betonda kalıte kontrol

BETON KALİTESİNİN DENETİMİ

Halit YAZICI

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ

İN�AAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

YAPI MALZEMESİ ANABİLİM DALI

MALZEMELERİN KALİTE KONTROLÜ

AGREGA, SU, ÇİMENTO, MİNERAL KATKILAR, KİMYASAL KATKILAR

LABORATUVAR DENEYLERİ

BETON DİZAYNI İ�LENEBİLİRLİK

MUKAVEMET (SINIF DAYANIMI)DAYANIKLILIK (DURABİLİTE)

YAPI TÜRÜ (ELEMAN BOYUTLARI, DONATI SIKLIĞI vb.)DENEME DÖKÜMÜ

TAZE ve SERTLE�Mİ�BETON DENEYLERİ

PERFORMANS YETERLİ

BETON DÖKÜMÜ

ÖRNEK ALMA

TAZE ve SERTLE�Mİ�BETON DENEYLERİ

PERFORMANS YETERSİZ

BETONDA KALİTE KONTROL

TAZE BETON

SERTLE�Mİ� BETON

İşlenebilirlik Deneyleri(çökme, Vebe, Sarsma tablası, Kelly Topu)

ÖRNEK ALMA

TAHRİBATLI DENEY

Karot çıkarma

TAHRİBATSIZ DENEYLER

•Beton tabancası•Ses geçirme

B.H.A.Beton Sıcaklığı

Hava içeriği

LABORATUVAR DENEYLERİ

Mekanik deneylerBasınç, ÇekmeEğilme

•B.H.A., Su emme,•Boşluk oranı, Kılcallık,• Geçirimlilik, Boy değişimi •Mikro yapı incelemeleri•Kimyasal analiz

SLUMP (ÇÖKME, ABRAMS HUNİSİ)

İ�İ�LENEBLENEBİİLLİİRLRLİİK DENEYLERK DENEYLERİİ

SÜRÜKLENMĐŞ HAVA ĐÇERĐĞĐ

HAVA ÖLÇER(AEROMETRE)

B.H.A. DENEYİ

HACMİ BELLİ bir KALIBA

DOLDURULAN BETONUN

TARTILMASI

HAPSOLMU�HAVA MİKTARI

BETON DİZAYNIN

KONTROLU

HAVA SÜRÜKLEYİCİ

KATKI KULLANILDIYSA

ETKİNLİĞİNİN KONTROLÜ

BETONUN HOMOJENLİĞİNİN

KONTROLÜ

BETON DİZAYNIN

KONTROLU

BETONUN HOMOJENLİĞİNİN

KONTROLÜ

BETON SICAKLIĞI

İDEAL SICAKLIK 15°°°°C CİVARI

< +5°°°°C veya > +32 °°°°C

ÖNLEM ALMAK �ART

TAZE BETONDAN ÖRNEK ALINMASI15-30 cm SİLİNDİR,

15 cm KÜP, 20 cm KÜPSTANDART

ÖRNEK

ÖRNEKLER BETONU TEMSİL ETMELİ

STANDARDA UYGUN ÖRNEK ALINMALI

KIRIM GÜNÜNE KADAR KÜR EDİLMELİ

ÖRNEKLER DARBE ve SARSINTIDAN KORUNMALI

•Üretim birimi aynı basınç dayanımsınıfına ve aynı bileşime sahip betondan aynı günde dökülen beton miktarıdır.

NUMUNE ALMA SIKLINUMUNE ALMA SIKLIĞĞI I

•Ayrıca bir üretim birimi 100 metreküpüveya 450 metrekare alanı geçemez.

•Geçerse her 100 metreküp veya 450 metrekare alan ayrı birim kabul edilerek numune alınır

� Numunelerin herbiri ayrı transmikserdenalınır.

Aynı transmikserden birden fazla numune alınırsa ortalamaları alınır ve tek numune sayılır.

� Bir işte en az 3 grup numune alınmasızorunludur. İş küçükse , bir veya iki döküm gününde tamamlanıyorsa, üretim birimi küçültülerek alınan numune grubu üçe tamamlanır.

