Upload
pajantasen
View
153
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
11/29/2010
1
Biodiversity Iความหลากหลายทางชวภาพ I
โดย ผศ.ดร. วสาตร คงเจรญสนทรภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา
ความหลากหลายทางชวภาพหมายถง: ความหลากหลายดานพนธกรรม จ านวนชนดพนธของสงมชวต และความหลากหลายทางระบบนเวศน
ท าไมปาในประเทศไทยจงมความหลากหลายทางชวภาพอยางมาก
1. ตงอยในเขตโซนรอนและอยตดทะเล เหมาะสมตอการอยรอด เตบโต และแพรพนธ2. มความแตกตางกนของสภาพภมประเทศ และภมอากาศ ของแตละภมภาค ท าใหเกดปาผลดใบ ปาเบญจพรรณ ปาชายหาด3. ตงอยในบรเวณศนยกลางของการกระจายพนธของพชและสตว เขตศนยสตร
ระดบของความหลากหลาย Genetic diversity หมายถง ความหลากหลายทางพนธศาสตรแตละชนดถายทอดจากพอแม
ลกษณะพนธกรรมทถายทอดทางยน
เปนทมาของการจ าแนกสายพนธ
species diversity หมายถง ควบคมดวยยน เปนตวก าหนดชนดของสงมชวตทเหมอนกน
ท าใหเกดสงมชวตหลายชนดในพนถน พบ 2-30 ลานชนดในโลก
Ecological system หมายถง ความซบซอนตามภมศาสตรของทวป ท าใหภมอากาศตางกน เกดระบบ
นเวศนทแตกตางกน บนภเขาสง ทราบลม ปาทบ ท าใหเกดการคดเลอกสงมชวตตามธรรมชาต
A B
ภาพใดมความหลากหลายทางชวภาพมากกวา การจดหมวดหมของสงมชวต
11/29/2010
2
Virus
สงมชวตในโลกแบงเปน 5 กลม คอ
1. ไวรส ไวรอยดและไพรออน2. อาณาจกรโมเนอรา คอแบคทเรยและสาหราย
สเขยวแกมน าเงน 3. อาณาจกรฟงไจ คอราและยสต
4. อาณาโปรตสตา สาหรายและโปรโตซว 5. อาณาจกรพช 6. อาณาจกรสตว
Virusคอ ปาราสตของเซลล (obligate intracellular parasite)อาศยวตถดบจากเซลลเพอจ าลองตวและเพมจ านวน องคประกอบของไวรส
1. เปนอนภาคทมชวต แตไมใชเซลลประกอบดวย Nucleic acid ชนด DNA หรอ RNA อยางใดอยางหนง
2. ม protein coat เรยก Capsid คอสวนของโปรตนหอหมสารพนธกรรม3. มเปลอก Envelope หมชนนอกของโปรตน เปนไขมน
virus บางชนดไมพบ envelope4. ไวรสอาศยอยในเซลลของสงมชวตอน จงไมจดเปน organism
HIV virus
ไวรสโรคเอดสHIV A/B
Avian Influenza virus (H5N1)
ไขหวดนกHaemagglutinin
RNP
Capsid
Neuraminidase
11/29/2010
3
. ความส าคญของไวรส1. กอโรคระบาดในคน เชน - โรคไขหวดใหญ (Influenza A, B) หวดธรรมดา (Rinovirus)
- โรคตบอกเสบ (Hepatitis A, B), โรคเอดส HIV - มะเรง สมพนธกบการตดเชอไวรสชนดดเอนเอ
HPV (human papilloma) virus, HBV (hepatitis B virus)2. ไวรสอาจมแมลงเปนพาหาและแพรกระจายในพช สตว เชน ไขเลอดออก3. ไวรสกอโรคในสตว โรคปากเปอเทาเปอยในโค กระบอ โรคกลวน า4. กอโรคในพช เชน ในดางในยาสบ โรคใบดางใน มะเขอเทศ มะละกอ แตงโม
