Upload
wwwtipfakultesi-org
View
301
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
Bilinç Bozukluğuna Yaklaşım
HEDEFLER
• Terminolojinin gözden geçirilmesi
• Akut deliryum’a odaklanma – Potansiyel tıbbi acil durum
• Bilinç Bozukluğuna sahip hastaların değerlendirilmesinin tartışılması
• Yaklaşım konularının tartışılması
Bilinç Bozukluğuna Yaklaşım
• Özgün olmayan dönem • Hastanın uyanıklık durumundaki, zihinsel
içeriğindeki veya dikkatindeki herhangi bir akut veya kronik değişiklik
• Dikkat—tek bir odak veya nesne ile ilişkili uyaranı uygun olarak seçme ve odaklanma kapasitesi
• İdrak— kortikal fonksiyon, bilginin muhakeme veya sezgi yolu ile kazanıldığı süreç.
Bilinç Bozukluğuna Yaklaşım
• Letarji—hasta uyanık görülmekle birlikte
farkındalığı bozulmuştur
• Stupor—Yanıtsızlık, güçlü ve tekrarlayan
uyaranlar ile uyandırılabilirse de normal,
bazal farkındalığa dönemez.
• Koma—Dış uyaranlarla uyandırılamaz,
tamamen yanıtsızdır.
Bilinç Bozukluğuna Yaklaşım
Deliryum• Bilinç ve dikkatin genel bozukluğu ile
karakterli, akut, geçici, dalgalanan, geri dönme potansiyeline sahip organik beyin bozukluğudur.
Demans • Bilinç ve dikkatin sağlam kaldığı, hafıza ve
kortikal fonksiyonlarda bozukluğa neden olan ilerleyici organik beyin bozukluğudur.
Bilinç Bozukluğuna Yaklaşım
Akut Psikoz• Akut başlangıçlı, psikiyatrik hastalık
öyküsü, hayati bulguların stabilliği, stabil gidiş, değişken psikomotor aktivite, tipik olarak kavrama sağlamdır, konuşma tutarlıdır, oryantasyon sağlamdır, halüsinasyonlar olabilir, sistematik delüzyonlar olasıdır, tedavi yanıtı iyidir.
Tüm Konfüzyonlar Demans Değildir
Daima Deliryum Olasılığını Göz Önünde Bulundurun
Deliryum
ÖNEMLİ NOKTALAR
• Deliryum’u atlamak kolaydır – Tanı konması gereklidir
• Atlamak, tehlikeli sonuçlar doğurabilir• Araştırılacaklar:
– Hipoglisemi– Besin alımı– Karbon monoksit retansiyonu– Şiddetli metabolik anormallik– Gizli travma – özellikle antikoagülan tedavisindeki
hastalarda
ÖNEMLİ NOKTALAR
• Letarjik küçük çocuklarda – düşünülecekler– Hipoglisemi– Dehidrasyon– Menenjit– Barsak tıkanıklığı– Travma (sallanmış bebek sendromu)– Toksin/sindirimi
Deliryum – SIKLIKLA ATLANIR
• Vakaların %43’ü diplomalı hemşireler
tarafından fark edilmezler
• Vakaların %32-%66’sı tıp doktorları
tarafından fark edilmezler
Deliryum – YAŞLILARDA EPİDEMİYOLOJİ
Prevalans :• Hastaneye yatan tıbben hasta % 10 - 30• Acil servis % 10 -18
İnsidans:
• Hastane içi % 10 - 36• Operasyon sonr ası %50’ye dek• Kardiyak cerrahi % 17 - 73• Ortopedik % 28 - 52
Bilinç Bozukluğuna Yaklaşım
• Deliryum / Akut Konfüzyonal Durum (ACS)
• Psikiyatrik olmayan etiyoloji ile akut genel düşünce
ve algılama bozukluğu
• Fiziksel (organik) beyin sendromu (OBS)
• Dış veya iç süreçlerden kaynaklanan fiziksel,
yapısal veya fonksiyonel korteks bozukluğu
• Bilinç düzeyinin bozulması ve dikkatsizlik
Bilinç Bozukluğuna Yaklaşım
• Delirium / Akut konfüzyonal durum (ACS)• Hızlı dalgalanan seyir
• Farklı bir tanı veya hastalık belirtisi değil
• Ortak ana şikayet
• Çoklu tıbbi/toksikolojik durumların ilk göstergesi
• 70 yaşın üzerindeki acil servis hastalarının %40’ında bulunur.
