56
Bilinç Bozukluğuna Yaklaşım

Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bilinç Bozukluğuna Yaklaşım

Page 2: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

HEDEFLER

• Terminolojinin gözden geçirilmesi

• Akut deliryum’a odaklanma – Potansiyel tıbbi acil durum

• Bilinç Bozukluğuna sahip hastaların değerlendirilmesinin tartışılması

• Yaklaşım konularının tartışılması

Page 3: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bilinç Bozukluğuna Yaklaşım

• Özgün olmayan dönem • Hastanın uyanıklık durumundaki, zihinsel

içeriğindeki veya dikkatindeki herhangi bir akut veya kronik değişiklik

• Dikkat—tek bir odak veya nesne ile ilişkili uyaranı uygun olarak seçme ve odaklanma kapasitesi

• İdrak— kortikal fonksiyon, bilginin muhakeme veya sezgi yolu ile kazanıldığı süreç.

Page 4: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bilinç Bozukluğuna Yaklaşım

• Letarji—hasta uyanık görülmekle birlikte

farkındalığı bozulmuştur

• Stupor—Yanıtsızlık, güçlü ve tekrarlayan

uyaranlar ile uyandırılabilirse de normal,

bazal farkındalığa dönemez.

• Koma—Dış uyaranlarla uyandırılamaz,

tamamen yanıtsızdır.

Page 5: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bilinç Bozukluğuna Yaklaşım

Deliryum• Bilinç ve dikkatin genel bozukluğu ile

karakterli, akut, geçici, dalgalanan, geri dönme potansiyeline sahip organik beyin bozukluğudur.

Demans • Bilinç ve dikkatin sağlam kaldığı, hafıza ve

kortikal fonksiyonlarda bozukluğa neden olan ilerleyici organik beyin bozukluğudur.

Page 6: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bilinç Bozukluğuna Yaklaşım

Akut Psikoz• Akut başlangıçlı, psikiyatrik hastalık

öyküsü, hayati bulguların stabilliği, stabil gidiş, değişken psikomotor aktivite, tipik olarak kavrama sağlamdır, konuşma tutarlıdır, oryantasyon sağlamdır, halüsinasyonlar olabilir, sistematik delüzyonlar olasıdır, tedavi yanıtı iyidir.

Page 7: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Tüm Konfüzyonlar Demans Değildir

Daima Deliryum Olasılığını Göz Önünde Bulundurun

Deliryum

Page 8: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

ÖNEMLİ NOKTALAR

• Deliryum’u atlamak kolaydır – Tanı konması gereklidir

• Atlamak, tehlikeli sonuçlar doğurabilir• Araştırılacaklar:

– Hipoglisemi– Besin alımı– Karbon monoksit retansiyonu– Şiddetli metabolik anormallik– Gizli travma – özellikle antikoagülan tedavisindeki

hastalarda

Page 9: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

ÖNEMLİ NOKTALAR

• Letarjik küçük çocuklarda – düşünülecekler– Hipoglisemi– Dehidrasyon– Menenjit– Barsak tıkanıklığı– Travma (sallanmış bebek sendromu)– Toksin/sindirimi

Page 10: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Deliryum – SIKLIKLA ATLANIR

• Vakaların %43’ü diplomalı hemşireler

tarafından fark edilmezler

• Vakaların %32-%66’sı tıp doktorları

tarafından fark edilmezler

Page 11: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Deliryum – YAŞLILARDA EPİDEMİYOLOJİ

Prevalans :• Hastaneye yatan tıbben hasta % 10 - 30• Acil servis % 10 -18

İnsidans:

• Hastane içi % 10 - 36• Operasyon sonr ası %50’ye dek• Kardiyak cerrahi % 17 - 73• Ortopedik % 28 - 52

Page 12: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bilinç Bozukluğuna Yaklaşım

• Deliryum / Akut Konfüzyonal Durum (ACS)

