Bina SektörüTeknik Uzmanlar

Dr. Özge Yılmaz

Emre Yöntem ve Duygu Başoğlu

İçerik

1. Bina sektörü – mevcut durum

2. Bina sektöründen kaynaklanan sera gazı salımları

3. İklim değişikliği üzerine AB politka ve stratejileri

4. Bina sektörü ile ilgili AB yasal mevzuatı

5. İklim değişikliği üzerine yerel politika ve stratejiler

6. Bina sektörü ile ilgili Türk yasal mevzuatı

Bina sektörü - mevcut durum

1954’den sonra yapılanbinaların sayısı ve toplamkat alanı

500 000 000

1 000 000 000

1 500 000 000

2 000 000 000

2 500 000 000

3 000 000 000

3 500 000 000

4 000 000 000

1 000 000

2 000 000

3 000 000

4 000 000

5 000 000

6 000 000

Number of buildings Floor area

Bina sektörü - mevcut durum

Yıllara göre yeni bina sayısı

352,086.00

601,212.00

776,860.00

946,786.00

1,229,217.00

908,763.00

728,901.00

- 200,000 400,000 600,000 800,000 1,000,000 1,200,000 1,400,000

1954-1960

1961-1970

1971-1980

1981-1990

1991-2000

2001-2010

2011-20161954-1960

6%1961-1970

11%

1971-198014%

1981-199017%

1991-200022%

2001-201017%

2011-201613%

Yaşına göre bina dağılımı

Türkiye’deki 1954’den sonra yapılan binaların %70’i 2000 yılı öncesiyapılmıştır.

Bina sektörü - mevcut durum

- 1,000,000 2,000,000 3,000,000 4,000,000 5,000,000 6,000,000 7,000,000 8,000,000 9,000,000

1984

2000

Residential Mostly residential buildings Mostly out of residential buildings Commercial

Education/Culture Health Public Religious

Mixed out of residential Other Unknown

Türlerine göre bina sayıları

Bina sektörü mevcut durum

Türkiye’de bina stoğu artışgöstermektedir.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Toplam bina sayısı 7,838,675 7,917,824 7,995,254 8,042,496 8,096,339 8,286,088 8,400,292 8,506,948 8,602,141

Konut olarak kullanılan binalar 85.93% 85.96% 85.98% 85.99% 86.79% 86.00% 86.02% 86.02% 86.03%

Bina sektörü ve enerji tüketimi

• Binaların özellikle kullanımfazında sera gazı salımlarıelektik ve yakıt tüketimindengerçekleşmektedir.

• Halihazırda bir binanın yaşamdöngüsü boyunca çevreselayak izinin en fazla olduğu fazkullanım fazıdır.

Bina tip leri YerKullanım

ömrüGömülü İşletim

Diğer

fazlarBirim

Ofis binası Kanada 50 yrs 10 – 13% 80% 7 – 10+ Enerji

Ofis binası Japonya 40 yrs 15% 82% 3% Enerji

Ofis binası Japonya 40 yrs 18% 78% 4% CO2

Ofis binası ABD 60 yrs 10% 90% -- CO2

Yenilenmiş ofis binası ABD 60 yrs 45% 55% -- CO2

Konutlar İsveç 50 yrs 15% 85% -- Enerji

Düşük enerjili ev Norveç 50 yrs 30% 70% -- Enerji

Geleneksel ev Norveç 50 yrs 6% 94% -- Enerji

Katlı konutlarHong

Kong50 yrs 19 – 25% 74 – 81% <1% Enerji

Tipik ofis binası İngiltere 25 yrs 30% 70% ~0% CO2

%25 düşük enerjili

ofisİngiltere 25 yrs 40% 60% ~0% CO2

Bina sektörü ve enerji tüketimi

• Türkiye’nin 2009 yılı nihai enerjitüketiminin %37’si binalardagerçekleşmiştir.

• Bina stoğunda sürekli olarakgerçekleşen artış nedeniyleenerji tüketimi ve sera gazısalımlarının da artmasıbeklenmektedir.

• 2000 yılı öncesi inşa edilenbinalar mevcut yönetmeliklerdeöngörülen enerji tüketimininyaklaşık iki katı kadar enerjitüketmektedir.

Binalarda tüketilen yakıtların dağılımıTürkiye’deki binaların %70’i 2000 yılı öncesi yapılmıştır.

