Bai Giang Lshtkt 2014 Cap Nhat

7/21/2019 Bai Giang Lshtkt 2014 Cap Nhat

1/85

Bi ging Lch s cc hc thuyt kinh t GV.TS. Ph Trn Tnh

Trng H Kinh t - Lut Page 1

PHN M U

A. Ti liu tham kho:

-Bi gingLch s cc hc thuyt kinh t, Ph Trn Tnh

-Lch s cc hc thuyt kinh t, Nguyn Vn Trnh, Nxb HQGTP.HCM

-Lch s cc hc thuyt kinh t, Mai Ngc Cng, Nxb L lun chnh tr.

-Lch s cc hc thuyt kinh t, Robert B. EKELUND, Robert F. HEBERT, Nxb

Thng k

- 50 Nh kinh t tiu biu, Steven Pressman, Nxb Lao ng,...

B. Cc ch tho lun:1. Trnh by s u tranh v thay th ln nhau ca l lun gi tr trong lch s hc

thuyt kinh t? Qua rt ra ngha ca vic nghin cu?

2. Hy trnh by s u tranh thay th ln nhau trong l lun phn phi thu nhp

(tin lng, li nhun, a t)? Qua rt ra ngha ca vic nghin cu?

3. Trnh by s pht trin v l lun tin t trong lch s hc thuyt kinh t? Qua

rt ra ngha ca vic nghin cu?4. Trnh by s pht trin ca l thuyt v vai tr ca nh nc trong nn kinh t ?

Qua rt ra ngha ca vic nghin cu?

5. Trnh by cc l lun v khng hong kinh t t bn ch ngha? Qua rt ra

ngha ca vic nghin cu?

C. nh gi:

- Kim tra gia k + qu trnh: 40%

- Thi cui k : 60%


2/85



CHNG 1

I TNG V PHNG PHP NGHIN CU

CA LCH S CC HC THUYT KINH T

1. i tng nghin cu

a. Lch s hc thuyt kinh t l g?

Lch s hc thuyt kinh t l mt mn khoa hc x hi nghin cu qu trnh phtsinh, pht trin, u tranh v thay th ln nhau gia cc hc thuyt kinh t vi t cchl h thng ccquan im, t tng kinh t ca cc giai cp c bn trong cc hnh thikinh t x hi khc nhau.

i tng nghin cu ca LSHTKT l cc hthng quan im kinh t ca i biucc giai cp khc nhau trong cc hnh thi kinh t x hi khc nhau gn vi cc giai onlch s nht nh. N ch ra nhng cng hin, nhng gi tr khoa hc, cng nh ph phnc tnh lch s nhng hn ch ca cc i biu ca cc trng phi.

b. Vn c bn ca LSHTKT

Th nht, gi tr hng ho l g?N c hnh thnh, phn phi, trao i v sdng nh th no?

Th hai, nh nc c vai trnh th no trong vic hnh thnh, phn phi, trao iv s dng gi tr trong tin trnh lch s?

2. Phng php nghin cu

Phng php nghin cu c bn ca LSHTKT lphng php duy vt bin chngv duy vt lch s ca ch ngha Mc Lnin.

ng thi vic nghin cu LSHTKT cng phi tun th trit nguyn tc lch s.

Vic nghin cu nhng h thng cc quan im kinh t trong cc giai on lch skhc nhau cn i hi phi s dng phng php ph phn, phng php tip cn hthng, phng phpphn tch tng hp.

3. ngha ca vic nghin cu Lch s cc hc thuyt kinh t

a. Chc nng ca LSCHTKT

- Chc nng nhn thc: Vi chc nng ny, LSHTKT cung cp cho ngi hc,ngi nghin cu nm vng nhng l lun c bn trong cc hc thuyt kinh t. Thyc lch s pht trin ca t duy kinh t ca nhn loi gn vi lch s pht trin ca hotng kinh t ca x hi loi ngi.


3/85



- Chc nng t tng: cc hc thuyt kinh t ra i v pht trin trong iu kinkinh t x hi nht nh, gn vi nhng giai cp nht nh, phc v quyn li canhng giai cp .

- Chc nng thc tin: vic nghin cu cc hc thuyt kinh t khng ch dng li nhn thc l lun m cn vn dng chng vo thc tin pht trin kinh t x hi. Gipcho cc th h sau nhn thc v ci to hin thc kinh t x hi da trn nhng bi hclch s.

- Chc nng phng php lun: LSCHTKT cung cp mt cc c h thng cc quanim cc l lun kinh t lm c s cho cc khoa hc kinh t khc nh: KTCT, kinh t vim, kinh t v m, kinh t quc t

b. nghaVic nghin cu LSCHTKT gip cho ngi hc m rng v nng cao nhng hiu

bit v nhng vn kinh t ni chung v kinht th trng ni ring.

c bit, n trang b cho cc nh khoa hc kinh t v nh qun l kinh t nhngkin thc cn thit trong vic nghin cu v xy dng nhng ng li chin lc phttrin kinh t ca t nc v chin lc kinh doanh trn thng trng.

Trong iu kin kinh t th gii hin nay ni chung v kinh t nc ta ni ring,vic nghin cu lch s cc hc thuyt kinh t cng cn thit hiu v nm ch trngng li ca ng trong cng cuc i mi, trong qu trnh hi nhp kinh tquc t.

CU HI N TP

1. i tng nghin cu lch s hc thuyt kinh t l g? V sao SV kinh t phi nghincu LSHTKT?


4/85



CHNG 2

CC T TNG KINH T THI K C I V TRUNG C

I. CC T TNG KINH T THI K C I ( 4000 TCN, 3000 TCN - V)

1. Hon cnh ra i v c im

a. Hon cnh ra i

Thi k c i bt u t khi cng x nguyn thu tan r v ch chim hu n lra i. N kt thc khi ch phong kin xut hin.

Vthi gian, TC phng ng xut hin vo nhng nm 4000 TCN, phngTy xut hin chm hn vo nhng nm 3000 TCN v kt thc vo th k V .

Trong thi k ny, lc lng sn xut pht trin n mt trnh nht nh, gnvi vic ngi ta bt u s dng cc cng c bng kim loi trong sn xut v xuthin sn phm thng d mt cch tng i thng xuyn hn.

Phn cng lao ng x hi pht trin vi s tch chn nui ra khi trng trt, thcng nghip ra khi nng nghip, vic bun bn sn phm gia cc vng xut hin vdn dn pht trin, thng nghip ra i. Tin xut hin lm trao i hng ha tr thnhthun tin hn.

Xt v quan h sn xut, ch t hu ra ivi s xut hin ca ch chimhu n l v nh nc ch n. Mu thun li ch gia giai cp ch n v n l ngy cnggay gt, cc cuc u tranh giai cp din ra trin min. Chin tranh cp bc cng xy ra

thng xuyn gia cc quc gia v thnh ph ln. Tt c iu lm ch chim hun l ngy cng b lung lay v e da.

b.c im ca t tng kinh t thi c i

Th nht, nhng t tng kinh t c i thng gn vi t tng v tn gio, oc, nh nc v php lut

Th hai, nhng t tng kinh t c i c phng Ty ln phng ng, u

tha nhn ch chim hu n l l hp l v ra sc bo v n, coi vic phn chia x hithnh giai cp l iu tt yu, hp t nhin.

Th ba, hu ht cc t tng kinh t c i u l tng ha nn kinh t t nhin.


5/85



Th t, cc nh t tng kinh t thi c i cp n cc hin tng ca kinh thng ha, bt u phn tch cc phm tr ca kinh t hng ha.

2. Cc t tng kinh t ch yu ca Hy lp c i

a. Xenophon ( 430 -350 TCN)

Xenophon l mt trit gia ni ting theo quan im duy tm ch quan ca Socrate.Ong c nhiu tc phm bn v nhng vn khc nhau. Nhng t tng kinh t ca ngc th hin mtcch y trong tc phm Phng chm tr gia.

CC T TNG KINH T CHNH CA NG:

Th nht, ng bo v nn kinh t t nhin, c s ca ch chim hu n l

Trong phng chm tr gia, Xenophon ca ngi nng nghip, xem y l c skinh t ca ch chim hu n l. Theo ng, nng nghip cho ta tt c nhngci dng

lm thc n; cung cp nga tin hnh chn tranh chng k thv tm bt n l; n dycho nng dn phng lao, cy nhy vdo l ngun cung cp nhn lc tt cho qun i;n gip cho con ngi yu lao ng v c tm tnh thun phc, hin ho v gn lin vit nhin.

Xenopon em nng nghip i lp vi thcng nghip v thng nghip. ng chongh th cng l xu xa, n bt ngi ta phi sng mt cuc sng c hi cho sc kho vsut ngy ch ngi trong nh v khng tip xc vi nh sng. 6ng khng tin vo s thnk ca thng nghip, mc d trong thc t lc by6 gi thng mi Hy Lp cnhng bcpht trin v mang li khng t iu li cho nn kinh t. Tt c nhng iu th hin Xenopnon mun bo v nn kinh t t nhin, c s ca ch chim hu n

l.Th hai, t tng v phn cng lao ng: ng thy c mi quan h gia phn

cng lao ng x hi v th trng. Theo ng phn cng lao ng c vai tr thc ygiao lu hng ha gia cc vng. Nh c phn cng lao ng x hi m nng cao chtlng lao ng. ni no c trao i hng ha pht trin th phn cng lao ngpht trin mnh.

Th ba, t tng v gi tr: t tng gi tr ca Xenophon to mm mng cho ttng gi tr ch li sau ny. ng coi gi tr l gi g c ch cho con ngi v conngi bit s dng c li ch .

V d: ru c gi tr vi ngi bit ung v khng c gi tr i vi ngi o bitung. y l mt t tng kinh t c o lc by gi.

Th t, t tng v tin: do vic bun bn pht trin, Xenophon thy c vaitr ca tin trong nn kinh t. Theo ng vng bc l tin c nhu cu khng gii hn :Khng ai c nhiu tin n ni khng mun c thm na. T , ng khuyn cch sdng tt nht n l l dng h vo khai thc vng bc. Theo ng vng bc khng ch lphng tin trao i m cn lm cho ch n giu c ln. Vic tch tr c nhiu vng


6/85



bc lm cho ngi ta giu c. Nh vy, ng cp n chc nng ct tr ca tin.

Th nm, v cung cu: ng thy nh hng ca cung cu i vi gi c hngha. ng khuyn cc ch n c nhu cu cao v n l th ch nn mua tng tp nh gin l khng tng ln. Gi n l tng ln ch c li cho thng nhn cn ch n s s thithi. Ngc li, cc ch n khng nn sn xut nhiu hng ha s lm gi hng ha gimxung cng khng c li. Nn m rng sn xut mt cch t t khng lm nh hngln n ngi c n l v hng ha.

Th su, v ca ci: ng cho rng ca ci l nhng t liu tiu dng c nhn. Nng vai tr quan trng trong vic ngi ta c cc v th trong x hi. Mun lm nhiuca ci th ch n ch tho mn nhu cu n l mc ti thiu.

b. Platon ( 427347 )

Platon l mt nh trit hc thuc trng phi duy tm cvh quan Socrate v mtnh hot ng x hi ln trong thi i lc by gi.

Bc vo th k IV TCN Hy lp b khng hong nng n v cc cuc chin tranhdin ra gay gt. Platon l mt i biu ca giai cp ch n, ng tho ra mt cng lnhnhm bo v v duy tr ch chim hu n l. D n kinh t ca Platon hng v nnkinh t t nhin, th tiu nn dn ch thnhbang, hn ch quyn ca mt s dn t do HY Lp. Ong cng cao vai tr kinh t ca nh nc.

Platon cho rng vc phn chia x hi thnh nhiu tng lp l mt quy lut t nhin.Ong chia x hi thnh 3 tng lp:

- Cc nh trit hc lnh o t nc, qun l x hi

- Cc chin binh bo v t quc

- Dn en ( bao gm in ch, nng dn, th th cng, thng nhn v nhngngi cho vay).

Theo ng, hai tng lp u hnh thnh ln b my qun l nh nc. Hai tng lpny khng c quyn s hu bt c ci g, quyn s hu thuc m dn en. Platon khngcoi n l l cng dn v khng xp n l vo cc tng lp dn c ca x hi mi. Mc dvy, ng cho rng nhng ngi n l cng vi nhng in ch, th th cng v thnggia phi tho mn y nhucu ca hia tng lp u.Nh vy, khi to ra mt nh ncl tng, Platon mun ko di mi ch chim hu n l.

Platon bo v ch s hu cng cng v s hu rung t. Ong cho rng rung

t phi c xem l s hu ca nh nc. Rung t s cphn chia mt cch bnhqun cho nng dn, bi v vc tp trung rung t mt cch qu nhiu vo tay mt s ks hu ln l yu t quan trng lm cho mu thun giai cp tr nn trm trng. Nng dncng b tc ot ht rung t th ch chim hu nl cng b nguy him, cng mts n nh. Ong d nh phc hi ch tiu nng tng lm ch da chnh tr rt lucho ch n. Nhng ng ch trng nh nc cmnng dn bn cc phn rung cchia.


7/85



Khi nghin cu v tin t, ng a ra nhng nnn nh thin ti so vi thi ilc by gi. Ong thy c tin khng nhng c chc nng lu thng v ct tr m cnc chc nng thc o gi tr v tin t th gii( dng tin trao i hng ha gia Hylp vi cc nc khc). Nhng ng chng dng tin tch lu ca ci v ph phn viccho vay nng li. Ong cho rng, tin l mt trong nhng nguyn nhn gy ra s t hn

trong x hi, v vy ng ku gi phn u sao cho trong nh nc l tng khng cndng n vng v bc.