• Yaşla, hastaneye yatımla ve demansla yüksek oranda ilişkilidir.
DELİRYUMUN FARKLI FORMLARI VARDIR
• Hiperaktif veya ajite deliryum – Vakaların %25’i
• Hipoakif deliryum – Daha az fark edilir veya uygun şekilde tedavi edilir
• Karma
• Ek özellikleri: duygusal belirtileri, psikotik belirtileri, akşama doğru ajitasyonda ve negatif tutumlarda artışı içerir.
NÖROPATOFİZYOLOJİ• Kolinerjik yetmezlik
– Deliryum, serumda yüksek antikolinerjik aktivite ile ilişkilidir.
• Serotonin fazlası veya eksikliği
• Dopamin fazlalığı (asetilkolin salımını düzenler)
• Sitokinlerin artışı (IL-1 ve 2, Tümör Nekroz Faktörü)– Kanserli veya enfeksiyonlu hastalarda görüldüğü gibi– Kan beyin bariyerinin geçirgenliğini artırır
• Kronik stres ve hiperkortizolizim
• Değişen diğer nörotransmiterler: GABA, glutamat, melatonin
HAZIRLAYICI FAKTÖRLER
• Alkol veya madde kötüye kullanımı öyküsü• Erkek cinsiyet• İleri yaş• Demans• Günlük aktif yaşam içindeki fonksiyonel bozukluk• Tıbbi komorbidite• Duyusal bozukluk (görme azlığı, işitme azlığı)• Yüksek kan üre nitrojeni/ kreatinin oranı
(dehidrasyon)
Deliryumun diğer sebepleri
• Pnömoni – yaşlılarda, öksürük/ateş görülmeyebilir
• Sepsis – ateş genellikle yoktur
• Miyokard infarktüsü – sıklıkla göğüs ağrısı ve dispne bulunmaz
• Abdominal enfeksiyonlar – ağrı pek az olabilir
Deliryuma katkıda bulunabilecek hazırlayıcı etmenler veya durumlar
• İlaçlar– Sedatif hipnotikler– Narkotikler– Antikolinerjik ilaçlar– Çoğul ilaç tedavisi – Alkol veya ilaç çekilmesi
• Primer Nörolojik Hastalıklar– İnme, özellikle baskın olmayan yarım küredeki
inmeler– Kafa içi kanamaları– Menenjit veya ensefalit
Deliryuma katkıda bulunabilecek hazırlayıcı etmenler veya durumlar
• Araya giren hastalıklar– Enfeksiyonlar – İyatrojenik komplikasyonlar– Şiddetli akut hastalıklar– Hipoksi– Şok– Ateş veya hipotermi– Anemi– Dehidrasyon– Kötü beslenme durumları– Düşük serum albumini– Metabolik bozukluklar (elektrolit, glikoz, asit-baz)
Aile üyelerine göre birkaç günden beri zihinsel durumunda bozulma gösteren yaşlı demanslı bir
hastada olası nedenler :
1. Subdural hematom
2. Aşırı ilaç alınması
3. Merkezi sinir sistemi enfeksiyonu
4. Diğer enfeksiyonlar
5. Metabolik dengesizlikler (örneğin hiponatremi)
6. Dehidrasyon
Deliryuma katkıda bulunan etmenler veya durumlar
• Cerrahi– Ortopedik cerrahi– Kardiyak cerrahi – Uzamış kardiyopulmoner bypass– Kardiyak olmayan cerrahi
• Çevresel– Yoğun Bakım Ünitesine giriş– Fiziksel zorlamalar– Mesane kateterleri kullanımı– Çoğul prosedürler– Ağrı– Duygusal stres veya sosyal izolasyon
• Uzun süreli uykusuzluk
Çok Etmenli Deliryum Modeli Inouye SK, Charpentier PA: JAMA,1996
Hazırlayıcı Etmenler/İncinebilirlik
Ortaya çıkarıcı etmenler/durumlar
Yüksek incinebilirlik Zararlı durumlar
Şiddetli demans
Şiddetli hastalık
Majör depresyon
Güçlü sosyal destekler
Yüksek öz yeterlilik
Düşük incinebilirlik
Majör cerrahi
