Biologische agentia bij waterschappen

Biologische agentia: Werken met oppervlakte water 2013 v1.1

Biologische agentiabij waterschappen

Algemene inleiding


Afbakening van de Toolboxmeeting

• Definities (toolbox, onderwerp) . . . . .

• Doel / doelgroep . . . . . . . . .

• Afbakening . . . . . . . . . . .

• Tijdsduur en frequentie . . . . . .

• Benodigde middelen . . . . . . .


Uniforme opbouw

• Taken en functies

• Herkenning nut en noodzaak

• Risico’& (praktische) maatregelen

• Relatie met eigen praktijk


Onderverdeling 4 toolboxen

Toolbox:

• Werken in het groen

• Werken met oppervlakte water

• Werken met afvalwater

• Werken met kadavers & zieke dieren


Biologische Agentia

Werken met oppervlakte water


Taken en functies

Situatie Voorbeeld functies (niet limitatief)

Risico

Werken in / met het oppervlakte water

• Onderhoudsmedewerkers,• Landmeters• Inspecteurs / handhavers,• Monsternemers

o.a.:• contact met blauwalg• botulisme• ziekte van Weil


Herkenning nut en noodzaak

Werken in/met oppervlaktewater

Risico’s: Blauwalg / Ziekte van Weil / Botulisme

Ziekte van Weil - bacterieBlauw alg Botulisme/ vergif botuline


Belangrijkste maatregelen bij het werken met oppervlakte water

2. Instructies geven over risico’s (blauwalg, ziekte van Weil, botulisme)

1. In Ri&E en aandacht voor risico’s oppervlaktewater


Ziekte: Blauwalg vergiftiging Veroorzaker: gifstoffen van bacterie

Instructie over risico’s bij het werken met oppervlakte water

Verschijnselen:

- Hoofdpijn, huiduitslag, maagkramp, misselijkheid, braken, diarree, koorts, een pijnlijke of rode keel, oorpijn, oogirritaties. - De verschijnselen houden ongeveer vijf dagen aan en verdwijnen vanzelf.

- Ook huisdieren kunnen ernstig ziek worden door het drinken van water met blauwalgen of door hun besmette vacht droog te likken.

Herkennen van blauwalg?

- groenblauwe drijflagen / groene verkleuring en blauw schuim

- zwevend door water (moeilijker constateren)


Blauwalgen

Besmetting

- Opname door de mond (tijdens zwemmen)

- Spatten op lippen of mond

- Vervuilde handen

- Direct contact met huid (rode huiduitslag)

Maatregelen

- Voorkom contact met water met blauwalgen (afspoelen met kraanwater)

Behandeling- Geen, huiduitslag en jeuk verdwijnen spontaan.



Ziekte van Weil Veroorzaker: urine van geïnfecteerde knaagdieren


Verschijnselen: - Ziekte treedt op in zomer/herfst- Griep verschijnselen met koorts, rillingen, moeheid, misselijkheid, braken en

spierpijn- Spierpijn in kuit-, buik- en rugspieren, na een paar dagen volgt hevige hoofdpijn- Dag 4 tot 9: geelzucht zo ernstig dat de huid er oranje uitziet- Weinig of niet urineren- Schade aan de bloedvaten (neusbloedingen ook bloedingen in de huid)- Ziekte van Weil kan door een zwangere vrouw overgedragen worden op

ongeboren kinderen


Ziekte van Weil

Besmetting- Direct contact met (dode) gastheer (urine / weefsel / bloed)- Via schaaf- snijwonden, slijmvliezen mond/keel/ogen- Inademen besmette fijne vochtdeeltjes (omgeving van kadavers)- Urine van (dode) gastheer in water, modder of op planten

Maatregelen- Draag rubberen laarzen en handschoenen;- Handen wassen na het aanraken van dieren;- Handen wassen na hanteren van besmette kledingstukken/voorwerpen.- Hanteer gevangen (muskus)ratten altijd met handschoenen- Geen vaccinatie mogelijkheid tegen ziekte van Weil

