili është i obliguar t’a paguaj doganën carinski obveznik
person represented personi të cilin e përfaqësojnë lice koga zastupaju
personal data të dhënat personale li#ni podaci
personal belongings gjërat personale li#no vlasništvo
personal data protection mbrojtja e shënimeve personale zaštita li#nih podataka
personal effects plaqka të rrugës li#ne stvari
personal property prona personale li#no vlasništvo
personal exemption përjashtim personal li#no izuze"e
personable juridikisht i afte pravno sposoban
perpetrate kryej(një krim etj) izvršiti zlo#in
petrol, gas benzinë benzin
phytopathological inspection inspektimi fitopatologjik fitopatološka kontrola
phytosanitary regulations dispozitat fitosanitare fitosanitarni propisi
phytosanitary certificate çertifikatë fitosanitare fitosanitarno uverenje
phytosanitary certificate for re-export çertifikatë fitosanitare për reeksport
fitosanitarno uverenje o ponovom izvozu
piece pjesë,copë komad, par#e
piece goods malli në pjesë roba na komad
pirated goods mall i piratëve piratska roba
place and date of exportation of goods vendi,dhe koha e eksportit
mesto i dan izvoženja robe
place of customs clearance vendi i shdoganimit mesto carinjenja
place of departure vendi i nisjes mesto polaska
place of destination vendi i destinimit mesto namene
place of entry vendi i hyrjes mesto ulaska
place of exit vendi i daljes mesto izlaska place of offence or irregularity vendi i deliktit mesto prekršaja
place of origin vendi i prejardhjes mesto porekla
place of presentation vendi i prezentimit (të mallit për shikim) mesto prijavljivanja robe za pregled
place under a customs procedure vendosje nën procedurë doganore
stavljanje pod carinskim postupkom
place under customs seal vendosje nen plomben doganore stavljanje pod carinskom plombom
plain spirit,pure alcohol alkool i pastër #isti alkohol
plastic-covered cloth pëlhurë e mveshur me material artificial tkanina presvu#ena plastikom
pledge(deposit) peng,kapare zalog, jemstvo
point of delivery vendi i nisjes (së mallit) mesto isporuke
poison helm (materje e rrezikshme) otrov
police policia policija
policeman polic policajac
political border kufi politik pograni#na policija
port of transshipment limani i ngarkim-shkarkimit luka pretovara
port of loading limani i ngarkimit luka utovara
port of unloading limani i shkarkimit luka istovara
possesion zotëroj posedovanje
possibility mundësi,eventualitet mogu"nost post clearance audit,control a posteriori kontrolli i sërishëm
kontrola nakon carinjenja
post script shënim shtesë post skriptum
preceding para prijës, paraardhës prethodin, raniji
poison gas gas helmues otrovni gas
postal items dërgesat postale poštanske pošiljke
postal package,parcel paketë postale poštanski paketi,
postal regulations rregulativa postare poštansko zakonodavstvo
postal traffic qarkullimi postar poštanski saobra"aj
post import verification of the declaration kontrolli i deklaratës pas importit
kontrola deklaracije nakon uvoza
power,competence kompetenca nadležnost
precautionary measures masa parandaluese mere opreza
preclude preventivë spre#iti
predictable e,i paraparë(pritur) predvi!en
preference lehtësi(doganore) povlastica (carinska)
preference area lëmi i beneficioneve oblast povlastica
preferential i beneficuar,preferencial povlaš"en, preferencijalan
preferential customs duties tagrat doganore preferenciale preferentne carinske dažbine
preferential import import i privilegjuar preferencijalni uvoz
preferential origin origjinë e privilegjuar preferencijalno poreklo
preferential rules of origin normat mbi privilegjin e origjinës propisi o privilegovanom poreklu
preferential system sistemi privilegjues sistem preferencijala
preferential tariff measures masat preferenciale tarifore preferencijalne tarifne mere
preferential or favourable tariff treatment masa të tretmanit favorizues tarifor
povlaš"eni tarifni tretman
prejudice paragjykim,anëmbajtje predrasuda
premises deklaratë e mëparshme raniji iskaz
preparation and issue certificates of origin
plotësimi dhe lëshimi i çertifikatës mbi origjinën
priprema i izdavanje uverenja o poreklu
presumption pandehje,sypozim naga!anje, pretpostavka
present a certificate sjell (prezenton) çertifikatën podneti uverenje
present, produce jep në shikim podneti, predo#iti preserved goods,canned goods mall i konservuar konzervirana roba
pretext shkak,arsye izgovor
prevailing mbizotëroj nadvladati
prevention of fraud or irregularity
preventivë nga mashtrimet dhe parregullsitë
spre#iti prevaru ili nepravilnost
previous customs procedure procedura paraprake doganore prethodni carinski postupak
previous document dokumenti paraprak prethodni dokument
previously convicted i dënuar kohë më parë ranije osu!ivan
price çmimi cena
price actuelly paid or payable çmim vërtetë i paguar,ose i pagueshëm cena stvarno pla"ena ili se treba platiti
price determination formimi i çmimit odre!ivanje cene
price discount zbritje në çmim popust na cenu
price flotation oscilim (levizje)i kursit variranje kursa
price fluctuation lëvizje(oscilim)i çmimit variranje cene
price level niveli i çmimeve nivo cena
price list catalogue çmimore kataloška lista cena
price mechanism mekanizmi i çmimeve mehanizam cena
price policy politika e çmimeve politika cena
price quotation oferta e çmimeve ponudjena cena
price reduction zbritje çmimi sniženje cena
price scissors gërsheret agrare agrarne makaze
principal obliguesi (detyruesi) kryesor glavni obveznik
printer shtypës štampa#
prior importation import i parakohshëm prethodno uvoženje
private customs warehouse depo private doganore privatno carinsko skladište
privileged treatment trajtim i posaçëm poseban tretman
probability gjasë,parashikim verovatno"a
pro forma invoice parafaturë profaktura, predra#un
procedure procedura postupak
procedure for processing procedura e përpunimit postupak dorade
processed goods mall i përpunuar dora!ena roba
processed costs shpenzimet e përpunimit troškovi dorade
processing under customs control përpunimi nën mbikëqyrje doganore
dorada pod carinskim nadzorom
processor përpunues prera!iva#, obra!iva#
proclaim shpall,proklamoj objaviti, obznaniti
produce prodhon,demonstron proizvoditi, predo#iti
produce the goods whenever so required demonstron mallin sipas kërkesës
uvek predo#iti robu na zahtev
produce under licence duke prodhuar me leje prozvoditi sa dozvolom
produce price çmimi i prodhimit proizvodna cena
producer’s association shoqatë e prodhuesve udruženje proizvo!a#a
producer’s organization organizata e prodhuesve organizacija proizvo!a#a
product of first- stage processing prodhim i përpunuar primar
primarno obra!en proizvod
product of undetermined origin prodhim me origjinë të papërcaktuar
proizvod neutvr!enog porekla
product under Community surveillance prodhim nën mbikqyrjen e UE
proizvod pod nadzorom EU
production prodhimi proizvodnja
products originating in a country prodhim me prejardhje nga një shtet
proizvod sa poreklom jedne države
professional equipment pajisje profesionale profesionalna oprema profit-oriented transaction, profit-sharing transakcion fitimprures profitabilna transakcija
progressive reduction of customs duties zbritje progresive e tagrave doganore
progresivno smanivanje carinskih dažbina
prohibited goods mall i ndaluar zabranjena roba
prohibitions and restrictions ndalesat dhe perkufizimet zabrane i ograni#enja
proof of delivery provë mbi dërgimin e mallit dokaz o isporuci
proof of export provë mbi eksportin dokaz o izvozu
proof of origin provë mbi origjinën dokaz porekla
proof, evidence dëshmi dokaz
prolongation prolongim,zgjatje odložiti, produžiti
proportional method metodë e perqindjes proporcionalni metodi
proposal propozoj predlog
protected animals shtazët e mbrojtura zašti"ene životinje
protected desing dizajni,pamja,të mbrojtur zašti"eni dizajn, izgled
protected right mbrojtje e një të drejte zašti"ena prava
protection of customs interests mbrojtje e interesave doganore zaštita carinskih interesa
protection of goods, safeguarding of goods mbrojtja, ruajtja e mallit
zaštita robe, #uvanje robe
protection of staff mbrojtja në punë zaštita osoblja
protection of society mbrojtja e bashkësisë zaštita društva
protective measure masa mbrojtëse zaštitne mere
protective clause klauzola mbrojtëse zaštitna klauzula
protective element elementi mbrojtës zaštitni element
protest protestë protest
protocol procesverbal zapisnik
protocol on originating products procesi mbi mallin me origjinë
zapisnik o proizvodima sa poreklom
prove provoj,dëshmoj,vërtetoj dokazati
provide training
provision of a security parashtrimi i garancionit pružanje garancije
provision relating to statistics dekreti statistikor statisti#ka uredba
provisional certificate of origin certifikatë e përkohshme mbi origjinën
privremeno uverenje o poreklu
provisional countervailing duty tagra të përkohshme për baraspeshë
privremene dažbine za izravnanje
public administration administrate publike javna uprava
public affair kontest shtetëror državni spor
public customs warehouse depo publike doganore javno carinsko skladište
public order rendi publik javni red
public prosecutor prokurori publik javni tužilac
public security, public safety sigurimi publik javna bezbednost
punish, penalize dënon kazniti
punishment, penalty dënim kažnjavanje, kazna
purpose dashje, qëllim, plan cilj, namera, plan
purchase blerje kupiti
pursuance ndjekje nastavljanje
pursuant to në mbështetje,në pajtim me na osnovu, prema
put vë,vendos,caktoj staviti, postaviti, položiti
put forward parashtroj,paraqes unaprediti, obelodaniti
put into force vëj ne fuqi,fuqizoj ligjin stupiti na snagu (zakon)
put for sale caktoj për shitje staviti na prodaju
R
rail charges shpenzimet e transportit hekurudhor troškovi železni#kog saobra"aja
radioactive materie të dëmshme radioaktive radioaktivan
ramp for unloading lloz i shkarkimit rampa za istovar
random check or test metoda e test-kontrollit (sipas rasteve në kapercim)
nasumi#na provera ili test
rate of exchange kursi valuator devizni kurs
rate of yield normë e rendimentit stopa prinosa
rates and other items of charge
tagrat dhe elementet e tjerë të ngarkesës(doganore)
stope i drugi elementi naplate (carinski)
ratification miratim usvajanje, odobrenje
ratify miraton,verteton usvojiti, odobriti
ratio proporcion,përpjesëtim odnos, proporcija
raw material lënde e parë sirovina
reagent kit komplet për testim komplet za testiranje reagensa
real price çmim real stvarna cena
real sale shitje reale stvarna prodaja
receipts të hyrat,të ardhurat ra#uni, primanja
receive marr në dorëzim,pres,pranoj primiti, prihvatiti
receiver sekuestrues,kujdestar mallrash të sekuestruar
službenik na prijemu oduzete robe
recent rishtazi,kohët e fundit nedavno, u zadnje vreme
recession prapsje, tërheqje povratno dejstvo
recidivism përsëritje e delikteve ponavljanje (prekršaja)
reciprocally reciprokisht (mënyrë e ndërsjellë) uzajamno, recipro#no
recommendation udhëzim, këshillim preporuka, upu"ivanje,
reconcile pajtoj, harmonizoj pomiriti, uskladiti
records of proceedings shënime procedurale zapisnici o postupku
recovery of the amount of customs debt inkasimi i borxhit doganor naplata carisnkog duga
rectifier,distillery aparat për destilim ure!aj za destilaciju
rectifying,distillation destilimi destilacija
red channel koridori i kuq (kalimi) izlaz "za prijavu"
reduced rate shkalla e zvogëluar e përqindjes umanjena stopa
reduction in import duties zbritje në tagrat importuese umanjenje uvozne dažbine
re-export eksport i sërishëm,re-eksport ponovni izvoz
re-exportation certificate çertificatë re-eksportuese uverenje za ponovni izvoz
reference book doracak priru#nik
reference price çmimet përkatëse ponu!ene cene
reference quality kualiteti,cilësia përkatëse ponu!en kvalitet
refrigeragerated goods mallra të ngrira smrznuta roba
refugee refugjatë,strehëkërkues izbeglica
refugees’ camp kamp i të ikurve izbegli#ki kamp
regional customs authorities organ regjional doganor regionalni carinski organ
regional group grup regjional regionalna grupa
register a firm regjistron firmën registrovati firmu
registered i,e regjistruar registrovan
registered address adresë e regjistruar prijavljena adresa registered company,incorporated company ndërmarrje e regjistruar registrovano preduze"e
registered office selia e regjistruar registrovano sedište
registration number numri protokollues zavedeni broj
regular procedure procedurë e rregullt redovni postupak
regulation of prices rregullore e çmimeve pravilnik o cenama
regulations dispozita,norma ligjore propisi, zakonske norme
reimburse laj shpenzimet, dëmshpërblimin nadoknaditi, refundiranje
re-import importon sërish,riimporton ponovni uvoz
reimposing of customs duties caktim i sërishëm i tagrave doganore ponovno utvr!ivanje carinskih dažbina
reject përhedh,shporr odbiti, odbaciti
relate bashkoj,përputhë dovoditi u vezu, biti u vezi
relationships to one another marrëdhënje të njëri tjetrit(reciproke) trgova#ki odnosi
release a security lirim i garancionit pustiti garanciju
release for free circulation lëshim (I mallit)në qarkullim të lirë pustiti robu u slobodan promet
relevance,relevancy rëndësija e mjetit juridik važnost (pravnog sredstva)
relief from customs duties lirim nga tagrat importuese osloba!anje od carinskih dažbina
remain mbetem ostati,
remainder mbeturinë,tepricë,mbetje otpaci, ostatak
remaining goods mallra të mbetura preostala roba
remission falje e borxhit oproštenje duga
removal from the warehouse zhvendosja nga magazina(depoja) izmeštanje iz magacina
removal of border formalities pezullimi i formaliteteve kufitare ukidanje grani#nih propisanih formi
rent, lease mban nën qira(qesim) iznajmiti
renumber ngjet numra prilepiti brojeve
reorganization riorganizim reorganizacija
reorganize riorganizon reorganizovati
repack ripaketim prepakovati
repair riparim, ndreqje, meremetim popraviti, opraviti
repatriation riatdhesim povratak u domovinu
repayment of duty, reimbursement of duty kthim i tatimit povra"aj dažbine
replacement document dokumenti alternativ alternativni dokument
replacement goods mall alternativ, mall për ndërrim alternativna roba
replacement product prodhim alternativ alternativni proizvod
report paraqitje,raport,proces izveštaj, prijaviti, zapisnik
report of destruction proces mbi asgjësimin zapisnik o uništavanju
reporting, announcenement paraqitja, lajmërimi prijava, obaveštenje
repress shkel,shtyp,shtrëngoj potisnuti, tla#iti
representation përfaqësimi predstavljanje
representative përfaqësues predstavnik
request for assistance kërkesë për ndihmë zahtev za pomo"
Q
qualification kualifikim,cilësim ste"i uslov, kvalifikovati
qualification of crime kualifikim i krimit kvalifikacija zlo#ina
qualification of offence kualifikim i deliktit kvalifikacija prekršaja
qualification of origin pranimi i origjinës priznavanje porekla
quality certificate çertifikate mbi cilësine (kualitetin) uverenje o kvalitetu
quantitative quota kuota sasiore koli#inska kvota
quantitaty declared sasia e paraqitur prijavljena koli#ina
quarantine vend i izoluar karantin, izolacija
quasi (lat.) gati, kinse kao, poput, nazovi
quasi contract kuazi kontratë kvazi (nazovi) ugovor
quasi delict kuazi delikt kvazi delikt
question pyetje pitanje
quest ndjekje,gjurmim,kërkim potraga, traganje
quiet day ditë e qetë dan slabog saobra"aja
quota certificate certifikatë e kuotës uverenje o kvoti
quits baraz, pa borxh izravnat, izmiren
quota përpjesë,sasi e pranuar kvota, srazmerni deo
quota for customs recovery kuota për kthim të doganës kvota za povra"aj carine
R
requirement for information kërkesë për informim zahtev za informisanje
requirement for invalidation of the declaration kërkesë për prishje të deklaratës
zahtev za poništenje deklaracije
requirement for verification kërkesë për vërtetim zahtev za overu
required kërkon potrebno, zahtevano
resale rishitje preprodaja
reserve rezerva rezerva, rezervisati
resold goods mall i rishitur preprodana roba
responsibility përgjegjësi odgovornost
restraint measure masë përkufizuese mera ograni#enja
restriction on importation kufizim në import ogranicenje uvoza
restoring the goods restaurimi i mallrave restauracija robe
