287
BAKHOELE BAFOKENG BA 'MANTSUKUNYANE OA KATA-SEFIRI ka Nqosa Leuta Mahao /

BAKHOELE - UnisaIR Homeuir.unisa.ac.za/bitstream/handle/10500/8892/MAHAO_N_L_Bakhoele.pdf · makala hahol h bao fumana hora MaCleie kapna ... ba nen bga re nehelets tab baaa sa bu

Embed Size (px)

Citation preview

BAKHOELE

BAFOKENG

BA

'MANTSUKUNYANE

OA

KATA-SEFIRI

ka

Nqosa Leuta Mahao

/

N q o s a L e u t a M a h a o

Q o a t s a n e n g

M a s e r u

L e s o t h o

A l l r i g h t s a r e r e s e r v e d . N o p a r t o f t h i s b o o k m a y b e r e p r o d u c e d i n a n y

f o r m o r b y a n y m e a n s - m e c h a n i c a l o r e l e c t r o n i c , i n c l u d i n g r e c o r d i n g s

o r t a p e r e c o r d i n g s a n d p h o t o c o p y i n g - w i t h o u t t h e p r i o r p e r m i s s i o n o f

t h e p u b l i s h e r , e x c l u d i n g f a i r q u o t a t i o n s f o r p u r p o s e s o f r e s e a r c h o r

r e v i e w .

F i r s t p u b l i s h e d 2 0 1 1

I S B N :

P r i n t e d b y

M a z e n o d P r i n t i n g W o r k s

M a z e n o d - L e s o t h o

Sehlooho Leqephe 1 Mohlaka VII

2 Bafokeng 1 3 Bakhoele. 1 4 Makakane Ntsukunyane.

'TSiu Makakane 1; QobeteTSiu 1; RikabeTSiu 1i

Mphanya Makakane .V Nqosa Makakane 3

5 Seepheephe NtahIL 4 Mahao Seepheephe 4

TSoeunyane Mahao 5 Mafa Mahao 6;

Nkheche Mafa 6 Moshe Mafa 7 PitsoMafa 7 Majoro Mafa 8 Moseli Mafa 8

Tiisetso Moseli 8 Qaba Mafa Mabejane Mafa Malibe Mafa Mokokoana Mafa

Leuta Mahao LesOjana Leuta Lebusetsa Leuta Lebakae Leuta Korotsoane Leuta. ... Sehulahula Leuta ... Tumaki Leuta Phate Leuta Ralishoeshoe Leuta. Ntjolo Leuta Thakabale Leuta

iii

Mabilikoe Leuta 138 RamotSekhoane Leuta 139 Tlhalenyane Leuta 139 Khophocha Leuta 140 Mosoeu Leuta 140 Mofokeng Leuta 140

Makhoa Mahao 142 Lehloenya Mahao 146

Suping Lehloenya 154 Pholo Lehloenya 157 Mafa Lehloenya 158 Mothooasebaka Lehloenya 162 Molisana Lehloenya 164 Makhasane Lehloenya 164 Lineonyane Lehloenya 165 Ntlo ea 'Machopho 165

Naha Mahao 168 Baholo Naha 173 Qobokoane Naha 176

Ratsomo Mahao 180 Rannakoe Mahao 183 Likhama Mahao 185

Setlokoane Seepheephe 186 Nkhethoa Setlokoane 188 Machela Setlokoane 198 Sekhohola Setlokoane 198 'Mamanka Setlokoane 199

Matete Seepheephe 201 Ntlibi Matete 204

Mahao Ntlibi 205 Matete Ntlibi 207 Mafa Ntlibi 207 Hlephe Ntlibi 209 Koranta Ntlibi 209 Setlokoane Ntlibi 213

iv

Mabilikoe Ntlibi 217 Lekorana Ntlibi 220

TSoene Matete 221 Seeta Matete 222 Matlamukele Matete 226 Orijel Matete 228 Kemuele Matete 229 TSepe Matete 231 Moroa Matete 234 Lechesa Matete 235

Mphosi Seepheephe 238 Raboqha Mphosi 240 Masakale Mphosi 244 Lehana Mphosi 245 Moqheka Mphosi 246 Mphoso Mphosi 246

Nkhasi Seepheephe 247 Selane Nkhasi 249 Mashili Nkhasi 254 Eliaba Nkhasi 2 5 5 Phula Nkhasi 257 Lethola Nkhasi 259 Korotsoane Nkhasi 261 Liphapang Nkhasi 2 6 1

Phatoli Seepheephe 263 NISala Phatoli 263 Ramookho Phatoli 264 'Moti Phatoli 2 6 5

6 TloulSooana 266 Liokhoane TloutSooana 266

Letsoela Liokhoane 2 6 6 Teme Liokhoane 2 7 0

7 Pekosela 271

V

• tV.';f, tf.fi,

VtcJ t V • \ r V. n

i. nr-

ii'i'l .si." is*

iferAS to; •

v i

Mohlaka Pokello ena ea leloko la Bakhoele ke mosebetsi oa

lilemo tse fetang mashome a mabeli. Se tha thong mohopolo e ne e le feela ho fuputsa tsoalano ea leloko la Bakhoele ka sepheo sa ho le bolokela meloko e t lang eo ho to tobe tseng le ho ts ipa-seho le hore e tla lahleheloa ho hang ke boleng ba eona ke ho se Itsebe le ho se tsebe letho ka baholo-holo ba eona. Bophelo ba mehla ea morao t jena bo netefatsa polelo e reng "leloko ha le ea baneng le ea timela". Etsoe thuto ea bokoloni, e ile ea lahlisa lichaba tse ngata sehahabo tsona. E ile ea ruta Maafrika ho nena boleng le bochaba ba bona; ea hatella tsebo ea leeto la bophelo ba meloko e fet i leng ea bona, 'me ea hlakola seabo sa bona nalaneng ea lichaba tsa lefatSe ka kakaretso. Tsena tsohle li phethahali tsoe ka sepheo se le seng feela: Ho atlehisa morero oa ho hatella Ma-Afrika, ho ba amoha matlotlo a lefatSe la bona le ho ba fetola basebeletsi ba lichaba tse ling le baphethahatsi ba meroro ea lichaba tse joa lo. Ho se itsebe seo u leng sona ke motheo oa mathomo o u lokisetsang boinyenyefatso bo runyang holim'a kutloisiso ea hore u karolo ea sechaba se maemong a t laase ho a lichaba tse ling. Ka tsela e joa lo u amohela habonolo hore ke tSoanelo ha sa heno sechaba se tsamaisoa ke lichaba tse ling. Ha ho makatse he ha Ma-Afrika a mangata, haholo a antseng lithuto tsa makhooa, a nka hore ho furalla sehahabo-ona ke letSoao la khatelo-pele bophelong.

Haeba ho tseba sehaeno ke boqaba, ha nke ke phete palenyana ke ena: Ka 1987 'na le letsoalloa la

Amer ika, Moporofesa Wil l iam MaClain eo re neng re le barupeli le eena Unifesithing ea Lesotho ra na ra chakela

v i i

Unifesithing ea Edinburgh, Scotland, moo pejana ke neng ke ithutetse lengolo la Master of Laws teng. Mona re ne re emetse lehlakore la Unifesithi ea Lesotho moralong oa Penal Code ea Lesotho, ha lehlakore la Unifesithi ea Edinburgh le ne le emetsoe ke Moprofesara

A lexander MaCal lSmith le John MaClein. MaCal lSmith ke monna eo ha morao a ileng a tuma haholo ka bongoli bo hloahloa ba libuka. Ka letsatsi le leng ha re memetsoe lijong tsa mantsiboea ha MaCal lSmith, John MaClein a tla le buka ea tonana eo a e hlalositseng e le ea leloko la habo. Ba nyakurela buka ena le Wil l iam MaClain, 'me ba makala haholo ha ba fumana hore MaClein kapa MaClain ke motho a le mong 'me ka bobeli ke litloholo-t loholoana tsa monna-moholo eo bophelong ba hae e neng e le moahi oa Scotland. U ne u ka khahloa ke thabo ea banna bana ba babeli ba makhooa ha ba fumana hore ba tsoa mothapong o le mong! Se neng se ile sa etsahala ke hore ha moloko o mong oa MaClain kapa MaClein o sala Scotland o mong o ile oa fallela Amer ika li lemong tse isang makholo a mabeli a feti leng. Ke karohanong ena lebitso le qetel letseng le ngoloa ka mokhoa o sa tsoaneng linaheng tseo tse peli.

Leha ho l e j oa lo ha ke khutlele morao litabeng tsa pokello ena. Re hakanya hore ke karolo e seng ka holimo ho tselela holim'a leshome ea sechaba sa Bakhoele e hlahang mona. Mabaka a mangata a

tsoetseng boemo bona: Ka tloaelo litabeng tsa leloko, Basotho ba ne ba siea basetsana kathoko. Ka lebaka lena karolo ena ha e ea nona haholo kaha mona le mane ba neng ba re neheletsa taba ba sa bue ka basetsana. Empa re entse teko hore re koale kheea ena ka mekhoa e 'meli. Mobali o tla hlokomela hore moo lebitso le leng teng re bontSa hore na morali oa Bakhoele o ile a nyaloa kae. Ho feta mona re bontSa hore na basali ba tsoetseng

Bakhoele bona baA ie ba tsoaloa ke bo mang. Hona ho phehlotse taba e m a W s a n g ea kamoo Basotho ka moka ba tsoalanang ka teng. Ntho ea mofuta ona ha e etsahale lichabeng tsa Bokone, Maxhosa le Mazulu. Ka moetlo oa bona batho ba amanang ka tsoalano leha e kaba hole, ha ba lumelloe ho nyalana. Ho Basotho moetlo o ne o hlile o khothaletse nyalano ea batho ba haufinyane ka tsoalano joa lo kaha puo ea bona e re "motsoala 'nyale, khomo li boele sakeng". Empa ho feta mona 'ho hloba khoale1 kapa ho nyala ka lapeng ke ntho e atileng haholo ho Bakoteli le ho bona Bakhoele. Ha motho a bala bukana ena ka leihlo le nchocho o tla ela hloko ka moo 'nete ea taba ena e totobalang ka teng.

Khaolo e 'ngoe e teng pokellong ena ke ea likarolo tse ling tsa leloko tseo re hlotsoeng ho hang ho fumana litaba tsa tsona. Re ka qolla mona moloko oa Masekoane oa Molise o mongata Lesotho le Afr ika Boroa, empa oo re hlotsoeng hd fumana t lhophiso ea tatel lano ea 'ona. Ho feta mona re hlotsoe ho fumana t lhophiso ea meloko ea iihlooho tse kang bo-Seqeta, Rametse, Matube le ba bang bao neheletsano e hlalosang e ne e le bara ba Ntsukunyane. Ka mokhoa o tSoanang ha re na leloko la Makoabati, bara ba Ntsuku. Kahar'a malapa a hlahang mona le teng ho na le likheo

tse kholo e le hobane batho ba bile sechele ho fana ka litaba tse otlolohileng. Tsena kaofela li etsa hore pokello ena e be le khaello, empa re nka hore e tla qholotsa ba nang le thahasel lo hore mohlomong ha buka ena e isoa khatisong ea bobeli ba etse t latsetso e tla koala likheo tsena.

Basotho ba re ho pheta mehlala ke ho belaela. Ha ke se ke hopotse hore mohlomong nka etsa mohatla-khoiti phuphutsong ena ea leloko la Bakhoele, ke ile ka

ix

fumana hore leha moh lomomg pokello ka boeona e le sepheo sa mantlha molemong oa ho bolokela meloko e t lang tsoalano ea leloko, mosebetsi ona o ka nontSoa haholo ha mona le mane re ka pheta ka bokhutSoanyane nalane ea ba bang ba banna le basali ba Bakhoele ba hlahang bukaneng ena. Sena se tsoetsoe haholo ke hobane ke ka seoelo l ibukeng tseo ho thoeng ke tsa nalane ea Basotho u ka fumanang litaba tseo re buang ka tsona mona li hlahella. 'Nete ke hore nalaneng ea tsamaiso le bophelo ba sechaba sa Basotho, Bafokeng ka kakaretso e bile lilSiea tse faneng ka meralo le tataiso eo mohlomong hoja e se be ka bona, nalane ea Basotho e ka be e fapane haholo ho eo re e tsebang kajeno. Mobali u tla hopola hore o mong oa mehiol i ea neheletsano ea taba o tSepahalang ke lithoko. Ke masoabi hore ha ke menahana le mehlala ke batla lithoko tsa tse ling tsa likhalala tse hlahang bukaneng ena, boholo ba batho ba neng ba ile ba mpha litaba bo ne bo se bo iketse boea-batho. Ka hona buka ena e sechele tabeng ena. Leha ho le joa lo ke kenyelelitse litemana tse seng kae tsa lithoko tseo re li fumaneng mona le mane.

Ke nepo hore ke hlalose hore nakong ea rona t lhopho ea Mokhatlo oa Bakhoele e raliloe bocha ka 1980 ke chacha e ncha, Thaka- tsa-Khoa i . Ha boikopanyo bona bo ntse bo hola ba khahla banna ba litaba ba Bakhoele ba kang bo-rangoane Lehloenya Lehloenya le Mabil ikoe Mahao, ntate Kokobela Lieta, ntate-moholo Orishele Matete le ba bang, bao kaofela ba seng ba iketse balimong. Ha ho potang hore boikopanyo ba Bakhoele bo ile ba khahla Bafokeng ba bang. Lemong tsa bo-1990 ho ile hoa tsoha moea oa ho kopanya Bafokeng bohle tlas'a mokhatlo o le mong. Banna ba kang bo-Tankiso Hlaoli, Ntahli Matete,

x

Raphoka Makara le ba bang ba khathile tema e kholo mohopolong ona. Boikopanyo bona ba Bafokeng bo bile ba tsosa maqhama le Bafokeng bane ba Thaba-Mohale, Afr ika Boroa. Khopolo e bile hore mekhahlelo eohle ea Bafokeng e fuputse meloko ea eona 'me mosebetsi ona o tie o tsoale buka. Ke t§epa hore lipholo ha lia ema ka lijoko har'a tSimo ka mosebetsi ona oa bohlokoa, 'me haufinyane re tla fumana kotulo. Ka tsela ena bukana ena ha se mapomela empa ke pula-maliboho feela le hona ho qholotsa Bafokeng hore ba boee sekoele.

Litaba tse ngotsoeng mona li nkiloe melomong ea banna le basali ba Bakhoele le ea Basotho ba bang ba nang le tsebo litabeng tsa Bakhoele. Ka mokhoa o khethehi leng ke leboha batho ba latelang: Phatoli Mapepe Nkhasi, Moramang Nkhasi, Tumaki Tebele Ramapepe, Ntsukunyane Mphanya, Moahloli Nqosa,

T§iu Nqosa, Mahon Souru Masopha, Makhaola Nkau Lerotholi, Tumisang Letsie, 'Mabale Ntaote Letsie, Matete Mojalefa Mahao, Foto Set lokoane Mahao, 'Mankhethoa Sekabatho Mahao, Liketso Sekabatho Mahao, T§oeneThebe Matete, 'Mamphanya Leeto Mafa, Thabang Nkheche Mafa, 'Majakobo Felipi Rannakoe, 'Matebesi Mokoboko, 'Mathuso Ntsetselane, Motlalentoa Mokoai Pitso, 'Makutsupa Pitso, Tumo Nkhethoa Mahao, 'Maseephephe Ntahli Mahao, Mafa Qaba Mahao, Mabejane Mafa, Rannakoe Mafa, Tumo Mafa Mahao, Koenehelo Mafa, Phatoli Semapo Leuta, Paki Leuta, Mokhoele Laene Mahao, 'Masechaba Mahao, Lihlong Mahao, Leronti Leuta, Mabil ikoe Mahao, Halifele Tumaki Leuta, Lesojana TSoeunyane Leuta, Lehloenya NtSito Leuta, Naha Naha, Nt§epase Makhoa Lehloenya, 'Mase t lokoane Makhoa, Lira Makhoa, Lehloenya KokolatSoene Lehloenya, Thaka-Lese t la Lehloenya, 'Maseepheephe Mahlomola Lehloenya, Mothooasebaka

x i

Mahlomola Lehloenya, Makhobalo Chopho Lehloenya, 'Mamot loang Naha, 'Masechaba Tguku lu Mahao, 'Mal ineo Thabo Mahao, Karolo RatSomo Mahao, 'Mat ichere Nkhethoa Mahao, Pulenyane Nkhethoa Set lokoane, Mphosi Seepheephe Matete, Or ishele Mabil ikoe Matete, Nkhasi NtSala, Mokhoele NtSala, Mokhoejana NtSala, Paleho Phatoli, Ramookho Phatoli, Sefiri Kata Phatoli, Pulenyane Nkhethoa, Kokobela Lieta le ba bang bao re sa ba bolelang mona. Boholo ba batho bao mabitso a bona a hlahang mona bo se bo ne bo ikele boea-batho kaha pokello ena e nkile nako e telele e ntse e sutsa. Ka hona ke leboha batho bao e seng e le balimo kajeno.

Bafokeng Ho ke ke hoa hlola ho e-ba bonolo ho bokella

naiane e phethahetseng ea Bafokeng. Kaholimo ho tsohle t lhokahalo ea lingoliloeng nakong tsa seholo-holo e siile khea e kholo neheletsanong ea taba. Ba ngotseng nalana ea Basotho Ngoaheng-kholo oa bo-19, nakong eo re lumelang hore meloko e hokelang ea joa le le ea seholo-holo e ne e sa phela, ba joa lo ka moruti Ellengberger ba bile sechele haholo ha ba fihla litabeng

tsa Bafokeng. Palenyana e nang le mohlakanyana o batlang o nong-nonne e fumaneha lingoliloeng esita le neheletsanong ea molomo ho Bafokeng ba Phokeng, Thaba-Mohale. Ke feela ho meloko e t lohang Ngoaheng-kholo ea 18 moo litaba tsa mafapha a mang a Bafokeng re li fumaneng li sa phela-phela neheletsanong ea taba.

Ha ho tsebahale hore na Bafokeng ba fihlile Kutung e ka Boroa ho Afr ika neng, hona e le ha ba hahlautse ho feta mafatSeng a feng ho t loha MatSeng a Mahalo, Afr ika-Bohareng. Ho seng ho t loaelehi le ke puo e reng metso ea bona e Afrika Leboea naheng ea Ekhepeta. Taba ena e hakangoa ke moruti Ellengberger bukeng ea hae e bitsoang History of the Basuto: Ancient and Modem. Mohopolo ona o bonahala o susumel i tsoe ke hobane Bibile bukeng ea TSenolo e supa metso ea lichaba tsa LefatSe e le Bochabela-bo-Bohareng. Liphuputso tsa morao t jena, haholo tse itSetlehileng ka Moepol lo (Archealogy) leha ekaba li keke tsa fana ka qeto ea mapomela tabeng ena, li totobatsa hore metso ea lichaba tsa LefatSe e fumaneha Afrika. Ho feta mona boithuto bona ba Moepollo bo paka ha libaka tse ngata haholo naheng ea Afr ika-Boroa, lipakeng tsa Lekoa le

1,

Mohokare, !i supa hore li phetsoe ke batho ba neng ba se ba sebelisa tSepe mehleng ea khale-khale. Leha ho le

joa lo ka baka la t lhokahalo ea lingoliloeng tsa linako tseo, ha ho hlake hore na ke lichaba life tse neng li phela libakeng tsena. Bohlokoa ba bopaki bona ke hore, ka thoko ho Baroa le Bakhothu, Afr ika e ka Boroa e bile le lichaba tse ling tse phetseng ho eona khale-khale haholo ho feta ka moo ho neng ho hakangoa ka teng ho fihlela morao-rao t jena. Empa hore na lichaba tsena, e ne e le li fe, ha hona mohlaka.

Ho hahlaula hoa Bafokeng bao bongata ba bona bo nametseng Lesotho le naheng eo kajeno eleng Afr ika Boroa ha ho hlake joa loka hoa liboko tse ling. Ho bonahala hore bo-Ngoaheng-kholo ea 16 Bafokeng ba ne ba phela Ntsoana-Tsatsi, moo eleng Foreistata-Bochabela kajeno. Ke mona moo Bakoena ba Napo ba ba fumaneng teng, 'me bao ba ipeha tlas'a tataiso ea Bafokeng. Ho t loha mona Bafokeng ba ile ba phasa-phasa, ba bang ba phunyeletsa le Natala ha lihlotSoana tse ling li pharalla le boholo ba Freistata ho tla fihla bo-Thaba-Nt§o. Ke lihlotSoana tsena tseo e bileng metheo ea l ibokoana tseo Bafokeng ba tse joang ka tsona mehleng ea morao t jena.

M e k h a h l e l o ea Bafokeng

Bafokeng ba Lesotho la kajeno ba likhaolo li 'ne:

(i) Ke Bafokeng ba Mphofe. Ho hakangoa hore ke mokhahlelo oa pele-pele oa Basotho oa ho fihla Lesotho la kajeno. Ho hakangoa ha ba fihlile ka linako tse sa fetaneng haholo le mekhahlelo e neng e hlaha Nokeng ea Lethuela, Bokone, ea Maphetla, Mapolane le Baphuthi. Bafokeng bana ba ahile

2 ,

l ibakeng tse ka boroa ho naha, Thaba TSoeu, moo mesalla ea bona e ntseng e le hona teng.

(ii) Sehlopha se seholo ka lipalo se l ibokoana lingata, ke seo kaofela e leng litloholo tsa Mare le Mallane ba Phdle kapa Tlopo. Bona ba ile ba khephoha libokoana tse 'maloanyana tse kang Bakomane, Mapu lungoana, Maotoana- f inye la , Bakhoele, Mahooana, joa lo- joa lo. Ke hona sehlopheng sena moo ho khephohi leng Makololo ane a Borotse, Zambia.

(iii) Mokhahlelo o mong oa Bafokeng ke sehlopha se khaohang morao t jena ho sane sa Phokeng ea Thaba Mohale. Joalo ka bane ba Thaba-Moha le ba ipitsa Llana-Koena kapa Bafokeng-ba-Sebole la-Koena.

(iv) Sehlopha sa bone ke sa Bafokeng ba ha Tjale. Bana ka puo le moetlo e se e le Bathepu. Ke sehlopha sane seo neheletsano e reng hoba ba t lohe Ntsoana-Tsatsi, Foreistata Bochabela, ba tsoile ka Natala ba fohla ho ea fihla Kolone-Bochabela. Teng ba phela le Bathepu, 'me ba nka meetlo, litloaelo le puo ea Sethepu. Karolo ea bona e fihlile Lesotho ka bo-1850. Khubu ea bona e Quthing, em pa ba fumaneha le ka hare-hare ho maloti, bo-Sehonghong le l ibakeng tsa Thaba-Tseka.

Ha re khutlele morao ho seh lopha sane se tsoetsoeng ke Mare. Mare o tsoetse lihlooho tse tharo: Komane, Ntsikoe le Mangole. Moloko oo eleng khubu ea neheletsano ena o khephoha ho Ntsikoe eo eena a bileng le bara ba bararo: Kalane, Khapelo le Sefiri. Kalane ke ntat'a Lijane. Khapelo eena ke ntat'a Nkoanyane ea tsoetseng 'Mope e leng hore ke moholo-

3 ,

holo oa Bafokeng-ba-maotoana-f inyela. Ha e le Sefiri eena o tsoetse moloko o tse joang ka hore ke Bakhoele. Leha ho se na bopaki bo hlapanyel i tsoeng, re hakanya hore leloko la Khapelo le ne le phela Seopi kapa haufi le teng. Seopi ke thajana e chi t janyana eo u t samaeang bonamelong ba eona ha u qeta ho feta motse oa Senekal, u leba Arl ington. Re hakanya hore lebitso la Seopi le ati leng lelokong la Khapelo le okhiloe tha janeng eo.

Bafokeng ha ba thella

Basotho ba na le taba ea ho thella. Ho thella hona ho tsamaea le ho roka liboko tsa bona. Hona ho tsamaea ka mokhoa o t jena:

Sebotsi: U tsoa kae? Moarabi: Ke tsoa ha 'Manti lati lane

Sebotsi: Ua jang? Moarabi: Kaja bohobe

Sebotsi: Ua futsoela ka'ng? Moarabi: Ka futsoela ka metsi a pula

Sebotsi se a mo qholotsa: Thella he!

Joale ha ba fihla mona mong o thothokisa seboko sa habo. Mona re bontSa thelekiso ea tse ling tsa liboko tsa Bafokeng ka mekhahlelo ea tsona.

Motho oa Maotoana-f inyela o tla re:

Ke thel lele'ng ke le Mofokeng oa 'Mamaotoana-f inyela Oa maotoana a kaa ka linaleli A kaa ka joang ba tSaane A kaa ka j oang ba molelengoane

4 ,

Athe Mokhoele eena o tla re:

Ke thel lele 'ng ke le Mofokeng oa 'Mantsukunyane

oa Kata Sefiri

Bakhoele ba kitima mabitleng

Ba batolotsana le ba bathamahana

Fokoletsang Bakhoele lipolokoe

Hobane ha ba ata ba tla le bolaea

Ha Lehooana lona le re:

Ke thel lele 'ng ke le Mofokeng oa Lehooana

Mahooana eka likepolana

Eka nku li nyoloha mokhoabong

Motho oa Mahase o a hasa Rampeoane

0 hasa likhomo, a hase le batho

Makomane 'ona a behe t jena:

Ke thel lele 'ng ke le Mofokeng, Mokomane

Ke le motho oa 'Mamare

Rarollang babo Mare lithapong

Ba rareile ke ho ja hlooho ea khomo

Baje le hlooho ea khomo e le baena

Mapulungoana 'ona a re:

Ke thel le le 'ng ke le Mofokeng oa 'Mapu lungoana Phahla

Oa 'Ma-khomo ha e tsoale bosiu

Ha e tsoala bosiu b ea hlola

E ka khona e tsoale motSeare bashanyana ba e

shebile

Banana ba e hlabele meluluetsane

5 ,

Bafokeng t s a m a i s o n g ea puso ea moet lo

E ne e le t loaelo pusong ea Sesotho hore bana ba marena ba ntsoe metse moo le bona ba tla busa 'me ba iphumanele bophelo. Ha ba ntsoa joa lo ba ne ba tsamaea le moifo oa banna ba baholo ho bona le chacha ea bahlankana ba mophato oa bona. Moifo o ne o aroloa ka mesebetsi ea bohlokoa tsamaisong ea sechaba eo mekhahlelo ena e neng e e tsepetsoe kholisong e nepahentseng ea ngoana morena - haholo tataisong, t lhokomelong le katlehisong e ntle ea litaba tsa sechaba. Ba bang ba ne ba bitsoa baholisi kapa batataisi ba ngoan'a morena. 'Me bona e ne e le mahlo a ntat'ae; ba tsepetsoe ho bona hore boitSoaro ba hae, botho ba hae esita le mokhoa oo a tsamaisang litaba tsa sechaba ke tse sa fah leng mahlo. Ba ne ba apesitsoe matla a ho tiisa kolu - ho khalema boitsoaro ba hae ha bo tsoa taolong. Mekhahlelo e meng eo le eona e neng e khetholohile kA

boikarabelo ba eona ka ho fapakana ke: liphate, merao, baeletsi, maqosa a khethehileng, joalo- joalo.

Metheo ea puso ea Sesotho e ne e hlomiloe holim'a meralo e reretsoeng ho ba mohloli oa katlehiso ea bophelo le kholiso ea sechaba. Mekhoa le litloaelo tse neng li amohetsoe ke tseo Bakoena, ha ba f ihla Ntsoanatsatsi Mongoaheng-Kholo oa 17 ba fumaneng Bafokeng ba li phela. Le puo eo ha morao e tsebi loeng e le Sesotho ke leleme le neng le buuoa ke bona Bafokeng. Ho phela hoa Bafokeng ho holele t ikolohong ena ho ne ho ba file botsebi le bohlale ba bophelo bo tibileng, 'me ka tsela ena lichaba tse fihli leng morao ho bona li ne li ba hlompha haholo. Moruti Ellenberger o hlalosa taba ena ka mantsoe ana: "...tSusumetso ea Bafokeng holim'a merabe ea bochabela le boroa ho

6 ,

Limpopo le Lekoa e ne e le kholohali. Ba hlomphuoa haholo ke merabe e meng, ka lebaka la hobane e le sechaba sa khale-khale ebile e le baholoane ba merabe e meng, e leng taba eo bohle ba e amohelang ka bolokolohi. Ke batho ba phuthulohileng, ba amohele-hang. Ba tsejoa hape ka bohlale le boiphihlelo... Re tla bona ka moo ba ileng ba ruta Basotho ho tena ka mokhoa o i t lhomphang ho feta kamoo ba neng ba t loaetse. Liboko tse ling li ba nka e le batsoali ba tsona, 'me barali ba bona ke lithatohatsi hoba basali, haholo ba marena a merabe e meng."

Ntlha ea bobeli ke hore Bafokeng e ne e le batho ba tsoteletseng seriti sa puso; batho ba toka e t sepameng meetlong 'me ba sa natse matla le mejo. Ka lebaka lena e ne e le batho ba tSepeloang ho tsitlalla 'neteng molemong oa puso e it§oarelelitseng ka meetlo ea sechaba. Tsena kaofela li tla totobala bukaneng ena hamorao. Ho tla hlaka ka moo ba neng ba khaola likhang tsamaisong ea sechaba. Hape ho tla hlaka hore ha e ne e se ka bona nalana ea puso ea Lesotho e kabe e fapane haholo le eo re leng lipaki tsa eona kajeno.

B a - ' M a m a o t o a n a - f i n y e l a

E se e le t loaelo morao t jena hore meloko e tsoetsoeng ke 'Mope oa Nkoanyane oa Khapelo e bitsoe Ba- 'Mamaotoana-f inyela. Neheletsano e re ka morao ho lefu la 'Mope bara ba hae ba ile ba tseka lefa. Ntlo e kholo ea 'Mope ke eo ho tsoaloang ho eona Motanyane, ha ea bobeli ea Mofoqoi, ho tsoetsoe Makara le baena. Ho thoe boholo ba leruo la 'Mope bo ne bo le ntlong ea bobeli kaha 'Mamakara e ne e le ngaka ebile e le seroka-pula. Ka bongaka bona 'Mamakara o ne a bokeletse leruo le le ngata.

7 ,

Ha 'Mope a se a ile balimong qhobeshano ea qhoma lipakeng tsa Motanyane le Makara ho tsekoa lefa. Joalokaha Sesotho se re "malapa ha a jane" , tharol lo ea re e mong le e mong a hape lefa la ntlo ea bo. Hona hoa etsa hore Makara a je lefa le lengata. Taba ena ea se ke ea khotsofatsa moholoane oa hae. 'Me eena a loha leqheka la ho utsoa likhomo tsa moena. Neheletsano e re likhomo tsa Makara li ne li fula phuleng ea Mohobol lo e ka boroa ho moo e leng ha Nkhasi (Levi's Nek), Leribe, kajeno. Ho thoe mehleng eo phula ena e ne e aparetsoe ke lehlabathe la mahoholi a noka. Ba-Motanyane bao ka nako eo ba neng ba ahile Khanyane ba inehakanya; ba tSela nokana, ba khanna likhomo tsa Makara moo li neng li ntse li fula teng, ba nt'o leba boroa moo ba tsoang teng. E le ho lahlisa beng ba likhomo mohlala, ha ba fihla lehlabatheng ba checha ka santhao sa mokana ba ne ba tsamaea ba ntse ba lebile bokone. Ke moo ha beng ba likhomo ba sala mohlala morao ba bonang mehato ea maoto e rafotseng lehlabathe ka lirethe 'me e pakahatsa motsamao oa maoto o chechang eseng o eang pele - maotoana a f inyelang. Ba ba sala morao, 'me ba fu tuhela Motanyane, ba mo phalalisa, ba hapa likhomo, ba boea sekoele le tsona.

Ho thoe ke ha Motanyane a baleha Leribe a tSabela moo ho thoeng ke Ha Motanyane sebakeng sa Mokema kajeno. Meloko ea hae e ntse e ahile hona moo metsaneng ea Ha Motanyane le Ha Meshaka, ha ba bang ba pharalletse bo Ha Koporala, Ha Moshe ka Makhaleng, le l ibakeng tse ling tse ngata kahar'a Lesotho. Ho t loha ka nako eo Ba-Motanyane ba songoa ka hore ke Bafokeng 'ba- 'Mamaotoana- f inye la \ Ha

8 ,

morao e bile t loaelo ho akaretsa moloko oohle oa 'Mope tlas'a seboko sa 'Ba- 'Mamaotoana- f inye la \

Ha e le Makara eena e bile e mong oa marena a pele ho Lifaqane a ileng a ipeha tlas'a Moshoeshoe. Ho thoe ka nako e 'ngoe Makara o e a meme sechaba sa morena ea bitsoang Ntitana eo e neng e le moahisani oa hae hore ba tlo hela mosea o lohang lisiu. Ha ba Ntitana ba sa ile le khongoana holimo ba ntse ba hela mosea, batho ba Makara ba futuhela likhomo tsa ba ha Ntitana, ba li hapa. Ntitana a iphetetsa ka ho hlasela Makara. A bolaea batho ba bangata ba Makara hoo Makara a bileng a ISabela tSireletsong ea Moshoeshoe. Ho t loha mehleng eo Makara ea e-ba motho oa Moshoeshoe. 0 falletse le Moshoeshoe ha ho uoa Thaba Bosiu, 'me ea eba e mong oa baeletsi ba Moshoeshoe ba ka sehlohong. Thaba-Bos iu motse oa Makara o ne lutse ka holim'a khoro e bitsoang ea Makara.

Makolo lo

Makololo ke sechaba sa Bafokeng se neng se etelletsoe pele ke Sebetoane. Nakong ea Lifaqane Sebetoane le sechaba sa hae ba tlohile bohareng ba naha eo e seng e le Foreistata kajeno. Moo a hahotseng teng o tsamai le a qhala lichabana tse ling, a hapa tse ling mona le mane a lebile bokone bo isang mpeng ea

Afrika. Ha a le moo kajeno e leng bohareng ba naha ea Botswana o ee a fumane Sechele, morena oa Bakoena, a tSoeroe ke sechaba sa hae se neng se mo qosa ka ho se itlhomphe, se re o kena malapeng a banna ba bang. Ke moo Sebetoane a ileng a lopolla Sechele, 'me sebaka seo sa bitsoa 'Molopolle' ka lebaka leo. Ke ona motse-moholo ona oa Bakoena, oo le kajeno o tse joang ka puo ea Setswana e le Molepolole.

9 ,

Ke bona Bafokeng bana ba Sebetoane ba f i leng phororo e tummeng e moeling ea Z imbabwe le Zambia lebitso la Mosi-o-a-Thunya. Hoba a fihle boroa ba Zambia, Sebetoane a hapa naha e tse joang e le Borotse. Babusi ba moo ba phaphatheha ba tSabela Congo. Sebetoane ea e-ba mobusi ea hloahloa oa naha ea Borotse 'me ka eena puo ea Sesotho ea tsetela metso ea eona naheng eo. Leha ho le joa lo Sebetoane a t imela ka 1855 'me morali oa hae, 'Mamochesane, ea e-ba motSoareli pusong nakoana. Ho hloka t§ebelisano kahar'a ntlo ea borena hoa fa beng ba naha monyetla oa ho tsohela Makololo matla, ba bolaea banna le bana ba ba tona 'me ba khutlisa puso ea bona e neng e qheletsoe kathoko ha Bafokeng ba fihla. Ha e le puo le meetlo tsona tsa sala li supa hore mohloli oa tsona o Sesothong ho fihlela kajeno.

1 0

Bakhoele

Ha u tsamaea ka tsela ea makoloi e hlahang boroa-bochabela e h lahang Ficksburg u leba bokone-bophirima, u tla feta motsana oa Rosenthal. Ha u se u fural letse motsana ona u le haufinyane le oa Senekal lihlaba ke tseo kapele ho uena. Se seng se sebakanyana letsohong le letona. Sona se bitsoa Kurutlele. Se ka letsohong le letSehali seo tsela e fetang moslkong oa sona ha motse oa Senekal o lutse bonamelong ba phula ea sona, se bitsoa Thaba-Khoele. Lipakeng tsa lihlaba tsena tse peli, thajana ke eo e chit ja eo ha u se u kene tseleng ea makoloi e lebang nq'a Ar l ington u fetang pel'a eona lipakeng tsa Kurutlele le Khoele. Tha jana e na e bitsoa Seopi. Ke sehlaba sena sa Khoele se f i leng moloko oa Sefiri seboko sa Ba-Khoele. Neheletsano e bolela hore Sefiri o ne a phela Thaba-Khoele. Ka lebaka lena sechaba se neng se phela mona sa tsejoa e le 'Ba fokeng -ba -Thaba -Khoe le ' kapa 'Ba-Khoele ' ka bokhutSoanyane. Khopolo ke hore ba phetse mona Ngoaheng-Kholo oa 17 ho isa mathoasong a oa 18.

M a k o a b a t i

Ka nepo Bakhoele ba baholo ke ba bitsoang Makoabati. Neheletsano e re bara ba baholo ba Kata, mora oa Sefiri, Ntsuku le Ntsukunyane e ne e le maeolana. Kaha Ntsuku e ne e le leoelana le leholo ka moetlo e ne e le eena hlooho 'me a tSoaneloa ke tlotla le t lhompho mererong ea leloko. Eka qabang e hlahile kamor'a hore Kholu, morali oa Ntsukunyane, a $hobele le Mokhachane Peete. Sena se etsahala e le ha l i therisanong tsa leloko, tseo Ntsuku a neng a bile le seabo ho tsona, ho ne ho lumellanoe hore Kholu o

1 1 ,

nyalana le monna e mong oa leloko ea bitsoang Lesia. Ho thoe ha a utloa taba ena ea chobelo, Ntsuku a halefa, mohlomong a lumela hore ebile morero oa moena ho tsoa t laase qeto ea lelapa. Ho thoe ke moo Ntsuku a ileng a re ho hlakile hore leloko ha le mo nke e le letho. Ke moo Ntsuku a itSekang tha jana, hammoho le chabana sa hae a haha thokoana. Neheletsano e re e tla re ha Bakhoele ba bang ba ba chaketse moo, ba fumane ba sosobantse lifahleho e le ho bontSa nyeliso. Ka Sesotho sa 'Makooma ho ne ho thoe ba 'koabatile'. Ke t loaelo ena e ileng ea fa moloko oa Ntsuku lebitso la Makoabati. Le bona ba qeteletse ba se ba ipitsa ka lona lebitso lena. Bakhoele bana ba Makoabati ba fumaneha l ibakeng tsa Matsieng, Mateli le, Ha Maama, Sehonghong le MatSekheng. Pokello ena e phethetsoe re es'o fumane manollo e otlolohileng ea leloko leo le tsoetsoeng ke Ntsuku.

Ho t loha nakong eo sechaba sa Basotho se thomehang ka Lifaqane mathoasong a boetapele ba Moshoeshoe, Bakhoele ba bile le seabo se seholo popong le tsamaisong ea litaba tsa sechaba. Ho t loha ha puso ea Moshoeshoe e qala ho t iea-t iea ka Lifaqane, a sale Botha-Bothe, ho f ihlela morao-rao pusong ea Morena Seeiso, Bakhoele e bile lit&iea tsa puso ea Sesotho. Moetlo oa borena ba ha Mokoteli e bile ho apesa banna ba litaba ba Bakhoele boikarabelo ba ho tataisa ngoana morena ha a se a ntSuoe motse. Ka lebaka lena ha ho le ea mong oa marena a ha Mokoteli pusong ea Sesotho ea mehleng eo ea kileng a beoa pusong a se tlas'a leihlo la Mokhoele, e ka ba malom'ae, motsoalae kapa matsoa-thaka le eena. Ha ho na t lhaloso e qaqileng hore na ke hobane'ng moetlo-tloaelo

1 2 ,

ona o bile teng. Monna-moholo Mahon Souru Masopha o re ka nako e 'ngoe Makara o kile a ipelaetse ho Moshoeshoe. Makara a re leha e le eena ea keneng pusong ea Moshoeshoe pele, o maketse ho bona Bakhoele e se e le bona ba li hulang pele. Ho thoe* Moshoeshoe a mo araba ka hore: "E, ua bolela. Feela u se ke ua lebala hore Bakhoele ke bo-Masikara-l i -sa-oeng". Ha re a fumana t lhaloso e qaqi leng ea polelo ena e thata. Mohlomong Moshoeshoe o ne a bolela hore Bakhoele ba tsoetse 'm'ae. E kaba ka Masikara-l i-sa-oeng o ne a hlile a bolela eena mosali eo ea ileng a mo sika. Leha ho le joa lo ho hakangoa hore nyallano pakeng tsa Bakhoele le Bakoteli; ho tsepama tokeng le 'neteng hoa Bakhoele litabeng, ba sa natse ho ba 'bo-ngoai-ngoai o ngoaea morena qoqotho' ke mabaka a entseng hore ba tSepeloe boikarabello bona bo khethehileng.

Ha ba* ipolela Bakhoele ba re ke 'Batho ba 'Mantsukunyane oa Kata'. Kata eo ke mora oa Sefiri mora oa Ntsikoe mora oa Mare a Phole. Bara ba Kata e bile Ntsuku, Ntsukunyane, Matube, Molise le Ntahli. Nehe le tsano e re Ntsukunyane e ne re ha a ipolela a re:

Ke Khutleli ea Mabatla

A lahlehetsoeng ke litsela tse eang mahahabo 'ona

E re a khut le lA t fo 'na a li fumane

Meloko e latelang ke e t soe tsoeng ke eena Ntsukunyane le Ntahli.

1 3 ,

Makakane Ntsunyane RatSiu kapa Makakane ke eena mora oa

Ntsukunyane ea ileng a tsebahala haholo. Neheletsano e re o ne a e-na le baholoane ba hae, 'me re fuoe mabitso a bo-Seqeta, Halahala, Pheko (Rametse) le ba bang. RatSiu o ne a tsoaloa le likhaitseli, Kholu le Mpolelo. Kholu o ile a nyaloa ke Mokhachane Peete, 'me ke eena ea tsoetseng Motsielehi, mosali e moholo oa Mahao, Lepoqo (Moshoeshoe) , Makhabane le Posholi.

Kae-kae moruti Ellenberger o ngola t jena ka RatSiu: "Ha a khathetse ke borena a bo fet isetsa ho mochana oa hae". Ho pakahatsoang ke lingoliloeng tsohle tsa nalane ea tsamaiso ea puso Lesotho ke hore RatSiu e bile monna eo ba bang ba batoloki ba ho bitsang tona-kholo pusong ea Moshoeshoe. Mohlomong tsamaisong tsa morao t jena botoloki bona ha bo hole le 'nete. Empa tsamaisong ea Sesotho boemo ba RatSiu e ne e le ba Motataisi oa Morena. Bona e ne e le boemo bo khetholohileng, bo ka holimo ho ba Baeletsi ba Morena. Boemo ba mofuta ona ha bo eo pusong tsa makhooa. Ho feta mona RatSiu o hlalosoa hape ke Leonard

Thompson bukeng ea hae, Moshoeshoe of Lesotho, 1786-1870, e ne e e-ba eena MotSoareli-pusong ha

Moshoeshoe a etile. Ke ho bolela hore o ne a kopola mesebetsi e 'meli eo puso ea Sesotho e neng e e hlalohanya. Re tla hlokomela hape hore RatSiu e ne e se thatohatsi ea baruti. Ba ne ba sa phetse ho lla ka hore ke eena ea thibelang Moshoeshoe ho sokoloha le ho lahla meetlo ea Sesotho. Baruti ba ne ba sebetsa ka thata ho felisa meetlo le litloaelo tsa Basotho. Ba mpa ba fumana RatSiu e le tSitiso e kholo mererong ea bona. Ba ne ba

1 4 ,

mo hlalosa e le 'motsitlalli ' e moholo. Ba ne ba lumela hore liteko tsa bona tsa ho sokolla Moshoeshoe li nyopisoa ke RatSiu.

MOLOKO OA MAKAKANE

Lapeng la pele

(1) TSiu (2) Mphanya (3) Malitsane (4) Kuputsoana (5) Hlapa

Lapeng la bobeli

(1) Nqosa

2 Tsiu Makakane

(1) Qobete (2) Molise (Gedione) (3) Rikabe (4)

Mokot jo (5) One

3 QOBETE TSIU

(1) Mohau (2) TSiu (Joseph) (3) Kabelo (4) George (5) Mphanya (6) Malefane (7) Taelo

4 Mohau Qobete

(1) Elia (Malitsane) (2) Mashea (3) Molise

TSiu Qobete

(1) Marikhoi (2) Thabo (3) Qobete

tA A q i f e a A ) Oshene (3) Letang (4) Tankiso

Mphanya Qobete (1) Makolo

1 5 ,

Malefane Qobete (1) Nqosa

5 Mashea Mohau

(1) Joase (2) Mahao (3) Taelo

Molise Mohau (1) Pelaelo

Thabo 73iu (1) TSiu (2) Kabelo (3) Malefane (4) Mohau (5) Mphanya (6) Makakane (Leabua)

6 TSiu Thabo (1) Qobete

Kabelo Thabo (1) Marikhoi

Letang Kabelo (1) Tholang

Nqosa Malefane (1) Qamako (2) Makakane

3 RIKABE TSIU

(1) Makakane (2) T u b (3) Phoka (4) Tseko

4 Makakane Rikabe (1) Rikabe

5 Rikabe Makakane (1) Mohau (2) Makakane (3) Komotanta.

6 Mohau Rikabe (1) Rikabe (2) Chakelo (3) Mashea

Makakane Rikabe (1) Troop (2) Tulo (3) Mokhathatsi

1 6 ,

Komotanta Rikabe (1) Mohlalefi

7 Rikabe Mohau (1) Tankiso (2) Mohau

Chakelo Mohau (1) 'TSiu (2) Mohau

Mokhathatsi Makakane (1) Malitsane

2 Mphanya Makakane Lebitso la Mphanya la tsoalo ke Korotsoane.

Mphanya (Mophanya) e ka ke lebitso la lithoko kapa libopeho tsa botho tseo a neng a e-na le tsona -"Mophanya oa khotla". Ho thoe ha a le khotla o ne a sa ngoae-ngoae motho e mong qoqotho. Ha mang kapa mang esita le morena a entse phoso o n'a mo phanyaola feela. 0 n'a toba 'nete le toka feela.