NUMUNE ALMA SIKLINUMUNE ALMA SIKLIĞĞI I

HER ÜRETĐM BĐRĐMĐ

EN AZ 9 Küp veya Silindir Örnek

7 Günlük Deneyler

28 Günlük Deneyler

Yedek (olumsuz sonuçların kontrolü vb. amaçla)

Bir gün kalıpta bekleme (olumsuz koşullardan, güneş, rüzgar vb.) korunmalı

Deney gününe kadar kür 23 ±2 C sıcaklıkta , kirece doygun su içinde veya en az

%95 bağıl nemdeki ortamda saklanmalıdır

NĐTELĐK DENETĐMĐ : KARIŞIMIN POTANSĐYEL DAYANIMI

HER ÜRETĐM BĐRĐMĐ

YETERLĐ SAYIDA Küp veya Silindir Örnek

Bir gün kalıpta bekleme (yapıdaki betonla aynı şartlarda)

Deney gününe kadar yapıda kür (Yapıdaki betonla aynı şartlarda)

BETONUN YAPIDAKĐKOŞULLARDA DAYANIM

GELĐŞĐMĐNĐN TAKĐBĐ

Deney sonuçları kalıp alma sürelerinin tayininde, yapıdaki uygulanan kür (bakım)

yönteminin etkinliğini belirlemede vb. amaçla kullanılabilir

BASINÇ DAYANIMINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

ÖRNEK �EKLİ, BOYUTLARI ve NARİNLİĞİ

d

h

h/d ORANI

PRES TABLASI İLE SÜRTÜNME

PRESTE YÜKLEME HIZI

zaman28. gün

Basınçdayanıımı

YA� FAKTÖRÜ

ÖRNEĞİN NEM DURUMU

BASINÇ DAYANIMINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

3200033000340003600037000

1.92.12.22.32.5

3745505560

3035404550

C30C35C40C45C50

27000275002800030000

1.41.51.61.8

20222530

161820 25

C16C18C20C25

Ec

(28 günlük)Elastisite Modülü(N/mm2)

fctk Karakteristik Eksenel Çekme

Dayanımı(N/mm2)

Eşdeğer küp (150 mm)

BasınçDayanımı(N/mm2)

fck Karakteristik Silindir Basınç

Dayanımı(N/mm2)

BetonSınıfı

BETON SINIFLARI (TS 500 )

28 G28 Güünlnlüük 15/30 cm Karakteristik Silindir k 15/30 cm Karakteristik Silindir BasBasıınnçç DayanDayanıımmıı En Az 30 En Az 30 MPaMPaC30C30

••TS 500TS 500

••TS EN 206/1TS EN 206/1

C30/37C30/3728 G28 Güünlnlüük 15/30 cm Silindir k 15/30 cm Silindir BasBasıınnçç DayanDayanıımmıı En Az 30 En Az 30 MPaMPa

28 G28 Güünlnlüük 15 cm Ayrk 15 cm AyrııtltlııKarakteristik KKarakteristik Küüp Basp Basıınnçç DayanDayanıımmııEn Az 37 En Az 37 MPaMPa

BETON SINIFI GÖSTERİMİ

TS EN(206-1)fcm ≥ fck + 4 MPafcmin ≥ fck -4 MPa

TS 11222(2001)fcm ≥ fck + 4 MPafcmin ≥ fck -4 MPa

TS 500(2000)fcm ≥ fck + 1 MPafcmin ≥ fck -3 MPa

TS 500 (1984)fcm ≥ fck + 3 MPafcmin ≥ fck -3 MPa

BETON ÜRETİMİNİN İSTATİSTİKSEL KALİTE KONTROLÜ

PARTİ BAZINDA DENETİM

TS EN(206-1)fcm ≥ fck + 1.48σ

fcmin ≥ fck -4 Mpa

TS 11222(2001)fcm ≥ fck + 1.28σ

fcmin ≥ fck -4 MPa

TS 500(2000)Hiç Yok

TS 500 (1984)Açık olarak yokfcm ≥ fck + 1.28σ

TÜM ÜRETİMİN DENETİM (kırılan örnek sayısı ≥ 15)15)

Sayısal örnek TS 500 (1984)

KABULfcm ≥≥≥≥ fck + 1.28σσσσ ?27.6 ≥≥≥≥ 25 + 1.28*1.2 = 26.5

fcm= 27.6σ= 1.2

Tüm üretim

Redfcm=27.3 < 25.0 + 3= 28.0fcmin=26.6 > 25.0 - 3= 22.0

26.6; 28.0; 27.56

Redfcm=27.4 < 25.0 + 3= 28.0fcmin=26.5 > 25.0 - 3= 22.0

26.5, 28.5; 27.25

Kabulfcm=28.5 > 25.0 + 3= 28.0fcmin=27.8 > 25.0 - 3= 22.0

29.0; 28.7; 27.84

Redfcm=25.7 < 25.0 + 3= 28.0fcmin=24.8 > 25.0 - 3= 22.0

24.8; 25.6; 26.83

Kabulfcm=28.2 > 25.0 + 3= 28.0fcmin=27.8 > 25.0 - 3= 22.0

28.6; 27.8; 28.22

Kabulfcm=28.3 > 25.0 + 3= 28.0fcmin=27.0 > 25.0 - 3= 22.0

28.8; 27.0; 29.21

SonuçDeğerlendirme:fcm≥fck + 3.0

fcmin≥fck – 3.0

KÜP DAYANIMI28. gün (N/mm2)GRUP

Beton sBeton sıınnııffıı C20C20

Sayısal örnek TS 500 (2000)

