Beton Arag _book B5

Áàðèëãûí Ýð×èì Õ¯× ÕÝìíÝëòèéíìОí/09/301 òªñªë

Ì.Ñóãàð, Í.Áàòçîðèã

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ

Á¯ÒÝÝÖÒÝÉ ÁÀÐÈËÃÀ

Ãàðûí àâëàãà

ÓëààíÁààòàð ÕОò 2012 Оí

Çîõèîã÷: Ì.Ñóãàð,

Í.Áàòçîðèã

Ðåäàêòîð: Á.Ìºíõáàÿð

Ö.Áàòòºð

Äèçàéíåð: Á.×óëóóíñ¿ðýí

“ÑÝËÝÍÃÝÏÐÅÑÑ”ÕÕÊ-èéíõýâëýõ¿éëäâýðòýõèéãáýëòãýæõýâëýâ.

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÒÝÉ ÕÓÂÈÉÍ ÎÐÎÍ ÑÓÓÖÍÛ

ÓÃÑÐÀËÒÛÍ ÒÅÕÍÎËÎÃÈ

��

ªìíºõ¿ã.................................................................................................... 5

1-ð á¿ëýã

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖ ÃÝÆ ÞÓ ÂÝ?1.1 Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí ò¿¿õ ........................................................ 71.2 Äóëààí õýâ õàøìàëûí õýðýãëýý, ò¿¿íèé á¿ðýëäýõ¿¿í õýñã¿¿ä ................. 81.3 Õºãæëèéí ÷èã õàíäëàãà, äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöýýð áàðèãäñàí

áàðèëãóóä ........................................................................................... 11

2-ð á¿ëýã

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÈÉÍ ÄÀÂÓÓ ÒÀËÓÓÄ2.1 Ýð÷èì õ¿÷íèé õýìíýëòòýé áàéäàë ...................................................... 202.2 R óòãà .................................................................................................. 202.3 Àãààð ñèéãýëòèéí áàéäàë .................................................................... 212.4 Íýìýëò äóëààíû ìàññ .......................................................................... 222.5 Äóó òóñãààðëàëò ................................................................................... 232.6 Ãàë òýñâýðëýëò ...................................................................................... 242.7 Áóñàä ãàìøèã òýñâýðëýëò ..................................................................... 252.8 Ýäýëãýý ................................................................................................. 262.9 Òîãòâîðòîé õºãæèë............................................................................... 26

�-ð á¿ëýã

ÄÓËÀÀÍ ÕÝÂ ÕÀØÌÀËÛÍ ÒªÐË¯¯Ä, Ò¯¯ÍÈÉ ÀÍÃÈËÀË3.1 Äóëààí õýâ õàøìàë á¿òýýãäýõ¿¿íèéã á¿òýýöýýð íü àíãèëàõ ................. 273.2 Äóëààí õýâ õàøìàë á¿òýýãäýõ¿¿íèéã õýëáýð õýìæýýãýýð íü àíãèëàõ ... 303.3 Äóëààí õýâ õàøìàë á¿òýýãäýõ¿¿í¿¿äèéí õàðüöóóëàëò........................... 48

4-ð á¿ëýã

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÝÄ ÕÝÐÝÃËÝÕ ÌÀÒÅÐÈÀË,

Á¯ÒÝÝÃÄÝÕ¯¯Í4.1 Õººñºí äóëààëãà .................................................................................. 544.2 Áåòîí .................................................................................................. 574.3 Ãàí àðìàòóð ......................................................................................... 62

5-ð á¿ëýã

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÈÉÍ ÒÓÐØÈËÒ, ÑÓÄÀËÃÀÀ

6-ð á¿ëýã

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÒÝÉ ÕÎËÁÎÎÒÎÉ ÑÒÀÍÄÀÐÒ,

ÍÎÐÌ Ä¯ÐÌ¯¯Ä

7-ð á¿ëýã

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÈÉÍ ªÍªªÃÈÉÍ ¯ÉËÄÂÝÐËÝË ÁÀ

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÁÀÐÈËÃÛÍ ÑÀËÁÀÐÒ ÝÇËÝÕ Ò¯ÂØÈÍ

ÃÀÐ×ÈÃ

44

8-ð á¿ëýã

ÒÅÐÌÎÁËÎÊ

9-ð á¿ëýã

ÒªËªÂËªËÒ9.1 Àðõèòåêòóðûí òºëºâëºëò ..................................................................... 779.2 Èíæåíåðèéí òºëºâëºëò ....................................................................... 80

10-ð á¿ëýã

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÈÉÃ ÁÀÐÈÕ ÒÅÕÍÎËÎÃÈ10.1 Óãñëàëòûí òåõíîëîãè áà àíõààðàõ ç¿éëñ ........................................... 8210.2 Öóòãàëòûí àæèë ................................................................................. 9010.3 Íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éëñ, àñóóäëóóä ...................................................... 9510.4 Õàíà áà õó÷èëòûí îíöëîã òºðºë ........................................................ 97

11-ð á¿ëýã

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÈÉÍ ÓÓËÇÂÀÐ ÇÀÍÃÈËÀÀÍÛ

ØÈÉÄË¯¯Ä

12-ð á¿ëýã

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÒÝÉ ÁÀÐÈËÃÛÍ ÀÆÈËÄ ÕÝÐÝÃËÝÕ

ÁÀÃÀÆ ÕÝÐÝÃÑÝË12.1 Äóëààí õýâ õàøìàë, õººñºíöºðò õýðýãëýõ áàãàæ ............................. 12312.2 Àðìàòóð÷ëàëä õýðýãëýõ áàãàæ ......................................................... 12612.3 Áåòîí öóòãàëòûí àæèëä õýðýãëýõ áàãàæ ........................................... 12812.3 Ìóæààí áîëîí áóñàä àæèëä õýðýãëýõ áàãàæ õýðýãñýë ..................... 130

1�-ð á¿ëýã

ÌÅÕÀÍÈÊ ÑÈÑÒÅÌÈÉÍ ÑÓÓÐÈËÓÓËÀËÒ

14-ð á¿ëýã

ªÍÃªËÃªª, ÇÀÑËÀË14.1 Äîòîð ºíãºëãºº ............................................................................... 13514.2 Ãàäàð ºíãºëãºº ................................................................................ 135

ÀØÈÃËÀÑÀÍ ÌÀÒÅÐÈÀË ........................................................................ 140

55

ªìíºõ ¿ã

ìîíãîë îðîí îëîí ìÿíãàí æèë í¿¿äýë÷äèéí ºëãèé íóòàã áàéñààð èðñýí áºãººä ãýð òýäíèé õóâüä í¿¿æ ñóóõàä õàìãèéí òîõèðîìæòîé ñóóö áàéñàí. àëü áîëîõ õºíãºí, ýíãèéí á¿òýöòýé, òýýâýðëýõýä õÿëáàð áàéõ íü ãýðèéí ¿íäñýí øààðäëàãà. Õîðüäóãààð çóóí í¿¿äýë÷èí ìîíãîë÷óóäûí õóâüä ñóóðèí èðãýíøèë ð¿¿ øèëæñýí öàã ¿å áàéæ óëìààð ýñãèé õîò ãýñýí íýð òîìü¸îëîë áèé áîëñîí. Õîòæèõ ÿâö 1970 îíîîñ á¿ð ÷ õóðäàöòàé íýìýãäýæ ºíººäºð Óëààíáààòàð õîòîä íèéò õ¿í àìûí 50-ààñ èë¿¿ õóâü íü àìüäàí ñóóæ áàéíà.

Õîòæèõûí õèðýýð áàðèëãàæèõ íü õ¿íèé íèéãìèéí ò¿ãýýìýë ¿çýãäýë. Óëààíáààòàð õîòûí ãýð õîðîîëîëä ºäºð èðýõ òóòàìä àìèíû îðîí ñóóöíû òîî îëøèð÷ îäîîãèéí áàéäëààð ãýð õîðîîëëûí 140 ìÿíãàí àéë ºðõèéí 60 ãàðóé õóâü íü àìèíû æèæèã áàéøèí ñóóöàíä õàðèí ¿ëäñýí íü ãýðò àìüäàð÷ áàéíà. Æèëäýý 5-6 ìÿíãàí àìèíû ñóóö øèíýýð áàðèãääàã ñóäàëãààã íèéñëýëèéí ñòàòèñòèêèéí ãàçðûí 2008 îíû òàéëàíä äóðäñàí áàéíà.

Äýýðõè áàðèëãóóä ¿íýõýýð õýðýãöýý øààðäëàãà õàíãàñàí ýñýõèéã àñóóâàë òîäîðõîé õàðèóëò ºãºõ õ¿í õîâîð. Áîäèò áàéäàëä õèéñýí ñóäàëãààíààñ ¿çýõýä äèéëýíõ áàðèëãûí õàíà, òààç, øàëíû óóëçâàðóóäààð õºëðºëò ¿¿ññýíýýñ öàíòàæ, ìººãºíöºðäñºí, ìóó õàëäàã, ñàëõè ñèéãäýã, ÷èéãòýé, ò¿ëø èõ çàðöóóëäàã çýðýã îëîí àñóóäàëòàé òóëãàðäàã áàéíà. Ýíý íü òóõàéí áàðèëãà øààðäëàãà õàíãàõã¿é õýìæýýíä áàðèãäñàí áîëîõûã èëýðõèéëæ áàéãàà þì.

Áèäýíòýé áàéíãà òîõèîëääîã äýýðõè àñóóäëóóä, õ¿íäðýë¿¿äèéã àðèëãàõ, áàðèëãûí íîðì, ñòàíäàðòûí øààðäëàãà õàíãàñàí, ýð¿¿ë, òóõòàé îð÷èí á¿õèé áàéð ñóóöòàé áîëãîõîä äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ ¿¿äíýýñ íýãäñýí ¿íäýñòíèé áàéãóóëëàãûí õºãæëèéí õºòºëáºð, Çàì, òýýâýð, áàðèëãà, õîò áàéãóóëàëòûí ÿàìíààñ õàìðàí õýðýãæ¿¿ëæ áàéãàà Áàðèëãûí ýð÷èì õ¿÷ õýìíýëòèéí ìОí/09/301 òºñëººñ ýð÷èì õ¿÷íèé õýìíýëòòýé áàðèëãûã òåõíîëîãèéã îëîí íèéòýä òàíèóëàõ, íýâòð¿¿ëýõýä äýìæëýã ¿ç¿¿ëýí àæèëëàæ áàéíà. ¯¿íèé íýã æèøýý íü äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöòýé áàðèëãûí ãàðûí àâëàãà þì.

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí òåõíîëîãè íü äîòîðîî ìàø îëîí òºðºë áàéäàã áºãººä ìàíàé îðîíä îäîîãèéí áàéäëààð 6 òºðëèéí òåõíîëîãè íýâòýð÷ çàãâàð ñóóöíóóäàà áàðèàä áàéíà. òèéìýýñ ¿¿ññýí áîäèò õýðýãöýý, øààðäëàãàä òóëãóóðëàí óã òåõíîëîãèéí òàëààð àíõàí øàòíû ìýäëýã îëãîõ ãàðûí àâëàãûã òºñëèéí äýìæëýãòýéãýýð áîëîâñðóóëëàà.

66

Ýíý òºðëèéí òåõíîëîãèîð ãàð÷ áàéãàà àíõíû ãàðûí àâëàãà òóë óíøèã÷ òà ººðèéí ñàíàë ñýòãýãäýëýý www.beep.mn âýá õóóäàñíû õîëáîî áàðèõ õàÿãààð ºãººðýé.

Òºñºë õýðýãæ¿¿ëýõ íýãæ.

1-ðÁ¯ËÝÃ

7

1-ð á¿ëýã

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖ ÃÝÆ ÞÓ ÂÝ?

1.1 ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÈÉÍ Ò¯¯Õ

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö áóþó Insulated Concrete Form (ICF) íü 1940-ººä îíû ¿åä Åâðîïò á¿òýýãäñýí ãýæ ¿çäýã. àâäàãã¿é õî¸ð õýâ õàøìàëûí õîîðîíä àðìàòóð áàéðëóóëæ, áåòîíûã öóòãàæ áýõæ¿¿ëýí áèé áîëñîí á¿òýýö íü äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö þì. Óëàìæëàëò õýâ õàøìàëûí ìàòåðèàë áîëîõ ìîäîí áàíç, ôàíåðü áîëîí îð÷èí ¿åèéí õýâ õàøìàëûí çîðèóëàëòòàé õàâòàíãóóäûí îðîíä çîðèóëàëòûí õººñºíöºð äóëààí õýâ õàøìàëûã õýðýãëýõ áà õººñºíöºð õýâ õàøìàë íü á¿õ òàëààðàà óóëçâàð õîîðîíä íü çàé çàâñàðã¿éãýýð ýâýíäýý îðæ, óãñðàãääàã òóë ãàäíà, äîòîð äýýä çýðãèéí äóëààí òóñãààðëàëòòàé áîëæ, ò¿¿íä áåòîí õàíûã öóòãàõ áîëîìæèéã á¿ðä¿¿ëäýã. Áåòîí öóòãàõ õàíûí 2 òàëûí äóëààí õýâ õàøìàëûã õîîðîíä íü ìåòàë áà õóâàíöàð õîëáîã÷îîð õîëáîæ ºãäºã.

Äóëààí õýâ õàøìàë àøèãëàí, áàðèëãà áàðüñàí àðãà òåõíîëîãèéí àíõíû æèøýý ãýâýë äýëõèéí 2-ð äàéíû äàðàà Øâåéöàð óëñàä øèðõýãëýã ìîäîí áëîêîîð äóëààí õýâ õàøìàë õèéæ, áåòîí áàðèëãà áàðüæ áàéñàí áà ìºí 1940-1950-ààä îíä Åâðîïä àðãèçîë ãýäýã êîìïàíè õýðýãëýæ áàéñàí ãýäýã. 1950-1960-ààä îíîîñ ýõëýí ïëàñòèê õººñºíöºð, õóâàíöàð õýâ õèéõ òåõíîëîãèéí õºãæèë ¿ñðýíã¿é õºãæñºíèé ¿ð ä¿íä äóëààí õýâ õàøìàë àøèãëàí, áàðèëãà áàðèõ òåõíîëîãè çàõ çýýëä òàíèãäàæ ýõýëñýí.

Õîéä àìåðèêò Êàíàä óëñûí èðãýí Âåðíåð ãðåãîðè ãýäýã õ¿í àíõíû äóëààí õýâ õàøìàëûí ïàòåíòûã àâñàí. Âåðíåð ãðåãîðè 1966 îíä Êàíàä óëñàä ïàòåíò àâàõ ºðãºäëºº ãàðãàñàí ÷ àíÓ-ä õàíäàí ãàðãàñàí ºðãºäºë íü àìæèëòòàé áîëæ, 1968 îíû 10-ð ñàðûí 24-íä àíõíû äóëààí õýâ õàøìàëûí òåõíîëîãèéí àíõíû ïàòåíò ýçýìøèã÷ áîëñîí. ò¿¿íèé çîõèîñîí äóëààí õýâ õàøìàë íü õººñºí ïîëèñòåðèí (EPS) õýâ õàøìàë áºãººä “Õººñºíöºð õýâ õàøìàë” ãýæ íýðòýéãýýð ¿éëäâýðëýãäýæ ýõýëñýí. òóñ á¿òýýãäýõ¿¿í íü 40 ñì ºíäºð, 120 ñì óðò áà õîîðîíäîî çààìàë óãëóóðãàààð õîëáîãäîæ, ãàí õîëáîã÷îîð áýõëýãäñýí õýâ õàøìàë áîëäîã áºãººä áåòîíûã öóòãàñíû äàðàà ãîëä íü ¿¿ñýæ áóé öóòãàìàë áåòîíû õýëáýð íü ¿¿ðëýã òîðîí õîëáîîñ õýëáýðòýé áîëäîã áàéâ. Ýíýõ¿¿ äóëààí õýâ õàøìàëûí çàãâàð íü äàðààãèéí 15 æèëèéí òóðø ººð÷ëºãäºëã¿é õýðýãëýãäýæ èðñýí. Äàðàà íü Âåðíåð ãðåãîðè Åâðîïûí õýä õýäýí îðîíä

ÄÓËÀÀÍ ÕÝÂ ÕÀØÌÀË ÃÝÆ ÞÓ ÂÝ?

8

çîõèîã÷èéí ïàòåíò àâñàí. ªíººäºð Õîéä àìåðèêò õýðýãëýãäýæ áóé îëîí äóëààí õýâ õàøìàë á¿òýýãäýõ¿¿í¿¿ä Åâðîïîîñ ýõ ¿¿ñâýðòýé áàéäàã.

1.1-ð çóðàã. Äóëààí õýâ õàøìàëûí àíõíû ïàòåíò ýçýìøèã÷ Âåðíåð Ãðåãîðè

Äóëààí õýâ õàøìàë á¿òýýãäýõ¿¿í¿¿ä 1980-ààä îíîîñ õîéø Õîéä àìåðèêèéí çàõ çýýë äýýð õàðüöàíãóé èõýýð çàðàãäàæ ýõýëñýí áºãººä àìåðèê, Êàíàäûí êîìïàíèóä ýíý àâäàãã¿é äóëààí-õýâ-õàøìàëûí /stay-in-place insulated concrete form/ òàëààðõ øèíý òåõíîëîãèéí ñóäàëãàà, øèíý àðãà÷ëàëûã íýâòð¿¿ëýõýýð àæèëëàæ áàéíà.

1995 îíä àíÓ-ä Äóëààí Õýâ Õàøìàëûí íèéãýìëýã /Insulting Concrete Form Association/ áàéãóóëàãäàæ óã øèíý òåõíîëîãèéí òàëààð ñóðãàëò ñóäàëãàà, áàðèëãûí ñòàíäàðò íîðì ä¿ðìèéã áàòëóóëàõ ÷èãëýëýýð àæèëëàæ áàéíà.

Оäîîãèéí áàéäëààð äýëõèéí 20 ãàðóé îðîíä äóëààí õýâ õàøìàëûã õýðýãëýäýã áà àíÓ, Êàíàä çýðýã óëñóóäàä 80 ãàðóé, Åâðîïä 20 ãàðóé äóëààí õýâ õàøìàë ¿éëäâýðëýäýã êîìïàíèóä áèé áîëæ, òýäãýýðèéã äàãàí äóëààí õýâ õàøìàëûã áîðëóóëàõ, óãñðàõ àæèë õèéäýã êîìïàíèóä áèé áîëñîí áàéíà.

1.2 ÄÓËÀÀÍ ÕÝÂ ÕÀØÌÀËÛÍ ÕÝÐÝÃËÝÝ, Ò¯¯ÍÈÉ Á¯ÐÝËÄÝÕ¯¯Í ÕÝÑÃ¯¯Ä

Äóëààí õýâ õàøìàëûí ¿íäñýí ò¿¿õèé ýä íü õººëãºñºí ïîëèñòèðîë /EPS/, íÿãò õººñºíöºð /XPS/ áóþó ïîëèóðåòàíààð /PUR/ õèéñýí, õîîðîíäîî õîâèëîîð óãëóóðãàäàí óãñàð÷, õîëáîãäîõ äóëààí õýâ õàøìàëûã öóòãàìàë áåòîí ñóóðü, õàíà õèéõýä çîðèóëæ, àâäàãã¿é õýâ õàøìàë áóþó äóëààí òóñãààðëàã÷ áîëãîí õýðýãëýäýã.

1-ðÁ¯ËÝÃ

9

Äóëààí õýâ õàøìàë íü 1.2-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíýýð õàøëàãà ýëåìåíò áîëîõ ïîëèñòèðîë, /EPS/, íÿãò õººñºí (ïîëèóðåòàí) áëîêíóóä áàéõ áà õîîðîíä íü áýõëýõ õîëáîã÷ ýëåìåíò¿¿äýýñ á¿ðäýíý.

1.2-ð çóðàã. Åðäèéí äóëààí õýâ õàøìàë-ICF ãóëäìàé

1.3-ð çóðàã. Äóëààí õýâ õàøìàëòàé öóòãàìàë òºìºðáåòîí á¿òýýö

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö íü 1.3-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíýýð äóëààí õýâ õàøìàë, àðìàòóð, öóòãàìàë áåòîíîîñ òîãòîíî. ¯¿íèéã çºâõºí ñóóðü, õàíàíä õýâ õàøìàë áîëãîí õýðýãëýõýýñ ãàäíà ºíººäºð äóëààí õýâ õàøìàë ¿éëäâýðëýã÷ íàð àäàð òààç, äýýâðèéí õó÷èëòûí öóòãàìàë áåòîíûí õýâ õàøìàë áîëãîí àøèãëàãäàõ áîëîìæòîé, óðò àëãàñàëòàé äóëààí õýâ õàøìàë ¿éëäâýðëýæ áàéíà. 1.4, 1.5-ð çóðàãò èéì õó÷èëòûã ¿ç¿¿ëýâ.


10

1.4-ð çóðàã. Äóëààëãàòàé áåòîí õó÷èëò

1.5-ð çóðàã. Äóëààëãàòàé áåòîí õó÷èëòûí óãñðàëò

Äóëààí õýâ õàøìàëûã ýíãèéí øóëóóí áàéäëààð ¿éëäâýðëýõýýñ ãàäíà òóõàéí ºðãèéí îíöëîã, áóëàí, õýëáýðèéã ãàðãàõ 1.6-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí áóëàíãèéí õýâ õàøìàëóóäûã ¿éëäâýðëýí ãàðãàæ áàéíà. Ýíý òóõàé 3-ð á¿ëýãò äýëãýðýíã¿é ºã¿¿ëñýí áîëíî.

1.6-ð çóðàã. Áóëàíãèéí äóëààí õýâ õàøìàëûí òºðë¿¿ä

1.7-ð çóðàã. Äóëààí õýâ õàøìàë àøèãëàí öóòãàìàë òºìºðáåòîí áàðèëãà áàðüæ áàéãàà íü

1-ðÁ¯ËÝÃ

11

Åâðîïîä àíõ õýðýãëýãäýæ ýõýëñýí ýíý äóëààí õýâ õàøìàë á¿òýýãäýãäýõ¿¿íèéã îäîî äýëõèé äàÿàð õýðýãëýäýã áîëîîä 30-ààä æèë ºíãºð÷ áàéíà. Çºâõºí àìåðèê, Êàíàä óëñàä 80 ãàðóé òºðëèéí äóëààí õýâ õàøìàë ¿éëäâýðëýäýã êîìïàíèóä áàéäàã áºãººä á¿òýýãäýõ¿¿íèé õýëáýð, õýìæýý íü ÿíç á¿ð áºãººä áàðèëãûí ñóóðü, çîîðèéí äàâõàð, íàì áîëîí îëîí äàâõàð îðîí ñóóö, õóâèéí áàéøèí, îëîí íèéò, ¿éë÷èëãýýíèé áàðèëãóóäàä àøèãëàæ áàéíà.

1.8-ð çóðàã. Äóëààí õýâ õàøìàë àøèãëàí öóòãàìàë òºìºðáåòîí áàðèëãà áàðèõ ÿâö

èíæåíåðèéí òîîöîîíä ¿íäýñëýí, áîñîî áà õýâòýý à÷ààíä òîîöñîí õàíûí áàò áýõèéã õàíãàõûí òóëä õî¸ð äóëààí õýâ õàøìàëûí äóíä õýâòýý áà áîñîî ãàí àðìàòóðóóäûã äóëààí õýâ õàøìàëûí õîëáîã÷òîé áýõëýí ñóóëãàäàã. Áàðèëãûí áóëàí òîõîéä 1.3-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí 45-90 ãðàäóñûí áóëàíãèéí çîðèóëàëòòàé äóëààí õýâ õàøìàëûã ºíöºã áàðèõ áàãàæ òîíîãëîë, áýõýëãýýíèé òóñëàìæòàéãààð óãñàðíà. Äóëààí õýâ õàøìàëûí óãñðàëò, òóõàéí õàíûí àðìàòóð÷ëàëûí àæëûã çààâðûí äàãóó á¿ðýí äóóññàíû äàðàà áåòîí öóòãàëòûí àæëûã õèéíý. Öóòãàõ áåòîíû êîíóñûí ñóóëòûí ¿ç¿¿ëýëò íü 12,5ñì-15ñì /5”-6” slump/ áàéíà.

1.3 ÕªÃÆËÈÉÍ ×ÈÃ ÕÀÍÄËÀÃÀ, ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÝÝÐ ÁÀÐÈÃÄÑÀÍ ÁÀÐÈËÃÓÓÄ

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö íü ñ¿¿ëèéí 10 æèë õ¿ðòýëõ õóãàöààíä áàðèëãûí ñàëáàðò óëàì á¿ð òàíèãäàæ, õàðüöàíãóé ºðãºí õýðýãëýãääýã áîëæ áàéíà. ãýõäýý ýíý íü õîéä àìåðèê, Êàíàä çýðýã ñýð¿¿í á¿ñ íóòàã äàõü áàðèëãûí ñàëáàðûí õºãæèëòºíä ò¿ëõýö áîëñîîð áàéíà.

ñ¿¿ëèéí 10 æèëä äóëààí õýâ õàøìàë á¿òýýãäýõ¿¿íèé íèéë¿¿ëýëò ìàø èõ ºññºí. 1996 îíä õîéä àìåðèêèéí áàðèëãûí ñàëáàðò õýðýãëýñýí äóëààëãàòàé õýâ õàøìàë á¿õèé á¿òýýö íü îéðîëöîîãîîð 1616460 ìåòð


12

êâ. áîëæ áàéâ. ò¿¿íýýñ õîéø 2006 îí ãýõýä 9661600 ìåòð êâ. áóþó áàðàã 6 äàõèí ºññºí áàéíà. 1996 îíû áàéäëààð äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí 90-ñ äýýø õóâü íü îðîí ñóóöíû áàðèëãàä õýðýãëýãäæýý. Ýäãýýðèéí 83% íü ãàçàð äîîðõ õýðýãëýýíä àøèãëàãäñàí áàéíà.

1.9-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí ýìáëåì á¿õèé, äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýýöèéí õîëáîî íü õîéä àìåðèêò 1995 îíä áàéãóóëàãäñàí áàéãóóëëàãà þì.

1.9-ð çóðàã.

Ýíý õîëáîîíîîñ ÿâóóëñàí ñóäàëãààãààð 2006 îíä ñóóöíû áàðèëãàä õýðýãëýñýí äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí îéðîëöîîãîîð 52% íü ãàçðààñ äýýøõè á¿òýýöýä õýðýãëýñýí ãýñýí òîîöîî ãàð÷ýý. Ýíý íü äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí õýðýãëýýã îéëãîæ, ýð÷èì õ¿÷íèé õýìíýëòèéí äàâóó òàëûã àíõààð÷, á¿òýýãäýõ¿¿íèé ÷àíàðûã ñàéæðóóëñàíòàé õîëáîîòîé þì.

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí õîëáîîíîîñ 1996 îíä õýðýãëýñýí á¿òýýãäýõ¿¿íèé 10-ààñ áàãà õóâü íü õóäàëäàà ¿éë÷èëãýýíèé áàðèëãàä àøèãëàñàí ãýäãèéã òîîöñîí áàéíà. ãýõäýý ýíý õóâü 2006 îí ãýõýä 30 ãàðóé õóâü áîëòëîî ºñ÷ýý. ªíºº ¿åä äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéã òåàòð, ýìíýëýã, àìðàëòûí ãàçàð, ¿éë÷èëãýýíèé ñàëáàð çýðýã çàõ çýýëèéí ºðãºí õ¿ðýýíä àøèãëàõ áîëæýý.

2006 îíä äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéã àøèãëàí, òåàòðûí îëîí áàðèëãóóäûã áàðüæ áîñãîæýý.

Ýíý íü äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí õýðýãëýý öààøèä óëàì íýìýãäýæ, çàõ çýýëèéí õýðýãöýý óëàì ºñºõèéã õàðóóëæ áàéíà. ìàíàé óëñûí õóâüä ÷ ãýñýí ýíý òºðëèéí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã õýðýãëýõ ýõëýë òàâèãäàæ áàéãààãèéí íýã íü ãåéòâýé Äåâåëîïìåíò, òàñóìà çýðýã êîìïàíèóäûí îðóóëæ èðñýí á¿òýýãäýõ¿¿í þì.

Äóëààí õýâ õàøìàë àøèãëàí áàðèãäñàí õî¸ð áàðèëãûí æèøýý çóðãóóäûã äîîð ¿ç¿¿ëýâ.

1-ðÁ¯ËÝÃ

1�

1.10-ð çóðàã. Áàðèëãûí äóëààëãàòàé õàíà õèéæ áàéãàà íü

1.11-ð çóðàã. Áàðèëãûí öîíõ õààëãàíû í¿õ ãàðãàñàí áàéäàë

1.12-ð çóðàã. Õàíûí áåòîí öóòãàëò


14

1.13-ð çóðàã. Äýýâðèéí øóâóó íóðóó óãñàð÷ áàéãàà íü

1.14-ð çóðàã. Áàðèëãûí ãàäíà çàñàë

1-ðÁ¯ËÝÃ

15

1.15-ð çóðàã. Áàðèëãûí ãàäíà òàë

1.16-ð çóðàã. Áàðèëãûí ãàäíà òàë


16

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö á¿õèé áàðèëãûí ýíãèéí õýëáýðýýð áàðüæ áîñãîõîîñ ãàäíà áàéãóóëàëòûí ÿíç á¿ðèéí îíöëîãèéã õàðóóëàí á¿òýýæ áîëîõûã äîîðõ áàðèëãûã áàðüæ áîñãîñîí ÿâöûí çóðãóóäàä ¿ç¿¿ëýâ.

1.17-ð çóðàã. Áàðèëãûí áàéãóóëàëòûí äàãóó ñóóðü òàâüæ áóé áàéäàë

à. á.1.18-ð çóðàã. Áàðèëãûí áàéãóóëàëòûí äàãóó ñóóðü òàâüæ áóé áàéäàë

à. á.1.19-ð çóðàã. Ñóóðèéí áåòîí áà áýõýëãýýíèé àðìàòóð õèéñýí áàéäàë

1-ðÁ¯ËÝÃ

17

à. á.1.20-ð çóðàã. Õàíà áà òóëààñóóä

à. á.1.21-ð çóðàã. Äóãóé õàíûã õèéñýí áàéäàë

à. á.1.22-ð çóðàã. Áàðèëãà óãñðàëòûí àæèë


18

à. á.1.23-ð çóðàã. Áàðèëãà óãñðàëòûí àæèë

à. á.1.24-ð çóðàã. Áàðèëãûí ºíãºëãºº õèéñýí áàéäàë

à. á.1.25-ð çóðàã. Äóóññàí áàðèëãà

2-ðÁ¯ËÝÃ

19

2-ð á¿ëýã

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÈÉÍ ÄÀÂÓÓ ÒÀËÓÓÄ

Äóëààí õýâ õàøìàë àøèãëàí áàðüñàí öóòãàìàë òºìºðáåòîí áàðèëãà íü óëàìæëàëò àðãààð áàðüñàí áàðèëãóóäààñ îëîí òàëûí äàâóó òàëòàé áºãººä óã á¿òýýöèéí ýä¿ãýýã õ¿ðòýë àìæèëòòàé õºãæèõºä îëîí ç¿éë íºëººëñºí. ¯¿íèéã 2.1-ð çóðãààð ¿ç¿¿ëýâ.

