Krzysztof KrassowskiIreneusz Sołtyszewski

Biometria- zarys problematyki

Motywem przewodnim wdrażania

identyfikacji na podstawie danychbiometrycznych jest obawa przed za­grożeniem terrorystycznym, postrze­ganym jako problem o wymiarze glo­balnym, szczególnie po wydarze­niach 11 września 2001 r. Stąd też

wiodąca rola USA w promowaniu tejmetody identyfikacji i koncentracjawysiłków na rzecz stworzenia efek­tywnego mechanizmu kontroli gra­nicznej chroniącej zainteresowanekraje przed napływem niepożąda­

nych osób z zewnątrz . Dano temuwyraz w postaci opublikowania przezMiędzynarodową Organizację Lotnic­twa Cywilnego w 2003 r. nowychstandardów dokumentów podróż­

nych odczytywanych automatycznie(Machine Readable Travel Docu­ments - MRTD). Standardy te wpro­wadzają do dokumentów technologiebiometryczne zgodnie z propozycja­mi amerykańskimi i uznają za podsta­wowy parametr biometryczny obrazkształtu i rysów twarzy w formie obra­zu cyfrowego o wysokiej rozdzielczo­ści , przechowywanego w możliwym

do odczytania bezdotykowo układzie

scalonym. Ma to zapewnić globalną

kompatybilność systemów identyfika­cji przy kontrolach granicznych.

Aktualnie zagadnienie to, leżące

wcześniej głównie w obszarze zain­teresowania międzynarodowych kor­poracji starających się o podwyższe­

nie poziomu bezpieczeństwa zgro­madzonych danych oraz o lepszą

kontrolę dostępu do swoich obiektów,stało się przedmiotem uwagi różnegorodzaju organów odpowiedzialnychza bezpieczeństwo państwa . Równo­legle rozwinął się komercyjny ryneksystemów i aplikacji biometrycznych,który dostarcza coraz to nowszych

PROBLEMY KRYMINALI STYK I 254/06

rozwiązań technologicznych . Takistan rzeczy powoduje, że warto po­kusi ć się o pewne usystematyzowa­nie dyskusji wokół tej dziedziny, za­równo na płaszczyźnie jej poznania,jak i możliwości poszczególnych za­stosowań.

Systematyka danychbiometrycznych

Początki stosowan ia biometriisięgają zamierzchłej przeszłości .

W Babilonii odcisk paica na glinianejtabliczce stanowił potwierdzenie za­warcia transakcji. W starożytnych

Chinach palce odciskano na urzędo­

wych pieczęciach . Oficjalne doku­menty z XIV-wiecznej Persji były sy­gnowane przez decydenta kciukiemmaczanym w farbie, a na dworzewładcy istn i ało stanowisko lekarza,który zajmował się weryfikacją takie­go podpisu . Pierwsze próby biome­trycznego oznaczania osób stoso­wano w Imperium Rzymskim, gdzienacinano, wypalano lub tatuowanoskórę najemników, by utrudnić imdezercję.

Jednym z najstarszych i najbar­dziej podstawowych sposobów iden­tyfikacji ludzi było rozpoznawanie napodstawie twarzy, charakterystykigłosu czy sposobu chodzenia. Toproste zadanie stawało się coraz bar­dziej znaczącym wyzwaniem wraz zewzrostem populacji i rosnącym zjawi­skiem migracj i. Codzienn ie kaźdy

nieświadomie wykorzystuje te cechyjako podstawę do rozpoznawania in­nych osobników w danym środowi­

sku. W najnowszych zastosowaniachbiometria ukierunkowana jest na me­tody automatycznego rozpoznawanialudzi na podstawie ich cech fizycz-

nych i behawioralnych, czyli potwier­dzenie bądź odrzucenie ich tożsamo­

ści dla celów bezpieczeństwa .