Platon ch n vn gi c. Ong cho rng gi c cn phi c iu chnhbi nh nc iu tit mc li, sao cho ch nhn mc li va phi . Ong ch trngcm bun bn nhng vt gi mo, trng tr vic bun bn la o v tng gi hng.

c. Aristoteles ( 384 -322 TCN)

ng l nh khoa hc ni ting nht ca Hy Lp thi k c i. ng nghin cunhiu lnh vc khc nhau nh: Logic hc, Trit hc, Kinh thc, vn hc, s hc

Aristoteles c nh gi l mt nh bc hc thin ti, ngay trong lnh vc kinh t.ng l ngi u tin nu ln thut ng kinh t ( Oikonomia)

Trong cc quan im kinh t ca A, vn chim hu n l gi v tr ch yu. Ongra sc bo v ch chim hu n l, v cho rng, bn thn ch chim hu n lkhng mu thun vi s t do ca dn chng Hy lp. Tri li, s bc lt n l em licho dn chng nhiu kh nng kinh t, l iu kin khng th thiu i vi nn vn ha,i vi nhng phc li kinh t v ngi dn. bin h cho ch chim hu n l, ngquan nim n l, xe c, xc vt u l mt. iu , c ngha n l ch l mt cng c clinh hn.

ng tch cc bo v ch t hu ti snv cho rng ch c ch s hu t nhn

ti sn mi lm cho con ngi quan tm ti i sng c nhn, cn thy d chu hn, rngri hn v lng hn i vi mi ngi. ng chng li t tng bnh qun ch nghaca Platon, v cho rng chnh ch bnh qun gy ra nhng v kin tng, xung t. Trong x hi. Ong i n kt lun: khng nn i i n mt s bnh ng tng itrong vic phn phi ca ci vt cht.

Cng nh cc nh t tng trc , ng tch cc ca ngi nn kinh t t nhin, bnvc nng nghip v hn ch thng mi ln, cm u c v cho vay nng li, ch nnpht trin thng mi nh gi cc mi quan h kinh tv s phn cng lao ng. Ongxem pht trin kinh t hng ha l s e do ti kinh t t nhin v ch chim hu nl.

Tuy nhin, ng cngc nhng cng hin ln trong lch s t tng kinh t khi phntch l lun v gi tr, trao i v hng ha.

- Theo ng ca ci thc t ca ci t nhin l ton b cc gi tr s dng. Ong chorng tt c cc hot ng gn lin vi vic to ra gi tr s dng l hot ng kinh t.

- ng l ngi u tin phn tch gi tr trao i thng qua phng trnh 5 ci ging = 1 ngi nh. ng thy c s ngang bng trong trao i, nhng hng ho


8/85



em trao i phi bng nhau v mt phng din no . Nhng ng khng thy c cs ca s ngang gi.

- Mt cng hin quan trng ca Aristoteles l t tng v ba loi thng nghip vhai loi kinh doanh: ng chia hot ng thng nghip ra thnh ba loi:

+ Trao i t nhin: H H ( thng nghip trao i)+ Trao i thng qua tin t: H- TH ( Thng nghip hng ha)

+ Trao i mc ch lm giu: T HT ( thng nghip t bn)

ng cho rng thng nghip hng ha v thng nghip trao i l loi hnh hotng kinh t cn thng nghip t bn l loi hnh sn xut ca ci . T , ngchp nhn hot ng kinh t v ph phn cc hot ng sn xut ca ci, bi v n lc s ph v trt t ca ch chim hu n l.

ng thi ng chia hot ng kinh doanh thnh hai loi:

- Th nht: kinh t. Loi kinh doanh ny nhm mc ch l gi tr s dng.- Th hai, sn xut ca ci. Mc ch ca lai hot ng kinh doanh ny l lm giu.

3. Cc t tng kinh t thi c i Trung Quc.

a. T tng kinh t ch yu ca phi Khng hc:

Ngi sng lp ra trng phi khng hc l Khng Phu T hay Khng T . KhngT ( 551 479TCN) tn Khu, hiu Trng Ni, ngi nc L. Ong c kin thc uynbc v l mt nh gio ln vi nhiu hc tr rt ni ting nh : T Cng, T L, T Du.Ong c nhiu quan im v kinh t n nay vn cn ngha thc tin.

Khng T ca ngi ch cng x , l tng ho x hi c truyn, c khiphc liquan h cng x gia trng. ng tuyn truyn cho vic th cng t tin. Tuy nhin,Khng T khng ph phn ch n l. y l mu thun trong t tng ca Khng Tth hin Khng t sng trong thi k qu gia ch cng x nguyn thu v ch chim hu n l.

Vi mc ch n nh x hi, ngc gng gii quyt cc mu thun giai cp bngquan im trung dung. C s ca s trung dung l ch c. c c ng t ln hngu. Khng T ch trng xy dng mt x hi ho bnh, mi ngi ut hnh phcchung. Mi ngi u xa b tnh ch k c nhn. Trong x hi , mi ngi s laong khng phi v li ch ring ca mnh. Tuy nhin, Khng T vn phc v cho li ch

ca giai cp qu Tc ch n mun bc lt n l. Do , ng ku gi s phc tng smnh, k di phc tng ngi trn, nhn nhc vi nhim v c giao. NG bin minhcho s phn chia x hi ra nhiu giai cp chnh l do thng v thin nhi to ra.

Khng T tha nhn s lm giu, tch lu ca ci nhng khng c gy thit hicho dn chng v phi tin hnh trong khun kh ca trt t x hi. ngph phn s tiupha ba bi, ku gi s tit kim v tiu dng va phi.

Khng T l ngi a ra quan im xem trng yu t con ngi trong lao ng sn


9/85



xut. Ong cho rng dns tng trng c ngha ln trong vic lm tng ca ci vtcht. Theo ng: c dn t s c rung t v c ca ci.

Nh vy,Khng T c nhng quan im mang tnh cht x hi khng tngv chang s mu thun, th hin s u tranh gia x hi cng x v ch n l lc bygi. Nhng t tng ca ng vn cn c ngha n ngy nay, n nh hng su rngn cc t tng kinh t, nht l cc t tng qun tr cc quc gia Phng ng.

Ngi k tc t tng Khng T lMnh T.Mnh T c nhngt tng bov ngi nng dn.

Mnh t mun khi phc li ch s hu cng x v rung t, ng ng v phanng dnchng li s chuyn quyn ca nh giu, thm ch cn ng h quyn khi nghaca nng dn khi b p bc qu mc. Trong trt t x hi,ng t dn ln hng u, vuach hng th.

Mnh T chng li cc loi thu kho v xem mt nh nc c thu kha nng dnn s kh cng ca dn chng l mt nh nc git ngi. Theo ng, nh nc ch cnthu thu thn l . Nh nc khng can thip qu su vo i sng kinh t, m pho cc hot ng bun bn din ra mt cch t do.

Mnh T ng h vic phn cng lao ng rng ri trong x hi. Ong cho rng sphn chia lao ng thnh lao ng tr c v lao ng chn tay l ng, trong x hi cnphi c 1 tng lp c bit l m cng tc qun l nha 2nc v nghin cu khoa hc lchnh ng. Ngh th cng phi tch ra khi ngh nng, hai lnh vc ny khng th gnlin nhau c.

b. Nhng t tng kinh t ca trng phi Php gia.

y l mt tro lu kinh t gn lin vi giai cp ch n v nng dn giu c. Theophi ny, ngh nng v ngh mi l chnh ng, cn thng nhn v th th cng l nguyhim i vi s tn ti ca Nh nc.

Phi php gia nh gi cao vai tr ca Nh nc. Theo h mt x hi bnh yn vhng thnh cn c mt Nh nc mnh. H i lp nhn dn vi sc mnh, coi s yuui ca dn l ngun gc sc mnh ca nh nc.

i biu ca trng phi ny l Thng ng ( T tng nc Tn). ngbc bch bnh qun s dng rungt v i xc lp ch t hu rung t. Cuc cchmng rung t ny tin hnh vo khong 350 TCN bi t tng Thng ng. Nhngci cch ca Thng ng c tnh cht tin b v y nhanh s pht trin ca sn xut.

N m ra mt trang m trong lch s t tng kinh t Trung Quc thi c i. S thngli ca ch t hu rung t cng c v tr cha ch chim hu n l, y nhanhs tan r ca ch cng x nguyn thu.

Nh vy, nhng t tng kinh t ca phi Php gia phn nh thi k chim hu nl bnh trng vi s ca ngi ch t hu rung t, sng bi nh nc . ng thicng th hin s s hi ca qu tc ch n trc s pht trin ca thng nghip, cas ph v nn kinh t t nhin.iu , phn nh qua cuc u tranh gia qu tc ch n


10/85



v thng nhn l hin tng thng xy ra TQ trong thi k c i.

c. Cc t tng kinh t trong Qun t Lun

Nhng t tng kinh t TQ c i cn c th hin trong tc phm c o, lQun T Lun. y l tc phm trnh by di dng i thoi gia Qun Trng (V trungthn ca Vua Hon Cng nc T ) vi nh Vua khuyn nh v cng cha ca mnh.Trc y, ngi ta cho tc phm ny l ca Qun Trng, nhng ngy nay n ckhng nh l ca tp th tc gi v danh vit rt lu phn nh nhng iu kin kinh tx hi ca th k IV III TCN.

Trong tc phm ny, cc tc gi tha nhn s tn ti ca qui lut x hi.y lmt bc tin b so vi cc t tng trc y ch thy vai tr ca nh nc m thi.

Cc tc gi cng cp n qui lut khch quan ca th trng. H cho rng: thtrng l ni iu tit tt c mi hng ho. Nu tt c hng ho u r v khng n li

qu ng th tt c mi ngnh u n nh, nh th tiu dng cng s va phi. Theo cctc gi ca Qun T Lun th ai gn lin vi th trng th c th bit v sao m c trtt v khng trt t, v sao m hng ha nhiu hay t, tuy bn thn h khng th lm chohng ha nhiu hay t c.

Nh vy, t lu i cc t tng gia trung quc sm thy c s vn ng caqui lut th trng, s ln xung ca cung cu, mc d khng th pht biu mt cch hthng nh kinh t hc hin i. Nhng ch nh th cng chng minh s trng thnhrt sm ca t tng kinh t trung quc thi k c i.

Qun t lun thanhn s phn cng lao ng x hi mt cch rngri, xem liu kin pht trin x hi. Vic phn cng lao ng x hi l c s ca s phn chia xhi thnh cc ng cp x hi. C bn ng cp x hi l : s, nng, cng , thng. Ccng cp ny khng nn sng chung vi nhau v s gy ri lon trong ngn ng v hnhvi.

Trong qun t lun, cc tc gi cng cp n vn ti chnh nh nc. H phphn ch thu trc thu, coi chng l tai ho cho i sng kinh t x hi, nu nh thuxy dng th th tiu xu dng, nh thu rng th rng khng pht trin, thu thn thdn chng s trn..H ca ngi thu gin thu: thu mui, thu st, bi v ai cng tiudng n. Nh vy, t lu cc nh t tng kinh t TQ cp n vn ti chnh mmi v sau vo th k 17 18 Chu U din ra cuc tranh lun sui ni ca cc

kinh t t sn c in v u v nhc im ca cc thu gin thu v trc thu.II. CC T TNG KINH T THI K TRUNG C

1. Hon cnh kinh t x hi ca thi k trung c

Thi i trung c ( thi i phong kin) bt u t cui th k IV tn ti n cuith k XV. y l thi k ch chim hu n l b tan r, xut hin v pht trin x hiphong kin.


11/85



Thi i trung c c chia lm ba giai on:

Thi i s k t cui th k IV n th K XI. y l giai on hnh thnh ch phong kin

Giai on trung k ( t th k XII Cui th k XV) l thi k pht trin ca x hi

phong kinGiai on suy i ca x hi phong kin t cui th k XV tr i.

Xt v mt lc lng sn xut, thi i phong kin lao ng ch yu da trn nhngk thut th cng, nhng nng sut lao ng tng i cao hn trong thi i chim hun l.

Ch phong kin c c trng chung l da trn c s nn kinh t lnh a, ch i s hu rung t ca a ch vi hnh thc a t hin vt.

Vi s xut hin s hu rung t phong kin, rung t ch yu tp, trung votrong tay quan li, i a ch. Nhng ngi nng dn t do v th th cng c trong tayrt t rung t v t liu sn xut.

2. c im ch yu ca t tng kinh t thi Trung c

Th nht, t tng kinh t Trung c bo v cho nn kinh t t nhinv t quan tmn nhng vn ca nn kinh t hng ha

Th hai, cc t tng kinh t c trnh by trong cc b lut, nhng iu lphng hi, sc lnh v lut lca nh vua


12/85



Thba,t tng kinh t trung c thng gn cht vi t tng tn gio ln. cbit l c c gio.

Th t, t tng kinh t trung c thng gn cht vi t tng tn gio ln. cbit l c c gio.

