Upload
others
View
20
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
bhartṛhareḥśatakatriśati-nītiśatakam
dikkālādyanavacChinnānantacinmātramūrtaye|svānubhūtyekamānāyanamaḥśāntāyatejase||1.1||
boddhāromatsaragrastāḥprabhavaḥsmayadūśhitāḥ|abodhopahatāḥcānyejīrṇaṃaṅgesubhāśhitaṃ||1.2||
aGYaḥsukhaṃārādhyaḥsukhataraṃārādhyateviśeśhaGYaḥ|GYānalavadurvidagdhaṃbrahmāpitaṃnaraṃnarañjayati||1.3||
prasahyamaṇiṃuddharenmakaravaktradaṃśhṭrāntarātsamudraṃapisantaretpracaladūrmimālākulaṃ|bhujaṅgaṃapikopitaṃśirasipuśhpavaddhārayetnatupratiniviśhṭamū^^ṛkhajanacittaṃārādhayeth||1.4||
labhetasikatāsutailaṃapiyatnataḥpīḍayanpibeccamṛgatṛśhṇikāsusalilaṃpipāsārditaḥ|kvacidapiparyaṭanśaśaviśhāṇaṃāsādayetnatupratiniviśhṭamūrkhacittaṃārādhayeth||1.5||
vyālaṃbālamṛṇālatantubhirasauroddhuṃsamujjṛmbhate
1
https://www.vignanam.org
Chettuṃvajramaṇiṃśirīśhakusumaprāntenasannahyati|mādhuryaṃmadhubindunāracayituṃkśhārāmudherīhatenetuṃvāñChantiyaḥkhalānpathisatāṃsūktaiḥsudhāsyandibhiḥ||1.6||
svāyattaṃekāntaguṇaṃvidhātrāvinirmitaṃChādanaṃaGYatāyāḥ|viśeśhā^^ataḥsarvavidāṃsamājevibhūśhaṇaṃmaunaṃapaṇḍitānāṃ||1.7||
yadākiñcijGYoahaṃdvipaivamadāndhaḥsamabhavaṃtadāsarvaGYoasmītyabhavadavaliptaṃmamamanaḥyadākiñcitkiñcidbudhajanasakāśādavagataṃtadāmūrkhoasmītijvaraivamadomevyapagataḥ||1.8||
kṛmikulacittaṃlālāklinnaṃvigandhijugupsitaṃnirupamarasaṃprītyākhādannarāsthinirāmiśhaṃ|surapatiṃapiśvāpārśvasthaṃvilokyanaśaṅkatenahigaṇayatikśhudrojantuḥparigrahaphalgutāṃ||1.9||
śiraḥśārvaṃsvargātpaśupatiśirastaḥkśhitidharaṃmhīdhrāduttuṅgādavaniṃavaneścāpijaladhiṃ|adhoadhogaṅgeyaṃpadaṃupagatāstokamathavāvivekabhraśhṭānāṃbhavativinipātaḥśatamukhaḥ||1.10||
śakyovārayituṃjalenahutabhukcChatreṇasūryātaponāgendroniśitāgkuśenasamadodaṇḍenagogardabhau|
2
https://www.vignanam.org
vyādhirbheśhajasaṅgrahaiścavividhairmantraprayogairviśhaṃsarvasyauśhadhaṃastiśāstravihitaṃmūrkhasyanastyauśhadhiṃ||1.11||
sāhityasaṅgītakalāvihīnaḥsākśhātpaśuḥpucChaviśhāṇahīnaḥ|tṛṇaṃnakhādannapijīvamānastadbhāgadheyaṃparamaṃpaśūnāṃ||1.12||
yeśhāṃnavidyānataponadānaṃGYānaṃnaśīlaṃnaguṇonadharmaḥ|temartyalokebhuvibhārabhūtāmanuśhyarūpeṇamṛgāścaranti||1.13||
varaṃparvatadurgeśhubhrāntaṃvanacaraiḥsahanamūrkhajanasamparkaḥsurendrabhavaneśhvapi||1.14||
