BADANIE, DIAGNOZA BADANIE, DIAGNOZA ROZWOJU MOWY I ROZWOJU MOWY I

WYMOWY DZIECI OBJĘTYCH WYMOWY DZIECI OBJĘTYCH I NIE OBJĘTYCH I NIE OBJĘTYCH WYCHOWANIEM WYCHOWANIEM

PRZEDZSZKOLNYMPRZEDZSZKOLNYM

Opracowanie:Opracowanie:dr Antoni Balejkodr Antoni Balejko

ul. Brukowa 7 m 15ul. Brukowa 7 m 1515-883 Białystok15-883 Białystok

Tel. (085) 74 55 536Tel. (085) 74 55 536Kom. 602 746 277Kom. 602 746 277

Projekt autorski badania (dojrzałości szkolnej) rozwoju mowy przez nauczycieli

CELECELE Wyzwolenie potencjału intelektualnego i zawodowego nauczycieli wychowania Wyzwolenie potencjału intelektualnego i zawodowego nauczycieli wychowania

przedszkolnego (pośród których jest bardzo dużo osób ambitnych i dobrze przedszkolnego (pośród których jest bardzo dużo osób ambitnych i dobrze przygotowanych) do realizowania proponowanych założeń projektu przygotowanych) do realizowania proponowanych założeń projektu

przygotowanie nauczycieli (poprzez szkolenie) do rozpoznawania możliwości przygotowanie nauczycieli (poprzez szkolenie) do rozpoznawania możliwości psychofizycznych dzieci z którymi pracują (oraz tych, które nie uczęszczają do psychofizycznych dzieci z którymi pracują (oraz tych, które nie uczęszczają do przedszkoli) w zakresie oceny odbierania i wyrażania mowy. Obserwacja, przedszkoli) w zakresie oceny odbierania i wyrażania mowy. Obserwacja, badanie, diagnoza oraz analiza danych dotyczących gotowości dziecka do badanie, diagnoza oraz analiza danych dotyczących gotowości dziecka do nauki szkolnej, dzięki temu łatwiejsze odszukanie tych, którym trzeba udzielić nauki szkolnej, dzięki temu łatwiejsze odszukanie tych, którym trzeba udzielić pomocy specjalistycznej.pomocy specjalistycznej.

przygotowanie nauczycieli do jednolitego (w całym kraju) sposobu badania, przygotowanie nauczycieli do jednolitego (w całym kraju) sposobu badania, diagnozowania, postępowania korekcyjnego i gromadzenia informacji o liczbie diagnozowania, postępowania korekcyjnego i gromadzenia informacji o liczbie dzieci z wadami i zaburzeniami mowy w/g podanych wzorów (karta badania dzieci z wadami i zaburzeniami mowy w/g podanych wzorów (karta badania mowy dziecka i postępowania naprawczego/udzielonej pomocy). Dane z badań mowy dziecka i postępowania naprawczego/udzielonej pomocy). Dane z badań indywidualnych wykonane na terenie przedszkola i szkoły i zanotowane na indywidualnych wykonane na terenie przedszkola i szkoły i zanotowane na karcie mowy stanowić będą dokumentację z pierwszej diagnozy dziecka. karcie mowy stanowić będą dokumentację z pierwszej diagnozy dziecka. Opracowane i przechowywane karty na terenie przedszkola (szkoły) stanowić Opracowane i przechowywane karty na terenie przedszkola (szkoły) stanowić będą źródło wiedzy o dziecku i dowód kompetencji nauczyciela i placówki. będą źródło wiedzy o dziecku i dowód kompetencji nauczyciela i placówki. Systematyczność takich działań, ujednolicone wzory dokumentacji poprawią Systematyczność takich działań, ujednolicone wzory dokumentacji poprawią jakość profilaktyki i diagnozy, a przez to przyśpieszą pomoc.jakość profilaktyki i diagnozy, a przez to przyśpieszą pomoc.

Zapewnienie specjalistycznej pomocy dzieciom na terenie przedszkola, szkoły Zapewnienie specjalistycznej pomocy dzieciom na terenie przedszkola, szkoły lub poradni specjalistycznych.lub poradni specjalistycznych.