2.1-ð çóðàã. Äóëààí õýâ õàøìàëûí äàâóó òàëóóä

Ýíýõ¿¿ á¿òýýö íü äýýð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíýýñ ãàäíà äàðààõ äàâóó òàëóóäûã ººðòºº áàãòààñàí áàéäàã. òóõàéëáàë:

• Õèéöèéí õóâüä áàò áºõ, äààöûí áîëîí ä¿¿ðãýã÷ õàíûí ¿¿ðýã ã¿éöýòãýõ ÷àäâàðòàé

• Óñ ÷èéã ¿ë íýâòð¿¿ëýõ òóë ìººãºíöºð ¿¿ñãýõã¿é, õîðõîé øàâüæ ¿ðæèõã¿é

• ãàë òýñâýðëýõ ¿ç¿¿ëýëò ñàéòàé • ãàçàðç¿éí áàéðëàëààñ õàìààðàí 25-70% ýð÷èì õ¿÷íèé

õýìíýëòòýé, (äóëààí äàìæóóëàëòûí ýñýðã¿¿öýë R=3.8- 5.18 ì2 îñ/ âò )

• Õèéöèéí ýäýëãýýíèé õóãàöàà óðò • àìüäðàõ òàâ òóõòàé îð÷èíã á¿ðä¿¿ëýõ• àøèãëàëòûí äàðààõ óðñãàë çàñâàðûí çàðäàë áàãà


20

• Õÿëáàð, õóðäàí óãñðàãäàõ (òóñãàé áýõýëãýý õîëáîã÷ áîëîí õîâèëîîð ýâëýí óãñðàãäàõ) çýðãèéã íýðëýæ áîëíî.

Ýäãýýð äàâóó òàëóóäààñ çàðèìûã íü äýëãýðýíã¿é àâ÷ ¿çüå.

2.1 ÝÐ×ÈÌ Õ¯×ÍÈÉ ÕÝÌÍÝËÒÒÝÉ ÁÀÉÄÀË

àøèãëàëòûí ÿâöàä õèéñýí ñóäàëãààíààñ ¿çýõýä äóëààí õýâ õàøìàë á¿õèé á¿òýýö íü ýð÷èì õ¿÷, äóëààíû õýìíýëò 12-îîñ 75 õ¿ðòýë õóâü áàéãàà íü àæèãëàãäñàí. Ýíý íü Åâðîïûí ñòàíäàðòûí øààðäëàãàä íèéöýæ áàéãàà áºãººä õîéä ç¿ãèéí ñýð¿¿í óóð àìüñãàëûí öàã óóðò ÷ çîõèöíî.

Äóëààí õýâ õàøìàëûí òóñëàìæòàé äóëààí àëäàãäëûí áóóðàëòûã 2.2 -ð çóðàãò ¿ç¿¿ëëýý.

2.2-ð çóðàã. Äóëààí õýâ õàøìàë á¿õèé á¿òýýöèéí äóëààíû àëäàãäëûí áóóðàëò

2.2 R ÓÒÃÀ

ìàòåðèàëûí äóëààíû ýñýðã¿¿öëèéí õýìæ¿¿ð R óòãà íü ºíäºð áàéõ òóñàì áàðèëãûí äóëààí òóñãààðëàëò ñàéí áàéíà. Óëàìæëàëò áàðèëãûí õàíà áîëîí äóëààí õýâ õàøìàë õýðýãëýí áàðüñàí òºìºðáåòîí á¿òýýöèéí R-í óòãûã õàðüöóóëàõàä äóëààí õýâ õàøìàë õýðýãëýñýí á¿òýýöèéíõ ºíäºð áàéãààã 2.3-ð çóðãààñ õàðæ áîëíî. Ýíåðãèéí àëäàãäëûí áóóðàëòàíä àãààð ñèéãýëòèéí áóóðàëò, íýìýëò äóëààíû ìàññ ÷óõàë ¿¿ðýã ã¿éöýòãýñíýýñ øàëòãààëæ, R-í óòãàíä íºëººëæ áàéäàã.

2-ðÁ¯ËÝÃ

21

Äóëààëãàòàé òîîñãîí õàíà

Äóëààëãàòàé õºíãºí áëîê

ìîäîí àðàã á¿òýýö

òåðìîáëîê õàíà

ìàãíåçèòýí äóëààëãàòàé õàâòãàéëæ

2.3-ð çóðàã. Äóëààëãàòàé òîîñãîí õàíà, äóëààëãàòàé õºíãºí áëîê, ìàãíåçèòýí äóëààëãàòàé õàâòãàéëæ

2.3 ÀÃÀÀÐ ÑÈÉÃÝËÒÈÉÍ ÁÓÓÐÀËÒ

ãàäíà àãààð áàðèëãà ðóó çîðèóä áóñààð íýâòðýõ ¿çýãäýë íü àãààðûí ñèéãýëò áºãººä äóëààíû àëäàãäëûí ãîë ¿¿ñâýð áîëäîã ãýæ ÷ ¿çäýã. ªâëèéí óëèðàëä õ¿éòýí àãààð, çóíû óëèðàëä õàëóóí àãààð äîòîãø íýâòðýõ ¿åä õàëààëò/ àãààðæóóëàõ òîíîã òºõººðºìæ íü äîòîðõ òåìïåðàòóðûã çîõèõ öýãò õ¿ðãýõýýð àæèëëàíà. àìåðèêèéí õàëààëò, õºðãºëò áà àãààðæóóëàëòûí èíæåíåðèéí õîëáîîíîîñ ãàðãàñàí ñóäàë-ãààãààð òóñ óëñûí áàðèëãûí äîòîðõ îðîí çàéä õýðýãëýãäýõ äóëààíû 20-40% íü àãààðûí ñèéãýëòýíä çàðöóóëàãääàã ãýæ òîîöñîí áàéíà.

à. á.2.4-ð çóðàã. à. Ìîäîí àðàã á¿òýýöòýé õàíà

á. Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí àãààð ñèéãýëòèéí õàðüöóóëàëò


22

ìîäîí àðàã á¿òýýöòýé õàíà íü äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöòýé õàðüöóóëàõàä àãààð ñèéãýëò èõòýé (2.4-ð çóðàã). Ó÷èð íü îëîí õýñãýýñ á¿ðäýõ áà íýã íü íºãººòýéãºº ìåõàíèêààð áýõëýãäýæ, òýäãýýð áýõýëãýýíèé îëîí öýã äýýð æèæèã í¿õ¿¿ä ¿¿ñ÷ òýäãýýðýýð àãààð íýâòðýõ íü òîäîðõîé þì. ãýòýë äóëààí õýâ õàøìàë àøèãëàñàí öóòãàìàë áåòîí õàíà íü öóë ìàø íÿãò áîëæ äàâóó ÷àíàðòàé áîëäîã.

2.5-ð çóðàã. Äóëààëãàòàé áåòîí õàíà áà ìîäîí àðàã á¿òýýöòýé õàíûí àãààð ñèéãýëòèéí õàðüöóóëàëò

ñóäàëãàà áà òóðøèëòààð ìîäîí àðàã á¿òýýöòýé õàíààð öàãò íýâòðýõ àãààð ñýëãýõ äàâòàìæ 0.5 áàéãàà áîë äóëààëãàòàé áåòîí õàíàíä 0.15 ãýæ á¿ðòãýãäñýí áàéíà (2.5-ð çóðàã). ãýõäýý ýíý äàâòàìæ íü íèéòëýã áàéäàëäàà 0.25-0.33 îð÷èì áàéäàã.

2.4 ÍÝÌÝËÒ ÄÓËÀÀÍÛ ÌÀÑÑ

Áåòîí, òîîñãî, ãóëäìàé çýðýã ºíäºð íÿãòòàé ìàòåðèàëûí òåìïåðàòóðûã ººð÷ëºõºä èõ õýìæýýíèé äóëààíû ýíåðãè øààðäëàãàòàé. Õ¿íä ìàòåðèàëûí äóëààíûã õàäãàëàõ ÷àäâàðûã äóëààíû ìàññààð èëýðõèéëíý.

Äóëààíû ìàññ íü äóëààíû çàé øèã ë àæèëëàäàã. Çóíû òóðø äóëààí øèíãýýæ, áàéðûã òîõèëîã áàéëãàõ áîë ºâºëäºº èéì òºðëèéí äóëààíû ìàññ íü íàð áà õàëààã÷ààñ äóëààíûã ººðòºº õàäãàëæ, øºíº íü ñóóöûã

2-ðÁ¯ËÝÃ

2�

äóëààí áàéëãàõàä òóñàëíà. Çºâ òºëºâëºãäñºí äóëààíû ìàññ íü áàðèëãûí äîòîð ºâëèéí øºíº äóëààí áà çóíû ºäºð ñýð¿¿í áàéäëûã 10-12 öàãààð áàðüæ áàéõ ¸ñòîé. Äóëààí õýâ õàøìàëòàé öóòãàìàë áåòîíîîð áàðüñàí á¿òýýö íü ºíäºð äóëààíû ìàññòàé äóëààí òóñãààðëàã÷ áåòîí öºìòýé áàéäãààðàà äóëààíûã õàäãàëàõàä òóñàëäàã. Äóëààí øèíãýýëò, äóëààíû ñààòóóëàëò çýðýã øèíæèéã àãóóëñàí ¿ð àøèãòàé äóëààíû ìàññ íü áàðèëãûí ãàäíà áóþó äîòîð òàë ðóó äóëààí äàìæèõààñ ñýðãèéëíý.

à. á.2.6-ð çóðàã. à. Ìîäîí àðàã á¿òýýöòýé õàíà áà á. äóëààëãàòàé áåòîí õàíààð

íýâòðýõ äóëààíû õàðüöóóëàëò

ìîäîí àðàã á¿òýýöòýé õàíààð äóëààí øóóä íýâòýð÷ áàéõàä õàðèí äóëààëãàòàé áåòîí õàíà íü èõ ìàññòàé òóë äóëààíûã èë¿¿ øèíãýýí, ò¿¿íèéã áàãà áàãààð äàìæóóëæ áàéãààã 2.6-ð çóðãààñ õàðæ áîëíî.

2.5 ÄÓÓ ÒÓÑÃÀÀÐËÀËÒ

Çàìûí õºäºëãººí, òºìºð çàì, íèñýõ îíãîöíû áóóäàë çýðýã èõ äóó ÷èìýýíä îéðõîí áàðèëãà áàéãóóëàìæèä ãàäíààñ äóó ÷èìýý èõ îðæ èðäýã. òýãâýë äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö á¿õèé áàðèëãà íü äóó òóñãààðëàëò ñàéòàé áàéíà. ªíºº ¿åä äóó äàìæóóëàëòûí èëòãýëö¿¿ðýýð õàíûí äóó òóñãààðëàëòûã õýìæäýã. Ýíý íü ìàø ýíãèéí áºãººä òóðøèõ õàíûí íýã òàëä äóó ¿¿ñãýí, íºãºº òàëä õýð ñîíñîãäîæ áàéãààã õýìæèíý (2.7-ð çóðàã. ). Äóóíû ýíåðãèéí áóóðàëò èõ áàéõ òóñìàà äóó äàìæóóëàëòûí èëòãýëö¿¿ð èõýñíý.


24

2.7-ð çóðàã. Ìîäîí àðàã á¿òýýöòýé õàíà áà äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí äóó äàìæóóëàëòûí õàðüöóóëàëò

2.8-ð çóðàã. Äóëààëãàòàé áåòîí õàíà áà ìîäîí àðàã á¿òýýöòýé õàíûí äóóíû

äàìæóóëàëòûí áóóðàëòûí õàðüöàà

2.6 ÃÀË ÒÝÑÂÝÐËÝËÒ

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö á¿õèé õàíûí öóë, ãàëä òýñâýðòýé áåòîí íü ò¿¿íèé äàâóó òàë áîëäîã.

2-ðÁ¯ËÝÃ

25

2.9-ð çóðàã. Ãàë òýñâýðëýëòèéí õàðüöóóëàëò

2.9-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíýýð äóëààëãàòàé áåòîí õàíûí ãàë òýñâýðëýõ öàã ºíäºð áàéãàà áºãººä ò¿¿íä îðñîí õººñºí ìàòåðèàëûí äºë òàðõàëòûí õóðä íü ìîäòîé õàðüöóóëàõàä áàãà áàéíà.

2.7 ÁÓÑÀÄ ÃÀÌØÈÃ ÒÝÑÂÝÐËÝËÒ

Öóòãàìàë á¿òýýö á¿òýýãäñýíýýñ õîéø èéì òºðëèéí áàðèëãóóä íü ãàçàð õºäëºëò, õàð øóóðãà, ¿åðèéí óñ çýðýã áàéãàëèéí îëîí ãàìøãèéã òýñâýðëýõ ÷àäâàð äýýøèëñýí. òóõàéëáàë: òºìºðáåòîí á¿òýýö íü àðìàòóðëààã¿é áåòîí á¿òýýöýýñ èë¿¿ ãàçàð õºäëºëòèéã ñàéí òýñâýðëýíý.

2.10-ð çóðàã. Ãàìøãèéí äàðàà ¿ëäñýí äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö á¿õèé áàðèëãà


26

2.8 ÝÄÝËÃÝÝ

Áàðèëãûí òºìºðáåòîí á¿òýýö íü ìîäîí á¿òýýöèéã áîäâîë èë¿¿ ýäýëãýýòýé áàéíà. Óñ áà ÷èéãýíä á¿õýëäýý ºðòºõ íü áàãà áºãººä õîðòîí øàâüæ ¿ðæèõ íü áàãà. ãýõäýý äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí õóâüä ãàçðûí ãàäàðãààñ äîîø ýñâýë õºðñòýé õàðüöàõ õýñýãò õººñºíöðèéã àíõààðàõ íü ÷óõàë áàéäàã.

2.9 ÒÎÃÒÂÎÐÒÎÉ ÕªÃÆÈË

ñ¿¿ëèéí æèë¿¿äýä íîãîîí áàðèëãà áà èðýýä¿éä òîãòâîðòîé àðõèòåêòóð ãýñýí íýð òîìú¸î ìàø ºðãºí õýðýãëýãäýæ áàéíà. Ýíý òàëààð õ¿ì¿¿ñèéí òîäîðõîéëîëò ÿíç á¿ð õýäèé ÷ ãîë çîðèëãî íü õ¿ðýýëýí áàéãàà îð÷íîî àëü áîëîõ áàãà ñ¿éòãýõýä ÷èãëýãäýæ áàéãàà þì.

Õ¿íèé ¿éë àæèëëàãààíààñ ¿¿ñ÷ áàéãàà ¿éëäëèéã á¿ãäèéã íü òîîöîîëîõ áîëîìæã¿é, ãýõäýý çàðèì ñóäëàà÷èä äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö á¿õèé áàðèëãàä õýðýãëýñýí äóëààíû òîî õýìæýý áîëîí í¿¿ðñòºðºã÷èéí äàâõàð èñëèéí ÿëãàðëûã òîîöîîëñîí. Êàíàäûí öåìåíòèéí õîëáîîíû ñóäàëãààãààð äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö á¿õèé áàðèëãûí äóëààíû çàðäàë áà í¿¿ðñòºðºã÷èéí äàâõàð èñëèéí ÿëãàðàë íü ìîäîí àðàã á¿òýýö á¿õèé áàðèëãààñ ìàø äîîãóóð áàéãààã òîãòîîæýý. Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí áàðèëãûí ìàòåðèàë, ò¿¿õèé ýäèéã ¿éëäâýðëýõ àíõíû äóëààíû çàðöóóëàëò áà í¿¿ðñòºðºã÷èéí èñýë ºíäºð áàéäàã. Ó÷èð áåòîíû ãîë ò¿¿õèé ýä öåìåíòèéã ¿éëäâýðëýõýä èõ äóëààí øààðäàãäàíà. ãýõäýý ¿¿íèé äàðàà äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöýýð áàðüñàí áàðèëãûã íü õàëààõ, ñýð¿¿ö¿¿ëýõýä ìîäîí áàðèëãààñ áàãà äóëààí çàðöóóëíà. Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö á¿õèé áàðèëãûã áàðèõàä çàðöóóëàõ äóëààíòàé àäèë õýìæýýíèé äóëààíûã õî¸ð æèëèéí äîòîð õýìíýæ, õóðèìòëóóëàí, öààøèä í¿¿ðñòºðºã÷èéí äàâõàð èñëèéã áàãàñãàõàä øóóä íºëºº ¿ç¿¿ëíý.

�-ðÁ¯ËÝÃ

27

�-ð á¿ëýã

ÄÓËÀÀÍ ÕÝÂ ÕÀØÌÀËÛÍ ÒªÐË¯¯Ä,

Ò¯¯ÍÈÉ ÀÍÃÈËÀË

ÅÐªÍÕÈÉ

ªíºº ¿åä 50 ãàðóé çàãâàðûí äóëààí õýâ õàøìàëûã ¿éëäâýðëýæ áàðèëãûí çàõ çýýë äýýð ãàðãàæ áàéíà. òýäãýýð íü á¿ãä àâäàãã¿é õººñºíöºð õýâ õàøìàëûí äóíä áåòîí öóòãàæ, áàðèëãà áàðüäàã íýã çàð÷èìòàé. ãýõäýý äóëààí õýâ õàøìàëûí ìàòåðèàëóóäûã äîòîð íü õýëáýð õýìæýý, õîëáîõ áýõýëãýý áîëîí õýâ õàøìàëûí çàâñàð îðîõ áåòîíû õýìæýý, ¿¿ñýõ õýëáýðýýñ íü õàìààðóóëàí õýä õýäýí òºðºëä õóâààäàã.

3.1 ÄÓËÀÀÍ ÕÝÂ ÕÀØÌÀË Á¯ÒÝÝÃÄÝÕ¯¯ÍÈÉÃ Á¯ÒÝÝÖÝÝÐ ÍÜ ÀÍÃÈËÀÕ

Äóëààí õýâ õàøìàëûí ãîëä ¿¿ñýõ áåòîíû õýëáýðýýñ õàìààðàí äóëààí õýâ õàøìàë á¿òýýãäýõ¿¿íèéã äàðààõ 4 òºðºëä õóâààíà. ¯¿íèéã 3.1-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ.

Õàâ

òãàé

õàí

ûí

ñèñò

åì /

Flat

Wal

l¯

¿ðëý

ã õà

íûí

ñèñò

åì /

Waf

fle-G

rid

ÄÓËÀÀÍ ÕÝÂ ÕÀØÌÀËÛÍ ÒªÐË¯¯Ä, Ò¯¯ÍÈÉ ÀÍÃÈËÀË

28

Äýë

ãýöý

ò òî

ðîí

ñèñò

åì /

Scre

en G

rid

Áàãà

íà ä

àì í

óðóó

í ñè

ñòåì

/ Po

st &

Bea

m

3.1-ð çóðàã. Öóòãàõ áåòîíû õýëáýðýýñ õàìààðñàí äóëààí õýâ õàøìàëûí òºðë¿¿ä

íýã ìàÿãèéí äóëààí õýâ õàøìàëóóä èõýâ÷ëýí 10 ñì, 15 ñì, 20 ñì-ûí ºðãºíòýé áåòîí õàíàíä çîðèóëàãäñàí áàéäàã. Äóëààí õýâ õàøìàëûí çóçààí íü îéðîëöîîãîîð 5-5,5 ñì áà ò¿¿íýýñ èë¿¿ áàéõ ¿åä äóëààí õýâ õàøìàëòàé õàíûí íèéò çóçààí íü 2 òàëûí àâäàãã¿é äóëààí õýâ õàøìàëàà îðóóëààä, 20 ñì - ýýñ 30 ñì õîîðîíä áàéäàã. Äýýð íü ãàäíà áà äîòîð ºíãºëãººíèé ìàòåðèàëóóä áîëîõ ãèïñýí õàâòàí, ãàäíà òîðòîé øàâàðäëàãà, ãàäíà ºíãºëãººíèé ñàéäèíã çýðãèéí çóçààí áîëîõ 3-5 ñì íýìýãäýíý. Õýðâýý èë¿¿ çóçààí èõ äààö àâàõ çîðèóëàëòòàé ò¿øèö õàíà õèéõ øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä, çàðèì ¿éëäâýðëýã÷ íàð 25 ñì, 30 ñì, 35 ñì, á¿ð 40 ñì-èéí ºðãºíòýé áåòîí õàíàíä çîðèóëàãäñàí äóëààí õýâ õàøìàëóóäûã ñàíàë áîëãîí ¿éëäâýðëýæ áàéãàà. Äýýðõ 4 òºðëèéí äóëààí õýâ õàøìàëûã ¿éëäâýðëýëèéí òîîãîîð íü õóâààæ ¿çâýë:

Õàâòãàé õàíûí ñèñòåì / Flat Wall - 54%¯¿ðëýã õàíûí ñèñòåì / Waffle-Grid - 10%Äýëãýöýò òîðîí õàíûí ñèñòåì / Screen Grid - 29%Áàãàíà äàì íóðóóí ñèñòåì / Post & Beam - 8% áàéíà.

Òîãòìîë çóçààí á¿õèé áåòîí öºìòýé, õàâòãàé õàíàòàé á¿òýýöèéí ñèñòåìèéã õàìãèéí ºðãºí õýðýãëýäýã.

�-ðÁ¯ËÝÃ

29

Õàâòãàé õàíûí ñèñòåì / Flat System: Õàâòãàéëæ, ç¿ñìýë ñàìáàð, ãóëäìàé ãýñýí äýä òºðëèéã ¿ë òîîöâîë,

á¿õ õàâòãàé ñèñòåì íü òîãòìîë ºðãºí á¿õèé äîòîîä öºìòýé áàéíà. Ýíý ñèñòåì íü áóñàä ñèñòåìýýñýý èë¿¿ èõ áåòîí õýðýãëýãäýã ÷ ºðãºí í¿õòýé õºíäèéä íü àðìàòóðûã áàéðëóóëàõàä òîõèðîìæòîé áàéäàã. èíãýñíýýðýý òóõàéí õàíà íü ãàçàð õºäëºëò çýðýã îíöãîé à÷ààëàëûã òýñâýðëýõýä ÷óõàë ¿¿ðýãòýé. Õàâòãàé ãóëäìàéã ¿éëäâýðëýã÷äèéí òýðã¿¿í ýãíýýíä õîéä àìåðèêèéí êîìïàíèóä îðîõ áà ¿¿íä Êàíàäûí Arxx áàðèëãûí á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýã÷èéã íýðëýæ áîëíî. òóñ êîìïàíèé ºíäºð ¿ç¿¿ëýëòòýé õàíûí ñèñòåì íü ñóóö áà õóäàëäàà ¿éë÷èëãýýíèé áàðèëãà, ò¿¿í÷ëýí õºäºº àæ àõóéä ºðãºí õýðýãëýãäýæ áàéíà.

¯¿ðëýã ñèñòåì / Waffle System: ¯¿ðëýã ñèñòåì íü íèéëæ õîëáîãäñîí áîñîî áà õýâòýý áåòîí õîîëîéí

õýâèéã ¿¿ñãýõ õàâòãàé ñèñòåìèéí õóâèëáàð þì. Áåòîíû õýðýãëýý íü õàâòãàé ñèñòåìòýé õàðüöóóëàõàä õàðüöàíãóé áàãà áîëîâ÷ õºíäèéí áàéðëàëààñ áîëæ òîðîí ñèñòåìä àðìàòóð áàéðëóóëàõ íü èë¿¿ òóóçàí áàéíà. àìåðèêèéí ïîëèñòðîë ¿éëäâýðëýã÷èä 40.64 ñì ºíäºð, 122 ñì óðòòàé ¿¿ðëýã òºðëèéí õýâ õàøìàëûã ¿éëäâýðëýæ áàéíà. ¯¿ðëýã õàíûí ¿ð àøèãòàé òºñºâëºëò íü èæèë òºðëèéí õàâòãàé õýâ õàøìàëòàé õàðüöóóëàõàä õàíûí íýãæ ýçëýõ¿¿íèé áåòîí çàðöóóëàëò 25 õóâü áàãà áàéíà. ¯¿ðëýã ñèñòåìèéã ¿éëäâýðëýã÷äýýñ Reward, Therm-o-Wall, and ICE Block êîìïàíèé á¿òýýãäýõ¿¿í¿¿ä õàìãèéí ºðãºí òàðõñàí áàéäàã.

Äýëãýöýò òîðîí ñèñòåì / Screen System:Äýëãýöýò òîðîí õóâèëáàð ãýäýã íü ò¿¿íèé áîñîî áà õýâòýý ýëåìåíò

á¿ðýí òóñãààðëàãäñàíààñ ãàäíà á¿õýëäýý õàéðöàãëàãäñàí áåòîí ýëåìåíòèéã ¿¿ñãýõ ºðãºòãºñºí òîðîí ñèñòåì þì. Ýíý ñèñòåìä ¿¿ðëýã ñèñòåìýýñ áàãà áåòîí õýðýãëýãäýõ áà áåòîíûã öóòãàõ ¿åä ç¿é çîõèñòîé íÿãòðóóëàëò ÷óõàë þì. Áåòîíû êîíóñûí ñóóëò çºâ áèø áîë íü õýâòýý áóþó áîñîî ýëåìåíòýä õàíûí ñèñòåìèéã ñóëðóóëàõ àãààðûí çàé õóðèìòëàãäàæ áîëíî. Õýðýâ çóóðìàã ìàø øèíãýí áîë áåòîí íü ýöñèéí õàíãàëòòàé áàò áýõýý àâ÷ ÷àäàõã¿éä õ¿ðíý. Conform SWF, Faswall, and Reddi-Form çýðýã êîìïàíè äýëãýöýò òîðîí ñèñòåìèéã ¿éëäâýðëýäýã.

Áàãàíà áà äàì íóðóóí ñèñòåì: Áàãàíà áà äàì íóðóó á¿õèé ñèñòåì íü ºðºãò á¿òýýöòýé òºñòýé àðãààð

óãñðàãääàã. íÿãò õººñ áóþó ïîëèóðåòàí ãóëäìàéí äóãóé í¿õí¿¿äèéã àðìàòóðààð õ¿÷èòãýæ, ò¿¿íä áåòîí öóòãàí, áàãàíà, ñóóðü, öîíõ õààëãàíû äýýã¿¿ð áîëîí õó÷èëò èðýõ ò¿âøèí çýðýã à÷àà õ¿ëýýí àâàõ ãàçðóóäàä


�0

àðìàòóðààð õ¿÷èòãýí, õýâòýý äàì íóðóóíû õýâ á¿õèé ñèñòåìèéã ¿¿ñãýíý. Ýíý ñèñòåìèéí ãîë ¿éëâýðëýã÷èä íü “Thermoblock”, “Amhome” çýðýã êîìïàíèóä þì.

3.2 ÄÓËÀÀÍ ÕÝÂ ÕÀØÌÀË Á¯ÒÝÝÃÄÝÕ¯¯ÍÈÉÃ ÕÝËÁÝÐ ÕÝÌÆÝÝÃÝÝÐ ÍÜ ÀÍÃÈËÀÕ

Äóëààí õýâ õàøìàë á¿òýýãäýõ¿¿íèéã äîòîð íü á¿òýýãäýõ¿¿íèé õýëáýð õýìæýýíýýñ õàìààðààä ãóëäìàé áà õàâòàí õýëáýðèéí ãýæ õóâààäàã. Õàâòàíã òîì õàâòãàéëæ áà òóóçàí õàâòàí áàéäëààð ¿éëäâýðëýíý.

3.2-ð çóðàã. Á¿òýýãäýõ¿¿íèé õýëáýð õýìæýýíýýñ õàìààðñàí äóëààí õýâ õàøìàëûí òºðë¿¿ä

3.2-ð çóðàãò ¿íäñýí 3 òºðëèéí äóëààí õýâ õàøìàëûã ¿ç¿¿ëýâ.Ãóëäìàé õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàë /ICF Blocks/ íü íèéò

¿éëäâýðëýãäýæ áàéãàà äóëààí õàøìàë ìàòåðèàëûí 62%-èéã ýçýëäýã. ãóëäìàé íü èõýâ÷ëýí íü 20 ñì - 40 ñì ºíäºð, 120 ñì óðò õýìæýýòýé áàéíà.

3.3-ð çóðàã. Ãóëäìàé õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàë óãñàð÷ áóé áàéäàë

Ýäãýýð õººñºí ãóëäìàé íü èðìýãèéí äàãóó óãëóóðãà õîâèë áîëîí ø¿äòýé òóë ýâë¿¿ëäýã òîãëîîì øèã õîîðîíäîî óãñðàãäàí ºðºãäºõ áîëîìæòîé.

�-ðÁ¯ËÝÃ

�1

Ýíý á¿òýýãäýõ¿¿íèéã ¿éëäâýðëýõ, òýýâýðëýõ, óãñðàõàä õºíãºí õÿëáàð ó÷ðààñ ¿éëäâýðëýã÷ íàð ãóëäìàé õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàëûã ¿éëäýðëýõ äóðòàé áàéäàã. èíãýñíýýðýý ãóëäìàé õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàë çàõ çýýëèéí èõýíõ õóâèéã ýçýëäýã.

Äóëààí õýâ õàøìàëä õýðýãëýõ ãóëäìàéíóóä äîòðîî öóë, ìåòàë áà õóâàíöàð õîëáîã÷òîé ãýäãýýðýý ÿëãàãäàíà. ìåòàë áà õóâàíöàð õîëáîîñ íü õýâ õàøìàëòàé õàìòäàà ñàëøã¿é íýã á¿õýë ýäëýõ¿¿í áîëæ ¿éëäâýðëýãääýã.