3. Cc t tng kinh t ch yu thi trong c

a. T tng kinh t c bn ca Thomas d Aquin

Tnh cht c bit ca t tng kinh t thi trung c c phn nh r nt tronggio thuyt kinh t ca o thin cha. Th hin mt cch y nht gio thuyt ny lnh thn hc ni ting ngi Thomas d Aquin

T tng ca ng bnh vc cho li ch cho i a ch v nh th, bo v ch chim hu i a ch v rung t.

ng ca ngi ch nng n phong kin gn lin vi nn kinh t t nhin . Ong coitrng lao ng, xem l mt cng vic cn thit t nui sng, ngn nga s li

bing v cng c o c. Nhng ng t lao ng tr c cao hn lao ng chn tay.ng cao quyn t hu ti sn. Theo ng th lun im: chatri c quyn s

hu, cn con ngi ch c quyn s dng ca ci khng mu thun vi quyn t hu.iu c ngha l tr tu con ngi b sung cho php quyn t nhin. Con ngi cquyn chim ot ca ci v t nhin sinh ra ng vt v cy c l cho con ngi.

Ban u, ng ng h nn kinh t t nhin. Ong chia ca ci thnh ca ci t nhin (thc n, thc ung, nh ca, ng vt, rung t.) v ca ci nhn to ( vng bc) vng cho rng vic chim hu ca ci nhn to khng phi l mc chca con ngi. Ty, ng cng ph phn thng nghip, hot ng ca thng nhn s em li cc ti li,bi v mi th u em bun bn th khin con ngi ta khng chm lo v o c.

Tuy nhin, vi s pht trin ca kinh t hng ha lc by gi buc ng khng thkhng phn tch cc vn ca kinh t hng ha nh: gi tr, tin t, li tc, li nhun..

ng pht trin l lun gi c cn bngca Aristoteles li. Theo ng gi chng ha ph thuc vo s lao ng hao ph v s trao i phi ngang gi. Nhng av x hi ca ngi tham gia trao i c phn nh vo trong gi c v gi c ch cngbng khi no chng mang tnh ng cp, bo m cho ngi tham gia trao i mt i


13/85



sng tng xng vi ng cp ca h. Nh vy, ng sau gi c cn bng l s trao ikhng ngang gi.

V tin t: ng coi tin t l kt qu ca s tho thun nhm phc v cho vic traoi. Ong ngh phi c tin trng lng nht nh. Gi tr ca tin do thuc tnh tnhin ca vt liu lm ra tin quyt nh.vic qui nh g tr ca tin l quyn lc ca nhnc.

ng ph phn vic thu li tc. Ong cho rng vic cho vay nng li l mt ngh ngthn v thm ch cn coi vic nh thu vo ngh l tham d vo vic cho vay nngli. Theo ng, thu li tc c ngha l bn mt ci g khng c thc v dn n s bt bnhng, ngi mc n tr li tc hon ton khng phi do t nguyn m do s cn thit.

b. T tng kinh t phong kin Trung quc

Th nht, quan im v rung t

Trong thi k phong kin, tn ti hai hnh thc s rung t ca nh nc v t

nhn.- Quan im v rung t ca Nh nc: rung t thuc quyn qun l ca nh

nc gi l cng in, vng in, quan in.do sau cc cuc chin tranh, c nng dnv a ch k th cht, k th chy lon nn rung t vng ch. Cc triu i phong kinbin rung t y thnh rung cng . V vy, nh nc nm c nhiu rung cng. Trnc s , cc triu i phong kin em bn, em cp cho qu tc lm bng lc v t chcthnh n in, in trang sn xut hay chia cho nng dn di hnh thc quan im thu thu.

Trong chnh sch x l t cng. ng ch nht l ch quan in. Tuy quynh c th ca tng thi i l khc nhau, nhng ni dung ch yu ca ch quan inl: Nh nc em rung t do mnh trc tip qun l chia cho nng dn cy cy. Theochnh , rung t c chia cho mi tng lp, gii tnh, nh n bn ,n ng, ngigi, ngi m, tn tt trng la ( gi l rung khu phn) hoc trng du ( rung vnhnghip ). ng thi cc quan li tu theo chc tc cao hay thp m c cp rung tlm bng lc.

Quan im v rung t t: s pht trin ca ch t hu rung t nh hngn sc mnh ca ch phong kin tp quyn. Do , cng c ch phong kinphihn ch vic gia tng rung t ca quan li, a ch. Chu nguyn Chng quynh s rung t c ban cp. Cui triu minh, c 10 ngi th 9 ngi khng c rung

t.Th hai, quan im v thng mi

Cc nh t tng phong kin cho rng, ngh bun khng phi l c s ca nn kinht phong kin h cho rng s giu c ca li bun lm cho nng dn ngy cng nghokh thm. Do vy, nh nc phong kin nhn chung u thi hnh chnh sch kim ch spht trin kinh t ca thng nhn nh thu thu nng; nh nc gi c quyn mt smt hng quan trng nh mui, st, ru.,. ng thi dm thp a v chnh tr ca


14/85



thng nhn nh khng cho h lm quan, xp h vo v tr th t trong t dn ( s nngcng thng). Nhng, php lut khinh kinh li bun m li bun vn giu sang, trngnng phu m nng phu vn ngho hn

Do chnh sch coi thng ngh bun, mt s nh bun sau khi giu c li muarung v tr thnh i thng gia kim a ch. Tnh hnh y nh hng n s phttrin nhanh ca nn kinh t hng ha v ny sinh quan h sn xut mi.

4. S pht sinh t tng ch ngha x hi khng tng thi trung c

Sng trong iu kin phn chia x hi thnh giai cp, k giu, ngi ngho, k bclt, ngi b bc lt, k thng tr, ngi b thng tr, nhng ngi ngho, b bc lt, bthng tr m c ti mt x hi ngy cng tt p hn, c cuc sng tt p hn, quan hgia ngi vi ngi bnh ng hn. Trong thi k trung c cc nh t tng tiu biu lThomas More v Tomado Campanen

Th nht, Thomas More ( 1478 -1535).ng cho rng, nhng ni ch s hu t nhn thng tr th tt c ca ci vt cht

ch ri vo tay mt s t ngi m thi.

ng thi, ng cng chorng nhng s i kh trong x hi u do thiu tin mra. ng xc nh mt t nc khng tng do ng to ra l mt t nc trong ch s hu cng cng, l ng cng ng, khng c s tch bit gia nng thn v thnhth, c iu tit sn xut, ngy lm vic 6 gi, th tiu tin, phn phi cng bng vkhng c chin tranh xm lc.

Th hai, Tomado Campanen ( 1566 1639 )

Cng ging nh, Thomas More, ng cho rng bt cng trong x hi xut pht tnguyn nhn ch s hu t nhn. ng v ra mt bc tranh x hi tng lai l Thnh ph mt tri. C ch s hu cng cng, gim gi lm vic trong ngy, chuyni 4 ting lm vic tr c, 4 ting lm vic tay chn, th th cng, ng trngh trt,ngi chn nui lm vic nh nhau, phn phi cng bng khng bng tin.


15/85



CHNG 3

HOC THUYET KINH TE CUA TRNG PHAI KINH TECHNH TR T SAN CO IEN

I. CH NGHA TRNG THNG1. Hon cnh ra i ca CNTT

CNTT l t tng kinh t u tin ca giai cp t sn trong giai on phng thcsn xut phong kin tan r v PTSX t bn ch ngha ra i.

y l thi k tch ly nguyn thu ca CNTB.

Trong thi k u ca PTSX TBCN, v sn xut cha pht trin, c tin t tch

lu phi thng qua hot ng thng mi, mua bn, trao i.c bit, vi s khm ph ra chu M, mt ln sng du thng pht trin mnh m

chuyn vng t chu M v chu u.

Tin t c dng khng ch l vi t cch l phng tin trao i m vi t cch lt bn tm kin li nhun theo cng thc T- H- T

Cc i biu ch yu ca CNTT:

William Staford (15541612)

Thomas Mun (15711641)

Antoine De Montchrestien (1575-1622)

Jean Batis Colbert (1619-1683)

2. Nhng t tng kinh t ch yu ca ch ngha trng thngMt l, cao vai tr ca tin, xem tin l hnh thi tuyt i ca ca ci ca quc

gia cng nh cnhn.

Hai l, ch c th tch lu tin t thng qua hot ng thng mi, nht l ngoi


16/85



thng.

Ba l, CNTT cho rng li nhun l do lnh vc lu thng mua bn, trao i sinh ra.

Bn l, tch lu tin t ch thc hin c di s gip ca nh nc.

Nml , h thng quan im ca ch ngha trng thng cn km v tnh l lun,cha bit n cc quy lut kinh t.

3. Nhng quan im ch yu ca CNTT qua cc giai on pht trin ca n

- Ch ngha trng thng pht trin quan cc giai on: giai on u t th k XVXVI, giai on trng thnh t gia th k XVI gia th k XVII v giai on tan rvo cui th k XVII.

a. Giai on u

c im ch yu ca CNTT giai on u l gi cho khi lng tin t khng bhao ht. Phi cn i tin t theo hng thu ln hn chi.

T tng trung tm ca cc tc phm l Bng cn i tin t.

thc hin c mc ch ny, Nh nc thc hin cc chnh sch:


17/85



b. Giai on trng thnh

Cc i biu nh Thomas Mun, A. Montchrestien, J.B. Colbert hiu ca ci mt

cch rng hn.Ngoi tin, ca ci cn l s sn phm d tha c sn xut ra trong ncsau khi

tho mn nhu cu tiu dng, song phi chuyn thnh tin thng qua th trng ncngoi.

T tng trung tm ca cc tc phm l Bng cn i thng mi.

Trong thng mi, phi m bo xut siu c chnh lch, tng tin tch lu chongn kh quc gia. H gi Bng cn i xut siu l bng cn i tch cc.


18/85



c. Thi k tan r

Thi k tan r ca CNTT bt u vo cui th k XVII. Khi tch lu nguyn thuca CNTB kt thc v sn xut t bn ch ngha pht trin th trng tm li ch kinh tca giai cp t sn chuyn t lnh vc lu thng sang lnh vc sn xut.

4. c im dn tc ca CNTT Anh v Php

Hc thuyt kinh t ca CNTT pht trin nhiu nc trn th gii nh , TyBan Nha, Anh, Php, H lan.

a. Ty Ban Nha

Cc nh kinh t hc khuyn Chnh ph p dng cc bin php gi gn khi lngvng chuyn v t chu M. Nh nc can thip vo hot ng thng mi, kim sotnhp khu v nghim cm xut khu vng .

b. Php

Cc nh kinh t hc Php m tiu biu l J .B. Colbert ch trng tch lu vngphi y mnh sn xut cng nghip, bin nc php thnh mt trung tm cung cp hng

cng nghip hng u ca th gii. Mun vy nh nc phi can thip vo nn kinh t,a ra cc chnh sch kinh t nhm to iu kin cho cng nghip pht trin nh:

- Quy nh mc tin lng i a tr cho cng nhn;

- Li sut vay ti thiu;

- Khuyn khch tng dn s m bo ngun lao ng.

Tuy nhin, trong khi ra chnh sch khuyn khch pht trin cng nghip, ng lich trng hn ch s pht trin nng nghip. iu lm cho nng nghip nc Phpthi k nysa st nghim trng.

c. H LanCc nh t tng ca CNTT ch trng da vo li th v tr a l ca t nc, s

dng i ng thng thuyn mnh nht th gii bun bn vi tt c cc nc trn thgii. Nh mang v cho nc ny ngun tin t ng k, a t nc H Lan trthnh cng quc s mt th gii vo th k XVII.

Tuy nhin, ngun tin thu c t bun bn quc t li o c u t thch ngvo sn xut. Trong nc. V vy, nn thng mi nc ny thiu i ci ct vt cht to


19/85



iu kin cho hot ng ca mnh, nn n th k XVIII H Lan phi nhng li v trhng u th gii v kinh t cho nc Anh.

d. Anh

tch lu tin t, cc nh kinh t hc nh Thomas Mun ch trng khuyn khch

pht trin sn xut cng nghip v nng nghip c nhiu sn phm trao i vi ncngoi, s dng i thng thuynn mnh nht th gii i mau bn li nhiu vngtrn th gii; y mnh giao lu hng ha gia cc nc, ti u t li nhun thu cvo lnh vc sn xut pht trin nn kinh t dn tc.

Cc nh kinh t hc Anh ph phn ch cm xut khu vng v ch trng tchin ch lu thng vng t do.

5. Nhng nhn xtv CNTT


20/85



II. HON CNH XUT HIN V C IM CA TRNG PHI KINH TCHNH TR T SN C IN

1. Hon cnh xut hin

Cui th k XVII, Anh v Php, trng phi kinh t chnh tr t sn c in xut

hin. (Kinh t hc t sn c in)Vo thi k ny, sau khi tch lu c khi lng tin t ln, giai cp t sn tp

trung vo sn xut. Cc cng trng th cng TBCN ra i ngy cng nhiu c trongcng nghip cng nh nng nghip.

Ca ci vt cht sn xut ra ngy cng phong ph. S gii thch ngun gc ca caci t thng nghip ca trng phi trng thng gi y khng cn sc thuytphcna i hi phi c s thay i quan im.

Giai cp t sn nhn thy c rng, mun lm giu phi bc lt lao ng. Laong lm thu ca nhng ngi ngho l ngun gc lm giu v tn cho nhng ngi

giu.

2. c im ca kinh t hc t sn c in

Mt l, chuyn i tng nghin cu t lnh vc lu thng sang lnh vc sn xut.

Hai l, cc nh kinh t hc t sn xy dng mt h thng cc phm tr v quy lutca nn kinh t th trng

Ba l, trng phi kinh t hc t sn c in ng h t tng t do kinh t

Bn l, h p dng phng php tru tng ho

Nm l, h cao tnh quy lut trong nn kinh t .