Przygotowanie nauczycieli (w oparciu o proponowane pomoce i metodykę do Przygotowanie nauczycieli (w oparciu o proponowane pomoce i metodykę do postępowania profilaktycznego, współpracy z rodzicami i opiekunami dziecka)postępowania profilaktycznego, współpracy z rodzicami i opiekunami dziecka)

Pobudzenie nauczycieli do aktywności diagnostycznej i terapeutycznejPobudzenie nauczycieli do aktywności diagnostycznej i terapeutycznej

Wykonawcy projektuWykonawcy projektu

1.1. PRZESZKOLENI NAUCZYCIELE PRZESZKOLENI NAUCZYCIELE WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGOWYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO

2.2. PRZESZKOLENI NAUCZYCIELE NAUCZANIA PRZESZKOLENI NAUCZYCIELE NAUCZANIA POCZĄTKOWEGOPOCZĄTKOWEGO

3.3. RODZICE DZIECI WYŁONIONYCH W TRAKCIE RODZICE DZIECI WYŁONIONYCH W TRAKCIE OBSERWACJI, BADAŃ, DIAGNOZY I OCENY OBSERWACJI, BADAŃ, DIAGNOZY I OCENY DOJRZAŁOŚCI SZKOLNEJ W ZAKRESIE DOJRZAŁOŚCI SZKOLNEJ W ZAKRESIE ODBIERANIA I WYRAŻANIA MOWYODBIERANIA I WYRAŻANIA MOWY

KTO I GDZIE BADAKTO I GDZIE BADA

Badania przeprowadza nauczycielBadania przeprowadza nauczyciel na terenie przedszkola-szkoły.na terenie przedszkola-szkoły.

Wyniki badań notuje na Wyniki badań notuje na karcie mowy karcie mowy

i wymowyi wymowy. Ustala plan terapii i . Ustala plan terapii i dalsze postępowanie z dzieckiem. dalsze postępowanie z dzieckiem. Informuje rodziców o wynikach badań Informuje rodziców o wynikach badań i proponuje współpracęi proponuje współpracę

CZYM ?CZYM ?

Znanym w kraju kwestionariuszem Znanym w kraju kwestionariuszem obrazkowym składającym się z 44 obrazków obrazkowym składającym się z 44 obrazków rozpoznawanych już przez dzieci 2-3 letnierozpoznawanych już przez dzieci 2-3 letnie

JAK ?JAK ?

W cichym pomieszczeniu rozkładamy na stoliku przed dzieckiem W cichym pomieszczeniu rozkładamy na stoliku przed dzieckiem obrazki (karty) z kwestionariusza i pytamy (badając mowę bierną – obrazki (karty) z kwestionariusza i pytamy (badając mowę bierną – rozumienie)rozumienie)

Pokaż gdzie jest … ? Podaj …Pokaż gdzie jest … ? Podaj …

Mowę czynną badamy pokazując obrazek i pytając. Mowę czynną badamy pokazując obrazek i pytając.

Co to jest?Co to jest?

GROMADZIMY WIEDZĘ O GROMADZIMY WIEDZĘ O BADANYMBADANYM

Badający zadaje pytania

np. Co widzisz na obrazku….? Jaka to pora roku ? itp

Obserwuje i ocenia sposób mówienia i wymawiania.Wyniki obserwacji, badań, rozmów z rodzicami i plan terapii notuje w karcie czynności wykonanych

OCENA DOJRZAŁOŚCI SZKOLNEJ OCENA DOJRZAŁOŚCI SZKOLNEJ DZIECKA W ZAKRESIE ROZWOJU MOWY DZIECKA W ZAKRESIE ROZWOJU MOWY

I WYMOWYI WYMOWY

Poziomy oceny rozwoju mowy i Poziomy oceny rozwoju mowy i wymowywymowy11

POZIOM A (najwyższy)POZIOM A (najwyższy)OCENAOCENA Badane dziecko osiągnęło wysoki poziom dojrzałości szkolnej w Badane dziecko osiągnęło wysoki poziom dojrzałości szkolnej w

zakresie rozwoju mowy i wymowy. O wynikach poinformowano rodziców lub zakresie rozwoju mowy i wymowy. O wynikach poinformowano rodziców lub opiekunówopiekunów

POZIOM B (średni)POZIOM B (średni)OCENAOCENA Badane dziecko osiągnęło średni poziom dojrzałości szkolnej w Badane dziecko osiągnęło średni poziom dojrzałości szkolnej w

zakresie rozwoju mowy i wymowy. (uzasadnienie…) Z chwilą przekroczenia zakresie rozwoju mowy i wymowy. (uzasadnienie…) Z chwilą przekroczenia progu szkoły kwalifikuje się do dalszej opieki korekcyjnej i terapeutycznej. progu szkoły kwalifikuje się do dalszej opieki korekcyjnej i terapeutycznej. Rodzicom udzielono informacji i pomocy w postępowaniu z dzieckiem w Rodzicom udzielono informacji i pomocy w postępowaniu z dzieckiem w domu. Ewentualne skierowanie do specjalisty, jeśli zakres pomocy domu. Ewentualne skierowanie do specjalisty, jeśli zakres pomocy przekracza możliwości placówki.przekracza możliwości placówki.

