Bhagavata Purana - Canto 05 Part 2 - Four Commentaries

8/18/2019 Bhagavata Purana - Canto 05 Part 2 - Four Commentaries

1/211

BHÄGAVATA-PURÄËA PAÏCAMA-SKANDHAÙ

çrémad-bhägavata-mahä-puräëam

païcamaù skandhaù, dvitéyo’àçaùadhyäyäù 14- !

Text entered by Ja adananda Da!"#"$ %er!&'n

Se(t" #)* +$$,

# ' +##

çré-çré-rädhä-kåñëärpaëam astu.

P.ea!e re('rt any err'r! 'r a.ternat&%e read&n !"

T/&! !er%&0e &! (r'%&ded ree ' 0/ar e t' de%'tee! and!0/'.ar! ' t/e Ga1d&ya Va&!/na%a trad&t&'n" 2e a!3y'1 t' 3&nd.y 0'ntr&b1te ener'1!.y t' 1rt/er&n t/&!

(r'4e0t* 5/&0/ re61&re! 7any /'1r! ' ree.y &%ent&7e by t/e %'.1nteer! 5/' 7a3e t/e!e text!

a%a&.ab.e" T/e ed&t'r!"


2/211


atha païcamaù skandhaù

89"#):

atha caturdaço’dhyäyaù

bharatopäkhyänaà näma

"" #$14$1 ""

sa hoväca%sa &'a d&hätma-mäninäà sattvädi-guëa-viç&'a-vika(pita-kuça(äku-ça(a-samavahära-vinirmita-vividha-d&häva(ibhir viyoga-saàyogädy-anädi-

saàsäränubhavasya dvära-bh)t&na 'a*-indriya-varg&ëa tasmin durgädhvavad asugam&’dhvany

äpatita éçvarasya bhagavato vi'ëor vaça-vartinyä mäyayä +éva-(oko’yaà yathä vaëik-

särtho’rtha-paraù sva-d&ha-ni'pädita-karmänubhavaù çmaçänavad açivatamäyäàsaàsärä avyäà gato nädyäpi vipha(a-bahu-

pratiyog&has tat-täpopaçamanéà hari-guru-caraëäravinda-madhukaränupadavém avarundh&$

çrédharaù 0at1rda;e b/a%(a-3a%y


3/211


!aF!da!y1-3r' ?-(rab/?t&b/&r 13ta&@ !a/a 0at1rda;e &/endr&ya-31 17b

!a ;r -;13' /a !(a a7 1%

3 d?;a@ de/


4/211


udäharanti. tad-dharmyaà dhanaà darçana-sparçana-çravaëäsvädanävaghräëa-sa0ka(pa-

vyavasäya-g/ha-grämyopabhog&nakunäthasyä+itätmano yathä särthasya vi(um-

panti$

çrédharaù da!y1-t1.yaF te


5/211


6/211


karmabhir uparakta-manasänupapannärthaànara-(okaà gandharva-nagaram upapannam iti

mithyä-d/' ir anupaçyati$

çrédharaù daF;a-7a;a3a-t1.ya&r a(a!ada&r n 0a&@ ;a.ab/

krama-sandarbhaù na vyäkhyätam.

viçvanäthaù 3%a0&0 0a and/ar%a-(1raF (ra(a;yat ty etad 1(a.a3 &ta7art/


7/211


kvacic cäç&'a-do'a-ni'adanaà 1 puré'a-viç&'aàtad-varëa-guëa-nirmita-matiù suvarëam

upäditsaty agni-käma-kätara ivo(muka-piçäcam$

çrédharaù 3%a0&t 3%a0&0 0


8/211


I':$8'I

"" #$14$ ""

kvacic ca vätyaupamyayä pramadayärohamäropitas tat-kä(a-ra+asä ra+ané-bh)ta iväsädhu-maryädo ra+as-va(äk'o’pi dig-d&vatä atira+as-

va(a-matir na vi+änäti$

çrédharaù 3%a0&0 0a %ta &t&(< /e ta7'-7aya@ ,

I':$8'I

"" #$14$15 ""

kvacit sak/d avagata-vi'aya-vaitathyaù svayaàparäbhidhyän&na vibhraàçita-sm/tis tayaiva

maréci-toya-präyäàs tän &väbhidhävati$

çrédharaù an1(


9/211



viçvanäthaù atra 3%a0&t 3ra7e=a* 3%a0&t 3ra7'..a /anena* 3%a0&t

(a1nar13tyen


10/211


çrédharaù a(1=ya-%?3 tat-t1.y


I':$8'I

"" #$14$14 ""

yadä tu para-bädhayändha ätman& nopanamatitadä hi pit/-putra-barhi'mataù pit/-puträn vä sa

kha(u bhak'ayati$

çrédharaù (ara!(araF 0


11/211


viçvanäthaù (ara!(araF 0

çrédharaù 3%a 0a*ya3 a&r /?t.atr00/&t'%< #Q

I':$8'I

"" #$14$12 ""

## ' +##


12/211


kadäcin manorathopagata-pit/-pitämahädy asatsad iti svapna-nirv/ti-(ak'aëam anubhavati$

çrédharaù 3%a0&0 0a and/ar%a-(1raF (ra%& a b/

çrédharaù 0a.an 3%a0&d b/viçvanäthaù 0a.an 3%a0&d b/I':$8'I"" #$14$1 ""

kvacic ca duùsah&na käyäbhyantara-vahninäg/héta-säraù sva-ku umbäya krudhyati$

#+ ' +##


13/211


çrédharaù (ade (adeEb/yantara-%a/n&n< b/


14/211


I':$8'I

"" #$14$ ""

karhi sma cit käma-madhu-(avän vicinvan yadäpara-dära-para-drav-yäëy avarundhäno rä+ïä

svämibhir vä nihataù pataty apär& niray&$

çrédharaù 3ar/& !7a 0&t 3 1dra-ra!


15/211


çrédharaù tatrkvacin mitho vyavaharan yat kiïcid dhanam

any&bhyo vä käkiëikä-mätram apy apaharan yatkiïcid vä vidv&'am &ti vitta-çä hyät$

çrédharaù 3%a0&n 7&t/a@ b/


16/211



viçvanäthaù 3%a0&n 7&t/a@ b/

%y1t3ra7a&@ (1nar 13ta&; 0a n


17/211


a(a ataF %&%e3a-%&4


18/211


viçvanäthaù 3%a0&t 3adyad %


19/211


"" #$14$ 1 ""

taträpi niravarodhaù svair&ëa viharann ati-k/paëa-buddhir anyonya-mukha-nirék'aëädinägrämya-karmaëaiva vism/ta-kä(ävadhiù$

çrédharaù ta4-4

çrédharaù dr17e 1 raF!yann b/


20/211


çrédharaù 3%a0&t (ra7


+$ ' +##


21/211


viçvanäthaù 3%a0&n 7&t/a b/


22/211


&tasmin saàsärädhvani nänä-k(&çopasarga-bädhita äpanna-vipanno yatra yas tam u haväv&taras tatra vis/+ya +ätaà +ätam upädäya

çocan muhyan bibhyad-vivadan krandansaàh/'yan gäyan nahyamänaù sädhu-var+ito

naivävartat&’dyäpi yata ärabdha &'a nara-(oka-särtho yam adhvanaù päram upadiçanti$

çrédharaù ad/%any a71 7&nn b/


23/211


yad api dig-ibha-+ayino ya+vino y& vai rä+ar'ayaùkià tu paraà m/dh& çayérann asyäm &va

mam&yam iti k/ta-vairänubandhäyäà vis/+yasvayam upasaàh/täù$

çrédharaù 7ana!%&na b/


24/211


är'abhasy&ha rä+ar'&r manasäpi mahätmanaù "nänuvartmärhati n/po mak'ik&va garutmataù ""

çrédharaù tad e%aF b/arat'3t&F %y


25/211


"" #$14$44 ""

yo dustya+än k'iti-suta-sva+anärtha-däränprärthyäà çriyaà sura-varaiù sadayäva(okäm "naicchan n/pas tad-ucitaà mahatäà madhudvi -

s&vänurakta-manasäm abhavo’pi pha(guù ""

madhvaù ?te /a&/aya-%a&=y

"" #$14$4# ""

ya+ïäya dharma-patay& vidhi-naipuëäyayogäya sä0khya-çiras& prak/téçvaräya "

näräyaëäya haray& nama ity udäraàhäsyan m/gatvam api yaù samudä+ahära ""

madhvaù y14yate anenet& y' ' /ar&@ !< 3/ya-;&ra!e 1tta7a-4 (


26/211


ata e%a n/a@ !'Eyana7 (

abhinandati ca sarvä &väçi'a ätmana äçäst& nakäïcana parata iti$

çrédharaù b/arata-0ar&ta-;ra%a=


27/211


viçvanäthaù b/< a%ata&@ ;r -b/< a%ateE!7&n ;

&t& !


