AVUKATLIK SÖZLEMES VE ÜCRET
© Türkiye Barolar Birlii ubat 2020, Ankara
Türkiye Barolar Birlii Ouzlar Mah. Bar Manço Cad. Av. Özdemir Özok
Soka No: 8
06520 Balgat – ANKARA
Tel: (312) 292 59 00 (pbx) Faks: 312 286 55 65
www.barobirlik.org.tr
[email protected]
(0312) 229 64 54 - 230 54 50 Özveren Soka 25/B
Demirtepe - Ankara Sertifika No: 14251
Avukatlk Sözlemesi ve Ücret
Av. M. Haim Msr
Hayat dolu bir meslek duayenimizdi.
Onunla sohbet etme ansn yakalayanlar kendilerini krk yllk dostlarnn
karsndaymçasna rahat hissederlerdi. Bir yandan onun nüktelerine
gülerken, bir yandan mutlaka o sohbetten yeni bir eyler
örenirlerdi.
Vatanna, ailesine, mesleine ve dostlarna smsk balyd.
Avukatlk mesleinin kalitesinin yükselmesi için canla bala çalt,
yazd ve anlatt.
Türkiye Barolar Birlii Bakanl seçimleri srasnda, iki dönem yapt
Gaziantep Barosu Bakanlnn deneyimiyle bana güç, mo- ral ve destek
veren önceki Disiplin Kurulu Bakanmz, sevgili aa- beyim, üstadm
Avukat Haim Msr…
Onun “Avukatlk Sözlemesi ve Ücret” isimli bu eserine bambaka bir
önsöz yazmtm. Ne yazk ki kitap baskya giderken, kötü ha- beri aldk.
Arkasnda ailesini, dostlarn, meslektalarn ve her biri disiplinli
emeinin ürünü olan eserlerini brakarak gitti.
Vefatndan bir gün önce Facebook paylamnda ünlü yazar Tolstoy’dan,
kendi ifadesiyle “hayat sorgulatacak ders niteliinde” sözler
paylamt. O sözlerden biri, “Varl bir ey kazandrmayan insanlarn,
yokluu hiçbir ey kaybettirmez” idi.
Deerli büyüüm Avukat Haim Msr, varlyla hukuk camiasna, mesleimize,
ailesine ve dostlarna çok ey kazandrd. Yokluu ile eksik
kaldk.
Bu son kitabnda, onu sonsuzlua uurlayanlarn hissettiklerini ak-
tardklar satrlar da bulacaksnz.
Mekân cennet olsun.
Türkiye Barolar Birlii Bakan
Deerli meslektalarmz,
Bu kitap, büyük bir idealin ürünü ve özgürlükçü avukatlk meslei
adna eimin tüm meslektalarna son armaandr.
Eim Av. M. Haim Msr, ‘Çada Avukatlk Meslei’nin öncüsü oldu,
Türkiye’de Disiplin Hukuku alannda öncü ve benzersiz çal- malara
imza att.
Disiplin Hukuku Uzmanl ve ‘nsan Haklar Savunucusu’ mis- yonuyla,
genç avukatlarmza tüm Türkiye’de saysz konferanslar verdi. Hayatn
ve çalmalarn avukatlk mesleinin kurallarna uygun olarak
gerçekletirilmesine adad. Emek verdii her alanda meslek ahlakn ve
meslek kurallarn yaatt; rol model oldu.
En önemli ideali savunmann hak ettii deeri bulmasn salamak- t.
Avukatlk mesleinin kutsallna sonsuz inanrd. Avukatlarn toplum için
fark yaratan, donanml ve çalkan bireyler olduunu bulunduu her
ortamda savunarak, meslein itibarn güçlendirme- yi misyon
edindi.
Türkiye Barolar Birlii Eski Disiplin Kurulu Bakan olarak huku- kun
üstünlüünü, bilgiyi, akl, dayanmay öne çkararak cesaret ve
kararllkla, Birlie ve Barolara ve Meslee deer yaratmak için u- rat.
Atatürkçü, çada, demokratt ve bütünletirici oldu. nand her konuda
kararl ve dik oldu.
Bu kitap, büyük bir gayretin ve esirgenmemi bir emein ürünü- dür.
Kendisinin ‘son kitab’ olarak ifade ettii bu kitap sayesinde eimin
mesleki gücünün yan sra salam karakteri ile ilgili pek çok kavrama
bir kez daha tank oldum. Bilgisayar karsnda geçirdii uzun saatler
boyunca son derece titizlikle ve sabrla aratrd her bilginin kaynana
erimeye çalm, farkl meslektalaryla istiare ederek onlarn
fikirlerine yer vermeye özen göstermiti.
VIII
AVUKATLIK SÖZLEMES VE ÜCRET
Bu kitap büyük bir özverinin ürünüdür. Hastalm boyunca hasta- nede
yanmdan bir dakika ayrlmayan eim, yaratt her vakitte bu kitaba
odaklanarak bana ve kendisine umut oldu. Biz bunu hep ya- pardk,
birbirimizin umudu olmaya ya da umudunu canl tutmaya çalrdk. Bu
yüzden hep sevgiyle, gururla ve onurla yaadk. Eim tüm güzellikleri
kendisinde tayan biriydi. Sevgi doluydu, herkesi çok sever, herkese
özenle yardm etmeye çalrd. yi bir e, tüm çocuklar için vazgeçilmez
harika bir baba, tüm dostlar ve tanlar için “babalarn babas” oldu.
Benim hayat arkadam, tüm zorluklar beraber göüslediim
kahramanmd.
Güçlü, savaç ve çalkan ruhunu ortaya koyduu bu kitap ile ilgili eim
çok mutluydu. Soru-cevap eklinde düzenledii kitabn mes- lektalarna
olacak yararna çok inanyordu. “Avukatlar bu kitab ellerinden
düürmeyecekler” diyordu. Dilerim eimin bu son dilei gerçekleir ve
siz meslektalarnn elinde bir rehber ve yolunda bir k olur.
Biliyorum ve diliyorum ki kitaplar onu ölümsüz klsn, deerleriyle
hatrlansn, sevgi ve saygyla anlsn.
Hayatmza k saçt, kendi söylemiyle ‘Iklar çinde Uyusun’, ismi sonsuz
olsun...
H. Asuman Msr
IX
ÖNSÖZ
Avukatlk mesleinin tarihsel geçmii yazl belgelerde M.Ö. VIII
yüzylda yaayan Homeroso’un lyada destanna dayanr. Ücret ve sözleme
o tarihten beri tartlagelen bir husustur. Roma hukukun- da “guato
litis” yani ücret sözlemesi yasa vard. Bu da avukatn bamszl
fikrinden çkmt. Çünkü böylesine bir ücret sözle- mesi ve ücretin
avukata bamszln kaybettireceine inanlrd. Bu nedenledir ki Eski
Roma’da avukatlar verdikleri hizmet karl uzunca bir müddet ücret
alamadlar.
Avukatlk onur mesleiydi ve bu yüzden avukatlar hizmetleri kar- lnda
bir ücret almyordu.
M.Ö. 43-MS. 17 yllarnda yaayan Roma’nn tannm avukat ve a-
irlerinden Ovidus, “Güzel kadnlarn güzelliklerini satmalar ne kadar
utanç verici ise, bir avukatn yardmn satmas da o kadar utanç
vericidir” diyerek Eski Roma döneminde avukatlarn ücret almasnn
onur krc bir davran olduunu ifade etmitir.
Zamanla hizmet karl ücret alnabilecei kabul gördü. Ancak, övalye
Semins’in intihar olay sonras ücret hususunda çok sert önlemler
alnmak zorunda kalnd. övalye Semins bir ihtilaf ne- deniyle
kendisine avukat vekil tayin eder. Avukat zamana göre oldukça
yüksek saylan 100.000 Sesters ücret ister. övalye Semins ücreti
kabul eder ve öder. Ancak avukatnn daha sonra kar tarafla anlap
kendisini sattn görünce, avukatnn evinin önüne simge- sel olarak
dikilen palmiye aacnda intihar eder.
Avukatlk ve ücret sorunu hep tartlagelmitir. Günümüzde du- rum
gerçekten tam bir felakettir. Avukat ya hiç sözleme yapma- makta,
ya da Avukatlk Yasas ve Borçlar Yasas’nda kamusal olarak düzenlenen
sözleme koullarna uymamaktadr. Avukatlar sözle- me ve ücret
konusunda oldukça bilinçsiz ve nerede ise kral çplak özdeyiini
yaama geçirmektedirler. Emek sömürüsü had safhada, sorumluluk ise
meslekten eder seviyeye gelmitir. Bakalarnn hak- kn savunan avukat,
kendisinin en temel gereksinimi olan ücret hu- susunda tam anlamyla
savunmasz ve yalnzdr.
X
Bu kitabn yazl amac avukatlar ücret sözlemesinin gereine inandrmak,
sözleme yaplmasn salamak, ücret hususunda çka- cak hukuksal
tartmalarda kaynak olmak ve skça karlalan azil kurumuna açklk
getirmek, özellikle hapis hakknn usulsüz kul- lanm nedeniyle olas
sorunlar çözmek, yön göstermek amaçldr.
u an zmir Barosu’nda avukatlk yapan, yargç iken Adana Barosu’nun
düzenledii bir etkinlikte tantm Murat Aydn’n 07.11.2015 tarihinde
bana imzalayarak verdii 6. basm “Avukatlk Ücreti” isimli kitabndan
yararlandm. Kendisine mesleim ve ah- sm adna minnettarm. Eserin bu
hususta bavurulacak önemli kay- nak olduunu belirtmek vicdani bir
görevimdir.
Harika kütüphanesini bana tahsis eden Gaziantep Barosu Avukat
Mehmet Balc’ya, içtihatlarn bulunmasna yardmc olan Avukat Bi- enk
Çirkin ve Avukat Rümeyla Güzel’e, Ankara Barosu avukatlarn- dan
Salih Akgül ve Kaya Yelek’e, katklarndan dolay teekkkürler.
Gaziantep barosunun tüm avukatlarna, “Avukatlk Disiplin
Hukuku”,“Mitolojiden Günümüze Savunma”, “Güçlü Avukat, Güçlü Birey,
Güçlü Toplum”, “Çada Avukatlk Yasas Nasl Ol- mal”, “Avukatn Görev
Suçlar” isimli eserlerimi sizlere ulatran Onursal Baro Bakanlarm
avukat M. Zafer Okur, Avukat Ali Elibol, Avukat Bekta arkl, Avukat
skender Kahraman ve yönetim ku- rullarna teekkür eder sayglarm
iletirim.
Bu bu eserin yüz otuz bin avukatn ilgi ve bilgisine ulamasn sa-
layan ve bu husuta her türlü destek ve katky sunan Sayn TBB Bakan
Prof. Dr. Av. Metin Feyziolu’na, TBB Yönetim Kuruluna,
teekkürler.
Kitabn kapak tasarm basmnda emek veren TBB çalan Mustafa Horu’a,
teknolojik katklar ile destek veren bilgisayar uzman rfan Sever’e,
en Matbaas sahibi ve çalanlarna teekkürler.
Bu benim son eserim olacak. Bu süreçte inanlmaz destek ve katk
sunan eim Hayati Asuman Msr’a sonsuz teekkürler.