• Psikiyatrik olmayan etiyoloji ile akut genel düşünce

ve algılama bozukluğu

• Fiziksel (organik) beyin sendromu (OBS)

• Dış veya iç süreçlerden kaynaklanan fiziksel,

yapısal veya fonksiyonel korteks bozukluğu

• Bilinç düzeyinin bozulması ve dikkatsizlik

Page 13: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bilinç Bozukluğuna Yaklaşım

• Delirium / Akut konfüzyonal durum (ACS)• Hızlı dalgalanan seyir

• Farklı bir tanı veya hastalık belirtisi değil

• Ortak ana şikayet

• Çoklu tıbbi/toksikolojik durumların ilk göstergesi

• 70 yaşın üzerindeki acil servis hastalarının %40’ında bulunur.

• Yaşla, hastaneye yatımla ve demansla yüksek oranda ilişkilidir.

Page 14: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

DELİRYUMUN FARKLI FORMLARI VARDIR

• Hiperaktif veya ajite deliryum – Vakaların %25’i

• Hipoakif deliryum – Daha az fark edilir veya uygun şekilde tedavi edilir

• Karma

• Ek özellikleri: duygusal belirtileri, psikotik belirtileri, akşama doğru ajitasyonda ve negatif tutumlarda artışı içerir.

Page 15: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

NÖROPATOFİZYOLOJİ• Kolinerjik yetmezlik

– Deliryum, serumda yüksek antikolinerjik aktivite ile ilişkilidir.

• Serotonin fazlası veya eksikliği

• Dopamin fazlalığı (asetilkolin salımını düzenler)

• Sitokinlerin artışı (IL-1 ve 2, Tümör Nekroz Faktörü)– Kanserli veya enfeksiyonlu hastalarda görüldüğü gibi– Kan beyin bariyerinin geçirgenliğini artırır

• Kronik stres ve hiperkortizolizim

• Değişen diğer nörotransmiterler: GABA, glutamat, melatonin

Page 16: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

HAZIRLAYICI FAKTÖRLER

• Alkol veya madde kötüye kullanımı öyküsü• Erkek cinsiyet• İleri yaş• Demans• Günlük aktif yaşam içindeki fonksiyonel bozukluk• Tıbbi komorbidite• Duyusal bozukluk (görme azlığı, işitme azlığı)• Yüksek kan üre nitrojeni/ kreatinin oranı

(dehidrasyon)

Page 17: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Deliryumun diğer sebepleri

• Pnömoni – yaşlılarda, öksürük/ateş görülmeyebilir

• Sepsis – ateş genellikle yoktur

• Miyokard infarktüsü – sıklıkla göğüs ağrısı ve dispne bulunmaz

• Abdominal enfeksiyonlar – ağrı pek az olabilir

Page 18: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Deliryuma katkıda bulunabilecek hazırlayıcı etmenler veya durumlar

• İlaçlar– Sedatif hipnotikler– Narkotikler– Antikolinerjik ilaçlar– Çoğul ilaç tedavisi – Alkol veya ilaç çekilmesi

• Primer Nörolojik Hastalıklar– İnme, özellikle baskın olmayan yarım küredeki

inmeler– Kafa içi kanamaları– Menenjit veya ensefalit

Page 19: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Deliryuma katkıda bulunabilecek hazırlayıcı etmenler veya durumlar

• Araya giren hastalıklar– Enfeksiyonlar – İyatrojenik komplikasyonlar– Şiddetli akut hastalıklar– Hipoksi– Şok– Ateş veya hipotermi– Anemi– Dehidrasyon– Kötü beslenme durumları– Düşük serum albumini– Metabolik bozukluklar (elektrolit, glikoz, asit-baz)

Page 20: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Aile üyelerine göre birkaç günden beri zihinsel durumunda bozulma gösteren yaşlı demanslı bir

hastada olası nedenler :