Ha a t loha Thaba-Bos iu e ka ka o ntSitsoe le morena Masopha ha moholoane oa hae TSiu a fie a tsoa le Letsie. Hoba a be ha Masopha, eaba ho qhoma ntoa l ipakeng tsa Molapo le Batlokoa. Molapo a kopa Masopha hore a mpe a mo romelle mohlabani ea ka tsebang ho laola mabotho a ntoa. Masopha a romella Mphanya. Batlokoa ba hloloa, 'me ba hapeloa likhomo.

Karolo ea khapo eo Mphanya a neng a lokela ho e isa ho Masopha, a be a se a theha Ariotse ka eona TSifa-li-mali, Ke hona moo mora oa hae e moholo, Monyatsi a hlahetseng teng. Mabotho ao Mphanya a neng a loana ka 'ona hammoho le malapa a 'ona a be a se a mo apara e le morena oa bona. Ka t loaelo morena o ne a hlabela mabotho a hae, a a fepa. Neheletsano e re e tla re ha Molapo a hlaba likhomo tse tharo, Mphanya eena a hlabela mabotho a hae likhomo tse 'ne; ha Molapo a hlaba tse 'ne, Mphanya a hlabe tse hlano. Ba phehisana khang joa lo ho f ihlela Molapo a h lokomela hore Mphanya o tla qetella a mo amohile sechaba. Eaba Molapo oa mo leleka. Hoba a tebeloe, Mphanya a iSaba ho khutlela ha Masopha, esere Masopha a mo bolaea ka lebaka la hobane a sebelisitse likhomo tseo a neng a lokela ho li isa ho eena. Hape a belaela hore Masopha e ka 'na eaba h'a thabisoa ke boitSoaro ba hae ho Molapo.

1 8 ,

Ka hoo Mphanya a khanna likhomo tsa khapo ea hae a ea jaka MatSekheng, ha bana ba Makhabane.

Ha a se a jak i le ka likhomo tseo tse ngata, a beha motse oa hae t las'a lilomo ho t loha ka bochabela, moo ho ileng hoa bitsoa Mapoteng ho fihlela moo e leng khoro ea likhomo tse nyolohelang ka sehlabeng pel'a mahaheng ao moraonyana a ileng a tsejoa ka hore ke a 'Momo. Meraka ea likhomo ea e-ba ka sehlabeng moo e leng metse kajeno. Ea e-ba morena oa bobeli ho Peete ha oa boraro e bile Mokaoli.

Mphanya o ile a loana ntoeng ea Senekale ka 1854 ha a tla bolaea mosali oa moruti oa lekhooa, 'Jevrou'. Mphanya ha a botsoa hore "Hao Mphanya, uena u se u bolaea le mohats'a moruti?" A araba lithokong tsa hae a re:

Ha ke a mo lata lapeng la hae, Ke kopane le eena moleng oa ntoa,

A le thebe a bile a le khohlopo ea marumo.

Ka ntoa ea Berea ha mabotho a Basotho a hlola a Manyesemane, Mphanya le ba bang ba hlobol isa masole a makhooa jun i fomo. Mphanya a e apara, a be a se a leba kerekeng 'me a fumana e se e kene. A kena a se a iterekile a pokothetse, empa a shebisitse lichonopo kamorao ka ho se li tSepe esere tsa mo etsa hampe mahlong a lingoetsi le basali ba ka kerekeng.

Nakong ea ntoa ea Peete le Masopha, ntoa e tse joang ka hore ke ea Lerakong, kaha motse o ne o t inkel i tsoe ka lerako la majoe a morallana, Mphanya e ne e le molaoli oa mabotho a ileng a sireletsa Mofumahal i 'Maloela Peete. Masopha a hapa naha eohle ho ea fihla ha Lebese kajeno 'me mabotho a hae a lika-liketsa motse oa ha 'Maloela ka sepheo sa ho hapa eena Mofumahal i 'Maloela hobane ha ho ne ho ka hapuoa mofumahali, naha eohle e ne e se e hapiloe. Mphanya

1 9 ,

ka lebotho la hae la Lipekeula a e hlanaka senna ho fihlela mabotho a Masopha a ba a baleha e le bo-"Libononyana, motho oa Masopha a tlola pere e ntse e matha; ke e- loa a li suoa-suoa a e-ea le thota." Ke ha kamorao ho ntoa ena eo Mphanya a qhali leng mabotho a Masopha a ileng a ithoka a re:

Mohale oa MatSekheng Pekeula! Poho ea sechaba sa mora Mokhachane; Ho hoela ha eona e-ea kopakanya; E hoela tse tona le tse tSehali.

Mohale oa 'Maloela ka e loana, Mphanya lula u hlabane haholo; Le re ke lule, ho tie ho loane mang? Monongoaha ho ea hlabana bafihli, Ha bahale ba bocheng e le lihole Nthoana tse busoang ke moroko; U ka 'na utloa mohla majoala Ba re: Re sa tla le shoela!

Mohlang oo tsa matha Litlhakola! Tsa ba tsa e-kha makoeba ka libono Bahale ba Peete ba khale-khale, Banna ba meno a ISoeroeng ka bolele; Banna ba lipolou phatleng.

Mphanya a re: Le ea kae le sihang 'Maloela?

Ha le re ke balehe 'Maloela o tla sala le mang? Mohale oa 'Maloela ka iphara, Ka lula petleke, ka lula sesali;

Mohale oa Kana o ntse a lla, 0 ntse a 1Sela morena ka meokho!

2 0 ,

Mohla ntoa eo ha bolaoa batho! Bo-Khotso morena oa Letebele, Oa Ha Peete. Batho bao ke bana: Letjoko, Tabaphe, Sepheko SekantSi, Mahao, Mahaonyana; Nt janyana a bolaoa NtSirele.

Mafolo mora Mokhajoa a fofa! Joaloka nonyana: A t l o h a Mapoteng Popopo, A ea lula Nokong. Ho bara ba Makhabane ha bolaoa Ramakoro le Khomo-ea- leburu

Ho t loha ka ntoa eo ea Lerakong Mphanya a tsejoa ka hore ke mohale oa 'Maloela ka ha a ile a pholosa 'Maloela. Ka t lholo ea ntoa ena ea Lerakong eaba naha ea MatSekheng e pholohile. Hoja ha se ka eena sebaka sa MatSekheng e ka be e le sa Lioling, ha Masopha. Mphanya o loanne lintoeng tsa Berea, Senekane, ntoeng ea Molapo le Batlokoa, ea Seqiti le ena ea Lerakong.

Malitsane RatSiu

Malitsane RatSiu, setloholo sa Mphanya, ebile e mong oa bathei ba mokhatlo oa pele o loanelang tokoloho ea Lesotho pusong ea bokoloni ba Manye-semane. Mokhatlo ona, Lekhotla la Bafo, o ne o etel letsoe pele ke Josiele Lefela. Basotho ha ba e-s'o nehe Lefela tlotla e lekaneng leha 'nete e le hore ke eena le Lekhotla la Bafo ba tsosi tseng moea oa boitseko pusong ea makhooa. Lekhotla la Bafo e bile lehokela nalaneng tse peli tsa leeto la Basotho la boikemelo e le

2 1 ,

sechaba. Karolo ea pele ea nalane ena ke e ka bitsoang ea Thibel i ' . Mona Basotho ba e hlanakile ho thiba mekhahlelo ea makhotla a makhooa (Manyesemane le Maburu) hore naha ea bona e se haptjoe. Thibeli e kupile ho tla ka bo-1840 ha Maburu a kenella bohareng ba naha eo kajeno eleng Afr ika Boroa. Thibel ing Basotho ba ne ba etel letsoe ke marena a moetlo. Thibeli e ile ea putlama kamora' Ntoa ea Seqiti (1865-68). Ka lebaka lena Lesotho la fetoha koloni ea Manyesemane ka 1868 e le ha boholo ba naha ea bona bo se bo hapiloe ke Maburu. Mokhahlelo oa bobeli oa nalana e bile oa Boitseko ba Tokoloho. Mokhahlelo ona ke 'ona o ileng oa lebisa boipusong. Lekhotla la Bafo e bile pula-mal iboho e khakotseng karolo ena ea nalane hoba le thehoe ka 1919 boetapeleng ba Josiele Lefela.

Joalokaha re se re boletse Malitsane RatSiu e ne e le e mong oa bathehi ba Lekhotla la Bafo, ebile e le mongoli oa lona. Bathehi ba Lekhotla la Bafo ha morao ba ile ba qabana ka maikutlo holim'a mekhoa, matsapa le maqiti a ka sebel isoang ho ntSetsa boitseko pele. Ke moo Mali tsane a ileng a tsoa Lekhotleng e le hobane a lumela hore matsapa a lona ha a na matla a ka hlolang puso ea Manyesemane. Ka 1922 Mali tsane a theha mokhatlo o mong o bitsoang Lekhotla la Toka. Lekhotla la Toka le ne le lumela hore Basotho ba na le tokelo ea ho sebeiisa meiamu eohle, esita le likhoka, letSolong la bona la boitseko. Neheletsano e re ka nako e 'ngoe Manyese-mane a khaoletsa lengolo la Malitsane le ngoletsoeng balateli ba hae. Lengolo le hlalosoa le ne le laela balateli hore ba tsohele makhooa matla; ba a bolaee. Ha Malitsane a se atSoeroe ka litaba tsa lengolo, a qosoa 'me a hlaha kapele ho 'maseterata. Ke moo lengolo leo e neng e le oona mooko oa qoso le ileng la balloa lekhotla. Malitsane a kopa hore a ke a fuoe

2 2 ,

lengolo a tsebe ho ikholisa le eena hore tse baletsoeng lekhotla e tela e le tse ngotsoeng lengolong. 'Maseterata a lumela, lengolo la nehoa Malitsane. Ho thoe Malitsane a nyakurela lengolo sa mokana a le bala. Kapele-pele a le sobukella, a le akhela ka hanong a ba a le koenya. Ka ho etsa joa lo eaba bopaki bo senyehi le 'me nyeoe ea qhaloa.

Ntsukunyane Malitsane

Ntsukunyane, mora oa boraro oa Malitsane, e bile e mong oa banna ba ka sehlohong mokheng oa Mahata-mmoho (Basutoland Congress Party). Kamora' teko ea ho liha puso ea Basotho National Party ka 1974, litho tse ka seh lohong tsa Maha tammoho li ile tsa tSabela linaheng tse kantle. Ntsukunyane ebile e mong oa bona 'me a phela Zambia le Botswana. Ho khutleng hoa hae ka 1990 ha tharollo ea qaka ea lipolitiki tsa naha e f ihleloa, Ntsukunyane e bile mongoli e moholo oa Mahatammoho. Hoba BCP e hlole likhetho tsa 1993, e bile letona la pele la temo pusong ea Mahatammoho.

MOLOKO OA MPHANYA

Lapeng la 'Mamonyats i (1) Monyatsi (2) Thekiso (3) Nkatelle

Lapeng la 'Makolo jana (1) Kolojane (2) Tabile

Lapeng la 'Malebona (1) Semane (2) Lebona (3) Moru (4) Mokhothu (5) Koili

Lapeng la 'Mamotumisa (1) Teboho (2) Kelello (3) Toropo (4) Ngaka

Lapeng la 'MantSenki (1) NtSenki (2) Lira

2 3 ,

Lapeng la 'Mamasutu

(1) Masutu (2) Mas imphane (3) TSekel i (4) MotSetSele

Ntlo ea 'Mamonyatsi

3 Monyatsi Mphanya (1) Lebeha (2) Liteboho (Luka) (3) Mphanya

Thekiso Mphanya

(1) Ntsukunyane (2) Mohaka (3) Mohakanyane

Nkatelle Mphanya

(1) Mohau (2) Mosehle (Ramapulane) (3) 'Mamotlatsi (4) Ntsopa (5) Tikoane (6) 'Mankone

4 Lebeha Monyatsi (1) Mphanya (2) 'Makena (3) Molise (Gedion) (4) Makhale

Liteboho Monyatsi (1) Kefuoe

Mphanya Monyatsi (1) Sehlopha (2) TSokolo (3) TSeliso (4) Tebelo (5) Lipuo

Ntsukunyane Thekiso (1) Malefatsane (2) Chele (3) Thekiso (Sepechele) (4) Moramang (5) 'Malupane (6) 'Manqheku (7) 'Mamotsoantoeng (8) KhantSo

Mohaka Thekiso (1) Makakane (Sakaria) (2) TSeliso (3) Ntjeni (4) Sosanna (5) Nthusuoa

Mosehle Nkatelle (1) Nkatelle (2) 'Mantsopa (3) 'Mankone (4) 'Makutumane

5 TSokolo Mphanya (1) Tlall (2) 73iu (3) Makhala

TSeliso Mphanya (1) Ntsukunyane (2) Liteboho (3) 'Masekoai (4) Seepheephe (5) Monyatsi (6) 'Makefuoe

Malefetsane Ntsukunyane (1) Mpereko

Makakane Mohaka (1) Habofanoe (2) Ntsukunyane (3) Mohaka (4) Lieketseng (5) Ntsotiseng (6) 'Mantsukunyane (7) Litlhajoa (8) Likhapha

Nkatelle Mosehle (1) Monyatsi (2) Mohau (3) NtSopa (4) 'Mamotlatsi

6 Habofanoe Makakane (1) Thekiso (2) Napo (3) Malefetsane (4) 'Makena (5) Ntjeni (6) 'Mapereko Mohaka Makakane

Lapeng la pele (1) Molise (2) Mphele

Lapeng la bobeli (1) Sakaria (2) Nqosa (3) Refeletsoe (4) Ledto

Monyatsi Nkatelle (1) Mosehle (2) Khahliso

Mohau Mosehle (1) Mafa

2 5 ,

Ntlo ea ' M a k o l o j a n e

3 labile Mphanya (1) Mal i tsane (2) Sa lmone (3) Tomase (4) Chobokoane (5) Tole (6) Rikabe (7) 'Nyali

4 Malitsane Tabile (1) Mphosi (Ramapepe) (2) Simone (3) Ntsuku-nyane (4) Mahao (5) Teboho (6) 'Mabale (7) Fiorina

Chobokoane Tabile (1) Mohaka (Clementi) (2) Teko (3) 'Mamokhajoa

T j l e Tabile (1) MotSilisi

5 Mphosi Malitsane (1) Paleli (2) RatSiu (3) 'MatSiu (4) Kekoetse (5) Kefiloe (6) 'Nyali

Simone Malitsane (1) Toropo (2) Tole (3) Motumisa

Ntsukunyane Malitsane (1) Tlotl iso (2) Tsiu (3) Topollo (4) Tabile

Mahao Malitsane (1) Rikabe (2) Kata (3) 'Maelia (4) Thato (5) 'Mabatho (6) Kholu

Teboho Malitsane (1) Mpoi (2) Mpinane (3) MotSilisi (5) Katleho

6 Paleli Mphosi (1) Matete (2) Mabela

Tlotliso Ntsukunyane (1) Ntsukunyane (2) Matube

2 6 ,

73iu Ntsukunyane (1) Lehloenya (2) Ntjoetso

Topollo Ntsukunyane (1) Mpolelo

Rikabe Mahao

(1) Mahao

Ntlo ea 'Malebona

Lebona Mphanya (1) Mokoat ja (Josefa)

Moru Mphanya

(1) Chele (Rantsemane) (2) 'Mamochona (3)

Maleshoane (4) Nthoateng

Mokhothu Mphanya

(1) Molefi

Koeli Mphanya

(1) Mohau (2) Mphanya (3) Tsietsi

Ntlo ea 'Mamotumiso

Teboho Mphanya

Lapeng la pele

(1) Mokhoele (2) Khathatso (3) Sekobotela (4)

Molise (5) 'Matefelo

Lapeng la bobeli

(1) Leqeme (2) Malepa (3) Mpao (4) Motsoakha-

bong

2 7 ,

Kelello Mphanya (1) Botoko (2) Khoroneri (3) Mosemako (Saba) (4) 'Mamohlabatsane

Toropo Mphanya (1) Pheko (2) Moliehi (3) Theresia

Ngaka Mphanya

(1) Mphanya (2) Tabile (3) Teko

Mokhoele Teboho

Lapeng la pele

(1) Mahao (2) Pusetso (3) 'Matefelo (4) Makhala

Lapeng la bobeli

(1) Pheta (2) Bok'henene (3) Lifutso (4) NtSepi (5) MotSilisi (6) QentSo Khathatso Teboho (1) Nthoba

Sekobotela Teboho (1) Tumaki (2) Teboho (3) Ntsopa (4) 'Mapheko

Molise Teboho (1) 'Matefelo

Botoko Kelello (1) Phillip (2) 'TSokolo (3) Mofokeng (4) 'Masekho-nyana

Khoroneri Kelello (1) Taelo (2) Monyaka

Mosemako Kelello (1) Mahao (2) Setlaka (Tomase) (3) TSeliso (4) Sane

(Motinyane) (5) 'Mamphuth ing (6) 'Mamohlabatsane

(7) 'Mamonema (8) Karabo (9) Limakatso

Pheko Toropo (1) Motumisa

Nthoba Khathatso

(1) Qobete (2) Nthabiseng (3) 'Manthoba (4) Serati

(5) 'Makori (6) Moteliso (7) Makhala

Teboho Sekobotela

(1) Motumisa

Phillip Botoko

(1) Thabang (2) Teboho (3) Mohaka (4) Mohaka-

nyane (5) Fusi (6) RetSelisitsoe (7) Mookho (8) 'Ma-

tSitiso (9) Nthabiseng (10) 'Mal int ja (11) Pusetso

(12) Lineo (13) Relebohile

TSokolo Botoko

(1) Khoroneri (2) Makakane (3) Rametse (4) Mase-

koane (5) 'Maphi l l ip (6) 'Mapekeula (7) Kholu

Mofokeng Botoko

(1) Mphanya (2) TSiu

Setlaka Mosemako

(1) Lira (2) Mosemako (3) 'Nenyane (4) Mahali

(6) 'Mammona

Mohakanyane Phillip

(1) Matete (2) 'Makholu

2 9 ,

Khoroneri TSokolo

(1) Kelello (2) 'Mankhethoa (3) Kekeletso

Makakane TSokolo (1) Lebona

Rametse Tsokolo (1) Likonketso (2) Khutliso

Masekoane TSokolo (1) Kata (2) Sefiri (3) Kabelo (4) Papali

Ntlo ea ' M a n t s e n k i

3 Lira Mphanya (1) Manuele

Ntlo ea ' M a m a s u t u

3 Masutu Mphanya (1) TSekeli (2) Joshuoa

2 Nqosa Makakane

Ka 1865 ho ile ha kupa ntoa e kholo e tsejoang nalaneng e le Ntoa ea Seqiti pakeng tsa Basotho le Maburu. Ke lekhatheng lena feela nalaneng Thaba Bosiu e neng e t inkel i tsoe ka thata ho thibela mabotho a lira, e pholohileng ka mohlolo. Neheletsano e re mabotho a Maburu a ne a ile a lara matsatsi-tsatsi a koetse likhorong tse hloellang ka holim'a sehlaba sa Thaba Bosiu. Ka holim'a sehlaba Maburu a ne a t jametsoe ke mabotho a Basotho ao le 'ona a neng a larile lithekong; a laretse t lhaselo ea Maburu. Ho bonahala ha lekhatheng lena balaoli ba Maburu ba ile ba rala maqiti a bona ka masene hoba mohla t lhaselo, mola oa bona o kapele o khonne ho ngoangoaretsa o ntse o fola lethala la lipitla le marumo a Basotho. Molaoli oa bona Komantanta Lou Wepener e ne e le eena ea etel letseng

t lhaselo e nyolohang khorong ea Khubelu ka bophirima. Ka la 8 Phato, Wepener o ile a khona ho chechisa mabotho a Basotho, a ba a hloella leralleng le latelang la ho qetela ha u hlahella ka motseng 'me a t§irelelitsoe ke lethala la likulo le kanono e neng e khabola ho t loha ho mabotho a habo.

Ha Wepener a se a hloelletse mothating oo o latelang oa ho qetela, ho thoe Nqosa o ne a le haufinyane; ba lebane feela eena a le ka holimo mothating oa ho qetela. Wepener a korola hantle, thunya sa lla, Nqosa a sulubana tlas'a lefika haufi le moo Wepener a neng a le teng. Ka ho lumela hore o qetile Nqosa, eaba Wepener o hlaba fat§e ka lengole, a hlomella sethunya sa hae sa mohlehlo, a se lokisetsa t lhaselo ea ho qete la joa le ka holim'a sehlaba. Ha a ntse a iname joa lo a hlohla sethunya sa hae, Nqosa ea neng a sa shoa joa lokaha Wepener a ne a nahana, a holoba

3 1 ,

ka mpa, a mo atameta, a nt'o mo hlaba mohlabetsaneng ka lerumo hoa ba hoa re nyai Korotsoane moholoane oa Nqosa, le eena a tla a phaletse. Ka bobeli ba qetela

Wepener . Joale mabotho a Maburu a t lameha ho checha. Eaba Thaba Bosiu e pholohi le!

Nalaneng ea Lesotho ho bolaoa hoa Wepener ke taba e kholohali. E ne e le lekhetlo la ho qala e bile e le la ho qetela Thaba Bosiu e khutla lintSing tsa khapo. Ka lebaka lena polao ea Wepener ha ena thaka lintoeng tsohle tseo Basotho ba li hlanakileng khahlanong le mekhahle lo ea makhooa, e ba ke Maburu kapa Manyesemane, tSireletsong ea Lesotho.

Maburu a ile a hahela Wepener sefika sa sehopotso le t lhompho ea mohale eo oa bona naha-thote holim'a lera l lananyana kathoko ho 'mila o lebang Koloni-Bochabela lipakeng tsa Al iwal North le Jamestown. Ha e le Nqosa eena, kulo e ne e kene seropeng se seng ea phunyeletsa ea tsoa ka ho se seng. E re kaha ntoa e ne e e-s'o lale, a nkuoa, a ea okeloa lehaheng. Lehaha lena le tsejoa e le Lehaha la Nqosa. Le ka t las'a moo ho lutseng motse oa ha Nqosa, moo a ileng' a be a se a abeloa ho lula teng hoba a fole. Ho thoe ka ketsohali ena ea bo-tea-tSoene, Moshoeshoe a putsa Nqosa le Korotsoane ka likhomo tse tharo motho ka mong. Neheletsano e 'ngoe e re Moshoeshoe o bile a abela Nqosa e mong oa barali ba hae hore a mo nyaie.

Lithoko tse latelang ka Nqosa re li fumana ho monna-moholo Mahon Souru, setloholo sa Masopha.

Ngoana Leburu koana Hol land oa lla,

0 Ha a hana ho tSelisoa,

0 re: monna ka Pepenare, Lesotho o shoetse kae?

0 lla hobane a hloka tsebo,

3 2 ,

Hore Korotsoane le Nqosa ba mo je tse ha Rafutho letsatseng,

Ba mo je tse tSinabelong, Moo a ntseng a ngola tSepiso tsa hae Le ho li qeta a e-s'o li qete Korotsoane a mo otla ka pitta mohlareng Nqosa a mohlaba ka lerumo katlas'a lehafi

Lioli tsa tla li mathile

Tsa hooa tsa re:

Nqosa motho eo ha u a mo hlaba,

Ha u a mo qeta

Hlaba rumo le likele le mosuoa

Le be le eo poma molomo oa qati

Ho tie ho tlole mosoang ka holimo

Makebe a mo ja re a mo ise ho khaitseli ea Mpinane

Le eena a tie a mo ise ho Nketu oa mara

Thaka Shakhane le Makoanyane

Moo moikut loa-pelo a tla itSehela moo a ratang,

monateng.

MOLOKO OA NQOSA

Lapeng la 'Mamoetsa

(1) Moetsa

Lapeng la 'Malefela

(1) Masekoane (2) Khothotsa (3) Lefela (a nyatoa ke

Khoabane Theko)

Lapeng la 'Mamahao

(1) Mahao

3 3 ,

Lapeng la 'Maleqhetsoana

(1) Leqhetsoana (2) Mosiuoa (3) Mahlomola (4) Mpoi

Lapeng la 'Mahalahala (1) Halahala

Ntlo ea 'Mamoetsa

3 Moetsa Nqosa

Lapeng la Ntata morali oa Tlal inyane Moshoeshoe (1) Tsiu (2) Nqosa (3) Tlal inyane

Lapeng la 'Matomase (1) Tomase (2) Rosina

Lapeng la 'Matsoakae (1) Seeta (2) Tseko

4 Tsiu Moetsa

(1) Qobete (1) Gidione (3) Phatoli (Rantsala) (4) Moetsa (5) TSenyehelo (6) Puseletso (7) Debora (8) Mekhoa ('Mantsane)

Nqosa Moetsa

Lapeng 'Mantata

(1) Ntata (2) 'Mamphoko

Lapeng la Karolo (a hloka bana)

Lapeng la 'Masofonia (1) Sofonia (2) Thabo

Lapeng la Julia (1) Lefela (2) Kelebone (3) 'Mamasole (4) TSiu (5) 'Mamokat ja (6) 'Manneileng (7) 'Makena

3 4 ,

Tseko Moetsa (1) Mosesanyane (2) Matete (3) Thabure

Qobete T5iu

Lisebo (1) Mohau (2) MotSelisi

Gidione T§iu (1) Makhale (2) Will ie

Phatoli Tsiu

Lapeng la 'Mal iengoane

(1) 'Mampho (2) Matete (3) NtSala (4) Puseletso (5) Rikabe

Lapeng la 'Mamohale (1) Konesoang (2) Mohale (3) Ntata

Moetsa T§iu

(1) T§iu (2) Nqosa (3) Makakane (4) Bofihla (5) See-

pheephe (6) Lekunutu

Thabo Nqosa (1) Poki (2) Sofonia

Kelebone Nqosa (1) Phatoli (2) Khethisa (3) MatSeliso (4) Nyakallo (5) Lefela

T5iu Nqosa Nkareng morali oa Pholo Tsoke (1) Matete (2) Molise

Neo Nqosa (1) Nqosa (2) Mosiuoa

6 Makhale Gidione (1) Gidione (2) Thesele (3) Reentseng (4) 'Manne-ileng

Ntlo ea 'Malefela

3 Masekoane Nqosa

'Mahaseletho

(1) Kuputsoana (2) Moetsa (3) Naha (4) Haseletho

Khothotsa Nqosa

Lapeng la 'Mantsukunyane • A SiV orlorufiM" (t")

(1) Mpinane (2) Ntsukunyane (Mpao) (3) Nqosa (4) Qamako (Simone) (5) Haleokoe (6) Kholu (7) Maquloane

Lapeng la 'Maseepheephe

(1) Haafanoe (2) Tsietsi

4 Kuputsoana Masekoane

'Ma leh loenya (Nkopo morali oa Sekhonyana Makhobalo 'Neko) (1) Lehloenya (2) Leburu (3) Khothotsa (4) Moahloli (5) Masekoane

Haseletho Masekoane

(Maria morali oa Rankoletsi)

(1) Tseko (2) 'Maletoai (3) Morongoe (4) Morongoe-nyane (5) Malefetsane (6) Moetsa (7) MatSeliso

Ntsukunyane Khothotsa (1) Lisebo

3 6 ,

Nqosa Khothotsa (1) Setsohalepelo (2) Mpho (3) KhOlu (4) Khothotsa (5) Lefela (6) Marikhoi (6) Thato (7) Moetsa

Maquloane Khothotsa (1) Mohau (2) Mphosi (3) Nkhebesoa (4) 'MapontSo (5) 'Malibako (6) Taelo (7) Leuta (8) Haleokoe

Lehloenya Kuputsoana

(1) Lineo (2) Suping (3) Seeng (4) Kuputsoana (5) Thabo (Nqosa) (6) Binare (7) Ntsukunyane

Moahloli Koputsoana ( l )N tsukunyane (2) Kholu (3) Lefela (4) 'MapontSo

Khothotsa Nqosa (1) Nqosa (2) Ntsukunyane

Marikhoi Nqosa (1) Malitsane (2) Sekubutele (3) 'Makena

Mohau Maquloane (1) Mpinane

Kuputsoana Lehloenya

(1) Lehloenya (2) Mphanya (3) Makakane

Ntsukunyane Moahloli (1) Lisebo (2) Mpinane (3) Moahloli

Ntlo ea 'Mamahao

Mahao Nqosa

(1) Hlapa (2) Mpoi

3 7 ,

Ntlo ea 'Maleqhetsoana

3 Leqetsoana Nqosa

(1) Matete (2) Nthoba (3) Auma

4 Matete Leqhetsoana

(1) Mahao (2) Leuta (3) Nthomeng (4) 'Mampoi (5) Hlapa

Mahlomola Leqhetsoana (1) Lipuo (2) Thabang (3) Mosiuoa (4) Leqhetsoana (5) 'Malechesa (6) Taelo

5 Mahao Matete

(1) Qamako (2) Falele

Leuta Matete (1) Nthomeng

6 Mosiuoa Mahlomola (1) Kholu (2) Thabang (3) MalSeliso (4) 'Malechesa

Leqhetsoana Mahlomola (1) Nthoba

Taelo Mahlomola

(1) Mahlomola (2) Mafukuthu (3) Ntseliseng

Ntlo ea 'Mahalahala

3 Halahala Nqosa

(1) Ntsotiseng (2) Liboo (3) Mphanya (4) Malitsane (5) Qamako (Leronti)

3 8 ,

Mphanya Halahala

(1) K'henki (2) 'Malechesa (3) Mahao (4) Manonosi

(5) 'Manthoba (6) Maki (7) Mpho (8) 'Mamotlatsi

Malitsane Halahala (1) 'Mamphanya (2) NtSepase (Halifele) (3) 'Mama-fukuthu (4) Kholu (5) 'Matakane (6) Nqosa (7) 'Ma-mosa

Leronti Halahala

(1) 'Maleabua (2) Nqosa

3 9 ,

Seepheephe Ntahli

Bukeng ea hae, History of the Basuto, moruti El lengberger o bont§a ha Ntahli, ntata Seepheephe, e ne e le mora oa Molise. Ka hona meloko ea morao t jena e amohetse t lhaloso ena leha ho hlakile hore ha e ea nepahala. Tlhaloso e nepahetseng ke hore Ntahli e ne e le moena oa Molise ntlong e 'ngoe ea Kata.

Ba bang neheletsanong ea taba ba re lebitso la Seepheephe latsoalo e ne e le 'Nakoe. Re tla hlokomela hore e mong oa litloholo tsa hae, mora oa Mahao, e ne e le Rannakoe. Ho hakanngoa ke hona hore mohlomong eo setloholo sa hae o ne a reheletsoe ka ntat 'ae-moholo-holo. Ka t lhaloso ena Seepheephe eka e ne e le lebitso la lithoko. Ho thoe ha a ne a ithoka o ne a re: "Ke Thipa e kholo Seepheephe!" Thipa ke le leng la mabitso a hae le t loaetsoeng, 'me leo ho to tobetsebeng hore ke la lithoko.

Seepheephe o ne ahile Botha-Bothe le chabana sa hae ho t loha mathoasong a Ngoaha-Kholo ea 18 pele ho kupa lerole la Lifaqane. Neheletsano e re ha Lifaqane li qoba eena le moholoane oa hae RatSiu ba hlokomela hore ho kopanya makhotla ke lona feela leoa le ka hlolang lira. Moshoeshoe o ne a se a qali le ho iponahatsa ka boetapele bo chatsi. Ka hona RatSiu le Seepheephe ba ipeha t las'a boetapele ba Moshoeshoe, eo 'mae e neng e le khaitseli ea RatSiu, 'me a bile a nyetse Mabela, morali oa Seepheephe. Ha ba kena t las'a puso ea Moshoeshoe, Makara oa 'Mope o ne a se a ISabetse teng le sechabana sa hae.

Nakong ea phallo e kholo ea Moshoeshoe ha t loha Botha-Bothe ho ea Thaba Bosiu ka 1824, Seepheephe o

4 0 ,

ne a se a holile, a ka hakanyetsoa a t lotse lilemo tse mashome a supileng. Neheletsano e re Qiloane moo ho ne ho ahile e mong oa bara ba Khojane ea bitsoang None. Ha ho potang hore None o ne a sa thabela ho fihla hoa Moshoeshoe, Qiloane. Le ha ho le joa lo e re kaha Basotho ba ne ba tsamai le ka thata, ba bile ba lapile, None a ba phomosetsa likhobe tsa mabele. Ho thoe Seepheephe a qhoeloa ke likhobe, a ba a shoa. Basotho ba hana ho amohela hore likhobe tseo li ne li le

feela; ba lumela hore li ne li louoe mohlomong hobane None a ne a sa amohele hore Moshoeshoe o tlil'o hloma puso ea hae holim'a hae. Ka hona Posholi, moena oa Moshoeshoe, a hlasela None, a mo phalalisa 'me eo a baleha Thaba Bosiu. Kaha lef u la hae e bile la pele hoba ho f ihloe Thaba Bosiu Seepheephe e bile eena motho oa pele ea boloki loeng ka holim'a Thaba Bosiu. Joale kaha re tla bona karolong ena ea leloko, Seepheephe ke ntat'a banna bao e bileng litSiea tsa puso ea bara ba Moshoeshoe.

Ntsepase 'Mope ( ' M a m a h a o )

Mosali oa Seepheephe oa matsoa-thaka, 'Mama-hao, o tsoetsoe ke 'Mope le Mofoqoi e le lefahla le Makara. Mabitso a hae a tsoalo ke NtSepase le Makara-tsane. Ke NtSepase ea tsoe tseng Mahao, Khoai, Set lokoane, Matete le khaitseli ea bona Mabela. Ho bonahala lebitso la NtSepase le hlile la hapa maikutlo a Bakhoele haholo kaha ho se na lebitso le rehelloang ho le feta lelokong.

Mabela S e e p h e e p h e ( ' M a m o h a t o )

Mabela e ne e le morali a inotSi oa Seepheephe le 'Mamahao. Eena e bile mosali e moholo oa Moshoeshoe

4 1 ,

ea tsoetseng Mohato, Molapo, Masopha, Majara (Nta-lime) le khaitseli ea bona Mathe. Ke ho bara bana ba hae moo ho kollang lihlooho tsa babusi ba Lesotho ho fihlela kajeno. Re tla hopola he hore ntlo e kholo ea Moshoe-shoe ke eona ea Mabela, eo kamor'a letsibolo la hae a ileng a bitsoa 'Mamohato. Kamor'a ho nyala Mabela Moshoeshoe o ile a nyala Bahloakoana ba babeli ka tatel lano, e leng 'Manneko le 'Mamakhobalo. E ne e le t loaelo hore l iqhobeshano li be teng basal ing ba nyetsoeng se thepu esita le baneng ba bona. Liqhobeshano tsena li ne li tsoaloa ke mona esita le kamoo karolelano ea leruo e neng e abjoa kateng malapeng ka ho fapakana 'moho le t lhah lamano ea boholo le kabo ea lefa. Leha tsena li ne li etsahala hohle moo sethepu se neng se le teng, li iponahatsa haholo malapeng a marena moo leruo le maemo e leng lintho tsa bohlokoahali. Ebe eba mosali oa Mosotho o tla sebetsa ka thata hore ha monna a eketsa malapa a hae, o mo khothaletse hore a nyale ba habo hobane ba joa lo ba tla ba ka lehlakoreng la hae esita le la bana ba hae, ha likhohlano li qoba ka har'a lelapa.

Neheletsano e re ha Moshoeshoe a se a nyetse Bahlakoana bana ba babeli, 'Manneko le 'Mamakhobalo, 'Mamohato a ipelaetse. A botsa Moshoeshoe hore na morero oa hae ke ofe ka bana ba hae. Ho thoe Mofumahal i 'Mamohato a re Moshoeshoe a mo ti isetse hore ha a na meroro e hlaha ka hore a nyale oa habo le eena. Ka hona Moshoeshoe a nyala Mosola morali oa Masekoane Molise, ea neng a tsoalana le 'Mamohato. Mosola enoa e bile 'Masekhonyana lenyalong. Tlhaloso ena e qaqisa hantle hore phihlong ea hae lenyalong 'Masekhonyana e ne e le mosali oa bone oa Moshoe-shoe, a e-t la ka morao ho 'Manneko le 'Mamakhobalo, e seng oa boraro joa lo kaha lingoliloeng tse ling tsa nalane

4 2 ,

ea Basotho li beha. Ho hakangoa hore mohlomong likhohlano le mona malapeng a maholo a Moshoeshoe ke tsona tseo ha morao li ileng tsa susumetsa hore Masopha a bolaee Makhobalo ka ho mo ngaba ka koto.

Ha 'Masekhonyana a se a nyetsoe, Moshoeshoe a nka Molapo, mora oa hae le 'Mamohato oa bobeli, a mo etsa hlooho ea ntlo ea 'Masekhonyana. Ho thoe leha ka nako eo merero ea Moshoeshoe e ne e sa totobala, o ile a abela likhomo tse ngata ntlong eo ea 'Masekhonyana, moo Molapo e neng e le mojalefa. Ebile ha morao ha bara bana ba morena ba kena li lemong tsa ho ja r isoa boikarabelo, ho ile hoa totobala hore Molapo e hlile ke thatohatsi ea Moshoeshoe.

Neheletsano e re ha lintoa tsa Lifaqane li kokobela, le sechaba sa hae se eketsehile ka bongata, Moshoe-shoe a bolella baeletsi ba hae hore o na le mohopolo oa ho falla moo Thaba Bosiu le mora oa hae Molapo ba ee nqa bochabela moo ba tla hloma puso e ncha teng. Taba ena ea ho lakatsa ho falla Thaba Bosiu e boetse e hlaha hangatanyana litSepisong tseo ho thoeng Moshoeshoe o ile a li etsetsa baruti Liphuputsong tsa Lengolo la Bongaka (Doctoral Thesis) tsa Sanders. Neheletsano e re baeletsi ba morena ba hanyetsa morero oona oa Moshoeshoe ka matla, empa hoa fumaneha hore o lomahantse meno. Hoa bonahala hore taba ena e hana ho ea moriting. Mofumahal i 'Mamohato le eena a se ke a ja l itheohelang; a ipelaetsa ka hore Moshoeshoe o qabanya bara ba hae. Morena a eletsoa hore ha e le moo a tsit laletse ka morero oo oa hae, ka nepo e khona a e'o laola tsa ko a hopotseng ho fallela teng.

Neheletsano e re Moshoeshoe a eletsoa ho ea ho ngaka e bitsoang Khororo. Khororo eo o hlalosoa e ne e le mor'a Sekhoane e bile e le moholo oa bo-Lebentlele.

4 3 ,

Ha a lahla masapo, Khororo a re o bona hore morena o rerile ho falla le mora oa hae ea mo ratang. A re ko moo ba eang teng, Moshoeshoe le mora ba tla t imela. A re e le hore lebitso la morena le tie le 'ne le sale le tumme, eka khona hore ha eena a fallela bochabela, mora oa morena e moholo le eena a tie a tlohe Thaba Bosiu, 'me a lebe nqa bophirima. A laela hore e tie e re ha eo a leba bophirima, a tie a tsamaee le bo-malom'ae. Hoa thoe e tie e re ha a tSela melatsoana bo-malom'ae ba mo pepe; e le hore maoto a hae a se thetse metsi. Khororo a bolella morena hore ke mora enoa ea tla ea bophir ima ea tla phela, 'me eo ka eena lebitso la Moshoeshoe le tla sala le tumme lichabeng. Neheletsano e re Moshoeshoe a tSosoa haholo ke ho utloa hore eena le Molapo ba il'o t imela! Taba ena ea ferekanya morero ona oa hae, 'me a ba a koenehela ho fallela bochabela.

Ba fera phatla ea poho

Nalane e rutuoang likolong e bolela feela ha ka 1833 Letsie le Molapo ba tlohile Thaba Bosiu ba leba Makhoarane ho ea hlokomela baruti. Bukeng ea hae History of the Basuto, Moruti El lengbeger o re hoba baruti ba fihle Lesotho, Moshoeshoe a ba felehetsa ho ea batla sebaka seo ba ka khahloang ho phela ho sona. Baruti ba khahloa ke Makhoarane, 'me ba tsebisa Moshoeshoe taba eo. Ha a utloa litaba tsena Moshoeshoe a thaba haholo, joa le a kholisehile hore baruti ba fela ba tla lula Lesotho. Ellenberger o tsoela pele o re: "Hang-hang a ba tSepisa ho romela mora oa hae Letsie le thaka-ngoaha tsa hae tsa mophatong ho ea hlokomela 'mishone. Empa kamor'a matsatsana a se makae, sehlotSoana sa bahlankanyana ba ka bang lemo li leshome le metso e robong kapa tse mashome a mabeli sa fihla se e-tsoa Thaba Bosiu le Molapo, mora

4 4 ,

oa bobeli oa Moshoeshoe. Kaofela se le t las'a bolisa ba Matete, malom'a morena eo ea monyenyane." Tlhaloso ena e lupa potso tse peli: Ea pele: Ha morena a ne a tSepisitse ho romela Letsie, hobane'ng ho seng ho fihla Molapo, Makhoarane? Ea bobeli: Letsie eena o ile neng Makhoarane, hona a il'o etsa'ng ha moena a ne a se a fuoe boikarabelo ba ho hlokomela baruti? Litaba tsena li supa hore ho ne ho e-na le lietsahala Thaba Bosiu ka har'a puso tseo baruti ba sa kang ba li tseba.

Neheletsano e re ha ba t loha Thaba Bosiu bara bana ba morena ba ne ba felehel i tsoe ke bo-malom'a bona t las'a lipallo tsane tsa Khororo. Eaba Basotho ba re ba fera phatla ea poho. Ho fera phatla ea poho e ne e le ho t inkeletsa puso ena e ncha ka litSiea tse matla tsa tSireletso le ho e hlomella ka banna ba litaba. Tikoloho ea sebaka sena ea nka tSobotsi ea metse e rali loeng ka sebopeho sena: Ka bochabela ho bara ba morena bo malom'a bona ba hloma metse ka mokhoa o latelang: T5iu motsoal'a ntata bona a lula ka bochabela, pel'a Qhuqhu. Mahao le Setlokoane metse ea bona ea lula sebakeng sa Tlouoe. Ha morao sebaka sena seo Mahao le Set lokoane ba hlommeng metse ea bona teng se ile sa tuma ka lebitso la Leuta, mora oa Mahao, sa tsejoa e le Mauteng. Mahao o phetse mona ho t loha ka 1833 ho fihlela ha a t imela ka 1839. Athe Setlokoane (Rankhe-thoa) eena o tlohile Tlouoe e le ha Molapo a se a le bochabela joa lo kaha ho tla hlaka litabeng tse buang ka eena hamorao. Mphosi (Ramapepe) eena a theha motse moo ho thoeng ke Mahloenyeng kajeno. Le eena o tlohile mona hamorao ka lebaka la qoaketsano le Letsie, 'me sebaka sa hae sa nkuoa ke Lehloenya, mora oa moholoan'ae Mahao. Sebakeng sa Makhoarane boha-reng teng ea e-ba metse ea Letsie, Molapo le Matete. Letsie o tlohile mona a theha motse oa Matsieng ka 1858. Haufinyane le bona ka bophirima ea e-ba motse

4 5 ,

oa Toloane oa Mabea, eo e neng e le motsoala 'Mamohato. Phatla ea poho ea phetheloa ka metse e ka mose ho Tsoaing. Teng Mafa, mora oa Mahao a hloma Thaba TSoeu ha Ntlibi, mora oa Matete, eena a hloma Mathebe.

Ke ka lebaka la lietsahala tsena kamor'a lefu la Moshoeshoe Thaba Bosiu e ileng ea lAhleheloa ke boemo ba eona e le Ntlo-kholo ea puso, 'me boemo bona ba nkuoa ke Matsieng. Neheletsano e qetela ka hore ho bontSa teboho ea hae Letsie, o bile a nyala barali ba babeli ba Khororo. Bona eka ke 'Mathabe le 'Manako. Ba bang ba Batloung ba habo Khororo ke bo-Khatseane le bo-Lefela.

Phallo ena ea 1833 ea bara ba morena ho t loha Thaba Bosiu e nkuoa e le e 'ngoe ea methinya ea bohlokoahali e ileng ea t§ireletsa kopano le bonngoe ba sechaba sa Basotho. Ho hakangoa hore ka bohlokoa e hlahlama phallo eane ea ho t loha Botha-Bothe ho tla Thaba Bosiu ka 1824 kaha e ile ea thibela karohano ea sechaba sa Basotho nakong eo l ichabana tse phelang Kutung ena ea Afr ika li qali leng ho nka litgobotsi tseo re li tsebang ka tsona kajeno. Balebelli ba litaba ba re hoja e se ka eona, mohlomong sechaba sa Basotho se ka be se ne se khaohe likoto tse peli: se seng tlas'a Letsie ha se seng se laoloa ke moena oa hae, Molapo. Re tla hopola hore karohano e joa lo ke eona e ileng ea arola sechaba sa Maxhosa, Koloni, lihlopha tse peli. Sena se ile sa etsahala ha bara ba Phalo, Xaleka le moena oa hae, Rharhabe, ba arola sechaba ka lehare ho fihlela kajeno. Balebelli ba nalane ba hakanya hore karohano ena ea bara ba Phalo ke eona e ileng ea kenya metsi ka moeli. Ka lebaka la eona Maxhosa a hloloa ke makhooa Lintoeng tsa Thibeli (Frontier Wars) tse neng li se li faqile lilemo tse ka bang lekholo.