POZIOM C (niski)POZIOM C (niski)OCENAOCENA Badane dziecko nie osiągnęło dojrzałości szkolnej w zakresie rozwoju Badane dziecko nie osiągnęło dojrzałości szkolnej w zakresie rozwoju

mowy i wymowy (uzasadnienie). Kwalifikuje się do opieki logopedycznej mowy i wymowy (uzasadnienie). Kwalifikuje się do opieki logopedycznej terapii pedagogicznej. Opracowano uzyskane wyniki i program pomocy terapii pedagogicznej. Opracowano uzyskane wyniki i program pomocy dziecku oraz współpracy z rodzicami. Rodziców poinformowano o wynikach dziecku oraz współpracy z rodzicami. Rodziców poinformowano o wynikach i zaproponowano program pomocy i metodykę dalszego postępowania. i zaproponowano program pomocy i metodykę dalszego postępowania.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1. Więcej informacji dotyczących poziomów oceny rozwoju mowy i wymowy oraz 1. Więcej informacji dotyczących poziomów oceny rozwoju mowy i wymowy oraz

kryteriów oceny znajdzie czytelnik w książce Balejko A. Sprawdź jak mówię i kryteriów oceny znajdzie czytelnik w książce Balejko A. Sprawdź jak mówię i wymawiam. Dyslalia->Dysleksja. Logopeda radzi. Białystok 2003wymawiam. Dyslalia->Dysleksja. Logopeda radzi. Białystok 2003

BADANIE MOWY I WYMOWY DZIECI W SZKOLE/PRZEDSZKOLUBADANIE MOWY I WYMOWY DZIECI W SZKOLE/PRZEDSZKOLUzestawienie zbiorczezestawienie zbiorcze

ZESTAWIENIE LICZBY PRZEBADANYCH DZIECI I ZESTAWIENIE LICZBY PRZEBADANYCH DZIECI I LICZBY U KTÓRYCH STWIERDZONO WADY WYMOWY LICZBY U KTÓRYCH STWIERDZONO WADY WYMOWY

W PRZEDSZKOLU/SZKOLEW PRZEDSZKOLU/SZKOLE

W Polsce do chwili obecnej nie ma całościowych badań dotyczących ilościowych i jakościowych danych w zakresie odbierania i wyrażania mowy oraz liczby osób, u których występują wady mowy i wymowy. Proponowany program przy wnikliwym i życzliwym przeanalizowaniu naszych propozycji może stać się początkiem uporządkowania tej dziedziny. Zawiera on narzędzia badawcze, wzory dokumentacji i metodykę postępowania.

Przy niewielkich nakładach finansowych bezradność w zakresie systemowej opieki wychowania, nauczania dzieci w wieku przedszkolnym w naszym kraju można zmienić na racjonalne systemowe działanie.

Nie w liczbie logopedów a w systemie opieki logopedycznej i wrażliwości nauczycieli przedszkoli i rodziców tkwią możliwości poprawy obecnej sytuacji. Poprawi to siłę intelektualną naszego narodu

Pakiet pomocy zawiera:Pakiet pomocy zawiera: Kwestionariusz obrazkowy do badania i oceny rozwoju mowy,Kwestionariusz obrazkowy do badania i oceny rozwoju mowy, Kartę badania mowy,Kartę badania mowy, Ilustracje – Ilustracje – Podwórko i mieszkaniePodwórko i mieszkanie – do określania kompetencji językowej dziecka – do określania kompetencji językowej dziecka

w poszczególnych latach jego rozwoju,w poszczególnych latach jego rozwoju, Skalę trzystopniowej oceny rozwoju mowy i wymowy (poziom A, B, C),Skalę trzystopniowej oceny rozwoju mowy i wymowy (poziom A, B, C), Wzór zestawienia zbiorczego do gromadzenia danych z badań (z możliwością Wzór zestawienia zbiorczego do gromadzenia danych z badań (z możliwością

wykorzystania wykorzystania do statystyki),do statystyki),

Zmysły i ich funkcja – książka ułatwiająca rodzicom i nauczycielom zrozumienie Zmysły i ich funkcja – książka ułatwiająca rodzicom i nauczycielom zrozumienie zmysłowo – motorycznej integracji w diagnozie i terapii pedagogicznej,zmysłowo – motorycznej integracji w diagnozie i terapii pedagogicznej,

