1 يرزاق

بنام خدا

:وتر يف كامپيتعر

ار يج محاسبه را در اختي نتايسه و نگهداريو مقاه سب انجام محايي بوده و توانايزياز انسان قابل برنامه ري است كه با توجه به نيكي الكترومكانيله ايوس

. دارد

: اصطالحات

:Dataداده

باشند ... ويد همانند اعداد ، اسام توانني ندارند و مي و مفهوم خاصي معنيي كه به تنهايعناصر

: Processپردازش

برآورده شود ييرد تا هدف نهاي گي داده ها صورت ميكه بر رو) ، جستجو يمانند محاسبات ، مرتب ساز ( ياتيبه مجموع عمل

: Informationاطالعات

ند يوتر است گويجه كار كامپي پردازش شده كه نتيبه داده ها

: وتر يك كامپي ي اصليبخشها

يبخش ورود -1

I. وتر نمود ي توان دستورات و داده ها را وارد كامپيكمك آنها مل شده كه با ي تشكيزاتياز وسائل و تجه

بخش پردازش -2

I. شود يدن به پاسخ دلخواه انجام مي رسيات الزم برايل قرار گرفته و عمليه و تحلي مورد تجزي وروديداده ها

يبخش خروج -3

I. دهد ي ارائه م گوناگونيرا به صورتهاا اطالعات يو ز پردازش ج حاصل اينتا

: وتر ي علوم كامپيطبقه بند

Hard Wareسخت افزار -1

I. ند يوتر گويستم كامپيمس سل قابل مشاهده و قابل يكي و مكانيكيزي فيزات ، اجزاي ، تجهيكي الكترونيبه مجموعه مدارها

2 يرزاق

Soft Wareنرم افزار -2

I. رفتار ي شود كه چگونگي گفته مييو به برنامه ها و دستورالعمل ها باشد ياستفاده از سخت افزار توسط نرم افزار مت ، كنترل و يهدا

كنند ين مييوتر را تعيكامپ

Firm Wareان افزار يم -3

I. همانند . شود ي آنها نوشته ميآن دسته از قطعات سخت افزار كه نرم افزار الزم روROM

: وتر ي كامپيايمزا

حافظه باال – دقت –نان ي اطم–رعت س

: وتر بر اساس قدرت پردازش و كاربرد آن يانواع كامپ

Super Computers وتر ها يابر كامپ -1

I. و پروژه ي ، دفاعييد و مورد استفاده در امور فضان شوي جهان اطالق ميوتر هاين كامپين و گرانترين ، بزرگترين ، قدرتمند تريع تريسر

ها CRAYگر يد و CRAY T3: همانند رند ي گي مورد استفاده قرار ميقاتي و تحقيم علمي عظيها

Mainframe Computers بزرگ يوتر هايكامپ -2

I. ي كه در آنها تنوع كارها و حجم اطالعات براير وزارتخانه ها و دانشگاهي نظي دولتي ، واحدهاي بزرگ تجاريمورد استفاده در شركتها

همانند كنند ين برنامه مختلف را اجرا ميبا كمك آنها هزاران نفر به طور همزمان به آن وصل شده و چنداد است و يار زيپردازش بس

IBM 360 و IBM 370

Mini Computers كوچك يوتر هايكامپ -3

I. يبكار م متوسط است ي پردازش و تنوع كارهاي كه حجم اطالعات براي و دانشگاهي ، دولتي از مراكز تجارياريمورد استفاده در بس

SUN يوتر هاي ها و كامپPDP11: همانند روند

Personal Computers يشخص يوتر هايا كامپيوتر يز كامپيا ريوتر يكامپ كرويم -4

I. گر رده ها هستند ي موجود نسبت به ديوتر هاين كامپين و پرمصرف ترين ، كم قدرت تريكوچك تر

Desktop Computers يزي روميوتر هايكامپ .1

Laptop – Notebook Computers يفي كياوتر هيكامپ .2

Palm topا ي) PDA (ي شخصيتاليجيار دي دستيوتر هايكامپ .3

3 يرزاق

: ) Hard wareسخت افزار ( يوتر شخصيك كامپي يساختار عموم

.رد ي گي در آن قسمت قرار ميكي قطعات الكتروني كه تماميا قسمتيمحفظه و : Caseجعبه -1

. شود يستم ميان برق در سي جريباعث برقرار كه يقطعه ا: ه يمنبع تغذ -2

3- Cpu (Central Processing Unit):و ياضي ، ري ، منطقيات پردازشي كه انجام عمليكيك تراشه الكتروني عبارتست از ي مركز پردازشگر