28/211


89"#9:

atha païcadaço’dhyäyaù

priyavrata-vaàçänukértanaà

"" #$1#$1 ""

;r -;13a 1%


29/211


na kenäpi vyäkhyätam.

I':$8'I

"" #$1#$ ""

athäsuryäà tat-tanayo d&vadyumnas tatodh&numatyäà sutaù param&' hé tasya

suvarca(äyäà pratéha upa+ätaù$

çrédharaù tat tanay' de%atkrama-sandarbhaù na vyäkhyätam.

+, ' +##


30/211


viçvanäthaù (rat&/art< (ra!t't< 1d

äséd vibhur vibho ratyäà ca p/thu'&ëas tasmännakta äk)tyäà +a+ï& naktäd druti-putro gayorä+ar'i-pravara udära-çravä a+äyata säk'ädbhagavato vi'ëor +agad-rirak'i'ayä g/héta-

sattvasya ka(ätmavattvädi-(ak'aë&na mahä-puru'atäà präptaù$

çrédharaù /?daya-4a@ (1tra@ 4a at' r&ra3 & ay< ra3 &t17 &00/ay<?/ taF !att%aF yena ta!ya %& ='@ 3a.


31/211


çrédharaù 7a/I':$8'I

"" #$1#$ ""

gayaà n/paù kaù pratiyäti karmabhirya+väbhimäné bahuvid dharma-goptä "

samägata-çréù sadasas-patiù satäàsat-s&vako’nyo bhagavat-ka(äm /t& ""

çrédharaù 3ar7ab/&r ayaF 3a@ (rat&y# ' +##


32/211



viçvanäthaù (rat&y

I':$8'I

"" #$1#$15 ""

yam abhya'iïcan parayä mudä satéùsatyäçi'o dak'a-kanyäù saridbhiù "yasya pra+änäà duduh& dharäçi'oniräçi'o guëa-vatsa-snutodhäù ""

çrédharaù !at @ !atya@ !aty< d/' ya!y

çrédharaù 0/and4&t< n?(< ya!ya ba.&7


33/211



viçvanäthaù y1d/& (ratya 0&t< b4&t< n?(< ba.&7


34/211


krama-sandarbhaù %&;%a-4 %a@ !ar%a-4 %ana-/et1@ !%ayaF (r ta@!13/a-r>('E(& # |

viçvanäthaù ya!ya b/a a%ata@ (r =an


35/211


I':$8'I

&t& ;r 7ad-b/< a%ate 7a/


36/211


89"#Q:

'o*aço’dhyäyaù

bhuvana-koça-varëan&

"" #$1!$1 ""

uktas tvayä bh)-maë*a(äyäma-viç&'o yävadädityas tapati yatra cäsau +yoti'äà gaëaiç

candramä vä saha d/çyat&$

çrédharaù (>r%'3ta-d% (a-!&nd/%-

Q ' +##


37/211


kha(u s)cita &tad &väkhi(am ahaà mänato(ak'aëataç ca sarvaà vi-+i+ïäsämi$

çrédharaù yat' yeb/ya@ !&nd/1b/ya eta!y< b/1%a@ !>0&ta@ !a 3 e(at'dar;ata@ +


viçvanäthaù yata@ !&nd/1b/ya@ eta!y< b/1%a@ !a(ta-d% (

äv&çituà tad u haitad guro’rhasy anuvarëayitumiti$

çrédharaù 4&4

krama-sandarbhaù b/a a%at' 1=a-7aya7 &ty

L ' +##


38/211


na vai mahärä+a bhagavato mäyä-guëa-vibh)t&ùkä' häà manasä vacasä vädhigantum a(aà

vibudhäyu'äpi puru'as tasmät prädhän-y&naivabh)-go(aka-viç&'aà näma-r)pa-mäna-(ak'aëato

vyäkhyäsyämaù$

çrédharaù y< 7krama-sandarbhaù n&y1ta-;abd'Etra da;a-.a3 a-%I':$8'I

"" #$1!$! ""

yasmin nava var'äëi nava-yo+ana-sahasräyämänya' abhir maryädä-giribhiù suvibhaktäni

bhavanti$

' +##


39/211


çrédharaù na%a-y'4ana-!a/a!ra7 .e ' a;a-y'4ana-!a/a!raF %&tata@ t


40/211


viçvanäthaù n00at%e (?t/1t%e %< yat/'3taF%& =1-(1rkrama-sandarbhaù na vyäkhyätam.

viçvanäthaù 1ttar'ttare=a &.


41/211


&vaà dak'ië&n&(äv/taà ni'adho h&mak) ohimä(aya iti präg-äyatä yathä né(ädayo’yuta-

yo+anots&dhä hari-var'a-kimpuru'a-bhäratänäàyathä-sa0khyam$

çrédharaù ay1ta-y'4ana 1t!ed/a 100/r


42/211



viçvanäthaù a(are=a (a;0&7a!yr%e=a (>r%a!y


43/211


sahasra-yo+anonnähäs tävad vi apa-vitatayaùçata-yo+ana-pariëähäù$

çrédharaù, viçvanäthaù ad/& !a/a!ra7 e3 a=a7 !1ra-.a.ant

) ' +##


44/211



viçvanäthaù (ar&%? /ta! ta!ya ;&ra!a@!a3


45/211


I':$8'I

"" #$1!$13 ""yad-upa+o'aëäd bhavänyä anucaréëäà puëya-

+ana-vadh)näm avayava-sparça-sugandha-vätodaça-yo+anaà samantäd anuväsayati$

çrédharaù yad-1(a4' a=


46/211


yad u ha väva vibudhädayaù saha yuvatibhirmuku a-ka aka-ka i-s)trädy-äbharaëa-r)p&ëa

kha(u dhärayanti$

çrédharaù t


47/211


&vaà kumuda-nir)*ho yaù çatava(ço näma va astasya skandh&bhyo nécénäù payo-dadhi-madhu-

gh/ta-gu*ännädy-ambara-çayyäsanäbharaëädayaù sarva &va käma-dughä

nadäù kumudägrät patantas tamuttar&ë&(äv/tam upayo+ayanti$

çrédharaù n 0 n< ad/'-713/


48/211


"" #$1!$ 2 ""

+a hara-d&vak) au m&ruà p)rv&ëä' ädaça-yo+ana-sahasram udagäyatau dvi-sahasraà p/thu-tu0gau bhavataù. &vam apar&ëa pavana-

päriyätrau dak'ië&na kai(äsa-karavérau präg-äyatäv &vam uttaratas triç/0ga-makaräv a' abhir

&taiù paris/to’gnir iva paritaç cakästi käïcana-giriù$

çrédharaù 0at1r-d&3 1 7er1-7>."%*8616 * ."' >$#"@ 3"#."'!6 &"%1*'") '"' '$ /"9>"=?!+ 6 .=">+/0".6 33

d%&-!a/a!raF (?t/> 0a t1 a1 0a +L

krama-sandarbhaù, viçvanäthaù na vyäkhyätam.

I':$8'I

"" #$1!$ 3 ""

m&ror m)rdhani bhagavata ätma-yon&rmadhyata upak6ptäà purém ayuta-yo+ana-sähasréà sama-caturasräà çätakaumbhéà

vadanti$

na katamenäpi vyäkhyätam.