fcm=27.7 > 25.0 + 1 = 26.0fcmin=27.3 > 25.0 – 3 = 22.0

28.527.427.3

29.0; 28.7; 27.826.5, 28.5; 27.226.6; 28.0; 27.5

4 G4G5G6

fcm=27.2 > 25.0 + 1 = 26.0fcmin=25.7 > 25.0 – 3 = 22.0

25.728.527.4

24.8; 25.6; 26.829.0; 28.7; 27.826.5, 28.5; 27.2

3 G3G4G5

Kabulfcm=27.4 > 25.0 + 1 = 26.0fcmin=25.7 > 25.0 – 3 = 22.0

28.225.728.5

28.6; 27.8; 28.224.8; 25.6; 26.829.0; 28.7; 27.8

2 G2G3G4

Kabulfcm=27.4 > 25.0 + 1= 26.0fcmin=25.7 > 25.0 – 3= 22.0

28.328.225.7

28.8; 27.0; 29.228.6; 27.8; 28.224.8; 25.6; 26.8

1 G1G2G3

SonuçDEĞERLENDĐRME:fcm≥fck + 1.0fcmin≥fck – 3.0

GRUP ORT.

KÜP DAYANIMI28. gün (N/mm2)PARTĐ

Kabul

Kabul


Sayısal örnek TS 11222


fcm= 27.6σ= 1.2

Tüm Üretim

Redfcm=27.7 < 25.0 + 4.0 = 29.0fcmin=27.3 > 25.0 – 4.0= 21.0

28.527.427.3

29.0; 28.7; 27.826.5, 28.5; 27.226.6; 28.0; 27.5

2 G4G5G6

Redfcm=27.4 < 25.0 + 4.0= 29.0fcmin=25.7 > 25.0 – 4.0= 21.0

28.328.225.7

28.8; 27.0; 29.228.6; 27.8; 28.224.8; 25.6; 26.8

1 G1G2G3

SonuçDEĞERLENDĐRME:fcm≥fck + 4.0fcmin≥fck – 4.0

GRUP ORT.

KÜP DAYANIMI28. gün (N/mm2)PARTĐ


Sayısal örnek TS EN 206-1


fcm= 27.6σ= 1.2

Tüm üretim

Redfcm=27.3 < 25.0 + 4= 29.0fcmin=26.6 > 25.0 – 4= 21.0

26.6; 28.0; 27.56

Redfcm=27.4 < 25.0 + 4= 29.0fcmin=26.5 > 25.0 - 4= 21.0

26.5, 28.5; 27.25

Redfcm=28.5 < 25.0 + 4= 29.0fcmin=27.8 > 25.0 - 4= 21.0

29.0; 28.7; 27.84

Redfcm=25.7 < 25.0 + 4= 29.0fcmin=24.8 > 25.0 - 4= 21.0

24.8; 25.6; 26.83

Redfcm=28.2 < 25.0 + 4= 29.0fcmin=27.8 > 25.0 - 4= 21.0

28.6; 27.8; 28.22

Redfcm=28.3 < 25.0 + 4= 29.0fcmin=27.0 > 25.0 - 4= 21.0

28.8; 27.0; 29.21

SonuçDeğerlendirme:fcm≥fck + 4.0

fcmin≥fck – 4.0

KÜP DAYANIMI28. gün (N/mm2)GRUP


TAHRİBATLI YÖNTEM (KAROT)

ZAHMETLİ, PAHALI, GERÇEĞE EN YAKIN SONUÇ

TAHRİBATSIZ YÖNTEM (TABANCA, ULTRASES)

TEK BA�INA YETERSİZ, KAROTLARLA KORELASYON �ART, YANILGI PAYI YÜKSEK (özellikle eski yapılarda)

ANLAMLI SAYIDA DENEY VERİSİ OLMALI, DEĞERLENDİRMEDE İSTATİSTİKİ YÖNTEMLER KULLANILMALI !!

BETONUN YAPIDAKBETONUN YAPIDAKİİ DAYANIMIDAYANIMI

KAROT

SONUÇLARA ETKİ EDEN FAKTÖRLER

•NUMUNE ÇAPI ve YÜKSEKLİĞİ

•İÇERİDE KALAN DEMİR DONATI

•NUMUNENİN ALINMA YÖNÜ

•PRESTEKİ YÜKLEME HIZI

•NUMUNENİN ALINDIĞI YER

•BETONUN YA�I

•KAROTUN NEM İÇERİĞİ

•Vb.