śāstropaskṛtaśabdasundaragiraḥśiśhyapradeyāgamāvikhyātāḥkavayovasantiviśhayeyasyaprabhornirdhanāḥ|tajjāḍyaṃvasudhādipasyakavayastvarthaṃvināpīśvarāḥkutsyāḥsyuḥkuparīkśhakāhimaṇayoyairarghataḥpātitāḥ||1.15||
harturyātinagocaraṃkiṃapiśaṃpuśhṇātiyatsarvadā'pyarthibhyaḥpratipādyamānaṃaniśaṃprāpnotivṛddhiṃparāṃ|kalpānteśhvapinaprayātinidhanaṃvidyākhyaṃantardhanaṃ
3
https://www.vignanam.org
yeśhāṃtānpratimānaṃujjhatanṛpāḥkastaiḥsahaspardhate||1.16||
adhigataparamārthānpaṇḍitānmāvamaṃsthāstṛṇaṃivalaghulakśhmīrnaivatānsaṃruṇaddhi|abhinavamadalekhāśyāmagaṇḍasthalānāṃnabhavatibisatanturvāraṇaṃvāraṇānāṃ||1.17||
ambhojinīvanavihāravilāsaṃevahaṃsasyahantinitarāṃkupitovidhātā|natvasyadugdhajalabhedavidhauprasiddhāṃvaidagdhīkīrtiṃapahartuṃasausamarthaḥ||1.18||
keyūrāṇinabhūśhayantipuruśhaṃhārānacandrojjvalānasnānaṃnavilepanaṃnakusumaṃnālaṅkṛtāmūrdhajāḥ|vāṇyekāsamalaṅkarotipuruśhaṃyāsaṃskṛtādhāryatekśhīyantekhalubhūśhaṇānisatataṃvāgbhūśhaṇaṃbhūśhaṇaṃ||1.19||
vidyānāmanarasyarūpaṃadhikaṃpracChannaguptaṃdhanaṃvidyābhogakarīyaśaḥsukhakarīvidyāgurūṇāṃguruḥ|vidyābandhujanovideśagamanevidyāparādevatāvidyārājasupūjyatenatudhanaṃvidyāvihīnaḥpaśuḥ||1.20||
kśhāntiścetkavacenakiṃkiṃaribhiḥkrodhoasticeddehināṃGYātiścedanalenakiṃyadisuhṛddivyauśhadhaṃkiṃphalaṃ|kiṃsarpairyadidurjanāḥkiṃudhanairvidyā'navadyāyadi
4
https://www.vignanam.org
vrīḍācetkiṃubhūśhaṇaiḥsukavitāyadyastirājyenakiṃ||1.21||
dākśhiṇyaṃsvajanedayāparijaneśāṭhyaṃsadādurjaneprītiḥsādhujanenayonṛpajanevidvajjanecārjavaṃ|śauryaṃśatrujanekśhamāgurujanekāntājanedhṛśhṭatāyecaivaṃpuruśhāḥkalāsukuśalāsteśhvevalokasthitiḥ||1.22||
jāḍyaṃdhiyoharatisiñcativācisatyaṃmānonnatiṃdiśatipāpaṃapākaroti|cetaḥprasādayatidikśhutanotikīrtiṃsatsaṅgatiḥkathayakiṃnakarotipuṃsāṃ||1.23||
jayantitesukṛtinorasasiddhāḥkavīśvarāḥ|nāstiyeśhāṃyaśaḥkāyejarāmaraṇajaṃbhayaṃ||1.24||
sūnuḥsaccaritaḥsatīpriyatamāsvāmīprasādonmukhaḥsnigdhaṃmitraṃavañcakaḥparijanoniḥkleśaleśaṃmanaḥ|ākāroruciraḥsthiraścavibhavovidyāvadātaṃmukhaṃtuśhṭeviśhṭapakaśhṭahāriṇiharausamprāpyatedehinā||1.25||
prāṇāghātānnivṛttiḥparadhanaharaṇesaṃyamaḥsatyavākyaṃkāleśaktyāpradānaṃyuvatijanakathāmūkabhāvaḥpareśhāṃ|tṛśhṇāsrotovibhaṅgoguruśhucavinayaḥsarvabhūtānukampāsāmānyaḥsarvaśāstreśhvanupahatavidhiḥśreyasāṃeśhapanthāḥ||1.26||
5
https://www.vignanam.org