Avukat Mehmet Haim Msr
BRNC BÖLÜM
3. Avukatlk sözlemesi herhangi bir ekil artna tabi midir? ..
11
4. Sözlemenin varl nasl kantlanmal, yemin delil olarak bildirilmise
kullanlmal mdr? ............... 14
5. Sözlemedeki imza inkar ediliyorsa mutlak aratrma yaplmaldr
.................................................... 19
6. Avukatlk sözlemesini kefil olarak imzalamak mümkün müdür?
......................................... 21
7. Avukatlk sözlemesinin taraflar biri avukat veya avukatlk
ortakldr ..................................... 22
8. ten yasakl avukatn sözleme imzalamasnn müeyyidesi nedir?
............................................ 22
9. Görevlendirilen avukatn ücretini yasakl avukat ödemek zorunda
mdr? .................................... 26
10. Levhadan kayd bir nedenle silinen avukat ücret sözlemesi
düzenleyebilir mi? ............................. 27
11. Avukatlk sözlemesinin dier taraf gerçek veya tüzel kiidir.
.............................................................
28
XII
12. Vesayet makamndan izin alnmamsa yaplan ücret sözlemesi
uygulanabilir mi? .............................. 28
13. Avukatn, gerçek veya tüzel kiinin verdii vekaletnamede özel
yetki yoksa yapt sözleme geçersizdir. .........................
29
14. Sözleme imzaland tarihte fiil ehliyetine sahip olmayan kiinin
yapt sözleme geçersizdir. .............. 32
15. Sözlemenin taraf irket ise irketi temsile yetkili olmaldr.
33
16. Sözlemenin taraf herhangi bir Oda ise, bakan veya bakan yardmcs
ile genel sekreter imzasnn bulunmas zorunludur.
.................... 33
17. sahibinin veya avukatn ölümü ile avukatlk sözlemesi sona erer
mi? ............................................ 34
18. Avukat müvekkilinin ölümünü biliyorsa davaya devam edebilir mi?
......................................................... 37
19. Avukat murisin dava veya icra takipleri hakknda mirasçlara
bilgi vermek zorunda mdr? ................ 39
20. Avukatlk sözlemesi iyi niyet kurallarna, hak ve nefasete uygun
olmal, hakkn müvekkile ait olduu asla unutulmamaldr.
............................................... 40
21. Avukat karar “Yargtay’da bozduracam” beyan veya bozdurma art
ile dava alabilir mi? .................... 48
22. Sözlemeye vekilin azil, avukatn istifasn önleyici hükümler
konulamaz. ...................................................
55
23. Sözlemede kanuni faiz üstünde bir faiz düzenlenebilir mi?
57
24. Avukatlk ücret sözlemesinde cezai art olur mu? ................
59
25. Avukatlk ücret sözlemesi %’lik olarak düzenlenebilir mi? .
62
26. Avukatlk ücret sözlemesinin “belli bir hukukî yardm ve meblâ
yahut deeri kapsamas” gerekir. ...............................
71
27. Dava konusu para dndaki mal ve haklardan bir ksmnn aynen
avukata ait olaca kararlatrlabilir mi? (Av.Yas.47) ..75
28. Salt baarya dayal ücret sözlemesi düzenlenebilir mi? .......
90
29. Maktu ücrete tabi olan davalarda da nisbi vekalet ücreti
sözlemesi yaplabilir mi? ......................... 95
30. Davann kazanlmas, takibin sonuçlanmas halinde ücret alnacana
ilikin sözlemeler geçersizdir. ..............................
97
XIII
AVUKATLIK SÖZLEMES VE ÜCRET
31. Avukat ücretsiz i takip etmeyi kabul ettii i için ücret
isteyebilir mi? .................................... 100
32. Sözlemede asgari ücret tarifesinin altnda ücret alnaca hükmü
konulmu ise, daha fazla ücret talep edilemez. ........ 100
33. Avukatn hiç veya asgari ücret tarifesi altna i kabulü disiplin
cezasn gerektirir mi? ............................... 101
34. Tahsil edilen asl alacan müvekkile, alacan ferilerinin avukata
vekalet ücreti olarak ödeneceinin kararlatrld anlama geçerli midir?
.......... 103
35. Sözleme imzalanm, vekalet verilmemi, dava açtrlmam ise ücret
talep edilemez. ............................ 104
36. Avukatlk sözlemesinde var, fakat bir baka avukat tarafndan
açlan davada ücret talep edilebilir mi? ............... 106
37. Ücret sözlemesinde imzas bulunmayan kiiden ücreti vekalet talep
edilebilir mi? ............................... 108
38. irket hissesini devrettikten sonra sözlemedeki ücretin orantsz
olduunun ileri sürülmesi iyiniyet kurallarna aykrlk oluturur.
................................... 108
39. Aksine sözleme yoksa takipte mahkemece hükmedilen müddeabih
ücrete esas alnmal, feriler eklenmemelidir...... 110
40. Avukatlk sözlemesinde ücret konusu düzenlenmemi veya geçersiz
ise ne olacaktr? ..................... 110
41. Taraflar talep etmese dahi Mahkeme ücrete hükmetmek zorunda m?
Takas, mahsup yaplabilir mi? .......................... 114
42. Mahkemece hükmoluman kar yan ücretini avukat kendisi adna
takibe koyabilir mi? .............................. 117
43. Sözleme feshedilmemi, azil de edilmemi, ancak takip olana da
kalmamsa ücret nasl takdir edilecektir? .......... 118
44. Sözlemede ve vekaletnamede feragat, kabul, sulh gibi yetkiler
var, avukat kullanmak isterse ayrca yazl muvafakat almak zorunda
mdr? ................................. 120
45. Sözlemede tevkil yetkisi kstlanm, vekaletnamede de bu yetki
verilmemise tevkil yaplabilir, yetki belgesi düzenlenebilir mi?
.....................................................................
124
46. Avukat meslektann emeine saygl olmal, Ona vaat ettii ücreti
ödemelidir.............................................. 127
XIV
48. Merciince belirlenmeyen avukatlk ücreti, tayin edilmi gibi
istenebilir mi? ..............................................
128
49. Avukat tavsiye ücreti nam altnda meslektandan ücret isteyebilir
mi?
..............................................................................
130
50. Avukatlk ücreti karl bono alabilir mi?
............................ 131
51. Özellikle eski tarihli genel vekaletname ile dava açlma talimat
alndna ilikin belge alnmaldr. ............................
132
52. Yal insanlarla ücret sözlemesi yaplyorsa mutlak rapor alnmaldr.
..........................................................
134
53. Sözleme üzerinde asla tahrifat yaplmamaldr. Yaplrsa itibar
edilmez.
.............................................................
135
54. fa edilmi bir sözlemenin geçersizlii ileri sürülebilir mi?
136
55. Mahkemece sözlemenin tüm koular aratrlmal, sonucuna göre karar
verilmelidir. ............................................
141
56. in bir baka avukat tarafndan da takip edilmesi için vekaletname
düzenlenmesi halinde ücret nasl olmal?
(Av. Yas.M.172, TBB Mes. Kur 39)
........................................... 142
57. Sözleme yok ise baro tarafndan yaynlanan tavsiye niteliindeki
tarife uygulanamaz. Avukatlk Asgari Ücret Tarifesi uygulanr.
............................ 150
KNC BÖLÜM
ÜCRET SORUNU
1. Yazl bir hukuk müavirlii sözlemesi yoksa ücret Avukatlk Asgari
Ücret tarifesine göre hesaplamaldr.
...................................................................
155
2. Yazl bir hukuk müavirlii sözlemesi var ise ücret sözlemedeki
koullara göre tespit edilmelidir. ..................... 156
3. Avukat sözlemedeki hükümlerin Yasaya aykrln ileri süremez.
............................................. 165
XV
5. Sözlemede bildirilen süreden önce fesih yaplmsa ücret nasl
takdir edilecektir? ...................... 173
6. Sözleme süresinde feshedilmemise bir yl süre ile uzatlm saylr.
................................................. 176
7. Azil veya istifay zorlatran sözlemeler geçersizdir. ..........
177
8. Sözlemenin avukat tarafndan feshi halinde ücret nasl takdir
edilecektir? ...................................... 180
9. Askerlik görevi nedeniyle ii brakmak zorunda kalan avukatn
ücreti nasl takdir edilmelidir? .................................
181
10. Daval ile sulh olunmu ve akabinde sözleme feshedilmise ücret
nasl takdir edilecektir? .......... 182
11. Dorudan sözleme tarafn ilgilendiren ortaklarn kiisel ilerini
takip etmesi gerekir. ....................... 184
12. Danmanlk hizmeti yapldn avukat kantlamak zorundadr.
................................................ 185
13. Kamuda çalan avukatlar Avukatlk Yasas’nn 164/son maddesi gerei
kar taraf ücretinin tamamna hak kazanamaz.
........................................................ 186
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
RED (Av. Yas. 37) ÇEKLME-STFA (Av. Yas 42, TBB Mes. Kur 38/2)
HALNDE ÜCRET
1. Avukatn tek yanl olarak ii red hakk var m? (Av. Yas.37, TBB
Mes.Kur. 38) .................................................
197
2. Vekaletten istifa eden avukat, istifann müvekkile tebliine
mecbur mudur? ....................... 201
3. stifann usulüne uygun olarak tebli edilmesi ile görev sona
ermez, 15 gün süre ile devam eder. ..................... 205
4. Hakl nedenle olsa dahi, istifa hakk müvekkile zarar vermeyecek
biçimde kullanlmak zorudadr. ......................... 207
XVI
AVUKATLIK SÖZLEMES VE ÜCRET
5. stifa haksz ise ücret talep edilemez, aldn iade zorundadr.
...........................................................
209
6. Aksine sözleme yok ve avukat takip ettii ite ücret ödenmiyor
diye istifa ediyorsa, hakl istifa olur mu?............ 212
7. Sözlemede bildirilen vadede ücretin ödenmemesi hakl istifa
nedenidir.
.................................................................
215
8. Avukatn i yapamaz hale gelmesi sonucunu douracak ilemler hakl
istifa nedenidir.
.................................................. 216
9. stifann hakl olduuna karar verilmi ise akdi ve kar yan vekalet
ücreti tam olarak ödenmeli midir?
..........................................................................
218
10. Tahkim görümelerinin baarsz kalmas halinde dava açmay
düünülmediinin bildirilmesi hakl istifa nedeni midir?
...........................................................
219
11. Müvekkil tarafndan hesap istenmesi hakl istifa nedeni midir?
...........................................................
221
12. Taraflar ücret istenmeyeceini kararlatrmlarsa istifann hakl
veya haksz olduunun önemi yoktur. .......... 223
13. stifa nedeni yarg giderlerinin ödenmedii iddias ise avukat
istedii ve alamadn ispat zorunda mdr? ............ 223
14. Dosyalarn müvekkile teslimi zmni istifa mdr? ..................
227
15. Dava sözlemede bildirilen tarihte bitmemise, bu tarihte yaplan
istifa hakl mdr? ........................................ 228
16. stifada neden bildirilmemise davada bildirilebilir mi?
Bildirilen hususlarda aratrma yaplmal m? .......................
229
17. Müvekkilden dorudan gelmeyen mailler hakl istifa nedeni
olabilir mi? ...................................................
230
18. Avukat yannda çaltrd yardmc elemanlarn eylemlerinden
sorumludur. Usulsüzlük varsa
istifa hakl kabul edilebilir mi?
................................................. 231
19. stifay, azli zorlatrc sözleme kuralnn geçersizlii halinde ücret
nasl belirlenmelidir? .................... 233
20. stifa hakl ise ücret sözlemeye göre hükmedilmelidir........