Yoğun bakımda kalma
Psikoaktif ilaçlar
Uykusuzluk
Daha az zararlı durumlar
Değişmiş zihinsel durumlar
Yatakbaşı değerlendirme testleri
• Glasgow Koma Skalası (GCS)
• Mini-mental durum değerlendirmesi (MMSE)
• Konfüzyon Ölçme Yöntemi (CAM)
Glasgow Koma Skalası
• Travmatik beyin hasarı için kullanın
• En sık kullanılan bilinç düzeyi skorlama sistemidir
• Motor yanıtın en iyi bireysel göstergesidir
• Şok, hipoksemi, ilaç / alkol zehirlenmeleri skoru değiştirir
• Omurilik yaralanması - motor skala geçersiz
Glasgow Koma SkalasıEn iyi göz yanıtı En iyi sözel yanıt En iyi motor yanıt
1. Gözlerini açmıyor2. Ağrılı uyarana gözlerini açıyor3. Sözel uyarı ile gözlerini açıyor 4. Spontan olarak gözlerini
açıyor
1. Sözel yanıt yok 2. Anlaşılmaz sesler 3. Uygun olmayan
kelimeler 4. Konfü 5. Oryante
1. Motor yanıt yok2. Ağrılı uyarana
ekstansiyon yanıtı3. Ağrılı uyarana fleksiyon
yanıtı4. Ağrıdan kaçınma5. Ağrıyı lokalize etme6. Emirlere uyma
Mini Mental Durum Değerlendirmesi
• Bilişsel Fonksiyon Ölçümü Maksimum Skor: 30 (24 veya üzeri normaldir )
• Oryantasyon (10 puan) – Yıl, Mevsim, tarih, Haftanın günü ve Ay – Eyalet, Ülke, Şehir – Hastane veya klinik, Kat
• Kayıt (3 puan) – Üç nesnenin söylenmesi: Elma, Masa, Kuruş– Her birini açık ve kısa duraksamalar ile söyleyin– Hastanın üçünü de tekrarlaması gerekir (her biri için bir puan)
• Dikkat ve Hesaplama (5 puan) – DÜNYA sözcüğünün tersten harf harf söylenmesi: AYNÜD – Atlanan/yanlış yerde söylenen her harf için puan kaybedilir.
• Hatırlama (3 puan) – Daha önce ezberlenen 3 nesnenin hatırlanması
• Dil (9 puan) – Gösterilen iki nesnenin adlarının söylenmesi: Kurşun kalem ve saat (her biri 1 puan)– Bir cümlenin tekrarlanması: “Eğerler‘, ve’ler veya amalar yok” – 3 basamaklı komutların takibi: Kağıdı sağ elinizle tutun; ikiye katlayın ve yere bırakın. – Takip edenlerin okunması ve yapılması: Gözlerinizi kapayın – Bir cümle yazın: Eve gitmek istiyorum.– Çizimi kopyalayın (Üst üste 2 beşgen)
Konfüzyon Ölçme Yöntemi
Zihinsel durumda akut değişiklikVE
Dikkatsizlik/dalgalanmalarARTI
Dağınık düşüncelerVEYA
Bilinç düzeyinde değişiklik• Duyarlılık % 94-100• Özgünlük % 90-95
Ann Intern Med. 1990; 113:941Arch Intern Med. 1995; 155:301
Konfüzyon Ölçme Yöntemi
En Önemli1. Zihinsel durumda akut değişiklik?2. Dağınık düşünme?3. Bilinç düzeyi değişikliği?4. Dikkatsizlik/dalgalanma?5. Psikomotor ajitasyon/retardasyon?6. Algılama bozukluğu?7. Dezoryantasyon?8. Uyku-uyanıklık döngüsü değişikliği?9. Hafıza bozukluğu? En az önemli Ann Intern Med. 1990;113:941
Deliryum ve Demansın Özelliklerinin Karşılaştırılması
Deliryum DemansBAŞLANGIÇ ani başlar yavaş gelişirSÜRE kısa, saatler-günler kronik, aylar-yıllarDİKKAT bozuk ciddi vakalar
dışında normalBİLİNÇ DÜZEYİ dalgalanmakta açıkKONUŞMA tutarsız, düzenli
dezorganize anomik/afazik
NOT: Dezoryantasyon ve hafıza bozukluğu her ikisinde de bulunabilir.