Ìåòàë áà õóâàíöàð õîëáîã÷îîð áýõëýãäñýí

2 òóñäàà õàâòàí á¿õèé äóëààí õýâ õàøìàë

Òåðìîáëîê áðýíäèéí ïîëèóðåòàíààð õèéñýí

äàí öóë äóëààí õýâ õàøìàë

Õººëãºñºí õººñºíöºðººð /EPS/ õèéñýí äàí öóë äóëààí õýâ õàøìàë

2.4-ð çóðàã. Ãóëäìàéí òºðë¿¿ä áà õîëáîã÷

3.5-ð çóðàã. Õîëáîã÷èéí õýñýã


�2

ãóëäìàéí ºðãºí èõ áàéõ òóñàì áåòîí çóçààð÷, õàíûí áàò áýõ èõñýíý.

èõýíõ ãóëäìàéã õèéäýã õººñíèé õî¸ð ¿åèéã ãàäàð í¿¿ð (3.5-ð çóðàã) ãýõ áà òýäãýýð íü óãëóóðãà ø¿äýýðýý áèå áèåòýéãýý õîëáîãäîíî. ãóëäìàé íü äîòðîî ãóðâàí òºðºëòýé. ¯¿íä: ãóëäìàé õýëáýðèéí õàâòãàé õýâ õàøìàë, ¿¿ðëýã õýâ õàøìàë, äýëãýöýò õýâ õàøìàë ãýæ áàéíà. ̄ ¿íèéã á¿òýýöýýð àíãèëàõ ñèñòåìä äýýð ºã¿¿ëñýí áèëýý. Õàâòãàé ãóëäìàé õýëáýðèéí õýâ õàøìàëûí í¿¿ð íü 5-7 ñì õ¿ðòýë æèãä çóçààíòàé áàéõ áà áåòîí öóòãàñíààð õàâòãàé öóë õàíà áîëæ àæèëëàíà (3.6, 3.7-ð çóðàã).

3.6-ð çóðàã. Ãóëäìàé õýëáýðèéí åðäèéí õàâòãàé äóëààí õýâ õàøìàë

3.7-ð çóðàã. Õàâòãàé äóëààí õýâ õàøìàë á¿õèé öóòãàìàë õàíà

�-ðÁ¯ËÝÃ

��

Ãóëäìàé õýëáýðèéí ¿¿ðëýã äóëààí õýâ õàøìàë íü ãàäàð í¿¿ðèéí äîòîð òàë íü õàâòãàé áèø, äîëãèîíòîé áàéíà. Áåòîí öóòãàñíû äàðàà áîñîî áà õýâòýý áåòîí õàâèðãà ¿¿ñíý. Çàðèìäàà áîñîî õàâèðãûã òóëãóóð áàãàíà, õýâòýýã äàìíóðóó ãýæ íýðëýäýã. ¯¿ðëýã ãóëäìàéä õàâòãàé ãóëäìàéòàé àäèë õîëáîã÷ õýðýãëýíý.

3.8-ð çóðàã. Ãóëäìàé õýëáýðèéí åðäèéí ¿¿ðëýã äóëààí õýâ õàøìàë

3.8-ð çóðàã. ¯¿ðëýã õàíûí ç¿ñýëò


�4

Ãóëäìàé õýëáýðèéí äýëãýöýò äóëààí õýâ õàøìàë íü òîîíîëæèí õºíäëºâ÷èéã áàãòààñàí öóë õººñºíöºð áàéíà. Õýðýâ èéì õàíàí äàõü õýâíèé õººñºíöºðèéã íü õóóëæ ¿çâýë æèæèã í¿õòýé öîíõíû äýëãýö õàðàãäàíà.

3.9-ð çóðàã. Ãóëäìàé õýëáýðèéí äýëãýöýò äóëààí õýâ õàøìàë

3.10-ð çóðàã. Äýëãýöýò õàíûí ç¿ñýëò

�-ðÁ¯ËÝÃ

�5

¯éëäâýðëýã÷èä èõýíõ ãóëäìàé õýëáýðèéí õýâ õàøìàëûã á¿õýëä íü óãñàð÷ ¿éëäâýðëýíý. ãýâ÷ òàëáàéä óãñàðäàã, ãóëäìàé õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàë áàñ áàéíà. Ýíý íü òýýâýðëýõ áà õàäãàëàõàä õÿëáàð áºãººä òàëáàéí õºäºëìºð çàðöóóëàëò áàãà çýðýã èõ áàéíà.

3.11-ð çóðàã. Òàëáàéä óãñàðäàã ãóëäìàé õýëáýðèéí õýâ õàøìàë

Òóóçàí õàâòàí õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàë / planksòóóçàí õàâòàí ñèñòåì íü çàðèì òàëààðàà óëàìæëàëò áàðèëãûí

õýâ õàøìàëààñ èë¿¿ áºãººä áàðèëãûí ãóëäìàé õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàëààñ áàãà àæèëëàãààòàé. Ýíý ñèñòåì íü èõýâ÷ëýí 244 ñì óðò, 20-30 ñì ºðãºí, 5 ñì çóçààíòàé õýâíèé õýñã¿¿ä áàéíà. òýäãýýð íü 3.12-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíýýð èðìýãèéí äàãóóäàà õîâèë, óõààäàñòàé áàéíà. Õîâèë, óõààäàñ ðóó õîëáîã÷ áóþó çàì òºìºð íü ãóëñàí îðíî. Õîñ òóóçàí õàâòàíãóóäûã áàéðàíä íü áàéðëóóëñíû äàðàà òýäãýýðèéí èðìýãèéí äàãóóä õîëáîã÷ áóþó çàì òºìðèéã îðóóëæ áýõýëíý. òóóçàí õàâòàí õýëáýðèéí õýâ õàøìàë íü óãñðàõòàé õîëáîîòîé èë¿¿ àæèëëàãààòàé õýäèé ÷ òýýâýðëýõ, õàäãàëàõàä õÿëáàð þì.


�6

3.12-ð çóðàã. Åðäèéí òóóçàí õàâòàí õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàë

òóóçàí õàâòàí ñèñòåì íü áîñîî áà õýâòýý ãýñýí õî¸ð õóâèëáàðòàé áºãººä ¿¿íèéã 3.13-ð çóðàã ¿ç¿¿ëýâ. Õýâòýý õàâòàí íü ãóëäìàé õýëáýðèéí õýâ õàøìàë øèã íýã áàéäàëä õýâòýýãýýðýý ñóóðèëàãäàíà. Õàðèí áîñîî òóóçàí õàâòàí õýëáýðèéí õýâ íü á¿õ õàíûí ºíäðººð õàæóó õàæóóãààðàà ñóóðèëàãäàíà.

à. á.3.13-ð çóðàã. Õàíûí áîñîî (à) áà õýâòýý (á) ¿å ¿¿ñãýñýí õýâ õàøìàëóóä

�-ðÁ¯ËÝÃ

�7

Òóñãàé õýâ õàøìàëóóäÁàðèëãûí áàéãóóëàëòûí îíöëîã áàéðëàë áà õýëáýðò õýâ õàøìàëûã

òîõèðóóëàõûí òóëä ç¿ñýæ áýëòãýíý. ̄ ¿íýýñ ãàäíà òýäãýýðèéã ¿éëäâýðèéí íºõöºëä áýëòãýí ãàðãàíà. Ýíý íü òàëáàé äàõü õºäºëìºð çàðöóóëàëòûã ìàø èõ õýìíýíý.

èõýíõ äóëààí õýâ õàøìàëûí ñèñòåìä óðüä÷èëàí áýëòãýñýí áóëàíãèéí õýâ õàøìàë áèé. òýäãýýð íü ãîëäóó 900

ãóëäìàé áàéõ áà áàðóóí, ç¿¿í ãýñýí õóâèëáàðóóäòàé áàéíà. òóóçàí õàâòàí õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàëûí ñèñòåìä çàðèìäàà 450 áà 600 ºíöºãòýé áóëàíãèéí õýñã¿¿ä áàéäàã. Ýäãýýðèéã 3.14-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ.

òóñãàé õýâ õàøìàëûí íýã íü òîîñãîí ºðºãò çîðèóëñàí ñýðòýíã ¿¿ñãýõ õýâ þì. ãóëäìàéí ÿíç á¿ðèéí ñèñòåìèéí õóâüä, æèðèéí ãóëäìàé õýëáýðèéí õýâ õàøìàë äýýð øóóä òàâüæ ºðºõ òîîñãîí ºðºãò çîðèóëñàí ñýðòýíòýé, òóñãàé ãóëäìàé áàãòäàã. Ýíý íü õýâíèé íýã òàëä ñýðòýí á¿õèé ºíãèéëòòýé áàéíà.

3.14-ð çóðàã. Áóëàíãèéí ãóëäìàé õýëáýðèéí õýâ õàøìàëóóä


�8

3.15-ð çóðàã. Òîîñãîí ºðºãò çîðèóëñàí ñýðòýíòýé ãóëäìàé õýëáýðèéí õýâ õàøìàë

èõýíõ ñèñòåì¿¿äèéí ãóëäìàé áóþó òóóçàí õàâòàí õýëáýðèéí õýâ õàøìàëóóä íü ñòàíäàðò õýìæýýñòýé áàéíà. ãýâ÷ òýäãýýðèéí çàðèì íü ñòàíäàðò õýìæýýíèé òîìñãîñîí ýñâýë áàãàñãàñàí õóâèëáàðóóäòàé áàéíà. òîìñãîñîí õýìæýý íü õàíûã ò¿ðãýí ºðºõºä òóñëàõ áîë áàãàñãàñàí õóâèëáàð íü õàíûí ÿëãààòàé ºíäºð óðòàä ç¿ñýõã¿éãýýð óãñðàõ áîëîëöîîã îëãîíî.

3.16-ð çóðàã. Äóëààí õýâ õàøìàëóóä

�-ðÁ¯ËÝÃ

�9

Äóëààí õýâ õàøìàëààð áàðèëãûí îíöëîã áàéãóóëàëò áîëîí áóëàí òîõîéã ãàðãàõàä çîðèóëñàí íýìýëò õýâ¿¿ä ¿éëäâýðëýãäýí ãàðñààð áàéãààãèéí æèøýýí¿¿äèéã 3.16, 3.17-ð çóðãóóäàä ¿ç¿¿ëëýý.

Íýã ìàÿãèéí õýâ õàøìàë

90°áóëàí õýâ õàøìàë

45° áóëàí õýâ õàøìàë

Ãàäíà ºíãºëãººíèé

òîîñãî òàâèõ ñýðòýí á¿õèé õýâ õàøìàë

Õó÷èëòûí õàâòàí

3.17-ð çóðàã. Äóëààí õýâ õàøìàëûí òºðë¿¿ä

Õó÷èëòûí õýâ õàøìàëÕó÷èëòûí õýâ õàøìàëûí ñèñòåì íü ñ¿¿ëèéí æèë¿¿äýä ºðãºí

õýðýãëýãäýæ áàéíà. Ýíý íü äóëààí òóñãààðëàã÷èéí ¿¿ðýãòýéãýýñ ãàäíà õàíàòàé õîëáîãäñîí òºìºðáåòîí õó÷èëò, äýýâýð áîëíî. Äóëààí òóñãààðëàã÷ õýâ õàøìàë á¿õèé õó÷èëòûã õºíãºí æèíòýé ãàí äàìíóðóó á¿õèé õýâýýð õèéíý. Õó÷èëò áóþó äýýâðèéã äýýä äàâõðûí õàíàí äýýð áàéðëóóëíà. Оéðîëöîîãîîð 60 ñì òóòàìä äàìíóðóóíû á¿ñ îðøèõ áà ýíý íü ÿíç á¿ðèéí ºíäºðòýé, áàò áýõòýé, àëñëàë á¿õèé äàìíóðóóíóóäûã áèé áîëãîíî. Õàíàòàé õîëáîõ õó÷èëòûí õýñýãò àðìàòóð áà áåòîíûã õèéæ ºãíº. Äýýâðèéí íàëóó 4:12-ñ èë¿¿ ¿åä áåòîí öóòãàõ õ¿íäðýëòýé áàéäàã òóë äóëààí õýâ õàøìàëûí õýðýãëýýã õÿçãààðëàíà. Ýíý íü õàìãèéí äóëààí óóð àìüñãàëä õàíãàëòòàé áîëîâ÷ õ¿éòýí öàã óóðò áàãà íàëóóòàé äýýâýð íü öàñíû à÷ààã õ¿ëýýí àâàõ õàíãàëòòàé äààöòàé ýñýõèéã øàëãàõ õýðýãòýé þì. Äóëààí õýâ õàøìàë á¿õèé õó÷èëòûã 3.18-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ.


40

3.18-ð çóðàã. Äóëààí õýâ õàøìàë á¿õèé õó÷èëò

Äóëààí õýâ õàøìàëûã Arxx, Fox Blocks, Reward, ThermoBlock, Amvic êîìïàíèóä èæ á¿ðäëýýð íü ¿éëäâýðëýí, áàðèëãûí çàõ çýýëä íèéë¿¿ëæ áàéíà.

ìîíãîë óëñàä ãåéòâýé Äåâåëîïìåíò ìîíãîëèà êîìïàíè íü TermoBlock äóëààí õýâ õàøìàëûã ¿éëäâýðëýæ ýõýëñýí. òóñ êîìïàíèé çàãâàðûí áàðèëãà Õàí-Óóë ä¿¿ðãèéí íèñýõ îð÷èìä áàðèãäñàí. Ýíý òàëààð 7 áà 8-ð á¿ëýãò äýëãýðýíã¿é ºã¿¿ëñýí áîëíî.

íýã ìàÿãèéí òåðìîáëîê

3.18-ð çóðàã. Òåðìîáëîê áà ò¿¿ãýýð áàðüñàí áàðèëãà

�-ðÁ¯ËÝÃ

41

Òóóçàí õàâòàí õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàë /ICF Planks/ íü äóëààí õýâ õàøìàëûí çàõ çýýëèéí 23%-èéã ýçýëäýã. òóóçàí õàâòàí õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàë íü 30 ñì-60 ñì ºíäºð, 120 ñì-240 ñì óðò õýìæýýòýé. Áëîêíîîñ ÿëãààòàé íü õýâ õàøìàëûí õººñºíöºð õàâòàí íü õîëáîã÷ ïëàñòèê, ìåòàë õýñãýýñýý òóñäàà ¿éëäâýðëýãääýã îíöëîãòîé.

òóóçàí õàâòàí õýëáýðèéí õýâ õàøìàë, ò¿¿íèé õîëáîã÷

3.18-ð çóðàã. Òóóçàí õàâòàí õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàë

ìºí õýëáýð õýìæýýíèé õóâüä õàðüöàíãóé òîì áàéíà.Áàðèëãà áàðèõ ÿâöàä äóëààí õýâ õàøìàë õàâòàíãóóäûã áàðèëãûí

òàëáàé äýýð çààâðûí äàãóó õîëáîã÷ õýñãèéí òóñëàìæòàé óãñàðäàã. Õîéä àìåðèêò ýíý òºðëèéí äóëààí õýâ õàøìàëûí ìàòåðèàëóóäûã Quad-Lock, ECO-Block, SmartBlock, áîëîí IntegraSpec çýðýã ¿éëäâýðëýã÷èä ººð ººðñäèéí áðýíä íýðèéí äîð ¿éëäâýðëýäýã. èéì òºðëèéí õýâ õàøìàëûí óãñðàëò áîëîí óóëçâàðûã õýðõýí ãàðãàõûã äîîðõ çóðãóóäààð ¿ç¿¿ëýâ.

3.19-ð çóðàã. ”Quadlock” áðýíäèéí òóóçàí õàâòàí àíãèëàëûí äóëààí õýâ

õàøìàë

3.20-ð çóðàã. ”Quadlock” áðýíäèéí äóëààí õýâ õàøìàë õàâòàí í¿¿ðíèé

õîëáîã÷ ýä àíãèóä


42

3.21-ð çóðàã. Äóëààí õýâ õàøìàëóóäûã õîëáîã÷îîð õîëáîõ áàéäàë

3.22-ð çóðàã. 90° áóëàí õýâ õàøìàëûí óãñðàëò

3.23-ð çóðàã. 45° áóëàíãèéí õýâ õàøìàëûí óãñðàëò

3.24-ð çóðàã. Äóãóé õýâ õàøìàëûí óãñðàëò

3.25-ð çóðàã. T õýëáýðèéí õàíûí óãñðàëò

3.26-ð çóðàã. Ò õýëáýðèéí áîëîí áóëàíãèéí õýñýã

�-ðÁ¯ËÝÃ

4�

3.27-ð çóðàã. Õàíûí ñóóðü áà õó÷èëòûí óóëçâàð

3.28-ð çóðàã. Õàíà áà ñóóðü

3.29-ð çóðàã. Õàíà áà öîíõíû óóëçâàðûã õèéõ áàéäàë


44

3.30-ð çóðàã. Äàâõàð äóíäûí õó÷èëò 3.31-ð çóðàã. Õºíäëºí äàìíóðóó

3.32-ð çóðàã. Õó÷èëò 3.33-ð çóðàã. Õó÷èëòûí ¿å

Ýäãýýðýýñ ãàäíà 10 áà 11-ð á¿ëýãò õèéõ òåõíîëîãè, óóëçâàð çàíãèëààíû øèéäëèéã íàðèéâ÷ëàí ¿ç¿¿ëñýí áîëíî.

Õàâòàí õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàë / ICF PanelsÕàâòàí õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàë íü èõýâ÷ëýí 120 ñì x 240 ñì

áà ¿¿íýýñ òîì õýìæýýòýé áàéäàã. Ýíý òºðëèéí á¿òýýãäýõ¿¿í¿¿ä äóëààí õýâ õàøìàëûí çàõ çýýëèéí 15%-èéã ýçýëäýã.

ðàñòðà êîìïàíèéí “Ïàíåëêðåò”, Øíåë êîìïàíèéí “Êîíêðåâîëë” ñèñòåìèéí äàâõàð õàâòàí çýðýã á¿òýýãäýõ¿¿í¿¿ä õàâòàí õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàë àíãèëàëä áàãòàíà.

�-ðÁ¯ËÝÃ

45

3.34-ð çóðàã. Õàâòàí õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàë

3.35-ð çóðàã. Õàâòàí õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàë

3.36-ð çóðàã. Äóëààí õýâ õàøìàëààð õèéñýí õàíûí áóëàí

3.37-ð çóðàã. Õàâòàí õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàëààð áàðüæ áàéãàà õàíà

3.38-ð çóðàã. Äóëààí õýâ õàøìàë õàâòàíãààð áàðüæ áóé áàðèëãà


46

ìîíãîë óëñàä Þóáè ñèñòåì ÕÕÊ (UB Systems LLC) êîìïàíè íü ÊОíÊðÅÂОëë ñèñòÅì (Concrewall) -ûí õººñºíöºð õàíûí áëîê, õàíàí õàâòàíãóóäûã ¿éëäâýðëýäýã.

Êîíêðåâîëë õàâòàí íü õî¸ð òàëààðàà òºìºð òîðîîð ãàãíàãäàæ áýõëýãäñýí õººñºíöºð õàâòàí, äóíäàà áåòîí öóòãàõ çîðèóëàëòòàé äàâõàð õàâòàí áîëîí õó÷èëòûí õàâòàí þì. Áàðèëãûã áàðèõ çàð÷èì íü áàðèëãûí öóòãàìàë òºìºð áåòîíû òîîöîîí äýýð ¿íäýñëýñýí òåõíîëîãè þì. Ýíý õàâòàíãèéí õýëáýð, îíöëîãèéã 3.39-3.44-ð çóðãóóäàä ¿ç¿¿ëýâ.

äàí õàâòàí äàâõàð õàâòàí õó÷èëòûí õàâòàí 3.39-ð çóðàã. Êîíêðåâîëë ñèñòåìèéí õàâòàíãóóä

Ýäãýýð õàâòàíãóóäààñ ÄàÂÕàð ÕàÂòàí íü õàâòàíã óãñàðñíû äàðàà áåòîí öóòãàõàä äàâõàð õàâòàíãèéí õóâüä õî¸ð òàëûí õººñºíöºð íü õýâ õàøìàëûí ¿¿ðýã ã¿éöýòãýäýã îíöëîãòîé ó÷èð õàâòàí õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàëûí (ICF) àíãèëàëä áàãòàíà. Êîíêðåâîëë õàâòàíãèéí óðòûí áîëîí ºðãºíèé äàãóó àðìàòóðûã õîîðîíä íü õºíäëºí àðìàòóðààð õîëáîñíîîð áàðèëãûã á¿õýëä íü íýã öóë áèåò áîëãîõ áà èíãýñíýýð ÿìàð íýãýí äåôîðìàöèä îðîõã¿é þì

�-ðÁ¯ËÝÃ

47

3.40-ð çóðàã. Êîíêðåâîëë ñèñòåìèéí õàâòàíãóóä

3.41-ð çóðàã. Êîíêðåâîëë ñèñòåìèéí õàâòàíãóóä

3.42-ð çóðàã. Êîíêðåâîëë ñèñòåìèéí õàâòàíãèéí ñõåì

3.43-ð çóðàã. Êîíêðåâîëë ñèñòåìýí áàðèëãà


48

3.44-ð çóðàã. Êîíêðåâîëë ñèñòåìýí áàðèëãà

3.3 ÄÓËÀÀÍ ÕÝÂ ÕÀØÌÀË Á¯ÒÝÝÃÄÝÕ¯¯Í¯¯ÄÈÉÍ ÕÀÐÜÖÓÓËÀËÒ

Äóëààí õýâ õàøìàë á¿òýýãäýõ¿¿íèé çàõ çýýë äýýð õýäèé îëîí òºðëèéí õýâ áàéäàã ÷ áàðàã èõýíõ íü ãóëäìàé áà õàâòàí õýëáýðèéí ãýñýí ñèñòåìä õàìààðàãäàæ áàéíà. Ýíý õî¸ð ñèñòåì íü ººð ººðñäèéí îíöëîã, äàâóó áà ñóë òàëóóäòàé.

3.46-ð çóðàã.

�-ðÁ¯ËÝÃ

49

Õàâòàí õýëáýðèéí õýâ õàøìàë íü ÿíç á¿ðèéí ºíöãººð áà áîãèíîõîí õàíûí õýñýã çýðãèéã áàðèõàä äàâóó òàëòàé. Ýíý íü òýýâýðëýõýä íýã áàãö áîëäîã òóë õÿëáàð áàéíà.

3.47-ð çóðàã. Õàíûí õýëáýð

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí ¿éëäâýðëýë ýõýëñíýýñ õîéø õàìãèéí òýðã¿¿ëýã÷ áðýíä íü óðüä÷èëàí óãñàðäàã ãóëäìàé áàéñààð áàéíà. Õàðèí óðüä÷èëàí óãñàðäàã ãóëäìàé íü ºðºõºä õóðäàí, öóòãàëòûí ¿åä áàò áýõ áàéíà. ñ¿¿ëèéí ¿åä Nudura, Fold-Form, and Flexx-Block çýðýã êîìïàíèóäûí ãàðãàæ áàéãàà õàâòàí áà ãóëäìàé õýëáýðèéí õýâ õàøìàëóóäûí äàâóó òàëûã íýãòãýñýí, íóãàñàí õîëáîã÷òîé õýâ õàøìàëûã ýíä äóðäàæ áîëíî.

Òýýâýðëýëò Õàâòàí õýëáýðèéí ñèñòåìèéí íýã òîì äàâóó òàë íü òýýâýðëýõýä

õÿëáàð ÿâäàë þì. Ó÷èð íü äàí õýâ íü õîëáîã÷òîéãîî öóã õàâòãàé áàéäëààð èðäýã òóë ãóëäìàéòàé õàðüöóóëàõàä òýýâýðëýëò, õàäãàëàëòàíä áàãà çàé ýçýëäýã áàéíà. Ýíý íü 15 ñì õºíäèé õýâýíä õºäºëìºð çàðöóóëàëòûã îéðîëöîîãîîð 42% õýìíýíý ãýæ ¿çäýã. Õàâòàí õýëáýðèéí õýâ õàøìàë íü òýýâýðëýëòèéã èë¿¿ ¿ð àøèãòàé áîëãîñíîîð àæëûí õýìæýýíýýñ õàìààð÷, òýýâýðëýëòèéí çàðäàë áàãàñíà.


50

3.48-ð çóðàã. Õàâòàí õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàëûí òýýâýðëýëò

Ìàòåðèàëòàé õàðüöàõòýýâýðëýí èðñýí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã àæëûí òàëáàé ðóó çººõ ¿ð

àøèãòàé áàéäëûã àíõààðàõ õýðýãòýé. òóõàéëáàë: Á¿òýýãäýõ¿¿íèé áàãö áîîäîë äóíäæààð 3.4 ìåòð êâ. õ¿ðòýë òàëáàéòàé ¿åä çººõºä õàðüöàíãóé õÿëáàð áàéíà.

3.49-ð çóðàã. Ìàòåðèàëûã çººõ áàéäàë

ãóëäìàé ñèñòåìòýé õàðüöóóëàõàä õàâòàí õýâ íü ãàðààð çººõºä õóðäàí, õÿëáàð áàéäàã. ò¿ðäýã òýðýã, òàâöàí áàéãàà íºõöºëä ãóëäìàéã òýäãýýð äýýð õóðààí çººæ áîëíî.

�-ðÁ¯ËÝÃ

51

Ã¿éöýòãýëèéí õóðä Õîëáîã÷ íü õºäºëãººíã¿é äóëààí õýâèéã àøèãëàí, öóòãàìàë

òºìºðáåòîí á¿òýýö á¿õèé áàðèëãûã áàðüæ áîñãîõ õºäºëìºð çàðöóóëàëò íü õàâòàí ñèñòåìýýñ èë¿¿ õóðäàí áàéíà. Õàðèí õàâòàí ñèñòåìèéí õóâüä ò¿¿íèéã óãñðàõ èë¿¿ àëõàì øààðääàã.

Ýíä ýíý õî¸ð ñèñòåìèéí õóâüä òýýâýðëýëò áîëîí õºäºëìºð çàðöóóëàëòûí õîîðîíäîõ ÿëãàà ãàð÷ áàéíà.

3.50-ð çóðàã. Õýâ õàøìàëûí õàäãàëàëò

ªºð íýã õ¿÷èí ç¿éë ãýâýë õýâíèé õýìæýý þì. èõýíõ õàâòàí ñèñòåì¿¿ä íü 30 ñì ºíäºð áàéõàä ãóëäìàé íü 40-60 ñì õýìæýýòýé áàéíà. ãóëäìàéí èéì õýìæýý íü õàíûã ò¿ðãýí ºðºõ áîëîëöîîã îëãîíî. Õýâ õàøìàëûã òóõàéí îíöëîã áàéäàë, õýìæýý çýðãýýñ íü õàìààðóóëæ ç¿ñýõ õýðýãòýé áîëíî. Ýíý ¿åä õàðèí õàâòàí õýëáýðèéí õýâ õàøìàë íü èë¿¿ àìàð áàéäàã áàéíà.

Çóðàã òºñëèéí áîëîìæ Õýðýâ äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí õàíûí óðò, òààçíû ºíäºð,

öîíõ õààëãàíû í¿õ çýðýã áàðèëãûí òºëºâëºëòèéã îíîâ÷òîé íàðèéâ÷ëàí òîîöñîí áîë ãóëäìàé õýëáýðèéí õýâ õàøìàë á¿õèé á¿òýýöòýé áàðèëãûã õóðäàí õóãàöààíä áàðüæ äóóñãàíà. Õýðýâ òèéì áèø áîë õàâòàí õýëáýðèéí ñèñòåì íü àìàð áàéíà.

Åð íü òóõàéí áàðèëãûí áèåý äààñàí òºëºâëºëò íü ÿìàð òºðëèéí äóëààí õýâ õàøìàë á¿òýýö õýðýãëýâýë çîõèìæòîéã òîäîðõîéëîõ ¿å áàéíà.


52

3.51-ð çóðàã. Ãóëäìàé õýëáýðèéí õýâ õàøìàëûã õóðààñàí áàéäàë

Áàðèëãûí áàéãóóëàëò çýðãýýñ õàìààð÷, ò õýëáýðèéí, äóãóéðñàí ýñâýë îíöëîã òºâºãòýé õýâ õàøìàë õýðýãëýõ ÿâäàë íü á¿òýýöèéã áàðèõ àæëûã óäààøðóóëæ áîëíî.

Àðìàòóð÷ëàë Á¿òýýöèéí àðìàòóðûí øèëáèéã óãñðàõ àæëûã ã¿éöýòãýõýä õàâòàí

õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàë ñèñòåì íü ºâºðìºö äàâóó òàëòàé. Ýíý íü õàíûí íýã òàëä àðìàòóðûã çàíãèäàõ çýðýã àæëûã õÿëáàð áîëãîíî.

òóõàéëáàë: ìàøèíû çîãñîîë çýðýã îíöëîã áàéãóóëàìæèä àðìàòóðûí õýìæýý íèëýýä ºíäºð áàéãàà òîõèîëäîëä ýõëýýä àðìàòóðàà óãñðààä, äàðàà íü äóëààí õýâ õàøìàëàà áîñãîõ íü òóõàéí íºõöºëä èë¿¿ òîõèðîìæòîé. èéì ¿åä õàâòàí ñèñòåì íü èë¿¿ çîõèöíî.

�-ðÁ¯ËÝÃ

5�

3.52-ð çóðàã. Äóëààí õýâ õàøìàëûí á¿òýýöèéí àðìàòóð

Õàÿãäàëãóëäìàé õýëáýðèéí õýâ õàøìàëòàé ñèñòåì íü èë¿¿ ¿ð àøèãòàé

õýäèé ÷ ò¿¿íèéã ç¿ñýæ òààðóóëàõ ÿâöàä èë¿¿ õàÿãäàë ¿¿ñäýã íü ïðàêòèêààñ õàðàãäñàí. òóõàéí õýâèéã õýð àøèãòàé ç¿ñíý òýð õýìæýýãýýð õýìíýëòòýé áàéõ íü îéëãîìæòîé. Õàâòàí ñèñòåì íü õàðüöàíãóé õàÿãäàë áàãàòàé áàéäàã. ò¿¿íèé õîëáîã÷èéí àëõàì ººð áàéäàã. Õàÿãäàë õýâýíä äîð õàÿæ õî¸ð õîëáîã÷ áàéâàë ýðã¿¿ëýí àøèãëàæ áîëíî. íýã áàéõàä òýð õýâ õàÿãäàë áîëîõ æèøýýòýé. Quad-Lock and Smart-Block êîìïàíèé çàðèì õàâòàí ñèñòåìèéí õóâüä áóëàíãèéí õàíûí á¿ðýëäýõ¿¿íòýé. Ýíý íü õàÿãäàëã¿éãýýð øóóä õýâýý óãñðàõ áîëîëöîîã îëãîíî.

