AVRUPA ÜNİVERSİTELER BİRLİĞİ KURUMSAL DEĞERLENDİRME PROGRAMI

1

AVRUPA ÜNİVERSİTELER BİRLİĞİAVRUPA ÜNİVERSİTELER BİRLİĞİKURUMSAL DEĞERLENDİRME KURUMSAL DEĞERLENDİRME

PROGRAMIPROGRAMI

AVRUPA ÜNİVERSİTELER BİRLİĞİAVRUPA ÜNİVERSİTELER BİRLİĞİKURUMSAL DEĞERLENDİRME KURUMSAL DEĞERLENDİRME

PROGRAMIPROGRAMI

Prof. Dr. Mustafa YURTKURAN

2

KONUŞMA AKIŞIKONUŞMA AKIŞI

• Avrupa Üniversiteler Birliği

– Kurumsal Değerlendirme Programı

– Kalite Kültürü Projesi

• Uludağ Üniversitesi Modeli

3

Avrupa Üniversiteler BirliğiAvrupa Üniversiteler Birliği(European University Association-EUA)(European University Association-EUA) Nedir?Nedir?

• Avrupa Üniversiteler Birliği, – Avrupa Yüksek Öğretim ve Araştırma Alanının

oluşturulması sürecinde, üyelerini oluşturan Avrupa üniversitelerine sunduğu hizmet ve desteğin yanında, onların sürece ilişkin görüşlerine sözcülük eden ve ortak Avrupa politikalarının oluşturulmasına ortam sağlayıp, öncülük eden,

– 749 üniversite ile 45 ülkenin “Rektörler Konseyi” nin üye olduğu ve merkezi Brüksel’de olan

bir kuruluştur.

• Uludağ Üniversitesi 1990 yılından beri bu kuruluşun üyesidir.

4

Kurumsal Değerlendirme Programı Kurumsal Değerlendirme Programı (Institutional Review Programme – IRP)(Institutional Review Programme – IRP) Nedir?Nedir?

• Avrupa Üniversiteler Birliği Kurumsal Değerlendirme Programı, Avrupa üniversitelerinin stratejik kurumsal yönetim ve değişim kapasiteleri ile kalite yönetim anlayışlarını değerlendirmek ve geleceğe yönelik gelişme planlarına yardımcı olmak üzere oluşturulmuş bir programdır.

• Bu programın amacı, üniversitelerde

– kurumsal otonomiyi artırmak,

– kurumsal değişimi desteklemek ve

– kalite kültürünü yaymaktır.

5

Kurumsal Değerlendirme Programı Kurumsal Değerlendirme Programı (IRP) Ne Değildir?(IRP) Ne Değildir?

Kurumun eğitim, öğretim ve/veya araştırma alanlarındaki kalitesini değerlendirmeyi hedefleyen bir program değildir.

6

Kurumsal Değerlendirme Programı Kurumsal Değerlendirme Programı (IRP)’nın Aşamaları(IRP)’nın Aşamaları

• Başvuru

• Öz-Değerlendirme

• Dış Değerlendirme

• Değerlendirme Raporu

• Takip Eden Aşamalar

7

BaşvuruBaşvuru

• Programa başvuru kurumun kendi iradesi ile gerçekleşir.

• Başvuru kabul için yeterli değildir.

• Kabul edilen kuruma ilk ziyaret yaklaşık 1 yıl sonra; ikinci ziyaret ise bundan 3 ay sonra yapılır.

8

Öz-DeğerlendirmeÖz-Değerlendirme

Kurumun

– misyon ve vizyonunun,

– güçlü ve zayıf yönleri ile fırsatlar ve tehditlerinin (SWOT analizi),

– stratejik planlama ve kurumsal gelişiminin,

mümkün olan en geniş kurumsal katılımla tartışıldığı ve yazılı bir raporla sonuçlandığı değerlendirme sürecidir.

9

Öz-Değerlendirme Raporu İçeriği - 1Öz-Değerlendirme Raporu İçeriği - 1

A. Giriş:

– Üniversitenin Kurumsal Değerlendirme Programı’na katılma nedenleri açıklanır.