236
21. CMK veya Adli Yardmdan atanan avukatn çekilme hakk var m?
................................................ 237
XVII
22. Çekilme iradesi ikayetçinin bilgisi içinde ve özellikle bir
zarar domamsa ceza verilebilir mi? .............. 238
23. stifa eden avukat yeni vekaletname sunmadan herhangi bir ilem
yapamaz. ................................. 239
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
1. Azledilen avukat herhangi bir ilem yapamaz.
..................... 243
2. cradan para çekemez, haricen tahsilat yapamaz. .................
245
A. Hakl azille ilgili
içtihatlar.......................................................
246
1. Azlin hakl olduu kabul ediliyorsa, avukat ücrete hak kazanabilir
mi? ........................................... 246
2. Davacnn davann banda verdii delillerinin mahkemeye sunulmamas
hakl azil nedeni midir? .............. 250
3. Hakl olarak azlettii avukat ile yeniden sözleme imzalayan i
sahibi, sözlemenin gerei olan ödemeyi yapmal mdr?
....................................... 252
4. Ara kararlar hakknda müvekkil bilgilendirilmeli, olas sonuçlar
hakknda uyarlmal mdr? ............................. 252
5. Teminatn çekildii halde müvekkile ödenmemesi hakl azil nedeni
midir? ...................................... 254
6. Fazlaya ilikin hak sakl tutulmadan dava açlmas, slahla bedel
artrlmamas, faiz istenmemesi hakl azil nedenidir
.....................................................................
257
7. Temyiz dilekçesinde talep edildii halde Yargtay’daki durumaya
katlmama hakl azil nedeni midir? .................... 258
8. Noter’de yeniden senet düzenlettirilmesine neden olmak hakl azil
nedeni midir? ..................................... 260
9. Tahsil edinen parann müvekkile bildirilmemesi hakl azil nedeni
midir?................................... 260
10. dari yargda açlmas gereken dava adli yargda açlmsa hakl azil
nedenidir. ............................ 262
XVIII
AVUKATLIK SÖZLEMES VE ÜCRET
11. dari yargda usule aykr dava açmak hakl azil nedeni midir?
.............................................................
263
12. dari yargda 60 günlük sürede dava açlmamas hakl azil nedenidir.
....................................................................
264
13. Avukatlk Yasas 38/b, TBB Meslek Kurallar 36. maddeye aykr
olarak hasm tarafn vekâletinin
üstlenilmesi, suç, hakl azil nedeni, disiplin suçu mudur? ...
265
14. Müvekkilleri ile arasnda husumet bulunan dava d kardeinin de
vekilliini üstlenmi olmalar, hakl azil nedeni midir?
.............................................................
272
15. Takipsizlik kararna itiraz edilmemesi hakl azil nedeni midir?
.............................................................
273
16. Müvekkil tarafndan bildirilen hususlarn cevap dilekçesinde
eksik, çelikili, yanl bildirilmesi, delil sunulmamas hakl azil
nedeni midir? ............................ 274
17. Belgelendirilmemi mazeret dilekçesi vermek, sk kullanmak,
davann açlmam saylmasna neden olmak, suç ve hakl azil nedeni,
disiplin suçu mudur?
................................................................
275
18. Avukatn kendi menfaatini öne geçirmesi hakl azil nedeni midir?
.............................................................
281
19. Vekaletten çekildiini bildiren avukat ayn vekaletle yeni
vekaletname düzenlettirmedii sürece ilem yapabilir mi? . 282
20. Avukatn yazl muvafakat almas gereken hallerde almadan ilem
yapmas hakl azil nedeni midir? .................. 283
21. lerin younluu, Adliyenin geni ve mesafeli olduu, duruma
saatinin çakmas gibi nedenler mazeret olarak kabul edilebilir mi?
......................... 287
22. Avukatn özellikle kefe, durumalara katlmamas hakl azil nedeni
midir? ....................................... 288
23. Müvekkilin dava ve icra takipleri hakknda yeteri kadar
bilgilendirilmemesi, hakl azil nedeni midir?
......................... 288
24. Karar süresinde temyiz etmeme hakl azil nedeni midir? ...
291
25. çi alacann rüçhanl olmas nedeniyle yaplacak yazmada
bildirilmeyerek hak kaybna yol açlmas hakl azil nedeni midir?
.............................................................
296
XIX
26. 89/1 ihbarnamesi yazlarak alacan tahsili mümkün ise yazdrlmamas
hakl azil nedeni midir? ................................. 297
27. Fazlaya ilikin hak sakl tutulmam, ayr dava ile talep edilmise
hakl azil nedeni midir? ........... 298
28. cra takibinde adres aratrma ilemlerinin yaplmamas veya geç
yaplmas hakl azil nedeni midir? ... 299
29. Vekâletnamede ahzu kabz yetkisi yoksa para çekilmeli midir?
..................................................................
300
30. Avukat ücret ve/veya masraf almadm o nedenle ilem yapmadm
savunmas hakl azle neden olur mu? ................. 300
31. Alacan tahsili yönünde çaba gösterilmemesi, takip durmu ise
itirazn kaldrlmas davas açlmamas, haciz yaplmamas, hakl azil
nedenidir .................................. 304
32. Boanma davas nedeniyle düzenlenen sözleme müvekkil için çok ar
koullar içeriyor, aydnlatc bilgi
verilmemise hakl azil nedeni midir?
..................................... 308
33. Sözlemede kararlatrma avukat tahsilâttan müvekkili
bilgilendirmek zorunda mdr? ............................. 309
34. Ücret ve masraf ald halde hiçbir ilem yapmamak hakl azil nedeni
midir, aldn iade zorunda mdr? .......... 309
35. Protokol gerekleri yerine getirilmiyorsa avukat haciz
ilemlerine devam etmek zorunda mdr? ..............................
312
36. Avukat müvekkile gönderdii maillerin sonradan aleyhine
kullanlabilecei gerçei ile yazmalarna dikkat etmeli mi?
............................................... 313
37. Müvekkilin muvafakatini almakszn hasm tarafla görüebilir
mi?..................................................... 313
38. Müvekkille üçüncü ahslarn yannda uygunsuz tartma hakl azil
nedeni midir? ........................... 317
39. Avukat aksine sözleme yoksa ücret muaccel olmadan takip ettii
ilerde ücret talep edebilir
mi?........................................ 318
40. Muaccel hale gelmemi kar yan vekalet ücretinin ilk tahsilattan
tahsil edilmesi hakl azil nedeni midir? ............... 319
41. Borçludan taahhüt alnmsa gereinin yaplmamas hakl azil nedeni
midir? ..................................... 320
XX
AVUKATLIK SÖZLEMES VE ÜCRET
42. Ticari faiz istenmesi gerekirken kanuni faiz istenmesi hakl
azil nedeni midir? .................................... 321
43. Islah dilekçesinde faiz talep edilmemesi hakl azil nedeni
midir?
.............................................................
322
44. Azlin hakl ve/veya haksz olup olmad hususunda nasl aratrma
yaplmaldr? ................................ 324
45. Yarg giderleri ve harcamalarn fazla gösterilmesi hakl azil
nedeni midir? ....................................... 331
46. Hükmün açklanmasna karar verilmesi yalnz bana hakl azil nedeni
midir? ..................................... 333
47. Azilnamede sebep gösterilmek zorunda mdr? Dava aamasnda
sebepler gösterilebir mi? ............................ 334
48. Azilnamede, davada bildirilmeyen hususlar mahkeme tarafndan
deerlendirilmeli mi? ........................... 337
49. Sözlemede gerçekletirilmesi mümkün olmayan vaatlerde bulunarak
i üstlenmesi, açmamas gereken davalar açmas hakl azil nedeni midir?
.............................................................
338
50. Müracaata braklan davann süresinde yenilenmeyerek davann açlmam
saylmasna neden olunmas,
suç, hakl azil, disiplin suçu mudur?
....................................... 340
51. Müracaata braklan davann bir aylk sürede yenilenmesi hakl azle
neden olur mu? ...................... 344
52. Sözlemede yaplan ilerle ilgili rapor verileceinin taahhüt
edilmesine karn, verilmemesi hakl azil nedeni midir? .....
347
53. Haricen veya dosyadan tahsilatn ne olduun müvekkile
bildirilmemesi hakl azil nedeni midir? ............... 348
54. Tahsil edilen alacan makul sürede ödenmemesi hakl azil
nedenidir.
....................................................................
349
55. Müvekkil talimatna aykr davran hakl azil nedeni midir?
.............................................................
351
56. Ceza Mahkemesi karar Hukuk Mahkemesini balamaz ise de ceza
dosyasndaki delillerle, hukuk
dosyasndaki deliller birlikte deerelendirilmelidir. .............
353
B. Azil tek bana manevi tazminat gerektirir mi? .................
353
C. Haksz azille ilgili içtihatlar.
................................................... 354
XXI
AVUKATLIK SÖZLEMES VE ÜCRET
1. Haksz azil halinde akdi ve kar yan avukatlk ücretine karar
verilmeli midir? ........................ 354
2. Haksz azil, vekalet ilikisinin sona erdii tarihteki olaylara
göre deerlendirilmelidir. .......................... 359
3. Haksz azil halinde kar yan vekalet ücretine de hak kazanlr m?
.................................................... 360
4. Haksz azil halinde sözleme varsa ücret ona göre takdir
edilmelidir.............................................. 367
5. Azil haksz ise yaplan tahsilâta göre deil, müddeabihe göre ücret
takdir edilmelidir. ............................. 372
6. Yazl ücret sözlemesi yoksa ücret Avukatlk Yasas 164/4. maddesi
gerei takdir edilmelidir. 372
7. Avukatlk Yasas’nn 164/4 maddesi gerei takdirde ölçü nedir?
....................................................... 373
8. Azlin hakl nedenle yapld kantlanamyorsa, haksz azil kurallarna
göre ücret takdir edilmelidir. ............ 375
9. Aktüerya hesaplanmasna göre ek dava açlm zamanam nedeniyle
reddine karar verilmise asl azil de hakszdr.
..................................................................
375
10. Dosyalarn geri alnmas, dava ve takipleri sonuçlandrma olanann
kalmamas haksz azil midir? ................................
376
11. Sözlemede kararlatrlan ücret, davann harca esas müddeabihine
göre hesaplanmaldr. ......................................
377
12. Ücretin hesaplanmasnda bankaca haricen yaplan tahsilatlar da
deerlendirilmeli midir? ..................... 378
13. Avukat haksz azledildii tarihteki dava deerine göre ücrete hak
kazanr. .................................. 378
14. Avukatlk meslek bilgisine göre davalar aratrma yaparak doru ve
yerinde açmak yükümlülüünde midir? 379
15. Belge ile talimata uygun hareket edildii somut ise, edilmedii
iddias ile yaplan azil, haksz azildir. ................. 381
16. Protokol gerekleri tam olarak yaplmsa sonra yaplan azil haksz
mdr? ............................................... 382
17. Azleden müvekkil bilirkii raporuna itiraz etmiyorsa sonucuna
katlanmaldr ................................ 383
XXII
18. Alacan tahsil edildii gün yaplan azil haksz azildir. .......
383
19. Yargtay durumasna katlan avukat azil halinde Yargtay ücretine
hak kazanr m? ...................... 384
20. Kar yandan vekâlet alnm, hiçbir ekilde kullanlmam görev
eksiksiz yaplmsa azil hakszdr. ...... 384
21. Azlin hakl m haksz m olduuna ilikin maddi vakalar tankla ispat
edilebilir. .................................... 385
22. Azille ilgili nedenler duraksamaya yol açmayacak biçimde
aratrlmal mdr? ........................... 386
23. Azilden sonraki tarih tayan sözleme geçerli midir? .........
387
24. Avukat azilden sonra ilem yapabilir, icradan talepte bulunarak
ücretini tahsil edebilir mi? ......................... 388
25. Hukuk müaviri avukata azil tarihinden sonra, sözlemenin
bitimine kadar ücret verilmeli, indirim yaplmal
mdr?............................................................