Áàò áýõÄóëààí õýâ õàøìàëûí áàò áýõ íü õýâíèé çóçààí, õýâèéã õîëáîã÷èéí

áàò áýõ, òýäãýýð õîëáîã÷óóäûí õîîðîíäàõ àëõàì çýðýã îëîí õ¿÷èí ç¿éëýýñ õàìààðíà. ãýõäýý õºäºëãººíã¿é õîëáîã÷òîé ãóëäìàé õýëáýðèéí õýâ õàøìàëûã åðºíõèéäºº óãñàðäàã õýâíýýñ àðàé áàò áýõ ãýæ ¿çäýã.

Ñîíãîëò

Äýýðõýýñ ¿çâýë õýâ á¿ð ë ººð ººðèéí äàâóó òàëóóä, äóòàãäàëòàé òàëóóäòàé áàéãàà íü òóõàéí àæèëä õàìãèéí ñàéí íü àëü íü âý ãýäãèéã òîäîðõîéëîõ áîëîìæã¿éã õàðóóëæ áàéíà. òóõàéí áàðèëãûí á¿òýýöèéí îíöëîã, áàéãàà õýâíèé îëäîö, ñîíãîëò çýðãýýñ õàìààðíà.

54

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÝÄ ÕÝÐÝÃËÝÕ ÌÀÒÅÐÈÀË, Á¯ÒÝÝÃÄÝÕ¯¯Í

4-ð á¿ëýã

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÝÄ ÕÝÐÝÃËÝÕ

ÌÀÒÅÐÈÀË, Á¯ÒÝÝÃÄÝÕ¯¯Í

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöýä õýðýãëýõ ¿íäñýí ìàòåðèàë íü õººñºí äóëààëãà, áåòîí, ãàí àðìàòóð þì. òýäãýýðèéí øèíæ ÷àíàð, á¿òýö á¿ðýëäýõ¿¿í, øàëãàëò õèéõ ÿâö, òýäãýýðèéí àíãè, òºðºë ç¿éë çýðãèéã òóñ òóñ ñàëãàí àâ÷ ¿çüå.

4.1 ÕªªÑªÍ ÄÓËÀÀËÃÀ

Äóëààí õýâ õàøìàëûã íàëàðõàé õººñººð õèéíý. Ýíý íü ò¿¿íèé øèíæ ÷àíàðûã ººð÷ëºõ ìàø æèæèã àãààðûí õººñººð ä¿¿ðñýí íàëàðõàé ìàòåðèàë þì.

EPS õººñ: Äóëààí õýâ õàøìàë á¿õèé á¿òýýöýä õººëãºñºí ïîëèñòðîë õàìãèéí ºðãºí õýðýãëýãäýíý. ¯¿íèéã òîâ÷èëáîë EPS ãýæ íýðëýäýã. 1950 îíä BASF êîðïîðàöè àíõíû òýëæ õººëãºí, ãàðãàñàí ïîëèñòðîë õººñíèé ïàòåíòèéã ýçýìøèã÷ áîëæýý. EPS õººñ íü àãààðààð ä¿¿ðãýãäñýí ñàÿ ñàÿ í¿õíýýñ á¿ðäñýí ÷èéãèéí ¿éë÷ëýëä òýñâýðòýé, áèò¿¿ ìºõëºãòýé áàéíà. EPS õººñèéã îëîí øàòëàëò ïðîöåññîîð ¿éëäâýðëýíý. EPS äýõ õººëãºõ áîäèñ íü ïåíòàí, ãèäðîêàðáîíàòèéí õèé áºãººä áàéãàëüä áàéíà. EPS õººñèéã 1.20-7.50 ì õ¿ðòýë ãóëäìàé õýëáýðòýéãýýð ¿éëäâýðëýõ áà õàëóóí óòñààð ç¿ñýí ãàðãàæ áàéíà. EPS õººñ íü ÿíç á¿ðèéí íÿãòòàé áàéíà. íÿãò EPS àðàé æèíòýé áà áàò áýõ õàðüöàíãóé ºíäºð, ¿íý ºíäºð, äóëààí òóñãààðëàëò áàãà çýðýã ºíäºð áàéíà. Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöýä õýðýãëýãääýã EPS õººñ íü èõýâ÷ëýí 24-32 êã/ì3 íÿãòòàé áàéíà.

4.1-ð çóðàã. EPS õººñ

4-ðÁ¯ËÝÃ

55

4.2-ð çóðàã. EPS õººñíèé ãàë òýñâýðëýëòèéã øàëãàõ íü

XPS õººñ: òóóçàí õàâòàí õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàëä XPS õººñèéã èõ õýðýãëýíý. Øàõìàë ïîëèñòðîëûã äóëààëãàòàé á¿òýýöèéí ¿íäñýí ìàòåðèàë áîëãîí àøèãëàäàã áîëîâ÷ EPS õººñèéã áîäâîë õàðüöàíãóé ¿íý ºðòºã ºíäºðòýé. XPS õººñ íü EPS-èéã áîäâîë øàõàëòûí áàò áýõ ºíäºð áºãººä äóëààí äàìæóóëàëòûí ýñýðã¿¿öýë íü áàãà çýðýã èõ, óñíû óóðøèëòàíä èë¿¿ òýñâýðòýé áàéäàã. Ýíý õººñèéã ïîëèñòðîëèéí ìºõëºãèéã õàëààæ, øàõìàë õóóäñààð ãàðãàíà. Åðäèéí íÿãò íü 24êã/ì3, äóëààí äàìæóóëàëòûí ýñýðã¿¿öýë íü 28.4 Âò/ì² îñ áàéíà. Øàõàëò, ãóëçàéëòûí áàò áýõ, øèëæèñõèéëòèéí ýñýðã¿¿öëèéã EPS-òýé õàðüöóóëàõàä áàðàã õî¸ð äàõèí èõ áàéäàã. Ýäãýýð ¿ç¿¿ëýëò íü XPS õººñºí äóëààí õýâ õàøìàë õýðýãëýí áàðèõ áàðèëãûí àëñëàë áîëîí äààöûã íýìýãä¿¿ëýõ ñàéí òàëòàé þì. 10 ñì õ¿ðòýë çóçààíòàé XPS-èéã ¿éëäâýðëýõ òîíîã òºõººðºìæ áàéäàã.

56


4.3-ð çóðàã. XPS õººñºíöºð

Ïîëèóðåòàí õººñ: Ïîëèóðåòàí /PUR/ íü èõýíõäýý óðåòàí áà èçîöèàíèðàò õººñ ãýæ íýðëýãäýõ áºãººä õèìèéí á¿òöèéí õóâüä àäèë þì. ãýõäýý òýäãýýðèéí ¿éëäâýðëýë íü ÿëãààòàé.

Óðåòàí õººñíèé äóëààí äàìæóóëàëòûí ýñýðã¿¿öýë íü 34-39.74 Âò/ì² îñ áàéãàà íü EPS õººñòýé õàðüöóóëàõàä áàðàã 50% èë¿¿ áàéíà.

ìàíàé óëñàä îðóóëæ èðýýä áàéãàà äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí õýâ õàøìàë íü ïîëèóðåòàí õººñòýé áºãººä ¿¿íèé “Õººñºí õàòóó ïîëèóðåòàí í¿õòýé ãóëäìàé. òåõíèêèéí øààðäëàãà MNS 6280:2011” ñòàíäàðòàä çààñíààð íÿãòûã PDD (ìÄè) òºðºëä 1.24 ã/ñì3, PA-B òºðºëä 9.2 ã/ñì3 ãýæ çààæýý.

4-ðÁ¯ËÝÃ

57

4.4-ð çóðàã. Ïîëèóðåòàí õººñ áà ò¿¿ãýýð õàíà ºðæ áàéãàà íü

4.2 ÁÅÒÎÍ

ICF äóëààí õýâ õàøìàëûã òºìºð áåòîíîîð ä¿¿ðãýíý. Ýíý íü õýâ õàøìàëûí äîòîð òàëä àðìàòóðûí øèëáý õýëõýýã áàéðëóóëæ, áåòîíûã öóòãàæ ºãºõ ÿâäàë þì. èíãýñíýýð áåòîí íü øàõàëòûí (øàõàëòûí áàò áýõ) ýñðýã õàíûí çîõèõ áàò áýõèéã áèé áîëãîæ, äîîø äàðàõ æèíã àþóëã¿é òýñâýðëýí äààõ áîëíî. Õàðèí àðìàòóðûí øèëáý íü õàíûí ãóëçàéõ ýñâýë äýýø ºðãºãäºõèéã (ñóíàëòûí áàò áýõ) ýñýðã¿¿öýõ áàò áýõèéã õàíãàíà.

Áåòîí õîëüö, ò¿¿íèé á¿òýöòîäîðõîé æîðûí äàãóó á¿ðä¿¿ëýã÷ ìàòåðèàë áîëîõ ä¿¿ðãýã÷ (ýëñ,

õàéðãà äàéðãà), áàðüöàëäóóëàã÷ öåìåíò, óñûã õýìæèí õîëüæ çóóðñàíû äàðààõ íýã òºðëèéí íàéðëàãàòàé õîëèìîãèéã áåòîí õîëüö ãýíý. 4.5 áà 4.6-ð çóðàãò áåòîí õîëüöûí íàéðëàãûã ¿ç¿¿ëýâ. Áåòîí õîëüö íü ºãºãäñºí òåõíèêèéí øààðäëàãà õàíãàõààð áàéõ áºãººä òýýâýðëýõ, öóòãàõ, íÿãòðóóëàõ ¿åä ¿åëæ ÿëãàðàëò ¿¿ñäýãã¿é áàéõ ¸ñòîé. Õýäèéãýýð áåòîí íü äîòîîä á¿òöèéí õóâüä íýãýí òºðëèéí áóñ ìàòåðèàë áîëîâ÷ óðüä÷èëàí òºëºâëºñºí áàò áýõ, õýâ ãàæèëòûí áîëîí ôèçèê øèíæ ÷àíàðûã îëãîõ áîëîìæ óëàì íýìýãäñýýð áàéíà.

58


4.5-ð çóðàã. Áåòîíûí íàéðëàãàä îðîõ ìàòåðèàë

Áåòîíû á¿òýö ò¿¿íèé áàò áýõ, õýâ ãàæèëòàíä èõ íºëºº ¿ç¿¿ëíý. Öåìåíò áîëîí óñíû õîîðîíä õèìèéí óðâàë (ãèäðàòàöè) ÿâàãäñàíû ä¿íä ãåëü ãýæ íýðëýãäýõ öýëöýíãè áàéäëûí óñàíä õàíàñàí ñ¿âýðõýã ìàññ ¿¿ñíý. Ýíý ¿åä õèìèéí óðâàëä îðæ àìæààã¿é öåìåíòèéí õýñýã, áàãàõàí õýìæýýíèé êðèñòàëë õýëáýðèéí íýãäýë áàñ áàéäàã. Áåòîí õîëüöûã õóòãàõ ¿åä ãåëü ä¿¿ðãýã÷¿¿äèéã á¿ðõýí ààæìààð õàòóóðíà. Õàòóóðñàí ãåëü òîì áà òóóçàí ä¿¿ðãýã÷¿¿äèéã õîëáîñîí öåìåíòèéí ÷óëóó áîëæ õóâèðíà. Áåòîíû á¿òöèéã íàðèéâ÷ëàí ñóäàëæ ¿çýõýä äóíäàà õèìèéí õîëáîîñã¿é óñ, óñíû óóð, àãààð á¿õèé áè÷èë í¿õ, ñ¿â¿¿ä, æèæèã áîëîí õýìæýý õýëáýðèéí õóâüä îëîí ÿíçûí òîì ä¿¿ðãýã÷¿¿äèéã õîëáîñîí öåìåíòýí ÷óëóóí òîð õýëáýðèéí á¿òýöòýé áàéäàã.

4-ðÁ¯ËÝÃ

59

4.6-ð çóðàã. Áåòîíû á¿òýö;1-öåìåíòèéí ÷óëóó; 2-òîì ä¿¿ðãýã÷; 3- í¿õ ñ¿â

èéìä áåòîí õàòóó, øèíãýí, õèéí ãóðâàí ôàçûí í¿õ, ñóâàãòàé íýãýí òºðëèéí áóñ ÷óëóóí ìàòåðèàë þì.

Áåòîíû á¿òýö, áàò áýõýä íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éëèéí íýã íü áåòîí õîëüöûã áýëòãýõýä õýðýãëýõ óñíû õýìæýý þì. Áåòîíä îðîõ óñíû õýìæýýã áåòîí õîëüöûí íýãæ ýçëýõ¿¿í äýõ óñ, öåìåíòèéí ìàññûí õàðüöààãààð òîãòîîíî. Óñ öåìåíòèéí óðâàëä îðîõîä öåìåíòèéí ìàññûí 20%-òàé òýíö¿¿ óñ øààðäàíà. ªºðººð õýëáýë õàìãèéí áàãàäàà Ó/Ö=0.2 áàéõ øààðäëàãàòàé. ãýâ÷ áåòîí õîëüöûí õÿëáàð õýâøèõ íºõöºëèéã õàðãàëçàí ýíýí õàðüöààã õàðüöàíãóé ºíäºð àâíà. Ó/Ö=0.3...0.4 áîë áåòîíû àðãóóí õîëüö, Ó/Ö=0.5...0.6 áîë áåòîíû õºäºëãººíò õîëüö ãýíý.

Áåòîí õîëüöûí èë¿¿äýë óñ (õèìèéí óðâàëä îðîîã¿é óñ) óóðøèæ, öåìåíòèéí ÷óëóóíä îëîí òîîíû í¿õ ñ¿â¿¿ä ¿ëäýõ áà ýíý íü áåòîíû áàò áýõèéã áóóðóóëæ, à÷ààëëûí ¿åä õýâ ãàæèëòàíä èë¿¿ îðîõ íºõöºëèéã á¿ðä¿¿ëíý. Õýâèéí íºõöºëä áýõýæñýí áåòîíû öåìåíòèéí ÷óëóóí äàõü í¿õ ñ¿âèéí åðºíõèé ýçëýõ¿¿í öåìåíòýí ÷óëóóíû ýçëýõ¿¿íèé 25...40%-òàé òýíö¿¿ áàéíà. Ó/Ö-èéí õàðüöààã áàãà àâàõàä áåòîí äàõü í¿õ ñ¿âèéí õýìæýý áàãàñ÷, áàò áýõ ºíäºðñºí, õýâ ãàæèëòàíä îðîõ íü áàãàñàõ òóë òåõíîëîãèéí íºõöºëèéã õàðãàëçàí ýíý õàðüöààã àëü áîëîõ áàãà àâàõûã ýðìýëçýõ ¸ñòîé. íàëàðõàéæóóëàõ íýìýëò õýðýãëýýã¿é òîõèîëäîëä áàðèëãûí òàëáàéä öóòãàõ áåòîíä óñ öåìåíòèéí õàðüöààã òåõíîëîãèéí øààðäëàãààð ºíäºð àâíà.

Áåòîí õîëüöûã øèíæ ÷àíàðààñ íü õàìààðóóëæ øèíãýí, àðãóóí ãýæ ¿íäñýí õî¸ð òºðºëä õóâààíà. Øèíãýí áåòîí õîëüö õàðüöàíãóé àìàðõàí çóóðàãäàõ áà öóòãàõ ¿åä ãîë÷ëîí ººðèéí õ¿íäèéí æèíãýýð õýâèéã ä¿¿ðãýõ áà øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä áàãà ãàäíû õ¿÷ ¿éë÷ë¿¿ëíý. Õàðèí

60


àðãóóí áåòîí õîëüö íü äîòîîä ¿ðýëòèéí áîëîí áàðüöàëäàõ õ¿÷ èõòýéãýýñ øèëæèëòèéí õÿçãààðûí õ¿÷íèé õýìæýý èõòýéãýýñ õýâýíä öóòãàõ, íÿãòðóóëàõàä ãàäíû ìåõàíèê àëáàäìàë ¿éë÷ëýëèéã çààâàë õýðýãëýíý.

4.7-ð çóðàã. Óñ öåìåíòèéí õàðüöàà áà áàò áýõ

Áåòîí õîëüöûí õºäëºìõèé, àðãóóí ÷àíàðûã MNS 1170 ñòàíäàðòûí äàãóó òîäîðõîéëíî. Áåòîí õîëüöûí õºäºëãººíò ÷àíàðûã 3.2-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíýýð ñòàíäàðòûí êîíóñààð øàëãàíà. ñòàíäàðò êîíóñûã 4.8-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíèé äàãóó 3 ¿åýð, ¿å áîëãîíû äàðàà ÷èãæèæ, íÿãòðóóëàí ä¿¿ðãýñíèé äàðàà èë¿¿ ãàðñàí õîëüöûã õóñàæ òýãøëýýä êîíóñûã ýãö äýýø ºðãºí àâíà.

4.8-ð çóðàã. Áåòîí õîëüöûí õºäºëãººíò ÷àíàðûã êîíóñààð òîäîðõîéëîõ íü

4-ðÁ¯ËÝÃ

61

Êîíóñûã àâñàíû äàðààõ áåòîí õîëüöûí ñóóëòûã êîíóñòàé õàðüöóóëàí õýìæèíý. Õàðüöóóëàëòààð ãàðàõ ¿ð ä¿íãýýð ÿìàð øèíæ ÷àíàðòàé áåòîí áîëîõûã òîãòîîíî. ¯¿íèéã 4.9-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ.

4.9-ð çóðàã. Áåòîíû õºäºëãººíò ÷àíàðûí õàðüöóóëàëò

Áåòîí õîëüö áîëîí áåòîíû øèíæ ÷àíàðûã çîõèöóóëàõ, ñàéæðóóëàõ, öåìåíòèéã õýìíýõ, òåõíîëîãèéã óäèðäàõ, óÿí õàòàí áîëãîõ çîðèëãîîð òºðºë á¿ðèéí õèìèéí íýìýëòèéã áåòîíä õýðýãëýíý. Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöýä öóòãàõ áåòîíû êîíóñûí ñóóëòûí ¿ç¿¿ëýëò íü 12,5ñì- 15ñì /5”-6” slump/ áàéíà.

Áåòîíû áàò áýõ Áåòîíû áàò áýõ íü öåìåíòèéí ìàðê áà òºðºë, óñ öåìåíòèéí õàðüöàà,

ä¿¿ðãýã÷èéí áàò áýõ, òºðºë, áåòîíû á¿òýö çýðýã îëîí õ¿÷èí ç¿éëñýýñ õàìààðíà. Áåòîíû áàò áýõèéã ëàáîðàòîðèéí íºõöºëä àäèë òàëáàéòàé æèøèæ ¿çýæ òîäîðõîéëíî. Áåòîí íü øàõàëòàíä ñàéí àæèëëàäàã. ò¿¿íèé áàò áýõèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿äýýñ øàõàëòûí áàò áýõèéã ãîë áîëãîí àâíà. Áåòîíû øàõàëòûí áàò áýõèéí 95% õàíãàëòòàé áàòàëãààòàé, ìÏà-ð èëýðõèéëýãäýõ ¿ç¿¿ëýëòèéã áåòîíû àíãè ãýíý.

ìàíàé óëñàä øèíýýð õèéãäýæ áàéæ òåðìîáëîê á¿òýýöèéí ñèñòåìèéí öóòãàëòàíä õýðýãëýõ áåòîíû øàõàëòûí áàò áýõ íü 20.68 ìÏà áóþó äóíäæààð äóíäæààð Â25-Â30 àíãèéí áåòîíû øàõàëòûí áàò

62


áýõ áàéíà. ãýõäýý äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí áåòîíû øàõàëòûí áàò áýõèéã òóõàéí áàðèëãûí çóðàã òºñºëä òîäîðõîé çààæ ºãíº.

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí áåòîíû öóòãàëò õèéñíèé äàðàà ò¿¿íèé àð÷èëãàà ÷óõàë áàéíà. Ýíý ¿åä öàã óóðûí íºõöºëººñ õàìààð÷ çîõèõ áàò áýõäýý õ¿ðýõýýñ ºìíº õýò õàòàõààñ ñýðãèéëæ, õ¿éòýí íºõöºëä ìºñ áóþó õºëäºëòººñ õàìãààëàõ õó÷ëàãààð õó÷èõ çýðýã àðãà õýìæýýã àâíà. ãýõäýý äóëààí õýâ õàøìàë íü áåòîíû àð÷èëãàà õèéõýä ñàéí ñàâ áîëäîã. Õýäèéãýýð õ¿éòýí ¿åä öóòãàëòûí äàðàà òóñãààðëàõ õýâ õàøìàë íü äóëààíàà çîõèõ õýìæýýíä õàäãàëíà. Äóëààëãàòàé õýâ õàøìàëä áåòîíûã öóòãàñíû äàðàà íÿãòðóóëàëò íü ÷óõàë þì.

4.3 ÃÀÍ ÀÐÌÀÒÓÐ

òºìºðáåòîí á¿òýýöýä ãàäààä à÷ààíààñ ¿¿ñýõ õ¿÷ëýëèéã õ¿ëýýí àâàõ, áåòîíûã áàðèõ, õ¿÷èòãýõ ¿¿äíýýñ àðìàòóðûã õýðýãëýíý. Áàðèëãûí çóðàã òºñëèéí òîîöîîíä à÷ààëàë, ò¿¿íèé ¿éë÷ëýëèéã òîîöîæ, øààðäëàãàòàé àðìàòóðûí àíãè, òîî, õýìæýýã òîäîðõîéëíî. òîîöîîãîîð ñîíãîõ àðìàòóðûã àæëûí, òåõíîëîãè áîëîí á¿òýýöëýëèéí øààðäëàãààð ñîíãîõ àðìàòóðûã óãñðàëòûí ãýæ íýðëýíý. Óãñðàëòûí àðìàòóð íü á¿òýýö ýäëýõ¿¿í äýõ àæëûí àðìàòóð á¿ðèéí õîîðîíäàõ õ¿÷èéã èë¿¿ æèãä òàðààæ, àæëûí àðìàòóðûí òºñºëä çààñàí áàéðøëûã õàíãóóëàõ ¿¿ðýãòýéãýýñ ãàäíà òîîöîîíä îðîîã¿é, á¿òýýöèéí òåìïåðàòóðûí ººð÷ëºëò, áåòîíû ñóóëòààñ ¿¿ñýõ õ¿÷èéã õ¿ëýýí àâàõ ¿¿ðýãòýé. àæëûí áà óãñðàëòûí àðìàòóðûã íèéë¿¿ëýí øèðýýæ ýñâýë áîîæ áýëòãýñýí êàðêàñ, áýõýëãýýíèé ýä àíãè áîëîí òîðûã àðìàòóð ýäëýõ¿¿í ãýíý.

àðìàòóðûã øèíæ òýìäãýýñ íü äàðààõ 4 àíãèëàëä õóâààíà. Áýëòãýñýí òåõíîëîãèîñ íü õàìààðóóëàí àðìàòóðûã òóéâàí, øèëáý ýñâýë óòàñ ãýæ àíãèëíà. òóéâàí àðìàòóðò ÿíç á¿ðèéí (ãîë÷ëîí 6...40 ìì) ãîë÷òîéãîîð, áîîäëîîð (d≥12 ìì ) ýñâýë îðîîäñîîð (d≤10 ìì) áýëòãýí íèéë¿¿ëäýã àðìàòóðûã õàìààðóóëíà.

Áýõæ¿¿ëñýí àðãààñ íü õàìààðóóëàí õàëààæ öóâèñàí àðìàòóðûã õàëóóíààð áýõæ¿¿ëñýí ýñâýë õ¿éòíýýð öóâèñàí ãýæ àíãèëíà. àðìàòóðûã ãàäàðãóóãèéí õýëáýð ä¿ðñýýð íü èðæãýð áà ãºëãºð ãýæ àíãèëíà. àðìàòóðûí èðæãýð ãàäàðãóó íü ò¿¿íèé áàðüöàëäàõ ÷àäâàðûã íýìýãä¿¿ëíý.

Àðìàòóðûí àíãèëàëÕàëóóíààð öóâèñàí ãàí òóéâàíã ìåõàíèê øèíæ ÷àíàðààñ íü

õàìààðóóëàí àíãèëæ, óðñàëòûí õÿçãààðààð íü ìàðêàëíà. ìàðêèéí òýìäýãëýãýýã îëîí óëñûí ñòàíäàðòàä öóëãóé áîë PB (plain bar), èðæãýð áîë RB (ribbed bar) ãýõ áà óëñ îðîí á¿ð ººðèéí òýìäýãëýãýýã õýðýãëýæ áàéíà. òóõàéëáàë: àíãèéã ОÕÓ-ä à ãýæ òýìäýãëýäýã áîë ÁíÕàÓ-ä HRB,

4-ðÁ¯ËÝÃ

6�

ìàíàé óëñûí îäîîãèéí ìºðäºæ áóé MNS JIS G 3112:2002 “Òºìºðáåòîí á¿òýýöèéí ãàí òóéâàí” ñòàíäàðòàä SR, SD ãýæ òýìäýãëýæ áàéíà.

Ãàí òóéâàíãèéí õýìæýý, ìàññàðìàòóðûí øèëáýíèé

íýðëýñýí ãîë÷, ìì

Õºíäëºí îãòëîëûí íýðëýñýí òàëáàé,

ìì2

íýãæ óðòûí ìàññ

êã/ì Õ¿ëöýë, %

68

28.350.3

0.2220.395 ±8

101214

78.3113154

0.6170.8881.210

±5

161820222528323640

20125431438049161680410181256

1.582.002.472.983.854.836.317.999.86

±4

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÈÉÍ ÒÓÐØÈËÒ8 ÑÓÄÀËÃÀÀ

64

5-ð á¿ëýã

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÈÉÍ ÒÓÐØÈËÒ,

ÑÓÄÀËÃÀÀ

Äóëààí õýâ õàøìàëòàé öóòãàìàë òºìºðáåòîí á¿òýýöèéã ãàäààä à÷ààíû ¿éë÷ëýëä õýðõýí àæèëëàõûã òóðøèëò ñóäàëãààãààð òîãòîîñîí áàéíà. àíÓ-ãèéí áàðèëãûí äýâøèëòýò òåõíîëîãèéí ñóäëàõ òºâººñ äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö á¿õèé õàíûã ASTM E564-í äàãóó õýâòýý à÷ààíû ¿éë÷ëýëä òóðøèõ ñóäàëãààã õèéñýí áàéíà. Ýíý ¿åä ¿¿ñ÷ áàéñàí àí öàâ ýâäðýëèéã 5.1-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ.

5.1-ð çóðàã. Äóëààëãàòàé òºìºðáåòîí á¿òýýö á¿õèé õàíûã òóðøèõ íü

5-ðÁ¯ËÝÃ

65

5.2-ð çóðàã. Àí öàâ ¿¿ññýí áàéäàë

Äóëààëãàòàé õýâ õàøìàë á¿õèé öóòãàìàë òºìºðáåòîí á¿òýýö á¿õèé õàíàíä ¿¿ññýí àí öàâûí áàéäëûã 5.2-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ. Ýíä ãàäíà äóëààëãûí ¿åèéã õóóëæ ¿çýõýä áåòîíä ¿¿ññýí àí öàâûã õàðóóëæ áàéíà.Ýäãýýðýýñ ãàäíà ëàáîðàòîðèéí íºõöºëä äóëààëãàòàé òºìºðáåòîí ÿëóó ýñâýë äàìíóðóóã òóðøèí øàëãàæ áîëíî. ¯¿íèéã 5.3-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ.

5.3-ð çóðàã. Äóëààëãàòàé òºìºðáåòîí ÿëóó òóðøèõ áàéäàë

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÈÉÍ ÒÓÐØÈËÒ8 ÑÓÄÀËÃÀÀ

66

5.4-ð çóðàã. Äàìíóðóóíû õîòîéëò áà ýâäðýë

ãàäíû îðîíä äóëààëãàòàé òºìºðáåòîí ÿëóó áà äàìíóðóóíû òóðøèëòûã ÿâóóëäàã. Ýíä õàâòãàé, ¿¿ðëýã, äýëãýöýò õýâ õàøìàë á¿õèé óðò àëñëàëòàé, õºíäëºí àðìàòóðã¿é äàìíóðóóíóóäûí õóâüä ýâäðýõýýñýý ºìíº ñóíàëòûí á¿ñíèé ãàí àðìàòóð íü óðñàëòûã ¿ç¿¿ëæ áàéëàà.

¯¿ðëýã áà äýëãýöýò òîðîí ÿëóóíû ñóíàëòûí á¿ñýíä äèàãîíàëü àí öàâ ¿¿ñ÷, õÿçãààðûí øèëæèñõèéëòèéí ýâäðýëèéã ¿ç¿¿ëæ áàéñàí ÷ ýäãýýð ýâäðýë íü àðìàòóðûí óðñàëòûí äàðàà àæèãëàãäàæ áàéâ. Äóëààí õýâ õàøìàëòàé òºìºðáåòîí á¿òýýöèéí õóâüä òºìºðáåòîí á¿òýýöòýé àäèëààð ëàáîðàòîðèéí íºõöºëä òóðøèëò ñóäàëãààã ÿâóóëæ áîëíî.

6-ðÁ¯ËÝÃ

67

6-ð á¿ëýã

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÒÝÉ ÕÎËÁÎÎÒÎÉ

ÑÒÀÍÄÀÐÒ, ÍÎÐÌ Ä¯ÐÌ¯¯Ä

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö á¿õèé áàðèëãà áàéãóóëàìæèéã áàðüæ áîñãîõäîî áàðèëãûí ñòàíäàðò, íîðì ä¿ðì¿¿äèéã äàãàæ ìºðäºíº.

òåõíèê òåõíîëîãèéí õºãæèë äýâøëèéã äàãàæ, øèíý øèíý áàðèëãûí ìàòåðèàë á¿òýýö ýäëýë ãàð÷ áàéãààãààñ òóõàéí ìàòåðèàë òåõíîëîãèä òààðñàí ñòàíäàðò íîðì ä¿ðìèéã áîëîâñðóóëàõ íü çàéëøã¿é þì. ìàíàé óëñûí õóâüä äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí ýíý òåõíîëîãè õàðüöàíãóé øèíý, öººí ãàçàð õýðýãëýæ áàéãàà ó÷ðààñ ñòàíäàðò íîðì ä¿ðìèéí áîëîâñðóóëàëò ýõëýë áàéäàëòàé áàéíà. ãýõäýý ýíä ãåéòâåé äåâåëîïìåíò ÕÕÊ-íèé îðóóëæ èðñýí á¿òýýãäýõ¿¿í áîëîõ òåðìîáëîê õàíûí á¿òýýöýä õýðýãëýõ “Õººñºí õàòóó ïîëèóðåòàí í¿õòýé ãóëäìàé. òåõíèêèéí åðºíõèé øààðäëàãà” MNS 6820: 2011 ãýñýí ñòàíäàðò áàòëàãäàí ãàðààä áàéíà.