– Öz-Değerlendirme Ekibi’nin yapısı ve işleyişi tanımlanır.

10


B. Ulusal ve Kurumsal Bağlam:

1. Ulusal eğitim sistemi kısaca tanıtılır,

2. Kurumun tanıtımı yapılır:• Kısa tarihi ve coğrafi konumu, • Fakülte, araştırma enstitüsü, merkez ve

laboratuarlara ilişkin sayısal bilgiler,• Düzeyi, fakültesi ve eğilimleri açısından 5

yıllık öğrenci profili,• Devlet payı, öz kaynaklar, araştırma ve diğer

dış fonlar açısından finansman kaynakları

3. Üniversitenin organizasyonu ve kaynaklarında gördüğü güçlü ve zayıf yönleri belirtilir,

4. İlerleme için önerilerde bulunulur.

11


C. Kurumsal Normlar ve Değerler

1. Kurum ne yapmaya çalışıyor? (Misyon)

2. Kurum nasıl yapmaya çalışıyor? (Programlar)

3. Üniversite bunun işe yaradığını nereden biliyor? (Değerlendirme)

4. Üniversite ilerleme yolunda nasıl değişiyor? (Stratejik Kapasite)

12


D. Kalite Yönetimi

1. Kalite Kontrol Mekanizmaları

2. Kalite Yönetimi

13


E. Stratejik yönetim ve değişim kapasitesi

Üniversite, çevresindeki talep, tehdit ve fırsatlara nasıl yanıt veriyor?

1. Dış paydaşlar kurumun stratejik yönetimine nasıl katılıyorlar?

2. Kurumun amaçlarında ne tür değişiklikler yapılması beklenebilir?

3. Mevcut ve gelecek misyonlar, amaçlar ve araçlar (çalışma programları ve araştırma, vs.)arasında daha iyi bir uyum nasıl sağlanabilir?

4. Bu gelişmeler içerisinde kalite, kalite kontrolü ve kalite yönetiminin rolü nedir?

14


F) Ekler

1. Organizasyon şemaları

• Merkezi yönetim ve destek hizmetleri

• Kurumun yönetim yapısı

• Fakülteler ve yüksek okullar

2. Son 3 – 5 yıllık dönemde üniversite genelinde ve fakültelerde,

• toplam öğrenci sayıları

• toplam akademik ve idari personel sayıları

• eğitim ve araştırma için ayrılan kaynaklar

15

Dış Değerlendirme - 1Dış Değerlendirme - 1

Dış Değerlendirme, daha önce Avrupa üniversitelerinde rektörlük yapmış ve EUA Kurumsal Değerlendirme Programında özel olarak eğitilmiş üç profesör ile kalite yönetiminde uzman bir sekreterden oluşan dört kişilik Değerlendirme Ekibi tarafından yürütülür.

16


Değerlendirme Ekibi’nin görevleri:

• Öz-değerlendirme raporunun içeriğini doğrulamak,

• Kurumun kalite yönetimini derinlemesine araştırmak,

• Geliştirilmesi gereken alanlarda tavsiyelerde bulunmak.

17


Değerlendirme ekibi üniversiteleri iki kez ziyaret eder.

1. ÖN ZİYARET

Değerlendirme Ekibi,

– Kurumun öz-değerlendirme raporuyla ortaya koyduğu üniversite tablosunu, misyonuyla, dünya görüşüyle ve içeriğiyle birlikte değerlendirir.

– Üniversite mensupları, eğitim programları ve idari işleyiş mekanizmaları hakkında daha ayrıntılı bilgi sahibi olur.

– Gerektiğinde ek bilgi talep eder.

18


2. ANA ZİYARET

Değerlendirme Ekibi,– Üniversitenin stratejik kalite yönetimini

derinlemesine araştırır.

– Öz-değerlendirme raporu ve eklerinin doğruluğunu değerlendirir.

– Diğer ülkelerde ve kurumlardaki üniversite yönetimi bilgi ve bulgularına dayanarak üniversiteye tavsiyelerde bulunur.

