organiseert in samenwerking met

‘Zakendoen met Suriname’

Directeur KvK:

Sonja Velthuizen

Opening

Voorzitter KvK:

Ernst Mohamed

Welkomstwoord

Moderator:

Pascal Fredrik

Het Het programma

• Doel van dit event • Waarom Suriname? • De onderwerpen • Kennismaking sprekers • 1e spreker • Kennisquiz • 2e spreker • 3e spreker • Netwerklunch

Het Het doel van dit event

• Groeien met uw bedrijf en internationaal zakendoen

• Hoe gebruik te maken van een internationaal netwerk

• Matchmaking met buitenlandse bedrijven

• Zakelijke mogelijkheden in Suriname

Waarom Suriname?

De onderwerpen

• Het belang van exporteren voor de Arubaanse economie

• Marktkenmerken en economische ontwikkeling in Suriname

• Praktijkervaring succesvolle internationale ondernemer: Suriname has it all!

• Q&A • Netwerklunch

- Sharon Meijer (Exprodesk)

- Silvino Seymor (Internationaal Ambitieus)

- Ruud Souverein (Candied Fruits)

De sprekers

Sharon Meijer

Silvino Seymor

Ruud Souverein

Onze 1e spreker!!!

Zijn jullie er klaar voor ?

Sharon Meijer Exprodesk

The importance of exporting for the Aruban economy

Department of Economic Affairs, Commerce and Industry

Content

• Current Situation • Trade Statistics • Importance of Exporting • Aruban Economy • Exprodesk

15

Current Situation Export from Aruba for the year 2015 (excluding Freezone)

16

Year 2015 Companies Sum Afls. Percentage No employees recorded 10 2,830,536 5% <50 employees 129 28,095,549 52% ≥ 50 employees 55 17,301,938 32% Cargo and freight forwarders 6 5,914,863 11% Grand Total 200 54,142,886 100% Source CBS

Current Situation Turnover Freezone companies (in Afls.)

17

Year 2014 Year 2015 Year 2016 Trade 189,087,017 133,415,361 111,546,423

Industry 558,673 5,623,091 26,634,774

Services 3,886,891 7,606,893 16,086,768

Grand Total 193,532,581 146,645,344 154,267,965

Source: Free Zone Aruba

Trade Statistics

Suriname in comparison with the Caribbean, Central America, South America, North America and Europe.

18

Total Import Per continent and Suriname

19

2 3 3 3

1,307 1,190 1,161

1,216

93 97 82 80 141 135 151 173 161 153 148 150

-

200

400

600

800

1,000

1,200

1,400

2014 2015 2016 2017

Total Import

Suriname North America Central America South America Asia and Other Caribbean Europe

Source CBS

Total Export

20

4 4 2 1

33 30

35 35

3 6 6 7

90

49

65

54

7 5

11

28

-

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

2014 2015 2016 2017

Total Export

Suriname North America Central America South America Asia and Other Caribbean Europe

Source CBS

Per continent and Suriname

Total Import to Aruba From Suriname - Central America - South America and Rest of the World

21

VxAfl.mln 2017 2017 Total

Description Central America

South America Suriname

Rest of the World

Fish and seafood 1

6

1

33

40

Cereals 0

0

1

6

8

Tobacco and manufactured tobacco substitutes 0

29

0

8

37

Petrochemical products 0

0

0

106

107

Plastics and articles thereof 2

4

0

47

53

Wood and articles of wood 0

6

0

15

22

Rest Chapters 78

127

1

1,656

1,861

Grand Total 80 173

3

1,872

2,128

Source CBS

Total Export from Aruba To Suriname - Central America - South America and Rest of the World

22

VxAfl.mln

2015 2015 Total 2016 2016 Total 2017 2017 Total

Description Central America

South America

Suriname

Rest of the World

Central America

South America Suriname

Rest of the World

Central America

South America Suriname

Rest of the World

Beverages, spirits and vinegar

3

34

3

29

70

3

41

1

16

61

4

29

0.3

11 44

Tobacco and manufactured tobacco substitutes

0

12

1

0

14

0

15

1

0

17

22

0.5

1 23

Rest Chapters

3

3

0

54

59

3

8

0

79

91

3

3

0.2

86 93

Grand Total

6

49

4

83 142

6

65

2

95 168

7

54 1

98 159 Source CBS

Total Import to Aruba from South America

23

2017

Description Suriname Argentina Bolivia Brazil Chile Colombia Paraguay Peru Uruguay Venezuela