Viroid คอสงมชวตทเลกทสดในโลก- สารพนธกรรม คอ RNA- ขนาด 264-375 nucleotides- ไมม capsid และ envelope- ไมสงเคราะหโปรตน
อาณาจกรโมเนอราKingdom Monera ลกษณะเดน
โครงสรางเปนเซลลแบบงายๆ
สบพนธแบบไมอาศยเพศ (asexual reproduction)
สรางและผลตอาหารไดเอง (autotroph)
สงมชวตเซลลเดยว ไมมเยอหมนวเคลยส
ไดแก แบคทเรย สาหรายสเขยวแกมน าเงนและอาเคยแบคทเรย
Kingdom Monera: โมเนอรา
II ไซยาโนแบคทเรย
III อารเคยแบคทเรย
I แบคทเรย หรอ(eubacteria)
•ภาพแสดงรปรางของแบคทเรย
•ทอนสน rod, ทอนยาว bacilli
•อาจจะพบ pilli, flagella
•คอคคส กลม coccus
•สไปโรขท spirochete
11/29/2010
4
ภาพแสดงโครงสรางของแบคทเรย โทษของแบคทเรย
ท าใหอาหารบดเนา
สรางสารพษ กอโรคอาหารเปนพษในอาหาร Clostridium bitulinum, Bacillus cereus
กอโรคยางชนดในคน เชน อหวาตกโรค ไขรากสาด บาดทะยก ปอดบวม ซฟลส ฉหน
กอโรคในพช ท าใหราก ล าตน เนา
อาหารหมกดองจะพบHelicobacter pyloriมะเรงกระเพาะอาหาร
เชอซฟลส โรคตดตอทางเพศสมพนธ
ประโยชนของแบคทเรย เปนผยอยสลายซากพชซากสตว
ตรงไนโตรเจน ใหเปนสารไนเตรตและไนไตรด Nitrosomonas sp.
น ามาท ายาปฏชวนะ ผลตวคซนและฮอรโมนจาก E. coli
ดวยเทคโนโลยชวภาพ (Genetically Modified Organism)
ใชในอตสาหกรรมหมกอาหารและแตงกลนอาหาร เชน น าปลา ซอว
น าสมสายช
Streptococcus lactis ท าโยเกรตจากนม
Lactobacillus bulgaricus ท าเนยแขง
ประโยชนและโทษของแบคทเรย II ไซยาโนแบคทเรย : หรอสาหรายสเขยวแกมน าเงน
Phototrophic bacteria สามารถสงเคราะหแสงได
ตรงไนโตรเจนในอากาศใหเปนสารไนเตรต เพอสรางโปรตน
ผลตออกซเจนใหชนบรรยากาศของโลกเพมมากขน ท าใหเกด ววฒนาการทหายใจดวยออกซเจนในปจจบน
ลดภาวะโลกรอน เพราะลดปรมาณ CO2
เปนแหลงอาหารใหสตวน าเคมและน าจด
ไดแก แอนนาบนา นอสตอก ออสสลลาเทอเรย
11/29/2010
5
สาหรายสเขยวแกมน าเงน ใชก าจดมลพษและรกษาสงแวดลอม เชน สลายโลหะหนก ตะก ว เหลก แคดเมยม
เพราะใชแรธาตและโลหะเปนสารอาหาร
ชอบอาศยอยในสงแวดลอมทอนตราย ไดแก Hyperthermophilic อยทอณหภมสง 55-350 Cº
เปนแหลงสรางพลงงานทางชวภาพ พลงงานทดแทนน ามนดบ
สรางกาซมเธน Methanogen archeae
ก าจดโลหะหนกจากโรงงาน เชน คารบอนไดออกไซด อะซเตด คารบอนมอนอกไซด เมธานอล
ชอบอยในทเคมจด เชน ทะเล Dead sea Halophilic archaea
III Archeabacteria
Archaea
- เยนจด มก ามะถน- บอน าพรอน
ใตแสงยว
- เปนพลงงานทางเลอกและ
- ก าจดมลพษ
archaeabacteria ก าจด pyrite (FeS2)และกรดก ามะถน
Kingdom Protista
อาณาจกรโปตสตา
ไดแก ไฟลมโพรโทซว (Protozoa) ไฟลมอลจล (Algae)