– Ziyaret bir sözlü raporla sona erer ve takip eden iki ay içinde ise Değerlendirme Ekibi sözlü raporu daha detaylı yazılı bir rapora dönüştürür.

19

Dış Değerlendirme RaporuDış Değerlendirme Raporu

Değerlendirme Ekibi, hazırladığı kapsamlı ve yazılı Değerlendirme Raporunu, EUA ve kuruma gönderir.

– Raporun temel işlevi, mevcut durumu belgelemek, kurumun gelecekteki ilerleme ve gelişme çalışmalarına ışık tutacak önerileri içeren yazılı bir dokümanı, kurumun ve paydaşlarının bilgisine sunmaktır.

– EUA bu raporu kendi yayınlamaz ancak yayınlaması için üniversiteyi teşvik eder.

20

Takip Eden AşamalarTakip Eden Aşamalar

Dış Değerlendirme raporunun teslim edilmesi ile Kurumsal Değerlendirme Süreci sona erer.

Üniversite, ekibin gözlem ve önerilerini değerlendirir; kurumsal gelişim ve kalite gelişim süreçlerine katkısı olacağını düşündüğü önerileri ise hayata geçirir.

21

Kalite Kültürü ProjesiKalite Kültürü Projesi

Uludağ Üniversitesi’nin de içinde yer aldığı Avrupa Üniversiteler Birliği Kalite Kültürü Projesi Bologna Reformlarının Hayata Geçirilmesi tema grubuna seçilen üniversiteler şunlardır:

1. Greifswald Üniversitesi (Almanya)

2. K.U. Leuven Üniversitesi (Belçika)

3. Tampere Üniversitesi (Finlandiya)

4. Roma “Tor Vergata” Üniversitesi (İtalya)

5. Mostar “Dzemal Bijedic” Üniversitesi (Bosna Hersek)

6. Aveiro Üniversitesi (Portekiz)

7. Kıbrıs Üniversitesi (G. Kıbrıs)

8. Uludağ Üniversitesi (Türkiye)

22

Örnek Model: Uludağ ÜniversitesiÖrnek Model: Uludağ Üniversitesi

On aylık yoğun bir çalışma süreci sonunda ‘Bologna Reformlarının Hayata Geçirilmesi’ tema grubu, Avrupa üniversitelerinin eğitim kalitesini iyileştirmeye yönelik gayretlerini değerlendiren iki ara raporundan sonra hazırladığı nihai raporunda,

KU Leuven Üniversitesi ile Uludağ Üniversitesini, Bologna Reformları’nın gerçekleştirilmesinde örnek alınabilecek en iyi iki model olarak belirlemiştir.

23

Uludağ Üniversitesi ModeliUludağ Üniversitesi Modeli

Uludağ Üniversitesi, daha iyi ve evrensel standartlarda bir eğitim verme hedefiyle Ağustos 2000’de Kalite Gelişim Reformu’nu başlatmıştır.

Bu reformun başlangıcından itibaren;

– paydaşların katılımı ve katkısı,

– karar almada demokrasi ve şeffaflık,

– kapsamlı ve tutarlı planlama,

temel ilkeler olarak kabul edilmiştir.

24


1. BASAMAK

Akademik personel ve öğrenci anketleri yoluyla paydaşların kalite yönetimi ve kültürü üzerine görüş ve yorumları belirlendi.

25


2. BASAMAK

– Kurumun idari işleyişinde Rektör’e ‘uzmanlık tabanında’ danışmanlık hizmeti vermek amacıyla ‘Rektör Danışmanlığı Sistemi’ oluşturuldu.

– Kurum içi kalite gelişim çerçevesinin kavramsallaştırılması ve kurumsallaştırılması amacıyla ‘Rektörlük Akreditasyon Kurulu’ oluşturuldu.

26


Zemin:

Süregelen üniversite faaliyetleri yürütülmektedir.

1. Kat:

Eğitim Reformu (2000’de başlatılmıştır.)

2. Kat:

Araştırma Reformu (2001’de başlatılmıştır.)