Ecuador-French Guiana-Guyana

Rest of the World

Grand Total

Meat 0.0 1.3 27.2 2.1 0.1 0.0 59.6 90.3 Fish and seafood 0.6 0.3 0.4 0.0 5.0 0.1 34.0 40.4 Dairy products 0.0 0.0 0.0 0.4 1.9 1.7 0.0 56.0 60.0 Edible vegetables and certain root and tubers 0.1 0.5 0.0 0.0 2.0 33.7 36.3 Edible fruits and nuts 0.0 0.0 0.0 0.4 0.2 5.2 27.7 33.5 Pastrycooks' products 0.0 0.1 0.1 1.7 0.6 0.2 0.0 36.0 38.6 Miscellaneous edible preparations 0.1 0.0 0.0 0.2 2.3 0.1 0.1 0.0 35.3 38.2 Beverages, spirits and vinegar 0.1 0.9 0.1 2.8 1.8 0.0 1.5 0.4 0.0 115.0 122.6 Tobacco and manufactured tobacco substitutes 0.3 0.0 0.0 7.9 17.0 4.3 0.1 7.9 37.5 Salt, sand, stone and cement 0.0 9.1 0.0 0.0 0.0 15.6 24.7 Plastics and articles thereof 0.2 0.3 0.0 0.1 2.8 0.0 0.5 0.1 49.0 52.9 Wood and articles of wood 0.1 4.3 0.2 1.2 0.2 0.2 0.1 15.6 21.8 Paper and cardboard 0.0 0.4 0.1 1.7 0.0 0.1 0.0 37.2 39.5 Clothing of knitted and crocheted fabrics 0.0 0.0 0.0 0.0 0.7 1.5 0.2 0.0 23.6 26.0 Clothing of not knitted and crocheted fabrics 0.0 0.0 0.2 2.2 0.1 0.3 0.0 52.7 55.6 Ceramic products 0.0 0.9 0.0 1.1 0.5 0.0 12.9 15.4 Articles of iron or steel 0.0 0.0 0.3 0.0 1.6 0.0 4.4 37.4 43.8 Copper and articles thereof 0.0 0.0 0.0 10.7 2.6 13.4 Aluminium and articles thereof 0.0 0.0 0.0 0.7 0.0 4.8 0.0 14.5 20.0 Cars, motorcycles and cycles 0.0 1.6 1.0 0.2 0.0 0.9 0.0 141.2 145.1 Rest 1.5 0.0 3.5 0.3 13.2 0.0 1.3 0.1 7.2 0.5 1,144.8 1,172.4 2017 Total 3.0 4.2 0.0 38.1 4.2 49.9 19.1 7.7 4.5 44.0 0.9 1,952.2 2,127.8

VxAfl.mln

Source CBS

Total Export from Aruba to South America

24

2017

Description Suriname Argentina Bolivia Brazil Chile Colombia Paraguay Peru Uruguay Venezuela

Ecuador-French Guiana-Guyana

Rest of the World

Grand Total

Cereals 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.4 0.0 0.0 0.5 Beverages, spirits and vinegar 0.3 0.0 0.0 0.0 0.0 20.2 0.0 0.0 0.6 8.1 0.0 14.5 43.8 Tobacco and manufactured tobacco substitutes 0.5 0.0 0.0 0.0 0.0 11.2 0.0 0.0 0.0 10.5 0.0 0.8 22.9 Organic chemicals 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.1 0.0 0.2 0.3 Rubber and articles thereof 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.2 0.0 0.1 0.3 Leather goods and traveling articles 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.9 0.9 Reactors, machinery and mechanical appliances 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.5 0.1 2.1 2.7 Electrical machinery and equipment 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.3 0.0 3.7 4.1 Cars, motorcycles and cycles 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.2 0.0 1.8 2.0 Rest 0.2 0.0 0.0 0.0 0.0 0.3 0.0 0.0 0.0 1.0 0.1 80.5 82.1 2017 Total 0.9 0.0 0.0 0.0 0.0 31.8 0.0 0.0 0.6 21.3 0.2 104.6 159.5

VxAfl.mln

Source CBS

25

The importance of exporting for the Aruban economy

Aruban Economy

26

Source ATA

Promising Sectors

27

Sectors to diversify the economy of Aruba

Expr0desk Our mission is to contribute to economic sustainable development and innovation in Aruba and build export capacity among entrepreneurs

Exprodesk Ways we facilitate SMEs and potential exporters with the necessary export information and assistance to successfully export.

29

We offer free customized information and coaching to (potential) exporters and organizations

We assist with trade missions (12 Aruban businesses to the Hub Cámara Santo Domingo 2018)

We develop partnerships and strategic alliances to pursue our objectives and to better assist our clients

We offer free workshops, training, lectures and presentations

We conduct research (i.e., Trade Barriers Research and Service Industry Research) to obtain accurate and valid data that is used in the brochures, flyers and policies (i.e., Export Policy) we produce

Exprodesk Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)

30

Thank You Sharon Meijer +297 521-2417 s.meijer@arubaeconomicaffairs.aw www.exprodesk.com

Tijd voor de Kennisquiz

Kennisquiz Spelregels 1. Iedereen gaat staan 2. Er wordt een vraag gesteld en zijn er 2 antwoordmogelijkheden 3. A betekent ‘BLIJVEN STAAN’ 4. B betekent ‘GAAN ZITTEN’

