1

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ رقب

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ 2 رقب

3

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ رقب

رضفری::لیصفت

:ایہل : فظع::::::::::::::: اقمؾ:اک:ایلع:رقب

ومالان:اشہ:میکح:دمحم:ارتخ:اصبح:ہیلعہللتمح:ادقس:زامہن:رضحت :اعرػ:ابہلل::دجمد :: : فاظع:::::::::::::::

اابملرک:::::ء:ربفز:ۃعمج1982امرچ:12ھ:اطمقب14۴2 االفیل:یامجد:16: اترخی:فظع:::

از:تعیب:ہفیلخ)اصبح::رمعاؿ:لصیف:انجب:دیس : ف:حیحصت:رتبیت (ہیلعہللتمحرضحت:فاال::مج

ؽ::رعیب:2۴ : ااشتع::اترخی ء2۴15 یونجر:12ھ:اطمقب1436االف

رکایچ،2البک::ااشتع،:اخاقنہ:ادمادہی:ارشہیف،:نشلگ:اابقؽ،:ہبعش:رشن:ف : زری:اامتہؾ::

92.316.7771051+افر92.21.34972080+راہطب::11182وپٹس:سکب::

khanqah.ashrafia@gmail.comای:لیم:

،رکایچ،:اپاتسکؿ2بتک:اخہن:رہظمی،نشلگ:اابقؽ،:::البک: : انرش::::::::::::::

اقرنیئ:فنیبحم:ےس:زگارش

ادقس:ومالان:اشہ:میکح:دمحم:ارتخ:::زری:ناراش :ا خ:ا برب:فاع مج:اعرػ:ابہلل:رضحت ینپاخاقنہ:ادمادہی:ارشہیف:رکایچ:ا

:یک:اش اؿ:یک:رطػ:وسنمب:وہےن:یک:امضتن:داتی:ےہ۔اخاقنہ:ادمادہی:وک::رکدہ:مامؾ:باتںو :عیاصبح:ونر:اہلل:رمدقہ

رۃمح:اہلل:ہیلع:یک:رطػ:وسنمب: رضحت:فاالیک:: یس: یھ:رحتری::وہےن:فایعیارشہیف:یک:رحتریی:ااجزت:ےک:ریغب:اش

وہےن:یک:ذہم:داری:اخاقنہ:ادمادہی:ارشہیف:یک:ںیہن۔

ادقس:ومالان:اشہ:زامہن:رضحت: اس:ابت:یک:یتح:اولعس:وکشش:یک:اجیت:ےہ:ہک:ا خ:ا برب:فاع مج:اعرػ:ابہلل:دجمد:

ادمحلہلل:اس:اکؾ:یک:ناراش :ابطتع:افر:رپفػ:رڈیگن:ایعمری:وہ۔یک:باتںو :یک::میکح:دمحم:ارتخ:اصبح:ونر:اہلل:رمدقہ

افر:نگل:ےک:اسھت:اینپ::فلتخم:املعء:افر:امرہنی:دینی:ذجےبرشن:ف:ااشتع:ںیم::اخاقنہ:ادمادہی:ارشہیف:ےک:ۂبعش:ےک:ےیل

ہ:ااشتع:دنیرسااجنؾ:دے:رےہ:ںیہ۔:اس:ےک:ابفوجد:وکیئ:یطلغ:رظن:اےئ:وت:ازراہ:رکؾ:علطم:رفامںیئ:اتہک:ا دخامت

اجرہی:وہےکس۔::قدۂںیم:درتس:وہ:رک:اپ:ےک:ےیل

رشن:ف:ااشتع:انمظ:ۂبعش

اخاقنہ:ادمادہی:ارشہیف

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ 4 رقب

ونعاانت

6 .......................................................... تلیضف ااشلؿ میظع کیا یک دیہش

6 ......................................................................ببس اک یدفر ےس دخا

7 ....................................................................... ااجنؾ اک نسح اعریض

8 ............................................................ ےہ رفنت ااجنؾ اک تبحم اسفنش

9 .................................................................. ہصق اک قشع ضیرم کیا

1۴ ........................................................... ںیہن الالعج یرامیب وکیئ یک رفح

11 ................................................. لمع رجمب کیا ےیل ےک اضمنیم ااقلےئ

11 ....................................................... ےہ وموقػ رپ لضف ےک اہلل تیدہا

12 .............................................. ضیف اک بتک یک یاھتون رضحت االتم میکح

13 ...................................................................... وقحؼ ےک ولسک راہ

14 .................................................. رضفرت یک رکاےن سفن االصح ںیم داین

15 ................................................... رفؼ اک اخوتیص یک انرفامش افر ااطتع

16 ............................................. ںیہ ولطمب دفون تیفیک افر تیمک ںیم ذرک

16 ....................................................... اشؿ کیا یک اعوقش ےک اعتیل اہلل

17 ........................................................................ ارث اک اصنیحل تبحص

17 ........................................................... ےہ ذتل ںیم ذلت یک انگوہ

19 ......................................................................... انجن دف ےک ی وقت

5

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ رقب

2۴ ............................................................................ ارث اک دب تبحص

2۴ .............................................................. ںیرک دفا وجاش ںیم دخا راہ

21 ....................................................................... ءافایل تبحص تیاافد

22 ........................................................ ہخسن اک رکےن احلص تبحم یک اہلل

24 ...................................................................... ےہ؟ وکؿ اجمدہ ایلص

25 ....................................... ےہ؟ وہات بیصن ےسیک اقمؾ ایلع اک رقب وک بلق

26 ..................................................................... ےہ؟ وکؿ اہمرج اکلم

27 ........................................................ اظمرہ ےک ملع تفص یک اعتیل اہلل

28 ............................................................... ہخسن اک االصح یک فاول رھگ

داکی ا 29 ............................................... رشح اعاقشہن ف اعاملہن رفنمد یکنعب

3۴ ................................................. رشح یکمیرح افررحمن ینسح اامسےئ

زززز

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ 6 رقب

ایہل:اک:ایلع:اقمؾ:رقب

طفاحیحناص ال ذ ه باد وکفوسلمعلع دلل مح

حدال ابعح م

وسل م ہ

علیح الل لالل صل وحفقالرس

سہ

حجاہدنف نح

دم جاہ مححال اعطف ؎1الل ۃ

ووسل م ہ

علیح الل لالل صل وحاقالرس

حلہم اج

مر جہنح

ر

حاوایطال الذ ن

؎2بوح

دیہش:یک:اکی:میظع:ااشلؿ:تلیضف

د:ےہ:رگایماراشد:اک:فملس::اہلل:ہیلع:وضحر:یلصدحثی:ںیم: یک:فیرش:وکشمۃ جاہ محال

الل طاعۃ ح ف سہ

حجاہدنف نح

اےنپ:سفن:ےیل:رکےن:ےک::اجمدہ:فہ:ےہ:وج:اہلل:وک:رایض:ایلصم

وخؿ:اتہب::،ںیہ:یتٹک:،رگدںینمغ:ااھٹان:ڑپات:ےہےہ،:اتلم:ولحہ:ںیہن:افر:اہجد:ںیم:۔ےس:اہجد:رکے

:انمت:ںیہن:فاسپ:اےن:یکداین:ںیم:صخش::وکیئےہ:ہک:تنج:ےس:اتلم:اانت:ڑبا:درہج::وک:دیہش:نکیل:،ےہ

ےہ: اسیا:ےس:وکیئ:ےگ:ہک:مت:ںیم:الہ:تنج:ےس:وپںیھچ:بج:اہلل:اعتیل:۔:ےکرکے:اگ:وساےئ:دیہش

ےہک:اگ۔::اےن:وک:ںیہن:وکیئ:ابیق:،ےگفاسپ:اان:اچںیہ: دیہشرصػ:ےہ:وت::اچاتہ:دفابرہ:اجان::ںیم:وج:داین

ہک:ےگ::ںیہکفہ: ؟ےہ:ںیہن:تنج:ںیم:اہی ےہ:وج::ہزم:اس::داین:ںیم:ااسی:وکؿاؿ:ےس:وپاھچ:اجےئ:اگ

ےہ۔:ںیہن:اہی ہاک:زم:رس:اٹکےن:اپ:ےک:راےتس:ںیماے:اہلل!:

دخا:ےس:دفری:اک:ببس

:تقشم:افر:مغ:وک:ربداتش:رکات:راہ:ںیم:یک:تہب:ابمرک:ےہ:فہ:صخش:وج:دخاےئ:اعتیل:

ابت::انابمرک:ےہ:فہ:صخش:وج:اہلل:ےک:راےتس:ےک:مغ:ےس:اجؿ:ڑھچارک:اےنپ:سفن:یک:تیےہ:افر:اہن

ایجایمسعید،بابماجا:ففضلمنماةرمابطا،1/291:الرتمذیسنن ؎1

المکتبۃارلحمانیۃ،بابحرمۃدمالمؤمنوماہل،(2934)418:ہسننابنماج ؎2

7

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ رقب

افر:اہلل:اعتیل:ےک:رقب:ےس:وخد:وک::ےہ:اتیولمث:رکد:ںیم:ف زیچ:یدنگاہنتی:سفن:وک::،ےہ:امؿ:اتیل

دخا:ےس:دفر::ےہ:اانت:یہ:بی:وہاترقانتج:ےن:اھکل:ےہ:ہک:ااسنؿ:سفن:ےس::خیاشم:رحمفؾ:رکداتی:ےہ۔

اس:ابت:امےنن:ےس۔:سفن:ےن:اہک:ہک::سفن:یک:؟وہات:ےہ:بیرق:سفن:ےس:ےسیکااسنؿ:۔وہات:ےہ

انگہ:وج:سفن:ےن:ای،رغض:سفن:ےن:اہک:ہک:وھجٹ:ںوؽ:دف،:وھجٹ:ںوؽ:د:وت:دھکی:ایل،:ول::ھکیوک:دنیسح:

ےن::خیاشم۔ایس:ےیل:ابت:امےنن:ےس:وہات:ےہ:سفن:یک:بیسفن:ےس:رق،: ںا :ا :ااسنؿ:رکایلفہ:اہک:

دخا:ےس:دفر:وہات:ےہ۔:وہات:ےہ:اانت:یہ:بی:ااسنؿ:اےنپ:سفن:ےس:رقانتجہک: اھکل:ےہ

اعریض:نسح:اک:ااجنؾ

:بیدخا:ےس:رق:ایافدئہ:ےہ::ایدہز:وہےن:ںیم:بیےہ:ہک:سفن:ےس:رق:ہیاب:وساؽ:

امنیسےہ،:اتا:ہزم:وت:تہب:وہےن:ںیم:بی:رقےسےگ:ہک:سفن::ونوجاؿ:ولگ:ںیہک؟وہےن:ںیم

:! اہ:اکشتہب:فطل:ےہ۔: ںیموک:رخاب:رکےن: اوھکن رک: ھکیےک:رپفرگاؾ:د:ژیؿف:یلیٹافر:

:ہتبحم:اک:زم:یک::ےہ:ہک: ن:ولںو :ےن:اہلل:اعتیلہیابت::،اطع:رفامےئ:وک:لقع:میلسمہ: اہلل:اعتیل

بس:ےس:دمعہ::ںیم:ےس:وپاھچ:اجےئ:ہک:داین:ےڑیکاؿ:یک:اثمؽ:ایسی:ےہ:ےسیج:دنگیگ:ےک:اھکچ::ںیہن

:ابمرک:ۂضونمرہ:افر:رف:ہنیدم:،ےہک:اگ:ںیہن:فیےئ:اگ،: ہبع:رشاتب:ہگج:اہک :ےہ؟وت:فہ:دجسم:ںیہن

ویک :ہک:فہ: ۔اات:ےہ:ہتہب:زمڈریھ:ںیم:ےک:دنگیگ:افر:اجنتس:وت::ےہک:اگ:ہک:ںیمہفہ:ےہک:اگ،::ںیہن

:بیرغ:ےہ۔ہی:راہ:اموحؽ:ںیم:افر:ایس:یک:دنگیگ:ئاھیئ:ایس،:ایس:یک:دبںو:وسیھگن،وہا:ادیپ:ںیم:ایس

ںیمہ: یھ!اکش::۔ںیہ:ےزمدنگیگ:ےک:اس:ڈریھ:ےک:ابرہ:ایک:ہک::اجےن:ایک:اانداؿ:ڑیک:نیکسم

اک:زمہ:اہلل:اک:انؾ:ےل:رک:ذرک:اہلل:ںیم: :وتبحصیک:الہ:اہلل:مہ:ارگ:۔لم:اجات ہتبحم:اک:زم:یک:اہلل:اعتیل

دنبر::ےھکی:اگ،رکد:ؽ رھ:ا ھک:وھااسی:دنبہ:دج۔دار:ےہرماکانئت::یاسرہک:ولعمؾ:وہات::بت:ھکچ:ےتیل

رظن:اےت:ںیہ:کمچ:دار:ئاھول :ںیمنیسح:وج: ڑسوک :رپ:یک:امرٹیک:رپمیسیاای:ڑسوک :رپ::رفڈ:یک

:رک:ےنٹھپ:فای:ےک:ےچین:وج:زنیم :یگ:ولعمؾ:وہ:الںیش:یہ:بس:الںیش:اےس:ہی دبںودار::،لگ:ڑس:

:ہیےہ:ہک::ںیہن:نیقیاپ:وک::ایک:۔ےہ:رھپات:ایک:اتلچاؿ:وک::ےک:ےیلدؿ:اہلل:ےن:دنچ::۔ںیہ:وہےن:فای

وس:ربس:ےک::وک:ہبش:ےہ؟:اج:ہن:حیحص: یس:اس:ںیم:؟وہاگ:ےک:ےچین:دؿ:زنیم:کیوپرا:عمجم:ا:اکےوپر

احؽ:وہاگ؟:اہقفء::وہاگ:افر:فاہ :ایک:ےک:ےچین:ےک:افرپ:ےہ:زنیم:وج:اس:فتق:زنیماسرا:عمجم: ہیدعب:

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ 8 رقب

رتہب: ےک:وممس:ںیم:وی ےٹنھگ:ےک:دعب:افر:رسد:الش:وچسیب:ےک:وممس:ںیم: ہک:رگویم:ےتھکل:ںیہ

ذہلا:اہلل:فاول :وک:۔:اسفہن:متخ:وہایگاسرا:ادؿ:ےک:دعب::نیت:،ےہ:: ٹھ:اجیترکؽ:ےٹنھگ:ےک:دعب:وھپ

ےہ۔:رفنت:وہیت:رمےن:ےس:ےلہپ:یہونیسح :ےک:نسح:ےس:اؿ:ےک: اعریض:ےسیا

اسفنش :تبحم::اک:ااجنؾ:رفنت:ےہ

: ےن:اکنیلم:خیاشم:،اتبات:وہ افر:ابت::کیاپ:وک:ا:ںیم:اب: ادماداہلل::احیجاھکل:ےہ،

:فیےہ:ہک:داین:رفامیئ:دیئات:اس:یک:ےن: یھ:ومالان:رفیمافر:اھکل:ےہ: یھ:ےن:ہیلع:اہلل::اصبح:رۃمح