Tavan:

Akreditasyon (2004 ve sonrası)

Çatı :

Sürekli Gelişim (daimi)

“Kalite Kültürü” ve “İyileştirme Yatırımları”

Reformların destekleyicileridir.

27


3. BASAMAK

Yaygın ve geniş katılımlı kurullar yapısı oluşturularak,

– Kalite gelişiminde akademik personelin bilinçlenmesi ve katılımı artırıldı.

– Kurum içerisinde temel kalite kültürü oluşturuldu.

28


Yaygın Kurullar

Yasanın ön gördüklerine ek olarak oluşturulan yaygın kurul yapısı ile öğretim üyelerinin önemli bir bölümünün kalite geliştirme ve karar verme mekanizmalarına katkıları sağlandı.

• Dekanlar Konseyi • Akreditasyon Kurulları • Stratejik Plan Kurulları• Bilgi İşlem Yürütme Kurulu• EUA ile İlişkiler Kurulu • Uluslararası İlişkiler Yürütme

Kurulu• Anket, Ölçme-Değerlendirme

Kurulu • Meslek Yüksek Okulları

Koordinatörlüğü• Tarımsal Araştırma Merkezi• Üniversite Tanıtım Komisyonu• Sosyal Yardım Kurulu• Öğrenci Etkinlikleri Kurulu• Kültür Sanat Kurulu• Kampus Planlama Kurulu• Öğrenci İşleri Yürütme Kurulu• Türk Devletleri ve Akraba

Toplulukları Araştırma Merkezi• Kent Tarihi ve Araştırma Merkezi

29

Uludağ Üniversitesi’nde Kalite Uludağ Üniversitesi’nde Kalite KültürüKültürü

Rektörlük Akreditasyon Kurulu

• Her fakülteden bir temsilcinin katıldığı bir kurul şeklinde oluşturulmuştur.

• Temel görevi eğitimde kalite güvencesi sistemlerinin çerçevesini ve uygulama esaslarını oluşturmak ve kurumsal olarak uygulanmasını sağlamaktır.

30


Fakülte Akreditasyon Kurulları

• Rektörlük Akreditasyon Kurulu ile tüm akademik personel ve öğrenciler arasında iki yönlü iletişimi sağlar.

• Bölümlerdeki Akreditasyon Kurulları ile koordineli olarak bireysel programların eğitim reformundan sorumludur.

31


Rektörlük Stratejik Planlama Kurulu

• Akreditasyon Kurulları ile birlikte Üniversitenin misyon, vizyon ve temel ilkelerini saptar.

• Kurumsal SWOT analizleri yapar.

• Akademik birimler bazındaki Stratejik Planlama Kurullarından gelen girdilerle birlikte kurumsal düzeyde temel hedefleri tanımlar ve öncelikleri belirler.

32


4. BASAMAK

Karar verme süreçleri yeniden düzenlendi.

33

Tabandan Tavana Karar Verme

BÖLÜM BAŞKANI

BÖLÜM KURULU

DEKANFAKÜLTE YÖNETİM KURULU

REKTÖR

FAKÜLTE KURULU

Danışma (Rektör Yardımcıları ve Danışmanları,

Dekanlar Konseyi, İlgili Kurullar)

BÖLÜM BAŞKANI tarafından

uygulanacak karar

BÖLÜM AKADEMİK KURULU

DEKAN tarafından uygulanacak karar

REKTÖR tarafından

uygulanacak karar

SENATO ÜNİVERSİTE YÖNETİM KURULU

ANA BİLİM DALI BAŞKANI

Akademik ve İdari Personel ve

Öğrencilerin getirdiği düşünce, öneri ve

projelerDanışma (Uzmanlık

Kurulu)

Danışma (Uzmanlık

Kurulu)

UÜ - KARAR VERME SÜRECİ (I. TİP)

34

Tavandan Tabana Karar Verme

UÜ - KARAR VERME SÜRECİ (II. TİP)

REKTÖR’ün teklif ettiği düşünceler

öneriler ve projeler

Danışma (Rektör Yardımcıları ve Danışmanları)

Yapılabilir mi?