result of customs eximination rezultat i kontrollit doganor rezultat carinskog pregleda
retail package paketim për shitje me pakicë pakovanje za maloprodaju
retail price çmimi i shitjes me pakicë maloprodajne cene
retail sale shitje me pakicë maloprodaja
retailer shitësi me pakicë prodavac na malo
retaliatory duty dogana ndëshkuese kaznena dažbina
return of goods mall i kthyer povra"aj robe
reversible i kthyeshëm(proces) povratan
review (reconsider) rishqyrtim ponovno razmatranje
revenue stamp, excise band etiketa e aksizes akcizna markica
revision kontrolli kontrola
revocation tërheqje (psh.nga procedura) ukidanje (npr. postupka)
revoked decision vendim i tërhequr ukinuta odluka
reward shpërblim nagrada
right e drejta pravo
royalties (honorarium) pagesë për të drejtën e autorit honorar autoru
right appeal, right to imitiate proceedings e drejta në mjetin juridik (ankesa) pravo na žalbu
right of representation e drejta e përfaqësimit pravo zastupanja
right to distribute the goods e drejta e shpërndarjes së mallit pravo na raspodelu robe
right to reproduce the goods e drejta për shumëzimin e mallit pravo na umnožavanje robe
right to resell the goods e drejta për rishitjen e mallit pravo na preprodaju robe
rights and obligations të drejtat dhe obligimet (detyrimet) prava i obaveze
rise buron, qfaqet,ngritet proisti#e, proizilazi, podi"i
risk assesment analiza e vlerësimit të rrezikut procena opsnosti
risk management udhëheqja me rrezik nadgledanje opasnosti
risk of smuggling rreziku nga kontrabandizmi opasnost od krijum#arenja
road passenger transport transporti rrugor i udhëtuarëve drumski putni#ki prevoz
road traffic safety siguria në komunikacionin rrugor bezbednost drumskog prevoza
road transport transporti rrugor i udhëtuarëve drumski putni#ki prevoz
rolling stock qerre, vagona hekurudhor železni#ki vagoni
roll on roll of trafic(Ro Ro) transporti me sistem (Ro Ro) prevoz sistemom Ro-Ro
rules for application rregullat për aplikim,zbatim pravila za primenu
rules for procedure rregullat për procedurë pravila za postupak
rules for origin rregullat për origjinë,prejardhje pravila za poreklo
S
sabotage prishje me qëllim, shkatërrim nameran kvar, sabotaža
saboteur prishës, shkatërrues saboter
safe kasafortë, sigurt sef, bezbedan
safe deposit trezor, arkë,thesar deponovanje u sef
safe conduct kalim i lirë slobodan prolaz
safeguard mbrojtje,ruajtje siguri zaštitnik, osigurati
safe-clause klauzole mbrojtjeje zaštitna klauzula
safe-keeping sigurim,ruajtje #uvanje, obezbe!enje
sale shitje prodaja
sale by auction shitje me ankand prodaja licitacijom
sale of contraband or smuggling goods shitje e mallrave të kontrabanduar
prodaja falsifikovane ili krijum#arene robe
sale of consignment shitje komisionare komisiona prodaja
sale tax tatim në shitje porez na promet
sample kampion,moster(yrnek) uzorak
sanitary shëndetësor sanitarni, zdravstveni
sanitary conditions kushte sanitare sanitarni uslovi
sanitary certificate deftesa sanitare sanitarno uverenje
satisfaction kënaqësi,përmbushje morale zadovoljan, uveren
scale shkallë,masë lestvica
scope fushë e lirë polje, domen
scheduled flight vijë e rregullt ajrore stalna linija leta
scheme plan, program šema, nacrt
sceptic dyshues, dyshimtar, i dyshuar sumnji#av, skeptik
science dituri,shkencë,dije,mësim nauka, znanje
scientist shkëncetar nau#nik
sea border kufiri detar morska granica
sea smuggling kontrabanda në det krijum#arenje na moru
seal plumcet doganore (plombat) carinska plomba sealed by customs authorities pëllumbimi nga dogana zape#atio carinski organ
sealing tongs dare për plumbë carinska klješta
search, examination kontrolla,shikimi pretraga, pregled
search warrant leje për bastisje nalog za pretres
secretary general sekretari general generalni sekretar
section nen, paragraf #lan, stav
section kapitull,kaptinë odsek, odeljak
security sigurimi obezbe!enje
security kaucioni kaucija
security guarantee garancioni garancija
security stock dokument me vlerë hartija od vrednosti
security (pledge-money) garancion me dorzani, me letër me vlerë garancija sa zalogom
segregation izolim, veçim izolacija
seize sekuestron zapleniti
seize a vehicle sekuestron automjetin zapleniti vozilo seized goods, goods under arrest mall i sekuestruar zaplenjena roba
seizure sekuestrim, konfiskimi (i mallit) konfiskovanje, zaplena
selective control kontroll selektiv selektivna kontrola
selectivity përzgjedhje selektivnost, izbornost
self-assesment vetëzbatim samoizvršenje
self-governing vetëqeverisës samoupravljanje
self-knowledge i vetëdijshëm svestan
self-manangement vetadministrues samorukovo!enje
sell shet prodati
selling price çmimi shitës prodajna cena
semi-product gjysmëprodhim poluproizvod
send dërgoj poslati
season stinë godišnje doba, sezona
seasonal stinor sezonski
secret document dokument i fshehtë tajni dokument
sender dërguesi pošiljaoc
sense shqisë,kuptim,urtësi #ulo, razum, um
sensitive goods mallrat e brishta, ndieshme osetljiva roba
sentenced i dënuar osu!en
separate ndaj,veçoj odvojiti, razdvojiti
sequence rradhë,vazhdim red, sled
sergeant rreshter narednik
serial number numri serik serijski broj
service vehicle automjet zyrtar službeno vozilo
set, kit, stock, store rezervat (e mallit) robne rezerve, zalihe
set-forth parashtroj,paraqes izneti,predstaviti
settle custom formalities, complet c.formalities përfundon formalitetet doganore
završiti carinske propisane forme
settlement përcaktim utvrdjivanje
settlement currency moneta e pagesës valuta pla"anja
set times limit caktoj afatin kohor odre!ivanje vremenskog roka
slaughter of animals therrja e kafshëve klanje životinja
significant kuptimplote zna#ajan
situation gjendje situacija, stanje
silver argjend srebro
share akcione,participim deonica, akcija, deliti
shippers declaration for the transport of the dangerous goods
dokumenti I transportuesit për bartje të mallrave të rrezikshëm
prevozna isprava za prevoz opasne robe
shipmaster kapiten i anijes kapetan broda
shift work puna në ndërrime(turnuse) rad u smenama
ship’s commercial manifest regjistri tregtar i ngarkesës së anijes trgovinski spisak tovara broda
shop dyqan prodavnica
shopkeeper dyqanxhi,tregtar vlasnik prodavnice
short delivery derguar(livruar)me pak manjak isporuke
shortage (in number) mungesë e mallit manjak robe
short-term storage deponim në afat të shkurtë kratkoro#no skladištenje
signature waived i liruar nga obligimi i nënshkrimit oslobo!en od obaveze potpisivanja
similar goods mallra të ngjashëm sli#na roba
simplification thjeshtësim uprošcavanje
simplification and harmonization of c.procedures
thjeshtësim dhe harmonizim i procedurës doganore
skra"eni i harmonizovan carinski postupak
simplified declaration deklaratë e thjeshtësuar skra"ena deklaracija
simplified exportation eksportim me procedurë të thjeshtësuar izvoz u skra"enom postupku
simplified procedure procedurë e shkurtër,e thjeshtësuar skra"eni postupak
simplified rules EC rregullat e thjeshtësuara te UE-së skra"ena pravila EU
simplify thjeshtëson pojednostavljenje
Single Administrative Document(SAD) Dokumenti Unik Administrativ
Jedinstvena carinska isprava
single customs territory territori unik doganor jedinstveno carinsko podru#je
single market treg unik jedinstveno tržište
single transport document dokumenti unik i transportit jedinstvena prevozna isprava
six-digit code kodi gjashtë shifror šestocifreni kod
sleeping pill, depressant bar (med.) qetësues, për gjum pilule za spavanje, umirenje
slump rënje e shpejtë e çmimeve nagli pad cena
smuggled goods mall i kontrabanduar krijum#arena roba
smuggler kontrabandist krijum#ar
smuggling kontrabandë krijum#arenje
smuggling attempt tentativë e kontrabandizmit pokušaj krijum#arenja
sniper pushkë me dylbi snajper
society for the prevention of cruelty to animals
shoqata për mbrojtjen e kafshëve dhe të shtazëve
udruženje za zaštitu životinja
sojourn qëndrim i përkohëshëm privremeni boravak
soldier ushtar vojnik
sole vetëm,ekskluziv sam, isklju#iv, jedino
sole agent agjent tregtar isklju#ivi zastupnik
sole power pushtet ekskluziv isklju#iva vlast
sole representative përfaqësues i vetëm isklju#ivi zastupnik
sole right e drejtë ekskluzive isklju#ivo pravo
solid bindës pouzdan, #vrst
solve a matter zgjidhje e një çështjeje rešiti pitanje
solvency aftësi për të paguar sposobnost pla"anja
solvent i aftë për të paguar sposoban da pla"a
soil truallit, i dheut (pasuritë nëntokësore) zemljište,(podzemno bogatstvo)
source burim,zanafillë,shfaqje izvor, poreklo
source of obligation lindje e obligimit (detyrimit) nastanak obaveze
source of information burim i informatës izvor informacija
source of proofs burim i provave izvor dokaza
source of revenue burim i të hyrave izvor prihoda
source of taxes burim i tatimit izvor poreza
source of customs debt lindje e borxhit doganor nastanak carinskog duga
space hapësirë prostor, svemir
spare parts pjesë rezervë rezervni delovi
special customs system sistemi special doganor posebni carinski sistem
special leave without pay largim i posaçëm pa pagesë nepla"eno odsustvo
special levy tatim i veçantë poseban porez
special rules concerning trade
rregullat e posaçme që i përkasin tregtisë
posebna pravila u vezi trgovine
special reliefs lirime të posaçme posebna osloba!anja
species lloji,sorta,tipi vrste, sorte
specific arrangement procedurë e veçantë poseban postupak
specific customs duty tagra te posaçme doganore posebne carinske dažbine
specific exise duty aksizë e veçantë posebna akciza
specific re-exportation rieksport suksesiv-periodik ponovni sukcesivni izvoz
specific re-importation riimport suksesiv ponovni sukcesivni uvoz
square metre metër katror kvadratni metar
stability of supply stabiliteti i ofertës stabilnost ponude
staff personeli osoblje
staff department, personnel shërbimi kadrovik kadrovska služba
staff ~ensign flamurtar i shtabit štabni vodnik
staff ~ensign major flamurtar i lartë i shtabit štabni vodnik I klase
staff ~sergeant rreshter i shtabit štabni zastavnik
stage of manufacture shkalla e përpunimit stepen obrade
stamp vula pe#at
stamp a copy e vërteton kopjen overiti kopiju
stamp of customs office vula e doganës pe#at carinske ispostave
standard good mall standard standardna roba
standard procedure procedurë standarde standardni postupak
standard procedures and practices standarde të procedurës dhe praksës
standardni postupci i praksa
standard substitute system sistemi i ndërrimit të standardeve sistem standardne zamene
standard unit of quantity njësia standarde e sasisë standardna jedinica koli#ine
standing invitation to tender tender i shpallur raspisani tender
state shteti država
state~ budget bugjeti i shtetit državni budžet
state~enterprise ndërmarrje shtetërore državno preduze"e
state~ monopoly of commercial character monopoli shtetëror ne tregti
državni monopol u trgovini
state secret, top secret sekret shtetëror državna tajna
station, post, office selija,vendi i punës ispostava, carinarnica
statistical nomenclature nomenklatura statistikore statisti#ka nomenklatura
statistical number numri statistikor statisti#ki broj
statistical sub-heading nën-numri statistikor statisti#ki podbroj
statistical value of goods vlera statistikore e mallit statisti#ka vrednost robe
statistics on the movement of goods
shenimet statistikore mbi bartjen e mallrave
statisti#ki podaci o prevozu robe
sticker tikete ngjitëse nalepnica
stock rezervë themelore zaliha
stock exchange burza berza
stock~records regjistër i rezervave podaci o zalihama
store, warehouse magazinon uskladištiti
stores declaration deklaratë e magazinimit deklaracija za uskladištenje
study studjimi studirati, studija
study, examine studion, hulumton izu#avati, prou#avati
stuffer personi i cili fsheh drogën në trup krijum#ar droge u telu
sub-chapter nën-lloji ( i mallit) podvrsta (robe)
sub committee nën-komitet pod komitet
sub-division nën sektor podre!eno odeljenje
sub-heading nën-numri i tarifës doganore podbroj carinske tarife
subheading division kaptinë në tarifën doganore odeljak u carinskoj tarifi
subject to authorization obligimi i mbajtjës së lejes obaveza posedovanja dozvole
subjected to a customs check vën nën verifikim doganor
podležno carinskoj proveri
submission of an appeal parashtron kundërshtim podnošenje žalbe
submit sjell (dokumentin) podneti
submit supporting document sjell dokumentin e vërtetimit podneti propratni dokument
submit to customs authorities ia sjell doganës podneti carinskim organima
subordination nënshtrim pot#injenost
sub-paragraph nën-titull podnaslov
subsequent verification kontrollim i sërishem naknadna provera
subsequently më vonë,pastaj naknadno, kasnije
substantial transformacion criterion
kërkesa me rëndësi të përpunimit (i mallrave)
zna#ajan zahtev za doradu
substitute value vlerat alternative alternativna vrednost
subvencion ndihmë financiare subvencija, finansijska pomo"
subversion përmbysje,shkatërrim subverzija
such i tillë,e tillë takav
sufficient i mjaftuar dovoljno
suggest them, jam i mendimi(mendoj) sugerisati, predložiti
suitable i aftë sposoban, odgovaraju"
suitcase valixhe kofer
summary declaration deklaratë përmbledhëse sažeta deklaracija
summer time kohë e verës letnje vreme
summon to appear fton (për gjyq) pozvati na sud
sundry provisions dispozita të ndryshme razni propisi
surrender jap në dore,dorëzoj predati
surrogate zëvendësim (i kualitetit të mallrave) surogat (zamena)
surrounding the sale rrethanat e shitjes okolnosti prodaje
supervising group grupi mbikëqyrës nadzorna grupa supervision by the customs authorities mbikëqyrja nga dogana nadgleda carinski organ
supplementary declaration plotësimet me deklaratë (shtojcat e BIS-it)
dopuna - uložak deklaracije (BIS)
supplier furnizues dobavlja#
suppliers declaration deklarata e furnizuesit izjava dobavlja#a
supply oferta isporuka, doprema
supplying country vendi i dërgesës zemlja nabavke, dopreme
support përkrahje,ndihmë podrška, pomo"
supporting document dokumenti përcjellës propratni dokument
surface sipërfaqja površina
surplus goods tepricë e mallit tržni višak robe
suspect i dyshuari osumnji#eni
suspension of customs duties pezullimi i tagrave doganore
ukidanje carinskih dažbina
suspicious i dyshimtë sumnjivo
sustainable development zhvillim i përkrahur održivi razvoj
swalover gëlltitës(i drogës) guta# droge
sweetened spirits alkool i ëmbëlzuar zasla!ena alkoholna pi"a
system of negative proof sistemi i argumentimit negativ sistem negativnog dokaza
system of equivalent compensation
sistemi i ndërrimit të mallrave identike (parim i baraspeshës)
sistem zamene istovetnih roba (na#elo ekvivalencije)
system of quantitative limitation sistemi kufizues sasior
sistem koli#inskog ograni#enja
system of taxation sistemi tatimor poreski sistem
system of positive proof sistemi i argumentimit pozitiv sistem pozitivne argumentacije
T
table pasqyrë e lëndës sadržaj, tabela
tabloid fletore përmbledhëse beležnica
taboo diç e ndaluar, tabu-temë tabu tema, zabranjeno
tact takt umešnost, takt
tactical taktik, me dredhi takti#an
take merr, zën, vazhdon, shpien uzeti, di"i, primiti, prisvojiti
take a vehicle into custody shpien automjetin nën mbikëqyrje staviti vozilo pod nadzor
take into home use ia destinon konsumit shtëpiak namenjen doma"oj potrošnji
taking sample marrje e mostrës uzeti uzorak
tariff advantage përparësija tarifore tarifna prednost
tariff ceiling maksimumi tarifor tarifni maksimum
tariff classification of goods klasifikimi i mallrave sipas tarifës tarifna klasifikacija robe
tariff concessions lehtësirat tarifore tarifne olakšice
tariff description përshkrim tarifor opis iz tarife
tariff heading kreu i tarifës tarifna glava
tariff measures masat tarifore tarifne mere
tariff preference zbritjet tarifore tarifna povlastica
tariff protection mbrojtja tarifore tarifna zaštita
tariff quota kuota tarifore tarifna kvota
tariff quota with a nil rate of duty kuota tarifore me shkallë xero
tarifna kvota sa stopom dažbine nula
tariff statistics statistika tarifore tarifna statistika
tariff structure struktura tarifore tarifna struktura
tax arrears pjesa e mbetur dugovanje poreza
tax assessment caktimi i tatimit razrez poreza
tax avoidance ikje nga tatimi izbegavanje poreza
tax fraud evasion mashtrim tatimor utaja poreza prevarom