ہلئسم::االتخیف:وکیئ:،ہیاک:اامجع:ےہ::خیاسرے:اشم۔اس:رپ:تبحم:اک:ااجنؾ:رفنت:ےہ:اسفنش :،تبحم

تبحم:رکات::ےس:سفن:ےک:ےیل:وج: یسہک:اک:اامجع:ےہ::رابنیین:ےئافر:املع:اکنیلم:خیمامؾ:اشم،ےہ:ںیہن

اچےہ:اجہ:احلص::،تبحم:رکات:ےہ:اچےہ:امؽ:احلص:رکےن:ےکےیل:رغض:ےک:ےیل:فیداین:،ےہ

ھچک:دؿ:ےک:دعب:بج:رغض::،اوھکن :وک:رخاب:رکےن:ےک:ےیلونیسح :ےس:اچےہ::،رکےن:ےکےیل

:اریم:ہیاھت:ہک::دوھےک:ںیم:ہاچرےہ۔:فہ:وت:ےب::وہاجیت:لیرفنت:ےس:دبتہکلب:تبحم: ،متخ:تبحم:متخ

:::؎الگس:ےل:رک:اھبگ:ایگوت: متخ:وہایگ:ےس:اپش :بج:رصایح:،اھت:فہ:امؽ:اک:اعقش:صلخم:ےہ:نکیل

ںوتق:گنت:دیتس:اانش:ےب:اگہن:یم:رگدد

رصایح:وچ :وشد:اخی:دجا:امیپہن:یم:رگدد

ینعی: ۔دجا:وہایگ:ہنوت:امیپ:وہیئگ:اخی:رصایحگنت:دیتس:ںیم،:لکشم:ڑھگی:ںیم:اےنپ:اگیبےن:وہےئگ،:

:ذات:ےستبحم:راتھک:ےہ،:نکیل:یالگس:ریم:ہیہک::یھت:یتھجمس:،:رصایحالکن:اھبگ ےس:فاہ الگس:

بی:رغ:ادیم:اک:ااجنؾ:ہی:وہا:ہک:امؽ:متخ:وہا،تبحم::فایےس:قلعت:اھت۔:وت:امؽ::اپش :وک:ولعمؾ:وہا:اس

:یہ:ےسیا:۔ہ:رپا ےھ:ےک:اعقش:ےھولح:،اپش :اچےئویک :ہک:اس:ےک::ےلکن:اھبگ وہا:وت:اعقش:ولگ

:۔:احیجےئگ:اھبگ :ےساہفوت: ایگ:بج:رگن:دبؽ:ا،رفپ:رپ:اعقش:وہف::رگنونیسح :ےک: وکیئ

اس::،ےہ:وہیت:ےک:ےیل:داین:،وہیت:ںیہن:ہک:وج:تبحم:اہلل:ےک:ےیل:ادماد:اہلل:اصبح:رفامےت:ںیہ

ہن:فہ:ںیہمت:ےگ:وھکیدؿ:ہن:مت:اس:وک:د:کیرفنت:ےہ۔:ا:،رفنت:ےہ:،تبحم:اک:ااجنؾ:رفنت:ےہ

مت:اس:ےس:اھبںو:ےگ۔:،مت:ےس:اھبےگ:اگدےھکی:اگ،فہ:

9

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ رقب

اکی:رمضی:قشع:اک:ہصق

رفپ:فرگن:نسح:افش :ےک:فہ:ےب:اچرا::ای،طخ:اریبفؿ:کلم:ےس:اکی:اپس::ےلک:ریم

:۔ےہ:وہیئ:یڑا :دنین:یاس:ےن:اھکل:ےہ:ہک:ریم::اھت،التبم:وہایگ:تبحم:ںیم:یک: یسرپ:اعقش:وہرک:

ڑپےن:یک:فہج:ےس:فہ:اتھکل:ےہ:ہک: ےک:رکچ:ںیم: الوش:یرمدار:افر:رمےن:فا:،تبحم:ںیم:ثیبخ

:اکیف:اجےئ:وت:فہ:مغ:وپرے:رہش:ےک:ےیل:ایرکد:مغ:وپرے:رہش:رپ:میسقت:اریم ےھجم:اانت:مغ:ےہ:ہک

:ابی:طخ:رقت:ہینع:رقبی:اپلگ:وہاجؤ :اگ۔:لک:ےھجم: ںیموت: اجنت:ہن:یلممغ:ےس:اس:۔ارگ:وہاجےئ

دےنی:ںیم:ارتخ:دری:وجاب:اک::طخ:ےسیا:اکھت:وہا:اھت:نکیل:احال :ہک:ںیم،ابرہ:ےجب:ڈاک:ےس:الم:رہایگ

ایس:فتق:وجایب:طخ:ےن:: ںا :ا :ںیم:اتیوہ ،وفرا:دںیہن:رکات،:تبیصم:زدہ:ےک:طخ:اک:وجاب:ںیم:

:ایکاس:ںیم:ےن::ںیمافر:اھت۔::اطمہبل:ںیہن:ےک:ےیل:یاحال :ہک:ررٹسجی،رکد:یررٹسجھکل:رک:

’’ےہ:باتب::کیا:یکمیکح:االتم:رضحت:اھتونی:رۃمح:اہلل:ہیلع:؟:اھکلک

تل

ا

رضحت:ںیم:اس:‘‘فش

اس:فتق::،ےن:وخد:لقن:ایک:ہحفص:ںیم:ڑیھفہ:ڈرپ:قشع:اجمزی:اک:العج:اھکل:ےہ،:ہحفص::ڑیھڈےن:

:ںیم:احال :ہک:تہب:فعض:اھت،:نکیل:،اس:ےس:وھکلاات:اھت:ہک:ںیم:دفتس:ںیہن:اپس:وکیئ:ےریم

وج:صخش:مغ:زدہ::اسیوہاجےئ۔:ا:رفغمت:اک:اہبان:یدختم:ریم:دنبے:یک: یس:دیاش:ےن:وخد:اھکل:ہک

:ایک:مغ:وپرے:رہش:رپ:میسقت:اریمارگ:وج:اتہک:وہ:ہک:صخش: مغ:زدہاسیا،وہ:بیاپلگ:وہےن:ےک:رق

:وپرے:رہش:ےک:ےیل ::اکیف:اجےئ:وت :ر:یدریگتسایک:اےسی:صخش:یک:وہاجےئ:اگ، :امنافر :ہن:یک:یئاہ

:ےن:اےنپ::فہ:وجاب:ھکل:راہ:وہ :وج:میکح:ںیہمت:ہک:ںیم:ایےن:ھکل:د:ںیم؟:اجےئ

ملتل

االتم:دجمد:ا

::وس:یف،قد:دیفم:وس:یف ،وج:اس:رمض:ےک:ےیلوک:اھکل:اھت:وضی رم ارگا : دفاہی:قد:رجمب:ےہ۔:

ف’’افر:ںیم:ےن:۔:افش:وہاجےئ:یگ:!اؿ:اشء:اہلل:،اجؤ:یپ::رگےہ:یڑکف

شک

تل

اھکل؟:: ویک وحاہلاک:‘‘ ا

:تمیق:ےس:ابت:اک:فزؿ:افر:ابت:یکرکےن:تبسن:رطػ: اےنپ:ڑبف :یک::ےس،:ےنھکوحاہلویک :ہک:

:ؿاطیش:اس:ےک:دؽ:ںیموہاتکس:ےہ:ہک:ہن:اتھکل:وت:رضحت:اھتونی:اک:وحاہل: ارگ:ںیم:،ےہ:ڑبھ:اجیت

ےن::ںیم۔:ذہلا:ےہ:دای:ھکل::یہ:ےسیرطػ:ےس:ا:اینپ:اتپ:ںیہن:،ےہ:وھچاٹ:وماٹ:ریپہی:وت:فوسہس:ڈااتل:ہک:

:یک:میکح

ملتل

ف’’:باتب:االتم:دجمد:ا

شک

تل

اپ:۔:ایھکل:د یھ::57ربمن:ہحفص:افر:اس:اک:وحاہل:اک: ‘‘ا

::لمع: : : : : : اجےتن:ںیہ:اس:اک:ایک:ارث:وہاگ؟:میکح:االتم:ےک:انؾ:اک:وحاہل:دھکی:رک:اؿ:اشء:اہلل!:فہ:اس:رپ:

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ 1۴ رقب

رکے:اگ۔

::ےہ،وہا::ایاتباک:االتم::میکحالعج: ہی

ملتل

: :ولگ:فیالوھیک:ربتک:ےس:سج:دجمد:ا

یھ:رگ وہےئ:ہکلب:فی:فیہی:ہک:رغؼ:ولگ:ہن:ںیم:اجنوتس ::نب:ےئگ،:ڑبے:ڑبے:انگوہ :یک

:ہی:ہک:،:ہن:وہےئ رضحت:ےن::اصحل:انبےن:فاےل:وہےئگ۔:اہلل:اعتیلینعی:اصحل:وہےئ:ہکلب:حلصم:

:اکنےنل:یکوک:وہےئ:ولںو :ڈفےب::اجنتس:ںیماؿ:ںیم:ہک:اھت: ایاہلل:فاال:انب:اسیامیکح:االتم:وک

اطتق::رفح:اینپ:ہیہک:وہیت:ےہ:اطتق:ی:یھت۔اہلل:فاول :یک:رفح:ںیم:ایسی:رکد:ادیپ:الصتیح

:۔ےہ:اکنؽ:یتیل یھ:انگوہ :یک:ددلؽ:ےس:وک:: ومسجےک:افر:دفرسف ::اےنپ:مسج:وک: یھےس:

؎: اتہک:ےہ::اشرع:

االفک:رپ:مسج:وک:اانپ:اس:رکےک:ےل:یلچ

ےیھکید وجال رفح: امکؽ::ہی:اہلل:اہلل:

۔ےہ:بیف:رغ:اطتق:تہب:بیجع:رپفاز:یک:دفڑ:افر:رفح:یک:رفح:یک!دفوتس:ےریم

رفح:یک:وکیئ:امیبری:الالعج:ںیہن

ریامیب:یس:وکیئ:ابت:رعض:رکاتوہ :ہک:رفح:یک:اپ:رضحات:ےس:ڑبے:رجتےب:یک

:ئاھےئگ:ینخٹپ:ائاھڑے:ںیموہ ،تسکش:ئاھےکچ::اچےہ:ابراہ: ہن:وہ:دیما ،انہن:وہ:ویساموہ:

وہ:اہرا:وہا::ےس:اقمےلب:ںیم:ؿ۔:ااسنؿ:ابراہ:سفن:افر:اطیشاناہر:اج:انی،تچ:رکد::ںیہےتہک ،:ینخٹپوہ

قد:رھبفہس:رکےک:اتہک::اہلل:رپ:وس:یف:،قد:فوثؼ:ےک:اسھت:وس:یف:۔وہان:اچےیہ:ںیہن:ویساماےس:

رھپ::انہک:ہک:ارتخ:ایک:اتہک:ےہ::::؎:ولاہلل:فاےل:ےس:قلعت:اقمئ:رک:وہ :ہک: یس

:زنمںیل:ںیئگوہ:لہس:ےھجم دبؽ:ےئگ::خ: یھہک:وہا:ےک:ر

ریتا:::اہھت::اہھت::ںیم:اایگ::ہک:رچاغ::راہ::ےک::لج::ےئگ

:ےریم:،اتہک:وہ ابت: یہاکی:ہک:ابر:ابر::ہن:وسےئچ:۔ہیرعش:وک:ڑپاتھ:وہ :اس:ومعق:رپ:ایس: ںیم

ایس:ربھگاات:ےہ؟: وبحمب:ےس:اعقش:ابر:ابر:ذرک ایک:ےس:تبحم:ےہ:وت::ارگ:اپ:وک:اہلل:اعتیل:!دفوتس

۔ےہ:اتیڈاؽ:د:دؽ:ںیم:ےوج:اہلل:ریم:وہ ،:اتانس:ابںیت:زبرںو :یک:اےنپ:ںیمےیل:

11

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ رقب

ااقلےئ::اضمنیم:ےک:ےیل:اکی:رجمب:لمع

فظع:ےک::!رپ:ہک:رضحترکےن:ومالان:اشہ:اربار:اقحل:اصبح:داتم:رباکمہت:ےک:وساؽ:

رضحت::ا خ:ےریم:ااجںیئ:ؿ:دؽ:ںیمومضم:اےھچ:اےھچ:ڑپوھ :ہک:فظع:ےک:ےیل:فہفیظ:فتق:ایک

است:رھپ: ااحلتج:ڑپوھ:ۃہک:دف:رتعک:ولص:ایرفامےن:اصبح:رۃمح:اہلل:ہیلع::ومالان:اشہ:دبعاینغل

رمہبت: حل

اش رب قال ر و﴾۵۲﴿ یصد یس

ل و﴾۵۲﴿ یارم د

عق احلل

ۃ ن

م

قہوا﴾۵۲﴿ ل سان یف 3﴾۵۲﴿ قول

؎

رکات::ںیم: یھ:یہیرکف:۔::ایاج:ھٹیب:ےکڑپوھ:افر:اہلل:ےس:داع:رک

۔ڈاؽ:دے:وج:اہلل:دؽ:ںیم:،:رھپ:وہ

دہاتی:اہلل:ےک:لضف:رپ:وموقػ:ےہ

ےہ،:مہ:الھک::ںیہن:اختیص::یکاتیدہ:ےئن:ےئن:ومضمؿ:ںیم:،ےہ:اتیوت:اہلل:د:اتیدہ:

،:یس:دخا:اچےہ:وت:الب:وحاہل:ومعمیرکدںی:نکیل: ؿایب: یھربمن: افر:ہحفص:ںیےک:وحاےل:د باتںو

ےک:امر:ڈاےنل:اک:وک:اہیھت:یٹن۔:بج:اہلل:ارادہ:رکات:ےہ:وت:ویچدے:دے تیابت:رپ:دہا:یس:ہاسد

اس::یٹنویچ:ات:وہا:اتلچ:ےہ:اتہک:وکیئامر:وسڈن:ےس:وھپکن:اتلچ:ےہ:وت:اینپ:اہیھتےہ۔:بج::اتیانبد:اہبان

وہات::اشیؿسھگ:اجےئ:وت:رھپ:فہ:تہب:رپ:یٹنویچ:وسڈن:ںیم:یک:ارگ:اہیھت:،اجےئ سھگہن::ںیموسڈن: یک