I':$8'I

"" #$1!$ ""täm anuparito (oka-pä(änäm a' änäà yathä-diçaàyathä-r)paà turéya-män&na puro’' äv upak6ptäù

""

) ' +##


49/211


50/211


89"#L:

atha saptadaço’dhyäyaù

bhuvana-koçaù

"" #$12$1 ""

çré-çuka uväca%tatra ha bhagavataù säk'äd ya+ïa-(i0gasya vi'ëor

vikramato väma-pädä0gu' ha-nakha-nirbhinnordhväë*a-ka äha-vivar&ëäntaù-pravi' ä yä bähya-+a(a-dhärä tac-caraëa-

pa0ka+ävan&+anäruëa-kiï+a(koparaï+itäkhi(a-+agad-agha-ma(äpahopasparçanäma(ä säk'ädbhagavat-padéty anupa(ak'ita-

vaco’bhidhéyamänäti-mahatä kä(&na yuga-sahasropa(ak'aë&na divo m)rdhany avatatära

yat tad vi'ëu-padam ähuù$

çrédharaù tata@ !a(tada;e a


51/211


!a 3ar a=a!ya r1dre=a !e%t


52/211


e%a1t3a= /yena %&%a;a7 viçvanäthaù et


53/211



viçvanäthaù de%a-y


54/211


"" #$12$2 ""

&vaà mä(yavac-chikharän ni'patantétato’nuparata-v&gä k&tumä(am abhi cak'uùpratécyäà diçi sarit-patià praviçati$

çrédharaù 7


55/211


diçi +a(adhim abhipraviçati yasyäà snänärthaàcägacchataù puàsaù pad& pad&’çvam&dha-

rä+as)yädénäà pha(aà na dur(abham iti$

çrédharaù at&rab/a!atara-raF/a!< a!3/a.&ta-t %ratara-%e ena ,


viçvanäthaù tat/a&%et& %ar a-traya7 1..a /ya &r&-;&3/ar


56/211


viçvanäthaù d&%ya-b/a17a-b&.a-b/ed

9Q ' +##


57/211


vanaruhämoda-mudita-rä+a-haàsa-+a(a-kukku a-käraë*ava-särasa-cakraväkädibhir madhukara-

nikaräk/tibhir upak)+it&'u +a(a-kré*ädibhirvicitra-vinodaiù su(a(ita-sura-sundaréëäà käma-

ka(i(a-vi(äsa-häsa-(é(äva(okäk/' a-mano-d/' ayaù svairaà viharanti$

çrédharaù yatra /a ye 1 /& %ar e 1 de%a-(ataya@ !%a&@ !%a&@ !e%a3a-a=e 1 713/ya&@ 3?ta-7a/'(a0

3/ena !%a-7>rt&-!a7>/ena !ann&d/ yate !ann&/&t' b/a%at& #)

9L ' +##


58/211


krama-sandarbhaù na%a!% a( ty-r%r%'3ta-%&d/ay< /ar&@ #L9

I':$8'I"" #$12$1# ""

i(äv/t& tu bhagavän bhava &ka &va pumän na hyanyas taträparo nirviçati bhavänyäù çäpa-

nimitta-+ïo yat-prav&k'yataù stré-bhävas tatpaçcäd vak'yämi$

çrédharaù a(ar'Er%


59/211


"" #$12$1! ""

bhavänénäthaiù stré-gaëärbuda-sahasrairavarudhyamäno bhagavataç caturm)rt&r mahä-puru'asya turéyäà tämaséà m)rtià prak/tim

ätmanaù sa0kar'aëa-saà+ïäm ätma-samädhi-r)p&ëa sannidhäpyaitad abhig/ëan bhava

upadhävati$

çrédharaù b/a%


60/211


krama-sandarbhaù !tr -b/(e=a&%a!ta1t& 'F na7a &t& #L

viçvanäthaù !ar%e


61/211


çrédharaù ;%arat%a7 1(a(


62/211


3 b' 7ad/%-ta@* 3&nt1 n&tyyasyädya äséd guëa-vigraho mahänvi+ïäna-dhi'ëyo bhagavän a+aù ki(a "

yat-sambhavo’haà tri-v/tä sva-t&+asäQ+ ' +##


63/211


vaikärikaà tämasam aindriyaà s/+& ""

&t& vayaà yasya vaç& mahätmanaùsthitäù çakuntä iva s)tra-yantritäù "mahän ahaà vaik/ta-tämas&ndriyäùs/+äma sarv& yad-anugrahäd idam ""

çrédharaù tatra 4an7a-/et1t%aF 7a/ad-ya!ya !a@ ta!ya 0&tta-r>(at%ena !att%a-(rad/(e=


64/211


mäyäà +ano’yaà guëa-sarga-mohitaù "na v&da nistäraëa-yogam aï+asä

tasmai namas t& vi(ayodayätman& ""

çrédharaù !t/&t&-.aya-/et1t%aF dar;ayan (ra=a7at& yena n&r7&t


65/211


89"# :

athä' ädaço’dhyäyaùbhuvana-koç& var'a-d&va-stutir näma

"" #$13$1 ""

çré-çuka uväca%

tathä ca bhadraçravä näma dharma-sutas tat-ku(a-patayaù puru'ä bhadräçva-var'& säk'äd

bhagavato väsud&vasya priyäà tanuàdharmamayéà hayaçér'äbhidhänäà param&ëa

samädhinä sannidhäpy&dam abhig/ëantaupadhävanti$

çrédharaù a r%viçvanäthaù a


66/211


oà namo bhagavat& dharmäyätma-viçodhanäyanama iti$

çrédharaù b/adra;ra%a!a >01r &t& (r


67/211


nan1 b/adr

% ':$8'I

"" #$13$4 ""

vadanti viçvaà kavayaù sma naçvaraàpaçyanti cädhyätmavido vipaçcitaù "

tathäpi muhyanti tavä+a mäyayäsuvismitaà k/tyam a+aà nato’smi tam ""

çrédharaù nan% a%&d%

I':$8'I

"" #$13$# ""

viçvodbhava-sthäna-nirodha-karma t&hy akartur a0gék/tam apy apäv/taù "yuktaà na citraà tvayi kärya-käraë&sarvätmani vyatirikt& ca vastutaù ""

madhvaù a(ray


68/211


çrédharaù &da7 a(araF 0&tra%at (rat ya7


69/211


hari-var'& cäpi bhagavän nara-hari-r)p&ëäst&.tad-r)pa-grahaëa-nimittam uttaraträbhidhäsy&.

tad dayitaà r)paà mahä-puru'a-guëa-bhä+anomahä-bhägavato daitya-dänava-ku(a-

térthékaraëa-çé(ä-caritaùprah(ädo’vyavadhänänanya-bhakti-yog&na saha

tad-var'a-puru'air upäst& idaà codäharati$

çrédharaù 1ttaratra (ra/ry& /y

Q, ' +##


70/211


"" #$13$ ""

svasty astu viçvasya kha(aù prasédatäàdhyäyantu bh)täni çivaà mitho dhiyä "manaç ca bhadraà bha+atäd adhok'a+&

äv&çyatäà no matir apy ahaituké ""

çrédharaù %&;%a!ya !%a!t&-(r

çrédharaù na@ !a a@ 3%


71/211


krama-sandarbhaù 7<


72/211


%&3ra7a7 n&4a7 a!

viçvanäthaù b/a a%at-(r&ya-!a a!ya 7

4


73/211


viçvanäthaù 7131nda-%&3ra7a-!e%ana!ya b/a3t&t%(a/

yat/< 4/a


74/211


krama-sandarbhaù /&t%ety aya7 art/a@ taF /&t%< yad& ?/e !a44ate tad<yad& 7a/

"" #$13$14 ""

tasmäd ra+o-räga-vi'äda-manyu-mäna-sp/hä-bhayadainyädhim)(am "

hitvä g/haà saàs/ti-cakravä(aà

n/siàha-pädaà bha+atäkutobhayam iti ""çrédharaù ya!7


75/211


k&tumä(&’pi bhagavän kämad&va-svar)p&ëa(ak'myäù priya-cikér'ayä pra+äpat&r duhit7ëäà

puträëäà tad-var'a-paténäà puru'äyu'äho-rätra-parisa0khyänänäà yäsäà garbhä mahä-puru'a-

mahästra-t&+asodv&+ita-manasäà vidhvastävyasavaù saàvatsaränt& nipatanti$

madhvaù 3

(at&@ &t& ;r1te@ ta!ya d1/&tar' r!%ar>(e=a b/a a%tat%(< b/a%& yant ty 1(

I':$8'I

"" #$13$1! ""L9 ' +##


76/211


77/211


oà hräà hréà hr)à oà namo bhagavat&h/'ék&çäya sarva-guëa-viç&'air vi(ak'itätman&

äk)ténäà citténäà c&tasäà viç&'äëäà cädhipatay&'o*aça-ka(äya cchando-mayäyänna-mayäyäm/ta-

mayäya sarva-mayäya sahas& o+as& ba(äyakäntäya kämäya namas t& ubhayatra bh)yät$

çrédharaù !ar%a&r 1=a-%&;e a&@ ;re /a-%a!t1b/&r %&.a3 &t' .a3 -3?ta


78/211


"" #$13$1 ""

striyo vratais tvä h/'ék&çvaraà svatohy ärädhya (ok& patim äçäsat&’nyam "täsäà na t& vai paripänty apatyaà

priyaà dhanäy)à'i yato’sva-tanträù ""