คอสงมชวตขนาดเลก ขนาดมองดวยตาเปลาไมเหน จนถงพวกขนาดใหญ เชน สาหรายทะเล
มเซลลเดยว หรอหลายเซลล อาจรวมอยเปนกลมแตไมรวมกน
11/29/2010
6
Phylum protozoa (โพรโทซว) ลกษณะเดน
เซลลเดยวหรอรวมอยเปนกลมโคโลน
ด ารงชวตแบบอสระหรอปรสต
สวนใหญเปนแพลงตอนสตว แหลงอาหารของสตวน า
เคลอนทดวยซเลยหรอแฟกเจลลา บางชนดใชเทาเทยม
ไดแก Class Sarcodina, Mastigophora, Ciliata, Sporozoa และอนๆ
Class Mastigophorao Morphology
o เคลอนทดวยแฟลกเจลลา อาจมมากกวาหนงเสน
o พบในน าจดและน าเคมอาจ
เปนปรสต
o ชนดทเปนปรสตไดแก
Trypanosoma กอโรคเหงาหลบ
Class Sarcodina(Amoebozoas)
Morphology
เคลอนทดวยเทาเทยม (Pseudopodia) ไดแกอมบา
รปรางเปน lobe-shape
พบในน าจดและน าเคมอาจ
เปนปรสตไดแก entamoebas
กอโรคบด
Class CiliataMorphologyเคลอนทดวย ซเลย ทมจ านวนมากด ารงชพแบบอสระและเปนปรสตโดยทวไปมสองนวเคลยสไดแก paramecium, vorticella คลายกระดงเปนแพลงตอนสตวในน าน าจด
และน าทะเล
Class Sporozoa: กอโรคมาเลเรย
Morphology
ไดแกเชอมาเลเรย
ระยะตดเชอคอ สปอรโรซอยดของเชอ
ด ารงชพแบบเปนปรสต
มพาหะคอยงกนปลอง
Phylum algae หรอสาหราย
แบงเปน 7 กลม คอ Chlorophyta สาหรายสเขยว Charophyta สาหรายไฟ Phaeophyta สาหรายน าตาล Rhodophyta สาหรายสแดง Chrysophyta สาหรายทอง Bacillariophyta ไดอะตอม Phyrrophyta ไดโนแฟกเจเลท
สงมชวตคลายพชแตมเซลลเดยว อยรวมเปนกลม มรงควตถสงเคราะหแสง
11/29/2010
7
แหลงทอยของสาหราย คอน าน าจดและน าเคม Chlorophyta (green algae)o Morphologyo สะสมรงควตถ chlorophylle a, bo สาหรายเซลลเดยว ไดแก Volvox
(colony), Chlamydomonas สาหรายหลายเซลล ไดแก Ulva, Spirogyra
o มมากกวา 7,000 species ในน าจดและทะเล
o แหลงอาหาร แพลงตอนพชในทะเลและในน าจด
Dinoflagellates (red tide bloom) ปรากฏการณน าทะเลสแดง
เซลลเดยว รงควตถสน าตาล แกมเหลอง เปนพษตอระบบประสาท ท าใหน าทะเลมสแดง
Bacillariophyta (Diatom)MorphologyGlass-like wall สะสมซลกามเปลอกประกบกนสองฝาแขงแรงทนทานมากเปนแหลงแพลงตอนในทะเลสรางน ามนดบ ฟอสซลสะสม
ในชน diatomaceous earth
11/29/2010
8
Phaeophyta (Brown algae)
สะสมรงควตถสน าตาล (brown & olive carotenoids)Multicellular สวนใหญอยในน าเคมไดแก แคลป (giant seaweed) สง 60 เมตร Sea palm (Postelsia), SargassumLaminaria ท าซป สารสกด algin ท าวน agar
Rhodophyta (red algae)Morphology
สะสมรงควตถสแดง phycoerythrin อยในน าทะเลลกในกระแสน าอนผลตสารคลายวนหรอเจลเรยก carrageenan เพมความหนดในอาหารไดแก porphyra (nori), Dulse