:وخػانت:اےس::یٹنڑبے:اجونر:وک:ویچ:ےسیج:ڑبا:اتحمط:راتہ:ےہ۔:اہیھت:اس:ےیل،ےہ:اتچب:ںیہن:،ےہ

انتک::اہلل:اک:لضف:ارگ:وہاجےئ:وت:سفن:اک:اہیھت:ںی،وک:رگاد:ےس:اہیھت:یٹنوت:ویچ:اچںیہ:اہلل:اعتیل:۔ےہ

:وہ: یہ الجؽ:ومالان:ےیل:۔:سب:اسرا:اعمہلم:اؿ:ےک:لضف:رپ:ےہ۔:ایسادیم:وک:رہا:ںیہن:اتکسڑگتا

؎ :رفامےت:ںیہرۃمح:اہلل:ہیلع: رفیم:نیادل

ی اتیاغ حالم غ تسح یح ث

حی

حاہ اند

ل ا حف اب ارت

حعل لح وم

ح انغ ال

::ںیہنرخف:وک:اےنپ:ولعؾ:رپ:وکیئےیجی،مہ:رفامداطع: اتیدہ!مہ:وک:ےننس:فاےل:ایدرف:یک:ایدف اے:رف

28،25:طہ ؎3

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ 12 رقب

لمع:ےک:ےیل،رامرے:وہےتکس:ںیہن:رتمح:ےس:ینغتسم:اپ:یکمہ:فہج:ےس::اےنپ:ولعؾ:یک:،ےہ

:۔:ومالان:رفیمےک:اتحمج:ںیہ:وتقیف:مہ:اپ:یکاےنپ:ولعؾ:رپ:لمع:ےک:ےیل: ،ےہ:ںیہن:ملع:اکیفرامرا

:ہک:انھجمسہن:ہی:ڑپھ:رک::نسح:افر:الم:ہغ،:قدرا:ےہ:ہک:سمش:ف:ابز:یئرفام:تحیصن:ےن:الہ:ملع:وک:بیجع

اے::ہک:رفامےت:ںیہ:ومالان:رفیموت:۔:اک:لضف:اچےیہ:ہلل:ا:نسح:ےننب:ےک:ےیل:،نسح:وہےئگ:مہ: یھ

ےک:فہج:ےس:اپ::مہ:اےنپ:ملع:یک:،رخف:ںیہن:مہ:وک:اےنپ:ملع:رپ:وکیئ:!فاےل:ےننس:ایدرف:یک:ایدف رف

؎ ای:اانغتسےہ۔:افر:رفام:ںیہن:یدار امؽ:ینعمانغ:ےک:ںیہ۔اہی :ںیہن:ےس:ینغتسملضف:

:رب:اجذاب :اے:رتشیاغیبل

اشدیر:درامدناگ :را:فارخی

:ںیم:داین:ینعی اطتق:رےنھک:فاےل:ایدہفاول :رپ:بس:ےس:ز:ہک:اے:مامؾ:ےچنیھک:ےتہک:ںیہ:ومالان:رفیم

: فاایل:ےنچنیھکای: فاےل:ںیہ:ےنتج:ےنچنیھک:ںیمہ :اغابلت:ای:،:اغوبلؿ:ںیہںیہثن:ؤمںیہ:ای:ذمرک:ںیہ،

اپ::،اپ:بس:رپ:اغبل:ںیہاے:اہلل!ہک::ومالان:رفامےت:ںیہ:ںیہ،:اجذابت:ای:،:اجذںوؿ:ںیہںیہ

الل،اطتق:بس:رپ:اغبل:ےہ:یک ن ا رت

یات ن م

ؤمال ن م

ی فسہ

؎4ان

:یرامر:اے

:اپ:یک،اپ:بس:رپ:اغبل:ںیہ:فاےل:ںیہ:ےنتج:ےچنیھک:اکانئت:ںیم:!فاےل:دیےناجون :ےک:رخ

:رخ،اشدیرپ:اغبل:ےہاطتق:بس: :رکؾ :اپ:اک :افر:ولغمب:دنبے:وک ےل۔::دیہک:اس:اعزج

وہےئ:وسدے:وک:وکؿ:رخاب:رکاتکس:ےہ؟:بج::دیےوت:اؿ:ےک:رخ:ںیل:دیاہلل:رخ:احبسؿ:اہلل!:ےسج

وکؿ:ےہ:وج:رھپ:::ےلرک:ہلصیفاانپ:انبےن:اک:ےسج::دخاےل،رتمح:ےس:اانپ:انب:اینپ:،ےل:دیرخ:اہلل:ںیمہ

رامرے:،:رکاؾ:ےن:اسنیکل:ےیل:رکےکس۔:ایس:تنایخ:اامتن:ںیم:افر:اہلل:یک:ںیم:دےاہلل:ےک:وس

۔اہلل:ےس:رفان:افر:ڑگڑگاان:رشفع:ایکہشیمہ:زبرںو :ےن:

میکح:االتم:رضحت:اھتونی:یک:بتک:اک:ضیف:

وہ ۔: رعش:ڑپاھات:کیاک:ا:یرفزاہن:ونثمںیم:ےیل:ایس۔دمعہ:رعش:ےہ:انتکوت:ہی:ونثمی:اک:

مظن:رئاھ:ےہ:ہک:رضحت:میکح:االتم:اھتونی:یک: ہیرصع:ےس:رغمب:کت:ےک:دؿ:لگنم:ےن: ںیم

111:التوبۃ ؎4

13

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ رقب

:اس:اک:ضیف:،رکات:ںیہن:ریاس:دؿ:رقت:، انسات:وہ:ہب:اظفل:اظفل:نیادل:میلعتافر: انیملسمل:ۃایحباتب:

:سج:ںیم:ڑپیھ:نیادل:افر:میلعت:انیملسمل:ۃےن:ایح:ےہ۔:اس:لگنم:وک:بج:ںیم:بیف:رغ:بیجع

:ونر:وسحمس:وہراہ:ےہ۔:سج:یک:،ںیہ:ابںیت:االصاحت:یک اس:ےہ::باتب:وہیت:اج:کت:اس:اک

،ہیےہ:اردف:ںیمہی:باتب:ہک::ہن:ےیھجمس:ومعمی۔اس:وک:وہات:ےہ:اس:باتب:ںیم یھ:فنصم:اک:ونر:

:میلعت،انیملسمل:ۃایح اےنپ:اےنپ:رھگف :ںیم:ہک:اس:اک:فنصم:وکؿ:ےہ؟اپ:رضحات: یھ دےیھکی

رفز:یہ: ہحفص:کیاچےہ:اڑپےنھ:اک:ومعمؽ:انبںیل::باتںیب:یکمیکح:االتم:رضحت:افر نیادل

: تہب:ضیف،اس:ےس:ڑپںیھ :عفن:وہات:ےہافر ف’’۔ایس:رطح:ڑبا

شک

تل

یرضحت:اھتونںیم:‘‘ا

االصح:اےنپ:سفن:یک:ےہ:ہک::ہیالہپ:ربمن::اس:ںیم:،العج:اھکل:ےہاجمزی:اک: قشعےن:رۃمح:اہلل:ہیلع:

اےنپ:ڑگڑگا:رک:رفؤ،:اہلل:ےس::ہب:ڑپوھ:افر:اہلل:ےساوتل ۃولصف: ااحلتج:ۃدف:رتعک:ولص::ےیلےک

اموگن۔یک:االصح:ےک:ےیل:داع:سفن:

راہ:ولسک:ےک:وقحؼ

االصیح:ےس::ےہ:وج:اےنپ:رمیب:یبقد:اکایم:وس:یف:ےک:ےیل:اؿ:اسنیکلراہ:ولسک:ںیم:

اتبےت::احتل:رمہبت کی:ولگ:ا۔:ضعباالطع:رکےت:ںیہ:احتل:یک:اینپاںیہن:قلعت:اقمئ:رکےک:

،وہیت:تمہ:ںیہن:لمع:رکےن:یک:وجاب:رپ:ویک :ہک:اجےت:ںیہ::وجاب: ن:رک:اخومش:ھٹیبرھپ ںیہ

ااسی:رہزگ:ےہ۔::راہتس:ںیہن:اجنت:اک:وکیئےیل:ہک:اب:رامرے:ےتھٹیب:ںیہ:ھجمس:رک:ہی:وہ:ویسامذہلا:

تمہ:ھجم:ںیم: یکےہ:اس:رپ:لمع:رکےن: اھکلالعج:وج:اپ:ےن:وھکل:ہک:رھپ:وک::اس:رمیب:ےہ،ںیہن

وت: رےہ رک:اپ:رپ:لمع:ںیہنھچک:افر:ارگ:اپ:ےن:اس:العج:ےک:اطمقب:ھچک:لمع:رکایل:ےہ۔::ںیہن

ہک:ھکل:دف:یہ: یفن:وت:یلک:ےہ:یفن:یلکاس:ےک:قلعتم: یھ:وھکل۔افر:ارگ:ابلکل:لمع:ںیہن:وہراہ:ےہ،:

وک::رمیبرغض:اینپ:رہ:احتل:یک:ےہ۔: لمع:ںیہنابلکل:رپ:ا:اس:ریمےہ:انتج:اپ:ےن:العج:اھکل:

رظن:ہن:اےئ::یباکایموکیئ:اظبرہ:اپ:وک:افر::اناکؾ:وہےت:رںیہ:زدنیگ:یاپ:اسر،اچےہ:االطع:رکف

عفن::ےسیک:ںیھکید:رک:لمع:رکںی:رھپ::اگل:یابز:اجؿ:یک:،افر:لمع:رکےت:رںیہ:اپ:ےتھکل:رںیہ:نکیل

ای:ےہ::وہیئگ:یب:یٹ:ےسولعمؾ:وہاجےئ:ہک:ا:ااسنؿ:وک یس: ےسیج:ںی،اگلد:یابزیک: ،رگ:اجؿوہاگ:ںیہن

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ 14 رقب

وہاجےئ:تمہ:ےس:اکؾ: یھ:۔:وت:ھچک:ڑپے:یگ:دفا:ینیپ:یڑکف،:اب:ےہ:وہیئگ:یرھتپ:رگدے:ںیم

ارادہ::،ےن:تمہ:ےک:ادنر:تہب:ارث:رئاھ:ےہ۔:ااسنؿ:تمہ:رکےل:اہلل:اعتیل:،ےہ::رک:فہ:دفا:اتیےل

اجےئ::اجؿ:یلچ:ایدہےس:ز:ایدہزےئ،:اجوہ:ھچک: یھاچےہ:رکف :اگ::اکؾ:ںیہن:ہیرکےل:ہک:اج:ےس:

:::::ںیہن :اجؿ:اہلل:ایمےگ:وت:رکول::تین:یک:ےنیوہاگ؟:سج:دؿ:اجؿ:د:افر:ایک:یگ : : : اؿ:اشء::ںیل:ےگہکلب:

ہن:رکےن:ےک:انگہ: ےہرکان:اچ:انگہ:ںیہن:ہکرکول::تین:یک:ےنیاجؿ:دذہلا:۔:وہاجےئ:یگ:یباہلل:اکایم

؎::: ےگ:اجؿ:ںیدے:د:،ںیہن:فااجےئ،:رپیلچ:مغ:ےس:اجؿ:

یھت:یک:ایس:وہیئ:ید ید:اجؿ

وہا: ہن: ےہ:ہک:قح:ادا:ہیقح:وت:

داین:ںیم:االصح:سفن:رکاےن:یک:رضفرت

ےک:دؿ:دف:مسق::تمایقویک :ہک:رکےیجیل:لیمکت:االصح:یک:رمےن:ےس:ےلہپ:ےلہپ:اینپسب:

وتہب:رکےک:اےنپ:وک:اپک::اہی ،ےکرکاالصح::اہی وج:اکی:فہ: ،ےگ:اجںیئ:ےک:ولگ:تنج:ںیم

:دنبف :وک:تنج:ںیم:ہاپزیک:ےسیا،رکےکچےگ::ںیئےلچ:اجتنج:ںیم: وفرا :ینعی اطع:وہاگ:ںیلدوخؽ:اف

:زتہیک:اؿ:اک:وہےئ:رھپ:منہج:ںیم:اجنوتس :ےس:اپک:ںیہن:،رکایئ:االصح:ںیہن:افر:وہنج :ےن:اینپ

اگر: ہک:وج:انگہ::ںیہاالتم:رفامےت:میکح:وہیگ۔ںیہن:بیذعت،ناملسون :وک:وہیگ:بیافر:ذہت

اخص:ےہ::بیذعت،وہیگ:ںیہن:بیذعت:وہیگ:بیذہت:اگ:فاہ :اس:یک::اجےئناملسؿ:دفزخ:ںیم

انگہ:ذہلا:فاہ ::تنج:اپک:ہگج:ےہ:وچ :ہک:ےہ ذعاب:ںیہن،:ناملسون :ےک:ےیل:افکر:ےک:ےیل

رکےک:اجیھب:اجےئ:اگ۔اتبےیئ!:اپ:ںیم:ےس: یس:یک:اپک:اگر:ناملسون :وک:دفزخ:یک:اگ:ےس:

ھچک:دؿ: ایان:اچےتہ:وہ:وہاگ:ےساپک::دفزخ:یک؟ےہ:تین:اگ:ےس:اپک:وہےن:یک:دفزخ:یک

ادا::رم:یس:یوھتڑیک:رجامہن:ےک،ڈاٹن:ڈٹپ:ربداتش:رک:اؿ:یک:رک،اہلل:فاول :ےک:انز:ااھٹ:اہی

ارگ:ونیسح :ےس:رظن: ےک:اپک:اصػ:وہان:اچےتہ:وہ؟مغ:ربداتش:رک:اوھتڑےک،اگنہ:اچبےن:اک:رک

اپک::ںیہیےن:ےک:ئاجےئ:وہاگ:ےس:اپک::دفزخ:یکہک:سفن:ربھگاےئ:وت:ہہک:دف:اچبےن:ےس:

ےہ۔:ںیہن:ںیم:ربداتش:مہ:وہاجؤ:ویک :ہک:اس:اگ:یک

15

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ رقب

ااطتع:افر:انرفامش :یک:اخوتیص :اک:رفؼ

ےک::یوہ،:اچےہ:ویب:انرفامش :اچےہ:وشرہ:یک:،التبم:وہ:ںیم:امش انرف: یھ: یس:اہلل:یکصخش:وج:

مسق:: یس:یک::اہلل:اعتیلرغض:رکات:وہ،::ےہ:اےنپ:ڑبف :ےک:اسھت:ےب:ادیبوہ،:اچ:ایدیتز:وقحؼ:ںیم

:ےب:نیچ:ولگ:ہشیمہ:ےسیا،:رےہ:یگ:ںیم:اشیش رپ:زدنیگ:اس:یک:وہفاال:لمع:رکات: انرایگض: یھ:یک