çrédharaù tat 3

L ' +##


79/211


(rat/a7a7 a31t'b/aya@ !y


80/211


"" #$13$ ""

mat-präptay& ï+&ça-suräsurädayastapyanta ugraà tapa aindriy& dhiyaù "/t& bhavat-päda-paräyaëän na mäà

vindanty ahaà tvad-dh/dayä yato ï+ita ""

çrédharaù nan1 7a7


81/211


ka éçvarasy&hitam )hituà vibhur iti ""

çrédharaù &d


82/211


pradarçitaà sa idäném api mahatä bhakti-yog&närädhayatédaà codäharati$

çrédharaù, krama-sandarbhaù na vyäkhyätam.

viçvanäthaù (r< &t& 0


83/211


viçvanäthaù !ar%atra&%

br>ta &ty art/a@ ata e%a ya &daF %&;%aF br

krama-sandarbhaù ya7 &ty a!ya 3


84/211


I':$8'I

"" #$13$ 3 ""bhavän yugäntärëava )rmi-mä(ini

k'oëém imäm o'adhi-vérudhäà nidhim "mayä sahoru kramat& ï+a o+asä

tasmai +agat-präëa-gaëätman& nama iti ""

çrédharaù a%at


85/211


"" #$13$ 5 ""

oà namo bhagavat& ak)päräya sarva-sattva-guëa-viç&'aëäyänu-pa(ak'ita-sthänäya namovar'maë& namo bh)mn& namo namo’vasthänäya

namas t&$

çrédharaù a3>(


86/211


!a 3/y< n(aF n&tya7 e%a %&dyate ya!yata!7a& #

viçvanäthaù etad %&;%aF ya!ya ta%a&%a r>(aF* 3&nt1 7ta7 &ty art/a@ art/a-!%ar>(aF %a!t1-!%ar>(aF* na t%a%a!t1-b/>taF ba/1b/&r nara- '-(a;1-(a3 &-7at!y(a& r>(&taFn&r>(&ta7* 3&nt1 !a 3/y< ya!y< n(a-b/>ta!ya!ar%< a7yat%e 3a&71tya7 e%ety (aF ya!ya ta!7a& #

I':$8'I

"" #$13$ ""

+aräyu+aà sv&da+am aë*a+odbhidaàcaräcaraà d&var'i-pit/-bh)tam aindriyam "

dyauù khaà k'itiù çai(a-sarit-samudra-dvépa-grahark'&ty abhidh&ya &kaù ""

madhvaù !ar%


87/211


"" #$13$ ""

yasminn asa0khy&ya-viç&'a-näma-r)päk/tau kavibhiù ka(pit&yam "sa0khyä yayä tattva-d/çäpanéyat&

tasmai namaù sä0khya-nidarçanäya t& iti ""

madhvaù da;

krama-sandarbhaù ya!7&nn &t& &yaF !a 3/y< 4ar

çrédharaù e < b/>r 1(ad/


88/211


89/211


tat/a&%(aF !%ar>(a-b/>taF nçrédharaù 7at/ana7 e%a dar;ayanty


90/211


karoti viçva-sthiti-saàyamodayaàyasy&psitaà n&psitam ék'itur guëaiù "mäyä yathäyo bhramat& tad-äçrayaà

grävëo namas t& guëa-karma-säk'ië& ""

çrédharaù tad e%aF n&r 1=a-r>(e=a nat%< (ara7e;%ara-r>(e=a(ra=a7at&* 3ar't t& ya!ye3 &t1r 4 %


91/211


viçvanäthaù a%at


92/211


89"#,:

&konaviàço’dhyäyaù

+amb)dvépa-varëanam

"" #$1 $1 ""

çré-çuka uväca%kimpuru'& var'& bhagavantam ädi-puru'aà

(ak'maëägra+aà sétäbhirämaà rämaà tac-caraëa-sannikar'äbhirataù parama-bhägavato hanumän saha

kimpuru'air avirata-bhaktir upäst& ""

çrédharaù >na%&F;e 3&7(1r1 e b/(yate '

b/art1r e%a b/a a%ata@ 3at/a7 &ty anena n


93/211


viçvanäthaù na vyäkhyätam.

I':$8'I

"" #$1 $ ""

oà namo bhagavat& uttamaç(okäya nama ärya-(ak'aëa-çé(a-vratäya nama upaçik'itätmana upäsita-(okäya namaù

sädhu-väda-nika'aëäya namo brahmaëya-d&väya mahä-puru'äya mahä-rä+äya nama iti ""

çrédharaù


94/211


hy anäma-r)paà nirahaà prapady& ""

çrédharaù ;r -r(a-(ra3


95/211


!aF;erate te !aF;erat

kuto’nyathä syäd ramataù sva ätmanaù

sétä-k/täni vyasanänéçvarasya ""çrédharaù 3at/aF tar/& da;arat/a-(1trat%a7 tatr


96/211


1dde;yaF t1 !%a-b/a3t&-%

;&3 a=(a7 &t& 31tra0&d d?;yate"

,Q ' +##


97/211


98/211


!% 3?taF 3a;7a.aF 7'/aF n


99/211


suro’suro väpy atha vänaro naraùsarvätmanä yaù suk/ta+ïam uttamam "

bha+&ta rämaà manu+äk/tià hariàya uttarän anayat kosa(än divam iti ""

çrédharaù ta!7

viçvanäthaù ta!7

krama-sandarbhaù nara-n


100/211


/et13a7 &ty art/a@ tar/& 3at/aF .'3a&! tat/< nviçvanäthaù b/a a%ad-an1b/

I':$8'I

"" #$1 $11 ""

oà namo bhagavat& upaçama-çé(äyoparatänätmyäya namo’kiïcana-vittäya /'i-/'abhäya nara-näräyaëäya paramahaàsa-

parama-gurav& ätmärämädhipatay& namo namaiti ""

#$$ ' +##


101/211


çrédharaù 1(arat

"" #$1 $1 ""idaà hi yog&çvara yoga-naipuëaà

hiraëyagarbho bhagaväï +agäda yat "yad anta-kä(& tvayi nirguë& mano

bhaktyä dadhéto++hita-du'ka(&varaù ""

#$# ' +##


102/211


madhvaù ya!ya !a7ya b/a a%at& 4

viçvanäthaù y' I':$8'I

"" #$1 $14 ""

yathaihikämu'mika-käma-(ampa aùsut&'u där&'u dhan&'u cintayan "ça0k&ta vidvän kuka(&varätyayäd

yas tasya yatnaù çrama &va k&va(am ""

çrédharaù anyat/< ta!ya ;r3/a@ !1t

viçvanäthaù anyat/< y'


103/211


"" #$1 $1# ""

tan naù prabho tvaà kuka(&varärpitäàtvan-mäyayähaà-mamatäm adhok'a+a "bhindyäma y&näçu vayaà sudurbhidäàvidh&hi yogaà tvayi naù svabhävam iti ""

madhvaù y' 7a7at%viçvanäthaù ta!7


104/211


krama-sandarbhaù 3'=%a@ 3'=%a3a &t& (< /a1 '%ard/an'EyaF ;

#Qviçvanäthaù a( t& yat/< &.


105/211


106/211


;13.a-.'/&ta-3? =a-%ar=ena !