4 6 ,

Neheletsano e re Molapo o lutse Makhoarane a sa thaba hobane a lumela hore taba tsane tsa Khororo e ne e le mor i taokenyana feela oa bo-malom'ae oa ho nyopisitsoe meroro ea ntat'ae. Ka 1847 o bile a arohana le moholoan'ae a leba bochabela, e ntse e le ka khopolo ea ho ntSetsa pele morero oane oa ntat'ae. Bukeng ea hae, * Survival in two worlds: Moshoeshoe of Lesotho", Leornad Thompson o bontSa hore le kamor'a lefu la ntat'ae ka 1870, Molapo o ne a e e-s'o tele, a ntse a sebe le tsa ho arola puso ea Lesotho le Basotho. Mohopolo ona o bonahala o ne o tebile le lelokong la hae hobane kamor'a Ntoa ea Lithunya Jonathane le eena o ile a leka ho khephooa, a ea Koloni. Neheletsano e re le mona bara ba Nkhasi ba nyopisa morero ka ho ea tsebisa morena e moholo Matsieng, 'me eo a kholisa Jonathane ho o nyahlatsa.

MOLOKO OA S E E P H E E P H E

Lapeng la 'Mamahao (NtSepase kapa Makaratsana morali oa 'Mope)

(1) Mahao (2) Khoai (3) Set lokoane (4) Matete (5) Mabela (a nyaloa ka Moshoeshoe 'me a tsejoa ka lebitso la 'Mamohato)

Lelapeng la bobeli la 'Mamphosi ( 'Malekoetse morali oa Masekoane)

(1) Mphosi ( f tamapepe) (2) Nkhasi (3) 'Mama-khoaba (4) 'Maleboto

Lapeng la 'Maphatol i (1) Phatoli

4 7 ,

2 Mahao Seepheephe

Mahao o fihlile Thaba Bosiu e le karolo ea mokhopi oane oa Basotho o neng o etel letsoe pele ke Moshoeshoe o tsoa Botha-Bothe. Ka holim'a Thaba Bosiu motse oa Mahao o ne o lutse holim'a khoro e ileng ea tsejoa e le khoro ea Mahao ka bochabela ho sehlaba. 0 t lohile Thaba Bosiu ka 1833 joa lo kaha kae-kae re boletse bukaneng ena. Leha mona ho hlahella matlo a mabeli feela a Mahao, hona le sechaba se sengata se it lhalosang e le karolo ea leloko la hae. Re sitiloe ho fumana ka mokhoa o hlapanyel i tsoeng hore na karolo ena e hlaha matlong a feng a Mahao.

Motslelehi Mokhachane ( 'MatSoeunyane)

'MatSoeunyane, mosali oa Mahao oa matsoa-thaka, o tsoetsoe e le Motsieleli, letsibolo la Mokhachane le Kholu, a siela Lepoqo (Moshoeshoe) letsoele. Joalo ka moetlo oa Sekhoele o ile a bitsoa 'MatSoeunyane kamor'a t lhaho ea letsibolo la hae, TSoeunyane. Ha morao o ile a t loaeloa ho bitsoa 'Mampoi e le ha a bitsoa ka morali oa hae, Mpoi. Re hopola hore mohlomong o bitsitsoe joa lo kamor'a ho nyamela hoa TSoeunyane. Moshoehsoe eena o ne a t loaetse lebitso la 'Mammile leo hangata ha a ne a ikana a ne a re: 'Ka ngoaneso, ka 'Mammile! ' Mmile ke mora oa 'MatSoeunyane oa bobeli eo ha morao a ileng a tuma ka lebitso la Mafa. Lelokong la ha Mokoteli lebitso la 'Mampoi le koentse hohang la Motsielehi. Bana ba Bakoena ba rehelloang ka eena bohle ba se ba bitsoa bo-'Mampoi.

Bophelong 'MatSoeunyane o hakotse lilemo tse fetang mashome a robong. Ho hakangoa ha a hlahile haufinyane le bo-1782 'me a hlokahala ka 'Mesa 1875, a

4 8 ,

hlokahalla Mauteng, moo mohats'ae, Morena Mahao, a hlokahal letseng teng ka 1839. 0 phomoli tsoe pel'a monna oa hae t las'a lona lefika lane leo ka 1839 Moshoeshoe ha a boloka Mahao a neng a bua le mo-khopi a erne holim'a lona. Mohla poloko ea 'Matsoeu-nyane, Moshoeshoe o ne a se a t imetse 'me Letsie I eo e neng e se e le eena Morena e Moholo a bua a erne hona holim'a lefika leo ha a pata eo rakhal i 'ae. Sehopotso sa Morena Mahao le nkhono 'Matsoeunyane se ile sa emisoa ke leloko ka la 11 Pulungoana, 1986.

MOLOKO OA MAHAO

Lapeng la 'MatSoeunyane kapa 'Mampoi (Motsielehi morali oa Mokhachane)

(1) TSoeunyane (2) 'Mile (Mafa) (3) Leuta (Mpanyane) (4) Makhoa (Falele) (5) Lehloenya (Nqekeli) (6) Mpoi (a nyaloa ha Libe)

Lapeng la 'Manaha (1) Naha (2) RatSomo (3) Rannakoe (4) Nt§ito (5) Li-khama (6) Nt§epase (a nyaloa ke Letsie Moshoeshoe moo e bileng 'Mamojela)

4 9 ,

3 Tsoeunyane Mahao 'Maqamako (Telina morali oa Moshoeshoe)

(1) Qamako (2) Tumo (3) Koenehelo (4) Sekabatho (5) 'Meta (6) Liketso (Ranteme) (7) T lhokomelo (8) Lehloenya (9) Monnakhomo (10) Mpoi

Qamako Tsoeunyane

Re tla bona ha morao hore Qamako le baena ba hae ba tsoetsoe ke Mafa a re o tsosa ntlo ea moholoane oa hae Tsoeunyane. Ka lebaka lena Qamako ebile hlooho, e seng feela ea bana ba Mahao, empa ea leloko lohle la Seepheephe. Joalo ka t loaelo nakong eo Griff ith a behoang boreneng bo boholo ba Lesotho, o ne a ISoaneloa ho abeloa e mong oa Bakhoele e le motataisi kapa moeletsi. Neheletsano e supa ha Qamako a ile a fuoa boikarabello bona 'me boholo ba nako a phela Matsieng e le letsoho la Morena e Moholo litabeng tsa puso joa loka Seeta Matete nakong ea Letsie I le Lerotholi kapa RatSiu nakong ea Moshoeshoe.

Mofokeng, re ntse re busa 'moho!

Nalane e re ka 1927 Morena Sempe Nkoebe lebitsong la Mofumahal i 'Maseeiso, e mong oa likhatseli tsa hae tse neng li nyetsoe ke Morena Griffith, a hlahlela nyeoe khahlanong le Morena Griffith moo tseko e neng e le bohlahlami boreneng ba Lesotho. Ho thoe pele ho nyeoe ea 1927 Griffith a bua le Qamako hore eo a tie a mo pakele. Ha ho se ho lutsoe majoe ka khotla, Griffith a fela a bitsa Qamako e le paki. Neheletsano e re lekhotla la re Qamako a eme, a bue. Qamako a ema, fela a tho la tuu ! Lekhotla la re: "Qamako joa le ha u bue?" Qamako a fetola a re: "Le re ke bue, ke reng?" Lekhotla la arabela: "Bua ka moo u tsebang ka teng". Ke moo

5 0 ,

Qamako a reng: "Ke ne ke rata ha le e-cho joalo, 'me joa le nka bua." Bopaking ba hae Qamako a toba 'neteng feela; a hlalosa kamoo Griffith a neng a mo kopile kateng. A tsoelapele ho hanyetsana le litaba tsa Griffith. Ka lebaka la bopaki ba Qamako nyeoe ea hlola Griffith. Qeto ea lekhotla ea tSehetsa Seeiso e le mora e moholo oa Griffith, 'me eo e tla ba mohlahlami oa hae pusong. Ho thoe Griffith a re ho eena: "Qamako, tseba hore nke ke ka u tgoarela le khale!"

Pejana ho lefu la Morena Griffith, Manyesemane a phatlalatsa molao o hlophisang borena bocha (Native

Administration Proclamation). Sepheo sa molao e ne e le ho hlophisa puso ea borena ho t loha sehlohlolong ho fihla maotong ho bo-ramotse, e le ho e beha ka kotloloho t las'a Morena e Moholo, ha eena a ikarabella ho 'Musisi. Balebelli ba nalane ba re hona e ne e le ho fetola puso ea Lesotho ho e t losa ho 'Puso ea Poho-peli' (parallel rule) ho e etsa 'Puso - ka-letsoho-la-bana - ba-naha' (indirectrule). Mokhoa ona oa puso o ne o tiisa Morena e Moholo e le eena feela khoro eo ho ka f ihloang ho makhooa ka eona, 'me o ne o mo fa matla a ho khothaletsa bao e tlang ho ba bona mokhahlelo oa marena o mo hlahlamang. Ho t loha nakong eno ke ha ho tla ba le mokhahlelo oa marena a supi loeng ke Morena e Moholo, a tsebi loeng e le Marena a Sehlooho.

Neheletsano e re e le ho hlahisa kapele ho 'Musisi marena ao a supi loeng ke Morena e Moholo e le marena a sehlooho, marena a bitsetsoa Matsieng. Joale kaha e ne e le t loaelo, marena a fihla Matsieng a felehel i tsoe ke banna ba 'ona ba khotla. Morena e mong le e mong o ne a lokiselitsoe moo a tla fihlela teng, 'me ho bile ho hlabiloe khomo e le lijo tsa hae le ba mo feleheli tseng. Morena e Moholo o ne a ea joa lo l ibakeng tseo ho hlahisa ka pele ho 'Musisi, bao a ba khothaletsang ho ba

5 1 ,

marena a sehlooho. Qamako le eena a fihla a hlaha Thaba-T§oeu le banna ba hae. A makala ha a fumana ho se na moo a lokiselitsoeng. Eaba o ea ho Griffith ho ea ipelaetse hore na eena ho etsahala eng ka eena. Ho thoe Griffith, eo ho bonahalang hore e ne e le khale a itokiselitse litaba tsena, a mo arabela le ho mo koko-betsa a re: "Qamako, joa le kaha u tseba, 'na le uena re ntho e le 'ngoe. 'Na le uena re ja poleiting e le 'ngoe. E tsoe ua tseba hore ke uena ea busang naha ena. Bana bao ke tlil'o ba hlahisa ho makhooa ba boemong bo katlaase ho ba hao. 'Na le uena re ntse re busa 'moho!"

Puo ea hore "re ntse re busa 'moho" le kajeno e ratoa haholo ke bara ba Moshoeshoe, ha ba kobisa Bakhoele ka moo Morena Griffith a ileng a qhekanyetsa Qamako ka teng. Ka ketso ena eaba Morena Griffith o buselitse molamu sefateng. Griffith o ne a iphetetsa kaha Qamako a ne a mo hlolise nyeoe ka 1927 ka ho mo t ima borena ba sehlooho. Nakong eo Qamako a hlokomelang hore o je loe 'metoane e ne e se kajeno 'Musisi a ne a khutlele Maseru! Feela ha e le litloaelo le moetlo oa Sesotho tsona, Qamako o ne a atlehile ho li tSireletsa.

Mojalefa Qamako

Sebaka sa TSenekeng, Semongkong, e ne e le sa Moseli Mafa Mahao. Moseli a t losoa moo ka pelaelo ea bosholu, 'me a behoa Thaba TSoeu Ha Moseli kajeno. Ka lebaka lena sebaka sa TSenekeng sa sala se sena morena. Mojalefa mora oa Qamako oa boraro o ne a ntSitsoe le Morena Seesio Griff i th ha eo a isoa Mokhotlong. Neheletsano e re ka nako e 'ngoe Seeiso a laela balisana ba hae hore ba ise linku tsa hae tiping. Linku tse neng li il'o t ipt joa li ne felehel i tsoe ke tse ling

tsa nama, tseo tsona li neng li sa tSoaneloa ho t ipt joa.

52 ,

Lekhooa la tiping la laela hore linku kaofela li kene tiping. Balisana ba leka ho hlalosa hore Morena Seeiso o laetse hore linku tseo tsa nama li se t ipt joe. Ho thoe lekhooa la se natse t lhaloso eo la ba la phaella ka hore na Seeiso e ne etsoe e le mang. La tsoela pele ho tipa linku kaofela ka khang. Hoba Seeiso a t la leheloe taba eo, a halefisoa ke tello ea lekhooa lena, 'me a ikisa t iping ho ea le bont§a hore na ke mang. Ha a fihla tiping, a nanabela lekhooa, a le inela ka t iping ho fihlela le shoele.

Ha lekhooa le se le shoele Seeiso a ahloloa likhomo tse ngata. Morena Griffith a halefisoa ke ketso eo ea Seeiso. A re ho hlakile hore Mojalefa o hlotsoe ho etsa mosebetsi oa hae oa ho laola Seeiso. Ka lebaka lena a lael& hore Mojalefa a hie a t losoe pel'a Seeiso. Mojalefa afe la a khutlisoa Mokhot long 'me joa le lelapa le tSoanela ho mo fumanela sebaka. Ka hobane 'TSenekeng e ne e ntse e hloka morena kamor'a hore Moseli a t losoe, Mojalefa a abeloa sebaka seo t las'a borena ba Thaba T§oeu.

MOLOKO OA T S O E U N Y A N E

4 Qamako TSoeunyane

'Makhoai (morali oa Seeta Matete) (1) Khoai (2) Set lokoane (3) Mojalefa (4) Tumo (5) Tumonyane (6) Mabela (a nyaloa ke Hloabiri Malibe Mafa) (7) MoroentSi (a nyaloa ke Thabo Shoaepane Letsie)

Tumo TSoeunyane (Thabana Mohlomi, Mafeteng) (1) Leuta (2) Makhoa

Koenehelo T5oeunyane (Thabana Morena) (1) Kamele (2) 'Mampoi

53,

Sekabatho TSoeunyane (Ha Sekabatho) 'Makenoakae morali oa Ntlibi Matete (1) Koenehelo (2) 'Mammako ( 'Mamohale) (a nyaloa ke Mahao Ntlibi Matete) (3) 'Maleboto (a nyaloa ke Makhoa (Popa) Lebakae Mahao) (4) Kenoakae (a nyaloa ha Mosotho; hamorao a nyaloa ha Mothebesoane)

'Meta TSoeunyane (1) Ntlibi (2) TSoene (3) Seeta (4) Ntele (5) Ntho-meng (a nyaloa ke Thebe Abele Matete) (6) 'Mamo-nehela (a nyaloa ha Mokone) (7) 'Mampinane (a nyaloa ha Thakabanna)

Liketso Tsoeunyane (1) Moseli (2) Kemaketse (3) Hohanamang (4) Ntjoe-tso (5) 'Maapi (6) 'Masooko

Tlhokomelo TSoeunyane (1) Mpinane (2) TSoeutSoeu

Lehloenya Tsoeunyane (1) Lineo (a nyaloa ke Haretsebe Letsie)

Monnakhomo Tsoeunyane (1) Likhutlile (2) 'Manthipu (3) Mothooasebaka (4) Se-kabatho (5) 'Meta (6) T lhokomelo (7) 'Mamonehela

Set lokoane Qamako

'MatSoeunyane ( 'Mamoholane morali oa Mohale-nyana) (1) Tsoeunyane (2) Mafa (3) Ntahli (4) Mpoi (a nyaloa ke Marantsane Maholi Letsie) (5) Lehloenya (6) Foto (7) Phoka

Mojalefa Qamako 'Mamahao (Meriama morali oa Azere) (1) Mahao (2) Matete

Tumo Qamako (1) Leuta (2) Senyokotho (3) NtSepase (a nyaloa ke

Mosoeli Letsapo)

Makhoa Tumo (1) Litlamo

Koenehelo Sekabatho Lapeng la 'Mankhe thoa (Makelebe morali oa Lehoqo Mafa Mahao) (1) Nkhethoa Lapeng la 'Mamphosi (morali oa Makhoal inyane) (1) Mphosi

Ntlibi 'Meta

(1) Mabil ikoe (2) Ntahli (3) Mpoi

TSoene 'Meta

(1) Liketso (a nyaloa ha Motlohi)

Seeta 'Meta

(1) Phatoli (2) 'Makhoai (a nyaloa ha Mashapha)

Likhutlile Monnankhomo

(1) Seepheephe (2) Nthomeng (3) 'Mant ja (4) 'Ma-

l A A i M A f i S h n a k h o m o (1) Tsoeunyane (2) Mpoi (3) Mafa (4) Leuta

Sekabatho Monnakhomo (1) Kenoakae (2) Likhutlile (3) Nkopane (4) Koene-helo (5) Mokokoana (6) Mpho (7) Limpho (8) Fusi

'Meta Monnakhomo (1) Bafokeng (2) TSepang (3) Lehloenya (4) 'Mali-khutlile (5) Mothooasebaka

55,

TSoeunyane Set lokoane

'Mase t l okoane (Mamel lo morali oa Thabo Shoepane Letsie) (1) Set lokoane

Mafa Set lokoane 'Mampoi ( 'Malepeko la morali oa Mokhamele l i Nkoebe) (1) Mpoi (a nyaloa ha Sefuthi) (2) Khoai (3) Retse-kisoang (4) Lireko (5) Phatoli (6) Ntala (a nyaloa ha Motanyane) (7) Tsoeunyane (8) Leuta (9) Sanaha (10) Paki

Ntahli Set lokoane 'Maseepheephe (Boloetse morali oa TSitso Moseli Mahao) (1) Seepheephe (2) Leshoboro (3) 'Mamoholana (4) Tsitso (5) Moreruoa (6) 'Makhoai (7) Mahao (8) Koe-nehelo (9) Monnakhomo

Mpoi Set lokoane

(1) Qamako (2) 'Mampinane (3) Tumo (4) Koebu

Lehloenya Set lokoane

'Malineo ( 'Mafonane morali oa TSeliso LintSa) (1)Lineo (2) MoroentSi (a nyaloa ha Mokebe)(3) Mamel lo Foto Set lokoane 'Mantahli ( 'Maapi morali oa TSitso Moseli Mahao) (1) Ntahli (2) Ntoahae (3) Seeta (4) NtSepase (5) Haleokoe Phoka Set lokoane ( 'Mathabeng morali oa Mokatakata T5oana) (1) Mafa (2) Ntsukunyane (3) Likhutlile

Mahao Mojalefa Lapeng la 'Mampoi ( 'Maserobele morali oa Rama-

thaleha) (1) Mpoi

Lapeng la 'Makholu (Tselane morali oa Khoanyane Mojela) (1) 'Mamonehela (a nyaloa ha Malebanye Mohale) (2) Kholu (a nyaloa ha Letsie) (3) Kemoele (4) Mekhoa (nyaloa ha Mapesela) (5) Khoai (6) Lerato (7) Thato (8) Tsoeunyane (9) Matete

Matete Mojalefa 'Maphatol i ( 'Maseabata morali oa Lesole Moholi) (1) Phatoli (2) Reentseng (3) Mahao (4) Lehloenya (5) Qamako (6) Nthomeng (7) Mojalefa (8) TSoene (9) Ntele

Litlamo Makhoa (1) Makhoa

Nkhethoa Koenehelo 'Masekabatho (Moleboheng morali oa Moiloa Moiloa) (1) Sekabatho (2) Liketso (3) Koenehelo (4) Kokola-tSoene (TSotleho) (5) TSoeunyane

Phatoli Seeta (1) Ntele (2) TSoene (3) 'Meta

'Mant ja Likhutlile (1) 'Mamojela (2) Bokang

'Maleeto Likhutlile (1) Rannakoe (2) Limpho

Mafa Mothoasebaka (1) Mpoi (2) Limakatso (3) Lerato (4) Kenoakae (5) Khoai

57,

Leuta Mothoasebaka (1) Lesojana

Nkopane Mothoasebaka (1) Rorisang (2) Meta

Mokokoana Sekabatho (1) Moseli (2) Tsenolo

Bafokeng 'Meta (1) MoroentSi (2) Mabela

TCepang 'Meta (1) Ntlibi

Khoai Mafa

'Mamojalefa (Mahlape Lichaba) (1) Mojalefa (2) 'Maqamako (3) Matete

Retsekisoang Mafa (1) Makhoa (2) Resenyehetsoe

TSoeunyane Mafa (1) PontSo (2) Lisele

Leuta Mafa (1) Chakale (2) Tumaki

Paki Mafa (1) Motena

Seepheephe Ntahli (1) 'Mantleba (1) Hloabiri (3) Lehloenya (4) Ntse-pase (5) Lineo

Leshoboro Ntahli 'Mamapepe (Thandi Skosana) (1) Mapepe

TSitso Ntahli (1) NtSepase

Moreruoa Ntahli

(1) Tsoeunyane (2) Set lokoane (3) Phoka

Mahao Ntahli (1) Mpoi (2) 'Masooko (3) Suping

Koenehelo Ntahli (1) Nkhethoa

Monnakhomo Ntahli (1) MoroentSi (2) Bakhoele

Qamako Mpoi

(1) Mpona (1) Tumanyane (3) T lhokomelo (4) Nkhe-

che

Tumo Mpoi (1) Kenoakae (2) 'Malineo

Ntahli Foto Lapeng la pele (1) Ntele (2) Mopeli

Lapeng la bobeli

(1) Mopeli (2) Mofokeng (3) Moleboheng

Ntoahae Foto

(1) Nthomeng (2) 'Mamoholane (3) Liako (4) Kana-

nelo Seeta Foto (1) 'Neheng (2) Mokhoele (3) Malibe

Haleokoe Foto (1) Sebabatso

59,

Kemoele Mahao

'Maqamako (Mpinane morali oa Malefo Makhomo)

(1) Qamako (2) Mahao (3) Nkhasi

Khoai Mahao

'Mamojalefa ( 'Mapaseka morali oa Mohau Thokoeng)

(1) Mojalefa

TSoeunyane Mahao

'Maset lokoane (Mpolai morali oa Polaki Konyana)

(1) Set lokoane

Lehloenya Matete

Lapeng la 'Malineo (morali oa Mokalanyane Sebo-

nyane)

(1) Lineo (2) MoroentSi

Lapeng la 'Maleuta (morali oa Nako Kholoanyane)

(1) Leuta (2) Senyokotho (3) NtSepase (4) Mafa

Lapeng la 'Matumo

(1) Tumo

Qamako Matete

'Makhoai (morali Tlali Phatela)

(1) Khoai (2) T lhokomelo (3) Tumonyane

Mojalefa Matete

'Mamatete (morali Thabo Ranko)

(1) Matete (2) Mahao (3) Mpinane (4) Mpoi

Raliketso Matete

'Maliketso (morali oa Nkareng Lebea)

(1) Liketso (2) 'Mamahao (3) Debora (4) Nthomeng

(5) Nkhethoa (6) 'Mantele

Ntele Matete 'Maneo (morali oa TSeliso Ramokoatsi) (1) 'Mannakoe (2) Neo (3) Qamako

Sekabatho Nkhethoa 'Mankhethoa (Likeleko morali oa Tom Sakane) (1) Nkhethoa (2) 'Mamohale (3) 'Mampinane (4) Ke-noakae (5) Mpoi

Liketso Nkhethoa (Makhala morali oa Malekele Boki) (1) Nthomeng (2) Hohanamang (3) Mphosi (4) Nkha-si (5) 'Masooko (6) Mpolelo (7) Remaketse

Koenehelo Nkhethoa 'Makhosi (1) 'Mampanyane ('Maleboto) (2) Sanaha (3) RetSe-lisitsoe (4) 'Mamonehe la

KokolatSoene Nkhethoa 'Malehloenya (Mahlape morali oa Khereng) (1) Lehloenya (2) NtSepase (3) Ntahli

Tsoeunyane Nkhethoa Nthabiseng morali oa Lesoma (1) Learongoa (2) Set lokoane (3) Ntsukunyane

Hohanamang Liketso 'Mantenku morali oa Khabo (1) 'Maapi

Mphosi Liketso ( 'Makamohelo Mphatsoane) (1) 'Mannakoe

61,

3 Mafa Mahao

Lebitso la hae la tsoalo ke 'Mile. E ne e le thaka-ngoaha le Mohato (Letsie I) 'me ba ba ba kena mophatong 'moho. Joalokaha re boletse 'Mammile e ne e le khaitseli ea Morena Moshoeshoe e mo sietseng letsoele, 'me ka mokhoa o tsoanang 'Mamohato e ne e le khaitseli ea Mahao ea letsoele. Moetlong oa Sesotho ha ho phatsoa ho qaloa ka Bafokeng ho latela t lhah lamano ea liboko tsa bona e be ho latela liboko tse ling joa lo- joa lo kamoo Basotho ba li h lahlamanyang kateng. Moetlo ona o ntse o bolokiloe ho fihlela kajeno ea kajeno. Leha ho lejoalo neheletsano e boetse e paka matla a mosali oa Mosotho phethahatsong esita le phetolong ea meetlo.

Ba m o r e n e n g ba a t h o b i s a

Ho thoe ka 1829 'Mile le Mohato le thaka tsa bona bo-Makoae le ba bang ba kena mophatong. Mofumahal i 'Mamohato a re le hoja a amohela moetlo, ha a lumele hore ngoana oa hae a tie a phatsoe kamor'a ngoana khaitseli ea hae. Neheletsano e re banna joa le ba seka-seka taba eo ea 'Mamohato eaba ba fihlela qeto ea hore moetlo o phethoe kamoo o leng kateng. Leha ho lejoalo ho khotsofatsa Mofumahal i 'Mamohato, hoa thoe e ka khona Mohato a tie a phatsoe ka lehare lesele ho le phatsitseng 'Mile. Ho feta mona mophato oa phungoa monyako o mong ka morao e le hore Mohato a se tsoe ka monyako oo 'Mile a tsoi leng ka oona. Balebelli ba litaba tsa Sesotho ba re taba eo ea 'Mile le Mohato ha morao e tsoetse t loaelo ea ho thobisa bara ba marena ha ba kena mophatong e le hore ba se phatsoe ka lehare le phatsitseng Bafokeng.

62,

M a f a - v u k a

Joalo kaha e ne e le t loaelo nakong ea Lifaqane lichaba li ne li fu tuhelana ho ikhapela tsa boipheliso ho

tse ling. Basotho boetapeleng ba Moshoeshoe le bona ba ne ba e-tsoa matSolo a joa lo khafetsa ho ea hapa. Nalane e supa hore ka 1834 Basotho ba futuhela Thepung ha Kobo. Phutuhelo ena ea tsoala ntoa e mahlo-mafubelu moo ho eona Makhabane moena oa Moshoeshoe a bileng a bolaoa. 'Mile e ne e le e mong oa bahlabani ba neng ba le ntoeng eo. 'Mile o ile a hapt joa ntoeng ke Bathepu. Ho thoe ha a tsoanela ho bolaoa, a re ho bahapi ba hae ka moetlo oa habo e ka khona mohlabani a lumelloe a ithoke pele. Ba feela ba mo lumella. Ha a ntse a ithoka ba utloa hore o ithoka ka malom'ae Morena Moshoeshoe. Ba ha Kobo ba hlokomela kapele hore o amana le Moshoeshoe, 'me ke motSoaruoa oa bohlokoa. Joalo ka moetlo l ikamanong tsa lichaba tsa linako tseo, ba phakisa ba ikeletsa hore motgoaruoa oa boemo bo joa lo ha a sa bolaoa ntoeng, eba o se a phemme lefu. Motho ea joa lo a ka tsoela bahapi ba hae khomo l ikamanong tsa lichaba tseno tse peli; mohlaope phapanyetsanong ea batSoaruoa, joa lo-

joa lo. Ka mabaka ana 'Mile a ba bolokolohing ba ho iphelela le bahapi ba hae; feela a ntse a behiloe leihlo esere a baleha. Ha e le koana hae, Lesotho, ho ne ho amohetsoe hore 'Mile o t imetse ntoeng le malom'ae Makhabane, 'me ho phethiloe meetlo eohle e phethe-loang ba amehang lefung.

Neheletsano e re hona moo ha Kobo ho ne ho phela mosali oa Mosotho. Mosali eo a etsa matsapa a hore a fihle ho 'Mile sephiring; a sa bonoe. Puisanong le 'Mile hoa hlaka hore o tseba 'Mile hantle, esita le ntat'ae, Mahao. Mosali eo, eo re sit i loeng ho fumana lebitso la hae, a tsebisa 'Mile hore o rata ho mo thusa hore a

63,

thobe, a khutlele Lesotho. Ho thoe 'Mile o ne a le lekhonono, a belaela hore litaba tsa mosali eo ke leraba feela la hore a tie a bolaoe, empa a ne a se a phemme lefu. Leha ho le joa lo ha a se a ikholisitse hore mosali eo hase moeki, a qetella a amohetse morero oo oa hae. Mosali a thabisoa ke qeto ea 'Mile. A lokisa le monna oa Mosotho oa Lekhoakhoa eo le eena a neng a phela moo ha Kobo, ea bitsoang Mokokoana hore eo a thob ise 'Mile a balehele le eena Lesotho. Bosiung bo lokisitsoeng ba monyoha ka mphiphi. Ba hakola joa lo ba tsamaea bosiu feela matsatsi a mararo, ho fihlela ba fihla ha Moorosi.

Ha 'Mile le Mokokoana ba fihla Lesotho e bile sebonoang-se-bonoa-ke-bohle , ho makaletsoe motho enoa ea neng a se a tetsoe. Ho hakangoa hore phutuhelo ea ha Kobo e ne e le ka 'Mesa 1834 'me 'Mile le Mokokoana ba fihlile Lesotho joa lo ka Pherekhong ngoaheng e hlahlamang. Ka tsela e joa lo e ne e le likhoeli tse leshome 'Mile a nyametse. Neheletsano e re ntat'ae Mahao a nt§a likhomo tse tharo, malom'ae Moshoeshoe a ntSa khomo, bo-rangoan'ae Set lokoane le Matete ba ntSa khomo motho ka mong. Likhomo tsena

tsa fuoa Mokokoana e le teboho.

Joalokaha ho ne ho se ho amohetsoe hore 'Mile o shoetse ntoeng, ha a se a hlahile Basotho ba mo kobisa ka Sexhosa ba 'mitsa 'Mafa-vuka'; ke hore 'Mashoa-a-tsoha'. Ka tsela ena lebitso la 'Mafa' ha le hlahe ho lentsoe la Sesotho 'lefa' empa ke khutsufatso ea Mafa-vuka, 'me le hlahile ka bona bosoasoi bona. Lebitso lena la bosoasoi la mo tumela, la ba la nyametsa la 'Mile.

'Mile o pheta litsikitlano tsa hae ha e le motSoaruoa mane Thepung lithokong tsa hae. 0 re:

Ke Suhlane melamu ea bahlankana,

0 eme letlapeng o ntse a suhla teng,

64,

A ba utloa le mangole a opa,

A utloa le mahlong ho eba,

A s u h l a kapele ho lithope tsa Molatyane.

'Mile o tsosa hlooho ea T s o e u n y a n e

Nalane e bolela hore a se a ntse a e-na le 'Mankheche, mosali oa hae oa matsoa- thaka, mohlomong le ba bang, Mafa a nka Telina, morali oa Moshoeshoe, a re o mo nyalla moholoane oa hae, Tgoeunyane, eo ho hakangoang a ne a nyamele naheng khale. Ka lebaka lena eo morali oa Moshoeshoe, Telina, a nehoa boemo bo ka holimo ho ba basali ba bang ba Mafa. Telina o ile a tsoala Qamako le baena. Boemong ba hae ba tsoalo, Mafa e ne e le hlooho ea leloko lohle la Seepheephe kamor'a lefu la ntatae, 'me etsoe e ne e le e mong oa marena a maholo sechabeng sa Basotho. Kantle le hore moetlong oa Sesotho ho nyalla motho ea shoeleng e ne e le taba e teng, ho ne ho se bonolo ho hanyetsa qeto ea Mafa ka lebaka la boemo ba hae lelokong le sechabeng. Leha ho le joa lo bana ba 'Mankheche ha ba ka ba khotsofalla qeto ena ea hore ntat'a bona a hloesetse 'Maqamako le bana ba hae ka holimo ho bona ho fihlela kajeno. Tsekisanong ena ea boholo ba ha Mahao, ba ha Mokoteli le bona ba ile ba kena. Ba je la phate; ba tSehetsa qeto ea Mafa, etsoe 'Maqamako e ne e le morali oa moreneng. Ntho e makatsang ke ho hlokomela hore le bona bana ba 'Maqamako ba ne ba sa ipitse ba TSoeunyane. Ba ne ba ipitsa bana ba Mafa. Le kajeno moloko oa Monnakhomo, e mong oa bara ba 'Maqamako, o ntse o ipitsa ka Mafa leha ka nepo e le bana ba TSoeunyane ho latela tokiso eo ea Mafa.

Neheletsano e re nakong ea hae Nkheche eena ka boeena a leka ho rarolla taba ena ea boholo ba ha

65,

Mahao. Ho thoe eare ha ho tsoaneloa ho t§eloa mobu lefung le leng la leloko, Nkheche a nka likharafu tse peli ka matsoho a mabeli. A nto re: "Paki, Setlokoane: l&elang mobu!" Paki e ne e le mora oa hae e moholo ha Set lokoane e le mora oa Qamako e moholo (kamor'a lefu la Khoai). Ha Paki a ntse a themelekana, a sa

fumane hore na ntat'ae o etsa'ng, Set lokoane a be a se a tlotse, a nka khafu a ba a tSela mobu. Ho thoe eaba Nkheche o re: "Ho t loha letsatsing lena, Set lokoane ke uena e moholo". Le eona ena khaolo ha e ea ka ea amoheleha. Bara ba Nkheche ba e hanyetsa, ba re boholo bo keke ba rarolloa ka lotho.

Ka lebaka la hobane Mafa joa ie a ne a se a e-na le majalefa a mabeli, Qamako le Nkheche, puso ea hae ea khekhethoa likoto tse peli. Karolo e ka bophir ima ea Thaba T§oeu ea oela ho Qamako, ha e ka bochabela ho Thaba Tgoeu e oela ho Nkheche. Lithokong tse ling tsa hae Mafa o re:

Ke Ramano oa bo-Mpanyane, Oa Lijo oa bo-Nqekeli, 0 tla bona mang a mo rome Leribe, A mo romelle ho Nkhasi a mo bolelle, A mo bolelle o nts'a khaola hlooho tsa batho, Lihloela o na li behile ha 'Mashale.

Mpato Mafa ( 'Maapi )

Ba re fi leng malapa a bontSitsoeng a Mafa, ba seile basetsana. Empa ho a tsebahala hore e mong oa barali ba Mafa e ne e le Mpato ea tsoetseng Api Lerotholi, morena oa ha Ramabanta. Re sokolohela ho eena feela hobane lenyalo la hae le bile le litaba tse hanang ho ea moriting ho fihlela kajeno. Ha e le hantle ke le leng la

66,

mabaka a maholo a entseng hore ha Mokoteli ho se hloloe ho phethoa meetlo e kang ea ho feela mobu mmoho.

Neheletsano ea taba e re ha e le hantle Mpato o ne a nyetsoe ke Letsie e le e mong oa baqekoa ba hae. Ho thoe Letsie a re mora oa hae Lerotholi a mo hlokomelle mosali eo oa hae. Api o hlahile joa lo e le ngoana oa Lerotholi hof ih le la a e-ea mophatong le Makhaola (mora Lerotholi ntlong ea boraro). Neheletsano e re ha ba se ba khutlile mophatong Letsie a re Lerotholi a ke a tlise bahlankana bao a tl'o ba bona. Lerotholi a feela a tla le bona ho ntat'ae. Letsie a re Lerotholi a ke a mo hopotse hore na e moholo ke mang. Ke moo Lerotholi a ileng a hlalosa hore e moholo ke Api. Ho thoe Letsie a re ho eena: "Ke hlile ke u bitsitse t jena hobane ke hlokometse hore u lebetse hore 'Maapi ke mosali oa ka; ha se oa hao." Empa he Letsie a re e re kaha phoso e se e ntsoe ha bahlankana bao ba phatsoa, hoo a ka ho lokisang feela ke hore ho t loha tsatsing leo, ho tsejoe Makhaola e le eena e moholo. Ka lebaka lena ba bang t lhahla-manong ea malapa ao a Lerotholi ba re Api o moholo; ha ba bang ba re Makhaola o moholo.

Qaka ena ha e ea ea moriting, haholo hobane lelapa la Lerotholi le hlahlamang la 'Mamakhaola, eleng la 'Mankau, le hana ho amohela hore 'Maapi ke mosali oa Lerotholi ea lipakeng tsa 'Mamakhaola le 'Mankau. Khang ea lona ke hore Mpato e ne e le mosali oa Letsie ka likhomo, 'me boemo bono bo ke se fetoloe. Ka tsela e joa lo le kajeno bara ba 'Mankau ha ba tsele mobu moo ba 'Maapi ba kengoang ka pele ho bona. Taba ena ea tsekisano ea maemo ke ntho e atileng mareneng a Basotho. Hangata mohloli oa likhang e ne e le hore mosali e mong o tla fuoa boemo bo ka holimo hobane a tsoaloa lelokong la borena kapa le haufi le la borena.

67,

Babali ba tla hlokomela hore lebitso la Mpato ke le leng la mabitso a seng a sa hlahele lelokong la Bakhoele. Lebitso lena le bonahala le nyameli tsoe ke leo la lenyalong la 'Maapi leo marehel loa a seng a bitsoa ka lona.

' M a s o o k o Mafa

'Masooko ke e mong oa barali ba Mafa ea ileng a nyaloa ke Mpiti mora e moholo oa Letsie ntlong ea bone. Kamor'a hore Mpiti a bolaoe Qeme, 'Masooko o ile a ipoella habo le mora oa hae Sooko. Re hlotsoe ho fumana hore na lebitso la 'Masooko la Khoeleng e ne e le mang kaha bana ba rehelloang ka eena ba se ba bitsoa bo- 'Masooko.

MOLOKO OA MAFA

Lapeng la 'Mankheche (1) Nkheche (2) Moshe (3) Pitso

Lapeng la 'Mamajoro (1) Majoro (2) Makhala

Lapeng la 'Mamosel i (morali oa Korotlo) (1) Moseli (2) Qaba (3) Mabejane

Lapeng la 'Mamal ibe (1) Malibe

68,

4 Nkheche Mafa Lapeng la 'Mapaki (Motena morali oa Letsie)

(1) Paki (2) Lehoqo (3) Tlhabi (4) Seaheng

Lapeng la 'Maletsosa (1) Letsosa (2) Seiboko (3) Hakoe

Lapeng la Lineo (1) Ketso (2) Chele

Lapeng la 'Mamakoae (1) 'Manyatso

Lapeng la 'MatSukulu (1) TSukulu (2) TSoeunyane (3) MatSeliso (4) Mo-tena (a nyaloa ke Ntlibi Pholo Lehloenya)

Lapeng la 'Mankeba (1) Kubatsi (2) Teboho (3) Kamoho (4) 'Mal isebo (5) Selloane

Ntlo ea 'Mapak i Nkheche

5 Paki Nkheche

Lapeng la 'MasetSoana kapa 'Mamphanya (1) SetSoana (2) Mphanya (3) Mafa (4) 'Makena (5) Mpoi (6) 'Mapoulo

Lapeng la 'Mamphara (a hloka bana)

Lapeng la 'Mamotena (1) Motena (2) Paanya (3) 'Maloela (4) Thabo (5) Ko-pano (6) Leeto

Lehoqo Nkheche (1) Phatoli (2) Libete (3) Mosiuoa (4) Letebele (5) Lefu

69,

Tlhabi Nkheche (1) NtSepase (2) Paki (3) 'Mampoi (4) Lineo (5) Li-neonyane (6) Thamaanyane

Seaheng Nkheche (1) Teko

Mafa Paki

Lapeng la 'Matoopa (a hloka bana)

Lapeng la MatSeliso (1) Molelekeng

Leeto Paki Mamphanya (TSobotsi morali oa Seeiso Letsie) (1) Mphanya (2) Mpoi

Phatoli Lehoqo (1) NtSala (2) 'Masanaha

Libete Lehoqo (1) Thabang (2) Thekiso (3) Chakale (4) Mokubung (5) 'Malefa (6) Torisi

Mosiuoa Lehoqo (1) Moseli (2) Qaba

Lefu Lehoqo (1) Paki (2) Thamaanyane (3) MotSelisi (4) 'Mali-potso (5) Sofia (6) 'Malebina

Paki Tlhabi

(1) Mphanya (2) Mafa (Shophe) (3) TSotleho

Thamaanyane Tlhabi

(1) Lehloenya (2) Leuta (3) Falele (4) Lehoqo (5) Tlhabi (6) Tumaki (7) Mookho

6

70,

Teko Seaheng Lapeng la 'Mamakuoane (1) Lineo

Lapeng la 'MatSokolo (1) 'Malekhot la (2) NtSepase (3) TSokolo (4) Llmo (5) Mafa (6) 'Mamol ise (7) 'Makena

Mphanya Leeto 'Mantsukunyane (Mphokho morali oa Motlatsoe) (1) Ntsukunyane (2) Tlhabi (3) Nkheche (4) Paanya

NtSala Phatoli Lapeng la pele (1) Mahoholi

Lapeng la bobeli

(1) Phatoli (2) Lydia (3) Mpho (4) NtSito (5) Lehoqo

Thabang Libete (1) Li bete (2) Leuta (3) RetSelisitsoe (4) Lefu (5) Mahao (6) TSitso (7) Lit lhonamo (8) Ntsoakeleng (9) Mphokolol i (10) Mpheletso Thekiso Libete (1) Malefetsane (2) Seepheephe (3) Chakale (4) Ma-tSeliso (5) Motena <6) 'Mamaleke

Moseli Mosiuoa (1) Tabatona (2) Leronti (3) Tlhabi (4) Tsoeunyane (5) Mosiuoa (6) Ntsoaki

Paki Lefu (1) Maisa (2) Khauta (3) Paseka (4) Sanaha (5) 'Ma-t i isetso

Thamaanyane Lefu (1) Thabo (2) Sethuoa (Poleliso) (3) Mphonyane (4) Mookho (5) Tumaki

71,

Mphanya Paki

(1) Mpoi (2) 'Mamol iehi (3) Ntsotiseng

Mafa Paki

(1) Nkheche (2) Letsosa (3) Pitso (4) Majoro (5) Se-tSoana (6) 'Maketso (7) Lineo (8) 'Manyatso Tsotleho Paki (1) Tsukulu (2) MotSelisi (3) 'Mamolope (4) Pelaelo

8 Tlhabi Mphanya

'Mapaki (Morongoenyane morali oa Lesekele) (1) Paki

Libete Thabang (1) Thabang (2) Nteboheleng

Leuta Thabang (1) Lehloenya (2) Palesa

Lefu Thabang (1) T lhompho

Malefetsane Thekiso

(1) Setlakotlako (2) Mphanya (3) Matete (5) Lineo

Ntlo ea 'Ma le tsosa

5 Letsosa Nkheche

(1) Mphosi (2) Ramabanta

6 Mphosi Letsosa

(1) 'Mothepane (2) 'Malesojana (3) Seaheng (4) Pe-laelo (5) Mapepe

Ramabanta Letsosa (1) Pitso (2) Foutina (3) Maipato (4) 'Maleeto

7 Mapepe Mphosi

(1) Mphosi (2) Adel ina

Pitso Ramabanta (1) Monyane (2) Ramabanta

8 Ramabanta Pitso

(1) Maleshoane

Ntlo ea ' M a t s u k u l u

5 TSukulu Nkheche

(1) Matete (2) Lineo (3) Lineonyane (4 ) 'Manaha

(5) Mot lokoane

TSoeunyane Nkheche (1) Mpoi (2) T lhokomelo

Ntlo ea ' M a n k e b a

5 Teboho Nkheche

(1) RatSomo (2) Ntja (3) Tsukulu (4) MatSeliso (5) 'Ma-nkeba (6) Selloane (7) Lesole (8) Tumo (9) Tumo-nyane (10) Moshe (11) Lesibolle (12) 'Mal isebo (13) 'Manthipo (14) Mookho

Kamoho Nkheche (1) Lehlaketsi (2) Lefothola (3) Chele (4) Nkeba (5) 'Mamohanoe

6 RatSomo Teboho

(1) Seepheephe

Ntja Teboho (1) Rankopelo

73,

Lesole Teboho (1) Kata (2) Sefiri (3) Molise (4) Makakane (5) Te-boho (6) Ntsoaki

Tumo Teboho (1)Tleleng (2) Ntsebeng (3) Lebohang (4) Lehloenya

Tumonyane Teboho (1) Nkhasi

Lehlakesi Kamoho (1) Teboho (2) Kamoho (3) TSeliso (4) 'Malehlaketsi (5) 'Mamanyokho (6) Mpotselisi (7) 'Mampato

Sefothola Kamoho (1) Makhakhe (2) Malibe (3) 'Mamolelekeng (4) Ntja-ntja (5) Tankiso

Chele Kamoho (1) Letsatsi (2) 'Mabinare (3) 'Mantleba

7 Teboho Lehlaketsi

(1) Mojalefa (2) Motlatsi

Kamoho Lehlaketsi (1) Nkeba

74,

4 Moshe Mafa

Lapeng la 'Malente

(1) Lente (2) Seqhatsi (3) Maboloka (4) Limo (5) T lakane

Lapeng la 'Matumiso (1) Tumiso

Lapeng la 'Malethola (1) Mafanyane (2) Mokete (3) Rameno (4) Mo-khoromang le (5) 'Mathetsane

Ntlo ea 'Ma len te

5 Seqhatsi Moshe (1) Samuele (2) 'Mathuthuka

Maboloka Moshe Mafa (1) Leseisane (2) Thabo (3) Joalane (4) 'Mal imo (5) LitSeoane (6) 'Mabinare le (7) 'Masakia

Limo Moshe (1) Molise (2) Mahao (3) Majaobe (4) NtSepase (5) Makhokolotso (6) Nthomeng (7) 'Mal iepetsane (8) Ntsoaki (9) Mpoi

6 Samuele Seqhatsi

Lapeng la 'Mamoshe (1) Moshe (2) Limakatso

Lapeng la 'Mapitso (1) Pitso

Thabo Maboloka (1) Losia

75,

Molise Limo Lapeng la 'Matehloenya (1) Lehloenya (2) Maboloka (3) 'Malebabo (Julia) (4) Maleshoane

Lapeng la 'Maleeto (1) Leeto (2) Limo (3) Lente (4) Tlakane (5) Motena (6) Lineo (7) Seipati

7 Pitso Samuele

(1) Thapelo

Maboloka Molise (1) LitSeoane (2) Molise (3) Joalane (4) 'Mabinare (5) Leseisane

Leeto Molise

(1) Mphanya (2) Keneuoe

Limo Molise (1) Majaobe (2) NtSepase

8 Molise Maboloka (1) Maboloka (2) Maleshoane

Ntlo ea 'Ma le tho la

5 Mafanyane Moshe (1) Kahlolo

Mokete Moshe (1) TSehla

Rameno Moshe (1) Semenejake

76,

Kahlolo Mafanyane (1) Mojalefa (2) Motlatsi

Semenejeke Rameno (1) Selallane

Mojalefa Kahlolo

(1) Thato (2) Morongoe (3) Seabata (4) Limpho (5) Keketso (6) Rethabile (7) Lehlohonolo (8) Lineo

77,

Mohla pulo ea sefika sa Morena Mahao le Mofumahali 'MatSoeunyane Seepheephe - Mauteng ka 1986. Nqosa Mahao

o bua le mokhopi.