6.1-ð çóðàã. Õººñºí õàòóó ïîëèóðåòàí í¿õòýé ãóëäìàéí òåõíèêèéí øààðäëàãà MNS ñòàíäàðò

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÒÝÉ ÕÎËÁÎÎÑÒÎÉ ÑÒÀÍÄÀÐÒ, ÍÎÐÌ Ä¯ÐÌ¯¯Ä

68

¯¿íýýñ ãàäíà “òåðìîáëîê õàíûí á¿òýýöèéí óãñðàëòûí çààâàð” íü ãåéòâåé äåâåëîïìåíò ÕÕÊ-íû á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýë áîëîí òåõíîëîãèéí øóãàìä çîðèóëàí õýðýãëýãäýæ áàéíà. ¯¿íèéã 6.2-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ. Óã çààâàðò òåðìîáëîêèéí òîî õýìæýýã òºëºâëºõ, àðìàòóð óãñðàõ, áàéãóóëàëò äýýð áàéðëàëûí òýìäýãëýãýý õèéõ, ãóëäìàéã ýâë¿¿ëýí ºðºõ, ÷èã òàòàõ, öîíõ õààëãàíû ðàì, öàõèëãààí áîëîí ñàíòåõíèêèéí àæèë, õàíûí ºðãèéí ñèñòåì, äóãóé õàíà ºðºõ, òºìºðáåòîí á¿ñ, õààëò, õàøëàãà, õýâòýý àðìàòóð, õààëãàíû óãñðàëò, í¿õíèé ðàì, áýõýëãýý õîëáîîñ, êàðêàñûí óóëçâàð áà õàíûí ò¿ð òóëààñ, áýõýëãýýã õýðõýí õèéõ òàëààð òàéëáàð îðóóëàí, òåðìîáëîê õàíûí á¿òýýöèéí óãñðàëòûí õýñýãëýë¿¿äèéã õàðóóëñàí áàéíà.

6.2-ð çóðàã. “Òåðìîáëîê õàíûí á¿òýýöèéí óãñðàëòûí çààâàð”

6-ðÁ¯ËÝÃ

69

6.3-ð çóðàã. Îðîí ñóóöíû áàðèëãûí äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéã áàðèõàä çîðèóëñàí çààâàð÷èëñàí àðãà íîì

Оëîí óëñûí ò¿âøèíä äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéã áàðèõàä ìºðäºõ ñòàíäàðò íîðìóóä íü “Îðîí ñóóöíû áàðèëãûí äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéã áàðèõàä çîðèóëñàí çààâàð÷èëñàí àðãà” íýðòýé íîìîíä ¿íäýñëýãäýí ãàðñàí áàéíà. Ýíý òàëààð 9-ð á¿ëýãò ºã¿¿ëñýí áàéãàà.

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí òýðã¿¿ëýã÷ êîìïàíèé íýã Quad Lock êîìïàíèé õóâüä ãýõýä ë “Оðîí ñóóöíû îëîí óëñûí íîðì” IRC 2006, “Áàðèëãûí îëîí óëñûí íîðì” IBC 2006, “Áàðèëãûí áåòîí á¿òýýöèéí íîðì øààðäëàãà” ACI 318 çýðýã íîðì ä¿ðìèéã áàðèìòëàí áàðüæ áîñãîõ áîëîí á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýëýý ÿâóóëæ áàéíà.

Ýíäýýñ “Оðîí ñóóöíû îëîí óëñûí íîðì” IRC 2006 íü Îðîí ñóóöíû áàðèëãûí äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéã áàðèõàä çîðèóëñàí çààâàð÷èëñàí àðãà íîìîíä ¿íäýñëýãäñýí áàéíà.

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí öóòãàìàë òºìºðáåòîí á¿òýýöèéã õèéæ ã¿éöýòãýõäýý “Áåòîí áà òºìºðáåòîí á¿òýýö” ÁíáÄ 52-01-10, “Áåòîí áà óðüä÷èëàí õ¿÷èòãýýã¿é àðìàòóðòàé òºìºðáåòîí á¿òýýö” ÁÄ 52-105-10 çýðýã õîëáîãäîõ ñòàíäàðò íîðì ä¿ðìèéã ìºðäºíº.

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÈÉÍ ªÍªªÃÈÉÍ ¯ÉËÄÂÝÐËÝË ÁÀ ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ

ÁÀÐÈËÃÛÍ ÑÀËÁÀÐÒ ÝÇËÝÕ Ò¯ÂØÈÍ

70

7-ð á¿ëýã

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÈÉÍ ªÍªªÃÈÉÍ

¯ÉËÄÂÝÐËÝË ÁÀ ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÁÀÐÈËÃÛÍ

ÑÀËÁÀÐÒ ÝÇËÝÕ Ò¯ÂØÈÍ

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö íü áàðèëãûí ñòàíäàðò ¿éëäâýðëýëòýé õàðüöóóëàõàä õàðüöàíãóé çàëóó ñàëáàð þì. Ýíýõ¿¿ á¿òýýãäýõ¿¿íèé ººð÷ëºëò øèíý÷ëýëò íýìýãäñýýð ë áàéíà. àíÓ-ä äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöòýé áàðèëãûí ¿éëäâýðëýë æèëä äóíäæààð 30% ºñºëòòýé áàéíà. Á¿õ áàðèëãûí 5-7% íü äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöýýð áàðèãäàæ áàéíà.

ìàíàé óëñûí õóâüä “ãýéòâýé Äåâåëîïìåíò”, “òàñóìà” çýðýã êîìïàíèóä áàðèëãûí òåðìîáëîêèéã íýâòð¿¿ëýí õýðýãæ¿¿ëýõ øàòàíäàà ÿâæ áàéíà.

ãýéòâýé Äåâåëîïìåíò ìîíãîëèà íü ìîíãîë óëñàä ýð÷èì õ¿÷íèé õýìíýëòòýé “èë¿¿ ÷àíàðòàé, õóðäàí, õÿìä òºñºð” áàðèëãà, ñýðãýýãäýõ ýð÷èì õ¿÷, óñíû òåõíîëîãèéã íýâòð¿¿ëýõ ýðõýì çîðèëãîòîé îëîí óëñûí òåõíîëîãèéí êîìïàíè þì. Ýíý êîìïàíèé çàãâàð áàéøèí Óëààíáààòàð õîòûí íèñýõèéí íóòàã äýâñãýð äýýð áàðèãäñàí. Çàãâàð áàðèëãûí áàðèãäñàí ÿâöûã äàðààõ 7.1-ñ 7.15-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëëýý.

7.1-ð çóðàã. Ñóóðü òàâüæ áàéãàà íü 7.2-ð çóðàã. Ñóóðèéí àðìàòóðëàë

7-ðÁ¯ËÝÃ

71

7.3-ð çóðàã. Ñóóðèéí áýõýëãýýíèé àðìàòóð

7.4-ð çóðàã. Ñóóðèéí áýõýëãýýíèé àðìàòóð áà ãóëäìàéí áàéðëàë

7.5-ð çóðàã. Õàíûí áóëàí 7.6-ð çóðàã. Õàíûí õýâòýý àðìàòóð

7.7-ð çóðàã. Öîíõíû ðàì, øàë 7.8-ð çóðàã. Óãñðàëòûí áàéäàë

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÈÉÍ ªÍªªÃÈÉÍ ¯ÉËÄÂÝÐËÝË ÁÀ ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ

ÁÀÐÈËÃÛÍ ÑÀËÁÀÐÒ ÝÇËÝÕ Ò¯ÂØÈÍ

72

7.9-ð çóðàã. Óãñðàëòûí áàéäàë

7.10-ð çóðàã. Õàíûí öóòãàëò äóóññàí áàéäàë áà õàíûí òóëààñ

7.11-ð çóðàã. Äýýâðèéí øóâóóí íóðóó

7.12-ð çóðàã.Óãñðàëò äóóññàíû äàðààõ áàéäàë

7.14-ð çóðàã. Ãàäíà õàíûí ºíãºëãºº

7.15-ð çóðàã. Áàðèëãûí ãàäíà ºíãºëãºº çàñàë

7-ðÁ¯ËÝÃ

7�

Оäîîãîîð òàñóìà êîìïàíèé 2011 îíû ¿íèé ñàíàëààð îðîí ñóóöíû 1 ì2 òàëáàéí ¿íèéã 650 000 òºãðºãººð òîãòîîãîîä áàéíà. Ýíý íü õîòûí îðîí ñóóöíû ¿íýýñ 2-3 äàõèí õÿìä ¿íý þì. 650 000 òºãðºãò çàñëûí ¿íý îðîîã¿é áà õàðèí 750 000 òºãðºãò ýíãèéí çàñàë îðñîí áîëíî (ýìóëüñ áóäãèéí àæèë õèéõ, øàë øàõàõ, ïëèòà íààõ ã.ì.) Õî¸óëàíä íü öàõèëãààí, ñàíòåõíèê, õàëààëòûí ¿íý îðñîí áàéãàà ãýäãèéã òóñ êîìïàíèé âåá ìýäýýëëýýñ õàðæ áîëíî.

ìàíàé óëñàä õýðýãëýæ áàéãàà ñòàíäàðò òåðìîáëîê ãóëäìàé íü 813 ìì óðò, 204 ìì ºðãºí, 204 ìì ºíäºð õýìæýýòýé áºãººä áàðèëãûí äààöûí õàíàíä äóëààí òóñãààðëàõ áîëîí õýâ õàøìàëûí çîðèóëàëòààð õýðýãëýõ áèò¿¿ ìºõëºãòýéãýýð õººñºí õàòóó ïîëèóðåòàíààð õèéñýí, çóóðìàãã¿éãýýð ýâë¿¿ëýí ºðºõ, í¿õòýé ãóëäìàé þì. Ýíýõ¿¿ ãóëäìàéí “Õººñºí õàòóó ïîëèóðåòàí í¿õòýé ãóëäìàé. òåõíèêèéí åðºíõèé øààðäëàãà” MNS 6820: 2011 ñòàíäàðò áàòëàãäààä áàéíà (8-ð á¿ëãèéã ¿ç). ìºí “òåðìîáëîê” õàíûí á¿òýýöèéí óãñðàëòûí çààâàð õýâëýãäýí ãàðñàí (6-ð á¿ëãèéã ¿ç).

ÒÅÐÌÎÁËÎÊ

74

8-ð á¿ëýã

ÒÅÐÌÎÁËÎÊ

Äóëààí õýâ õàøìàë á¿õèé õàíûí òåõíîëîãè áîëîõ TermoBlock íü õîâèëîîðîî çàé çàâñàðã¿é ýâëýí óãñðàãääàã õýâ õàøìàë á¿õèé òºìºð áåòîí á¿òýýö þì. Ïîëèóðåòàí áëîêíû äóãóé í¿õí¿¿äýä àðìàòóðààð õ¿÷èòãýñýí öóòãàìàë áåòîí áàãàíà áîëîí äàì íóðóóíû õýâ á¿õèé ñèñòåì ¿¿ñãýíý.

“Õººñºí õàòóó ïîëèóðåòàí í¿õòýé ãóëäìàé. òåõíèêèéí åðºíõèé øààðäëàãà” MNS 6820: 2011 ãýñýí ñòàíäàðòàä çààñíû äàãóó ãóëäìàéí õýëáýð õýìæýýã 8.1-ð çóðàã, 8.1-ð õ¿ñíýãòýíä çààñíààð àâíà.

8.1-ð çóðàã. Ãóëäìàé

8.1-ð õ¿ñíýãò

ãóëäìàéí õýìæýýíèé õ¿ëöýë óðòàä ± 3, ºðãºí, ºíäºðò ±2, áóñàä õýìæýýíä ± 1ìì áàéíà. Áóëàíãóóäûí òýãø áóñ áàéäëûí çºð¿¿ 6ìì/ì-ýýñ èõã¿é áàéíà.

ãóëäìàéí äóëààí äàìæóóëàëòûí ýñýðã¿¿öýë íü 5.0 ì2 îñ/âò-ààñ áàãàã¿é áàéíà.

8-ðÁ¯ËÝÃ

75

TermoBlock íü äàðààõ îíöëîã äàâóó øèíæ ÷àíàðòàé.- áàò áºõ (õàð øóóðãàíä òýñâýðëýõ àíãèëàë 5),- õºíãºí (õ¿íä áåòîí õàíàíààñ 2 äàõèí áàãà æèíòýé)- õÿëáàð, õóðäàí óãñðàãäàíà (õîâèëîîð ýâëýí óãñðàãäàõ îâîð

õýìæýý èõòýé óãñðàãääàã áëîêûã ¿å õîîðîíä íü áýõæ¿¿ëýõ øààðäëàãàòàé áà òóñ á¿ðèéí æèí íü 900 îð÷èì ãðàìì áîëíî)

- Äýýä çýðãèéí äóëààí- Õ¿ðýýëýí áóé îð÷èíä ýýëòýé (îé ìîä îãòëîãäîõã¿é, õîðò õèé

ÿëãàðóóëàõã¿é) çýðýã øèíæ ÷àíàðòàé, äààöûí áîëîí ä¿¿ðãýã÷ õàíûí ¿¿ðýã ã¿éöýòãýõ ÷àäâàðòàé ºâºðìºö á¿òýýãäýõ¿¿í þì.

- ò¿¿í÷ëýí áèò¿¿ ìºõëºãò ïîëèóðåòàí õººñºíöºð TermoBlock íü óñ ÷èéã ¿ë íýâòð¿¿ëýõ òóë ìººãºíöºð ¿¿ñãýõã¿é, õîðõîé øàâüæ ¿¿ðëýõã¿é, ãàëä òýñâýðòýé çýðýã îëîí äàâóó òàëóóäòàé, óëàìæëàëò õ¿íä áåòîí áîëîí òîîñãîí õàíàòàé õàðüöóóëàõàä õ¿ðýýëýí áóé îð÷èíä õîð õºíººë áàãàòàé á¿òýýãäýõ¿¿í áîëíî.

- ìºí õîîðîíäîî ÿìàð÷ çàé çàâñàðã¿é, ýâëýí óãñðàãääàã Termoblock íü äóó ÷èìýýã ñàéòàð òóñãààðëàæ, äóëààí àëäàãäëûã äýýä çýðãýýð áóóðóóëàõ òóë óðñãàë çàðäàë áàãàòàé, àþóë îñîëã¿é àìüäðàõ îð÷èíã á¿ðä¿¿ëäýã.

òåðìîáëîê á¿òýýöèéí ñèñòåì íü áóñàä èæèë òºðëèéí ãóëäìàéí ñèñòåìýýñ áåòîíû çàðöóóëàëò áàãà áàéíà. ãýõäýý áåòîí çóóðìàã, àðìàòóð õýðýãëýíý.

Ýíýõ¿¿ ñèñòåìèéã õýðýãëýñíýýð áóñàä á¿òýýö á¿õèé áàðèëãàä øààðäëàãàòàé áàéäàã íýìýëò çàðäàë ãàðàõã¿é.

Ýíý ñèñòåìèéí áàðèëãûí çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëàõ àæëûã ýðõ á¿õèé èíæåíåð, áàðèëãûí íîðì ä¿ðýì, ñòàíäàðòûí äàãóó ã¿éöýòãýíý. Áàðèëãûí çóðàã òºñºë áîëîí á¿òýýöèéí àæèë ã¿éöýòãýõ òºñëèéã áàòàëãààæóóëñàí áàéíà. Ýíý íü áóñàä èæèë òºðëèéí áåòîí á¿òýýöèéã áîäâîë èë¿¿ õóðäàí, õÿëáàð áàðèõ áîëîìæ á¿ðä¿¿ëíý. òåðìîáëîê á¿òýýöèéí ñèñòåì íü òºìºðáåòîí êàðêàñàí áàðèëãàä òàâèõ øààðäëàãûã õàíãàíà ãýäãèéã òóðøèëòûí ¿ð ä¿íãýýð áàòëàãäñàí.

òåðìîáëîê á¿òýýöèéí ñèñòåìèéí öóòãàëòàíä õýðýãëýõ áåòîíû øàõàëòûí áàò áýõèéã òóõàéí áàðèëãûí çóðàã òºñºëä òîäîðõîé çààæ ºãñºí áàéõ áà 3000 ïàóíä/èí÷2 áóþó 20 ìÏà-ñ áàãàã¿é áàéíà. 10 ñì îð÷èì êîíóñûí ñóóëòòàé áåòîí çóóðìàã àøèãëàâàë èë¿¿ õîëèãäîæ, øàõóóðãààð áåòîíûã öóòãàõàä õÿëáàð áàéíà. Áåòîí çóóðìàãèéí êîìïàíèóä íü ãóëäìàéí çóóðìàã ãýãäýõ çîðèóëàëòûí çóóðìàãèéã ¿éëäâýðëýäýã áºãººä ýíý íü òåðìîáëîê á¿òýýöèéí ñèñòåìä ñàéí òîõèðíî.

ÒÅÐÌÎÁËÎÊ

76

ãýõäýý òåðìîáëîêèéí á¿òýýöèéí ñèñòåì¿¿äýä çóóðìàã áîëîí àðìàòóðûí îðö, ìàðê, àíãè, íýð òºðºë, õýìæýý íü áàðèëãà á¿ðò ººð ººð áàéäàã áºãººä çàðèì áàðèëãàò òýäãýýðèéã äàõèí äàâòàí õýðýãëýíý. òåðìîáëîê á¿òýýöèéí ñèñòåìèéí öóòãàìàë òºìºðáåòîí áàãàíûí õîîðîíäûí çàé 40 ñì îð÷èì áàéíà.

¯ç¿¿ëýëò¿¿ä Termoblock

Äóëààí äàìæóóëàëòûí ýñýðã¿¿öýë R=3.8-5.0 ì2 îñ/âòí¿õ ñ¿â ßìàð ÷ çàé çàâñàðã¿é óãñðàãäàíàãàë òýñâýðëýõ ¿ç¿¿ëýëò UL Class I (ASTM E-84)ìººãºíöºð ¿¿ñýõ Óñ ÷èéã ¿ë íýâ÷èõ, ìººãºíöºð ¿¿ñýõã¿éÓóðûí òóñãààðëàëò 90% áèò¿¿ ìºõëºãÇàãâàð õèéö 20 x 20 x 80 ñì õýìæýýòýé áëîê

Õàíàíû òºðºë àðìàòóðààð õ¿÷èòãýñýí áàãàíà áîëîí äàì íóðóó

Äóó òóñãààðëàëò ìàø ñàéí

Õàíûí áýõýëãýý Ïàòåíòëàãäñàí õàíûí äîòîðõè áýõýëãýýíèé ñèñòåì (øâåëëåð )

Оëîí óëñûí áàðèëãûí íîðìàòèâ áàéãóóëëàãûí õàðüÿà ¿íýëãýý ºãºõ ¿éë÷èëãýýíèé Оëîí óëñûí íîðìàòèâûí Çºâëºëººñ õèéñýí ñóäàëãààãààð Termoblock á¿òýýö íü òºìºð áåòîí õàíûí á¿òýýöèéí á¿õ øààðäëàãûã õàíãàñàí ãýæ ä¿ãíýæýý.

9-ðÁ¯ËÝÃ

77

9-ð á¿ëýã ÒªËªÂËªËÒ

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö á¿õèé áàðèëãûí òºëºâëºëòèéã àðõèòåêòóð, á¿òýýöëýëèéí øèéäëèéã ¿íäýñëýí áàðüæ áîñãîíî. ¯¿íèé òóëä áàðèëãûí òºëºâëºëòºíä äàðààõ ç¿éëñèéã àíõààðàõ õýðýãòýé þì.

9.1 ÀÐÕÈÒÅÊÒÓÐÛÍ ÒªËªÂËªËÒ

ðàìàí ñèñòåìòýé èõýíõ áàðèëãûí õàíûã äóëààí õýâ õàøìàë á¿òýýöýýð áàðüæ áîëíî. èõýíõ áàðèëãûã ðàìûí áàéãóóëàëòàíä çîõèöóóëàí áàðüäàã.

9.1-ð çóðàã. Áàðèëãûí áàéãóóëàëò

¯¿íèéã õèéõäýý 9.2-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí áàéãóóëàëòàí äàõü ðàìûí ãàäóóð äóëààí õýâ õàøìàë õàíàà ºðºõ íü õàìãèéí õÿëáàðò òîîöîãäîíî.

ÒªÑªËËªËÒ

78

èíãýñíýýð áàðèëãûí ¿íäñýí á¿òýýö¿¿ä íü äîòðîî îðíî. Äóëààí õýâ õàøìàëòàé òºìºðáåòîí õàíà íü õàðüöàíãóé çóçààí ó÷ðààñ ãàäíà ºíãºëãººíèé ìàòåðèàëä ÷ äýâøèëòòýé þì. èíãýæ õèéõäýý äýýâðèéí óðò ºðãºíèéã õàíûí çóçààíààñ ìàãàäã¿é 15-30 ñì èë¿¿ ãàðñàí áàéõààð òºëºâëºõ øààðäëàãà ãàðíà. èéì ¿åä ìàòåðèàëûí òîîöîî õèéõäýý àíõààðàõ õýðýãòýé þì.

9.2-ð çóðàã. Ðàìûí ãàäóóð äóëààí õýâ õàøìàë õàíûã çýðýãö¿¿ëýí ºðºõ áàéäàë

òóõàéí áàðèëãûí áàéãóóëàëòûã òºëºâëºõººñ ãàäíà 9.3-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí øèã áàðèëãûí àðõèòåêòóð í¿¿ð òàëûã õàðóóëæ ºãíº.

9.3-ð çóðàã. Áàðèëãûí îð÷èí áà çàãâàð

ðàìàí áàðèëãàòàé õàðüöóóëàõàä äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí õàíà íü çàðèì îíöëîã øèíæ ÷àíàðòàé. Ýíä 9.4-ð çóðàã -ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí ìóðóé õàíûã íýðëýæ áîëíî.

9-ðÁ¯ËÝÃ

79

9.4-ð çóðàã. Äóëààëãûí õýâ õàøìàëààð äóãóé õàíà áîñãîõ áàéäàë

ðîìáî, äóãóé çýðýã îíöëîã õýëáýðòýé öîíõíû í¿õèéã ãàðãàõàä õÿëáàð áàéæ áîëíî. Ó÷èð íü äóëààëãûí õýâèéã ç¿ñýæ, çºâ áèø õýëáýðèéí ä¿ðñèéã ãàðãàæ áîëíî.

Õàðèí 9.5-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí àëñëàë, áàéãóóëàëòàíäàà óðàãø èë¿¿ ãàðñàí õýñýã çýðãèéã òºëºâëºõºä èë¿¿ õ¿íä, çàðäàë èõòýé. Ýíý íü òºëºâëºëòººð äýýä äàâõðûí õàíà äîîä äàâõðûí õàíàòàéãàà íýã øóëóóíä áèø áóþó íààø öààø ñóóñàí ¿åä òîõèîëäîíî. ðàìàí áàðèëãàä õýðýãëýãääýã àðãà áîëîõ ºíöãºí òóëãóóð áóþó êîíñîëü øèã õó÷èëòûí õàâòàí ñóóäàã. ãýõäýý íîéòîí áåòîíû æèí íü õó÷èëòûã ìóðóé áîëãîæ áîëíî. Ýíý á¿ãäèéã áîäîëöîí òºëºâëºëòèéã æàãñààí áè÷èæ òºëºâëºõ íü õÿëáàð þì.

9.5-ð çóðàã. ªíöãºí òóëãóóð áàéäàë

ÒªÑªËËªËÒ

80

9.2 ÈÍÆÅÍÅÐÈÉÍ ÒªÑªËËªËÒ

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí õàíûí àðìàòóðûí áàéðëàë, àðìàòóðûí àíãè, äèàìåòð áîëîí áåòîíû øàõàëòûí áàò áýõ, õàíûí öóòãàìàë áåòîíû çóçààí çýðãèéã èíæåíåðèéí òîîöîîãîîð òºñºëëºíº. ãýõäýý ýíý á¿õ òºëºâëºëòèéã èíæåíåð õÿíàæ òàìãàëíà ãýñýí ¿ã áèø þì. ãàäíû îðíóóäàä íýã ìàÿãèéí æèæèã áàðèëãóóäàä øààðäàãäàõ áåòîí áà àðìàòóðûã õ¿ñíýãòýýð ºãñºí áàéõ áà íîðì ä¿ðýìä íü çààñàí áàéäàã. Ýíä òóõàéí áàðèëãûí õýëáýð áà à÷ààëëààñ íü õàìààðóóëàí, áàðèëãûí õýìæýýñ, îðîí íóòãèéí ñàëõèíû à÷àà, ãàçàð õºäëºëèéí ìóæëàë çýðýã ºãºãäñºí áàéíà. ìàíàé îðíû õóâüä äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä õàðààõàí íîðì÷ëîãäîîã¿é áàéãàà òóë ¿¿íèéã èíæåíåðèéí ìýäýýëëèéí ýõ ¿¿ñâýð¿¿äýýñ õàðæ áîëíî. Îðîí ñóóöíû áàðèëãûí äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéã áàðèõàä çîðèóëñàí àðãà÷èëñàí çºâëºãºº íýðòýé íîì íü äóëààí õýâ õàøìàë õýðýãëýí áàðüñàí òºìºðáåòîí á¿òýýöèéí òàëààðõ ñ¿¿ëèéí ¿åèéí èíæåíåðèéí òºëºâëºëòèéí ãàðûí àâëàãà þì.

Ýíý íîìîíä áàãà îâðûí ñóóöíû áàðèëãûã áàðèõàä àøèãëàõ àðìàòóð, áåòîíû ìàòåðèàëûã òîìú¸î, õ¿ñíýãòýýð ºã÷, çîõèõ çààâðûã áàãòààñàí áàéãàà. Åð íü äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí òàëààðõ íîðì ä¿ðìèéí õýñã¿¿ä íü ýíýõ¿¿ àðãà÷èëñàí çºâëºãººíä ¿íäýñëýãäñýí áàéäàã. Äóëààëãàòàé áåòîí áàðèëãûí îëîí óëñûí îðîí ñóóöíû íîðì ä¿ðýì íü àíÓ-ä áàðèãäñàí ñ¿¿ëèéí ¿åèéí çàãâàð áàðèëãóóäûí íîðìîîñ ñàíàà àâñàí áàéäàã.

9.6-ð çóðàã. “Îðîí ñóóöíû áàðèëãûí äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéã áàðèõàä çîðèóëñàí àðãà÷èëñàí çºâëºãºº” íîìûí í¿¿ð

Ýíýõ¿¿ íîìîíä ìàòåðèàëûí õýëáýð õýìæýý, ñóóðüò òàâèõ øààðäëàãà, öîíõ õààëãàíû í¿õ ãàðãàõ, õàíûí ñóóðü, õó÷èëòûí óóëçâàð çàíãèëààíä òàâèãäàõ øààðäëàãà, øóãàì ñ¿ëæýý ñóóðèëóóëàëò, áóñàä øààðäëàãóóäûã íèëýýä òîäîðõîé çààæ ºãñºí áàéíà.

10-ðÁ¯ËÝÃ

81

10-ð á¿ëýã

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÈÉÃ ÁÀÐÈÕ

ÒÅÕÍÎËÎÃÈ

Äóëààí õýâ õàøìàëòàé áàðèëãûã õóðäàí, õÿëáàð, ïðàêòèê áà òóõàéí íºõöºëä íü èë¿¿ íàðèéí òîõèðîõîîð áàðèõ òåõíîëîãèéã áàðèëãûí ïðàêòèêò íýâòð¿¿ëñýýð áàéíà.

Äóëààí õýâ õàøìàëä öóòãàñàí áåòîí á¿ðýí áýõæñýíèé äàðàà 2 òàëäàà äóëààëãàòàé, íýãýí æèãä öóë äààöûí òºìºð áåòîí õàíàòàé áîëíî. ßìàð ÷ çàé çàâñàðã¿é óãñðàãäñàí äóëààí õýâ õàøìàë íü áåòîí áýõæèõ õàìãèéí òààòàé íºõöºëèéã á¿ðä¿¿ëäýã ó÷èð åðäèéí ìîäîí õýâ õàøìàëä öóòãàñàí áåòîíîîñ 50% èë¿¿ áýõæèëòòýé áàéäãèéã Ïîðòëàíä Öåìåíòèéí íèéãýìëýãèéí (Portland Cement Association) õèéñýí òóðøèëòààð áàòàëñàí.

Äóëààí õýâ õàøìàë àøèãëàí áàðèëãà áàðèõ àæëûí ¿å øàòóóäûã 10.1-ð çóðàãò òîéìëîí ¿ç¿¿ëýâ.

Äóëààí õýâ õàøìàë àøèãëàí áàðèëãà áàðèõ àæëûí ¿å øàòóóä

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÈÉÃ ÁÀÐÈÕ ÒÅÕÍÎËÎÃÈ

82

10.1-ð çóðàã. Äóëààí õýâ õàøìàë àøèãëàí áàðèëãà áàðèõ àæëûí ¿å øàòóóä

Оäîî áàðèëãûí óãñðàëòûí àæëûí ÿâöûã õýñýã á¿ðýýð íü íàðèéâ÷ëàí àâ÷ ¿çüå.

10.1 ÓÃÑÐÀËÒÛÍ ÒÅÕÍÎËÎÃÈ ÁÀ ÀÍÕÀÀÐÀÕ Ç¯ÉËÑ

ÑóóðüÄóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí ãàäíà õàíà íü òàñðàëòã¿é

¿ðãýëæèëñýí äóëààëãàòàé áàéõ áà áóóðü õºðñºíä à÷ààã øóóä àþóëã¿é äàìæóóëàõ, õàíãàëòòàé áàò áýõòýé áåòîí ñóóðü, ºðºãò ñóóðü çýðýã áóñàä çºâøººðºãäñºí ñóóðü äýýð õèéãäýíý.