1. Subdural hematom

2. Aşırı ilaç alınması

3. Merkezi sinir sistemi enfeksiyonu

4. Diğer enfeksiyonlar

5. Metabolik dengesizlikler (örneğin hiponatremi)

6. Dehidrasyon

Page 21: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Deliryuma katkıda bulunan etmenler veya durumlar

• Cerrahi– Ortopedik cerrahi– Kardiyak cerrahi – Uzamış kardiyopulmoner bypass– Kardiyak olmayan cerrahi

• Çevresel– Yoğun Bakım Ünitesine giriş– Fiziksel zorlamalar– Mesane kateterleri kullanımı– Çoğul prosedürler– Ağrı– Duygusal stres veya sosyal izolasyon

• Uzun süreli uykusuzluk

Page 22: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Çok Etmenli Deliryum Modeli Inouye SK, Charpentier PA: JAMA,1996

Hazırlayıcı Etmenler/İncinebilirlik

Ortaya çıkarıcı etmenler/durumlar

Yüksek incinebilirlik Zararlı durumlar

Şiddetli demans

Şiddetli hastalık

Majör depresyon

Güçlü sosyal destekler

Yüksek öz yeterlilik

Düşük incinebilirlik

Majör cerrahi

Yoğun bakımda kalma

Psikoaktif ilaçlar

Uykusuzluk

Daha az zararlı durumlar

Page 23: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Değişmiş zihinsel durumlar

Yatakbaşı değerlendirme testleri

• Glasgow Koma Skalası (GCS)

• Mini-mental durum değerlendirmesi (MMSE)

• Konfüzyon Ölçme Yöntemi (CAM)

Page 24: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Glasgow Koma Skalası

• Travmatik beyin hasarı için kullanın

• En sık kullanılan bilinç düzeyi skorlama sistemidir

• Motor yanıtın en iyi bireysel göstergesidir

• Şok, hipoksemi, ilaç / alkol zehirlenmeleri skoru değiştirir

• Omurilik yaralanması - motor skala geçersiz

Page 25: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Glasgow Koma SkalasıEn iyi göz yanıtı En iyi sözel yanıt En iyi motor yanıt

1. Gözlerini açmıyor2. Ağrılı uyarana gözlerini açıyor3. Sözel uyarı ile gözlerini açıyor 4. Spontan olarak gözlerini

açıyor

1. Sözel yanıt yok 2. Anlaşılmaz sesler 3. Uygun olmayan

kelimeler 4. Konfü 5. Oryante

1. Motor yanıt yok2. Ağrılı uyarana

ekstansiyon yanıtı3. Ağrılı uyarana fleksiyon

yanıtı4. Ağrıdan kaçınma5. Ağrıyı lokalize etme6. Emirlere uyma

Page 26: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Mini Mental Durum Değerlendirmesi

• Bilişsel Fonksiyon Ölçümü Maksimum Skor: 30 (24 veya üzeri normaldir )

• Oryantasyon (10 puan) – Yıl, Mevsim, tarih, Haftanın günü ve Ay – Eyalet, Ülke, Şehir – Hastane veya klinik, Kat

• Kayıt (3 puan) – Üç nesnenin söylenmesi: Elma, Masa, Kuruş– Her birini açık ve kısa duraksamalar ile söyleyin– Hastanın üçünü de tekrarlaması gerekir (her biri için bir puan)

• Dikkat ve Hesaplama (5 puan) – DÜNYA sözcüğünün tersten harf harf söylenmesi: AYNÜD – Atlanan/yanlış yerde söylenen her harf için puan kaybedilir.