Termin "biometria" wywodzi się

z greckich słów bios - życie + metron- mierzyć. Zautomatyzowane syste­my biometryczne mają swoje począt­

ki zaledwie w kilku ostatnich deka­dach i są spowodowane znaczącym

postępem technologii komputero­wych. Pomiary biometryczne są ma­tematyczno-statystycznymi metoda­mi badania prawidłowości kierują­

cych zmiennością populacji organi­zmów żywych . Wyniki pomiarów bio­metrycznych wykorzystywane są m.in. w antropologii , fizjologii, genetyce,hodowli i medycynie. Biometria torównież technika dokonywania po­miarów istot żywych .

W przypadku systemów biome­trycznych pod pojęciem "sprawdza­nie tożsamości" kryje się dualizmznaczeń . istn ieją dwa warianty auto­ryzacji użytkownika:

• Identyfikacja: urządzenie ustala,kim jest sprawdzana osoba ,przy czym rozpoznanie może

nastąpić jedynie na podstawiecech biometrycznych. Komputersterujący całym procesem musiporównać informacje zebraneprzez sensory z bazą danychzawierającą wzorce identyfika­cyjne wprowadzone wcześniej.

W ten sposób można ustalić

tożsamość kryminalistów czyzmasakrowanych ofiar prze­stępstw lub wypadków. Ten wa­riant pracy jest stosowany głów­

nie przez służby policyjne, insty­tucje rządowe oraz wojsko.

• Weryfikacja: system komputero­wy sprawdza tożsamość osobyweryfikowanej. Porównaniu

39

podlegają cechy biometrycznezarejestrowane przez sensoryz przechowywanym w bazie da­nych wzorcem referencyjnym.W porównaniu z metodą identy­fikacyjną proces weryfikacji jestmniej złożony i możliwy do reali­zacji przy wykorzystaniu rela­tywnie mało wydajnych kompu­terów.

Biometria jest często definiowanaw jej wąskim funkcjonalnym znacze­niu. Tymczasem trzeba sobie uzmy­słowić, że jest to sięgająca korzenia­mi XIX w. nauka o prawach rządzą­

cych zmiennością cech populacji or­ganizmów, której wyniki opracowy­wane są za pomocą metod statystykimatematycznej. Jak zatem słusznie

wskazuje B. Soczówka, wywodzącesię z nauk biologicznych klasyczneanalizy i badania biometryczne, dzi ę­

ki dokonującej się rewolucji technolo­gicznej. znalazły swoje odzwiercie­dlenie w funkcjonalnych aplikacjachnowoczesnych technologii informa­cyjnych zdolnych do udostępn iania

i zaawansowanego przetwarz aniaokreślonych danych biometrycznych.

Komentarza wymaga stosowanasystematyka danych biometrycznychistotnych dla identyfikacji człowieka .

Podział na dane o charakterze fizycz­no-biologicznym i behawioralnym jestzdaniem niektórych autorów bardzonieprecyzyjny. Pon iżej zamieszczonowykaz cech o identyfikacji biome­trycznej.

• Cechy anatomiczne (fizyczno­-biologiczne): barwa głosu , za­pach, linie papilarne, geometriadłoni , geometria i rysy twarzy,rozkład temperatury twarzy,geometria ucha, geometria ust,cechy charakterystyczne tę­

czówki i siatkówki oka, układu

żył nadgarstka, identyfikacjaDNA, analiza faktury powierzch­ni twarzy lub skóry.

• Cechy behawioralne: charakte­rystyka głosu , mowy, charakte­rystyka ruchu ust, ruchu gałki

ocznej, pisma, pisania na kla­wiaturze, chodu.

Wydaje się jednak, że opisywanatematyka ze względu na swą naturę

i fakt, że dotyczy w sporej części or-

40

ganizmów żywych , nie jest tak jedno­znaczna i łatwa do sklasyfikowania.Można bowiem racjonalnie argumen­tować , że spora część danych biome­trycznych ma mieszany fizyczno-biol­ogiczno-behawioralny charakter.Trudno bowiem inaczej zakwalifiko­wać np. podlegające zmianom emo­cjonalnym fizyczne parametry głosu

ludzkiego czy oddzi elić obraz kształtu

rysówtwarzy od jej mimiki zależnej odstanów pobudzenia emocjonalnego.