REKTÖR

HAYIR

Rektör tarafından uygulanacak karar

SENATOÜNİVERSİTE

YÖNETİM KURULU

Dekanlar Konseyi (İlgili Rektör

Yardımcıları ve Danışmanları dâhil)

EVET

FAKÜLTE KURULLARI

Öğretim Üyelerinin fikir birliği/eğilimi

AÇIK DEĞİL

AÇIK

35

Kurullarla Karar Verme

Düşünce, teklif ve projeler Rektöre

iletilir.

Danışma (Rektör Yardımcıları ve Danışmanları)

Yapılabilir mi?

REKTÖR

HAYIR

Rektör tarafından uygulanacak karar

SENATOÜNİVERSİTE

YÖNETİM KURULU

Dekanlar Konseyi (İlgili Rektör

Yardımcıları ve Danışmanları dâhil)

EVET

FAKÜLTE KURULLARI

Öğretim Üyelerinin fikir birliği/eğilimi

AÇIK DEĞİL

AÇIK

UU Bilimsel Araştırma Projeleri KomisyonuUU Öğrenci İşleri Yürütme KuruluUU Akreditasyon KuruluUU Stratejik Gelişim Planlama KuruluUU Avrupa Üniversiteler Birliği ile İlişkiler KuruluUU Anket Değerlendirme KuruluUU Deney Hayvanları Yetiştirme Uygulama ve Araştırma MerkeziUU Meslek Yüksekokulları Koordinasyon KuruluUU Çevre Sorunları Uygulama ve Araştırma MerkeziUU Bölge Kaynaklarının Araştırılması ve Değerlendirilmesi Uygulama ve Araştırma MerkeziUU Deneysel Tıp Uygulama ve Araştırma MerkeziUU Tıp Fakültesi Sağlık Uygulama ve Araştırma MerkeziUU Bilgi İşlem Uygulama ve Araştırma MerkeziUU Atatürk Rehabilitasyon Uygulama ve Araştırma Merkezi-Kükürtlü KaplıcalarıUU ve Bursa Emniyet Müdürlüğü ortak Projeler KuruluUU Üniversite-Sanayi İşbirliğini Geliştirme Uygulama ve Araştırma MerkeziUU Sürekli Eğitim MerkeziUU Sivil Savunma KomisyonuUU Tanıtım KomisyonuUU Basın Yayın Komisyonu UU Sağlık, Kültür ve Spor Öğrenci Sosyal Hizmetleri Satın alma KomisyonuUU Harçlardan Aktarılan Burslar KomisyonuUU Sosyal Olanaklar ve Girişimler KomisyonuUU Sosyal Yardım KomisyonuUU Öğrenci Etkinlikleri KomisyonuUU Yurt Tesisi KomisyonuUU Kültür ve Sanat KuruluUU Yönetmelik ve Yönergeleri İnceleme KuruluUU Döner Sermaye Yönetimi Yürütme KuruluUU Kredili Sistem Öğrenci İşleri Otomasyonu Proje GrubuUU Orta Asya Devletleri ve Türk Toplumları Araştırma MerkeziUU Kent Tarihi ve Araştırmaları MerkeziUU Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Uygulama ve Araştırma Merkezi

UÜ - KARAR VERME SÜRECİ (III. TİP)

36


5. BASAMAK

Kurumsal MİSYON, VİZYON ve TEMEL İLKELER yeniden tanımlandı.