• Hatırlama (3 puan) – Daha önce ezberlenen 3 nesnenin hatırlanması

• Dil (9 puan) – Gösterilen iki nesnenin adlarının söylenmesi: Kurşun kalem ve saat (her biri 1 puan)– Bir cümlenin tekrarlanması: “Eğerler‘, ve’ler veya amalar yok” – 3 basamaklı komutların takibi: Kağıdı sağ elinizle tutun; ikiye katlayın ve yere bırakın. – Takip edenlerin okunması ve yapılması: Gözlerinizi kapayın – Bir cümle yazın: Eve gitmek istiyorum.– Çizimi kopyalayın (Üst üste 2 beşgen)

Page 27: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Konfüzyon Ölçme Yöntemi

Zihinsel durumda akut değişiklikVE

Dikkatsizlik/dalgalanmalarARTI

Dağınık düşüncelerVEYA

Bilinç düzeyinde değişiklik• Duyarlılık % 94-100• Özgünlük % 90-95

Ann Intern Med. 1990; 113:941Arch Intern Med. 1995; 155:301

Page 28: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Konfüzyon Ölçme Yöntemi

En Önemli1. Zihinsel durumda akut değişiklik?2. Dağınık düşünme?3. Bilinç düzeyi değişikliği?4. Dikkatsizlik/dalgalanma?5. Psikomotor ajitasyon/retardasyon?6. Algılama bozukluğu?7. Dezoryantasyon?8. Uyku-uyanıklık döngüsü değişikliği?9. Hafıza bozukluğu? En az önemli Ann Intern Med. 1990;113:941

Page 29: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Deliryum ve Demansın Özelliklerinin Karşılaştırılması

Deliryum DemansBAŞLANGIÇ ani başlar yavaş gelişirSÜRE kısa, saatler-günler kronik, aylar-yıllarDİKKAT bozuk ciddi vakalar

dışında normalBİLİNÇ DÜZEYİ dalgalanmakta açıkKONUŞMA tutarsız, düzenli

dezorganize anomik/afazik

NOT: Dezoryantasyon ve hafıza bozukluğu her ikisinde de bulunabilir.

Page 30: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Şiddetli ajitasyonu olan hastalar:deliryum psikoz karşılaştırılması

• Akut başlangıç

• Yaşamsal bulgular anormal

• Geçmiş tıbbi öykü – psikiyatrik öykü olağan değil

• Hızlı dalgalanan süreç

• + psikomotor aktivite

• İdrak– Oryantasyon bozuk– Dikkat bozuk– Konsantrasyon bozuk– görsel + işitsel– Geçici delüzyonlar– konuşma + tutarsız

• Geri dönmesi tipiktir

• Akut başlangıç

• Yaşamsal bulgular normal

• Psikiyatrik öykü sık

• Stabil seyir

• Değişken psikomotor aktivite

• İdrak– Oryantasyon bazen bozuk

– Dikkat bozuk olabilir

– Konsantrasyon bozuk

– İşitsel halusinasyonlar

– Sistemik delüzyonlar

– Genelde tutarlı konuşma

• Tedaviye yanıt verir, yineler

Page 31: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bilinç Bozukluğu

Değerlendirme:

• Var olan kayıtların gözden geçirilmesi

• Öyküyü gözden geçirme

• Değişiklikler güç fark edilebilir

• Aile üyeleri ile, sağlık hizmeti sunanlarla, Acil Servis personeli ile görüşülmesi

• Geçmiş tıbbi kayıtların gözden geçirilmesi

Page 32: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bilinç Bozukluğu

Zaman / başlangıcın hızıBelirtilerin dalgalanması

Zaman içindeki süreç İlaç /alkol kullanımı Çevresel maruziyet

Baş ağrısı Ateş

NöbetlerHalusinasyonlar

Travma / olası travma Konuşma içeriği ve

kalıplarıUyanıklık durumunda

değişiklikUyku anormallikleri Görsel bozukluklar

Hafıza kaybı Barsak ve mesane

fonksiyonları Bayılma

Bulantı / kusma

Page 33: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bilinç BozukluğuÖzgeçmiş/Öykü

