Begić A, Dilić M, Kurćehajić A, Mlačo A, Bičo A, Kurtalić E, Kočo D, Baltić A, Švrakić S

EVALUACIJA EFEKATA LIJEČENJA EVALUACIJA EFEKATA LIJEČENJA ARTERIJSKE OKLUZIVNE BOLESTI I ARTERIJSKE OKLUZIVNE BOLESTI I

DIJABETIČNIH ANGIOPATIJA DIJABETIČNIH ANGIOPATIJA UPOTREBOM HIPERBARIČNE UPOTREBOM HIPERBARIČNE

OKSIGENACIJEOKSIGENACIJE

Begić A, Dilić M, Kurćehajić A, Begić A, Dilić M, Kurćehajić A, Mlačo A, Bičo A, Kurtalić E, Kočo D, Baltić A, Mlačo A, Bičo A, Kurtalić E, Kočo D, Baltić A,

Švrakić SŠvrakić S

Klinika za vaskularne bolestiKlinika za vaskularne bolesti Klinički centar Univerziteta u SarajevuKlinički centar Univerziteta u Sarajevu

EVALUACIJA EFEKATA LIJEČENJA ARTERIJSKE OKLUZIVNE BOLESTI I DIJABETIČNIH ANGIOPATIJA EVALUACIJA EFEKATA LIJEČENJA ARTERIJSKE OKLUZIVNE BOLESTI I DIJABETIČNIH ANGIOPATIJA UPOTREBOM HIPERBARIČNE OKSIGENACIJEUPOTREBOM HIPERBARIČNE OKSIGENACIJE

KlinikaKlinika za vaskularne bolesti KCU Sarajevo za vaskularne bolesti KCU Sarajevo

UVODUVODAteroskleroza je glavni uzrok smrti i prijevremene Ateroskleroza je glavni uzrok smrti i prijevremene

nesposobnostinesposobnosti

u razvijenim zemljama.u razvijenim zemljama.

Ateroskleroza je najčešći uzrok i arterijske okluzivne Ateroskleroza je najčešći uzrok i arterijske okluzivne bolesti (AOB)bolesti (AOB)

ekstremiteta bolesnika starijih od 40 godina, sa ekstremiteta bolesnika starijih od 40 godina, sa najvećomnajvećom

incidencijom oboljevanja u šestoj i sedmoj deceniji incidencijom oboljevanja u šestoj i sedmoj deceniji života. života.

Ateroskleroza: proces koji napreduje

Napredovanje bolesti

I faza: početak II faza: progresija III faza:komplikacije

Ateroskleroza počinje u prvoj dekadi života i postepeno napreduje starenjem

Libby P. Circulation. 2001;104:365-372; Ross R. N Engl J Med. 1999;340:115-126; Pepine CJ. Am J Cardiol. 1998;82 (suppl 10A):23S-27S.

monociti LDL-Cadhezijska molekula

makrofag

pjenasta ćelijaa

oksidiraniLDL-C

ruptura plaka

glatka m. ćelija

CRP

PRVA DEKADA OD TREĆE DEKADE

OD ČETVRTE DEKADE

akumulacija lipidnog sadržajaglatke m.

ćelije i kolagen

tromboza i

krvarenje



Segmentalne lezije koje uzrokuju stenozu ili okluziju su Segmentalne lezije koje uzrokuju stenozu ili okluziju su običnoobično

lokalizovane u velikim i srednje velikim krvnim lokalizovane u velikim i srednje velikim krvnim sudovima što zasudovima što za

posljedicu ima pojavu ishemijskih promjena. posljedicu ima pojavu ishemijskih promjena.

Promjena zdravog endotela u hronično oštećenje i potom u akutno stanje

Ateroskleroza je hronična progresivna bolest

Libby P. Circulation. 2001;104:365-372; Ross R. N Engl J Med. 1999;340:115-126; Tran H, Anand SS. JAMA. 2004;292:1867-1874.

Nestabilni plak i tromboza

Oksidativni stres i upalaEndotelna disfunkcijaNormalni endotel

Periferna arterijska bolest

Ishemijska bolest srca

Cerebrovaskularna bolest





Šećerna bolest je metabolički poremećaj koji je Šećerna bolest je metabolički poremećaj koji je uzrokovanuzrokovan

deficitom ili pak nedostatkom insulina. deficitom ili pak nedostatkom insulina.

Šećerna bolest dovodi do promjena na krvnim sudovima Šećerna bolest dovodi do promjena na krvnim sudovima i timei time

uzrokuje poremećaj u opskrbi i otplavljivanju krvi zatim uzrokuje poremećaj u opskrbi i otplavljivanju krvi zatim hranjivim ihranjivim i

raspadnim supstancama tkiva, koje prožima raspadnim supstancama tkiva, koje prožima dijabetesomdijabetesom

promjenjeni krvni sud.promjenjeni krvni sud.