107/211


nan% a(a%ar a-;abdena r> /y< 7'3 a e%'0yate !atyaF* a%&dy(a!ya 7'3 a!ya b/a3t"" #$1 $ 1 ""

&tad &va hi d&vä gäyanti%aho amé'äà kim akäri çobhanaà

prasanna &'äà svid uta svayaà hariù "yair +anma (abdhaà n/'u bhäratä+ir&mukunda-s&vaupayikaà sp/hä hi naù ""

çrédharaù etad e%a 7kià du'karair naù kratubhis tapo-vratair#$L ' +##


108/211


dänädibhir vä dyu+ay&na pha(gunä "na yatra näräyaëa-päda-pa0ka+a-

sm/tiù pramu' ätiçay&ndriyotsavät ""

çrédharaù !(?/"" #$1 $ ""

ka(päyu'äà sthäna+ayät punar-bhavätk'aëäyu'äà bhärata-bh)+ayo varam "

k'aë&na marty&na k/taà manasvinaùsannyasya saàyänty abhayaà padaà har&ù ""

çrédharaù 3 a=a7 a.(a7 e%


109/211


110/211


.1bd/a3


111/211


I':$8'I

"" #$1 $ 2 ""

satyaà diçaty arthitam arthito n/ëäànaivärthado yat punar arthitä yataù "

svayaà vidhatt& bha+atäm anicchatämicchäpidhänaà ni+a-päda-pa((avam ""

çrédharaù tatrdana@ &t& +L

viçvanäthaù ;1dd/


112/211


e%aa3


113/211


%< 0/anty


114/211


89"+$:

atha viàço’dhyäyaù

samudr& dvépa-varëanam

"" #$ 5$1 ""

çré-çuka uväca%ataù paraà p(ak'ädénäà pramäëa-(ak'aëa-saàsthänato var'a-vibhäga upavarëyat&$

çrédharaù %&F;e (.a3


115/211



viçvanäthaù (ar&3 &(ta@ (ar&%e &ta@ 1(a I':$8'I

"" #$ 5$ ""

çivaà yavasaà subhadraà çäntaà k'&mamam/tam abhayam iti var'äëi t&'u girayo nadyaç

ca saptaiväbhi+ïätäù

çrédharaù ab/&4

bhagavantaà trayémayaà s)ryam ätmänaàya+ant& "

##9 ' +##


116/211


çrédharaù 4a.'(a!(ar;anena %&d/>taF ra4a! ta7a; 0a ye


117/211


"" #$ 5$2 ""

p(ak'aù sva-samän&n&k'u-rasod&näv/to yathätathä dvépo’pi çä(ma(o dvi-guëa-viçä(aùsamän&na surod&näv/taù pariv/0kt& "

çrédharaù, viçvanäthaù na vyäkhyätam.

krama-sandarbhaù (ar&%? 3ta &t& %?4 %ar4ane r1d/


118/211


I':$8'I

"" #$ 5$15 ""

t&'u var'ädrayo nadyaç ca saptaiväbhi+ïätäùsvarasaù çataç/0go vämad&vaù kundo mukundaù

pu'pa-var'aù sahasra-çrutir iti anumatiùsinévä(é sarasvaté kuh) ra+ané nandä räk&ti "


I':$8'I

"" #$ 5$11 ""

tad-var'a-puru'äù çrutadhara-véryadhara-vasundhar&'andhara-saà+ïä bhagavantaà

v&damayaà somam ätmänaà v&d&na ya+ant&$


I':$8'I

"" #$ 5$1 ""

sva-gobhiù pit/-d&v&bhyo vibha+an k/'ëa-çuk(ayoù "

pra+änäà sarväsäà rä+ändhaù somo na ästv iti ""

çrédharaù !%a- 'b/&@ !%a-ra;7&b/&@ and/'Enna7 !'7' n' rkrama-sandarbhaù na vyäkhyätam.

viçvanäthaù !%a- 'b/&@ !%a-ra;7&b/&@ and/'Enna7 !'7' n' rI':$8'I

"" #$ 5$1 ""

## ' +##


119/211


120/211


yäsäà payobhiù kuçadvépaukasaù kuça(a-kovidäbhiyukta-ku(aka-saà+ïä bhagavantaà

+ätav&da-sar)piëaà karma-kauça(&na ya+ant&$na katamenäpi vyäkhyätam.

I':$8'I

"" #$ 5$12 ""

parasya brahmaëaù säk'ä+ +äta-v&do’si havyavä"

d&vänäà puru'ä0gänäà ya+ï&na puru'aà ya+&ti ""çrédharaù, viçvanäthaù /e 4


121/211


yo’sau guha-praharaëonmathita-nitamba-kuï+o’pik'érod&nä-sicyamäno bhagavatä

varuë&näbhigupto vibhayo babh)va "

çrédharaù 1/a!ya 3


122/211


abhayä am/taughä äryakä térthavaté r)pavatépavitravaté çuk(&ti "


I':$8'I

"" #$ 5$ ""

yäsäm ambhaù pavitram ama(am upayuï+änäùpuru'a-/'abha-draviëa-d&vaka-saà+ïä var'a-puru'ä äpomayaà d&vam apäà p)rë&näï+a(inä

ya+ant& "

çrédharaù, viçvanäthaù yaF n'E!7


123/211


"" #$ 5$ 4 ""

&vaà purastät k'érodät parita upav&çitaùçäkadvépo dvätriàça(-(ak'a-yo+anäyämaùsamän&na ca dadhi-maë*od&na paréto yasmin

çäko näma mahéruhaù sva-k'&tra-vyapad&çakoyasya ha mahä-surabhi-gandhas taà dvépam

anuväsayati "

çrédharaù dad/n' 7a= aF ra!a@ !a e%'da3aF ya!ya ya!ya (ar=

I':$8'I

"" #$ 5$ # ""

tasyäpi praiyavrata &vädhipatir nämnäm&dhätithiù so’pi vibha+ya sapta var'äëi putra-

nämäni t&'u svätma+än puro+ava-mano+ava-pavamäna-dh)mränéka-citrar&pha-bahur)pa-viçvadhära-saà+ïän nidhäpyädhipatén svayaàbhagavaty ananta ä-v&çita-matis tapovanaà

praviv&ça "


I':$8'I

"" #$ 5$ ! ""

&t&'äà var'a-maryädä-girayo nadyaç ca saptasaptaiva éçäna uruç/0go ba(abhadraù

çatak&saraù sahasrasroto d&vapä(o mahänasa itianaghäyurdä ubhayasp/' ir aparä+itä païcapadé

sahasrasrutir ni+adh/tir iti "#+ ' +##


124/211



I':$8'I"" #$ 5$ 2 ""

tad-var'a-puru'ä /tavrata-satyavrata-dänavratänuvrata-nämäno bhagavantaà väyv-

ätmakaà präëäyäma-vidh)ta-ra+as-tamasaùparama-samädhinä ya+ant& "

çrédharaù


125/211


çikhäma(a-kanaka-paträyutäyutaà bhagavataùkama(äsanasyädhyäsanaà parika(pitam "

çrédharaù 4%a.ana-;&3/


126/211



I':$8'I"" #$ 5$ ""

tad-var'a-puru'ä bhagavantaà brahma-r)piëaàsakarmak&ëa karmaëärädhayantédaà

codäharanti "

çrédharaù bra/7a-r>(&=aF 3a7a.rt&7 !a-3ar7a3ena bra/7a-!


127/211


I':$8'I

"" #$ 5$ 4 ""tataù parastä( (okä(oka-nämäca(o (okä(okayor

antarä(& parita upak'iptaù "

çrédharaù tata@ ;1dd/'d


128/211


atra 0a da;a-3' &t%aF (>r%'3ta-b/>7y< !a/a dra a%ya7 !ar%a-!att%a-(ar&/?tet& de%a-%yat&re3e=et& %&4 eya7* de%

#+ ' +##


129/211


çrédharaù .'3a-traya!y


130/211


.2F#'"%=&*('6%" +'+#" !. "92/"=>"%*861") 7" &.6/!.6'") ." ?"!*%92/692/67"96' 3 b/

puru'o mahä-vibh)ti-patir antaryämy ätmanoviçuddha-sattvaà dharma-+ïäna-

vairägyaiçvaryädy-a' a-mahä-siddhy-upa(ak'aëaà vi'vaks&nädibhiù sva-pär'ada-

pravaraiù parivärito ni+a-varäyudhopaçobhitairni+a-bhu+a-daë*aiù sandhärayamäëas tasmin giri-

var& samantät saka(a-(oka-svastaya äst& "

# $ ' +##


131/211


çrédharaù te t n


132/211


133/211


134/211


d&va-tirya0-manu'yäëäà sarés/pa-savérudhäm "sarva-+éva-nikäyänäà s)rya ätmä d/g-éçvaraù ""

çrédharaù 1(rya I':$8'I

&t& !