. د ي آيوتر به حساب ميدارد و در واقع بعنوان مغز كامپ را بعهدهيكنترل

I. ALU ا يArithmetic & Logic Unit : دهد ي را انجام ميسه داده ها و منطقي ، مقايات محاسباتيواحد محاسبه و منطق كه عمل .

II. CU ا يControl Unit : كند ي مي داده ها بررسيو چگونگواحد كنترل كه در هر زمان همواره صحت

III. حافظه ثباتRegister :در ج يع و موقت نتاي سري كوچك حافظه هستند كه جهت نگهداريواحدهاCPUروند ي بكار م

IV. حافظه پنهانCache :ييش كارايار باال كه جهت افزاي با سرعت بسيحافظه ا CPUدر نظر گرفته شده است .

ا ي ) MHZ(واحد سنجش سرعت آن مگاهرتز ه قادر به انجام آن است و يك ثاني است كه در ييسرعت آن برحسب تعداد دستورالعمل ها

300زپردازنده قادر است تا ين ري ايعني مگا هرتز است 300زپردازنده يند سرعت ري گوي مي وقتيعني باشديه ميون دستور در ثانيليم

. باشد يم AMD و INTEL معموالً ساخت دو شركت .ه اجرا كند يك ثانير جمع كردن دو عدد را در يه نظيون دستورالعمل پايليم

: به اطالعات ي دسترسيروشها

ش شوند يماي حافظه پيد تمام اطالعات از ابتداي خواندن اطالعات بايبرا : Sequential يبيترت -1

جه يره شده اند وجود دارد در نتي كه اطالعات مورد نظر ذخيم به محلي خواندن اطالعات امكان مراجعه مستقيبرا : Direct يتصادف -2

است يبي ترتيابيشتر از دستي به اطالعات بيابيسرعت دست

يحافظه اصل -4

I. RAM ) Random Access Memory ( ان ي باشد و با قطع جري مي تصادفي با دسترسيا حافظه اي و ي نوشتني خواندنيحافظه ا

ن حافظه استفاده نموده و اطالعات را پس از پردازش جهت ادامه ي خواندن اطالعات از ايز براي نCPUن رفته و يبرق اطالعات آن از ب

. گرداند ي من حافظه دوباره بازيات به ايعمل

DRAMا يپو .1

SRAMستا يا .2

DRAM نسبت به SRAMكه ي دارد در حالينه ساخت كمترين تر و هزي پائي سرعت دسترسSRAMباشند ين حالت مي ها عكس ا

4 يرزاق

II. ROM ) Read Only Memory ( ستم عامل و ي و سيل چك كردن قطعات سخت افزاري از قبي كه اطالعاتيحافظه فقط خواندن ....

قرار دهند ي آن اطالعاتي توانند بر روي نمي آن در نظر گرفته و افراد معموليات را براين عملين واحد بوده و شركت سازنده ايه ابرعهد

1. PROM )Programmable Read Only Memory(

2. EPROM )Programmable Read Only Memory Erasable(

ي جانبيحافظه ها - 5

I. بان ي نوار پشتيسينوار مغناطTape Backup:

به اطالعات يامكان دسترسرد ي گيم مورد استفاده قرار ميبان از اطالعات حجي پشتي نسخه هايع نرم افزار ها و نگهداري توزيبرا

باشد ي ميبي ترتبصورت

II. يسي مغناطيسكهايد :

ر يسك دواي دي شده در رويسينقاط مغناط. باشد يد آهن مي شكل است كه آغشته به اكسيره اي بصورت صفحه دايسيسك مغناطيد

ار به ي شوند هر شيره ميسك ذخي دير بر روين دواي دهند كه اطالعات در طول هميل مي تشكTrackا يار يش را بنام يمتحدالمركز

سك را با فاصله كم يشتر شدن حجم حافظه چند دي بيبرا. ند ي گوي مSectorا يقطاع ك ي شود كه هر بخش را يم ميچند بخش تقس

دهند در واقع به ي ملندريا سياستوانه ك يل يگر تشكيكديسكها با ي هم شعاع ديارهاي دهند آنگاه شي قرار ميك محور استوانه اي يرو

ند ي گويلندر ميك سيگر يكديسكها با ي هم شعاع ديارهايتعداد ش

ك بوده و قابل ي آنها از نوع پالست باشند و جنسي م¼5 و 3½سك ها كه در دو نوع ي دي همانند فالپ : Floppy Disc نرمسك يد .1

و يك درايد از يآنها با يبر رواطالعات و نوشتن خواندن ي شود و برايده ميس پوشيانعطاف هستند و سطح آنها با مواد فرو مغناط

. استفاده نمود Floppy Disc Driveا ي FDDخاص بنام

يينكه از حجم بااليل ايسك ها باال بوده بدلين نوع ديات در ا به اطالعيابي همانند هارد كه سرعت دست:Hard Disc سختسك يد .2

وم يني از آلومياژي شكل از جنس آليره ايصفحه داا چند يك يت كه آنها متشكل از يگا باي گ200 ، 60 ، 40بر خودار هستند مثالً