prārabhyatenakhaluvighnabhayenanīcaiḥprārabhyavighnavihatāviramantimadhyāḥ|vighnaiḥpunaḥpunarapipratihanyamānāḥprārabdhaṃuttamajanānaparityajanti||1.27||
asantonābhyarthyāḥsuhṛdapinayācyaḥkṛśadhanaḥpriyānyāyyāvṛttirmalinaṃasubhaṅgeapyasukaraṃ|vipadyuccaiḥstheyaṃpadaṃanuvidheyaṃcamahatāṃsatāṃkenoddiśhṭaṃviśhamaṃasidhārāvrataṃidaṃ||1.28||
kśhutkśhāmoapijarākṛśoapiśithilaprāṇoapikaśhṭāṃdaśāmāpannoapivipannadīdhitiritiprāṇeśhunaśyatsvapi|mattebhendravibhinnakumbhapiśitagrāsaikabaddhaspṛhaḥkiṃjīrṇaṃtṛṇaṃattimānamahatāṃagresaraḥkesarī||1.29||
svalpasnāyuvasāvaśeśhamalinaṃnirmāṃsaṃapyasthigoḥśvālabdhvāparitośhaṃetinatutattasyakśhudhāśāntaye|siṃhojambukaṃaṅkaṃāgataṃapityaktvānihantidvipaṃsarvaḥkṛcChragatoapivāñChantijanaḥsattvānurūpaṃphalaṃ||1.30||
lāṅgūlacālanaṃadhaścaraṇāvapātaṃbhūmaunipatyavadanodaradarśanaṃca|śvāpiṇḍadasyakurutegajapuṅgavastudhīraṃvilokayaticāṭuśataiścabhuṅkte||1.31||
6
https://www.vignanam.org
parivartinisaṃsāremṛtaḥkovānajāyate|sajātoyenajātenayātivaṃśaḥsamunnatiṃ||1.32||
kusumastavakasyevadvayīvṛttirmanasvinaḥ|mūrdhnivāsarvalokasyaśīryatevanaevavā||1.33||
santyanyeapibṛhaspatiprabhṛtayaḥsambhāvitāḥpañcaśhāstānpratyeśhaviśeśhavikramarucīrāhurnavairāyate|dvāvevagrasatedivākaraniśāprāṇeśvaraubhāskaraubhrātaḥparvaṇipaśyadānavapatiḥśīrśhāvaśeśhākṛtiḥ||1.34||
vahatibhuvanaśreṇiṃśeśhaḥphaṇāphalakasthitāṃkamaṭhapatināmadhyepṛśhṭhaṃsadāsacadhāryate|taṃapikurutekroḍādhīnaṃpayodhiranādarādahahamahatāṃniḥsīmānaścaritravibhūtayaḥ||1.35||
varaṃpakśhacChedaḥsamadamaghavanmuktakuliśaprahārairudgacChadbahuladahanodgāragurubhiḥ|tuśhārādreḥsūnorahahapitarikleśavivaśenacāsausampātaḥpayasipayasāṃpatyurucitaḥ||1.36||
siṃhaḥśiśurapinipatatimadamalinakapolabhittiśhugajeśhu|
7
https://www.vignanam.org
prakṛtiriyaṃsattvavatāṃnakhaluvayastejasohetuḥ||1.37||
jātiryāturasātalaṃguṇagaṇaistatrāpyadhogamyatāṃśīlaṃśailataṭātpatatvabhijanaḥsandahyatāṃvahninā|śauryevairiṇivajraṃāśunipatatvarthoastunaḥkevalaṃyenaikenavināguṇastṛṇalavaprāyāḥsamastāime||1.38||
dhanaṃarjayakākutsthadhanamūlaṃidaṃjagat|antaraṃnābhijānāminirdhanasyamṛtasyaca||1.39||
tānīndriyāṇyavikalānitadevanāmasābuddhirapratihatāvacanaṃtadeva|arthośhmaṇāvirahitaḥpuruśhaḥkśhaṇenasoapyanyaevabhavatītivicitraṃetath||1.40||