Behandeling-Belangrijk de diagnose van de ziekte van Weil in een vroeg stadium te stellen en onmiddellijk met de behandeling te beginnen met antibiotica



Ziekte: botulisme Veroorzaker: gifstof bacterie (in oppervlakte water)

Symptomen bij Watervogels:• Verlammingsverschijnselen aan kop en vleugels. • Tevens kunnen de vogels diep in het water liggen met hangende vleugels. • Aan botulisme gestorven dieren worden meestal aangetroffen met gestrekte poten en

slappe enigszins gedraaide kop en nek.

Symptomen bij Mens:Ongeveer 12 tot 36 uur na infectie: • Misselijkheid, overgeven, buikklachten; • Moeheid;• Duizeligheid; • Droge mond; • Moeite met slikken;• Dubbel of wazig zien; • Slecht verdragen van licht;• Moeite met spreken;• Slappe arm- en beenspieren.



Ziekte: botulisme

Oorzaak:- Bacteriën die een gifstof uitscheiden. - Infectie via de mond of wondje op huid (zeldzaam) - Risico: ondiep en stilstaand water (warme zuurstofloze omgeving)

Maatregelen

- Handschoenen (persoonlijke beschermingsmiddelen)- Communicatie medewerkers informeren bij constatering botulisme



Relatie met praktijk van ons waterschap

Casus:

Wat doet ons waterschap om risico op biologische agentia via oppervlakte water te voorkomen?

Wat doe jij als je biologische agentia in het wateroppervlakte constateert?


Samenvatting risico’s

Belangrijkste risico's• Besmetting door contact met besmet oppervlakte

water (ziekte van Weil, blauwalgen, Botulisme)

Belangrijkste maatregelen• Ri&E• Communicatie en voorlichting• Persoonlijke beschermingsmiddelen


Verdiepende info

• Arbo-catalogus waterschappen: deel biologische agentia


Vragen?



Definities

Definitie biologische agentia:“micro-organisme, celculturen en menselijke endoparasieten, al dan niet genetische gemodificeerd, die infecties, allergie of toxiciteit kunnen veroorzaken”

Voorbeelden:- Ziek van Lyme: werken in het groen- Tularemie : werken met kadavers / zieke dieren- Ziekte van Weil : werken in/met oppervlakte water.


Doel van deze instructieDoel• Herkennen van situaties en informatie geven over de

belangrijkste risico's en maatregelen.• Koppeling maken met werkzaamheden uit de praktijk.• Herhalen van grootste risico’s en belangrijkste

maatregelen

Doelgroep• Alle medewerkers van waterschappen die tijdens hun

werkzaamheden risico lopen in aanraking te komen met biologische agentia.


Doelgroepen

Indicatieve lijst taken en functies volgens arbocatalogus waterschappen:

Situatie Voorbeeld functies Risico

Werken in groen Medewerkers groen, onderhouds-medewerkers, toezichthouders, muskusrattenbestrijders

o.a. ziekte van lyme

Kadavers of zieke dieren Muskusrattenbestrijders, buiten-dienstmedewerkers, onderhouds-monteurs

o.a. botulisme, q-koorts

Oppervlakte water Onderhoudsmedewerkers, inspecteurs, landmeters

Blootstelling blauwalgWeilBotulisme


Afbakening, tijdsduur en frequentie

Afbakening

• De toolbox is bedoeld om medewerkers bewust te maken over het risico biologische agentia en te informeren over maatregelen die het waterschap hier tegen genomen heeft.

Tijdsduur

• 20 á 30 minuten

Frequentie

• De werkgroep adviseert om jaarlijks een toolboxmeeting te houden (geen wettelijke verplichting)


Benodigde middelen

• Computer/laptop

• Beamer

• Projectiescherm

• Hand-outs van de toolbox

Documents

Biologische agentia bij waterschappen