ñóóðü ñóóëãàõ ã¿íèéã äàðààõ ¿íäñýí íºõöºëººñ õàìààðóóëàí ñîíãîæ àâíà. ¯¿íä:

-Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí òºðºë, á¿òýýöèéí îíöëîã-Áàðèëãûí òàëáàéí ãåîëîãè, ãèäðîãåîëîãèéí íºõöºë, ðåëüåô-¯éë÷ëýõ à÷ààíû õýìæýý-Çàëãàæ áàðèõ áàðèëãûí ñóóðèéí ñóóëãàñàí ã¿í-Õºðñ õºëäºæ îâîéõ íºõöºë, ãåîëîãèéí íºõöºëñóóðèóä õàìãèéí áàãà ã¿íòýé òýíö¿¿ áóþó ò¿¿íýýñ äîîø ã¿íä

òàâèãäàõ ̧ ñòîé. ñóóðü ñóóëãàõ õàìãèéí áàãà ã¿íèé õýìæýý íü õàäàí áèø õºðñºíä ãàçðûí ãàäàðãóóãààñ äîîø 0.5ì áóþó çîîðèéí õýñãèéí øàëíû ò¿âøèíãýýñ äîîø 0.4ì áàéíà. Õºðñíèé øàõàãäàëò, áàò áýõ øèíæ ÷àíàðûí ¿ç¿¿ëýëò íü õóãàöààãààð ººð÷ëºãäºõ áàéäëûã (õºëäºëò, ãýñýëò, õºðñíèé óñíû ò¿âøèí) õàðãàëçàí ñóóðü òàâèõ äàâõàðãûã ñîíãîíî. Õºðñíèé óðãàìëûí äàâõàðãà íü øàõàëòàíä àìàðõàí îðäîã òóë òýð äàâõàðãûã íýâòýëæ, äààöûí äàâõàðãàä õ¿ðãýæ ñóóðèéã òàâèíà. Äààöûí äàâõàðãàä ñóóðèéã 30-40ñì õ¿ðòýë ã¿í îðóóëæ, ñóóëãàíà.

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö áîëîí áåòîí ñóóðèéí õàìãèéí áàãà ºðãºíèé õýìæýýã óðüä÷èëàí ñîíãîæ áîëîõûã 10.1-ð õ¿ñíýãòýíä ¿ç¿¿ëýâ. ãýõäýý ýíä òóõàéí ãàçàð íóòãèéí áóóðü õºðñíèé íºõöºëèéã áîäîëöîõ õýðýãòýé.

96êÏà-ñ áàãà äààöòàé õºðñºí äýýð áàðèãäàõ áàðèëãûí ñóóðèéã èíæåíåðèéí òºëºâëºëòººð øèéäíý.

10-ðÁ¯ËÝÃ

8�

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí õàíàíä çîðèóëñàí ICF áîëîí áåòîí ñóóðèéí õàìãèéí áàãà ºðãºíèéí õýìæýý (ñì) 10.1-ð õ¿ñíýãò

Äàâõðûí õàìãèéí èõ òîî

Õºðñíèé õàìãèéí áàãà äààö (êÏà )96 120 144 168 192

14 ñì çóçààíòàé õàâòãàé, 15 ñì çóçààíòàé ¿¿ðëýã õàíà, äýëãýöýò òîðîí õàíàíäíýã äàâõàð 28 23 21 15 15Õî¸ð äàâõàð 50 38 33 28 26

19 ñì çóçààíòàé õàâòãàé, 20 ñì çóçààíòàé ¿¿ðëýã õàíàíäíýã äàâõàð 33 25 23 21 21Õî¸ð äàâõàð 56 46 38 33 28

24 ñì çóçààíòàé õàâòãàé ñèñòåìèéí õàíàíäíýã äàâõàð 38 31 25 25 25Õî¸ð äàâõàð 66 53 43 38 33

Áýëòãýë àæèëÄóëààí õýâ õàøìàë íü ñóóðü áîëîí õàâòàí äýýð ñóóðèëíà. Õàíûí

àæëûã õèéõýýñ ºìíº ñóóðü áà õàâòàíãèéí äýýä ò¿âøèíã ñàéí òýãøèëæ ºãíº. Ïðàêòèêò ñóóðèéí ò¿âøèí ±6ìì îð÷èì õýëáýëçýæ áàéâàë òîõèðóóëàõ õýâýýð òýãøèòãýõ øààðäëàãàã¿é ãýæ ¿çäýã. 10.2-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíýýð õàíûã ñóóðüòàé õîëáîõ áýõýëãýýíèé áîãèíî àðìàòóðûã ñóóðèàñ ãàðãàñàí áàéõ ¸ñòîé. ¯¿íèéã õîëáîõ ãàäàñ ãýíý.

10.2-ð çóðàã. Áýõýëãýýíèé õîëáîõ ãàäàñ


84

Äóëààí õýâ õàøìàëûí áàéðëàëûã òîãòîîõûí òóëä 10.3-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí óòñààð ýñâýë øîõîéãîîð øóãàì òàòíà. Çàðèì òîõèîëäîëä òóõàéí áàéðëàëä õýâ õàìøìàëûí òîãòîîí áàðèõûí òóëä øóëóóíû øóãàìûí äàãóó áóñàä ìàòåðèàë ýñâýë áàíç áýõýëñýí ÷ áàéäàã. ¯¿íèéã ÷èãë¿¿ëýã÷ ãýíý.

10.3 -ð çóðàã. ×èãë¿¿ëýã÷ õèéñýí áàéäàë

Áàðèëãûí õýâ õàøìàëûã óãñðàõ ÿâöàä õààëãà öîíõíû õ¿ðýýã ñóóëãàíà. Öîíõ õààëãàíû õ¿ðýý ðàìûã óðüä÷èëàí ñóóëãàõ íü áàðèëãûí äàðààãèéí àæëûã ¿ð àøèãòàé áîëãîíî ãýæ ¿çäýã. Õààëãà, öîíõíû õ¿ðýý ðàìûã ñóóëãàñàí áàéäëûã 10.4-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ.

10.4 -ð çóðàã. Ìîäîí áà õóâàíöàð õ¿ðýý ðàìûã áàéðëóóëñàí áàéäàë

Äóëààí õýâ õàøìàë á¿õèé öóòãàìàë òºìºðáåòîí áàðèëãûí àæèë ã¿éöýòãýã÷èä áàðèëãûí òàëáàé äýýð 10.5-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí áóëàíãèéí õîëáîîñûã õýðýãëýäýã. Ýíý õºíäëºí îãòëîë íü L õýëáýðòýé áºãººä áîñîî òóëãóóð áàéíà. òóëãóóðóóä íü õýâ õàøìàëòàé õàíûí áóëàí á¿ðèéí ãàäíà òàëä áàéãàà íü áåòîí öóòãàëòûí ¿åä õýâ çàäðàõ áóþó õýëáýð ä¿ðñýý àëäàõààñ ñýðãèéëíý.

10-ðÁ¯ËÝÃ

85

10.5 -ð çóðàã. Áóëàíãèéí õîëáîîñ

ãàçàðò ñóóëãàæ òîãòîîñîí õî¸ð ò¿ëõýã÷ íü áóëàíãèéí õîëáîîñûã ýãöëýí áàðüæ áàéõ ¿¿ðýãòýé.

Õýâ õàøìàëûã óãñðàõÁàðèëãûí õàíûã áàðüæ áîñãîõûí òóëä õýâ õàøìàëûã òóõàéí

áàéðàíä áàéðëóóëæ ºðºõ ä¿ðì¿¿ä áàéäàã. Õýâ õàøìàëûã áýëòãýí íèéë¿¿ëýã÷èä íü àæëûí ÿíç á¿ðèéí äàðààëëûã ñàíàë áîëãîäîã õýäèé ÷, àæèë ã¿éöýòãýã÷äýýñ ¿¿íèéã öººí íóãà÷ààòàé áàéõ íü àæëûã èë¿¿ ¿ð àøèãòàé áîëãîäîã ãýæ ¿çäýã.

ãóëäìàé õàíûã íýã ýãíýýíä áàðèõ áà ò¿¿íèéã ºðãèéí õýâòýý ¿å ãýíý. èõýíõ àæèë ã¿éöýòãýã÷èä íü õýâ õàøìàëûã áóëàíãààñ ýõëýí, äîòîãø ºðäºã. Õàíûí õýìæýýíä òîõèðóóëàí ãóëäìàéã òààðóóëàõûí òóëä ñ¿¿ë÷èéí ãóëäìàéã äóíäóóð ç¿ñíý. èíãýýä õî¸ðäóãààð ¿åèéí áóëàíãèéí õýâ õàøìàëûã ýõíèé ¿å äýýð òàâüæ, òºâ ð¿¿ íü äàõèí ÷èãë¿¿ëýõ çàìààð õàíûí äýýä õýñýã õ¿ðòýë ¿ðãýëæë¿¿ëíý. ̄ å á¿ð äýõ ãóëäìàéí òºãñãºë¿¿ä íü äîîä ãóëäìàéí àìûã õààõ òóë áîñîî çààäàë íü íèéëýõã¿é þì. Õýðýâ çààäàë íèéëñýí áîë õýâ õàøìàëûí àæèë òààðóó áîëíî.


86

10.6 -ð çóðàã. Äóëààí õýâ õàøìàëûã óãñðàõ áàéäàë

ãóëäìàé õýëáýðèéí äóëààí õýâ õàøìàëûã óãñðàõ ÿâöàä 10.7 -ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí õýâòýý àðìàòóð áîëîí í¿õíèé õ¿ðýý ðàìûã òóõàéí áàéðëàëä íü ñóóëãàíà. Õàíà íü çºâ òàëûí äýýä ò¿âøèíä õ¿ðýõ ¿åä ãóëäìàéí õîëáîîñûí äýýð õýâòýý àðìàòóðûã áàéðëóóëæ áýõýëíý. Çàðèìäàà àðìàòóðûí òóñãàé õºíäëºâ÷èéã ãóëäìàé äýýð ñóóëãàí àðìàòóðûí øèëáýý òàâèíà.

Õàíà íü öîíõíû õ¿ðýý ðàìûí äîîä ò¿âøèíä õ¿ðýõ ¿åä ãóëäìàéã òýíä áàéðëóóëàõûí òóëä èë¿¿ ãóðâè õýð÷ëýýñèéã íü ç¿ñäýã. ãóëäìàéã òàñðàëòã¿é ºðºõ ÿâöàä õ¿ðýý ðàìàíä òîõèðóóëàõûí òóëä çîõèõ õýìæýýãýýð ãóëäìàéãàà òàéðíà. Öîíõíû æààç õ¿ðýýíèé äýýã¿¿ð ãóëäìàéã ºðºõäºº 10.7-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíýýð èõýâ÷ëýí õýâòýý àðìàòóðûã ãóëäìàéä õýðýãëýíý. Ýíý íü í¿õíèé äýýã¿¿ðõ á¿òýýöèéí ÿëóóã áèé áîëãîíî. ̄ ¿íèé çîðèëãî íü õàíàí äàõü í¿õíèé äýýã¿¿ðõ à÷ààëëûã äàìæóóëàõûí òóëä ðàìàí á¿òýýöèéí àäèëààð àæèëëàíà.

10.7-ð çóðàã. Í¿õíèé äýýã¿¿ðõ ÿëóóíû àðìàòóð

10-ðÁ¯ËÝÃ

87

Õýâòýý àðìàòóðûã í¿õíèé àëü àëü òàë ðóó íü 30 ñì-ñ áàãàã¿éãýýð èë¿¿ ãàðãàíà.

Äóëààëãàòàé á¿òýýöýä æèæèã õîã õàÿãäëóóä èõ ãàðäàã ó÷èð ãóëäìàéí òýäãýýð ººäñèéã õàíàíä àìàðõàí íààæ áîëíî. ªºðººð õýëáýð ãóëäìàéí ñýâèéã àðèëãàõûí òóëä òýäãýýð æèæèã õýñãèéã õýðýãëýæ áîëíî.

Õàíûí ºðºã íü õàðààíû ò¿âøèíä èðýõ ¿åä øàò âàíäàí áîëîí õîëáîîñûí ñèñòåìèéã óãñàð÷ ýõëýõèéã 10.8-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ. ¯¿íèéã õàíûí ïåðèìåòðèéí äàãóóä 1.8 ì òóòàìä áîñîî òóëààñ, äèàãîíàëü ò¿ëõýã÷, øàòíû õààëòûí õàìò óãñàðíà.

10.8-ð çóðàã. Õîëáîîñ áà øàò âàíäàíãèéí ñèñòåìèéã óãñàð÷ áàéãàà íü

Õàíûí õýâ õàøìàëä áîñîî àðìàòóðûí øèëáèéã áîñãîíî. ñàëõè, ãàçàð õºäëºë çýðýã òóõàéí îð÷íû íºõöºëººñ õàìààð÷, õàíûí äàãóóä 30-120 ñì òóòàìä íýã áîñîî àðìàòóðûí øèëáý áàéõààð òîîöíî. ò¿¿í÷ëýí àðìàòóðûí øèëáèéã í¿õíèé òàë á¿ðò òàâèíà. Áîñîî øèëáý íü ñóóðèàñ ãàðñàí áýõýëãýýíèé ãàäàñòàé õàíãàëòòàé çºðæ, õºäºëãººíã¿é áàéõ ̧ ñòîé. Äàâõðûí äýýä õýñýãò õýâòýý àðìàòóð áàéõ ¸ñòîé ó÷ðààñ ïåðèìåòðèéí äàãóóä òýäãýýðèéã áàéðëóóëíà.


88

10.9-ð çóðàã. Áîñîî àðìàòóð

Îðóóëãà áà íàðèéâ÷èëñàí áýõýëãýýÄóëààí õýâ õàøìàë õàíà áîññîíû äàðàà öóòãàëò õèéõýýñ ºìíº

çàðèì öººí ç¿éëñèéã óðüä÷èëàí ñóóëãàõ øààðäëàãàòàé áîëíî. Õýðýâ äýýä äàâõðûí õýñýãò õó÷èëòûí õàâòàí ñóóëãàõ áîë õó÷èëòûã óãñðàõ õîëáîîñûã áàéðëóóëàõ õýðýãòýé. Áåòîí öóòãàõ ¿åä ýíý íü á¿òýýöèéí ñàéí õîëáîîñ áîëæ áýõëýãäýí ò¿ãæèãäýíý. Õó÷èëòûã õîëáîõ õÿëáàð îëîí àðãà áèé. òýäãýýðýýñ õàìãèéí ºðãºí íü 10.10-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí óðüä÷èëàí ºëãºñºí õºíäëºâ÷ þì. Ýíý íü 30 -60 ñì òóòàìä áýõýëãýýíèé áîîëòîîð áýõëýãäñýí 5 ñì-í áàíç ýñâýë õºíãºí íàðèéí ãàí õîâèë áàéíà. ò¿¿íèéã áåòîí öóòãàëòààñ ºìíº õó÷èëòûí ò¿âøèíä õàíûí äîòîð òàëûí äàãóóä ãóëäìàé õýâýíä áýõýëñýí áàéíà. Áåòîí öóòãàñíààð áýõýëãýýíèé áîîëò òóõàéí áàéðëàëä õºäºëãººíã¿é áîëæ ò¿ãæèãäýíý. Õºíäëºâ÷èéã õó÷èëòàíä áýõëýñíýýð õ¿ðýýëýã÷ õàìãààëàëòûí ýëåìåíò áîëíî.

10-ðÁ¯ËÝÃ

89

10.10-ð çóðàã. Õàíàí äàõü õºíäëºâ÷ òîãòîîã÷èéã áàéðëóóëñàí áàéäàë

ªºð íýã àðãà íü 10.11-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí ìàòñàí áóëàí òºìºð á¿õèé õîëáîã÷îîð õºíäëºâ÷èéã áýõëýõ ÿâäàë þì. ãóëäìàéã 30-120 ñì òóòàìä õîâèë ãàðãàí, áóëàí òºìðèéí óðò òàëûã ò¿ëõýí îðóóëíà. Ýíý íü òóõàéí õºíäèéä øèãäýí îðñîíîîð áåòîíä ò¿ãæèãäýíý. Áóëàí òºìðèéí íºãºº òàë íü õººñíèé ãàäíà òàëä ¿ëäýíý. Õó÷èëòûí ºíäðèéí ò¿âøèíä áýõýëãýýíèé óã òàëä õºíäëºâ÷èéã øóðàãäàí áîîíî.

10.11-ð çóðàã. Áóëàí òºìºð õîëáîã÷òîé äóëààí õýâ õàøìàë á¿õèé õàíàíä õºíäëºâ÷èéã áýõëýõ áàéäàë.


90

Áåòîí öóòãàëòûí àæëààñ ºìíº ººð ãîë îðóóëãóóäûí íýã íü õàíà ðóó íýâòð¿¿ëñýí õóâàíöàð õîîëîéí õýñýã þì.

10.12-ð çóðàã. Õóâàíöàð õîîëîé

Ýíý íü öàõèëãààíû óòàñ áîëîí ñàíòåõíèêèéí øóãàì õàíààð äàìæèí ºíãºðºõºä çîðèóëàãäàíà. Áåòîí öóòãàëòààñ ºìíº ýíýõ¿¿ õîîëîé øóãàìûã õèéæ áîëîõîîñ ãàäíà áåòîí öóòãàæ, áýõæèñíèé äàðàà ò¿¿íèéã ºðºìäºí í¿õýëæ áîëíî. ãýõäýý èõýíõ àæèë ã¿éöýòãýã÷èä íü óðüä÷èëàí õîîëîéãîî ñóóëãàí, áàéðëóóëàõ íü õºäºëìºð çàðöóóëàëò áàãà áàéäàã ãýæ ¿çäýã.

10.2 ÖÓÒÃÀËÒÛÍ ÀÆÈË

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí àæëûã ÿâóóëàõ õàíãàëòòàé òóðøëàãà ñóóõ õ¿ðòëýý áåòîí öóòãàëòûã õèéõýýñ ºìíº á¿õ ç¿éëèéã øàëãàõ öàã õóãàöààã ¿ëäýýõ õýðýãòýé. èõýíõ àæèë ã¿éöýòãýã÷èä ººðñäèéí àæëûí æàãñààëòûã á¿ðòãýõ õóóäàñ ãàðãàñàí áàéäàã. Õàíûí áåòîíû àæèë ÿâóóëàõààñ ºìíº, õèéñýí ç¿éëñýý ººð÷ëºõ íü äàðàà íü ººð÷ëºõººñ èë¿¿ õÿëáàð áàéíà.

Öóòãàëòûí àæëààñ ºìíº õàíûí ýãö áîñîî ýñýõèéã øàëãàõ õýðýãòýé. Õàíûí áîñîî áàéðëàëûã ýãöë¿¿ð áà õýâòýýã óòñàí øóãàì òàòàí ¿çíý.

Áåòîíû ¿éëäâýðýýñ áåòîíûã çàõèàëàí àâ÷èð÷, áåòîí øàõóóðãààð õýâ õàøìàë ðóó öóòãàíà.

10-ðÁ¯ËÝÃ

91

10.13 -ð çóðàã. Áåòîí öóòãàõ øàõóóðãàò ìàøèí

Õýðýâ çîîðèéí äàâõàðûí õàíûã öóòãàõ áîë áýëýí çóóðàõ ìàøèíààñ õýâ ð¿¿ áåòîíûã øóóä äîîø óíàãàõ áîëîëöîîòîé þì.

Áåòîíûã íàñîñ õººðãººð äîîø óíàãàõ íü ò¿¿íèéã õÿíàõ áîëîëöîîã îëãîíî.

10.14 -ð çóðàã. Ñóìò øàõóóðãàò ìàøèí


92

Áåòîíû öóòãàëòûí àæèëä 10.14-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí ñóìò õººðºã íü õàìãèéí ºðãºí õýðýãëýãäýíý. Ýíý íü áàðèëãûí òóõàéí ÷èãëýëä öóòãàõ áîëîëöîîòîé áà 18 ì äîòîð ºíäºðò õ¿ð÷ áîëíî. ñóìò õººðºã íü áåòîíûã ìàø ò¿ðãýí õóãàöààíä äóëààí õýâ õàøìàëä öóòãàõ ó÷ðààñ ò¿¿íèéã àëãóóðààð äîîø áóóëãàí öóòãàõ òîõèðãîîã õèéõ õýðýãòýé. ñóìò õººðºã àøèãëàõ íü õàðüöàíãóé ¿íýòýé àðãûí íýã þì. Äàðààãèéí ºðãºí õýðýãëýãääýã òºõººðºìæ íü 10.15-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí øóãàìàí õººðºã áóþó õýâòýý ÿíäàíò õººðºã þì.

10.15-ð çóðàã. Õýâòýý ÿíäàíò øàõóóðãàò ìàøèí

Ýíýõ¿¿ õººðãèéí øóãàì íü ãàçàð äýýð áàéðëàõ ýíãèéí õîîëîéòîé. Óã õººðºã øàõóóðãà íü áàãà çàðäëààð èõ õóðäòàé àæèëëàäàã ÷ ºðãºõºä õàðüöàíãóé õ¿íä òóë õýä õýäýí àæèë÷äûã øààðäàíà. òóñãàé íºõöºëä ýíãèéí àæèëëàãààòàé.

Äóëààí õýâ õàøìàë á¿õèé áåòîíû öóòãàëòûí àæëûã ÿâóóëàõäàà õºäºëìºð õàìãààëàë àþóëã¿é àæèëëàãààíû ä¿ðìèéã áàðèìòëàõ áà õàìãààëàëòûí ìàëãàé, øèë, áýýëèé, ãóòàë, õóâöàñ ºìñºõ õýðýãòýé. Öóòãàëòûã õ¿÷òýé äàðàëò, øèð¿¿í õººðºãäºõã¿éãýýð àëãóóð ÿâóóëíà. Áåòîíûã ýõëýýä öîíõíû èðìýãýýñ èõýâ÷ëýí öóòãàäàã. Áàðèëãûí ïåðèìåòðèéí äàãóó àëãóóð áà îéðîëöîîãîîð 1ì õ¿ðòýë ºíäºðò õýâ õàøìàëûã õàãàñ ä¿¿ðãýõ àæèë ÿâàãäàíà. èéì òàë ä¿¿ðãýëòèéã ¿å ãýíý.

Ýõýëñýí öýã ð¿¿ áóöàæ öóòãàõ ¿åä áåòîíä àëü õýäèéí áýõæèëò ÿâàãäàæ áàéõ áîëíî. Ýíý íü 10.16-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíýýð äàðààãèéí ºðãºëòèéí ¿åèéí áåòîíûã íýìýõ ¿åä õýâ õàøìàëä ó÷ðóóëàõ äàðàëòûã áóóðóóëíà.

10-ðÁ¯ËÝÃ

9�

10.16-ð çóðàã. Áåòîí öóòãàëòûí ¿å

Õàíûí áåòîí ä¿¿ðýõ ¿åä ò¿¿íèéã íÿãòðóóëàõ àæëûã ÿâóóëàõ áà 10.17-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí äîðãèóëàã÷èéã õàìãèéí ºðãºí õýðýãëýíý.

10.17-ð çóðàã. Õàíûí áåòîíû íÿãòðóóëàëò


94

Áåòîíûã öóòãàæ áàéãàà àæèë÷íû àðààñ äàãàí, äîðãèóëàëòûí àæëûã õèéíý. Äîðãèóëàã÷èéã áåòîí ðóó õèéæ, ò¿¿íèéã àëãóóðààð òàòàæ ãàðãàíà. 1.8-2.4 ì òóòàìä ¿¿íèéã äàâòàõ áà ¿å á¿ðò äîðãèóëíà. ¯å á¿ðèéí öóòãàëòûí äàðàà õî¸ð àæèë÷èí õàíûí øóëóóí, ýãö áîñîî ýñýõèéã øàëãàæ, òóëãóóð á¿ðèéã òîõèðóóëæ áàéõ õýðýãòýé.

Õýðýâ íýã äàâõàð áàðèëãà áîë öóòãàìàë áåòîí íü õýâ õàøìàëûí äýýä õýñýãò õ¿ðýõ ¿åä õî¸ð àæèë÷èí øàò âàíäàí äýýð ãàð÷, áåòîíûã òýãøëýõ áºãººä áåòîíä äýýâðèéí áýõýëãýýã ñóóëãàíà. ¯¿íèéã 10.18-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ.

10.18 -ð çóðàã. Õàíûí äýýä õýñãèéã òýãøëýõ áàéäàë

Õýðýâ îëîí äàâõàð áàðèëãûí äîîä äàâõàð áîë õàíûí áåòîíûã 4-6 ñì îð÷èì äîîð õèéæ, àðìàòóðûí øèëáèéã 60 ñì îð÷èì ãàðãàíà.

Áåòîí öóòãàëòûí àæèë äóóññàíû äàðàà õàíûí ýãö áàéäëûí ýöñèéí øàëãàëòûã õèéæ, øàò âàíäàí, õîëáîîñûí ò¿ëõýã÷èéã øàëãàí òîõèðóóëíà. ìºí øàëãàëòûí õóóäñàíä á¿õ ç¿éë çºâ õèéãäñýí ýñýõèéã òýìäýãëýíý. Áåòîí íîéòîí áàéõàä á¿õ ç¿éëñèéí òîõèðãîî õèéãäýí, òýäãýýðèéã øàëãàñààð ë áàéõ ̧ ñòîé. Áåòîíû àð÷èëãàà õèéãäñýí ¿åä õó÷èëòûí õàâòàíã òàâèõ ¿éë àæèëëàãàà ýõýëíý. Õó÷èëòûã äàìíóðóó ºëãºã÷èéã àøèãëàí, 10.19-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíýýð õºíäëºâ÷èíä íü áýõýëñýí äàìíóðóóòàé öóã õèéíý.

10-ðÁ¯ËÝÃ

95

10.19-ð çóðàã. Õó÷èëò

Äýýä äàâõðûí õóâüä ýõíèéõòýé àäèëõàí áºãººä öîíõíû õ¿ðýý ðàìûã ýõýëæ õèéãýýä áóñàä õýâ õàøìàëàà òàâèõ áà øàò âàíäàí, õîëáîîñûã õàíàíä òóëãàæ õýðýãëýíý. Öóòãàëòûí àæèë ºìíºõòýé àäèë áîëîâ÷ ãàçðûí ò¿âøèíä áèø, õàðüöàíãóé ºíäºðò õèéãäýíý.

10.3 ÍªËªªËªÕ Õ¯×ÈÍ Ç¯ÉËÑ, ÀÑÓÓÄËÓÓÄ

Öàã óóðûí íºëººëºëÄóëààí õýâ õàøìàë íü áåòîíûã àð÷ëàõàä òóéëûí ñàéí õýâ áîëäîã.

Ó÷èð íü òýäãýýð íü ÷èéãèéã íü õàäãàëæ, õàíãàëòòàé òåìïåðàòóðò áåòîíû òóñãààðëàã÷ áîëíî. àìåðèêèéí ïîðòëàíä öåìåíòèéí õîëáîîíîîñ ÿâóóëñàí òóðøèëòààð ãàäíà àãààðûí òåìïåðàòóð -18îñ-ò õýâýíä öóòãàñàí áåòîíûã äîëîî õîíîã õºëäºëòººñ äýýø áàéëãàæ, áåòîíû áàò áýõýä íü õ¿ðòýë áàðüæ áàéãààã òîãòîîñîí. Õºëäºëòèéí òåìïåðàòóðààñ äîîø òåìïåðàòóðò öóòãàñàí áåòîí íü ÿìàð ÷ àñóóäàëã¿é áàéëàà.

Çàðèì ã¿éöýòãýã÷èä áåòîíû àð÷èëãààã õóðäàñãàõ íýìýëò¿¿äèéã áåòîíä õèéäýã áà ýíý íü õºëäºõººñºº ºìíº áàò áýõýý õàíãàëòòàé àâñàí áàéäàã. ìºí áåòîíûã çóóðàõäàà õàëààñàí ä¿¿ðãýã÷ áîëîí óñûã áåòîíä õýðýãëýñíýýð ýíý íü àæëûí òàëáàéä õàëóóíààð èðíý. èíãýñíýýð òóñãààðëàã÷ õýâ õàøìàë íü ò¿¿íèéã ãàäíû îð÷íîîñ õàìãààëíà. ãýõäýý


96

õýâíèé äýýä õýñãèéí áåòîíûã øèëýí õºâºí, õººñ çýðýã äóëààí òóñãààðëàõ ìàòåðèàëààð õó÷èõ íü ÷óõàë þì. èíãýñíýýð äýýä ãàäàðãóó íü õ¿éòíýýñ õàìãààëàãäàíà.

Õàëóóí, õóóðàé öàã óóðò áåòîíû ãàäàðãóó äýýð ãÿëãàð õóëäààñ çýðãèéã áàéíãà òàâèõ íü áåòîí õàòàõã¿é áàéõ íºõöºëèéã á¿ðä¿¿ëíý. Õýðýâ öóòãàëòûí äàðàà õ¿÷òýé áîðîî îðîõîîð áàéâàë óñ îðîõîîñ õàìãààëæ ýíý àðãûã õýðýãëýíý.

Òóëãàðàõ àñóóäëóóäÄóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéã áàðüæ áîñãîõ ÿâöàä èõýíõ îéðîëöîî

àëäààíóóä íü öóòãàëòûí ¿åä òîõèîëäîõ áóþó èëýðäýã áàéíà. òýäãýýðýýñ õàìãèéí èõ òîõèîëääîã íü õàíûí áåòîí õýâ õàøìàëààñ ø¿¿ðýí ãàðàõ, õîîñîí çàé ¿¿ñýõ, õàíà òýíõëýãýýñýý õàçàéõ ÿâäàë þì.

ªíºº ¿åä áåòîí õýâ õàøìàëààñ ø¿¿ðýí ãàðàõ íü õàðüöàíãóé õîâîð áºãººä ò¿¿íèéã çàñàõàä õÿëáàð áàéäàã. ¯íýíäýý ýíý àñóóäàë íü äóëààí õýâ õàøìàë á¿õèé öóòãàìàë áåòîí á¿òýýöèéí òàëààð ìýäýõã¿é õ¿ì¿¿ñò ë èõ òîõèîëäîíî. Ó÷èð íü õººñ íü íîéòîí áåòîíûã áàðüæ áàéãàà ãýäãèéã îéëãîîã¿éãýýñ áîëîõ áà òýäãýýðòýé õýðõýí õàðüöàõàà ìýäýõã¿éí óëìààñ áåòîíû áîõèðäîë áîëíî.¯¿íèéã õýðõýí çàñàæ áàéãààã 10.20-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ.