نها جهت خواندن و نوشتن اطالعات چرخند و سرعت آيك محور مي قرار دارند و حول يكه آنها درون محفظه بسته اافته يل يتشك

. باشد ي نرم ميسكهايعتر از ديار سريبس

ك صفحه يو آنها از . شود ي جهت نوشتن و خواندن اطالعات استفاده ميزري لياز تابش پرتو ها :Compact Discسك فشرده يد .3

ي توان برروير مي زيسك گردان هايط با دفق. ده شده ساخته شده اند ي شفاف پوشيكيه پالستيك اليار نازك كه توسط ي بسيفلز

CD يم ولي آنها عمل نوشتن را انجام دهيم بر روي توانستيكبار ميه فقط ي اولي هاCDآنها عمل قرار دادن اطالعات را انجام داد و

سك گردان يا كمك دو ب ) CD-Rewritable( م ي آنها انجام دهين بار عمل نوشتن را بر روين امكان را دارد كه چنديد اي جديها

5 يرزاق

يك شركت نرم افزار خود را بر روي كه يي هاCD البته به . آنها انجام داد يا عمل نوشتن را بر روي توان آنها را خواند و ير مي زيها

. شود ي گفته مCD-ROMست ي دهد و قابل نوشتن نيآن قرار م

CD-ROM Drive فقط CDبخواندد تواني م را ها

CD-Writer : يبر رو CD ها عمل نوشتن و خواندن اطالعات را دارد

ن ي بوده با اCDو آنها همانند رد ي پذيزر صورت مي اطالعات توسط تابش اشعه ليابيره و بازي ذخ: Optical Disc ي نورسكيد .4

شود ياستفاده م ) Backup( از اطالعات يريبان گي پشتي برايوتري كامپيتهايه در شبكه ها و ساژيباال بوت ي ظرفيداراتفاوت كه

شتر يب اطالعات در آنها ي بااليت باال و سرعت دسترسيت حمل و نقل ، ظرفينستكه قابليمت گرانتر اي ممتاز آنها با وجود قيژگيو و

. شود يده مي نامOptical Driveسك گردان مخصوص آنها يو د ممتاز ساخته است ي جانبيگر حافظه هاي آنها را نسبت به دبوده و

. برخوردارنديشتريار بيت بسين تفاوت كه از ظرفيسكها بوده با اي ديد از فالپي نسخه جد: Zip Diskسك يدپ يز .5

6. Flash Disk : رونديبكار م انتقال داده ها ي باشند كه برايد مي جديحافظه ها

باشدي م يا تصادفيم و ي مستق بصورتيسي مغناطيسكهايه دي به اطالعات در كليامكان دسترس

:ي وروديتگاه هادس -6

I. د يصفحه كلKeyboard

II. ماوسMouse

استاندارد .1

2. Track ball اب ير ي مسيا گوي

Optical يماوس نور .3

م يماوس بدون س .4

III. يقلم نور Light Pen

IV. ت ياهرم هداJoystick يا دسته بازي

V. ا ي يلوح لمسControl pad ا يTouch pad

VI. يش لمسيصفحه نما Touch Screen يكيا لوح گرافي Graphics Tablet

VII. ا اسكنر يشگر يپوScanner :ل و به يك تبدي صفر و ي كاغذ را به كدهاين دستگاه به كمك تابش نور و انعكاس آن اطالعات رويا

كند يوتر ارسال ميكامپ

يدست .1

Flatا تخت ي يا صفحه اي يزيروم .2

6 يرزاق

VIII. كروفن يمMicrophone

IX. يتاليجين ديدورب Digital

1. Web Cam نترنت قابل مرور است ي آن توسط اي كه خروجيتاليجين ديبهر نوع دورا ي

X. سك گردان هايا همان دي يسي مغناطيسكهايانواع د )FDD – HDD - CD ROM Drive -(...

XI. كارت شبكه

XII. مودمModem

: ي خروجيدستگاه ها -7

I. چاپگرPrinter :

ب آن يمعا. شوند يد ميبون توليخورد آن به كاغذ پشت ربون و بريحروف و نوشته ها در اثر ضربه زدن هد چاپگر به ر: يضربه ا .1

آنها است ين خروجيت نسبتاً پائيفياد هنگام چاپ ، سرعت و كي زيد صدايتول

چرخ آفتاب گردان

يا سوزني يس نقطه ايماتر

يره ايزنج

ها ي آن نسبت به ضربه ايت نسبتاً باالتر خروجيفيسرعت و ك :ير ضربه ايغ .2

يحرارت

افشان جوهر

يزريل

شود يقه استفاده ميصفحه در دق قه ، يقه ، خط در دقيدر دقه ، كاراكتر يدن سرعت چاپگرها بر حسب نوع آنها كاراكتر در ثاني سنجيبرا :1نكته