:انرفامش :ےہ۔:اہلل:یک:اخہص:اک:انرفامش :اہلل:یک:،ہیافر:دب:وحاس:رےتہ:ںیہافر::ےب:وکسش :اک:اخص

: :ربداریرفام:اہلل:یکافر::ےہ:اشیش رپ ےہ۔:افر:اانیمطؿ:وکسؿ::اک:اخص

وکسؿ:وت::اجےئوہ ےہ،:رمزک:ےس:دفر:وکسؿ:وہیتےہ:رپ:وہیت:بیرمزک:ےس:رق:زیچوج:

ارگ::؟ںیہن:ای اس:وک:وکسؿ:اتلم:ےہ:ںیم:اپش ۔ےہ:ےہ؟:اپش ایک:اک:رمزک::یلھچم!اجات:ےہ۔:اتبؤ:نھچ

وہا:ےہ::ایوطافؿ:ا:ںیمدنمسر:ےہ:ہک:اج:لک::رکیت:تیاکش:یھبک:وہ:وت:یلھچم:ایوطافؿ:ا:ںیمدنمسر:

:یہ:داہلخ:دے:دف۔:انتک:الؽ:ابغ:ےک:دمرےس:ںیمای:دجسم::اشیہیک: اکنؽ:رک:ڈاھہکاہی :ےس: ںیمہ

:یہ:ےسیا۔یگ:رانہ:اچےہ:ںیم:یہ:اپش ےیل:فہ:ےہ:اس::اپش وچ :ہک:اک:رمزک::یلھچمنکیل:وطافؿ:وہ:

:رفح:اک:رمزک:اہلل::یرامر : وہاگ:ںیہن: یھ:سوت:البؤ :اک:ااسحےگ: رںیہ:بیےس:رق:مہ:اہللےہ،

؎::: اشرع:اتہک:ےہ:ہکاکی:ےیل:۔:ایسویک :ہک:مہ:رمزک:ےس:فاہتسب:ںیہ!اؿ:اشء:اہلل

مغ:ےن:ڑبا:اکؾ:ایک:ے:ریتےیہک:ہکوت::فہ

رکان: ںوارا تسیلکشم:اھت:مغ:ز:فرہن

:اکؾ:انب:تبحم:ےک:اے:اہلل:اپ:یک:ینعی سج:وک::۔ہک:اسرےمغ:ااسؿ:وہےئگ:دایمغ:ےن:وت:ڑبا

۔:ےک:اسرے:مغ:ااسؿ:وہاجےت:ںیہ:دایناس:وک:ذرہ:مغ:اطع:وہات:ےہ::کیتبحم:اک:ا:یک:اہلل:اعتیل

؎::: رۃمح:اہلل:ہیلع:رفامےت:ںیہ:یدنف:ؿامیلس:رضحت:دیس

وج:ھجم:وک:دفتل:ےلم::مغ:یک:ریتے

ےلم رفاتغ: ےس: اہج :: دف مغ

لم:اجےئ۔::اطعوہاجےئ:وت:دفون :اہج :ےک:مغ:ےس:یٹھچ::اک:مغ::ںیمہتبحم:ارگ:اپ:یک:!اہلل:اے

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ 16 رقب

ذرک:ںیم:تیمک:افر:تیفیک:دفون :ولطمب:ںیہ

:ہیاتلم۔:وت:ابت::ںیہن وکسؿ:ںیمہ:نکیل:ںیہاہلل:اہلل:وت:رکےت:ہک:مہ::ولگ::ےتہک:ںیہ:ضعب

:وکیئاگنمای:نکیل: الگس:اپش :کیاپ:ےن:اافر:ےہ::سایپ:یک:الگس:اپش :کیاپ:وک:اےسیج:ےہ:ہک:

:حیحصوت: تیمک:،ےہ:دقمار:وت:حیحصاحال :ہک: ؟:یگےھجب سایپایک:وت::ایا:ےل:دوھپ:اک:رگؾ:اپش :صخش

:ےک:اسھت:رھپ:وپرا:ارث:دئاھیت::افر:تیفیک:تیمک:ےہ:اینپ:اکلم:وہیت:رہ:زیچ:،ےہ:ںیہن:تیفیکرگ:ےہ:

۔:ےس:ول:تیفیک:تبحم:یک:یکاؿ:انؾ:رکف:،:اہلل:اک::یوپر::اکلم:وہاگ:بج:دقمار: یھبتذرک:اہلل::۔ےہ

ابؽ:ابؽ:ےس:رکش:ےلکن::،وسحمس:وہیگ:تافںیم:رطوت:رگ:رگ::ویپ:اپش :اڈنھٹ:ےسیج:تخس:ایپس:ںیم

وھکیس،:افر:: اہلل:اک:انؾ:تبحم:ےس:انیلذہلا:؟:دؽ:ےس:اہلل:اک:رکش:ادا:وہاگ ےگ:وت:ایک:ویپ:اگ۔:افر:رگؾ:اپش

۔اان:اجانروھ:،:اؿ:ےک:اپس:ےک:اعوقش :ےک:اسھت:راہطب:اقمئ:رکف:اہلل:اعتیل

اشؿاکی: ےک:اعوقش :یکاہلل:اعتیل:

:اتھٹیب:اتھٹا:،ےہ:ہک:وج:اؿ:ےک:اپس:ااتاجات:ےہ:ہیاشؿ::ےک:اعوقش :یک:دخاےئ:اعتیل

:،اس:امیبری:ےک:ےہ:ریامیب:یدعتم:بیجعہی:۔:ںیہ:ےتیاعقش:انبداانپ: اس:وک: یھ: ےہاہلل:ایم

ےہ:ہک:ومالان::ریامیب:ریایپ:یسیےہ:رگ:ا:ریامیب:بیجع:ریامیب:یکومیل: قشعی:ںیہ،دعتم:میثرجا

؎::: ہک:رفامےت:ںیہ:رفیم

ے وخرتش::ابندش:: رمض:: زںی::

حتص

وخب:رت:زںی:مس:ہن:ددیؾ:رشےتب

اہلل:وت:اس:تحص:ےک:وعض::ںیم:،اتھجمس::ےس:رتہب:ںیہن:ریامیب:تبحم:افر:قشع:یک:تحص:وک:اہلل:یک:ںیم

گل::ریامیب:ےک:دبےل:ےھجم:اہلل:ےک:قشع:یک:دنتریتس،اس:اچاتہ:وہ :دیانرخےکقشع:یک:امیبری:

۔:ارگ:وکیئ:اہلل:یک:تبحم:ےک:رشتب:اک:اپات:وہ ::رشتب:ںیہن:اس:زرہ:ےس:رتہب:وکیئ:افر:ںیم،اجےئ

:یفہ:زرہوھتڑویک :ہک: ےس:رتہب:ںیہن:اپات:وہ ،زرہ:انؾ:زرہ:رھک:دے:وت:ںیم: یس:رشتب:وک:اس:

اگ؟اجےئوہفہ:زرہ: ےس:ایکزرہ:رےنھک:انؾ:رشتب:اک: ،ےہ

17

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ رقب

فاےل:وک:افر:ےک:اپس:اےن:اجےن:اؿ:اخص:تفص:ےہ:ہک::یک:ہیےک:اعوقش ::اہلل:اعتیل:

ھکی:د:خی۔:اپ:اترںیہ:اعقش:انبےتیلاانپ:اہلل:فاےل:وک: یھ:ےک:اپس:اےنھٹ:ےنھٹیب:ؿتبحم:ےک:اسھت:ا

۔ےہ:ںیہر تبحص:ںیم:اعقش:یک: یسفہ: ےنتج:اعقش:وہےئ:ںیہاہلل:ےک: :ںیمداینہک: ںیل:

تبحص:اصنیحل:اک:ارث

:رف اہلل:ہیلع:رۃمح:یلبش:ترضح زبرگ:ےک:زامےن:ےک::راطعادلنی: دیرضحت:اباب

ھچ:وس:ربس:ےلہپ:ےک:،ہی:ےہ:یھکل:یلبش:توہنج :ےن:ریس:ںیہ:ںیہنامعنش : العہم:یلبش:ےھ،ہی

ن:وک::ںیہ:فہ:یلبش:ہیےلم:اگ:ہک::یہیےگ:وت::وساحن:ڑپںیھ:یک:یلبشرضحت:بج:اپ:ںیہ۔:زبرگ

۔:ےھ:رےہ:دختم:ںیم:یک:یدغباد:ت:دینجرضح:اےنپ:ا خ،ہی:دف:ربس:اھت:ایانبدغبادی:ےن: دینج

:اسؽ:کت:ےلہپ:زامےنںیم:ولگ: :دف ::ےتہراےنپ:اشمخی:یک:دختم:ںیم:دف مہ:ولگ:اج:ےھ۔

:۔:ومالان:اہلل:وہاجںیئ:فیںیم: ےٹنھگ:کیہک:سب:ا: ن:رک:اچےتہ:ںیہ:ریرقت:دؿ:ارک:ہعمج:یک:ںیاوھٹ

:،اصبح:عیفشدمحم: اصبح،:یتفم:بیط:یرضحت:اقر:،اقحل:اصبح ومالان:اربار:،امثعش رفظ:ادمح:

:ریخ :اص:ڈارٹک:دبعایحل:بح،دمحم:اصومالان افلخء:ےنتج:میکح:االتم:رضحت:اھتونی:ےک:بح:افر

؟ہی:ےنب:ےھاےنت:ڑبے:فی:اہلل:سلجم:ےس::ےٹنھگ:یک:کیاولگ:اھتہن:وھبؿ:ںیم: ہیایکزگرے:ںیہ:

:،اسھت:رفس:ںیم:ےکت:رضح،:دؿ:رےتہ:ےھ:اچسیل:اچسیلولگ:رضحت:اھتونی:یک:دختم:ںیم:

اانت:رےہ:ہک:::رضح:ںیم

ق ی د ؎5کونوامعالص

:دیس:العہم:اولیسیک:ریسفت:اک:یلمع:ومنہن:نب:ےئگ۔:

:دغباد :ااعملش اینپ:ریسفت: یومحمد م ںیم:رفح کونوا

ق ی د الص :ع ںیہ:یک:ریسفت:رفامےت

لہححث ام نوح ل تکح ہح اہتسہ:۔وہاجؤ:ےسیجیہ:اانت:روہ:ہک:اؿ:اہلل:فاول :ےک:اسھت: ؎6خال طوح

؎:::::اطع:وہاجےئمت:وک: یھ:درد:یہ: اسیف:،تبحم:یہ:یسیف:،تیشخ:یہ:یسیاہتسہ:ف

در:نم:ارث:رکد ںیشنمہ:ؽامج

ےہانگوہ :یک:ذلت:ںیم:ذتل:

اان:،:اؿ:یک:دختم:ںیم:اہلل:ےک:اخص:دنبف :ےک:اسھت:راہطب:روھ!دفوتس:ےوت:ریم

119:التوبۃ ؎5

بریوة،داراحیا:الرتات،(119)التوبۃ،11/56:روحالمعان ؎6

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ 18 رقب

اہلل:ےک::ہکلبات:ےہ:اجوہ ہک:انگہ:وھچڑان:ااسؿ:رصػ:ہیربتک:ےس:ہن::یک:اصنیحل:تبحصروھ،:اجان

:ںیہن:ہاچاتہ:ےہ:فہ:زم:ہ۔:وج:سفن:انگوہ :اک:زمےہ:وہاجیت:ار: یھدیزم:اھٹمس:ےس:زدنیگ:انؾ:یک

:،ےہ:افر:ذلت: یھ:زعت: یھ:۔:افر:اہلل:ےک:انؾ:ںیمےہ:ذتل:ےہ:ذلت:ںیہنفہ: ،ےہ:زسا:ےہ

وہیت:ربتک::رزؼ:ںیم:،ربتک:ربتک،:تحص:ںیم:افر:دؽ:ںیم: یھ:ؿاانیمطےہ:افر: وکسؿ: یھ

داینبیصن:وہات:ےہ:ہک: ؿاانیمطفہ:ربتک:ےس:بلق:ف:رفح:وک::یک:ی فاہلل:اتہک:وہ :ہک:وقتےہ۔

؎::: رفامےت:ںیہ::،رکات:وہ :رعش:شیپ:کی:اصبح:اک:اہجوخا۔:اس:رپ:ےہ:نب:اجیتیہ:ںیم:ںوای:تنج:

ایںو:دؿ::رات:راتہ:وہ :تنج:ںیم:ںیم

اکرای :ںیہ:فہ:لگ:ابغ:دؽ:ںیم:ریمے

: ،رماھجےئ:ہن:سج:وک:ومت:اےئ:ہن:یھبکےہ:وج::وھپؽ:فہاہلل: ےس:قلعت:رےنھک:اہلل:اعتیلافر

؎ رفامےت:ںیہ:۔:ومالان:رفیم:ںیہےترماھجںیہن: یھبک یھ:فاےل:

ات:ادب:از:دفتس:زبس:ف:اتزـ:امی

ردس:ےتسین:وک:را:د:ر اف:اہب

دفتس:رمےن:فاال::اریم: :ہککت:رہا:رھبا:روہ :اگ:ویک:تمربتک:ےس:ایق:اےنپ:دفتس:یک:ںیم

زبس:رسروہ :اگ،:رھبا:رہا::ےس:ہشیمہقلعت:یک:ربتک::ےکاہلل::ںیم:،ےہ:ش اف:اہلل:ریغ:،:ریما:ےہ:ںیہن

ےہ::قلعت:ںیہنداینفی: ہیےہ:سج:وک:زخا :وھچےل،::فہ:اہبر:ںیہن:ہی۔:وھ :اگ:ںیہنروہ :اگ،:وس

اب:اعقش::،اام :وہیئگ:انش :افر:ڑلیک:وہایگ: ڑلاک:انان:ایم:،وہیئگ: یھ:فہ:ڈبیھ:ڈباھ:وہایگ یھ::ہیہک:

: ۔اھبےگفاہ :ےس: اصبح :اہک :اجےت:وہ؟ :اؿ:ونیسح :ےک:اارے:رمےن:فاول! ب:رمف

ف۔وت:دخا:رپ:رمےہ: رمان:یہارگ:رپ،: ڑباھےپ:

رۃمح:اہلل:ہیلع::رفامےت:ںیہ:یاقر::یلالم ف حال یحد الا ا:میحا ث ن

ذ ۃماودمحر ک

حال ح

ال ذ لیح ی م ةوح ت

تر وححال وۃیال ح ا:نفلت اق مکال یح

ل < یل وح

الل ا:

یل م وح ت

ونوح ل ک ینحق تنح م نلح دنح دلا ار اہلل:ےک:ذرک:ےس:وگل::اہلل:ےک:ذرک:ںیم: ؎7ار

بریوة،دارالکتبالعلمیۃ،بابذکراللعزوجل،5/138:رمقاۃالمفاتحی ؎7

19

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ رقب

ہی:ہک:: ویک:اطع:وہیگ:تایحرفاحش :حال ح

ال ذ لیح یم ےہ:اک:ذرک: زدنہ:یقیقح:،اک:ذرک:ےہةوح

:اطع:وہیت:تایح:یسیا:،:ںیہرےتہزدنہ::ہشیمہ:ذرک:رکےن:فاےل: یھ:اس:اک:،ایت:سج:وک:ومت:ںیہن

وج:یھبک:انف:ںیہن:وہیت۔:ےہ:

:ےک:دف:انجن وقتی

رکف:ےہ::االصح:یک: ن:وک:اینپ:،ےہ:ایئگ:ایدابت::یکڑبے:ےتکن:،افر:اتبدف :زیچ:اکی

ےہ:وت::رپ:ڑچیتھ:یاہپڑافر:ےہ::اجیت:لیبج:وکہٹئ:راؿ:وک:اھجمسےن:ےک:ےیل:اکی:اثمؽ:داتی:وہ ،:

تہب::سج:ےک:سفن:ںیم۔:ےہ:اتگل:انجن:ےھچیپ:کیاانجن:اےگ:اتگل:ےہ:افر::کیا،دف:انجن:ےتگلںیہ

دوشار:زگار:رطح::یک،اہلل:اک:راہتس:ےط:رکان:اےس:اہپڑ:ںیہ:وہیئ:یسھگ: رشارت:افر:دباعمایش:ایدہز

:انجن:اگلےن یھ:دف:وت:اےس:ولعمؾ:وہراہ:وہ:یی

رقاؿ:اپک:یک:اتبات:وہ ۔:،اس:اک:رطھب : یھ:اچہ

ی ہایاںیہںیم:اہلل:اعتیل:اراشد:رفامےت: تیااکی: منواات قوااللینال ذ وکونوامعا

ق د الص

8ی؎

:فرک:راایتخ:ی وقت!فاول:امیؿاے:ا :دفرسںیم:روہ۔تبحص::الہ:اہلل:یکافر ی:افر

: اتی ےہیام

الص علیکم ب :اکرپ متکت :ےیلراضمؿ :اس :ایک:رفزہ ےہ::ایگ:رفض

قون لعل کمتت 9؎

۔نب:اجؤ:اتہک:مت:یقتم

: :احلص:رکےن:اک:وت:ولعمؾ:وہا انجن::کیاہک:وقتی

ذہلا:ارگ:راضمؿ:اک:ہنیہم:ےہ۔:اابملرک:راضمؿ:الہ:اہلل:افر:نیقتم:یک:تبحص:ےہ:افر:دفرسا:انجن:

وت:اکی:انجن: :زگار:ول:اہیاہلل:فاےل:ےک:: یسق د

کونوامعالص

:کیاافر: وہایگاک:احلص:ی

وہاجؤ:ےگ:ےس:ایک:ایک:وھکید:دؿ:ںیم:یہ:ےس:سیتیک:ربتک:ڈلب:انجن::،ایگراضمؿ:اک:لم:انجن:

؎ ےگڑپوھہی:رعش:رھپ::!اؿ:اشء:اہلل:

اید رک وشؼ:رفافا ایک ےس: ےن:ھجم:وک:ایک:وت

ایاجان :رکد:ؿ اجانرھپ:اج ::ؿ اج :رھپ:اجان:ےلہپ

اصبح:داتم:رباکمہت:ےک::ایرضحت:ومالان:زرک:ثیادحل:ا خاابملرک:ںیم:راضمؿ:

:ےہ:وہیت:یٹھچ:اطبل:وملع :یک:راضمؿ:ںیموچ :ہک: ںیہ۔فکتعم:وہےت:: :ابرہ:ابرہ:وس:ادیماہی

:انجن:گل:اجںیئدف راضمؿ:ںیمےہ:بج::ےھجم:ادیم:، :زگار:ولاہیاہلل:فاےل:ےک::راضمؿ: یسذہلا:

119:التوبۃ ؎8

183:البقرۃ ؎9

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ 2۴ رقب

:اؿ:اشء:اہلل:تہب:اصنیحل:اک:انجن:وتینعی:راضمؿ:اک:انجن:افر:تبحص: ےگ: اس:وک:۔رہباحؽ:عفن:وہاگ:

ےہ:رضحت::ںوایہ:دیمشچ:د:یریم۔را:اجےئاراضمؿ:زگ:تبحص:ںیم:یک:اصنیحل:ہک:رےیھک:اید ہشیمہ

ےس:لچ:رک:امظع:ڑگ:ھ:ےئگ،:رضحت:ومالان::وہےت:وہےئ::رہدفیئ:اقحل::اصبح:ہفیلخ ومالان:اربار

رضحت:اھتونی:وخد:فہ:احال :ہک:اراضمؿ:زگار :وپرا:اہیاصبح:رۃمح:اہلل:ہیلع:ےک::اشہ:دبعاینغل

:ایہل:وہےت:ںیہ،:قشاع:صی،اہلل:ےک:رح ہی نکیلےھ،: یاقرافر:اعمل،:احظف::،ےھ،ا خ:ہفیلخےک:

رکف ۔:رتیقزایدہ:افر:: ڑبھ:اجؤاےگ:افر:ہک: اچےتہ:ںیہ

تبحص:دب:اک:ارث

یھت:ڑپیھاپ:رضحات:ےک:اسےنم::ثیوج:دح:ہیےن::ںیم نحدم جاہ

محجاہدال

الل طاعۃ ح ف سہ

حےک:اجمدہ::ظفل: رشح:ںیم:ےن:اس:یک:یاقر::یلاجمدہ:وکؿ:ےہ؟:الم:ایلص:،نف

د ای،ڑباھداےگ:ظفل:یقیقح: جاہ محال

حق ال حیح اجمدہ:فہ:ےہ:وج:اےنپ:سفن:ےس:اہجد::ایلصینعی:ق

رکے:

10؎ سک::اہلل:ےک:بضغ:ف:رہق:ےس:ڈرات:رےہ:ہک:ولعمؾ:ںیہن:،افر:اہلل:وک:انراض:ہن:رکے

اسھت:ےھ::ےریم:احظف: یھ:کیوت:ا:اھتڑپاتھ::امیرک:نپچب:ںیم:فتق:ذعاب:ااجےئ۔:بج:ںیم

:گل:یئگ:لم:اجےن:ےس:اکجل:یک:یتبحص:رب:نکیل :رپ:افر:اکجل:ےن::وہا :داڑیھافجل:رگادوقتی :ای،

:ا:زیچ:یتہب:رب۔رخاب:تبحص:وہےئگ:ٹیاپ:وٹ:ڈ:،اصػ:وہیئگ ےن:اہک:ہک::اہییتد:کیےہ۔

تبحص::ی۔:رباسرا:اؾ:ڑکفا:وہایگیھت:وت: اشخ:گل:یئگ:یک:ےس:میناشخ: یکےک:درتخ:اؾ::ےریم

اؾ::یسیدیک:ویپدن:اکری:ےس:ڑگنلے:اؾ::ےیھکی:ہکدےک:ارثات:تبحص::ایھچافر::ےہ۔:ئاھیتد ارث: ہی

تبحص:ےس:رخاب:دؽ::اےسی:یہ:ڑگتے:دؽ:ینعی:اہلل:فاےل:دؽ:یک:نب:اجےت:ںیہڑگنلے:اؾ:

۔ڑگتے:دؽ:نب:اجےت:ںیہ

راہ:دخا:ںیم:وجاش :دفا:رکںی

دفا:وکؿ::وجاش :دخا:ںیم:اید ےہ،::وجاش وت: تم:وسوچ:ہک:ا یھ:رکاےت:فتق:ہیاالصح:

ملتان،یۃالمدادۃالمکتب،کتابالیمان،1/108:رمقاۃالمفاتحی ؎1۴

21

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ رقب

رۃمح:اہلل:ہیلع::ش رجح:القسع:احظف:انب:۔ےہ:زیچ:یکدخا:رپ:دفا:رکےن:وت::یہ:وجاش :،ہن:وہک:اسیارکے؟:

:اینپ:ںیم:یربدار :رفام:وجاؿ:اہلل:یکوج:ہک:ےہ: لقن:یکدحثی: ںیم:یرشح:اخبر:یحتف:اابلرےن:

ےک:دؿ::تمایق:۔رقابؿ:رکدےاہلل:ےک:انؾ:رپ:اراؾ:وک:افر:ف:ذلت::انف:رکدے،:اےنپ:شیع:وجاش

:ابمرک:ےہ:فہ:وجاش :وہاگ۔:ینتک:ہن ہیاسافر: وکیئسج:دؿ:دے:اگ::ہیرعش:اک:اس:اہلل:اس:وک:اےنپ

یک: ریپ:اس:وجاؿ:ےک:دقؾ:افر:اس:وجاؿ:یک:،اس:وجاؿ:وک ارتخ۔زگر:اجےئ:ںیم:اید وج:اہلل:یک

گل::ںیم:یربدار :رفام:افر:اس:یک:ںیم:اید وج:وجاؿ:اہلل:یک:۔ےہ:رایت:ےک:ےیل:ےنیاخک:وک:ںوہس:د

:اؿ:ےک:راےتس:ےک:اکوٹن :وک:وھپول :یک:ےل،راےتس:ےک:مغ:وک:ولحہ:ھجمس:رک:ئاھوج:اہلل:ےک:اجےئ۔:

اس:فتق::ف،رک:وک:ابمرک:ابد:شیپوخد:مغ:اےئگ:وت:دؽ:رپ: اگنہ:اچبےن:ںیمارگ::۔رکے:ررطح:ایپ

،:ااھٹےن:اک:ومعق:الممغ:ںیم:اےنپ:دؽ:ےس:وہک:ہک:اے:دؽ:ابمرک:وہ:ےھجت:ہک:ےھجت:اہلل:ےکر:اےتس:

وت::ںید:ےک:وھپؽ:السیم:داین:یراےتس:اک:اکاٹن:ےہ:سج:وک:اسر:ےکاکاٹن:دخا::ہیاے:دؽ:ابمرک:وہ:ےھجت:

:ےسیاوت:وہاجےئ::وتقیفرظن:یک:افحتظ:یک:وہاتکس۔:بج::تمظع:اک:قح:ادا:ںیہن:یکاس:اکےٹن:: یھ

رکف۔::ایک:ومعق:رپ:اےنپ:دؽ:وک:ابمرک:ابد:شیپ

تبحص:افایلء اافدتی

:ےیھجمسہن::ہیےک:اپس:اےن:اجےن:ےس:::وہ :ہک:الہ:اہللاتابت:رعض:رک:کیا:رجتہب:یک

ےساہلل:فاول :ےک:اپس:اےن:اجےن:ےس،: یاپدنب:ذرک:اہلل:یک:،ےگ:وہاجںیئوصعمؾ:ابلکل:اپ:ہک:

رگدؿ:الہےئ::رکے:اگ،:یھبک یھ: وشیخ:یوھتڑنکیل:یھبک:اھبکر:وھتڑا:ذہمب:وت:وہاجےئ:اگ:سفن:

اہلل:فاول ::ےک:اپس:اؿ:اشء:اہلل۔:ذہلا::اگاپےئ::رگا:ںیہننکیل:وکشش:رکے:اگ::رگاےن:یک:یھبک:،اگ

تبحص:وک:ہن::رےہ:رگ:الہ:اہلل:یک:وتہب:وٹیتٹ:،وٹےتٹ:رںیہ:ےارگا :اپ:ےک:اراد:اان:اجان:رےیھک

راےتس:اچےہ:اہلل:ےک:وہا:رجامہن:ادا:رکےت:روہ،::ایاؿ:اک:اتب،وہا:ذرک:تم:وھچڑف:ایوھچڑف،:اؿ:اک:اتب

زنمؽ:رپ:چنہپ:اجےئ:اگ۔::اگ:فہ: یھ:رےہاتلچ:وج:رگات:ڑپات::،روہڑپےت:رگےت::ںیم

رۃمح:اہلل:ہیلع:ےک:ااکرب::یت:اھتونرضح:اہلل:ہیلع:دمحم:اصبح:رۃمح:رضحت:ومالان:ریخ

الہ:اہلل::وھکیدہک: ایدؿ:رفام:کیا:،دمرہس:ےہ:ادملارس:اتلمؿ:ںیم:ؿ:اک:ریخا ،ےس:ںیہ:ںیم:ءافلخ

ولغمب::،:اےکسہن:مت:سفن:رپ:اغبل:وہ،ارگ:وک:ڑپےتھ:راس: اتبںیئ:وج:ھچک:فہفیظ،فہ:ڑجے:روہےس:

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ 22 رقب

:بیف:رغ:بیجعاس:یک:اشء:اہلل:۔:افر:زنمؽ:کت:چنہپ:اجؤ:ےگاؿ::رےہ:رھپ: یھ:وتہب:وٹیتٹ:،رےہ

ےہ،:رفٹس: یھ:ڈہب::ڈنشی:ڈناریئ:اس:ںیم،یلچ:یاگڑرلی:الوہر:ےس::وھکیدہک: ایرفام:ی،اثمؽ:د

:ںوؽ:راہ: وچ :وچ:،ںیہ:ےہ:سج:ےک:ارکسف:ڈےلیھڈہب: یھ: اسیا:کیاافر: ںیہ یھ:الکس:ےک:ڈےب:

نکیل:انجن::ےہ: یھ:ںیہن:وٹیٹن،تیب:االخلء:ںیم:ےہوہیئ: وٹیٹ:رکیس:،ںیہ:وہیئ:یٹھپ:ںیٹیس:،ےہ

ےک:اشدنار::سافر:رفٹس:الک:ڈنشیڈن:رئیا: اہجلچ:راہ:ےہ:وت:رگات:ڑپات:وہا،:اات:ڑلڑھکےک:اسھت:

۔:اجےئ:اگچنہپ:رکایچ: وٹاٹ:وھپاٹ:ڈہب: یھہی: ےگ:فںیہ:ںیچنہپ:ڈےب:رکایچ

::روہےٹپلےگل:اؿ:ےک:اسھت: ،وھجمس:تبحص:وک:تمینغ:الہ:اہلل:یک:!دفوتس:ےریم : : : اؿ:،:

وکیئ:انتک:یہ:انگہ:ابت:رعض:رکراہ:وہ :ہک::رجتہب:یک:ہیاجؤےگ:۔::رحمفؾ:ںیہن اشء:اہلل:دخا:ےک:اپس

:وہ:اجیت:وتقیف:وتہب:یکاگر:ویک :ہن:الہ:اہلل:یک:تبحص:افر:اؿ:یک:داعؤ :یک:ربتک:ےس:ابالرخ:اےس:

تمہ:ےس:اکؾ:ذہلا:وہات::ؾ:ںیہنفرکاتم۔:اؿ:ےک:اپس:اےن:اجےن:فاال:رحم:ےہ:الہ:اہلل:یک:ہیےہ،:

:۔وکشش:رکف:وہےن:یک اپس:ژیؿ:رفٹس:ڈفنکیلافر:اہلل:فاول :ےس:ےگل:ےٹپل:روہ۔:روہ،::ےتیل

وچ :وچ :فاال::فیہ:ہک:ںیم:ہن:ےط:رکںیل:یہ:ہیاپ::اثمؽ: ن:رک:ںیہک:ڈےب:یکفاےل:وچ :وچ :

ی :ڈہب:اپ:رفٹس:الکس:اک:،وہیگ:یاندقر:تہب:یہ:اہلل:ےک:راےتس:یک:،ہیڈہب:نب:اجؤ

ن

۔:بج

انگوہ : ،االطع:ےیجیک:ت:یکوک:اےنپ:وپرے:احال:ا خ::ےک:ےیل:ےننب:ڈہب:رفٹس:الکس:اک

اہلل:اک:الہ: تبحص:،ےیجیک:ذرک:اہلل:اک:ااظتنؾ: یھینعی: ذغا:ئاھےیئ:یوپر:یافر:وپر:ےیجیک:رپزیہ:اوپر:راوپےس:

افر: ڈنشیڈن:رئیاپ:ا:!رھپ:اؿ:اشء:اہلل:،ےیجیک:اک:ااظتنؾ: یھ:افر:انگوہ :ےس:رپزیہ:ےیجیک:اامتہؾ: یھ

زنمؽ:رپ:ںیچنہپ:ےگ۔ےس::اھٹھٹاسھت::ےکےس:اراؾ::ےقیابزعت:رطیک:رطح::ڈےبرفٹس:الکس:

اہلل:یک:تبحم:احلص:رکےن:اک:ہخسن

انگہ:وخد:رھپ:اسرے: ،ول:وھکیس:زیچ:کیا،یہی:ول:تبحم:ھکیس:اتہک:وہ :ہک:اہلل:یک:یہی ںیم

؎: رۃمح:اہلل:ہیلع:رفامےت:ںیہ:ارث:رئاھ:ےہ۔:ومالان:رفیمہی:اہلل:ےن::تبحم:ںیم:،ےگ:وھچٹ:اجںیئیہ:

از:تبحم:خلت:اہ:ریشںی:وشد

تہب:انگہ:وھچڑان:تہب:ڑکفا::گل:راہ:ےہ،:ارگا :ا یھ:ےہ۔::وہاجیت:یھٹیم:زیچ:یتبحم:ےس:بس:ڑکف

23

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ رقب

:وخیش:وخیشرک:اگل:یابز:بت:اجؿ:یک:ااجےئ:یگدؽ:ںیم:تبحم:اہلل:یک:بج:نکیل:ےہ:گل:راہ:لکشم:

:۔ےہ:ریھک:اختیصہی:اہلل:ےن::تبحم:ںیم:،:ویک :ہک:بس:انگہ:وھچڑےن:اک:مغ:ربداتش:رکول:ےگ

انگہ:ےہ:ای:ریبکہ:انگہ: ہریغصہی:وساتچ:ہک::ںیہنفہ:ہی:،:اچاتہ:بحم:اےنپ:وبحمب:وک:انراض:رکان:ںیہن:وکیئ

۔:ایس:ےیل:اتہک:وہ :ہک:ےگ:انراض:وہاجںیئ: اہلل:ایمانگہ:رکےن:ےس:ےہ:ہک::اتھکید:ہیفہ:وت::ےہ،

۔:انگہ:وھچڑان:ااسؿ:وہاجےئ:اگ:!اؿ:اشء:اہلل:رھپ::رکف:اتبحم:دیپیک:اہلل:دؽ:ںیم:

:رفامےت:ںیہ:میکح

ملتل

ےہ:ہک:وج::اختیص::ہیتبحم:ںیم:یک:ہک:اہلل:اعتیل:االتم:دجمد:ا

قش:اہلل:ےس:دفر:وہاجؤ :اگ،:اع:ےس:ںیمیک:فہج:ہک:انگوہ ::ںیہ:ےتھکید:ہیفہ:وت::ںیہ:نیقشاہلل:ےک:اع

:یفردڈرات:انتج:ڈڈنے:ےس:اانت:ںیہن وہات:ےہ:افر::صیرح:ایدہاک:ز:یاعقش:وضحر:،ےس:ڈرات:ےہ:

اؤٹ:رکدے::فہ:ےھجم:ٹیگ:،وہاجؤ :اگ:فراےنپ:وبحمب:ےس:د:ےس:تہب:ڈرات:ےہ:ہک:ںیم:یدفر

:وخػ:رےتھک:ںیہ ہیےس::ایدہفہ:دفزخ:ےک:وخػ:ےس:ز:ںیہ:اکنؽ:دے:اگ۔:وج:اہلل:ےک:اعنیقش:،اگ

:رکدے:اگ :ےھجم:اہلل:ےس:دفر ےس::رکےن:فاےل:ومیل:ااےنپ:دیپ:،اےنپ:امکل:ےس:ںیم:،ہک:انگہ

:انگہ:ےھجم:اہلل:ےس:دفر:رکدے:اگ۔:ہی ،رکف :اگ:انگہ:وک:ںیہنہی: ںیمذہلا: اگ،دفروہاجؤ :

:تبحم:یتلم:۔:رگ:ہی:ول:تبحم:ھکیس:اہلل:یک:ہک:اتہک:وہ ::ںیم:یہی !دفوتس:ےریم:اس:ےیل

لقن:ہی:ابت:فظع:ےس:ےک: االتم:میکح:۔ےسابوت : ےہ:نیت:وہیت:ادیپتبحم: اہلل:یک؟ےہ:ےسیک

:ےس:ف زیچ:ےہ:نیت:وہیت:اتبحم:دیپ:یک:اہلل:اعتیلہک:رکراہ:وہ :

ی:رکےن:ےس۔اپدنب:ذرک:اہلل:یک:( 1

اایتخر:رکےن:ےس۔تبحص::دخا:یک:اعنیقش:،الہ:اہلل:یک:( 2

۔:ااضحتسررکےن:ےس اہلل:ےک:ااعنامت:اک( 3

ادنہف:دیپ:،ایک:ںیہن:اوسر:افر:بات:دیپ:،ایک:اااسنؿ:دیپ:اس:ےن:ںیمہینعی:اہلل:ےک:ااعنامت:وک:وس ںا:ہک:

ای۔رغض:انباعمل،:ومولی: ،احظف:،ایک:ادیپ:ناملسؿ:رھگاےن:ںیم:ایک، ںیہن ادیپوہیدی: ،ایکںیہن:

۔رکش:ادا:رکےاک:اہلل::اس:وک:وسےچ:افر:اس:رپ:سج:وک:وج:تمعن:احلص:وہ:فہ:

زبرگ:ےس:وپاھچ:ہک:اہلل:اک::کیاںیم:ےن:ہک::رۃمح:اہلل:ہیلع:رفامےت:ںیہ:یرضحت:اھتون:

ںیم::رمع:اسؽ:یک:سیب:اسین،اس:فتق:وجاؿ:ےھاھتونی:رضحت::؟وہات:ےہ:ادیپ:قشع:ےسیک

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ 24 رقب

اسپ::اینپ:دفون :ویلیھتہ :وک ہک:ومالان:ارشػ:یل:ایزبرگ:ےن:رفام:۔اکؿ:وپر:ڑپاھےن:ےئگ:ےھ

ولعمؾ::رگیمہک:کت::ااہی افر:رڑگ:،اوہن :ےن:ہک:افر:رڑگفوت:رفامای:اوہن :ےن:رڑگا::،ڑگفںیم:ر

:،ےہ:اگ:وہیئگ:اہک:ہک:رضحت:اب:وت:یلیھتہ وترڑگا:افر::،:بجافر:رڑگف،رھپ:رفامای:ہک:وہےن:یگل

:،ےہ:رڑگ:یتگل:دؽ:ںیم ےنہک:ےس:ےہ:ذرک:اہلل۔:ابر:ابر:اہلل:اہلل::اییہیرفام:،رڑگ:اتکس:ںیہن:ایدہاب:ز

:اال:ال:اہلرثکت:ےس:الہ:اہلل:ایس:ےیل:۔:گل:اجیت:ےہ:اگ:تبحم:یکف:اس:رڑگ:ےس:اہلل:ےک:قشع:

۔:وہیگ:اتبحم:دیپ:اہلل:یک::ہک::اس:ےساہلل:اک:ذرک:اتبےت:ںیہ

ایلص:اجمدہ:وکؿ:ےہ؟

ںیہ:فملس:رفامےت:اہلل:ہیلع:وضحر:یلص ح ف سہ

حجاہدنف نح

دم جاہ محال طاعۃ

د:ےہیک:فیرعت:ےن:اجمدہ:یک:یاقر::یلالمالل جاہ محال

حق ال حیح ق

11؎ ؟اجمدہ:وکؿ:ےہ:ایلصینعی:

سہ

حجاہدنف نح

:ہک:بج:ںیم:اہجد:رکے۔:ولگ:ےتہک:ںیہ:،اجمدہہ:رکےےس:وج:اےنپ:سفن:م

؎:::: رکات:ےہ:اشیؿےھجم:رپ:سفن:ےک:الخػ:رکات:وہ :وت:سفن: یھ

رات:شکمشک:: دؿ وشؼ:ںیم:طبض: وشؼ:ےہ:

وہےئ:ےیک:اشی ھجم:وک:رپےہ: ؽدؽ:وک:د:ںیم

داہمفملس:ےن::اہلل:ہیلع:وضحر:یلصحظفل:ابباک: ۃ

لاعفم

ح ابب:افمہلعےہ،: ایاامعتسؽ:رفامےس:ۃ

ہن:رکات:وت::اشیؿاپ:وک:رپ:ارگ:سفن:۔وہےس: نیقیاک:قدفر:دفون :رفلعف:ےہ:ہک::اختیصیک:

داہمفملس::اہلل:ہیلع:وضحر:یلصحےس:اہلل::اامعتسؽ:رکےت؟:ارگ:اپ:وک:ااسش : ویک:ابب:افمہلع ۃ

افر:سفن:اتہک::وھکیاپ:سفن:ےس:ےتہک:ربخدار:اس:وک:تم:د:،ہن:رکات:اشیؿلم:اجات:افر:سفن:ھچک:رپ

،رفامےتےس:اجمدہہ:ںیہن: افمہلع:اببفملس::اہلل:ہیلع:وہات:وت:وضحر:یلصااسی:تہب:ااھچ:انجب۔:ارگ:

جاہد نحدم جاہ

محرکے:اگ::اشیؿسفن:مت:وک:رپینعی: اک:ہغیص:ےہ ابب:افمہلع:جاہدںیمال

سفن::،اجمدہہ:دفون :رطػ:ےس:وہاگ:ےگ،اہجد:رکےت:روہ:ےگ،ڑلےت:روہ:افر:مت:سفن:ےس:ڑلایئ

اس:رپ:رکش::،ےہ:ےک:راےتس:یک:تنحم:اہلل:ویک :ہک:ہیمت:وک:گنت:رکے:اگ:اس:وک:ربداتش:رکف:: یھ

ملتان ،یۃالمدادۃالمکتب ،کتابالیمان،1/108:رمقاۃالمفاتحی ؎11

25

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ رقب

:تنحم:ےہ:اس:تنحم:رپ:تنعل:ربیتس:ےہ:فہ:تنعل:یک:وج:تنحم:انگہ:احلص:رکےن:ےک:ےیل:،ادا:رکف

راتہ:ےہ:اس::اشیؿرپ:،اوسن:اہبات:ےہ:،ےہتنحم:رکات: وج:ااسنؿ:انگہ:احلص:رکےن:ےک:ےیل۔ےہ:

:سفن:گنتںیم:اہلل:ےک:راےتس:سج:وک: ۔ےہ:تنعل:ربیتس:اہلل:اک:رہق،:اہلل:یک:،اک:بضغ:ہللہحمل:ارہ:رپ:

دوھکی : رہ:زگ:ںیہنہک:اتہک:ےہ:رگ:فہ:ول:،::ھکیدونیسح :وک: ،:اتہک:ےہ:ہک:رکراہ:ےہ:اشیؿرپ:،رکراہ:ےہ

ےہ۔::رتمح:ربیتس:اس:رپ:اہلل:یک:،ےہ:شکمشک:ںیم:ایساگ،:رہ:فتق:

الل رۃمح:اہلل:ہیلع::یاقر::یلالم طاعۃ ح ف سہ

حنف جاہد نح

م د جاہ محیک:ال

:،:ےہاربک::اہجد:اہجد سفن:ےس:ہک::ںیہ:رفامےترشح:ںیم: :ہن:رکےن:دافر انؾ::ےنی:اکسفن:وک:انگہ

جر ای۔:رفامےہاربکاہجد: نام نعح حااد ہال

حلحلا ر غص

حاد ہال

حالح،ب ک

12؎ اہجد:ارغص:وت::اہجد:

رکے:اگ::وج:سفن:ےس:اہجد:ںیہن:۔وت:اہجد:اربک:ےہاہجد:الص:اربک:اک:قدہق:ےہ،:اس:اک:یلیفط:ےہ۔

افکر:ےس::ےنفملس::اہلل:ہیلع:وضحر:یلص ۔رکے:اگ:اکرفف :ےس:اہجد:ایک:،رکے:اگ:ایک ارغص:اہجد فہ:

:۔:وضحر:یلصای:ےہوھچاٹ:اہجد:رقار:دینعی:ارغص:اہجد:::وکوہاجےن:دیہش:ےنی،،:رگدؿ:اٹکداہجد:رکےن

:فملس:اکرفف :ےس:ڑل:رک:اہلل:ہیلع :ونش:، :ےس:فاسپ::کیرکےت:وہےئ:ااہشدت:ےک:اجؾ اہجد

:فاہ :ےس:ےنتکوہرےہ:ےھ: ایوت:اپ:ےن:رفام:،وہےئگ:دیہش:: ہبہب:فاسپ:وہےئ:افر:ےنتک:فںیہ،

جر نام نعح حااد ہال

حلحلا ر غص

حاد ہال

حالحرطػ::اربک:یک:ارغص:ےس:اہجد :اہجد :مہ:ب ک

ربکاک:درہج:اہجد:ارغص:ےس:زایدہ:ویک :ا:اہجد :۔رےہ:یگ:اب:سفن:ےس:ڑلایئ:ینعی ولٹ:رےہ:ںیہ

افر::۔لم:یئگ:اپ:وک:اجمدہے:ےس:یٹھچیٹک:افر:رگدؿ::،ولتار:یگل:ارغص:ںیم:ہک:اہجد :ےہ؟:اس:ےیل