tax office, revenue office administratë tatimore poreska služba
tax payment pagesa tatimore pla"anje poreza
tax relief lirim nga tatimi osloba!anje od poreza
tax return kthim i taksave povra"aj poreza
tax sheet, return form formular tatimor poreski formular
tax, duty tatim porez,dažbina
taxable, chargeable, dutiable i tatueshëm podleže pla"anju poreza
taxation elements, items of charge elementet e caktimit të tatimit element razreza poreza
tax-free goods mallra të liruara nga tatimi roba oslobo!ena poreza
taxpayer obliguesi tatimor poreski obveznik
task detyrë e caktuar zadatak
task force dërgatë ushtarake vojno poslanstvo
taste shije,shijim ukus, probati
technical assistance and training ndihma teknike dhe trajnimi tehni#ka pomo" i obuka
Technical Committee on Customs Valuation Komiteti Teknik për Vlerë doganore
Tehni#ki komitet za carinsku vrednost
technical instruction udhëzime teknike tehni#ko uputstvo
technological analysis analizat teknologjike tehnološka analiza
temporarily exported goods mall i eksportuar përkohësisht privremeno izvežena roba
temporarily imported goods mall i importuar përkohësisht privremeno uvežena roba
temporary storage magazinim i përkohshëm privremeno uskladištenje
temporary admission hyrje e përkohshme privremen ulaz
temporary admission for inward processing
hyrje e përkohshme me qëllim të përpunumit (aktiv)
privremen ulaz za aktivno oplemenjivanje
temporary export declaration deklarata e eksportit të përkohshëm deklaracija privremenog uvoza
temporary export(tation)with notification of itended return
eksport i përkohshëm me obligim te kthimit te mallit
privremeni uvoz sa obaveštenjem o vra"anju robe
temporary importation with total relief from customs duties
import i përkohshëm i liruar në tërësi nga dogana
privremeni uvoz oslobo!en u celosti od carinskih dažbina
temporary storage of goods deponim i përkohshëm i mallit privremeno uskladištenje robe
temporary suspension of customs duties
ndërprerja e përkohshme e inkasimit të doganës
privremeno ukidanje carinskih dažbina
temporary tariff amendments përmirësimet e përkohshme tarifore privremene tarifne korekcije
temporary use shfrytëzim i përkohshëm privremena upotreba
temporary visitor’s passport leja e udhëtimit për qëndrim të përkohshem
pasoš za privremeni boravak
tender (offer) shpall,paraqes,ofroj nuditi, ponuditi
term afat kohor vremenski rok, uslov
term of anulation klauzole e anulimit klauzula o poništenju
term of complaint afati ankesës rok žalbe
term of delivery afati i dërgimit rok isporuke
term of prescription afati i vjetërsimit rok zastarelosti
term of production afati i prodhimit rok za proizvodnju
terms of payment kushtet e pagesës uslovi pla"anja
term of contract kushtet e kontratës uslovi ugovora
terminal vendi përmbarues i shdoganimit terminal
territory vend,territor teritorija
territory air hapësirë ajrore(nën sovranitet) vazdušni prostor
territory land hapësirë tokësore kopneni prostor
territory rivers hapësire e lumenjve teritorijalne reke
territory sea hapësire detare teritorijalno more
territorial enclave enklave territoriale teritorijalna enklava
territory waters, territorial sea ujërat teritoriale teritorijalne vode
territory of state territori i shtetit državna teritorija
terrorism frikësim, terror, trembje terorizam
testimony, statement, deklarata e dëshmitarit svedo#enje
attestation
testify aganst dëshmoj kundër svedo#iti protiv
third country, non community country, non member country
vendi i tretë i cili nuk është anëtar i UE-së
tre"a zemlja koja nije #lan EU
time element faktori kohë faktor vreme
time limit for payment afati për pagesë rok isplate time limit for payment for processing afati kohor i përpunimit rok isplate za preradu
time when customs duty becomes payable
koha kur lindë obligimi i pagesës së doganës
vreme za isplatu carinske dažbine
time-limit for re-export afati për re-eksport rok za ponovni izvoz
timetable poster itinerari në mur zidni red vožnje
TIR carnet karneti TIR karnet TIR
TIR Convention Konventa TIR Konvencija TIR
tools vegla alat
to bribe, graft me mitos podmititi
tobacco duhan duvan
tobacco products prodhimet e duhanit duvanski proizvodi
toll-gate portë(lloz)i, e doganës naplatna rampa
toll-both zyre doganore naplatna ku"ica
toxic materie helmuese otrovno
total average mesatare e përgjithshme opšti prosek
total or partial drawback of customs duties
kthimi i pjesërishëm ose i plotë i doganës
delimi#an ili potpun povra"aj carine
tourist traffic qarkullimi i turistëve turisti#ki promet
tracing hetimet traganje
trade agreement marrëveshtje tregtare trgovinski sporazum
trade balance drejtëpeshimi tregtar trgovinska ravnoteža
trade compliance harmonizim tregtar trgovinsko usaglašavanje
trade description përshkrimi tregtar trgovinski opis
trade discount zbritje tregtare e çmimit trgovinski popust
trade facilitation privilegje trgtare trgovinske olakšice
trade fraud mashtrim në tregti trgovinska prevara
trade in goods tregti në qarkullim mallrash robna trgovina
trade mark shenja mbrojtëse zaštitni znak
trade measure mase tregtare trgovinska mera
trade priority issues eksponimi i prioriteteve në tregti pitanja prioriteta u trgovini
trade statistics statistika në tregti trgovinska statistika
trade traffic in goods, movement of goods qarkullim në tregti të mallrave promet u robnoj trgovini
trader tregtar trgovac
trading country shteti i tregtisë zemlja trgovine
traffic in free zone qarkullimi në zonën e lirë promet u slobodnoj zoni
traffic in powder form transporti i mallrave në formë të pluhurit prevoz robe u formi praška
traffic in transit qarkullimi në tranzitim saobra"aj u tranzitu
transaction of non commercial nature transakcion i natyrës jokomerciale
transakcija nekomercijalne prirode
transaction value vlera e transakcionit (reale) transakciona vrednost
transaction deal transakcion (tregtim) transakcija (trgovinska)
transfer bartje, dislokim ( i parasë) prenos, premeštanje
transform ndryshon, ndërron, transformon pretvarati, transformisati
transformation ndryshim, ndërrim, transformim pretvaranje, transformacija
transship dërgoj me anije,vapor prevoz brodom
transit kalim i mallit përgjatë një territor doganor tranzit
transit bond note vërtëtim mbi transitimin potvrda o tranzitu
transit document dokument transitor tranzitni dokument
transit duty taksa transitore tranzitna dažbina
transit goods transitim i mallrave roba u tranzitu
transit procedure procedurë transitore tranzitni postupak
transit statistics statistikë transitore tranzitna statistika
transit visa vizë e transitit tranzitna viza
transition transicioni (periudhë kalimtare) tranzicija, (prelazni period)
transition measures masa të përkohshme, kalimtare prelazne mere
transitional period përiudhë kaluese, e transicionit prelazni period
translator përkthyes professional prevodilac
transnational organized crime kriminaliteti i organizuar ndërkombëtar
organizovani me!unarodni kriminal
transparency transparencë, kjartësi transparentnost
transport declaration deklaratë mbi transportin prevozna deklaracija
transport law jurisdiksioni transportues transportno zakonodavstvo
transport of the dangerous goods transporti i mallrave të rrëzikshëm prevoz opasnih roba
transport under customs escort transporti nën përcjellje doganore
prevoz pod carinskom pratnjom
transport unit njësija e transportit prevozno sredstvo
transport forward ushtron transportin obavlja prevoz
transportation forwarding veprimtari transportuese prevozni#ka delatnost
travel udhëtim putovati
travel documents dokumentet e udhëtimit putne isprave
traveler’s allowances lehtësira për udhëtar dopuštenja za putnike
traveling expenses shpenzime të udhëtimit putni troškovi
traveler in transit udhëtar në transitim putnik u tranzitu
traveler’s cheque çek i udhëtarëve putni#ki #ek
treasory arkë e shtetit državna blagajna
treaty marrëveshtje, lidhje, pakt sporazum, savez, pakt
treatment përdorje, mbajtje, trajtim upotreba, postupanje, tretiranje
treatment of foreigners trajtim i të huajve tretiranje stranaca
truck driver vozitës i kamionit voza# kamiona
truck traffic qarkullim i kamioneve kamionski saobra"aj
trunk gepek gepek
trust pasuri e besuar fond, poverilaštvo
true i vërtetë,lojal stvaran
turnover tax tatim në të ardhura porez na prihod
two-entry box-pallet paletat e ndërrueshme razmenjljiva paleta
typist daktilograf daktilograf
U
ullage humbje (nga derdhja gjatë transportit) gubitak prilikom prevoza
unable nuk është në gjendje…i pa aftë nije u stanju, nesposoban
unaccountable i pakuptueshëm neodgovoran
unaccompanied baggage plaçkat e dorëzuara në transport, ndaras nga udhëtari
li#ni prtljag predat na prevoz
uncertainty jo siguri nesigurnost
unchanged state of goods gjendje e pandryshuar e mallit nepromenjeno stanje robe
unclaimed goods malli pa pronar roba bez vlasnika
unconditional release lirim i pakusht bezuslovno oslobo!enje
UNCTAD- UN Conference on Trade and Development
Konferenca pranë KB-së mbi Zhvillimin dhe Tregtinë
UNCTAD Konferencija o trgovini i razvoju pri UN
uncleared goods mall i pa shdoganuar neocarinjena roba
unconvertible i pakonvertueshëm nekonvertibilan
uncoordinated i pakordinuar nekoordiniran
uncustomed i pashdoganuar neocarinjen
undamaged goods mall i padëmtuar neošte"ena roba
underbid ofertoj më pak nuditi manje
under customs control nën kontroll doganor pod carinskom
kontrolom
under customs supervision nën mbikëqyrje doganore pod carinskim nadzorom
under the responsibility of the exporter nën përgjegjësin e eksportuesit
na odgovornost izvoznika
under the cover of ATA carnet nën mbulesën e karnetit ATA
pod pokri"em ATA karneta
under age, minor në moshën adoleshente maloletan
under developed i pazhvilluar u razvoju
under the licence nën leje,sipas lejes uz dozvolu
underground ilegalisht,fshehtas nezakonito, podzemlje
undermentioned i shënuari më poshtë dole pomenuti
underworld gangland nëntoka,mafia podzemlje, kriminalci
undersing nënshkruaj potpis
undertake marr përsipër,zotohem preduzeti
undivided i pandashëm,i papjestueshëm nedeljiv
undivided part pjesë e pandarë nedeljivi deo
undivided profits fitim i papjestueshëm nedeljiva dobit
uneconomic joekonomik neekonomi#an
unenforceability pafuqishmëri ligjore pravna nemo"
unfavourable jo i volitshëm nepovoljan, nepogodan
unfinished i pakryer nezavršen
unfounded i pabazuar,i pathemeltë neosnovan, neutemeljen
unfounded complaint ankesë e pathemeltë neosnovana žalba
unfounded decision vendim i pabazë neosnovana odluka
unification unifikim,njëtrajtësi ujedinjenje, sjedinjenje
unification of law unifikim i rregullave unifikacija zakona
unforeseeable circumstances rrethana të paparashikuara nepredvi!ene okolnosti
unilateral agreement marrevëshje unilaterale jednostrani sporazum
unilateral tariff reduction zbritje e njëanshme tarifore jednostrani tarifni popust
uninvolved i papërfshire neobuhva"en
union shoqatë,ligë,union savez, udruženje, unija
unique egzemplar i vetëm jedinstven, unikat
unique origin to each good prejardhja e secilit mall veç e veç jedinstveno poreklo svake robe
unit njësi jedinica
unit of account njësia logaritëse obra#unska jedinica
unit of price çmimi për njësi jedini#na cena
Universal Declaration of the Human Rights
Deklarata e Përgjithshme për të Drejtat e Njeriut
Univerzalna deklaracija o ljudskim pravima
unload shkarkon istovariti
unlaoding charges shpenzimet e shkarkimit troškovi istovara
unlaoding of the ship shkarkimi i anijes istovar broda
unlaoding point pika,vendi i shkarkimit mesto istovara
unnecessary delay at the frontier vonesë e panevojshme në kufi
nepotrebno zadržavanje na granici
unofficial jo zyrtar neslužben
unpayable i papaguar nenaplativ
unprecedented i papresedan,i pashembullt bez presedana, bezprimeran
unseizable i pasekuestrueshëm nezaplenljiv
unsound jo stabil nestabilno, nezdravo
unsound argument argument i pabazë neosnovani dokaz
urgent consignment dërgesë e shpejtë, urgjente hitna pošiljka
usage praktike,e drejtë zakonore praksa, obi#ajno pravo
usance përdorim,uzanse upotreba,meni#ni rok
use përdorim upotreba
user përdorues korisnik
usual forms of handling veprime të zakonshme të procedurës uobi#ajene radnje postupka
usury fajde,hua zelenaštvo
utility dobi, leverdi korist
V
vacuum zbrazëtirë praznina, vakuum
vacate anuloj (një kontratë) poništiti,(ugovor)
valid i vlefshëm,i argumentuar valjan, validan, punovažan
valid contract kontratë e vlefshme,valide punovažan ugovor
validation vërtetim,konfirmim potvrda
valise valigje kofer
valorize vlerësoj procenjujem
valuation of goods vlerësim i mallit procena robe
Value Added Tax (VAT) Taksë mbi vlerën e shtuar Porez na dodatnu vrednost
various i lloj-llojshëm reaznovrstan
vegetables harvested frytet e vjelura obrano povr"e
vehicle tax tatim mbi automjetet oporezivanje vozila
vessels anije plovilo, brod
verification of declaration verifikim i deklaratës provera deklaracije
verification of movement certificates kontrolli i çertfikatës së transportit
provera uverenja o prevozu
verification of the existence and authenticity of documents
verifikimi i egzistimit dhe i autenticitetit të dokumentave
provera postojanja i autenti#nosti dokumenata
verify aposteriori verifikim i mevonshëm naknadna provera
veterinary certificate çertifikatë e veterinarit veterinarsko uverenje
vice consul nën-konzull vice konzul
vis major – lat (major force) forcë madhore viša sila
visa vize viza
virtue (by virtue of) virtyt,cilësi e mirë (për arsye të) svojstvo, vrlina (usled toga)
W
wagon for the transport of spent nuclear fuel
qerre (vagon) për transportin e mbeturinave nukleare
vagon za prenos nuklearnog otpada
wanted i kërkuar (me urdhër arresti) traži se (po nalogu za hapšenje)
warehoused goods mall i magazinuar uskladištena roba
warehouse keeper posedues i magazinës držalac skladišta
warehousing charges fjetja, qëndrimi i mallit skladišna ležarina
warehousing costs shpenzimet e magazinimit troškovi skladištenja
waive nuk marr parasysh,nuk përfill, heq dorë prej
odricati se od, uzdržati se od
warehousing of goods storage magazinimi i mallrave
skladište za uskladištenje robe
waste and scrap mbeturinat dhe hedhurinat otpaci i ostaci
waters ujëra vode
way mënyrë na#in, put
way of execution mënyra e egzekutimit na#in izvršenja
wedding gifts dhurata dasmore ven#ani poklon
weighing peshim,(matje) merenje
weight peshë težina
weighing axle by axle peshim prej boshtit në bosht vaganje po osovinama
whereabouts vend-ndodhja boravište
weight docket vërtetim(raport)mbi matjen potvrda o merenju
whole i tërë ceo
weight stamp stigma (vula) e matjes žig merenja
welcome mirëseardhje dobrodošlica
wholesale trade tregtia me shumicë trgovina na veliko
wholesaler tregtar me shumicë prodavac na veliko
wholly obtained product mall i prodhuar në tërësi proizvod u celosti dobijen
wine verë vino
winter time kohë e dimrit zimsko vreme
withdraw nxjerrë, terheqë povu"i, povla#iti
witness dëshmitar, dëshmi, provë svedok, o#evidac
world bota svet
world market treg botëror svetsko tržište
world power fuqi botërore svetska sila
working hours orari i punës radno vreme
working party grup i punës radna grupa
workshop dyqan i punës radionica
World Customs Organisation Organizata Botërore e Tregtisë Svetska carinska organizacija
worth vlerë vrednost
wrap in paketon pakovati
written customs declaration deklaratë doganore në formë të shkruar carinska deklaracija u pisanoj formi
wrong-doer keqbërës,kundërvajtës prekršilac
X
xenophobe që ka frigë nga tëhuajt lice koje se plaši stranaca
xenophobia friga nga të huajt strah od stranaca
x-ray rreze rentgeni rendgen zraci
Y
yacht jahtë,anije luksoze jahta, luksuzni brod
Yard, the Scotland Yard kryeqendra policore në Angli glavno sedište policije u Engleskoj
year vit, mot godina
yield prodhoj prinos
yule kërshëndellat,krishtlindjet boži#ni praznik
Z
zero zero nula
zip code(US) numër postal poštanski broj
zonal rajonal pojasni
zonal border kufi rajonal pojasna granica
zonation ndarje rajonale podela po zonama
zone brez pojas
zone inhabitant banor i zonës stanovnik pojasa
zone of influence sferë ndikimi uticajna zona
zoning renditje në zona poredak po zonama
TTeerrmmee nnggaa ttrreeggëëttiiaa ddhhee ttrrnnssppoorrttii nnddëërrkkoommbbëëttaarr English Shqip Srpski