شود ي استفاده م )DPI( نچ ياز نقطه در ا چاپگرها ت چاپيفيكدن ي سنجيبرا :2نكته

. نامند ي را تونر ميزري ليمخازن جوهر چاپگر ها وج ي را كارتروهر افشان جيمخازن جوهر چاپگر ها :3نكته

II. ا يرسامPlotter : اس بزرگ يچاپ نقشه ها و نمودار ها در مق

يزيكوچك روم .1

ستاده يبزرگ ا .2

III. ش يصفحه نماMonitor :

1. CRT )Cathode Ray Tube( يالمپ اشعه كاتد

7 يرزاق

ن

2. LDC ) Liquid Crystal Display ( ع يل ماستايكر

3. Plasma ) Gas Plasma Display (

دارد يك صفحه به تعداد آن بستگي و درجه وضوح كسل نام دارديش پين واحد صفحه نمايكوچكتر :كته

: ش ينما صفحه يسه مدل هايمقا

بيمعا ايمزا مدل

تشعشعات مضر دارند -1 ن مدل ي ارزانتر-1

باال است ين مصرف توا-2 د آنها كامل يه دي زاو-2

C كنند ي را اشغال ميادي زي فضا-3R

T دهد يش مي نماي رنگها را واقع-3

خطر ناك هستند يطيست محي از لحاظ زيل استفاده از سرب و مواد سمي بدل-4

شتر ير بيت تصوي وضوح و شفاف-1

دارند ي وزن و حجم كمتر-2 ست يد كامل نيه ديزاو -1

مضر ندارند تشعشعات-3

كامالً تخت هستند -4 شوند يش داده نمي نمايعي رنگها طب-2

است يش آن واقعي اندازه قطر صفحه نما-5

LC

D

ن است ي پائي توان مصرف-6 گرانتر هستند CRT نسبت به مدل -3

ن مدل ي گرانتر-1 را دارند LCD ياي مزاي تمام-1

د كامل است يه دي زاو-2

Pla

sma

دهند يش مي نماي رنگها را واقع-3 شوند ينچ ساخته مي ا40 بزرگتر از ي معموالً در اندازه ها-2

IV. بلند گوSpeaker

V. بجز يسي مغناطيسكهايانواع د CD-ROM

VI. كارت شبكه

VII. مودمModem

بنام مادر ي برد اصليبر رو..... ، فكس و مودم و ييدئوي ، وي ، صوتيكي ، كارت گرافCPU ، RAM همانند ي سخت افزاريه اجزاي كليبطور كل :نكته

. شوند ينسب م آن يا درگاههاي پورتها و يو بر رو )Main board ( بورد

8 يرزاق

: وتر ي اطالعات در كامپينگهدار

ينري بايستم عددياز س اطالعات يره سازيوتر ها جهت پردازش ، كنترل و ذخي كامپيعني است ينريا باي ييوتر ها اعداد دودوي كار كامپيمبنا

و يكيزات الكتروني تجهياده سازي و پيرين استكه بكارگيستم اين سيل استفاده از ايل شده است دليك تشكيا ي كنند كه از دو رقم صفر و ياستفاده م

. است ) ال ميا دسي يستم دهدهيس( كار با ده رقم ي برايكيار آسانتر از مدارات الكتروني كار با دو رقم بسي برايكيمكان

: وتر ي در علم كامپي عدديستم هايتفاوت س

15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

ــس ــدهيـ ــ يستم دهـ ا يـ

مال يدس

ينريا باي ييستم دودويس 0 1 10 11 100 101 110 111 1000 1001 1010 11111110110111001011

ا اكتال ي ييستم هشتايس10 2 3 4 5 6 7

F E D C B A 9 8 7 6 5 4 3 2 10

ا يـ ييستم شـانزده تـا يس

مال يهگزادس

)1جدول شماره (

: 2 به 10 يل اعداد از مبنايتبد

م كوچك تر از يم تا خارج قسمت تقسي دهين عمل را آنقدر ادامه ميم نموده و اي تقس2ن صورت كه عدد را بر ي شود بديم استفاده مياز روش تقس

. م يسي نوين به باال و از چپ به راست مييپس از آن اعداد را از پامقسوم شود و

): ح ياعداد صح ( 2 به 10مثال

2)1100 = (10)12 (

9 يرزاق

): ياعداد اعشار ( 2 به 10مثال

: حيقسمت صح : يقسمت اعشار

2)01/1100 = (10)25/12 (

) است Wordكلمه حافظه همان ( د عمل ضرب را تا پر شدن كلمه حافظه ادامه داد ي صفر نرسد ، با ، قسمت اعشار بهياگر با ضرب متوال: 1نكته