391
26. Süreli avukatlk sözlemesinin feshedilmesi haksz azil olur
mu?....................................................................
393
BENC BÖLÜM
KAMULATIRMA VE KAMULATIRMASIZ EL KOYMA DAVALARINDA ÜCRET
1. Kamulatrma ile ilgili %’li sözlemeler geçerli mi? Ücret nasl
takdir edilmelidir?
.................................................. 401
2. Kamulatrmasz el koyma davalarnda 04.11.1983 öncesi maktu, sonras
varsa sözleme, yoksa Avukatlk Yasas
164/4 maddesi gerei nispi ücret takdiri gerekir. .................
409
ALTINCI BÖLÜM
2. Ortakln giderilmesi davasnda avukatlk ücret sözlemesi var ise
ücret nasl hesaplanmaldr? ........... 418
XXIII
YEDNC BÖLÜM
NAFAKA DAVALARINDA ÜCRET 1. Nafaka davalarnda ksmen red halinde
davalya ücret takdiri gerekir mi?
............................................ 425
2. Kadn kar dava açm, nafakann ksmen kabulüne karar verilmi ise
lehine vekâlet ücreti takdiri gerekir. ...................
427
3. Nafaka davasnn tamamen reddi halinde daval lehine vekâlet ücreti
takdiri gerekir. ............................ 427
4. Takdir edilecek ücret tarifenin 9. maddesinde belirlenen
ücretten az olamaz. ....................... 428
5. Nafaka davalarnn istinaf veya temyizinde aylk m, yllk m nafaka
toplam esas alnmaldr? .............................. 428
SEKZNC BÖLÜM
BOANMA DAVALARINDA ÜCRET 1. Boanma davasndan bir ekilde
vazgeçilmise Avukatlk Yasas 165. madde uygulanabilir mi?
................... 433
2. Boanma davas kesinlemeden katk pay davas açlm ise ücreti
vekâlete karar verilebilir mi? ...................... 434
3. Boanma davas kesinlememise katlma pay alacandan ücret alnmasna
ilikin sözleme geçerli midir? .................... 435
4. Katk davasnn reddine karar verilmi ise harçlandrlan deer
üzerinden daval lehine avukatlk ücretine hükmedilmelidir.
....................................... 436
5. Katk pay davasnda vekâlet ücreti varsa sözleme, yoksa harca deer
miktardan hesaplanmaldr. ..................... 437
6. Boanma davasnn feri olarak açlan maddi, manevi tazminat
istemlerinde vekâlet ücretine hükmedilebilir mi?
...................................................... 438
7. Boanma davasnn feri niteliindeki maddi ve manevi tazminat
istemlerine ilikin kararlar
kesinlemedikçe infaz edilebilir mi?
........................................ 442
XXIV
8. Boanma davas kesinlemi ise eklentisi olan yoksulluk nafakas,
itirak nafakas, maddi ve manevi tazminat istemlerinin infaz için
kararn kesinlemesi beklenmeli mi?
....................................... 443
9. Boanma davas srasnda davac ölmü ise kusurun tespiti yönünden
mirasçlar davaya devam edebilir mi, ücreti vekalete hükmedilmeli
mi? .......... 444
10. Boanma davalarnda davas kabul edilen veya reddedilen taraf
lehine ücreti vekalete hükmedilmemesi bozma nedeni midir?
.................................. 445
11. Aile konutu kavram nedir? Ein muvafakati olmamas nedeniyle açt
davada ücreti vekâlete hükmedilmeli midir?
.................................................. 445
12. Boanma davalarnda avukatlk ücretinin takdirinde taraflarn kusur
oran dikkate alnmal m? ......... 447
13. Boanma davasnn açlmam saylmasna karar verilmi ise daval yararna
ücret takdir edilmeli midir? ..... 447
14. Boanma dosyasndan örnek alan, cevap veren ancak bu aamada
azledien avukata ücreti vekâlet ücreti verilmeli mi?
............................................ 447
15. Boanma davasnda adli yardmdan avukat atanan dosyada, Baro
lehine ücreti vekâlete hükmedilebilir mi?
........................................... 448
16. Boanm taraflarn bir arada yaamalar, SGK’dan para almalar suç
mudur? ......................................... 450
17. Uygulanmas gereken tarife Avukatlk Asgari Ücret
tarifesidir.Baro tarifesi esas olamaz.
.............................. 452
18. Boanma davasnn feri niteliindeki alacaklarda faiz hangi tarihte
muaccel hale gelir? ......................................
453
19. Ziynet eyas hakknda dava açlm ise ücreti vekâlete hükmedilmeli
midir? ....................................... 453
20. Davann feragat ve kabulü halinde ücret ön inceleme tutanann
imzaland aamaya göre ücret takdir edilmelidir.
.................................................... 454
21. Adli yardmdan gönderilen davay açmayan avukat görüme ücreti
talep edebilir mi? ................................ 456
XXV
HAPS HAKKI NEDR, NASIL KULLANILMALIDIR? 1. Tahsilâtn “benim
ücretimdir” inancyla alkonulmas doru mudur?
..................................................... 459
2. Avukatn usulsüz hapis hakk kullanm suç, hakl azil nedenidir.
....................................................................
460
3. Avukat yapt tahsilât gecikmeksizin müvekkile bildirmek zorunda
mdr?...................................... 464
4. Hapis hakk kullanlrken hangi iten dolay ve ne miktarda ücret ve
masraf olduu açklanmaldr. ............ 470
5. Muacceliyet nedir, avukatlk ücret alaca ne zaman muaccel olur?
............................................................
472
6. Taraflar arasnda sözleme varsa sözleme koullar hapis hakknn
deerlendirilmesinde esas alnmal mdr? ............ 478
7. Tahsilattan yasal ücret üzerinde para alkonulmas halinde avukat
hapis hakkm kullandm diyebilir mi? ...................... 480
8. Avukat aksine sözleme yoksa teminat olarak verilen para üzerinde
hapis hakkn kullanabilir mi?......................... 481
9. Avukat vekil müvekkil ilikisi bittikten sonra para tahsil
edebilir, hapis hakkn kullandm diyebilir mi? .....................
483
10. Yaplan tahsilat bir baka dosyadaki ücret alaca için hapis hakk
ile alkonabilir mi? .........................................
485
11. Hapis hakk dosya alacaklsndan baka bir kii veya kurum aleyhine
kullanlabilir mi? .................................. 486
12. Avukat müvekkile ulaamyorsa tahsil ettii parada hapis hakkmda
var diyerek uhdesinde tutabilir mi? ......................
487
13. Avukat tahsil ettii parann tamamn uhdesinde tutabilirmi, orantl
kesinti yapmak zorunda m? .................. 490
14. Özellikle nafaka alaca tahsilinde daha duyarl olunmal, para
uhdede kalmamal, orantl tahsilat
yaplmaldr......................................................
491
15. Haricen yaplan tahsilatlar mutlak surette müvekkile
bildirilmeli, icraya beyanda bulunulmal m? ........................
492
16. Tahsilatla ilgili olarak düzenlenen ibraname nasl olmal? ..
499
XXVI
AVUKATLIK SÖZLEMES VE ÜCRET
17. Kamu avukatlarnn kuruma ait mal ve deerleri edinmeleri mümkün
müdür? ................................... 503
18. Avukat takas ve mahsup talebinde bulunabilir mi? .............
503
19. Barolarn düzenledii tesviye niteliindeki ücret tarifelerine
göre hapis hakk kullanlabilir mi? ...................... 505
ONUNCU BÖLÜM
1. Avukatlk ücretinden taraflarn müteselsil sorumluluu nedir?
(Av.Yas.165) ............................................ 509
2. Ücret uyumazlklarnda dava veya takibin açld tarihteki yasa
uygulanr. ................................ 526
a. Avukatlk ücretinin takdirinde 02.05.2001 tarihinden önceki
davalarda davann açld tarihteki tarifeye göre karar verilmelidir.
....................... 527
b. Avukatlk ücretinin takdirinde 02.05.2001 tarihinden sonraki
davalarda karar tarihindeki tarifeye göre karar verilmelidir.
...................................................... 530
3. Avukat ücret alacaklarnda icra inkar tazminat isteyebilir
mi?.............................................................
531
4. Dava konusuz kalm ise ücret nasl hesaplanmaldr? ........
535
5. Dava art yokluu nedeniyle reddolmusa daval vekline ücret takdir
edilmeli mi? .................................. 542
6. Birleen davalarda kabul ve red miktarna göre karlkl olarak ücret
takdiri gerekir. ............................. 544
7. Ayn fiilden dolay avukat says ne olursa olsun tek ücret takdiri
gerekir. ..................................................
547
8. Taraf says birden fazla da olsa tek avukat ücreti tayini
gerekir. ................................................ 548
9. Daval davac taleplerinde hakl çkmsa iki vekalet ücreti de takdir
edilmelidir. ................................... 549
10. Davann husumetten reddi halinde ücret nasl takdir edilmelidir?
................................................... 551
11. Karlkl davada ücret nasl takdir edilmelidir?
................... 553
XXVII
12. Sebebi tek olan davalarda tek ücret ödenmelidir.
................. 554
13. Reddedilen miktar üzerinden kar yana avukat ücreti takdir
edilmeli midir? ............................... 555
14. Hükmedilen vekalet ücreti kabul veya redddilen miktardan fazla
olabilir mi? .................................... 556
15. Davaya bir celse de olsa giren, cevap veren avukat ücrete hak
kazanr m? ..................................................
557
16. Birden fazla avukat ücreti nasl paylamal?
.......................... 558
17. Protokolde vekalet ücreti istenmeyeceinin kararlatrlmas,
mahkemeye avukat tarafndan sunulmas avukatn da ücretinden vazgeçtii
anlamna gelir mi? ............................... 566
18. htiyari dava arkadalnda ücret nasl takdir edilmeli? .....
568
19. lam takibe koyan avukata ayrca icra takip ücreti ödenmeli
midir? ............................................. 569
20. Sulh, feragat, kabul halinde ücret ön inceleme srasnda ise yar,
sonrasnda ise tam takdir edilmelidir. ..... 570
21. Taraflar sulh olmusa, sulh olunan miktar nasl tespit
edilmelidir?
..............................................................
573
22. Talepten fazla avukatlk ücretine karar verilebilir, ücretle
ilgili tavzif yaplabilir mi?
............................................ 576
a. Taleple ballk ilkesi gerei, fazlaya karar verilemez. . 576
b. Tavzih ile ücreti vekalet yönünden kararda düzeltme yaplabilir
mi? .................................................... 579
23. Yasal olanaklardan yararlanma halinde takdir edilecek ücret
nedir? .......................................................
581
24. Seri davalarda ücret nasl takdir edilmelidir?
........................ 583
25. Avukatlk ücretinin red ve kabule göre nisbi olarak takdir
edilmesi gereken haller nelerdir? ............ 585
26. Avukatlk ücretinde takdiri indirim yaplabilir mi?
.............. 590
27. Terör zararlarnn tazmini için komisyona müracaat halinde ücret
ne olmaldr? ...................................... 592
28. çtihat deiiklii nedeniyle dava reddolunmusa ücret takdir
edilmeli midir?
...................................................... 593
XXVIII
AVUKATLIK SÖZLEMES VE ÜCRET
29. Ücret sözlemesi yok veya geçersiz ise vekalet ücreti takdirinde
harca deer esas alnmaldr. .................................