Konsekwencje wdrażania

systemów biometrycznych

Wielopłaszczyznowe i dalekosięż­ne konsekwencje powszechnegowdrożenia systemów biometrycznychpoddane zostały dosyć wnikliwejanalizie w opublikowanym w 2005 r.Raporcie Komisj i Europejskiej pl."Biometria na granicach: ocena wpły­

wu na społeczeństwo" (Biometrics atthe Frontiers: Assessing the Impacton Society - EUR 21585 EN), którystanowił odpowiedż na zapotrzebo­wanie zgłoszone przez ParlamentEuropejski. Celem raportu było roz­ważenie przyszłości biometrii nie tyl­ko w jej najbardziej typowym obecniezastosowaniu dla ochrony granic,lecz także w znacznie szerszej per­spektywie wszelkiego rodzaju konse­kwencji społecznych i cywilizacyj­nych, które wywoła szerokie zastoso­wanie rozwiązań biometrycznychw różnych obszarach życia społecz­

nego. Autorzy raportu usystematyzo­wali owe konsekwencje w czterechpodstawowych aspektach (społecz­

nym, ekonomicznym, techn icznymi prawnym).

W wymiarze społecznym rozpo­wszechnienie biometrii może skutko­wać zasadniczą zmianą relacji pań­

stwo - obywatel, istotnie pomniejsza­jąc sfery prywatności i anonimowości

tego ostatniego. Z kolei z ekonomicz­nego punktu widzenia w dokonywa­niu oceny kosztów wprowadzaniabiometrii powinien być brany poduwagę nie tylko obiektywny koszttechnologii, ale także inne aspektyprowadzenia procesów identyfikacji,w tym w szczególności koszty proce­dur rezerwowych opartych na zaso-

bach ludzkich. Należy także podkre­ś lić , że identyfikacja biometrycznanie jest stuprocentowo pewna z po­wodów technicznych i trzeba zdawać

sobie sprawę z tego, że system bio­metryczny jest zaledwie częścią sys­temu bezpieczeństwa , który może

być skuteczny tylko wtedy, gdy wdro­żone są prawidłowe procedury zbie­rania danych, zapewnione jest bez­pieczeństwo ich przechowywan iai istnieje odpowiednia kontrola reje­stracji tych danych w systemie. Ist­nieje wreszcie wyraźna potrzeba mo­dyfikacji obecnej, albo wprowadzenianowej, legislacji związanej ze stoso­waniem systemów biometrycznych,bazującej na dwóch filarach: zapew­nieniu prywatności obywateli i trans­parentności procedur.

Aspekt prawny zagadnienia nale­ży zatem rozpatrywać w kontekście

zapewnienia ochrony praw człowie­

ka, rozumianych szeroko jako prawado poszanowania godności ludzkiej,prywatności , prawa do sądu, domnie­mania niewinności i prawa do unika­nia samooskarżenia . Drugim, niemniej ważnym, problemem jest za­pewnienie ochrony danych osobo­wych. Takie podejśc i e jest związanez wieloma obawami wyrażanymi

w związku z wprowadzaniem i po­wszechnym stosowaniem biometriido celów identyfikacyjnych, w tym m.in. akumulacji nadmiernej władzy, za­sad, kierunków i możliwości przyszłe­

go wykorzystywania zgromadzonychdanych, korzystania z technologii bio­metrycznych w sektorze prywatnymoraz ochrony obywateli przed zbytpochopnym ujawnianiem ich danychbiometrycznych.