10.20-ð çóðàã. Áåòîí õýâíýýñ óðñàí ãàðñàí áàéäàë áà ò¿¿íèéã çàñàæ áàéãàà íü

10-ðÁ¯ËÝÃ

97

Öóòãàëòûí ¿åä áåòîí íü õýâíèé ñóë ãàçðààð çàä òàâüæ áîëíî. Ýíý íü õýâèéã ýâäýëæ, àëãóóðààð áåòîí ø¿¿ðíý. Õàìãèéí òóðøëàãàòàé àæëûí áðèãàäûí õóâüä 5-10 àæèë á¿ðò íýã ë ø¿¿ðýëò áàéíà. òýäãýýð íü ÿìàð íýãýí àëäààã¿éãýýð õýâ õàøìàëûã õýðõýí áàðèõàà ñóäàëñàí áàéõ áà ºíäºð äàðàëòûí äîîð áåòîíûã ãýíýò öóòãàõã¿éãýýð àëãóóð óðñãàäàã.

Áåòîí õýâíýýñ ø¿¿ðýí ãàðàõ ¿åä òýð õýñãýýñ áåòîíû öóòãàëòûí øóãàì õîîëîéã çàéëóóëæ, áåòîí öóòãàëòûã õàíûí ººð õýñýãò ¿ðãýëæë¿¿ëíý. òàëáàé äýýðõ õî¸ð àæèë÷èí õººñºí õýâíèé ýâäýðñýí õýñãèéã áàéðàíä íü ò¿ëõýæ çàñààä, óðñàí ãàð÷ èðñýí áåòîíûã öýâýðëýíý. òýãýýä õàíûí çàé í¿õýýð ãàð÷ èðýõ áåòîíûã õóñàæ àâààä, ýâäýðñýí õººñèéã íààæ, õ¿÷èòãýõèéí òóëä áàíç, íààìàë ìîä çýðãèéã ãàäíààñ øóðàãäàí áýõýëæ áèò¿¿ìæèëíý. Áåòîí öóòãàëòûã äàõèí ýíý õýñýãò ¿ðãýëæë¿¿ëýí õèéíý.

Õîîñîí çàé ãýäýã íü õàíàí äàõü àãààðûí í¿õí¿¿ä þì. Áåòîíîîð ä¿¿ðãýãäýýã¿é õýñýãò õîîñîí çàé ¿ëäýíý. Õýðýâ íÿãòðóóëàëò çºâ õèéãäýýã¿é áîë õîîñîí çàé ¿¿ñ÷ áîëíî. òýäãýýð áàéãàà ýñýõèéã õýâýý öîõèæ ¿çýæ øàëãàíà. Õîîñîí çàé ¿¿ññýí õýñýãò õºíäèé ÷èìýý ãàðàõ áà í¿õòýé áàéãàà íü ìýäðýãäýíý. Öóòãàëòûí ¿åä ¿¿íèéã ìýäâýë äàõèí ñàéí íÿãòðóóëæ, øààðäàãäàõ õýìæýýãýýð áåòîíûã íýìæ öóòãàíà. Õýðýâ áåòîíûã àð÷èëñíû äàðàà õîîñîí çàé áàéãààã ìýäâýë òýð õàíûí õýñãèéí äýýä õººñèéã öîîëæ í¿õ ãàðãàí, áåòîíûã öóòãàíà. Õîîñîí çàé ä¿¿ðýõ ¿åä áåòîíûã äîðãèóëàã÷ààð ñýãñðýí áóþó ñàéí íÿãòàðñàí ýñýõèéã õàòãàæ ¿çýõ áà äàðàà íü í¿õýëñýí õýñãèéí õººñèéã áóöààæ íààíà.

Õàíà òýíõëýãýýñýý õàçàéõ ãýäýã íü õàíà øóëóóí, ýãö, òýãø áèø áàéõ ÿâäàë þì. Ýíý íü çàñàõàä áóñäààñàà àðàé õ¿íä áàéäàã. Åð íü ¿¿íèéã õîëáîîñîîð øàëãàæ çîõèöóóëàõ áºãººä öóòãàëòûã õèéõýýñ ºìíº, öóòãàëòûí ÿâöàä ýñâýë öóòãàñíû äàðàà äàðóéõàí õîëáîîñûã øàëãàæ, çîõèõ áàéð ò¿âøèíä õàíûã áàðüæ áàéãàà ýñýõèéã òîõèðóóëíà. Ýíý íü ñòàíäàðò ¿éë ÿâö áºãººä àæëûí áðèãàä íü õèéæ ñóðñàí áàéõ ¸ñòîé.

10.4 ÕÀÍÀ ÁÀ ÕÓ×ÈËÒÛÍ ÎÍÖËÎÃ ÒªÐªË

Òóñãàé õàíûí îíöëîãóóäÌóðóé õàíàÄóëààí õýâ õàøìàëûí íýã äàâóó òàë íü õººñèéã àðê áàéäëààð

ìàòàõàä õàíãàëòòàé óÿí áàéääàã. ìóðóé ãàðãàõ ýíãèéí àðãà íü õîëáîã÷óóäûí õîîðîíäàõ õººñíèé äîòîð ¿åèéí áîñîî çóðâàñûã 10.21-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíýýð íèìãýí ç¿ñýõ ÿâäàë þì.


98

10.21-ð çóðàã. Ãóëäìàéã ìóðóé áîëãîõûí òóëä ç¿ñ÷ áàéãàà áàéäàë (ç¿¿í òàëààñ), ýöñèéí ìóðóé áîëñîí ãóëäìàé (áàðóóí)

10.22-ð çóðàã. Äóãóéðñàí õàíà ºðæ áàéãàà íü

Äàðàà íü ç¿ññýí õýñã¿¿ä íèéëýõ õ¿ðòýë íü ãóëäìàéã äîòîãø ìàòàæ, òýäãýýðèéã íààíà. ªðãºí ç¿ñýõ òóñàì ìóðóéëò èõòýé áîëíî. ìóðóé ãóëäìàéãààð äóãóéðñàí õàíûã ¿¿ñãýæ áîëíî.

10-ðÁ¯ËÝÃ

99

10.23-ð çóðàã. Äóãóéðñàí õàíà

Õî¸ð äàõü íü ãàçàð äýýðõ õàíûã á¿õýëä íü áàðüæ óãñðàõ áà äàðàà íü õººñíèé äîòîð òàëûã ç¿ñýæ, îãòëîëûã á¿õýëä íü ìàòíà. Ýíý íü ìóðóé ãóëäìàéã íü òîõèðóóëàõààñ àìàð áàéíà. ìóðóé õàíûí îãòëîëûã ºðãºæ, íýã ë óäàà áàéðàíä íü á¿ãäèéã áàéðëóóëíà.

Òýãø áóñ áóëàíÁàðèëãûí á¿õ áóëàíãóóäûí åðýýä õóâü íü 90î áàéõ áà òýäãýýð òýãø

ºíöºãòººð õèéãäñýí áàéíà. ¯éëäâýðëýã÷ öººí êîìïàíè áóëàíãèéí 45î, 30î, 60î õàìãèéí ýíãèéí òºðë¿¿äèéã íèéë¿¿ëæ áàéíà. ãýõäýý ãóëäìàéã õ¿ññýí ºíöãººð õýðýãëýõèéã õ¿ñýæ áàéâàë ç¿ñýæ, íààæ áîëíî. Ýäãýýð áóëàíãóóäûã áåòîí öóòãàëòûí ¿åä ãàäíààñ íü ÷àíãà áàðüæ òîãòîîí õîëáîíî.

Ò õýëáýðèéí õàíàÕýðýâ äîòîð õàíûã äóëààí õýâ õàøìàëààð áàðüæ áàéãàà áîë 10.24-ð

çóðàãò ¿ç¿¿ëñíýýð ãàäíà õàíàòàé ò õýëáýðèéí çàíãèëàà ¿¿ñãýíý.


100

10.24-ð çóðàã. Ò õýëáýðèéí õàíà

ãàäíà õàíûí õýâ õàøìàë äàõü õººñíèé äîòîð ¿åèéí áîñîî çóðâàñûã ç¿ñýõ áºãººä çóðâàñûí ºðãºí íü áåòîí õàíûí çóçààíòàé òýíö¿¿ áàéíà. Äàðàà íü äîòîð õàíûí õýâèéã ç¿ñýæ àâñàí ãàäíà õàíàíä øóóä òóëãàí, íààíà. Öóòãàëòûí ¿åä óã çàíãèëààíä õîëáîîñ òóëààñûã ãàäíààñ íü ÷àíãà áàðüæ òîãòîîí õîëáîíî.

Õó÷èëòОëîí äàâõàð áàðèëãûí äàâõàð á¿ðèéí õîîðîíä õó÷èëòòàé áàéõ áà

ýíý íü èõýâ÷ëýí ìîäîí ýñâýë õºíãºí ãàí àðàã ÿñ áàéíà. ãýõäýý äóëààí õýâ õàøìàë á¿õèé áåòîí á¿òýýöèéí õºãæèë ñàéæðàõ òóñàì äóëààëãàòàé õó÷èëòûí õýâèéã õýðýãëýæ áàéíà. Ýäãýýð íü 10.25 -ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíýýð ñòàíäàðò õàíûí õýâýýð áåòîí õàíûã á¿òýýäýãòýé áàðàã àäèëõàí áºãººä õýâ, òºìºðáåòîí õó÷èëòûí õàâòàíãààñ òîãòîíî. Áåòîí õó÷èëòûí ñèñòåìèéí áóñàä öººí òºðëèéã õààÿà õýðýãëýíý. Áåòîí õó÷èëòûã òîìîîõîí áàðèëãà áàéãóóëàìæèä ºðãºí õýðýãëýíý.

10-ðÁ¯ËÝÃ

101

10.25-ð çóðàã. Õó÷èëò

Äóëààí õýâ õàøìàëòàé õó÷èëòûí õàâòàíã óðò õýâ õàøìàëààð õèéõ áà äîòîð íü õºíãºí ãàí äàìíóðóó ñóóëãàñàí áàéíà. ãàí íü õýâèéã õºø¿¿íæ¿¿ëæ, öººí ìåòðèéí àëñëàëä áåòîíû æèíã áàðüæ ÷àäíà. Õó÷èëòûí õýâèéã òàñðàëòã¿é ñóâàãòàéãààð õýëáýðæ¿¿ëýõ áà ò¿¿íèéã äàìíóðóóíû á¿ñ ãýíý.

Äóëààí õýâ õàøìàë á¿õèé òºìºðáåòîí õàíûí äýýä õýñýã äýýð õýâýý áàéðëóóëíà. Õýâèéã îéðîëöîîãîîð 1.8 ì òóòàìä äîîðîîñ íü òóëààñààð òóëíà. Äàìíóðóóíû á¿ñýíä àðìàòóðàà, õýâíèé äýýä ãàäàðãóó äýýã¿¿ð àðìàòóðàí òîð ýñâýë íýìýëò øèëáèéã áàéðëóóëíà. Áåòîíîî öóòãàí, ò¿¿íèéã òîäîðõîé áýõæèëýý àâòàë íü àð÷èëñíû äàðàà òóëààñàà àâ÷, äàðààãèéí äýýä äàâõðûí õàíûã ¿ðãýëæë¿¿ëýí õèéíý. Õó÷èëòûí õýâ õàøìàëûí õººñíººñ ãàäíà áóñàä îëîí àðãààð õó÷èëòûã õèéæ áîëíî. ¯¿íä:

• Íèéëìýë øèëáýí äàìíóðóóíû ñèñòåì. Äóëààëãàòàé òºìºðáåòîí õàíûí äýýð òóñãàé õ¿íä ãàí àðìàòóðàí äàìíóðóóã, äàìíóðóóíû õîîðîíä íààìàë áàíç òàâüæ äýýð íü ãàãíàìàë óòñàí òîðîî


102

áàéðëóóëàí áåòîíîî öóòãàäàã. Ýíý íü äàìíóðóóíû äóíäóóð öàõèëãààíû óòàñ, øóãàì ÿâóóëàõàä áîëîëöîîòîé. ¯¿íèéã 10.26-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ.

10.26-ð çóðàã. Íèéëìýë äàìíóðóóíû ñèñòåì áà õàíûí çàíãèëàà

• Óëàìæëàëò õýâ õàøìàëòàé õó÷èëò. Ýíý íü íààìàë áàíç ìîäûã õýâíèé îðîíä àøèãëàõ áà äóëààëãàòàé õýâ õàøìàë á¿õèé õó÷èëòòàé àäèë áàðèãäàíà. Áåòîíû àð÷èëãàà äóóñàæ áýõýæñýíèé äàðàà íààìàë áàíçàí õýâýý çàéëóóëíà.

• Í¿õòýé, óãñàðìàë õàâòàí. Ýíý íü áèäíèé ìýäýõ ¿éëäâýðèéí íºõöºëä áýëòãýñýí, í¿õòýé òºìºðáåòîí õàâòàí þì. ¯¿íèéã ¿éëäâýðýýñ íü òàëáàéä àâ÷ èðæ, êðàíààð ºðãºí óãñàðíà. Õó÷èëòûí í¿õòýé õàâòàí áà õàíûí çàíãèëààã 10.27-ð çóðàãò, óãñðàëòûí ¿éë ÿâöûã 10.28-ð çóðàãò òóñ òóñ ¿ç¿¿ëýâ.

10-ðÁ¯ËÝÃ

10�

10.27-ð çóðàã. Í¿õòýé, óãñàðìàë õó÷èëòûí õàâòàí áà õàíûí çàíãèëàà

10.28-ð çóðàã. Õó÷èëòûí í¿õòýé õàâòàíãèéí óãñðàëò


104

Õó÷èëòûí àðàã á¿òýýöìîäîí áà ãàí àðàã á¿òýýö íü õî¸óëàà äóëààëãàòàé áåòîí õàíàíä

õºíäëºâ÷èéí õàìò õîëáîãäîíî. Õýðýâ öóòãàëòûí ¿åä õºíäëºâ÷ íü õàíàíä áàéðëàñàí áîë 10.29-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíýýð äàìíóðóóã ºëãºí, òîãòîîã÷îîð òýäãýýðèéã õîëáîæ õÿëáàð÷èëíà.

ãàí õºíäëºâ÷ íü èõýâ÷ëýí ãàí ÷èãë¿¿ëýã÷ õîâèë áàéíà. ãàí äàìíóðóóã ýíý ÷èãë¿¿ëýã÷ õîâèëîîð ãóëñóóëæ, ÷èãë¿¿ëýã÷ õîâèëûí äýýä, äîîä á¿ñýíä øóðàãäàõ áà ãàí áóëàíò õàâ÷èã÷ààð áýõýëæ áîëíî. Õýðýâ õó÷èëòûã õàíàíä íü õºíäëºâ÷èéí òýãø ºíöºãò áóëàíòàé õîëáîã÷îîð áýõýëáýë öóòãàëòûí äàðàà õîëáîã÷èä õºíäëºâ÷ºº øóðàãäàí áýõýëíý. ¯¿íèé äàðàà õºíäëºâ÷èä äàìíóðóóãàà áýõýëíý.

10.29-ð çóðàã. Õºíäëºâ÷èéã òîãòîîã÷

ÄýýâýðÄóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö á¿õèé áàðèëãûí äýýâýðò ìîä áà ãàí àðàã

ÿñûã õàìãèéí ºðãºí õýðýãëýíý.

10-ðÁ¯ËÝÃ

105

10.30-ð çóðàã. Íàëóó äýýâýð

ñàëõèíû õóðä ìàø èõ ãàçàð íóòàãò äýýâðèéí ýëåìåíòèéã 10.31, 10.32 -ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíýýð õàíûí äýýä õýñýãò íü ãàí áýõýëãýý òàòóóðãààð áýõýëæ ºãäºã. ¯¿íèéã èõýíõäýý õàð ñàëõèíààñ õàìãààëàõ áýõýëãýý ãýæ íýðëýäýã.

10.31-ð çóðàã. Äýýâðèéí çàíãèëàà

Õàíûã öóòãàõ ¿åäýý ýíýõ¿¿ áýõýëãýýíèé ñóóðèéã áåòîíäîî ñóóëãàæ, íºãºº ¿ç¿¿ðèéã ÷ºëººòýé ¿ëäýýíý. Äýýâðèéí ýëåìåíòèéã ñóóðèëóóëñíû äàðàà áàò áýõýýñ íü õàìààðóóëæ, òàë á¿ð äýýð íü íýã áóþó õî¸ð áýõýëãýýã áýõýëíý.


106

10.32-ð çóðàã. Õàâòãàé äýýâýðò ñóóëãàõ áýõýëãýý

ñàëõèíû õ¿÷ áàãà òàëáàéä áîë èõýíõ äýýâðèéã 10.33-ð çóðàã ¿ç¿¿ëñíýýð äýýä ãàí ÿëòñààð íü áýõýëíý. Áåòîíûã öóòãàæ áàéãàà ¿åä òàòàíãà, ÿñ ìîäûã õààíà áàéðëóóëàõàà ìýäýõã¿é áàéãàà ó÷ðààñ óÿí áàéäëûã íýìýãä¿¿ëýõ çàðèì ÿëòàñ àøèãëàíà. ãýõäýý ýíý íü èõýíõäýý ñóë õîëáîîñ áîëäîã.

10.33-ð çóðàã. Äýýä ãàí ÿëòàñíû áàéðëàë

Äóëààí õýâ õàøìàë á¿õèé áàðèëãûí õàíûí äýýä òàëä ÿëòàñò áýõýëãýý (õàð ñàëõèíààñ õàìãààëàõ áýõýëãýýòýé àäèë) ýñâýë áýõýëãýýíèé áîîëòûí àëü íýãèéã ñóóëãàíà. ¯¿íèéã ìîäîí áàíç ýñâýë õºíãºí ãàíã áýõëýõýä õýðýãëýíý. òàòàíãà, øóâóóí íóðóóíû ÿñ ìîä çýðãèéã áýõëýõ çîðèóëàëòòàé.

10-ðÁ¯ËÝÃ

107

Áåòîí õó÷èëòàíä õýðýãëýãääýãòýé èæèë ñèñòåì á¿õèé áåòîí äýýâðèéã õèéæ áîëíî. Õýðýâ õàâòãàé äýýâýðòýé áàéâàë õýâ õàøìàëûã ñóóðèëóóëàí, õó÷èëòûí àäèëààð áåòîíûã öóòãàíà. Õýðýâ íàëóó äýýâýðòýé áàéâàë àæèëëàãàà íèëýýä òºâºãòýé. Äóëààí õýâ õàøìàëòàé õó÷èëòûí õýâòýé ¿åä íàëóóã òóëàõ ºíäðèéã íýìýãä¿¿ëýõýýð õîëáîîñûã õýðýãëýíý. Оãòëîëûã ãóëñàæ óíàõààñ õàìãààëàõ õýðýãòýé. Äýýâðèéí íóðóóíû äàãóó äàìíóðóóíû á¿ñèéã áèé áîëãîíî. Öóòãàëòûí áåòîí íü õàíãàëòòàé õºø¿¿í áàéõ áà íèëýýä òóðøëàãàòàé àæèë÷äûã øààðäàíà. Äýýâðèéí íàëóó 4:12 -ñ áàãà áàéõ íü òîõèðîìæòîé. ¯¿íýýñ èõ íàëóó íü áåòîí öóòãàõàä õ¿íäðýëòýé áàéäàã òóë õîâîð áàéíà. Äàðààãèéí íýã òºðºë íü 10.34-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí òºâºãã¿éãýýð íàëóó áåòîí äýýâðèéã õèéæ áîëîõ àþóëã¿é àäàð þì.

10.34-ð çóðàã. Àþóëã¿é àäàð

Ýíä äóëààí õýâ õàøìàë á¿õèé õó÷èëòàí äýýð áåòîí õó÷èëòûã õèéæ, ¿¿íèé äýýð íàëóó äýýâðèéã õèéíý. Áàðèëãûí ïåðèìåòðèéí äàãóóä õîëáîã÷óóäûã ñóóëãàæ, õó÷èëòàà ñóóëãàíà. òàòàíãà, øóâóóí íóðóóíû ãîë íóðóó íü øóóä äóëààí õýâ õàøìàë õàíàíä áýõëýãäýíý. Á¿õýëäýý íàëóó äýýâýð áîëîí äýýä õºíäèéí îðîí çàéã àãóóëñàí äóëààí õýâ õàøìàë òºìºðáåòîí á¿òýýöòýé áàðèëãûí íèéò á¿ðõ¿¿ë íü äóëààíû õýìíýëòèéã áèé áîëãîí, õýâòýý à÷ààíû òýñâýðëýëòèéã õàíãàõ à÷ õîëáîãäîëòîé þì.

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÈÉÍ ÓÓËÇÂÀÐ ÇÀÍÃÈËÀÀÍÛ ØÈÉÄË¯¯Ä

108

11-ð á¿ëýã ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÈÉÍ ÓÓËÇÂÀÐ

ÇÀÍÃÈËÀÀÍÛ ØÈÉÄË¯¯Ä

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöýýð áàðèõ áàðèëãûí á¿òýýö¿¿äèéí õîîðîíäûí óóëçâàð áà çàíãèëààã çºâ øèéäýõ íü á¿òýýöèéí íàéäâàðæèëò áîëîí ýäýëãýý öààøèëáàë ýð÷èì õ¿÷, äóëààí òåõíèêèéí øààðäëàãûã õàíãàõ íºõöºëèéã á¿ðä¿¿ëíý.

11.1-11.3-ð çóðàãò äóëààëãàòàé õýâ õàøìàë á¿õèé õàíûí áàéãóóëàëòûã õýñýãëýí ¿ç¿¿ëýâ. Õàâòãàé õàíûí ñèñòåìèéí áåòîíû çóçààí íü 140 ìì-ñ, ¿¿ðëýã áà äýëãýöýò ñèñòåìèéí áîñîî áà õýâòýý áåòîíû öºìèéí çóçààíóóä íü 152 ìì -ñ áàãàã¿é áàéíà.

Õàíûí õýâòýý áîñîî àðìàòóðûí çºð¿¿ëãèéí õýìæýý òóõàéí àðìàòóðûí äèàìåòðèéã 40 äàõèí àâñàíòàé òýíö¿¿ áàéõààð àâíà. ¯¿íèéã 11.4-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ.

11.1-ð çóðàã. Õàâòãàé õàíûí ñèñòåìèéí áàéãóóëàëòûí õýñýã

11-ðÁ¯ËÝÃ

109

11.2-ð çóðàã. ¯¿ðëýã òîðîí õàíûí ñèñòåìèéí áàéãóóëàëòûí õýñýã

11.3-ð çóðàã. Äýëãýöýò òîðîí õàíûí ñèñòåìèéí áàéãóóëàëòûí õýñýã


110

11.4-ð çóðàã. Àðìàòóðûí çºð¿¿ëýã

Ñóóðü áà õàíûí óóëçâàð çàíãèëàà11.5-11.7-ð çóðàãò ñóóðü áîëîí õàíûí óóëçâàð çàíãèëàà, áýõýëãýýã

¿ç¿¿ëýâ. Õàíà áà ñóóðèéí õîîðîíäàõ çàíãèëààíä øààðäàãäàõ áîñîî àðìàòóðã¿é

áîë õàÿàâ÷ õýñãèéí ºíäºð 1.2 ì-ñ õýòðýõã¿é áºãººä ñóóðèéí õàíûí äîîä õýñãèéã áóöààæ áóëàõààñ ºìíº ò¿ð õîëáîîñ, òóëààñûã õýðýãëýõ áà òýäãýýðèéã äîòîð õó÷èëòûí õàâòàíã ñóóëãàòàë õýâýýð áàéëãàíà.

11.5-ð çóðàã. Òóëãóóð õàíà áà ñóóðèéí çàíãèëàà

11-ðÁ¯ËÝÃ

111

11.6-ð çóðàã. Çóçààí õàíà áà ñóóðèéí çàíãèëàà

11.7-ð çóðàã. Çàíãèëàà À áóþó õàíà áà ñóóðèéí çàíãèëààíä áýõýëãýýíèé àðìàòóðûí áàéðëàë


112

Õàíà áà õó÷èëòûí óóëçâàð çàíãèëààÕàíà áà õó÷èëòûí çàíãèëàà, óóëçâàðûã 11.8-11.11, 11.12-ð çóðàãò

òóñ òóñ ¿ç¿¿ëýâ.Äóëààëãàòàé õàíûí á¿òýýöèéã äàí äóëààëãàòàé á¿òýýöýýð õèéõýýñ

ãàäíà õºíãºí àðàã ÿñòàé õàíûí ñèñòåì áàéäëààð õèéæ áîëíî.

11.8-ð çóðàã. Õºíãºí àðàã ÿñûã òóëàõ, õàíà áà ñóóðèéí çàíãèëàà

11.9-ð çóðàã. Çàíãèëàà Á

11-ðÁ¯ËÝÃ

11�

11.10-ð çóðàã. Äóëààëãàòàé áåòîí õàíûã òóëàõ çàíãèëàà

11.11-ð çóðàã. Çàíãèëàà Â


114

11.12-ð çóðàã. Çàíãèëàà Ã

Õàíà áà äýýâðèéí óóëçâàð, çàíãèëàà11.13-11.16-ð çóðàãò õàíà äýýâðèéí óóëçâàð çàíãèëààíû òºðëèéã

¿ç¿¿ëýâ.Õàíà áà õó÷èëòûã çîõèõ áýõýëãýýíèé íàðèéâ÷, áîîëò, ÿëòñûí

òóñëàìæòàéãààð õîëáîíî. Õýâ õàøìàëûã õàíàòàé èõýâ÷ëýí 1.8 ì-ñ èõã¿é àëõàìòàéãààð, 13 ìì äèàìåòðòýé áîîëòîîð áýõýëíý. Áýõýëãýýíèé áîîëòûã áåòîí ðóó 178 ìì-ñ áàãàã¿é ã¿íòýé ñóóëãàíà. Õºíãºí àðàã á¿òýýöòýé áàðèëãûã íîðì ä¿ðìèéí äàãóó áýõýëíý. Õýðýâ ñàëõèíû õ¿÷ èõòýé áóþó äóíäæààð 145 êì/öàã-ñ äýýø õóðäòàé áîë áýõýëãýýíèé áîîëòûã 1.2 ì-ñ èõã¿é àëõàìòàé õèéíý.

11-ðÁ¯ËÝÃ

115

11.13-ð çóðàã. Õºíãºí àðàã ÿñòàé õó÷èëòûã òóëàõ äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö


116

11.14-ð çóðàã. 2-ð äàâõàðòàà õºíãºí àðàã ÿñòàé õó÷èëòûã òóëàõ çàíãèëàà

11-ðÁ¯ËÝÃ

117

11.15-ð çóðàã. Çàíãèëàà Ä

11.16-ð çóðàã. Õàíà áà õó÷èëòûí çàíãèëààíû õóâèëáàð

Õàíà áà öîíõ õààëãàíû óóëçâàð, çàíãèëààÄóëààí õýâ õàøìàëòàé õàíàíä ãàðãàõ õààëãà, öîíõ çýðãèéí í¿õíèé

ýðãýí òîéðîí àðìàòóð÷èëíà. Õàíàí äàõü í¿õíèé äýýä õýñãèéí áåòîíû õàìãèéí áàãà ºíäºð íü õàâòãàé áà ¿¿ðëýã õýâ õàøìàë õàíàíä 203 ìì, äýëãýöýò õýâ õàøìàëä 305 ìì-ñ áàãàã¿é áàéíà.

í¿õíèé äýýä áà äîîä õýñýã äýõ õýâòýý àðìàòóðóóäûã òóõàéí í¿õíèé õýìæýýíýýñ õî¸ð òèéø 610 ìì-ñ áàãàã¿éãýýð èë¿¿ ãàðãàí áàéðëóóëíà. Õýðýâ ýíý õýìæýýíä áàéðëóóëæ áîëîõã¿é áîë øààðäëàãà õàíãàõûí


118

òóëä àðìàòóðûí øèëáèéã 90î ìàòàæ òàâèíà. Ýäãýýðèéã 11.17-ð çóðàãò òîäîðõîé ¿ç¿¿ëýâ.

í¿õíèé äýýä õýñãèéí ÿëóó íü 1.2 ì-ñ áàãàã¿é õýìæýýòýéãýýð í¿õíèé äýýä õýñãèéí äààöûã õàíãàõààð áàéíà.

11.17-ð çóðàã. Í¿õèéã òîéðñîí àðìàòóðëàëûí ñõåì

Äóëààëãàòàé öóòãàìàë áåòîí õàíàíä öîíõ áà õààëãûã ñóóëãàõ, òýäãýýðèéí øèéäëèéã 11.18 áà 11.19-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ.

Õààëãà áà öîíõíû ýðãýí òîéðîíä äóëààí àëäàõààñ ñýðãèéëæ, íýìýëò òóóçàí íààëò áîëîí õººñºí ïîëèñòðîëîîð ýìæýýñ õèéæ, áèí áèò¿¿ áàéäëûã õàíãàíà.

11-ðÁ¯ËÝÃ

119

11.18-ð çóðàã. Õàíà áà öîíõ/ õààëãàíû óóëçâàð çàíãèëàà (õóâèëáàð 1)


120

11.19-ð çóðàã. Õàíà áà öîíõ/ õààëãàíû óóëçâàð çàíãèëàà (õóâèëáàð 2)

òåðìîáëîê äóëààëãûí õýâ õàøìàëûí ñèñòåìèéí ¿åä õàíà áà öîíõ, õààëãàíû í¿õíèé äýýä áà äîîä ò¿âøèíä íýìýëò ÿëóó õèéíý. ¯¿íèéã 11.20-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ. Äîîð ¿ç¿¿ëñýí çóðãóóä íü “ãýéòâýé Äåâåëîïìåíò” êîìïàíèé “òåðìîáëîê õàíûí á¿òýýöèéí óãñðàëòûí çààâàð”-ò òóñãàãäñàí áºãººä òóñ êîìïàíèé á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýë áîëîí òåõíîëîãèéí øóãàìä çîðèóëàí õýðýãëýãäýæ áàéãàà ó÷ðààñ íýãæèéã õýâýýð íü ¿ëäýýëýý.

11-ðÁ¯ËÝÃ

121

11.20-ð çóðàã. Õàíûí í¿õíèé àðìàòóðëàë

11.21-ð çóðàã. Õààëãà, öîíõíû í¿õ áà õàíà, õó÷èëòûí óóëçâàð


122

11.22-ð çóðàã. Öîíõ, õààëãàíû àìàëãàà, óóëçâàð

11.23-ð çóðàã. Öîíõíû òàâöàíãèéí àìàëãàà, óóëçâàð

12-ðÁ¯ËÝÃ

12�

12-ð á¿ëýã ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÅÒÎÍ Á¯ÒÝÝÖÒÝÉ ÁÀÐÈËÃÛÍ

ÀÆÈËÄ ÕÝÐÝÃËÝÕ ÁÀÃÀÆ ÕÝÐÝÃÑÝË

Äóëààí õýâ õàøìàë á¿õèé áàðèëãûã áàðüæ áîñãîõîä ñòàíäàðò áàãàæ õýðýãñëèéã õýðýãëýíý. Ýäãýýð íü áàðèëãûí àæëûã õóðäàí, õÿëáàð, èë¿¿ íàéäâàðòàé ÿâóóëàõàä òóñàëíà.