Mong Ntsukunyane Mphanya le DrNqosa Mahao ka pet'a sefika sa Morena Mphanya Makakane ka Motseanong 2005.

4 Pitso Mafa

Lapeng la 'Mamachake la (1) Machakela (2) Kutsupa

Lapeng la 'Mamat jeka (1) Mat jeka (2) 'Mamajeremane

Lapeng la 'Mamokoai (1) Mokoai (2) 'Mabinare (3) Tiisetso (4) Matse-liso

Ntlong ea ' M a m a c h a k e l a

5 Machakela Pitso Lapeng la 'Mapaki

(1) Paki (2) Pulane (3) 'Masek 'haeea (4) 'Matumo (5) 'Mamonoke (6) Motena

Lapeng la 'Mankheche (1) Nkheche (2) Falele (3) 'Nyane

Kutsupa Pitso (1) Khoai

6 Paki Machakela Lapeng la 'Masetsoana (1) SetSoana

Lapeng la 'Maleeto

(1) Leeto (2) 'Mabatho (3) 'Masek 'haeea (4) 'Mapu-lane (5) Tlakane

Nkheche Machakela (1) Mphosi (2) 'Maleboto

79,

Falele Machakela (1) Moselant ja (2) Limakatso (3) Mookho

'Nyane Machakela Lapeng la 'Makefuoe (1) Kefuoe (2) 'Manyatso (3) Ntoetsi

Lapeng la 'MantSepase

(1) Nt§epase (2) Seepheephe

Ntlong ea ' M a m a t j e k a

5 Mat jeka Pitso (1) Seeta (2) Thakane (3) Masilo

6 Seeta Mat jeka

(1) Mahao (2) Ntsukunyane (3) Mpoi (4) 'Mannakoe

Masilo Mat jeka (1) Lineo (2) Mat jeka (3) RetSelisitsoe (4) Molebo-heng (5) 'Mamajeremane

7 Mahao Seeta

(1) Leuta

Ntlong ea ' M a m o k o a i

5 Mokoai Pitso

(1) Mafa (2) Sanaha (3) Motlalentoa (4) Machakela (5) Ntsoaki (6) Lekhooa (7) 'Muso (8) Setlakotlako

6 Mafa Mokoai

(1) Torotia (2) Puseletso (3) Pitso (4) Moseli (5) Majoro (6) Mokoai (7) 'Matholoana

80,

Sanaha Mokoai

Lapeng la 'Mathabang (1) Thabang (2) Keketso (3) Lerato (4) 'Mannakoe

Lapeng la 'MamatSeliso (1) MatSeliso (2) Semapo (3) 'Mabafokeng

Motlalentoa Mokoai Lapeng la 'Mapaki (1) 'Matumo (2) Paki

Lapeng la 'Makutsupa

(1) Kutsupa (2) Lehloenya (3) Matete (4) Thabiso (5) Seepheephe (6) Ntsoaki

Setlakotlako Mokoai (1) Thabiso

81,

V

4 Majoro Mafa

'Mankhethoa (morali oa Posholi) (1) Nkhethoa (2) Malealea (3) 'MasejatSimo ('Malineo) (4) PontSo (a nyaloa ke Rasejat§imo Letete) (5) 'Mabinara (a nyaloa ha Tohlang) (6) 'Ma-moliehi (a nyaloa ke Pasa Khongoanyane) (7) Ngoa-nakholumo (a nyaloa ke Nahano Mohale) (8) 'Ma-nnakoe

Makhala Mafa 'Mantsatsi morali oa Mokojoa (1) Adamo (2) Majoro (3) 'Mampoi (a nyaloa ke Malefane Qhala)

5 Nkhethoa Majoro

Lapeng la 'Mataelo ( 'Maphoofolo morali oa Qhala) (1) 'Manthabiseng (a nyaloa ke Mohau Ramiketso) (2) Taelo (3) Lesole (Surlborne) (4) 'Maphokojoe (a nyaloa ke Nkeli Lefuma)

Lapeng la 'Mamakoboko (morali oa Letete) (1) 'Malineo (a nyaloa ke Ralitlhokoa Raseeng)

(2) Makoboko (a nyaloa ke Lekhutla Makatile) (3) Khauhelo (4) Motlalentoa (5) NtSiuoa (a nyaloa ha Lesutha)

Majoro Makhala ('Matebello Mojele) (1) Nchesana (2) Tebello

6 Taelo Nkhethoa 'Matumo ( 'Mampepi morali oa Sefela) (1) Tumo

Lesole Nkhethoa (Liapeng Sekete) (1) Litaba (2) Moferefere (3) Mokoto (4) Rama-sham ote

Khauhelo Nkhethoa (Khothatso morali oa T§ehla) (1) Thabang (2) Nthabiseng (3) Nkhethoa (4) Mo-khoele (5) NtSepase (6) 'Mantoa (7) Sematsatsa

Motlalentoa Nkhethoa ('Matsele morali oa Mokutsoanyane) (1) Mafa (2) Majoro (3) Likotsi

Tumo Taelo

(Ntahleng morali oa Maebebe Raseeng) (1) Taelo

Moferefere Lesole { 'Mapho loana morali oa Lekhutla Makatile) (1) Tsepo (2) Mpiti (3) Ntsuku (4) Ntsukunyane (5) Makhala (6) Nthabiseng

Mokoto Lesole 'Mampoi (morali oa Mponya) (1) Mpoi

Ramashamole Lesole 'Mamahao

(1) Mahao (2) Ntahli

Taelo Tumo (Neo morali oa Nkau Motsamai) (1) Mathe (2) Nkhethoa (3) Qaba (4) Ngoanakholumo

4 Moseli Mafa

'Mampoi (Boloetse morali oa Toloane) (1) Tabatona (2) Seemane (3) Tleleng (4) Mo-lefi (5) Ntlibi (6) Sebabatso (7) 'Masooko (8) 'Manqekel i (9) 'Maapi (10) Kotlo

5 Tabatona Moseli (1) Isaka (2) Mahula (3) Potso (4) 'Nono

Seemane Moseli

(1) Moseli (2) Malibe (3) 'Masooko

Tleleng Moseli

(1) Mpoi (2) Tlhoriso (3) T§itso (4) Seemane (5) 'Ma-majara (a nyaloa ke Ikaneng Sebabatso Moseli). Ntlibi Moseli (1) Mohau (2) Paki

Sebabatso Moseli (1) Ikaneng

Kotlo Moseli (1) Khoali

6 Isaka Tabatona (1) Mafa (2) 'Mankunte

Mahula Tabatona (1) Nkhebesoa

Potso Tabatona

Lapeng la pele (1) 'Makalana (2) 'Mamonehela

Lapeng la bobeli (1) Nkheche (2) Tleleng

84,

Moseli Seemane

(1) Mpoi (2) Lineo (3) Hohanamang

Tlhor iso Tleleng

(1) TSeliso (2) Mokete (3 ) 'Mamokha l i (4) Khutha (5) Souru TSitso Tleleng

(1) Boloetse (a nyaloa ke Ntahli Set lokoane Mahao) (2) Lehloenya (3) Makhokolotso (a nyaloa ke Sera Mohlori) (4) 'Maapi (a nyaloa ke Foto Set lokoane Mahao)

Seemane Tleleng (1) Nthomeng (2) 'Maliau (3) "Maisaka (4) Mojalefa (5) Tebelo

Paki Ntlibi (1) Ntlibi

Ikaneng Sebabatso (1) TSobotsi (2) Lesole (3) Tlhakanelo (4) Mookho (5) Tahleho (6) Mpho

Khoali Kotlo (1) Tabatona (2) Mohau (3) Lesoabile (4) 'Manqekel i (5) 'Malitia (6) Motlatsi

Mafa Isaka

'Mamahao (Mpolelo morali oa Nkhethoa Likhama Mahao) (1) Mahao

Nkheche Potso (1) Paki (2) Tlhabi (3) Ntlibi (4) Mabil ikoe (5) Ntsoaki

Tgeliso Tlhoriso (1) Motale

85,

Mokete Tlhor iso (1) Talenyale (2) Liphapang (3) Gerada

Mojalefa Seemane (1) Mapepe (2) Moshati (3) Tleleng

Tebelo Seemane (1) Nkhasi (2) Nthomeng (3) Nkhethoa (4) Ntsuku-nyane

5 Tiisetso Moseli Mafa

Tiisetso ke mor'a Moseli ea phetseng Mekaling, Mohalesuku. Kaha re sa fuoa ka botlalo hore na malapa a Moseli a ne a le makae, re hakanya hore Ti isetso o tsoetsoe ntlong e 'ngoe eo e seng ea 'Mampoi. Moloko oa hae ke o latelang 'me re t§epa hore moloko oa Moseli o tla otlolla malapa ao a Moseli.

Moloko oa Tiisetso

(1) Nkheche (2) Thuso (3) Khumamang (4) Mpho (5) Mphonyane

6 Nkheche Tiisetso

(1) MotSoane

Thuso Tiisetso (1) Kelebone (2) Nkhebesoa (3) Tsatsi (4) Lehloe-nya (5) Makara (6) Leuta (7) Makhoa (8) 'TSepo (9) Ti isetso (10) Lemohang

Mpho Tiisetso (1) Tsotang (2) Theres ia (3) MatSeliso (4) "Mase-rame (5) Mikaele

Mphonyane Tiisetso (1) Mahlomola (2) 'Mantoa (3) Lehlohonolo

7 Kelebone Thuso

(1) 'Matumo (2) Lineo (3) Likano (4) 'Mampho (5) Kho-tsofalang (6) Keneuoe

Nkhebesoa Thuso (1) Mafata (2) Teboho (3) RetSelisitsoe

87,

Lehloenya Thuso (1) Moseli (Lintle) (2) Bokang (Thabo) (3) Qaba (4) Mahao

Makhoa Thuso (1) Kabelo (MotSoane) (2) 'Matsepo (3) 'Mampoi (4) Mpoi (5) Mafa (6) Bafokeng

Tsepo Thuso (1) Seepheephe (1) Tumo

Tiisetso Thuso (1) Moseli (2) Ntahli

Tsotang Mpho (1) Nthabeleng (2) Mahlapane (3) 'Mampe (4) Sosanna (5) Lieketseng (6) Khothatso (7) Boitumelo

'Mantoa Mphonyane (1) Lillo (2) Mampe (3) Thato (4) Tsepang (5) Pontso

8 Lillo 'Mantoa (1) Lerato (2) Khotso (3) Kelebone

4 Qaba Mafa

Lapeng la 'Mamotena (1) Motena (2) 'Masekoai (3) Malealea (4) Setla-kotlako (5) Tsoeunyane (6) Tiisetso

Lapeng la 'Mat lohabut le (1) 'Makorina (2) Tlohabut le

Lapeng la Dina (a hloka bana)

Lapeng la 'Mant lepe ( l ) 'Ma feooana (2) Frank (3) 'Maapi (4) 'Ma-palo (5) Tobora (6) Ruth (7) Ntlepe

Lapeng la 'Mal i lahloane (1) Lilahloane (2) Mookho (3) Gauda (4) Mpho

Lapeng la 'Masechaba (1) 'Mamahao (2) Likenkeng

Ntlong ea ' M a m o t e n a

Malealea Qaba

Lapeng la 'Manthomeng (morali oa Buti) (1) Nthomeng (2) Qaba (3) Tsitso (4) Moferefere (5) Motena (6) George (7) Kopano (8) Morongoe (9) Morongoenyane (10) Fusi

Lapeng la 'Mamokhoele (1) Khauhelo (2) Mokhoele

Setlakotlako Qaba (1) 'Masekoai (2) Malealea (3) 'Masekoateng (4) 'Ma-lesojana (5) 'Mannyenyane (6) Lineo (7) Mpolelo

89,

TSoeunyane Qaba

Lapeng la 'Mampoi (1) Mpoi (a nyaloa ke Qaba Malealea) (2) 'Makhoai (3) Qamako (4) Diatora (5) Tumo (Topollo) (6) T§e-liso

Lapeng la 'Majul ius (morali oa Lebitsa) (1) 'Mantleba (2) 'Mantoetsi (3) 'MatSooana (4) 'Ma-thapo (Julius)

Qaba Malealea

Mpoi (morali oa TSoeunyane Qaba) (1) Malealea (2) Setlakotlako (3) Ti isetso (a nyaloa ha TSabana 'Neko) (4) 'Manthomeng (a nyaloa ha Monyane) (5) Mafa (6) Nkhebesoa (7) Tlhoabiso (8) Diatora

TSitso Malealea (1) Motena (a nyaloa ha MotSeleli) (2) Morongoe (a nyaloa ha Mokhele) (3) 'Masechaba (4) MatSeliso (5) Mot&eli (6) TSoenyane

George Malealea

Lapeng la pele (1) Teboho

Lapeng la bobeli ( 'Makorina morali oa Metsing) (1) Mpoi (2) Qaba

Fusi Malealea

'Manthomeng (morali oa RalitSa) (1) Nthomeng (a nyaloa ha RantSoetsa) (2) 'Matlo-habutle (Blandina) (a nyaloa ha Mahloane) (3) NtSe-pase (4) Matete (5) Leuta

Mokhoele Malealea 'Mamal ibe ( 'Mamosiuoa 'Musi) (1) Malibe (2) Khauhelo (3) Lehloenya (4) Makhoa

Qamako Tsoeunyane (1) Tsoeunyane (2) Mafa (3) Mpoi

'Mathapo Tsoeunyane (1) Khoai

Setlakotlako Qaba Malealea

'Magauda (MontSeng Rantsetse) (1) Matseliso (2) Gauda (3) 'Man thomeng (4) 'Mamokhoele (5) 'Masekoai (6) Ntlepe (8) Qaba

Mafa Qaba Lapeng la pele (Mojabeng Lenono) (1) Nkhebesoa (a nyaloa ha Nketsana) (2) Tumo (3) Mokhoele

Lapeng la bobeli (Lintle Letlala) (1) Tiisetso (2) Khauhelo (3) 'Makhoai (4) Malealea (5) Setlakotlako

Teboho George (1) Moferefere (2) Kopano

Malibe Mokhoele (1) Leeto (2) Ntahli (3) Phoka

Tsoeunyane Qamako (1) Mpoi (2) Qamako (Caswell) (3) Tumelo (Maikhona)

Mafa Qamako (1) Topollo (2) Kelibone

Khoai 'Mathapo (1) 'Mampoi (2) Set lokoane (3) Tsoeunyane

91,

Ntlong ea ' M a t l o h a b u t l e

5 Tlohabut le Qaba

Lapeng la 'Mablandina (1) Blandina (2) NtSepase (3) Maleshoane

Lapeng la Mokoboko (1) 'Makorina (2) Koenehelo

Lapeng la Puseletso (1) Ntsukunyane (2) 'Matgajoa (3) 'Mamohato

4 Mabejane Mafa (1) 'Mankobosi (2) Mathope (3) 'Mamatete (4) Moseli

5 Moseli Mabejane

(1) Senyokotho (2) Nthomeng (3) 'Mankobosi (4) Nkhethoa (5) Nkhasi (6) Aust in (7) 'Mampoi

6 Senyokotho Moseli

(1) Mabejane (2) 'Mampoi (3) 'Maletsabisa (4) 'Manthomeng

Nkhethoa Moseli (1) Nthomeng (2) Qamako (3) Koranta (4) Tlho-komelo (5) 'Maboletsi

Nkhasi Moseli (1) Lehloenya (2) Chakale (3) Leuta (4) Falele (5) TSeliso

Aust in Moseli (1) 'Masooko (2) 'Masera (3) 'Mampoi (4) Moseli

7 Mabejane Senyokotho

(1) Moseli (2) TSitso (3) 'Manthomeng

Qamako Nkhethoa (1) Tumo (2) Tumonyane (3) Puseletso

Koranta Moseli (1) Mafa

Lehloenya Nkhasi (1) T lamo

Leuta Nkhasi (1) Thuso (2) 'Mamafa

TSeliso Nkhasi (1) 'Mampoi (2) Leeto

93,

4 Malibe (Semapo) Mafa (Ha Malibe, Quthing)

Lapeng la pele

(Basetsana ba sa boleloang)

Lapeng la bobeli (1) Hloabiri (2) Sebili (3) Seo (4) Mat lamukele (5) Boko (6) Ntele

Lapeng la boraro (1) Beare

Lapeng la bone (1) Mokhifa (2)

Ntlong

Hloabiri Malibe Lapeng la pele (1) Malibe

Lapeng la bobeli (1) Moleleki

Sebili Malibe (1) Lesiamo (2) (4) Lekhooa

Seo Malibe

(1) Moshe (2) Hloabiri (Joshuoa)

Mat lamukele Malibe (1) Qamako (2) Tumo (3) Sekhothe (4) Abe le (Moshati) (5) NtSito (6) Lehloenya (7) Mokokoana (8) Relebakae (Mahao)

Ntele Malibe (1) Thite

Phailane

ea ' M a h l o a b i r i

Ramabil ikoe (3) Sello (Seeta)

6 Moleleki Hloabiri

Lapeng la pele (1) Serobanyane (2) T lamang (3) Thabang (4) Seo

Lapeng la bobeli (1) Taba-tona

Lesiamo Sebili Lapeng la pele (1) Seboka*

Lapeng la bobeli (1) Sebili (2) Falele

Ramabil ikoe Sebili (1) Thabang (2) Thabiso (3) Mabil ikoe (4) Mpho (5) Motlatsi

Sello Sebili (1) Teboho (2) Mafa (3) Paseka (4) Seo

Hloabiri Seo (1) Seo (2) Khoai

Qamako Mat lamukele (1) Koebu (2) Liphapang

7 Serobanyane Moleleki

(1) Mojalefa (2) Sebili

T lamang Moleleki (1) Mahao

Koebu Qamako (1) Koenehelo (2) Ntele (3) Moshe

Liphapang Qamako (1) Paki (2) Mabil ikoe

95,

Ntlong ea ' M a b e a r e

Beare Malibe

(1) Falele (2) Robert (3) Rabasotho (4) Rannakoe

Falele Beare (1) Pompish (2) Senyokotho (3) Pitso (4) Boko

Robert Beare (1) Sanaha

Rabasotho Beare

(1) Tumaki (2) Falele (3) Rannakoe

Rannakoe Beare

(1) Setoko (2) Ntoahae (3) Selomo

Ntlong ea ' M a m o k h i f a

5 [A M A s e l a Phailane Malibe (1) Qaba

Sefofane Malibe (1) Rantja

6 Caswel Mokhifa

(1) Moleleki (2) Motlatsi

Qaba Phailane (1) Malealea

5

6

4 Mokokoana Mafa (Ha Malibe)

(1) Moseli (Ralete) (2) Tsenoio (3) Moleko (4) Mokhoa

5 Moseli Mokokoana

Lapeng la pele (1) Ntahli

Lapeng la bobeli (1) Samuel (2) Koenehelo

TSenolo Mokokoana (1) Mahlomola (2) Liphapang

Moleko Mokokoana (1) Tsela

Mekhoa Mokokoana (1) Keketso (2) Mothusi

6 Ntahli Moseli

(1) Seepheephe

Samuel Moseli (1) Moseli

Koenehelo Moseli (1) Motlatsi (2) TSoeunyane (3) Malibe

97,

3 Leuta Mahao

Lebitso la tsoalo la Leuta ke Mpanyane, 'me le hlahela lithokong tsa moholoane oa hae, 'Mile, moo a simol lang ka hore "Ke Ramano oa bo-Mpanyane". Leuta o ile a sala sebakeng seo e neng e le sa ntat'ae, moo Mahao a ileng a hloma teng hoba ba t lohe Thaba Bosiu ka 1833. Kamor'a lefu la Mahao ka 1839, sebaka sena se sekhut long sa Tlouoe sa nka lebitso la Leuta, 'me sa tsejoa e le Mauteng. Ha Mahao a ne a ahile t laase tho tanyaneng e shebi leng bokone, nokeng ea Tlametlu, Leuta eena a aha thabeng tlas'a sephoko sa Seqhoe moo eleng Ha Tumaki Leuta kajenong. Lithokong tsa hae o re:

Ke phakoe ea lomong sa Seqhoe, E hanela l i tsuonyana ho fula, E ntse e li ubella khafetsa.

Lenyalong la hae la matsoa-thaka Leuta a nyala khaitseli ea hae, Ntenako, morali oa Mphosi Seephee-phe. Sesothong sa mehleng ea khale ho ne ho lumeloa hore masofe a mefuta e 'meli: a masoeu le a matSo. Pele ho fihla makhooa a Europa thi teng ena e Boroa ea Afrika, lentsoe lekhooa' le ne le hlalosa lesofe le lesoeu.

Ho hakangoa hore tsoalano ena e haufi-ufi l ipakeng tsa Leuta le Ntenako ke eona e entseng hore kahar'a meloko ea bona makhooa a bonahale a atile ho fetisisa ha ho bapisoa le meloko e meng kahar'a Basotho. Ka lebaka lena Basotho le kajeno ba thelekisa bana ba Leuta ka hore ke 'Ba-masofeng' . Litaba tsena li hlile tsa iponahatsa ha Leuta le Ntenako ba eba le bana. Ha ba eba le letsibolo, hoa fumaneha hore ke lekhooa. Eaba ho thoe ho hlahile 'Lesojana' kaha ka nako eo qhobeshano le masole a makhooa a hlahang Europa a neng a toai-

9 8

toai la haholo naheng ea Basotho e ne e le matla. Kamor'a Lesojana ngoana oa bobeli le 'eena a hlaha e le lekhooa. Eena a bitsoa Lebusetsa, e leng hore makhooa a boetse a iphetile. Eka ho ne ho se ho sa lebelloa ngoana eo eseng lekhooa kamorao ho mona ha moshanyana oa boraro a hlaha. Empa eo eena a hlaha e se lekhooa. Ka hona a fuoa lebitso leo e neng e le potso ho baholoane ba hae: 'Lona le ba hokae, ha eka le makhooa t jee?' Ka t loaelo ea ho khutsufatsa lipolelo Sesothong a bitsoa feela 'Lebakae'.

M O L O K O OA LEUTA

Lapeng la 'Maleso jana (Ntenako morali oa Mphosi

Seepheephe)

(1) Lesojana (2) Lebusetsa (Rantoane) (3) Lebakae (4) Korotsoane (5) Mojalefa (Sehulahula) (6) Tumaki

Lapeng la 'Maphate (1) Phate (2) Ral ishoeshoe (3) Ntjolo

Lapeng la 'Mathakabale (1) Thakabale (2) Mabil ikoe (3) Ramotsekhoane (4) T lha lenyane

Lapeng la 'Mankatse

(1) Nkatse (2) Khophocha (3) Mosoeu (4) 'Mankhe-

besoa (a se ke a nyaloa)

Lapeng la 'Mal isemelo (1) Lisemelo

Lapeng la 'Mamofokeng (1) Mofokeng

4 Lesojana Leuta

Letokoto (2) Sanaha (3) Thamahana (4) Mahlomola (5) TSoenyane (a nyaloa ha Malibe)

5 Sanaha Lesojana

Lapeng la 'Mafalele (Likokonono morali oa Theko Letsie) (1) Falele (2) Semapo (3) Makhaba (4) Suping (5) Tsiu (6) 'Matholang (a nyaloa ke Hareteke Lebesa) (7) 'Maleshoboro (8) Thato (9) Fetang

Lapeng la 'Mantlibi (morali oa Moholehi) (1) Ntlibi (2) Lebili (3) Lipolelo (4) Tankiso

Thamahana Lesojana (Ha Marakabei) 'Mamal ibe (1) Malibe (2) Malefetsane (3) Mafa (4) Tumaki (5) 'Mamanini

6 Semapo Sanaha (1) Phatoli (2) Motsoetla (3) Matete (4) 'Mampoi

Makhaba Sanaha Lapeng la 'Mamatete (1) Matete

Lapeng la 'MatSoenyane

(1) Tsoenyane (a nyaloa ke Mokitlane Lekhabola)

Ntlibi Sanaha (1) Rantoane (2) Lesojane (3) Hape (4) Mafa (5) Sehulahula (6) Korotsoane (7) Tumaki (8) Neo Lebili Sanaha (1) Mosonngoa

Malefetsane Thamahana (1) Sanaha (2) Mahao (3) Mphosi (4) 'Mathamahana (5) Falele

Mafa Thamahana (1) Thamahana (2) Lineo

Tumaki Thamahana (1) Matete (2) 'Mamal ibe (a nyaloa ha Leboela) (3) Lesojana

Phatoli Semapo

'Masanaha (Limakatso morali oa 'Matsa Matsoso) (1) Sanaha (2) MatSeliso (a nyaloa ke Standing Shea) (3) Semapo (4) 'Maleshoboro (a nyaloa ke Thabo Maimane) (5) Falele (6) Mabil ikoe (7) Mabela

Hape Ntlibi 'MamatSeliso (Nteboheng morali oa Mahlomola) (1) MatSeliso (2) Letokoto (3) Ntlibi (4) Mookho (5) Mahao (6) Lebili (7) Puseletso (8) 'Mantlibi (9) 'Ma-mosongoa

Mafa Ntlibi 'Mankheche (Pulane morali oa Hlalele Mokoatsi) (1) Nkheche (2) 'Malechesa

Sehulahula Ntlibi 'Maseeng (Kefuoe morali oa Thieaka Tumaki Leuta) (1) Seeng (2) Moshati (3) Lipolelo (4) Sechaba (5) 'Mantolo (6) Tankiso (7) TSeliso

Korotsoane Ntlibi 'Mapheta (Tsebo morali oa Selone Selone) (1) Pheta (2) Kopano (3) Sello

1 0 1 ,

Tumaki Ntlibi 'Mabalone (Nteboheleng morali oa Tlala Lebajoa) (1) Balone (2) Tsiu (3) 'Mamajeremane

Sanaha Malefetsane

(1) Thato (2) Liemiso (3) 'Mathabelo (4) Mpho

Mphosi Malefetsane

(1) 'Mantoane (2) Ntenako (3) Rapelang

Thamahana Mafa (1) Lebakae (2) Malibe (3) 'Mantoane (4) Mafa (5) Malefetsane (6) Tumaki Lesojana Tumaki (1) Mabela (2) Mphosi

Semapo Phatoli

(1) 'Maset lokoane (2) Kholu (3) TSoenyane

Falele Phatoli (Linono morali oa Molahlehi Nthunya) (1) Matete

Mabil ikoe Phatoli (Nteboheleng morali oa Mpota) (1) 'Mampoi

Letokoto Hape 'Masanaha (NtSitseng morali oa TSeliso Mokokoane) (1) Sanaha

Moshati Sehulahula 'Mat lhokomelo (Kekeletso morali oa Obeta Leuta) (1) T lhokomelo

4 Lebusetsa (Rantoane) Leuta Lebusetsa o ile a tumeloa ke lebitso la bosoasi la

Rantoane. Eka lebitso lena o le rehiloe ka lebaka la sebopeho sa hae sa ntoa-lumela.

MOLOKO OA LEBUSETSA

Lapeng la 'Mamotsoet la (morali oa Kharametsa) (1) Motsoetla (2) Kalaele (3) Manonosi

Lapeng la 'Mamahlomola (1) Mahlomola

Lapeng la 'Makopano (1) Kopano (2) Lesiamo (3) Heneri (4) 'Mabulara

Lapeng la 'Mantahli (1) Ntahli (2) Potsoko (3) Kutlane (4) 'Mamolu-tsoane (5) 'Mamoekets i (6) Ntsubise (a nyaloa ke Palollo SupingLehloenya)

Lapeng la 'Mamolakhos i (1) Molakhosi (2) Ntlhakeng (3) Keizara (4) 'Man-t§ala (a nyaloa ha Phakisi) (5) 'MatSiu (6) 'Mathabo (a nyaloa ke Seetsetsa Mphesulu)

Ntlo ea ' M a m o t s o e t l a

5 Motsoetla Rantoane (1) Letsoela (2) Lisemelo (a nyaloa ke Ikaneng Letsie)

6 Letsoela Motsoetla

(Lineo morali oa TSukulu Lebakae Leuta) (1) Qoapana (2) Auma (3) Motsoetla (4) 'Mamo-hlakaso

1 0 3 ,

7 Qopana Letsoela (1) Letsoela (2) Kojang (3) Puseletso

Motsoetla Letsoela (1) 'Maletsoela (2) Lisemelo (a nyaloa ke Thabo Mpo) (3) Mat§eliso (a nyaloa ke LintSo Lipankela) (4) Rantoane (5) Kalaele (6) Laene (7) RetSelisitsoe

8 Letsoela Qopana (1) Mphanya

Rantoane Motsoetla (1) 'Masechaba

Ntlo ea ' M a m a h l o m o l a

5 Mahlomola Rantoane

(1) Letoao (2) Malibe (Ramaphoko) (3) Thabo (4) Flori

6 Malibe Mahlomola

(1) Amel ia (a nyaloa ha Mahlonoko) (2) 'Moni (3) Mojabeng (4) Leuta (5) 'Mamol iehi (a nyaloa ha Liao) (6) Thabo (7) Lekhotla

Thabo Mahlomola (1) Kopano (2) Qamako (3) Thabelo (4) Mahlomola (5) 'Mantsupe (a nyaloa ha Matjila)

7 Leuta Malibe

(1) Kopano (2) Pule (3) Mpoi

Thabo Malibe (1) Qamako

Kopano Thabo (1) Ntsepase (2) Thabo

1 0 4 ,

Qamako Thabo (1) 'Mamosa

Thabelo Thabo (1) Lethabo

Mahlomola Thabo (1) Leuta (2) Lehloenya

Ntlo ea ' M a k o p a n o

5 Kopano Rantoane (1) Ntsepase (2) Kojang

Heneri Rantoane (1) Kopano

Ntlo ea ' M a n t a h l i

5 Ntahli Rantoane

Lapeng la pele (1) Ntsepase (2) Seepheephe (3) Moselant ja (4) Li-phapang (5) Likhoroetso

Lapeng la bobeli (1) Paki (2) Karabo (3) 'Maastone (4) 'MaseotSana (5) Patrick (6) Thakabale

Potsoko Rantoane (1) Nthoesele (2) 'Mammal iso (a nyaloa ha Theoana)

6 Paki Ntahli

(1) Lipuo (2) Ntahli (3) Tsitso (4) Lineo (5) Ntsepase (6) Matete (7) Set lokoane (8) Tseliso

Patrick Ntahli (1) 'Mantsepase (2) Lehlohonolo (3) Letlotlo

1 0 5 ,

Thakabale Ntahli (1) Likhama

7 Ntahli Paki (1) Seepheephe (2) Liphapang (3) Kutlane (4) 'Ma-paki (5) 'Mammal iso (6) Paki (7) Patrick

T§itso Paki (1) Mahlomola (2) Karabo (3) Moipone (4) 'MaponlSo

T§eliso Paki (1) Mofokeng

Ntlo ea ' M a m o l a k h o s i

5 Ntlhakeng Rantoane

(Celina morali oa Gabriel Moseeka) (1) Phate (2) Ntenako (3) Ralishoeshoe (4) Potsoko (5) Khabasheane (6) Lirahalibone

6 Phate Ntlhakeng (1) Ntenako (2) Lefu (3) Thabiso (5) Lineo

Ralishoeshoe Ntlhakeng (1) Molakhosi (2) Lebakae (3) Mphosi (Pikoko)

1 0 6 ,

4 Lebakae Leuta

Joalo ka t loaelo ha ngoana oa moreneng a nISoa motse, Maama Letsie ha a ntSoa, o ile a hlomelloa ka Lebakae Leuta. Neheletsano e re ba ile ba f ihla sebakeng seo kajeno se tsejoang e le ha Maama, 'me teng ba f ihlela iehaheng le sekhut long sa ha Meshaka. Meshaka ke e mong oa bara ba Motanyane oa 'Mope. Joalo kaha ho tsebahala hore hoba Motanyane a phalal isoe bochabela kamor'a ho tsek isana lefa le mora'bo, Makara, o ile a phaphatheha ho fihlela a hloma motsana oa ha Motanyane o sebakeng sona seo sa ha Maama kajeno. Ho t loha Iehaheng Maama a leba hanyenyane bochaba-tsatsi, moo a thehi leng motse oa ha Maama, ha Lebakae eena a ile a leba hanyenyane bophir ima sebakeng sa Mokema.

Neheletsano e supa hore moo Mokema ho ne ho ahile Koali Makhobalo Moshoeshoe. Ho thoe Koali o ne a sa ifiepe Maama a mo nka e le motho ea likhathatso, 'me ha a utloa hore Maama o tla sebakeng sena o ile a baleha a ba a ea tlolela Matatiele moo a khuttileng ha morao a tla hloma Thaba-Moorosi . Ho t loheng hoa hae Mauteng Lebakae o ne hlomeletsoe ka BatSoeneng ba ha Khiba le Bafokeng ba ha NtSasa, bao a thehi leng motse le bona, 'me a arolelana sebaka sa Mokema le Rampoetsi, ea neng a se a ntse a le sebakeng seo le Koali.

Namane ea Serakoe

Lebakae o ile a tuma haholo ka bohale ba bohlabani ntoeng. Mafelong a bo-1870 'Muso oa Kapa o neng o busa Lesotho lebitsong la Manyesemane oa keneloa ke morero oa ho amoha Basotho lihlomo tsa bona. Karolo

1 0 7 ,

ea Basotho e neng e eteletsoe pele ke Lerotholi, Maama, Masopha le bang e neng e bitsoa Mabelete ea hana ka lihlomo tsa eona. 'Muso oa Kapa oa romela mabotho Lesotho ho tla amoha Basotho lihlomo ka likhoka le ho thapisa Mabelete. Ntoa e kholo ebile e le ea ho qetela lipakeng tsa Makhooa le Basotho, e ileng ea tsejoa ka hore ke Ntoa-ea-Lithunya, ea qhoma ke hona ka 1880 'me ea khabola ho fihlela ka 1881. Manonyane a Maama ke 'ona a ileng a futuhela Maseru, motse-moholo oa puso ea makhooa, 'me a o chesa. Hoba masole a makhooa a qhaloe ke ntoa Maseru, Maama a romela Lebakae ho ea hloela hore mohlomong Lerotholi o imetsoe ke ntoa lithoteng tsa Maboloka le Qalabane ka Mafeteng moo ntoa ho neng ho kupa ea khumamela. Ho thoe Lebakae o fihlile ntoa e hlile e imetse Basotho. A itahlela ntoeng, 'me a ba a bolaea e mong oa balaoli ba masole a makhooa. Lebakae a tSoanele hore a khutlele morao ho ea hlabela Maama mokhosi hore a tl'o je l la Lerotholi phathe, leha Lerotholi a ne a hana a re ekaba phoso hore mohale ea kang Lebakae a boele a tsoe khabong ea ntoa. Leha ho le joa lo Lebakae a khutlela ho Maama ho ea mo hlabela mokhosi.

Neheletsano e re Lebakae ha a fihla ho Maama o ne a se a apere seaparo sa ntoa sa molaoli oa makhooa eo a neng a 'molaile, a se a le motseka a bile a le mehlehlo. Ke ha Maama ka ho makala a botsa: "Joale Lebakae ha u se u le met jea- t jea t je, ho etsahala'ng?" Lebakae a arabela ka hore: "U sa botsa? 'Na motho oa ka o se a le fatSe". Ke moo Maama a reng: "Che ho hlakile hore u namane ea Serakoe kaha u se u rakile Manonyane kaofela ka ho bolaea pele". Ho t loha letsatsing leo Lebakae a tsejoa ka lebitso la Serakoe. Bahlabani ba hae ba bitsoa Lirakoe ke hona, 'me le motse oa hae oa tsejoa e le Lirakoeng.

1 0 8 ,

Hoba Manonyane a fihle Mafeteng moo ntoa e neng e iphile matla, ke moo pitsi ea Maama e Ileng ea thungoa teng. Eaba Lebakae o neha Maama pitsi ea hae, eena a hlabanela ntoa a matha ka maoto. Lithokong tsa hae Maama o totobatsa setsoalle sa hae le Lebakae ha a re eena ke "Thaka Lebakae, ke thaka ngoana Leuta". Ka 1881 ntoa ea hlola 'Muso oa Kapa, 'me khokelo ea Lesotho Koloneng ea Kapa ea putlamela sa ruri kaha ka morao ho moo Mabelete a ile a hana ha puso eo e khutlisoa. Ka 1884 Britain ea fumana e t lameha ho nka boikarabelo holim'a Lesotho ka kotloloho.

Bana ba ka le bona ba fuoe moo ba ka iphelisang

Marena a Sesotho a ne a hlophisa malapa a 'ona ka mokhoa o makhethe. Ka mokhoa o tSoanang malapa a Lebakae a ne a hlophisitsoe hantle. Mafumahal i a hae, oa boraro eleng 'Mankhasi le oa bohlano eleng 'Machele a ne a ikarabella ntlong ea pele ea 'Malaene. Ha e le mofumahal i oa bone 'Makhoai le oa botSelela e leng 'MaseotSana bona ba ne ba ikarabela ntlong ea bobeli ea 'MatSukulu.

Lefu la Lebakae ka 1912 le ..e la siea ho se utloane kahar'a bara ba hae. Mohloli e ne e le lefa. Neheletsano e re Morena Laene mora oa hae e moholo o ne a re liphoofolo tsohle tsa ntat'ae ke lefa la hae. Re hakanya hore nakong eo Lehloenya (T§ukulu) mora e moholo ntlong ea bobeli o ne a se a sa phele hobane Makhoa (Popa) moena ke eena ea ileng a ema pele mohopolo oo oa Morena Laene. Popa a re matlo ha a j ane 'me Laene o tla ja mafa a malapa abo eseng a malapa a oelang ha 'Matsukulu. Eaba Popa o khanna liphoofolo tsabo, hammoho le bo-'mae bane ba bararo le bana ba bona a ea lula sebakeng se bitsoang Sekhut long hona moo

1 0 9 ,

Mokema. Morena Laene a t lalehela Morena Maama hore Popa keo o mo makalitse o tlohile hae, joa le ke eane o lutse sebakeng sa masimo le lekhulo. Morena Maama a namola ka hore Popa le thoto eabo ba hloelle kaholimo ho kou a thehe motse tlas'a Thabana-NtSonyana. Motse oo o ile oa tsejoa e le ha 'MatSukulu. Empa Mofumhal i 'MatSukulu o ne a ntse a sa khotsofalla hore bana ba hae ba hloka sebaka sa bona sa puso. A leba Matsieng ho Morena Griffith ngoana khaitseli ea hae, a mo kopa hore a fumanela bana ba hae moo le bona ba ka iphelisang. Keha Morena Griffith a mo fa sebakeng sa borena-bo-boholo MantSonyane. Ke moo Popa a ileng a t lama thoto eane eabo, a hloa mekoalaba a leba MantSonyane. Sebaka seo se tsejoa e le Ha Popa.

Ratsiu Lebakae

RatSiu mora oa boraro oa Lebakae le 'MatSukulu e bile e mong oa banna ba Bakhoele ba ileng ba hloauoa ho ea thusa bara ba Morena Ntaote Letsie litabeng tsa sechaba nakong eo bao ba ntSuoang metse. Bara bao ba Morena Ntaote e ne e le Khosimotse (Lerotholi) le Bereng. Khosimotse ke e mong oa marena a ileng a

tuma haholo bophelong ba bona etsoe e ne e le e mong oa baeletsi ba morena e moholo, Matsieng. Neheletsano e re ka nako e 'ngoe Morena Khosimotse a tSoanela ho ea Matsieng, 'me ka tSoanelo o ne a tsamaea le RatSiu le Naha Mahao. Ha ba fihla Senqunyane ba fumana e

tletse. RatSiu a eletsa hore e ka khona ba qhanol le lipitsi tsa bona, ba tie ba tsohe ba tsamaea ka tsatsi le hlahlamang ha metsi a fokotsehi le. Empa Khosimotse a tiisa molala, a leka ho lahlela pere ea hae ka metsing. Keha Ratsiu a re: "Naha tSoara moshanyana enoa re mo khalemele. 0 batla hore ntat'ae a tie a re o bolailoe ke ronal" Ba mo tSoara, ba mo bolaisa lesoai eaba ba

1 1 0 ,

roabala moo ho fihlela ka lehlahlamang; Khosimotse pelo e ntse e ile mafisa. Nakong e 'ngoe ha ho tsoaneloa ho uoa Matsieng hape, Khosimotse a thoba a le mong a tSaba hore e se re mohlomong noka e tletse, joa le bo-RatSiu ba mo hanela ho tSela. Oa ntekatekane a qhaneha pere ho ea hlabela RatSiu mokhosi hore Khosimotse keo o se ile! RatSiu a romela hore Naha a tie ka pele-pele. RatSiu a re: "Naha qhaneha pere re mo sale morao. Moshanyana enoa o a hlanya - o batla ho ea tsoala marena a le mong Matsieng koa!" Ba feela ba mo sala morao, ba mo fumana tseleng.