9"+$

# ) ' +##


135/211


89"+#:

&kaviàço’dhyäyaù

jyotiç-cakre sürya-ratha-varëanaà

"" #$ 1$1 ""

çré-çuka uväca%&tävän &va bh)-va(ayasya sanniv&çaù pramäëa-

(ak'aëato vyäkhyätaù$

çrédharaù e%a7 ad/y-7ary(&t<

ata@ (araF dy1-7ary

I':$8'I

"" #$ 1$ ""

&t&na hi divo maë*a(a-mänaà tad-vida upadiçantiyathä dvi-da(ayor ni'pävädénäà t&

antar&ëäntarik'aà tad-ubhaya-sandhitam$çrédharaù d%&-da.ay'r 7ad/ye yat/a&3a!ya 7


136/211


krama-sandarbhaù te antare=a=tar&3 a7 &t& !>rya-7a= a.a!ya da.a-(ra7


137/211


yadä m&'a-tu(ayor vartat& tadäho-räträëisamänäni bhavanti yadä v/'abhädi'u païcasu caräçi'u carati tadähäny &va vardhant& hrasati ca

mäsi mäsy &kaikä gha ikä rätri'u$

çrédharaù tat (ra(a 0ayat&Iyadet& atyanta-%a& a7y


viçvanäthaù %&(ary


138/211


yävad dak'iëäyanam ahäni vardhant& yävadudagayanaà rätrayaù$

çrédharaù tad %?d/&-/r

viçvanäthaù y


139/211


";&*#4 /:''*/6 .68.6 #65"=&4'!4'* ;"? *'6 3%2!*1.=6% %68:5"=;*%2 5","=&4'!.="?!* !4."'+ 3>$0.6;9+06 '"'!6 *'.6 &4'!4 7"*%6&"'4 (8:'6 3

+'6( '$ &4'!"."( '*(%" $''"%2 86%5" $7."'+ 3'"'!6 &+ 76>* >!695$#."$ 8"5!6 7"*&6%0"?!4 8"'6 3!"('"; 7*'%6 '"'!6 (&6'4 52=&4'!4'* '$ ;"? "'6 3,.+0

y


140/211


tat/a 37&t%

I':$8'I

"" #$ 1$3 ""

tatratyänäà divasa-madhya0gata &va sadädityastapati savy&näca(aà dak'ië&na karoti "

çrédharaù tatraty


141/211


$ ".6('"8"#6/!.") !* "%;"#6 "%;"#") %"&+@ 33;"/%6 4#6) >$%+ '*0$H+" "+$ *'* 3

yat' yatra ya@ (a;yat& !a&%a ta!ya (r-!aF.a na!ye%a dar;ana7 1dayata@ ryaF na (a;yant&* ata e%a !%a(ant&* tena 0a 7er'r d&3-0at1 aye

!t/&te 1 7ad/ye yad< yatra !>rya!y'day' d?;yate* tada&%a ta!7r%e%ar e 7ad/y


142/211


;"/%6 4#6) >$%+ '*0$%+ '"'!6 33 G?!6H>$H+" "#Q &t&

a!y

krama-sandarbhaù yatret& yad % t/y-ad/'- ata-de;a &ty art/a@ ,

viçvanäthaù na vyäkhyätam.

I':$8'I

"" #$ 1$15 ""

yadä caindryäù puryäù praca(at& païcadaça-gha ikäbhir yämyäà sapäda-ko i-dvayaà

#$ %&3'=a#)+ ' +##


143/211


144/211


viçvanäthaù tray -7aya &ty-1(

I':$8'I"" #$ 1$1 ""

yasyaikaà cakraà dvädaçäraà 'aë-n&mi tri-ëäbhisaàvatsarätmakaà samämananti tasyäk'o m&ror

m)rdhani k/to mänasottar& k/t&tara-bhägo yatraprotaà ravi-ratha-cakraà tai(a-yantra-cakravad

bhraman mänasottara-girau paribhramati$

çrédharaù d%

krama-sandarbhaù ta!y


145/211


tasminn ak'& k/tam)(o dvitéyo’k'asturyamän&na sammitas tai(a-yanträk'avad

dhruv& k/topari-bhägaù$

çrédharaù ta!7&nn a3 e 0a3ra-(r.' n&badd/a-(>r%a-b/< a@(rat/a7


146/211


I':$8'I

"" #$ 1$1! ""purastät savitur aruëaù paçcäc ca niyuktaù

sauty& karmaëi ki(äst&$

çrédharaù (1ra!t

(">'6;&"=%D>"; 7!"# 6)(* &"!"#'+ &68"'2 %"&*8 37"/%"=>"/0"=#*?" !6#* 7"/%+ 76/0"@ ("86!*'"@ 3 *'* 3#Q

krama-sandarbhaù (1ra!t"; 7!"# 6)(* &"!"#'+ &68"'2 %"&*8 37"/%"=>"/0"=#*?" !6#* 7"/%+ 76/0"@ ("86!*'"@ 3 *'* 3#Q

I':$8'I

"" #$ 1$12 ""

tathä vä(ikhi(yä /'ayo’0gu' ha-parva-mäträù'a' i-sahasräëi purataù s)ryaà s)kta-väkäya

niyuktäù saàstuvanti$

çrédharaù, viçvanäthaù !>3ta-%


147/211


tathäny& ca /'ayo gandharväpsaraso nägägrämaëyo yätudhänä d&vä ity &kaikaço gaëäù

sapta caturdaça mäsi mäsi bhagavantaà s)ryamätmänaà nänä-nämänaà p/tha0-nänä-nämänaù

p/thak-karmabhir dvandvaça upäsat&$

çrédharaù e3a&3a;a; 0at1rda;a-d%and%a;a@ !a(ta- a=

"" #$ 1$1 ""

(ak'ottara-särdha-nava-ko i-yo+ana-parimaë*a(aà bh)-va(ayasya k'aë&na sa-gavy)ty-

uttaraà dvi-sahasra-yo+anäni sa bhu0kt&$

çrédharaù a%y>t&@ 3r';a-d%aya7 !a- a%y>ty-1ttaraF yat/< b/a%at&tat/< #,

krama-sandarbhaù .a3 ety--%a.aya!yety anta3aF adyaF* !a!>rya@ #,

viçvanäthaù a%y>t&@ 3r';a-y1 a7 !a !>ry' a%y>ty-1ttaraF yat/< !y


148/211


4y't&;-0a3re !>rya-rat/a-%ar=anaFe3a%&F;'Ed/y


149/211


89"++:

atha dväviàço’dhyäyaù

+yotiç-cakra-varëan&

"" #$ $1 ""

rä+oväca%yad &tad bhagavata ädityasya m&ruà dhruvaà capradak'ië&na parikrämato räçénäm abhimukhaàpraca(itaà cäpradak'iëaà bhagavatopavarëitam

amu'ya vayaà katham anumimémahéti$

çrédharaù d%

krama-sandarbhaù ab/&713/a7 atra (rada3 &=a7 &ty art/a@ #

viçvanäthaù d%ry

tad-äçrayäëäà pipé(ikädénäà gatir anyaivaprad&çäntar&'v apy upa(abhyamänatväd &vaà

#), ' +##


150/211


nak'atra-räçibhir upa(ak'it&na kä(a-cakr&ëadhruvaà m&ruà ca pradak'ië&na paridhävatä

saha paridhävamänänäà tad-äçrayäëäàs)ryädénäà grahäëäà gatir anyaiva

nak'aträntar& räçy-antar& copa(abhyamänatvät$

çrédharaù 0a3ra-%a;(' %& =1@

viçvanäthaù !a (ra!&dd/a@ e a 3( b/a a%


151/211


tam &tam iha puru'äs trayyä vidyayävarëäçramäcäränupathä uccävacaiù karmabhir

ämnätair yoga-vitänaiç ca çraddhayäya+anto’ï+asä çr&yaù samadhigacchanti$

çrédharaù %ar=(aF 0aya4anta@ )

I':$8'I

"" #$ $# ""

atha sa &'a ätmä (okänäà dyäv-äp/thivyorantar&ëa nabho-va(ayasya kä(acakra-gato

dvädaça mäsän bhu0kt& räçi-saà+ïän

saàvatsarävayavän mäsaù pak'a-dvayaà divänaktaà c&ti sapädark'a-dvayam upadiçantiyävatä 'a' ham aàçaà bhuï+éta sa vai /tur ity

upadiçyat& saàvatsarävayavaù$

çrédharaù !a e%a !%a- aty< 7

9

krama-sandarbhaù (a3 a-d%ayaF 7

#9# ' +##


152/211


viçvanäthaù !>rya- atya&%a 7rya@ !a 3

I':$8'I

"" #$ $! ""

atha ca yävatärdh&na nabho-véthyäà pracaratitaà kä(am ayanam äcak'at&$


viçvanäthaù ard/ena ard/aF 7

I':$8'I

"" #$ $2 ""

atha ca yävan nabho-maë*a(aà saha dyäv-

äp/thivyor maë*a(äbhyäà kärtsny&na sa habhuï+éta taà kä(aà saàvatsaraà parivatsarami*ävatsaram anuvatsaraà vatsaram iti bhänor

mändya-çaighrya-sama-gatibhiù samämananti$

çrédharaù 7a= a.

viçvanäthaù dy


153/211


anyat/-ta.