Benzer olaylarKronik nörolojik

problemlerHIV durumu

Psikiyatrik öykü Nöbetler

İlaç kullanımıBaş ağrısı

Çevresel maruziyetMalinite

MSS enfeksiyonuGeçirilmiş inme

Geçirilmiş nörocerrahi Geçirilmiş BT / MRI

Page 34: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bilinç Bozukluğu

İlaçlar• Geçerli (doz ile) & geçmişte kullanılan

ilaçlar

• Son değişiklikler

• Uyum

• Reçetesiz satılan / alternatif ilaçlar

• İlaveler

Page 35: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Deliryum ile İlişkili İlaçlar

• Sedatifler- hipnotikler; Benzodiazepinler - toksiste veya geri çekilme

• Narkotikler - özellikle Demerol• Antikolinerjikler

• Antihistaminikler örneğin Gravol• Trisiklik antidepresanlar örneğin Amitriptyline

• Antiparkinson ajanlar• Kardiyak ilaçlar örneğin Digital• Diğerleri

• H2 blokerler – Lityum• Steroidler – Antikonvülzanlar• Metoklopramid – Nonsteroid anti-inflamatuvar ilaçlar ör. Indocid

Page 36: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bilinç Bozukluğu

• Sosyal öykü – Kronik alkol kullanımı– İlaç kullanımı– İş

• Aile öyküsü– Nörolojik– Psikiyatrik– Endokrin hastalık– Akut etkilenen aile üyeleri

Page 37: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bilinç Bozukluğu

Önemli noktalar – en sık nedenleri• Metabolik anormallik • İlaçlar• Enfeksiyon

• Antikoagülan tedavisindeki (sık) düşme öyküsü olan hastalarda yapısal problemler de dikkate alınmalıdır.

Page 38: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Deliryumun nedeninin bulunması

E: Enfeksiyonlar İdrar yolu enfeksiyonları, pnömoni, ensefalit, vb.G: Geri çekilme alkol, benzodiazepinler, sedatif-hipnotiklerA: Akut elektrolit bozuklukları, dehidrasyon, asidoz /

alkaloz, hepatik/renal metabolik yetmezlikT: Toksinler, ilaçlar opiyatlar, salisilatlar, indometasin, dilantinM: MSS patolojisi inmee, GİA, tümörler, nöbetler, kanama, enfeksiyonH: Hipoksi anemi, pulmoner/kardiyak yetmezlik, hipotansiyon

Y: Yetmezlikler Thiamin (alkol kötüye kullanımı ile birlikte), B12E: Endokrin tiroid, hipo/hiperglisemi, adrenal bozukluk,

hiperparatiroidiA: Akut vasküler şok, hipertansif ensefalopatiT: Travma kafa yaralanması, cerrahi sonrası, hipo/hipertermiA: Ağır metaller kurşun, civa, manganez zehirlenmesi

Page 39: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bilinç Bozukluğu

Yönetim• Hastanın ve personelin güvenliğinin

garanti altına alınması• ABC’ler (hava yolu, solunum ve dolaşım)• Hızla geri dönen problemlerin tanınması

ve tedavisi(hipoksi, hipoglisemi, narkotik doz aşımı)

• Oksijen tedavisi (hipoksi/CO zehirlenmesi)

Page 40: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bilinç Bozukluğu

Antidotlar / Koma kokteyli • Tiamin (100 mg IV/IM)

• Glikoz (50 mL %50 dekstroz) IV bolus

• Narcan 2-10 mg SC/IM/IV veya ETT yolu ile

• Flumazenil kullanmayın – Dirençli nöbetleri tetikleyebilir

Page 41: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bilinç Bozukluğu

İlaçlar• Geriyatrik hastalarda daha düşük dozlar kullanın• Lorazepam () 0.5 - 2 mg PO/SL veya 2-4 mg IM /