Lizak logopedyczny – pomoc do poprawnej wymowy głosek języka polskiego,Lizak logopedyczny – pomoc do poprawnej wymowy głosek języka polskiego, Pomoce papierowe:Pomoce papierowe: Szacowna stara szafaSzacowna stara szafa – utrwalanie poprzez zabawę głosek – s, - sz, – utrwalanie poprzez zabawę głosek – s, - sz, Czarodziejska beczkaCzarodziejska beczka – utrwalanie poprzez zabawę głosek – c, - cz, – utrwalanie poprzez zabawę głosek – c, - cz, Zamrażarka żywnościZamrażarka żywności – utrwalanie poprzez zabawę głosek – z, - ż, – utrwalanie poprzez zabawę głosek – z, - ż, Zaczarowana rybkaZaczarowana rybka – utrwalanie poprzez zabawę głoski – r, – utrwalanie poprzez zabawę głoski – r, Kostka (usprawnianie manualne) – utrwalanie poprzez zabawę głoski – r,Kostka (usprawnianie manualne) – utrwalanie poprzez zabawę głoski – r, Grządki żukaGrządki żuka – uczenie się tekstów na pamięć, rysowanie, kalkowanie, utrwalanie – uczenie się tekstów na pamięć, rysowanie, kalkowanie, utrwalanie

pięknej wymowy głoski – r.pięknej wymowy głoski – r. Propozycja wstępnych ćwiczeń (zabaw) dla rodziców i nauczycieli,Propozycja wstępnych ćwiczeń (zabaw) dla rodziców i nauczycieli, Pomiar i ocena osiągnięć rozwoju dziecka w odbieraniu i wyrażaniu mowy Pomiar i ocena osiągnięć rozwoju dziecka w odbieraniu i wyrażaniu mowy

w 1, 2 i 3 roku życia (profilaktyka pierwotna) w 1, 2 i 3 roku życia (profilaktyka pierwotna)

Kuferek-świat głosek, zagadek i rebusikówKuferek-świat głosek, zagadek i rebusików Odbieranie i wyrażanie mowy przez dziecko w II roku życiaOdbieranie i wyrażanie mowy przez dziecko w II roku życia Proponowany pakiet do diagnozy i oceny rozwoju mowy Proponowany pakiet do diagnozy i oceny rozwoju mowy

został pozytywnie oceniony przez doradców metodycznych, został pozytywnie oceniony przez doradców metodycznych, pracowników poradni psychologiczno – pedagogicznych i pracowników poradni psychologiczno – pedagogicznych i MEN z sugestią, że winien trafić do przedszkoli, szkół i MEN z sugestią, że winien trafić do przedszkoli, szkół i rodziców.rodziców.

Są to książki i pomoce wspomagające rozwój funkcji Są to książki i pomoce wspomagające rozwój funkcji wzrokowo – słuchowych, stymulujących sprawność zmysłów wzrokowo – słuchowych, stymulujących sprawność zmysłów warunkujących naukę czytania, pisania i liczenia.warunkujących naukę czytania, pisania i liczenia.

Założeniem organizatorów i wykładowców tego szkolenia, Założeniem organizatorów i wykładowców tego szkolenia, jest przygotowanie specjalistów (liderów) w przedszkolu, jest przygotowanie specjalistów (liderów) w przedszkolu, szkole do rozpoznania i oceny rozwoju sprawności szkole do rozpoznania i oceny rozwoju sprawności odbierania i wyrażania mowy, określenie dojrzałości odbierania i wyrażania mowy, określenie dojrzałości szkolnej mowy dziecka i współpracy z jego rodzicami i szkolnej mowy dziecka i współpracy z jego rodzicami i opiekunami. (Profilaktyka, korekcja, terapia pedagogiczna i opiekunami. (Profilaktyka, korekcja, terapia pedagogiczna i logopedyczna w ramach zajęć dydaktycznych logopedyczna w ramach zajęć dydaktycznych

TERAPIA-korekcjaTERAPIA-korekcja

W ramach zajęć dydaktycznych wspólne W ramach zajęć dydaktycznych wspólne (grupowe)(grupowe)

- zabawy (ćwiczenia) oddechowezabawy (ćwiczenia) oddechowe- zabawy (ćwiczenia) artykulacyjne – lizakzabawy (ćwiczenia) artykulacyjne – lizak

Wspólne zabawy w wywołanie i utrwalanie głoski Wspólne zabawy w wywołanie i utrwalanie głoski np. „L”np. „L”

Współpraca z rodzicami. Informacja o wynikach badań, wskazanie literatury i pomocy (np. ośmiobok) Udzielenie wiedzy jak z nich korzystaćTo nauczyciele i rodzice są wykonawcami wspólnych ustaleń i zaleceń postdiagnostycznych.