154/211


155/211


I':$8'I

"" #$ $1 ""

tata upari' äd uçanä dvi-(ak'a-yo+anataupa(abhyat& purataù paçcät sahaiva värkasyaçaighrya-mändya-sämyäbhir gatibhir arkavac

carati (okänäà nityadänuk)(a &va präy&ëavar'ayaàç cär&ëänuméyat& sa v/' i-vi' ambha-

grahopaçamanaù$

çrédharaù (1rata@ !>rye=a b/'3 ya7


156/211


157/211


triàçan mäsän vi(ambamänaù sarvän&vänupary&ti tävadbhir anuvatsaraiù präy&ëa hi

sarv&'äm açäntikaraù$


viçvanäthaù y'4ana-.a3 a-d%ay-ta.


158/211


89"+ :

trayoviàço’dhyäyaù

çiçumära-saàsthänam

"" #$ $1 ""

çré-çuka uväca%

atha tasmät paratas trayodaça-(ak'a-yo+anäntarato yat tad vi'ëoù paramaà padamabhivadanti yatra ha mahä-bhägavato dhruva

auttänapädir agnin&ndr&ëa pra+äpatinäkaçyap&na dharm&ëa ca samakä(a-yugbhiùsabahu-mänaà dak'iëataù kriyamäëa idäném api

ka(pa-+évinäm ä+évya upäst& tasy&hänubhävaupavarëitaù$

çrédharaù tray'%&F;e d/r1%a-!t/

krama-sandarbhaù tr&b/&@ !a%ana&@ (>r%a7ad/y


159/211


sa hi sarv&'äà +yotir-gaëänäà graha-nak'aträdénäm animi'&ëävyakta-raàhasä

bhagavatä kä(&na bhrämyamäëänäà sthäëuriväva' ambha éçvar&ëa vihitaù çaçvad

avabhäsat&$


viçvanäthaù !a7a-3


160/211


!a%ana&r 1ttar


161/211


bhavanti. p/' h& tv a+avéthé äkäça-ga0gäcodarataù$

çrédharaù .< >.e a r.a- < /'ttar< < /< a4a-% t/ t& ;abd&t< &t& tatr'3te@ a re t1 yad e


162/211


1ttara-(>r%e d/an& /.aF 0a tay'r a(y 1ttara-(>r%e 7a /

uttarä-hanäv agastir adharä-hanau yamomukh&'u cä0gärakaù çanaiçcara upasth&

b/haspatiù kakudi vak'asy ädityo h/day&näräyaëo manasi candro näbhyäm uçanä

stanayor açvinau budhaù präëäpänayo rähur ga(&k&tavaù sarvä0g&'u romasu sarv& tärä-gaëäù$

çrédharaù ya7' na3 atra-r>(a@ tat/< n


163/211


çrédharaù 4y't& ' .'3


164/211


;&;17


165/211


89"+):

caturviàço’dhyäyaù

vivara-ta(opavarëanaà

"" #$ 4$1 ""

çré-çuka uväca Iadhastät savitur yo+anäyut& svarbhänur

nak'atravac caratéty &k& yo’säv amaratvaàgrahatvaà cä(abhata bhagavad-anukampayä

svayam asuräpasadaù saiàhik&yo hy atad-arhas

tasya täta +anma karmäëi copari' äd vak'yämaù$çrédharaù

e%aF tr&b/&r dy1-7ary


166/211


sahasraà somasya trayodaça-sahasraà rähor yaùparvaëi tad-vyavadhäna-k/d vairänubandhaù

s)ryä-candramasäv abhidhävati$

çrédharaù ra/a=aF %a3t17

udvi+amänaç cakita-h/daya äräd &va nivartat&tad uparägam iti vadanti (okäù$

çrédharaù b/< a%ataF 0a3raF (ar&%arta7rta7 a%a!t/&ta@ !an &ty e%a7 antar< tad a%a!t/krama-sandarbhaù na vyäkhyätam.

viçvanäthaù 1b/ayatra !>rye 0andr'E(&* tat-(ra!&dd/aF 0a3raF(ar&%arta7I':$8'I

#QQ ' +##


167/211


"" #$ 4$4 ""

tato’dhastät siddha-cäraëa-vidyädharäëäàsadanäni tävan mätra &va$

çrédharaù, viçvanäthaù t


168/211


yo+anäyutäntar&ëäyäma-vistär&ëopak6ptä ata(aàvita(aà suta(aà ta(äta(aà mahäta(aà rasäta(aà

pätä(am iti$

çrédharaù y'4ant


169/211


"" #$ 4$ ""

y&'u mahärä+a may&na mäyävinä vinirmitäù puronänä-maëi-pravara-prav&ka-viracita-vicitra-bhavana-präkära-gopura-sabhä-caitya-

catvaräyatanädibhir nägäsura-mithuna-pärävata-çuka-särikäkérëa-k/trima-bh)mibhir vivar&çvara-

g/hottamaiù sama(a0k/täç cakäsati$

çrédharaù 3&F 0a* /e 7a/


viçvanäthaù ye 1 (ara; 0a3te 17a=&-(ra%are 1 7a=&-(ra%are % a(& ye (ra%e3< 713/y

k'ubhita-néra-néra+a-kumuda-kuva-(aya-kah(ära-né(otpa(a-(ohita-çatapaträdi-van&'u k/ta-nik&tanänäm &ka-vihäräku(a-madhura-vividha-svanädibhir indriyotsavair amara-(oka-çriyam

atiçayitäni$

#Q, ' +##


170/211


çrédharaù 1dy

4/a a31.'..a /ana&@ 3 1b/&te 1 n re 1 yçrédharaù a/'-r


171/211



I':$8'I"" #$ 4$1 ""

na vä &t&'u vasatäà divyau'adhi-rasa-rasäyanänna-päna-snänädibhir ädhayo vyädhayo

va(é-pa(ita-+arädayaç ca d&ha-vaivarëya-daurgandhya-sv&da-k(ama-g(änir iti vayo’vasthäç

ca bhavanti$

çrédharaù 3.a7a@ ;ra7a@ .


172/211


çrédharaù ya!7&n b/a a%at-te4a!& (ra%& e (1F-!a%ankrama-sandarbhaù na vyäkhyätam.

viçvanäthaù !a%ar=e rat


173/211


tato’dhastäd vita(& haro bhagavän hä ak&çvaraùsva-pär'ada-bh)ta-gaëäv/taù pra+äpati-sargopab/àhaëäya bhavo bhavänyä saha

mithuné-bh)ta äst& yataù prav/ttä sarit-pravarähä aké näma bhavayor véry&ëa yatra citrabhänur

mätariçvanä samidhyamäna o+asä pibati tanni' hy)taà hä akäkvhyaà suvarëaà

bh)'aë&näsur&ndrävarodh&'u puru'äù sahapuru'ébhir dhärayanti$

çrédharaù b/a%ay'r b/a%a!ya b/a%


174/211



viçvanäthaù ;ra%' ya;a@* ata e%a (1=y

#L) ' +##


175/211


çrédharaù 3&F 0a* ya!ya n

çrédharaù tat ta!7&n b/a a%at& b/a3t


176/211


(ara7


177/211


çrédharaù ta!ya&3


178/211


yata 1(endre=a d%tena


179/211


tasya mahänubhävasyänupatham am/+ita-ka'äyaù ko väsmad-vidhaù parihéëa-bhagavad-

anugraha upa+igami'atéti$

çrédharaù nan1 t%a7 at&% ra@ 31ta! ta7 e%a ba/17anya!e tatr


180/211


cikér'uëä nirdagdha-sva-pura-trayas tat-prasädä((abdha-pado mäyävinäm äcäryo mahäd&v&na

parirak'ito vigata-sudarçana-bhayo mahéyat&$

çrédharaù yat/< /ar&=< !%a-b/a3t' ba.&@ !1ta.e n&/&ta@ !13/a7

ku umba-sa0g&na kvacit pramattä viharanti$

çrédharaù na&3a-;&ra!