37


6. BASAMAK

Misyon ve vizyon ifadeleri ile stratejik planda tanımlanan öncelikler çerçevesindeki hedeflerin somut eğitim ve araştırma çıktılarına dönüştürülmesi mücadelesi başlatıldı. “Kalite Kültürü Binası”nın 1. ve

2. katlarının yapısı

38


7. BASAMAKEğitim ve araştırma kalitesini geliştirmek ve kontrol etmek için araçlar oluşturuldu. Bu araçlar:

1. Öğrenci ders değerlendirmesi, son sınıf öğrencileri, mezunlar ve işverenler için düzenli anketler,

2. İşveren ve Mezunlar Danışma Kurulları ile düzenli toplantılar,

3. Hedef seçilmiş A.B.D. üniversiteleri müfredatı örnek alınıp, ulusal motiflerimiz korunarak programlarımızda müfredat oluşturma ve uygulamada öğrenci katılımı,

4. Kurul toplantılarını şeffaflığı ve geri besleme sağlama,

5. Ders dosyalarının sürekli geliştirilmesi ve hazırlanması,

6. Öğretim elemanı değişimi, bursların iyileştirilmesi.

39


8. BASAMAK

Personel kalitesinin geliştirilmesi ve kontrolü için mekanizmalar oluşturmak

1. Akademik ve idari personelin istihdamı ve ataması için kriterlerin oluşturulması,

2. Sürekli personel gelişim programlarının uygulanması (pedagojik formasyon, hizmet içi eğitim, enformasyon teknolojileri ve yabancı dil eğitim kursları)

40


9. BASAMAK

Kalite kontrol mekanizmalarının geliştirilmesi

A. İç Değerlendirme

• Üniversite içerisindeki kalite güvencesi prosedürleri Rektörlük Akreditasyon Kurulu tarafından hazırlanan “Akreditasyon El Kitabı” ile belirlenmekte ve bireysel programlar için iç değerlendirme Senatonun görevlendirdiği komisyonlar aracılığı ile yürütülmektedir.

41


B. Dış Değerlendirme

Birim Tarih Değerlendirici

Tıp Fakültesi 2002 World Federation of Medical Education(WFME)

Uludağ Üniv. 2003 EUA Kurumsal Değerlendirme Programı

Uludağ Üniv. 2003 EUA Kalite Kültürü Projesi

Veteriner Fakültesi

2004 European Association of Establishments for Veterinary Education (EAEVE)

Mimarlık Bölümü

2006 National Architectural Accrediting Board(NNAB)

Mühendislik Bölümleri

2006 Accreditation Board for Engineering and Technology (ABET)

Tıp Fakültesi A.B.Dalları

2006 European Union of Medical Specialists(EUMS)

42

Uludağ Üniversitesi’nin Uludağ Üniversitesi’nin 1 Ocak 2005 itibarı ile Hedefleri1 Ocak 2005 itibarı ile Hedefleri

Kalite kültürünün yaygınlaşması ve sürekli iyileşme hedefine yönelik olarak 1 Ocak 2005 ‘den itibaren Uludağ Üniversitesi’nde geçerli olacak kurallar:

1. Tıp Fakültesinde Yardımcı Doçentliğe atama koşulu olarak Tıpta Uzmanlık eğitimi sonrası Doktora yapmak,

2. Tüm akademik atamalarda koşul olarak SCI, SSCI, AHCI ve SCI-Expanded indekslerine giren dergilerde yayın yapmış olmak,

3. Sosyal Bilimlerde uluslar arası yayını teşvik etmek için geçici olarak diğer indekslere giren dergilerdeki yayınları da kabul etmek,

43

Uludağ Üniversitesi’nin Uludağ Üniversitesi’nin 1 Ocak 2005 itibarı ile Hedefleri1 Ocak 2005 itibarı ile Hedefleri

4. Tezli Yüksek Lisans, Doktora ve Tıpta Uzmanlık tezlerinin kabul edilebilmesi için indekslere giren dergilerde yayın yapmış olmak,

5. Lisansüstü ve uzmanlık öğrencilerine tez danışmanlığı yapabilmek için SCI, SSCI, AHCI ve SCI-Expanded indekslerine giren dergilerde yayın yapmış olmak,

6. Fakültelerde lisans ve lisansüstü eğitimin uluslar arası akreditasyonu,

7. Tıp Fakültesi Hastanesinde ISO, EN kalite güvencesi belgelerinin 2006 yılına kadar alınması.

Documents

AVRUPA ÜNİVERSİTELER BİRLİĞİ KURUMSAL DEĞERLENDİRME PROGRAMI