01-10-16

1

Stressorenbehandeling bij chronisch pijnpatienten

• YvonneMuseler pijnconsulent bijDCKlinieken• RobRuimschotel psychiater bij PsyToBe• ArthurHartog anesthesioloog-pijnspecialist bij

DCKlinieken

Wat gaan we doen?

• Watzijn dekenmerkenvanchronischepijn• Watdoet DCKlinieken• Watdoet depsychiater• Watzijn stressoren

• Interactiemetdezaal• Wieherkent dit?• Resultaten pilotstudieDeUitdaging

Kenmerken van chronische pijn

Duurt langer dan 3 tot 6 maanden

Behandelingen zijn weinig effectief

Grotere kans op ontstaan van angst/depressie

Verlies van regie over lijf en leven

Chronischepijn- pijnstoornis

• pijnzonderorganischeafwijkingen–meestvoorkomendevormvanchronischepijn

• Deverleidingbestaatomhiervoorsteedsmeerensteedssterkerepijnstillerstenemenbijdepatiënt

• Ditisinhetalgemeengeenzinvollebehandeling

• Isgedoemdte falen;depijngaatnietwegendebijwerkingenwordensteedserger

01-10-16

2

Chronisch pijnpatienten

Hoofd

Lijf

Leven

Wat doet DC klinieken

Intake bij pijnconsulent en pijnspecialist

Behandeling en/of Bewegen

Gesprek bij pijnconsulent en afnemen 4DKL

Uitleg pijnmechanisme en stressoren

Multidisciplinair: pijnconsulent, pijnspecialist, fysiotherapeut en psychiater

4DKLvragenlijsten

DistressDepressieAngstSomatisatie

Verhoogdescoresopangsten/ofdepressie

intakebijdepsychiater

Wat doet de psychiater?

Is er sprake van een angststoornis?

Is er sprake van een depressie?

Medicatie voorschriftBiografie laten schrijven

Behandeltherapie kiezen:Stressoren groep of andere (individueelaangepaste) therapie

01-10-16

3

Watzijnstressoren?

• Gezin van herkomst• School/opleiding• Relaties• Financiën• Werk• Kinderen• Familie• Lijf• Sexualiteit• etc

Stressoren behandeling

Kenmerken Stressoren:

• Liggenaltijdbuiten jezelf

• En jehebt er geen invloed op

Pijn en stress

• Stressoren→Stress→Stressreactie↓

klachten↓

verdwijnen

Lichamelijkereactiesbijstress• Bloeddrukgaatomhoog(duizeligheidsklachten)• Hartslagstijgt(hartkloppingen)• zuurstofrijkbloedstroomtnaardespierenenhethart (en

mindernaardehersenenendeandereorganen)engeefteen leegenonaangenaamgevoel

• spierenspannenzichaan(spier- engewrichtspijn)• longblaasjesverwijdenzichenwordtdeademhaling sneller

(kortademig)• hetbloed trektweguithetgezicht• despijsverteringgaatopeenlaagpitje (maag- en

darmklachten)• hetzweet breekt jeuit

01-10-16

4

Pijn en stress

• Stressoren→Stress→Stressreactie↓

buitenjezelf(=geendirecteinvloed)

↓filters ofrolluiken

(afhankelijkvan:aardenintensiteit)

Pijn en Stress

• Stressoren→Stress→Stressreactie↓

ingeschattedraaglast<->draagkracht↓

realistischkijkennaarjezelfendeomgeving

Twee oplossingen

Pijn ->gevoelenswegmakenenbestrijden

Pijn Pijn ->meervoelenenbeïnvloeden

Minder pijn

1. Zelfverantwoordelijkheidnemen2. Zelfderegienemen3. Autonoomzijn

GEVOEL

onzekerder

meer stress

EFFECTFACTOREN

STRESSOR GEDACHTEN

FACTOREN

TOEKOMST?

scheiding?

beperkingen?

geen werk?

onmogelijk?

slechte ouder?

isolement?

wat ben ik nog waard?

HEDEN

hier sta ik

partner

werk

hobby

lijf

gezin

vrienden

financiën

sexualiteit

communicatie artsen/verpl.

juridische procedures

kom ik rond?

luisteren jullie wel?

hoe verder?

01-10-16

5

GEVOEL

onzekerder

meer stress

EFFECTFACTOREN

STRESSOR GEDACHTEN

FACTOREN

TOEKOMST?

scheiding?

beperkingen?

geen werk?

onmogelijk?

slechte ouder?

isolement?

wat ben ik nog waard?

HEDEN

hier sta ik

partner

werk

hobby

lijf

gezin

vrienden

financiën

sexualiteit

communicatie artsen/verpl.

juridische procedures

kom ik rond?

luisteren jullie wel?

hoe verder?

Pijn en stress

• Stressoren → Stress → Stressreactie↓

klachten↓

verdwijnen

StressreactiesBepaaldegevoelensmetlichamelijkereacties:• klammehanden• brok indekeel• gevoelensvanangst• hetnietmeerzienzitten

• Bepaaldegevoelensmetlichamelijkereacties→ stressreactie

Stressoren

• Prikkelsdieemotioneelbelastendzijn:• overlijdenvaneengoedevriend• eenziekenhuisopname• pijnhebben• werkeloos• Prikkelsdieemotioneelbelastendzijn→stressoren

• Stressoren→ Stress

01-10-16

6

Kernbegrippen stressorenbehandelmethode

• Kunnen

• Willen

• Doen

Doelen

• Kunnen→realiteit onder ogenzien

• Watkanik?

• Willen→durvendromen,fantaseren

• Wensen? Watwil ik bereiken!

• Doen→kiezenenactie!• Informatie?Wathebiknodig?

Poliklinische stressoren behandeling

Groepen gedurende 12weken– doelenstellen

Lijf – bewegen - fysiotherapeutHoofd – gevoel– psychiaterLeven – allefacetten– pijnconsulent

Patiëntenmakenzelf hunkeuze

Klinische behandeling De Uitdaging

3-daagsintensiefbehandelprogrammaChronischpijnpatienten metpartner/mantelzorger

• Kwaliteitvanlevenverbeteren• angst/depressiedoenafnemen• draaglastpartner/mantelzorgerdoenafnemen

01-10-16

7

Wie herkent dit? Wie herkent dit?

Adviezen:- Durfernaartevragen- Benoemangsten/ofdepressievegevoelens- Leguitwelkeinvloedditheeftoppijn- Benoemwatjedenkt,voeltenziet

Hebheteensnietmeeroverpijn

Wat is effectief?

• Patiëntstaatcentraal• Patientisactief• Behandelinggerichtop:

bevorderingautonomie;patiëntneemtzelfderegieenwordtaangesprokenopdeeigenverantwoordelijkheid

• Stressorenbehandelsysteem

ResultatenpilotstudieDeUitdaging

01-10-16

8

Bedanktvooruwaandacht!