IVHaloperidol (Haldol) 1-5 mg PO; 0.5-5 mg IV/IM

• Tipik erişkin kokteyli 2mg Lorezapam ve 5-10 mg Halodperidol

• Atipik antipsikotikler –zaprazidon 10-20mg IM, olanzapin 20 mg IM

Page 42: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bilinç Bozukluğu

İlaç verilmesinin sebepleri• Hasta için emin bir çevre yaratır

• Personel için daha emin bir çevre yaratır

• Birçok rahatsız edici belirtiyi rahatlatır

• Akut psikotik hastalar için, akut olarak psikotik düşünce sürecinin tedavisi sağlanabilir

Page 43: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bilinç Bozukluğu

Var olan belirtilere ve bulgulara dayanan ayırıcı tanı

• ACEP klinik davranış bildirisinden

• Ayırıcı liste yaratır ve başlangıç tedavisini ve gereken değerlendirmeleri önerir

ACEP: American College of Emergency Medicine (Amerikan Acil Hekimleri Birliği)

Page 44: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Önemli Hipertansiyon

Hipertansif ensefalopatiKafa içi basınç artışıCushingSempatomimetiklerhalusinojenlerSerotonin sendromuTirotoksikozİntraserebral kanamaGebelik ile tetiklenen hipertansiyonAdrenerjik yük

Kan basıncı kontrolü

IV yol ileTx –örneğinlabetolol

Funduskopik değerlendirme papilla ödemi, kanamalar, eksudalarSon organ hasarının değerlendirilmesiGebeliğin tetiklediği hipertansiyonun

değerlendirilmesiTiroid taramasıTam toksikolojik araştırmalarKafa BT’siLP (Eğer Bt negatifse veya elde

edilemiyorsa)Hipertansiyonun kontrol altına alınması

Amerikan Acil Hekimleri Birliği: Değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281

Page 45: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Hipotansiyon

DehidrasyonDiyabetik komaKanamalı travma, anevrizma, GI Adrenerjik yetersizlikTrisiklik doz aşımı

(sadece norepinefrine yanıt verir)

Kan basıncının takibiIV yol sıvılar

Amerikan Acil Hekimleri Birliği: Değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281

Page 46: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Bradikardi

Toksikolojik Beta-blokerler, digoksinKalsiyum kanal blokerleriKafa içi basıncının artışıCushing refleksiHipotiroidiAsfiksiİnferior MI Tam kalp bloğu

Kardiyak izlemTam toksikolojik araştırmalar açısından değerlendirme Tiroid taramasıEKGBradikardinin kontrol altına alınması

Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281

Page 47: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Taşikardi

Trisiklik antidepresanlarsempatomimetiklerantikolinerjikler kinidin

teofilinaspirinSepsis, ateşTirotoksikozKardiyak debi azalması

AnemiGeri çekilme sendromlarıHipoksiHipoglisemiKardiyak ritim bozuklukları

O2 sat/uygulamaKardiyak izlemElektrolitlerTiroid taramasıTam toksikolojik araştırmalarSeptik çalışmalarKristaloid bolusuTam kan sayımıEKGGeri çekilme sendromlarının

farmakolojik tedavisi

Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281

Page 48: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Hiper-ventilasyon

Diyabetik ketoasidoz (DKA), Kussmaul solunumları SepsisUyarıcı ilaç zehirlenmesiASA doz aşımı AstımHipoksemiHiperkarbi

Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281

Page 49: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Belirgin Hipo-ventilasyon

Toksikolojikopiyoidler, barbituratlar İnme

Havayolu açılmasıOksijen uygulanması

Kafa içi basınç artışının değerlendirilmesiTam toksikolojik araştırmalarArteriyel kan gazları Beyin BT’siNaloxane

Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281

Page 50: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Ateş/hiperpreksi

MSS enfeksiyonu/sepsisNöroleptik malign sendrom Serotonin sendromuAntikolinerjiklerSalisilatlarSempatomimetiklerPontin İnmeSıcak çarpmasıTirotoksikozGeri çekilme sendromlarıDelerium tremons