yasyāstivittaṃsanaraḥkulīnaḥsapaṇḍitaḥsaśrutavānguṇaGYaḥ|saevavaktāsacadarśanīyaḥsarveguṇāḥkāñcanaṃāśrayanti||1.41||
daurmantryānnṛpatirvinaśyatiyatiḥsaṅgātsutolālanātviproanadhyayanātkulaṃkutanayācChīlaṃkhalopāsanāt|hrīrmadyādanavekśhaṇādapikṛśhiḥsnehaḥpravāsāśrayānmaitrīcāpraṇayātsamṛddhiranayāttyāgapramādāddhanaṃ||1.42||
8
https://www.vignanam.org
dānaṃbhogonāśastisrogatayobhavantivittasya|yonadadātinabhuṅktetasyatṛtīyāgatirbhavati||1.43||
maṇiḥśāṇollīḍhaḥsamaravijayīhetidalitomadakśhīṇonāgaḥśaradisaritaḥśyānapulināḥ|kalāśeśhaścandraḥsuratamṛditābālavanitātannimnāśobhantegalitavibhavāścārthiśhunarāḥ||1.44||
parikśhīṇaḥkaścitspṛhayatiyavānāṃprasṛtayesapaścātsampūrṇaḥkalayatidharitrīṃtṛṇasamāṃ|ataścānaikāntyādgurulaghutayā'rtheśhudhanināmavasthāvastūniprathayaticasaṅkocayatica||1.45||
rājandudhukśhasiyadikśhitidhenuṃetāṃtenādyavatsaṃivalokaṃamuṃpuśhāṇatasmiṃścasamyaganiśaṃparipośhyamāṇenānāphalaiḥphalatikalpalatevabhūmiḥ||1.46||
satyānṛtācaparuśhāpriyavādinīcahiṃsrādayālurapicārthaparāvadānyā|nityavyayāpracuranityadhanāgamācavārāṅganevanṛpanītiranekarūpā||1.47||
āGYākīrtiḥpālanaṃbrāhmaṇānāṃ
9
https://www.vignanam.org
dānaṃbhogomitrasaṃrakśhaṇaṃcayeśhāṃeteśhaḍguṇānapravṛttāḥkoarthasteśhāṃpārthivopāśrayeṇa||1.48||
yaddhātrānijabhālapaṭṭalikhitaṃstokaṃmahadvādhanaṃtatprāpnotimarusthaleapinitarāṃmerautatonādhikaṃ|taddhīrobhavavittavatsukṛpaṇāṃvṛttiṃvṛthāsākṛthāḥkūpepaśyapayonidhāvapighaṭogṛhṇātitulyaṃjalaṃ||1.49||
tvaṃevacātakādhāroasītikeśhāṃnagocaraḥ|kiṃambhodavarāsmākaṃkārpaṇyoktaṃpratīkśhase||1.50||
rerecātakasāvadhānamanasāmitrakśhaṇaṃśrūyatāmambhodābahavovasantigaganesarveapinaitādṛśāḥ|kecidvṛśhṭibhirārdrayantivasudhāṃgarjantikecidvṛthāyaṃyaṃpaśyasitasyatasyapuratomābrūhidīnaṃvacaḥ||1.51||
akaruṇatvaṃakāraṇavigrahaḥparadhaneparayośhiticaspṛhā|sujanabandhujaneśhvasahiśhṇutāprakṛtisiddhaṃidaṃhidurātmanāṃ||1.52||
durjanaḥparihartavyovidyayā'lakṛtoapisan|maṇinābhūśhitaḥsarpaḥ
10
https://www.vignanam.org
kiṃasaunabhayaṅkaraḥ||1.53||
jāḍyaṃhrīmatigaṇyatevratarucaudambhaḥśucaukaitavaṃśūrenirghṛṇatāmunauvimatitādainyaṃpriyālāpini|tejasvinyavaliptatāmukharatāvaktaryaśaktiḥsthiretatkonāmaguṇobhavetsaguṇināṃyodurjanairnāṅkitaḥ||1.54||
lobhaścedaguṇenakiṃpiśunatāyadyastikiṃpātakaiḥsatyaṃcettapasācakiṃśucimanoyadyastitīrthenakiṃ|saujanyaṃyadikiṃguṇaiḥsumahimāyadyastikiṃmaṇḍanaiḥsadvidyāyadikiṃdhanairapayaśoyadyastikiṃmṛtyunā||1.55||