595
30. irketin devri halide ücret nasl takdir edilmeli?
................... 599 31. Yargtay bozmasndan sonra slah yaplmsa
ücret nasl takdir edilmelidir?
................................................... 600 32.
Rededilen maddi ve manevi tazminat davalarnda ücret nasl takdir
edilmelidir? ...................................................
601 33. Kayt kabul davalarnda ve sra cetveline itiraz
davalarnda
vekalet ücreti maktu esasa göre takdir ve hükmolunur ....... 603
34. Islahla dava deeri artrlmayan daval hakknda slah
yaplm gibi ücret takdir edilmeli midir?
.............................. 604 35. Ücret davas açan avukat ksmi
kabul beyannda bulunmusa ispat külfetini üstlenmi olur mu? .. 604
36. Ücret için tespit davas açmakta yarar yoktur, eda davas
açlmaldr.
............................................................... 605
37. Mahkeme bozmaya uymak ve bu dorultuda karar vermek zorunda mdr?
................................................... 606 38. Aksine
ücret sözlemesi yoksa ceza davalarnda maktu ücret ödenir.
....................................................................
607 39. Zorunlu müdafi atanan sank avukatlk ücretine mahkum
edilebilir mi?................................................ 607
40. Yarg giderlerinin pein alnd karine olarak kabul
edilmekte, aksini ispatla avukat yükümlendirilmektedir .... 608 41.
Kar yan avukatlk ücreti avukat adna m, müvekkil adna m yazlmaldr?
............................................ 614 42. Avukat
tarafndan açlan davada faiz hangi tarihten istenmeli?
.................................................... 618 43. Avukat
aleyhine maddi ve manevi tazminat davalarnda
yarglamada nasl bir yöntem uygulanmaldr? ..................... 623
44. ade, maddi ve manevi tazminat istemlerinde zamanam nedir?
......................................................................
628 45. Davaya davac yannda katlan davac karar temyiz
etmemise ücret yönünden karar temyiz edebilir mi? ......... 633 46.
Ücret için kanun yoluna bavurulabilir mi?
........................... 633 47. Katlma yoluyla temyiz eden asl
temyiz etmemise ücret yönünden karar temyiz edebilir mi?
............................ 636
XXIX
48. Avukatlk ücret alaca için ksmi dava açlabilir mi? ..........
637
49. Haksz eylemden kaynaklanan davalarda faiz hangi tarihten
istenmelidir? ...............................................
638
50. Serbest meslek makbuzunun hukuksal nitelii nedir? .........
639
51. Ayn ilamda yazl alacak ayr ayr icra takibine konu edilebilir
mi? ............................................... 640
52. Hakimler hakknda açlacak tazminat davalarnda görevli mahkeme
neresidir? ............................... 643
53. Ücret davas açacak avukat Barosuna bilgi vermek zorunda mdr?
................................................... 644
54. Yetkili mahkeme neresidir, ücret takdir edilmeli midir? ......
647
55. HAGB’na karar verilen hallerde, katlan yararna vekâlet ücret
takdiri zorunludur. ............................. 649
56. Sigortaclkta tahkimde vekâlet ücreti, avukatlk ücret
tarifesinin bete biridir.
..............................................................
652
57. Uyumazlklarda görevli mahkeme hangisidir? ....................
654
SON SÖZ
.............................................................................................
663
SON FASIL
..........................................................................................
663 900. Bu fasl yazmaa neden lüzum gördük?
................................. 663
901. Müvekkillerle teklifsizlikten saknnz.
................................... 664
902. Çabuk açlp dökülmeyiniz.
...................................................... 666
903. Ücretinizi kararlatrnz.
...........................................................
668
905. Temiz olunuz.
..............................................................................
672
908. Müddetleri son güne
brakmaynz.......................................... 675
909. Kitaba baknz.
.............................................................................
676
910 . Yaz yazmak.
...............................................................................
677
911. Mesleinizi seviniz.
....................................................................
678
BRNC BÖLÜM
AVUKATLIK SÖZLEMES
Avukatlk sözlemesi Avukatlk Yasas madde 1, “Avukatlk, kamu hizmeti
ve serbest bir meslektir.
(Deiik : 02.05.2001-4667/1 md.) Avukat, yargnn kurucu un-
surlarndan olan bamsz savunmay serbestçe temsil eder.”
Madde 2, “(Deiik birinci fkra: 02.05.2001-4667/2 md.) Avu- katln
amac; hukuki münasabetlerin düzenlenmesini, her türlü hukuki mesele
ve anlamazlklarn adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesini
ve hukuk kurallarnn tam olarak uygulan- masn her derecede yarg
organlar, hakemler, resmi ve özel kii, kurul ve kurumlar nezdinde
salamaktr.
Avukat bu amaçla hukuki bilgi ve tecrübelerini adalet hizmetine ve
kiilerin yararlanmasna tahsis eder.”
Madde 163, (Deiik : 02.05.2001-4667/76 md.) “Avukatlk sözle- mesi
serbestçe düzenlenir. Avukatlk sözlemesinin belli bir hukukî yardm
ve meblâ yahut deeri kapsamas gerekir. Yazl olmayan anlamalar,
genel hükümlere göre ispatlanr. Yasaya aykr olmayan arta bal
sözlemeler geçerlidir.
Avukatlk ücret tavann aan sözlemeler, bu Kanunda belirtilen tavan
miktarnda geçerlidir. fa edilmi sözlemenin geçersizlii ile- ri
sürülemez. Yokluk halleri hariç, avukatlk sözlemesinin bir hük-
münün geçersizlii, bu sözlemenin tümünü geçersiz klmaz.”
TBB Meslek Kurallar madde 2, “Mesleki çalmasnda avukat, bamszln
korur; bu bamszl zedeleyecek i kabulünden ka- çnr.”
Maddde 3, “Avukat, mesleki çalmasn kamunun inancn ve meslee
güvenini salayacak biçimde ve iine tam bir sadakatle yü-
rütür.
Madde 4, “Avukat, meslein itibarn zedeleyecek her türlü tu- tum ve
davrantan kaçnmak zorundadr. Avukat, özel yaantsn- da da buna
özenmekle yükümlüdür.” hükümleri gerei;
Hukuki ilikilerin düzenlenmesinde, hukuki konu ve uyumaz- lklarn
adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesinde, hu- kuk
kurallarnn tam olarak uygulanmasnda yargnn kurucu öesi,
4
AVUKATLIK SÖZLEMES VE ÜCRET
bamsz savunma adna kamusal görev yapan bir kii olan avukat ile
müvekkili arasndaki sözleme Kanun tarafndan düzenlenen özel bir
sözleme tipidir.
Avukatlk sözlemesi kanunda belirtilen bir sözleme türü nite-
liindedir. Bu nedenle Avukatlk Yasas ve Türkiye Barolar Birlii
Meslek Kurallar’nda asgari olarak bildirilen ilkelere aykr sözle-
me düzenlenmez ise geçersiz, baz hallere ise yok saylr. Bu husus
yarg kararlarnda da re’sen aratrlr.1 Avukat, Yasa’da öngörülen
ilkelere uygun davranmak zorundadr.
O halde Avukatlk sözlemesi baro levhasna kaytl olup, mesleini
serbest olarak yapan avukat veya avukatlk ortakl ile i sahibi
gerçek veya tüzel kiiler arasnda batlanan hukuki ilikilerin
düzenlenmesini, hukuki sorun ve uyumazllarn çö- zümlenmesini
amaçlayan ve her iki tarafa da borç yükleyen dü- zenleme olarak
tanmlanabilir. Buna göre Avukat, Yasa ve Meslek Kurallar’na uygun
olarak görev yapmak, müvekkilde avukata yar- dmc olmak, ücretini
ödemekle yükümlüdür.
Yargtay 13. Hukuk Dairesi’nin 02.10.2012 gün ve E. 2012/3983, K.
2012/21778 sayl karar;
“...Avukatn, vekil olarak borçlar BK’nun 389 ve devam mad-
delerinde gösterilmi olup, vekil, BK.nun 390 maddesine göre mü-
vekkiline kar vekaleti sadakat ve özen ile ifa etmekte yükümlüdür.
Vekil, sadakat borcu gerei olarak müvekkilinin yararna olacak
davranlarda bulunmak, ona zarar verecek davranlardan kaçn- mak
zorunluluundadr. Vekil, görevini yerine getirirken gerekli özen ve
dikkati göstermemi, sadakatle vekaleti ifa etmemi ise, vekil edenin
vekilini azli hakldr. Avukatlk Kanun’nun. 174. mad- desinde,
“Avukatn azli halinde ücretin tamam verilir. u kadar ki, avukat
kusur veya ihmalinden dolay azledilmi ise ücretin öden- mesi
gerekmez.” hükmü mevcut olduundan bu hükme göre azil ileminin hakl
nedene dayandnn kantlanmas halinde müvekkil avukata vekalet ücreti
ödemekle yükümlü deildir. Dairemizin kök- lemi içtihatlarna göre
hakl azil halinde ancak azil tarihi itibariyle
1 Y. 4. CD. 14.01.2013 gün ve E. 2011/22419, K. 2013/384 s. k. 74.
sayfada, Y. 13. HD’nin 28.05.2015 g. E. 2014/23749, K. 2015/17322
s. k. 48. sayfada; Y. 13. H.D.’nin 08.07.2014 gün ve E. 2013/23329,
K. 2014/23087 s. k. 152. sayfada
5
sonuçlanp, kesinleen ilerden dolay vekalet ücreti talep edilebilir.
Haksz azil halinde ise avukat ücretin tamamna hak kazanr.
...Mahkemece de, taraflarn azil konusundaki iddia ve savunma- lar
irdelenip deerlendirilmeden, davacnn, avukat olarak vekalet
görevini yasa ve meslek kurallanna göre özen ve sadakatle yerine
getirip getirmedii tartlmadan soyut bir ifade ile “azlin haksz ol-
duu” kabul edilerek karar verilmitir. Bu ekilde eksik inceleme ile
hüküm kurulamaz. O halde mahkemece, davac avukatn, Avu- katlk
Kanunu ve Meslek Kurallar gereince vekaleti özenle ve gerei gibi
ifa edip etmedii, üzerine düen yükümlülükleri ye- rine getirip
getirmedii konusunda, gerektiinde uzman bilirkii veya bilirkii
kurulundan açklayc ve denetime elverili rapor alnmak suretiyle,
taraflarn bu konudaki iddia ve savunmalan üze- rinde de durulup
tartlarak, azlin hakl olup olmad belirlenmeli ve bunun sonucuna
göre karar verilmelidir. Açklanan bu husus göz ard edilerek, eksik
inceleme ile yazl ekilde hüküm kurulmu ol- mas, usul ve yasaya aykr
olup, bozmay gerektirir.”
2. Avukatn vekalet ilikisinden doan sözlemesel sorumluluu
nedir?
Vekilin vekâlet sözlemesinden kaynaklanan sorumluluu Borç- lar
Kanunu’nun 504. maddesi uyarnca, sözlemede açkça göste- rilmedii
takdirde iin niteliine göre belirlenir. Vekil, ii görmek için
gereken hukuki ileri yapmaya da yetkilidir. Ancak özel yetkiyi
gerektiren ileri (feragat, kabul, sulh gibi) bu yetkiye sahip
olmadan yapamaz.
Avukat ile i sahibi arasndaki avukatlk sözlemesi, Borçlar
Kanunu’nda düzenlenen vekâletten daha geni hak ve yetkileri
kapsar.