Bina sektörü ve sera gazı salımları

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1,000

0

10

20

30

40

50

60

70

EN

ER

JI T

ÜK

ET

IMI (

TJ)

TH

OU

SA

ND

S

SA

LIM

MIK

TA

RI

(MT

ON

/YIL

)

TJ CO2-eq

Konut sektöründe enerji tüketimi ve sera gazı salımları arasındaki ilişki

Bina sektörü ve sera gazı salımları

CO20

10

20

30

40

50

60

70

SA

LIM

MIK

TAR

I

(MTO

N/Y

IL)

CO2 CO2-eq

Konut sektöründe sera gazı salımları

AB iklim değişkliği stratejileri

AB Komisyonu tarafından yayınlanan Düşük Karbonlu Ekonomi Yol Haritası’na göre

• AB genelinde sera gazı salımları 2050 yılında 1990 seviyesine göre %80 azaltılmalıdır.

• Bu hedefte kilometer taşları 2030’da %40 azaltım ve 2040’da %60 azaltım olarak belirlenmiştir.

• Tüm sektörler bu azaltım hedeflerinin gerçekleşirilmesine katkıda bulunmalıdır.

• Düşük karbona geçişin uygulanabilir ve makul maliyetli olması gerekmektedir.

Bina sektörü özelinde emisyonların 2050 yılına kadar %90 düzeyinde düşürülebileceği belirtilmektedir.

AB iklim değişkliği stratejileri

Bina sektörü özelinde emisyonların 2050 yılına kadar %90 düzeyinde düşürülebileceği belirtilmektedir.

Bu hedefin karşılanması için binalarda enerji verimliliğinin aşağıdaki yollarla iyileştirilmesi önerilmektedir:

• Yeni binaların pasif bina olarak tasarlanması

• Eski binalarda enerji verimliliğinin artırılması için iyileştirme (refurbishment) yapılması

• Isınma, soğutma ve yemek pişirme için fosil yakıtlardan elektrik ve yenilenebilir enerji kaynaklarınageçilmesi.

AB iklim değişkliği stratejileri

Binalarda enerji verimliliğinin iyileştirilmesi için Energy Efficiency Directive ve Energy Performance of

Buildings Directive iki temel yasal dokümandır.

Ancak bu direktiflerin etkinliğinin ölçülmesi aşamasında yapı stoğunun değerlendirilmesi bir zorluk

oluşturmuştur. Yeni binalarda enerji verimliliği sürekli iyileşirken eski binalarda da iyileştirme ve çeşitli

önlemler ile enerji verimliliğinin artırılması gerekmektedir. Bu amaçla mevcut yapı stoğunun

• kat alanı• inşa edildiği yıl• konut veya konut dışı binaların tipolojisi

gibi kriterlere göre değerlendirilmesi gerekmektedir.

Ulusal İklim Değişikliği Stratejisi2011 - 2023

Enerji – Kısa vade

• Mevcut binalarda “Enerji Kimlik Belgesi” uygulaması

• Sanayi ve bina sektörlerinde sertifikalı enerji yöneticileri atanması

• Yeni binalarda yenilenebilir enerji sistemlerinin uygulanması

• Yeni otel, hastane, yurt ve diğer konut dışı binalarda güneş kollektörlerinin kullanılması

Enerji – Orta vade

• Binalarda enerji verimliliği potansiyelinin ortaya konması

• Mevcut binalarda Enerji Kimlik Belgesi Uygulamasına geçilmesi

Enerji- Uzun vade

• Mevcut kamu binalarında ve tesislerin enerji verimliliğinin sağlanması

Ulusal İklim Değişikliği Eylem Planı2011 - 2023

Amaç Hedef

2023 yılında en az 1 milyon konut ile toplam kullanım alanı 10 bin

metrekarenin üzerindeki ticari ve kamu binalarında standartları sağlayan ısı

yalıtımı ve enerji verimli sistemlerin oluşturulması

2017 yılına kadar bütün binalarda, Binalarda Enerji Performansı (BEP)

Yönetmeliği ve diğer enerji verimliliği yönetmeliklerinin etkin olarak

uygulanması

Binalarda 2013 yılı sonuna kadar enerji verimliliği, yenilenebilir enerji ve BEP ile

ilgili olarak gerekli finansal desteği sağlayacak araçların geliştirilmesi

2017 yılına kadar tüm binalara “Enerji Kimlik Belgesi” verilmesi

Kamu kuruluşlarının bina ve tesislerinde, yıllık enerji tüketiminin 2015 yılına

kadar %10 ve 2023 yılına kadar %20 azaltılması

Binalarda yenilenebilir enerji

kullanımının artırılması

2017 yılından itibaren yeni binaların yıllık enerji ihtiyacının en az

%20’sinin yenilenebilir enerji kaynaklarından temin edilmesi

Yerleşmelerden kaynaklanan sera

gazı emisyonlarının sınırlandırılması

2023 yılına kadar yeni yerleşmelerde yerleşme ölçeğinde sera gazı

emisyonunun (pilot olarak seçilen ve sera gazı emisyon miktarı 2015 yılına kadar

belirlenen) mevcut yerleşmelere göre en az % 10 azaltılması

Binalarda enerji verimliliğinin iyileştirilmesi

Bina sektörü ve ulusal hedefler

• Binalarda kullanılan enerjinin %35 seviyesindedüşürülmesinin mümkün olduğu raporlanmıştır.