Trzeba też nadmienić, że ochronadanych osobowych jest w ramachprawodawstwa Unii Europejskiej ob­jęta następującymi regulacjami ramo­wymi:

• Konwencją nr 108 Rady Europyz 28 stycznia 1981 r. o ochronieosób fizycznyc h w związku

z automatycznym przetwarza­niem danych osobowych,

• Dyrektywą 95/46/EC Parlamen­tu Europejskiego i Rady z 24pażdziernika 1995 r. w sprawieochrony osób fizycznych w za-

PROBLEMY KRYMINALI STYKI 254/06

kresie przetwarzan ia danychosobowych oraz swobodnegoprzepływu tych danych,

• Rozporządzeniem 45/2001/ECParlamentu Europejskiego i Ra­dy z 18 grudnia 2000 r. o ochro­nie osób fizycznych w związku

z przetwarzaniem danych oso­bowych przez instytucje i orga­ny wspólnotowe i o swobodnymprzepływie takich danych.

Inicjatywy europejskiew zakresie systemó wbiometrycznych

o znaczeniu, które przywiązuje

Unia Europejska do rozwoju syste­mów zwiększających efektywność

ochrony granic państwowych, świad­

czy Komunikat Komisji Europejskiejdo Rady i Parlamentu Europejskiegoz dnia 24.11 .2005 r. w sprawie zwięk­

szenia skuteczności , interoperacyj­ności i efektu synergii wynikającego

ze współdziałania europejskich bazdanych w dziedzinie sprawied liwości

i spraw wewnętrznych COM (2005)597. Celem tego komunikatu było

zwrócenie uwagi na moż liwość bar­dziej efektywnego wykorzys taniasystemów EURODAC, SIS II orazVIS do realizacji polityki swobodnegoprzepływu osób oraz celów związa­

nych ze zwalczaniem terroryzmui przestępczości w sposób wykracza­jący poza zakładane wcześniej wyko­rzystanie tych systemów. Zwraca się

uwagę, że jest to możliwe przedewszystkim dzięki lepszemu wykorzy­staniu możliwości, które już istnieją,

służące w szczególności polepszeniukontroli wprowadzanych danych, ichwiększej spójności oraz ułatwieniu

obsług i systemów.Historia systemu EURODAC, bę­

dącego elementem wspólnej politykiazylowej Unii Europejskiej, sięga

swymi korzeniami Konwencji Dubliń­

skiej z 1990 r., która została znoweli­zowana w 2003 r. RozporządzeniemDublin II - 343/2003/EC. Do bazy da­nych wprowadzane są parametry bio­metryczne w postaci odcisków pal­ców wszystkich osób w wieku powy­żej 14 lat, ubiegających się o azylw którymkolwiek z krajów Wspólnoty.

PROBLEMY KRYMINALISTY KI 254/06

Pobrane odciski są zapisywane w po­staci cyfrowej, a następnie przesyła­

ne do centralnej bazy danych funk­cjonującej przy Komisji Europejskiej,gdzie następuje ich automatycznieporównanie z odciskami, które są już

w owej bazie przechowywane .W efekcie EURODAC pozwala naszybkie stwierdzenie, czy dana oso­ba ubiegająca się o azyl w krajachUE wjechała na obszar Wspólnotybez wymaganych dokumentów orazczy ubiegała się już wcześniej o pra­wo do azylu w którymkolwiek z kra­jów członkowskich .

System Infonmacji Schengen II torozwin ięcie funkcjonującego aktual­nie w starych krajach UE systemudziałającego na podstawie o podpi­sanej w 1955 r. Konwencji z Schen­gen. Do centralnej bazy danych zlo­kalizowanej w Salzburgu (Austria)mają dostęp policje i oddziały konsu­larne państw członkowskich Unii Eu­ropejskiej. Baza danych pozwala nasprawdzenie, czy osoby lub przed­mioty przekraczające granicę Uniibądż już znajdujące się na jej terenienie są poszukiwane, niejawnie nad­zorowane lub czy nie dotyczy ich za­kaz wstępu . Zasadniczymi podstawa­mi prawnymi do stworzenia i opero­wania SIS II umożliwiającego rozsze­rzenie obszaru Schengen na nowekraje Unii będą: stosowna DecyzjaRady UE oraz Rozporządzen ie Par­lamentu Europejskiego w sprawieutworzenia, działania i wykorzystaniaSystemu Informacyjnego Schengendrugiej generacji, których projekty zo­stały złożone przez Kom isję Europej­ską w czerwcu 2005 r. - odpowiednioCOM (2005) 230 oraz COM (2005)236.