Avukat ile i sahibi arasndaki hak ve yükümlülükler, Avukatlk
Yasas’ndan, Meslek Kurallar’ndan kaynaklanabilir. Bu bakmdan
avukatlk sözlemesinden kaynaklanan sorumluluklar vekâlet söz-
lemesinden çok daha genitir. Üstelik avukatn sorumluluu veki- lin
sorumluluundan daha ardr. Avukat, Avukatlk Yasas’nn öngördüü
yükümlülükler kapsamnda sözleme yapmak, vicdanl olmak, kamunun
güvenini sarsmayacak biçimde çalmak zorun- dadr.
6
AVUKATLIK SÖZLEMES VE ÜCRET
TBB Disiplin Kurulu’nun 01.02.1992 gün ve E. 1991/99, K. 1992/11
sayl karar;
“...ikâyetli Avukatn, “Ana Britannica Ansiklopedisi” sat söz-
lemesine dayanarak, ikayetçi hakknda, 900.000,00 TL’den ibaret asl
alaca 20 cezai art, %54 faiz, %20 masraf vesair ve ilk ay için %10
bundan sonraki her ay için %8 “aylk gecikme zamm” ilâve etmek
suretiyle (4.203.000,00) TL. üzerinden icra takibinde bulundu- u
dosyadaki belgelerden anlalmtr.
“Avukat, sözleme hükümlerine ters dümese bile, toplumun önem verdii
moral deerlere ters bulunan böyle bir amacn ger- çeklemesine araç
olamaz.
Çünkü Avukatlk her eyden önce bir kamu hizmetidir ve «Avu- kat
kamunun avukatlk mesleine güveni” nin sarslmamasn sa- layacak
biçimde çalmak zorundadr.” (Av. Y. madde 1 ve Meslek Kurallar Md.
3).
Baz davranlarn yasalara uygunluu yeterli mazeret sayla- maz. Avukat
“hukuka uygunluk “ ölçüsüne baldr. (Av. Faruk Erem, Meslek Kurallar
erhi, Sh. 46).
Avukat mesleini vicdanl bir ekilde ifa eder. Bu ilkenin yön-
lendirmedii davranlar hogörü ile karlanamaz.”
Karar bu hususta önemli ilkeler koymaktadr. Avukat sözleme- sini
kamu vicdannn kabul ettii ölçülerde yapmak zorundadr.
Yargtay Hukuk Genel Kurulu’nun 11.04.2007 gün ve E. 2007/13–198, K.
2007/199 sayl karar;
“...Vekâlet sözlemesi sonucu itibariyle bir itimat ilikisi oldu-
undan vekâlet konusunun yerine getirilmesinde vekile düen ba- lca
yüküm, onu özen ve sadakatle ifa etmesidir. Kural olarak mes- lek
sahibi olan kimseler ve bu arada avukatlar, genellikle bilinen ve
kabul edilen kural ve usulleri bilmedikleri takdirde sorumlu
olurlar. Avukatn görevi olaylar mantki ekilde deerlendirerek bütün
öngörülmesi gerekli eyleri dikkate almaktr. Vekil genel- likle
üzerine ald ii doruluk kurallarna uygun biçimde özenle yapmaldr.
Meslein gerektirdii uzmanln bütün gereklerini kullanmaldr… temyiz
süresini geçirdikten sonra temyiz yoluna
7
AVUKATLIK SÖZLEMES
bavurmas veya hiç bavurmam olmas, olaylarn akna ve ger- çekleme
biçimine göre kusurlu davrantr… Daval manevi tazmi- nat
istememitir. Bunu davac vekil edenin istememesi nedeniy- le talep
etmediini savunmu ise de, bu konuda yazl bir belge gösterememi ve
savunmasn ispat edememitir. Böylelikle daval özensiz bir davran
sergilemitir...”
Yargtay 13. Hukuk Dairesi’nin 12.03.2012 gün ve E. 2011/19209, K.
2012/10028 sayl karar;
“...Dava, vekalet ücreti alacana ilikin alacak davas olup, dava- l
savunmasnda davac avukatn vekil olarak takip ettii Karyaka 1. Aile
Mahkemesi’nin 2006/164 esas sayl dava dosyasnda fazla- ya ilikin
haklarn sakl tutmamas nedeniyle zarara uradn, bu nedenle yeni vekil
atadn, davac avukatn davadan çekilmesinin hakl sebebe dayanmadn
savunmutur. Taraflar arasndaki iliki, vekalet sözlemesine
dayanmaktadr. Vekil, i görürken yöneldi- i sonucun elde
edilmemesinden deil, sonuca ulamak için gös- terdii çabann, yapt
ilemlerin, eylemlerin ve davranlarn özenli olmayndan doan
zararlardan dolay sorumludur. Veki- lin özen yükümlülüü
çerçevesinde dava açmadan önce gereken aratrmay yapmak ve vekil
edenin zarara uramasn önleyecek her türlü usulü tedbiri almak
zorundadr. Somut uyumazlk iti- bariyle davac vekilin takip ettii
Karyaka 1. Aile Mahkemesi’nin 2006/164 esas sayl dava dosyasna konu
dava dilekçesinde fazlaya ilikin haklarn sakl tutulmamas nedeniyle
daval vekil edenin za- rara urad sabit olup, söz konusu davaya
ilikin dava dilekçesin- de belirlenen dava deerinin miktar hakknda
daval vekil edenin bilgisinin ve onaynn olduuna dair bir belge
bulunmad gibi aksi de ispat edilememitir. Hal böyle olunca daval
vekil edenin yeni vekil tayin etmesinin hakl sebebe dayandnn kabulü
gere- kir. Avukatlk Kanunu’nun 174/1. maddesi gereince, üzerine
ald- ii hakl bir sebep olmakszn takipten vazgeçen vekil hiçbir
ücret isteyemez. Ancak vekillikten çekilme tarihine kadar
sonuçlandrd ilerin ücretini isteyebilir. Mahkemece, bu kabule uygun
ekilde ya- placak hesaplama ile karar verilmesi gerekirken, yazl
ekilde hü- küm tesisi usul ve yasaya aykr olup, bozma
nedenidir...”
Sözleri ile Borçlar Yasas’nn vekile yükledii sorumlulk snrla- rn
çok am, avukat alnmas gereken tüm tedbirleri profesyonel çalan bir
meslek mensubu olmak itibaryla alnmas gereken tüm
8
hukuksal tedbirleri almakla yükümlü klmtr. Dikkatli olunmal, mutlak
surette görüme tutana düzenlenmeli, olas ceza, hukuk davalar,
disiplin kovuturmalarndan kurtulmal, hak kayplarna da neden
olunmamaldr.
TBB Disiplin Kurulu’nun 24.01.2014 gün ve E. 2013/650, K. 2014/50
sayl karar;
“... cra flas Yasas 89/1. maddede düzenlenen birinci haciz ih-
barnamesi üçüncü ahslardaki gerçek alacaklarn tahsili amaçl dü-
zenlenmitir. Her ne kadar itiraz mümkün ise de, yukarda görül- düü
üzere birçok yal insan cra Müdürlüü’ne giderek beyanda bulunmak
zorunda kalm, ikâyetli avukatn da kabulü ile ikâyetçi yaknlarna
gönderilmek suretiyle taciz amaçl kullanlmtr. Yasal haklarn taciz
amaçl kullanlmas asla kabul edilemez...”
TBB Disiplin Kurulu’nun 13.12.2002 gün ve E. 2002/237 K. 2002/366
sayl karar;
“...ikayetli avukatn, Alman vatandalar olan müvekkillerinin satn
ald tanmazlarn tapusunu, müvekkillerinin talebi üzerine, kendi adna
ald sabittir.
...Ancak yabanc uyruklularn köy hudutlar içersinde mülk edin-
meleri yasak olduu halde, ikayetli avukatn Alman vatanda olan
müvekkillerinin satn aldktan tanmazlarn tapusunu müvekkille- rinin
istei dorultusunda, sanki kendisininmi gibi üzerine almas yerinde
olmayp yabanc uyruklularn köy snrlar içersinde mülk edinmelerini
önleyen yasann dolanlmasdr.
Avukatlk bir kamu hizmetidir. Yasalara saygl olmak ve yasa- larn
amac dorultusunda hareket etmek avukatlarn öncelikli görev ve
yükümlülükleri içersindedir. Avukatlar iyi niyetle olsa bile,
hiçbir zaman yasalarn uygun görmedii bir hususun bertaraf
edilmesinde ve etkisizletirilmesinde görev alamaz ve rol üstlene-
mezler...”
TBB Disiplin Kurulu’nun 03.02.2007 gün ve E. 2006/438, K. 2007/53
sayl karar:
“... Tasfiye halinde ... Bankas vekili Av. ... imzal 08.04.2004 ta-
rihli yazda; “lgi yaznz ile Avukatlk Yasas’nn 2. maddesine
is-
9
Avukatlk Yasas’nn 2. maddesindeki bu yetki, “kanunlarn- daki özel
hükümleri sakl kalmak kaydyla” denilmek suretiyle snrlandrlm olup,
Bankamz tabi olduu 4389 sayl Bankalar Kanunu’nun sr saklamaya
ilikin ilgili hükümleri uyarnca talep ettiiniz belgeler tarafnza
verilememektedir. Ayrca, bu konuda vekâletnamenizde özel yetki
bulunmad gibi, Bankann bizzat ta- raf olaca muhtemel bir ihtilafta
aleyhte kullanlabilecek belge te- minine yönelik olduundan dolay da
talebiniz uygun görülmemi- tir” denilmektedir.
Baro Disiplin Kurulu istenen belgelerin banka srr niteliinde olduu
gerekçesi ile disiplin cezas tayinine yer olmadna karar
vermitir.
Avukatlk Yasas M. 2, “Yarg organlar, emniyet makamlar, dier kamu
kurum ve kurulular ile kamu iktisadi teebbüsleri, özel ve kamuya
ait bankalar, noterler, sigorta irketleri ve vakflar avukatlara
görevlerinin yerine getirmesinde yardmc olmak zo- rundadr.
Kanunlarndaki özel hükümler sakl kalmak kaydyla, bu kurumlar
avukatn gerek duyduu bilgi ve belgeleri incelemesine sunmakla
yükümlüdür. Bu belgelerden örnek alnmas vekaletname ibrazna baldr.
Derdest davalarda müzekkereler duruma günü beklenmeksizin
mahkemeden alnabilir.” hükmünü amirdir.
Maddenin amac, bilgi ve belgelere erken ulamak, gereksiz aç- lacak
davalar engellemek ve yargy hzlandrmaktr. Öretide, “bankann yönetim
ve denetim organlarnn üyeleri, mensuplar ve dier görevliler
tarafndan bilinen mali iktisadi, kredi ve nakit du- rumu ile ilgili
bilgilerle, bankann müteri potansiyeli, kredi verme, mevduat
toplama, yönetim esaslar, dier bankaclk hizmet ve faa- liyetleri,
risk pozisyonuna ilikin her türlü bilgi ve belgeler” banka srr
olarak tanmlanmaktadr.
Bu tanm karsnda, ücretli izin ile ilgili bilgi ve belgelerin ilgi-
lisinin ahsi sicil dosyasndan istenmesi ve verilmemesinin “ban- ka
srr” kavram ile savunulmas mümkün deildir. 4857 sayl Kanunu’nun 53.
maddesi, “yllk ücretli izin hakkndan vazgeçile- mez” hükmünü
amirdir.