21/85



III. CC HC THUYT KINH T TRONG THI K RA I CA KINHT HC T SN C iN

1. William Petty v s ra i hc thuyt kinh t t sn c in nc Anh

a. c im phng php lun

W. Petty (1623 -1687) l ngi sng lp hc thuyt kinh t c in Anh.

Nghin cu nhiu lnh vc khc nhau nh: vt l, m nhc, thng k, kinh t, ckhl ngi u tin pht minh ra my nh ch

V kinh t, ng c cc tc phm nh : Bn v thu kho v l ph ( 1662); Shc chnh tr ( 1676)

ng l ngi p dng phng php mi trong nghin cu khoa hc, c gi lphng php khoa hc t nhin.

b. Cc hc thuyt kinh t ca William PettyTh nht, l lun v gi tr lao ng.

Khi nghin cu v gi tr ng dng thut ng gi c v chia thnh gi c chnhtr v gi c t nhin.

Theo ng,gi c t nhin do lng lao nghao ph sn xut ra hng ha quytnh. Nh vy, ng hiu ng gi tr lao ng vi thut ng gi c t nhin v n tl nghch vi nng sut lao ng.

Cn gi c chnh tr l gi c th trng, n thay i theo nhng iu kin chnh tr,

do , n kh hiu r c n.Tuy nhin, ng cn chu nh hng ca CNTT khi cho rng ch c lao ng khai

thc bc ( tin t) mi to nn gi tr, lao ng cc ngnh khc ch to nn ca ci khi sosnh vi lao ng to ra tin.

ng thi, ng c nguyn l ni ting lao ng l cha cn t ai l m ca caci.

Th hai, l lun v tin t.

ng ph phn l thuyt tin t ca CNTT. ng cho rng tin t khng phi lc nocng l tiu chun ca s giu c.

ng l ngi u tin a ra Quy lut lu thng tin t


22/85



Thi hn thanh ton cng nh hng n lu thng tin t

Theo ng tin vng v bc cng c gi tr. N cng do lao ng b vo vic khaithc chng quyt nh.

ng ph phn ch song bn v, n mu thun vi chc nng thc o gi tr ca tin. ng ni tc dng ca tin l, ng thi ph phn vic c tin khng gi.

Th ba, l lun v tin lng

ng cho rng, tin lng l khon t liu sinh hot ti thiu cn thit cho cng nhnv khng vt qu mc ny.

ng phn i vic tr lng cao, nu tr lng cao ngi cng nhn khng munlm vic m ch thch ung ru.

Th t, l lun v a t, li tc v gi c rung t:ng phn tch trn c s l lun gi tr lao ng.

a t l mt phn gi tr sau khi tr i cc khon chi ph v tin lng v gingm.

Li tc l thu nhp do cho vay bng tin. ng cho rng n l a t ca tin.

Gi c rung t l do thu nhp quyt nh. N l s a t hng nm.

c. ng gp ca W. Petty


23/85



2. Hc thuyt kinh t ca Ch ngha trng nng

a. Nguyn nhn ra i:Ch ngha trng nngxut hin nc Php vo gia th k XVIII

Gia th k XVIII nc php vn l mt nc nng nghip lc hu trong khi ncAnh cuc cch mng cng nghip bt u.

Do hu qu ca chnh sch trng thng ca b trng ti chnh J.B Colbert lmcho nn nng nghip Php suy sp nghim trng, nng sut mu v thp, sn lng rtkm. i sng nng dn gp kh khn bib bc lt nng n.

Quyn li ca giai cp t sn hot ng trong lnh vc nng nghip cng b nhhng bi chnh sch trng thng ca J.B Colbert.

b. c im c bn ca CNTN:

- Chuyn i tng nghin cu sang lnh vc SX nng nghip.

- nh gi cao vai tr ca nng nghip, coi l lnh vc duy nht to ra ca ci.

- Ch c lao ng trong nng nghip mi l lao ng c ch to ra sn phm thuntu.

-Nhng ngi trng nng bo v t tng t do kinh t

Nhng i biu tiu biu l :

P. Boiguillebert ( 1646 - 1714);

F. Quesney ( 16941774

A. Turgor ( 17271781 )..


24/85



c. Cc hc thuyt kinh t ca F. Quesney

F. Quesney sinh ra trong mt gia nh nng dn ngho Php. Ong am hiu nhiulnh vc: y hc, trit hc, kinh t.ng l i biu sut sc nht ca CNTN. V kinh tng c cc tc phm ln: Biu kinh t ( 1758); Nhng nguyn l chung trong mtquc gia nng nghip ( 1786)

Hc thuyt kinh t ca F. Quesney c nhng ni dung ch yu sau:

Th nht, l lun v Lut t nhin:

T tng trung tm trong hc thuyt kinh t ca ng l t tng v tnh quy lut.y l ch khc nhau gia nhng ngi trng nng so vi trng thng. ng cho rng,trong x hi tnh ngu nhin khng chim a v thng tr m tnh qui lut mi chim av thng tr.

Tuy nhin, ng ng ngha qui lut hot ng trong x hi vi quy lut t nhin.

Lut t nhin c ni dung c th sau:

- Quyn s hu l quyn t nhin c bn nht.

- T do cnh tranh gia nhng ngisn xut hng ha l quyn t nhin.

- Quyn t do c nhn l lut t nhin ca con ngi khng th thiu c.

Thhai, l lun v sn phm thun tu:

Sn phm thun tu l s chnh lch gia tng sn phm v chi ph sn xut.N

c to ra trong lnhvc sn xut nng nghip. Cn cng nghip khng to ra sn phmthun tu.

Nh vay, san pham thuan tuy ch c tao ra trong lnh vc nong nghiep. Nhngsn phm thun ty ch thu c nng nghip sn xut ln TBCN, cn sn xut tiunng khng to ra sn phm thun ty.

Th ba, l lun v lao ng sn xut v lao ng khng sinh li

Lao ng sn xut l lao ng to ra sn phm thun tuLao ng khng sinh li l lao ng khng to ra sn phm thun tu

Ch c lao ng nng nghip l lao ng sn xut. Lao ng cng nghip l laong khng sinh li.


25/85



Th t, l lun v tin lng v li nhun

ng l ngi theo quan im qui lut st v tin lng, cn phi cho ti lngbng mc sng ti thuu. Bi v cung lao ng lun ln hn cu lao ng nn nh t bnc iu kin tr lng mc ti thiu.V tr lng mc ti thiu nn sn phm laong ca ngi cng nhn nng nghip bng tng ca tin lng v sn phm thun ty

Thnm, v t bn

ng l ngi u tin trong khun kh x hi t bn phn tch t bn.

Theo ng, t bn bn thn khng phi l tin t m l s t liu sn xut trong nngnghip. .

ng chia t bn thnh:

T bn ng trc ra hng nm lao ng trn rung

T bn ng trc ban u, nhng chi ph sn xut trong vi nm

Theo ng, gi tr ca t bn ng trc hng nm s c chuyn vo gi tr hngho mt cch hon ton, cn t bn ng trc ban uth chuyn dn dn.

Th by, l lun ti sn xut ca F. Quesney trong tc phm Biu kinh t

Trong Biu kinh t, F. Quesney chia x hi lm ba gii cp.

Giai cp sn xut - bao gm tt c nhng ngi hot ng trong lnh vc nngnghip: nh t bn, cng nhn nng nghip, nng dn Nhng ngi to ra sn phmthun ty.

Giai cp nhng ngi s hu vua cha, phong kin, cc ch t, nh th v ccthnh vin ca h H l nhng ngi nhn sn phm thun ty mi nm.


26/85



Giai cp khng sn xut bao gm nhng ngi sn xut trong lnh vc cngnghip: nh t bn, cng nhn cng nghip, th th cng, thng nhn l giai cpkhng to ra sn phm thun ty nh t to ra gi tr nui bn thn.

Trong phn tch ng gii nh:

Th nht, tng gi tr sn phm x hi l 7 t livre.

- Th hin di hnh thi hin vt gm:

+ 5 t sn phm nng nghip gm : 4 t lng thc, 1 t nguyn liu.+ 2 t sn phm cng nghip gm: 1 t snn phm xa x, 1 t cng c sn xut.

- Th hin di hnh thi gi tr th:

+ 5 t sn phm nng nghip gm: 1 t khu hao t bn ng trc u tin ( gi trt bn ng trc u tin trong nng nghip l 10 t, mi nm chuyn 1/10 gia 1tr vosn phm) ; 2 t chi ph t bn ng trc hng nm; 2 t sn phm thun ty.

+ 2 t sn phm cng nghip gm: 1 t b p t liu sinh hot ca nh t bnv cng nhn cng nghip; 1 t nguyn liu hao ph trong cng nghip.

Th hai, s tin mt phc v trong lu thng l 2 t Livre, n bng vi s tin mgiai cp sn xut np a t nho giai cp s hu.

Ong phn tch qu trnh trao i quan 5 hnh vi. im xut pht l 2 t tin mt nmtrong tay giai cp s hu:

-Hnh vi th nht: giai cp s hu dng 1 t trong s 2 t tin a t mua lngthc giai cpsn xut. Giai cp sn xut thc hin c 1/5 gia 1tr sn phm ca mnhv thu v 1 t tin mt.

-Hnh vi th hai: giai cp s hu dng 1 t tin cn li mau sn phm xa x ca giaicp khng sn xut ( cng nghip). Giai cp khng sn xut thc hin c gi tr snphm ca mnh v thu v c 1 t tin mt.

Sau khi thchin hai hnh vi trn, giai cp s hu tho mn u nhu cu ti thiucng nh cao cp ca minh.

- Hnh vi th 3: giai cp khng sn xut dng 1t c c do bbn hnh xa x mua lng thc ca giai cp sn xut. Giai cp sn xut thc hin c 2/5 gi tr snphm ca mnh v thu v 2 t.

-Hnh vi th 4: Giai cp sn xut dng 1 t mua cng cu sn xut ca giai cpkhng sn xut. n y, giai cp khng sn xut thc hin ht gia 1tr sn phm camnh, ng thi thu v 1 t tin mt.

- Hnh vi th 5: gii cp khng sn xut dng 1 t tin mt nh bn cng c muanguyn liu ca gia cp sn xut. Sau hnh vi ny, giai cp sn xut thc hin c 3/5gi tr sn phm ca mnh v thu v thm 1 t na. Tng cng giai cp sn xut c 2 ttin mt np a t cho a ch, ng thi cn li 2 t lng thc tiu dng ni b.Cn gia cp khng sn xut tho mn nhu cu ca mngh v sn xut cng nh tiu dng.Qua 1trnh ti sn xut nm sau s tip tc nh th.


27/85



S ti sn xut ca QuesneyGiai cp sn xut giai cp s hu giai cp khng sn xut 2t

Nhn xt:

V u im: ng l ngi u tin phn tch mt cch c h thng qu trnh ti snxut x hi. Phn tch s vn ng ca sn phm c v phng tin gi tr v hin vt.Ong xut pht t qui lut tin quay v ngi b tin ra u tin. Khng cp n ngoithng trong qu trnh phn tch.

Hn ch: ng khng thy rng, cng nghip cng to ra gi tr thng d. Cngnghip khng tiu dng sn phm ca mnh. Khng phn tch c ti sn xut m rngm ch phntch ti sn xut gin n.

Biu kinh t ca ng c ngha v mt phng php lun. l ht nhn hp l mCc Mc vn dng khi phn tch qu trnh ti sn xut trong b t bn.

I1 T

II

1 T

III 1 T

1 TV

1 T


28/85



IV. CC HC THUYT KINH T TRONG THI K PHT TRIN CA KINHT CHNHTR T SN C iN

1. Adam Smith

a. Tiu s, tc phm

Adam Smithsinh ngy 5/6/1723 trong mt gia nh lm ngh hi quan mt lngnh x Scotland. ng hc i hc tng hp Oxford. Vo nm 1751 ng c bu lmgio s ca trng i hc tng hp Glasgow. ng am hiu nhiu lnh vc nh Trit hc,Vn chng, Lch s, Vt l, Ton hc v Kinh t hc.

Nm 1759, ng xut bn cun L lun v nhng tnh cm o c. Cun schny lm ng ni ting.

ng c tc phm ni ting l Ca ci cc dn tc.

ng l ngi m ra giai on pht trin mi ca s pht trin cc hc thuyt kinh tth trng

b.Phng php lun

ng xc nh kinh t chnh tr c hai nhim v:

Th gii quan ca Asmith v c bn l duy vt. Nhng ch ngha duy vt ng cnt pht, my mc.

Phng php lun ca ng va mang tnh hai mt mu thun ln ln.

c. T tng t do kinh t ca Adam Smith.

im xut pht trong nghin cu cu l lun kinh t ca ng l nhn t con ngikinh t.

Theo ng, x hi l lin minh nhngquan h trao i. Thin hng trao i l ctnh vn c ca con ngi. Ch c trao i v thng qua vic thc hin nhng quan htrao i th nhu cu con ngi mi tho mn.

Khi tin hnh trao i sn phm lao ng cho nhau th ngi ta b chi phi bi li


29/85



ch c nhn ca mnh mi ngi ch bit t li v chy theo t li. Li ch c nhn lng lc trc tip chi phi ngi ta trao i.

Theo ng trong nhiu trng hp, ngi ta p ng nhng nhu cu chung ca x hicn tt hn li ch ring ca c nhn mc d iu khng d nh trc.