181/211


iti vibudha-pratyanékä utpattyä mahau+asomahä-sähasino bhagavataù saka(a-

(okänubhävasya har&r &va t&+asä pratihata-ba(äva(&pä bi(&çayä iva vasanti y& vai

saramay&ndra-d)tyä vägbhir mantra-varëäbhirindräd bibhyati$

çrédharaù %&b1d/a-(raty-an 3< de%a-;atra%a@ !a3a.e % a(& .'3e %an1b/


182/211


çrédharaù 7a/


183/211


89"+9:

païcaviàço’dhyäyaù

sa0kar'aëa-mähätmyaà

"" #$ #$1 ""

çré-çuka uväca Itasya m)(a-d&ç& triàçad-yo+ana-sahasräntara äst& yä vaika(ä bhagavatas tämasé samäkhyätänanta iti sätvatéyä

dra' /-d/çyayoù sa0kar'aëam aham ity abhimäna-(ak'aëaà yaà sa0kar'aëam ity äcak'at& ""

çrédharaù (a 0a-%&F;e tat'Ed/a!trt&F na@(1r1-3?(ay< bab/


184/211


yasy&daà k'iti-maë*a(aà bhagavato’nanta-m)rt&ùsahasra-çirasa &kasminn &va çér'aëi dhriyamäëaà

siddhärtha iva (ak'yat& "çrédharaù anantat%a7 sätvatar'abhair &känta-bhakti-yog&nävanamantaù sva-vadanäni parisphurat-

kuë*a(a-prabhä-maë*ita-gaë*a-stha(äny ati-# ) ' +##


185/211


manoharäëi pramudita-manasaù kha(uvi(okayanti ""

çrédharaù !1b/a at%a7 r=&te (ra0a.&te 0a < ad-ar1=e 3ar1=


186/211


%& />r=&te (ra0a.&te 0a < ad-ar1=e 3ar1=

# Q ' +##


187/211


/a.a!ya 3a31d& (? /e 3?t' nya!ta@ !1b/a a; 0a !1ndara; 0a b/14' yena 1d7ad/13arviçvanäthaù !1.a.&tena 713/ar&3


188/211


ta!ya bra/7a-r>(a!ya %art7a tatt%aF 4ana@ 3at/a7 1 /a na&%a %edetyart/a@ ,

krama-sandarbhaù na vyäkhyätam.viçvanäthaù Y 3a.(I':$8'I

"" #$ #$15 ""

m)rtià naù puru-k/payä babhära sattvaàsaàçuddhaà sad-asad idaà vibhäti tatra "

ya(-(é(äà m/ga-patir ädad&’navadyämädätuà sva+ana-manäàsy udära-véryaù ""

çrédharaù tar/& 3at/a7 a!a1 71713 1b/&@ !e%yate tatrrt&7 &t& yatredaF !ad-a!ad %&b/


189/211


1dd/a%'3te@ 3&7-art/a7 !%a4an

änantyäd animita-vikramasya bh)mnaùko véryäëy adhi gaëay&t sahasra-+ihvaù ""

çrédharaù &ry-- '.a7 !att%


190/211


krama-sandarbhaù b/a a%ad-%& ra/a!ya 7ad/ya7a-(ar&7


191/211


&tävatér hi rä+an puàsaù prav/tti-(ak'aëasya dharmasyavipäka-gataya uccävacä visad/çä yathä-praçnaà

vyäcakhy& kim anyat kathayäma iti ""

çrédharaù ta!ya (ra(a 0a@* et


192/211


89"+Q:

'a*viàço’dhyäyaù

naraka-varëanaà

"" #$ !$1 ""

çré-rä+oväca%mahar'a &tad vaicitryaà (okasya katham iti$

çrédharaù a -%&F;e t1 tat'Ed/a!t


193/211



viçvanäthaù ;radd/r%'3ta-(ra3


194/211


an

bahis tri-(okyä äho svid antarä(a iti$


I':$8'I

"" #$ !$# ""

çré-/'ir uväca%antarä(a &va tri-+agatyäs tu diçi dak'iëasyämadhastäd bh)m&r upari' äc ca +a(äd yasyäm

agni'vättädayaù pit/-gaëä diçi svänäà goträëäàparam&ëa samädhinä satyä &väçi'a äçäsänä

nivasanti$çrédharaù na vyäkhyätam.

krama-sandarbhaù !%


195/211


&vänu((a0ghita-bhagavac-chäsanaù sagaëo damaàdhärayati$

çrédharaù 3ar7a-d' a7 anat&3ra7ya d' a7 e%a da7aF ((e=a (ar&=a7ayat ty art/a@ an1..a /&tet& b/a a%(aF da7aF da= aF* t


196/211


197/211


yas tv iha vä &tad aham iti mam&dam iti bh)ta-droh&ëa k&va(aà sva-ku umbam &vänudinaà

prapu'ëäti, sa tad iha vihäya svayam &va tad-açubh&na raurav& nipatati$

çrédharaù eta0 0/ar ra7 a/a7 &t& &daF d/ant%et& 3ar7


198/211


&vam &va mahärauravo yatra nipatitaà puru'aàkravyädä näma ruravas taà kravy&ëa ghätayanti

yaù k&va(aà d&hambharaù$

çrédharaù 3ra%ye=a n&7&ttena 7


199/211



I':$8'I"" #$ !$1# ""

yas tv iha vai ni+a-v&da-pathäd anäpady apagataùpäkhaë*aà copagatas tam asi-patravanaà

prav&çya kaçayä praharanti tatra häsäv itas tatodhävamäna ubhayato dhärais tä(a-vanäsi-patraiç

chidyamäna-sarvä0go hä hato’sméti paramayäv&danayä m)rcchitaù pad& pad& nipatati sva-

dharmahä päkhaë*änugataà pha(aà bhu0kt&$çrédharaù !%a-d/ar7a-/< d/ar7a-ty< #9

krama-sandarbhaù, viçvanäthaù na vyäkhyätam.

I':$8'I

"" #$ !$1! ""

yas tv iha vai rä+ä rä+a-puru'o vä adaë*y& daë*aàpraëayati brähmaë& vä çaréra-daë*aà sa

päpéyän narak&’mutra s)karamukh& nipatati,taträtiba(air vini'pi'yamäëävayavo

yathaiv&h&k'u-khaë*a ärta-svar&ëa svanayan,kvacin m)rcchitaù kaçma(am upagatoyathaiv&hä-d/' a-do'ä uparuddhäù$

çrédharaù !%anayan r1dan 3a;7a.aF 7'/a7 1(a at' b/a%at& ad? a-d'


viçvanäthaù !%anayan r1dan ad? a-d' < n&rd' < 1(ar1dd/< da= &t


200/211


"" #$ !$12 ""

yas tv iha vai bh)tänäm éçvaropaka(pita-v/tténäm avivikta-para-vyathänäà svayaàpuru'opaka(pita-v/ttir vivikta-para-vyathovyathäm äcarati sa paraträndhak)p& tad-

abhidroh&ëa nipatati tatra häsau tair +antubhiùpaçu-m/ga-pak'i-sarés/pair maçaka-y)kä-

matkuëa-mak'ikädibhir y& k& cäbhidrugdhäs taiùsarvato’bhidruhyamäëas tamasi vihata-nidrä-nirv/tir a(abdhävasthänaù parikrämati yathä

kuçarér& +évaù$

çrédharaù ;%are='(a3a.(&t< 7an1 ya-ra3ta-(


201/211


çrédharaù yat 3& 0ana b/a3 y


202/211


203/211


y& tv iha vai v/'a(é-patayo na' a-çaucäcära-niyamäs tyakta-(a++äù paçu-caryäà caranti t& cäpipr&tya p)ya-vië-m)tra-ç(&'ma-ma(ä-p)rëärëav&

nipatanti tad &vätibébhatsitam açnanti$çrédharaù (a;1-0ary


204/211


I':$8'I

"" #$ !$ ! ""

yas tv iha vai savarëäà bhäryäà dvi+o r&taùpäyayati käma-mohitas taà päpa-k/tam amutrar&taù-ku(yäyäà pätayitvä r&taù sampäyayanti$

çrédharaù .


205/211


çrédharaù dra%ya-%&n&7aye 3raya-%&3ray


206/211


çrédharaù !a (>r%a7 a(& 7?ta3a e%a !an 7?t%< $


viçvanäthaù


viçvanäthaù %a&;ra7b/a3a&r %&;%


207/211


I':$8'I

"" #$ !$ ""

y& tv iha vai bh)täny udv&+ayanti narä u(baëa-svabhävä yathä dandaç)käs t&’pi pr&tya narak&

dandaç)käkhy& nipatanti yatra n/pa dandaç)käùpaïca-mukhäù sapta-mukhä upas/tya grasanti

yathä bi(&çayän$

;r d/ara@* %&;%an


208/211


209/211



viçvanäthaù &taratra !%ar e &/a b/7a1 (1nar a(&d/ar7


210/211


krama-sandarbhaù yat/< !t/>.aF ;r1t%< tat/< !>3 7aF 0a ;r1t%.er>(e


211/211


9"+Q

Documents

Bhagavata Purana - Canto 05 Part 2 - Four Commentaries