M O L O K O OA L E B A K A E

Lapeng la 'Malaene (Chakale morali oa Makhoa Mahao)

(1) Laene (Lyon) (2) Sekamotho (Flori) (3) 'Ma-

mmoki (4) Sehanyata

Lapeng la 'MatSukulu (Lydia morali oa Letsie Moshoe-shoe)

(1) TSukulu (Lehloenya) (2) Makhoa (Popa) (3) Lekoetse (a nyaloa ke Letuka Makepe) (4) Ratsiu (5) Phakoa (6) M'Canan

Lapeng la 'Mankhasi

(1) Nkhasi (2) Makoet lane (3) NtSolo (4) 'Maleboto (5) 'Mant leba (a nyaloa ke Motlolehi Ramokot joko)

Lapeng la 'Makhoai

(1) Khoai (2) Phatoli (3) 'Matoba (a nyaloa ke Mona Tumaki Leuta)

Lapeng la 'Machele

(1) Chele (2) Motsoakapa (3) Tamarisi (a nyaloa ke Nkhethoa Thakabale Leuta) (4) Julia ( 'Mateboho - a nyaloa ke Rafutho)

1 1 1 ,

Lapeng la 'MaseotSana (1) Seotsana (a nyaloa ke Mpiti Maama) (2) Matete (3) Moipone (a nyaloa ha Petje) (4) Mookho (5) Kho-boso (a nyaloa ke Setene Mothibe) (6) Masielo (Kharametsa)

Ntlo ea ' M a l a e n e

5 Laene Lebakae

Lapeng la 'Mamabela (Mphotleng morali oa Raebe) (1) Mojalefa (2) Mabela (a nyaloa ke Seetsetsa Lephole) (3) Setlokoane (4) Matete (5) NtSepase (6) Mphosi (7) Kojang (a nyaloa seant lo ke Seetsetsa Lephole) (8) Mokhoele

Lapeng la 'Manapo ('Mopo Moshoeshoe) (a hloka bana)

6 Mojalefa Laene

'Matsoeunyane (Mokakaoane) (1) Tsoeunyane (2) Mafa

Mphosi Laene Maseepheephe (morali oa Mosiuoa) (1) Ikaneng (2) Seepheephe (3) Ntenako

Mokhoele Laene 'Maleuta (Tanki morali oa Malefane) (1) Leuta

7 Tsoeunyane Mojalefa

'Mathebeamang (Morali oa Pitso) (1) Thebeeamang (2) Ipatleng (3) Mokhoele (4) Mpho-tleng

Mafa Mojalefa 'Machakale ( 'Mapaseka morali Mapetla) (1) Chakale (2) Kemongbafokeng (3) Mokakaoane

Ikaneng Mphosi

(1) Qamako (Seisa) (2) Bonang (3) Matseliso

Leuta Mokhoele 'Mamakhoa (Teboho morali oa Mabina Lechesa) (1) Sekamotho (Flori) (2) Seotsana (3) Ntenako

Qamako Ikaneng

(1) Rethabile (2) Leuta

Bonang Ikaneng (1) Ntsepase (2) Matete

Ntio ea ' M a t s u k u l u

TSukulu Lebakae

'Masuping (morali oa Lekonyana) (1) Lineo (a nyaloa ke Letsoela Motsoetla Leuta) (2) Suping (3) Chakale (a nyaloa ke Ntele) (4) Le-koetse (moitlami) (5) 'Mamosiuoa (a nyaloa ke Komoto) (6) Mahlape (a nyaloa ke Marakabei Mapoki) (7) Tumaki (8) 'Malesojana

Makhoa Lebakae Maleboto (morali oa Sekabatho Mahao) (1) Ntsepase ('Mampiti) (2) Mafa (3) Seepheephe (4) Mpoi (5) Leuta (6) Lihlong

Ratsiu Lebakae 'Matsiu (MotSelisi morali oa Ntaote Letsie) (1) 'Makena (a nyaloa ke Khoboko Ralebese) (2) Mphot leng (3) Tsiu (4) Mphanya (5) Tsuku lu (Lehloenya)

113,

Phakoa Lebakae

'Mathuto (Mpoi morali oa Khophocha Leuta) (1) 'Mankhasi (2) Thuto (3) 'Masuping (a nyaloa ke George Ntaote) (4) 'MatSiu (a nyaloa ke Pusetso Mphanya) (5) Leronti (6) Kojang (a nyaloa ke Leluma Mokhakha) (7) Mabil ikoe (8) SeotSana

M'Canan Lebakae (1) Makhoa (Popa)

6 Suping TSukulu

'Mampil i (morali oa Ntaote Letsie)

(1) Mabela (a nyaloa ke Paulosi Nkatsi) (2) 'Mapopa (a nyaloa ke Seng Letsie) (3) Phiri (4) 'Maleuta

'Malesojana TSukulu (1) Sechaba (2) Katleho (3) Tankiso

Lihlong Makhoa

(1) TSepo (2) 'Mampe (3) Phate (4) Ntjolo (5) Mo-

thoasebaka

TSiu RatSiu 'Malekoetse (Mahali morali oa Molefi). (1) Lekoetse (2) Lebakae (3) 'Makena (a nyaloa ke Mpono Mokhethi) (4) Mpoi (a nyaloa ke K'haone Motsepa) (5) Mabela (6) Qobete (7) Kebualemang (a nyaloa ke Chamane Maboe) (8) Mpolelo (9) NtSe-pase (10) MotSelisi (a nyaloa ha Kotele)

Mphanya RatSiu 'Manqosa Tsebo ('Malesa) morali oa TSiu Lerotholi) (1) RatSiu (2) Nqosa (3) Mphotleng (4) Lehloenya (5) Qamako (6) Maaparankoe (7) NtSepase (a nyaloa ke Teboho Senaghomo)

1 1 4 ,

'Mankhasi Phakoa (1) Qotetso (a nyaloa ke Rabohlale Ranthithi) (2) 'Machele (a nyaloa ha Monese) (3) Moitsoali (a nyaloa ke Mpoeake)

Thuto Phakoa 'Mamahao (Nthoateng morali oa Lebese Ntaote) (1) 'Mat§ukulu (a nyaloa ke Sekamale Makhang) (2) Mahao (3) Ntenako (4) 'Makhosi (a nyaloa ke Moea Nkokana) (5) 'Mankhethoa (a nyaloa ke Molefi Moalosi) (6) Lesiamo (7) 'Masuping

Leronti Phakoa 'Mampoi (MatSeliso morali oa MokhantSi Motsieloa) (1) Mpoi (2) Sanaha (3) Lineo (4) Mafa (5) 'Mase-bopeho (6) Ntsukunyane (7) T§el isehang

Mabil ikoe Phakoa 'Maphakoa (Nthoateng morali oa Pshatlella MoitSupeli) (1) Phakoa (2) Matete (3) Nthomeng (4) Leuta (5) 'Mat§iu (6) TSukulu

Makhoa M'Canan (1) TSeliso

Sechaba 'Malesojana

(1) Rethabile (2) Lehloenya (3) Makhoa

Tankiso 'Malesojana (1) Mahlape

Phate Lihlong 'Maseepheephe (Mojabeng 'Mofomane) (1) Seepheephe (2) Mafa

Ntjolo Lihlong 'Maphakoa (Hopolang Mpota) (1) Phakoa (2) Rannakoe (3) 73iu

115,

Lebakae TSiu 'MatSepang (Keketso morali oa Sello Maile) (1) TSepang (2) Lekoetse (3) Suping (4) Laene (5) Nthomeng

Qobete TSiu 'Mamabela ( 'Machankane morali oa Karabo Mokete) (1) Mabela (2) TSiu (3) Neo.

Mpolelo TSiu (1) Mpho

NtSepase TSiu (1) Tumo

RatSiu Mphanya 'Mantsepase ('Mankhasi morali oa Makhoa Potsane) (1) Ntsepase

Nqosa Mphanya 'Mamahao (Pumela morali oa Sigidimi Xundu) (1) Mahao (2) Tsebo (3) Lekoetse

Lehloenya Mphanya 'Malearongoa ( 'Makojang morali oa Mahloane) (1) Learongoa (2) RatSiu

Qamako Mphanya 'Makhoai (Deliwe morali oa Seeiso Sehloho) (1) Khoai (2) Maaparankoe

Maaparankoe Mphanya 'Mamphanya ( 'Malechesa morali oa Lebamang Matela)

(1) Mphanya (2) Lehloenya (3) Set lokoane

Mahao Thuto ( 'Maleboea morali oa MatSukulu Mapeshoane) (1) 'Maleuta (2) TSoeu (3) 'Tsoeunyane (4) Mabela (5) Kholu

Lesiamo Thuto (Blandina morali oa Panyapanya Ranthithi) (1) Thuto (2) Tumaki (3) 'Mabafokeng

Ntlo ea ' M a n k h a s i

5 Nkhasi Lebakae

( 'Maseabata Selematsela) (1) 'Maleboto

Makoetlane Lebakae 'Mamatlotlo {morali oa Josefa Nalenyane) (1) Matlotlo

Ntsolo Lebakae 'Maqamako (Lefusele morali oa Abram Molibeli) (1) Qamako (2) Flori (a nyaloa ke Pshatlella Lerotholi) (3) 'Mathokoane (a nyaloa ke Moriana Sekonyela)

6 'Maleboto Nkhasi

(1) TSokolo

Qamako Ntsolo Lapeng la ('Mantho morali oa Tsepa Tlali) (1) Koenehelo (2) Kotsana (3) Sekabatho (4) Tumo (5) Tumonyane (6) Seoela (7) Mpho

Lapeng la ( 'Mamojela morali oa Joele Rantaoleng) (a hloka bana)

Lapeng la (Puleng morali oa Nthontho Maqhobela) (a hloka bana)

Lapeng la (Selloane morali oa Mpateli Morapeli) (a hloka bana)

1 1 7 ,

7 Kotsana Qamako

'Mankhasi {'MatSele morali oa Seeiso Sehlepho) (1) 'Maleboto (2) Nkhasi (3) Ntgolo

Sekabatho Qamako (1) Puseletso (2) 'Maphoka (3) Sofia (4) Kholu (5) 'TSukulu (6) Nkhi (7) Nkhinyane

Tumo Qamako (1) 'Maphate (2) Khoboso (3) Chele (4) Matete (5) Moipone (6) Seotsana (7) Mahlomola (8) Thapelo

Tumonyane Qamako (1) Khoai (2) Matete (3) Mabela (4) 'Mantho (5) Like-tso (6) Lithathane (7) Ntenako (8) Kaptene (9) Thapelo

Ntlo ea 'Makhoa i

5 Khoai Lebakae 'Mathakabale ( 'Mantolo morali oa Sehulahula Leuta) (1) Thakabale (2) Molomo

Phatoli Lebakae 'Mantgala (1) Ntsala le (2) Mphotieng (a nyaloa ha Ntsasa)

6 Molomo Khoai

'Masuping (Aromelia morali oa Maime) (1) Suping (2) Khoai (3) Phatoli (4) 'Matoba (5) Mc-Canan (6) 'Masechaba (a nyaloa ke Makojoa Monaphathi)

NtSala Phatoli 'Mamatete (1) Matete (2) Ntlibi (3) TSoene (4) Mpolelo (a nya-loa ke Robert Molapo) (5) Seeta (6) Phatoli (7) Mahlapane (a nyaloa ha Ramohai) (8) Khoai

1 1 8 ,

7 Suping Molomo 'Mamabela ('Matieho morali oa Pokola Letsaba) (1) Mabela (2) 'Mampil i

Khoai Molomo 'Malineo ( 'Mantja morali oa Khafu Khase) (1) Lineo (2) Mosilinyane (3) Lekoetse (4) Thakabale

Phatoli Molomo (Puseletso Hlalele) (1) Mphotleng

'Matoba Molomo (1) Rethabile (2) Limpho

fc Matete NtSala 'Maseepheephe { 'Makhomo morali oa Khomo Taele) (1) Seepheephe (2) Nthomeng

Ntlibi NtSala (1) Mpoi (2) Mabil ikoe

TSoene NtSala 'Maphate (1) Phate (2) Tumaki

8 Phate TSoene

'Mamphot leng (Moipone) (1) Mphotleng

Tumaki TSoene (1) NtSala

Ntlo ea ' M a s e o t s a n a

5 Matete Lebakae

'Manthomeng (1) Nthomeng (a nyaloa ke Marumo)

119,

4 Korotsoana Leuta (1) Serakoe (2) Mahloebila (3) Moramang

4 Sehulahula Leuta

Seeta Sehu lahu la

Neheletsano e bolela hore kamor'a hore Mofokeng Leuta a hlokahale, Seeta a romeloa Qacha ho ea holisa bana ba Mofokeng. Hoba a nyale, a laeloa ho khutlela Mauteng ho tla hlahisa ngoetsi ka pele ho lelapa. Empa Seeta a se ke a etsa joa lo - e ka o ne a khutle tseleng. Ka hona ha ngoana a hlaha, a reoa Thetso' kaha ntat'ae a thetsitse ba baholo.

Lapeng la 'Maabele (morali oa Leepa) (1) Abele (Moshati) (2) Khoai (3) Kao (5) Sechaba (6) 'Mantolo (a nyaloa Lebakae) (7) Seeta (8) 'Maletokoto

Lapeng la 'Matopollo (1) Topollo (2) Qamako

Ntlo ea ' M a a b e l e

5 Abele Sehulahula

(Kholu morali oa Majoro) (1) 'Mampoi (a nyaloa ha Nchai) (2) 'Malesojana (Ntenako) (a nyaloa ha Thuube) (3) 'Mannyenyane (a nyaloa ha Mohlerephe) (4) 'Maseeta (a nyaloa ha Maime) (5) Suping (6) Mabi l ikoe (7) Salae (RamotSekhoane)

(4) Tseko ke Khoai

1 2 0

Sechaba Sehulahula (1) Senyokotho (2) Mal iaatsoana

Seeta Sehulahula (1) Thetso (2) 'Maseeiso (3) Selloane

6 Salae Moshati

'Malehloenya (Nthabiseng morali oa Ralejoe) (1) Suping (2) 'Malesojana (a nyaloa ha Matsoake) (3) Leuta (4) Lehloenya (5) 'Mampoi (a nyaloa ha Motseko) (6) 'Mannyenyane (a nyaloa ha Ntobo) (7) 'Maseeta (a nyaloa ha Rasephehi) (8) Litha-thane

Senyokotho Sechaba (1) Lebakae (2) 'Mamphosi (Ntjoetso)

Thetso Seeta (1) Ratsomo (2) Lesojana (3) 'Maseeta (4) Falele (5) MatSeliso

7 Lehloenya Salae

'Makholu ( 'Mampe morali oa Selialia) (1) Kholu (2) Khoai (3) Lineo (4) Matete (5) Ntahli (6) Mabela

Lithathane

(1) Nt§epase (2) Mabil ikoe

Lebakae Senyokotho

(1) Mabela (2) Tlhokomelo (3) 'Mammoki (4) Lisemelo

Ntlo ea 'Ma topo l lo

Qa mihu l ahha 1 ahu Sanaha (3) RatSiu

121,

6 Sanaha Qamako

Lapeng la 'Maleuta (1) Leuta (2) 'Maqaba Lapeng la 'Maabele (1) Abele (2) Kholu

RatSiu Qamako (1) Nthabiseng (2) 'Mantolo (3) Ntenako (4) Hloko-melang (5) Amel ia (6) 'Mannyenyane (7) 'Mampoi (8) Salae (9) Phatoli

7 Leuta Sanaha (1) Mahao

1 2 2 ,

4 Tumaki Leuta

Lapeng la 'Maselone (Mahlape morali oa Libe) (1) Selone (2) Mona (3) Balone (4) 'Mamaje-remane (a nyaloa ha Sechele Matete)

Lapeng la 'Mamphanya (Felile morali oa Ramapepe) (1) Mphanya (2) NtSepase (a nyaloa ha Lejaha) (3) 'Maleboto (4) Phakoa (5) Kata (6) Mafa (7) Mphoso (8) Thieaka (9) Mphosi

Lapeng la 'Machakale (morali oa Phello) (1) Chakale (a nyaloa ha Mojalefa Makabate) (2) Molise (3) 'Mampoi (a nyaloa ke Lekula Cheoane) (3) 'Mamohato (a nyaloa ha Mofolisa) (4) 'Mannyenyane (a nyaloa ha Kosetabo) (5) Koko-bela (6) 'Mathapo

Ntlo ea ' M a s e l o n e

5 Selone Tumaki (1) Ntenako

Ntlo ea ' M a m p h a n y a

5 Mphanya Tumaki

('Malala morali oa Mofoka)

(1) Matete (2) Nthomeng (3) T lha lenyana (Qake-tsang) (4) 'Makir ichane (a nyaloa ke Molise Tsepe) (5) Halifele (Mitchel) (6) Mahlape (a nyaloa ke Mahlomola Khoachele) (7) Tumaki

Phakoa Tumaki Lapeng la 'Mamahao (1) Lefepo (a nyaloa ke Mashapha Mosola)

1 2 3

(2) Mohau (3) Thope (a nyaloa ke Mosito Phafane) (4) MotSelisi (a nyaloa ke George Nkaotana)

Lapeng la 'Matokelo ( 'Mali thunya morali oa Beleme) (1) TSoenyane (2) Tokelo (3) Malakia (a nyaloa ke Teboho Lebesa) (4) 'Mankhas i (a nyaloa ke Moeletsi Leepa) (5) Malefetsane

Kata Tumaki 'Mali thipa (Felepina morali oa Manyathana) (1) Selone (2) Mona (3) Balone (Lithipa)

Mphoso Tumaki 'Maisao (1) Isao (2) 'Mapitso (3) Mofolo (4) 'Matsiu

Mphosi Tumaki Mahlatho (1) Hlatho (2) Lehloenya (3) Puseletso (4) Sanaha (5) NtSepase (a nyaloa ha Katiba) (6) Mafa (7) 'Ma-masole

6 Matete Mphanya

'Maseeta

(1) Seeta

Halifele Mphanya (1) Kholu (2) Abele (3) 'Mamphanya (4) Sechaba (5) 'Mantolo (6) Sebatalali ( 'Mantenako) (7) Tlha-lenyane

Tumaki Mphanya 'Mamphanya

(1) Mphanya (2) Motsoetla (3) 'Malala (4) Selone

Mohau Phakoa (1) Makhala (2) Taelo (3) 'MatSukulu (4) Moroesi

1 2 4 ,

Tokelo Phakoa

(1) Suping (2) Nthomeng (3) Letsoela

Selone Kata

(1) Nthabiseng (2) Limakatso Mona Kata

(1) Selloane (2) Ramonne (3) Nkhophola

[1) ' P a e A a ? ) Khoai (3) Kao

Isao Mphoso Lapeng la pele (1) Mafa (2) Chakale (3) 'Mampoi (4) Tseliso (5) 'Mamohato (6) Kata

Lapeng la bobeli (1) 'Mamofolo (2) Balone

Mofolo Mphoso (1) Thato (2) Felang (3) Falele (4) Ntenako (5) 'Ma-majeremane (6) Mpanyane (7) Mphoso

Hlatho Mphosi (1) Lehloenya (2) Puseletso (3) Sanaha (4) 'Ma-masole (5) Mafa

7 Seeta Matete

'Mamahao

(1) Mahao (2) Leuta (3) Matete

Ntlo ea ' M a c h a k a l e

M a i e e o T a m a k i

(1) Mahlape (2) Lesojana (3) Tumo

5

125

Kokobela Tumaki (1) Khosi <2) Motlatsi

'Mathapo Tumaki (1) 'Mampoi (2) Laene (3) 'Mankito

6 Mahlape Molise (1) 'Mannyenyane

126,

4 Phate Leuta

Lapeng la 'Mal iokhoane (Pholo-pholo morali oa Lehloenya Mahao)

(1) Liokhoane (2) Jobere

Lapeng la 'Maseeta (morali oa Taole)

(1) Seeta (2) Senyokotho (3) Nthiatso (4) 'Ma-neo (a nyaloa ke Makalo Semethe) (5) 'Maelise

Lapeng la 'Maletgoara (Nkune) (1) LetSoara (2) 'Mona

Lapeng la 'Mamokhoele

(1) Phenyeke (2) Ngoanathoko ('Masetori / Maria) (3) Nqosa (Moshe) (4) Mokhoele (5) 'Mabashemane (6) Liteto

Lapeng la 'MantSilane (1) Ntsie (Lebakae) (2) Thabo

Lapeng la 'Makhotso (1) Khotso (2) 'Mamakoanyane

Lapeng la 'Mankheche

(1) Mat§eliso (2) 'Masekhonyana (3) Bernadett (4) 'Majane (5) 'Matseko (Theresia) (5) Moitsoaki (Maria)

Lapeng la 'Matsokolo (1) TSokolo

Ntlo ea ' M a l i o k h o a n e

Liokhoane Phate

'Mampoi (Motheba morali oa Rafolatsane Letsie)

(1) Mothooasebaka (2) Mpoi (3) Molisana (4) Nteea

1 2 7

(5) 'Mamojela (6) 'Mamolobela (7) Lira (8) Tsekang (9) Lipuo

Jobere Phate 'Mantlibi (Poone morali oa Motebang Lekhotsa) (1) Ntlibi (2) Abele (3) Seithati (4) 'Mantahl i (5) Selo-hlanya (6) 'Mantlakala (7) Tebelo (8) Nthomeng

Mothoasebaka Liokhoane

'Masebopeho (1) Sebopeho Molisana Liokhoane 'Maseoa

(1) Phate (2) Ral ishoeshoe (3) Pholo

Lira Liokhoane

'Maboiketsiso (Bolaoane morali oa MatSabisa Chalo) (1) Boiketsiso Tsekang Liokhoane 'Mal iokhoane (Halejoetsoe Sekulupana) (1) Liokhoane (2) Kelebone

Ntlibi Jobere

'Mampoi (Lieketseng morali oa Tota Ramokotlana) (1) Mabilikoe (2) Mahao (3) Matete (4) Mpoi (5) Nt§e-liseng (6) 'Mantlakale

Ntlo ea 'Maseeta

Seeta Phate 'Maphatol i (1) Phatoli (2) Ntenako (3) Nkeletseng (4) Hale-khetheloe

Senyokotho Phate 'Manthiatso (Setsoto morali oa Ntjolo) (1) Nthiatso (a nyaloa ke Tsolo Tekete) (2) 'Mama-phoko { 'Maneo) (a nyaloa ke Makalo Semethe)

Ntlo ea ' M a m o k h o e l e

5 Phenyeke Phate

Lapeng la 'Malineo (morali oa Lerata)

(1) Lineo (a nyaloa ha Motsekalle) (2) 'Mapikara (Sr) (3) 'Mamokoloko (a nyaloa ke Lishaopa Morapeli) (4) Moqhali (5) Motsoari Lapeng la 'Matumaki (1) Tumaki (2) 'Mantaote (3) Nyetsane

Nqosa Phate 'Maphoka ( 'Moneng Rantle) (1) Phoka (2) Matiotlo (3) Mokhoele

Ntlo ea 'Mants i l ane

5 Lebakae (Ntsie) Phate 'Mafinease ('Mapatlo morali oa Matiase Mokhali) (1) 'Maqoso (2) Tsireletso (3) Kemong

Thabo Phate 'Maset lokoane (morali oa Moorosi) (1) Set lokoane

Ntlo ea ' M a k h o t s o

5 Khotso Phate 'Maflori (1) 'Mathokoane (2) Flori

129,

4 Ralishoeshoe Leuta

Lapeng la 'Mankhebesoa

(1) RatSomo (2) Thulel i (3) Ramaqele (4) 'Male-beoana (a nyaloa ke Tieho Khoatsana)

Lapeng la 'Makharametsa (1) Kharametsa (2) Ntsikoe

Ntlo ea ' M a n k h e b e s o a

5 RatSomo Ralishoeshoe (Meriama morali oa Tonki Nt§ooa) (1) Letloaelo (a nyaloa ke Joele Lekhotsa) (2) Moo-kho (moitlami) (3) Maulubatso (a nyaloa ke Sechaba Mokhali) (4) Martina (5) 'Makhotso (6) Mpho-motseng (a nyaloa ke Lethato Nthontho) (7) Koa-lang (8) Ralishoeshoe

Thuleli Ral ishoeshoe 'Maletoao (1) Letoao (2) Kokobela

Ramaqele Ralishoeshoe 'Matat iea (1) Tatiea (2) Ramofana (3) 'Mampoi (4) 'Male-beoana (Alice) (5) Rannakoe (Patrick)

6 Letoao Thuleli 'Mamookho ('Malibe morali oa T§enyeho) (1) Mookho (a nyaloa ke Tau Khabo) Letloaelo

Ramofana Ramaqele 'Malisebo (Tamasina morali oa Ntsotiseng Sondaha) (1) Lisebo (2) Ramaqele (3) Rafeomo

130

Rannakoe Ramaqele (Libuseng morali oa Lekhetho) (1) 'Mampoi

7 RatSomo Ramofana

'Masekoelana (Eliza morali oa Lefu Moeti) (1) Mokoto (2) Mphomotseng (3) 'Makhotso (4) Rali-shoeshoe

'Mampoi Rannakoe

(1) NtSepiseng (2) Seitebatso (3) NtSieng

Ntlo ea ' M a k h a r a m e t s a

5 Kharametsa Ral ishoeshoe

'Mamaoela (Lihotetso Tebalo) (1) Maoela (2) Mole lekeng (a nyaloa ha Kao Chopho) (3) 'Makhang (a nyaloa ke Thabang Mochochonono) 'Mamorut i (a nyaloa ke Mosebi MotSeoa)

6 Maoela Kharametsa

'Manthati ( 'Masamoele Ramphielo) (1) MatSosa (2) Nthati (3) Nthabiseng (4) Ntsikoe (5) Tlhoriso (6) Amohe lang (7) Phetho (8) Relebohile

7 MatSosa Maeola 'Mabolokang (Libakiso Likhale) (1) Bolokang

131,

4 Ntjolo Leuta

Lapeng la 'Ma tsoeunyane (Mpoi morali oa Lehloenya Mahao)

(1) Mpoi (a nyaloa ke Caswell NtSooa) (2) TSoeu-nyane (3) Thabo (4) Teboho

Lapeng la 'Manchanyana (morali oa Ntouloane Ntsasa)

(1) Nchanyana (2) 'Malipene

Lapeng la 'Mankhasi (morali oa Mohloaela) (1) Nkhasi (2) Setsoto (a nyaloa ke Senyokotho Phate Leuta).

Ntlo ea ' M a t s o e u n y a n e

5 Tsoeunyane Ntjolo 'Mamphosi (Konesoang morali oa Lekorana Lekorana) (1) 'Mampil i (a nyaloa ke Khang Moeko) (2) Mphosi (3) Lesojana (4) Mofokeng (5) Nthomeng (a nyaloa ha Bitso) (6) Matete (7) Mpoi (a nyaloa ha Makholela) (8) Ntjolo

Teboho Ntjolo 'Matumo (morali oa Poli) (1) Tumo (2) Maria

6 Mphosi TSoeunyane 'Mamapepe ( 'Machakale morali oa Jobere Phate Leuta) (1) Mapepe (2) Rannakoe (3) Thabo (4) Mphotleng (a nyaloa ke Hlothi Dichaba) (5) Mafa (6) Thato

Lesojana Tsoeunyane 'Mampoi (Ntsebo Lebenya) (1) Mpoi (a nyaloa ke Rampoi Setlokoane Matete)

(2) 'Mantleba (3) TSoeunyane (4) Leuta (5) Sanaha (6) Seeta

Mofokeng TSoeunyane 'Mamabi l ikoe (1) 'Mantoetse (a nyaloa ha Marole) (2) 'Machakale (a nyaloa ha TSukulu) (3) Mabilikoe (4) 'Masethuoa (a nyaloa ha Manamolela)

Matete TSoeunyane 'Manthomeng (Mpharoane Molelle) (1) Nthomeng (2) 'Mamphosi (3) Ntlibi (4) Abele

Ntjolo TSoeunyane 'Malineo (Tebello Mokhesi) (1) Lineo (2) Mahao

Tumo Teboho 'Maleuta ( 'Mamosotho morali oa Matona) (1) 'Mantolo (2) 'Mampoi (3) Letlotlo (4) Limpho (5) Alexis (6) Lebohang

Mapepe Mphosi 'Mankhasi ('Mabaeti morali oa Maphetela) (1) 'Mampil i (2) Nkhasi

Rannakoe Mphosi 'MantSepase (Makhala morali oa Mokoena Ramokoena)

(1) NtSepase (2) 'Mampoi

Thabo Mphosi 'Maset lokoane (Mookho morali oa Mokete Moleko) (1) Mabela (2) Set lokoane (3) Thabang (4) Thabiso Mafa Mphosi 'Malehloenya (Lineo morali oa Samuel Mohlomi) (1) Lehloenya

1 3 3 ,

Tsoeunyane Lesojana 'Mamphosi ( 'Mamonyau morali oa Koloti) (1) Mpoi

Leuta Lesojana 'Matsoeunyane (Mpho) (1) 'Mant leba (2) Lisemelo

Ntlo ea ' M a n c h a n y a n a

5 'Malipene Ntjolo

(1) Ralipene (2) Moshoeshoe (3) 'Mantso (a nyaloa ke Abe le Matete) (4) 'Mapitso (a nyaloa ke Serame Mapesela) (5) Mpho (a nyaloa ke Mpho Lekhotla) (6) Mphonyana

6 Ralipene 'Mal ipene

'Manthabeleng ('Mapeo Khabo) (1) Nthabeleng

Mphonyana 'Mal ipene (1) Sethabathaba

1 3 4 ,

4 Thakabale Leuta

Lapeng la 'Mankhethoa

(1) Nkhethoa (2) Lepekola (3) Lebakae (4) Mo-khoele (5) Likhama (6) 'Mangoako (a nyaloa ha Nthaisane) (7) Torotla (8) Shoeshoe

Lapeng la 'MamatSeliso (1) MatSeliso (2) Nteta

Ntlo ea ' M a n k h e t h o a

Nkhethoa Thakabale

(Tamarisi morali oa Lebakae Leuta) (1) 'Manaha (2) Phate (3) Mohatla

Lepekola Thakaba le

'Mafalele

(1) Falele (2) Tello (3) Malibe (4) Torotiea (a nyaloa ke Julias Ramaqala) (5) 'Mali jeng (a nyaloa ke Geremane Moeti)

Lebakae Thakaba le (1) Moshe (2) 'Mathetso (3) Elisa (a nyaloa ha Mapesela)

Mokhoele Thakabale (1) NtSala (2) Ntjolo (3) Pholo (4) 'Malineo (5) Mabi-likoe (6) RamotSekhoane (7) Ntoahae (8) Senyo-kotho

Likhama Thakaba le (1) 'Mathokoane (a nyaloa ha Lekhooa) (2) Masoabi (3) RatSomo (4) Set§ohlo

135

Phate Nkhethoa (1) Kalaila (a nyaloa ha Molaoli) (2) Beiki (a nyaloa ha Chopho) (3) Liokhoane

Falele Lepokola 'Mankhethoa (1) Nkhethoa (2) 'Mampil i (a nyaloa ke Lekhehle Mohlalefi) (3) Nthomeng (a nyaloa ke Kamoho Sehlooho)

Tello Lepokola (1) Lebakae (2) Lepekola (3) Maulubatso (4) Toro-tiea (5) 'Mali jeng

NtSala Mokhoele (1) 'Maleshoboro (a nyaloa ha Maoela) (2) Semapo (3) Tello

Ntjolo Mokhoele

(1) Selloane (2) Leuta (3) Ntjoetso (4) 'Masethuoa

Pholo Mokhoele (1) Nkhethoa (2) Likate (3) Lebakae (4) Torotiea (5) Shoeshoe (6) 'Malineo (7) Lepekola (8) Nko Mabil ikoe Mokhoele 'Mantsito (1) Ntsito (2) 'Mantsala (a nyaloa ha Mphatsoane) (3) 'Mampoi (a nyaloa ha Maile) (4) Mokhoele (5) Mofokeng (6) Seeng (a nyaloa ha Mohoebi) (7) Ntsukunyane (8) 'Maseepheephe

Senyokotho Mokhoele

(1) Ch&kale (a nyaloa ha Mohoebi) (2) Felleng (3) Lechesa (4) Makhobalo (5) Ntahli

RamotSekhoane Mokhoele

(1) 'Mantili (2) Lesojana (3) 'Mankopo (4) Mafa (5) Lebusetsa (6) Falele

Masoabi Likhama (1) Mosiuoa (2) 'Mampheshe (3) Mabela (4) Lehloe-nya (5) Likhama

7 Liokhoane Phate

(1) Nkeletseng (2) Nkhethoa (3) Mpoi (4) Lineo

Nkhethoa Falele

(1) Remaketse (2) Tseleng (3) Bereng (4) Malibe

Semapo NtSala

(1) Phatoli (2) Thakabale (3) Ramotsekhoane

Tello NtSala

(1) Lijabatho (2) Naha (3) "Maleshoboro (4) NtSala

NkhNj?oa Pholo

(1) Phate (2) Likhama (3) Seeta

NtS'M a n w o e 'Makhoai (3) Lehloenya

8 Nkhethoa Liokhoane (1) Nthomeng

137,

4 Mabilikoe Leuta Lapeng la 'Maseeng

(1) Seeng

Lapeng la 'MantSito ('Matoile morali oa Raboe NtSasa) (1) NtSito (2) 'Mamojela (a nyaloa ke Tieho) MatSeliso (a nyaloa ke Motsoahae Senekale)

4 Ntsito Mabil ikoe

'Malehloenya (Chakale morali oa Phate Leuta) (1) Lehloenya (2) Takane

5 Lehloenya NtSito

'Mamatete ('Mapeete morali oa Letlatsa Rafolatsane) (1) Lineo (2) Matete (3) NtSito

Takane NtSito 'Manthabiseng (TSooana) (1) 'Mamojela (2) Nthabiseng (3) Lekunutu (4) 'Man-tSito (5) 'Matlala (6) Tsekang

6 Matete Lehloenya

'Mamabi l i koe (Pascal ina morali oa Mahlomola Mohlakoana) (1) Mabil ikoe (2) NtSeliseng (3) Sehloho (4) Kefuoe (5) Chakale (6) Lebohang (7) T lha lenyana

NtSito Lehloenya Lapeng la 'Maleh loenya (Nkal imeng morali oa Tankiso Leotla) (1) Lehloenya (2) Hopolang

Lapeng la 'Mamotebang (1) Leuta (2) Palesa

1 3 8

Lekunutu Takane 'Masanaha (morali oa Kopi) (1) Sanaha (2) Phatoli (3) Mokhoele

7 Mabil ikoe Matete 'Malineo (Kathazile) (1) Lineo

4 Ramotsekhoane Leuta 'Maleso jana (1) Lesojana (2) Rantoane (3) Tello (4) 'Mamotlapase

5 Lesojana Ramotsekhoane

'Mamoipone (1) Moipone

Rantoane Ramotsekhoane Puseletso (1) 'Mantolo

4 Tlhalenyane Leuta 'Mamalefetsane (Salamina) (1) Malefetsane (2) 'Mamot lapase (3) 'Mankhethoa (4) 'Malesojana (5) 'Mapaka (6) 'Mamahao

5 Malefetsane Tlhalenyane

Lapeng la Kesentseng

(1) Khophocha (2) Davida (3) 'Mampatsi

Lapeng la 'Mamafa (1) Mafa (2) Qaba (3) Mpoi (4) 'Mamalefetsane (5) 'Mafusi

1 3 9 ,

6 Mafa Malefetsane

(1) Nkhethoa (2) RamotSekhoane (3) Malefetsane (4) 'Mamafa

4 Khophocha Leuta 'Mamakhala (Kanase morali oa Lehloenya Mahao) (1) Mpoi (a nyaloa ke Phakoa Lebakae Leuta) (2) Motena (a nyaloa ke Makhoa Mothoasebaka Lehloenya) (3) Jeriko (4) Qamako (5) Makhala

5 Jeriko Khophocha

(1) Chakale (2) Mpoi (3) Khophocha (4) Thakabale

Qamako Khophocha (1) Set lokoane (2) MatSeliso (3) 'Masooko

4 Mosoeu Leuta (1) Mpats i (a nyaloa ha Nchona Lerata) (2) Naha (3) Lijabatho (4) Koenehelo (5) Sekabatho

5 Naha Mosoeu

(1) 'Mampatsi (a nyaloa ke Mahlomola Lerata) (2) 'Mankatse (a nyaloa ke Motsoetla Letsoela Leuta) (3) Paki

Lijabatho Mosoeu (1) Koali (2) 'Mamofokeng (a nyaloa ke Thabo Lerata)

4 Mofokeng Leuta (1) Falele (2) Mabilikoe (3) 'Mantoetsi (4) 'Macha-kale (5) Senyokotho

5 Falele Mofokeng

(1) Lipolelo (2) Ntenako (3) 'Mal isemelo (moitlami)

Mabil ikoe Mofokeng (1) Qamako (2) Mphosi (3) Mateu (4) Semapo (5) Nkhasi (6) 'MantSala (7) Letsoela (8) 'Mantoetsi (9) Molise

Senyokotho Mofokeng (1) Korotsoane (2) Lebakae (3) 'Mabaeti (4) 'Mama-koanyane (5) Tumaki (6) Chakale (7) 'Mantleba (8) Phate (9) 'Mal iokhoane (10) 'Maseteleng

6 Tumaki Senyokotho

(1) 'Mamojela (2) Selone (3) Tselane (4) 'Maba-sotho (5) Senyokotho (6) Balone (7) Selloane

1 4 1 ,

3 Makhoa (Falele) Mahao (Thaba Phatsoa)

MOLOKO OA MAKHOA

Lapeng la 'Maletoao

(1) Letoao (2) Kokobela (3) NtSepase (4) Lipolelo

Lapeng la bobeli

(1) 'Mathapo (2) Nthomeng (a nyaloa ke Mahao Nkhasi)

Lapeng la 'Masenyokotho

(1) Senyokotho (2) Chakale (a nyaloa ke Lebakae Leuta)

Lapeng la 'Matabolane

(1) Tabolane (2) Machaea (3) Phatoli (4) Nkheche (a nyaloa ha Nkhasi) (5) 'Mankheche (a nyaloa ha Makhetha)

Lapeng la 'Matello

(1) Tello

'Mantleba Makhoa

Re sitiloe ho fumana hore na 'Mantleba, e mong oa barali ba Makhoa, o ne a tsoetsoe ntlong efe. Ho tla hopoloa hore 'Mantleba o ile a nyaloa ke Mojela Letsie, Makaoteng. Kaha 'Mantleba a sa ka ba le bana ba batona o ile a kopa Mojela ho mo nyalla Lipuo morali oa rangoan'ae Lehloenya Mahao, e le mala. Ke Lipuo ea ileng a tsoala Lerotholi Mojela, morena oa Makaota, le baena, Jonathane le Mofoka.

142,

Ntlo ea 'Ma le toao

4 Letoao Makhoa (1) Set lokoane (2) Ntoahae (3) Tsietso (4) Ntsepase (5) 'Maliketso (6) Phomolo

5 Ntoahae Letoao

Lapeng la 'Mampoi (Mabela morali oa Suping Lehloenya Mahao) (1) Lehloenya (2) Letoao (3) Mpoi (4) Tabita ( 'Makokobela)

Lapeng la 'Maseqeta (1) Seqeta (2) TSepiso (3) Paballo

Tsietso Letoao 'Mantahli (morali oa Phate Leuta) (1) Ntahli (2) Set lokoane (3) NtSepase (4) 'Maliketso (5) Kokobela

6 Ntahli Tsietso

( 'Maboteng morali oa Tohlang Naha Mahao) (1) Lineo (2) Lineonyane (3) Letoao (4) 'Manaha (5) 'Ma l iokhoane (6) Tsekang (7) Phate (8) Kokobela (9) 'Mathapo

7 Letoao Ntahli

'Mase t lokoane ( 'Masepoko morali oa Mentsele Lechesa) (1) Setlokoane (2) Ntsepase (3) Ntoahae (4) Tseitso (5) Ntahli (6) 'Maliketso (7) Phomolo

Tsekang Ntahli 'Mamolai (morali oa Ralerato Nonyana) (1) Tsietso (2) Paballo (3) TSepiso

143,

Kokobela Tsietso (1) Takatso (2) Matseliso (3) 'Mamokete (4) Nkhe-thoa (5) T lohang (6) 'Nakoe

8 Ntoahae Letoao (1) Lehloenya (2) Tabeta

Tsietso Letoao (1) NtSito

Ntahli Letoao (1) Lineo

Ntlo ea M a t a b o l a n e

4 Tabolane Makhoa

(1) Ntlibi (2) Motsapi (3) 'Mamphosi (4) Tebello (5) 'Maphoka

Machaea Makhoa ( 'Mamotlapase morali oa Ramapepe) (1) 'Mampoi (2) Rankhethoa (3) Pelaelo (4) Nyakallo (5) Moholo (6) Nkhebesoa

Phatoli Makhoa Lapeng la (Lineo morali oa Letsoela) (1) Lehloenya (2) Kefuoehape (Renford) (3) Morena-kemang (4) Ntoahae (Lira) (5) Tlhalosetso (6) Ma-khala (7) Kalebona

Lapeng la ( 'Malehloa morali oa Mosakeng) (1) Khethang (2) Kalimo (3) Lillo (4) Mahlomola

5 Rankhethoa Machaea (1) Tabolane (2) Thabo (3) Sampoti (4) Piet

Moholo Machaea 'Masenqu (1) Senqu (2) Lenonyanp (3) 'Maliako

144,

Kefuoehape Phatoli 'Mampoi (morali oa Mohatonyane) (1) Mafa (2) Malefetsane (3) Lebohang (4) Mpolo-keng (5) Nkareng

Ntoahae Phatoli (Maki morali oa Mokhethinyane) (1) Tabolane (2) 'Mankheche (3) Nkahiseng (4) Leuta (5) Lehloenya (6) Puseletso (7) Katasefiri (8) 'Ma-motlapase (9) Machaea

Lenonyane Moholo

'Mat jeka (1) Ntlibi

Tabolane Ntoahae 'Matebel lo (1) Tebello (2) Mahlape

1 4 5 ,

3 Lehloenya Mahao

Lebitso la Lehloenya la tsoalo ke Nqekeli. O ile a ateloa ke mabitso a lithoko e leng la Lehloenya le la Tsukulu. O ne a ahile lehlakoreng le ka bophir ima thabeng ea Mauteng moo ho thoeng ke Ha Qobolo. Ka mor'a hore Mphosi Seepheephe a qabane le Letsie 'me a lebe Leribe, Lehloenya a nka sebaka sa rangoan'ae, 'me sebaka sena sa tsejoa e le Mahloenyeng.

Lithoko tsa Leh loenya

Tsukulu seoka thaka LetSoara la Rakhoalite Ke ngoanabo 'MantSala TSukulu, Ke solotela le teng moreneng Le teng lapeng labo Senate.

Mohla khosi e letseng e bolela tsa bochopho-chopho,

E re mafutsana a itihele ho batho, La nka tase la itlama thekeng, La nka sethunya la tsamaea

A utloa ho boleloa ka Matelile.

Tsukulu tsa neheloa ka Matelile, Khapha sebakana hoa bua Ramoseli, Mofokeng,

A re Baroa ha ba le lithomo le se ba tSabe, E tie re ha ba le betsa le ba betseng.

Makakatlele oa Mafa le Leuta A kakatlela motho ka holima sehlaba sa Matelile, Khooa le shoetse molato le sa o tsebe, Le tsoa tSela ka mose oa leoatle. Molato oa Lerapamela o matla,

La hloma le peleketsa setebele, Le ikhakanya le re le se ke la tsejoa,

1 4 6

Khooa la nama moferong oa Matelile, La rapalla mofero oa le feta.

Mot§oa-lara rangoana Lebusetsa, Mohla a qalang ho tsibola ntoa, Mohla a qalang a lara Mathebe, Mathebe thoteng ea bophephetsa, Moo ho bakoang makhooa bohale.

A re a le ha Ramanyo a emisa, Ke maimolle oa Mafa le Leuta seimolla batho,

A imolla ntoa e imetse ba koano, E imetse Mafa le Ramabilikoe.

O ne a boee sekoele mohlabeng, A boea sekoele a khutlisa ntoa, Maqula-ntoa a phuthile matsoho, Maletsa-phala a iketse makhooeng.

Le ke le hape eng le nehe bachesi? O hapetse 'Malineo khoatsana, Tsoana e hameloa habo Suping, O hapetse ngoanyana TSoana pelesana, E naka le moseka e nehiloe ngoananyana Thesele.

Nkoe e ea siea e ea baleha, Nkoe e siea le khomo tsa Moqhoai, E siea le tsona ho ea 'makong,

A khakhathele sa mokana khatsela, Sa mokana lebese le etsoa t jepeng.

Le hoja batho ba ea bokoa, A ka be a bokoa Matebeleng, A bokoa ho Bakone ba Ha Meya, A bokoa ke bana le bo-mmabo.

Lehloenya setsokotsane sa Rampoi, Sa 'mae sa 'Matsoeunyane,

147,

Ngoana mala a ofela khorula ea Seepheephe, O tsoa mpeng ho ngoananyan'a Mokhachane.

'Me 'Matsoeunyane oa omana, O re h'a ke a fepa lekoala le t lohe le balehe, O re Lehloenya e kare u le ngoana e motona, E se re u utloa monyenyetsi iia sephela.

A khurumala a se ke a fulasa, Mor'a Mahao u hlabane seqhaoe, U hlabane seqhaoe u le Mosotho, O na ba re Bo-Mafuse ba utloe, Bo-Mafuse ba le khakala, Khakala ke bolela bohole ba naha.

A khurumala a se ke a fulasa, Marenana le marena le siame, Le s iametseng fatSe le a ea, Le bile le nkoa ka mahahapa, Le nkoa ke Bo-Senekale maoatla.

Kakamafatlele ngoana 'Matsoeunyane, O ne a fumane hoja Morena a itSeba, Mohlang oo Letsie a bua tsa bochopho-chopho, A re mafutsana a itihele ho batho, A re: Letsie u se tSepe ba t jako, Ba t jako ba tlile ho phelela tlala.

Neheletsano e supa hore 'Mamphosi mohats 'a Lehloenya oa bone, eo e neng e le morali oa Moshoe-shoe, a ne a hloka ngoana e motona kaha mora oa hae, Mphosi, a sa ka a phela. A kopa Lehloenya hore a mo nyalie mosali ea tla mo tsoal la bana ba batona. Lehloenya a amohela, 'me a nyala morali oa Nkaisane Pakalitha Seele, eo lenyalong e bileng 'Maphatoli. Ka lebaka lena bana ba tsoetsoeng ke 'Maphatol i ea e-ba ba 'Mamphosi. Lenyalo la 'Maphatoli, a nyalloa ho tsoa-

1 4 8 ,

Ila 'Mamphosi bana, la etsa hore mosali e moholo oa Lehloenya, 'Malineo, morali oa Seisa, eo le eena a neng a e-na le morali feela (Lineo), a hlokomele hore le eena a ka iphumanela majalefa ka mokhoa o tSoanang. Eaba o bua le Lehloenya hore a nyale ngoana'bo, Lomile. Lomile o ne a nyetsoe ha Toloane, feela a le palehong kaha a ne a sa tSoareha hantle lenyalong. Ere kaha a ne a se a ile a phethahatsa kopo ea 'Mamphosi, Lehloenya a hloka boikhethelo, a nyala Lomile. Lomile lenyalong a bitsoa 'Machopho.

Lenyalong 'Machopho a tsoala bara bao ka moetlo e neng e le ba 'Malineo, 'me ba tSoanela ho ba majalefa a Lehloenya. Hoba Lehloenya a t imele Makafane mora e moholo oa 'Machopho a latoa Mathokoane ha habo-moholo moo a neng a holela teng. O latoa t jena hore a tlo nka bojalefa ba Lehloenya.