Ove promjene na krvnim sudovima izazvane šećernom Ove promjene na krvnim sudovima izazvane šećernom bolešćubolešću

nazivaju se dijabetičnim angiopatijama. nazivaju se dijabetičnim angiopatijama.



Hiperbarična oksigenacija (HBO) je terapijski metod Hiperbarična oksigenacija (HBO) je terapijski metod riješenja svih formi hipoksije. riješenja svih formi hipoksije.

Mehanizmi delovanja HBO se zasnivaju na normalizaciji Mehanizmi delovanja HBO se zasnivaju na normalizaciji funkcija transportnih sistema kiseonika, smanjenju funkcija transportnih sistema kiseonika, smanjenju arterijalne hipoksemije, smanjenju HbA1c, povećava arterijalne hipoksemije, smanjenju HbA1c, povećava kontraktilnu sposobnost miokarda, smanjuje plućnu kontraktilnu sposobnost miokarda, smanjuje plućnu hipertenziju, poboljšava protok na ekstremitetima, hipertenziju, poboljšava protok na ekstremitetima, smanjuje adhezionu i agregacionu aktivnost trombocita. smanjuje adhezionu i agregacionu aktivnost trombocita.

Značajno smanjuje koncentraciju u plazmi: Značajno smanjuje koncentraciju u plazmi: antiinsulinskog hormona, glukagona, kateholamina, antiinsulinskog hormona, glukagona, kateholamina, lipida, produkata tkivnog metabolizma i normalizuje pH lipida, produkata tkivnog metabolizma i normalizuje pH eritrocita.eritrocita.



Na Klinici za vaskularne bolesti KCU Sarajevo u upotrebi jeNa Klinici za vaskularne bolesti KCU Sarajevo u upotrebi je

monoplace chamber u kojoj je pacijent smješten u ležećem monoplace chamber u kojoj je pacijent smješten u ležećem položaju. položaju.

Pored ove jedinice u upotrebi su u velikim svjetskim centrima iPored ove jedinice u upotrebi su u velikim svjetskim centrima i

multiplace chambers gdje više pacijenata sjedi ili leži uz multiplace chambers gdje više pacijenata sjedi ili leži uz obaveznuobaveznu

medicinsku pratnju (ljekar ili medicinski tehničar).medicinsku pratnju (ljekar ili medicinski tehničar).

Sve vrijeme rada komore provodi se audio-vizualni nadzor iSve vrijeme rada komore provodi se audio-vizualni nadzor i

komunikacija pacijent-ljekar/med. tehničar. Prije početka komunikacija pacijent-ljekar/med. tehničar. Prije početka terapijeterapije

svaki pacijent prolazi odgovarajući pregled i razgovor sa svaki pacijent prolazi odgovarajući pregled i razgovor sa

ljekarom a potom se brižljivo pripremaju za ulazak u komoru. ljekarom a potom se brižljivo pripremaju za ulazak u komoru.







CILJ STUDIJECILJ STUDIJE

Komparirati tretman hiperbaričnom oksigenacijom kod Komparirati tretman hiperbaričnom oksigenacijom kod pacijenata sapacijenata sa

simptomatologijom arterijske okluzivne bolesti (AOB) sasimptomatologijom arterijske okluzivne bolesti (AOB) sastandardnim tretmanom u liječenju pacijenata sa standardnim tretmanom u liječenju pacijenata sa

simptomatologijomsimptomatologijomarterijske okluzivne bolesti (AOB) arterijske okluzivne bolesti (AOB)

Komparirati tretman hiperbaričnom oksigenacijom kod Komparirati tretman hiperbaričnom oksigenacijom kod pacijenata sapacijenata sa

dijabetičnom angiopatijom (DA) sa standarnim tretmanom dijabetičnom angiopatijom (DA) sa standarnim tretmanom u liječenjuu liječenju

dijabetične angiopatije (DA). dijabetične angiopatije (DA).



Terapeutski efekat je ocjenjivan kao:Terapeutski efekat je ocjenjivan kao:

1.1. nepromijenjen, nepromijenjen,

2.2. poboljšanje poboljšanje

3.3. izrazito poboljšanje.izrazito poboljšanje.