Kennisquiz Vraag 1 ‘Wanneer kreeg Suriname haar srefidensi (onafhankelijkheid)?’ A = 1 januari 1980 B = 25 november 1975 A betekent ‘BLIJVEN STAAN’ B betekent ‘GAAN ZITTEN’

B = 25 november 1975

Kennisquiz Vraag 2 ‘Wat is officiële taal van Suriname?’ A = Nederlands B = Sranangtongo A betekent ‘BLIJVEN STAAN’ B betekent ‘GAAN ZITTEN’

A = Nederlands

Kennisquiz Vraag 3 ‘Hoeveel inwoners heeft Suriname?’ A = 555.000 B = 500.000 A betekent ‘BLIJVEN STAAN’ B betekent ‘GAAN ZITTEN’

A = 555.000

Kennisquiz Vraag 4 ‘Welke luchtvaartmaatschappij vliegt tussen Aruba en Suriname?’ A = Insel B = SLM A betekent ‘BLIJVEN STAAN’ B betekent ‘GAAN ZITTEN’

B = SLM

Kennisquiz Vraag 5

‘Voor hoeveel procent bestaat Suriname uit bos? A = 90% B = 75% A betekent ‘BLIJVEN STAAN’ B betekent ‘GAAN ZITTEN’

A = 90%

Onze volgende spreker!!!

Zijn jullie er klaar voor ?

Silvino Seymor Internationaal Ambitieus

In de media

Op missie

Waarom Suriname • Lid Handelsblok CARICOM & UNASUR

• Middeninkomensland

• Importeconomie

• (Testmarkt)

Marktkenmerken

Bron: RVO.nl

Kansrijke sectoren

• Outsourcing / ICT

• Consultancy

• Zakelijke Events

• Toerisme

• Finance & Accountancy

Results

Onze laatste spreker!!!

Zijn jullie er klaar voor ?

Ruud Souverein Candied Fruits

Suriname has it all

Presentatie KvK Aruba / Internationaal Ambitieus September 2018

Bedoeling en resultaat! Europa:Nederland, Duitsland, Italie, Polen Azie: Hongkong, China Afrika: Mauritius Zuid-Amerika / Cariben: Brazilie, Guyana, Barbados, Trinidad & Tobago, Panama, Cuba, Curacao Noord-Amerika: USA, Canada

Suriname has it all Agrarische sector

• Overvloed vruchtbaar land en schoon water

• Stabiel klimaat • Geen rampen (orkanen,

overstromingen, etc.) • Uniek Rainforest • Tropisch fruit, medicinale

kruiden, noten, groenten, etc., etc.

Toerisme • Ongerepte natuur • Uniek rainforest • Historische binnenstad • Traditionele

gemeenschappen in het binnenland (Indianen en Marrons)

• Maar geen …… blauwe stranden… En…

Agrarische sector in Suriname • Vraag -of aanbodprobleem? • Opa-techniek • Hoofd boven het maaiveld • Export • Model ‘Sustainable agricultural development with

family farmers’ • Agro Business Park

Internationale markt • Immens groot, zeker vanuit perspectief Suriname en

eilanden • Constante kwaliteit • Volume en concurrerende prijzen • Certificering (boeren en fabrieken) • Trends (duurzaamheid, ‘organic’, social responsibility,

milieu)

Groep van bedrijven • Gekonfijt en gedroogd tropisch fruits, freeze dried

fruit, siropen

• Verse pepers, gedroogde pepers, chili poeder, hotsauces, chutneys

• ‘Organic’: verse ananassen, gekonfijte en gedroogde ananassen, juices en siroop

• Exotische oliën van paranoot, awara, maripa, crappa, amana

• Producten van acai: pulp, juice, smoothies, poeder, capsules

Handelsmissie Curaçao met Internationaal Ambitieus

• In korte tijd veel geleerd over zakendoen met Curaçao

• Goed georganiseerde matchmaking • Relevante bijeenkomsten

Resultaat: samenwerking op Curaçao en Aruba

Kansen voor eilanden in / met Suriname

• Public Private Partnership’s • Subsidies • Samen staan we sterk • Gezamenlijke taal + veel overeenkomsten cultuur • Agrarische sector / agro processing • Toerisme en toerisme • Poort naar regio via de

eilanden

Bedankt voor de aandacht!

Afsluiting

Handelsmissie Suriname 13-15 november 2018 Interesse? Registreer uw emailadres bij ons en u ontvangt morgen een mail met info. Besluit u om mee te gaan? Dan krijgt u als aanwezige van vandaag een speciale korting!

November 2018 Oktober 2017 Februari 2017

Enthousiast geworden? Volg alles op de website of via deze kanalen!

Contactgegevens

+31(0)6 416 76 960 (Silvino Seymor) +31(0)6 118 61 039 (Pascal Fredrik) Info@interamb.com www.internationaalambitieus.com

Bedanken u voor uw komst en wensen u …

&

Een fijne netwerklunch!