• Ülke genelinde 10 milyon binanın yalıtılması ile2023’e kadar soğutma için 2.400 GWh elektrikve ısıtma için 2.3 milyon TEP yakıttan tasarrufedilmesi öngörülmektedir.

Yasal Mevzuat

Enerji Verimliliği Kanunu

02 Mayıs 2007 tarih ve 26510 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

• Binalarda Enerji Performans Yönetmeliğinin yayımlanması ve yürütülmesi

• Merkezi ısıtma sistemli binalarda gider paylaşımı ile ilgili yönetmelik yayımlanması veyürütülmesi

Ulusal mevzuat

Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği

Binalarda Enerji Performansı YönetmeliğindeDeğişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

01.04.2010 – Resmi gazete no: 2753930.06.2010 – Resmi gazete no: 2762719.02.2011 – Resmi gazete no: 2785120.04.2011 – Resmi gazete no: 2791128.04.2017 – Resmi gazete no: 30051

BEP Yönetmeliği

Binalarda Enerji Kimlik Belgesi

Binaların Enerji Kimlik Belgesi alabilmesi için, enerji performanslarınınbelirlenmesi gerekir. Bu da;

• Binanın m2 başına düşen yıllık enerji tüketiminin belirlenmesi,

• Bu değere göre CO2 salımının hesaplanması,

• Bu değerlerin referans binanınki ile kıyaslanması,

• Kıyaslama sonucuna göre binanın A-G arası bir enerji sınıfınayerleştirilmesi

ile gerçekleşir.

Binalarda Enerji Kimlik Belgesi

Yeni binalarda 01.01.2011 tarihi itibariyle

Mevcut binalarda 02.05.2017 tarihi itibariyle EKB almak zorundadır.

Madde 25, onbeşinci fıkra:

Binalar veya bağımsız bölümlere ilişkin alım, satım ve kiraya verme ile ilgiliiş ve işlemlerde enerji kimlik belgesi düzenlenmiş olması şartı aranır. Binanın veya bağımsız bölümün satılması veya kiraya verilmesisafhasında, mal sahibi enerji kimlik belgesinin bir suretini alıcıya veyakiracıya verir.

Uygulama tarihi: 01.01.2020

Binalarda Enerji Kimlik Belgesi

EKB Uzmanı Eğitimci Kuruluş Sayısı 108

EKB Uzmanı Eğitimci Sayısı 292

EKB Uzman Sayısı(EVD/SMM) 9315

EKB Sayısı(Mevcut/Yeni Bina) 485.000

EKB düzenlemeye yetkili kuruluş (SMM/EVD) 9800

Günlük Ortalama EKB Sayısı 450

Kuruluş, Uzman ve Belge Sayıları (Ocak 2017 verilerine göre)[1]

[1] MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE TESİSAT DAİRE BAŞKANLIĞI Samet YILANCI Çevre veŞehircilik Uzman Yardımcısı, İZMİR-2017

Binalarda Enerji Kimlik Belgesi

Enerji Sınıfı %A Sınıfı 0,30B Sınıfı 30,43C Sınıfı 68,51D Sınıfı 0,46E Sınıfı 0,12F Sınıfı 0,09G Sınıfı 0,10

Enerji sınıfı dağılımı (Ocak 2017 verilerine göre)[1]

[1] MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE TESİSAT DAİRE BAŞKANLIĞI Samet YILANCI Çevre ve Şehircilik UzmanYardımcısı, İZMİR-2017BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ ANTALYA 23-25 NİSAN 2012, Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü Enerji Verimliliği DairesiBaşkanlığı

BEP TR

Bütün bu hesaplamaları yaparak binanın enerjiperformansı ve sera gazı emisyonu sınıfını belirlemeküzere Bakanlık sunucuları üzerinden internet tabanlıolarak çalışan BEP-TR adı verilen yazılım programıkullanılmaktadır.

1 Kasım 2017 itibariyle BEP TR’nin 2. sürümünegeçildi.

Yuvarlak masa fikir paylaşımı

• Bina sektörünün düşük karbonlu ekonomiye geçişi için mevcut politikave stratejiler

• Strateji ve eylem planının işlerlik ve etkinlik anlamında değerlendirilmesi

• Uygulamaların takibi

• Sektörde itici unsurlar ve öncelikler

• Türkiye’de AB benzeri stratejilerin uygulanması

İLGINIZ İÇIN TEŞEKKÜRLER

SORULAR