•PRESİN HASSASİYETİ VE KALİBRASYONU

BETON TEST ÇEKİCİ

BETON İÇİN

(Narin elemanlar)

DÜ�ÜK DAYANIMLI

MALZEMLER İÇİN (SIVA vb.)

KÜTLE BETONU İÇİN

SONUÇLARA ETKİ EDEN FAKTÖRLER

•BETONUN YÜZEY DURUMU•YEREL FARKLILIKLAR

•YÜZEYDEKİ NEM ORANI•YÜZEYDEKİ KARBONATLA�MA

•ÇEKİÇ VURU� AÇISI•ÇEKİÇ KALİBRASYONU•BETONUN YA�I

•Vb.•ÇELİK DONATININ BULUNMASI•YÜZEY SERTLE�TİRİCİLER

BETON TEST ÇEKİCİ

KARBONATLA�MA

ASASİİT + ALKALT + ALKALİİ TUZ + SUTUZ + SU

Ca(OH)Ca(OH)22

COCO22

Ca(OH)2+CO2 CaCO3+H2O

pHpH≈≈≈≈≈≈≈≈12.612.6 pHpH≈≈≈≈≈≈≈≈8.38.3

pHpH<9.5 <9.5 -- 11.5 ise PASLANMA !! 11.5 ise PASLANMA !! (ORTAMDA O(ORTAMDA O22 ve SU MEVCUTSA)ve SU MEVCUTSA)

tKC =C : KARBONATLA�MA DERİNLİĞİ (mm)

K : KARBONATLA�MA KATSAYISI (mm/yıl0.5)

t : ZAMAN (yıl)

DÜ�ÜK DAYANIMLI BETON S/C>0.6

K >3-4 mm/yıl0.5 OLMAKTA

15 YILDA 15 mm KARBONATLA15 YILDA 15 mm KARBONATLA��MA DERMA DERİİNLNLİĞİİĞİ MMÜÜMKMKÜÜN !!N !!

KARBONATLA�MI� BETONDA BETON TABANCASI DENEYİ

KARBONATLA�MI�BETON

BETON YÜZEYİNDE SERTLE�ME

BETON TABANCASI (ÇEKİCİ) DENEYİNDE ÇOK BÜYÜK YANILGILAR !!!

ÖRNEK ÇALI�MA: BETON YA�I 25 YILLIK ve 50 GÜNLÜK OLAN İKİ YAPIDA BETON TABANCASI + KAROT DENEYİ UYGULANDI

BETON TABANCASI İLE fck = 16.9 MPa !!KAROT İLE fck = 4.8 MPa

BETON YA�I 25 YIL

BETON TABANCASI İLE fck = 25.1 MPaKAROT İLE fck = 18.0 MPa

BETON YA�I 50 GÜN

5.74.816.9Karakteristik dayanım (fck) (MPa)fck = fcm - 1.28σσσσ

32.74121.2Değişkenlik katsayısı (%)

3.24.24.9Standart sapma (σ) (MPa)

9.810.223.1Ortalama dayanım (fcm) (Mpa)

815781Örnek/nokta sayısı

Karota göre düzeltilmişbeton tabancası

Yalnız karot

Yalnız beton tabancası

Deney yöntemi

BETON YA�I 25 YILÖNCE TABANCA DENEYİ YAPILIP ARDINDAN KAROT ÇIKARILAN NOKTA SAYISI 39

BU VERİLER KULLANILARAK BETON TABANCASI-KAROT İLİ�KİSİ BELİRLENDİ

TÜM TABANCA SONUÇLARI BU İLİ�KİKULLANILARAK DÜZELTİLDİ

y = 0,0756x1,5442

R = 0,699

0

5

10

15

20

25

0 10 20 30 40

Beton Tabancası Dayanımı (MPa)

Kar

ot

Day

anım

ı (M

Pa)

SONUÇ

STANDARTLARA ve YÖNETMELİKLEREUYGUN KALİTELİ MALZEME KULLANIMI

KALİTELİ ve DOĞRU İ�ÇİLİK

ÜRETİMİN HER A�AMASINDA YETERLİ KALİTE KONTROLU

GÜVENİLİR, SAĞLAM, İSTENEN DAYANIM veDAYANIKLILIKTA BETONARME YAPI SİSTEMLERİ

DOĞRU ve EKSİKSİZ UYGULAMA

BETON KALİTESİNİN DENETİMİ

Halit YAZICI

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ

İN�AAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

YAPI MALZEMESİ ANABİLİM DALI

Documents

betonda kalıte kontrol