ISPITANICI I METODEISPITANICI I METODE

U studiju je uključeno ukupno 96 pacijenta liječenih na U studiju je uključeno ukupno 96 pacijenta liječenih na KliniciKlinici

za vaskularne bolesti KCU u Sarajevu u periodu dec. 2008 za vaskularne bolesti KCU u Sarajevu u periodu dec. 2008 - dec. 2009 godine. - dec. 2009 godine.

Sljedeći parametri su statistički obrađeni: Sljedeći parametri su statistički obrađeni: 1.1. spol, spol, 2.2. dob, dob, 3.3. ukupan broj pacijenata tretiranih HBO, ukupan broj pacijenata tretiranih HBO, 4.4. broj pacijenata sa AOB, broj pacijenata sa AOB, 5.5. broj pacijenata sa DA, broj pacijenata sa DA, 6.6. prosječan broj tretmana, prosječan broj tretmana, 7.7. efekat tretmana. efekat tretmana.




Kriterij uključivanja: potvrđena dijagnoza arterijske Kriterij uključivanja: potvrđena dijagnoza arterijske okluzivneokluzivne

bolesti, potvrđena dijagnoza dijabetes melitusa i dijabetičnebolesti, potvrđena dijagnoza dijabetes melitusa i dijabetične

angiopatije i pacijenti koji pristaju na tretman hiperbaričnomangiopatije i pacijenti koji pristaju na tretman hiperbaričnom

oksigenacijom. oksigenacijom.

Kriterij isljučivanja: pacijenti koji nisu željeli sudjelovati u Kriterij isljučivanja: pacijenti koji nisu željeli sudjelovati u studiji,studiji,

pacijenti kojima nije bilo moguće provesti tretman u pacijenti kojima nije bilo moguće provesti tretman u hiperbaričnojhiperbaričnoj

komori.komori.




Na osnovu postavljene dijagnoze AOB i dijabetične Na osnovu postavljene dijagnoze AOB i dijabetične angiopatije teangiopatije te

kliničke procjene pacijentima je ordinirana hiperbarična kliničke procjene pacijentima je ordinirana hiperbarična terapija u viduterapija u vidu

tretmana 100% kiseonikom po programu MedWound uz tretmana 100% kiseonikom po programu MedWound uz maksimalnimaksimalni

pritisak od 2,4 atmosfere i trajanju jednog tretmana od pritisak od 2,4 atmosfere i trajanju jednog tretmana od ukupno 60ukupno 60

minuta sa periodom uzdizanja od 20 minuta, hold time 40 minuta sa periodom uzdizanja od 20 minuta, hold time 40 minuta iminuta i

period spuštanja 20 minuta. period spuštanja 20 minuta.



REZULTATIREZULTATI

Ukupno je tretirano 96 pacijenata, muškaraca 56 Ukupno je tretirano 96 pacijenata, muškaraca 56 (58,3%), žena(58,3%), žena

40 (41,7%) razvrstanih u dvije grupe.40 (41,7%) razvrstanih u dvije grupe.

Spol

58%

42%

M

Ž



REZULTATIREZULTATI

AOB - ukupno je tretirano 43 (44,8%) pacijenta; AOB - ukupno je tretirano 43 (44,8%) pacijenta; muškaraca 25 (58,1%), žena 18 (41,9 %). muškaraca 25 (58,1%), žena 18 (41,9 %). HBO je tretirano 22 (51,2%) pacijenta, HBO je tretirano 22 (51,2%) pacijenta, 21 (95,4%) pacijent je izdržao tretman HBO21 (95,4%) pacijent je izdržao tretman HBO1 (4,6%) pacijent nije izdržao tretman HBO. 1 (4,6%) pacijent nije izdržao tretman HBO. Prosječan broj tretmana je 17. Prosječan broj tretmana je 17.

Efekat tretmana: Efekat tretmana: Nepromijenjen 1 (4,7%), Nepromijenjen 1 (4,7%), poboljšanje 7 (33,3%), poboljšanje 7 (33,3%), izrazito poboljšanje 13 (62,0%). izrazito poboljšanje 13 (62,0%).

1

7

13

0

2

4

6

8

10

12

14

1

Efekat tretmana nepromijenjen

Efekat tretmana poboljšanje

Efekat tretmana izrazitopoboljšanje



REZULTATIREZULTATI

AOB – standardnim tretmanom je tretirano 21 (48,8%) AOB – standardnim tretmanom je tretirano 21 (48,8%) pacijent pacijent

Efekat tretmana:Efekat tretmana: pogoršanje 4 (19%),pogoršanje 4 (19%), nepromijenjen 7 (33,4%), nepromijenjen 7 (33,4%),

poboljšanje 10 (47,6%). poboljšanje 10 (47,6%).