10
AVUKATLIK SÖZLEMES VE ÜCRET
Madde göstermektedir ki, “yllk ücretli izin hakk” kamusal ni-
telikli, Anayasal bir insan hakkdr. Anayasal bir hakta da, sr
kavra- mndan bahsedilemez. Kald ki, 4857 sayl Kanunu ve Yargtay’n
yerlemi içtihatlar uyarnca ücret, yllk izin ve sair alacaklarn
ödendiini ispat külfeti iveren ait olup, içinin imzasn tayan bel-
geler asldr. Tank ve sair delilerle aksinin ispat mümkün deildir.
ikayet eden avukat, müvekkilinin ylk ücretli izinlerini tam kul-
lanmadn, izin ücreti alacann bulunduunu bildirdiine göre, iveren
banka içinin yllk izinlerini tam kullandn, izin ücret ala- ca
bulunmadn belgelere dayal olarak bildirmek zorundadr. Bu nedenle
içinin imzasn tayan yllk ücretli izin föylerini avu- katna
göstermek ve vekaletnamesi varsa vermek zorundadr. Aksi takdirde
çalt süre boyunca hiç izin kullanmam kabul edilir ki, bu da bankann
aleyhine bir durum ve gereksiz yarglama yaratr. “Bankann bizzat
taraf olaca muhtemel bir ihtilafta aleyhine kul- lanlabilecek belge
teminine yönelik olduundan dolay da talebiniz uygun görülmemitir”
savunmasnn yasal ve inandrc bir yönü bulunmamaktadr.
Hukuk devleti biri dierine tercih edilemeyecek olan üç temel öe
üzerine oturur. Bunlar insan haklarnn gerçekletirilmesi, adaletin
salanmas, hukuk güvenliinin tam olarak temin edil- mesidir. nsan
haklarnn gerçekten kullanlabildii ülkelerdir ki, hukuk devletinin
en ba koulunu gerçekletirmi demektir. Hu- kuk devleti, insan
haklarna sadece mevzuatlarnda yer veren deil, bunun yan sra
uygulamada da gerçekletiren devletlerdir. Hukuk devletinde “hukukun
üstünlüünü” gerçekletirmek ve uygula- mada yerlemesini salamak
avukatn en temel görevlerinden bi- ridir. Her türlü hukuki mesele
ve anlamazlkta adalet ve hakkani- yete uygun olarak çözüm üretmek
ve üretilecek çözümlere yardmc olmak zorunda bulunan ikayetlinin
yasann amacna aykr olarak ahsi sicil dosyasndan bilgi ve belge
vermemesi mesleki dayan- ma ile de badamaz. Kald ki, zorunlu
olarak, sürekli bir çatmay temsil eden avukatlkta “mesleki dayanma”
dier mesleklerden daha da gerekli ve önemlidir...”2
2 TBB Disiplin Kurulu’nun 18.10.2002 gün ve E.2002/143,K.2002/283
s. k. 388
11
3. Avukatlk sözlemesi herhangi bir ekil artna tabi midir?
3499 sayl Avukatlk Yasas’nda ücrete ilikin madde 128, “Ücret
avukatla müvekkil arasnda serbestçe tayin olunur. Dava ve takib
ücretleri hakkndaki akdin yazl ekilde olmas arttr. Ücretten doan
davalarda yazl mukaveleden baka sübut delili ikame ve istima
olunamaz” hükmünü amirdir. Hükme göre avukatlk sözle- mesi yazl
olarak yaplmak zorunda idi.
Ancak, Avukatlk Yasas’nda 02.05.2001 gün ve 4667/76 sayl Yasa ile
deiik ekli ile m.163/1, “Avukatlk sözlemesi serbestçe düzenlenir.
(...) Yazl olmayan anlamalar, genel hükümlere göre ispatlanr.”
hükmü getirilmi, yazl olma koulu kaldrlmtr. Gö- rüldüü üzere
herhangi bir ekil art konmam, ispatnda genel hükümlere göre yaplaca
kabul edilmitir.
Yargtay 13. Hukuk Dairesi’nin 25.01.2011 gün ve E. 2010/5524, K.
2011/817 sayl karar;
“...Dava, vekalet ücreti alacann tahsili istemine ilikin olup,
taraflar arasnda yazl ücret sözlemesi bulunmadndan, mah- kemece
Avukatlk Kanunu’nun 164/4. maddesi gereince, davac avukatn davallar
vekil olarak temsil ettii Gölba Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2007/561
esas sayl tapu iptal ve tescil davasndaki müddeabihin deerinin
takdiren %20’si oranndaki vekalet ücreti- nin ödenmesi gerektii
kabul edilip, taleple bal kalnarak hüküm kurulmutur. Oysaki
davallar tarafndan dosyaya ibraz edilmi olan tarihsiz hesap
tablosunda “dava deeri” belirtildikten sonra, “%10 vekalet ücreti:
264.000,00 YTL” yazs mevcut olup, davac da söz konusu yazlarn
kendisine ait olduunu kabul etmitir. Dava- c, her ne kadar ibraz
edilen bu belgenin, hapis hakknn bildirimi- ne yönelik olarak
düzenlenen “toplant görüme notu” niteliinde olduunu, haktan feragat
anlamnda olmadn ileri sürmüse de, bizzat davacnn kendi el yazs ile
düzenlenen bu belgede, dava deerinin %10’u üzerinden vekalet ücreti
ödenmesi konusun- da taraflarn anlamaya vardklarnn kabulü gerekir.
1136 sayl Avukatlk Kanunu’nun, 02.05.2001 tarihli 4467 sayl Yasa
ile yap- lan deiiklikten sonraki 163/1. maddesinde, “Avukatlk
sözlemesi serbestçe düzenlenir. Yazl olmayan anlamalar genel
hükümlere göre ispatlanr.” hükmü mevcut olup, bu hükümle vekalet
ücret sözlemeleri konusunda daha önce yasada mevcut olan “yazl
ge-
12
AVUKATLIK SÖZLEMES VE ÜCRET
çerlik” art kaldrlm olduundan, dava konusu olayda olduu gibi,
belirli bir ekil artna bal olmadan yaplan ücret sözleme- leri de
geçerli ve taraflar balaycdr. O halde mahkemece davac avukatn Gölba
Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2007/561 esas sayl tapu iptal ve tescil
davas nedeniyle miiddeabihin deerinin %10’u üzerinden vekalet
ücreti talep edebilecei kabul edilerek, buna göre hüküm kurulmas
gerekirken, açklanan hususlar gözard edilerek Avukatlk Kanunu’nun
164/4. maddesi gereince müddeabihin %20’si orannda ücret takdir
edilmi olmas, usul ve yasaya aykr olup, bozmay
gerektirir...”3
TBB Disiplin Kurulu’nun 11.06.2004 gün ve E. 2004/137, K. 2004/222
sayl karar:
“... Taraflar arasnda vekalet ücretine ilikin yaplm yazl bir
sözleme yoktur. ikayetçiler ve bir ksm kooperatif üyeleri tarafn-
dan, ikayetli avukata 2.000.000,00 TL ödenecei, bu bedele mahsu-
ben 900.000,00 TL ödenmi olduu taraflar arasnda tartmaszdr.
ikayetli avukatn, ikayetçiler ve bir ksm kooperatif üyeleri ad- na
dava açmak ve davay her aamasnda vekaleten takip görevini
üstlendii, kendisine verilen vekaletnameyi kabul etmesi ile sabit
bulunmaktadr. Taraflarn beyanlar ve dosya içindeki belge ve bil-
giler de vekalet ilikisinin kurulduunu ve ikayetli avukatn karar-
latrlan vekalet ücretine mahsuben 900.000,00 TL almak suretiyle
davann takibini üstlendiini açkça göstermektedir. Vekaleti kabul
ederek görev üstlenen ikayetli avukat, davay açarak, yasal prose-
dürü içinde yürütmekle yükümlüdür.
Vekalet sözlemesinin geçerlilii hiçbir ekle bal deilse de ispat
HUMK’nn 288 ve devam maddeleri hükümlerine ve yasa- da ki ispata
ilikin kurallara baldr. ikayetli avukat ise vekalet ücretinin pein
ödenecei konusunda yazl bir ücret sözlemesi ib- raz edememitir.
Avukatlk Yasas’nda, vekalet ücretinin ödeme za- man konusunda ayr
bir hüküm konulmu olmadndan ve ücretin pein ödeneceine ilikin bir
teamül de mevcut bulunmadndan, dava açmak için bakiye vekalet
ücretinin ödenmesini art komas, disiplin suçu
oluturmaktadr...”
3 Y. 13. HD’nin 06.04.2010 gün ve E. 2010/7108, K. 2010/4517 s. k.
55. sayfada; Y. 13. HDi’nin 22.06.2009 gün ve E. 2009/251, K.
2009/8577 s. k. 18. sayfada.
13
AVUKATLIK SÖZLEMES
TBB Disiplin Kurulu’nun 04.10.2013 gün ve E. 2013/403, K. 2013/781
sayl karar;
“... ncelenen dosya kapsamndan; … Anonim Sigorta irketin- den
13491614 no.lu “Zorunlu Karayolu Tamaclk Mali Sorum- luluk” poliçe
teminat 200.000,00 TL’nin 22.08.2011 tarihinde tahsil edildii,
Tarihsiz metninde “06.07.2011 tarihinde saat 23.30 srala- rnda
Turhal-Tokat: karayolunda 60 … 427 plakal oto ile meydana gelen
trafik tek tarafl ölümlü ve yaralamal trafik kazann da oto- mobilde
yolcu olarak bulunan müvekkillerin murisi H. G.’in ölümü sebebi ile
sigorta irketinden sigorta limiti dahilinde alnan paradan avukat
beyle anlamalarmz dorultusunda 130.000,00 TL (yüzo- tuzbinlira)
teslim aldm. Baka hak ve alacam kalmamtr. bra ederim. mza G. G.”
yazl belge ile ibraname alnd, …ikâyetli avukat tarafndan dosyaya
sunulan tarihsiz ibraname belgesinin hukuken muteber olmad “sigorta
irketinden sigorta limiti dahilinde alnan paradan avukat beyle
anlamalarmz dorul- tusunda” sözleri ile tartmaszdr. Ne alnd
bildirilmeyen bir ibranameye itibar edilemez. ikâyetli avukattan …
3. Noterlii’nin 19.12.2011 gün ve 89939 yevmiye No. lu ihtarnamesi
ile Anonim Sigorta irketinden tahsil edilen para ile ilgili olarak
ikâyetli avu- kattan yasaya aykr olarak verilen parann iadesinin
istendii, … 3. Noterlii’nin 06.01.2012 gün ve 00267 Yevmiye No.lu
azilnamesi ile azledildii gerçei karsnda 17.01.2012 tarihli
makbuzlara ve bu makbuzlarn ikâyetçi tarafndan kabul edildiine
ilikin savun- maya da itibar edilemez. Tararlar arasnda yazl bir
ücret sözle- mesi düzenlenmemitir. Avukatlk Yasas madde 163,
“Avukatlk sözlemesi serbestçe düzenlenir. Avukatlk sözlemesinin
belli bir hukuki yardm ve mebla yahut deeri kapsamas gerekir. Yazl
olmayan anlamalar, genel hükümlere göre ispatlanr. Yasa’ya ay- kr
olmayan arta bal sözlemeler geçerlidir.”, Avukatlk Yasas madde164/4
“Avukatlk ücretinin kararlatrlmam olduu veya taraflar arasnda yazl
ücret sözlemesinin bulunmad yahut ücret sözlemesinin belirgin olmad
veya tartmal olduu veya ücret sözlemesinin ücrete ilikin hükmünün
geçersiz sayld hallerde; deeri para ile ölçülebilen dava ve ilerde
asgari ücret tarifelerinin altnda olmamak kouluyla ücret itirazlarn
incelemeye yetkili mer- ci tarafndan davann kazanlan bölümü için
avukatn emeine göre ilâmn kesinletii tarihteki müddeabihin deerinin
yüzde onu ile yüzde yirmisi arasndaki bir miktar avukatlk ücreti
olarak belirle-
14
nir. Deeri para ile ölçülemeyen dava ve ilerde ise avukatlk asgari
ücret tarifesi uygulanr.” hükümlerini amirdir. Görüldüü üzere
avukatlk ücret sözlemesi serbest olarak düzenlenebilir olmas- na
karn, yazl ücret sözlemesinin olmad hallerde avukatlk asgari ücret
tarifesi üstündeki ücret sözlemesinin kantlanmas HMK’daki genel
hükümlere göre mümkün olacaktr. Dosya kap- sam ve kabule göre yazl
ücret sözlemesi sunulmad, akside kantlanmadndan Avukatlk Asgari
Ücret Tarifesi’nde belirlenen miktarlardan çok çok fazla ücret
alkonulmas disiplin suçudur...”