ادنر::،ولتار:ئاھراہ:ےہ:زدنیگ:یاسرادیم: ،:ےہاک زدنیگ:یاسرےس:اجمدہہ:سفن::،اربک:اک:اجمدہہ:اہجد

۔ےہرکراہ:اک:وخؿ:وخااشہت:اینپ:رحاؾ:ادنر:یہ:

بلق:وک:رقب:اک:ایلع:اقمؾ:ےسیک:بیصن:وہات:ےہ؟

ہی: دؽ:یک:ےریمہک:ارگ:ںیم:ےن:رحاؾ:وخااشہت:رپ:لمع:ہن:ایک:وت: ںیہ ولگ:ےتہک

ونر:زایدہ:انت:ااہلل:اک::چس:اتہک:وہ :اس:ابتہ:دشہ:دؽ:ںیم:ںیم:نکیل:یگ:ےئابتہ:وہاج:،:ہی:وخیشوخاشہ

ملتان،المکتبۃالمدادیۃ،کتبالیمان،1/106:رمقاۃالمفاتحی ؎12

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ 26 رقب

؎:::: اشرع:اتہک:ےہہک:دالخ:وہات:ےہ:

ےہ::ہن:اخاقنہ:ںیم:ےم:دکہ:ںیم:ہن

ےہ: :ںیم ابتہ: دؽ : :یلجت: وج

:ت:وخااشہرحاؾ:ف:اناجزئ: اینپوج:ااسنؿ: ینعیابتہ:وہاجےئ::ےک:قشع:ںیمیک:اید:ںیم،:اؿ: ہللا:وج:دؽ

:وت::ینپ،ارپ:لمع:ہن:رکے اس:ںیم:وخاشہ:ربابد:رکدے،مس

ت

ا

یۃ :تل ا

ظر فػ:ےہر

مظل

ینعی::ػ:ابمس:ا

:ابتہ:وہات:دؽ:ںیہنوہںیئ:نکیل:اس:ےس::ابتہ:وت توخااشہ:یک:افر:انالیقئ:انرفامش :،وخااشہترحاؾ:

دحثیاک:رکؾ:ےہ:ہک::اہلل:اعتیل:ےہ۔ہی کس نحمحدال نح ہحۃ اناع

ب ؎13قلح

ر فػ:یک:ںیم:

مظ

:اس:ایک میلستوہان:ہتسکش:اک:دؽ:رحاؾ:وخااشہت:یک:ابتیہ:وک: ابتیہ:وک:رظػ:یک:ابتیہ:میلست:ایک:ینعی :،

دؽ:وک: کس نحمحدال نح ہحۃ اناع

ب رےتہ::ہک:مہ:وٹےٹ:وہےئ:دول :ںیم:ایاک:اقمؾ:دے:دقلح

اقمؾ::رقب:اک:ایلعاےنپ::اس:ےک:بلق:وک:اہلل:اعتیل:ایوخاوشہ :وک:وتڑ:د:یرباینپ::ےن:۔سجںیہ

ےگ۔:رفامںیئ:بیصن

اکلم:اہمرج:وکؿ:ےہ؟

یھت:ڑپیھ:ثیےن:وج:دح:ںیممحہال اج

مر جہنح

ر

حاوایطال الذ ن

اہمرج::ایلص:بوح

ےن:یاقر::یلالمظفل:اہمرج:یک:رشح: اہی وکؿ:ےہ؟:محہال اج

حر ام کال

ےس:یک:ےہ،:اس:یک:ل

مفہ:ےہ:ہک:اکلم:اہمرج::رشح:اکلم:ےس:یک:اہمرج:یک:یک،:ںیہنےس: :یقیقحرشح: جہنحکر

تر ایح

غائ ر الص

کبائ ر

ےن:رۃمح:اہلل:ہیلع::یاقر::یلالم:حرشوج:انگہ:وھچڑ:دے۔:اس:دحثی:یک:والح

:ینعیاغصرئ:ےہ:رشح::یکاایطخرپ:یک:ےہ:ہکوس:اھٹ::کیہحفص:ا:کی،دلج:ربمن:ا:ۃوکشمرماقۃ:رشح:

: اافروھچےٹ:انگہ لذ نوح

حوھچےٹ:وج:فہ:ےہ::اکلم:اہمرج:ینعی:ڑبے:انگہ:ینعی:ابکرئ:ےہ:رشح::یک ب

۔ڑبے:بس:انگوہ :وک:وھچڑ:دے

14؎ افرےس:رجہت:رکےک:اےئ::زہار:لیم:کیاہی:ںیہن:ہک:

۔ںیہ:وہیئ:یسھگ:ابخںیتثانگوہ :یک: دؽ:ںیمرگ:زنک:ادلاققئ:ےک:اقحقئ:ڑپھ:راہ:ےہ:

المکتبۃالمظھریۃ،163:ص،الترشفبمرعفۃاحادیثالتصوف ؎13

ملتان،المکتبۃالمدادیۃ،کتابالیمان،1/108:رمقاۃالمفاتحی ؎14

27

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ رقب

وعرمرضحت: فملس:ےس:وپاھچ::اہلل:ہیلع:وضحر:یلص:ریض:اہلل:ہنع:ےنہعبسابن

ا(!فملس:اہلل:ہیلع:یلص:)روسؽ:اہلل:ایہک: ی ح

ال جحاۃ ر

حضف

اپ::؟رجہت:الضف:ےہ:وکؿ:یسل

هر اکمسج:ںیم:دنبہ:اؿ:ابوت :وک:وھچڑ:دے:ہک:فہ:رجہت:الضف:ےہ::ایےن:رفام15الل؎

وج:اہلل:

:صخش:وک:ملع:یک:ےسی:یہا:،ےہ اہمرج:ایلص:فہابوت :وک:وھچڑ:دے::دیہاندنسپ:وج:اہلل:یک ۔وک:اندنسپ:وہ

۔ےہ:ملع:اک:ونر:اطع:وہات:،اھٹمس:ملع:یک:،ربتک

اہلل:اعتیل:یک:تفص:ملع:ےک:اظمرہ

ےہ::یئگ:یک:رتتیب:االسلؾ:یک:ہیلع:ملع:فہ:تفص:ےہ:سج:ےس:ربجلیئ تفصاہلل:اعتیل:یک:

:فینصت:رۃمح:اہلل:ہیلع:یک:یےہ۔رضحت:اھتون:اجیت:یک:رتتیب:رکاؾ:یک ےئہلمج:اایبنسج:ےس:افر:

ہک::ادماداہلل:اصبح:رۃمح:اہلل:ہیلع:رفامےت:ںیہ:رضحت:احیجاس:ںیم:ےہ:ہک: ءافایل:ایتےہ:اکح

،یک:اقتالمہیلع:االسلؾ:ےس: لیئدہعف:رضحت:ربج:فملس:ےن:بج:یلہپ:اہلل:ہیلع:وضحر:یلصارق ا

رب ک ؎16ب اسم

::رضحت:ربجبج:اپ:ےن:یلہپ:ابر: رحا:ںیم:اغر زنفؽ:ےک:فتق:ےک: : : : : : : ہیلع: لیئ:

: :وک :وخػ:اطرداھکی:االسلؾ :اپ:رپ :رضحت:دخہجی:ےس:وہا:یوت ،اپ:رھگ:رشتفی:الےئ:افر

م زرفامای حلح م ز،ن حلح ؤ۔ےھجم:اچدر:اڑاھ،ن

17؎ اھت:ہکلب:وخد::اک:ںیہن:لیئربجرضحت:وخػ::ہیوت::

ولگ:۔:ضعب:ای:اھتامجؽ:اک:رعماج:رظن:اف:اےنپ:نسح:::یھت،فشکنم:وہیئگ تمظع:امکؽ رپ:اینپ:اپ:

ادماد::۔:وت:احیجوہاجےت:ںیہ:شنسح:ےس:ےبوہیہ:رک:اےنپ::ھکید:ہک:اہنیئ:وہےت:ںیہ:اےنت:نیسح

:اینپرپ:فملس::اہلل:ہیلع:وضحر:یلص:اجولہ :ںیم:ےک:ہک:ہکم:رفامےت:ںیہرۃمح:اہلل:ہیلع:اہلل:اصبح:

الماقت:وہیئےس: لیئربجای،بج:رضحت:بج:اانپ:مہ:سنج:اپ:،یھت:یئوہ:تمظع:فشکنم:ںیہن

اانپ:رپ:اپ:بت: افر::تمظع:اقمؾ

:رتتیب:یک:لیئربجفشکنم:وہا۔:وچ :ہک:رضحت:وبنت::اقمؾ

:افر:ےس:وہیئ:ےہ:ملع::تفص دقر:یک:ملع::ےہ:وت:تفص:ملع:ےس:وہیت:تفص: یھ:رتتیب:یکاایبنء

:اک:رپ:اس:فتق:اپ::ایاانپ:مہ:سنج:رظن:ااپ:وک:بج:وہےن:ےک:ابثع: رتشہک اےنپ:اقمؾ

الیدینفالقنوةفالوترترکرفع،سننالنسائی ؎15

1:العلق ؎16

المکتبۃالمظھریۃ،رسولاللصلاللعلیہوسلمبابکیفکانبد:الویحال،(3)1/2:حصحیالخباری ؎17

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ 28 رقب

۔اس:ایگوہ:یوخػ:اطررپ:ہک:اپ::رظن:ایئی:دنلب:اینتیک::ااچکن:اےنپ:اقمؾاپ:وک:،ااشکنػ:وہا

:ےک::ریشرچفااہ: کیرچاےن:فاال:ا:یرکباکی:اثمؽ:ےس:اھجمسےت:ںیہ:ہک:اہلل:اصبح: ادماد:احیجوک:

: یھ:ہک:ںیم:راہ:ےہ::ھجمساب:ریش:۔:ایدوھچڑ:ہچب:::اکریش:وچب :ںیم:ےک:یافر:رکب:اایڑکپ:رک:ےل:وک:ےچب

:درای:ےک:اپش :ںیم:اینپ: ںیم:ایدر:ےنیپ:دؿ:بج:اپش :کیا:،وہ :یرکب رھپ: یھکیلکش:دایگ:افر

:تیریش:یک:ریش::اب:ںیماۂنیئ،وت:ھچک:افر:وہ :ںیمارے:اس:ےن:اہک:ہک:وت: اھکیاک:ہنم:د:وی رکب

:وت:رکبوی :ےک:ےجیلک:دلہ:ےئگرھپ:وج:اس:ےن:::فشکنم:وہیئگرپ:اس: :لیئ:ربج۔:وت:اۂنیئداھڑ:امری:

اک:ااہتنیئ:رعمتف::اینپرپ:فملس::اہلل:ہیلع:وضحر:یلص:اپس:اےت:یہمہ:سنج:ےک:،اےنپ:ےک:اےت:یہ

االسلؾ:ےس::ہیلع:لیئرضحت:ربج:!الزؾ:اات:ہک:وعنذ:ابہلل:ہیفرہن:اس:ےس:وت::۔وہافشکنم:اقمؾ:دنلب:

اانپ:مہ:سنج: ،:احال :ہک:ہی:ابت:ںیہن:ےہ،وہایگ:یوخػ:اطررپ:اپ::اپ:اک:درہج:مک:اھت:اس:ےیل

۔:دمعہ:وجاابت:وہےت:ںیہ:الہ:اہلل:ےک:ایک!الت:فشکنم:وہےئگ۔:اہلل:اربکاےنپ:امکرپ:اپرک:وخد:اپ:

رھگ:فاول :یک:االصح:اک:ہخسن

:سج:ےہ:اتوت:ہعمج:ےک:دؿ:وہ:کیا:،ںیہ:وہرےہ:تدف:اامتجاعرامرے:اہی :اج:لک:

ومضمؿ:افر:یھبکفہ:انسات:وہ ،: ںیہ:ینس:ر:اےنپ:زبرںو :ےس:وج:ابںیتفرکات:وہ :ا:ریرقت:ںیم:ںیم

سلجم:اک::لگنم:ےک:دؿ:رصع:ےس:رغمب:یک:وہ :نکیل:اتیڑپھ:د:وت:باتب: یھ:وہیت:ادم:ںیہن:یک

:یتشہب:نی،ادل:میلعت:،انیملسمل:ۃایح::ال:باتںیب:االتم:یک:میکح:رصػ اس:ںیم:،فتق:رئاھ:ےہ

:یاالتم:رضحت:اھتون:میکح:،ومضمؿ:ںیہ:سیب:ںیم:انیملسمل:ۃایح:فریغہ:ڑپھ:رک:انسات:وہ ۔ ویرز

۔:ےس:ےہ:انیملسمل:ۃرصػ:ایح:ادیم:رفغمت:افر:ششخب:یک:ہک:ےھجم:اینپ:ہلل:ہیلع:رفامےت:ںیہرۃمح:ا

ارقلاؿ،:ؿایب:ریسفت:ےکفنصم:ںیہ،زہار:اصتفین:ڑیھڈ رضحت ہک احال

ل

:ا ف،

شک

ت: : : : : : : : االعء::

:ۃایح::ادیم:رفغمت:یک:ےھجم:اینپیسیج:ڑبی:باتںو :ےک:فنصم:ںیہ:نکیل:رفامےت:ںیہ:ہک::اننسل

:اپ:ڑپھ:رک:دےس: انیملسمل :کیا:اےنپ:رھگ:فاول :وک: یھ:،ونر:وسحمس:وہاگےیھکیتہب:ےہ۔

متخ:باتب: دؿ:ںیم:سیبرفزاہن:اکی:قبس:انسںیئ:ےگ:وت:،:ںیہقبس::سیب:ےیجی،:اس:ںیم:ومضمؿ:انسد

،:ںیہ:ںیتنس:وسےن:اجےنگ:یک:،یک:ےنیپئاھےن::اس:ںیمےہ،: نیادل:میلعت:یہ:ےسی۔:اوہاجےئ:یگ

ہک::ںیوخراک:رپ:رھبفہس:ہن:رک:دؿ:یک:ںیاوھٹضحم:۔اطمہعل:ےیجیکںیم: اےنپ:رھگف یھ: اس:اک

29

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ رقب

:اےنپ:ااکرب:یک: یھ:ںیم: اےنپ:رھگف:اپچن:ٹنم:ےکےیل۔رفزاہن: ن:ایلایبؿ:دؿ:اجرک::ںیاوھٹ