REZULTATIREZULTATI

DA - ukupno je tretirano 53 (55,2%) pacijenata; DA - ukupno je tretirano 53 (55,2%) pacijenata; muškaraca 31 (58,5%), žena 22 (41,5%), muškaraca 31 (58,5%), žena 22 (41,5%), HBO je tretirano 26 (49,0%) pacijenata, HBO je tretirano 26 (49,0%) pacijenata, 24 (92,3%0) pacijenta je izdržalo HBO,24 (92,3%0) pacijenta je izdržalo HBO,2 (7,7%) pacijenta nisu izdrđali tretman HBO2 (7,7%) pacijenta nisu izdrđali tretman HBOProsječna broj tretmana je 17. Prosječna broj tretmana je 17.

Efekat tretmana: Efekat tretmana: 1.1. nepromijenjen 3 (12,5%), nepromijenjen 3 (12,5%), 2.2. poboljšanje 8 (33,3%),poboljšanje 8 (33,3%),3.3. izrazito poboljšanjeizrazito poboljšanje 1 13 (54,2%).3 (54,2%).

13%

33%54%

Efekat tretmana nepromijenjen

Efekat tretmana poboljšanje

Efekat tretmana izrazitopoboljšanje



REZULTATIREZULTATI

DA – standardnim tretmanom je tretirano 27 (51,0%) DA – standardnim tretmanom je tretirano 27 (51,0%) pacijenta pacijenta

Efekat tretmana:Efekat tretmana:

pogoršanje 8 (29,7%),pogoršanje 8 (29,7%),

nepromijenjen 12 (44,4%), nepromijenjen 12 (44,4%),

poboljšanje 7 (25,96%). poboljšanje 7 (25,96%).









ZAKLJUČAKZAKLJUČAK

HBO je izrazita efektivna terapijska komponenta kompleksnogHBO je izrazita efektivna terapijska komponenta kompleksnogliječenja AOB i dijabetičnih angiopatija, ne samo u liječenju liječenja AOB i dijabetičnih angiopatija, ne samo u liječenju

kasnihkasnihkomplikacija već i u ranoj fazi bolesti s ciljem sprečavanja komplikacija već i u ranoj fazi bolesti s ciljem sprečavanja

razvojarazvojahipoksije i pratećih komplikacija (mikro i makroangiopatije,hipoksije i pratećih komplikacija (mikro i makroangiopatije,polineuropatije, retinopatije, nefropatije) a posebno kod polineuropatije, retinopatije, nefropatije) a posebno kod

dijabetičnihdijabetičnihkomplikacija ako se zna da je uzdržavanje od HBOT komplikacija ako se zna da je uzdržavanje od HBOT

preporučenopreporučenokod periferne retinopatije i nefroskleroze.kod periferne retinopatije i nefroskleroze.



ZAKLJUČAKZAKLJUČAK

Analizirajući ispitivane grupe i komparirajući Analizirajući ispitivane grupe i komparirajući tretman HBOtretman HBO

sa standardnim tretmanom u liječenju AOB i DA sa standardnim tretmanom u liječenju AOB i DA došli smodošli smo

do zaključka da su poboljšan terapijski odgovor do zaključka da su poboljšan terapijski odgovor imaliimali

pacijenti iz obje grupe, a bolji terapijski efekat su pacijenti iz obje grupe, a bolji terapijski efekat su imaliimali

pacijenti iz grupe sa AOB uz statistički pacijenti iz grupe sa AOB uz statistički signifikantansignifikantan

pokazatelj kod pacijenata tretiranih HBO. pokazatelj kod pacijenata tretiranih HBO.

EVALUACIJA EFEKATA LIJEČENJA EVALUACIJA EFEKATA LIJEČENJA ARTERIJSKE OKLUZIVNE BOLESTI I ARTERIJSKE OKLUZIVNE BOLESTI I

DIJABETIČNIH ANGIOPATIJA DIJABETIČNIH ANGIOPATIJA UPOTREBOM HIPERBARIČNE UPOTREBOM HIPERBARIČNE

OKSIGENACIJEOKSIGENACIJE

Begić A, Dilić M, Kurćehajić A, Begić A, Dilić M, Kurćehajić A, Mlačo A, Bičo A, Kurtalić E, Kočo D, Baltić A, Mlačo A, Bičo A, Kurtalić E, Kočo D, Baltić A,

Švrakić SŠvrakić S

Klinika za vaskularne bolestiKlinika za vaskularne bolesti Klinički centar Univerziteta u SarajevuKlinički centar Univerziteta u Sarajevu

Documents

Begić A, Dilić M, Kurćehajić A, Mlačo A, Bičo A, Kurtalić E, Kočo D, Baltić A, Švrakić S