A
access to market akses(qasje) në treg pristup tržištu
access to supplies akses (qasje)në oferte pristup ponudi
accession aderim približavanje
ACP countries vendet ACP (afrikane, karaibe, paqësori) Afri#ke, Karipske i Pacifi#ke zemlje
across-the-board tariff reductions reduktim gjithëpërfshirës i tarifave opšte reduciranje tarifa
ad valorem equivalent ekuivalent ad valorem jednak po vrednosti
ad valorem tariff tarifë sipas vlerës tarifa prema vrednosti
addet-value tax taksë mbi vlerën e shtuar porez prema vrednosti
additionality akumulim dodatni, naknadni
adjustment përshtatje prilago!avanje
adjustment assistance ndihmë për përshtatje pomo" pri prilago!avanju
adjustments modifikime prepravke, modifikacije
administrative review shqyrtim administrative upravno razmatranje
advanced developing countries vende në zhvillim të përparuara
napredne zemlje u razvoju
advertising reklamë reklamiranje
Agency for International Development agjencia për zhvillim ndërkomëtar
Agencija ze me!unarodni razvoj
air consignment note fletëregjistri mbi aero-ngarkesat registar avio pošiljki
air mail receipt dëftesë-pranimi e postës ajrore prijemna potvrda avio pošte
aircraft code kodi i avioneve vazduhoplovni kod
all correct çdo gjë në rregull sve je u redu
all told është përfshirë e tëra u celosti obuhva"eno
ante meridiam para dite pre podne
antiboycott legislation legjislacioni antibojkot anti bojkotsko zakonodavstvo
antidumping customs tarifa doganore antidumping antidampinška carinska tarifa
antitrust antitrust antitrast
APEC APEK APEK
appraisal përcaktimi i vlerës procenjivanje
arbitral award aktgjykimi i arbitrazhit arbitražna presuda
arbitration arbitrim arbitriranje
arrival ardhja,arritja (e mallit) prispe"e (roba)
B
balance of concessions bilanc koncesionesh koncesioni bilans
balance of payments bilanc pagesash platni bilans
balance of payments consultations konsultime mbi bilancin e pagesave
konsultacije o platnom bilansu
balance of trade bilanc tregtar trgovinski bilans
Bank for international settlements Banka e transakcioneve ndërkombëtare
Me!unarodna transakciona banka
banking sistem banker bankarski sistem
barter trambë trampa
assignment (of a right) bartja, cesioni prenos (prava)
basket of currencies shportë monedhash monetarna korpa
beggar thy neighbor policy politika "varfro fqinjin tënd" politika osiromašenja suseda
bilateral bilateral bilateralan, obostran
bilateral investment treaty traktati dypalësh mbi investimet obostrani sporazum o investiranju
bilateral trade agreement marrëveshje tregtare dypalëshe obostrani trgovinski sporazum
bill bllok paragon ra#un
binding normë e fiksuar fiksirana norma
bogus goods mallra false falsifikovana roba
bond obligacion akcija
bonded depo hipotekimi e doganës hipotekarni carinski magacin
bonded goods mallrat e hipotekuara në doganë roba založena u carinarnici
border tax adjustments përshtatje kufitare të tatimeve pograni#no carinsko poravnanje
bound rates norma e detyrueshme obavezna norma (propis)
bounties stimuj material materijalna nagrada
boycott bojkotim bojkot
break bulk ngarkesë e paambalazhuar nepakovani tovar
bridging credit kredi mbështetëse podržavaju"i kredit
broker agjent burse berzanski posrednik
Brusseles Tariff Nomenclature Nomenklatura e tarifave e Brukselit
Briselska tarifna nomenklatura
buffer stocks stoqe amortizuese amortizacione zalihe
bulk carrier transportues masiv (anije oqeanike) masovni prevoznik (prekookeanski brod)
bunker adjustment factor pagesë shtesë për bunkerim dodatna uplata za bunkerisanje
bureau of export administration byroja e administratës së eksportit upravna služba za izvoz
buy-back riblerje ponovna kupovina
by payment me pagesë uz pla"anje
C
cancelling date afati fshirës brisani rok
capital kapital kapital
capital account llogari kapitale kapitalni obra#un
capital goods mallra kapitale kapitalna dobra
capital market treg kapitali kapitalno tržište
cargo sharing ndarje e livrimeve podela distribucije
carnet lejekalimi dozvola za prelazak
carnet ATA lejekalimi ATA dozvola ATA
cartel kartel kartel
cash on delivery pagesë me rastin e dorëzimit pla"anje pouze"em
cash with order pagesa bashk me porosinë pla"anje po porudžbini
ceiling price çmim tavan plafonska cena
certificate of origin çertifikatë e origjinës uverenje o poreklu
cfr (cost and fright-incoterms) kosto dhe transporti koštanje i prevoz
charter party kontratë e transportit me anije ugovor o prevozu robe brodom
cif (cost,insurance and freight-incoterms) kosto,sigurimi dhe transporti
koštanje, osiguranje i prevoz
cip (freight,carriage and insurance paid to transporti dhe sigurimi te paguara deri…
prevoz i osiguranje placeno do…
closing date data përfundimtare zaklju#ni datum
codes of conduct kodet e sjelljes kodovi ponašanja
collateral garancion garancija, sajemstvo
combined transport operator organizator i transportit të kombinuar
rukovalac kombinovanim prevozom
commercial counterfeiting falsifikim komercial komercijalno falsifikovanje
commercial invoice faturë komerciale komercijalni ra#un
commercial paper dëftesë tregtare komercijalna potvrda
Commision of the European Community Komisioni i Komunitetit Europian Komisija evropske unije
commodity exchange treg mallrash robna razmena
commodity stockpiles stoqe mallrash robne zalihe
common external tariff tarifë e jashtme e përbashkët zajedni#ka spoljna tarifa
common fund fond i përbashkët zajedni#ki fond
common market treg i përbashkët zajedni#ko tržište
Commonwealth of Independent States Komenuelthi i shteteve të Pavarura
Zajednica nezavisnih država
comparative advantage avantazhi krahasues uporedno preimu"stvo
compensation kompenzim kompenzacija
compensation trade tregti kompensuese(shih tregtinë e ndërsjellë) kompenzaciono tržište
compensatory finance financim kompenzuese naknadno finansiranje
compensatory tariff reductions reduktime kompensuese të tarifës
naknadno umanjenje tarifa
competition policy politikë e konkurencës konkurentska politika
competitive konkurrues,-e konkurentan
competitive devaluation konkurentna devalvacija
competitive need nevojë konkurruese konkurentna potreba (nužda)
concession koncesion koncesija
conditional most favored nation treatment
trajtimi i kushtëzuar i kombit më të favorizuar
uslovno tretiranje najpovlaš"enije nacije
conditionality kushtezueshmëri uslovljenost
confirmed irrevocable credit akreditiv i konfirmuar I parevokueshëm potvr!en neopoziv kredit
consecutive days ditët e punës (me radhë) radni dani (redom)
constructed export price çmimi i konstruktuar i eksportit konstruisana izvozna cena
constructed value vlere e konstruktuar (shih-dampingun) konstruisana vrednost
consular formalities and documentation
formalitetet dhe dokumentacioni konsulor
konzularne propisane forme i dokumentacija
consular invoice faturë konsullore konzularna faktura
consultations konsultime konsultacije
consulting sevices shërbime këshillimore konsultativne usluge
consumer goods mallra konsumi potroša#ka roba
consumer preference preferencë e konsumatorit potroša#ko povlaš"enje
consumers konsumator potroša#i
consumption konsum potrošnja
consumption tax taksë konsumi porez na promet
contracting party palë kontraktore ugovorna stranka
conventional tariff tarifë e marrevështjes ndërkombëtare me!unarodna ugovorna tarifa
conversion product produkt konvertimi proizvod za zamenu
convertibility konvertueshmëri konvertibilnost
copyright drejta(e)e autorit autorsko pravo
cost and freight kosto dhe transporti troškovi i prevoz
cotton textiles tekstile pambuku pamu#ni tekstil
Council Of Ministers Këshilli i Ministrave Savet ministara
Council Of The European Community Këshilli i Komunitetit Europian Savet evropske unije
counterpurchase contracts kontrata të blerjes së ndërsjelltë uzajmno kupovni sporazum
countertrade tregti e ndërsjellë uzajamna trgovina
countervailing duties taksë plotsuese dopunska taksa
country of origin certificate çertificatë e vendit të origjinës uverenje zemlje porekla
Court of international trade Gjykata e tregtisë ndërkombëtare Me!unarodni trgovinski sud
cover note fletë-mbulesë list pokri"a cpt (freight,carriage paid to…) transporti i paguar deri… prvoz pla"en do...
credit kredi kredit
credit (documentary) akreditiv dokumentar dokumentarni akreditiv
credit available akreditiv i disponueshëm raspoloživ akreditiv
Creditor Clubs Klubi i kreditoreve(I Parisit) Kreditorski klub (pariski)
currency monedhë moneta
currency adjustment charge shpenzimet e ndryshimit të kursit izdaci kod izmene kursa
current account llogari rrjedhëse teku"i ra#un
customs doganë carina
customs and administrative entry procedures
procedurat doganore dhe administrative të hyrjes
carinsko-administrativni postupci pri ulazu
customs area zonë doganore carinska zona
customs bond garancion doganor carinska garancija
customs classification klasifikimi doganor carinska klasifikacija
Customs Cooperation Council Këshilli i Bashkëpunimit Doganor Savet carinske saradnje
Customs Cooperation Council nomenclature
Nomenklatura e Këshillit të bashkëpunimit doganor
Nomenklatura saveta sa carinsku saradnju
customs duty detyrim doganor carinska dažbina
customs harmonization harmonizim doganor carinsko usaglašavanje (harmonizacija)
customs union bashkimi doganor carinska unija
customs valuation code kodi i vlerësimit doganor kod carinske vrenosti
customs warehouse depo(magazinë)e doganës carinski magacin
D
daf "delivered at frontier" “është dërguar në kufirin…” dostavljeno na granici
data processing përpunim të dhënash obrada podataka
days after acceptance nga dita e pranimit od dana prijema
days after delivery nga dita e dorëzimit od dana predaje
ddp ”delivered…duty paid” ddp “është dërguar dhe shdoganuar” DDP (isporu#eno ocarinjeno)
ddu “delivered duty unpaid” ddu ”është dërguar,dogana nuk eshte paguar "
DDU (isporu#eno neocarinjeno)
dead freight transport i vdekur mrtav prevoz
deck load ngarkesa e kuvertës tovar na palubi
deficiency payments pagesat e deficitit uplata deficita
delivery order note fletë dërgesa prevozni list
demand kërkesë zahtev
demand schedule skemë kërkesash spisak zahteva
demurrage charges shpenzimet për ditët e humbura troškovi za izgubljene dane
deq “delivered ex quay” deq ”i livruar nga moli” DEQ (ispostavljeno sa pristaništa)
des (“delivered ex ship”) des ”dërguar në anije” DES (ispostavljeno brodom)
devaluation zhvlerësim devalvacija
developed countries vende të zhvilluara razvijene zenlje
developing countries vende në zhvillim zemlje u razvoju
differential export tax tatim i diferencuar eksporti izvozni izdiferencirani porez
differential treatment trajtim i diferencuar izdiferencirano tretiranje
direct tax tatim direkt direktan porez
diskrimination diskriminim diskriminacija
dispatch half demurrage kursimi i përgjysmuar i ditëve polovi#na dnevna ušteda
dispatch money kursimi (shpërblim për shkarkim të shpejtë) ušteda (za brži istovar)
dispute settlement zgjedhje e mosmarrëveshtjeve izgla!enje nesporazuma
disruption çrregullim uništenje
distribution shpërndarje raspodela (distribucija)
dockage taksat e limanit pristanišna taksa
domestic subsidy subvencion i brendëshem doma"a subvencija
double-column tariff tarifë me dy kolona tarifa u dve kolone
draft kambial menica
drawback rimbursim doganor povra"aj
drawee trasati trasat
drawer trasanti žirant, izdavalac #eka
drawing tërheqja(e kambialit) vu#enje menice
dry cargo ngarkesë e thatë prazan tovar
duty taksë doganore dažbina
duty suspension pezullim i tarifës doganore ukidanje dažbine
dutyes on buyer’s account dogana në logari të blerësit dažbina na ra#un kupca
E
earnings ardhura(të) prihodi
east-west trade tregtia lindje-perëndim trgovina istok-zapad
economic cooperation among developing countries
bashkëpunimi ekonomik ndërmjet vendeve në zhvillim
privredna saradnja zemalja u razvoju
economic crisis krizë ekonomike ekonomska kriza
economic development zhvillim ekonomik ekonomski razvoj
ECS carnet lejekalimi ECS dozvola prelaska ECS
effective tariff rate normë efektive e tarifës efektivna tarifna stopa
efficiency rendiment efikasnost, dobit
export restrictions kufizime të eksportit izvozne restrikcije (ograni#enja)
export trading company kompani tregtare eksportuese trgovinsko izvozno preduze"e
exporter’s sale price çmimi i shitjes i eksportuesit prodajna cena izvoznika
elasticity elasticitet elasti#nost
electronic commerce tregti elektronike elektronska trgovina
embargo embargo(kufizim ose ndalim) embargo (zabrana)
Enabling Clause Klauzole mundesuese (GATT) klauzula odobrenja (GATT)
enterpreneur sipërmarrës preduzetnik
equal percentage reduction tariffs
reduktim tarifash në përqindje të barabartë
tearifna redukcija izjedna#ene stope
equilibrium ekuilibër ravnoteža
equity ekuitet (ndershmëri,drejtësi) pravednost
equity joint venture sipërmarrje me kapital të përbashkët preduze"e sa zajedni#kim kapitalom
equivalence of advantages avantazhe të barabarta uravnotežena prednost
errors and omission excepted nuk përgjigjemi për gabime eventuale
ne odgovaramo za slu#ajne greške
escalation shkallëzim eskalacija
Escape Clause Klauzole Shpetimi Klauzula spasa
estimated time of departure koha e paraparë e nisjes predvi!eno vreme polaska
Euro-bonds Euro- obligacione Euro obveznice
Euro-currency Euro- monedhë Euro moneta European bank for reconstruction and development
Banka Europiane për rindërtim dhe zhvillim
Evropska banka za rekonstrukciju i razvoj
European central bank Banka qëndrore europiane Evropska centralna banka
European Council Këshilli Europian Evropski savet
European Court of Justice Gjykata Europiane e Drejtësisë Evropski sud pravde
European currency unit. Njësija monetare Europiane Evropska monetarna jedinica
European economic area Zona ekonomike Europiane Evropska ekonomska zona
European free trade association Shoqatat europiane të tregtisë së lirë
Evropski savez slobodne trgovine
European Parliament Parlamenti Europian Evropski parlament
European recovery program Programi i rimëkëmbjes Europiane Evropski program obnove
European Union Bashkimi Europian Evropska unija
euro-zone zona e euros euro zona
exceptions përjashtime izuzimanja
exchange rate kurs shkëmbimi devizni kurs
excise tax aksizë akcizni porez
executing agency agjenci përmbaruese izršna agencija
export credit guarantee facility
shërbim për garantimin e kredive të eksportit
služba za garanciju izvoznih kredita
export credit insurance sigurim i kredisë së eksportit obezbe!enje izvoznog kredita
export credits kredi të eksportit izvozni krediti
export embargo embargo eksporti izvozni embargo
export enhancement program program i përmirësimit të eksportit
program poboljšanja izvoza
export promotion nxitje e eksportit unapre!enje izvoza
exports eksporte izvoz
exposure ekspozim (ndaj rrezikut) izlaganje
exw (incoterms-“ex works”) exw (“nga fabrika”) EXW ("od fabrike")
F
factors of production faktor prodhimi proizvodni faktori
factory system of production sistem i prodhimit në fabrikë proizvodni sistem u fabrici
fair panair sajam, vašar
fair value vlerë tregu tržišna vrednost
fas (“free alongside ship…”) fas (“franko përbri anijes”) FAS (besplatno do broda)
fast track procedura të përshpejtuara traka za ubrzani postupak
fca (incoterms”-free carrier’) fca (“ deri te transporti”) fca (besplatan prevoz)
final act akt final završni akt
floating policy polisa shdetyruese (fshirëse) plovidbena polisa
floor prices çmim dysheme podne cene
fob (“free on board”) "fob" (deri në bord) fob (besplatno u avion, brod)
foreign exchange shkëmbimi valuator devizna razmena
foreign exchange controls kontrollë mbi shkëmbimin valuator kontrola devizne razmene
foreign exchange earnings ardhura(të)në valutë të huaj zarade od devizne razmene
foreign investment investim i huaj strana ulaganja
foreign trade zone zonë e tregtisë së jashtme spoljno-trgovinska zona
forward market treg akaparimi odbrambeno tržište
free list listë mallrash pa doganë bescarinski spisak robe
free on board" fob deri në bord (shif “fob”) besplatno do broda
free port port i lirë bescarinska luka
free trade tregti e lirë slobodna trgovina
free trade area of the Americas Zona e tregtisë së lirë të amerikave
slobodna trgovinska zona obe Amerike