Şiddetli ajitasyonu olan hastalar:deliryum psikoz karşılaştırılması
• Akut başlangıç
• Yaşamsal bulgular anormal
• Geçmiş tıbbi öykü – psikiyatrik öykü olağan değil
• Hızlı dalgalanan süreç
• + psikomotor aktivite
• İdrak– Oryantasyon bozuk– Dikkat bozuk– Konsantrasyon bozuk– görsel + işitsel– Geçici delüzyonlar– konuşma + tutarsız
• Geri dönmesi tipiktir
• Akut başlangıç
• Yaşamsal bulgular normal
• Psikiyatrik öykü sık
• Stabil seyir
• Değişken psikomotor aktivite
• İdrak– Oryantasyon bazen bozuk
– Dikkat bozuk olabilir
– Konsantrasyon bozuk
– İşitsel halusinasyonlar
– Sistemik delüzyonlar
– Genelde tutarlı konuşma
• Tedaviye yanıt verir, yineler
Bilinç Bozukluğu
Değerlendirme:
• Var olan kayıtların gözden geçirilmesi
• Öyküyü gözden geçirme
• Değişiklikler güç fark edilebilir
• Aile üyeleri ile, sağlık hizmeti sunanlarla, Acil Servis personeli ile görüşülmesi
• Geçmiş tıbbi kayıtların gözden geçirilmesi
Bilinç Bozukluğu
Zaman / başlangıcın hızıBelirtilerin dalgalanması
Zaman içindeki süreç İlaç /alkol kullanımı Çevresel maruziyet
Baş ağrısı Ateş
NöbetlerHalusinasyonlar
Travma / olası travma Konuşma içeriği ve
kalıplarıUyanıklık durumunda
değişiklikUyku anormallikleri Görsel bozukluklar
Hafıza kaybı Barsak ve mesane
fonksiyonları Bayılma
Bulantı / kusma
Bilinç BozukluğuÖzgeçmiş/Öykü
Benzer olaylarKronik nörolojik
problemlerHIV durumu
Psikiyatrik öykü Nöbetler
İlaç kullanımıBaş ağrısı
Çevresel maruziyetMalinite
MSS enfeksiyonuGeçirilmiş inme
Geçirilmiş nörocerrahi Geçirilmiş BT / MRI
Bilinç Bozukluğu
İlaçlar• Geçerli (doz ile) & geçmişte kullanılan
ilaçlar
• Son değişiklikler
• Uyum
• Reçetesiz satılan / alternatif ilaçlar
• İlaveler
Deliryum ile İlişkili İlaçlar
• Sedatifler- hipnotikler; Benzodiazepinler - toksiste veya geri çekilme
• Narkotikler - özellikle Demerol• Antikolinerjikler
• Antihistaminikler örneğin Gravol• Trisiklik antidepresanlar örneğin Amitriptyline
• Antiparkinson ajanlar• Kardiyak ilaçlar örneğin Digital• Diğerleri
• H2 blokerler – Lityum• Steroidler – Antikonvülzanlar• Metoklopramid – Nonsteroid anti-inflamatuvar ilaçlar ör. Indocid
Bilinç Bozukluğu
• Sosyal öykü – Kronik alkol kullanımı– İlaç kullanımı– İş
• Aile öyküsü– Nörolojik– Psikiyatrik– Endokrin hastalık– Akut etkilenen aile üyeleri
Bilinç Bozukluğu
Önemli noktalar – en sık nedenleri• Metabolik anormallik • İlaçlar• Enfeksiyon
• Antikoagülan tedavisindeki (sık) düşme öyküsü olan hastalarda yapısal problemler de dikkate alınmalıdır.