śaśīdivasadhūsarogalitayauvanākāminīsarovigatavārijaṃmukhaṃanakśharaṃsvākṛteḥ|prabhurdhanaparāyaṇaḥsatatadurgataḥsajjanonṛpāṅgaṇagataḥkhalomanasisaptaśalyānime||1.56||
nakaściccaṇḍakopānāmātmīyonāmabhūbhujāṃ|hotāraṃapijuhvānaṃspṛśhṭovahatipāvakaḥ||1.57||
maunoum^^ūkaḥpravacanapaṭurbāṭulojalpakovādhṛśhṭaḥpārśvevasaticasadādūrataścāpragalbhaḥ|kśhāntyābhīruryadinasahateprāyaśonābhijātaḥsevādharmaḥparamagahanoyogināṃapyagamyaḥ||1.58||
11
https://www.vignanam.org
udbhāsitākhilakhalasyaviśṛṅkhalasyaprāgjātavistṛtanijādhamakarmavṛtteḥ|daivādavāptavibhavasyaguṇadviśhoasyanīcasyagocaragataiḥsukhaṃāpyate||1.59||
ārambhagurvīkśhayiṇīkrameṇalaghvīpurāvṛddhimatīcapaścāt|dinasyapūrvārdhaparārdhabhinnāChāyevamaitrīkhalasajjanānāṃ||1.60||
mṛgamīnasajjanānāṃtṛṇajalasantośhavihitavṛttīnāṃ|lubdhakadhīvarapiśunāniśhkāraṇavairiṇojagati||1.61||
vāñChāsajjanasaṅgameparaguṇeprītirguraunamratāvidyāyāṃvyasanaṃsvayośhitiratirlokāpavādādbhayaṃ|bhaktiḥśūliniśaktirātmadamanesaṃsargamuktiḥkhaleyeśhvetenivasantinirmalaguṇāstebhyonarebhyonamaḥ||1.62||
vipadidhairyaṃathābhyudayekśhamāsadasivākyapaṭutāyudhivikramaḥ|yaśasicābhirucirvyasanaṃśrutauprakṛtisiddhaṃidaṃhimahātmanāṃ||1.63||
pradānaṃpracChannaṃgṛhaṃupagatesambhramavidhiḥpriyaṃkṛtvāmaunaṃsadasikathanaṃcāpyupakṛteḥ|anutsekolakśhmyāṃanabhibhavagandhāḥparakathāḥsatāṃkenoddiśhṭaṃviśhamaṃasidhārāvrataṃidaṃ||1.64||
12
https://www.vignanam.org
kareślāghyastyāgaḥśirasigurupādapraṇayitāmukhesatyāvāṇīvijayibhujayorvīryaṃatulaṃ|hṛdisvacChāvṛttiḥśrutiṃadhigataṃcaśravaṇayorvināpyaiśvaryeṇaprakṛtimahatāṃmaṇḍanaṃidaṃ||1.65||
sampatsumahatāṃcittaṃbhavatyutpalakoum^^alaṃ|āpatsucamahāśailaśilāsaṅghātakarkaśaṃ||1.66||
santaptāyasisaṃsthitasyapayasonāmāpinaGYāyatemuktākāratayātadevanalinīpatrasthitaṃrājate|svātyāṃsāgaraśuktimadhyapatitaṃtanmauktikaṃjāyateprāyeṇādhamamadhyamottamaguṇaḥsaṃsargatojāyate||1.67||
prīṇātiyaḥsucaritaiḥpitaraṃsaputroyadbharturevahitaṃicChatitatkalatraṃ|tanmitraṃāpadisukhecasamakriyaṃyadetattrayaṃjagatipuṇyakṛtolabhante||1.68||
ekodevaḥkeśavovāśivovāhyekaṃmitraṃbhūpatirvāyatirvā|ekovāsaḥpattanevāvanevāhyekābhāryāsundarīvādarīvā||1.69||
namratvenonnamantaḥparaguṇakathanaiḥsvānguṇānkhyāpayantaḥsvārthānsampādayantovitatapṛthutarārambhayatnāḥparārthe|