Nauczyciel decyduje o potrzebie korzystania z wiedzy i pomocy innych specjalistów …

Schodki

na podniebieniu

Wywołanie i utrwalanie głoski Wywołanie i utrwalanie głoski sz-ssz-s

Wywoływanie i utrwalanie głoski Wywoływanie i utrwalanie głoski cz -ccz -c

Wywoływanie i utrwalanie głoski ż(rz) - Wywoływanie i utrwalanie głoski ż(rz) - zz

Zamrażarka żywności

Wywoływanie i utrwalanie Wywoływanie i utrwalanie głoski rgłoski r

Kostka – utrwalanie poprawnej wymowy głoski r

PROFILAKTYKAPROFILAKTYKAPropozycja wstępnych ćwiczeń (zabaw) dla rodziców i nauczycieliPropozycja wstępnych ćwiczeń (zabaw) dla rodziców i nauczycieli

Książki które wprowadzają czytelnika w zagadnienia odbierania i Książki które wprowadzają czytelnika w zagadnienia odbierania i wyrażania mowy przez dziecko w 1-2-3 roku życiawyrażania mowy przez dziecko w 1-2-3 roku życia

Do współpracy z rodzicami polecamy książki które Do współpracy z rodzicami polecamy książki które pobudzają rodziców do aktywnościpobudzają rodziców do aktywności

Mały zestaw diagnostyczno – Mały zestaw diagnostyczno – terapeutycznyterapeutyczny

PROFILAKTYKA PIERWOTNAPROFILAKTYKA PIERWOTNA Kwestionariusz obrazkowy (karty) do badania i oceny rozwoju mowy i Kwestionariusz obrazkowy (karty) do badania i oceny rozwoju mowy i

wymowywymowy Karta badania mowy, wymowy i ćwiczeń logopedycznychKarta badania mowy, wymowy i ćwiczeń logopedycznych Nabywanie kompetencji językowej. Ilustracje: podwórko i mieszkanie Nabywanie kompetencji językowej. Ilustracje: podwórko i mieszkanie

(pokaż gdzie jest …? Co widzisz na obrazku…?)(pokaż gdzie jest …? Co widzisz na obrazku…?) Lizak logopedyczny (utrwalanie poprawnej mowy głosek budowanie sylab)Lizak logopedyczny (utrwalanie poprawnej mowy głosek budowanie sylab) Szacowna stara szafa (utrwalanie wymowy głosek s-sz)Szacowna stara szafa (utrwalanie wymowy głosek s-sz) Zamrażarka żywności (utrwalanie wymowy głosek z-ż(rz)Zamrażarka żywności (utrwalanie wymowy głosek z-ż(rz) Czarodziejska beczka (utrwalanie wymowy głosek c-cz)Czarodziejska beczka (utrwalanie wymowy głosek c-cz) Zaczarowana rybka (utrwalanie wymowy głoski r)Zaczarowana rybka (utrwalanie wymowy głoski r) Kostka (utrwalanie wymowy głoski r)Kostka (utrwalanie wymowy głoski r) Książka „Grządki Żuka” (utrwalanie wymowy głosek z-ż)Książka „Grządki Żuka” (utrwalanie wymowy głosek z-ż) Pomiar i ocena osiągnięć rozwojowych dziecka w odbieraniu i wyrażaniu Pomiar i ocena osiągnięć rozwojowych dziecka w odbieraniu i wyrażaniu

mowy w pierwszym roku życia (test)mowy w pierwszym roku życia (test) Pomiar i ocena osiągnięć rozwojowych dziecka w odbieraniu i wyrażaniu Pomiar i ocena osiągnięć rozwojowych dziecka w odbieraniu i wyrażaniu

mowy w drugim roku życia (test)mowy w drugim roku życia (test) Pomiar i ocena osiągnięć rozwojowych dziecka w odbieraniu i wyrażaniu Pomiar i ocena osiągnięć rozwojowych dziecka w odbieraniu i wyrażaniu

mowy w trzecim roku życia (test)mowy w trzecim roku życia (test) Propozycje wstępnych ćwiczeń (zabaw) dla rodziców i nauczycieliPropozycje wstępnych ćwiczeń (zabaw) dla rodziców i nauczycieli

Dziękuję za Dziękuję za uwagęuwagę

Wykonanie prezentacji:

dr Antoni Balejko,

mgr inż. Marek Szczygieł

www.antoni.balejko.com