free warehouse depo(magazinë)e zonës së lirë skladište u bescarinskoj zoni
free zone zonë e lirë bescarinska zona
Freedom,commerce,and navigation treaty Traktati mbi lirinë,tregtinë dhe lundrimin
Sporazum o slobodnoj trgovini i plovidbi
freight collect transporti i pagueshëm në destinim prevoz se pla"a na odredištu
freight commission provizioni I transportit prevozna provizija
freight forwarder dispecer i ngarkesës špediter
full container load dërgesë komplete e kontejnerit kompletna kontejnerska pošiljka
full load ngarkesa komplete kompletan teret
futures kontratë akaparimi prodaja sa kasnijom isporukom
G
non flammable comprehend gas gas I komprimuar jo ndezes
nezapaljivi kompresovani gas
gate price çmim portë bazna cena
GATT Panel Paneli i GATT-t(arbitrim) GATT panel (arbitražni)
general cargo contract kontratë e përgjithshme e transportit detar
opšti sporazum o prevozu morem
general cargo rates tarifa e transportit për mallin në denxhe tarifa o prevozu den#ane robe
general kargo ngarkesë e përzier dhe në dengje mešoviti prevoz den#ane robe
general tariff tarifë e përgjithshme opšta tarifa
generalized system of preferences sistem i përgjithësuar favorizimesh
opšti sistem o povlasticama
global electronic commerce tregtia elektronike globale globalna elektronska trgovina
global quotas kuota globale globalne kvote
global system of trade preferences sistemi global i favorizimeve tregtare
globalni sistem trgovinskih povlastica
graduation kualifikim diplomiranje
Grandfather Clause Klauzola e Gjyshit (shiqo GATT) dedovska klauzula (vidi GATT)
guarantine,sanitary and health laws and regulations
ligjet dhe rregullat për karantinen,sanitetin dhe shëndetësinë
zakoni i uredbe o karantinu, sanitarijama i zdravstvu
H
harmonization harmonizim harmonizacija, uskla!enje
harmonized commodity desription and coding system
sistem i harmonizuar për pëshkrimin dhe kodimin e mallrave
usaglašen sistem o opisu i klasifikaciji robe
harmonized system sistem i harmonizuar harmonizovani sistem
hedge parambrojtje predodbrana
horizontal reduction of tariffs reduktim horizontal i tarifave horizontalno umanjenje tarifa
I
illustrative list listë ilistruese ilustrativna lista
IMF (International Monetary Fund FMN (Fondi monetar ndërkombëtar)
MMF (Me!unarodni monetarni fond)
impairment dëmtim odšteta
import administration administratë e importit uvozna administracija
import licensing licensim i importit izdavanje uvoznih dozvola
import quotas kuota importi uvozne kvote
import relief ulje e importit uvozno olakšanje
import restrictions kufizime të importit uvozna ograni#enja
import supstitution zëvendësim i importit uvozna zamena
imports importe uvozi
import-sensitive products produkte të cenueshme nga importi osetljivi proizvodi kod uvoza
incoterms (international commercial terms)
inkoterma (paritetet-kushtet standardeve nderkombëtare të transportit
inkoterm (me!unarodni standardni uslovi isporuke
indirect tax tatim indirekt posredan porez
industrialized countries vende të industrializuara industrijalizovane zemlje
infant industry argument argumenti i industrisë foshnjore argument infantilne industrije
inflation inflacion inflacija
informatics informatikë informatika
infrastructure infrastructure infrastruktura
injury dëm povreda, ošte"enje
inland waterway fletëngarkesa në lumej re#ni tovarni list
input dumping dumping inputi(i subvencionuar) ulazni damping (subvencionisani)
Institute clause Klauzola e Institutit të Londrës Klauzula londonskog instituta
insurance sigurim osiguranje
integrated program for commodities program i integruar për mallrat
integracioni program za robu
integrated tariff tarifë e integruar integraciona tarifa
intellectual property pronë intelektuale intelektualna svojina
interdependence ndërvartësi me!usobna zavisnost
intermediate goods mallrat e ndërmjeme me!uproizvod, repromaterijal
intermodal transport transport i kombinuar kombinovani prevoz International Bank for Reconstruction and Development
Banka ndërkombëtare për rindërtim dhe zhvillim
Me!unarodna banka za rekonstrukciju i razvoj
International Development Association Shoqata ndërkombëtare për zhvillim
Me!unarodni savez za razvoj
International Road Transport Union
Shoqata ndërkombëtare e transportit rrugor
Me!unarodni savez drumskog saobra"aja
International Standardization Organization
Organizata ndërkombëtare e standardeve
Me!unarodna organizacija za standarde
International Telecommunications Union
Bashkimi ndërkombëtar i telekomunikacioneve
Me!unarodni telekomunikacioni savez
International Trade administration Administratë e tregtisë ndërkombëtare
Me!unarodna trgovinska administracija
International trade center UNCTAD
Qendra tregtare ndërkombëtare UNCTAD
Me!unarodni trgovinski centar UNCTAD
investor investues investitor, ulaga#
invisible trade tregti e padukshme nevidljiva trgovina
invoice,cost and charges llogaria,cmimi,shpenzimet ra#un, troškovi i naplata
irrevocable credit akreditiv i paprapësueshëm neopoziv akreditiv
island developing countries vende-ishuj në zvillim ostrvske zemlje u razvoju
J
joint venture sipërmarrje me rrezik të përbashkët preduzetništvo sa zajedni#kim rizikom
K
key currencies monedhat kryesore glavne monete
knocked down mall i çmontuar demontirana roba
knowledge-based industry industri e bazuar në njohuri intelektualna delatnost
L
landed terms kushtet e shkarkimit -zbarkimit uslovi istovara-iskrcavanja
landing, storage,delivery Zbarkimi,magazinimi,dorëzimi pristajanje, skladištenje, isporuka
landlocked country vendi pa dalje në det zemlja bez izlaza na more
land-locked developing Countries vende jobregdetare në zhvillim
zemlje bez obale u razvoju
lashing lidhja ,shtrëngimi(i anijes) vezivanje broda
laydays ditët pa punë dangubnine
least developed countries vende shumë pak të zhvilluara vrlo nerazvijene zemlje
less developed countries vende më pak të zhvilluara manje razvijene zemlje
less than container load me pak së dërgesa e kontejnerit manje od kontejnerske pošiljke
less than fair value me pak se vlera e tregut manje od tržišne vrednosti
less-than-load shipments lëvrime nën kapacitet otpremanje robe ispod kapaciteta
letter of indemnity shkresë (leter) garantuese garantno pismo
level of trade adjustment niveli i përshtatjes tregtare nivo trgovinskog prilago!avanja
liberal liberal liberalno
liberalization liberalizim liberizacija
licensing licensim izdavanje dozvola
licensing code kodi i licensimit kod izdavanja dozvola
linear reduction of tariffs reduktim linear i tarifave linearno umanjenje tarifa
liquidation likuidim likvidacija
loading factor Koeficienti i ngarkimit koeficijenat utovara
loan hua zajam
logistics intermediary ndërmjetës i logjistikës logisti#ki posrednik
London Club Klubi i Londrës Londonski klub
long term afat i gjatë dugoro#an rok
loss humbje gubitak
lump sum transport paushall paušalni prevoz
M
Maastrcht Treaty Traktati i Mahstritit Mastritski sporazum
machine tools makineri prodhimi proizvodna sredstva
managed trade tregti e drejtuar upravlja#ka trgovina
manufacturing processes procese prodhimi proizvodni procesi
margin preference marzhe favorizimi favorizovana marža
market treg tržište
market access mundësi për hyrje në treg pristup tržištu
market disruption çrregullim i tregut tržišni poreme"aj
market economy ekonomi tregu tržišna ekonomija
market forces forcat e tregut tržišne snage
medium of exchange mjet shkëmbimi sredstva razmene
medium term afat i mesëm srednjoro#ni
member anëtar #lan
merchandise exports and imports eksport dhe import mallrash izvoz i uvoz roba
mixed credits kredi të përziera mešoviti krediti
mixed economies ekonomi të përziera mešovite ekonomije
mixed tariff tarifë e përzier mešovota tarifa
money para novac
monopoly monopol monopol
most favored nation treatment trajtim i kombit më të favorizuar
tretman najpovlaš"enije nacije
motor boat barkë motorrike motorni #amac
motorship anije motorrike motorni brod
multilateral agreement marrëveshje shumëpalëshe multilateralni sporazum
multilateral investment fund fondi shumëpalësh i investimeve multilateralni investicioni fond
multilateral investment guarantee agency
agjencija shumëpalëshe për garantimin e investimeve
multilateralna agencija za garantovanje investicija
multilateral safeguard system sistem parambrojtës shumëpalësh multilateralni odbrambeni sistem
mutatis-mutandis (lat.) duke bërë ndryshimet e duhura"-duke përdorur terma të reja"
vršenjem potrebnih izmena upotrebiti nove termine
mutuality of benefits përfitime reciproke obostrana korist
N
named i emruar,i kontraktuar imenovan, nazvan, nazna#en
named airport of departure aeroporti i kontraktuar i nisjes nazna#eni aerodrom odlaska
named place of delivery at frontier vendi i kontraktuar i dorëzimit në kufi
nazna#eno mesto isporuke na granici
National Trade Bank Banka kombëtare e të dhënave tregtare Nacionalna banka trgovinskih podataka
national treatment trajtim kombëtar nacionalno tretiranje
negotiations negociata pregovori
newly industrializing countries vende të industrializuara rishtas
skorije industrijalizovane zemlje
newly industrializing economies ekonomi të industrializua rishtaz
skorije industrijalizovane ekonomije
next month muajin e ardhshëm slede"i mesec
nominal tariff rate normë nominale e tarifës nominalna tarifna stopa
non – discrimination mosdiskriminim nediskriminisanje
non tariff measures masa jotarifore van tarifne mere
nonmarket economy ekonomi jo tregu vantržišna privreda
nonreciprocity mosreciprocitet neobostranost
nontariff barriers barriera jotarifore vantarifne barijere
normal value vlerë normale normalna vrednost
north veri sever
north-south trade tregtia veri-jug trgovina sever jug
nullification shfuqizim ukidanje
O
offer list listë ofertash spisak ponuda
official development assistance ndihmë zyrtare për zvillim
razvojna službena pomo"i
offset requirements kërkesa kompenzuese kompenzacioni zahtev
offshore manufacturing prodhim jashtë vendit spoljna proizvodnja
on deck/under deck mbi kuvertë/nën kuvertë na palubi/pod palubom
open charter kontratë e hapur otvoreni ugovor
order porosia predlog,poruka
owner’s risk of damage rreziku vetanak nga dëmi sopstveni rizik od štete
owner’s risk of fire rreziku vetanak nga zjarri sopstveni rizik od požara
P
Pacific Rim Unaza e Paqësorit (shih normat e GATT-it)
Prsten tihog okeana (Propisi GATT-a)
packaging, labeling and marking regulations
rregullat për ambalazhimin, etiketimin dhe marketimin
pravila pakovanja, etiketiranja i marketinga
Paris Union Unioni Parisit( shih prona intelektuale) Pariška unija (vidi intelektualno vlasništvo)
patent patent patent
payable i pagueshëm uplativ
payment at sight pagesa në të parë(shiqim) uplata na vidjenje
payment at tenor pagesa pas arritjes uplata po prispe"u
payment by instalments pagesa me kiste uplata na rate
payment on open account pagesa përmes logarisë rrjedhëse uplata preko teku"eg ra#una
payment under a guarantee pagesë nën garancion uplata pod garancijom
payment under reserve pagesë me rezervë uplata sa rezervom
penalty clause Klauzola e kompenzimit (penaliet) kompenzaciona klauzula
performance requirements kërkesë e permbushjes zahtev za ispunjavanje
peril point pikë e rrezikut ta#ka rizika
petition peticion peticija
pick up and delivery pranimi dhe dorëzimi i mallit primo-predaja robe
please turn over luteni ta ktheni(rrotulloni) molimo okrenite se
port entry pikë (vend-kalim) i hyrjes luka ulaska
post meridiam pas dite posle podne
post office box fahu postal poštanski pretinac
post office order udhëzimi postal poštanski nalog
preferences favorizime povlastice
price çmim cena
price elasticity of demand elasticitet çmimi i kërkesës elasti#nost, cena potražnje
price elasticity of supply elasticitet çmimi i ofertës elasti#nost, cena ponude
price stabilization stabilizim çmimi stabilizacija cena
primary commodity mall bazë bazi#na roba
principal supplier furnizues kryesor glavni snabdeva#
prior deposits depozitë paraprake prethodni depozit
priority watch list listë e vëzhgimit të përparësisë spisak nadzora po prioritetu
private sector sektor privat privatni sektor
process patent patent për procesim patent za obradu
processing of the order përpunimi i porosisë obrada potražnje
procurement prokurim nabavka
producer goods mallrat e prodhuesit proizvo!a#eva roba
production prodhim proizvodnja
profit fitim dobit, profit
profit and loss fitimi,humbja dobitak i gubitak
proforma invoice faturë proforma(para-faturë) predra#un
progressive tariff tarifë progressive progresivna tarifa
progressive taxation tatim progresiv progresivno oporezivanje
promissory note kambial vlastita menica
prompt shipment anija e gatshme brza otprema
property pronë vlasništvo
protection mbrojtje zaštita
Protection and Indemnity club (P & I Club) Shoqata e marinarëve për vetegarancion
Pomorsko udruženje za vlastite garancije
protectionism proteksionizëm protekcionizam
provider sigurues i logjistikës nabavlja#
proxy document dokument përfaqësimi zastupni#ka isprava
public sale shitje publike javna prodaja
purchase price çmimi i blerjes kupovna cena
purchasing power fuqi blerëse kupovna mo"
pure risk rrezik i mirëfillt potpuni rizik
Q
quantitative restrictions kufizime sasiore koli#inska ograni#enja
quay bregdeti,limani luka
quotas kuota kvota
R
railway hekurudha železnica
railway consignment note fletëngarkesa hekurudhore železni#ki tovarni list
railway receipt fletëpranimi hekurudhor železni#ki prijemni list
reciprocity reciprocitet reciprocitet
re-export rieksport ponovni izvoz
reinsurance risigurim reosiguranje
reporting day dita e lajmërimit dan prijave
reprisals shpagim odmazda
request list listë kërkesash spisak trebovanja
reserve currency monedhë e rezervës rezervna moneta
reservs rezerva rezerve
residual restrictions kufizime mbeturinore ostala ograni#enja
restitutions kompenzime (për bujqësi në UE) kompenzacija (za poljoprivredu u EU)
restraints on trade kufizime mbi tregtinë ograni#enja na trgovinu
restrictive business practices praktika kufizuese në biznes restriktivna poslovna praksa
retaliation kundërveprim protiv mera
retrocession prapakthim (lidhur me resigurimin) odstupanje
reverse preferences favorizime të ndërsjella recipro#ne beneficije
reversible layday ditët e humbura të kthyeshme izgubljeni povratni dani
revocable credit akreditiv i revolvuar(përsëritur) opozvani akreditiv
right of lien e drejta e sekuestrimit pravo konfiskacije
risk risk (metodë e rrezikut) rizik
road haulage transporti rrugor drumski prevoz
road haulier transportues rrugor drumski prevoznik
road tax taksë rrugore drumska taksa
roll on/roll off – ro-ro vetëlëvizës(ngarkesë që lëvizë vetë) samohodni teret
rules of origin rregullat e origjinës pravila o poreklu
running days ditët e punës në vijim teku"i radni dani
S
safeguards masa parambrojtëse zaštita, osiguranje
sales tax tatim mbi shitjen porez na prodaju
sanctions sanksione sankcije
sanitary and phytosanitary measures masa sanitare dhe fitosanitare
sanitarne i fitosanitarne mere
schedule of concessions skema e koncesioneve koncesiona skica
section paragraph odredba
security letër me vlerë obezbe!enje
security capital kapital i sigurt bezbedan kapital
selective quotas kuota selektive selektivne kvote
self-initiation vetëinicijativë samoinicijativa
seller’s option opcioni i shitësit opcija prodavca
semi processed product produkt gjysmë i përpunuar poluobra!eni proizvod
sensitive products produkte delikate osetljivi proizvodi
services shërbime usluge
shipowner pronar anije vlasnik broda
shipping conference lidhje të transportuesve savez transportera
ships rail rrethimi (grilat)e anijes brodska ograda
shipwreck thyerje,fundosje e anijes brodolom
short term afati i shkurtë kratkoro#ni
single-column tariff tarifë me një kolone jednokolona tarifa
snapback rikthim ponovni povratak
socialist economies ekonomi socialiste socijalisti#ka privreda
soft loan hua me kushte të favorshme zajam sa povlaš"enim uslovima
south-south trade tregtia jug-jug trgovina jug-jug
special and differential treatment trajtim i vaçant dhe i diferencuar
poseban i izdiferenciran tretman
special drawing rights monedhë e posaçme e FMN-s posebna moneta MMF-a
special representative for trade negotiations
përfaqësues i posaçëm për negociata tregtare.