13
https://www.vignanam.org
kśhāntyaivākśheparukśhākśharamukharamukhāndurjanāndūśhayantaḥsantaḥsāścaryacaryājagatibahumatāḥkasyanābhyarcanīyāḥ||1.70||
bhavantinamrāstaravaḥphalodgamairnavāmbubhirdūrāvalambinoghanāḥ|anuddhatāḥsatpuruśhāḥsamṛddhibhiḥsvabhāvaeśhaparopakāriṇāṃ||1.71||
śrotraṃśrutenaivanakuṇḍalenadānenapāṇirnatukaṅkaṇena|vibhātikāyaḥkaruṇaparāṇāṃparopakārairnatucandanena||1.72||
pāpānnivārayatiyojayatehitāyaguhyaṃnigūhatiguṇānprakaṭīkaroti|āpadgataṃcanajahātidadātikālesanmitralakśhaṇaṃidaṃpravadantisantaḥ||1.73||
padmākaraṃdinakarovikacīkaroticamdrpvolāsayatikairavacakravālaṃ|nābhyarthitojaladharoapijalaṃdadātisantaḥsvayaṃparahitevihitābhiyogāḥ||1.74||
ekesatpuruśhāḥparārthaghaṭakāḥsvārthaṃparityajantiyesāmānyāstuparārthaṃudyamabhṛtaḥsvārthāvirodhenaye|teamīmānuśharākśhasāḥparahitaṃsvārthāyanighnantiye
14
https://www.vignanam.org
yetughnantinirarthakaṃparahitaṃtekenajānīmahe||1.75||
kśhīreṇātmagatodakāyahiguṇādattāpurāteakhilākśhīrottāpaṃavekśhyatenapayasāsvātmākṛśānauhutaḥ|gantuṃpāvakaṃunmanastadabhavaddṛśhṭvātumitrāpadaṃyuktaṃtenajalenaśāmyatisatāṃmaitrīpunastvīdṛśī||1.76||
itaḥsvapitikeśavaḥkulaṃitastadīyadviśhāmitaścaśaraṇārthināṃśikhariṇāṃgaṇāḥśerate|itoapibaḍavānalaḥsahasamastasaṃvartakai^^ṛahovitataṃūrjitaṃbharasahaṃsindhorvapuḥ||1.77||
tṛśhṇāṃChindhibhajakśhamāṃjahimadaṃpāperatiṃmākṛthāḥsatyaṃbrūhyanuyāhisādhupadavīṃsevasvavidvajjanaṃ|mānyānmānayavidviśhoapyanunayaprakhyāpayapraśrayaṃkīrtiṃpālayaduḥkhitekurudayāṃetatsatāṃceśhṭitaṃ||1.78||
manasivacasikāyepuṇyapīyūśhapūrṇāstribhuvanaṃupakāraśreṇibhiḥprīṇayantaḥ|paraguṇaparamāṇūnparvatīkṛtyanityaṃnijahṛdivikasantaḥsantasantaḥkiyantaḥ||1.79||
kiṃtenahemagiriṇārajatādriṇāvāyatrāśritāścataravastaravastaeva|manyāmahemalayaṃevayad^^āśrayeṇakaṅkolanimbakaṭujāapicandanāḥsyuḥ||1.80||
15
https://www.vignanam.org
ratnairmahārhaistutuśhurnadevānabhejirebhīmaviśheṇabhītiṃ|sudhāṃvinānaparayurvirāmaṃnaniścitārthādviramantidhīrāḥ||1.81||
kvacitpṛthvīśayyaḥkvacidapicaparaṅkaśayanaḥkvacicChākāhāraḥkvacidapicaśālyodanaruciḥ|kvacitkanthādhārīkvacidapicadivyāmbaradharomanasvīkāryārthīnagaṇayatiduḥkhaṃnacasukhaṃ||1.82||