Deliryumun nedeninin bulunması
E: Enfeksiyonlar İdrar yolu enfeksiyonları, pnömoni, ensefalit, vb.G: Geri çekilme alkol, benzodiazepinler, sedatif-hipnotiklerA: Akut elektrolit bozuklukları, dehidrasyon, asidoz /
alkaloz, hepatik/renal metabolik yetmezlikT: Toksinler, ilaçlar opiyatlar, salisilatlar, indometasin, dilantinM: MSS patolojisi inmee, GİA, tümörler, nöbetler, kanama, enfeksiyonH: Hipoksi anemi, pulmoner/kardiyak yetmezlik, hipotansiyon
Y: Yetmezlikler Thiamin (alkol kötüye kullanımı ile birlikte), B12E: Endokrin tiroid, hipo/hiperglisemi, adrenal bozukluk,
hiperparatiroidiA: Akut vasküler şok, hipertansif ensefalopatiT: Travma kafa yaralanması, cerrahi sonrası, hipo/hipertermiA: Ağır metaller kurşun, civa, manganez zehirlenmesi
Bilinç Bozukluğu
Yönetim• Hastanın ve personelin güvenliğinin
garanti altına alınması• ABC’ler (hava yolu, solunum ve dolaşım)• Hızla geri dönen problemlerin tanınması
ve tedavisi(hipoksi, hipoglisemi, narkotik doz aşımı)
• Oksijen tedavisi (hipoksi/CO zehirlenmesi)
Bilinç Bozukluğu
Antidotlar / Koma kokteyli • Tiamin (100 mg IV/IM)
• Glikoz (50 mL %50 dekstroz) IV bolus
• Narcan 2-10 mg SC/IM/IV veya ETT yolu ile
• Flumazenil kullanmayın – Dirençli nöbetleri tetikleyebilir
Bilinç Bozukluğu
İlaçlar• Geriyatrik hastalarda daha düşük dozlar kullanın• Lorazepam () 0.5 - 2 mg PO/SL veya 2-4 mg IM /
IVHaloperidol (Haldol) 1-5 mg PO; 0.5-5 mg IV/IM
• Tipik erişkin kokteyli 2mg Lorezapam ve 5-10 mg Halodperidol
• Atipik antipsikotikler –zaprazidon 10-20mg IM, olanzapin 20 mg IM
Bilinç Bozukluğu
İlaç verilmesinin sebepleri• Hasta için emin bir çevre yaratır
• Personel için daha emin bir çevre yaratır
• Birçok rahatsız edici belirtiyi rahatlatır
• Akut psikotik hastalar için, akut olarak psikotik düşünce sürecinin tedavisi sağlanabilir
Bilinç Bozukluğu
Var olan belirtilere ve bulgulara dayanan ayırıcı tanı
• ACEP klinik davranış bildirisinden
• Ayırıcı liste yaratır ve başlangıç tedavisini ve gereken değerlendirmeleri önerir
ACEP: American College of Emergency Medicine (Amerikan Acil Hekimleri Birliği)
Önemli Hipertansiyon
Hipertansif ensefalopatiKafa içi basınç artışıCushingSempatomimetiklerhalusinojenlerSerotonin sendromuTirotoksikozİntraserebral kanamaGebelik ile tetiklenen hipertansiyonAdrenerjik yük
Kan basıncı kontrolü
IV yol ileTx –örneğinlabetolol
Funduskopik değerlendirme papilla ödemi, kanamalar, eksudalarSon organ hasarının değerlendirilmesiGebeliğin tetiklediği hipertansiyonun
değerlendirilmesiTiroid taramasıTam toksikolojik araştırmalarKafa BT’siLP (Eğer Bt negatifse veya elde
edilemiyorsa)Hipertansiyonun kontrol altına alınması
Amerikan Acil Hekimleri Birliği: Değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281
Hipotansiyon
DehidrasyonDiyabetik komaKanamalı travma, anevrizma, GI Adrenerjik yetersizlikTrisiklik doz aşımı
(sadece norepinefrine yanıt verir)
Kan basıncının takibiIV yol sıvılar
Amerikan Acil Hekimleri Birliği: Değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281
Bradikardi
Toksikolojik Beta-blokerler, digoksinKalsiyum kanal blokerleriKafa içi basıncının artışıCushing refleksiHipotiroidiAsfiksiİnferior MI Tam kalp bloğu
Kardiyak izlemTam toksikolojik araştırmalar açısından değerlendirme Tiroid taramasıEKGBradikardinin kontrol altına alınması
Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281
Taşikardi
Trisiklik antidepresanlarsempatomimetiklerantikolinerjikler kinidin
teofilinaspirinSepsis, ateşTirotoksikozKardiyak debi azalması
AnemiGeri çekilme sendromlarıHipoksiHipoglisemiKardiyak ritim bozuklukları
O2 sat/uygulamaKardiyak izlemElektrolitlerTiroid taramasıTam toksikolojik araştırmalarSeptik çalışmalarKristaloid bolusuTam kan sayımıEKGGeri çekilme sendromlarının