ي قرار م16ا ي 8 عدد دو ، ين صورت كه بجايشود بدين روش عمل ميز به همين ) 16ا ي 8(گري دي به مبناها10 يل اعداد از مبناي تبديبرا : 2نكته

. شود ي استفاده مA-F از حروف 15 تا 10از اعدد استفاده ي بجا16 يم و در مبنايده

): ح ياعداد صح ( 8 به 10مثال

8)14 = (10)12 (

): ح ياعداد صح ( 16 به 10مثال

16)19 = (10)25 (

16) B18 = (10)435 (

10 يرزاق

: 10 به 2 يل اعداد از مبنايتبد

ارقام ين مبنا ارزش مكانيدر ا. دارد ي كه در آن قرار گرفته است بستگيقم به مقدار رقم و ارزش مكانارزش هر ر ) 10 يدر مبنا (ياضيبا توجه علم ر

تمام مبناها برقرار است ، پس ين قانون برايا. شود يده مي آخر سنجي و ال102 ، 101 ، 100 : يعني 10 عدد ي متواليك عدد برحسب توان هايدر

. د ي ضرب كن2 عدد ي متوالي آن براساس توان هايد هر رقم را در ارزش مكانيد باي ببر10 به 2 ي را از مبنايد عددياگر بخواه

): ح ياعداد صح ( 10 به 2مثال

0*20 + 1*21 + 0*22 + 1*23 + 1*24 =

0 + 2 + 0 + 8 + 16 = 26

10)26 = ( 2)11010 (

):ياعداد اعشار ( 10 به 2مثال

: ح يقسمت صح

0*20 + 1*21 + 0*22 + 1*23 + 1*24 =

0 + 2 + 0 + 8 + 16 = 26

0*2-1 + 1*2-2 =

0 + ___ = 0/25 4

10 )25/26 = ( 2)01/11010 (

: يقسمت اعشار

1

م از ي توانيم ميببر) 23 (8 ي دو را به مبنايم عدد در مبناي اگر بخواه : و برعكس )16ا ي 8(گر ي ديناها به مب2 يمبنال اعداد از ي تبديبرا: نكته

8 يم عدد در مبناينطور اگر بخواهيو همم ين نمائيگزي جا1سمت راست اعداد را سه رقم ، سه رقم جدا كرده و معادل آنها را با توجه به جدول شماره

. م يسي نويرا م ) 2 ي سه رقم در مبنا8 ي هر عدد در مبنايبه ازا( آن عدد يي معادل دودو1راست با توجه به جدول شماره م از سمت ي ببر2را به

م از سمت راست اعداد را چهار رقم ، چهار رقم جدا كرده و معادل آنها را با ي توانيم ميببر) 24 (16 ي دو را به مبنايم عدد در مبناين اگر بخواهيهمچن

معادل 1م از سمت راست با توجه به جدول شماره ي ببر2 را به 16 يم عدد در مبناينطور اگر بخواهيهم م وين نمائيگزي جا1دول شماره ه به جتوج

.م يسي نويرا م ) 2 ي رقم در مبناچهار 16 ي هر عدد در مبنايبه ازا( آن عدد ييدودو

): ح ياعداد صح ( 8 به 2مثال

8) 32= ( 2)11010 (

011 010 = 3 2

11 يرزاق

): ح ياعداد صح ( 2 به 8مثال

2) 111 101 = ( 8 )57 (

5 7 = 101 111

): ح ياعداد صح ( 16 به 2مثال

16 ) A1= ( 2)11010 (

0001 1010 = 1 A ): ح ياعداد صح ( 2 به 16مثال

2 ) 0110 1101 1011 = ( 16)B D 6 (

B D 6 = 1011 1101 0110 : 2 يانجام محاسبات در مبنا

: عمل جمع

مثالً اگر حاصل يعنيم يك داري دو بر ييستم دودويم در سيك داري ، ده بر يستم دهدهي باشد و همنطور كه در سي م10 يهمانند جمع در مبنا

. م ين كي اضافه مي را به رقم بعد1 شود صفر را نوشته 10 ييستم دودويجمع در س

: يقواعد كل

0 + 1 = 1 1 + 0 = 1 0 + 0 = 0 1 + 1 = 10 : مثال

11111 + 11110 = 111101

: ق يعمل تفر

: ي باشد با توجه به قواعد كلي م10 يق در مبنايهمانند تفر

: يقواعد كل

0 – 1 1 – 0 = 1 1 – 1 = 0 0 – 0 = 0

. كم كرده و در مرحله بعد به حساب آورد ) 2 ي در مبنا10 ( 2 يعني عدد يك را از مبنايد يبا ) 1 – 0 (0 از 1ق ي تفريبرا