aiśvaryasyavibhūśhaṇaṃsujanatāśauryasyavāksaṃyamoGYānasyopaśamaḥśrutasyavinayovittasyapātrevyayaḥ|akrodhastapasaḥkśhamāprabhaviturdharmasyanirvājatāsarveśhāṃapisarvakāraṇaṃidaṃśīlaṃparaṃbhūśhaṇaṃ||1.83||
nindantunītinipuṇāyadivāstuvantulakśhmīḥsamāviśatugacChatuvāyatheśhṭhaṃ|adyaivavāmaraṇaṃastuyugāntarevānyāyyātpathaḥpravicalantipadaṃnadhīrāḥ||1.84||
bhagnāśasyakaraṇḍapiṇḍitatanormlānendriyasyakśhudhākṛtvākhurvivaraṃsvayaṃnipatitonaktaṃmukhebhoginaḥ|tṛptastatpiśitenasatvaraṃasautenaivayātaḥyathālokāḥpaśyatadaivaṃevahinṛṇāṃvṛddhaukśhayekāraṇaṃ||1.85||
ālasyaṃhimanuśhyāṇāṃ
16
https://www.vignanam.org
śarīrasthomahānripuḥ|nāstyudyamasamobandhuḥkurvāṇonāvasīdati||1.86||
Chinnoapirohatitarkśhīṇoapyupacīyatepunaścandraḥ|itivimṛśantaḥsantaḥsantapyantenaduḥkheśhu||1.87||
netāyasyabṛhaspatiḥpraharaṇaṃvajraṃsurāḥsainikāḥsvargodurgaṃanugrahaḥkilaharerairāvatovāraṇaḥ|ityaiśvaryabalānvitoapibalabhidbhagnaḥparaiḥsaṅgaretadvyaktaṃnanudaivaṃevaśaraṇaṃdhigdhigvṛthāpauruśhaṃ||1.88||
karmāyattaṃphalaṃpuṃsāṃbuddhiḥkarmānusāriṇī|tathāpisudhiyābhāvyaṃsuvicāryaivakurvatā||1.89||
khalvātodivaseśvarasyakiraṇaiḥsantāḍitomastakevāñChandeśaṃanātapaṃvidhivaśāttālasyamūlaṃgataḥ|tatrāpyasyamahāphalenapatatābhagnaṃsaśabdaṃśiraḥprāyogacChatiyatrabhāgyarahitastatraivayāntyāpadaḥ||1.90||
raviniśākarayorgrahapīḍanaṃgajabhujaṅgamayorapibandhanaṃ|matimatāṃcavilokyadaridratāṃvidhirahobalavānitimematiḥ||1.91||
17
https://www.vignanam.org
sṛjatitāvadaśeśhaguṇakaraṃpuruśharatnaṃalaṅkaraṇaṃbhuvaḥ|tadapitatkśhaṇabhaṅgikaroticedahahakaśhṭaṃapaṇḍitatāvidheḥ||1.92||
patraṃnaivayadākarīraviṭapedośhovasantasyakimnolūkoapyava^^okateyadidivāsūryasyakiṃdūśhaṇaṃ|dhārānaivapatanticātakamukhemeghasyakiṃdūśhaṇamyatpūrvaṃvidhinālalāṭalikhitaṃtanmārjituṃkaḥkśhamaḥ||1.93||
namasyāmodevānnanuhatavidhesteapivaśagāvidhirvandyaḥsoapipratiniyatakarmaikaphaladaḥ|phalaṃkarmāyattaṃyadikiṃamaraiḥkiṃcavidhinānamastatkarmabhyovidhirapinayebhyaḥprabhavati||1.94||
brahmāyenakulālavanniyamitobrahmāḍabhāṇḍodareviśhṇuryenadaśāvatāragahanekśhiptomahāsaṅkaṭe|rudroyenakapālapāṇipuṭakebhikśhāṭanaṃkāritaḥsūryobhrāmyatinityaṃevagaganetasmainamaḥkarmaṇe||1.95||
naivākṛtiḥphalatinaivākulaṃnaśīlaṃvidyāpinaivanacayatnakṛtāpisevā|bhāgyānipūrvatapasākhalusañcitānikālephalantipuruśhasyayathaivavṛkśhāḥ||1.96||
vaneraṇeśatrujalāgnimadhye
18
https://www.vignanam.org