Vy bn tay v hnh l g?

c s hot ng ca trt t t nhin ny th cn phi c nhng iu kin nhtnh.

Theo ng, ch c phng thc sn xut t bn ch ngha mi c nhng iu kin k

trn. V vy, ch c ch ngha t bn mi c nhng iu kin k trn. V vy ch c chngha t bn mi l x hi bnh thng c xy dng trn c s trt t t nhin. Cncc x hi trc l nhng x hi khng bnh thng.


30/85



d. Cc l lun kinh t ca A. Smith

Th nht, l lun v phn cng lao ng :

L nh kinh t hc thi cng trng th cng. Ong ch trng phn tch s phn cnglao ng.

Theo ng , x hi l tng cc c nhn con ngi kinh t . Th ci g lin kt ccc nhn ch k y li vi nhau trong mt x hi thng nht. lphn cng lao ng, biv mi ngi trong x hi c chuyn mn ha sn xut ra mt i tng tiu dngcho nn tt c cc c nhn u ph thuc ln nhau. X hi l mt lin minhtrao i, xydng trn c s phn cng lao ng.

A. Smith cho rng: ti sn x hi ph thuc vo hai nhn t:

Mt l, s ngi lao ng trong cc ngnh sn xut vt cht.

Hai l, ph thuc vo trnh phn cng lao ng.

Phn cng lao ng c nhiu u im

ng cng vch ra mt tri ca s phn cng lao ng.

Tuy nhin, ng cng c hn ch: ln ln gia phn cng lao ng trong x hi viphn cng lao ng trong cng trng th cng, xem x hi nh mt cng trng th

cng m rng.

Th hai, l lun v tin t

ng thy c s xut hin ca tin l mt qu trnh khch quan theo yu cu catrao i hng ho. N khc phc c kh khn ca trao i hng ha trc tip, lbnh xe v i ca lu thng l phng tin v i ca trao i v thng mi.

ng nhn thy xu hng thay i tin vng, bc bng tin giy. l s tit kimchi ph trong lu thng. Khc vi tin kim loi, tin giy c th y knh lu thng.

ng cngthy tin tn dng lm tng trng sn xut. Tuy nhin, n khng gi vtr ch yu.

V quy lut lu thng tin t, khi chng li thuyt s lng tin t

Tuy nhin, ng cng c nhiu hn ch, n gin ha nhiu chc nng ca tin,


31/85



a chc nng phngtin lu thng ln hng u.

Th ba, l lun v gi tr - lao ng

A. Smith c cng ln khi phn bit r rng gi tr s dng v gi tr.

ng phn bit hai loi gi c t nhin v gi c th trng.

Gi c t nhin l biu hin bng tin ca gi tr.

Gi c th trng l gi c thc t m hng ha c bn, n ln xung xoay chungquanh gi c t nhin. Theo ng, gi c th trng chu tc ng ca nhiu yu t: ngoigi c t nhin n cn ph thuc vo quan h cung cu v cc loi c quyn.

- ng ch ra lng gi tr hng ho l do hao ph lao ng trung bnh cn thit quytnh.

- Lao ng gin n v lao ng phc tp nh hng khc nhau n lng gi trhng ho.

- V gi tr hng ha, ng c hai nh ngha:

Mt l, gi tr do lao ng trong tt c cc ngnh sn xut vt cht to ra. N co bng chi ph lao ng.

Hai l,gi tr l do lao ng m ngi ta c th mua c bng hng ho ny quytnh. Gi tr do lao ng to ra ch ng trong nn kinh t hng ha gin n. Cn trongCNTB, gi tr c quyt nh bi thu nhp, n bao gm tin lng, li nhun v a t.

Tm li, ng c nhiu cng hin i vi l lun v gi tr lao ng. Nhng trongphn tch c nhng mu thun do tnh hai mt ca phng php lun.


32/85



Th t, l lun v phn phi.

ng chia x hi ra thnh ba gii cp c bn gn lin vi quyn s hu t liu snxut v thu nhp:

1. Giai cp cng nhnthu nhp l tin cng

2. Giai cp cc nh t bn ( bao gm t bn cng nghip, nng nghip v thngnghip)- thu nhp l li nhun

3. Giai cp ch t - thu nhp l a t.

V tin cng: ng cho rng, tin cng l thu nhp ca cng nhn, gn vi lao ngca h. N l s bi hon nh cng lao ng.

Theo ng trong sn xut hng ha gin n cng c tin cng, n bng ton b snphm ca lao ng. Cn trong CNTB, tin cng cn phi m bo cho ngi cngnhn mua phng tin sng, tn ti v phi cao hn mc .

ng cho rng, tin cng khng th thp hn chi ph ti thiu cho cuc sng cangi cng nhn. Nu qu thp h s khng lm vic v b ra nc ngoi. Tin cng caos kch thch tin bkinh t v n lm cho tng nng sut lao ng.

ng thy c cc nhn t tc ng n s lng tin cng. l iu kin kinh tx hi, truyn thng vn ha, thi quen tiu dng; quan h cung cu trn th trng laong..

Tuy nhin, ng khng hiu c bn cht ca tin cng. ng ch thy s c skhc nhau v s lng gia tin cng trong sn xut hng ha gin n v trong CNTB.ng quan nim tin cng l gi c ca lao ng bi v ng khng hiu phm tr sc laong. y l mt hn ch ln cang khi phn tch l lun v tin cng.

V li nhun: l lun li nhun ca ng y mu thun.

Mt mt ng thy c bn cht bc lt ca li nhun khi cho rng, ngi cngnhn to ra gi tr vt cht chia lm 2 phn: tin cng ca nha ta v li nhun ca nh tbn. Mt khc, ng ph nhn bn cht bc lt ca li nhun khi quan nim li nhunc sinh rabi ton b t bn ng trc.

i ch ng cn cho li nhun l khon bi hon chovic mo him ca nh t bn.ng khng nh: mc ch ca sn xut t bn ch ngha l li nhun. N ph hp vi li

ch x hi.

V a t: l lun v a t ca ng c nhiu mu thun. a t l mt phn ca snphm lao ng. Trong nng nghip c a t bi v lao ng nng nghip c nng sutcao hn ngnh khc. Nh vy, ng thy c bn cht bc lt ca a t. ng thing li cho a t l kt qu tc ng ca t nhin, l khon tr cho s phc v ca t.Vi quan nim ny, bn cht ca a t l khng bc lt.


33/85



Th nm, l lun v t bn v ti sn xut:

V t bn: ng coi t bn l iu kin vt cht cn thit cho sn xut ca mi xhi. Ong thy c trong mi ngnh u c t bn c nh v t bn lu ng. ngkhng nhn thy t bn bt bin v t bn kh bin nn khng th phn tch bn cht bclt ca t bn.

V ti sn xut: ng da trn l lun gi tr phn tch ti sn xut. Gi tr hngha theo ng ch bao gm tin cng, li nhun, a t. Ong b qua yu t t liu snxut (c) trong gi tr hng ha. l mt gio iu ca A. Smith. Nh vy, tng snphm lm ra hng nm s tiu dng ht trong nm. iu ny khng cho php ng phntch ti sn xut m rng m hc dng li ti sn xut gin n.

Tuy nhin, ng cng c cng hin ln khi a ra cc khi nim v tng thu nhp vthu nhp thun ty. Tng thu nhp l ton b sn phm hng nm ca mt nc. Thunhp thun ty hay thu nhp quc dn l phn gi tr mi sng to ra, l phn mngi dn mt nc c th tiu dng.

e. nh gi v Adam Smith:

2. David Ricardo ( 1772 - 1823)

a. Tiu s v hon cnh lch s

D, Ricardo sinh ra trong mt gia nh lm ngh mi gii chng khon Lun n.ng hc 2 nm trng thng nghip Amsterdam (H lan), sau ng tham gia vocng vic kinh doanh trn th trng chng khon v tr thnh mt trong nhng ngi

giu nht nc Anh lc by gi, t nm 1819 ng c bu vo ngh vin Anh.ng nghin cu v am hiu nhiu lnh vc nh: ton, vt l, ha, a cht, kinh

t.ng c nhiu tc phm, trong ni ting nht l Nhng nguyn l c bn cachnh kinh t hc v thu kho 1817.

Thi i ng sng l thi i m cuc cch mng cng nghip Anh hon thnh,my mc s dng mt cch rng ri. Lao ng th cng c thay th bng lao ng ckh ha. Nn kinh t t bn ch ngha bt u pht trin theo chu k, c s ph


34/85



thuc thc s ca lao ng v t bn. Vi nhng iu kin kinh t x hi cho phpRicardo vt c nhng gii hn trong l lun m A. Smith khng th lm ctrong thi i ca mnh.

ng l ngi k tc xut sc s nghip ca A. Smith. K. Marx nh gi A. Smithl nh kinh t ca thi k cng trng th cng cn Ricardo l nh t tng ca thi icch mng cng nghip.

b. Phng php lun

ng tip tc phng php khoa hc t nhin, s dng cng c tru tng ho, ngthi p dng cc phng php khoa hc chnh xc, c bit l phng php suy din.

Tuy nhin, phng phplun ca ng cn mang tnh siu hnh khi khng th phntch c mu thun ca CNTB.

c. H thng cc quan im kinh t ca D. Ricardo

Th nht, l lun gi tr lao ng.

Chim v tr trung tm trong hc thuyt kinh t ca D. Ricardo l l lun gi tr laong. ng k tha v pht trin t tng ca A. Smith. ng gt b nhng sai lm vmu thun trong l lun gi tr A. Smith.

ng cho rng, li ch ( gi tr s dng)khng l thc o ca gi tr trao i, mcd n rt cn thit cho gi tr trao i.gi tr s dng khng quyt nh gi tr trao i.Trn th trng s lng hng ha da vo tnh cht khan him ca mnh c gi tr cao

l rt t. Ch yu gi tr cahng ha l do lao ng ca ngi sn xut quyt nh.ng ng h l lun gi tr ca Smith. ng cho rng, trong nh ngha v gi tr ca

Smith th nh ngha gi tr do hao ph lao ng quyt nh l ng cn nh ngha cnli l sai. y l mt tin b ca ng so vi Smith.

V c cu gi tr, ng cho rng, gi tr khng ch c quyt nh bi lao ng sngm cn phi bao gm lao ng chi ph to ra cng c lao ng.

ng cho rng thi gian lao ng x hi cn thit quyt nh lng gi tr.

Th hai, l lun v phn phi.

Vn phn phi chim v tr quan trng trong l lun kinh t ca ng.

- V tin lng, ng coi lao ng cng nh cc hng ha khc c gi c th trng


35/85



v gi c t nhin. Gi c th trng ca lao ng l tin lng, n ln xung chungquanh gi c t nhin.

Gi c t nhin ca lao ng bng vi gi tr t liu sinh hot cn thit cho cucsng ca ngi cng nhn v gia nh anh ta. N ph thuc vo iu kin lch s, trnh pht trin, truyn thng v hnh thc tiu dng ca mi dn tc.

ng ng h quy lut st v tin lng, tin lng phi mc ti thiu v khngc cao hn mc . ng cho rng ngi cng nhn khng nn than phin v tinlng thp v y l quy lut t nhin.

ng chng li s can thip ca Nh nc vo th trng lao ng v khng nn gip ngi ngho v nh vy s vi phm quy lut t nhin.

- V li nhun, ng cho rng, ngi cng nhn to ra gi tr ln hn tin lng camnh. l li nhun ca nh t bn. iu chng t ng thy s bc lt.

- V a t, ng t thnh cng ln khi phn tch a t. ng gii thch l lun nytrn c s l lun gi tr lao ng.

Theo ng, do rung t c hn, nng sut li thp bi mu m ngy cng gim,nng sut bt tng xng m nhu cu lng thc th ngy cng cao bi dn s tng nhanh

nn cn phi canh tc trn c rung t xu. Do , gi c th trng ca nng sn sc quyt nh bi gi tr nng sn sn xut trn rung t xu.

Chnh lch gia gi tr nng sn phm c sn xut trn t trung bnh v t ttvi gi tr nng sn phm trn t xu gi l a t.

Th ba, l lun v tin t

L lun v tin t ca ng mang tnh hai mt.

Mt mt da trn c s l thuyt gi tr lao ng. ng coi gi tr ca tin l do gi

tr vt liu lm ra tin quyt nh. N bng s lng lao ng khai thc vng bc.ng nu ln khi nim gi c l biu hin bng tin ca gi tr.

Mt khc, ng li theo lp trng ca thuyt S lng tin t.

Theo thuyt ny, gi tr ca tin ph thuc vo s lng ca n. Nu s lng tincng nhiu, th gi tr ca n cng t v ngc li. Cn bn thn tin t khng c gi trni ti.


36/85



Tht, l thuyt v li th so snh trong thng mi quc t.

Theo D. Ricardo, khi mi nc c li th tuyt i so vi nc khc v mt hngho th li ch thng mi l r rng.

Nhng iu g s xy ra nu nc B Nha sn xut c hiu qu hn nc Anh

c ru vang v vi. gii p cu hi ny, D. Ricardo a ra L thuyt li th so snh.

Ni dung ca l thuyt ny nh sau:

Nc Thi gian laong /100 V

ru vang

Thi gian laong /100 V

khn

Li ch mangli.