Taba ea ho abela Makafane tsohle tsa Lehloenya ea thata fa tsoa ke hobane Suping mora e moholo oa Lehloenya ntlong ea bobeli ea 'Masuping, o ne a bolailoe Ntoeng ea Lithunya. Kaha Basotho ba ne ba hlompha bahale ba bona, eaba potso e ba hore na joa le ho tla etsoa j oang ka Patrick (Lehloenya II) mora oa Suping. Leloko la ipua 'me la f ihlela qeto ea hore ngoana oa moshoela- l i thekong a keke a lahloa kherehloa.

Ka lebaka lena qeto ea e-ba hore lefa la Lehloenya le khekhethoe habeli. Makafane le Patrick ba bolelloa hore ba tla tSoanela ho arolelana hloohoana-tsie. Hoa thoe ea tla nka borena a ke ke a fumana leruo, 'me ka mokhoa o tSoanang ea tla nka leruo a ke ke a nka borena. Makafane a fuoa monyetla oa ho khetha pele. Eena a re o batla leruo la ntat'ae. Ka tsela eo Patrick a salloa ke borena. Joale ha thoe ba tsebe hore ha Patrick a hama khomo, Makafane o tla mo kotella namane. Qeto

1 4 9 ,

ena ea hlophisa bocha boholo le t lhat lhamano ea bana ba Lehloenya.

Ha litaba li se li felile ka lapeng Ramabil ikoe a ea Matsieng le bahlankana bana ba babeli, Makafane le Patrick, ho ea hlahisa qeto ho morena e moholo. Morena e moholo a tsebisoa qeto e f ih letsoeng ke leloko ea ho khekhetha lefa la Lehloenya le t lhophiso ena e ncha boholong ba bara ba hae. Neheletsano e re kaha leruo lohle le ne le abetsoe Makafane, morena e moholo a hlokomela hore Patrick e tla ba mobusi ea senang letho. Ka ho hlompha Suping, mohale oa ho shoela lithekong, a ntSa likhomo tsa hae tse tsoana le tse pulutsoana, tse tsoai loeng Koena feela, tsa t latsa lesaka la Patrick, e le lefisa. Joale kaha e ne e le moetlo, lefisa le sieloang mohale le ne le sa khutlisoe ha ese fela ho t laleha tse shoeleng.

'Mampi l i Ntaote

Ntlong ea 'Mamphosi ngoana ea motona, e leng Mphosi, o hlokahetse e le lesea. Ka hoo leloko le tsoetsoeng mona ke le tsoang ho basetsana. E moholo, 'Mamokhoabane, o ile a nyaloa ke Ntaote Letsie 'me ke eena eo re tla re qa! qa! ke eena mona. Ntlong e kholo ea Ntaote le 'Mamokhoabane, ba bile le Ketsia, Lepoqo, MotSelisi, 'Mampoi, Lerotholi (ea ileng a tumeloa ke lebitso la Khosimotse, mohlomong e le ha lingoetsi li hlompha morena e moholo, Lerotholi), Bereng, 'Mabale le Keneuoe. 'Mamokhobane lenyalong o ne a bitsoa 'Makhosimotse, leha lebitso le ileng la mo tumela-e le 'Mampili. Lehoja ba bangata ba lumela hore mohlomong Mpili eo e ne e le e mong oa bana ba hae, ha ho joalo. Ho thoe moo Thabana-mahlanya, ho ne ho e-na le motho ea neng a sa phele hantle ka hloohong eo lebitso

1 5 0 ,

la hae e neng e le Mpili. Joa lokaha tsamaisong ea Sesotho mahlanya le lihole, ba hlokomeloa moreneng, Mpili e ne e le ngoana oa 'Makhosimotse, 'me he Basotho ka t loaelo ea bona ea bosoasoi ba bitsa 'Makhosimotse, "Mampil i ' . T lhaloso ena e ea hlokahala hobane kahar'a Bakhoele lebitso la 'Mampili, leo joa lo kaha re boletse eleng la bosoasi, ke lona le seng le rehoa, 'me le felisitse ho hang la 'Mamokhoabane. Athe lebitso la 'Makhosimotse lona ha le tsebahale haholo.

Joaloka ba bang barali ba Bakhoele ba ileng ba nyaloa moreneng, 'Mampil i o ile a ba le tsusumetso e matla litabeng tsa puso. Sena se bonahetse haholo nakong eo bara ba hae Khosimotse le Bereng ba f ihleloang ke hore joa le ba ntSoe metse. Ho lumeloa hore ke ka tSusumetso ea 'Mampil i bara bana ba hae ba ileng ba hlomelloa ka ba habo, bara ba Mahao. Har'a bona re ka bolela Ratsiu le Phakoa ba Lebakae Leuta (bobeli 'mabona o hlahlamana le Ntaote), TSoeunyane oa Ntjolo Leuta ('mae o ne a tsoetsoe le 'Mampil i), Matete (KokolatSoene) le Mahao ba Mafa Lehloenya (ka bobeli ba ile ba thola bokhinapere kae-kae ha morao 'me ba t loha ha Ntaote) le Tebesi Naha Mahao.

M a k a f a n e Leh loenya

Ka 1925 har Morena Seeiso Griffith a ntSetsoa Thabang, Mokhot long, morena e moholo Grif f i th Lerotholi a kopa hore Morena Patrick Lehloenya a mo fe e mong oa lelapa ea tla ntSoa le Seeiso e le moholisi oa hae j o a l o k a h a e ne e le moetlo. Patrick a ntsa rangoan'ae, Makafane Lehloenya. Ha ba se ba le Mokhotlong Morena Seeiso a abela Makafane sebaka sa Bobatsi. E ka ka Makafane o ne a sa thabele ho ea phela Bobatsi. Ka lebaka leo, a etsa sebaka sena

1 5 1 ,

motebo, 'me a beha motho eo a neng a t loha le eena Mahloenyeng ea bitsoang Mahlapa Sehlooho. Nehe-letsano e supa hore ha a t loha Matsieng, Griffith o ile a ntSa likhulSoane tse likete tse 'ne a li neha Makafane ka lentsoe le reng Makafane a tie a besetse Mofumahal i 'Mantsebo mollo.

Ha morao Seeiso le baeletsi ba hae ba ikeletsa hore mara ha a se na lihloela a a oela. Ba hlokomela hore ke phoso hore ebe lekhot leng la Morena e Moholo, Matsieng, ba hloka motho eo ka boteng ba hae ba tla tseba hore na Griffith o ntse a rera j oang le thatohatsi ea hae, Bereng Griffith, t l hah lamanong ea borena bo boholo. Ka lebaka lena hoa lumellanoa hore Makafane a khutlele Matsieng. Khetho ea Makafane e ne e hlahlobisitsoe hantle, hobane e ne e le motho eo Griffith a neng a mo utloisisa.

Ka Ntoa ea bobeli ea LefatSe puso ea borena bo boholo e se e oetse ho Mofumahal i 'MantSebo, mofumahal i a ntSa Makafane le Maama Lechesa Matete hore ba be Maseru lebitsong la hae ho mamela le ho arabela lillo tsa masole a Basotho a ntoeng. Ka ha Makafane a ne a se a sa tl'o khutlela Mokhotlong, Mofumahal i 'MantSebo a mo beha Makhaleng.

Leh loenya Matete (Kokolatsoene)

Ke nepo ho bua hanyenyane ka Lehloenya Lehloenya, setloholo sa Mafa Lehloenya. Lehloenya e bile e mong oa banna ba litaba ba hlaheletseng ka mahetla haholo ka lebaka la tsebo ea hae e sephara ea nalane ea Basotho le puso ea meetlo. O sebelitse e le mosuoe Roma College lilemo tse fetang mashome a mabeli. Nakong ea Lekhotla la Sechaba ea e ba moemeli oa Makhatlo oa Naha oa Matichere (Basuto-

1 5 2 ,

land Afr ican Teachers' Associat ion) lekhotleng. Ha morao a khetheloa ho ba moemeli Lekhotleng la Setereke sa Maseru. Ka likhetho tsa paramente tsa 1965 a emela Maremat lou Freedom Party lebatooeng la Thabana-NlSonyana moo a ileng a hlola likhetho, 'me eaba e mong oa baemeli ba bane ba Maremat lou Freedom Party Lekhotleng la Sechaba pakeng tsa 1965 le 1970. Ha morao e bile letona mafapheng a 'maloa a puso ea Morena Leabua Jonathane ho t loha ka 1975 ho isa 1986.

MOLOKO OA LEHLOENYA

Lapeng la 'Malineo (morali oa Seisa) (1) Lineo (a nyaloa ha Lehloba)

Lapeng la 'Masuping (1) Suping (2) Pholo (3) Mafa

Lapeng la 'Malipuo (morali oa TSoana) (1) Mothooasebaka (2) Lipuo (a nyaloa ke Mojela Letsie) (3) Molisana (4) Makhasane

Lapeng la 'Mamphosi (morali oa Moshoeshoe) (1) Mphosi (2) 'Mamokhoabane ('Mampili) (a nyaloa ke Ntaote Letsie) (3) Kanase (a nyaloa ke Khophocha Leuta) (4) Mpoi (a nyaloa ke Ntjolo Leuta) (5) Lineonyane

Lapeng la 'Machopho (Lomile morali oa Seisa) (1) Mpoi (NtSepase) (a nyaloa ke Monono Sutha) (2) Makafane (3) Chopho (4) Nkeletseng (6) Leuta

Lapeng la 'Maphatol i (morali oa Nkaisana Pakalitha Sele)

(1) Phatoli (2) Seleta (3) Tello (4) Rantoane

153,

4 Suping Lehloenya

Karolo ea lithoko

Suping oa Lehloenya hoeletsa pere li boee, Ngoana morena ke enoa o a palama. Mohlankana ea se nang pere, ea kallang mofase, Mohlankana o tla kalama tlhotlelo sa ntlo ea bo, Joala ha bo hlehle ho ea Matsieng.

(Morali oa Makhoa Mahao)

(1) Lehloenya (Patrick) (2) Mosiuoa (a nyaloa ke Nkoebe Letsie) (3) Lechesa (4) Rannakoe (5) Palollo (6) Mabela ( 'Mamolapo) (a nyaloa ke Ntoahae Makhoa)

5 Lehloenya Suping

Lapeng la 'Masuping (morali oa T§iu) (1) Suping

Lapeng la 'Maqamako (1) Qamako

Lechesa Suping 'Mamotena (1) Motena

Rannakoe Suping (1) Seepheephe (2) Motlatsi (3) Makafane (4) Mpha-nya

Palollo Suping 'Makhoai (Ntsubise morali oa Rantoane Leuta) (1) Khoai (2) Lihlong (3) Josefa (4) Motlalekhosi (5) Lechesa (6) Senyokotho

154

Suping Lehloenya

'Manthomeng (Tanki morali oa Thabo Letsie)

(1) Nthomeng (a nyaloa ke Nkau Nkoebe) (2) Ntlibi (3) 'Mapoeeana (a nyaloa ha Mothae) (4) Neo (5) Mabela ( 'Mamolapo) (6) Kholu (a nyaloa ke Bereng Qhobela) (7) Learongoa (a nyaloa ke Ntholeng Lechesa)

Qamako Lehloenya Lapeng la 'Maset lokoane (1) Set lokoane

Lapeng la 'Mamahao (1) Mahao

Motena Lechesa (1) 'Mabehle (2) Pholo (3) Temoso (4) 'Matutu

Seepheephe Rannakoe (1) Mahao

Mphanya Rannakoe (1) Naha (2) Makafane (3) Lehloenya (4) Lechesa

Khoai Palollo (1) Letoao (2) Kokobela

Josefa Palollo (1) Rannakoe (2) Molise (3) Palollo (4) 'Makhoai

Nthomeng Suping (1) Thato

Ntlibi Suping

'Mamahao (1) Mahao (2) 'Manthomeng (3) Matete

155,

Pholo Motena ( 'Malenyale morali oa Malefetsane)

(1) Lechesa (2) Ramabil ikoe (3) RetSelisitsoe (4) Se-

nyokotho (5) 'Mamotena (a nyaloa ke Thibel i

Monoto) (6) Tefelo (a nyaloa ke Moeketsi Lipholo)

(7) 'Maqamako (a nyaloa ke Abie le Ramahooana)

Matutu Motena

(1) 'Mali tseko (2) Mokholutsoane

A f Q a m a t k o A ? ) Suping (3) Seepheephe (4) Mphanya

Kokobela Khoai Lapeng la pele (1) Khoai (2) Tsebo

Lapeng la bobeli (1) Josef a

Thabiso Khoai (1) NtSepase (2) Katarina

8 Mahao Ntlibi (1) TSoeu (2) 'Mile

Lechesa Pholo (Liele Taoli) (1) Motena (2) 'Mabehle (3) 'Mapaki

RetSelisitsoe Pholo 'Man thomeng (1) Nthomeng

156,

4 Mothooasebaka Lehloenya

(A nyala morali oa Makhoa Mahao) (1) Falele (Makhoa) (2) Ntlibi (3) Mphosi (4) Brishone (5) Nthole

5 Makhoa Pholo (1) Qamako

Ntlibi Pholo (1) Bernard (2) Suping (3) Potsane

Nthole Pholo (1) Sechaba

6 Suping Ntlibi (1) Elia (2) Ramabil ikoe

157

4 Mothooasebaka Lehloenya

Lapeng la 'Mase lomo (Sofia morali oa Tlal i Moshoeshoe)

(1) Matete (Kokolatsoene) (2) Mahao (3) Selomo (4) Lebamang (Elia) (5) Mahlomola

Lapeng la 'Mamahleh la

(1) Mahlehla (2) Abia (3) 'Malineo (a nyaloa ke Makhabane Mofoka)

Ntlo ea ' M a s e l o m o

5 Matete Mafa

Lapeng la ( 'Maletapata morali oa Bereng Letsie) (1) Mpoi (2) Mabela (3) Mafa (4) Komete (5) Lehloenya (6) Bethotsa (7) 'Mabolokoane (8) Malapole (9) Ntlibi (10) Lerato (11) Boithatelo

Lapeng la 'Mabolaeeng (morali oa Sekhonyana Bereng) (1) Nthomeng (2) Mat lamukele (3) thaka lese t la (4) Lineo (Thefela) (5) Letsoela (6) Nkheche (7) Makoa-nyane

Mahao Mafa (morali oa Koranta Matete) (1) Tsoeunyane (2) Makhoa (Thabo) (3) Seeta

Selomo Mafa (1) Sanaha (2) Rampoi (3) Ntoahae (4) Ntjoetso (5) Nkobo

Lebamang Mafa (1) Mafa (Motau) (2) Setlokoane (3) Bonomo (4) Botiki

158

Mahlomola Mafa 'Maberenis i (morali oa Letlatsa Matsoso)

(1) Bernice (MatSel iso/ 'Mamafa, a nyaloa ke Komete Matete Lehloenya) (2) Lapile ('Mantleba)

Mahlehla Mafa (1) TSobotsi

Komete Matete

'Makonesoang (Bernice morali oa Mah lomo& Mafa Lehloenya) (1) Konesoang (2) Kone (3) Mojalefa (4) Mpesa (5) Tumo (6) 'MatSiu (7) Lil imalang (8) Mahlomola (9) Lineo (10) Palollo

Lehloenya Matete

'Manthura (morali oa Goliath Malebanye)

(1) Kopano (Nthura) (2) Mpolelo (a nyaloa ke

Bereng Mothibi) (3) 'Mal ineo (a nyaloa ha Letsie)

Mat lamukele Matete (Sebueng morali oa Lelingoana Makhaola) (1) Mabela (2) 'Mampil i (a nyaloa ke Mokete Kotelo) (3) Set lokoane Letsoela Matete (1) Pelele

Nkheche Matete 'Mapaki (1) Paki

Makoanyane Matete 'Mamajara (1) Majara

159,

Thabo Mahao 'Maletoao (morali oa Ntaote Letsie) (1) Letoao (2) 'Maletapata (a nyaloa ke Makare Rampeta)

Seeta Mahao (1) Phatoli (2) Seretse (3) 'MatSoeunyane

Ntoahae Selomo (1) Lijabatho

Mafa Lebamang (1) Lebamang (2) RatSiu

Set lokoane Lebamang (1) John

'Mant leba Mahlomola (1) Mehla (2) Mahlomola (3) Liako

Mojalefa Komete 'Mamahao (Tebello morali oa Leeka Sennane) (1) Mahao

Tumo Komete 'Maleuta (Mosa morali oa Mpiti Matsoso) (1) Leuta (2) Ntsepase (3) TSobotsi

Mahlomola Komete 'Manqosa

(1) Nqosa (2) Nthomeng

Kopano Lehloenya 'Mampoi (Makopoi morali oa Letsie Sekhonyana) (1) Mpoi (2) Matete (3) Mabela (4) 'Maphoka Setlokoane Mat lamukele 'Masebueng (1) Sebueng

Paki Nkheche 'Mamafa (1) Mafa

Letoao Thabo 'Mampoi ('MantSebo Shoaepane) (1) Mahao (2) Mpoi (3) Matete

Phatoli Seeta

(1) Lineo (2) TSukulu (3) NtSala

Seretse Seeta

(1) Thabo (2) Mosiuoa (3) 'Maletoao (4) MatSeliso (5) Makhoa 'Matsoeunyane Seeta (1) TSoeunyane

Mohlanka 'Mant leba 'Mamokhoele (Ntsoaki Tsikoane) (1) Mokhoele

Mahao Letoao

'Matsoeunyane (Lisemelo morali oa Tlhanye Letsie) (1) TSoeunyane (2) Mpoi

1 6 1 ,

4 Mothooasebaka Lehloenya Lapeng la pele

(1) Seeta (Marikhoi) (2) Sebopeho (a nyaloa ke Makoae Lerotholi)

Lapeng la bobeli (1) Mahlomola (2) Makhoa

Ntlo ea ' M a m a h l o m o l a

5 Mahlomola Mothoasebaka

'Maseepheephe ('Mateke morali Mokhathi Majara) (1) Seepheephe (2) Lehloenya (3) Itlhokomele (4) Makhoa (5) Lechesa (6) Mothooasebaka (7) Mpoi (a nyaloa ke Kotsi Malepa) (8) Lipuo (a nyaloa ke Masi lonyane Molahlehi)

Makhoa Mothoasebaka

'Mantsepase (Motena morali oa Khophocha Leuta) (1) NtSepase (a nyaloa ha Serame) (2) Lipolelo (a nyaloa ke Mohale 'Molotsi) (3) Letoao (4) Mosoeu

(5) TSeiso (6) Bela

6 Seepheephe Mahlomola

'Maseeta

(1) Seeta (2) Kholu (a nyaloa ke Thibella MotantSi) (3) Matete (4) Sebopeho

Itlhokomele Mahlomola Lapeng la 'Mantahli

(1) Ntahli (2) Makhasane (3) 'Manthipo

1 6 2

Lapeng la 'Makonesoang

(1) Konesoang (2) Katleho (3) Mahlomola (4) Lipuo Makhoa Mahlomola

'MantSepase

(1) Ntsepase (2) 'Mant leba (3) Ntjoetso (4) Letoao

(5) Mabil ikoe

Lechesa Mahlomola

(1) Motena (2) 'Mantolo

Mothoasebaka Mahlomola 'Mantebaleng (Litlhare Matlosa) (1) Ntebaleng (2) Mabela

Letoao Makhoa 'Mamahao (Sebueng morali oa Tobora) (1) Mahao (2) Mpoi (a nyaloa ke Thato Rasethu-ntsa) (3) Rannakoe

Bela Makhoa (1) Nthatisi

Seeta Seepheephe

'Mamphos i (1) Mphosi (2) Ntele (3) Mpolelo

Matete Seepheephe 'Malehloenya (1) Lehloenya

Mahao Letoao 'Malipolelo ('Mapa Letsoara) (1) Lipolelo

163,

4 Molisana Lehloenya (1) Mothoasebaka

4 Makhasane Lehloenya (1) Phatoli (2) Nkhasi (3) Setsoto (4) Pholo (5) 'Ma-khoai (6) Sel loane (7) 'Mant leba (a nyaloa ha Mahlomola Khatlile)

5 Phatoli Makhasane

(1) Matete (2) Sofia (3) Remaketse (4) Molisana (5) 'Mantolo (6) Sel loane (7) Khoai

Nkhasi Makhasane

(1) Lesele (2) 'Manthipo (3) Lipuo (4) 'Mampoi (5) 'Mantolo

Masekoane (Pholo) Makhasane (1) Mookho

Setsoto Makhasane (1) 'Makhoai (2) 'Mankhasi (3) Makhasane

6 Matete Phatoli

(1) Makhasane (2) Mahao (3) TSepo (4) TSepang (5) Nkhasi

Molisana Phatoli (1) Rannakoe (2) Mahao (3) Mpoi (4) Mothooa-sebaka (5) Lipuo

Khoai Phatoli (1) Halioe ( 'Mammoki) (2) 'Manthipo

Makhasane Setsoto (1) Setsoto

4 Mothooasebaka Lehloenya (1) TSobotsi (a nyaloa ha morao ke Mahlehle Monyake)

5 TSobotsi Lineonyane (1) Remaketse

6 Remaketse TSobotsi (1) Teboho (2) Lititi (3) Sanaha (4) TSobotsi (5) 'MatSiu

7 Teboho Remaketse

Lapeng la 'Mamphosi (1) Mphosi

Lapeng la 'Mamphanya (1) Lehloenya (2) Mphanya (3) Kata

Lititi Remaketse 'Makorotsoane (1) Korotsoane (2) Lebakae (3) 'Mampi l i (4) Lesojana

Sanaha Remaketse (1) Tlali (2) Koena

Ntlo ea ' M a c h o p h o

4 Makafane Lehloenya

Lapeng la 'Mantahli (1) Ntahli (2) Keketso (3) Kefuoehape

Lapeng la 'MantSepase ( 'Mamookho) (1) Mookho (2) NtSepase (3) Chopho

165

Chopho Lehloenya (1) Makhobalo

Leuta Lehloenya (1) Ramapepe (2) Mabil ikoe (3) Nthomeng (a nyaloa ha Molupe)

5 Ntahli Makafane

(1) 'Mal iokhoane (2) Tabita

Keketso Makafane (1) Lomile (2) Makafane (3) Mahlape

Ramapepe Leuta (1) 'Mantaote

Mabilikoe Leuta (1) Nkeletseng (2) Kokolatsoene (3) 'Manthomeng

6 Lomile Keketso (1) Makhobalo

'Manthomeng Mabil ikoe (1) Mphafi

Ntlo ea 'Maphato l i

4 Phatoli Lehloenya

'MantSala (morali oa Letlatsa Matsoso) (1) Ntsala (2) 'Mampil i

Seleta Lehloenya (1) Teboho (Vitalis) (2) Charola (3) Molise (4) Lebang

Tello Lehloenya

(1) Moqeetsane (2) Qamako (3) Kolisang (4) Mofota (5) Rantoane (6) Chabasemaketse

5 Teboho Seleta (1) Makalo (2) Mafa (3) 'Manaha

Charola Seleta (1) Molise (2) Tsoeunyane

1 6 7 ,

3 Naha Mahao

Lapeng la pele

(1) Thaba (2) Piti (3) Baholo (4) Qobokoane (Banyane) (5) 'MalitSabako (6) 'Mamot loang

Lapeng la bobeli (1) Mokoenehi (2) Tefo

Lapeng la boraro (1) Set jama (2) 'Muso

4 Thaba Naha Ho boleloa ha Thaba a ile a ea Qacha le Makhaola Lerotholi e le e mong oa baeletsi ba hae.

Lapeng la pele (1) Nyatso

Lapeng la bobeli (1) Poli (2) Phooko (3) Khafo

Lapeng la boraro (1) Potso (2) 'Mamohapi (3) Nthomeng (4) Abele (5) Mohobo (6) Molise (7) 'Matakane

Ntlo ea ' M a n y a t s o

5 Nyatso Thaba (1) Nqekeli (2) Marabe (3) Letsatsi

6 Nqekeli Nyatso (1) Molefi (2) Mokete

168

Letsatsi Nyatso (1) Seepheephe (2) Seeta

7 Molefi Nqekeli

(1) Nyatso

Mokete Nqekeli (1) Thabo (2) Moshe

Seepheephe Letsatsi (1) Tseko (2) Motlatsi (3) Thabang

8 Nyatso Molefi

(1) Molefi

Thabo Mokete (1) Nqekeli le (2) Letsatsi

Ntlo ea 'Mapo l i

5 Poli Thaba

(1) Lesoiti

Phooko Thaba (1) Mafa

6 Lesoiti Poli

(1) Qamako (2) Tumo

Mafa Phooko (1) Khethang

7 Khethang Mafa (1) Nkheche

1 6 9 ,

Ntlo ea ' M a p o t s o

Potso Thaba

1) Moleko (2) 'Mamohapinyane (3) Mashanepha 4) Mookho (5) Paulina (6) 'Maboteng

Abele Thaba 1) Limakatso (2) Nthomeng (3) Liile (4) 'Maseeta

5) Motselisi (6) 'Mamot loang (7) Mahao (8) Naha

Mohobo Thaba 1) Ketso (2) 'Matakane (3) Seeta (4) 'Mampat i

5) Theresia (6) 'Matlala

Molise Thaba 1) Mojela (2) Mokoto (3) Paki (4) 'Mampoi (5) Abele

6) Tseko

Moleko Potso

1) Thaba (2) Mphosi (3) 'Masepeshele (4) Mookho 5) Sebonoang (6) Retselisitsoe (7) Paleho

Mahao Abele 1) Malefane (2) Matete (3) 'Mamabela (4) Abele 5) Motsielehi

Naha Abele

t) Ntahli (2) 'Mamatete

Ketso Mohobo 1) Potso (2) Tsiu (3) Mpoi (4) Molefi (5) Limpho

6) Mohau (5) Retselisitsoe

Mojela Molise 1) Falele (2) Mpho (3) 'Mamookho (4) Tseliso

(5) Ntahli (6) Maleshoane

1 7 0 ,

Mokoto Molise (1) Potso (2) Nthomeng (3) Lebenya (4) 'Mamo-t loang (5) Mojaki (6) S A bueng

Abele Molise

(1) Libuseng (2) Limakatso (3) Moselant ja

Tseko Molise

(1) Mojela (Liphapang) (2) Abele (3) Mojalefa (4) Se-babatso (5) Mohobo

Mphosi Moleko

(1) Remaketse

4 Piti Naha (Ha Lebeta, Qacha)

Lapeng la pele (1) 'Tsiu

Lapeng la bobeli (1) Mphosi

Lapeng la boraro (1) K'henene (2) Makae (3) Koenane

Tsiu Piti (1) Ratsomo (Ramonane) (2) Stephen (3) Motsara-pane

K'henene Piti

(1) Mahlomola (2) Piti (3) Mat lamukele (3) Sefothola

(4) Kefuoe (6) Makhoa

Koenane Piti

(1)Ntsito (2) Moeketsi (3) Sebiea

171,

6 Mahlomola K'henene

(1) Phillip

Piti K'henene (1) K'henene (2) Koenane

Mat lamukele Kenene (1) TSotleho

Kefuoe K'henene (1) TSoarelo (2) Motlalekhosi (3) Motlatsi (4) Piti (5) Ntsukunyane (6) Lillo

Makhoa K'henene (1) Tgepang (2) Bokang (3) Thabang (4) Nt jant ja

Moeketsi Koenane (1) Molise

7 Philip Mahlomola (1) Phethang (2) BontSang (3) Tlotl iso

1 7 2 ,

4 Baholo Naha

Lapeng la 'Matebesi (1) Tebesi (2) Hlapa (3) T jaka (4) 'Matakane

Lapeng la 'Maphoka

(1) Mohau (2) Lipolelo (3) 'Manchesana (4) Ka-moho (5) Phoka

Lapeng la 'Malefa (1) Lefa (2) NtSito (Ratakane) (3) Mookho

Ntlo ea ' M a t e b e s i

Tebesi Baholo (A aha Moeaneng Thaba Tseka)

Lapeng la pele (1) Kopano (2) Molefi

Lapeng la bobeli (1) Likhama (2) Rannakoe (3) Lesojana

Hlapa Baholo Lapeng la pele (1) Pitso (2) Ntjoetso

Lapeng la bobeli (1) Neo

T jaka Baholo (1) Khotso

Rannakoe Tebesi

(1) 'Nakoe

173

Pitso Hlapa (1) Teboho (2) Hlapa (3) Masingoaneng (4) Tsama-eang

7 Teboho Pitso (1) Naha (2) Litaba (3) Likhama (4) Pitso (5) Khosi-motse (6) 'Maboteng (7) Lebohang

Hlapa Pitso (1) Poleliso (2) Nyatso (3) Moferefere (4) Tlotliso (5) 'Mal i tsabang

Ntlo ea ' M a p h o k a

5 Mohau Bahalo (1) Mahao

Phoka Baholo (1) Mphosi (2) Teilo (3) Thaba (Ranyatso) (4) Piti (5) 'Manchesana (6) Mothepane (Maphoka) (7) Mo-hau (8) 'Mamoi ise (9) Qobokoane

6 Mahao Mohau (1) Fontakha (2) Lipolelo (3) 'Mamahao (4) Lisebo (5) Puseletso (6) Mpoi (7) Reneuoe

7 Fontakha Mahao (1) Sebolelo (2) 'Makopano (3) Lineo

Piti Phoka (1) Tsiu (2) 'Mamot loang (3) Tseleng (4) 'Masa-ntaoana

Mohau Phoka (1) Nthabiseng (2) Phoka (3) Mahao (4) 'Nakoe (5) 'Mamol ise (6) 'Mafontakha (7) Thabo (8) Baholo (9) Nteboheleng

1 7 4 ,

8 Lineo Fontakha (1) Mohau (2) Mpoi (3) Reneuoe

Ntlo ea 'Malefa

5 Ntsito Baholo (1) Tebesi (2) Molefi (3) Malefane (4) Mokete (5) Sechaba (6) Ret§elisitsoe (7) Matseliso (8) Mapepe

6 Sechaba NtSito (1) Sebolelo (2) 'Makopano (3) Lineo (4) Limpho (5) Mookho (6) 'Masechaba

1 7 5 ,

4 Qobokoane (Banyane) Naha (Mosafeleng, Qacha)

Lapeng la pele (1) Sepechele (2) Tlhoriso (3) Rotang (4) Tebelo

Lapeng la bobeli (1) Thaba (Motlere) (2) Monyane

Lapeng la boraro (1) Moleleki (2) Makhooane (3) Jeremane

Ntlo ea ' M a s e p e c h e l e

5 Sepechele Qobokoane (1) Kopano

Rotang Qobokoane (1) Pasho

Tebelo Qobokoane (1) Tumel iso (2) Paki

6 Kopano Sepechele

(1) Naha (2) Makhoa (3) Molefi (4) Mojela

Tumel iso Tebelo

(1) Nyatso (2) Tebelo (3) Lehlohonolo

T A T ihofi io (2) Mahao (3) Mafa (4) Molefi

7 Naha Kopano (1) Moramang

Ntlo ea ' M a t h a b a

5 Thaba Qobokoane (1) Pontso

1 7 6 ,

Monyane Qobokoane (1) Ncholu

Jeremane Qobokoane (1) Rotang (2) Hlomelang

Ntlo ea ' M a s e t j a m a Naha

'Maset jama (ThontSo) e ne e le mosali oa ho qetela oa Naha Mahao

4 Set jama Naha

(1) Matete (2) Tohlang (3) TSiamo (4) Mocheta

'Muso Naha (1) Tsoake

5 Matete Set jama

(1) Nthomeng (2) Tlhoriso (3) (4) Thabo (5) 'Mamo-nehela

Tohlang Set jama

(1) 'Maboteng (a nyaloa ha Makhoa)

TSiamo Se tJJjama (1) Teboho J(2) Maria (3) Mahlapane

Mocheta Set jama (1) Mafa (2) Ntsoakeng

Tsoake 'Muso (1) ThontSo

6 Thabo Matete (1) 'Maphoka (2) Lineo (a nyaloa ha Tsekoa) (3) 'Matseko

1 7 7 ,

Tsilane ke e mong oa bara ba Naha ea ileng a aha seterekeng sa Mokhotiong. Re sitiloe ho fumana hore o tsoaloa ntlong e feng ea Naha.

(1) Fako (2) Ramakatsa (3) Leepa (4) Mosiuoa (5) 'Manthuseng (a nyaloa ke Makalo Moloinyane)

5 Fako Tsilane

(1) Naha (2) Tefo (3) Nkhaulise (4) Tankiso (a

nyaloa ke Kopi Tsosi) (5) 'Mamojela (a nyaloa ke

NtSasa Nt§asa)

Ramakatsa Tsilane

(1) Nyatso (Joane) (2) Josefa (Polo) (3) Molise

(4) 'Meta (5) 'Matakane (6) 'Maichi

Leepa Tsilane

(1) Mosiuoa

6 Naha Fako

'Maboteng (Mohat la morali oa Motsamai

Motetekoane)

(1) Thaba

Nkhaulise Fako

'Matobora ('Matsoana morali oa Nchochoane Mokatle)

(1) Tobora (2) Tsilane (3) 'Mamotheba (4) Qamako

Nyatso Ramakatsa

'Mantsito (1) Ntsito (2) Naha

178,

Thaba Naha

'Majoane (Makubutu morali oa Monyane Makhetha) (1) Maleshoane (2) Polo (Joarie) (3) Khoai (4) 'Meta

Qamako Nkhaulise 'Manqosa (1) Nqosa

Ntsito Nyatso 'Malehloenya (Lereng morali oa Macha Tikiso) (1) 'Mamoje la

179,

3 Ratsomo Mahao (1) Molise (2) Thiaka (3) Charola (4) Lebang (5) Se-rabele

4 Molise RatSomo

Lapeng la pele (1) Paka (2) Makalo (3) Kabelo (4) Moetsuoa (5) 'Majeremane (6) 'Mankopo (7) NtSepase (8) 'Ma-sefa t jana

Lapeng la bobeli (1) Sello (2) 'Mampara

Charola RatSomo (1) Lehlohonolo (2) Malefetsane (3) Samuele (4) Poulo (5) 'Maseeta (6) Rosalia (7) Moetsuoa (8) 'Mankaka (9) 'Makhoai (10) 'Mant leba

Lebang RatSomo (1) Ramosehlana (2) Tankiso (3) RantSoene (4) Phoka (5) Khabutla (6) Mpoi (7) 'Mamatoabol i (8) Serota (9) Mohau (10) 'Maseaheng (11) MatSeiiso

Serabele RatSomo (1) Mahao

5 Paka Molise Lapeng la pele (a hloka bana) Lapeng la bobeli (1) Mpho (2) Chakale

Makalo Molise (1) Lebamang (2) Kabelo

Sello Molise (1) Thiaka (Raliphapang) (2) Karolo

1 8 0 ,

Lehlohonolo Charola (1) Molise (2) Charola

Poulo Charola Lapeng la pele (1) Mabil ikoe

Lapeng la bobeli (1) Samuele

Ramosehlana Lebang (1) Mahlomola (2) Tahlo (3) Seepheephe (4) Patolo

Tankiso Lebang (1) Mothepane (2) PonSo

RantSoene Lebang (1) Lesojana (2) Ramputi (3) Makhasane

Lebamang Makalo (1) 'Mapeete

Thiaka Sello (1) 'Nakoe (2) Lipuo

Karolo Sello (1) Molise (2) Serabele (3) Ral iphapang (4) Lebang (5) 'Masefa t jana (6) 'Masello (7) Moetsuoa (8) Le-t loaelo

Molise Lehlohonolo (1) Sello

Mabil ikoe Poulo

(1) Paka (2) RatSomo (3) Lefu (4) Poulo (5) Lehlo-honolo (6) Ntsukunyane (7) Lekoetse (8) 'MantSito

Samuele Poulo (1) Ntahli (2) TSotleho (3) Chakale

181

Tahlo Ramosehlana (1) Lebamang

Patolo Ramosehlana (1) Abele (2) Ntlibi (3) 'Maletsoela

Molise Karolo

Lapeng la pele (1) Sebakeng

Lapeng la bobeli (1) 'Mankopo

Serabele Karolo Lapeng la 'Mamahao (1) Molikuoa

Lapeng la 'Malechesa (1) Lechesa (2) Teboho (3) Makalo (4) 'Mapeete

Raliphapang Karolo (1) Sella (2) Lebohang (3) Lineo

Lebang Karolo (1) 'Maseaheng

Ratsomo Mabil ikoe (1) Charola

Lefu Mabil ikoe (1) Litlamo (2) Motlalepula

2,

3 Rannakoe Mahao

Lapeng la pele (1) 'Nakoe

Lapeng la bobeli (1) Tsietsi (Felipi)

Lapeng la boraro (1) Phate la (Tepete)

Lapeng la bone (1) Mojalefa

4 'Nakoe Rannakoe

(1) Bele (2) RatSomo

Tsietsi Rannakoe (1) Mohlabi (2) 'Mapali (3) MatSeliso (4) NtSali (5) Lineo (6) 'Mamakhooa (a nyaloa ke Lente Tumo) (7) Naha

Phatela Rannakoe (1) Rakubutu

5 Bele 'Nakoe

(1) Poleliso (2) Thaba

Mohlabi Tsietsi (1) Ntala (2) Teboho (3) Thabo (4) Mphonyane (5) 'Mapoloana

Rakubutu Phatela (1) Tseko (2) Naha

6 Thaba Bele

(1) 'Nakoe (2) Molise

1 8 3 ,

Teboho Mohlabi (1) RalSomo (2) Mohlabi (3) Phoka (4) Lineo (5) 'Mate bo ho

Tseko Rakubutu (1) Francis (2) Abe le (3) Nthofela

7 'Nakoe Thaba

(1) Kolobiso

RatSomo Teboho

(1) Seepheephe (2) Teboho (3) Lillo (4) Mokhoele

Mohlabi Teboho (1) Thabo (2) Ntala (3) Mphanya

Phoka Teboho (1) Thabo

8 Thabo Phoka (1) Phatela (2) 'Mapotso (3) 'Mamakalo

1 8 4 ,

3 Likhama Mahao (1) Mosehlana

4 Mosehlana Likhama (1) Set lokoane (2) Lakabane

5 Setlokoane Mosehlana (1 j Nkhethoa (2) Chakale

Lakabane Mosehlana (1) Likhama

6 Nkhethoa Set lokoane

( 'Matichere morali oa Mofihli Motaung) (1) Mahao (2) Ntsukunyane (3) Mpolelo (a nyaloa ke Mafa Moseli Mahao) (4) Mosehlana (5) Naha (6) NtSito

Likhama Lakabane (1) Poulo (2) Masilo (3) Mokone (5) Lakabane (6) Mokulubete (7) 'Mamatete (8) Liketso

1 8 5 ,

2 Setlokoane Seepheephe Setlokoane e bile mora oa boraro ntlong e kholo ea

Seepheephe le 'Mamahao. Neheletsano e supa ha Set lokoane a ne a ahile t ikolohong ea Mauteng. Ho ea hoa hae bochabela ho etsahetse ha morao e le ka morao ho qabang pakeng tsa Molapo le Abele Matete e ileng ea etsa hore Abele a khutlele Matsieng. Ka morao ho tsena hoa laoloa Set lokoane ea boleloang a ne a se a holile ho ea tata isa mochana oa hae Molapo. Lehoja monnamoholo e ne e le eena ea laotsoeng litabeng tsohle o ne a se a sebetsa ka mora oa hae e moholo Nkhethoa. Set lokoane a behoa pel'a motse oa Leribe moo ho thoeng ke Morotong. Nakong eo Molapo a ntsang mora oa hae Josefa ho leba Botha Bothe moo kajeno e seng e le Sekolo se Phahameng sa Botha Bothe, Set lokoane a ba Likhutlong, Pholonamane le Liqalong. E sa le bophelong ba ntat'ae, Josefa, a khutl isetsoa Leribe ha a ba le mathata a hlooho. Nkhethoa a sala Botha Bothe le mofumahal i 'Mamotsoene (Senate) ho fihlela kamora' lefu la Molapo.

Qeto ea bara ba Moshoeshoe ea hore Joele ke eena ea tla tSoarela Motsoene puso e ile ea fehla ntoa ea nako e telele pakeng tsa Jonathane le Joele. Ho tla hopoloa hore Jonathane o ne a tsoetsoe ntlong e kholo le moholonae, Josefa. Joalo ka ngoana oa ntlo-kholo, Jonathane a tseka hore ke eena ea lokelang ho holisa ngoana oa moholoane oa hae. Ka hona a t loha Peka a ea Leribe. Nakong ea tsekisano ena boikarabello bo boholo oa Nkhethoa e ne e le ho pata 'MamotSoene, kaha ho ne ho hlile ho tsekoa eena. Ka lebaka lena Nkhethoa a t loha ha hae Botha Bothe a tla lula le 'MamolSoene 'Matalane lehaheng le bitsoang Maoana-masooana.

1 8 6 ,

Hoba Jonathane a hlole Joele ntoeng ena ea bona ea nako e telele, hoa etsoa qeto ea hore ho aroloe puso ea bona hantle e le hore ho se hlole ho e-ba le liqabang. Joele a t loha Fothane (moo e seng e le Foreistata kajeno), a tSelela Qalo. E re kaha Nkhethoa a bile le kabelo e kholo ha Jona thane le Joele ba tseka 'MamotSoene, hoa hlaka hore ho tselela Qalo hoa Joele ho tla tsoala phelisano e se nang khotso pakeng tsa hae le Joele. Bothata bona ba rarolloa ka hore batho ba babeli, Ralekabu le Mpholle, ba t losoe Litlhoatsaneng, ba isoe Botha Bothe. Hona hoa bula khoro hore Nkhethoa a tlohe Botha Bothe a ee Litlhoatsaneng, moo e ntseng e le bo-hahae le kajeno.

Nakong eo a seng a tsofetse haholo, 'me le bokuli bo je le setsi, Set lokoane o ile a nkoa ke ngoana oa moholoane oa hae, Makhoa Mahao, ho ea mo okela ha hae, Thaba PatSoa. Set lokoane o bile a hlokahalla hona moo Thaba Patsoa. Ha a se a hlokahetse mofumahal i 'Mamotsoene a tseka hore Set lokoane a latoe Thaba PatSoa a tl'o patoa Leribe liqalong tsa lelapa la Molapo. Sena 'MamotSoene o ne a se etsa e le teboho ea hae ho Setlokoane. Ho hlaloseha ha e le eena Set lokoane feela eo eseng oa lelapa la Molapo ea bolokiloeng liqalong tseo.