System Infonmacji Wizowej (VIS)jest centralną bazą danych zbudowa­ną na podstawie Decyzji Rady UEz 8 czerwca 2004 r. w sprawie jegoustanowienia (2004/512/EC). Dostępdo niej będą miały organy kontroligranicznej, wizowe i azylowe krajówUE. Baza ta jest budowana, a doce­lowo ma zawierać dwa rodzaje da­nych biometrycznych - odciski pal­ców oraz fotografię twarzy obywatelipaństw trzecich , ubiegających się

o wizę w krajach UE. VIS ma za za-

danie przede wszystkim usprawnić

komunikację w sprawach wizowychpom iędzy krajami członkowskim i , za­pewn ić efektywny przepływ informa­cji konsularnych, podnieść efektyw­ność kontroli granicznych (pod kątem

stwierdzenia, czy osoba legitymująca

się wizą to jej faktyczny posiadacz),ułatwi ć . ocenę nadsyłanych aplikacji(formularzy) wizowych , znaczn iezmn iejszyć istniejące zjawisko han­dlu wizami, wspomóc identyfi kację

osób przebywających na terytoriumWspólnoty bez wymaganej wizy orazułatwić ich deportację, a wreszcie ­stać się przyczynkiem do wypraco­wania wspólnej polityki wizowej dlawszystkich krajów UE.

Komunikat podejmuje także kwe­stie dalszego rozwoju systemów już

istniejących - w tym p rob lematykę

wyszukiwania biometrycznegoo zwiększonej dokładności , szersze­go dostępu do systemów przezuprawnione władze państwowe (wtym szczególnie organy odpowie­dzialne za bezpieczeństwo we­wnęt rzne , powołane do zapobieganiaterroryzmowi), a także ustanowieniaw przyszłości nowych systemów ­Europejskiego Systemu InformacjiDaktyloskopijnej AFIS, Europejskie­go Rejestru Dokumentów Podróży

i Dowodów Tożsamości , a także gra­nicznego systemu kontroli wjazdówi wyjazdów osób.

Ze wzg lędu na fakt powszechnegowykorzystywania m.in. danych bio­metrycznych w tych systemach, stałysię one także przedmiotem szczegól­nego zainteresowania ze strony Eu­ropejskiego Inspektora Ochrony Da­nych, który wydał w ich zakresie dwieopinie:

.2005/C 181/06 w zakresie Sys­temu Informacji Wizowej VISoraz wymiany informacji międzypaństwami członkowskim i natemat wiz krótkoterminowych;

. 2006/C 91/11 w zakresie zwią­

zanym z utworzeniem, eksplo­atacją i wykorzystaniem Syste­mu Informacyjnego Schengen IIgeneracji (SIS II).

W opiniach tych zwraca się szcze­gólną uwagę na kwestie oceny ryzy­ka i potrzeby szczególnych zabezpie-

41

czeń systemów w związku z wykorzy­stywaniem przez nie danych biome­trycznych. Co bardzo istotne, opiniata wskazuje także na potrzebę ogól­niejszej refleksji nad problematyką

korzystania z tych danych dla celówidentyfikacyjnych, w tym na kwestię

oddziaływania ich stosowania przezorgany państwowe na społeczeń ­

stwa krajów członkowskich . Sugerujetakże dokonanie pogłębionej ocenyw tej mierze na podstawie tzw. sied­miu filarów wiedzy o danych biome­trycznych, określonych w przywoła­

nym wcześniej raporcie Komisji Euro­pejskiej.