specijalni predstavnik za trgovinske pregovore
specific duty detyrim specifik doganor specifi#na dažbina
specific limitations on trade kufizime specifike mbi tregtinë specifi#na ograni#enja nad trgovinom
specific tariff tarifë specifike specifi#na tarifa
spekulative risk risk spekulativ spekulativni rizik
spot market treg me livrim të menjëhershëm prodaja na licu mesta
standard industrial classification klasifikim industrial standard
standardna industrijska klasifikacija
standards standarde standardi
standard code kodi i standardeve standardni kod
statement of administrative action deklaratë e veprimit administrativ
izjava administrativnog delovanja
steamship anije me avull parobrod
steel çelik #elik
stevedoring charges shpenzimet e manipulimit manipulativni troškovi
stockbroker ndërmjetës burse berzanski posrednik
stockpiles stoqe zalihe
stowage factor faktor i palimit(stivimit) faktor slaganja
strategic stockpiles rezerva strategjike strateške rezerve
strike, riots and civil grevë, përleshje, tollovi qytetare štrajk, gra!anski nemiri
structural change ndryshim strukturor strukturalne promene
subsidies code kod subvencionesh subvencioni kod
subsidy subvencion subvencija
substantial new program of action program i ri substancial veprimi
veliki novi program akcije
Sundays and holidays excepted përjashtim i të dielave dhe i festive
nedelja i praznici isklju#eni
supply ofertë ponuda
supply access mundësi për ofertë pristup ponudi
supply schedule skemë ofertash spisak ponuda
surplus tepricë višak
suspension of liquidation pezullim i likuidimit ukidanje likvidacije
T
targeting u drejtohet(reklama) obracanje (reklama)
Tariff Commission Komisioni i tarifave Tarifna komisija
tariff harmonization harmonizim i tarifave uskla!ivanje tarifa
tariff quota kuotë e tarifës tarifna kvota
tariff-rate quota kuotë me normë tarifore kvota sa tarifnom stopom
tax tatim porez,taksa
tax incentives stimuj tatimor poreska stimulacija
technical barriers to trade barriera teknike në tregti tehni#ke prepreke u trgovini
technical regulations rregulla teknike tehni#ki propisi
technological development zvillim teknologjik tehnološki razvoj
technology teknologji tehnologija
technology transfer transferim i teknologjisë tehnološki transfer
telegraphic money order Udhëzimi telegrafik i parasë telegrafski transfer novca
terms and conditions of the contracts afatet dhe kushtet e kontratës rokovi i uslovi ugovora
terms of trade koeficient tregtar tržišni koeficijent
textile tekstile tekstil
theft, pillage, non delivery vjedhja, grabitja, mosdorëzimi kra!a, plja#ka, nepredaja
third – country dumping dumping i vendit të tretë damping tre"e zemlje
third world bota e tretë zemlje tre"eg sveta
threshold price çmim bazë osnovna cena
tied loan hua e kushtëzuar uslovljeni zajam
time bar vjetërsimi (parashkrimi) zastarevanje
time charter qesim i anijes në kohe të caktuar zakup broda na odre!eno vreme
time table (transport) orari i nisjes red vožnje
time (temporary) sheet tabela të përkohëshme privremene tablice
to whom it may concern në dijeni të të gjithëve që iu përket na koga se odnosi
tourism turizëm turizam
towage rimorkimi dhe teglimi remorkiranje, teglenje,šlepovanje
trade agreement marrevëshje tregtare trgovinski ugovor
trade barriers barriera tregtare trgovinske prepreke
trade creation krijim tregtar tržišna kreacija
trade diversion diversion tregtar tržišna diverzija
trade fair panair tregtar trgovinski vašar, sajam
trade related environmental issues çështje mjedisore që lidhen me tregtinë
pitanja okoline u vezi sa tržištem
trade review mechanism mekanizmi I rishikimit të politikës tregtare
mehanizam pregleda trgovine
Tradecompliance center Qendra për konformitetin tregtar Centar za verifikaciju tržišta
trademark markë fabrike fabri#ka marka
trafficking in counterfeit goods and services
trafik me mallra dhe shërbime të falsifikuara
krijum#arenje falsifikovanih roba i usluga
transaction value vlerë e transakcionit(vlerë-vërtetë e paguar) transakciona vrednost
transfer payments pagesa përfitimesh uplate na dobit
transferable credit akreditiv i bartshëm prenosivi akreditiv
transit zone zonë tranziti tranzitna zona
transparency transparencë vidljivost, transparentnost
transportation transportim prevozništvo
transshipment tejbartje brodski prevoz
treaty traktat sporazum
Treaty of Fusion traktati i bashkimit( Komuniteti Europian)
Sporazum ujedinjenja EU
Treaty of Rome Traktati i Romës Rimski sporazum
trimming rrafshimi i ngarkesës doterivanje tereta
turnkey contract kontratë përmbaruese ugovor o izvršenju
U
U.S. Agency for international development
Agjencija e SHBA për zhvillim ndërkombëtar
Agencija za me!unarodni razvoj SAD
ultimo, last month muajin e kaluar prošlog meseca
UN development program Programi i KB për zhvillim UN-ov program za razvoj
UNCTAD-GATT International Qendra UNCTAD-GATT e tregtisë Ndërkombëtare
UNCTAD-GATT Centar za me!unarodnu trgovinu
underwriter sigurues osiguravatelj
unfair trade practices praktika tregtare të pandershme ne#asna trgovinska praksa
unilateral veprim i njëanshëm jednostran,unilateralan
unit value vlerë për njësi jedini#na cena
United States price çmimi në SHBA cena u SAD
unseaworthy i paaftë për lundrim nesposoban za plovidbu
upstream subsidies subvencion prodhimi subvencije za proizvodnju
useful load ngarkesë e vlefshme vredan teret
utility dobi služba, korist
V
valuation vlerësim vrednovanje
value vlerë vrednost
value-added tax – VAT tatim mbi vlerën e shtuar porez na dodatnu vrednost PDV
valued policy polisa me vlerë të caktuar polisa na odre!enu vrednost
variable levy tatim i ndryshueshëm varijabilni porez
various dates data të ndryshme razli#iti datumi
vice verse mbrapsht, e kundertë obratno
visible trade tregti e dukshme vidljiva trgovina
W
waiver akt-dorëhëqjeje akt odricanja
war risk rreziku i luftës ratni rizik
warehouse warrant listë(regjistër)e magazinës magacinski spisak
watch list listë vezhgimi izvi!a#ki spisak
way port limani në kalim usputna luka
wealth pasuri imovina
wealth tax tatim mbi pasurinë porez na imovinu
welfare mirëqenje dobrobit, osiguranje
with particular average me havari partikulare sa delimi#nim havarijom
woolen textiles tekstile të leshta vuneni tekstil
workers' rights drejta (e) e punëtorëve radni#ka prava
working party palë pune radna grupa
World Bank Banka Botërore Svetska banka
World Customs Organization Organizata Botërore e Doganave Svetska carinska organizacija
World Intellectual Properity Organizata Botërore e Pronës Intelektuale
Svetska organizacija o intelektualnoj svojini
World Trade Organization Organizata Botërore e Tregtisë Svetska trgovinska organizacija
Shkurtesat që perdoren në tregtinë
ndërkombëtare Skracenice koje se upotrebljavaju
u medjunarodnoj trgovini
A
ACP Vendet Afrikane,të Karaibeve dhe të Paqësorit Afri#ke,Karipske i zemlje Tihog okeana ACTPN Komiteti Këshillimor për Politikën dhe Negociatat Tregtare Konsultativni komitet za politiku trgovinskih pregovora
AD antidumping antidamping ADB Banka Aziatike e Zhvillimit Azijska banka za razvoj A/DS Shërbim i Agjencisë së Shpërndarjes,Departamenti i Tregtisë i SHBA Agencijska služba raspodele, Trgovinski Ministarstvo SAD Ad Val normë tarife ad valorem tarifna stopa Ad Valorem
AECA Ligji i Kontrollit të Eksportit të Armeve Kontrolni zakon izvoza oružja AFDB Banka Afrikane e Zhvillimit Afri#ka banka za razvoj AFDF Fondi Afrikan i Zhvillimit Afri#ki fond za razvoj AIT Instituti Amerikan në Tajvan Ameri#ki institut na Tajvanu APCAC Këshilli Azi-Paqësor i Dhomave të Tregtisë Amerikane Azijsko-pacifi#ki savet ameri#ke trgovinske komore
APEC Bashkëpunimi Ekonomik Azi-Paqësor Azijsko-tihookeanska privredna saradnja
APTA Akti Tregtar mbi Prodhimet Automotorike Trgovinski propis o proizvodnji motornih vozila
ASEAN Shoqata e Vendeve të Azisë Juglindore Savez zemalja jugoisto#ne Azije ATA admission temporaire(pranim i përkohshëm) privremeni uvoz
ATAC(s) Komiteti Teknik Këshillimor Bujqësor Tehni#ko konsultativni komitet poljoprivrede
ATC Marrëveshja mbi Tekstilet dhe Veshjet Sporazum o tekstilnoj konfekciji
ATCA Marrëveshja mbi Tregtinë në Avionet Civile Sporazum o trgovini civilnih aviona
ATPA Akti Andean i Favorizimeve Tregtare Andeanski akt o trgovinskim podsticajima AUI Nisma ASEAN-Shetet e Bashkuara Inicijativa ASEAN-SAD
AVE ekuivalent ad valorem jednak prema vrednosti
B
BAR Kufizime të tipit <<Blerje Amerikane>> ograni#enje tipa ''Ameri#ka kupovina'' BDV Përkufizimi i Vlerës i Brukselit ograni#enje briselske vrednosti
BEA Byroja e Analizës Ekonomike,Departamenti i Tregtisë i SHBA Biro ekonomske analize, Ameri#ki Ministarstvo trgovine BFC Qendra e Nxitjes së Biznesit,Departamenti i Tregtisë i SHBA Centar za podsticaj poslovanja, Ministarstvo trgovine SAD BIA informacioni më i mirë i mundshëm najbolja mogu"a informacija
BIRPI Zyrat e Bashkuara Ndërkombëtare për Mbrojtjen e Pronës Intelektuale Sjedinjene me!unarodne kancelarije za odbranu intelektualne svojine BIS Banka e Transaksioneve Ndërkombëtare Me!unarodna banka za transakcije BISNET Shërbimi i Informacionit mbi Biznesin për Vendet e Reja të Pavarura,Departamenti i Tregtisë i SHBA
Informaciona služba o poslovanju za nove nezavisne zemlje, Ministarstvo trgovine SAD
BIT traktat dypalesh për investime obostrani sporazum o investicijama
BNC komision dykombësh dvonacionalna komisija BOND Shtrirja e Biznesit të Demokracitë e Reja(program) proširivanje poslovanja kod mladih demokratija
BOP bilanc pagesash platni bilans
BOT bilanc tregtar trgovinski bilans
BSP biznes i sponsorizuar sponzorisano poslovanje BSP promocion mesprogramor me!uprogramska promocija
BTN Nomenklatura e Brukselit për Tarifat Briselska nomenklatura za tarife
BXA Byroja e Administratës së Eksportit,Departamenti i Tregtisë i SHBA Upravni biro za izvoz, Ministarstvo trgovine SAD
C
C&F kosto dhe transport(inkoterm) troškovi transporta(inkoterm)
CACM Tregu i Përbashkët i Amerikës Qëndrore Jedinstveno tržište centralne Amerike CADIC analizë krahasuese e gjendjes së industries vendase uporedna analiza stanja u doma"oj industriji
CAFC Gjykata e Apelit për Qarkun Federal Viši sud za savezni okrug
CAIP Programi i Përshtatjes së Investimeve për Komunitetin program prilago!avanja investicija za EU
CAP Politike Bujqësore e Përbashkët (BE) Jedinstvena poljoprivredna politika EU
CAP plan veprimi i vendit doma"i plan akcije
CARIBCAN Nisma Kanada-Pellgu i Karaibeve Inicijativa Kanada - Karipska ostrva
CARICOM Tregu i Përbashkët i Karaibeve Karipsko jedinstveno tržište CBERA Akti për Rimëkëmbjen Ekonomike të Pellgut të Karaibeve Akt obnove privrede Karipskih ostrva CBI Nisma e Pellgut të Karaibeve Za#etak Karipskih ostrva CCC Korporata Komunitare e Kreditit kreditna zajedni#ka korporacija CCC Këshilli i Bashkëpunimit Doganor Savet za carinsku saradnju CCCN Nomenklatura e Këshillit të Bashkëpunimit Doganor Nomenklatura saveta za carinsku saradnju CCL Lista e Kontrollit të Tregtisë (më parë Lista e Kontrollit të Mallrave) Kontrolni spisak trgovine CCNAA Këshilli Koordinativ për Qeshtjet e Amerikës së Veriut (Tajvan) Koordinacioni odbor za pitanja SAD CCPIT Këshilli i Kinës për Nxitjen e Tregtisë Ndërkombëtare Kineski savet za podsticaj me!unarodne trgovine CEA Zona Ekonomike Kineze Kineska privredna zona CEA Keshilli i Këshillëtarëve Ekonomik Odbor privrednih savetnika CEP çmim i konstruktuar eksporti konstruisana izvozna cena CER Marrëdhënie më të Ngushta Ekonomike Australi-Zelandë e Re Uži privredni odnosi Australija-Novi Zeland CET tarifë e jashtme e përbashkët spoljna jedinstvena tarifa
CFIUS Komiteti mbi Investimet e Huaja në SHBA Spoljni komitet za strane investicije u SAD CFR kosto dhe transport(inkoterm) cena i prevoz CFTA Marrëveshja e Tregtisë së Lirë SHBA-Kanada Sporazum slobodne trgovine SAD-Kanada
CG-18 Grupi Këshillimor i të Tetëmbëdhjetëve(GATT) Savet grupe osamnaestorice (GATT)
CIF kosto,sigurim dhe transport(inkoterm) cena osiguranja i prevoza
CIME Komiteti për Investimet Ndërkombëtare dhe Ndërmarrjet Shumëkombëshe(OECD) Komitet za me!unarodne investicije i multinacionalna preduzetništva CIMS Sistemi i Menaxhimit të Informacionit Tregtar,Departamenti i Tregtisë i SHBA
Sistem rukovo!enja trgovinskim informacijama Ministarstvo trgovine SAD
CIP transport dhe sigurim te paguara(inkoterm) pla"eno osiguranje i prevoz
CIS Komenuelthi i Shteteve për Tregtinë Ndërkombëtare Savez država za me!unarodnu trgovinu CITA Komiteti për Implementimin e Marrëvëshjeve mbi Tekstilin Komitet za implementaciju sporazuma o tekstilu CITIC Trusti Ndërkombëtar dhe Korporata e Investimeve të Kinës Me!unarodni trust i kineska investiciona kompanija