12 يرزاق

: مثال

10010 - 1001 = 01001

: يح منفي اعداد صحينگهدار

: 1روش متمم -1

تمام صفر ) م ي نمائيل ميدو تبد ي بوده اول عدد را بصورت مثبت فرض كرده و آن را به مبنا10 ي در مبناياگر عدد منف( دو يعدد در مبنا

. م ي كنيل ميك ها را به صفر تبديك و تمام يها را به

: مثال

(- 19)10 = ( - 1 0 0 1 1 )2 = ( 0 1 1 0 0 )2

: 2روش متمم -2

. م ي نمائيك واحد اضافه مي بدست آمده ين تفاوت كه به عدد هايك است با اين روش همان متمم يا

: مثال

(- 19)10 = ( - 1 0 0 1 1 )2 = ( 0 1 1 0 0 )2 + ( 0 0 0 0 1 )2 = ( 0 1 1 0 1 )2

13 يرزاق

: اطالعات حافظهيريواحد اندازه گ

باشد يك ميا ي حافظه كه صفر يرين واحد اندازه گيكوچكتر : bitت يب

255 از اعداد صفر تا يكي تواند يت ميك باي باشد كه يت ميك بات معادل هشت بي. ند ي حافظه گوين قسمت قابل آدرس دهيكوچكتر : Byte تيبا

. د يره نمايا كركتر را در خود ذخيك حرف ي تواند يت ميد و هر باي نماي در خود نگهدارينريرا بصورت با

د يات پردازش نماي تواند در هر عمليزپردازنده مي كه رين واحديبزرگتر : Wordكلمه

. ند يك كلمه گويت ي به هر دو بايتي ب16 ي هاوتريبه همبن منظور در كامپ

32 طول كلمه يتي ب32 يوتر هايت و كامپي ب16 طول كلمه يتي ب16 يوتر هاي هستند در واقع در كامپيتي ب32 و 16 معموالً ي شخصيوتر هايكامپ

. ت است يب

bit = 1 , 0

1 Byte = 8 bit

1 Word = 2 Byte = 16 bit

1 KB = 210 B = 1024 B

1 MB = 210 KB = 220 B

1 GB = 210 MB = 220 KB = 230 B

1 TB = 210 GB = 220 MB = 230 KB= 240 B

1 EB = 210 TB = 220 GB = 230 MB = 240 KB = 250 B

: Characterكاراكتر

. باشد يك سمبل ميا ي كه معرف حرف ، عدد يعبارت

: Softwareنرم افزار ها

ن ييوتر را تعي رفتار كامپي شود كه چگونگي گفته ميي باشد و به برنامه ها و دستورالعمل هايت ، كنترل و استفاده از سخت افزار توسط نرم افزار ميهدا

كنند يم

شود كه يس انجام ميمه نوستم و برنايل گر سين مراحل توسط فرد تحلي كه اش ي آزما-يسي برنامه نو- ل يتحل -ق يتحق: مراحل ساخت نرم افزار

. ز باشند يك گروه ني تواند يم

14 يرزاق

: Softwareها انواع نرم افزار

يفه كنترل و هماهنگيو وظرد ي گي به عهده ميا جزئي يستم را بطور كليت سيري كه مدينرم افزار : )Operating System( يستميس -1

ين كاربر و سخت افزار محسوب مي از آنها بوده و رابط بينمونه ا ) OS( امل ها ستم عيو سستم را بر عهده دارد يك سي يات درونيه عمليكل

. شوند

تك منظوره همانند - تك كاربره - ي متنيستم عامل هايس MS-DOS ي نرم افزار كاربرد1993در سال 1993 تا 1981 در سال

بكار آمدند يكي گرافيل هاامستم عي س1995 بكار آمد كه بعد از آن در سال Windows 3.1 بنام ط عامليا محي و عامل

يكي گرافيستم عامل هايس GUI كاربريكيا واسط گرافي ) Graphic User Interface ( - ستم ي س: چند منظوره -چند كاربره

. شوند يل محسوب مي قبني ا از,Windows NT, 2000 , XP, 2003 Unix, Linux, Sun , يعاملها

. شده است ياده سازيه و پي مختلف كاربران تهيازهايسان جهت رفع ني كه توسط برنامه نوي نرم افزار ) :Application( يكاربرد -2

:ج ي رايستم عامل هايات سيخصوص

ط كاريمح تعداد برنامه ها تعداد كاربران نوع نرم افزار

يمح ستمينرم افزار سمل

عاط

يسمل

عاتمس

برهكار

ك ت

بره كار

ند چ

وره نظك م

ت

چنوره

نظد م

يمتن

رافگ

يكي

DOS

WIN 3.1

WIN 95

WIN 98

WIN Me

WIN NT

WIN 2000

WIN XP

Linux

Unix

15 يرزاق

: اصطالحات

ينرم افزارها Free Ware :رد ي گيار افراد قرار ميگان در اختيبصورت ران نرم افزارها ي ا .