Kararlar çok açktr. spat genel hükümlere göre olacaktr.
Ancak karar özetlerinden de görüldüü üzere avukatlk mesle- inin
kamusal nitelii gerei eylemsel davranlarn sergilenmesi, sözlemenin
varl hususunda karine olarak kabul edilmektedir.
4. Sözlemenin varl nasl kantlanmal, yemin delil olarak bildirilmise
kullanlmal mdr?
Sözlemenin ispat hususunda yazl deliller yannda yemin tekli- fi de
çok önemlidir. Bu nedenle açlacak davalarda delil bölümün- de yemin
mutlak yazlmaldr.
Avukatlk Yasas’nn “Avukatn Hak ve Ödevleri” balkl Altnc Ksm 53.
maddesi, “Avukat, i için yapt görümelerden gerek- li saydklarn bir
tutanakla tespit eder. Tutanan alt, görümede bulunanlar tarafndan
imzalanr.” hükmü hükmü uyarnca tutulan görüme tutanaklar da iki
tarafn imzalarn tamak koulu ile sözleme hükmündedir. Avukat madde
gerei görümelere ait tu- tanak tutmak zorundadr.
“Hafzay beer nisyan ile maluldür” atasözü tam mesleimiz için
söylenmitir. Bana kalrsa bu madde, Avukatlk Yasas’nn bel- ki de en
önemli maddesidir.
Çok avukat tarafndan mesleki bir yükümlülük olduu bilin- medii
gibi, uygulanmazda. kötüye gittii zaman konuulanlar unutulur.
Avukat savclklarda, mahkemelerde, disiplin kurullarn- da hesap
verir. “Bir haktan vazgeçme anlamna gelen tüm ilerde avukatn yazl
muvafakat alma zorunluluu” karsnda, madde- nin önemi bir kat daha
artmaktadr. Avukatlk Yasas’nn 34. mad- desi ile ilgili karar
örneklerinin hemen tümüne baknz. Bir görüme
15
AVUKATLIK SÖZLEMES
tutana olsa, ceza ve disiplin kovuturmas da olmayacak, siz de,
mesleiniz de zan altnda kalmayacak. Acrsan acnacak hale, imza
attrmaya utanrsan da, utanlacak hale gelirsin. Görüme tutana-
avukatn kara gün dostudur. Görüme tutanann önemi haksz azil, görevi
ihmal, hapis hakknn kullanm ile ilgili ceza ve hukuk davalarnda
daha da önem kazanmakta, yazl tan olmaktadr. Alkanlk haline
getirilmeli mutlak yaplmaldr.
Avrupa nsan Haklar Mahkemesi sunulan görüme tutana saysnca ücret
takdirinde bulunmaktadr. Görüme tutana vekil- müvekkil ilikisinn
yazl tandr.
Yargtay 13. Hukuk Dairesi’nin 05.07.2013 gün ve E. 2012/24617, K.
2013/18649 sayl karar;
“...Mahkemece, daval irketin azilden önce mecuru 10.5.2008
tarihinde tahliye ettii ve davann da takipsiz brakld gerekçesi ile
sulhun varl kabul edilerek yazl hüküm kurulmutur. Anlan dosyann
kira tesbit davasna dönütürülerek takipsiz braklma- snn sulh
anlamasna bal olduun isbat yükü davaclara aittir. Sulh anlamasnn
varl davaclar tarafndan ispatlanamamtr. Ancak davaclarn yemin
delilinin varl gözetilerek, bu hususta daval Yaar’a yemin teklifine
haklarnn bulunduu hatrlatla- rak sonucuna uygun bir karar
verilmelidir. Mahkemece, eksik in- celeme ile daval Yaar
aleyhindeki davann da kabulü usul ve yasa- ya aykr olup, bozma
nedenidir....”
Yargtay 13. Hukuk Dairesi’nin 14.12.2010 gün ve E. 2010/7879, K.
2010/16862 sayl karar;
“...Davaclar, takip ettikleri icra ve dava dosyalarnn haricinde
davalya sözlü danma hizmeti verdiklerini de iddia etmilerdir.
Davaclar sözlü danma hizmeti hususunda yazl delil ibraz ede- memi
iseler de yemin deliline de dayandklar ve hatta yargla- ma aamasnda
davalya yemin teklif ettikleri ve davalya yemin davetiyesi tebliine
ramen mahkemece davalya yeminin yaptnl- mad anlalmaktadr. Hal böyle
olunca mahkemece davaclarn davalya yemin teklif ettikleri
gözetilerek davalya bu hususta tekrar davetiye çkanlarak bu
noksanlk giderilmeli ve hasl olacak sonuca uygun bir karar
verilmelidir. Mahkemenin deinilen bu yönü göz ard ederek yazl
ekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykrdr. Bozmay
gerektirir...”
16
AVUKATLIK SÖZLEMES VE ÜCRET
Yargtay 13. Hukuk Dairesi’nin 11.11.2010 gün ve E. 2010/7297, K.
2010/14983 sayl karar;
“...Daval avukat davaclarn orta ve temsilcisi olduu dava d irketin
de vekili olduunu, irket adna takip ettii davalar ve iler için
oluan vekalet ücreti alacann davaclar tarafndan ödenecei- nin
kararlatrldn savunmutur. Davaclar böyle bir kararlatr- mann olmadn,
husumet dümeyeceini bildirerek sadece kendi adlarna takip edilen
iler için vekalet ücretinden sorumlu olduklar- n, fazlas için
icraen yaplan ödemenin istirdadn talep etmilerdir. Taraflar arasnda
yazl sözleme olmad uyumazlk konusu deil- dir. Daval dava d irketten
olan vekalet ücreti alacann davaclar tarafndan ödeneceine ilikin
kararlatrma olduu hususunda ye- min teklif edeceklerini 19.10.2009
tarihli dilekçelerinde belirttikleri halde mahkemece davalya davac
tarafa yemin teklif etme hakk kullandrlarak sonucuna göre karar
verilmesi gerekirken yazl e- kilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykr
olup bozmay gerektirir...”
Yargtay 13. Hukuk Dairesi’nin 12.09.2013 gün ve E. 2012/25702, K.
2013/21218 sayl karar;
“...Mahkemece, davacnn dava dilekçesinde “dier yasal kant- lar”
demek sureti ile yemin deliline de dayand, 01.10.2012 tarihin- de
yürürlüe giren 6100 sayl HMK’nun 227. maddesine göre yemin teklif
edilen tarafn yemini edaya hazr olduunu bildirdikten sonra dier
tarafn teklifinden vazgeçerek baka bir delile dayanamayaca- , yeni
bir delil de gösteremeyecei, davalnn yemini edaya hazr olduunu
bildirdii ve kendisine usulüne uygun olarak yemin etti- rildii,
davalnn davacya herhangi bir borcunun olmadna ve ve- kalet ücreti
sözlemesi yapmadklarna dair yemin ettii gerekçesiyle ispat
edilemeyen davann reddine karar verilmitir. Hemen belirt- mek
gerekir ki, taraflar arasnda sözlü vekalet ilikisinin kurulduu,
davacya vekaletname verildii ve davacnn idare mahkemesinde bu
sözlemeye istinaden dava açt hususlar özellikle davalnn ikrar ve
tüm dosya kapsam ile zaten ispatlanm olup, ispatlanan hususlar
konusunda yemin deliline bavurulamaz. Kald ki, veka- let ücretinin
ödendiini ileri süren daval bu savunmasn ispat- lamak zorunda olup,
ispat yükü ters çevrilerek davalnn yemin- li beyan nedeniyle borcu
olmad sonucuna da ulalamaz. Hal böyle olunca mahkemece, davacnn
400,00 TL akdi vekalet ücretine
17
hak kazand gözetilerek davann ksmen kabulüne karar verilmesi
gerekirken yanl deerlendirme ile yazl ekilde davann reddine karar
verilmesi usul ve yasaya aykr olup bozma nedenidir...”4
TBB Disiplin Kurulu’nun 21.06.2013 gün ve E. 2013/19 K. 2013/418
sayl karar;
“... ncelenen dosya kapsamndan ikâyetçi R. Ü.’in … 25. Noterlii’nin
26.10.2009 tarih ve 28811 yevmiye numaral vekâletnamesi ve ikâyetçi
. Ü.’in … 3. Noterlii’nin 26.10.2009 ta- rih 06237 yevmiye numaral
vekâletnamesi ile ikâyetli avukat ve- kil tayin ettikleri,
30.10.2009 tarihinde avukatlk ücreti açklama s ile 1.250,00 TL
havale edildii, ancak herhangi bir dava açlmad, bilgi ve belge
ulatrlmad savunulmusa da bu konuda belgeleri isteyen yazl bir
belgenin dosyaya sunulmad görülmektedir.
Avukatn ii üstlenirken gerekli tüm bilgi ve belgeleri topla- m
olmas gerekir. Aksi takdirde yerine getirilmesi olanaksz bir ii
üstlenmesi ve bunun için ücret tahsil etmesi 1136 sayl Yasa’nn 34.
maddesinde avukatlarn nasl davranmalar gerektiini belirleyen özen
ve doruluk kurallarna aykr düer. ikâyetlinin yüklendii ve bir
miktar ücret de tahsil ettii i hakknda gerekli özeni göster- memi
olmas, ii üstlenirken dava açmaya yeterli bilgi ve belgeleri
toplamamas ve bunlarn toplanmas için sonradan da çaba göster-
memesi, ikâyetçi müvekkiline bu hususta yazl bilgi vermeden da-
vann açlmam olmas karsnda ikâyetlinin savunmasna itibar
edilebilmesi olanakszdr.
Kald ki Avukatlk Kanunu 53. madde uyarnca düzenlenmesi zorunlu
“görüme tutana” da ibraz edilmemi, savunma yasal delille
kantlanmamtr...”
TBB Disiplin Kurulu’nun 04.10.2013 gün ve E. 2013/406 K. 2013/784
sayl karar;
“... ncelenen dosya kapsamndan 22.09.2008 tarihli dilekçe ile … 1.
Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2008/275 Esasnda “02.04.2004 günlü
haricen yaplan tapu sat sözlemesi ile … ili … Mahallesinde
4 Y. 4. CD.’nin 01.11.2006 g. ve 8777/15720 s. k.; 120.
sayfada.
18
AVUKATLIK SÖZLEMES VE ÜCRET
bulunan evin 4. katnn satnn vaat edildii, devrin yaplmad, tanmazn
hükmen tesciline karar verilmes