mahārṇaveparvatamastakevā|suptaṃpramattaṃviśhamasthitaṃvārakśhantipuṇyānipurākṛtāni||1.97||
yāsādhūṃścakhalānkarotividuśhomūrkhānhitāndveśhiṇaḥpratyakśhaṃkuruteparīkśhaṃamṛtaṃhālāhalaṃtatkśhaṇāt|tāṃārādhayasatkriyāṃbhagavatīṃbhoktuṃphalaṃvāñChitaṃhesādhovyasanairguṇeśhuvipuleśhvāsthāṃvṛthāmākṛthāḥ||1.98||
guṇavadaguṇavadvākurvatākāryajātaṃpariṇatiravadhāryāyatnataḥpaṇḍitena|atirabhasakṛtānāṃkarmaṇāṃāvipatterbhavatihṛdayadāhīśalyatulyovipākaḥ||1.99||
sthālyāṃvaidūryamayyāṃpacatitilakaṇāṃścandanairindhanaughaiḥsauvarṇairlāṅgalāgrairvilikhativasudhāṃarkamūlasyahetoḥ|kṛtvākarpūrakhaṇḍānvṛttiṃihakurutekodravāṇāṃsamantātprāpyemāṃkarmbhūmiṃnacaratimanujoyastopamandabhāgyaḥ||1.100||
majjatvambhasiyātumeruśikharaṃśatruṃjayatvāhavevāṇijyaṃkṛśhisevanecasakalāvidyāḥkalāḥśikśhatāṃ|ākāśaṃvipulaṃprayātukhagavatkṛtvāprayatnaṃparaṃnābhāvyaṃbhavatīhakarmavaśatobhāvyasyanāśaḥkutaḥ||1.101||
19
https://www.vignanam.org
bhīmaṃvanaṃbhavatitasyapuraṃpradhānaṃsarvojanaḥsvajanatāṃupayātitasya|kṛtsnācabhūrbhavatisannidhiratnapūrṇāyasyāstipūrvasukṛtaṃvipulaṃnarasya||1.102||
kolābhoguṇisaṅgamaḥkiṃasukhaṃprāGYetaraiḥsaṅgatiḥkāhāniḥsamayacyutirnipuṇatākādharmatattveratiḥ|kaḥśūrovijitendriyaḥpriyatamākā'nuvratākiṃdhanaṃvidyākiṃsukhaṃapravāsagamanaṃrājyaṃkiṃāGYāphalaṃ||1.103||
apriyavacanadaridraiḥpriyavacanadhanāḍhyaiḥsvadāraparituśhṭaiḥ|paraparivādanivṛttaiḥkvacitkvacinmaṇḍitāvasudhā||1.104||
kadarthitasyāpihidhairyavṛtternaśakyatedhairyaguṇaḥpramārśhṭuṃ|adhoum^^ukhasyāpikṛtasyavahnernādhaḥśikhāyātikadācideva||1.105||
kāntākaṭākśhaviśikhānalunantiyasyacittaṃnanirdahatikipakṛśānutāpaḥ|karśhantibhūriviśhayāścanalobhapāśairlokatrayaṃjayatikṛtsnaṃidaṃsadhīraḥ||1.106||
ekenāpihiśūreṇapādākrāntaṃmahītalaṃ|kriyatebhāskareṇaiva
20
https://www.vignanam.org
sphārasphuritatejasā||1.107||
vahnistasyajalāyatejalanidhiḥkulyāyatetatkśhaṇānmeruḥsvalpaśilāyatemṛgapatiḥsadyaḥkuraṅgāyate|vyālomālyaguṇāyateviśharasaḥpīyūśhavarśhāyateyasyāṅgeakhilalokavallabhatamaṃśīlaṃsamunmīlati||1.108||
lajjāguṇaughajananīṃjananīṃivasvāmatyantaśuddhahṛdayāṃanuvartamānāṃ|tejasvinaḥsukhaṃasūnapisantyajanatisatyavratavyasaninonapunaḥpratiGYāṃ||1.109||
WebUrl:https://www.vignanam.org/veda/bhartruhari-sataka-trisati---neeti-satakam-english.html
21
https://www.vignanam.org