• uniwersalność - wszystkie isto­ty ludzkie mają te same właści ­

wości fizyczne, takie jak palce,tęczówka , twarz czy DNA, mo­gące być podstawą identyfikacji;

• unikalność - dla każdej osobyowe właściwości są unikalne,stanowią zatem cechy wyróż­

niające;

• niezmienność - właściwości tepozostają w dużej części nie­zmienne przez cały czas życia

osoby;• możliwość pobrania - unikalne

właściwości fizyczne osoby mu­szą się nadawać do pobraniaw stosunkowo łatwy sposób, coumożliwi szybką identytikację ;

• wydajność - stopień dokładno­

ści identyfikacji musi być sto­sunkowo wysoki jeszcze przedwdrożeniem systemu;

• akceptowalność - zastosowa­nie systemu nie będzie sukce­sem, jeś li społeczeństwo wyka­że silny i długotrwały opór przedstosowaniem danych biome­trycznych;

• odporność na oszukanie - dlazapewnienia dodatkowego bez­pieczeństwa wdrażany systemmusi być trudniejszy do oszuka­nia niż aktualnie istniejące sys­temy identyfikacji.

W opiniach Europejskiego Inspek­tora Ochrony Danych (EIOD) zwracasię ponadto uwagę na inne istotneaspekty wykorzystywania danychbiometrycznych w ramach systemówEURODAC, SIS II oraz VIS, w tym napotrzebę wyp racowania wspólnej

42

metodologii wdrażania tych danychwe wszystkich wymienionych syste­mach i stworzenia wspólnych wymo­gów związanych z ich specyfiką . Po­za wspomn ianą powyżej ogólną ewa­l uacją ich oddziaływania społeczne­

go wskazuje się również na następu­

jące elementy, które mogłyby konsty­tuować takie wymogi:

• Ścisłe określenie procedurywpisywania danych: wymaganejest szczegółowe zdefiniowanieżródła danych biometrycznychi sposobu ich zbierania, gdyż

bezpośrednio warunkuje to koń ­

cowe rezultaty procesu, tj. po­ziom błędu fałszywego odrzu­cenia lub błędu fałszywego

przyjęcia w systemie;• Określenie poziomu dokładno­

ści : wykorzystanie danych bio­metrycznych w celu identyfikacji(porównywanie jednostki zezbiorem) może być jeszcze te­raz problematyczne, gdyż wyni­ki tego procesu są mniej do­kładne n iż wykorzystanie da­nych biometrycznych w celuuwierzytelnienia lub kontroli (po­równywanie jednostki z jednost­ką) . Identyfikacja biometrycznanie powinna więc stanowić jedy­nego sposobu identyfikacji lubjedynego klucza dostępu do in­formacj i;

• Procedury awaryjne: powinnyzostać wdrożone gotowe do wy­korzystania procedury awaryjnemające na celu poszanowaniegodności osób, które mogły zo­stać błędnie zidentyfikowane.

W kontekście drugiego z przedsta­wionych wymogów poziomu dokład­

ności procesów porównywania da­nych biometrycznych ważne jest do­konanie analizy tych danych. Mimoże przyjmuje się powszechnie, że są

one w dużej części niezmienne w ca­łym okresie życia istoty ludzkiej, tonie jest to stwierdzenie w pełn i ade­kwatne. Faktem jest, że przynajmniejniektóre parametry charakteryzujące

poszczególne cechy biometrycznepodlegają mniej lub bardziej dalekoidącym zmianom w różnym czasie.Determinantami tych zmian mogą

być zarówno wiek osobniczy, jak

i chwilowe pobudzenie emocjonalne,na które dodatkowo nakłada się nie­doskonałość systemów informatycz­nych obsług ujących systemy identyfi­kacji biometrycznej.