Anh 120 gi 100 gi

B Nh 80 gi 90 gi

Trung bnh thgii 95 95


37/85



3. Hc thuyt kinh t ca Sismonde de Sismondi

Jean Charles Leonard Simonde de Sismondi sinh ra trong mt gia nh mc s tinlnh. Sau khi tt nghip i hc ng lm vic trong ngn hng Lyon.

ng c cc tc phm ln: S giu c ca thng mi ( 1803); Nhng nguyn lmi ca KTCT ( 1819); Nghin cu mi v khoa KTCT ( 1837).

a. c im phng php lun:

Theo ng, i tng ca kinh t chnh tr hc l phc li vt cht ca con ngido nh nc quyt nh.

ng coi KTCT l khoa hc ca o c, phm hnh, lin quan n phm gi conngi, ch khng lin quan n quy lut kinh t.

Trong nghin cu khoa hc kinh t, ng p dng phng php ch quan v phphn vic p dng phng php tru tng ho khoa hc.

Ong phe phan nen kinh te t ban chu ngha nhng lai ly tng hoa oi vi sanxuat nho. Ong theo quan iem cua nhng ngi san xuat nho chong lai nhng ttng kinh doanh ln, chong lai san xuat may moc.

Xuat phat t li ch cua giai cap tieu t san, ong au tranh, ung ho cai cach.

c. Cc hc thuyt kinh t ca Sismondi

Th nht, l lun v gi tr. ng ng trn lp trng gi tr lao ng. Ong ng hquan im cho rng gi tr hng ha do lao ng ca ngi sn xut hng ha quyt nh.N c o bng thi gian lao ng x hi cn thit trong iu kin trung bnh.

ng thy c mu thun gia gi tr v gi tr s dng.

Chnh v vy, K. Marx coi ng l ngi kt thc cc quan im kinh t chnh trt sn c in Php.


38/85



Th hai, l lunphn phi.

Sismondi cho rng li nhun l thu nhp ca t bn c ly t sn phm ca laong ca cng nhn. N l phn bc lt lao ng khng cng ca cng nhn v thuc vnh t bn.

Lao ng ca cng nhn to ra ca ci chia lm hai phn:- Tin lng l thu nhp ca cng nhn

- Phn cn li l li nhun ca t bn l thu nhp khng lao ng.

Nh vy, ng thy c bn chtbc lt ca ch t liu sn xut, mu thun giathu nhp c lao ng vi thu nhp khng lao ng.

V tin lng, ng cho rng tin lng ca cng nhn thp l c trng ca CNTB. l qu trnh tch t, tp trung ca ci vo nhng ngi giu c v s bn cng ca

tng lp lao ng.Theo ong, tien lng phai bng tat ca gia tr cua san pham lao ong cua cong

nhan.

V a t, ng cho rng tng phm ca t nhin. y l mt hn ch ln ca ng,bi v ng khng thy c bn cht bc lt ca a ch.

Tuy nhin, ng thy c nhng ngi canh tc trn t xu cng phi np a t,y l mm mng l lun a t tuyt i m trc ng khng tc gi no thy c.

Thby, l lun v khng hong kinh t.y l l lun trung tm cahc thuytkinh t ca ng.


39/85



Tht, l lun v vai tr ca nh nc trong nn kinh t.

Trcnhng mu thun ca CNTB nh khng hong, tht nghipng ngh nhnc phi can thip vo nn kinh t nhnm iu tit quan h phn phi cng bng hn bo v giai cp tiu t sn. ng coi nh nc l i din ca li ch tt c giai cp, c khnngiu ho x hi.

ng vit: Chng ti coi chnh ph l ngi bo v k yu chng li k mnh,ngi bo v cho nhng ai khng th no t bo v c, v l ngi i din thngxuyn, nhng bnh tnh cho li ch ca mi ngi chng li li ch nht th nhng saysa ca mi ngi.


40/85



V. Cc hc thuyt kinh t thi k hu c in

1. Hc thuyt kinh t ca Thomas Robert Malthus ( 1766 - 1834)


ng sinh trng trong mt gia nh qu tc Anh. ng hc H tng hpCambridge tt nghip nm 1788. Nm 1807 ng tr thnh gio s kinh t.

Cc tc phm ln ca ng nh Bn v quy lut nhn khu ( 1789); nguyn lkinh t chnh tr ( 1820).

c im phng php lun ca ng l nng v phn tch hin tng, p dng quylut sinh vt vo x hi loi ngi.

ng c nh gi l mt trong nhng nh sng lp ra kinh t hc thc chng.

b.Cc hc thuyt kinh t ca ng:

Th nht, l lun v nhn khu.

L lun trung tm trong hc thuyt kinh t ca ng l l lun nhn khu. Theo ng,s ngho kh v t nn x hi khng phi do bn thn ch x hi t bn ch nghasinh ra m do bn tnh ca con ngi gy ra.

Ni dung c bn ca l lun ny nh sau:

Mt l, s lng nhn khu phi ph hp vi s lng t liu tiu dng. Do , nino s lng nhn khu ln hn s lng d tr lng thc th ni c nn nhn khutha.

Hai l, khi t liu sn xut tng, nhu cu tho mn cao th nhn khu s sinh sinyn nu khng c s ngn cn no. Theo ng, t liu sn xut th tng theo cp s cng v mu m ca t ai ngy cng gim. Trong khi , s lng nhn khu tng rt nhanhtheo cp s nhn.

Ba l, lm cho qu trnh tng dn s cn bng vi qu trnh tng t liu tiu dngcn phi c nhng ngn tr cn thit lm nh tr vic tng nhn khu.

Theo ng c 2 cch ngn tr:

- Loi c tnh cht trng pht nh ngho kh, dch bnh, chin tranh, thin tai.

- Loi c tnh cht ngn nga hn ch sinh nh k hoch ha gia nh..

Th hai, l lun v gi tr.

ngkch lit chng l lun gi tr ca Ricardo v ng h quan im th hai caAdam Smith, xem gi tr hng ha l do lao ng m ngi ta c th mua c bnghng ho ny quyt nh vng b sung thm lun im lao ng m ngi ta c thmua c bng nhng chi ph sn xut ra n.

Cc chi ny bao gm: chi ph v lao ng sng, lao ng vt ha cng vi li


41/85



nhun.

Nh vy, gi trhng ho bao gm ba b phn l lao ng sng, lao ng vt ha vli nhun.

T , ng ph nh quan h bc lt lao ng lm thu ca CNTB, bi v li nhun

l khon di ra so vi t bn ng trc ch khng phi so vi lao ng sng.

Th ba, l lun v khng hong kinh t.

Xut pht t l lun gi tr trn, Multhus gii thch nguyn nhn ca khng hongkinh t.

3. Hc thuyt kinh t ca Jean Baptiste Say ( 1767 - 1832)


ng sinh ra trong mt gia nh thng gia thnh ph Lyon ca nc Php.

ng lm rt nhiu ngh nh nhn vin ngn hng, nhn vin bo him, k gi.Nm 1831 ng tr thnh gio s kinh t ca trng College de France.

ng c tc tc phm nh: Khi lun kinh t chnh tr hc ( 1803); Bi ging kinh

t chnh tr.Phng php lun ca ng mang tnh tm l ch quan trong vic nh gi cc hin

tng v qu trnh kinh t, ph nh quy lut khch quan.

ng mun tch chnh tr ra khi kinh t,. ng cho rng kinh t l mt mn khoa hcnghin cu vic sn xut, phn phi v tiu dng n thun v mt k thut ch khngnghin cu mi quan h gia ngi vi ngi trong qu trnh .


42/85



b.Hc thuyt kinh t ca Say

Thnht, l lun v gi tr.

ng chng li l lun gi tr laong ca trng phi C in. ng ng h l luncoi li ch l c s ca gi tr.

Theo ng: sn xut to ra li ch, cn li ch lm cho vt phm c gi tr, li chca vt phm cng nhiu th vt phm c gi tr cng cao.

Say cn cho rng, gi tr c xc nh trn th trng, hay gi tr ch xc nh trongtrao i. Thc o gi tr ca vt l s lng cc vt m ngi khc ng a ily vt .

Ni cch khc, theo Say, gi tr hng ha c quyt nh bi quan h cung cu. Vtno cng him th gi tr cng cao.

Th hai, l lun v ba nhn t sn xut.

Theo Say, c ba nhn t tham gia vo qutrnh sn xut gi tr. llao ng cacng nhn, t bn v t ai. Mi nhn t u c vai tr ring trong vic to ra gi tr.

Th ba, l lun v li nhun

Say coi li nhun khng phi l kt qu ca s bc lt lao ng ca cng nhn m lkt qu ca u t t bn.

ng cng phn bit nh t bn cho vay v nh kinh doanh.

Li tc l thu nhp do t bn cho vay mang liv tng i n nh.

Li nhun kinh doanh l phn thng v nng lc hot ng ca doanh nhn, lcng ca lao ng qun l.


43/85



CHNG 4

HC THUYT KINH T MCXT

1. Hon cnh lch s

n u nhng nm 40 ca th k 19, CNTB ginh a v thng tr. S ra i caCNTB lm thay i cn bn c cu giai cp x hi. Trong x hi t bn c hai giai cpc bn l giai cp t sn giv tr thng tr v giai cp v sn.

Mu thun vn c ca CNTB c bit l mu thun gia giai cp t sn v giai cpv sn ngy cng gay gt. Phong tro u tranh ca giai cp v sn chng li ch pbc, bc lt TBCN ngy cng ln cao, nh im l khi ngha ca th dt Lyon ncPhp;phong tro hin chng Anh trong nhng nm 30 - 40 ca th k 19. ; phong trou tranh ca giai cp v sn i t t pht n t gic, t u tranh kinh t n u tranhchnh tr. T , i hi phi cl lun cch mng lm v kht tng cho giai cp vsn .

Karl Marx ( 1818 -1883) v Friedrich Engels ( 1820 -1895) l nhng ngi sng lpra ch ngha Mc.

V. I. Lnin bo v v pht trin KTCT Mctrong iu kin mi.

2. ac iem phng phap luana. V i tng ca Kinh t chnh tr

Nghin cu quan h sn xut trn c ba mt.

b. V phng php nghin cu

- Phng php duy vt bin chng.

- S dng phng php tru tng ho khoa hc.

3. Nhng ng gp ch yu ca K. Marx Va F. Enggels v LSHTKT

Th nht, cng lao to ln ca Marxl pht hin tnh hai mt ca lao ng sn xuthng ho l lao ng c th v lao ng tru tng.


44/85



Th hai, Marx vch ra ngun gc, bn cht ca gi tr thng d .

Th ba, Marxphn bit r lao ng v sc lao ng.

Th t, Marx l ngi u tin phn chia t bn thnh t bn bt bin v t bn khbin.

Th 5,Marxphn tch tch lu t bn

Th 6, Marx ch ra s chuyn ho gi tr thng d thnh li lun v li nhun bnh qun v gi tr hng ha thnh gi c sn xut trong iu kin t do cnh tranh.


45/85



Th 7, Marx ch ra gi tr thng d l ci chung, ci tru tng, bn cht.

Th 8, Marx phn tch iu kin thc hin tng sn phm x hi, ch ra cc mtcn i trong nn kinh t v nguyn nhn ca khng hong kinh t v tnh chu k kinh tca ti sn xut TBCN

4. Nhng cng hin ca V.I. Lnin

Trong iu kin CNTB t do cnh tranh chuyn sang giai on c quyn v cquyn nh nc, Lnin tip tc bo v v pht trin l lun kinh t ca Mc.

Th nht, Lnin ch ra tnh quy lut tt yu ca vic chuyn bin t CNTB t docnh tranh sang ch ngha t bn c quyn.

Th hai, Lnin vch r tnh quy lut ca vic chuyn CNTBQ thnh CNTBNN.


46/85



Th ba,quan nim ca Lnin v xy dng CNXH. Thng qua chnh sch kinh tmi ( NEP).

Ni dung th hin nh sau:

- Thay ch trng thu lng thc bng chnh sch thu lng thc khuynkhch nng nghip pht trin.

- Khi phc quan h hng tin v xem trao i hng ha c nh gi l chicn xeoch yu ca chnh sch kinh t mi, phi c t ln hng u trn c s nhnc nm cc n by ch huy.

- S dng v ci to dn dn c cu kinh t c, lm cho nn kinh t c thch ngvi ch ngha x hi ch khng phi p tan ngay bng hnh thc hnh chnh.

- Pht trin n mc nht nh ch ngha t bn trong nc v hng n vo chngha t bn nh nc.

- Thu ht t bn nc ngoi v s dng n c li cho vic xy dng ch ngha xhi di nhng hnh thc v trnh khc nhau ca ch ngha t bn nh nc nhnc.

- Thu ht dn nhng ngi tiu sn xut vo cc loi hnh khc nhau ca hp tc xtrn c s t nguynv s gip , u i ca nh nc cng - nng.

- S dng nhiu hnh thc phn phi theo nguyn tc khuyn khch bng li ch vtcht vs quan tm v li ch vt cht i vi ngi sn xut kinh doanh, kt hp li chc nhn, tp th v x hi.

- Chuyn cc x nghip quc doanh sang ch hp tc kinh t . Chuyn t pp qunl kinh t bng bin php hnh chnh sang bin php kinh t lch yu.

Tm li, NEP c ngha rt ln i vi cc nc qua 1d ln CNXH t mt ncnng nghip lc hu.


47/85



CHNG 5

CC HC THUYT KINH T CA TRNG PHI TN C IN(NEOCLASSICISM)

I. HON CNH RA I V C IM CH YU CA TRNG PHI TN

CIN.1. Hon cnh ra i

Cui th k 19 u th k 20, quan h sn xut TBCN pht trin mnh m Chu u v M. Song song , th trng TBCN cng c m rng, mi lin kinh tgia cc ch th ngy cng cht ch hn. Vai tr c nhn trong x hi ngy cng ctng cng, nht l cc ch doanh nghip t nhn TBCN.