اک:اپچن:دس:ٹنم:اس:ےک:ےیل: یھ:رضفری:ےہ،االصح::رھگ:فاول :یکویک :ہک: ےیئ،انس:باتںیب

۔فتق:اکنانل:اچےیہ

دی اکا ف:اعاقشہن:رشح ہناملاعیک:رفنمد:نعب

اکیےن::ابت:رعض:رکدف ۔العہم:اولیسیملع: کیا:ملع:دفوتس :ےک:ےیل:الہ

:افہحت:ںیم:ہک:ےہ: ایک:ااکشؽ:شیپوسرہ دی اکا

صخش:اہنت:امنز:ڑپھ:راہ:ےہ:وت:فہ::کیاےہ۔:اب:نعب

دفادح:ملکتم:ےہ:ای:ںیہن؟:اس:وک:بدانہک:اچےیہ:نکیلاع

ڑپھ:راہ:ےہ،بج:امنز:ڑپےنھ:فاال:نعب

دی اکا االیک:ےہ:رھپ: ریسفت:رفح:ااعملش :یک: العہم:اولیس؟ہہک:راہ:ےہ ویک نعب

ںیم:ؽ:دلج:اف

دےن::ہک:اہلل:اعتیل:ںیہ:دےتیاس:اک:وجاب:بیھبک:دنبہ::اہیہکبج:اجےتن:ےھ:ہک:ریم:ایاھکسںیہن:اع

:ںیمںیہک:ریمے:دنبف :اتہک::ایکیہ:ںیہن:انزؽ::دح:ملکتم:اک:ہغیصفا:ابعدت:رکے:اگ:نکیل:اہنت: یھ

:دیپ : انزؽ:رفامای۔ مہ:ابعدت:رکےت:ںیہ،اس:ےیل:ابعدت:رکات:وہ :وہاجےئ:ہک:ںیمہن: ااان

18؎

دہک:وہا::ہیہک:بلطم::رفامےت:ںیہ:العہم:اولیس:ںیم:داین:!اہلل:ایہہک:رک:دنبہ:ارقار:رکات:ےہ:ہک:نعب

ابعدت:انصق: یرامر:اہلل:ںیہ:ءاف:رڑبے:ڑبے:افایل:نیقیقد:،ےنتج:ابعدت:رکےن:فاےل:اصنیحل

رخاب:وسدا::،رامرا:وھاٹ:وسدا:،ںیہ:مہ:یلیفطےکرامرا: یھ:اکؾ:انبدےیجی،:اشلم:رکیک:ابعدت:ںیم: ؿا

۔:رخدی:ےیجیل یھ اگلرک:اس:وکدمعہ:وسدے:ےک:اسھت: ےک:افر:اصنیحل:نیقیاؿ:قد

:العہم:اولیس:ےہ:ہک:اہلل:اعتیل:ےن: یھکل:ریسفت:بیجعاکی:افر: ؽ:ںیمےن:دلج:اف ی اکا

دافر::ایک: وک:دقمؾ:ویکنعب نستع ی اکا

19ی؎

ہک:رفامےت:ںیہ: العہم:اولیس:؟ایک: رخ:ویکوک:ؤم

ےن::اہلل:اعتیل دی اکا العج::کیا:دقمؾ:رکےک:اس:ںیمنعب نستع ی اکا

:ای:ہکرکدانزؽ:ی

بج:دنبہ: دی اکا :ااالقتسؽ:دیپ:اشؿ :وت:اس:ںیم:ابعدت:رکےت:ںیہ:اتہک:ےہہک:مہ:اپ:یکنعب

ابعدت:رکراہ:::دخا:یکیھبج:وتھچک:وہ : یھ: ںیم:،اطتق:ےہ:ادنر:ابعدت:یک:ےریمہک:ےہ::یتوہ

بریوة،داراحیا:الرتات،(4)الفاحتۃ88 /1:روحالمعان ؎18

4:الفاحتۃ ؎19

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ 3۴ رقب

ےگ:ااس:ےیل:وہ ۔: نستع ی اکا

ؿ اش،ےئاوہاجدیپ:انفتیئ:اشؿ دنبےںیم:ہک:ات ایاگلدی

،اس:اتحمج:ےہ:تن:یکاعتسا:ابعدت:اپ:یک:یریم!اہللاےہک:ےہک ہی رےہافردنبہ:ہن ؽاالقتس

ابعدت:اپ:یک:وتقیف:ےک:ریغب:اپ:یک:مہ:ہک: اپھچ:وہا:ےہ:الباللۃلحولولقوےک:ادنر:

رےتھک۔:اطتق:ںیہن:یک

::ایدوت:ہی:وجاب::کیاالعہم:اولیس:ےن: :دنبف :ہک:ابعدت:اہلل:وک:دای وجاب:ہیافر:دفرسا

ابعدت:۔:وت:اچےتہ:ںیہ:ابعدت:؟اچےتہںیہ:اہلل:دنبف :ےس:ایک،ولطمب:ےہےسدخا:ےہ::ولطمب

ہی۔دنبےاچےتہ:ںیہ؟افرااعتستن:وکؿ:اچاتہ:ےہ: وچ ےہ۔ قلخولطمب : : : : ہک:ابعدت:

:ولطمب

اخقل:ےہ:وت:ولطم:اچےیہ:ب :وہان :اخقل:وک:دقمؾ

:اس:ےیلقلخ::ولطمب درپ۔

:ےہ:نعب دقمؾ

نستع

20۔رپی؎

یک:رشحرحمیافر:رحمناامسےئ:ینسح:

:افہحت:ںیم:افر: ن:ےیجیل:زیچ:کیا:با۔:رمیح:افر:رنمحاہلل:اعتیل:ےک:دف:انؾ:ںیہ: ،:وسرہ

اہلل::ہیوج:رتمح:ےہ::اشؿ:ںیم::یکہک:رنمحےہ: ایرفاماؿ:دفون :ںیم:رفؼ:ایبؿ:ےن::العہم:اولیس

اہلل::وخد:وضحر:یلص:رمیح:نکیلےہ، :ر انھ:اجزئ:ںیہنااسنؿ:اک:انؾ:رنمح: یس:،اخص:ےہ:ےک:ےیل

ب رقاؿ:اپک:یک:اتی:ےہ:۔:وہا:ےہانزؽ:::ےیلفملس:ےک:ہیلعحالمحؤ م ن

حری وح

:

ف ر

ح ۔:میح

:االطؼ:ولخمؼ:رپ: یھ:وت:رمیح :رپ:وہرنمح:وہاتکس:ےہ:نکیل:اک :االطؼ:رصػ:دخا ات:ےہ۔:اک قل

عوااحللاد عوا>و

حمـارل اد 21نحح

؎

۔:ےک:انؾ:ےس:اکپرف: رنمحای: ےک:انؾ:ےس:اکپرف::اہلل:اس:وک:

ےہ۔اہلل:ےک:اسھت:اخص:اک:انؾ::رنمحہک:وت:ولعمؾ:وہا:

ز::یھبک:یھبک تفص:ںیم::یکہک:رنمح:رفامےت:ںیہ:ہی العہم:اولیسابت: یدفرس

ن

ت

:اہلل:یکدفا: یھ:ہنم:انبراہ:ےہ:رگ:افر::راہ:ےہ::دفا:یپوکیئ:صخش:ڑکفی: ےسیج:اک وہاجات:ےہ:فیلکت

ایرفام۔ایس:ےیل:وک:افش:وہاجےئ:یگےس:اس:دفا:ای:ںیہن؟:ویک :ہک:اہلل:ےک:مکح:ےس:اس::ےہرتمح:

ریوةب،الرتاتیا:داراح،(4)ۃالفاحت1/88:روحالمعان ؎2۴

بریوة،داراحیا:الرتات،(110)ارس;:یلبین،1/64:روحالمعان ؎21

31

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ رقب

:یک:رمیح:ےہ:نکیل:اشلم:ریتہ: یھ:فیلکت::یھبکبج:وہظر:وہات:ےہ:وت:اس:ںیماک:تفص:::یکرنمحہک:

:ںیہن:اک:اشہبئ: یھ:فیلکت:اس:ںیم:،ےہ:اکہلم:وہیت اعتیفتفص:اک:بج:وہظر:وہات:ےہ:وت:ابلکل:

:رامرے:افرپ:رمیح:!اہلل:ہک:ای رکےک:اہلل:وک:ںواہ:رکےت:ںیہ:ؿاس:رفؼ:وک:ایب:وہات۔:العہم:اولیس

تفص:اک:وہظر: اکہلم:فای:اعتیف رپ:مہ:ںیہ،: ابلکل:فیعض:ہک:مہویک : وہظر:رفامےیئاک:تفص::فای

:۔:وت:العہم:اولیسدنبے:ںیہ:اؿ:ولںو :وک:وج:اہلل:ےک:فیعضرگ::اجیت:ید:تمعن:ںیہن:۔ہیےیئرفام

اشلم:رفامےل۔::دنبف :ںیم:اؿ:فیعض یھ:ےھجم::!اہلل:ہک:ای ےتہک:ںیہ

ارتخ:وت:ھچک::۔ےلرفاموبقؽ:اس:سلجم:وک::،بس:ولںو :وک:مہ:ہک:اہلل:اعتیل:سب:داع:ےیجیک

ابمرک:اہوھت :ےن:ڑکپا:ف:دقمس:ےک:اس:انالقئ:ےک:اہوھت :وک: ن:زبرںو ::ےہ:نکیل:ںیہن: یھ

:ولگ:اینت:۔اپےیئاےنپ:لضف:ےس:رحمفؾ:ہن:رفام: یھ:الج:رےتھک:وہےئ:ںیمہ:وہا:ےہ:اہلل:اؿ:یک

اپ:: یھ:اہلل:اےنپ:لضف:ےس:امال:امؽ:رفامےئ:افر:ںیمہ:اپ:ولںو :وک: یھ:دفر:ےس:اےت:ںیہ

قد::وس:یف:یکاہلل:مہ:بس::،رتمح:ےس:امال:امؽ:رفامےئ:،:اینپاےنپ:لضف:ےس:،ربتک:ےس:ولںو :یک

ہک:امےتگن:ںیہ:ےس:وتقیف:اعزج:وہ :اہلل:اعتیل:،مہ:ولغمب:وہ :سج:ےبعش:ںیم:،االصح:رفامدے

افر:مہ:وک::ےیجیل:ذجب:ےس:مہ:وک:چنیھک:اےنپ:یفخم:،ےس:ہدیشوپاخص:ےس:اےنپ:ذجب::وتقیف:اینپ!اہلل:ای

ذ:انگوہ :یک

ن

ج

ن

افر::باشیپ:اےنپ:بضغ:افر:رہق:ےک:اامعؽ:ےس:ںیمہ:ےیجی۔ہن:وہےن:د:برطػ:م

سج: ےیئذلت:افر:اھٹمس:اطع:رفامیک:فہ:اےنپ:انؾ:مہ:وک:۔:رفامےیئ:رفنت:بیصن:ایدہاپاخہن:ےس:ز

ذلت:وج: اجںین:یک:نیقیقدےئافایل:،ںیہ:درادم:رکیت:اجںین:یک::نیقیقد:ےئاپ:ےک:افایلوک:

اتہک:انگوہ :ےس::ےیئفہ:ذلت:اطع:رفاموک::اگر:اجون یک:انگہمہ:بس::ںیہ:ےس:یتھکچ:اید اپ:یک

۔:،:انیماسؿ:وہاجےئرفنت:مہ:رپ:ا

ر خ

واناوا

حعدع

حال دلل رب مح

حال اان لم

حی

تعالوصل خعلاللحوری ہل

ا و د ہمم

ق حاخل

حمع احص ب ہاجح

حی

حم کیاارح مت حح

ب ر

حی م اح ارل

۹۹۹۹

:ایہل:اک:ایلع:اقمؾ 32 رقب

االصح:اک:ااسؿ:ہخسن

:رضحت:ومالان:اشہ:دمحم:ارشػ:یل:اصبح::اھتونی:

ملتل

ہیلعہللتمحمیکح:االتم:دجمد:ا

دف:رتعک:لفن:امنز:وتہب:یک:تین:ےس:ڑپھ:رک:ہی:داع:اموگن::

اے:اہلل!:ںیم:اپ:اک:تخس:انرفامؿ:دنبہ:وہ ۔:ںیم:رفام :ربداری:اک:‚

ارادہ:رکات:وہ :رگ:ریمے:ارادے:ےس:ھچک:ںیہن:وہاتافر:اپ:ےک:ارادے:ےس:

بس:ھچک:وہاتکس:ےہ۔ںیم:اچاتہ:وہ :ہک:ریمی:االصح:وہ:رگ:تمہ:ںیہن:وہیت۔:

،:تخس:اپ:یہ:ےک:اایتخر:ںیم:ےہ:ریمی:االصح۔اے:اہلل!ںیم:تخس:انالقئ:وہ

:تخس: :اگرثیبخ:وہ ، :دمد:انگہ :اپ:یہ:ریمی :وہ ، :وہراہ :اعزج :ںیم:وت وہ ،

:وقت:ںیہن:ےہ،:اپ:یہ:رفامےیئ۔:ریما:بلق:فیعض:ےہ۔:انگوہ :ےس:ےنچب:یک

ریمی:اجنت:اجنت:ںیہن،:اپ:یہ:بیغ:ےس::۔:ریمے:اپس:وکیئ:اسامؿ وقت:دےیجی

ےیک:ںیہ،:اںیہن:اپ:اینپ:۔اے:اہلل!:وج:انگہ:ںیم:ےن:اب:کت:اک:اسامؿ:دیپا:رکدےیجی

ہ:اؿ:انگوہ :وک:ہن:رکف :دنیرتمح:ےس:اعمػ:رفامےیئ۔:ںو:ںیم:ہی:ںیہن:اتہک:ہک:ا

‛ہ:رھپ:رکف :اگ،:نکیل:رھپ:اعمػ:رکاول :اگ۔دنیاگ،:ںیم:اجاتن:وہ :ہک:ا

رغض:ایس:رطح:ےس:رفزاہن:اےنپ:انگوہ :یک:اعمیف:افر:زجع:اک:ارقار،:اینپ:االصح:یک:داع:

یقئ:وک:وخب:اینپ:زابؿ:ےس:ہہک:ایل:رکف۔:رصػ:دس:ٹنم:رفزاہن:ہی:اکؾ:رکایل:رکف۔:ول:افر:اینپ:انال

:کمن:اک:اامعتسؽ: اھبیئ:دفا: یھ:تم:ویپ۔:دبرپزیہی: یھ:تم:وھچڑف۔:رصػ:اس:وھتڑے:ےس:

:ےس:ااسی: وہ:اجےئ:اگ:ہک:ااظتنؾ::وسےت:فتق:رک:ایل:رکف۔:اپ:دںیھکی:ےگ:ہک:ھچک:دؿ:دعب:بیغ:

: یھ:ہن:ےگل:اگ:افر:دوشارای : یھ:شیپ:ہن:اںیئ:یگ۔تمہ: یھ:وقی:وہ:اجےئ

:یگ،:اشؿ:ںیم:ٹج

رغض:بیغ:ےس:ااسی:اسامؿ:وہاجےئاگ:ہک:وج:اپ:ےک:ذنہ:ںیم: یھ:ںیہن:ےہ۔

۹۹۹۹