CITT Gjykata për Tregtinë Ndërkombëtare e Kanadasë Kanadski sud za me!unarodnu trgovinu CIV vlera doganore e importit uvozna carinska vrednost CMP plani i marketingut i vendit doma"i marketinški plan CNUSA Lajmet Tregtare të SHBA,Departamenti i Tregtisë i SHBA Trgovinske vesti SAD, Ministarstvo trgovine SAD COCOM Komiteti Bashkërendues për Kontrollet Shumëpalëshe të Eksportit Uporedni komitet za višestrani izvoz CODEX Komisioni Codex Alimentarius Komisija Codex Alimentaris
COE Këshilli I Evropës Evropski savet COMECON Këshilli për Ndihmën Ekonomike Reciproke Savet za uzajamnu privrednu pomo"
COP kosto e prodhimit troškovi proizvodnje
CP palë kundërshtuese protivni#ke stranke CPE ekonomi e planifikuar centralisht centralisti#ki planirana privreda CPT transporti i paguar deri(inkoterm) prevoz pla"en do (inkoterm) CSCE Konferenca mbi Sigurinë dhe Bashkëpunimin në Evropë Konferencija o saradnji i bezbednosti u Evropi
CT Tregti e Ndërsjelltë uzajamna trgovina
CTA Komiteti për Tregtinë në Bujqësi (GATT) Komitet za trgovinu u poljoprivredi (GATT)
CTF Panair Tregtar i Qertifikuar,Departamenti i Tregtisë i SHBA Sertifikovani trgovinski sajam, Ministarstvo trgovine SAD
CV vlerë e konstruktuar iskonstruisana vrednost
CVD tarifë doganore izbalansirana carinska tarifa
balancuese
CXT tarifë e jashtme e përbashkët spoljna jedinstvena tarifa
D
DAC Komiteti i Ndihmës për Zhvillim (OECD) Komitet pomo"i za razvoj DAF livrimi në kufi (inkoterm) dostava na granici (inkoterm)
DAV vlera vendase e shtuar doma"a uve"ana vrednost
DDP i livruar pas zhdoganimit (inkoterm) dostavljanje posle carinjenja (inkoterm) DDU i livruar pa zhdoganim (inkoterm) dostavljanje bez carinjenja (inkoterm) DEQ i livruar nga moli (inkoterm) dostava na doku (inkoterm) DES i livruar nga anija (inkoterm) dostava sa broda
DF pa doganë bez carine
DISC Korporata Vendase e Shitjeve Ndërkombëtare Doma"a korporacija za me!unarodne prodaje DOC Departamenti i Tregtisë i SHBA Ministarstvo trgovine SAD DS zgjidhje e mosmarrëveshjeve rešavanje nesporazuma DSU Marrëveshjet mbi Zgjedhjen e Mosmarrëveshjeve(dmth.Marrëveshjet e OBT-së mbi Rregullat dhe Procedurat e Zgjidhjessë Mosmarrëveshjeve)
Dogovor o rešavanju nesporazuma (Dogovor STO o pravilima i PRC) N)
E
EAA Akti i Administratës së eksportit Akt izvozne administracije
EAEC Forumi Ekonomik i Azisë Lindore Ekonomski forum isto#ne Azije EAI Nisma e Sipërmarrjes për Amerikat Za#etak preduzetništva za Amerike
EAPC Këshilli i Partneritetit Euro-Atlantik Evro-Atlantski savet partnerstva
EAR Rregullat e Administratës së Eksportit Pravila izvozne administracije EBRD Banka Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim Me!unarodna banka za obnovu i razvoj
EC Komuniteti Europian Evropska zajednica
ECA Administrata e Bashkëpunimit Ekonomik Administracija evropske saradnje
ECB Banka Qendrore Evropska centralna banka
Europiane
ECCN Numri i Klasifikimit të Kontrollit te Eksportit Klasifikacioni broj izvozne kontrole ECDC Bashkëpunimi Ekonomik ndërmjet Vendeve në zhvillim Privredna saradnja me!u zemljama u razvoju ECE Komisioni Ekonomik për Europën Privredna komisija za Evropu ECGF Shërbimi për Garantimin e Kredive të Eksportit Služba za garantovanje izvoznih kredita
ECS Mostra tegtare Trgovinski uzorci ECS Sistemi i Bashkëpunimit Europian Sistem evropske privredne saradnje
ECSB Sistemi Europian i Bankave Qëndrore Evropski sistem centralnih banaka
ECSC Komiteti Europian i Qymyrit dhe i Çelikut Evropski komitet za ugalj i #elik ECU njësija monetare europiane Evropska monetarna jedinica EDI shkëmbimi elektronik i të dhënave elektronska razmena podataka EEa Zona Ekonomike Europiane Evropska privredna zona EEC Komuniteti Ekonomik Europian Evropska ekonomska zajednica
EEP Programi i Përmirësimit të Eksportit program poboljšanja izvoza
EFTA Shoqata Europiane e Tregtisë së Lirë Evropsko društvo slobodne trgovine EIB Banka Europiane e Investimeve Evropska investiciona banka EMS Sistemi Monetar Europian Evropski monetarni sistem EMU Njësi monetare Europiane Evropska monetarna jedinica
EP çmimi i eksportit izvozna cena
EPC Këshilli i Politikës Ekonomike-SH.B.A Savet ekonomske politike SAD EPC Konventa Europiane për Patentat Evropska konvencija o patentima
ER kufizim eksporti ograni#enje izvoza
ERM mekanizmi i normës së shkëmbimit mehanizam stope razmene
ERP Programi i Rimëkembjës Europiane Program evropske obnove ESA Agjensioni Europian i Hapësirës Evropska agencija za prostorno planiranje ESAF shërbimi për përmirësimin e përshtatjes strukturore služba za strukturno popravljanje i slaganje
ESCB Sistemi i bankave Qëndrore Europiane Sistem evropskih centralnih banaka
ESP çmimi i shitjes së eksportuesit prodajna cena izvoznika ETC kompani tregtare eksporti Izvozna trgovinska kompanija ETSI Instituti i Standardeve Europiane të Telekomunikacioneve Institut evropskih standarda telekomunikacija
EU Bashkimi Europian Evropska zajednica
EXW nga fabrika-inkoterm od fabrike (inkoterm)
Ex-IM BANK Banka e Eksport-Importit në SHBA izvozno-uvozna banka
F
FA faktet në dispozicion raspoložive #injenice
FAO Organizata e Ushqimit dhe e Bujqësisë e KB-s Organizacija ishrane i poljoprivrede pri UN
FARA Akti i Regjistrimit të Agjentëve të Huaj registarski spisak stranih zastupnika
FAS Shërbimi Bujqësor me Jashtë,departamenti i bujqësisë në SHBA Poljoprivredna služba za inostranstvo, Ministarstvo trgovine SAD FCA deri të transporti-inkoterm do prevoza (inkoterm) FCIA Shoqata e sigurimeve të kredive të jashtme – SHBA Društvo za osiguranja stranih zajmova - SAD
FCN Traktati i Lirisë,Tregtisë dhe Lundrimit Sporazum slobodne trgovine i plovidbe
FCO Ministria e Punëve të Jashtme,Forin Ofis (mbretërija e Bashkuar) Ministrastvo inostranih poslova (V.Britanija) FCPA Ligji mbi Praktikat e Huaja të Korruptuara – SHBA Zakon o tu!im praksama korupcije - SAD FCS Shërbimi Tregtar me jasht- Departamenti I Tregtisë- SHBA Trgovinska služba sa svetom, Ministarstvo trgovine SAD FDI investime direkte të huaja inostrane direktne investicije
FDIUS investime direkte të huaja në SHBA inostrane direktne investicije u SAD
FICA Korporata Federative e Sigurimeve e Amerikës Ameri#ka savezna korporacija za osiguranje FISC Korporata Ndërkombëtare e Shitjeve me Jashtë Mu!unarodna korporacija za prodaju sa svetom FMC Komisioni Federal Detar (SHBA) Pomorska savezna komisija (SAD) FMS shitje ushtarake jashtë vendit Inostrana vojna prodaja
FMSCR kredi për shitje ushtarake jashtë vendit zajmovi za vojnu prodaju inostranstvu
FMV vlera e tregut të huaj vrednost inostranog tržišta
FOB deri në bord- inkoterm do palube broda (inkoterm)
FOGS që funkcionon në sistemin e GATT-it deluje u GATT sistemu
FOR deri te binaret-inkoterm do železni#ke pruge
FOREX shkëmbim valuator devizni promet
FOT deri te kamioni-inkoterm do kamiona (inkoterm)
FR Regjister Federal (SHBA) Savezni registar SAD
FTA zonë e tregtisë së lirë slobodno trgovinska zona FTA marrëveshje e tregtisë së lirë sporazum o slobodnoj trgovini
FTAA Zona e Lirë Tregtare e Amerikanëve Slobodna trgovinska zona obe Amerike FTC Komisioni Tregtar Federal – SHBA Savezna trgovinska komisija SAD
FTZ zonë e huaj tregtare strana trgovinska zona
FITZ-board Bordi I zonës Tregtare Federale Odbor savezne trgovininska zone
FTZ- SZ Nënzone- FTZ pod zona strane trgovinske zone
FV vlerë e tregut tržišna vrednost FX shërbimi i shkëmbimit valuator služba devizne razmene
G
G-5 Grupi i të pesëve-SHBA,Japonia,Gjermania,Franca dhe Mbretërija e bashkuar
Grupa petorice (SAD, Japan, Nema#ka, Francuska, i Ujedinjeno kraljevstvo
G-7 Grupi i të Shtatëve,SHBA,Japonia,Gjermania,Franca,Italia,Mbratërija e bashkuar dhe Kanadaja
Grupa sedmorice (SAD, Japan, Nema#ka, Francuska, Ujedinjeno kraljevstvo, Italija i Kanada)
G-77 Grupi I të Shtatëdhjetë e shtatëve [të gjitha vendet Brenda grupit “A” Sedamdesetsedmoro #lana grupa država unutar grupe A UNCTAD-it (vendet afrikane dhe aziatike,me përjashtim tëIzraelit dhe Afrikës së Jugut)dhe të grupit”C”(Amerika latine)që sot përfshinë më shumë se 120 vende në zhvillim]
Afri#ke i azijske zemlje (osim Izraela i Južne Afrike) i grupe C (Latinska Amerika) - više od 120 zemalja u razvoju
GAB Marrëveshja e përgjithshme për huamarrje Opšti sporazum o uzimanju zajma GAC Marrëveshja e përgjithshme mbi tregtinë në shërbime Opšti sporazum o trgovini i uslugama GATT Marrëveshtja e përgjithshme mbi tarifat dhe tregtinë Opšti sporazum o tarifama i trgovini GCC Këshilli i Bashkëpunimit i Gjirit Savet za saradnju zemalja Persijskog zaliva
GDP prodhimi i brendshëm bruto doma"i bruto proizvod GEC tregtija elektronike globale elektronska globalna trgovina GEF shërbimi mjedisor global Globalna služba za prostor GII Infrastruktura globale e informacionit Globalna struktura informacija GNG Grupi i Negociatave mbi Mallrat Pregovara#ka grupa o robama GNP prodhimi kombëtar bruto nacionalni bruto prihod
GNP prokurim qeveritar vladina služba za nabavku GNS Grupi i Negociatave mbi shërbimet Pregovara#ka grupa o uslugama
GPA Marrëveshja e OBT-së mbi Prokurimin qeveritar Sporazum STO o vladinoj nabavci
GP-zone zonë e lirë tregtare në funkcion të përgjithshëm slobodna trgovinska zona u opštoj funkciji
GSP Sistemi i përgjithësuar i favorizimeve Uopšteni sistem o povlasticama
GSTP sistemi global i favorizimeve tregtare Globalni sistem o trgovinskim podsticajima
H
HM treg i brendshëm doma"e tržište
HS sistem i harmonizuar harmonizovani sistem HTS Skemë Tarifash të Harmonizuara Harmonizovana tarifna šema
HTSUS Skema e Tarifave të Harmonizuara të SHBA-ve Harmonizovana tarifna šema SAD
I
IA Administrata e Importit,Departamenti i tregtisë së SHBA-ve Uvozna administracija, Ministarstvo trgovine SAD
IADB (OSE IDB) Banka NdërAmerikane për Zhvillim Me!uameri#ka politika za razvoj IAEA Agjensioni Ndërkombëtar i Energjisë Atomoke Me!unarodna agencija za atomsku energiju IBRD Banka Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim(Banka Botërore) Me!unarodna banka za obnovu i razvoj (Svetska banka) IC Komiteti i Industrise I OECD Industrijski komitet OECD
ICA Marrëveshja e Përgjithshme mbi Kafenë Opšti sporazum o kafi
ICA Marrëveshja e Përgjithshme mbi Kakaon Opšti sporazum o kakau
ICA Marrëveshja Ndërkombëtare mbi Mallrat Opšti sporazum o robama ICAO Organizata Ndërkombëtare e Aviacionit Civil Me!unarodna organizacija o civilnoj avijaciji ICB ofertë konkuruese ndërkombëtare Me!unarodna konkurentska ponuda ICC Dhoma e Tregtisë Ndërkombëtare Me!unarodna trgovinska komora ICITO Komisioni Interim i Organizatës Ndërkombëtare të tregtisë Privremena komisija me!unarodne trgovinske organizacije
ICO Organizata Ndërkombëtare e Kafesë Me!unarodna organizacija za kafu ICSID Qendra Ndërkombëtare për Zgjidhjen e mosmarrëveshjeve në investime Me!unarodni centar za rešenje nesporazuma u investicijama
IDA Shoqata Ndërkombëtare për Zhvillim Me!unarodna organizacija za razvoj
IDB ( ose IADB) Banka Ndër Amerikane për Zhvillim
IEC Komisioni Ndërkombëtar I Elektroteknikes Me!unarodna komisija elektrotehnike
IEEPA Ligji mbi Kompetencat Ekonomike në Emergjencë Ndërkombëtare Zakon o privrednim nadležnostima za me!unarodnu pomo" IESC Korpuset Ndërkombëtare të Shërbimeve Egzekutive Me!unarodni fond za poljoprivredni razvoj
IFAD Fondi Ndërkombëtar për Zhvillimin Bujqësor Me!unarodna tela o izvršnim službama
IFC Korporata Finansiare Ndërkombëtare Me!unarodna finansijska korporacija IFI Instituti Finansiar Ndërkombëtar Me!unarodni finansijski institut
IIC Korporata Ndër – Amerikane e Investimeve Me!uameri#ka korporacija za investicije
IIPA Aleanca Ndërkombëtare e Pronës Intelektuale Me!unarodna alijansa za intelektualnu svojinu ILO Organizata Ndërkombëtare e Punës Me!unarodna organizacija rada IFM Fondi Monetar Ndërkombëtar Me!unarodni monetarani fond IMO Organizata Ndërkombëtare Detare Me!unarodna pomorska organizacija
INCOTERM terma tregtare ndërkombetare (mbi kushtet e dërgesës së mallrave) Me!unarodni trgovinski termini (o uslovima isporuke robe) INR e drejta për negociata fillestare pravo za po#etne pregovore
INRA Marrëveshja Ndërkombëtare për Gomën Me!unarodni sporazum o prirodnoj gumi
Natyrore
INRO Organizata Ndërkombëtare për Gomën Natyrore Me!unarodna organizacija za prirodnu gumu INTELSAT Organizata Ndërkombëtare për Telekomunikacionet me Satelit Me!unarodna organizacija za satelitsku telekomunikaciju IOS Organizata Ndërkombëtare për Standardizimin Me!unarodna organizacija za standardizaciju
IP Pronë Intelektuale Intelektulana svojina
IPAC Komiteti Këshillimor i Politikës Industriale (SHBA) Savetodavni komitet za industrijsku politiku (SAD) IPC Programi i Integruar për Mallerat Me!unarodna organizacija o standardima IPR të drejtat e pronës intelektuale prava intelektualne svojine