ينرم افزارها Share ware: گر يرد و پس از آن دي گيار استفاده كننده قرار ميگان در اختي بصورت راي هستند كه مدت كوتاهيي نرم افزار ها

. آن پرداخت شود ي برايمبلغد ي شدن آن باي دائميد كه برايتواند از آن استفاده نمايكاربر نم

Bug : ش ير در صفحه نمايش بد تصويك نرم افزار همانند نماي نشده توسط ينيش بيا پيح يج ناصحينتا .

Hang: دهد كه با فشردن ي ارائه نميچ خروجي زند و هي سرباز ميستد و از قبول هر داده ورودي ايوتر از كاركردن بازميكه كامپيزمان

دها ين كليا با دوبار فشردن اي نموده و End Taskن اتفاق شده را ي را كه باعث ايد عملياز صفحه كلCtrl + Alt + Del يهاديهمزمان كل

. م ي نمائي مجدد ميوتر را راه اندازيكامپ

ب ي داده موجود در آن را تخريهال يا فاي شده و نرم افزارها ي بارگذارنوتر در آيك كامپي هستند كه بدون اطالع مالك ييبرنامه ها :روسيو

. ر خود را دارند يد مثل و تكثي تولييروسها تواناي كنند اكثر ويم

وجود دارند كه تحت ) ياطالعات شخص( اطالعات مربوط به افراد يري و بكارگي كه در مورد جمع آورين خاصيقوان : محافظت از داده ها

. وند شين محافظت از داده ها شناخته ميعنوان قوان

: يسيزبان برنامه نو

از عالئم ، قواعد و ي به مجموعه ايسي زبان برنامه نوي بطور كل. است يسي به نام زبان برنامه نويستم ارتباطيك سياز به يك نرم افزار نيجاد ي ايبرا

. وتر داد ي به كامپ رايا دستوراتيجاد نمود و يك نرم افزار را اي شود كه توسط آنها بتوان يدستورالعمل ها گفته م

: يسي برنامه نوي زبانهايدسته بند

– ياسمبل: همانند . شود يوتر است گفته مين و وابسته به سخت افزار كامپي آنها در سطح ماشي كه دستورالعمل هايي زبانها:ن يسطح پائ -1

ن يزبان ماش

ياج به نرم افزارهاينگونه زبانها احتي شود و اي انسان هستند گفته ميك به زبان محاوره اي آنها نزدي كه دستورالعمل هايي زبانها:سطح باال -2

ن است كه ي دو در انيل شود و تفاوت اين تبديبان ماشدارند تا دستورالعملها به دستورات ز) Compiler(ا مترجم ي ) Interpreter( مفسر

. كنند يكباره خوانده سپس ترجمه مي دستورات را به يمام مترجم ها تي كنند ولي دستورات را سطر به سطر خوانده و ترجمه ممفسرها

C - Basic - Fortran - Cobol – Fox pro - پاسكال -ك يسيژوال بي و- يدلف: همانند

16 يرزاق

: مراحل توليد نرم افزار

) نه و زمان ين هزيلف ، تخم مختي راه حل هاي مساله ، بررسيري كاربران ، امكان پذيازهايف ني و تعرييشناسا( ل ي و تحليامكان سنج -1

) س برنامه ينترفي ، اييط اجراين محييره اطالعات ، تعيتم حل مسئله ، چارت ، نحوه ذخي الگوريطراح ( يطراح -2

) كدنويسي و اجراي برنامه در محيط ( پياده سازي -3

) ر تست جزئي و كلي برنامه ، آزمايش با داده هاي مختلف ، تطابق با نيازهاي كارب( آزمايش -4

) رفع خطاها ، پاسخگويي در قبال نيازهاي جديد كاربر ، تطبيق سيستم با پيشرفت محيط ( پشتيباني و نگهداري -5

بنابر اين براي نوشتن يك برنامه قبل از شروع به كد نويسي ، روش حل مساله در قالب يك الگوريتم ، نوشته شده و سپس كد نويسي برنامه از روي آن

. گردد الگوريتم آغاز مي

: تم و فلوچارت يالگور

ق ي از دستورالعمل هاست كه با زبان دقيو در واقع مجموعه ا باشد ي ميق مراحل مختلف و نحوه انجام دادن كار بخصوصيح دقي تشريتم به معنيالگور

ز ي كنند و شروع و خاتمه آنها ني را دنبال ميص كه هدف خاي شوند ، به گونه ايم و به صورت مرحله به مرحله اجرا يات كافييجزو قابل فهم به همراه

. مشخص است

. الگوريتم برنامه بعد از تكميل بايد با داده هاي مختلف آزمايش شود تا از صحت و درستي كاركرد آن اطمينان حاصل گردد : 1نكته