Wnioski

W ramach podsumowania nasuwas i ę refleksja, że biometria widzianaoczami prawnika i kryminalistyka po­winna być oceniania przez pryzmatrozwoju innych metod nowoczesnejkryminalistyki. Jednocześnie należy

zauważyć , że wykorzystywaniew kryminalistyce nowych metod pro­ponowanych przez nauki przyrodni­cze i techniczne nie może być doko­nywane bez należnej ostrożności ,

gdyż ich proste i bezrefleksyjne prze­łożenie na grunt czynności dowodo­wych w ramach procesu karnego mo­że zakończyć się niepowodzeniem.Sprawa jest na tyle skornplikowana,że już samo hasło "dane biometrycz­ne" niesie za sobą konotacje sięgają­

ce, wydawałoby się , odległych dzie­dzin i gałęzi prawa krajowego:

• kwestii karnoprawnych (proble­matyka związanych z danymibiometrycznymi działań , któremają charakte r przestępstwa ,

np. przetwarzanie danych bezstosownego uprawnienia, udo­stępnianie ich bez upoważnie­

nia);• kwestii administracyjnopraw­

nych (problematyka ogólnejochrony danych osobowychoraz decyzji administracyjnychGłównego Inspektora OchronyDanych Osobowych);

• kwestii cywilnoprawnych (pro­blematyka ochrony danych bio­metrycznych mających charak­ter dóbr osobistych, np. wize­runku osoby).

Biometria nie może abstrahować

od konsekwencji i problemów, jakieniesie ze sobą każda nowa, chociaż­

by najskuteczniejsza, metoda ustala­nia tożsamości ofiar czy sprawcówczynów zabronionych albo też elimi­nacji osób z kręgu podejrzewanycho ich popełnienie . Praktyczne wdro­żenie i ostateczny sukces każdej me­tody jest bowiem uwarunkowany

PROBL EMY KRYMINALI STYKI 254/06

w dużej mierze świadomością faktuistnien ia jej słabości (choćby staty ­stycznej stopy błędu ) oraz sposobemich oszacowania wraz ze stworze­niem mechanizmu poprawnego wy­korzystania metody w realiach syste ­mu prawnego. Podsumowując, trze­ba powiedzieć , że biometria może

stać się skutecznym narzędziem kry­minal istyki , dołączając do innychuznanych i sp rawdzonych metodidentyf ikacji człowieka .

BIB LIOGRAFIA

1. Chrostowski J.: Uważne oko bio­

metrii, ..Wiedza i Życie" 2006, nr 4, S. 20 .

2. European Commission, Joint Hese­

arch Centre, Institute for ProspectiveTechnologies: Technical Report .Biorne­trics at the Frontiers: Assessing the im­

pact on Sodety", 2005 - EUR 21585 EN.3. Golińskl T.: Biometria w dokumen­

tach, "Człowiek i Dokumenty" 2006, nr 2,s.32.

4. Hanausek T.: Kryminalistyka w Pcl­

sce przełomu wieków, "Problemy Krymi­nalistyki" 2001 , nr 232, s. 5.

5. Kasprowski P.: Identyfikacja osob­nicza na podstawie ruchuoka - autorefe­rat rozprawy doktorskiej , Instytut Informa­tykiWydziału Automatyki, Elektroniki i In­formatyki Politechniki Śląskiej, Gliwice

2004, s. 2.6. Koziczak A.: Karnoprawne uwa­

runkowania biometrii, Materiały Konfe­

rencji Naukowej Biometria 2003 - Tech­

nologia, Prawo, Społeczeństwo, Instytut

Maszyn Matematycznych 2003.7. Krysowały 1., Niedziejko P.: Bio­

metria - Charakterystyka danych czło­

wieka i ich wykorzystanie w bezpieczeń­

stwie, "Zabezpieczenia" 2006. nr 4, arty­

kuł dostępny na stronie porta lu:

www.zabezpieczenia.com.pl8. Popławski P.: Co to jest biome­

tria? artykuł dostępny na stronie porta lu:

www.geokat.com.pl9. Soczówka B.: Czym jest biometria,

artyku ł dostępny na stronie portalu:www.twojafirma.pl

10 . Swarcewicz R.: Identyfikacja bio­

metryczna - blaski i cienie, "Logistyka"

2002, nr 4, artykuł dostępny na stronieportalu: www.czasopismologistyka.pl.

Przywoływane akty prawne zostały

wykazane w treści a rtykuł u.

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 254/06 43