Kaynak araştırması:Septik çalışmalarTam toksikolojik araştırmalar ve çevresel maruziyetTiroid taramasıTam kan sayımıIsının düşürülmesiAntibiyotikler

Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281

Page 51: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Hipotermi

Sepsis AlkolBarbituratlarHipotiroidizmÇevresel maruziyetHipoglisemi

Yeniden ısıtma

Kaynağın araştırılması

Septik çalışmalarTam toksikolojik

araştırmalar ve çevresel maruziyet

Tiroid taramasıTam kan sayımıAntibiyotikler

Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281

Page 52: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Stupor veya Komaİntrakranial kanamaİskemik inmeYer-kaplayan oluşumMSS enfeksiyonu/sepsisNöbet: güç fark edilen durum Uzamış post iklal dönemHipoksiHiperkapniHipoglisemiElektrolit anormalliğiHiperkalsemi Wernicke ensefalopatisiÜremiHepatik ensefalopatiToksik madde yenmesi veya maruziyetiİlaç veya alkol geri çekilmesiİlaç etkileşimiSerotonin sendromuNöroleptik malign sendromuEndokrin hipofonksiyonuhiperfonksiyonuHipo-serebral perfüzyonHipovolemi, anemi,Düşük kardiyak debi

IV yolKardiyak izlemHava yolu açmakO2 sat/uygulanmasıDextrostix / glikozuygulanması Thiamin uygulanmasıNaloxon

Kafa içi basınç artışının değerlendirilmesiSoğuk kalorikslerElektrolitlerSerum kalsiyumuBUN / kreatininTiroid taramasıSeptik çalışmaTam kan sayımıKafa BT’siEEGEKGToksik madde alımı açısından ACEP’in klinik politikalarının takibiServikal omurganın hareketsizliği

Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281

Page 53: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Aşırı uyanıklık /ajitation Toksikolojikİlaç veya toksik madde sindirimi veya maruziyetiİlaç/ alkol geri çekilmesiPsikiyatrik etiyolojiHipertiroidiHipoksemiHipoglisemi

Dekstrostix / glikozuygulanması

Hastanın potansiyelolarak şiddete eğilimi olabileceği göz önündetutulmalıdırKimyasal ya da fiziksel baskılayıcılar gerekebilir MMSE (mini mental durum değerlendirmesi)CAM (sürekli hava monitörü) ElektrolitlerSerum kalsiyumu BUN / kreatininTiroid taramasıSeptik çalışmaTam kan sayımıKafa BT’siEEGEKGThiamin uygulanması

Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281

Page 54: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Akut bilişsel anormallikler

Toksikolojikİlaç veya toksik madde sindirimi veya maruziyetiİlaç/ alkol geri çekilmesiPsikiyatrik etiyolojiMSS enfeksiyonu/sepsisİnmeKitle lezyonları

Dekstrostik / glikozuygulanması

MMSECAM ElektrolitlerSerum kalsiyumu BUN / kreatininTiroid taramasıSeptik çalışmaTam kan sayımıBeyin BTEEGEKGTiamin uygulanması

Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281

Page 55: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Fokal motor veya duyusal kusur

İnmeYer kaplayan lezyonHipoglisemiTodd paralizisiWernicke ensefalopatisi

Dextrostix / glikozuygulanması

Trombosit sayımıKafa BT’siTiamin uygulanması

Amerikan Acil Hekimleri Birliği: değişmiş zihinsel durumu olan hastalara başlangıç yaklaşımı için klinik politika. Ann Emerg Med Şubat 1999;33:251-281

Page 56: Bi̇li̇nç bozukluğu(fazlası için )

Özet

• Deliryum – fark etmek ve tanısal

değerlendirmelere başlamak hayati önem taşır.

– Hipoglisemi, asla atlanmamalıdır

• Demans – altta yatan deliryum tanınmalıdır, bu

hastalarda farmakoterapiye dikkat edilmelidir

• Akut psikoz – akut konu, farmakoterapi ile

davranış kontrolüdür