ãàð õºðºº, áîãèíî õóðö ø¿äòýé õºðºº, ºðºì, ñóóðèí õºðºº, àëõàí ºðºì, óòàñã¿é ºðºì, àðìàòóðûí øèëáý çàíãèäàã÷, õàëóóí õóòãà, àëõ, õ¿ðýý æààç ýãöëýã÷, õ¿ðç íèéâèèé, òýãø óñ, òóóçàí ìåòð, òåîäîëèò áóþó ëàçåðûí ò¿âøèí õýìæèã÷, øîõîé, àðìàòóð ìàòàã÷, õàíà çýðýãö¿¿ëýã÷ áóþó õîëáîîñ, áàíç âàíäàí, ãàäíà äîðãèóëàã÷, õººñ øàõàã÷ áóó, àæëûí áýýëèé, íàðíû õààëò, ø¿¿ð áóþó øàë öýâýðëýã÷ ãýõ ìýò áàãàæ õýðýãñýë áàéæ áîëíî. Ýäãýýðýýñ çàðèì áàãàæ õýðýãñëèéã çîðèóëàëòààð íü àâ÷ ¿çüå.

12.1 ÄÓËÀÀÍ ÕÝÂ ÕÀØÌÀË, ÕªªÑªÍÖªÐÒ ÕÝÐÝÃËÝÕ ÁÀÃÀÆ

Õººñ ç¿ñýõýä õàìãèéí ºðãºí õýðýãëýãäýõ áàãàæ õàëóóí õóòãûã 12.1 -ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ. Ýíý íü õàëäàã ìåòàë èðòýé, öàõèëãààí ãàð áàãàæ þì. Ýíý íü ãàäàðãóóã öýâýðõýí, íàðèéí ç¿ñäýã. ßíç á¿ðèéí õýëáýðýýð õýâ õàøìàëûã ç¿ñýõýä çîðèóëñàí ñ¿¿ëèéí ¿åèéí áàãàæíû ºðãºí õóâèëáàðóóä ¿éëäâýðëýãäýí ãàðñààð áàéíà.

12.1-ð çóðàã. Õàëóóí õóòãà

ÄÓËÀÀËÃÀÒÀÉ ÁÀÐÈËÃÛÍ ÀÆÈËÄ ÕÝÐÝÃËÝÕ ÁÀÃÀÆ ÕÝÐÝÃÑÝË

124

Õýâ õàøìàëûã õîîðîíä õîëáîí íààõ, çààäñûã õ¿÷èòãýõäýý öàâóó áîëîí õîëáîã÷ òóóçûã õýðýãëýíý. Äóëààí õýâ õàøìàë áàðèëãûí àæèëä õàìãèéí ºðãºí õýðýãëýãääýã íü áàãà òýëäýã õººñºí öàâóó þì. Ýíý íü öàâóóíû ¿¿ðýã ã¿éöýòãýõýýñ ãàäíà í¿õ çàâñðûã ä¿¿ðãýíý. ò¿¿í÷ëýí ãýìòýëòýé ãóëäìàéã çàñâàðëàõàä õýðýãëýíý. Õººñºí öàâóó íü øàõàã÷ áóóíä òààðàõ ñàâàíä äàðàëòòàé îðøèíî. ¯¿íèéã 12.2-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëëýý.

12.2-ð çóðàã. Õººñºí öàâóó, øàõàã÷ áóó

ðåâîðä êîìïàíèé õàíûí ñèñòåìèéí õîëáîõ ò¿ëõ¿¿ð íü äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö á¿õèé áàðèëãûí äóëààí õýâ õàøìàëûí ºðºãò áýõýëãýýíèé çîðèóëàëòààð õýðýãëýãäýíý. ¯¿íèéã õàëóóíààð æèâ¿¿ëýí öàéðäàõ áóþó çýâýðäýãã¿é ãàíãààð õèéíý. Ýíý íü äóëààí õýâ õàøìàë ðóó öóòãàæ áàéãàà áåòîí õàíàí äàõü îðóóëãà, ºðãèéí õîëáîîñ áýõýëãýýã òîõèðóóëàõ, ñóóðèëóóëàõàä õÿëáàð áîëãîíî. ìºí òîîñãî áóþó ÷óëóóí ºíãºëãººã ñóóëãàõ ¿åä áàò áýõ áîëîí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõààð òºñºëëºãäñºí. ¯¿íèéã 12.3-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ.

12.3-ð çóðàã. Õîëáîõ ò¿ëõ¿¿ð, ò¿¿íèéã õýðýãëýõ áàéäàë

12-ðÁ¯ËÝÃ

125

Äóëààí õýâ õàøìàë á¿õèé áàðèëãàä õºäºëìºðèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ õýðýãñýë íü óòñàí ãîõ äýãýý þì. 12.4-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí óòñàí ãîõ äýãýý íü õî¸ð ÿíçûí õýìæýýòýé áàéíà. 30.5 ñì õýìæýýòýé óòñàí ãîõ äýãýý íü äóëààí õýâ õàøìàëûã íýã òºãñãºëººñ íºãºº òºãñãºë õ¿ðòýë õýâòýýãýýð, õàìòàä íü àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàíà. 43 ñì óðòòàé ãîõ äýãýý íü äóëààí õýâ õàøìààëààð áàðüæ áàéãàà ºðãèéí ¿åèéã áîñîîãîîð íü àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàíà.

12.4-ð çóðàã. Óòñàí ãîõ äýãýý, ò¿¿íèéã õýðýãëýõ áàéäàë

Äóëààí õýâ õàøìàëûí ýõíèé ¿åèéã áàðèëãûí ñóóðü ýñâýë õó÷èëò äýýðõ õýìæýýñýíä òîõèðóóëæ, òîãòîîõ àøèãòàé àðãûí íýã íü ìåòàë ÷èãë¿¿ëýã÷ õýðýãëýõ ÿâäàë þì. ¯¿íèéã 12.5-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ. Ýíý íü ñóóðü ýñâýë õàâòàíãèéí äóòàãäàëòàé òàëûã íºõºõ ã¿¿ð áîëíî. ìºí ñóóðü ýñâýë õàâòàí íýã ò¿âøèíä áèø ¿åä ýõíèé ¿åèéí ò¿âøèíã òîäîðõîéëîõ áà áàðüæ òîãòîîõ àøèãòàé àðãà áîëíî. ìåòàë ÷èãë¿¿ëýã÷ íü 20 ñì óðòòàé, 90î -ð óðüä÷èëàí ìàòñàí áàéíà. Áóëàíãèéí õî¸ð ãóÿ íü 6.3 ñì õýìæýýòýé áºãººä õýâýíä ñàéí áýõëýõ áàéäëûã õàíãàõûí òóëä á¿õýëäýý áàðçãàð ãºâäð¿¿òýé áàéíà.

.12.5-ð çóðàã. Ìåòàë ÷èãë¿¿ëýã÷, ò¿¿íèéã õýðýãëýõ áàéäàë


126

Äóëààí òóñãààðëàõ õýâèéã òàëáàé äýýð ò¿ðãýí ç¿ñýõýä 12.6-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí ýâõýãääýã õºðººã õýðýãëýíý. Ýíý íü àâ÷ ÿâàõàä õÿëáàð áàéíà.

12.6-ð çóðàã. Ýâõýãääýã õºðºº

12.2 ÀÐÌÀÒÓÐ×ËÀËÄ ÕÝÐÝÃËÝÕ ÁÀÃÀÆ

Äóëààí õýâ õàøìàë öóòãàìàë òºìºðáåòîí á¿òýýöòýé áàðèëãûã áàðèõ àæèëëàãààíä ãàí àðìàòóðûã áýëòãýí çàíãèäàõ àæèë îðíî. Ýíý àæëûí ¿åä õàìãèéí ºðãºí õýðýãëýãääýã áàãàæ íü 12.7-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí àðìàòóðûã òàñëàã÷-ìàòàã÷ þì. Ýíý íü õàé÷ øèã àðìàòóðûã òàñëàõ õóðö èðòýé, óðò áàðèóëòàé áàéíà.

12.7-ð çóðàã.Àðìàòóð ìàòàã÷, òàñëàã÷

12-ðÁ¯ËÝÃ

127

12.8-ð çóðàã. Àðìàòóðûã ìàòàã÷

ìºí 12.8-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíýýð àðìàòóð ìàòàõ ñóóðèí òºõººðºìæ áàéæ áîëíî. Ýíý íü àðìàòóðûã ºíöºã ãàðãàí ìàòàõàä òîõèðîìæòîé.

àðìàòóðûí òºìðèéã áåòîí öóòãàëòûí ¿åä õºäºëãººíã¿é áàéëãàæ, àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ õýðýãòýé þì. èíãýõèéí òóëä àðìàòóðûí øèëáèéã õîìòîé õîëáîõ àðìàòóðûí óòàñ õýðýãëýíý. àðìàòóðûí óòàñ íü îðîîñîí áàéäëààð íèéë¿¿ëýãäýíý. ò¿¿íèéã õîëáîõ, àæëûã á¿òýýìæèéã íýìýãä¿¿ëýõ, ãàðûí õóðóóã õàìãààëàõ áàãàæ íü àðìàòóðûã çàíãèäàõ áàãàæ þì. Ýäãýýðèéã 12.9-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ.

12.9-ð çóðàã. Àðìàòóðûí óòàñ, àðìàòóð çàíãèäàõ áàãàæ


128

àðìàòóðûí óòñààñ ãàäíà 12.10-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíýýð õóâàíöàð óòñûã ºðãºí õýðýãëýäýã. ò¿¿íèéã áýõëýí õîëáîã÷ áàãàæ áóþó êàáåëèéí áóó ãýæ áàéíà.

12.10-ð çóðàã. Õóâàíöàð óòàñ, õîëáîõ áàãàæ, àðìàòóðûã õîëáîñîí áàéäàë

12.3 ÁÅÒÎÍ ÖÓÒÃÀËÒÛÍ ÀÆÈËÄ ÕÝÐÝÃËÝÕ ÁÀÃÀÆ

Äóëààí õýâ õàøìàëä áåòîí öóòãàõ ¿åä ò¿¿íòýé õàðüöàõ öººí òºðëèéí áàãàæ áàéíà. ̄ ¿íä õàìãèéí ò¿ð¿¿íä áåòîíû äîðãèóðûã íýðëýæ áîëíî. Óã äîðãèóð íü 12.11-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí óðò èøòýé, ãàðààð áàðüæ äîðãèóëàõ, öàõèëãààí áàãàæ þì. Áåòîíûã õýâ õàøìàëä öóòãàñíû äàðàà ò¿¿íèéã íÿãòðóóëàõûí òóëä äîðãèóëàã÷èéã îðóóëíà. Äîðãèóëàã÷èéã áåòîíä õèéñýí ¿åä ãàäàðãóó ðóó àãààðûí áºìáºëã¿¿äèéã ãàð÷ èðýõèéã õàðæ áîëíî. íÿãòðóóëàõ ººð àðãà çàìóóä áàéäàã ÷, ýíý àðãààð äîðãèóëàõäàà áåòîíû õýñýã á¿ðèéã íàðèéí íÿãòðóóëàõ õýðýãòýé.

12-ðÁ¯ËÝÃ

129

12.11-ð çóðàã. Áåòîíû äîðãèóð, ò¿¿íèéã òàëáàé äýýð õýðýãëýæ áàéãàà íü

Áåòîí öóòãàëòûí ¿åä õàíûí äýýä õýñýã äýýðõ áåòîíû ò¿âøíèéã õóñàæ òýãøëýõ íèéâèé ìºí õýðýãòýé.

12.12-ð çóðàã. Íèéâèé

Áåòîí çóóðìàãèéí ÷àíàðûã øàëãàæ, òóðøèõ ¿åä êîíóñûí ñóóëòûã ¿çýõ êîíóñûí ñóóëòûí áàãàæèéã õýðýãëýæ áîëíî.

12.13-ð çóðàã. Êîíóñûí ñóóëò øàëãàõ áàãàæ Áåòîí öóòãàëòûí ¿åä ò¿¿íèéã àð÷èëæ ñîéíî. Ýíý ¿åä 12.14-ð çóðàãò

¿ç¿¿ëñýí àð÷èëãààíû õó÷ëàãûã õýðýãëýæ áîëíî.


1�0

12.14-ð çóðàã. Áåòîí àð÷èëãààíû õó÷ëàãà

12.3 ÌÓÆÀÀÍ ÁÎËÎÍ ÁÓÑÀÄ ÀÆÈËÄ ÕÝÐÝÃËÝÕ ÁÀÃÀÆ ÕÝÐÝÃÑÝË

Äóëààí õýâ õàøìàëûã ýãö áàéëãàõ áîëîí áåòîí öóòãàëò, áóñàä ºíäºðò õèéõ àæëûã õèéõ ¿åä 12.15-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí øàò âàíäàí ÷óõàë ¿¿ðýãòýé.

12.15-ð çóðàã. Øàò âàíäàí, òóëààñ

12-ðÁ¯ËÝÃ

1�1

Øàò âàíäàíã èõýâ÷ëýí ãàí áóþó õºíãºí öàãààíààð õèéíý. ¯¿íèéã óðüä÷èëàí áýëòãýñýí òóñãàé õààëòòàé õàìò áýõëýõ ìîäîí áóþó ãàí õàäààñ áàéíà. Åðäèéí ñèñòåìèéí õóâüä õàíûí äàãóóä 1.8ì òóòàìä òóëààñûã áîñãîíî.

12.16-ð çóðàã. Õàíûí äàãóóä áîñãîñîí òóëààñûí ñèñòåì

Øàò âàíäàí òóëààñûí ñèñòåì íü ñòàíäàðò íîðìûí øààðäëàãà õàíãàõ ¸ñòîé.

Äóëààí õýâ õàøìàëûã öîíõ õààëãàíû õ¿ðýý ðàìä áýõëýõ ýðýã øóðãèéã õýðýãëýíý.

12.17-ð çóðàã. Ýðýã øóðàã

Õýâ õàøìàëûã íààõ, çàâñàð çàéí áèò¿¿ìæèò áàéäëûã õàíãàõàä 12.18-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí íààëò òóóçûã õýðýãëýæ áîëíî.


1�2

12.18-ð çóðàã. Íààõ òóóç

Äóëààí õýâ õàøìàë äýýð 12.19-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí ãàí áóþó ìîäîí õºíäëºâ÷èéã òîãòîîã÷ íü õºíäëºâ÷èéã ãóëäìàéä àþóëã¿é áàéäëààð áýõëýõýä õýðýãëýãäýíý.

12.19-ð çóðàã. Õºíäëºâ÷ òîãòîîã÷

1�-ðÁ¯ËÝÃ

1��

1�-ð á¿ëýã

ÌÅÕÀÍÈÊ ÑÈÑÒÅÌÈÉÍ ÑÓÓÐÈËÓÓËÀËÒ

Öàõèëãààí áà ñàíòåõíèêÕàíûí ºíãºëãººíèé ñàìáàðûã õèéõýýñ ºìíº õàíûí í¿¿ðíèé

õººñºíä 13.1-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíýýð öàõèëãààíû øóãàì, ò¿¿íèé õàéðöãèéã ñóóëãàíà. Öàõèëãààíû õàéðöàã õèéõäýý õººñèéã òýãø ºíöºãòººð õèéõ áà ¿¿íèéã ãàðãàõäàà ÿíç á¿ðèéí áàãàæ õýðýãñëèéã õýðýãëýæ áîëíî. ãýõäýý õàìãèéí ºðãºí õýðýãëýãääýã íü õàëóóí õóòãà þì.

13.1-ð çóðàã. Öàõèëãààíû øóãàì ñóóðèëóóëàõ áàéäàë

Öàõèëãààíû øóãàì óòñûã õîâèëîîð ÿâóóëæ, ò¿¿íèéã 30 ñì òóòàìä õîâèëä íààõ áóþó õîâèëä ñàéí òîãòîîæ ºãºõ õýðýãòýé. Õàéðöãèéã òýãø ºíöºãò í¿õýíäýý õººñººð íààõ áà çàðèìäàà ¿¿íèéã áåòîí õàíàíä íü øóðàãäàí áýõýëæ áîëíî.

ñàíòåõíèêèéí õîîëîé øóãàìûã 13.2-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíèé àäèë èéì çàìààð õèéæ áîëíî. Õàòààëò ýñâýë ñàëõèæóóëàëòûí èõ äèàìåòðòýé õîîëîé íü õººñºí ¿åí äîòîð òààðàõã¿é áàéæ áîëíî. èéì òîõèîëäîëä õîîëîéä çîðèóëñàí òóñãàé ºðººã õàäàæ õèéñýí õàéðöãààð ãàðãàæ áîëíî.

ÌÅÕÀÍÊ ÑÈÑÒÅÌÈÉÍ ÑÓÓÐÈËÓÓËÀËÒ

1�4

ñàíòåõíèêèéí õîîëîé, øóãàìûã áåòîíä íü õóâàíöàð, ãàí ýñâýë áåòîíû õàäààñààð áýõýëæ òîãòîîíî. Øóãàì õîîëîé ñóóñàí õýñãèéí çàâñàð çàéã õººñºí öàâóóãààð áèò¿¿ëíý.

13.2-ð çóðàã. Ñàíòåõíèêèéí õîîëîé äóëààí õýâ õàøìàëä áàéðëóóëñàí áàéäàë

14-ðÁ¯ËÝÃ

1�5

14-ð á¿ëýã ªÍÃªËÃªª, ÇÀÑËÀË

14.1 ÄÎÒÎÐ ªÍÃªËÃªª

Áàðèëãûí äîòîð õàíà òààçûã ãèïñýí õàâòàíãààð ºíãºëºõ íü õàìãèéí ºðãºí ñîíãîëò þì. Äîòîð ºíãºëãººíèé õàâòàíã õ¿ðýý ðåéê ìîäòîé õàäíà.

Ýíý íü ÁíáÄ-èéí 14.1.3.2 çààëòûí øààðäëàãûã õàíãàñàí áàéíà.

14.1-ð çóðàã. Äîòîð ºíãºëãºº õèéõ ¿å Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí äîòîð ºíãºëãººíä ãèïñýí õàâòàí

àøèãëàæ áàéãàà òîõèîëäîëä ÁíáÄ 31-09-07 “íýã àéëûí îðîí ñóóöíû áàðèëãûí òºëºâëºëò, óãñðàëò”-ä çààñíû äàãóó øèéäíý.

ãèïñýí õàâòàíã ìîäîí àðàã á¿òýýöýä ýñâýë ÿñ ìîäîíä ýðýãäýæ, ýñâýë õàäàæ òîãòîîíî.

ªÍÃªËÃªª, ÇÀÑÀË

1�6

14.2-ð çóðàã. Áàðèëãûí äîòîð ºíãºëãºº

Áàðèëãûí äîòîð õàíûí õóâüä òóëààñ õèéæ, ò¿¿íèé òàë á¿ð äýýð õàíûí ñàìáàðûã áýõýëæ, äîòîð õàíûã áîñãîæ, óã õàíûã õèéæ áîëíî. èíãýñíýýð ò¿¿íä çàðèì ç¿éë áýõëýõ, ºðººã òóñãààðëàæ ºãíº.

14.3-ð çóðàã. Äóëààí õýâ õàøìàë á¿õèé òºìºðáåòîí õàíàíä òóëãàñàí äîòîð õàíûí àðàã ÿñ

14-ðÁ¯ËÝÃ

1�7

Äîòîð øàëíû õºâºº áóþó õýâòýý õ¿ðýýã áýõëýõäýý ãºëãºð ãîëòîé õàäààñíààñ èë¿¿ øóðàã íü áàðüæ òîãòîîõäîî ñàéí áàéäàã. Äóëààëãàòàé áåòîí õàíàíä ñóóðèëóóëñàí öîíõíû õ¿ðýý ðàìûí ýðãýí òîéðîíä õºâºº áýõýëæ áîëíî. Õºíãºí æèíòýé (àë÷óóðûí ºëã¿¿ð, 0 öààñíû òîãòîîã÷, ýìèéí ñàâ çýðýã) õýðýãñëèéã äîòîð õàíàíä äóëààí õýâ õàøìàëûí õîëáîã÷ áîëîí õîëáîã÷óóäûí õîîðîíäàõ ãàí áýõýëãýý, äóëààí õýâ õàøìàëòàé á¿òýýöýä òºñºëëºñºí ãàí õîëáîîñóóäàä áýõýëæ áîëíî.

Õàðèí õ¿íä æèíòýé íîìûí òàâèóð, ãàë çóóõíû ø¿¿ãýý çýðãèéã áýõëýõýä íèëýýä øèéäýë õýðýãòýé. íààìàë ìîäûã ñóóðèëóóëàõ àðãûã ºìíº íü õýðýãëýæ áàéëàà. Ýíý íü òóõàéí áàéðàíä íààìàë ìîäîî òàâüæ, øóðãààð õýâíèé õîëáîã÷ ýñâýë áåòîíä íü õ¿ðòýë íàéäâàðòàé áýõëýõ àðãà þì. Óã íààìàë ìîä íü õàíûí øàâàðäëàãàòàé àäèë çóçààíòàé áàéíà. íààìàë ìîäîí äýýð òóõàéí ýäëýëýý áýõýëæ áîëíî.

à. á.14.4-ð çóðàã. Äóëààí õýâ õàøìàëòàé òºìºðáåòîí õàíàíä õ¿íä ýäëýëèéã óãñðàõ íü

à. Òóñãàé áýõýëãýý õýðýãëýñýí áàéäàë á. Óðüä÷èëàí ñóóðèëóóëñàí íààìàë áàíç

Õàðèí ñ¿¿ëèéí ¿åä äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöýä çîðèóëñàí ãèïñýí õàíûí, òîì ýðýýñòýé, 45 êã îð÷èì äààöòàé òóñãàé áýõýëãýýã õýðýãëýæ áàéíà. Ýäãýýðèéã 14.4-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ.

14.2 Ãàäíà ºíãºëãºº

Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí ãàäíà òàëä ñòàíäàðò á¿õ ºíãºëãººã õýðýãëýæ áîëíî. ¯¿íä:

òîîñãî, øàâàðäëàãàòàé áóäàã, ìîäîí ñàéäèíã, õóâàíöàð ñàéäèíã çýðãèéã íýðëýæ áîëíî.

ªÍÃªËÃªª, ÇÀÑÀË

1�8

14.5-ð çóðàã. Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö á¿õèé áàðèëûí ãàäíà áàéäàë

Óëàìæëàëò öåìåíòýí øàâàðäëàãàòàé áóäàã íü ýíãèéí ãàí øàâàðäëàãûí òîðûã øààðäàíà. Øàâàðäëàãûí òîðûã õèéõäýý õººñºí õàíàí äýýã¿¿ð ýðýãäýí òîãòîîíî. Õººñ íü øàâàðäëàãàòàé áóäàãíû õóâüä ñàéí òîãòîîí áàðèã÷ áîëíî.

Ãàäíà äóëààí òóñãààðëàëò áà ºíãºëãººíèé ñèñòåì (EIFS) íü äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí ãàäíà ºíãºëãººíä õàìãèéí ºðãºí õýðýãëýãäýíý. Õýäèéãýýð òýäãýýðèéã øàâàðäëàãàòàé áóäàãòàé áàéíãà õàðüöóóëäàã ÷ ýíý íü õóðö ºíãèéã áàãòààñàí ºíãºíèé ºðãºí ñîíãîëòòîé, ãàäíû íºëººíä òýñâýðòýé, àêðèëàò ìàòåðèàë þì. Äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö ãàäíû îðíóóäàä ºðãºí òàðõñàíû íýã íü ýíý áàéæ áîëíî.

ãàäíà äóëààëãûí áà ºíãºëãººíèé ñèñòåì íü õàíûí ãàäàðãóóä ìåõàíèêààð ñóóëãàñàí ýñâýë 14.6-ð çóðàãò ¿ç¿¿ëñíèé äàãóó íààìàë EPS õººñºí ïîëèñòðîë ñàìáàðûí ¿åèéã áàãòààíà. Ýíý íü ñóóðü õó÷ëàãàíä ñóóëãàñàí øèðõýãëýã øèëýí àðìàòóð òîðîí ¿å áîëîí ø¿ðøäýã áóþó íèéâèéãýýð òàðààõ àêðèëàò ñóóðü õó÷ëàãàòàé áàéíà. Ýöýñò íü íèéëìýë ºíãºòýé, àêðèëàò á¿òýöòýé ºíãºëãººã õèéæ ãàðãàíà. Õýðýâ äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýö õàíà íü ýãö, çºâ ãàäàðãàòàé áîë ýíýõ¿¿ EPS ¿åèéã õýðýãëýõã¿é áàéæ áîëíî.

14-ðÁ¯ËÝÃ

1�9

14.6-ð çóðàã. Ãàäíà äóëààëãûí áà ºíãºëãººíèé ñèñòåì

Óëàìæëàëò áóäàãòàé øàâàðäëàãà (çàðèìäàà õàòóó-õó÷ëàãàòàé áóäàãòàé øàâàðäëàãà ãýæ íýðëýäýã) íü õàìãèéí ýíãèéí áºãººä õèéõýä àìàðõàí áàéäàã. Ýíý íü èõýâ÷ëýí öåìåíò áà íàðèéí øèðõýãòýé ýëñ áàéõ áà íàëàðõàé áóþó õàãàñ íàëàðõàé øèíæ ÷àíàðòàé. ðàìûí äýýã¿¿ð óñàíä òýñâýðòýé öààñ áóþó õóëäààñ òàâèíà. Óòñàí òîðûã áýõýëæ, ò¿¿íèé äýýã¿¿ð áóäàãòàé øàâàðäëàãûã íèéâèéãýýð õèéíý. Õººñ íü ººðºº ìàø ñàéí ñóóðü ¿å áîëæ ºãºõ áà öààñàí ¿åèéã õýðýãëýõã¿é áàéæ áîëíî. òîðûã õººñºí äóëààëãûí õîëáîã÷èä áýõýëæ, ºíãºëãººã áóñàä ðàìàí á¿òýýöýä õèéäýãòýé àäèëààð ã¿éöýòãýíý.

ìºí äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí ãàäíà ºíãºëãººíä áóñàä áàíçàí õó÷ààñ, õóëäààñ, á¿ðýýñ ìîä, õàòóó ìîäîí õàâòàí çýðãèéã õàäàæ áýõýëæ áîëíî. ãýõäýý èíãýæ áýõëýõäýý äóëààí õýâ õàøìàëûí õîëáîã÷èéã ãýìòýýõýýñ ñýðãèéëýõ õýðýãòýé. Áýõýëãýýíä õàäààñ õýðýãëýõ ¿åä äóëààí õýâíèé õóâàíöàð õîëáîã÷èä ñàéí áàðüæ òîãòîîõûí òóë áºãæèí ãîë áóþó öàéðäñàí õàäààñûã õýðýãëýäýã. Õàðèí äóëààëãûí õýâíèé õîëáîã÷ ãàí áîë áýõýëãýýíä øóðàã õýðýãëýõ íü çîõèìæòîé áàéäàã.

ªðãèéí ºíãºëãººíèé õàâòàí, òîîñãî, ÷óëóó ãóëäìàéã ðàìàí áàðèëãàò ºíãºëãººíä õýðýãëýäãèéí àäèëààð ã¿éöýòãýíý. òîîñãûã ãàí õîëáîîñîîð äóëààëãàòàé áåòîí á¿òýýöèéí õîëáîã÷èä áýõëýõ õýðýãòýé.

140

ÀØÈÃËÀÑÀÍ ÌÀÒÅÐÈÀË

1. Insulating concrete forms construction Ivan S.Panushev, Pieter A.VanderWerf 2004

2. “òåðìîáëîê” õàíûí á¿òýýöèéí óãñðàëòûí çààâàð -ãåéòâåé Äåâåëîïìåíò í.Äàø 2011

3. òºìºðáåòîí á¿òýýö ã.Áàçàð4. Áàðèëãûí áóóðü ñóóðü Ä.Äàøæàìö, Óëààíáààòàð5. ÁíáÄ 31-09-07 “íýã àéëûí îðîí ñóóöíû áàðèëãûí òºëºâëºëò,

óãñðàëò”6. Áåòîí áà òºìºðáåòîí á¿òýýö Õ.íàìõàé, Á.ëõàãâàà ÓÁ 20087. ÁíáÄ 52-01-10 Áåòîí áà òºìºðáåòîí á¿òýýö 8. ÁÄ 52-105-10 Áåòîí áà óðüä÷èëàí õ¿÷èòãýýã¿é àðìàòóðòàé

òºìºðáåòîí á¿òýýö 9. MNS 6280:2011 Õººñºí õàòóó ïîëèóðåòàí í¿õòýé ãóëäìàé.

òåõíèêèéí åðºíõèé øààðäëàãà 10. “Øàëíû àæèë” ÁíáÄ 31-09-05 11. ÁíáÄ 31-12-08 “Øàë”12. ÁíáÄ 31-08-05 “Äóó äóëààí òóñãààðëàëòûí àæèë”13. ÁíáÄ 31-07-05 “Äýýâðèéí àæèë”14. ÁíáÄ 31-02-03 “Äýýâðèéí õó÷ëàãà”15. ÁíáÄ 2.01.03-92/2003 “Áàðèëãûí äóëààí òåõíèê”16. Äóëààëãàòàé õàâòãàéëæèí á¿òýýöòýé õóâèéí îðîí ñóóö

ì.ñóãàð17. àìèíû ñóóö ß.Øàðõ¿¿, ë.Ýíýáèø, Æ.ãýðýëõ¿¿, Æ.ñîñîð ÓÁ

199018. Áàðèëãûí ìàòåðèàë ýäëýëèéí ëàâëàõ Æ.ãýðýëõ¿¿ ÓÁ 198419. Áàðèëãûí á¿òýýö í.Äàø ÓÁ 200920. Precast and Prestressed concrete edition 521. ìåòàëë á¿òýýöèéí õîëáîîñ ß.Ä¿éíõýðæàâ ÓÁ 200722. Insulated Concrete Forms for Residential Design and Construction

McGraw-Hill 199723. Prescriptive Method for Insulating Concrete Forms in Residential

Construction 24. http://www.rastra.com/

141

25. www.forms.org26. www.quadlock.com27. www.toolbase.org28. www.tasuma.mn29. www.liteform.com30. www.buildblock.com31. www.polysteel.com32. www.gatewaydevelopment.mn

142

Documents

Beton Arag _book B5