: يجه مورد نظر حاصل آيد ، اما الگوريتمي بهتر است كه براي يك برنامه ممكن است بتوان چندين الگوريتم مختلف نوشت كه از همگي نت : 2نكته

. داراي جزئيات كافي حل مساله باشد . دقيق باشد -

. روشن ، واضح و قابل فهم باشد -

. آن ساده تر باشد ) كدينگ ( پياده سازي -

) به انجام برسد و درحلقه بي نهايت نيفتد ( پايان پذير باشد -

سب باشد تعداد مراحل و جمالت آن منا -

. به صرفه باشد ... ) زمان ، فضا و ( از نظر هزينه -

17 يرزاق

: تم يانواع دستورالعمل ها در الگور

. تكرار و ي ، شرطي ، خروجي ، محاسباتيورود

: يورود -1

. كنند يستفاده م ا"ر يا بگيافت كن ي در– بخوان " همانند يو از عبارات شوند يافت داده ها استفاده مي دري براي وروديدستورالعمل ها

:يمحاسبات -2

ياضيات ريو در واقع نحوه استفاده از فرمول ها و انجام عمل شوند ي استفاده مي و محاسباتياضيات ري انجام عملي براي محاسباتيدستورالعمل ها

ي عالمت تساوي شود و فقط بجاياده مات وجود دارد استفياضي كه در ريشكلاز همان آنها ي اجراي كنند و معموالً براين ميي را تعيو محاسبات

منظور از ( رود ير بكار ميك متغي نام ي و در سمت چپ تساويات محاسباتي عملي در سمت راست تساويعني شود ياز عالمت فلش استفاده م

خود را دارا هستند و ياضياربرد رتم همان كير ها در الگوري انواع داده را دارند متغيره سازي و ذخي نگهداريي هستند كه تواناييمتغسر مكان ها

. كنند ير آنها را نگهداريخ ، ساعت و نظايا نادرست ، تاري درست ير منطقيا مقادي توانند متن يعالوه بر اعداد م

:يخروج -3

چاپ –ش بده ي نما"د همانني و از عبارات شوندياز استفاده مي مورد نيام هايا پي يش داده و اطالعات خروجينما ي براي خروجيدستورالعمل ها

. كنندي استفاده م"كن

:يشرط -4

ا يافت كن ي در– بخوان " همانند ي و از عبارات شونديتم استفاده مي الگوريسه ها و كنترل روند اجراي انجام مقاي براي شرطيدستورالعمل ها

. كنندي استفاده م"ر يبگ

) :حلقه ها ( تكرار -5

استفاده "ر يا بگيافت كن ي در– بخوان " همانند يو از عبارات شوند ي دستورالعمل ها استفاده مياد تكرار اجراجي اي تكرار برايدستورالعمل ها

. كنند يم

: ف شده كه عبارتند از يش آماده تعريتم بصورت پي كه در الگورياتيا مجموعه عمليك ي: عملگر

)\(حيم صحيو خارج قسمت تقس ) Mod(ح يم صحيمانده تقسي، باق( / ) م ي تقس،( * ) ، ضرب ) -( ق ي، تفر( + )جمع : ياضي ريعملگرها -1

. شوند ي استفاده مي شرطيجاد انواع شرط ها در دستورالعمل هاي ايبرا : يسه ايمقا يعملگرها -2

1 .< 3= . 5 .>=

2 .> 4 .<= 6 .> <

18 يرزاق

. شوند ي استفاده مي شرطياز شرط ها در دستورالعمل ها گوناگون يب هايجاد تركي اي برا"ا ي " و " و " : ي منطقيعملگرها -3

1 .And 2 .Or 3 .Not

: N-Sو نمودار ) ينمودار گردش( فلوچارت

يب اجراي است كه دستورالعمل ها و ترتيمات قراردادي از اشكال و ترسي مجموعه ايا بعبارتي و . باشد يتم ميان الگوري اشكال در بيريهمان بكارگ

: انواع عالئم . دهد يش مينماآنها را

. شود ي استفاده م دستورالعمل شروع كن از عالمت يبرا -1

. شود ي استفاده م ان از عالمت ي دستورالعمل پايبرا -2

. شود ي استفاده م از عالمتي و خروجي ورودي دستورالعمل هايبرا -3

. شود ي از عالمت استفاده مي شرطي دستورالعمل هايبرا -4

. شود ي استفاده م انتساب از عالمتي دستورالعمل هايبرا -5

. شود ي استفاده م كاغذ از عالمت ي چاپ اطالعات برروي دستورالعمل هايبرا -6

. شود يش از عالمت استفاده مي صفحه نمايش اطالعات روي نماي دستورالعمل هايبرا -7

. شود يگر از عالمت استفاده ميكديك فلوچارت به ي مختلف ي اتصال قسمتهايبرا -8

شروع

انيپا