Quan h sn xut TBCN pht trin ng thi cng lm su sc hn mu thun giaicp trong lng x hi tbn. Trong cuc u tranh vi giai cp t sn, giai cp v sn c v kh t tng sc bn ca mnh Ch ngha Mc. Ch ngha Mc vi tnh khoa hccch mng t giai cp t sn trc vn cn phi xy dng mt l lun kinh t mi bo v li ch ca giai cp t sn trong tnh hnh mi.

L lun kinh t ca tro lu Tn c in ra i v p ng yu cu ca giai cp tsn trong vic gii thch cc hin kinh t va mi ny sinh cng nh trong vic u tranhvi Ch ngha Mc.

2. c dim phng php lun ca trng phi Tn c in.

Th nht, c im phng php lun c bn ca trng phi tn c in l cchtip cn duy tm, tm l ch quani vi cc hin thc kinh t khch quan. H tinrng khi da trn cc nh gi ch quan c th gii thch tt c cc hin tng v qutrnh kinh t.

Th hai, ging nh cc nh kinh t trng phi c in, cc nh kinh t tn c inng h t do cnh tranh, chng li s can thip ca nh nc vo kinh t. H tin tngchc vo c ch th trng t pht s m bo cn bng cung cu, m bo nn kinh tpht trin.

Th ba, cc nh kinh t tn c in chuyn s ch phn tch kinh t sang lnh vctrao i, lu thng, cung cu. H ch phn tch tiu dng v cho rng tiu dng quytnh sn xut.

i tng nghin cu ca h l cc n v kinh t c lp.

Th t, khi phn tch cc hin tng kinh t cc nh kinh t tn c in da trn


48/85



nguyn tc khan him. Nguyn tc ny da trn ngun ti nguyn c gii hn v s nhgi ch quan i vi gi tr ca ci. Mt vt cng khan him th gi tr cng cao v ngcli.

Th nm, phng php lun ca trng phi tn c in mang tnh phi lch s. Hcho rng phng thc sn xut TBCN l hon thin nht v tn ti vnh vin.

Th su, h tch cc s dng cc cng c ton hc trong phn tch kinh t.

II. CC HC THUYT KINH T CH YU CA TRNG PHI GII HNTHNH VIENE ( O)

Trng phi gii hn Thnh Viene (o) c i biu bi ba nh kinh t

Karl Menger ( 1840 -1921)

Bohm Bawerk ( 1851 - 1914)Won Wieser (18511926).

1. L thuyt sn phm kinh t ca trng phi Thnh Viene (o)

Mt vt c coi l sn phm kinh t khi c bn tiu chun sau:

Th nht, vt phi c kh nng tho mn nhu cu hin ti.

Th hai, vt phm trong t nhin c rt nhiu, nhng con ngi phi bit r cngdng.

Th ba, vt phi trong tnh trng c kh nng s dng ch khng dng timnng

Th t, vt phi trong tnh trng khan him, hay s lng c gii hn.

2. L thuyt gi tr ca trng phi Thnh Viene (o)

a. L thuyt v li ch gii hn ( li ch cn bin) - Marginal Utility

Theo K. Menger, li ch cn bin ca ca ci c quy nh bi hai nhn t:


49/85



Vi mt lng ca ci nht nh, nhu cu i vi n cng cao th li ch gii hnca n cng cao.

S lng ca ci c em ra dng tho mn nhu cu cng nhiu hn th li chgii hn ca ca ca ci cng t i.

V d: mt ngi mt ngy dng 4 thng nc.

Thng th nht tho mn nhu cu bc thit nht l ung, nn li ch nht ,chng hn l 9.

Thng th 2, nu n, t cp thit hn, nn li ch l 5.

Thng th 3 tm git, li ch l 3.

Thng th 4 dng ti hoa, li ch t nht l 1.

b. V gi tr trao i

Trng phi o quan nim gi tr trao i da trn yu t tm l ch quan. H chorng ngi ta tin hnh trao i vt phm cho nhau ch khi thy mnh c li. S nh gili ch m h thu c khitrao i l da trn nh gi ch quan ca nhng ngi thamgia trao i.

ng a ra v d, hai nng dn A v nng dn B trao i b v nga cho nhau.Nng dn A c 6 con nga v 1 con nga, nng dn B c 6 b v 1 con nga.

S sp xp gi tr ca b v nga ca hai nng dn A v B nh sau:


50/85



NNG DN A NNG DN B

STT NGA B Nga B

1 50 50 50

2 40 403 30 30

4 20 20

5 10 10

6 0 0

c . L lun v gi tr gii hn

Li ch gii hn ca sn phm gii hn ( sn phm sau cng) s quyt nh gi trgii hn ca sn phm v gi tr gii hn s quyt nh gi tr ca tt c sn phmkhc.

d. L lun v cc hnh thc ca gi tr.

Nhng nh kinh t o phn bit cc hnh thc ca gi tr. The h gi tr phic phn bit di hai hnh thc: gi tr khch quan v gi tr ch quan.

Gi tr khch quan xut pht t li ch ca vt phm mang li tha mn nhu cuca con ngi.

Gi tr ch quan xut pht xut pht t s tiu dng vt phm y v vic con ngi

quyt nh s dng chng nh th no.Ngoi ra h cn cho rng mt vt phm c 4 hnh thc:

- Gi tr s dng khch quan

- Gi tr s dngch quan

- Gi tr trao i khch quan.

- Gi tr trao i ch quan


51/85



V d 1: Lm th no xc nh gi tr ca t sch? ng cn c vo ch ai s lch s hu ca n?

Nu ch ca n l mt tr thc, th t sch c gi tr s dng.

Nu ch l mt nh bun th n c gi tr trao i.

V d 2:Mt m3 ci c nhit lng nht nh. Nu ci t to ra nhit lng ridng n vo cng vic no , th l gi tr s dng khch quan.

III. CC HC THUYT KINH T CH YU CA TRNG PHI GII HNM

i biu cho trng phi ny l John Bates Clark ( 1847 -1938) gio s H tnghp Colombia.

1. L thuyt nng sutgii hn.

Trn c s l thuyt 3 nhn t ca J.B.Say v l thuyt li ch gii hn ca trngphi Thnh Viene o, J.B. Clark a ra l thuyt nng sut gii hn ca cc nhn t snxut.

Chng hn, khi t bn khng i th ngi lao ng c s dng thm l ngicng nhn gii hn v nng sut ca anh ta s thp hn nng sut ca ngi trc ,trong iu kin tin b k thut khng i.

Nng sut ca ngi cng nhn gii hn gi l nng sut gii hn. Sn phm ca

anh ta sn xut c gi l sn phm gii hn. Nng sut gii hn quyt nh nng sutca tt c cc cng nhn khc.


52/85



Bng nng sut cn bin ca lao ng gim dn khi t bn khng i.

T bn

( 1000 $ )

Lao ng(Ngi )

Sn lng

( chic)

Nng sut gii hn ca laong ( chic)

100 0 0

100 1 10

100 2 19

100 3 26

100 4 30

100 5 31

2. L thuyt phn phi ca Clark

Clark cho rng phn phi ca ci trong x hi rt cng bng da vo nng lcchu trch nhimca cc nhn t sn xut.

Cng nhn c lao ng, nh t bn c t bn. H u nhn c sn phm gii hntng ng.

Theo ng, tin lng ca cng nhn bng sn phm gii hn ca lao ng. Phn cnli l thng d ca ngi s dng lao ng.

Vi s phn phi nh vy, ng cho rng s khng cn s bc lt na. Ngi cng

nhn khc cng s nhn tin lng theo mc tin lng ca ngi cng nhn gii hn. Vth h cng khng b bc lt.

Nguyn tc ny c p dng cho phn a t v li tc.

IV. TRNG PHI THNH LAUSANNE THY S

Trng phi Thy S vi cc i biu sut sc l Leon Walras v W. F. Damaso

Pareto.Leon Walras ( 1834 -1910 ) sinh ra v ln ln Php. Sau , ng c mi sang

Thu S ging dy ti H Lausanne. Nhng t tng ca ng sau ny c Pareto (1848 -1923) tip tc pht trin.

1. L thuyt gi c.


53/85



Theo ng, trong trao i cc bn tham gia u mun i sn phm m mnh khngcn dng ly sn phm ca ngi khc m mnh mun. Nh vy, cung ngi ny tothnh cu ngi kia. ng cung cng l ng cu. Vy ch cn nghin cu ng cus tm ra iu kin cn bng.

Theo ng ch cn dng thut ng ton hc v s dng hm cu ca hai bn l tc im cn bng, ti , t l gi c bng t l li ch cn bin ca chng.

V d: trong trao i 2 hng ha X, Y vi khi lng hng ha X l Qx, khi lnghng ha Y l Qy. Gi c hng ha X l Px, gi c hng ha Y l Py.

2. L thuyt cn bng tng qut.

L thuyt cn bng tng qut c cc nh kinh t hc t sn nh gi cao. Thuytny phn nh s pht trin ca thuyt bn tay v hnh ca A. Smith v t tng t dokinh t.

Theo Warlras, trong c cu nn kinh t th trng, c ba loi th trng: th trngsn phm, th trng t bn v th trng lao ng.

Th trng sn phm l ni mua bn hng ha, tng quan trao i gia cc loihng ha l gi c ca chng.

Th trng t bn l ni hi v vay t bn, li sut t bn cho vay l gi t bn.

Th trng lao ng l ni thu mn lao ng, tin lng hay tin cng l gi laong.

Ba th trng ny c lp vi nhau, song nh hot ng ca cc doanh nhn nn cquan h vi nhau. Doanh nhn l ngi sn xut hng ha ban. Mun sn xut h phi

vay vn trn th trng t bn, thu cng nhn trn th trng lao ng. Trn th trngny doanh nhn l sc cu.

Sn xut c hng ha doanh nhn mang ra bn trn th trng sn phm, ydoanh nhn l sc cung. vay t bn doanh nhn phi tr li sut, thu cng nhndoanh nhn phi tr tinlng. Li sut v tin lng c gi l chi ph sn xut.

Nu gi bn hng ha trn th trng sn phm ca doanh nhn cao hn chi ph sn


54/85



xut, th anh ta s c li, doanh nhn c xu hng m rng sn xut v anh ta phi vaythm t bn v thu thm cng nhn. Nh vy, sc cu ca doanh nhn tng ln lm chogi c t bn v lao ng tng ln, tc chi ph sn xut tng ln. Ngc li khi c thmhng ha, doanh nhn s tng thm hng ho trn th trng sn phm, do gi c hngha trn th trng ny s gim xung lm cho thu nhp gim xung. Khi thu nhp gim

xung ngang vi chi ph sn xut, th cung cu trng thi cn bng. Doanh nhn skhng c li trong vic sn xut thm, nn khng thu thm cng nhn v khng vaythm t bn na. Nh vy, gi c hng ha n nh lm cho li sut v tin lng nnh, c ba th trng u t trng thi cn bng, ng gi l cn bng tng qut.

iu kin tt yu c cn bng tng qut l s cn bng gia thu nhp bn hngv chi ph sn xut.

Trong nn kinh t t do cnh tranh, trng thi cn bng ny c thc hin thngqua dao ng t pht ca cung cu v gi c hng ha trn th trng.

V. TRNG PHI CAMBRIDGE ( ANH)

ng u trng phi ny l Alfred Marshall ( 1842 - 1924) . ng l gio s trngH tng hp Cambridge.

Tc phm ni ting ca ng l: nhng nguyn l ca kinh t chnh tr hc (1890).

1. L thuyt v sn xut v cc yu t sn xut

Theo ng, sn xut l vic to ra cc li ch. N l mt s thay i hnh thc haythay i vic s dng vt cht.

Ngc li tiu dng l s sn xut tiu cc v li ch.

Cc yu t sn xut gm: t ai, lao ng v t bn.

t ai l yu t th nht ca sn xut. N vn ng theo quy lut hiu sut gimdn. my m t ai gim dn c th b ngn chn li do tc ng ca KHKT.

Lao ng l nhn t th hai ca sn xut. l s nhc nhn ca con ngi chbin ti vt. Yu t ny cng vn ng theo nguyn tc: li ch gii hn

Nhn t th ba ca sn xut l t bn. l b phn ca ci m c nhn tit kim ts thu nhp ca h.

S tng ln ca sn xut s dn n tit kim.


55/85



Tit kim do cc gia nh mun m bo s an ton v s tru mn i vi tint.

Tit kim c sinh ra t thu nhp cao v trung bnh v khng ch t li nhun cat bn.

Tit kim l kt qu ca s ch i, ca s hy sinh tiu dng hin ti, tin thngcho s hy sinh ny cng cao, th xu hng tit kim cng mnh.

2. L thuyt cung , cu, gi c cn bng

Trung tm nghin cu ca Marshall l th trng v c ch hnh thnh gi c thtrng.

Th trng l tng th nhng ngi c quan h mua bn hayl ni gp g ca cungv cu.

ng a ra khi nim gi cung v gi cu.

- Gi cung l gi c m ngi sn xut c th tip tc sn xut mc ng thi.Gi cung c quyt nh bi chi ph snxut

- Chi ph sn xut bao gm chi ph ban u v chi ph tng thm.

+ Chi ph ban u l chi ph m doanh nghep phi chu bt k c hay khng c snlng.