ISA Marrëveshja Ndërkombëtare për Sheqerin Me!unarodni sporazum o še"eru ISAC Komiteti Këshillimor për Sektorin Industrial (SHBA) Savetodavni komitet za industrijski sektor (SAD) ISO Organizata Ndërkombëtare e Standardeve Me!unarodna organizacija o standardima
ITA Administrata e Tregtisë Ndërkombëtare,Departamenti i Tregtisë i SHBA Administracija medjunarodne trgovine,Ministarstvo trgovine SAD
ITA Marrëveshja Ndërkombëtare për Kallajin Medjunarodni sporazum o selenu
ITA Marrëveshja mbi Teknologjinë e Informacionit Sporazum o informacionoj tehnologiji
ITAR Rregullat për Trafikun Ndërkombëtar të Armëve Pravila za me!unarodni promet oružja
ITC Komisioni i Tregtisë Ndërkombëtare (SHBA) Komisija za me!unarodnu trgovinu (SAD) ITC Qendra e Tregtisë Ndërkombëtare UNCTAD/WTO Centar me!unarodne trgovine UNCTAD/WTO
ITO Organizata Ndërkombëtare e Tregtisë Me!unarodna organizacija za trgovinu
ITU Bashkimi Ndërkombëtar i Telekomunikacioneve Me!unarodni savez za telekomunikacije
J
JCCT Komisioni i Përbashkët SHBA-Meksikë mbi Tregtinë dhe Shkëmbimet Zajedni#ka komisija SAD-Meksiko o trgoviniu i razmeni JCP Programi i Korporatës Japoneze Program o japanskim korporacijama
JETRO Organizata e Tregtisë së Jashtme e Japonisë Spoljno trgovinska organizacija Japana
K
K.D mall i qmontuar demontirana roba
L
LAFTA Zona e Tregtisë së Lirë e Amerikës Latine Slobodna trgovinska zona Latinske Amerike LASU Marrëveshja mbi Sektorin e Avioneve të Mëdhenjë Sporazum o ve"im avionima
LC leter-kredi kreditno pismo
LIBOR Kursi Ndërkombëtar i Ofruar i Londrës Londonski me!unarodni kurs ponude LOT niveli I përshtatjes tregtare nivo trgovinskog slaganja LTA Marrëveshje Afatgjate mbi Tregtinë në Tekstilet prej Pambuku Dugoro#ni sporazum o trgovini pamu#nim tekstilom
LTL nën kapacitet (ngarkesë) ispod kapaciteta (teret)
LTFV nën vlerën e tregut ispod tržišne vrednosti
M
MAC Njësia e Aksesit në Treg dhe e Konformitetit (Departamenti i Tregtisë i SHBA) Pristup tržištu i prilago!avanje (Ministarstvo trgovine SAD) MAI Marrëveshja Shumëpalëshe mbi Investimet Višestrani sporazum o investicijama MDB bankë shumëpalëshe për zhvillim Višestrana banka razvoja MERKOSUR Mercado Comun del Sur (Tregu i Përbashkët Jugor) Zajedni#ko južno tržište
MFA Marrëveshja mbi Fibrat e Shumëllojshme Sporazum o raznovrsnim vlaknima
MFN kombi më i favorizuar najpovlaš"enija nacija MIF Fondi Shumëpalësh i Investimeve Višestrani investicioni fond MIGA Agjencia Shumëpalëshe për Garantimin e Investimeve Višestrana agencija za garanciju i investicije MITI Ministria e Tregtisë dhe e Industrisë Ndërkombëtare (Japoni) Ministarstvo me!unarodne trgovine i industrije (Japan) MNC korporatë shumëkombëshe multinacionalna kompanija
MOFERT Ministria e Jashtme për Marredhëniet Ekonomike dhe Tregtare (Rrepublika Popullore e Kinës) Ministarstvo za spoljne ekonomske i trgovinske odnose NR Kine MOSS procesi i negociatave për një sektor specifik me orientim tregun (SHBA-Japoni)
Pregovara#ki proces za specifi#an sektor sa tržišnom orijentacijom (SAD-Japan)
MoU memorandum mirëkuptimi Memorandum o razumevanju
MPT Ministria e Postave dhe e Telekomunikacioneve Ministarstvo pošte i telekomunikacija MRA Marrëveshje për Njohje Reciproke Sporazum o me!usobnom upoznavanju
MSA Marrëveshje Shumëpalëshe mbi Çelikun Višestrani sporazum o #eliku
MT ton metrik metri#ka tona MTN negociata tregtare shumëpalëshe više#lani trgovinski pregovori
MTO Organizatë Tregtare Shumëpalëshe Višestrana trgovinska organizacija
N
NADBank Banka për Zhvillimin e Amerikës së Veriut Banka za razvoj Seeverne Amerike NAFTA Marrëveshja e Tregtisë së Lirë e Amerikës së Veriut Sporazum slobodne trgovine Severne Amerike NAICS Sistemi i Klasifikimit të Industrive të Amerikës së Veriut Klasifikovani sistem delatnosti Severne Amerike
NME ekonomi jo tregu vantržišna ekonomija
NP Protokolli i Nairobit Najrobi protokol
NSC Këshilli i Sigurisë Kombëtare (SHBA) Savet nacionalne bezbednosti
NTB barierë jotarifore vantarifna ograni#enja
NTDB Banka Kombëtare e të Dhënave Tregtare (SHBA) Nacionalna banka trgovinskih podataka (SAD)
NTE i ri në eksport novine pri izvozu
NTE Raporti i Vlerësimit të Tregtisë Kombëtare Ocenjivanje nacionalne trgovine
NTM i ri në treg novine na tržištu
NTM masë jotarifore vantarifne mere
NV vlerë normale uobi#ajena vrednost
O
OAS Organizata e Shteteve Amerikane Organizacija ameri#kih država
ODA ndihmë zyrtare për službena pomo" za razvoj
zhvillim
OECD Organizata për Bashkëpunim me Zhvillimin Ekonomik Organizacija za saradnju i privredni razvoj
OEEC Organizata Evropiane për Bashkëpunim Ekonomik Evropska organizacija za privrednu pomo" OEM Prodhuesi Origjinal i Pajisjeve Originalni proizvo!a# osnovnih sredstava OFAC Zyra e Kontrollit të Aseteve të Jashtme, Departamenti i Thesarit i SHBA Kontrolna služba inostranih pristupa, Ministarstvo finansija SAD
OMA marrëveshje për normalitet në tregje Sporazum o normalnosti tržišta OPEC Organizata e Vendeve Eksportuese të Naftës Organizacija zemalja izvoznica nafte OPIC Korporata e Investimeve Private Jashtë Vendit(SHBA) Korporacija privatnih investicija van zemlje (SAD)
P
PCG grup i koordinimit të politikës grupa za politi#ku koordinaciju
PEC Këshilli për Eksportin Pranë Presidentit (SHBA) Savet za izvoz pri predsedniku (SAD)
PFC vend i huaj përparësor strana zemlja sa prvenstvom
PL ligj publik javni zakon PL 480 Ligji Publik 480 Ligji mbi Zhvillimin dhe Ndihmën në Tregtinë Bujqësorë (Ushqimi për Paqe SHBA) Javni zakon za pomo" i razvoj agrarne trgovine (Hrana za mir SAD)
POI periudhë hetimesh period istrage
POR periudhë rishqyrtimi period za ponovno razmatranje PPA protokoll i zbatimit të përkohshëm protokol privremenog izvršenja PRC Republika Popullore e Kinës Narodna Republika Kina
PSI inspektim paralivrimor predpredajna inspekcija
PUDD detyrim dumpingu me mundësi mosarkëtimi dampinška obaveza sa mogu"noš"u nenaplate PWL listë vëzhgimi e përparësisë izvi!a#ka lista prvenstva
Q
QR kufizime sasiore koli#inska ograni#enja
R
R&D kërkim dhe zhvillim istraživanje i razvoj
RBP praktikë kufizuese në ograni#avaju"a praksa u poslovanju
biznes
RO-RO vetëlevizës samohodni
S
S&D trajtim i veqantë dhe i diferencuar posebno i izdiferencirano tretiranje SAA deklaratë e veprimit administrativ izjava upravnog postupka
SAF shërbimi për përshtatjen strukturore služba strukturalnog uskla!enja
SB organ mbikqyrës nadzorni organ
SBA Administrata e Biznesit të Vogël (SHBA) Administracija malih biznisa (SAD)
SCM masa mbi subvencionet dhe balancimin mere nad subvencijama i balansiranje
SDN person i dyshuar për veprimtari të paligjshme sumnjivo lice za nezakonitu delatnost SDR monedhë e posaqme e FMN-së posebna nov#anica MMF-a SECOFI Secretaria de Comercio y Fomento Indsutrial (Meksikë) Secretaria de Comercio y Fomento Industrial(Meksiko) SED deklarata e dërguesit për eksportin Izvozna deklaracija pošiljaoca SIC Klasifimi Industrial Standard standardna industrijska klasifikacija
SII Nisma mbi Pengesat Strukturore (SHBA-Japoni) Po#etak strukturalnih barijera (SAD-Japan) SIMIS sistemet e informacionit të një tregu të vetëm të brendshëm Informacioni sistem unutrašnjeg tržišta jedne zemlje
SIMS shërbimi i një tregu të vetëm të brendshëm služba za samo jedno unutrašnje tržište
SITC Klasifikimi Standard i Tregtisë Ndërkombëtare standardna klasifikacija me!unarodne trgovine SNPA program i ri substancial veprimi nov suštinski program delovanja SPS masa sanitare dhe fitosanitare sanitarne i fitosanitarne mere
STC kontrolli i tregtisë së letrave me vlerë kontrola trgovine vrednosnim papirima STE ndërmarrje tregtare shtetërore državno trgovinsko preduze"e
STR Përfaqesues i Posaqëm për Negociata Tregtare specijalni predstavnik za trgovinske pregovore
T
TAA Ndihmë për Përshtatjen e Tregtisë (Shtetet e Bashkuara) Pomo" za uskla!ivanje trgovine (SAD)
TABD Diaog i Bisnesit Dijalog transatlantskog biznisa
Transatlantik
TBT bariera teknike në tregti tehni#ke barijere u trgovini TCC Qendra e Konformitetit të Tregtisë, Departamenti i Tregtisë i SHBA Centar za uskla!ivanje trgovine, Ministarstvo trgovine SAD
TCMD Direktiva për Mishin nga Vendet e Treta Direktiva o mesu iz tre"ih zemalja TD Zhvillimi i Tregtisë (Departamenti i Tregtisë i SHBA) Razvoj trgovine, Ministarstvo trgovine SAD TPD Programi i Tregtisë dhe i Zhvillimit program trgovine i razvoja TEC tariff exterieur commun (tarifë e jashtme e përbashkët) spoljna zajedni#ka tarifa
TEP Partneriteti Ekonomik Transatlantik Transatlantsko ekonomsko partnerstvo TEU Traktati mbi Bashkimin Evropian (Traktati i Mastrihtit) Sporazum o evropskom ujedinjenju (Mastrihtski sporazum) TNC Komiteti I Negociatave Tregtare Komitet trgovinskih pregovora TNC korporate shumëkombëshe Trgovinska nacionalna korporacija
TPC Komiteti i Politikës Tregtare (SHBA) Komitet trgovinske politike
TPM Mekanizmi i Kontrollit për Damping Qeliku kontrolni mehanizam za damping #elika
TPRG Grupi i Rishqyrtimit të Politikës Tregtare(SHBA) Grupa razmatranja trgovinske politike (SAD) TPRM mekanizmi i rishqyrtimit të politkës tregtare mehanizam ponovnog razmatranja trgovinske politike
TPSC Komiteti i Stafit të Politikës Tregtare(SHBA) Komitet osoblja trgovinske politike
TPSC Nenkomiteti i Politikës Tregtare(SHBA) Podkomitet trgovinske politike
TRIMS masat mbi investimet që lidhen me tregtinë mere nad investicijama u vezi trgovine TRIPS aspektet tregtare të të drejtave të pronës intelektuale trgovinski aspekti prava intelektualne svojine TSB Organi i Mbikëqyrjes së Tekstileve tekstilni nadzorni organ
TSUS Skema e Tarifave të Shteteve të Bashkuara Tarifna šema Sjedinjenih Država TVA Tatimi mbi Vlerën e Shtuar (taxe a la valeur ajoutee) Porez na dodatnu vrednost TVAW mesatare tregtare e ponderuar trgovinski merljivi prosek TWEA Ligji mbi Tregtinë me Armikun zakon o trgovini sa neprijateljem u ratu
U
UN Kombet e Bashkuara Ujedinjene Nacije
UNCITRAL Komisioni i Kombeve të Bashkuara për Ligjin Tregtar Ndërkombëtar Komisija UN-a za zakon o me!unarodnoj trgovini UNCTAD Konferenca e Kombeve të Bashkuara mbi Tregtinë dhe Zhvillimin Konferencija UN o trgovini i razvoju
UNCTC Qendra e Kombeve të Bashkuara për Korporatat Shumëkombëshe Centar UN-a za multinacionalne korporacije
UNDP Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim Program UN-a za razvoj
UNEP Programi i Kombeve të Bashkuara për Mjedisin Program UN-a za okolinu UNESCO Organizata e Kombeve të Bashkuara për Arsimin,Shkencën dhe Kulturën Organizacija UN-a za prosvetu,nauku i kulturu UNIDO Organizata e Kombeve të Bashkuara për Zhvillimin Industrial Organizacija UN-a za industrijski razvoj
UR Raundi i Uruguajit Urugvajska runda
URAA Akti i Marrëveshjeve të Raundit të Uruguajit Akt o sporazumima urugvajske runde
USAID Agjencia e SHBA-së për Zhvillimin Ndërkombëtar Agencija Sjedinjenih Država za me!unarodni razvoj
USF&CS Shërbimi i Jashtëm dhe Tregtar i SHBA Spoljno trgovinska služba SAD??? USC Kodi i Shteteve të Bashkuara Kod Sjedinjenih Država USDA Departamenti i Bujqësisë i SHBA Ministarstvo poljoprivrede SAD USDOC Departamenti i Tregtisë i SHBA Ministarstvo trgovine SAD USEC Misioni i Shteteve të Bashkuara në Komunitetet Evropiane Misija Sjedinjenih Država pri Evropskoj zajednici
USITC Komisioni i SHBA për Tregtinë Ndërkombëtare Komisija SAD za me!unarodnu trgovinu
USOECD Misioni i SHteteve të Bashkuara në Organizatën për Bashkëpunimin dhe Zhvillimin Ekonomik
Misija Sjedinjenih Država u Organizaciji za saradnju i ekonomski razvoj
USP çmimi në SHBA cene u SAD USTR Përfaqësuesi Tregtar i Shteteve të Bashkuara ose Zyra e Përfaqësuesit Tregtar të SHBA Trgovinski predstavnik Sjedinjenih Država
USTTA Administrata e SHBA për Udhëtimin dhe Turizmin,Departamenti i Administracija SAD za putovanje i turizam, Ministarstvo trgovine SAD
Tregtisë i SHBA
USUN Misioni i SHBA në Kombet e Bashkuara Misija SAD pri UN
V
VAR tatim mbi rishitje porez na ponovnu prodaju VAT tatim mbi vlerën e shtuar porez na dodatnu vrednost VER kufizim vullnetar i eksportit dovoljno ograni#enje izvoza
VL tatim i ndryshueshëm izmenljivi porez VRA marrëveshje për kufizimin vullnetar sporazum o dobrovoljnom ograni#enju
W
WCO Organizata Botërore e Doganave Svetska carinska organizacija WCT Traktati i Wipo-s mbi Kopirajtin Wipo sporazum o pravima kopiranja WEPZA Shoqata Botërore e Zonave Përpunuese të Eksportit Svetsko društvo izvoznih zona obrade
WIPO Organizata Botërore e Pronës Intelektuale Svetska organizacija za intelektualnu svojinu
WL Listë e Vëzhgimit Izvi!a#ki spisak WPPT Traktati i Wipo-s mbi Ekzekutimet dhe Fonogramat WIPO sporazum o izvršenjima i fonogramima
WTDR Raporti me të Dhëna për Tregtaret Jashtë Vendit Izveštaj sa podacima o trgovcima van zemlje WTO Organizata Botërore e Tregtisë Svetska trgovinska organizacija WTO Organizata Botërore e Turizmit Svetska turisti#ka organizacija