MOLOKO OA S E T L O K O A N E

Lapeng la 'Mankhethoa

(1) Nkhethoa (2) Machela (3) Sekhohola (4) Ntlaliba

Lapeng la bobeli (1) 'Mamanka (Sekhae)) (2) Nkoma (a nyaloa ha Makhoa) (3) Ntsieeng (a nyaloa ha Ramapepe)

187,

3 Nkhethoa Setlokoane

Lapeng la 'Mamothets i

(1) Mothetsi (2) Mothetstnyane (3) Molise (4) Griff i th (5) Kokoana (6) MatSeliso (a nyaloa ha NtSabeng Masekoane Molise) (7) Nkutumane ('Masofia) (a nyaloa ke Khetsi Mofolo) (8) 'Malo-mile (9) 'MaseMoane (a nyaloa ke Mothibeli) (10) 'Maphenyeke (a nyaloa ke Khati Lehema-ne) (11) 'Malerata (a nyaloa ke Nthotso)

Lapeng la 'Malengana (morali oa Nkoja)

(1) Lengana (2) Khongoana (3) Qheku (Setlo-koane) (4) Molefi (5) Nchakha (6) 'Mal ibabatso (a nyaloa ke Bolofo) (7) Thalabol iba (a nyaloa ke Mohlaka la Mofolo) (8) Beletsatsane (a nyaloa ke Litsoane)

Ntlo ea 'Mamothetsi

4 Mothetsi Nkhethoa

Lapeng la pele (la morali oa Mainoane) (1) Nkhethoa (Polaki) (2) Moleko (3) Matete (4) Mafa ('Mile) (5) Polao (6) Moloi (7) Molula (8) Ntjoetso (a nyaloa ke Khanyapa)

Lapeng la bobeli

(1) Set lokoane (Ramaqhekoana) (2) Kanono (3) Maoeng (4) Letsatsi (5) Mahlomola (6) 'Matebal lo le (7) Bulubulu (a se ke a nyaloa) Molise Nkhethoa

Lapeng la pele (la morali oa Matsoetlane) (1) Phakiso (2) Masumu (3) Mpokana (4) Mothetsi (5) Sel ibaneng (a nyaloa ke Motsiri MotSoane)

Lapeng la bobeli

(1) Malefetsane (2) Lisebo (a nyaloa ke 'Matli) (3) Liate (a nyaloa ha Mothibeli)

Griffith Nkhethoa

(1) Molise (2) 'Masaba (a nyaloa ha Lehemana) (3) Lineo (a nyaloa ke Sesene Mosiuoa Mokhali) (4) 'Mamoither i (a nyaloa ke Ramoeletsi Koto Mofolo)

Nkhethoa Mothetsi

Lapeng la pele (1) Tatolo (2) Ikaneng (3) Pulane (a nyaloa ke Majakathata Matsoetlane) (4) Rosalea (a nyaloa ke Nkhetsemane Manyara)

(5) Nthuseng (a nyaloa ke Mpho Mofolo) Lapeng la 'Mataelo (morali oa Molapo)

(1) 'Mako (2) Khopiso (moitlami) (3) Taelo (a nyaloa ke Lekaea Selebalo) (4) 'Mamabela (a nyaloa ke Hlaba Mofolo) (5) 'Mamokete (6) Mary (7) TSilafatso (a nyaloa ke Dykson Motsitsi)

Moleko Mothetsi (1) Mokoat ja (2) Mok'honoane (3) Teboho (4) 'Ma-mpho

Matete Mothetsi (1) Morenaoal ira (2) Sello (3) Tsekiso (4) Patuoe (5) Mokete (6) TSepiso (a nyaloa ke Nko) (7) Mpho (8) Puleng (a nyaloa ke Thabiso Motaung) (9) 'Ma-masole (10) Mpinane (a nyaloa ke Motsoahae)

Mafa Mothetsi (1) Qamako (2) Mabil ikoe (3) Nthabiseng ('Makhoai)

189,

Polao Mothetsi (1) Phethang (2) 'Mabatho (a nyaloa ke Bofelo) (3) 'Malebohang (a nyaloa ke Thabiso Thelisi)

Moloi Mothetsi (1) Set lokoane (2) 'Mankhethoa (3) Motselisi (a nyaloa ha Maretlane)

Kanono Mothetsi (1) Phatoli (2) Mohanuoa (a nyaloa ke Sephothe Khanyapa)

Maoeng Mothetsi (1) Popane (2) Sekhohola (3) Mohau (4) Makhala (a nyaloa ke Lekhetho Maeeng) (5) Peki

Letsatsi Mothetsi (1) Likenkeng (2) Kanono (Liphapang) (3) Sello (4) Al fred (5) Selebalo (6) 'Mapaseka (a nyaloa ke Phempheng) (7) Mary (a nyaloa ke Babe Lenea)

Mahlomola Mothetsi (1) Teboho

Phakiso Molise (1) Popoekha (2) Ramohope (3) 'Neheng (a nyaloa ke Monnamoholo) (4) Tsietso (a nyaloa ke Tsietsi Nale Mosala)

Masumu Molise (1) 'Mamanka (2) Ntsieng (3) Nkoma (4) Teboho (a nyaloa ke Mothae)

Mpokana Molise (1) Kolalira (2) Lisemelo (a nyaloa ke Sera)

Mothetsi Molise (1) Abele

Malefetsane Molise (1) Makhoa (2) Felleng (a nyaloa ke Majakathata)

190,

(3) 'Malit lhare (a nyaloa ke Mohapi) (4) Mpoi (a nyaloa ha Lefosa)

Tatolo Nkhethoa

(1) Griffith (2) Lineo

'Mako Nkhethoa (1) Mothetsi (2) Molise (3) Moorosi (4) Malefetsane (5) 'Mamothose lane (6) 'Malineo (a nyaloa ha Makhetha) (7) Thakane (moitlami) (8) Taelo (a nyaloa ke Mahlobi)

Morenaoal i ra Matete (1) Mokoto (2) Matseliso (3) Mamokete (a nyaloa ke Thabo Mosia)

Sello Matete (1) Sankoela (2) Mahao (3) Likeleli

Patuoe Matete (1) Matete (2) Mafa

Malefetsane Matete (1) TSepiso (a nyaloa ke Abiele) (2) 'Mampho (a nyaloa ke Lefu Komoto Setho) (3) Puleng

Mokete Matete (1) Mokhoele (2) Mahao (3) Nkhethoa (4) Retse-lisitsoe (5) Hlompho (6) Motselisi

Qamako Mafa (1) Mafa

Set lokoane Moloi (1) Sekhohola (2) Namakoe (3) Sementi (a nyaloa ke Moabi Motoko) (4) 'Malefu (a nyaloa ke Kabelo Sekoqo) (5) Nthofela (6) Lisemelo (7) Retselisitsoe (8) Molula (9) Lineo

191,

Popane Maoeng (1) Thabo (Setlokoane) (2) Mookho (3) 'Malira ( 'Mamothetsi) (a nyaloa ke Maoeng)

Sekhohola Maoeng (1) Moorosi (2) Motsamai (3) Lipolelo (a nyaloa ke Makau)

Mohau Maoeng (1) Thabiso

Phatoli Kanono (1) Puseletso (a nyaloa ke Seabata Morallana) (2) Mphanuoa (a nyaloa ha Ntsoepane Motsitsi) (3) 'Makanono

Likenkeng Letsatsi (1) Nkhethoa (2) Teboho (3) Letsatsi (4) Lefu (5) Refuoehape (6) Mpho (7) Mahlomola (8) 'Mapa-seka (9) Rethabile

Kanono (Liphapang) Letsatsi (1) Katiso (2) Moekets i (3) Lehloenya (4) RetSelisitsoe (5) Lerato (a nyaloa ha Nthane Masena) (6) 'Malefa (a nyaloa ke T§episo Sekese) (7) Lieketseng

Sello Letsatsi (1) Griffith (2) Mahao (3) Seepheephe (4) Morongoa (a nyaloa ke Tau LefatSe) (5) 'Mathapelo (a nyaloa ke Thahane) (6) 'Maletsatsi (7) 'Mamokete

Selebalo Letsatsi (1) Molise (2) David (3) TSepo (4) Ntsoaki

Teboho Mahlomola (1) Moeketsi (2) 'Mapelesa

Ramohope Phakiso (1) 'Malekhetha (a nyaloa ha Phooko) (2) Selibane

'Mamanka Masumu (1) Sanaha (Ikheleng) (2) Matete (3) Motlalentoa (4) Thuso (5) Mpinane (a nyaloa ke Potsoa Letsela) (6) Liront§o (7) 'Maleeto (a nyaloa ke Kaine) (8) 'Maliako (a nyaloa ke Tsela Mabollane) (9) 'Ma-makirlka (a nyaloa ke Thabo Mongalo) (10) 'Mapha-klso (a nyaloa ke Nkaki Nkaki)

Kolalira Mpokana (1) Liate

Abe le Mothetsi (1) Matiase (2) Motaka (3) Lechesa (4) Khathatso (a nyaloa ha Mosala) (5) Likhapha (a nyaloa ha Mosala) (6) Mpho

Makhoa Malefetsane (1) Liate

Griffith Tatolo (1) Matete (2) Palesa

Mothetsi 'Mako (1) Habofanoe (Set lokoane) (2) Seepheephe (3) Thato

Molise 'Mako (1) Phakiso (2) Mapepe (3) Nkhethoa (4) Kopano (5) Sel ibaneng

Malefetsane 'Mako (1) Lehloenya (2) TSilafatso (3) Taelo

Mafa Patuoe (1) Ntlaliba

Sekhohota Set lokoane (1) Mahao

1 9 3 ,

Moorosi Sekhohola (1) Rorisang

Thabo Popane (1) Maoeng

Lefu Likenkeng (1) Thetso

Refi loehape Likenkeng (1) Tankiso (2) Palesa

Katiso Kanono (1) Sethuoa (2) NtSabeng

Griffith Sello

(1) Mahao (2) Seepheephe (3) Neo

Sanaha 'Mamanka

(1) Molise (2) Griffith (3) Kokoana (4) Set lokoane (5) 'Masekhae (a nyaloa ha Lesoetsa) (6) Mahlape (7) Lietso Matete 'Mamanka (1) Ntlibi (2) Masumu (3) Makhaola (4) Kefuoehape (5) Nthabiseng Motlalentoa

'Mamanka

(1) Masielo (2) Mamanka (3) 'Mageorge (4) Nkomo

Matiase Abele

(1) Mothetsi (2) Lebohang (3) Phakiso (4) 'Manne-heng (5) 'Mal isemelo Motaka Abele (1) Nt§epase (2) Limakatso (3) Mpinane

Lechesa Abele (1) Phatoli (2) Tankiso

1 9 4 ,

8 Setlokoane Mothetsi 'Mako (1) 'Neheng

Seepheephe Mothetsi (1) Seeiso (2) Thato Mothetsi (1) Phethang

Phakiso Molise (1) Mojalefa

Ntlibi Matete 'Mamanka (1) Sanaha

Ntlo ea 'Ma lengana

4 Lengana Nkhethoa

(1) Chaka (2) Setene (3) Linko (4) Tsietsi (5) Lekhooanyana (6) 'Mamoepanyane (a nyaloa ke Napa) (7) 'Mamosebi (a nyaloa ke Majakathata Matsoetlane)

Khongoana Nkhethoa (1) Makhoa (2) Nkhethoa (3) Kubanini (a nyaloa ke Motsamai) (4) 'Mant la l iba (a nyaloa ke Mafa Mothetsi Nkhethoa)

Molefi Nkhethoa (1) Ntsane (2) Pii (3) Lengana (Rachaka) (4) Makhaola (5) Motlalepula (6) Pulenyane (7) Sel loane (a nyaloa ke Mahlomola Senaine) (8) Ntloheleng (a nyaloa ke Khanye Lebetloane)

Nchakha Nkhethoa (1) Tankiso (2) Omstate (Lekhooa) (3) Litlhare (a nyaloa ke Molato)

195,

5 Setene Lengana

(Limakatso morali oa Griffith Nkhethoa) (1) Lengana (2) Khongoana (3) Joalane

Tsietsi Lengana ( 'Malehlohonolo morali oa Rabira Linale) (1) Thasi

Ntsane Molefi Lapeng la pele (la morali oa Ntamo) (1) 'Mal ibabatso (a nyaloa ke Hlahlela Mokhosi) (2) Nono (a nyaloa ke Seema Tauoa)

Lapeng la (Lebohang Njatje) (1) Robert (2) Ntloheleng (a nyaloa ke Mohlouoa) (3) Matello (a nyaloa ke Teboho Mabula)

Makhaola Molefi (1) Qheku (2) Sankoela (3) Nkileng (a nyaloa ke T lamane Lebusa) (4) Deborah (a nyaloa ke Falatsi Moteluoa) (5) Puseletso (a nyaloa ke Matlotlo)

Motlalepula Molefi (1) Ntsukunyane (2) Masekoane (3) Thabiso (4) Matla-kala (5) 'Makhotso (6) 'Malit lhare (7) 'Mantsane (a nyaloa ke Motlamelle)

Pulenyane Molefi (1) Nkhethoa (2) Nkhethoanyane (3) Machela (4) Sekhohola (5) Kokoana (6) Amose (7) 'Ma-ntsane (a nyaloa ke Jener NtSabeng)

Tankiso Nchakha (1) Nkhethoa (2) Machela (3) Jane (4) Thapelo (5) Tumisang (6) Thabo (7) Ntsoaki (8) Maki

6 Qheku Makhaola Molefi (1) Kata (2) Sefiri (3) 'Mamohato

196,

Ntsukunyane Motlalepula Molefi (1) Mojalefa (2) Keletso (3) Matgeliso (4) Oma (a nyaloa ke Sekhosana) (5) Nthabiseng

Thabiso Motlalepula (1) Limpho (2) 'Malefu

Nkhethoa Pulenyane (1) Mothetsi (2) Molefi (3) Molise

Nkhethoanyane Pulenyane (1) Khongoana

Machela Pulenyane (1) 'Mankhethoa

Sekhohola Pulenyane (1) Mothoasebaka (2) Rosalia (3) Nthuseng

Kokoana Pulenyane (1) Chaka (2) Pulenyane (3) 'Mamakhaola (4) 'Mali-babatso.

Amose Pulenyane (1) Selloane

Machela Tankiso Nchakha (1) Basotho (2) Sabata (3) Lesole (4) Litlhare

Jane Tankiso (1) Lengana (2) Nkhasi (3) Ntsane (4) Rachaka (5) Lekhooa (6) Motlalepula (7) 'Malefu

197,

3 Machela Setlokoane

(1) Mphu (2) Mphunyane (3) Lefa (4) Naha (5) Ntsoaki (a nyaloa ke Ntja)

4 Naha Machela (1) Mahao (2) Nthomeng (a nyaloa ke Mokoteli) (3) 'Mamonehela (a nyaloa ha Ntja Nthakha) (4) Lefa-fatsane (a nyaloa ke Tatolo)

5 Mahao Naha (1) Chakale (a nyaloa ke Tumane Khamokha) (2) Mothetsi

3 Sekhohola Setlokoane (Loling Ha Sekhohola)

(1) Makhala (a nyaloa ha Letoao) (2) Mothoasebaka (3) Linake

4 Mothoasebaka Sekhohola (1) Molise (2) Poso

Linake Sekhohola (1) Nkhethoa (2) Set lokoane

198,

3 'Mamanka Setlokoane

'Mamanka o bile Lileing ha 'Mamanka . Lebitso la Sekhae le t loaetsoeng ke la lithoko. Ke phetolelo ea lentsoe la sekhooa 'Assegai'. Ho thoe o ile a fuoa lebitso la 'Mamanka kaha e ne e le t loaelo Sesothong hore ha lefu le ne le chakela lelapa khafetsa, 'me le nka bana ba batona kapa ba basetsana, ngoana ea hlahang maemong ana eba o tla fuoa lebitso la basetsana ha a le motona kapa la bashanyana ha eba e le mosetsana. Ka ho etsa joa lo ho ne ho lumeloa hore selo seo se utsoang bana ba mofuta oo, se tla ferekangoa ke lebitso, e be se pota ngoana ea joa lo kathoko. Le leng la mabitso a

thomehi leng ka mokhoa ona ho Bakhoele, 'me le seng le rehelloa haholo ke la 'Mathapo.

Lapeng le leholo (1) Matete (2) Sanaha (3) Motlalentoa (4) Thuso (5) 'Maliako (a nyaloa ke Lichaba) (6) 'Maleeto (a nyaloa ke Ente Nkhasi)

Lapeng la bobeli (1) Mat lamukele (2) Sechaba (3) Lehlohonolo (4) 'Maente

4 Matete 'Mamanka

(1) Ntlibi (2) Abe le (Moluoane) (3) Makhaola (Sekhohola) (4) SetSabi (5) Matangtang (6) Ntho-meng (7) Mpho

Sanaha 'Mamanka (1) Mochelane

Motlalentoa 'Mamanka (1) 'Mamanka (2) Masilo (3) Masilonyane (3) Nfeieng (4) Nkoma (a nyaloa ha Phakisi) (5) 'Mageorge (a

199,

nyaloa ke Soabisi Mohlaka) (6) 'Mamatete (a nyaloa ke Katiso Jonathane)

Thuso 'Mamanka (1) Matete (2) Mahao (3) Kekeletso (4) Reeaboka (Ntsu) (5) Sechabasel lang (6) Sebabatso (a nyaloa ke Seamatha) (7) KetSepile

5 Ntlibi Matete 'Mamanka (1) Sanaha (2) Nkhethoa (Polaki) (3) 'Makhotso (4) 'Matseleng

Abele Matete (1) Set lokoane (2) Lithathane (3) Mokhoele (4) Mo-t lalentoa (5) Habofanoe (6) Mahlapa (7) Litsila (8) 'Mamot lokoa (a nyaloa ke Mokomoreng)

Matangtang Matete (1) Mphosi (2) Mphoso (3) Sefako (4) Masumu (5) TSepang (6) Felita (a nyaloa ha Mahlabe) (7) Nthabiseng (8) Felleng

Masilo Motlalentoa (1) Kata (2) Sefiri (3) Mpoi (4) Lineo

Masi lonyane Motlalentoa (1) Letsepa (2) Ntsukunyane

Matete Thuso (1) Ntlibi (2) Makhaola (3) Nthomeng (4) Ntsu-kunyane

Mahao Thuso (1) Tsoeunyane (2) Leuta (3) Lehloenya

6 Sanaha Ntlibi Matete (1) 'Makhotso

2 0 0 ,

2 Matete Seepheephe

Matete ke mora oa bone oa Seepheephe le 'Mamahao. Neheletsano ea taba e re hoba a utloe ka bohlokoa ba baruti ka Adam Kortze, monna oa Leseteili oa mohahlaula, Moshoeshoe a ntsa likhomo hore ka tsona Kortze a mo fumanete baruti. Leha likhomo li ile tsa khaoletsoa tseleng, molaetsa oa hore morena oa Basotho o chesehela hore baruti ba tl'o phela naheng ea hae oa finyella. Baruti ba ileng ba akofa ho amohela memo ea Moshoeshoe e bile ba Paris Evangel ical Missionary Society, bo-Eugene Casalis, Thomas

Arbousset le Constant Goseiin. Ho thoe ha ba se ba le Lekhalong-la-bo-Tau, potso eaba hore na ke mang ea tla ba khahlanyetsa ho ba fihlisa Thaba-Bosiu. Matete a ithaopela mosebetsi a re: "Nthomeng ke tla tla le bona".

A lumelloa ho etel lapele moifo oa banna o akhang Letsie le Molapo, 'me a fela a tla le baruti. Ha a fihla haeAa

fumana ka lapeng la hae ho hlahile morali, 'me kharebe eo ea rehoa 'Nthomeng'. Joaloka t loaelo lingoetsi tseo ka moetlo li neng li ke ke tsa bitsa lebitso la Matete tsa mo bitsa Ranthomeng.

Pejana re boletse hore pinyane e kholo nalaneng ea Lesotho ke se tsoetseng hore ntlo-kholo ea puso ea moetlo e tlohe Thaba Bosiu e ee Matsieng. Litaba tseo li tSoaneloa hore li hapelloe paleng tse ngotsoeng ke makhooa, haholo bona baruti. Ho lekane hore re that isel letse feela mona hore ha Moshoeshoe a se a elelitsoe ke ngaka o ile a laela hore bara bao ba hae ba baholo, eleng Letsie le Molapo, ba ee Makhoarane sa mokana eka sepheo sa mantlha e ne e le ho ea hlokomela baruti.

2 0 1 ,

M o s a l a - s u p i n g

Basotho ba loanne lintoa tse ngata haholo le Maburu esita le 'ona Manyesemane nakong e ka etsang lilemo tse mashome a mabeli pele Lesotho le hapelloa pusong ea Manyesemane ka 1868. Mohloli oa lintoa tsena e ne e le lenyora la makhooa ho hapa naha ea Basotho molemong oa boipheliso ba 'ona. E 'ngoe ea lintoa tse totobal i tseng sehloho le bokhopo ba bahlaseli ba Maburu ke ea 1858. Ke t lhaselong ena moo Maburu a ileng a siea mohoula oa lipolao, tsenyo ea lijalo le masupi a metse hohle moo a fetileng. Ha a fihla Morija a ripitla sohle seo ba thu lanang le sona; a chesa matlo, litsi

tsa thuto, mabenkele esita le ho ruthutha matlo a baruti hammoho le eona kereke e neng e sa tsoa qetoa ho hahoa moo. Lietsahala tsena li hlalosoa ka botlalo ke Tim Couzens bukeng ea hae Murder at Morija. Sechaba se neng se phela libakeng tsena se ile sa sutha tseleng ea khalefo ea Maburu, sa balehela matsabeng.

Kamor'a ntoa eaba Letsie ha a sa khutlela Makhoarane, a ea theha motse moo eleng Matsieng kajeno. Matete eena a khutlela Makhoarane, a tsosa motse oa hae. Kaha a khutletse motseng oo e neng e le lesupi Basotho ba mo bitsa 'Mosala-suping' kapa ka bokutsoanyane 'Suping'. Neheletsano ena e bontsa ka ho hlaka hore ka mabitso ana: Matete, Ranthomeng le Suping, ho boleloa motho a le mong leha ka nako e 'ngoe u ka tSoha o fumana morao t jena lelapeng le le leng a rehiloe batho ba fapaneng. Mabitso a Ranthomeng le Suping a ile a tumisoa ke lingoetsi kaha ka moetlo li ne li hlompha lebitso la Matete, 'me li ke ke tsa le bitsa. Ka 1848 Matete e bile e mong oa banna ba Basotho ba akhang ba bang ba bara ba Moshoeshoe ba ileng ba kena sekolo Kapa. Moloko oa Matete o hlile oa amohela thuto haholonyane ho feta mafapha a mang a

2 0 2 ,

ha Seepheephe esita le kahar'a Bakhoele ka kakaretso. Sefika sa sehopotso sa Matete se hlo.nngoe hona Morija ke leloko ka 2001.

MOLOKO OA MATETE

Lapeng la 'Mantlibi (1) Ntlibi (Ramabilikoe) (2) Moshati (Abele) (3) T§oene (4) Seeta

Lapeng la 'Mantele

(1) Ntele (2) Matlamukele (3) Orijel

Lapeng la 'Makemule (morali oa Makara)

(1) Kemuele (2) TSepe (3) Moroa (4)

Lapeng la 'Maphoka

(1) Phoka

2 0 3 ,

3 Ntlibi (Ramabilikoe) Matete

Lapeng la 'Mampoi (morali oa Mopeli) (1) Mpoi

Lelapeng la bobeli la 'Mamahao (morali oa Mopeli) (1) Mahao (2) Matete (3) Mafa (4) Hlephe

Lapeng la boraro la 'Makoranta

(1) Koranta (2) Set lokoane (3) Mabi l ikoe (4) Lekorana

Khang e bile teng t lhah lamanong ea malapa a Ramabilikoe. Tlholoso e re Ramabil ikoe o ile a nyala 'Mamahao a se a ntse a nyetse 'Makoranta. Moo khang e leng teng ke t lhalosong ea mofuta oa lenyalo la 'Mamahao. Tlhaloso e 'ngoe e re o tlile e le mala a tlilo tsoalla moholoane oa hae, 'Mampoi, majalefa kaha eena a ne a se na ngoana e motona. Ba hanyetsang t lholoso ena ba re 'Mamahao o ile a ntSetsoa likhomo tse mo nyalang tsa ea ha Mopeli. Ba re ka lebaka lena, 'Mamahao o kene lenyalong ka boeena - e seng ho ntSetsa pele ntlo ea moholoane oa hae. Ba tsoela pele hore e re kaha a fihlile 'Makoranta a se a ntse a nyetsoe ka nepo 'Mamahao ke mosali oa Ramabil ikoe oa boraro.

E se e ntse e le morao-rao t jena Lithathane, setloholo e bile e le hlooho ea bana ba 'Makoranta o bile a hlahlela nyeoe lekhotleng le phahameng ka taba ena. Leha ho le joa lo o ile a hula nyeoe a re o supa lelapa leo la 'Mamahao ka monoana. Qeto ena ea ho hula nyeoe e bile mapomela tabeng ena 'me e nkuoa e le kamohelo ea bana ba 'Makoranta hore bana ba 'Mamahao ke bona lihlooho tsa bana ba Ramabil ikoe esita le moloko oohle oa Matete.

2 0 4 ,

4 Mahao Ntlibi

M O L O K O OA MAHAO

Lapeng la 'Mamopel i

(1) Mopeli (Rantsubise) (2) Ramabanta (3) Mo-jape la (4) Seeta (5) 'Mamonehela

Lapeng la 'Mantele (1) Ntele

Rantsubise Mahao

'Mamatlere (NtSepase morali oa Koranta) (1) Matlere (2) TSoene (3) 'Mampoi (4) 'Maphatol i (a nyaloa ha Makopela)

Ramabanta Mahao (1) Ranthomeng

Seeta Mahao

(1) Hareteke (2) Mothokho (3) Seetsetsa

Ntele Mahao 'Maneo (morali oa Ramokoatsi) (1) Neo (a nyaloa ke Liphapang) (2) 'Malefa (3) 'Ma-nnakoe (a nyaloa ke Tsoene Mopeli).

Matlere Rantsubise

'Manneheng (morali oa Lerotholi) (1) 'Neheng (2) Mopeli (3) Ntlibi

'Mantele

(1) Ntele (2) Lechesa

feAepierali oa Ntele Matete) (1) Seepheephe (2) 'Makholu (3) Matseliso (a

205,

nyaloa ke Sephelane) (4) 'Maseforo (a nyaloa ha Mothae) (5) Matlere (6) Jakote (7) Mojapela (8) Mafa (9) RetSelisitsoe

Ranthomeng Ramabanta (1) Mahao (2) Ramabanta (3) Mabil ikoe

Mothokho Seeta (1) Kemuele (2) Moshati (3) Koranta

Seetsetsa Seeta (1) Mojela (2) RantSala

7 Ntlibi Matlere

'Maqamako (morali oa Matlakala) (1) Qamako (2) Tsoeunyane (3) Koranta (4) Setlo-koane

Mojapela Tsoene 'Maphoka (morali oa Tsoke) (1) Phoka (2) T§oene

Mafa Tsoene 'Mamohau (morali oa Fako) (1) Mohau (2) Ntsukunyane (3) Phatoli (4) Tsoeu-nyane

Retselisitsoe Tsoene Lapeng la 'Maneo (morali oa Ramokoatsi) (1) Neo (2) MatSeliso

Lapeng la 'Makhoai (morali oa Ramokoatsi) (1) Khoai

Mahao Ranthomeng (1) Phatoli

Ramabanta Ranthomeng ( l )TSoeunyane

2 0 6 ,

Mojela Seetsetsa (1) Khoai

8 Qamako Ntlibi (1) Tumo (2) Matlere.

Nkau MatSeliso Tsoene 'MantSepase ('Mampiti morali oa Sekake Thamae) (1) Ntgepase (2) Mabil ikoe

4 Matete Ntlibi (Makokotoaneng)

(1) Mahao (2) Mojalefa

5 Mojalefa Matete (1) Ranthomeng (2) Ramotlatsi (3) Hlephe

6 Ranthomeng Mojalefa (1) Mojalefa

Ramotlatsi Mojalefa (1) Abele (2) Tsoene (3) Tseliso

Hlephe Mojalefa (1) Abia (2) Tabo

4 Mafa Ntlibi (MantSonyane)

Lapeng la 'Mamol ise (1) Lechesa (2) Phoka (3) Ntele (4) Mohau

Lapeng la 'Maneo (1) Jubili

5 Lechesa Mafa (1) Mafa (2) Ntlibi (3) TSepe

207,

Phoka Mafa

(1) Abele (2) Makaliso (3) Ntsala

Ntele Mafa

(1) Seeta (2) Mat lamukele (3) Matete

Mohau Mafa

(1) Seeta (2) Mothokho (3) Ntahli (4) Leuta (5) Habo-fanoe (6) Mphosi

Ntlibi Lechesa (1) Seepheephe (2) Learongoa

TSepe Lechesa (1) Mokhoele

Abele Phoka (1) Lithathane (2) Kokotla

NtSala Phoka (1) Phatoli

Mat lamukele Ntele (1) Hlephe (2) Phoka

Matete Ntele (1) Ntlibi

Seeta Mohau (1) Ntsukunyane

Mothokho Mohau (1) Sefiri

Ntahli Mohau (1) Sanaha

Habofanoe Mohau (1) Mopeli (2) Nkhasi

4 Hlephe Ntlibi (Makhaleng)

(1) Mat lamukele (2) Nkhasi (3) Matete (4) Liraha-libonoe

Matlamukele Hlephe (1) Sekabatho (2) Hlephe

Nkhasi Hlephe (1) Ntlibi (2) Ntele (3) Matlamukele

Matete Hlephe (1)Katleho (2) Mahao

Lirahalibone Hlephe (1) Phoka

Hlephe Matlamukele (1) Leuta (2) Ntsubise

Ntele Nkhasi (1) Ntlibi

Katleho Matete (1) Seephephe

Phoka Lirahalibone (1) NtSala

4 Koranta Ntlibi 'Mamoshat i (1) Moshati (2) Saremone (3) Setlokoane (3) Moi-theri (5) Lehloenya (6) Molefi (7) Salemone

2 0 9 ,

5 Moshati Koranta (1) Lithathane (2) Lechesa

Saremone Koranta (1) 'Tsepe (2) Moshati (3) Nkheche (4) Nkhasi (5) Sekhesa (6) 'Matota (7) Tabita

Setlokoane Koranta

(1) Nkhethoa (2) Mphosi (3) Mahlomohang

Moitheri Koranta (1) Mat lamukele (2) Khoai (3) Moeketsi

Lehloenya Koranta (1) Suping (2) 'Matsibeia (3) Mabela

Salemone Koranta (1) Orijel (2) Seeta

6 Lithathane Moshati

(1) Nkhasi (2) Lineo (3) Koranta (4) Nthomeng (5) Ntahli (6) Khoai

Lechesa Moshati (1) Thabo

Mokotane Moshati (1) Molise (2) Mahali (3) Ralithathane (4) NtSepase (5) Thabo (6) Qamako (7) Kefuoe (8) Felleng

Nkheche Saremone (1) Ntlibi

Sekhesa Saremone

(1) Koranta (2) Mabil ikoe (3) Saremone (4) Molise

Matlamukele Moitheri (1) Moitheri (2) Mokhoele (3) Lehloenya (4) Ke-rn uele (5) Leuta

210,

Khoai Moitheri (1) Thabo

7 Nkhasi Lithathane (1) NtSepase (2) Abele (3) 'Mamonehela (4) Molise (5) Rampoi (6) Lechesa (7) Khoai

Koranta Lithathane (1) Ntsikoe (2) Molefi

Ntahli Lithathane (1) Mafa (2) Lehloenya (3) Phatoli

Khoai Lithathane (1) Kokotla

Molise Mokotane (1) NtSepase (2) Kabelo

Ralithathane Mokotane (1) Lechesa

211,

1

Mohla pulo ea sefika sa Morena Mphanya Makakane ho tloha letsohong le letsehali: Rannakoe Leuta, Raphoka Makara, Matete Leuta, Ntsukunyane Mphanya, Ntahli Matete, Nqosa Mahao, 'Mabakubung Makakane Seutloali, Kabelo Tsiu, Seeta Matete, Sehlabaka Mphanya, Teboho Matete; ea kotsameng: Tankiso Hlaoli.

2 1 2

-J

4 Setlokoane Ntlibi

Setlokoane o ne a nt§uoe le Makhaola Lerotholi ka 1903 ha Makhaola a ntSetsoa Qacha. Boemo ba Set lokoane e le ba moholise oa ngoana oa morena lebitsong la ntat'ae.

Neheletsano ea taba e re Lelingoana o ne a beiloe T lokoeng hoba a jake Lesotho ka hlooho ea Aust in ka Ntoa ea Lithunya. Hobane Basotho ba ne ba ntse ba sa tgepe Batlokoa hantle Rafolatsane Letsie a ntSoa ka 1890 ho ea beha Lelingoana leihlo. Hoba Makhaola a behoe Qacha ho ile ha hlaha qhobeshano pakeng tsa hae le rangoan'ae Rafolatsane ka lebaka la meeli e sa hlakang pakeng tsa Qacha le Mokhotlong. Ke moo Set lokoane a ileng a behoa kahar'a noka ea Linakeng le mephoko ea eona e le hore a kene lipakeng tsa Rafolatsane le Makhaola. Morena e mdholo a phat lalatsa hore Linakeng ke moeli o pakeng tsa Rafolatsane le Makhaola feela sebaka seo sa Linakeng se oela t las'a Makhaola.

Ka 1918 Mojela mora e moholo oa Makhaola a tSoanela ho ea nyala Mamello, morali oa Morena e Moholo Griffith, Matsieng. Set lokoane a ntSoa le ba bang ho ea Matsieng ho ea lata ngoetsi. Ka nako eno Lesotho le ne le hlasetsoe ke lefu la mo{<akallane. Mojela le Setlokoane ha ba ka ba khutla Matsieng; ka bobeli ba t imetsoa ke oona mokakal lane ba le moo lechatong. E re kaha Setlokoane a t imela joa lo a le haufi le ha habo, Mathebe, a be a se a bolokoa teng. Mphosi, mora oa Setlokoane, o be a e-s'o tihe hantle, 'me Mofumahal i 'Mamphosi a mo tSoarela puso. Sebaka sa Linakeng se tumile e le ha 'Mamphosi ka lebaka lena. Ke kamor'a lefu la Setlokoane, Lekorana Matete a ileng a nyolloa ho ea holisa Mphosi, 'me eena a beoa Manemaneng.

2 1 3 ,

Seepheephe Mphosi

Nalaneng ea morao nakong eo Lesotho le i tokisetsang boipuso, Seepheephe Mphosi, setloholo sa Set lokoane e bile e mong oa banna ba bileng le tSusumetso e kholo tSobotsing ea lipolitiki tsa Lesotho la kajeno. Hoba Mofumahal i 'MantSebo Seeiso a hloelle setulong sa botSoareli boreneng bo boholo, Lekhotla la Sechaba la etsa qeto ea hore mofumahal i a be le baeletsi ba bane ba molao. Ka lilemo tsa bo-1950 Seepheephe e bile e mong oa baeletsi ba mofumahali. Lerole la lipolitiki tse etel letsoeng pele ke mekha ea lipolitiki le ile la qoba e le karolo ea boitseko bo lebisang boipusong lilemong tsona tsena, haholo kamor'a ho theoa hoa Basutoland Afr ican Congress ka 1952.

Lehoja sethatong batho ba kang Seepheephe, bao tsekamelo ea bona e neng e le hore borena bo sale e le tsiea ea puso, ba ne ba tsehetsa BAC, ba hlakeloa kapele hore mekha e teng ha e tsekel le puso ea borena. Seepheephe a h lokomela hape hore MotSoarel i 'MantSebo Seeiso o'a fokola 'me a ke ke a khona ho tsireletsa litaba-tabelo tsa borena khahlanong le bo-raiipolitiki. Ka mabaka ana o ile a itokolla boeletsing ba Mofumahal i 'Mantsebo; a qala letsoso la hore mojalefa boreneng bo boholo, Khosana Bereng Seeiso, a khutlisoe lithutong tsa hae Engelane kapele-pele, a tl'o lula setulong sa hae, e le hore a tie a be le taolo holim'a l iphetoho tseo tse neng li e tsahala ka sekhahla bophelong ba sechaba. Seepheephe a theha Mokha oa Maremat lou ka 1957 e le sona sethala se tsekelang borena matla le hore Khosana Bereng a beoe.

Ka 1960 ha ho thehoa puso e arole lanoeng ke Manyesemane le Basotho, Seepheephe ebile e mong oa banna ba bane ba Basotho ba ileng ba khethoa ke

2 1 4 ,

Basutoland Council ho ba litho tsa Lekhotla la Phathahatso (Executive Council), ha ba bang ba bane e ne e le makhooa. Eena o ne a ikarabelia litabeng tsa Toka. Kahar'a Bakhoele o tla hopoloa e bile motho ea matla ea neng a tsekela hore Bafokeng ba be le borena ba sehlooho.

'Mamphos i (Nt joetso morali oa Mat lamukele Matete) (1) Mphosi le (2) Makhokolotso (a nyaloa ke Kaso Mokati).

Mphosi Set lokoane (1) Haqo (a nyaloa ke Tatolo Tekane) (2) Tiisetso (a nyaloa ke Mpho Mokati) (3) Seepheephe (4) Setlo-koane

6 Seepheephe Mphosi

'Mamphosi (Ketsia morali oa Richard Makakane) (I) Mphosi (2) Nkhasi (3) Makhokolotso (a nyaloa ke Thato Mosito) (4) Neo (a nyaloa ke Thabisang Maphike) (5) Mat§eliso (a nyaloa ke Taole Mokhabi) (6) Lekorana (7) Mahao (8) Setlokoane (9) Ntjoetso (a nyaloa ke Puso Machelane) (10) Serobanyane, (II) Lehloenya (12) 'Mathabo (a nyaloa ke Senna NtSohi)

Set lokoane Mphosi 'Mankhe thoa ( 'Mamotoho morali oa Thabo Masupha)

(1) Nkhethoa (2) Seeta (3) Haqo (a nyaloa ke Sekhohola Mosoang) (4) Ntahli (5) 'Matota (a nyaloa ke Mokoto Motenalapi) (6) Tiisetso (a nyaloa ke Alois Lieb) (7) Rampoi.

2 1 5 ,

7 Mphosi Seepheephe (1) Mpolelo (2) Haqo (3) Seepheephe (4) Set lokoane

Nkhasi Seepheephe (1) Mpho (a nyaloa ke Nehemo Maile) (2) Mpho-nyane (a nyaloa ke Paul Soko) (3) Ketsia (a nyaloa ke Katleho Seqhobane) (4) Rampoi (5) Mpoi.

Lekorana Seepheephe (1) Moshati (2) Nthomeng (3) Lineo (4) Rampoi (5) Qamako (6) Neo

Mahao Seepheephe (1) Matete (2) Mafa (3) Lehloenya (4) Palesa (5) Lithathane (6) Relebohile

Serobanyane Seepheephe (1) Neo (2) Rethabile (3) Mpoi

Lehloenya Seepheephe (1) Teboho (2) Phoka (3) Serobanyane

Seeta Set lokoane

(t) 'Makhoai (2) Phatoli (3) 'Maseepheephe

Ntahli Set lokoane (1) Kholu (2) Ti isetso (3) Seepheephe

Rampoi Set lokoane (1) Mpoi

8 Seepheephe Mphosi (1) Nkhasi (2) Mphosi

Setlokoane Mphosi (1) Tiisetso

Moshati Lekorana (1) Nkhasi

2 1 6 ,

4 Mabilikoe Ntlibi (Ph among)

Lapeng la 'Mantahli (1) Ntahli (2) Robert (3) 'Maphoka (4) 'Maqhoba

Lapeng la 'Mathabo (1) Thabo

Lapeng la 'Mamotlatsi (1) Karabo (2) Haqo (3) Motlatsi

Lapeng la 'Machaka (1) Chaka (2) 'Mamohoang

Lapeng la 'Maseeta (morali oa Sello Taka) (1) Seeta (2) Ntele (3) Mat lamukele (4) Orijel (5) Morero (6) Ntsoaki

Lapeng la botSelela (1) 'Mal ichaba (2) Mokoto

Lapeng la bosupa (1) Nako

Ntlo ea 'Mantahl i

5 Ntahli Mabil ikoe (1) Seepheephe (2) Likengkeng (3) 'Mantleba (4) Moselant ja (5) 'Maphamong (6) Kefeletsoe

Robert Mabil ikoe Lapeng la 'Maset lokoane (morali oa Lipholo)

(1) Set lokoane (2) Mabil ikoe (3) Lekorana (4) Lesole (5) Seeta (6) Serobanyane (7) Rebamang

6 Seepheephe Ntahli (1) 'Mankuebe

217,

Setlokoane Robert

(1) Mphosi (2) 'Mantahli (3) Nkhethoa

Mabilikoe Robert

(1) 'Maphoka (2) MatSeliso (3) 'Malefu (4) Tiisetso (5) Robert Lekorana Robert (1) Nthomeng (2) Mahao (3) 'Makhoai (4) Ntlibi (5) 'Maloso (Tiisetso)

Lesole Robert (1) 'Makoranta (2) 'Mankhasi (3) Refiloe (4) 'Matota (5) Koranta (6) Moshati (7) MatSeliso (8) Tanki

Seeta Robert (1) Phatoli

7 Mphosi Set lokoane (1) Ntahli (2) Robert

Nkhethoa Set lokoane (1) Mpoi

Ntlo ea 'Masee ta

5 Seeta Mabil ikoe Lapeng la 'Masesil i (1) Sesili

Lapeng la 'Maphatol i (1) Phatoli (2) 'Maseepheephe (3) 'Malechesa (4) Maama (5) Edward

Ntele Mabil ikoe (1) Malefetsane (2) Keneuoe

Matlamukele Mabil ikoe (1) Seepheephe (2) Molefi (3) Tumo

218,

Orijel Mabil ikoe (1 )Thabo (2) Matete (3) Mahao (4) TSiu (5) Mpoi (6) Seeta (7) Lithathane (8) Mpho

Phatoli Seeta (1) Boitumelo

Seepheephe Mat lamukele (1) NtSepase (2) 'Maelisa

Molefi Mat lamukele (1) Liile (2) Mpho

Tumo Mat lamukele (1) Motlatsi (2) Karabo

Thabo Orijel

(1) Ntlibi (2) Rantsala (3) 'Maseeta

Matete Orijel

(1) TSoene (2) Lechesa (3) Kholu (4) Kekhomolitsoe

A M f ® Mopel i (3) Lehloenya (4) Qamako

TSiu Orijel (1) Haqo

Seeta Orijel Lapeng la 'Mantele (1) Ntele (2) Mat lamukele

Lapeng la 'Mathabeng (1) 'Mampoi

Ntlo ea ' M a n a k o

Nako Mabil ikoe

(1) Mabilikoe (2) Abele (3) 'Manako (4) Ranthomeng

219,

4 Lekorana Ntlibi (Manamaneng)

Lapeng la 'Manthomeng (1) Nthomeng (a nyaloa ke Toloane Shao) (2) Rampoi (3) Abele (4) 'Mamonehela (a nyaloa ke Rampoi Nkhasi Matete)

Lapeng la 'Matsoene (1) TSoene (2) Tatolo (3) 'Manneheng (a nyaloa ke Lethole Motoai) (4) Lilemo (5) Lebamang (6) Aa (7)

Tal imang

Ntlo ej ' M a n t h o m e n g

5 Rampoi Lekorana (1) Marikhoi (2) Mpoi (3) Mabil ikoe (4) Ramabanta

Abele Lekorana (1) Lineo

6 Marikhoi Rampoi (1) 'Mantleba (2) Limakatso (3) Nkhasi (4) Puleng

Ramabanta Rampoi (1) 'Mal ichaba (2) Pusetso (3) Mahao (4) Tseko (5) Tsekonyana (6) Rampoi

8 Nkhasi Marikhoi 'Mabolae (1) Bolae

Ntlo ea ' M a t s o e n e

5 TSoene Lekorana Lapeng la 'Matifi (1)Tifi

220,

3 Tsoene Matete (Thaba Chitja\

(1) Tifi (2) Khoai (3) Nkau (4) MontSo

4 Tifi T§oene (1) 'Matota

221,

3 Seeta Matete

Morammakhoai

Ho'a tsebahala hore ntlong e kholo ea Mofumahal i 'Masenate, Morena Letsie I o ile a hloka ngoana e motona. Neheletsano e re e ne ee ere ha ho hangoa lebese, bashanyana ba malapa a mang a moreneng ba nke lebese, ba le ise malapeng a habo bona. Ka lebaka lena, ebe lebese le le nyenyane feela le f ihlang ka ntlo-kholo. Ho thoe ke ho tgoenyeha ke taba ena Mofumahal i 'Masenate a kopa hore a fuoe ngoana oa moshanyana e le hore le eena a tie a tsebe ho ba le motho ea tla hamela ka ha hae. Kopo ena ea mofumahal i ea arabeloa ka ho mo abela Seeta, motsoala oa Letsie. Seeta a hola ke hona e le ngoana oa moreneng.

Ha ho makatse he hore ba bang ba moreneng ba ne ba le mona ke boemo bona boo Seeta a neng a hloeselitsoe ho bona. Neheletsano e re e tla re ha bashanyana ba itlhalosa hore na ke bana ba bo-mang, Seeta a it lhalose e le mora oa 'Masenate. Eba bashanyana ba bang, haholo ba moreneng ba tla mo t lankel la ba re: "Tloha mona monna. Ha u mora 'Masenate, u mor'a 'Makhoai". Ka lebaka lena batho ba bangata ba qetella ba se ba t loaela ho mo bitsa "Morammakhoai " joa lo kaha eka ke lebitso la hae. Ka hona, kahar'a leloko batho ba rehelletsoeng ka Seeta le bona ba bitsoa bo-Morammakhoai .

Tona-kholo

Boemo ba Seeta pusong ea Letsie I le ho ea Lerotholi bo hlalosoa bo ne bo batla bo tSoana le ba RatSiu pusong ea Moshoeshoe eo ba bang ba balebelli ba litaba ba mo hlalosang e ne e le tona-kholo. Tlhaloso

222,

ena ha e ea fosahala ha e bapisoa le mokhoa oa tsamaiso oa morao t jena. Ke nakong ea Seeta meell e arolang libaka tsa marena eo re e bonang kajeno boholo ba Lesotho e ileng ea hlophisoa. Meeli e mengata e hlile e sehi loe ke eena Seeta. Neheletsano e fana ka bopaki ba moeli o arolang puso ea Jonathane le ea morab'o Joele. Ho thoe kamor'a hore Jonathane a hlole Joele ntoeng eane ea tsome ea Lepatla-patla ka holim'a sehlaba sa Qoqolosing, hoa bonahala ho hlokahala hore moeli o arolang marena ana a mabeli o sehoe molemong oa ho qoba likhohlano. Seeta a leba ha Molapo ho ea hloma moeli ona. Ba palame joa lo Jonathane a mo etelletse pele a re o il'o mo bontSa moo moeli o leng teng. Seeta a phakisa a hlokomela hore morero oa Jonathane ke ho hapa boholo ba naha, bo oele ka ho eena. Ke moo Seeta ka boomo a ileng a salla morao, Jonathane a ba a ea potela ko!

Neng-neng Jonathane a hlokomela hore Seeta ha a hlahe, o tsoatsoi le a re ka re o'a mo emela, eaba ha a bone leha e le moroeroenyana feela oa Seeta ho hlaha. Ke moo a ileng a menahana le mehlala ho ea batla Seeta. O fumana Seeta a iphomoletse khohloaneng ea Lipelaneng eo u e tSelang ha u kena teropong ea Botha Bothe u hlaha Leribe. Jonathane a botsa: "Joale Morena Seeta molato ke eng?" Seeta a mo arabela ka hore eena o khathetse e bile ha ho sa le tao a eang teng, o se a khutlela Matsieng. Ka mokhoa ona moeli o arolang Jonathane le Joelfe oa ema hona moo Lipelaneng. Le kajeno e ntse e le 'ona moeli o arolang Leribe le Botha Bothe.