+ Chi ph tng thm bao gm chi ph v nguyn liu, tin lng, n tng thm lnkhi gia tng sn lng.

- Gi cu l mc gi m ngi mua c th mua s lng hng ha hin ti.

Gi cu vn ng theo nguyn l li chgii hn. Ngha l gi cu s gim dn khis lng hng ha tng ln khi cc nhn t khc khng i.

Khi gi cung v gi cu gp nhau th hnh thnh nn gi c cn bng v s lng timc gi l s lng cn bng.

P

Q0

d

s


56/85



Marsall cho rng yu t thi gian c nh hng quan trng n cung, cu v gi ccn bng. Trong thi gian ngn th cu c tc ng n gi c, cn trong thi gian di thchi ph sn xut c tc ng quan trng n gi c.

Ngoi ra theo Marhall s c quyn cng c tc ng n gi c. c li nhuncao cc nh c quyn thng gim sn lng tng gi bn. Tuy nhin, iu khngc ngha l l c quyn quyt nh c tt c bi v trn th trng cn chu tc ngca s co dn ca cu.

S co dn ca cu din t s tc ng ca mc gi i vi cu. Khi gi c hng hathay i th cu ca hng ho cng thay i hoc rt mnh, hoc rt nh, hoc mt cchbnh thng.

ng a ra cng thc tnh s co gin gi c ca cu. l t l phn trm ca sthay i s lng tiu th chia cho t l phn trm ca s thay i gi c.

E d = % Q / %P

Trong , Ed : h s co dn ca cu i vi gi c.%Q: phn trm thay i trong s lng cu.

% P: phn trn thay i trong gi c hng ha.

Ed = 1 : Cu co dn n v

Ed >1: Cu co dn nhiu

Ed < 1: Cu co dn t

Ed = 0 cu khng co dn.Ed = cu co gin hon ton.

Theo Marsall, s co dn gi c ca cu cn ph thc vo cc nhn t: mc gi c,sc mua v nhu cu ca dn c.


57/85



CHNG 6

CC HC THUYT KINH T CA TRNG PHI KEYNES

I. HON CNH RA I V C IM PP LUN CA HTKT CAJ.M.KEYNES ( 1883 -1946)

1. Hon cnh ra i

Hc thuyt kinh t ca Keynes ra i trong hon cnh cuc khng hong kinh t thgii ( 1929 -1933) lm ph sn hc thuyt bn tay v hnh t iu chnh catrng phi c in v tn c in.

Ngoi ra nhng nm 30 ca th k XX, lc lng sn xut x hi pht trin mnhm, x hi ha ngy cng cao hn so vi thi k trc i hi phi c s iu chnh tcng ca nh nc vo qu trnh pht trin kinh t x hi trong x hi t bn chngha.

Bn cnh , s thnh cng trong thc tin ca l lun Mc Lnin v k hoch honn kinh t quc dn Lin X (c) buc cc nh kinh t t sn ngh n kh nngca nh nc trong iu tit kinh t, trong vic thit lp cc chngh trnh pht trin kinht nhm a nn kinh t thot khi khng hong.

John Maynard Keynes ( 1883 -1946) sinh Anh l nh kinh t hc ni ting, gios kinh t hc ca trng i hc tng hpCamBridge.

ng l chuyn gia trong lnh vc ti chnh, tn dng v lu thng tin t, lm c vncho chnh ph Anh v ngn kh Quc gia v l ch tp ch Nh kinh t .

ng xut bn nhiu tc phm ni ting nh: Ci cch tin t ( 1923); Bn v tint (1930). Ni ting nht l tc phm L thuyt chung v vic lm, li sut v tin t ( 1936)

Cc tc phm ca ng gp phn lm phong ph thm l thuyt kinh t hc v l cs cho chnh sch kinh t ca nhiu chnh ph.

2. c im phng php lun

Phng php lun ca Keynes c nhng c im mi so vi cc nh kinh t hc tsn trc . Th hin:

Th nht, phn tch nn kinh t di gc v m v c h thng. Khc vi trng

phi Tn c in ch quan tm ti nhng nhn t vi mcn Keynes quan tm ti ccnhn t v m. Theo ng, cn ch n cc tng lng ln trong phn tch

Th hai, ph nhn c ch t iu tit ca trng phi Tn c in. Ong kch lit phphn l lun cn bng tng qut ca L. Walras.


58/85



Th ba, cao vai tr ca nh nc trong vic iu tit nn kinh t.

II. CC HC THUYT KINH T CA KEYNES

1.L thuyt tng cu, khuynh hngtiu dng gii hn v s nhn u t :

a. L thuyt tng cu

Theo Keynes, mt nn kinh t chu tc ng ca hai nhn t c bn:

- Tng cung, tc ton b s hng ha bn trn th trng

- Tng cu, tc ton th s hng ha m ngi ta mun mua.

Nhn t trc tip quyt nh mc sn lng v vc lm trong nn kinh t khngphi l tng cung m chnh l tng cu. Tng cung gi vai tr th ng, n chu s tcng ca tng cu.

b. L thuyt v khuynh hng tiu dng gii hn

Mt trong nhng thnh phn ca tng cu l tiu dng. Trong l thuyt mnh,Kyenes chia thu nhp lm 2 phn: phn cho tiu dng v phn tit kim.

T c hai khuynh hng xy ra i vi vic s dng thu nhp: khuynh hngtiu dng v khuynh hng tit kim.

- Khuynh hng tiu dng l mi quan h gia thunhp v phn chi cho tiu dng.

- Khuynh hng tit kim l mi quan h gia thu nhp v phn tit kim.

Hm s tiu dng c dng: C= f(R)

Trong : C l tiu dng; R l thu nhp

Tiu dng ph thuc vo cc nhn t:

+ Thu nhp


59/85



+ Nhng nhn t khch quan tc ng n thu nhp

+ Nhng nhn t ch quan, nhng khuynh hng tm l

8 nhan to cua tiet kiem:

6 nhan to kch thch tieu dung:

Khuynh hng tiu dng gii hn( MPCMarginal Propensity to Consume ) l miquan h gia s gia tng tiu dng so vi gia tng thu nhp.

MPC = C/R

Theo Keynes, quy lut tm l c bn ca con ngi l cng vi s gia tng ca thunhp, khuynh hng tit kim ngy cng tng, ng thi khuynh hng tiu dng sgim tng i so vi s gia tng khuynh hng tit kim.

c. L thuyt v s nhn u t

S nhn u t th hin mi quan h gia gia tng u t vi gia tng thu nhp.

N ch r s gia tng u t s ko theo s gia tng thu nhp ln bao nhiu.

Ta c k = R/ I.

=> R = k x I

Xc nh k:

Theo Keynes thu nhp c chia thnh tiu dng v tit kim, ng thi thu nhpcng chia thnh tiu dng v u t.

Thu nhp = Tiu dng + Tit kin

R = C + S


60/85



Thu nhp =tiu dng + tit kim

R = C + I

=> I = S

-Nu xt gii hn th:

R = C + S = C + I

=> I = S = R - C.

Nn k = R/ I = R/( RC)

k = 1/ ( 1- C/ R)

=> k = 1/ ( 1- MPC)

Qua phn tch trn ta thy khuynh hng tiu dng bin c vai tr quan trng trong

s nhn. n lt mnh, s nhn lm khuych i thu nhp khi c s gia tng u t.Theo Keynes, mi s gia tng u t ko theo cu b sung v cng nhn v t liu

sn xut, c ngha vic lm gia tng, thu nhp gia tng. Thu nhp gia tng s l tin cho tng u t mi. Nh vy, s nhn c tc ng dy chuyn, n khuych i thu nhpln.

2. L thuyt li sut v hiu qu gii hn ca t bn.

a. Li sut

Li sut l s tin tr cho vic khng s dng tin mt trong mt khong thi giannht nh.

C hai nhn t nh hng n li sut:

Th nht, khi lng tin t a vo lu thng.

Nu khi lng tin t a vo lu thng cng tng th li sut cng gim v ngc

li.y l cng c quan trng a ra chnh sch iu chnh kinh t ca Nh nc.

kch thch u t cn h li sut, mun h li sut cn tng khi tin trong lu thng.


61/85



Th hai, s a thch tin mt.

Keynes cho rng ca ci dng tim mt l thun li nht. Do vy, con ngi ckhuynh hng gn lin vi n. V vy, s a thch tin mt l mt khuynh hng n nhkhi lng tin mt m ngi ta mun gi li theo li sut nht nh.

S a thch tin mt chu tc ng ca cc yu t sau:

Li sut c mi quan h cht ch vi tnh hnh u t t bn. Khi quyt quyt nh

mt cuc u t cc nh u t s so snh gia li sut v hiu qu gii hn ca t bn.J. M. Keynes phn bit nh t bn cho vay vi doanh nhn.

-Nh t bn cho vay l ngi c t bn cho ngi khc vay v thunhp ca h lli tc cho vay.

- Doanh nhn l ngi i vay t bn nhm mc ch sn xut kinh doanh, thunhpcho vic s dng t bn ny l li nhun. ng gi l thu nhp tng lai ca t bn.

Thu nhp tng lai l thu nhp ca doanh nhn sau khi tr ph tn thay th .

Quan h gia thu nhp tng lai v ph tn thay th sn xut thm mt n v snphm c gi l hiu qu gii hn ca t bn.

Theo ng, vic tng u t s dn n gim hiu qu gii hn ca t bn.

Mi quan h gia u t v hiu qu gii hn ca t bn th hin qua khi nim ng cong u t hay ng cong hiu qucn bin ca t bn.

r

0 M


62/85



Hiu qu gii hn ca t bn c mi quan h vi li sut. Nu li sut cao hn hocbng hiu qu gii hn ca t bn th nh u t s khng tip tc u t.

Nh vy, gii hn ca cc cuc u t l s chnh lch gia hiu qu gii hn cat bn v li sut.

V d:

Vn u t

( t)

Hiu qu cn bin cat bn (%)

Li sut ( %) Chnh lch

%

CHI CH

1 20 5 15

2 17 5 12

3 12 5 7

4 9 5 4

5 5 5 0

6 2 5 -3

7 0 5 -5

Theo Keynes, trong iu kin tin b khoa hc k thut ngy cng pht trin, mymc mi c nng sut cao hn s lm gim gi c hng ha. Do , hiu qu cn bin cat bn ngy cng gim v c th dn n bng 0. iu ny nh hng n tnh hnhut v gy ra tnh trng tht nghip.

Hiu qugii hn

ca tbn

Vn u t

ng cong hiu qugii hnca tbn

0


63/85



3. L thuyt v vai tr iu chnh kinh t ca Nh nc.

Trong logic phn tch ca mnh, Keynes cho rng thot khi khng hong v thtnghip cn c s can thip ca nh nc vo nn kinh t tng tng cu, gia tng viclm v thu nhp.

S can thip ca nh nc thng qua cc cng c sau:Th nht m bo u t Nh ncv kch thch u t t nhn

Th hai, chnh sch ti chnh, tn dng v lu thng tin t.

Th ba,m rng vic lm bng cch m rng u t


64/85



Th t, khuyn khch tiu dng c nhn.

4. nh gi hc thuyt Keynes

III. TRNG PHI KEYNES

Trng phi Keynes l trng phi ca cc nh kinh t hc phng Ty ly l lunkinh t ca Keynes lm c s, p dng phng php phn tch v m, phn tch cc tnglng kinh t, ch trng nh nc can thip vo nn kinh t.

Sau khi Keynes mt, lm th no k tha v pht trin t tng ca Keynes, ccnh kinh t hc theo thuyt Keynes u a ra nhiu kin gii ca mnh.

Trng phi ny bao gm ba tro lu:

Th nht,nhng ngi Keynes phi hu ng h cc nhm c quyn xm lc,chy ua v trang, qun phit ha nn kinh t.

Th hai, nhng ngi Keynes t do, bo v li ch c quyn song khng ng h

chy ua v trang.Hai tro lu ny hnh thnh nn nhng Keynes chnh thng.

Th ba, nhng ngi Keynes phi t biu hin li ch ca giai cp t sn va vnh, chng li c quyn. Tro lu ny tip tc pht trin di tn gi l Nhng ngisau Keynes.


65/85



CHNG 7

QU TRNH XCH LI CA CC T TNG KINH T HIN I

Trong qu trnh ph phn hc thuyt Keynes, nhng nh kinh t hc c in v cin mi, khng th ph nhn vai tr ngy cng tng ca nh nc

Nhng ngi theo trng phi Keynes cng nhn thy nhng khuyn im ca hcthuyt Keynes - xem nh v vai tr t iu chnh trong s pht trin kinh t

Tuy nhin, s tha nhn ny c th hin nhng mc khc nhau.

I. CC HC THUYT KINH T CA CH NGHA T DO MI

1. S phc hi t tng t do v c im ca ch ngha t do mi.

CNTD kinh t l cc l thuyt kinh t t sn coi nn kinh t TBCN l h thng hotng t ng, do cc quy lut kinh t khch quan t pht iu tit.

Ngi xut ra t tng t do kinh t l cc nh kinh t hc t sn c in Anh,bt u t W. Petty, A. Smith.

T nhng nm 30 ca th k XX tr v trc l thi k ca CNTD c.

CNTD mi l mt trong cc tro lu t tng t sn hin i. H mun p dng vkt hp tt c cc quan im cng nh phng php lun ca cc trng phi t do c,trngphi trng thng mi, trng phi Keynes hnh thnh t tng mi

Documents

Bai Giang Lshtkt 2014 Cap Nhat