farmakolojik tedavisi
Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281
Hiper-ventilasyon
Diyabetik ketoasidoz (DKA), Kussmaul solunumları SepsisUyarıcı ilaç zehirlenmesiASA doz aşımı AstımHipoksemiHiperkarbi
Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281
Belirgin Hipo-ventilasyon
Toksikolojikopiyoidler, barbituratlar İnme
Havayolu açılmasıOksijen uygulanması
Kafa içi basınç artışının değerlendirilmesiTam toksikolojik araştırmalarArteriyel kan gazları Beyin BT’siNaloxane
Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281
Ateş/hiperpreksi
MSS enfeksiyonu/sepsisNöroleptik malign sendrom Serotonin sendromuAntikolinerjiklerSalisilatlarSempatomimetiklerPontin İnmeSıcak çarpmasıTirotoksikozGeri çekilme sendromlarıDelerium tremons
Kaynak araştırması:Septik çalışmalarTam toksikolojik araştırmalar ve çevresel maruziyetTiroid taramasıTam kan sayımıIsının düşürülmesiAntibiyotikler
Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281
Hipotermi
Sepsis AlkolBarbituratlarHipotiroidizmÇevresel maruziyetHipoglisemi
Yeniden ısıtma
Kaynağın araştırılması
Septik çalışmalarTam toksikolojik
araştırmalar ve çevresel maruziyet
Tiroid taramasıTam kan sayımıAntibiyotikler
Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281
Stupor veya Komaİntrakranial kanamaİskemik inmeYer-kaplayan oluşumMSS enfeksiyonu/sepsisNöbet: güç fark edilen durum Uzamış post iklal dönemHipoksiHiperkapniHipoglisemiElektrolit anormalliğiHiperkalsemi Wernicke ensefalopatisiÜremiHepatik ensefalopatiToksik madde yenmesi veya maruziyetiİlaç veya alkol geri çekilmesiİlaç etkileşimiSerotonin sendromuNöroleptik malign sendromuEndokrin hipofonksiyonuhiperfonksiyonuHipo-serebral perfüzyonHipovolemi, anemi,Düşük kardiyak debi
IV yolKardiyak izlemHava yolu açmakO2 sat/uygulanmasıDextrostix / glikozuygulanması Thiamin uygulanmasıNaloxon
Kafa içi basınç artışının değerlendirilmesiSoğuk kalorikslerElektrolitlerSerum kalsiyumuBUN / kreatininTiroid taramasıSeptik çalışmaTam kan sayımıKafa BT’siEEGEKGToksik madde alımı açısından ACEP’in klinik politikalarının takibiServikal omurganın hareketsizliği
Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281
Aşırı uyanıklık /ajitation Toksikolojikİlaç veya toksik madde sindirimi veya maruziyetiİlaç/ alkol geri çekilmesiPsikiyatrik etiyolojiHipertiroidiHipoksemiHipoglisemi
Dekstrostix / glikozuygulanması
Hastanın potansiyelolarak şiddete eğilimi olabileceği göz önündetutulmalıdırKimyasal ya da fiziksel baskılayıcılar gerekebilir MMSE (mini mental durum değerlendirmesi)CAM (sürekli hava monitörü) ElektrolitlerSerum kalsiyumu BUN / kreatininTiroid taramasıSeptik çalışmaTam kan sayımıKafa BT’siEEGEKGThiamin uygulanması
Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281
Akut bilişsel anormallikler
Toksikolojikİlaç veya toksik madde sindirimi veya maruziyetiİlaç/ alkol geri çekilmesiPsikiyatrik etiyolojiMSS enfeksiyonu/sepsisİnmeKitle lezyonları
Dekstrostik / glikozuygulanması
MMSECAM ElektrolitlerSerum kalsiyumu BUN / kreatininTiroid taramasıSeptik çalışmaTam kan sayımıBeyin BTEEGEKGTiamin uygulanması
Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281
Fokal motor veya duyusal kusur
İnmeYer kaplayan lezyonHipoglisemiTodd paralizisiWernicke ensefalopatisi
Dextrostix / glikozuygulanması
Trombosit sayımıKafa BT’siTiamin uygulanması
Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281
Özet
• Deliryum – fark etmek ve tanısal
değerlendirmelere başlamak hayati önem taşır.
– Hipoglisemi, asla atlanmamalıdır
• Demans – altta yatan deliryum tanınmalıdır, bu
hastalarda farmakoterapiye dikkat edilmelidir
• Akut psikoz – akut konu, farmakoterapi ile
davranış kontrolüdür