MOLOKO OA SEETA

(1) Phatoli (RantSala) (2) 'Makhoai (a nyaloa ke Qamako TSoeunyane Mahao) (3) 'Maseepheephe (a nyaloa ke Matete RantSala)

223,

4 Phatoli Seeta (1) Matete (2) Abele (3) 'Maphoka {a nyaloa ke Mohlakaso Qhobela) (4) Paulina (5) TSoene (6) 'Matota

5 Matete RantSala 'Mamahao (morali oa Mitchel Peete) (1) Mahao (2) Matheantoa (3) 'Makhoai (a nyaloa ke Tebatso Molapo) (4) Neo (5) Phoka (6) Lechesa (7) 'Maleloko.

Abe le RantSala (1) Seeta (2) Katleho (3) Matlamukele (4) RantSala

TSoene RantSala (1) 'Malineo (2) Mpolelo (3) Mafa

6 Mahao Matete 'Mampoi (morali oa Casmin Sekhomo) (1) 'Mamonehela (a nyaloa ke Neo Lesoli) (2) Ntloheleng (a nyaloa ke Lewanika) (3) Ranthomeng (4) Rantsubise (5) Ramabanta (6) Timello (a nyaloa ke Sempe Mosothoane).

Matheantoa Matete 'Mamphosi (morali oa Bareth Mathe) (1) Nkhasi (2) Neo (3) Khethisa (4) Koranta (5) Keneuoe (6) Kefuoe

Phoka Matete (1) Khotso (2) T lhokomelo (a nyaloa ke Lesaoana Peete) (3) Set lokoane (4) Sekaneng (5) Fallang (6) 'Makhoai (7) Mahao (8) Mpinane (9) RantSala (10) 'Matota

Lechesa Matete (1) 'Malineo (2) 'Mamahao (3) Ntebeheleng

224,

Seeta Abele (1)Abele

Ranthomeng Mahao Lapeng la 'Mamahao (morali oa Maile Maema) (1) Mahao

Lapeng la 'Manthomeng (morali oa Lemeke Tlale) (1) Nthomeng (2) Keeena

Rantsubise Mahao 'Mamatlere (morali oa Mohlape) (1) Matlere (2) Phoka

225,

3 Matlamukele Matete (Bolumatau)

(1) Ntjoetso (a nyaloa ke Setlokoane Ntlibi) (2) Kuebu

4 Kuebu Mat lamukele Lapeng la 'Mantsepase

(1) Ntsepase (2) Mocheko (3) Ranthomeng (4) Tsietsi

Lapeng la 'Mathabo (1) Thabo (2) Koranta (3) Polao (4) Moloi (5) Felleng (a nyaloa ke Robert Mabil ikoe Matete)

Ntlo ea ' M a n t s e p a s e

5 Mocheko Kuebu (1) Khoai (2) Nkhethoa (3) Ntele (4) Lechesa

Ranthomeng Kuebu Lapeng la 'Maseeta (1) Seeta (2) Matela

Lapeng la 'Mal i thathane (1) Lithathane

Tsietsi Kuebu (1) Tumo (2) Kuebu (3) Ntjoetso (a nyaloa ke Matela Thabane) (4) Liketso (5) Limpho

6 Khoai Mocheko (1) Seepheephe (2) Lineo (3) Matlamukele (4) 'Malike (5) 'Mantahl i

Nkhethoa Mocheko (1) Ranthomeng (2) Abe le

Seeta Ranthomeng (1) Sehulahula (2) Thakabale

2 2 6 ,

Matela Ranthomeng (1) Ntlibi (2) Kuebu

Lithathane Ranthomeng Lapeng la 'Maabele (1) Abele (2) T§oene

Lapeng la 'Mahabofanoe (1) Habofanoe

7 Seepheephe Khoai Lapeng la 'Mantele (1) Ntele (2) Phoka

Lapeng la 'Mamphu (1) Mphu

Sehulahula Seeta (1) Matete (2) Tsietsi (3) Khoai (4) Mahao

Thakabale Seeta (1) Lehloenya

Habofanoe Lithathane (1) Ntele (2) Orijel (3) Lehloenya (4) Molefi

8 Ntele Habofanoe (1) Qamako (2) Tumo

Ntlo ea ' M a t h a b o

5 Thabo KuebLi (1) Mahao (2) Mafa (3) Hlephe

Koranta Kuebu (1) Moshati (2) Setlokoane

Polao Kuebu (1) Phatoli

2 2 7 ,

3 Orijel Matete (Matelile)

(1) Mphosi (2) Phoka (3) Motlatsi (4) Leuta

4 Mphosi Orijel (1) Lehloenya (2) Lekhetho (3) Rantsala (4) Leba-kae

Motlatsi Orijel (1) TSepe

Leuta Orijel (1) Lesojana

5 RantSala Mphosi (1) Seeta (2) Ntele (3) Mphu (a nyaloa ke Jaama Mbeki)

TSepe Motlatsi (1) Serobanyane (2) Motlatsi (3) Seeta

Lesojana Leuta (1) Ntahli (2) Tsoti

2 2 8 ,

3 Kemuele Matete (Mateanong)

(1) Nkhasi (2) Mpolelo (a nyaloa ke Kupung Lebopo)

4 Nkhasi Kemuele (1) Bolae (2) Mpolelo (3) Rampoi (4) 'Mampoi (a nyaloa ke Rampoi Lekorana Matete) (5) Mahlapane (6) Seepheephe

5 Bolae Nkhasi Lapeng la 'Malechesa (morali oa Ratolatsane) (1) Lechesa (2) Mabilikoe (3) Matlamukele

Lapeng la 'Makoranta (morali oa Makhele) (1) Koranta (2) Lekorana (3) Lebakae

Rampoi Nkhasi 'Makhoai (morali oa Lekorana Ntlibi Matete) (1) Khoai

Seepheephe Nkhasi (1) Mpoi (1) Mahao (3) Setlokoane (4) Ntlibi

6 Lechesa Bolae (1) Thabo (2) Lehloenya

Mabilikoe Bolae (1) Ntahli (2) TSoene

Matlamukele Bolae (1) Ntjoetso

Lekorana Bolae (1) TSoeu

229

Khoai Rampoi 'Mannonc? (morali oa Shallae Pule) (1) 'Nono (a nyaloa ha Polanka) (2) Kokotla (3) Nkhasi (4) Mpolelo (a nyaloa ke Leseko Kena)

Mahao Seepheephe (1) TSoeunyane

7 Thabo Lechesa (1) Nkhasi

Nkhasi Khoai 'Mampolelo (morali oa Molefi Mohlahatsa) (1) Mpolelo (2) "Mantsubise (3) 'Makhoai (4) Mahla-pane

230,

3. Tsepe Matete (Ntlholohetsane)

(1) Serobanyane (2) Teboho (3) Senkoase (4) The-be (5) Lechesa (6) Seeta (7) Mosiuoa

Serobanyane TSepe Lapeng la 'Mantahl i (1) Kemuele (2) TSepe (3) Koranta (4) Set lokoane

Lapeng la 'Mamahlapane (1) Liqoso

Lapeng la 'Mamphomotseng (1) Sethabathaba

Lapeng la 'MatSoane (1) TSosane

Senkoase TSepe (1) Thebe

Thebe TSepe (1) Phoka (2) Thabo (3) Mabil ikoe (4) 'Mafelita (5) NtSala (6) Mojabeng

Lechesa TSepe (1) Mahlomola

Seeta TSepe (1) Khoai

Mosiuoa TSepe (1) Abele

Kemuele Serobanyane (1) Mpolelo (2) 'Makal iseng (a nyaloa ke Ramauoane Mathaba) (3) Nkhasi (4) Tanki

4

5

231

TSepe Serobanyane Lapeng la 'Masethuoa (1) Serobanyane (2) 'Mantlibi (a nyaloa ke Tlali Pokane) (3) Nthomeng

Lapeng la 'Mamat lama (1) Matlama (2) Ntele

Setlokoane Serobanyane (1) Mphosi (2) Lechesa

Liqoso Serobanyane (1) TSiu (2) NtSang

Sethabathaba Serobanyane (1) Lichaba (2) Sethuoa

Thebe Senkoase (1) Levi

Phoka Thebe (1) Seepheeephe (2) 'Mamahao (a nyaloa ke Lesupi Mokoaleli) (3) Leuta (4) Papali (5) Felleng (a nyaloa ke Arch lbo ld Mokobori) (6) RetSelisitsoe

Thabo Thebe (1) Teboho (2) Mpoi (3) Thebe (4) Kholu (5) Makalo

Mabil ikoe Thebe (1) Ntele (2) Mat lamukele

Abe le Mosiuoa Lapeng la 'MalSiu (1) TSiu

Lapeng la 'Maphoka (1) Phoka

Nkhasi Kemuele (1) Bolae (2) 'Masekoeba (3) Mpolelo (4) Ntlibi (5) Mahlapane

Serobanyane TSepe Lapeng la 'Mantahli (1) 'Mantlibi (2) Kemuele (3) r s e p e

Lapeng la 'Mankhasi (1) Nkhasi

TSiu Liqoso (1) Tomase (2) Komete (3) Lehloenya (4) Letsoela (5) Mosiuoa

Lichaba Sethabathaba (1) Ntsukunyane

Seepheephe Phoka Lapeng la 'Mannana (1) 'Mamohato (a nyaloa ke Mororele)

Lapeng la 'Mali theko

(1) Litheko (2) Kata (3) 'Manneheng (4) Thabo

Teboho Thabo

(1) Ntlibi (2) Abele (3) 'TSepe (4) Seeta (5) Kemuele

T A e o l k a a b o Thabo (3) 'Mafelita Makalo Thebe Lapeng la 'Mamahlapane (1) Mahlapane

Lapeng la 'Mantahli (1) Nthomeng

Matlamukele Mabil ikoe (1) Ntjoetsoe (2) Mabil ikoe (3) Nthomeng

Bolae Nkhasi (1) Mahao

2 3 3 ,

3 Moroa Matete

(1) Letebele

4 Letebele Moroa (1) T§epe

234,

Lechesa Matete (Machekoartengj

Lapeng la 'Mamahlapane (1) Mahlapane (2) Seeta (3) Thabo

Lapeng la 'Mamaama (1) Maama (2) Edward

4 Thabo Lechesa Lapeng la 'Mampoi (1) Mpoi

Lapeng la 'Maseeta (1) Seeta

Maama Lechesa (Matomaneng)

Lapeng la 'Makemueie (1) Kemuele (2) Tsepe

Lapeng la 'Mantele (1) Ntele TSepe (Edward) Lechesa (Sehlabathebe)

Lapeng la 'Malehloenya

(1) Lehloenya (2) LitSila (a nyaloa ke Fallang Bereng) (3) RatSomo

Lapeng la bobeli (1) 'Mampoi (2) 'Mamonehela

5 Seeta Thabo (1) Thabo

Kemuele Maama (1) Lechesa (2) Mafa (3) Nkhasi

2 3 5 ,

TSepe Maama Lapeng la 'Maserobanyane (1) Thabo (Rampoi) (2) Serobanyane (3) Teboho (4) Uttoang

Lapeng la 'Malehloenya (1) Lehloenya

Ntele Maama (Thota-moli) (1) Maama (2) RantSata (3) Ramabilikoe

RatSomo Edward Lapeng la 'Malebese (morali oa Monyane Sealemetse) (1) Letholetseng

Lapeng la 'MantSepase (morali oa Semenyane Tlaii) (1) Mpoi (a nyaloa ke Kutlane Motlomelo) (2) NtSepase (a nyaloa ke Tau Monamatha) (3) 'Mamoroana (a nyaloa ke Paballo Thoola) (4) 'Matota (a nyaloa ke Banyane Baholo) (5) Mphosi (6) Maama (7) TSepe

6 Thabo Seeta (1) Mahao

Lechesa Kemuele Lapeng la 'Makemuele (1) Kemuele

Lapeng la 'MatSepe (1) TSepe

Nkhasi Kemuele (1) Seepheephe

Uttoang TSepe (1) Mahao

RantSala Ntele (1) Setlokoane (2) Khoai

Ramabil ikoe Ntele (1) Serobanyane

Mphosi RatSomo (1) Seepheephe (2) Kemuele (3) Mpoi

Maama RatSomo (1) Lineo (2) NtSepase (3) Khoai

237,

2 Mphosi Seepheephe

Nalane e kuma hore hoba ho t lohuhoe Thaba Bosiu Mphosi a theha motse moo kajeno ho tsejoang e le Mahloenyeng. Ha morao ho bile le khang pakeng tsa hae le mochana oa hae, Letsie, ho tsekoa lehlaka la Tlametlu. Ho namola khang ena moholoane oa hae, Setlokoane, eo ka nako eo a neng a se a le Botha Bothe, a romela ho Mphosi hore eo a t lohele ho tsekisana lehlaka le mochana oa hae. A mo bolella hore likhutlong tsa Thaba Phatsoa ho na le lehlaka le lengata, 'me e ka khona Mphosi a ee ho ea iphumanela bolulo teng moo ho seng motho ea tla mo tsunyatsunya. A tSabela lehaheng la Qiti leo ka nako e 'ngoe le bitsoang Lehaha la Mphosi le ka bophirima mose ho motse oa ha Ramapeepe kajeno.

Nkante le Ntenako Mphosi

Mphosi o bile le barali ba babeli ba tsebahalang. Nkante ke ea ileng a nyaloa ke Letsie Moshoeshoe. Lenyalong lena Nkante o ile a tsoala Ntaote, Samonyane le likhaitseli tsa bona 'Nyenyane le 'MatSukulu. Lenya-long Nkate a bitsoa 'Mantaote kapa 'Mannyenyane. Mabitso ana a lenyalong ka bobeli ( 'Mantaote le 'Mannyenyane) a koentse ho hang la Nkante. Basetsana ba Bakhoele ba reheletsoeng ka Nkante ba se ba bitsoa bo- 'Mantaote kapa 'Mannyenyane.

Morali e mong oa Mphosi e bile Ntenako. Eena o ile a nyaloa ke Leuta Mahao. Lenyalong Ntenako a tsoala Lesojana, Lebusetsa, Lebakae, Korotsoane, Sehulahula le Tumaki. Ke lenyalo lena leo ho hakangoang hore ke lona le atisitseng moloko oa masofe a masoeu ha Leuta.

2 3 8 ,

MOLOKO OA MPHOSI

Lapeng la pele (1) Mapepe (2) Raboqha

Lapeng la bobeli (1) Masakale (2) Lehana (Leche)

Lapeng la boraro (1) Moqheka (2) Mphoso

Lapeng la bone (1) Set lokoane (2) Qebane

Lapeng la bohlano (a hloka bara)

239,

3 Raboqha Mphosi Lapeng la pele

(1) TSepe (2) Holomo (3) Mofumanehi (4) Letho

Lapeng la bobeli (1) Hlatho (2) Makhoa (3) Tebele

Lapeng la boraro (1) Bokanan (2) Phakoa (3) Kokobela (4) Tamo-tamo (5) Thota

Lapeng la bone (1) Sekila (2) Khamokha (3) Mokete

Ntlo ea ' M a t s e p e

4 TSepe Raboqha Lapeng la pele (1) Sethuoa (2) Tsilane

Lapeng la bobeli (1) Masakale (2) Lehana

Holomo Raboqha (1) Molahlehi (2) Phafa

Mofumanehi Raboqha (1) Pheello (2) Selane

Letho Raboqha (1) Mohlalefi (2) Mphoso (3) Sekhae

5 Sethuoa TSepe (1) Mapepe (2) Raboqha (3) Leuta (4) Kopano (5) Tsilane

Selane Mofumanehi (1) Mphosi

Mphoso Letho (1) Matete (2) Lehloenya (3) Lenala (4) Qatsa.

Matete Mphoso (1) Set lokoane

Ntlo ea ' M a h l a t h o

Hlatho Raboqha (1) Mojalefa (2) Letseka (3) Sebaka

Makhoa Raboqha (1) Nchee

Tebele Raboqha (1) Masekoane (Khoetha) (2) Tumaki (3) Lephethe-sang

Sebaka Hlatho (1) Makhoa (2) Ntsekele

Nchee Makhoa

(1) Hlatho (2) Teronko (3) Serialong

Tumaki Tebele (1) Sebabatso (2) Tebele (3) Mathai

Lephethesang Tebele (1) Holomo (2) Nako (3) Mapepe

Makhoa Sebaka (1) Ntsikoe

Hlatho Nchee (1) RatSiu (2) Bok'hanan

Teronko Nchee (1) Kokobela (2) Thota

2 4 1 ,

Tebele Tumaki

(1) Seeta (2) Tumaki (3) Ntaote

Mathai Tumaki

(1) Khoetha (2) Mokhoele (3) Letseka

Ntlo ea ' M a b o k ' h a n a n 4 Bokanan Raboqha

(1) Mohlabal iang (2) Raboqha

Phakoa Raboqha (1) Motlalentoa (2) Katamelo (3) Molise (4) Moepa-nyane

Kokobela Raboqha

(1) Makhaola (2) Mokhoele (3) Moqheka (4) Mosala

Tamotamo Raboqha (1) Ntahli (2) Phula (3) Korotsoane (4) Ramonne (Lekula) Thota Raboqha (1) Nkhasi (2) Machela (3) Sekabatho (4) Qamako

5 Mohlabal iang Bokanan (1) Letsoela

Raboqha Bokanan (1) T&epe (2) Matete

Motlalentoa Phakoa (1) Makhoa (2) Letho

Makhaola Kokobela (1) Kokobela (2) Bokanan

Motlalentoa Phakoa (1) Makhoa (2) Letho

2 4 2 ,

Lekula Tamotamo (1) Bokanan

Nkhasi Thota (1) Selane

Machela Thota (1) Khosi

Qamako Thota (1) Set lokoane

Ntlo ea 'Masek i la

4 Sekila Raboqha Lapeng la Pele (1) Matobane (2) Mashili (3) Motsana (4) Mphafi

Lapeng la bobeli (1) Lesiamo

Khamokha Raboqha (1) Hlatho (2) Mahlomola

Mokete Raboqha (1) Mahao (2) Maele (3) Qebela (4) Levi (5) Tsokolo

5 Mashili Sekila (1) Leche (2) Qebane (3) Nkola

Mahlomola Khamokha (1) Ramapepe

Mahao Mokete (1) Mafa

Maele Mokete (1) Sekila

243,

3 Masakale Mphosi

(1) Bakalang (2) Ralie (3) Chapi (4) Ntahli (5) Tefo

4 Bakalang Masakale

(1) Mathai

Ralie Masakale (1) Mafa (2) Mpono (3) Sebetoane

Ntahli Masakale

(1) Masakale

Tefo Masakale (1) Moqheka (2) Nami

5 Mathai Bakalang (1) Taelo

Mafa Ralie (1) Selomo

Sebetoane Ralie (1) Motlatsi

6 Taelo Mathai

(1) Nyefolo (2) Kopano (3) Habofanoe (4) Makalo

(5) Sefabatho (6) Botala

7 Habofanoe Taelo

(1) Joale

Makalo Taelo (1) Moral lo

2 4 4 ,

3 Lehana Mphosi

(1) Lebitso (2) Mpapane (3) Sekhohola (4) Maemela (5) Hato

4 Hato Lehana (1) Semethe

5 Semethe Hato 'Machabasemaketse (morali oa Ranako) (1) Chabasemaketse (2) Mothooasebaka (3) Moja-beng (a nyaloa ha Faisi TSeephe) (4) 'Matjola (a nyaloa ke Thabo Tello Makhoa) (5) Kheo (6) Nkola (7) 'Maliako (a nyaloa ke Nene Koa)

6 Chabasemaketse Semethe (Keketsa morali oa Motla) (a hloka bana)

(NtSieng morali oa Letho Ramapepe) (1) 'Malinkeng (2) Sepiriti (3) Ntahleng (4) 'Ma-seabata (a nyaloa ke Motsoa Khunoane) (5) K'hano

7 Mothooasebaka Semethe Lapeng la ('Mannini morali oa Mpaleng Rakhoro) (1) Likano

Lapeng la 'Mamafa (Nthoto morali oa Lesibe) (1) Mafa

8 Mafa Mothoasebaka ('Masebulane morali oa KhantSi) (1) Ntjoetso (2) Mabilikoe (3) Lechesa (4) Delile (5) Mosa

245,

3 Moqheka Mphosi

(1) Mapulutsoang (2) Mongoathi (3) Lieta

4 Mapulutsoang Moqheka (1) Selone (2) Chobi (3) Tsotso

Mongoanthi Moqheka (1) Mokunyane (2) Pokho (3) Letsatsi (4) Mothupi

5 Selone Mapulutsoang (1) Mphosi

Chobi Mapulutsoang (1) Paulosi (2) Sethuoa

Mokunyane Mongoathi (1) Tsokolo

6 Tsokolo Mokunyne (1) Seqhebol la

Mothupi Mokunyane (1) Sekopo (2) Mokunyane

3 Mphoso Mphosi

(1) Seqhibol la (2) Mofolo (3) Isao (4) Makata

246,

Nkhasi Seepheephe

Boholo ba ha Nkhasi

Mora e moholo oa Nkhasi, Selane, ntlong e kholo o ile a nyala Mosa morali oa Molapo. Ntlong ea bobeli a nyala e mong morali oa bara ba Makara eo re hlotsoeng ho fumana lebitso la hae. Selane a phakisa a shoa bana ba e s'o be teng matlong ao a mabeli. Ka hona lelapa la laela hore basali ba hae ba phele le baena ba hae ba tie ba tsoale lihlooho tsa bana ba Nkhasi. Mosali e moholo Mosa a behoa t lhokomelong ea Mashili, mora oa bobeli oa Nkhasi. Athe mosali oa bobeli eena a behoa t lhokomelong ea Eliaba, mora oa boraro. Tlas'a litokiso tsena, Mosa o ile a ba le morali ea ileng a bitsoa 'Muso, 'me hoa se ke hoa e-ba le ngoana e motona lelapeng leo. Mosali oa bobeli eena a tsoala moshanyana, Tongoane.

Neheletsano e bont§a ha litokiso tseo tsa mohla monene tse neng li hlophiloe ka morero o motle oa ho tsosa lebitso la Selane ka mokhoa oa Sesotho, li ile tsa tsoala likhohlano kahar'a bara ba Nkhasi tseo le kajeno li ntseng li ipontsa l ikamanong tsa bona. Ka moo ho to lokehang ka teng lebaka ebile hore bara ba Mashili ha ba ka ba thabela hore Tongoane e kaba hlooho ea leloko la Nkhasi kaha a ne a tsoetsoe ke moena oa bona, Eliaba. Khang eo ea bara ba Nkhasi e boleloa e bile le

tSoaetso e kholo qhobeshanong ea nako e telele ea bara ba Molapo, Jona thane le Joele, kaha lelapa la Moshoeshoe le ne le behile 'MamotSoene, mohatsa Josefa, t lhokomelong ea Joele, eo le hoja a ne a le moholo ka t lhaho e neng e le moena oa Jonathane ho latela t ihahlamano ea malapa a Molapo.

247,

Ha morao Mosa o ile a khutla ha Mashili 'me khaitseli ea hae, Jonathane, a 'meha Likoting moo ho tsejoang e le ha 'Mammuso.

Puso ea ha Nkhasi

Ha ho hlake hantle hore na Lethola o ile a hapa borena ba ha Nkhasi j oang kaha e le oa lelapa le le nyenyane. Bang ba re ke ka lebaka la hobane o ile a fumana thuto 'me e bile e ne e le mongoli oa Jonathane le e mong oa baeletsi ba leshome le metso e 'meli ba hae. Pale e supa hore ha ho buloa maloti o ile a fuoa sebaka sa Lejoemotho. Ha a lokela ho ea teng a ba lesisitheho. Nakong eo likasete li hlahang mora oa hae Mapepe a phatlalatsoa e le morena oa Levi's nek le Lejoemotho.

MOLOKO OA NKHASI

Lapeng la pele (1) Selane (2) Mashili (3) Eliaba (4) Ntebelle (Esere) (5) Phula

Lapeng la bobeli (1) Lethola (Levi) (2) Korotsoane

Lapeng la boraro (1) Liphapang (2) Phakoa

248,

3 Selane Nkhasi Lapeng la 'Mammuso (Mosa morali oa Molapo) (1) 'Muso

Lapeng la bobeli (1) Tongoane (2) Lebusetsa (3) Lijo (4) Sello

Tongoane Selane Lapeng la pele

(1) Shophane (2) Tebelo (3) Mokete (4) Moshephe

Lapeng la bobeli (1) T lhakanelo (2) Thebe (3) Mahlomola (4) Kamoho

Lebusetsa Selane (1) Nehelo (2) Eliaba

Lijo Selane Lapeng la pele (Ntebo morali oa T§olo) (1) Mahao (2) Mosa

Lapeng la bobeli ( 'Makhahliso morali oa Chaane) (1) Khahliso (a nyaloa ke Molise) (2) 'Neheng (3) Ntebo

Sello Selane Lapeng la pele (1) Nkhasi (2) Mofolosi

Lapeng la bobeli (1) Motlatsi

Shophane Tongoane (1) Moramang

2 4 9 ,

Tebelo Tongoane (1) Malefane

Mokete Tongoane (1) Selane (2) Mashili

Moshephe Tongoane (1) Selalo (2) Lebusetsa

Nehelo Lebusetsa Lapeng la pele (1) Levi (2) Likenkeng (3) Lijo (4 Tongoane (5) Sello

Lapeng la bobeli (1) Namakoe

Eliaba Lebusetsa (1) Thamaha (2) Nehelo

Mahao Lijo Lapeng la pele (Nthomeng morali oa 'Mathapo Makhoa) (1) Mafa '

Lapeng la bobeli

(1) Leuta (2) Lijo (3) Ntebo (4) Mpharoane

Mofolise Sello (1) Mahao (2) Sello (3) Ntho (4) Sentle (5) Morena-kemang Motlatsi Sello (1) Sello

6 Moramang Shophane

Lapeng la pele (1) Nkola (2) Phatoli (3) Tumaki

Lapeng la bobeli (1) Tsietsi

2 5 0 ,

Selalo Moshephe (1) Lehloenya (2) Habofanoe

Levi Nehelo (1) Patrick (2) Malefetsane (3) Maphike

Lijo Nehelo (1) Phula (2) Tliso

Tongoane Nehelo (1) Motheo

Sello Nehelo (1) Nkhasi (2) Mofolisi

Namakoe Nehelo (1) Ntebelle (2) Mothetsi (3) Matabane (4) Mokete

Thamaha Eliaba (1) Thabo (2) Selane (3) Mafa

Mafa Mahao Lapeng la pele (Mpho morali oa Motsumi) (1) Lehloenya (2) Nthomeng (3) Lineo (4) Shophane (5) Mpolokeng (6) Matampi

Lapeng la bobeli (Lineo morali oa Nkhasi 'Mathapo Makhoa) (1) Phatoli (2) Molise (3) Nkhasi (4) Nthomeng

Mahao Mofolisi

(1) Mafa (2) Thebe (3) Moshephe

Ntho Mofolisi (1) Mothetsi (2) Relebohile (3) Khoetha

Sentle Mofolisi (1) Habobehoe (2) Thabang

2 5 1 ,

Nkola Moramang (1) Nkhasi (2) Mphosi

Phatoli Moramang (1) NtSala

Lehloenya Selalo (1) Moshephe

Habofanoe Selalo (1) Matete

Patrick Levi (1) Seepheephe (2) Qamako

Malefetsane Levi (1) Mapepe (2) Masakale

Maphike Levi

(1) Mohlomo (2) Tumaki (3) Lephethesang (4) Matete

Phula Lijo (1) Korotsoane (2) Likenkeng (3) Mafa (4) Lethola

Nkhasi Sello (1) Lebusetsa

Thabo Thamaha (1) Lethola (2) Korotsoane (3) TSepang (4) Lekhetho

Selane Thamaha (1) Ntsikoe

Lehloenya Mafa ( 'Machesa morali oa Tlali) (1) Mahao (2) Mpoi (3) Nyefolo (4) 'Neheng (5) Leuta

Shophane Mafa (1) Mafa (2) Nkhasi

Mafa Mahao (1) Mofokeng

Thebe Mahao (1) Tongoane

8 Seepheephe Patrick (1) Mahao

Mapepe Patrick (1) Phatoli

Mahao Lehloenya (Mpolokeng morali oa Masupha) (1) Leuta (2) Lijo

9 Leuta Mahao (Libuseng morali oa Koetlisi) (1) Thakane (2) Morongoe (3) Morongoenyane (4) Qamako (5) Litihoka (6) Fusi (7) Tsietsi (8) 'Makhabe (9) Sutha (10) 'Malejone (11) Mosa (12) Sehloma

Lijo Mahao (Lebohang morali oa Seabata) (1) Tlali

10 Qamako Leuta Lapeng la pele (Pontina morali oa Rafuki) (1) Sekhobe (2) Mpho (Litihoka)

Lapeng la bobeli 'Maletsoela (1) Letsoela (2) Likano (3) Nopi (4) Mofolisi (Fusi) (5) Habofanoe (6) Habobeoe

Fusi Leuta (1) Libuseng (2) Nkahiseng

Tsietsi Leuta 'MampontSeng (1) MpontSeng (2) Lechesa

Sutha Leuta (1) Abele (2) Mpoi

2 5 3 ,

3 Mashili Nkhasi Lapeng la pele

(1) Nkola (2) Namakoe (3) Rankhethoa

Lapeng la bobeli (1) Mapetla (2) Senti (3) Phutha (4) Mapinchane

Lapeng la boraro (1) Moqheka

Lapeng la bone (1) Moqolobane

4 Namakoe Mashili (1) Eliaba (2) Esere

Rankhethoa Mashili (1) Makhoa (2) Nkhethoa (3) Lekhooa (4) Molefe

Mapetla Mashili (1) Levi

Senti Mashili (1) Mapetla (2) NtSabeng (3) Tenabatho

Phutha Mashili (1) Nkola

Moqheka Mashili (1) Liokhoane

5 Nkola Phutha (1) Mashili

264,

3 Eliaba Nkhasi

(1) Mampa (2) Tsehlana (3) Heisi (4) Mohobo (5) Tota

(6) Masakale (7) Mafa (8) Seana (9) Set lokoane

(10) Makhoa

Mampa Eliaba (1) Habofanoe (2) Eliaba

TSehlana Eliaba

(1) Selane (2) Nkhethoa

Heisi Eliaba (1) Phatoli (2) Seeta (3) Motlalentoa (4) Lebusetsa (5) Ntoane

Mohobo Eliaba (1) Nkhasi (2) Mojapela

Masakale Eliaba

(1) Mashili

Set lokoane Eliaba (1) Molise (2) Nkhethoa

Selane Tsehlana (1) Tongoane

Nkhethoa Tsehlana (1) Marikhoi

Phatoli Heisi (1) NtSala (2) Masakale

Seeta Heisi

(1) Sehloma

2 5 5 ,

Lebusetsa Heist (1) Moshati (2) Habasheane

Nkhasi Mohobo

(1) Korotsoane

6 NtSala Phatoli

(1) Matete

2 5 6 ,

3 Phula Nkhasi

(1) Nako (2) Josiase (3) 'Mamabol i (4) MatSela

(5) TSoenyane (6) Taelo (7) Molise (8) Maleta

4 Nako Phula

(1) Ramabil ikoe (2) Abele

'Mamabol i Phula

(1) Seeiso (2) Mosiuoa (3) Malefane

MatSela Phula

(1) Noko (2) Seeta

TSoenyane Phula (1) MatSela (2) Lefaso

Maleta Phula (1) Mashili

5 Seeiso 'Mamabol i (1) Seepheephe (2) Matete

Mosiuoa 'Mamabol i

(1) Thabang

Noko MatSela

(1) Phula

MatSela TSoenyane

(1) Noko (2) Seeta (3) Lechesa (4) Molata (5) Lio-

khoane

Lefaso TSoenyane

(1) Esere (2) Liphapang

257,

Mashili Maleta (1) Molise (2) Nkhasi

6 Thabang Mosiuoa (1) Josiase

Phula Noko (1) Matsela

258,

3 Lethola (Levi) Nkhasi Lapeng la pele

(1) Mphosi (2) Nkhasi (3) Maphike (4) Makhoa

Lapeng la bobeli (1) Sekhoahla (2) Lekoane

Lapeng la boraro (a hloka bara)

Lapeng la bone (1) Borenahabobeoe (2) Sehloma

4 Mphosi Lethola

Lapeng la pele (1) Mapepe (2) Masakale (3) Litlhoareng

Lapeng la bobeli (1) Sethuatha

Nkhasi Lethola (1) Ente (2) Boelang (3) Khoai (4) Setlokoane (4) Matlaborena

Maphike Lethola (1) Joang

Makhoa Lethola (1) Letoao (2) Kokobela (3) Montoeli (4) 'Mathapo

Lekoane Lethola (1) Ramapepe

5 Mapepe Mphosi (1) Lethola (2) Phatoli (3) Letlamoreng (4) Hape (5) Makakane

259,

Masakale Mphosi (1) Lebakae

Joang Maphike (1) Kobuoe

Letoao Makhoa (1) Ntoahae (2) Tseitso

Kokobela Makhoa (1) Nkhethoa (2) Semaka

Montoeli Makhoa (1) Sekhoahla

'Mathapo Makhoa (1) Abia (2) Letsoela (3) Pikoko

Ramapepe Lekoane (1) Mapepe (2) Masakale (3) Litlhareng (4) Reboneng

6 Phatoli Mapepe (1) Lethola (2) NtSala

260,

3 Korotsoane Nkhasi

(1) 'Mikia (2) Theko (3) Kala (4) Mainoane (5) The-bempe

4 'Mikia Korotsoane (1) Liphapang

Theko Korotsoane (1) MalSela

3 Liphapang Nkhasi

(1) Rataba (2) Tumo (3) Piletso

4 Rataba Liphapang Lapeng la pele (1) Nkhasi

Lapeng la bobeli (2) Molise (2) Masakale

Tumo Liphapang (1) Ntsane

5 Nkhasi Rataba

(1) Liphapang (2) Ntebelle (3) Selane (4) Korotsoane (5) Lehloenya (6) Leuta (7) Namakoe

Molise Rataba (1) Seana (2) Tumo

Masakale Rataba (1) Bakalang

261,

Ntsane Tumo (1) Phula

6 Liphapang Nkhasi (1) Molata (2) Matsela (3) Taelo (Bojoalo)

Ntebelle Nkhasi (1) Palo (2) Mpho

Selane Nkhasi (1) Moshephe

Korotsoane Nkhasi (1) Mphosi

Leuta Nkhasi (1) Matete

Phula Ntsane (1) Leboli (2) Maleta

Ntsukunyane Ntsane (1) Mahao

262,

2 Phatoli Seepheephe (1) Ntsala (2) Matiase

3 Ntsala Phatoli

Mohlouoa NtSala (1) Sefate

5 Sefate Mohlouoa (1) Litheko (2) Phatoli (3) 'Malehonyane (4) Lineo (a nyaloa ke Senkoase Matete) (5) Kata (6) Tabolane (7) Felleng (8) Konesoang

6 Litheko Sefate Lapeng la pele

(1) 'Mamonehe la (2) Konesoang

Lapeng la bobeli

(1) Seepheephe (2) Ntsukunyane

K a A h o f r f e NtSepase (3) Nkhasi

Tabolane Sefate

(1) Khoai (2) Nteba (3) Mpoetsi

Felleng Sefate

(1) Bosehla (2) Mokhoele (a nyaloa ke Pululu

Likoebe) (3) Khoejana

Khoejana Felleng (1) Lineo (2) Set lokoane (3) Botle

263

3 Ramookho Phatoli

Lapeng la Mmakhatebe (1) Mokone (Paulosi) (2) Abele

Lapeng la 'Malikotsi

(1) Lefa (2) Molato (3) Abele (4) 'Mabeti (5) Pelesina

H f ® ho M Mo o {a nyaloa ke Majara Motaung)

4 Mokone Ramookho

(1) Tsitso (2) Bene (3) Seeta (4) Rahaba (a nyaloa

ha Seruoe) (5) 'Mampoi (6) Sofia

Lefa Ramookho

(1) Sello (2) Setefane

Paleho Ramookho (1) MotSeoa (a nyaloa ha Ncube) Mokone (Samuel) (3) Elia (5) Manana (Martha) (6) Paleho (Abraham) (7) Meshack (Chale)

5 'Tsitso Mokone

(1) Chakale (2) NtSala (3) Makhoa (4) 'Malefa

(5) Rebeka (6) 'Mamokoena (7) 'Makhatebe

Mokone Paleho

(1) Nthabiseng (a nyaloa ha Moloi) (2) Paleho (Nikodema) (3) 'Matau (a nyaloa ha Lethepa) (4) Salome

Elia Paleho (1) Lili (Peterose) (2) Mokone (3) 'Masetolotolo

2 6 4 ,

(4) Matla (Simon) (5) Matsoso (6) MoSeoa (7) Nakeli

(8) Josefa (9) Edna

Paleho (Abraham) Paleho (1) Moliehi (2) 'Mamosa (3) Thabang (4) See-pheephe (5) Puisano (6) Lomile

Meshaka Paleho (1) Tsitso (2) Doctor

3 'Moti Phatoli

Kata 'Moti (1) Selane (Chelane)

Selane Kata (1) Masheane

Masheane Selane (1) Seferi

Sefiri Masheane (1) Ntsikoe

2 6 5 ,

2 Tloutsooana

Neheletsano ha e qaqisi hantle hore na TloutSooana e ne e le morali oa mang. Ba bang neheletsanong ea taba ba supa hore Tloutsooana e ne e le morali oa Seepheephe oa lapa le leholo, ha bang ba re e ne e le morali oa Masekoane. Ho hlakileng ke hore Tloutsooana e ne e le morali eo ntat'ae a neng a rerile hore a se nyaloe, feela a mo okhele ngoana eo e tla ba mojalefa 'me ka hona ngoana eo o ile a rehoa Liokhoane.

3 Liokhoane Tloutsoana Liokhoane TloutSoana (1) Letsoela (2) Matlokotsi (3) Teme

4 Letsoela Liokhoane

(1) Peenya (2) Moqeetsane (3) Ralikomiki (4) Bili (5) Qopana (6) Lamolala (7) Nkoane (8) Nteleki (9) Nketla (10) Ralesooko (11) Khoetha (12) Leba-keng (13) Mahenenyana (14) Mpatj i

5 Peenya Letsoela (1) Seforo (2) Senei (3) Machabe (4) Mongoei

Moqeetsane Letsoela (1) Potfol (2) Mojalefa (3) Letsoela (4) Moloi (5) Abram (6) Koenane (7) Matise (8) Abiel (9) Mochafal la (10) Wilson (11) Letsae (12) Rapolile (13) Lefokisi (14) Lesole

2 6 6 ,

Ralikomiki Letsoela

(1) Teme (2) Qobollane (3) Matabukarie (4) Choatlane

Qopana Letsoela (1) Levi (2) Tefo (3) Komane (4) L iokhoane (5) Khotso (6) Masakale (7) Lenonya (8) Tjal i le (9) Mabil ikoe (10) Lirakahohle Lamolala Letsoela (1) Haootsebe (2) Mokause

Nteleki Letsoela

(1) Mojalefa (2) Ntsebeng (3) Nthoana

Nketla Letsoela (1) Mohapi (2) Seke (3) Maphike (4) Motoso

Mpatj i Letsoela (1) Sepatlapatla

Seforo Peenya (1) Samsone (2) Moramang (3) Nyoko

Machabe Peenya (1) Mothobi (2) Malefane

Potfol Moqeetsane (1) Letsoela (2) Paulosi (3) Histora (4) Babakile (5) Mote leng (6) Chaka (7) Dingaane (8) Thaha (9) Sephankha

Mojalefa Moqeetsane (1) Toloko (2) Fraser (3) Molikuoa (4) Khopolo (5) Manuele (6) Kenene

Letsoela Moqeetsane (1) Matlokotsi

Mochafalla Moqeetsane (1) Mahao (2) Leuta

2 6 7 ,

Wilson Moqeetsane (1) Matiase

Letsae Moqeetsane (1) Clementi (2) 'Nete (3) Ntsukunyane

Qobol lane Ralikomiki (1) Leuta (2) Lehloenya

Matabukane Ralikomiki (1) Makhoa (2) Setefane (3) Tlohang (4) Karile (5) Sempe (6) Fitoro

Tefo Qopana (1) Qopana (2) Mahao

Komane Qopana

(1) Setha (2) Ncheme (3) Masasa

Liokhoane Qopana

(1) TloutSoana (2) Mokhethi (3) Malefetsane (4) Levi (5) Molise (6) Mol isenyane

Masakale Qopana (1) Khotso (2) Nchee (3) Lamolala (4) Tjal i le (5) Ramapepe

Lenonya Qopana

(1) Masakale (2) Motlatsi (3) Leutsoa

Mabilikoe Qopana

(1) Kelebone (2) Mohlalefi (3) Boelang (4) Mohale (5) Lira Mokause Lamolala (1) Senyokotho

Sepatlapatla Mpatj i (1) Carrinton (2) Seforo

2 6 8 ,

Samosone Seforo

(1) Letsoela (2) Senei

Mothobi Machabe

(1) Mahao (2) Masekoane

Letsoela Potfol

(1) Moifo (2) Halebaloe

Paulosi Potfol

(1) Pelele (2) Fetohang (3) Ralitapole

Histora Potfol

(1) Moteleng (2) Babakile

Makhoa Matabukane

(1) Ralikomiki

Setefane Matabukane

(1) Matabakele (2) Choatlang (3) Makhoa (4) Fome

(6) Ntsukunyane

Qopana Tefo

(1) Tefo (2) Nkhasi

Mahao Tefo

(1) Ntsukunyane (2) Qopana

Ncheme Komane

(1) Seeta (2) Abia (3) Matete

Masasa Komane

(1) Komane (2) Monyanyako (3) Tokelo (4) Peenya

Tloutsooana Liokhoane

(1) Liokhoane

2 6 9 ,

4 Teme Liokhoane

(1) Pheko (2) Motheo (3) Semane (4) T lhopheho

5 Pheko Teme (1) Seoa (2) Ntgesanyane (3) Nketla (4) Mauoa (5) Mafa

6 Nketla Pheko (1) Letebele (2) Motheo (3) Kosaka (4) Mafosa

7 Letebele Nketla (1) Lebakae (2) Sempeane

Motheo Nketla (1) Fokothi (2) Makhe (3) Mphosi

2 7 0 ,

Pekosela (1) Lieta (2) Lehloka (3) Qoabi (4) Teme

2 Lieta Pekosela (1) Ramatalasa (2) Kokobela (3) Mokata (4) Ramo-khutSoane (5) Namakoe (6) Mafole

Lehloka Pekosela (1) Bolofo (2) Lekhotla (3) Mosiuoa (4) Mokete (5) Malefetsane

Qoabi Pekosela (1) Molupe (2) Lieta (3) Monnakhomo (4) Kejeleng (5) LitSiba

Teme Pekosela (1) Sekabi (2) Maleleka

3 Ramatalasa Lieta (1) Bosman (2) Issac

Kokobela Lieta

(1) Paleho (2) Samuel (3) Seeta

Mokata Lieta

(1) Molumo (2) Ambrose (3) Pekosela

R1a)nNakhanS (Aape j kena (3) Bernett (4) Mareka

Namakoe Lieta (1) Chief (2) Seneleng

Mafole Lieta (1) Chaane (2) Braete (3) Moroa (4) Semethe (5) Mosesanyane (6) Libete

Bolofo Lehloka (1) Molise (2) Mol isenyane

2 7 1 ,

Molise Bolofo (1) Kobeli (2) Lieta

Mosiuoa Lehloka

(1) Motlalentoa (2) Lehloka (3) Tiisetso (4) Zakaria

Molupe Qoabi (1) Liokhoane (2) Matela (4) Daniele (4) Sesioana (5) Lekhooana (6) Tsietsi Sekabi Teme (1) Pekosela

Maleleka Teme (1) Sebakeng (2) Nekotema (3) Bethuele (4) Davida (5) Keisara

Molumo Mokata (1) Mokata

Ambrose Mokata (1) Refuoe (2) Chief

Pekosela Mokata (1) Lieta (2) Lehloka (3) Mokata (4) Tsepo (5) Matete (6) Sebakeng

Nathan Ramokhutsoane (1) Kokobela (2) Mat jama (3) Namakoe (4) Tikene

Tikene Ramokhutsoane (1) Nathan (2) Sekabi (3) Mafotha

Mareka Ramokhutsoane (1) Ramokhutsoane (2) (4) Tatolo (5) Mafole

Braete Mafole (1) Leronti (2) Molahlehi (5) Malima

Ramatalasa (3) Samuel

(3) Jakobo (4) Lekhoaoa

Moroa Mafole (1) Kok (2) Masupha

Semethe Mafole

(1) Chaane (2) Lefa (3) Moroa (4) Braete

Daniele Molupe (1) Mosheqela (2) Sempe (3) Smile (4) Makakane

Lekhooana Molupe (1) Manix

Pekosela Sekabi (1) Molaba

Sebakeng Maleleka (1) Sekabi (2) Maleleka (3) Mahao (4) Masekoane

Nekotema Maleleka (1) Matete (2) Phillip

Bethuele Maleleka (1) Abele (2) Mahloka

Davida Maleleka (1) Mosuoe

Keisara Maleleka (1) Phakiso

Lehloka Pekosela (1) Tsepo

Kokobela Nathan

(1) Paleho (2) Liokhoane (3) Masekoane

Mat jama Nathan (1) Molumo (2) Ambrose (3) Pekosela (4) Bolofo

Namakoe Nathan (1) Seneleng (2) Jeremia

273

Tikene Nathan (1) Molupe

Leronti Braete (1) Felix (Teboho) (2) Semethe (3) Ketso (4) Teboho

Molahlehi Braete (1) Semakale

Jakobo Braete (1) Mosesanyane (2) Lefu

Lekhooa Braete

274

275