Class Charophyta Morphology
Multicellular พบแคลเซยมสะสมเปนบรรพบรษของพชไดแก สาหรายไฟ
อาณาจกรเหด ราและไลเคน
อาณาจกรเหดรา
เปนยคารโอต ทมลกษณะเปนเสนใย เปนกลมทยอยสลายซากพชซากสตว (saprophytes)ไมสงเคราะหแสง (chemoheterotrophs)ไดแก เหด รา และยสต ผลตยารกษาโรค เชน ยาปฏชวนะจากรา เหดชนดตางๆ เปนแหลงโปรตนและแรธาต โทษ กอโรคเชอราในคน พช สตว สารพษจากเหด ราปนเปอนในอาหารกอมะเรง เชน aflatoxin
ตวอยางเหด ราและยสต
11/29/2010
9
เหดใชเปนอาหาร บางพนธมพษ ยสต คอ
Saccharomyces cerevisiae การผลตเครองดม
แอลกอฮอล สรา การหมกขาวสาล น า
ผลไม ใหเกดแอลกอฮอล
Lichens (ไลเคน) การด ารงชวตรวมกนระหวางรากบสาหราย Lichens (ไลเคน)การด ารงชวตรวมกนระหวาง
รากบสาหรายเขยวหรอสาหรายสเขยวแกมน าเงนสาหรายเปนแหลงสรางอาหาร ตรงไนโตรเจน ราใหความชนและชวยแลกเปลยนแกส ปกปองสาหรายประโยชน ไลเคนชวยท าลายหนและสรางหนาดนใหกบพช ไลเคนตรงไนโตรเจนและก าจดสารพษ เชน nitric oxide รกษาสมดลสงแวดลอม เปนดชนบอกความสมบรณของระบบนเวศนยอยสลายซากพชซากสตวเพอหมนเวยนแหลงคารบอนและแรธาต
ประโยชนและการน าไปใช เปนแหลงอาหารและรกษาสมดลของสงแวดลอม ในระบบนเวศน ดานการแพทย
ผลตยารกษาโรค เชน เบาหวาน จากแบคทเรยจเอมโอ ยาปฏชวนะจากเชอรา สรางและพฒนาวคซนเพอรกษาโรคเอดส ไขหวดนก เปนตน แหลงอาหารและเกษตรกรรม
สาหรายน ามาท าวน พชสาหรายท าป ย เหดชนดตางๆ เปนแหลงโปรตน ราและแบคทเรยบางชนดใชผลตโยเกรตและซอสถวเหลอง แหลงทดแทนพลงงานและอปกรณตดตอยน
อารเคยแบคทเรยสรางกาซมเธนและไดอะตอมเปนแหลงผลตน ามนดบ แหลงพลงงานทดแทนทางชวภาพ สาหราย อาเคยแบคทเรย
แบคทเรยก าจดมลพษ เชน น าเสย โลหะหนก polycyclic aromatic
I เปนแหลงอาหารและการถายทอดพลงงานของสงมชวต เปนแหลงอาหารและรกษาสมดลของสงแวดลอม
11/29/2010
10
ผลกระทบของความหลากหลายทางชวภาพ ไวรสและจลนทรยกลายพนธและดอตอยาปฏชวนะ
แบคทเรยและไวรสพฒนาสายพนธใหมๆอยางรวดเรว ไวรสไขหวดใหญ 2009 สงมชวตบางอยางสญพนธ ลดความหลากหลายทางชวภาพ
แบคทเรย รา โปตสตา ทกลายพนธและแขงแรงกวาจะแกงแยงอาหารและทอยของพนธเจาถน กอโรค ท าใหพชและสตวสญพนธ ผลกระทบตอสงแวดลอม
ตดไมท าลายปา ไปเปลยนแปลงระบบนเวศนของสงมชวต เกดภาวะโลกรอน เพมคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศ
การบานจงยกตวอยางสงมชวตรอบตวเราทใหประโยชนและใหโทษ มาอยางละ 3 ตวอยาง พรอมทงระบสงมชวตเหลานนวาอยในไฟลมหรอดวชนใดและกอประโยชนหรอโทษอยางไร
1. สงมชวตทเกดโทษ 1.1 1.2 1.32. สงมชวตทเกดประโยชน 2.1 2.2 2.3